VGCt congresmagazine

najaarscongres 2019

WORK IN S S E R G O PR n transitie i

Thomas Ehring

TRANSDIAGNOSTISCHE BENADERINGEN Marcus Huibers

PSYCHOTHERAPIE PERSONALISEREN Ad de Jongh en Suzy Matthijssen

EMDR IN TRANSITIE

behandeli

ng

Thérèse van Amelsvoort

WEG MET DE KNIP BIJ 18 JAAR Marleen Rijkeboer

NIEUWE ONTWIKKELINGEN IN SCHEMATHERAPIE Jon Arcelus

BETERE ZORG VOOR TRANSMENSEN

Symposia + Workshops + Openbare supervisies + Meet the experts + Clinical masterclasses Najaarscongres 2019 1

2 Najaarscongres 2019

practice preach WORK IN

HOE EVIDENCE-B AS ED W

what you

ERKEN WE EIGENLIJK?

Call for Papers → 1 februari tot 1 mei 2020

27 | 28 | 29 november 2019

S S E R G PRO behandeli

Goed uitgevoerde evidence-based transitie in behandelingen verbeteren de kwaliteit en de veiligheid van de zorg aanzienlijk.

Daar is voldoende bewijs voor. En voor vrijwel elke aandoening bestaat inmiddels een zorgstandaard.

Maar hoe evidence-based werken we eigenlijk?

Is persoonsgerichte zorg ook een vorm van evidence-based werken? En persoonsgerichte zorg en richtlijnen, gaan die twee wel samen? Waarom roept dit onderwerp vaak zoveel weerstand op?

En is deze weerstand terecht?

Wij zijn op zoek naar bijdragen over: 1. Wetenschappelijk onderzoek en workshops over toepassingen binnen de cognitieve gedragstherapie in relatie tot (moeilijkheden in) de implementatie van evidence-based behandelen.

2. Wetenschappelijk onderzoek en workshops gericht op kansen en uitdagingen in het samenspel tussen onderzoek, klinische expertise en patiënt-ervaringen.

3. Wetenschappelijk onderzoek en workshops over voor- en nadelen van richtlijnen en aandachtspunten bij het opstellen daarvan.

4. Wetenschappelijk onderzoek en workshops op het gebied van zelfzorg, zowel voor onze patiënten als voor onszelf.

5. Vernieuwend wetenschappelijk onderzoek op het gebied van leerpsychologie, cognitieve psychologie en evidence-based practice.

6. Actieve workshops die de bevindingen van dergelijk onderzoek incorporeren in klassieke cognitief-gedragstherapeutische procedures.

7. Wetenschappelijk onderzoek en workshops over toepassingen van bestaande kennis en klassieke procedures op nieuwe klachten of in specifieke doelgroepen.

ng

Met onder anderen: • David Tolin • Johan Vlaeyen Een thema als dit vraagt om ook eens kritisch te kijken naar onszelf. In hoeverre houden we ons aan de evidence-based praktijk? Wijken wij zelf ook niet - stiekem of met opzet - regelmatig af van de richtlijnen en laten onze vingerafdruk achter? Wanneer is afwijken geoorloofd of zelfs noodzakelijk? Practice what you preach heeft ook te maken met de discrepantie die we soms constateren tussen onze adviezen aan anderen en ons eigen gedrag: in hoeverre nemen wij de adviezen die wij aan onze patiënten en supervisanten geven zelf ter harte? We gaan het er uitgebreid over hebben tijdens het najaarscongres van 2020.

De commissie najaarscongres VGCt is op zoek naar bijdragen die aansluiten bij het thema Practice what you preach, hoe evidence-based werken we eigenlijk? In symposia en lezingen kun je de resultaten van recent wetenschappelijk onderzoek presenteren, waarbij je aandacht besteedt aan de betekenis van deze resultaten voor de praktijk. In actieve, praktijkgerichte workshops kun je een werkwijze demonstreren en oefenen met de doorgaans deskundige en gevorderde deelnemers. Bijdragen die niet direct aansluiten op het congresthema zijn uiteraard ook van harte welkom.

Praktische informatie Een abstract moet aan bepaalde criteria voldoen. Je vindt een link naar deze criteria op vgctnajaarscongres. nl. Je abstract kun je daar van 1 februari tot 1 mei 2020 indienen.

Commissie Najaarscongres VGCt Lotte Lemmens (voorzitter), Bianca Boyer, Joanneke van der Linde, Miriam Lommen, Katharina Meyerbröker, Sandra Mulkens, Lisbeth Utens, Guy Bosmans (vertegenwoordiger VVGT).

Vereniging voor Gedrags- en Cognitieve therapieën Najaarscongres 2019 3

COLOFON Het congresmagazine is een uitgave van de Vereniging voor Gedrags- en Cognitieve therapieën.

info@vgct.nl www.vgct.nl Kijk op vgctnajaarscongres.nl voor de meest actuele informatie over het programma en de praktische zaken.

Redactie: Mariëtte Lammers communicatie@vgct.nl Aan dit nummer werkten mee: Thérèse van Amelsvoort, Jon Arcelus, Thomas Ehring, Jorn Hövels (interviews keynotesprekers), Marcus Huibers, Ad de Jongh, Lotte Lemmens, Suzy Matthijssen, Marja van der Meulen, Esther Oomen, Marleen Rijkeboer Ontwerp: Hollands Diep Opmaak: Laura Kalter / Seppie Groot Fotografie: Roy Borghouts, Shutterstock Iconen: Adrien Coquet, MarkIcon, IconDots, the Noun Project, Laura Kalter Druk: EPC Overname van artikelen is toegestaan met bronvermelding.

4 Najaarscongres 2019

INHOUD

8

24

Ad de Jongh en Suzy Matthijssen

EMDR IN TRANSITIE

Thomas Ehring

10

TRANSDIAGNOSTISCHE BENADERINGEN

Thérèse van Amelsvoort

26

Marcus Huibers

12

PSYCHOTHERAPIE PERSONALISEREN

Marleen Rijkeboer

34

WEG MET ONTWIKKELINGEN IN DE KNIP BIJ 18 JAAR SCHEMATHERAPIE

5 Voorwoord door Lotte Lemmens 6 Praktische congresinformatie 9 Download de congresapp 16 Plattegrond NH Koningshof 17 Programma woensdag 27 november 18 Programma donderdag 28 november 28 Programma vrijdag 29 november 38 Netwerkactiviteiten 39 Cgw-congres 2020 40 Meet the expert-sessies / openbare intervisie 41 Openbare supervisies 42 Clinical masterclasses

45 46 49 50 51 52 56

Praat mee Activiteiten voor body & mind Ledenraad zoekt kandidaten Kom naar het VGCt-plein Voorjaarsworkshops 2020 Informatiemarkt Najaarscongres 2020

Jon Arcelus

36

BETERE ZORG VOOR TRANSMENSEN

Najaarscongres 2019 3

4 Najaarscongres 2019

WORK IN PROGRESS transitie in

behandeli

ng

Hoe breed het begrip transitie is, is ook te zien aan de diversiteit aan keynotelezingen dit jaar. Zo zal Thomas Ehring het donderdagochtend hebben over de transitie van stoornisspecifiek naar transdiagnostisch behandelen.

In de keynotelezing van Thérèse van Amelsvoort staat de transitie naar volwassenheid centraal en Marcus Huibers zal ons meer vertellen over ontwikkelingen en transities op het gebied van gepersonaliseerde psychotherapie.

Beste congresbezoeker, 'De wereld beweegt' zingt Wende Snijders in haar gelijknamige lied. ‘Ze duwt en ze trekt, ze zingt en ze zaait, ze deint en ze draait’. Ook binnen ons werkveld zien we dit duidelijk terug. Er vinden drastische veranderingen plaats in de organisatie van de (jeugd)zorg, en ook onze manier van denken over ziekte, gezondheid en behandelen verandert. Technologische ontwikkelingen maken mogelijk dat interventies op andere manieren geselecteerd en aangeboden kunnen worden, en binnen de behandeling komt er steeds meer aandacht voor transities in levensfases, (bijbehorende) lichamelijke veranderingen, lichamelijke veranderingen als gevolg van ziekte en transitie wat betreft sekse. Zelfs onze vereniging is volop in transitie.

Kenmerkend aan transities is dat ze tijd nodig hebben: work in progress dus! Dat is echter geen reden om niet alvast eens de balans op te maken. Waar staan we, en hoe kunnen we ze deze ontwikkelingen het beste integreren in ons therapeutisch handelen? Welke kant moeten we op? Met welke moeilijkheden en uitdagingen krijgen we te maken? Maar bovenal: welke kansen en mogelijkheden bieden deze veranderingen ons? We gaan er uitgebreid bij stilstaan, want dit jaar staat het najaarscongres in het teken van Transitie in behandeling. In de breedste zin van het woord…

Zo kun je woensdag de precongresworkshop ‘gedwongen transitie’ van Jackie June ter Heide en Trudy Mooren volgen waarin de behandeling van getraumatiseerde vluchtelingen centraal staat. Of je kiest voor de workshop van Tonnie Staring en David van den Berg over de transitie van gezond naar problematisch geloof in geesten en magie.

De transitie binnen onze vereniging is terug te zien aan de geïntensiveerde samenwerking met de verenigingen voor Schematherapie (VSt) en EMDR (VEN).

Afgevaardigden van beide verenigingen hebben dit jaar als gast zitting genomen in de congrescommissie, en er zijn twee thema-specifieke keynotelezingen opgenomen in het programma: Marleen Rijkeboer bespreekt de nieuwste ontwikkelingen binnen de schematherapie en Ad de Jongh zal ons samen met Suzy Matthijssen informeren over transities binnen EMDR. Nadat je je hebt ondergedompeld in de enorme variatie aan andere bijdrages die aansluiten bij het congresthema, zal Jon Arcelus het congres vrijdagmiddag afsluiten met een keynotelezing over transgenders.

Zoals elk jaar hebben we ook weer een grote variatie aan symposia en workshops om je te verdiepen in de inhoud van cgt. Denk aan de precongresworkshop van Kees Korrelboom over doelgestuurd behandelen, of de supervisorenworkshops van Sandra Mulkens en Steven Meijer.

Ook kun je dit jaar weer laagdrempelig napraten met de keynotesprekers tijdens de meet the expert-sessies en zijn er diverse clinical masterclasses georganiseerd waarin gerenommeerde cgt-experts demonstraties geven van kerntechnieken. Naast de bestaande openbare supervisies, waarin je kunt zien hoe prominente deskundigen collega’s superviseren in complexe casuïstiek, hebben we dit jaar voor het eerst een openbare intervisie georganiseerd waarin de therapeut zelf centraal staat.

Kortom, opties te over! De commissie najaarscongres 2019 wenst je een inspirerend congres toe. Met veel transfer van kennis en kunde en nuttige en mooie transformaties binnen werk en persoon waar je dat wenst. We hopen dat dit congresmagazine je in ieder geval wat zal ondersteunen in je transitie van het ene congresonderdeel naar het andere.

Lotte Lemmens Voorzitter commissie najaarscongres Najaarscongres 2019 5

PRAKTISCHE CONGRES Betaling Eten en drinken Ontbijten Voor congresdeelnemers die overnachten is het ontbijt op donderdag en vrijdagochtend van 7.00 tot 9.00 uur in restaurant Binnenhof (bij de hoofdingang van het hotel).

Bij je aanmelding heb je je gewenste betalingsmogelijkheid aangegeven: iDEAL of factuur. De factuur moet vóór 27 november betaald zijn. Als je niet betaald hebt, kun je bij de registratiebalie het bedrag pinnen of een machtiging ondertekenen. Hiervoor geldt wel een toeslag. De inschrijving en betaling voor het VGCt najaarscongres gebeurt op persoonlijke titel. Als je niet kunt komen kun je een collega sturen, mits je zijn of haar naam en mailadres uiterlijk een week voor aanvang van het congres doorgeeft via congres@vgct.nl

Lunchen Je kunt op woensdag van 13.00 tot 14.00 uur lunchen in restaurant Binnenhof. Op donderdag van 13.00 tot 14.00 uur en vrijdag van 12.30 tot 13.30 uur lunchen we in de Kempen-, Gender- en Diezezaal.

Consumptiebonnen

Koffie, thee en water De hele dag is er koffie, thee en water verkrijgbaar bij de zwarte buffetten. Die vind je in de Kempen-, Gender- en Diezezaal.

Na het diner op donderdag serveren we koffie in de Meijerij- en Limburgfoyer.

Tijdens de lunch op donderdag en vrijdag is er keuze uit allerlei soorten belegde broodjes.

Vegetarisch belegde broodjes herken je aan de bruine zakjes, plantaardig belegde broodjes aan de groene zakjes en broodjes met vlees aan de rode zakjes. Op de zwarte buffetten vind je melk, karnemelk, jus d’orange, koffie en thee.

Het cong re gebouw sis geheel rookvrij .

Aan je badgeformulier zitten twee consumptiebonnen die je kunt inwisselen tijdens de borrels en de feestavond. De rest van je drankjes kun je gedurende het hele congres direct contant of met pin afrekenen.

Borrels Op donderdag om 18.00 uur is er een borrel in de Kempen-, Gender- en Diezezaal en op vrijdag om 17.30 uur is er een borrel op dezelfde locatie.

Dineren Op donderdag kun je van 19.00 tot 21.00 uur dineren in de Beneluxzaal als je hiervoor bent aangemeld. Bij het diner is er keuze uit plantaardige, vegetarische, vlees- en visgerechten.

6 Najaarscongres 2019

De Koningshof gebruikt in alle plantaardige gerechten 100% plantaardige ingrediënten. Denk aan plantaardige boter en room zoals ‘culinary soya’ en andere soja-producten. De Koningshof gebruikt geen honing als zoetstof.

INFORMATIE Alle congresinformatie op vgctnajaarscongres.nl of in de app

Registratie & accreditatie Badge Als je bent aangemeld voor 18 november heb je je badge samen met het congresmagazine per post ontvangen. Neem deze mee naar de Koningshof. Bij aanmelding na 18 november ligt je badge klaar bij de registratiebalie. Daar wordt je badge gescand. Dit betekent dat je geen presentielijst tekent en dat jouw deelname rechtstreeks in je persoonlijk dossier wordt vastgelegd. Dit gebeurt binnen drie weken na afloop van het congres.

Als je je badge niet laat scannen kan je deelname niet worden vastgelegd! Vergeet dus niet je badgeformulier mee te nemen!

Registratie woensdag Registratie voor de precongresworkshops kan van 10.00 10.30 uur in de Frieslandfoyer.

Blijf je donderdag en/of vrijdag op het congres? Dan hoef je je niet opnieuw te laten inscannen.

Accreditatie en bewijs van deelname

WORK IN P R O G R E SS

WORK IN P R O G R E SS

Programma

Programma

en plattegrond

en plattegrond

donderdag

vrijdag

transitie in g behandelin

Najaarscongres 2019

Op vgctnajaarscongres.nl vind je het programma en een overzicht van alle sprekers. Je vindt daar zijn of haar contactgegevens, een korte biografie (indien door de spreker aangeleverd) en de abstracts van de congresonderdelen. Je vindt de abstracts ook in het programma op de najaarscongreswebsite. Na het congres kun je op de website de presentaties downloaden van de sprekers (indien door de spreker aangeleverd). Dit jaar is er ook een speciale congresapp. Kijk op pagina 9 voor meer informatie.

Accreditatie is aangevraagd bij de VGCt, FGzPt, NIP eerstelijnspsychologie, NIP K&J/NVO: OG, NVvP, Verpleegkundig Specialisten Register en de VEN. Het aantal punten per organisatie vind je op vgctnajaarscongres.nl. Op basis van de gescande gegevens ontvang je na afloop van het congres je bewijs van deelname als pdf-bestand per mail.

transitie in g behandelin

Najaarscongres 2019

Registratie donderdag en vrijdag Registratie op donderdag en vrijdag vindt plaats in de Limburgfoyer naast de Brabantzaal: donderdag van 8.30 – 14.00 uur en vrijdag van 8.00 - 14.00 uur. Je hoeft je op donderdag en vrijdag niet te laten uitscannen. Bij registratie ontvang je een handige plattegrond met programma op creditcardformaat.

Overnachting en garderobe Als je een overnachting hebt gereserveerd kun je vanaf 15.00 uur de kamersleutel afhalen bij de receptie van de Koningshof. Bagage kun je achterlaten in de bagagekluizen of in de bewaakte garderoberuimte (zaal 1) vlakbij de receptie. De bewaakte garderobe is open op donderdag van 8.30 tot 22.45 uur en op vrijdag van 8.00 tot 18.30 uur.

