7 minute read
IN PROFIEL
Stefaan De Wildeman, founder en director van B4PLASTICS
HET KLIMAAT REDDEN ALS BUSINESSMODEL
Duurzame, afbreekbare bioplastics ontwikkelen, dat was lange tijd onmogelijk. Het was ook taboe, want je hebt een dwarsdenker nodig die de gevestigde industrie door elkaar durft te schudden. Die rebel is er nu. Stefaan De Wildeman, de wetenschapper die ondernemer werd.
Stefaan De Wildeman is bio-ingenieur, gespecialiseerd in katalyse en microbiologie. Een bijzondere combinatie die hem al vroeg op het spoor zette van bruggen leggen waar anderen dat niet doen. Na zijn studies ging de ambitieuze West-Vlaming aan de slag bij chemiereus DSM in Geleen. “Ik heb er 11 jaar gewerkt, voornamelijk rond biokatalyse. DSM was daar toen toonaangevend in, maar mijn ideeëngoed oversteeg de structuur en mogelijkheden van het bedrijf.”
Daarna gaat Stefaan aan de slag bij de Universiteit van Maastricht. “In plaats van een fnuikend ‘je moet niet denken dat het allemaal zo gemakkelijk kan’ ervaarde ik weer vrijheid in denken en experimenteren. Met een aantal masterstudenten en docenten richtte ik de groep ‘Nieuwe Bouwstenen voor Nieuwe Materialen’ en de eerste ‘Master in Biobased Materials’ op waarin we onderzoek en ontwikkeling deden rond biogebaseerde materialen.” In 2018 lonkt een nieuwe uitdaging: ondernemer worden. “Verschillende pogingen heb ik ondernomen om de universiteit mee te betrekken in mijn plannen, maar haar visie over hoe een start-up er moest uitzien, strookte onvoldoende met de mijne.”
Als niemand het durft, doe ik het
“Als wetenschapper zag ik mogelijkheden om de plasticindustrie te vergroenen. Bovendien ben ik ervan overtuigd dat de wereld nood heeft aan vernieuwende initiatieven. Kunststoffen met fossiele brandstoffen als bron zijn niet meer van deze tijd. We moeten naar meer duurzaamheid anders blijven we hangen in de oude economy of scale waarin grote fabrikanten erop gericht zijn om zo veel en zo goedkoop mogelijke plastics te produceren. Omdat die niet of moeilijk recycleerbaar zijn, belanden ze in verbrandingsovens of erger nog: in de natuur en in onze voedingsketen. De hypotheek die we daarmee leggen op de volgende generaties is enorm. Mijn redenering was: als niemand anders het durft, trap ik zelf wel een deel van de nieuwe kunststofeconomie op gang.”
Polymeerarchitecten
Stefaan De Wildeman: “Onafhankelijkheid en een rebelse insteek liggen aan de basis van ons succes.”
Stefaan ontwierp zijn bedrijfslogo in de avonduren en ging van start in de serre achter zijn huis. “In de lente van 2018 nam ik mijn eerste medewerker in dienst. Een aantal Vlaamse en Europese subsidieprojecten werden goedgekeurd, ik nam verschillende grote bedrijven op sleeptouw en de trein was vertrokken.” B4Plastics verhuisde naar een industrieterrein in Lanklaar en werd één van de snelst groeiende bioplasticbedrijven ter wereld. Het maakt milieuvriendelijke polymeren op basis van lokaal groenafval, zoals gras- en fruitafval en suikerbietenpulp. “In ons laboratorium beheren we de grootste collectie aan nieuwe biokunststoffen ter wereld. Die stellen we ter beschikking aan onze klanten. We onderzoeken ook hoe we zo’n materiaal kunnen vertalen naar hun productieproces en naar een specifieke toepassing. Puur maatwerk dus.”
Deel van de oplossing, niet van het doemdenken
Landbouw, textiel, voeding, autoindustrie … Sterke en afbreekbare biokunststoffen zijn in elke sector steeds meer gegeerd. Er zijn ook toepassingsmogelijkheden bij de vleet: van biologisch afbreekbare visnetten tot clipsen voor de tomatenteelt. En daar stopt het niet. Stefaan De Wildeman: “We ontwikkelden ook elastomeren met dempende eigenschappen. Daarnaast hebben we aandacht voor ultra-ecologische productieprocessen. Zo nemen we deel aan een Interreg-project rond de ontwikkeling van vegan leer uit restproducten. Onze rol is het toevoegen van mechanische sterkte en flexibiliteit aan bioschimmels. Feit is: een grootschalige toepassing van nieuwe bioplastics kan niet alleen een enorme CO2-besparing opleveren, maar ook markten in beweging zetten die miljarden euro’s groot is.”