Najaarscongres 2019 7

VERVOLG PRAKTISCHE CONGRESINFORMATIE

Social media Vervoer Auto

Openbaar vervoer

NH Koningshof Locht 117 5504 RM Veldhoven 040 - 2537475

Neem de trein naar station Eindhoven. Verlaat het perron en ga rechtsaf naar het busstation.

Stap op lijn 319 richting Reusel, lijn 18 richting Bergeijk of lijn 19 richting Bladel. Stap uit bij de halte voor NH Koningshof. De busrit duurt ongeveer een halfuur.

Kijk voor actuele reisinformatie op 9292.nl

Wil je je auto opladen?

Laadpalen zijn aanwezig op basis van beschikbaarheid.

Volg de VGCt op Twitter via @ VGCtwit en tweet tijdens het congres mee met #njc2019.

Zo volg je wat er gebeurt in de andere zalen en houd je je collega’s op de hoogte van interessante workshops, symposia of andere congresonderdelen waar je aanwezig bent.

Volg de VGCt ook op Facebook, LinkedIn en Instagram voor nieuws en wetenschappelijke informatie. Heb je je al aangemeld bij de VGCt-groep op LinkedIn?

Pendelbus Op donderdag en vrijdag rijden er gratis pendelbussen. Neem op station Eindhoven uitgang ‘busstation’ en ga rechtsaf. De pendelbussen staan meteen om de hoek van het stationsgebouw. Voor de terugreis staan de bussen klaar bij de hoofdingang van de Koningshof. De bussen zijn van Van Gerwen Munckhof en hebben ‘VGCt najaarscongres Koningshof’ op de voorruit. Reizen met de pendelbus is gratis.

Donderdagochtend Vertrek vanaf Eindhoven CS Tussen 8.30 - 10.15 uur rijdt er elk kwartier een bus naar NH Koningshof.

Donderdagavond

Noodgevallen

Vertrek vanaf hoofdingang NH Koningshof 18.30 uur 19.15 uur 21.15 uur

22.15 uur

18.45 uur

22.45 uur

19.45 uur

21.45 uur

Vrijdagochtend Vertrek vanaf Eindhoven CS Tussen 8.15 – 10.00 uur rijdt er elk kwartier een bus naar NH Koningshof.

Vrijdagmiddag Vertrek vanaf hoofdingang NH Koningshof Tussen 17.45 - 18.30 uur rijdt er elk kwartier een bus naar Eindhoven CS.

8 Najaarscongres 2019

Bel in geval van nood de receptie van NH Koningshof via 040 – 2581991.

Een AED is aanwezig bij de receptie van NH Koningshof en in de Zeelandfoyer.

Met vragen en/of opmerkingen over het congres kun je terecht bij de VGCt-congresbalie in de Limburgfoyer naast de Brabantzaal.

DE CONGRESAPP

DOWNLOAD DE CONGRESAPP • Direct het programma en de abstracts van het congres inzien • Eenvoudig je persoonlijke programma samenstellen • Snel informatie delen met andere congresdeelnemers • Contactgegevens uitwisselen via een QR-code • De plattegrond van NH Koningshof bekijken

• Ga naar de Playstore (Android) of de Appstore (Apple) op je mobiel • Download de app ‘NJC 2019’ • Je ontvangt per mail de gegevens om je te registreren.

Volg de instructies in deze mail.

Najaarscongres 2019 9

TRANSDIAGNOSTISCHE Thomas Ehring is hoogleraar Klinische psychologie en Psychologische behandeling aan de Ludwig Maximilian University of Munich. In zijn lezing geeft hij een overzicht van de bestaande transdiagnostische concepten in de behandeling van psychische stoornissen.

THOMAS EHRING: 'LATEN WE STOORNISSPECIFIEKE EN TRANSDIAGNOSTISCHE BENADERINGEN COMBINEREN'

Wat is je belangrijkste boodschap?

'In het traditionele DSM-model zijn onderzoek en de klinische praktijk georganiseerd rondom stoornissen. We verklaren die stoornissen met theorieën en evalueren behandelingen op het effect dat deze hebben op de stoornis. Dit model kenmerkt het hele werkveld van de klinische psychologie en domineert ook de leerboeken.

Nu is er - zoals bekend - een transitie gaande, die is ingegeven door de nadelen van het oude systeem. Zo komt het in de praktijk zelden voor dat iemand een enkele stoornis heeft, meestal heeft de patiënt veel verschillende stoornissen. Kortom, veel klinische problemen zijn niet in een enkele DSM-categorie te passen.

Hiermee heeft het klassieke systeem voor veel mensen afgedaan. In mijn lezing laat ik zien dat het alternatief van de transdiagnostische benadering niet uit één model bestaat, maar uit verschillende initiatieven en ideeën die nu overal opkomen. De kern is: we zijn op vele manieren op zoek naar processen en interventies die het stoornisspecifieke denken overstijgen en die we daarom transdiagnostisch noemen. Hiervan geef ik een overzicht.'

Is dit nog niet bekend?

'Er zijn heel veel transdiagnostische concepten en in sommige benaderingen - zoals in de transdiagnostische Acceptance and Committment Theory (ACT) - is dat teruggebracht naar enkele transdiagnostische basisprincipes die volgens die benaderingen van toepassing zouden zijn op vrijwel alle stoornissen. Aan de andere kant van het spectrum vinden we benaderingen die ervan uitgaan dat

10 Najaarscongres 2019

BENADERINGEN we nog preciezer moeten zijn, door systematisch alle processen te specificeren die kunnen spelen bij de verschillende stoornissen, zodat we behandelingen waar mogelijk kunnen personaliseren. In mijn lezing geef ik een overzicht van de verschillende benaderingen van het transdiagnostisch denken.'

Hybride systeem Hoe wijdverspreid is het transdiagnostisch denken?

'Het is opmerkelijk dat er vooral in onderzoek sprake is van een traditionele focus op het stoornisspecifieke systeem van de DSM-5. Kijk je naar de klinische praktijk, dan valt op dat behandelaars al veel langer werken met transdiagnostische processen om gepersonaliseerde zorg te kunnen bieden. Veel behandelaars beamen dat, die zeggen: 'transdiagnostisch werken, dat doen we toch al lang?' In onderzoek is het inmiddels evengoed een hot topic geworden, maar de transitie staat nog in de kinderschoenen.'

Zal het nieuwe model in de ggz worden opgenomen?

'Sommige collega's, vooral in de VS, schreeuwen om een revolutie. Zij willen de ggz liever vandaag dan morgen verlossen van het oude categorische DSM-systeem. Mijns inziens is dat nogal naĂŻef, het zal ons decennia kosten om een goed transdiagnostisch ggz-systeem op te zetten.

Met name daarom ben ik voorstander van the best of both worlds. Laat ik dat toelichten: Voor sommige zorgdomeinen geldt dat de stoornisspecifieke benadering prima werkt, zoals in de diagnostiek en behandeling van PTSS. Daarvoor hoeven we de zorg niet te personaliseren, don't fix something that isn't broken.

Voor andere stoornissen, zoals depressie, is de heterogeniteit in klachten en symptomen veel groter, en dan is de

zorg wel gebaat bij de transdiagnostische/ gepersonaliseerde benadering. Samengevat, ik denk dat een transitie zich geleidelijk voltrekt, en niet in alle zorgdomeinen.'

Welke obstakels moeten hiervoor overwonnen worden?

'Een obstakel is dat assessment redelijk functioneert in het oude systeem. In het DSM-systeem kunnen we het doorgaans tamelijk gemakkelijk eens worden over of iemand voldoet aan bepaalde diagnostische criteria.

Overeenstemming bereiken over de transdiagnostische processen die er bij iemand spelen, en over welke behandeling hij of zij dan moet krijgen, is vooralsnog veel lastiger. Hiervoor hebben we nog geen goede aangrijpingspunten, daar moeten we over nadenken.

Een tweede obstakel is dat zorgverzekeraars in de toekenning van zorgvergoedingen gemakkelijker kunnen werken met de klassieke, eenduidige stoornis-behandelingscombinaties. Ook daarvoor moeten we naar oplossingen zoeken.'

Dus voorlopig zitten we nog wel even vast aan het traditionele DSM-systeem?

'Ja, en dat kunnen we ook niet zomaar even loslaten. Via het bestaande systeem communiceren we met zorgverzekeraars en andere belangrijke partijen. Echter, in de behandeling en planning daarvan zullen we ons waarschijnlijk wel in toenemende mate gaan richten op transdiagnostische processen. Kortom, ik denk dat we moeten aansturen op een hybride systeem, op een combinatie van stoornisspecifieke en transdiagnostische benaderingen.'

De lezing sluit af met het voorstel van een basismodel voor de combinatie van stoornisspecifieke en transdiagnostische benaderingen.

Najaarscongres 2019 11

PSYCHOTHERAPIE PERSONALISEREN Marcus Huibers is hoogleraar Klinische psychologie en Experimentele psychotherapie aan de Vrije Universiteit, adjunct-professor aan de University of Pennsylvania (Philadelphia, V.S.) en psychotherapeut bij het NPI, een behandelcentrum voor persoonlijkheidsstoornissen in Amsterdam. Hij doet onderzoek naar behandelingsstrategieën voor depressie, persoonlijkheidsstoornissen en suïcidaliteit en naar de onderliggende verandermechanismen.

Waarover gaat je lezing?

'Ik zal het vooral hebben over de vraag of het huidige onderzoek ons wel verder brengt in het bepalen of psychotherapie werkt, en voor wie dan precies. Dat is een relevante vraag, omdat we al heel lang onderzoek doen naar de effectiviteit van psychotherapie en we daar eigenlijk niet veel verder mee komen. Dat komt omdat er - ook in onderzoek nog steeds in groepsgemiddelden wordt gedacht, terwijl de verschillen tussen mensen erg groot zijn.

We hebben nog geen goede manier gevonden om met dat gegeven om te gaan, waardoor we met elke patiënt die zich in de ggz meldt weer opnieuw een trial and error procedure doorlopen. We doen van alles op basis van de bestaande evidentie, maar hebben eigenlijk geen idee of de therapie ook zal aanslaan bij de persoon die we op dat moment voor ons hebben.'

12 Najaarscongres 2019

Framework personalized mental health Je onderzoek richt zich op personalized medicine 'Dat is tegenwoordig het toverwoord, maar wij spreken van personalized mental health, of personalized psychotherapy. We onderzoeken welke stappen er nodig zijn, willen we psychotherapie kunnen personaliseren. We doen daar nu al enige tijd onderzoek naar, en ik heb een deprimerende boodschap: dat onderzoek is erg ingewikkeld, dus het zal nog wel even duren voordat we onze eerste resultaten kunnen presenteren.

Op het congres schets ik vooral welke richting het op gaat, daarin presenteer ik een framework voor personalized mental health. Het komt erop neer dat ik laat zien hoe we kunnen gaan exploreren wat de individuele paden zijn die maken dat je - al voordat iemand met therapie begint - met enige zekerheid

kunt voorspellen wat die patiënt in de behandeling nodig heeft.'

Kun je een voorbeeld geven?

'Het blijft vooralsnog bij speculeren, want er is nog bar weinig evidence voor het bestaan van zulke voorspellers. Veel therapeuten zeggen: 'Personaliseren, dat doen we al lang, we doen niet anders.' 'Ja, dat klopt wel', antwoorden wij dan, 'maar dat doen jullie op je intuïtie, en die is buitengewoon onbetrouwbaar. Wij zouden graag bewijzen dat de persoonlijke aanpak werkt. Maar dat bewijs is er tot op heden niet.'

Wat is hierover wel bekend?

'We kunnen inmiddels een beetje voorspellen welke vorm van psychotherapie iemand nodig heeft - bijvoorbeeld individuele cgt of interpersoonlijke psychotherapie - maar niet wat er binnen die therapievormen voor nodig is om een specifieke patiënt beter te kunnen behandelen.

Zo weten we niet wat we binnen de rijke toolbox van cgt moeten aanbieden om een patiënt effectiever te behandelen dan nu het geval is.'

' Wat zijn de individuele paden die maken dat je - al voordat iemand met therapie begint kunt voorspellen wat die patiënt in de behandeling nodig heeft.'

Twee sessies per week Presenteer je in je lezing ook nieuwe onderzoeksresultaten?

'Jazeker, ik zal vertellen hoe goed we kunnen voorspellen welke therapie mensen nodig hebben. Verder zal ik ingaan op verschillende werkingsmechanismen, waarbij ik op basis van een pas afgeronde studie laat zien dat een behandeling voor de meeste patiënten effectiever is als zij wekelijks twee in plaats van één keer therapie krijgen.'

Hoe valt dat te verklaren?

'Dat zou te maken kunnen hebben met het leervermogen en werkgeheugen. Een volgende logische vraag is: bestaan er daarin ook verschil tussen mensen? Ja, dat blijkt inderdaad het geval. Derde vraag is: zijn er patiënten voor wie dat verschil zwaarder weegt dan voor andere?

Ook daarover zullen ten tijde van het congres waarschijnlijk nieuwe resultaten bekend zijn.'

Je werkt ook aan de University of Pennsylvania. Zijn jullie daar verder in de transitie naar het persoons- en klachtgerichte behandelen?

'In de VS bestaan enkele hele goede behandel- en onderzoekscentra, dat zijn de koplopers en daar schaar ik mijn onderzoeksgroep in Philadelphia ook onder. Maar ik zou er niet graag depressief zijn, want de kans dat je in Amerika een goede behandeling krijgt, is klein.

Gemiddeld genomen heeft de ggz hier een veel hoger niveau.

Je bent culinair columnist voor de Volkskrant. Wat is het beste recept voor psychologen?

'Een gebraden kippetje uit de oven, met salie en knoflook, is het ultieme troost-eten. Na een werkweek vol ellende en zorgen, kan elke behandelaar daarmee weer vol goede moed de nieuwe werkweek in.'

MARCUS HUIBERS: 'WELKE STAPPEN ZIJN NODIG OM PSYCHOTHERAPIE TE PERSONALISEREN?' Najaarscongres 2019 13

Cure& Care Development (CCD) organiseert voor zowel de beginnend als de ervaren gedragstherapeut tal van activiteiten onder andere op het gebied van cognitieve gedragstherapie. Onderstaand een greep uit ons aanbod. Naast deze losse activiteiten kan CCD voor u ook een traject op maat organiseren.

Tevens kunnen al onze activiteiten incompany georganiseerd worden. Voor meer informatie en actuele startdata kijkt u op onze website; www.curecare.nl

Opleidingen in het traject Cognitief Gedragstherapeut/Supervisor • Basisopleiding Cognitief Gedragstherapeutisch werker • Basisopleiding Cognitieve Gedragstherapie (100 uur) - inclusief gratis lidmaatschap ‘belangstellend basiscursist’ • Vervolgopleiding Cognitieve Gedragstherapie (100 uur) • Specieel vervolgopleiding PTSS (50 uur) • Specieel vervolgopleiding Schematherapie (50 uur) • Diverse groepsleertherapieën • Supervisorenopleiding • Diverse supervisietrajecten

Opleiding tot Gezondheidszorg Psycholoog Voor inlichtingen over de Gz-opleiding bij CCD kunt u contact opnemen met ons via curecare@curecare.nl.

Vele interessante bij-/nascholingsactiviteiten waaronder: • Basis- & Vervolgopleiding EMDR • Vierdaagse opleiding (Imaginaire) Exposure bij PTSS • Tweedaagse cursus Functieanalyse en Betekenisanalyse binnen (G)CGt: update en state-of-the-art • Tweedaagse cursus Acceptance & Commitment Therapy (ACT)

Cure & Care Development | Oude Overstraat 120-3 | 6811 JZ Arnhem Tel. nr.: 026 36 84 411

www.curecare.nl

WORK IN S S E R G PRO

Plattegrond en programmaoverzicht

transitie in

behandeli

ng

Scan de QR-code met je mobiele telefoon en ga rechtstreeks naar www.vgctnajaarscongres.nl voor actuele congresinformatie. Om te scannen hoef je simpelweg je camera-app te openen.

Congresapp Download in de Appstore (Apple) of de Playstore (Android) de congresapp 'NJC 2019'. Hiermee kun je je persoonlijke programma samenstellen en netwerken met andere deelnemers (zie ook pag. 9).

16 Najaarscongres 2019

beneluxzaal

gender foyer

genderzaal

kempenzaal

diezezaal

dieze foyer 26

62b

25

uithof lounge

55

56

57

58

59

limburgfoyer

24

23

terras terrace

room 27, 28

baroniezaal

64

20

22

to 1st - 2nd floor rooms 500-556

63

to 1st - 2nd floor rooms 600-659

50 to meeting

51

52

53

54

zeeland foyer

brabantzaal

61

meijerijfoyer

uithof

terras terrace

60

boszaal

62a

ingang/entrance zeeland foyer

88

18

parkzaal

21

17 16

87

to 2nd floor rooms 400-443

to 1st floor rooms 200-234, 300-335

19

terras terrace

utrecht foyer

80

81

82

83

hollandfoyer

65A

65

galerij

beneluxfoyer

toiletten / toilets

trap / stairs

lift / elevator

auditorium 9

14

13

12

11

10

8

restaurant binnenhof

terras / terrace

glazen foyer

1

7

ingang/entrance sportscentre

fitness

multifunctionele zaal multifunctional hall

ingang/entrance auditorium

to 1st - 2nd floor rooms 700-855

6

2

3

4

5

kleedkamers changing rooms

lobby

kluisjes lockers

30

45

31

binnentuin innergarden

46

abdij bar restaurant porticato

EHBO first aid AED

hoofdingang main entrance

to 1st floor rooms 100-195 to 2nd floor rooms 400-443

47

terras terrace

zwembad pool

zonnebanken / solaria

receptie reception

sport lounge

squash

32

44

tuinzaal

33

110

111

115

116

34

40

41

42

frieslandfoyer

112

113

114

117

118

119

flevolandfoyer

to 1st, 2nd, 3rd floor rooms 001-099, 499

Locht 117, 5504 RM Veldhoven, The Netherlands +31 (0)40 253 74 75 / nhkoningshof@nh-hotels.com

35

36

37

38

ndfoyer gelderla

Woensdag 27 november Tijd

Categorie

Titel

Zaal

Registratie (zie pagina 7 voor meer informatie)

Frieslandfoyer

Precongresworkshop

Schematherapie voor Dissociatieve Identiteitsstoornis, Marleen Rijkeboer en Rafaele Huntjens

Zaal 111

Precongresworkshop

Gedwongen transitie: behandeling van getraumatiseerde vluchtelingen, Jackie June ter Heide en Trudy Mooren

Zaal 116

Precongresworkshop

Cgt bij geesten (demonen, djinn, winti, ...) en magie (boze oog, voodoo, brua, ...) Context, therapeutische relatie, FA’s en BA’s, Tonnie Staring en David van den Berg

Zaal 115

Precongresworkshop

Doelgestuurd behandelen en het voorkomen van eindeloze, weinig zinvolle therapieën - een goed plan? Kees Korrelboom

Tuinzaal

Precongresworkshop

Supervisorenworkshop: Therapist drift van supervisanten voorkomen/Functieanalyse en betekenisanalyse binnen (g)cgt: update en state-of-the-art, Sandra Mulkens en Steven Meijer

Zaal 116

10.00 - 10.30 10.30 - 13.00

13.00 - 14.00 14.00 – 17.00

Lunch in Restaurant Binnenhof Precongresworkshops

vanaf 18.30

Vervolg van de ochtend

In bovenstaande zalen

Diner in Restaurant Binnenhof (voor deelnemers die zich hiervoor bij inschrijving hebben opgegeven)

Legenda iconen

Kijk op res.nl ng jaarsco a tn c g v cts en a tr s b voor a formatie. in sprekers ad de app nlo O f d ow 2 0 1 9 ’ ‘NJC obiel. op je m

Agressie

Persoonlijkheidsstoornissen

Angst / OCD / trauma

Psychoses

Depressie / stemmingsstoornissen

Psychosomatische stoornissen

Eetstoornissen en obesitas

Schematherapie

E-health

Transdiagnostisch

EMDR

Verslaving

Kinderen / adolescenten

Overig

Ontwikkelingsstoornis en LVB Najaarscongres 2019 2019 17 17 Najaarscongres

donderdag 28 november

Donderdagochtend 28 november Tijd

Categorie

Titel

Zaal

08.00 – 10.00

Film Girl (meer informatie op pagina 46)

Auditorium

08.30 – 15.00

Registratie (meer informatie op pagina 7)

Limburgfoyer

10.00 – 11.00

Opening door Lotte Lemmens en Arnold van Emmerik

Beneluxzaal

Transitie van stoornisspecifieke naar transdiagnostische behandelingen: Kansen en uitdagingen, Thomas Ehring (zie artikel pagina 10)

Beneluxzaal

Keynote

11.00 – 11.30 11.30 – 13.00

Pauze in de Kempen-, Gender- en Diezezaal Workshop

Consultatie helpt je verder, Kees Korrelboom, Chantal Dommanschet, Jan Spijker, Angèle Morren en Gert Jan de Haas

Brabantzaal

Workshop

Schematherapie SMART: Transitie van cliënt naar gezonde volwassene, Wiesette Krol, Guido Sijbers en Rosi Reubsaet

Auditorium

Workshop

Tekenen in de sessie? Doen!, Heleen Grandia

Parkzaal

Meet the expert

Thomas Ehring (meer informatie op pagina 40)

Baroniezaal

Workshop

Hoe om te gaan met negatieve effecten bij Mindfulness-Based Cognitieve Therapie?, Imke Hanssen en Marloes Huijbers

Boszaal

Symposium

Nieuwe inzichten over het inzetten van gepersonaliseerde dagboekmetingen (ESM) in de behandelpraktijk, Marieke Wichers e.a.*

Zaal 80/81

Symposium

Hoe kunnen we psychotherapie voor depressie optimaliseren?, Lotte Lemmens e.a.*

Zaal 82/83

Symposium

Geheugenbias als transdiagnostische marker voor psychopathologie, Janna Vrijsen e.a.*

Zaal 55/56

Workshop

Wetenschap in transitie: Hoe kun je als evidence-based behandelaar en/of onderzoeker twijfelachtige onderzoekspraktijken herkennen en hoe kun je er mee omgaan?, Ineke Wessel

Zaal 57/58

Workshop

Blended e-learning: diagnostiek bij voedings- en eetstoornissen, Hermien Elgersma en Alexandra Dingemans

Zaal 63

Symposium

Effectiviteit van behandeling voor ‘moeilijke’ doelgroepen (LVB, ASS, borderline persoonlijkheidsstoornis, recidiverende depressie): mogelijkheden en uitdagingen, Julia Offermans e.a.*

Zaal 64

Workshop

Eerst zien, dan geloven: Videofeedback bij sociale angststoornis, Esther Allart-van Dam en Marisol Voncken

Zaal 65

13.00 – 14.00

*Zie pagina hiernaast

18 18 Najaarscongres Najaarscongres 2019 2019

Lunch in de Kempen-, Gender- en Diezezaal

donderdag 28 november

Toelichting symposia donderdagochtend

Zaal 80/81

Symposium Nieuwe inzichten over het inzetten van gepersonaliseerde dagboekmetingen (ESM) in de behandelpraktijk.

Voorzitter: Marieke Wichers

Lezingen symposium - Zoeken naar de juiste dosis: een pilotstudie naar hoe intensieve zelfmonitoring persoonlijk inzicht kan geven in symptomen en welzijn om dosisoptimalisatie bij antipsychotica te ondersteunen, Claudia Simons - Experience sampling voor vroege detectie van symptoomtransities: een replicatie, Marieke Wichers - Prel@pse – het monitoren en visualiseren van de klachten- en veerkrachtdynamiek om terugval bij OCS te voorkomen, Date van der Veen - CSP-DNA: In transitie van reactief naar preventief bij crisis!, Barbara Montagne - PETRA: Een flexibele interface om gepersonaliseerde dagboeken voor patiënt en behandelaar mogelijk te maken, Fionneke Bos Zaal 82/83

Symposium Hoe kunnen we psychotherapie voor depressie optimaliseren?

Voorzitter: Lotte Lemmens

Lezingen symposium - Depressie en persoonlijkheidsproblematiek: minder kans op een succesvolle depressiebehandeling?, Suzanne van Bronswijk - De impact van sessiefrequentie op de effectiviteit van cognitieve gedragstherapie en interpersoonlijke psychotherapie voor depressie, Sanne Bruijniks - Behandeling van suïcidale intrusies als aanvulling op cognitieve

gedragstherapie voor depressie, Jaël van Bentum - Wat zijn bijwerkingen van psychotherapie en hoe kun je deze voorkomen?, Frenk Peeters Zaal 55/56

Symposium Geheugenbias als transdiagnostische marker voor psychopathologie.

Voorzitter: Janna Vrijsen

Lezingen symposium - Transcraniële magnetische stimulatie van de mediale prefrontale cortex vermindert emotionele negatieve schema’s, Leonore Bovy - Hoe context, stemming en geheugenbias interacteren in het dagelijks leven: een onderzoek in depressie, Janna Vrijsen - Selectieve autobiografische geheugenbias in sociale angst en PTSS, Julie Krans - Is negatieve geheugenbias een transdiagnostisch fenomeen?, Fleur Duyser - De relatie tussen traumatische jeugdervaringen, selectieve geheugenbias en positieve geestelijke gezondheid, Pascal Fleurkens Zaal 64

Symposium Effectiviteit van behandeling voor ‘moeilijke’ doelgroepen (LVB, ASS, borderline persoonlijkheidsstoornis, recidiverende depressie): mogelijkheden en uitdagingen.

Voorzitter: Julia Offermans

protocol en behandeluitkomsten bij jongeren met een recidiverende depressie, Jacquelijne Schraven - Een pilotstudie naar de effectiviteit van een op cgt gebaseerde sociale vaardigheidstraining voor kinderen 8-12 jaar, Julia Offermans - Mindfulness in gezinnen met een kind met een ontwikkelingsstoornis: draagt training voor het kind bij aan het effect van training voor de ouder?, Eva Potharst - Behandeluitkomsten van dialectische gedragstherapie voor adolescenten met kenmerken van een borderline persoonlijkheids-stoornis: een open trial, Fleur Barnasconi

Legenda iconen Agressie Angst / OCD / trauma Depressie / stemmingsstoornissen Eetstoornissen en obesitas E-health EMDR Kinderen / adolescenten Ontwikkelingsstoornis en LVB Persoonlijkheidsstoornissen Psychoses

Lezingen symposium

Psychosomatische stoornissen

- Cognitieve Bias Modificatie gericht op het verminderen van negatieve interpretaties leidt tot sociale angst symptomen bij jongeren met een licht verstandelijke beperking, Elske Salemink - ACT your way; validiteit van het

Schematherapie Transdiagnostisch Verslaving Overig

Najaarscongres Najaarscongres2019 2019 19 19 Najaarscongres 2019 19

donderdag 28 november

Donderdagmiddag 28 november Tijd

Categorie

Titel

Zaal

14.00 - 15.00

Keynote

Gepersonaliseerde psychotherapie in de toekomst: wat werkt voor wie en hoe dan precies?, Marcus Huibers (zie artikel pagina 12)

Beneluxzaal

Keynote

EMDR in transitie, Ad de Jongh en Suzy Matthijssen (zie artikel pagina 24)

Brabantzaal

Meet the expert

Ad de Jongh en Suzy Matthijssen (meer informatie op pagina 40)

Brabantzaal

Openbare supervisie

Transitiepsychiatrie, Iris Hoes - van der Meulen (meer informatie op pagina 41)

Auditorium

Clinical masterclass

Praten met jongeren over psychotische ervaringen, David van den Berg en Yvonne de Jong (meer informatie op pagina 42)

Parkzaal

Openbare supervisie

Hoe zet je je cliënt in zijn kracht met behulp van oplossingsgerichte cognitieve gedragstherapie?, Mark Crouzen (meer informatie op pagina 41)

Baroniezaal

Symposium

Cognitieve controle training als preventieve interventie voor depressie anno 2019: Transitie van experimenteel behandelonderzoek naar de klinische praktijk, Kristof Hoorelbeke e.a.*

Boszaal

Meet the expert

Marcus Huibers (meer informatie op pagina 40)

Zaal 80/81

Clinical masterclass

Transculturele cgt, Jeroen Knipscheer (meer informatie op pagina 42)

Zaal 82/83

Symposium

Personaliseren van behandeling voor chronische kankergerelateerde vermoeidheid: netwerkbenadering en het patiëntenperspectief, Marije van der Lee e.a.*

Zaal 55/56

Symposium

Complex verlies en persisterende complexe rouwstoornis (PCRS): interdisciplinaire modellen en hun behandeling, Jos de Keijser e.a.*

Zaal 57/58

Lezing

Residentiële behandeling en cgt geïntegreerd: het Waaiermodel - Deel I, Erik Jongman en Elly van Laarhoven

Zaal 63

Symposium

Effect onderzoek EMDR-KID NET bij vluchtelingenkinderen met PTSS (KIEM), Michaela Schok e.a.*

Zaal 64

Lezingencylus

Update je kennis: over geheugen, vijandige gedachten en groepstherapie, diverse sprekers*

Zaal 65

Openbare intervisie

Hoe blijf je staande als therapeut?, Lotte Lemmens en Bianca Boyer

Zaal 54

15.00 - 16.00

*Zie pagina hiernaast

20 20 Najaarscongres Najaarscongres 2019 2019

donderdag 28 november

Toelichting symposia en lezingencyclus donderdagmiddag

Boszaal

Zaal 64

Cognitieve controle training als preventieve interventie voor depressie anno 2019: Transitie van experimenteel behandelonderzoek naar de klinische praktijk.

Voorzitter: Kristof Hoorelbeke

Effect onderzoek EMDR-KID NET bij vluchtelingenkinderen met PTSS (KIEM).

Voorzitter: Michaela Schok

Symposium

Lezingen symposium - De ontwikkeling en evaluatie van gamified cognitieve controle training voor voorheen depressieve patiënten, Jasmien Vervaeke - Wat drijft verandering? Effecten van cognitieve controle training op emotieregulatie processen in het dagelijkse leven: een experience sampling benadering, Kristof Hoorelbeke - Langetermijneffecten van Cognitieve Controle Training bij voorheen depressieve patiënten, Nathan Van den Bergh Zaal 55/56

Symposium Personaliseren van behandeling voor chronische kankergerelateerde vermoeidheid: netwerkbenadering en het patiëntenperspectief.

Voorzitter: Marije van der Lee

Lezingen symposium - Ervaringen en omgaan met chronische kankergerelateerde vermoeidheid: een metaetnografie, Tom Bootsma - De onderlinge relaties tussen kankergerelateerde vermoeidheid, beschermende en instand-houdende factoren: een netwerkbenadering, Melanie Schellekens - Energie inZicht: Ontwikkeling van een Experience Sampling Method (ESM)-App om de behandeling van chronische kankergerelateerde vermoeidheid te personaliseren, Rosalie van Woezik

Symposium

Kijk op res.nl arscong n ja a tn c e vg bstracts tie. a r o o v a rm fo in sprekers ad de app nlo O f d ow 2 0 1 9 ’ ‘NJC obiel. op je m

Lezingen symposium - Introductie effect onderzoek EMDRKID NET bij vluchtelingenkinderen met PTSS (KIEM), Michaela Schok - Onderzoeksprotocol KIEM: inclusie, assessments en routes, Merel Velu - Diagnose van PTSS bij vluchtelingenkinderen: een roze bril?, Trudy Mooren Zaal 65

Lezingencyclus Update je kennis: over geheugen, vijandige gedachten en groepstherapie.