15-voudige groei
B4Plastics maakte de voorbije drie jaren een 15-voudige groei door in aantal medewerkers en omzet, en is genomineerd als Vlaamse scale-up van het jaar. Ook vanuit Europa komt er erkenning en financiële steun voor de baanbrekende bijdrage die het bedrijft levert aan de Green Deal-doelstellingen. De meest recente pluim die B4Plastics op zijn hoed mag steken is de Food Planet Prize 2021, de grootste milieuprijs ter wereld, voor het helpen verduurzamen van de voedingsketen. “Om dingen te veranderen, moet je vechten. En dat doen wij elke dag. Wij kunnen ook niet kijken naar voorgangers. Die erkenning doet dus deugd.”
Zebra, geen unicorn
In snel en fors groeien, schuilt ook een risico, vindt Stefaan. “Door subsidies en kapitaalinjecties zou je een stuk autonomie kunnen verliezen, terwijl net onze onafhankelijkheid en rebelse insteek aan de basis van ons succes liggen.”
“Tegelijk worden we gedreven door urgentie: wat we doen is belangrijk en nodig, we mogen dus ook niet te traag gaan. Maar we laten ons niet opjagen. Wij zijn veel meer een zebra dan een unicorn. Een unicorn werkt parasitair, competitief, klopt de rest neer om zelf te kunnen groeien. Een zebra is gericht op samenwerking, organische groei, producten die echt iets toevoegen. Maatschappelijke bijdrage en businessmodel staan er niet haaks op elkaar. Ook in sterke Limburgse familiebedrijven vind ik die zebra-spirit terug. Er heerst ook ‘cosyness’, bezieling, en dat is even essentieel. Alleen al de lach van de mevrouw aan de balie geeft mij te kennen: hier is geluk.”
Een leeuw legt zich liever onder een boom
B4Plastics heeft plannen klaar om in Limburg de eerste bioplastics productieplant ter wereld te bouwen. En dan? De rest van de wereld veroveren? “We zoeken schaal door internationale partnerships aan te gaan en door kennis te verspreiden. Producten in Limburg maken en die naar de andere kant van de wereld uitvoeren, gaan we niet doen want dat staat haaks op onze visie. Een ‘Leeuw van de export’ zullen we dus niet gauw winnen. (lacht) Trouwens, hoeveel dieren ken jij die de wereld rondtrekken? Een walvis en een paar vogels doen dat, maar een leeuw legt zich liever onder een boom.”
Als centre of excellence wil B4Plastics een broeihaard van vernieuwing blijven. “Dat strookt ook met mijn karakter. De eerste 1000 kg van een nieuw materiaal ontwikkelen, is wonderbaarlijk. Industriële productie is dan een logische volgende stap. De brug slaan tussen iets uitvinden en dat in de wereld zetten, daar hou ik van. Het liefst wil ik dingen veranderen en laten groeien. Ik wil aantonen wat de waarde is van vernieuwing. En dat die waarde groeit naarmate ze op grotere schaal toepassingen krijgt. De wetenschapper en de ondernemer in mij zijn dus zelden in conflict.”
Luisteren wat er uit de vingers komt
Leven en werk vloeien bij Stefaan door elkaar. “Maar op vrijdagavond neem ik plaats achter de piano en luister ik wat er uit mijn vingers komt. Vroeger schreef ik wel eens gedichten. Ik droom ervan om ooit het artistieke te koppelen aan de missie van het bedrijf. Plastic heeft op het eerste zicht niets met emotie te maken. Maar als plastic vandaag onze levens bedreigt, hoe kan dat dan niks met gevoel te maken hebben?” Stefaan is ook een sportman en racet regelmatig een wedstrijdje tegen zichzelf op de snelste ligfiets ter wereld. Fanatiek? “Een beetje maar.”
Stefaan De Wildeman: “Wij zijn veel meer een zebra dan een unicorn.”
B4PLASTICS IN EEN NOTENDOP
• Ontwikkelt planeetvriendelijke kunststoffen
• Opgericht in 2014 – operationeel sinds 2018
• Omzet 2021: bijna 1 miljoen euro
• Aantal werknemers: 16
• Meer info: www.b4plastics.com