- Kennis van EMDR-therapeuten over de werking van het geheugen, Sanne Houben - Groepsgewijze cognitieve gedragstherapie en groepsgewijze schemagerichte therapie voor patiënten met een sociale angststoornis en comorbide ontwijkende persoonlijkheids-stoornis, Astrid Balje - ‘Imagery-enhanced’ cognitieve herstructurering van vijandige gedachtes: design en voorlopige resultaten van een RCT, Martijn van Teffelen

Legenda iconen Agressie Angst / OCD / trauma Depressie / stemmingsstoornissen Eetstoornissen en obesitas E-health EMDR Kinderen / adolescenten Ontwikkelingsstoornis en LVB Persoonlijkheidsstoornissen Psychoses Psychosomatische stoornissen Schematherapie Transdiagnostisch Verslaving Overig

Najaarscongres Najaarscongres2019 2019 21 21 Najaarscongres 2019 21

donderdag 28 november

Vervolg donderdagmiddag en -avond 28 november Tijd

Categorie

16.00 – 16.30 16.30 – 18.00

Titel

Zaal

Pauze in Gender-, Kempen- en Diezezaal Symposium

Nieuwe toepassingen en inzichten van cgt bij eetstoornissen, Alexandra Dingemans e.a.*

Brabantzaal

Workshop

Schematherapie als basis voor therapeutisch klimaat: behandelteams leren oog te hebben voor kwetsbaarheid onder complex gedrag bij pers. problematiek, Marjolein van Wijk-Herbrink

Auditorium

Workshop

Experiëntiële technieken binnen Cognitive Behavioral Analysis System of Psychotherapy (CBASP) voor persisterende depressie. Ervaar het zelf!, Jenneke Wiersma en Bas Berkers

Parkzaal

Workshop

‘Integrative Developmental Model of Supervision’: bruikbaar voor cgt-supervisie?, Loek Peute

Baroniezaal

Symposium

Mindfulness-interventies: effecten in onderzoek, praktijk, moderatoren en haalbaarheid bij div. doelgroepen, Anne Speckens e.a.*

Boszaal

Symposium

Naar een persoonlijke, transdiagnostische psychiatrie met de experience sampling methode, Machteld Marcelis e.a.*

Zaal 80/81

Workshop

Technologie in de therapiecontext – blended exposuretherapie voor angst, Barbara Depreeuw, Kim Haesen en Tine Daeseleire

Zaal 82/83

Workshop

‘Misofonie’ wordt ‘Miso-fini’, diagnostiek en behandeling, Inge Jager, Arnoud van Loon, Marthe van der Pol en Simone Slaghekke

Zaal 55/56

Workshop

Gedragstherapie en Infant Mental Health – een goede combinatie?, Manon Mostert-Uijterwijk en Marilene de Zeeuw

Zaal 57/58

Workshop

Dissociation and sleep: the impact of sleep quality on mental health problems, Dalena van Heugten en Rachel Sharman

Zaal 63

Workshop

Comorbiditeit bij autisme; hoe behandel je die?, Ron de Joode, Liesbeth Verduijn en Marije Swets

Zaal 64

Symposium

Preventie en behandeling van angststoornissen bij kinderen: vijf studies naar effectiviteit, werkingsmechanismen en voorspellers van behandelsucces, Bonny van Steensel e.a.*

Zaal 65

18.00 – 19.00

Borrel in Gender-, Kempen- en Diezezaal

21.30 – 23.30

Film Girl in het Auditorium (meer informatie op pagina 46)

19.00 – 01.00

Diner (voor deelnemers die zich hiervoor bij inschrijving hebben opgegeven) in de Beneluxzaal, aansluitend feest (voor iedereen) in de Brabant- en Baroniezaal

*Zie pagina hiernaast

22 22 Najaarscongres Najaarscongres 2019 2019

donderdag 28 november

Kijk op res.nl arscong n ja a tn c e vg bstracts tie. a r o o v forma in rs e k spre e app nload d O f d ow 2 0 1 9 ’ C J ‘N obiel. op je m

Toelichting symposia donderdagmiddag Brabantzaal

Symposium Nieuwe toepassingen en inzichten van cgt bij eetstoornissen.

Voorzitter: Alexandra Dingemans

Lezingen symposium - Presentatie van de resultaten van een gerandomiseerde studie naar de effectiviteit van CBT-E, Martie de Jong - De behandeling van eetbuistoornis: is dgt een serieuze kandidaat?, Mirjam Lammers - Executief functioneren als voorspeller van behandelresultaat bij patiënten met een eetbuistoornis, Alexandra Dingemans - ‘Eetproblemen bij (jonge) kinderen. Moeten we ons zorgen maken?’ Een retrospectieve analyse naar determinanten van een langdurig problematisch voedingsverloop bij kinderen met een ARFID, die geen (c)gt-behandeling hebben ondergaan, Eric Dumont - CBT-E, MANTRA en SSCM in de behandeling van anorexia nervosa.

Presentatie van een onderzoeksopzet, Alberte Jansingh Boszaal

Symposium Mindfulness-interventies: effecten in onderzoek en praktijk, moderatoren en haalbaarheid bij diverse doelgroepen.

Voorzitter: Anne Speckens

Lezingen symposium - De effectiviteit van MindfulnessBased Cognitieve Therapie in de klinische praktijk: evidentie vanuit ROM-data, Félix Compen - Mindfulness-interventies bij psychische stress en fysieke klachten van kankerpatiënten: een metaanalyse van gerandomiseerde trials, Linda Cillessen - Afbouwen van antidepressiva in de eerste lijn: is Mindfulness-Based Cognitieve Therapie een zinvolle

aanvulling op begeleiding door de poh-ggz?, Marloes Huijbers - Wat werkt het best voor wie?

Mindfulness-Based Cognitieve Therapie vs. Treatment As Usual bij terugkerende depressie, Marleen ter Avest - Mindfulness-Based Cognitieve Therapie bij de bipolaire stoornis: ervaringen van de deelnemers, Imke Hanssen Zaal 80/81

Symposium Naar een persoonlijke, transdiagnostische psychiatrie met de experience sampling methode.

Voorzitter: Machteld Marcelis

Lezingen symposium - Psychotische reactiviteit bij volwassenen met een autismespectrumstoornis en gezonde controles, Kim van der Linden - Stressgevoeligheid en neuroticisme bij autismespectrum-stoornissen, Jeroen van Oosterhout - Het ontrafelen van de risicofactor neuroticisme bij patiënten met een psychotische stoornis, Claudia Simons - Cognitie in het dagelijks leven – Hoe meet je dit betekenisvol?, Simone Verhagen - Acceptance and Commitment Therapy en witte stof plasticiteit bij jongeren met subklinische psychotische ervaringen: een RCT, Machteld Marcelis Zaal 65

Lezingen symposium - Cool Little Kids, een vroege interventie voor angstgevoelige peuters en kleuters, Leonie Vreeke - Leer te Durven! - Online vroege interventie voor angst bij kinderen, Ellin Simon - Optimaliseren van exposuretherapie in de behandeling van specifieke angsten bij kinderen: waar werkt het, en met wie werkt het?, Rachel de Jong - De rol van ouderlijke angst in de effectiviteit van cgt voor kinderen met een sociale angststoornis en andere angststoornissen, Jeanine Baartmans - Denken + Doen = Durven: angstbehandeling voor kinderen en jongeren in een modulair jasje, Bonny van Steensel

Legenda iconen Agressie Angst / OCD / trauma Depressie / stemmingsstoornissen Eetstoornissen en obesitas E-health EMDR Kinderen / adolescenten Ontwikkelingsstoornis en LVB Persoonlijkheidsstoornissen

Symposium

Psychoses

Preventie en behandeling van angststoornissen bij kinderen: cgt is effectief maar niet voor iedereen.

Een vijftal studies naar effectiviteit, werkingsmechanismen en voorspellers van behandelsucces.

Voorzitter: Bonny van Steensel

Psychosomatische stoornissen Schematherapie Transdiagnostisch Verslaving Overig

Najaarscongres Najaarscongres2019 2019 23 23 Najaarscongres 2019 23

EMDR IN E I T I S N A TR Gz-psycholoog Ad de Jongh is bijzonder hoogleraar Angst- en gedragsstoornissen aan de Universiteit van Amsterdam (UvA). Klinisch psycholoogpsychotherapeut Suzy Matthijssen is onderzoeker en behandelaar bij het Altrecht Academisch Angstcentrum en verbonden aan de Universiteit Utrecht.

Samen geven zij de lezing 'EMDR in transitie'.

24 Najaarscongres 2019

Waarover gaat jullie lezing?

De Jongh: 'We schetsen verleden, heden en toekomst van EMDR-therapie.

We leiden in met de voorgeschiedenis, met dat de - onlangs overleden - grondlegger Francine Shapiro (1948-2019) de methodiek toevallig ontdekte, tijdens een wandeling in een park in 1987. Ze merkte dat ze minder last had van negatieve emoties en herinneringen als ze haar ogen snel van links naar rechts bewoog. Ze besloot toen om dit fenomeen systematisch te onderzoeken. Twee jaar later werd EMDR als behandelmethodiek geĂŻntroduceerd. Toen lag de therapie nog behoorlijk onder vuur, omdat critici vonden dat er onvoldoende evidentie was voor de werkzaamheid van EMDR ('we weten niet eens hoe het werkt!'). In onze presentatie laten we zien hoe we later, middels laboratoriumstudies*, veel meer over het werkingsmechanisme van EMDR te weten zijn gekomen, en hoe deze kennis weer ten gunste komt aan de werkwijze in de klinische praktijk. We schetsen hoe de toekomst van EMDR eruit kan zien, en hoe we EMDR kunnen combineren met cgt, om tot nog betere therapieresultaten te komen.'

Hoe verhouden EMDR en cgt zich nu tot elkaar?

Matthijssen: 'Dat verschilt per land. In de VS bijvoorbeeld, kijken ze heel anders tegen EMDR aan dan in Nederland.

Veel Amerikaanse therapeuten moeten niets van EMDR weten; in de VS bestaat er een grote scheiding tussen de cgt- en de EMDR-wereld, met als gevolg dat de twee behandelingen daar zelden onder de paraplu van één praktijk worden gegeven. In Nederland ligt dat anders, hier gaan cgt en EMDR vaak hand in hand. De meeste EMDR-therapeuten zijn ook cognitieve gedragstherapeuten.

Kun je aangeven hoe cgt en EMDR elkaar kunnen versterken?

Matthijssen: 'Bij Altrecht GGZ en PSYTREC – waar Ad werkt – werken we met een intensief traumaprogramma, waarbij we in de ochtend een imaginaire exposure sessie geven (cgt) en in de middag EMDR. Dat combineert heel goed. Wat ook kan, is EMDR combineren met exposure in vivo; waarbij je de patiënt na een sessie EMDR als proef op de som huiswerkopdrachten geeft.

EMDR en OCD Kunnen jullie nog een andere mogelijke toepassing van EMDR noemen?

Matthijssen: 'We doen op dit moment een studie bij het Altrecht Academisch Angstcentrum, naar de toepassing van EMDR bij dwangstoornissen (OCD). We onderzoeken of het gemakkelijk is om emotie en responspreventie (erp)

toe te passen als we met toepassing van EMDR eerst de emotionele lading van rampscenario's of nare herinneringen halen die ten grondslag ligt aan de dwang.'

Dat begrijp ik niet, ontstaat dwang door trauma's?

De Jongh: 'Meestal zijn die niet zo eenvoudig te vinden.

Daarom zetten we de EMDR-behandeling in op flashforwards. Dus stel, iemand controleert om de minuut het keukengas omdat hij bang is (lees: ‘geobsedeerd’ is door de ingebeelde ramp) dat zijn huis afbrandt. De patiënt heeft dan misschien geen trauma meegemaakt, maar kan zich in de EMDR-sessie wel een toekomstbeeld vormen van dat afgebrande huis, zodat we dat beeld kunnen desensitiseren en de angst voor de brand afneemt. De vraag die nog niet beantwoord is, is of dit voldoende is om de dwanggedachten en –handelingen te verminderen, en of dit type van ‘voorwerk’ helpt een verder cognitief-gedragstherapeutische behandeling drastisch te verkorten.'

Kan EMDR nog effectiever worden?

Matthijssen: 'Het protocol is in de loop der tijd behoorlijk veranderd, en daar zullen we in toekomst ongetwijfeld nog meer wijzigingen in aanbrengen. Zo weten we inmiddels dat EMDR effectiever is naarmate we het werkgeheugen van mensen zwaarder belasten. Aanvankelijk dachten we dat er sprake was een U-curve, van een optimum, maar dat blijkt dus niet zo te zijn.

In ons huidige onderzoek proberen we het werkgeheugen ook 'auditief aan te vallen'. Stel dat je vader altijd zei: 'wat ben je toch een domoor'. Dat kun je aan de herinneringstaak een visuele taak toevoegen om het negatieve beeld te desensitiseren, maar daarna klagen sommige mensen nog dat ze de stem van hun vader blijven horen.

In die gevallen zou je hen een aanvullende, auditieve taak kunnen geven. * Zie bijvoorbeeld: Günter, R.W. & Bodner, G.E. (2008).

How eye movements affect unpleasant memories: Support for a working memory account. Behaviour Research and Therapy, 46, 913-931.

AD DE JONGH EN SUZY MATTHIJSSEN: 'EMDR IS EFFECTIEVER NAARMATE WE HET WERKGEHEUGEN ZWAARDER BELASTEN'

Najaarscongres 2019 25

WEG MET DE KUNSTMATIGE KNIP BIJ 18 JAAR IN DE GGZ Thérèse van Amelsvoort is hoogleraar Transitiepsychiatrie aan Maastricht University. Op het VGCt-najaarscongres geeft zij de lezing 'Transitiepsychiatrie: de kloof overbruggen', over de toegang tot zorg voor jongeren.

26 Najaarscongres 2019 26 N

Wat is je boodschap?

'Onderzoek, diagnostiek en zorgprogramma's in de psychiatrie zijn sinds jaar en dag gericht op jongeren onder de achttien jaar, of op mensen die ouder zijn dan achttien. Wat ik al eerder heb betoogd, en dat zal ik nu weer doen, is dat dit een kunstmatige knip is die er in de ggz niet zou moeten zijn. Afgaand op de cijfers en ziektelast moeten er juist voor deze doelgroep van jongvolwassenen leeftijdsspecifieke diagnostiek, instrumenten en zorgprogramma's zijn.'

Wat is nu het probleem?

'Driekwart van alle psychiatrische stoornissen ontwikkelt zich voor het vijfentwintigste levensjaar, maar voor die tijd wordt niet driekwart van alle hulpverlening gegeven. Kortom, hulpverleners zien patiënten relatief laat, met alle gevolgen van dien. Om een vergelijking te maken met de somatische zorg: als je een knobbeltje voelt in je borst, ga je direct naar de dokter, maar als iemand somber is of stemmen hoort komt zo iemand in de ggz vaak pas in beeld als er analoog aan kanker - een tumor met uitzaaiingen is gezien.'

En dat komt door het vasthouden aan die kunstmatige leeftijdsgrens?

'Niet alleen, maar het vormt wel een groot obstakel. Door die knip is er discontinuïteit in de hulpverlening rondom de leeftijd van achttien jaar.

Dat is ook wat de Australische hoogleraar en ggz-vernieuwer Patrick McGorry (University of Melbourne) zegt. Hij wijst al jaren op de risico's van onderbehandeling bij jongeren, hamert op het belang van preventie en vroege interventie en pleit voor een betere toegang tot de ggz voor jongeren van 12 tot 25 jaar (ESCAP, 2017). Daarvoor moet de ggz goed worden ingericht rondom de leeftijd van achttien jaar. De ideeën van McGorry worden inmiddels wereld-

wijd gedragen en onlangs heeft hij die zelfs op de agenda van The World Economic Forum gekregen.'

Wat gaat er verkeerd in Nederland?

'Jeugdigen zijn nu tot hun achttiende in zorg bij kind- en jeugdinstellingen, waar de diagnostiek en behandeling zich vaak richten op ontwikkelingsproblematiek en het gezin. Zodra ze 18 jaar oud zijn, gaan ze naar de volwassenenpsychiatrie waar de werkwijze heel anders is en de behandeling zich veel meer richt op stoornissen, zoals psychose en persoonlijkheidsproblematiek. Van de ene op de andere dag verhuizen de jongeren naar een nieuw gebouw, wordt er een individuele benadering gehanteerd en krijgen soms zelfs een nieuwe diagnose, nieuwe behandelaar en andere medicatie. Dat is toch absurd? Je verandert toch niet met één verjaardag?'

Transitiepoli Wat moet er veranderen?

'We pleiten al jaren voor meer zorgcontinuïteit. In onze transitiepoli, waar we alleen 16 tot 25-jarige patiënten zien, gaan we daarom voor the best of both worlds: we hebben er de zorgvoorzieningen en medewerkers uit zowel de jeugd- als de volwassenenggz. We behandelen persoonsgericht en betrekken daarbij ook de familie van de patiënten. We werken er niet met zorgprogramma's, de hulpverlening is gericht op wat op dat moment voor de patiënt het grootste probleem is. Ik noem het zorg op maat, waarbij ook aandacht is voor psychosociale problemen.'

Hoe belangrijk is flexibiliteit?

'Een flexibele benadering is essentieel, want veel jongvolwassenen hebben een dynamisch leven. Studenten ver-

THÉRÈSE VAN AMELSVOORT : 'WEES NIET TE RIGIDE'

huizen bijvoorbeeld vaak, veranderen van werk, of jongeren zijn de therapie na drie behandelsessies al zat. Daar moeten hulpverleners wel soepel mee kunnen omspringen.

Verder is het belangrijk om de lijnen kort te houden. Stel, een patiënt had om 10.00 uur een afspraak, maar komt pas om 16.00 uur opdagen.

Dan kun je toch tenminste wel vijf minuten tijd voor hem of haar vrijmaken om het contact warm te houden? Om jongeren in zorg te houden, moet je kunnen mee-vibreren met hun hectiek en leefwereld; wees vooral niet te rigide.'

Wat zijn de nieuwe uitdagingen?

'We zouden graag ook de verschillende domeinen voor jongeren willen ontschotten, zoals het sociaalmaatschappelijk werk, de ggz, jeugdzorg en onderwijs.

Dat gebeurt momenteel al in @ease (www.ease.nl), naar het voorbeeld van het Australische Headspace (www.headspace.org.au). Daarvoor zijn we gestart met de oprichting van inloophuizen waar de zorg rondom de jongeren is ingericht. De verschillende zorgvoorzieningen komen er samen op één locatie en de hulpverlening is preventief, anoniem en laagdrempelig. We hebben inmiddels twee vestigingen geopend, een in Amsterdam en een in Maastricht.

De uitdaging is nu om @ease landelijk op de kaart te zetten.'

Voor meer informatie over de inloophuizen: www.ease.nl Najaarscongres 2019 27

vrijdag 29 november

Vrijdagochtend 29 november Tijd

Categorie

Titel

Zaal

Running clinic, Greg van Hest (meer info op pagina 46)

Buiten

Zumba, Els Blijd-Hoogewys (meer info op pagina 46)

Baroniezaal

08.00 – 11.00

Registratie (meer informatie op pagina 7)

Limburgfoyer

09.00 – 09.45 Interactieve sessie

Dialoog over de intensievere samenwerking VGCt met VSt en VEN, Marleen Rijkeboer, Arnold van Emmerik en Annemieke Driessen (meer informatie op pagina 45)

Beneluxzaal

09.45 – 10.30 Keynote

Transitiepsychiatrie: de kloof overbruggen, Thérèse van Amelsvoort (zie artikel pagina 26)

Beneluxzaal

Nieuwe ontwikkelingen in schematherapie, Marleen Rijkeboer (zie artikel pagina 34)

Brabantzaal

07.30 – 08.30

Keynote 10.30 – 11.00

Pauze in Gender-, Kempen- en Diezezaal

11.00 – 12.30 Meet the expert Marleen Rijkeboer (meer informatie op pagina 40)

Brabantzaal

Workshop

Cognitieve gedragstherapie geven in Virtual Reality, Roos Pot-Kolder en Mark van der Gaag

Auditorium

Workshop

Modi tekenen? Doen!, Heleen Grandia

Parkzaal

Meet the expert Thérèse van Amelsvoort (meer informatie op pagina 40)

Baroniezaal

Workshop

De ‘intensieve dwangweek’ bij de Bascule - korte intensieve cognitieve (groeps-)gedragstherapie voor kinderen/jeugdigen met een obsessieve compulsieve stoornis, Renske van Horen en Marjolein Bus

Boszaal

Symposium

Imagery rescripting: Transitie naar een evidencebased behandeling, Muriel Hagenaars e.a.*

Zaal 80/81

Workshop

Wat moet ik weten over transgender cliënten?, Mathilde Kennis, Kathelijn Vriezen en Joep Roeffen

Zaal 82/83

Workshop

30 sessies protocol voor cluster C, Eelco Muste en Edith Tjoa

Zaal 55/56

Symposium

Van app op afstand tot intensief samen oefenen: optimaliseren van angstbehandeling bij kinderen en jongeren, Rachel de Jong e.a.*

Zaal 57/58

Workshop

Behandeling van eetstoornissen: eerste stappen in de basis ggz?, Elke Wezenberg, Hetty Gunning en Annemarie Hansen

Zaal 63

Workshop

Transitie van ‘normaal’ begaafde behandelingen naar LVB-behandelingen, Ragna Plomp en Arjan Muller

Zaal 64

Symposium

Sociale beïnvloeding bij adolescenten: van de wetenschap naar de praktijk, Anika Bexkens e.a.*

Zaal 65

12.30 – 13.30

Lunchpauze in Gender-, Kempen- en Diezezaal

12.30 – 13.30

Docentenlunch (meer informatie op pagina 38) in de Genderfoyer

*Zie pagina hiernaast 28 28 Najaarscongres Najaarscongres 2019 2019

vrijdag 29 november

Toelichting symposia vrijdagochtend

Zaal 80/81

Symposium Imagery rescripting: transitie naar een evidence-based behandeling.

Voorzitter: Muriel Hagenaars

Lezingen symposium - De effecten van Imagery Rescripting en extinctie op de terugkeer van angst, Mandy Woelk - Imagery of Rescripting?, Muriel Hagenaars - Imagery Rescripting van herinneringen versus intrusies bij eetgestoord gedrag: effecten op cognities en eetstoornissymptomen, Julie Krans - Versterkt een cognitieve uitdaging als voorbereiding op imaginatie met rescripting (ImRes) het therapeutisch effect of is het een verspilling van kostbare tijd?, Marisol Voncken - Imaginaire rescripting en EMDR als behandelingen voor trauma’s uit de kindertijd, Arnoud Arntz Zaal 57/58

Symposium Van app op afstand tot intensief samen oefenen: optimaliseren van angstbehandeling bij kinderen en jongeren. Voorzitter: Rachel de Jong

Lezingen symposium - Welke behandel-ingrediënten en behandelformats van cgt hangen samen met behandeleffectiviteit bij angstige kinderen en jongeren: een meta-regressie-analyse, Maaike Nauta - Optimaliseren van cognitieve gedragstherapie in de behandeling van sociale angst bij jongeren: focussen op gedrag, gedachten of gevoel?, Rachel de Jong - Twee weken intensieve exposurebehandeling voor jongeren: wat zijn de effecten en wat verandert er tijdens de oefeningen?, Anne Nijboer

- Het verminderen van terugval na behandeling met de One-Session Treatment voor kinderen met een specifieke fobie, door het toevoegen van een gepersonaliseerde, op exposure gebaseerde, mobiele app; en de rol van cognitive biases bij specifieke fobieën, Annelieke Hagen - Terugkerende angst- en depressieve stoornissen onder adolescenten.

Op zoek naar een oplossing, Suzanne Robberegt

Kijk op res.nl arscong n ja a tn c e vg bstracts tie. a r o o v a rm fo in sprekers ad de app nlo O f d ow 2 0 1 9 ’ ‘NJC obiel. op je m

Zaal 65

Symposium Sociale beïnvloeding bij adolescenten: van de wetenschap naar de praktijk. Voorzitter: Anika Bexkens

Lezingen symposium - Risicogedrag bij jongens met een licht verstandelijke beperking, Eline Wagemaker - Pro-sociale peer-influence bij jongeren met een licht verstandelijke beperking, Anika Bexkens - Zijn jongeren met ADHD extra gevoelig voor beïnvloeding door leeftijdgenoten?, Tycho Dekkers - De rol van sociaal leren op het uitdoven van angst, Marieke Bos - Hebben adolescenten met een LVB baat bij het betrekken van een leeftijdgenoot bij exposure?, Roos Kuiper

Legenda iconen Agressie Angst / OCD / trauma Depressie / stemmingsstoornissen Eetstoornissen en obesitas E-health EMDR Kinderen / adolescenten Ontwikkelingsstoornis en LVB Persoonlijkheidsstoornissen Psychoses Psychosomatische stoornissen Schematherapie Transdiagnostisch Verslaving Overig

Najaarscongres Najaarscongres2019 2019 29 29 Najaarscongres 2019 29

vrijdag 29 november

Vrijdagmiddag 29 november Tijd

Categorie

Titel

Zaal

13.30 – 15.00

Workshop

Schematherapie, kan het korter en toch beter?, Hannie van Genderen en Remco van der Wijngaart

Brabantzaal

Workshop

Van traditionele naar positieve cognitieve gedragstherapie, Fredrike Bannink en Nicole Geschwind

Auditorium

Symposium

Wat werkt en voor wie? Hoe kunnen we behande- Parkzaal lingen voor kinderen met ADHD-symptomen en gedragsproblemen verbeteren, Marjolein Luman e.a.*

Symposium

Aandacht voor de ‘c’ van cgt bij jeugdigen: onbewuste cognitieve vertekeningen in het begrijpen en de behandeling van angst en dwang bij kinderen, adolescenten en jongvolwassenen, Jeanine Baartmans e.a.*

Baroniezaal

Workshop

EFT-skills voor gedragstherapeuten. Het begrijpen en stoppen van partnerruzies in een cgt-behandeling, Pieter Dingemanse

Boszaal

Symposium

Langetermijneffecten van (nieuwe) behandelingen voor depressie, Mira Cladder-Micus e.a.*

Zaal 80/81

Workshop

SCHerp: Schematherapie en exposure met responsepreventie bij therapieresistente angststoornissen met comorbide persoonlijkheidsproblematiek, Marisol Neijenhuis, Judith Goldewijk, Julie Krans, Boris van Passel

Zaal 82/83

Workshop

Coming-out and accepting, a process in progress.

Contextgerichte interventies in het werken met LGBTQ+ jongeren die de relatie met hun nietaccepterende ouders herstellen en versterken, als protectieve factor in het coming-out, Christel Bouwens

Zaal 55/56

Symposium

Modernisering opleiding VGCt, Saskia Mulder (meer informatie op pagina 45)

Zaal 57/58

Workshop

VERS bij ouderen: een innovatie voor emotieregulatieproblemen bij persoonlijkheidsstoornissen op latere leeftijd, Arjan Videler, Wim van Ravensteijn, Gonda de Bruin en Machteld Ouwens

Zaal 63

Zie vgctnajaarscongres.nl of de congresapp voor Zaal 64 actuele informatie over dit programma-onderdeel Workshop

15.00 – 15.30

* zie pagina hiernaast

30 30 Najaarscongres Najaarscongres 2019 2019

Jongvolwassenen in psychiatrische opname.

Gehechtheid in transitie?, Ilse Devacht en Bram Lambrechts Pauze in Gender-, Kempen- en Diezezaal

Zaal 65

vrijdag 29 november

Toelichting symposia vrijdagmiddag

Parkzaal

Symposium Wat werkt en voor wie? Hoe kunnen we behandelingen voor kinderen met ADHD-symptomen en gedragsproblemen verbeteren.

Voorzitter: Marjolein Luman

Lezingen symposium - Hoe kunnen we behandelingen voor kinderen met ADHDsymptomen en gedragsproblemen verbeteren? Een overzicht van de stand van zaken en een introductie op de PAINT-studies, Barbara van den Hoofdakker - Hoe effectief zijn specifieke technieken in ouder- en leerkrachttrainingen voor kinderen met ADHD-symptomen en gedragsproblemen? Eerste resultaten van twee gecontroleerde gerandomiseerde studies, Anouck Staff - Wat werkt in ouder- en leerkrachttrainingen? Resultaten van een meta-analyse van studies naar gedragstherapeutische interventies voor kinderen met ADHD en gedragsproblemen, Rianne Hornstra - Integratie en implementatie van resultaten uit de PAINT-studies en behandelrichtlijnen van ADHD in de praktijk, Saskia van der Oord Baroniezaal

Symposium Aandacht voor de ‘c’ van cgt bij jeugdigen: onbewuste cognitieve vertekeningen in het begrijpen en de behandeling van angst en dwang bij kinderen, adolescenten en jongvolwassenen.

Voorzitter: Jeanine Baartmans

Lezingen symposium - Specificiteit van disfunctionele assumpties bij kinderen met sociale angst: de rol van comorbiditeit, Lynn Mobach

- Maken sociaal angstige adolescenten zich terecht zorgen over hun sociale positie in de klas?, Jeanine Baartmans - Wiskunde-falen associaties, aandachtsbias en vermijdingsbias in relatie tot wiskundeangst en prestatie bij adolescenten, Eva Schmitz - Het belang van context: de rol van toestandsangst in de effectiviteit van attentional bias modification, Mae Nuys - ‘Vies is niet gevaarlijk’. Een CBM-I computertraining als pre-therapie voor cgt voor kinderen en jongeren met een dwangstoornis, Lidewij Wolters

Kijk op res.nl arscong n ja a tn c e vg bstracts tie. a r o o v a rm fo in sprekers ad de app nlo O f d ow 2 0 1 9 ’ ‘NJC obiel. op je m

Zaal 80/81

Symposium Langetermijneffecten van (nieuwe) behandelingen voor depressie.

Voorzitter: Mira Cladder-Micus

Lezingen symposium - Het voorspellen van terugval na een succesvolle psychotherapie voor depressie: een prognostische index voor langetermijnuitkomsten, Suzanne van Bronswijk - Alles wat je aandacht geeft, groeit: positieve aandachtsbias modificatie bij mensen met een ernstige depressieve stoornis, Denise te Paste - Langetermijneffecten van Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT) voor patiënten met chronische, therapieresistente depressie, Mira Cladder-Micus - Schema therapy for adolescents with chronic depression: a multiple case series study, Simone de Jonge

Legenda iconen Agressie Angst / OCD / trauma Depressie / stemmingsstoornissen Eetstoornissen en obesitas E-health EMDR Kinderen / adolescenten Ontwikkelingsstoornis en LVB Persoonlijkheidsstoornissen Psychoses Psychosomatische stoornissen Schematherapie Transdiagnostisch Verslaving Overig

Najaarscongres Najaarscongres2019 2019 31 31 Najaarscongres 2019 31

vrijdag 29 november

Vervolg vrijdagmiddag 29 november Tijd

Categorie

Titel

Zaal

15.30 – 16.30

Clinical masterclass

Doorpakken bij de behandeling van patiënten met (complexe) PTSS, Agnes van Minnen en Sjef Berendsen (meer informatie op pagina 42)

Brabantzaal

Openbare supervisie

Hoe schematherapie kan worden ingezet bij de transitie van ‘grensoverschrijdende’ patiënt naar gezonde volwassen patiënt, Truus Kersten (meer informatie op pagina 41)

Auditorium

Meet the expert

Jon Arcelus (meer informatie op pagina 40)

Parkzaal

Openbare supervisie

EMDR in de behandeling van ARFID: Hoe zet je EMDR in bij een eetstoornis wanneer er traumatische ervaringen hebben plaatsgevonden?, Renée Beer (meer informatie op pagina 41)

Baroniezaal

Symposium

Begeleiding en setting van online interventies in de psycho-oncologie, Marije van der Lee e.a.*

Boszaal

Clinical masterclass

Werken met materialen: het gebruik van visuele (en andere) materialen in de schematherapie bij adolescenten, kinderen en hun ouders, Mieke Boots en Marian Blokland (meer informatie op pagina 43)

Zaal 80/81

Symposium

Over de behandeling van angst en depressie: doen we de goede dingen en doen we de goede dingen goed?, Colin van der Heiden e.a.*

Zaal 82/83

Zie vgctnajaarscongres.nl of de congresapp voor actuele informatie over dit programma-onderdeel.

Zaal 55/56

16.30 – 17.30

Bestuurssymposium Informatiesessie over de verenigingsplannen, Hubert van der Kleij (meer informatie op pagina 45)

Zaal 57/58

Lezing

Residentiële behandeling en cgt geïntegreerd: het Waaiermodel - Deel II, Marije de Hoogd en Sanne Verhaaren

Zaal 63

Paneldiscussie

‘Je gaat het pas zien als je het doorhebt’, Gert-Jan Hendriks e.a. (meer informatie op pagina 45)

Zaal 64

Lezingencyclus

Machine Learning & VR, diverse sprekers*

Zaal 65

Keynote

Mental health in the Trans population: what do we know?, Jon Arcelus (zie artikel op pagina 36)

Beneluxzaal

17.30 – 18.00

* zie pagina hiernaast

32 32 Najaarscongres Najaarscongres 2019 2019

Afsluitende borrel in Gender-, Kempen- en Diezezaal

vrijdag 29 november

Toelichting symposia en lezingencyclus vrijdagmiddag

Boszaal

Zaal 65

Begeleiding en setting van online interventies in de psycho-oncologie.

Voorzitter: Marije van der Lee

Machine Learning & VR - Effectiveness of selfguided app-based virtual reality cognitive behavior therapy for acrophobia: a randomized clinical trial, Tara Donker - Machine Learning? Niets voor mij!, Saskia van Es en Peggy van der Pol - Moet ik verwijzen? Ondersteuning van de transitie van de specialistische ggz naar de generalistisch basis ggz met machinelearning, Bea Tiemens

Symposium

Lezingen symposium - Online behandelen van angst voor terugkeer van kanker, begeleid en onbegeleid, Marije van der Lee - Cgt en de rol van de huisartsenpraktijk bij psychische klachten na kanker: een protocol, Yvonne Luigjes - Therapeutische gedragingen in online mindfulness-based cognitieve therapie voor vermoeidheid na kanker – contentanalyse van e-mailcorrespondentie, Anne Maas Zaal 82/83

Symposium Over de behandeling van angst en depressie: doen we de goede dingen en doen we de goede dingen goed?

Voorzitter: Colin van der Heiden

Lezingen symposium - Doelmatiger behandelen door doelgestuurd behandelen, Paulette van Santen-Bauer - Metacognitieve therapie bij obsessief-compulsieve stoornis, Kim Melchior - Het belang van het in een vroeg stadium van de behandeling voorspellen van stagnerende behandelingen, Vivian Peerbooms

Lezingencyclus

Kijk op res.nl arscong n ja a tn c e vg bstracts tie. a r o o v a rm fo in sprekers ad de app nlo O f d ow 2 0 1 9 ’ ‘NJC obiel. op je m

Legenda iconen Agressie Angst / OCD / trauma Depressie / stemmingsstoornissen Eetstoornissen en obesitas E-health EMDR Kinderen / adolescenten Ontwikkelingsstoornis en LVB Persoonlijkheidsstoornissen Psychoses Psychosomatische stoornissen Schematherapie Transdiagnostisch Verslaving Overig

Najaarscongres Najaarscongres2019 2019 33 33 Najaarscongres 2019 33

NIEUWE ONTWIKKELINGEN Marleen Rijkeboer is hoogleraar Klinische psychologie aan de Universiteit Maastricht (UM). Op het najaarscongres houdt zij de lezing 'Nieuwe ontwikkelingen in schematherapie'. Hierin vertelt zij over recente theoretische inzichten en toepassingen van schematherapie.

MARLEEN RIJKEBOER: 'SCHEMATHERAPIE WORDT ZELFS IN NIET-WESTERSE LANDEN OP GROTE SCHAAL TOEGEPAST'

34 Najaarscongres 2019

IN SCHEMATHERAPIE Om de herinneringen op te frissen: hoe werkt schematherapie?

'Schematherapie is gericht op de basale emotionele behoeften van ieder mens, zoals de behoefte aan verbondenheid. Als daar tijdens de kindertijd en jeugd ernstige tekorten in zijn opgetreden, kan psychopathologie ontstaan. In schematherapie gebruiken we verschillende technieken om patiënten zogenoemde ‘correctieve emotionele ervaringen’ te laten opdoen.'

Wat zijn correctieve emotionele ervaringen?

'We laten patiënten bijvoorbeeld traumatische jeugdherinneringen oproepen, om imaginair te kunnen ingrijpen op de loop van de gebeurtenissen. Daardoor krijgen die herinneringen een nieuwe, positievere lading, waarmee die dan opnieuw in het geheugen worden opgeslagen.

We kunnen de geschiedenis van een patiënt niet ongedaan maken, maar zijn wel in staat om de lading en betekenis van nare herinneringen te veranderen. Daarvoor zetten we in op experiëntiële technieken, zoals rollenspelen en imaginatietechnieken. Schematherapie brengt mensen via imaginatie terug naar de beleving van vroegere pijnlijke situaties, terwijl de therapeut hen tegelijkertijd laat ervaren dat het ook anders kan.

Dat is de kern van schematherapie.'

Waarom is dat laatste zo belangrijk?

'Patiënten weten vaak niet beter dan dat er in hun jeugd normaal met hen is omgegaan. Neem mensen die als kind emotioneel verwaarloosd werden, bijvoorbeeld omdat hun ouders altijd weg waren. Zulke kinderen denken al snel: 'het zal wel door mij komen, ik ben de aandacht kennelijk niet waard'. Op oudere leeftijd kunnen ze dan coping-strategieën gaan

toepassen, bijvoorbeeld het vermijden van intimiteit, want wat valt er nog van anderen te verwachten?

Een aansprekende therapie Hoe wijdverbreid is schematherapie?

'De therapie is in korte tijd wereldwijd razend populair geworden, en er gebeurt momenteel ontzettend veel rondom schematherapie, zowel in onderzoek als in de toepassing ervan. Zo wordt de therapievorm ook in andere culturen op grote schaal toegepast, zelfs in niet-westerse landen als Iran, Zuid-Korea, Pakistan en Marokko. Kennelijk spreekt het model erg veel mensen aan.'

Hoe verklaar je dat schematherapie in relatief korte tijd zo populair is geworden?

'Universele thema's zoals veiligheid, erkenning en autonomie kunnen mensen gemakkelijk op zichzelf betrekken. De meeste mensen begrijpen goed dat als ze daarin niet worden voorzien, dat op latere leeftijd voor problemen zorgt. Sommige modellen van psychopathologie zijn zo abstract dat je zelfs als behandelaar denkt: waar gaat dit nog over?

Bij schematherapie is dat evident.

Bovendien is schematherapie een heel humaan model, waarvan veel respect uitgaat voor de problemen van mensen. Doordat het over universele basisbehoeften gaat, worden problemen genormaliseerd en staat de behandelaar echt naast de patiënt.'

Onderzoek Wat is stand van zaken in het onderzoek naar deze constructen?

'Samen met Arnoud Arntz (UvA) leid

ik een grote internationale studie in 33 landen, waarin we proberen om een nieuwe ‘universele taxonomie van modi’ te maken om persoonlijkheidspathologie in kaart te brengen.

Daarvoor nemen we het theoretisch model van Dweck, over de universele emotionele behoeften van mensen, als uitgangspunt.'

Hoe gaan jullie te werk?

'We kijken naar welke verschillende emotionele basisbehoeften in studies naar voren komen en inventariseren welke er nog ontbreken in het theoretisch model van schematherapie. Vervolgens kijken we naar de schema's, copingstijlen en modi die daarbij horen. Deze taxonomie moeten we nog uitwerken, maar op het congres vertel ik welke behoeften we hebben gevonden, welke er nog ontbreken, en hoe die zich laten vertalen naar verschillende modi in schematherapie.'

Kun je een tipje van de sluier oplichten?

'Op dit moment passen we schematherapie toe op dissociatieve identiteitsstoornis, daarover gaat onze preconference workshop.

Mensen met die stoornis hebben het gevoel dat zij uit verschillende personen bestaan, zij ervaren geen of onvoldoende zelfcoherentie.

Volgens het theoretisch model van Dweck is ook dat een universele behoefte. Maar zelfcoherentie is nog niet in de constructen van schematherapie verwerkt, deze willen we toevoegen aan de universele taxonomie van modi voor persoonlijkheidspathologie.'

Bron: Voor dit interview is gedeeltelijk geput uit het interview Marleen Rijkeboer: 'Schematherapie is heel effectief' (GZ-psychologie, 2017)

Najaarscongres 2019 35

BETERE ZORG VOOR Jon Arcelus is hoogleraar Geestelijke Gezondheid en Transgender Gezondheid aan de University of Nottingham (UK). In veel westerse landen is de transpopulatie volgens Arcelus in de afgelopen decennia steeds zichtbaarder geworden. Op het VGCt-congres geeft hij de lezing Mental Health in the Trans population: What do we know?

Hoe verklaar je dat de transpopulatie steeds zichtbaarder wordt?

'Mijn indruk is dat zich voor deze populatie een soortgelijke ontwikkeling voltrekt als de afgelopen jaren onder gays; in veel open samenlevingen lijkt er sprake van een groeiende acceptatie van diversiteit, en mogelijk helpt dit ook transmensen om uit de kast te komen; om te laten zien hoe zij zich diep van binnen voelen.'

Waarover gaat je lezing?

'Hierin zal ik onder meer uitleggen waarom transmensen een verhoogd risico lopen op het ontwikkelen van psychische problemen, en hoe de (geestelijke) gezondheidszorg kan anticiperen op de toegenomen hulpvraag van transmensen.'

Hoe groot is de populatie transmensen?

'Dat is lastig te meten. De meeste studies baseren zich daarvoor op klinische populaties, en die zijn vooral gedaan onder de inwoners van landen met een open samenleving. Het gevolg is dat de prevalentie van problemen bij transmensen ernstig wordt onderschat.'

Kun je een indicatie geven?

'Hiervoor leunen we noodgedwongen op enkele grote community studies. Daarin is onderzocht hoeveel mensen het gevoel hebben dat hun geslacht niet overeenkomt met hun gender-identiteit. Voor Nederland en BelgiĂŤ is in deze studies een prevalentie gevonden van ĂŠĂŠn procent van 36 Najaarscongres 2019

TRANSMENSEN de algemene populatie. Het is niet zo dat al deze mensen hier daadwerkelijk psychische problemen van ondervinden, laat staan dat ze allemaal een gendertransitie willen ondergaan, maar feit is dat de vraag naar passende medische zorg en psychische hulp sterk is toegenomen.'

Andere terminologie Welke implicaties hebben bovengenoemde ontwikkelingen voor de ggz?

'Met het oog hierop zouden gz-professionals beter op de hoogte moeten zijn van de verhoogde risico's voor transmensen, en zouden zij meer inzicht moeten hebben in de specifieke hulpvraag. Daarnaast kunnen zorgdragers nog veel bijleren over de terminologie die zij in de benadering van deze doelgroep het beste kunnen gebruiken, ook omdat die in de afgelopen jaren zo sterk is

veranderd. Het hanteren van de juiste terminologie blijkt van wezenlijk belang voor een goede communicatie met deze mensen; voor de behandeling is het namelijk cruciaal dat zij zich met respect behandeld voelen.

Meer in het algemeen schiet het aanbod van transgender gerelateerde hulp tekort, ook in in de somatische zorg. Door de lange wachtlijsten - in Groot-BrittanniĂŤ zijn die opgelopen tot een lengte van twee jaar - worden transmensen niet snel genoeg geholpen. Een groeiend aantal transmensen wil zich operatief laten behandelen, maar ook daarvoor zijn wachtlijsten immens.'

Wat moet er gebeuren?

'Een groeiende populatie van transmensen wil betere toegang tot (medische) zorg. Daarbij kan het gaan om een medische operatie, een hormoonbehandeling, maar bijvoorbeeld ook om toegang tot goede psychologische ondersteuning bij een

seksetransitie. Voor een betere informatievoorziening van zorgdragers zou er ook in de opleiding van medici, behandelaars en hulpverleners meer aandacht moeten komen voor de belevingswereld en specifieke problematiek van transmensen.'

Oude onderzoeksresultaten revitaliseren Waarom lopen transgenders een verhoogd risico op psychische problemen?

'Dat heeft vele oorzaken, maar een gebrek aan aanvaarding, misbruik en discriminatie komen vaak voor.

Onlangs hebben we een studie afgesloten over het pesten van transjongeren op school, de resultaten zal ik in mijn lezing presenteren.

Er zijn inmiddels veel studies gedaan naar geestelijke gezondheid van transmensen, en naar waar deze mensen tegenaan lopen in de zorg.

In mijn lezing geef ik hiervan een overzicht, en laat ik ook zien hoe we die oude onderzoeksresultaten kunnen herinterpreteren om die te kunnen revitaliseren.'

Oude onderzoeksresultaten revitaliseren?

'Laat ik een voorbeeld geven: uit eerder onderzoek blijkt dat transmensen die zich bij de gezondheidszorg melden gemiddeld meer last hebben van depressie en zelfbeschadiging dan transmensen die dat niet doen, maar dat hun psychische problemen sterk verminderen na een medische gendertransitie. Een vraag waar wij ons nu over buigen, is: welke rol speelt genderbevestiging daarbij, bijvoorbeeld in de aanloop naar de medische ingreep? Op dit moment lopen er enkele longitudinale studies naar depressie en angst bij transmensen, waarvan we de resultaten ook op het congres toelichten.'

Najaarscongres 2019 37

NETWERKACTIVITEITEN Borrelen Ontmoet je collega’s en vakgenoten tijdens de borrels op donderdag om 18.00 uur en op vrijdag om 17.30 uur op en rond het VGCt-plein!

Voor het eerst op het congres?

Docentenlunch Vrijdag, 12.30 – 13.30 uur, Genderfoyer Ben je docent en heb je je aangemeld voor de docentenlunch?

Kom dan naar de Genderfoyer voor een gezamenlijke lunch met collega’s en vakgenoten. Op veler verzoek is er dit jaar geen speciaal thema of presentatie, maar staat de docentenlunch in het teken van ontmoeten, uitwisselen en netwerken.

Congresassistenten

Informatie delen met congresbezoekers Heb je een vacature? Zoek je een supervisor? Verhuur je een praktijkruimte? Laat je mededeling achter in de congresapp (zie pagina 9 voor meer informatie) of op het mededelingenbord op het VGCt-plein.

38 Najaarscongres 2019

Het organisatieteam van het najaarscongres wordt ondersteund door een groot aantal congresassistenten. Dit zijn overwegend studenten psychologie die helpen bij de registratie, het bewaken van de zaalcapaciteit en het wijzen van de weg in de Koningshof. Heb je vragen? Stel ze aan de congresassistenten. Je herkent ze aan de zwarte poloshirts.

Het najaarscongres kent een omvangrijk wetenschappelijk programma met veel mogelijkheden om op een informele manier vakgenoten te ontmoeten in een heel groot gebouw. Ben je voor het eerst op het congres? Dan word je ’s morgens bij je registratie welkom geheten door mensen van het bestuur en het bureau. Zij wijzen je de weg en informeren je over de highlights van het programma. Kom ook tijdens de borrel naar de VGCt-stand om leden van bestuur, ledenraad, commissies en bureau te ontmoeten en vragen te stellen. Zij herkennen jou aan een kleine button die je bij je registratie ontvangt.

COGNITIEF GEDRAGSTHERAPEUTISCH WERKEN:

TERUG NAAR DE BASIS

13 e

jaarcongres v oor cognitief gedragsthera peutisch werk ers

cgwcongres.nl 13 maart 202 0 Veenendaal

Najaarscongres 2019 39

Dien je abstract in voor 10 december

MEET THE EXPERT-SESSIES In deze sessies kun je in een ontspannen sfeer vrij van gedachten wisselen met de keynotesprekers. Om een open en ongedwongen gesprek te bevorderen, is er geen agenda.

Heb je deze experts altijd al eens willen spreken? Sluit dan aan bij deze bijeenkomsten.

Thomas Ehring Donderdag, 11.30 uur – 13.00 uur, Baroniezaal Keynotespreker Thomas Ehring is professor of clinical psychology and psychological treatment aan de LMU München. Deze meet the expert-sessie staat gepland na zijn keynotelezing ‘Transitie van stoornisspecifieke naar transdiagnostische behandelingen: kansen en uitdagingen’. Je kunt met hem napraten over de verschillende benaderingen en de combinatie ervan. Heb je specifieke vragen over interventies? Ga met Thomas in gesprek en stel je vragen.

Marcus Huibers Donderdag , 15.00 – 16.00 uur, zaal 80/81 Marcus Huibers is onder meer hoogleraar Klinische psychologie en Experimentele psychotherapie aan de VU. Na zijn keynotelezing ‘Gepersonaliseerde psychotherapie in de toekomst: wat werkt voor wie en hoe dan precies?’ kun je hem ontmoeten en al je vragen stellen. Praat bijvoorbeeld met hem door over hoe goed we kunnen voorspellen welke therapie mensen nodig hebben.

Ad de Jongh en Suzy Matthijssen Donderdag, 15.00 – 16.00 uur, Brabantzaal Ad de Jongh is gz-psycholoog en bijzonder hoogleraar angst- en gedragsstoornissen aan de UvA. Klinisch psycholoog-psychotherapeut Suzy Matthijssen is onderzoeker en behandelaar bij het Altrecht 40 Najaarscongres 2019

Academisch Angstcentrum en verbonden aan de UU. Zij geven de lezing ‘EMDR in transitie’. Je kunt met hen van gedachten wisselen over dit onderwerp, maar ook al je andere vragen over EMDR stellen.

Thérèse van Amelsvoort Vrijdag, 11.00 uur – 12.30 uur, Baroniezaal Thérèse van Amelsvoort is hoogleraar Transitiepsychiatrie aan Maastricht University. Op het najaarscongres geeft zij de lezing ‘Transitiepsychiatrie: de kloof overbruggen’. Ga tijdens de meet the expert-sessie met haar in een ongedwongen setting in gesprek over bijvoorbeeld de kunstmatige knip bij 18 jaar in de ggz.

Marleen Rijkeboer Vrijdag, 11.00 – 12.30 uur, Brabantzaal Keynotespreker Marleen Rijkeboer is hoogleraar klinische psychologie aan de UM. Zij houdt de lezing ‘Nieuwe ontwikkelingen in schematherapie’.

Praat bijvoorbeeld met haar over de nieuwe universele taxonomie van modi die in ontwikkeling is om persoonlijkheidspathologie in kaart te brengen.

Jon Arcelus Vrijdag, 15.30 – 16.30 uur, Parkzaal De afsluitende keynote wordt verzorgd door Jon Arcelus, hoogleraar Geestelijke Gezondheid en Transgender Gezondheid aan de University of Nottingham.

Voorafgaand aan zijn lezing ‘Mental Health in the Trans Population: what do we know?’ kun je met hem praten over betere zorg voor transmensen.

OPENBARE INTERVISIE Hoe blijf je staande als therapeut?

Lotte Lemmens en Bianca Boyer Donderdag, 15.00 - 16.00 uur, zaal 54

Deze sessie wordt een klassiek intervisieformat in een kleine, informele setting. De intervisie draait om de vraag ‘hoe blijf je staande als therapeut?’. Je kunt ter plekke een vraag, kwestie of moeilijkheid inbrengen, maar je kunt ook voor de sessie een (anonieme) intervisievraag aanleveren. Bijvoorbeeld: hoe ga je om met

OPENBARE SUPERVISIES In openbare supervisies leggen vier cognitief gedragstherapeuten een (anonieme) casus voor aan een vooraanstaand behandelaar.

De expert superviseert de behandelaar on the spot. Aan het eind van elke casus is er gelegenheid voor het beantwoorden van vragen uit het publiek.

Transitiepsychiatrie Iris Hoes - van der Meulen Donderdag, 15.00 – 16.00 uur, Auditorium Deze sessie gaat over problemen die kunnen voorkomen bij het inrichten en uitvoeren van een geïntegreerde aanpak rond negatief zelfbeeld en een klachtspecifieke behandeling in de transitieleeftijd van jongeren met psychiatrische stoornissen. We bespreken hoe je deze problemen kunt aanpakken en oplossen. Werk je met jongeren in de transitieleeftijd? Zijn er struikelblokken? Breng een casus in en wissel van gedachten met VGCt supervisor, klinisch psycholoog en psychotherapeut Iris Hoes – van der Meulen.

Hoe zet je je cliënt in zijn kracht met behulp van oplossingsgerichte cognitieve gedragstherapie?

Mark Crouzen

Donderdag, 15.00 – 16.00 uur, Baroniezaal Leer in deze sessie hoe jij als therapeut oplossingsgerichte therapie kunt toepassen in je dagelijkse praktijk.

de hoge werkdruk, groot verantwoordelijkheidsgevoel, druk die betrokken partijen kunnen uitoefenen, het beperkte aantal gesprekken waarin je resultaat moet behalen, perfectionisme en angst om fouten te maken, ‘moeilijke' cliëntsystemen, ‘moeilijke' collega’s? Hoe zorg je ervoor dat je je werk niet mee naar huis neemt? Of hoe houd je de balans tussen werk en privé in orde?

Wanneer en hoe vindt de transitie plaats van focus en analyse van het probleem naar de gewenste situatie van de cliënt? Hoe kunnen gedragstherapeutische technieken, zoals exposure, toegepast worden binnen deze oplossingsgericht benadering? Je wordt uitgedaagd om te leren en grenzen te verleggen. Naast probleemgericht ga je ook oplossingsgericht denken, selecteren en leer je tegelijk contact te houden met je cliënt. Zoek je antwoord op vragen als ‘hoe zet ik mijn cliënt in zijn kracht?’, ‘hoe ga ik om met weerstand?’, ‘hoe kan ik vastgelopen behandelingen weer vlot trekken?’, dan is deze openbare supervisie iets voor jou.

Hoe schematherapie kan worden ingezet bij de transitie van ‘grensoverschrijdende’ patiënt naar gezonde volwassen patiënt Truus Kersten Vrijdag, 15.30 – 16.30 uur, Auditorium We kennen ze allemaal: ‘moeilijke’ patiënten die tijdens de therapiesessie dominant, dwingend, verwijtend, dreigend, manipulerend of controlerend zijn, zodanig dat dit de hele sessie bepaalt en het therapieproces blokkeert.

Vaak is sprake van persoonlijkheidsproblematiek die zich uit in dit grensoverschrijdende gedrag. Dit kan bij ons als therapeuten gevoelens van machteloosheid, boosheid, minderwaardigheid, wantrouwen of angst oproepen.

Hoe behandel je een dergelijke patiënt met schematherapie? In de supervisiesessie analyseren we stapsgewijs welke modus van de gepresenteerde patiënt actief is en eventueel welke schema’s dit bij de supervisant uitlokt.

We bespreken verschillende schematherapeutische behandelinterventies en oefenen in een rollenspel.

EMDR in de behandeling van ARFID: hoe zet je EMDR in bij een eetstoornis wanneer er traumatische ervaringen hebben plaatsgevonden.

Renée Beer Vrijdag, 15.30 – 16.30 uur, Baroniezaal In deze openbare supervisie kijkt klinisch psycholoog Renée Beer mee naar een casus over de behandeling van een jeugdige met ARFID. Om samen te exploreren hoe en waarvoor je EMDR zou kunnen inzetten en hoe je de behandeling kunt optimaliseren, al dan niet in combinatie met cognitief gedragstherapeutische technieken.

Najaarscongres 2019 41

CLINICAL MASTERCLASSES In een clinical masterclass demonstreert een vooraanstaand behandelaar één of meer therapietechnieken. De nadruk ligt op waar het in deze techniek nét verkeerd kan gaan. De masterclass is interactief, je kunt vragen stellen en feedback geven.

Praten met jongeren over psychotische ervaringen David van den Berg en Yvonne de Jong Donderdag, 15.00 – 16.00 uur, Parkzaal In deze clinical masterclass besteden we aandacht aan recente wetenschappelijke evidentie over psychotische ervaringen bij jongeren. We gaan in op specifieke vaardigheden in het praten met jongeren, waarbij we rekening houden met hun wens tot autonomie in deze fase, hun loyaliteit naar ouders en specifieke ontwikkelingsaspecten van de puber met een groeiend lichaam. Wij hebben het over hoe we uit de ouderpositie kunnen blijven, zeker bij opstandig puberende jongeren, en op het blijven betrekken van ouders. We leggen accent op het onderscheid tussen een normale ontwikkeling en een afwijkende ontwikkeling, daar waar het puber zijn betreft en waar het de mate van psychose betreft. Waar mogelijk maken we gebruik van materiaal van jongeren in therapie om de informatie en het oefenen van vaardigheden te ondersteunen.

Transculturele cgt Jeroen Knipscheer Donderdag, 15.00 – 16.00 uur, Zaal 82/83 Deze masterclass richt zich voornamelijk op het verwerven van culturele competenties door zorgprofessionals.

De centrale vraag is: hoe kan een zorgprofessional het repertoire aan gangbare evidence-based cgt-behandelingen effectief inzetten bij patiëntengroepen met een migratieachtergrond? Cultuursensitief behandelen is essentieel: respectvolle nieuwsgierigheid naar de beleving, betekenis en context van klachten en problemen is een voorwaarde om te komen tot een gezamenlijk behandeldoel en inzet voor behandeling. Concrete hulpmiddelen zijn het maken van een tijdsbalk en het exploreren van het verklaringsmodel. In het eerste deel van de masterclass wordt dit kort toegelicht. In het tweede deel gaan we oefenen met de tijdsbalk en/of het exploreren van het verklaringsmodel.

42 Najaarscongres 2019

Doorpakken bij de behandeling van patiënten met (complexe) PTSS Agnes van Minnen en Sjef Berendsen Vrijdag, 15.30 – 16.30 uur, Brabantzaal Je kunt rustig stellen dat PTSS-patiënten experts zijn in vermijdingsgedrag, zichtbaar en onzichtbaar, openlijk en stiekem. Bij vastlopende behandelingen van patiënten met PTSS zien we vaak dat er veel vermijdingsgedrag is bij patiënten, maar ook bij therapeuten. In deze masterclass leer je welk vermijdings- en veiligheidsgedrag vaak voorkomt bij PTSS-patiënten en geven we praktische voorbeelden van hoe je dit kunt aanpakken bij zowel

' RESPECTVOLLE NIEUWSGIERIGHEID NAAR DE BELEVING, BETEKENIS EN CONTEXT VAN KLACHTEN IS EEN VOORWAARDE OM TE KOMEN TOT EEN GEZAMENLIJK BEHANDELDOEL'

Werken met materialen: het gebruik van visuele (en andere) materialen in de schematherapie bij adolescenten, kinderen en hun ouders Mieke Boots en Marian Blokland

' DE THERAPIE KRIJGT EEN SPEELSE, UITNODIGENDE DIEPGANG, WAARBIJ MOEILIJKE MAAR OOK LEUKE ONDERWERPEN AAN BOD KUNNEN KOMEN'

Vrijdag, 15.30 – 16.30 uur, Zaal 80/81 Beelden zeggen vaak meer dan 1000 woorden. (Visuele) materialen kunnen in alle stappen van het schematherapeutisch proces worden ingezet. In deze masterclass demonstreren we het modusmodel met gebruik van materialen. Concrete handvatten en valkuilen komen aan bod. Ook andere technieken uit de schematherapie in het werken met de verschillende modi en het gebruik van materiaal worden gedemonstreerd en besproken.

Hierdoor krijgt de therapie een speelse, uitnodigende diepgang, waarbij moeilijke maar ook leuke onderwerpen aan bod kunnen komen. In de masterclass ligt de nadruk op de toepassing. We verwachten van jou als deelnemer dat je zicht hebt op het kader van de schematherapie (de schema’s en de modi).

exposure- als EMDR-behandelingen. Deze technieken worden geïllustreerd met live demonstraties en video’s. Ook word je, volgens goed gedragstherapeutisch gebruik, geconfronteerd met je eigen vermijdingsgedrag. Immers, vermijdende therapeuten zorgen voor vastlopende behandelingen.

Najaarscongres 2019 43

44 Najaarscongres 2019

PRAAT MEE Interactieve sessie Dialoog over de intensievere samenwerking tussen de VEN, de VSt en de VGCt Annemieke Driessen, Arnold van Emmerik, Marleen Rijkeboer Vrijdag, 9.00 – 9.45 uur, Beneluxzaal In deze interactieve sessie kun je meepraten en -denken over de beoogde intensievere samenwerking tussen de VEN, de VSt en de VGCt. Deze sessie is het begin van een dialoog tussen bestuurders en leden.

Waarom willen we samenwerken? Wat verwachten we ervan? En wat verwacht jij ervan? Voorzitters Marleen Rijkeboer (VEN), Annemieke Driessen (VSt) en Arnold van Emmerik (VGCt) gaan graag met je in gesprek.

SYMPOSIUM

Modernisering opleiding VGCt Saskia Mulder Vrijdag, 13.30 – 15.00 uur, zaal 57/58 Diverse commissies zijn momenteel bezig met het actualiseren de opleiding. Er is een competentieprofiel voor cognitief gedragstherapeutisch werkers ontwikkeld, de leertherapie en de N=1 worden geactualiseerd en er is een commissie bezig om te onderzoeken of de registratie tot cognitief gedragstherapeut opgedeeld kan worden in twee stappen.

Daarnaast zijn we bezig met het evalueren van het competentiegericht opleiden. In dit symposium praten we je bij over deze en andere ontwikkelingen in de opleiding tot cognitief gedragstherapeut en cognitief gedragstherapeutisch werker.

BESTUURSSYMPOSIUM

Informatie over de verenigingsplannen Hubert van der Kleij Vrijdag, 15.30 – 16.30 uur, zaal 57/58 We informeren je graag over alle zaken waarmee de VGCt en P3NL bezig zijn. Je kunt in dit symposium ook met het bestuur in gesprek over het nieuwe beleidsplan 2021-2023 dat in de maak is. Er is in deze sessie uitgebreid gelegenheid om vragen te stellen en van gedachten te wisselen met het bestuur.

Paneldiscussie 'Je gaat het pas zien als je het doorhebt' Gert-Jan Hendriks e.a.

Vrijdag, 15.30 - 16.30 uur, zaal 64 Angststoornissen en depressie zijn veelvoorkomende stoornissen die de levenskwaliteit sterk beperken. Er is zelfs bewijs dat deze stoornissen meer impact hebben op kwaliteit van leven dan veel somatische aandoeningen.

Ook bij ouderen komen angst en depressie veelvuldig voor. Toch is de verwijsratio voor ouderen met angststoornissen en depressie naar de basis ggz en de specialistische ggz een factor 3-5 lager dan op grond van prevalentie en ziektelast verwacht zou worden. In deze discussiegroep willen de panelleden graag gezamenlijk onderzoeken welke factoren hieraan ten grondslag liggen.

Najaarscongres 2019 45

ACTIVITEITEN VOOR Vrijdag, 7.30 – 8.30 uur, hoofdingang Koningshof De Tilburgse atleet Greg van Hest werd in de periode 1996 tot en met 2008 zevenmaal Nederlands kampioen op diverse afstanden.

Begin de vrijdagochtend goed met een running clinic van deze topper.

Neem hardloopschoenen en –kleding mee!

FOTO: SHUTTERSTOCK

Running clinic met Greg van Hest

Zumba met Els Blijd-Hoogewys Vrijdag, 7.30 – 8.30 uur, Baroniezaal

Benodigdheden: sportkleding die lekker en los zit, sportschoenen met goede demping, water en een handdoekje.

ROY BORGHOUTS FOTOGRAFIE

De Zumbasessie van instructeur en VGCt-lid Els Blijd-Hoogewys is een ideale voorbereiding op de tweede congresdag. Zumba is een fitnessprogramma dat Latijns-Amerikaanse muziek met swingende dansbewegingen combineert. Het is leuk, energiek en altijd een feestje. Je krijgt een korte uitleg over de psychologische effecten van Zumba en daarna een swingende les. Deze is makkelijk te volgen en voor iedereen geschikt.

Danservaring is niet nodig.

Film: Girl Donderdag, 8.00 uur en 21.30 uur, Auditorium 'Girl' schetst het leven van de 15-jarige Lara, wier grootste droom is om carrière te maken als ballerina. Maar haar lichaam stribbelt tegen, want Lara is geboren als jongen.

Echter, samen met haar vader en jonge broertje tracht ze de wereld te trotseren.

Tijdens het Filmfestival van Cannes in 2018 sleepte Girl verschillende prijzen in de wacht.

46 Najaarscongres 2019

BODY & MIND Silent disco en karaoke: ongeremd dansen en zingen!

Donderdag, 21.00 – 01.00 uur, Brabantzaal en Baroniezaal Op de dansvloer en tijdens de karaoke is de transitie van mind naar body gegarandeerd.

Kom los van alle wetenschappelijke informatie die je op donderdag hebt geconsumeerd en verlies jezelf in ongeremd dansen en zingen!

Bidon met water

Tafelvoetbal en tafeltennis

Diezezaal

Bij de VGCt-stand staat een bidon met water voor je klaar.

Lever hiervoor de bon in die aan je badgeformulier vast zit.

Daag je collega’s uit voor een spelletje! In de Diezezaal staat gedurende het hele congres een tafeltennistafel en een voetbaltafel.

Najaarscongres 2019 47

BODY & MIND Op donderdag en vrijdag tijdens de pauzes en de lunch vind je in de Diezezaal allerlei verrassende activiteiten voor lichaam en geest. Een greep uit de mogelijkheden.

Psychosesimulatie met The Wearable Hoe voelt het om... …dingen te voelen die anderen niet voelen? …stemmen te horen en die te moeten gehoorzamen? …te worstelen met verschillende werkelijkheden tegelijkertijd? …je te gedragen op een manier die logisch is voor jou maar angstaanjagend voor anderen? …gedesoriënteerd te zijn in tijd en ruimte?

The Wearable is een draagbare headset met software die jouw werkelijkheid realtime verstoort. Je krijgt opdrachten van stemmen, je gaat raar bewegen, je ziet misschien lichtstralen uit je handen komen… Je

Je congresvitaminen vul je aan met de heerlijke smoothies uit de smoothiebar.

Proost!

Smoothies Embedded fitness

eigen handelingen bepalen hoe diep je de psychose ingaat. Je leert hoe moeilijk het is om je te concentreren wanneer je zintuigen worden aangetast.

Maak kennis met de nieuwe manier van bewegen bij Embedded fitness. Combineer beweging, gaming en entertainment op een manier waarbij gezondheid en plezier centraal staan.

Demonstratie foutloos leren app Roeline Biemond (gz-psycholoog bij Amsta)

Massagestraat Donderdag van 13.00 - 19.30 uur en vrijdag van 12.30 - 15.30 uur Laat je lekker onder handen nemen door één van de professionele stoelmasseurs in de ‘massagestraat’.

48 Najaarscongres 2019

Cliënten met het syndroom van Korsakov kunnen door geheugenverlies niet meer leren van hun fouten, waardoor hun zelfstandigheid vaak wordt beperkt. Zorgorganisatie Amsta ontwikkelde met de Hogeschool van Amsterdam een app die het mogelijk maakt toch weer zaken aan te leren waardoor mensen met Korsakov zelfstandiger kunnen worden. Roeline: ‘Ik wilde graag een product op de markt brengen waar cliënten, zorgteams en andere zorgaanbieders profijt van hebben. Dat is zo goed gelukt dat mijn idee voor een app, gebaseerd op de methode foutloos leren, op dit moment verder wordt ontwikkeld.’ Roeline hoopt met wetenschappelijk onderzoek naar de werking van de app te promoveren aan de UU. Kom naar de Diezezaal voor een demonstratie.

Piano Verras je collega’s en andere deelnemers met jouw (verborgen) talent en neem plaats achter de piano. Het wordt helemaal leuk als je je eigen instrument meeneemt voor een spontane jamsessie met andere muzikanten. Schroom niet!

Wil jij (meer) invloed op het VGCt-beleid?

STEL JE KANDIDAAT VOOR DE LEDENRAAD!

tot en met 16 januari 20 20 Kandidaatstelling 1 februari - 1 maart 20 Stemmen voor nieuwe20 le

denraad

Medio maart Bekendm samenstelling ledenraaaking d

Kijk voor meer informatie op vgct.nl/ledenraadsverkiezing of kom naar de stand.

ESTHER LIJESEN, LEDENRAADSLID (HERKIESBAAR): ‘HET IS LEUK OM BETROKKEN TE ZIJN BIJ DE VERENIGING EN OM EE N STEM TE HEBBEN IN DE PLAN NEN VAN HET BESTUUR EN DE ONTWIKKELING VAN DE VGCt.’ Najaarscongres 2019 49

KOM NAAR HET VGCT-PLEIN We staan voor je klaar in de stand in de Genderzaal Opleidingsvragen Vragen over het PE-Portfolio, praktijktoetsen, lidmaatschap of opleidingstraject? Bij de stand vind je de hele dag medewerkers van het opleidingssecretariaat die je graag te woord staan. Bijvoorbeeld over het schrijven en begeleiden van het N=1-verslag, onduidelijkheden over (her)registratie, supervisie, nascholingspunten supervisievaardigheden en/of didactiek of accreditatie van cursussen.

Afspraak maken?

Wil je iemand van het bestuur, de ledenraad, een commissie of een vertrouwenspersoon persoonlijk spreken? Kom langs bij de VGCt-stand en we helpen je om met hen in contact te komen.

Update je profiel Lukt het niet om je ledenprofiel of je inlogcode aan te passen, of wil je hulp bij het uploaden van je foto? Wil je een wijziging doorgeven? De bureaumedewerkers kunnen je hiermee helpen.

Boekenkast: recycle je boeken Bij de VGCt-stand staat een boekenkast. Je kunt hier boeken plaatsen die je niet meer nodig hebt en boeken uitzoeken die anderen daar hebben achtergelaten. Neem dus je (studie)boeken mee naar het congres.

Stel je kandidaat voor de ledenraad Begin 2020 kiezen we een nieuwe VGCt ledenraad.

Heb jij gevoel voor strategie en beleid? Dan zoeken we jou als kandidaat. kandidaat. Kijk ook op pagina 49. Kom langs bij de VGCt-stand voor meer informatie of een gesprek met een van de huidige ledenraadsleden.

Fotobus Op het VGCt-plein, vlakbij de stand vind je de fotobus. Kom hier gratis een foto maken en afdrukken. Er zijn ook grappige attributen beschikbaar, dus neem je collega’s mee om een leuke, gekke feestfoto te maken als aandenken aan het najaarscongres.

50 Najaarscongres 2019

VGCt Boekenclub: korting op vakliteratuur!

Speciaal voor VGCt-leden: ruim 150 titels op het gebied van psychotherapie en psychologie met korting. In de VGCt boekenclub vind je aanbiedingen van Uitgeverij Boom, Hogrefe Uitgevers en Uitgeverij Nieuwezijds. Log in op de VGCt-site om naar de boekenclub te gaan!

Vo o r j a a r s

wo r k s h o p

Bubbels!

Prikkeling 15 mei 202

vo o r d e t h

0 Nieuwe

Buitensoc

s

erapeuten

iĂŤteit Zwo lle

geest

v gc t . n l

Call for workshops 2020: deadline 6 januari 2020 Najaarscongres 2019 51

Overzicht standhouders

INFORMATIEMARKT

Donderdag en vrijdag in de Kempen-, Gender- en Diezezaal

De ADF stichting is een patiënten- en familieorganisatie voor iedereen die te maken heeft met angst- en dwangklachten. We zijn een platform voor ontmoeting, kennisdeling en belangenbehartiging dat bijdraagt aan herstel van mensen met overmatige angst. Wij streven naar meer openheid over - en meer begrip voor angst- en dwangklachten.

Omdat we het samen steeds beter willen doen.

Akwa GGZ staat voor alliantie kwaliteit in de geestelijke gezondheidszorg. Onder regie van patiënten, hun naasten en zorgprofessionals werken we samen om de kwaliteit van zorg in de ggz te verbeteren. Met als doel de juiste zorg, door de juiste professional, op het juiste moment.

Arkin biedt basis-GGz en specialistische GGz en is actief in en rondom Amsterdam, Utrecht en Amersfoort.

Tevens zijn wij opleidingsinstituut en we verrichten wetenschappelijk onderzoek. Arkin wil cliënten helpen 52 Najaarscongres 2019

de regie over hun leven te herwinnen. Dit doen wij door ons vakmanschap in te zetten. Die zetten we niet alleen in bij het behandelen van onder meer depressies, verslaving, trauma’s of ernstige psychiatrische aandoeningen, maar ook door ons in te zetten voor preventie en zichtbaar te zijn in de wijk. Wij werken samen met andere partijen, zoals gemeenten en politie omdat we er in geloven dat we de krachten moeten bundelen. Samen werken we aan een betere toekomst voor onze cliënt, en aan het welbevinden van cliënt en omgeving.

ARQ Centrum’45 is het landelijke expertisecentrum voor diagnostiek en behandeling van mensen met complexe trauma’s. Onze gespecialiseerde behandelaars helpen mensen en hun naasten zoveel mogelijk te herstellen. Voorop staat dat de kwaliteit van hun leven merkbaar verbetert. ARQ Centrum’45 is onderdeel van ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum. ARQ richt zich naast behandelen o.a. op preventie, advies en trainingen aan professionals.

Bohn Stafleu van Loghum is als uitgeverij de kennispartner voor iedere zorgprofessional. Dit doen wij onder meer met:

- Onze nieuwe digitale protocollen: Psyprotocol - Boeken en tijdschriften - Online toegang tot vakinformatie - Geaccrediteerde online nascholing - Diagnostische tests voor psychologen en (ortho)pedagogen via BSLTestweb.nl Bezoek onze stand en profiteer van de aanbiedingen! Alvast oriënteren?

Kijk dan op www.bsl.nl.

Boom Psychologie & Psychiatrie: één adres voor al uw vakliteratuur. Onze boeken en tests zijn ontwikkeld voor psychologen, psychiaters en andere professionals in de ggz. Van hand- en leerboeken, behandelprotocollen, richtlijnen en standaardwerken zoals de DSM-5-titels tot tests, vragenlijsten en e-healthproducten. Kom langs bij onze stand voor de nieuwste titels en speciale congresaanbiedingen.

Voor ons volledige aanbod kijk op: www.boompsychologie.nl.

CCE is partner van zorgprofessionals voor expertise over ernstig probleemgedrag. Het gaat om mensen met een stoornis of blijvende beperking die langdurig professionele zorg en ondersteuning nodig hebben.

Daar waar professionals vastlopen en de kwaliteit van bestaan van de cliënt ernstig onder druk staat, zoeken professionals en CCE gezamenlijk naar nieuw perspectief. Kijk voor meer informatie op www.cce.nl

CleVR toont de nieuwste softwareontwikkelingen op het gebied van VR-CGT. In 2018 wetenschappelijk gevalideerd en gepubliceerd in de Lancet Psychiatry. VR-CGT is door de NZa opgenomen in een experimentovereenkomst om daarmee de weg te openen om VR-CGT een onderdeel te maken van de vergoede zorg.

Actief binnen meerdere wetenschappelijke onderzoeken.

Cure & Care Development (CCD) wil een bijdrage leveren aan het verbeteren van de (geestelijke) gezondheidszorg. Dit door het bij elkaar brengen van hooggekwalificeerde docenten en professionals die op zoek zijn naar inspirerende (bij- en na)scholing. Wij streven naar zoveel mogelijk evidence based onderwijs. Onze kernwaarden zijn verbindend, ontwikkelingsgericht en passie. www.curecare.nl

De Viersprong Academy is het trainingsinstituut van De Viersprong. We delen onze specialistische kennis over diagnostiek- en behandelmethoden via (incompany) training, opleiding, supervisie en kwaliteitssystemen (certificering en licentiëring).

Door heel Nederland verzorgen wij geaccrediteerde en BTW vrijgestelde trainingen en congressen voor therapeuten en professionals die werken in de GGZ. www.viersprongacademy.nl

De EMDR Kit is EMDR apparatuur voor professionals. U heeft keuze uit twee modellen, de Wireless en de Classic, die wij graag voor u demonstreren. Kom langs bij onze stand en vraag naar de speciale congresaanbieding!

Forta Opleidingen is gespecialiseerd in geaccrediteerde (na)scholing voor professionals in de GGZ . Wij organiseren (incompany)-opleidingen door heel Nederland. Wij zoeken momenteel ook docenten (supervisor VGCt) en komen graag met jou in contact.

Tot ziens bij onze stand? Bekijk ons opleidingsaanbod op www.fortaopleidingen.nl

GGz Breburg is een specialistische GGZ-zorgaanbieder in Midden- en West-Brabant. We bieden de best passende specialistische behandeling en ondersteuning. Deskundig, met aandacht, doortastend en in samenwerking met partners in de zorg. Deze zorg bieden we waar het kan in de eigen omgeving. Ruim 1800 medewerkers en 250 vrijwilligers zetten zich dagelijks in voor ongeveer 11.000 cliënten per jaar, in een organisatie die altijd volop in ontwikkeling is.

GGZ Friesland biedt een volledig en gevarieerd aanbod van geestelijke gezondheidszorg en is op dat vlak leidend in Friesland. Maar nog meer dan dat is GGZ Friesland een verza-

meling van ruim 1800 goede, kundige en gemotiveerde medewerkers die zich iedere dag met ziel en zaligheid inzetten voor iedereen met ernstige psychiatrische problemen. Zet jij ook koers naar Friesland? Kom naar onze stand en ervaar!

GGZ Rivierduinen biedt hulp en behandeling aan mensen met psychische en psychiatrische problemen, op een manier die past bij de cliënt en zijn klachten. Wij bieden een goede werksfeer en een innovatieve, inspirerende en flexibele werkomgeving met ruimte voor onze professionals om het verschil te maken.

Wij zijn King nascholing, een jong, dynamisch en snelgroeiend opleidingsinstituut. Wij bieden onder andere betaalbare, hoogwaardige en volledig geaccrediteerde basis- en vervolgcursussen voor psychologen en orthopedagogen. Wil je als docent bij ons aan de slag, dan zien we je graag bij onze stand! Kim en Ingrid, www.kingnascholing.nl

Wil jij ons leren kennen onder het genot van heerlijk eten en drinken?

Meld je dan aan voor Meet & Eat! Een bijzonder smakelijk kennisevent waar jij ons op een ongedwongen manier kunt leren kennen. Ben jij er ook bij? Reserveer je plek direct bij onze stand! Meer info: www.max-ernst.nl/meet-eat

Najaarscongres 2019 53

MyMindspace is hét online platform voor de GGZ. Cliëntportaal, veilige communicatie, online begeleiding en eHealth behandelmodules in een modern en aantrekkelijk jasje.

MyMindspace biedt unieke koppelingsmogelijkheden met EPD’s, waardoor apart inloggen en dubbele gegevensinvoer voorkomen worden en algemene bediening vanuit het EPD kan plaatsvinden. Meer info: www.mymindspace.nl, www.managewarepro.nl, www.praktijkdata.nl.

NIP: met 18 secties en 13.000 leden de grootste vereniging van psychologen in NL, onderdeel van groot internationaal netwerk. We bieden leden praktische ondersteuning bij ethische vraagstukken en organiseren vakinhoudelijke bijeenkomsten. We zijn actief in Den Haag en bij ontwikkeling van kwaliteitsstandaarden.

Kom langs bij de NIP-stand, zie psynip.nl.

Het Nederlands Instituut voor Schematherapie is een instelling die diverse audiovisuele producties aanbiedt, maar ook trainingen, supervisie en leertherapie op het gebied van schematherapie en cognitieve gedragstherapie. Remco van der Wijngaart heeft in samenwerking met anderen audiovisuele producties ontwikkeld over schematherapie, 54 Najaarscongres 2019

imaginaire rescripting, de stoelentechniek, de Socratische dialoog en Methoden en technieken binnen cognitieve gedragstherapie.

Zie voor meer informatie www.schematherapy.nl.

Als psycholoog in de zorg ken je de waarde van de BIG-registratie. Het is het fundament voor kwalitatief goede beroepsuitoefening. We hebben belangrijk en waardevol werk en we boeken goede resultaten. Dat mag gezien worden. Vol overgave staan wij op voor onze beroepsgroep en doen we er alles aan om jou de juiste support te bieden.

Nieuwezijds is een onafhankelijke uitgeverij van boeken over psychologie, psychische gezondheid, gezondheid, opvoeding, exacte wetenschap en filosofie. Nieuwezijds geeft zowel boeken uit voor professionals als voor een algemeen publiek.

Daarnaast maken we kinder- en jeugdboeken over wetenschap en techniek. www.nieuwezijds.nl

toegankelijkheid van de ggz in Nederland vooruit te helpen. Want wij vinden dat de behandeling van psychische problemen altijd beter kan. Met wetenschappelijk onderzoek, professionele ontwikkeling via onze eigen academie en de ontwikkeling en innovatie van nieuwe behandelmethoden verleggen we grenzen en ontdekken we nieuwe mogelijkheden. Wat je doet, doet ertoe.

Pro Persona is een GGZ-instelling in Gelderland, met meer dan 3.000 medewerkers in Arnhem, Ede, Lunteren, Nijmegen, Tiel, Veenendaal en Wolfheze. We behandelen cliënten zoveel mogelijk thuis. Alleen als het écht niet anders kan, nemen we op.

Met de praktijksoftware van ZorgAdmin verzorgt u uw complete patiëntenadministratie. In ZorgAdmin zijn uw zorgprocessen gewaarborgd voor een betaalbare prijs. Flexibel en inpasbaar in elke praktijk: Basis GGZ, Specialistische GGZ, JW, WMO en niet-gecontracteerde zorg. Daarbij staat ZorgAdmin niet stil, kosteloze uitbreidingen zoals de handige Scan App voorzien u van nog meer gebruiksgemak.

®

Hulp bieden bij psychische problemen, dat is waar alle collega’s van Parnassia Groep zich dagelijks met hart en ziel voor inzetten. We zetten ons constant in om de kwaliteit en

E R VA R I N G S P R O F E S S I O N A L S I N E E T S T O O R N I S S E N

Stichting Human Concern is een gespecialiseerde GGZ–instelling, die de beste behandeling voor álle eet-

stoornissen wil bieden vanuit een unieke behandelvisie waarbij de Ervaringsprofessionals® een belangrijke rol spelen. Dit zijn Therapeuten die eigen levenservaring samen met hun vakkennis inzetten tijdens de behandeling. Meer weten? Kom langs bij onze stand!

afdelingen verzorgen bijscholing over specifieke patiëntengroepen en vernieuwende behandelaanpakken.

Voor meer informatie over TOPGGz: www.topggz.nl of ga bij de stand langs.

Therapieland biedt inspirerende, laagdrempelige en gebruiksvriendelijke online e-Health modules, vragenlijsten en Virtual Reality, zowel voor adolescenten, volwassenen en hun naasten, als voor kinderen, jongeren en hun ouders. Bij ons staat de cliënt centraal. Dat zie je terug in onze diensten die worden ontwikkeld in samenwerking met cliënten en zorgprofessionals. Geen saaie lappen tekst, maar video’s, animaties, creatieve opdrachten en nu dus ook Virtual Reality! Daarnaast kan de sociale en professionele omgeving bij de behandeling betrokken worden. Dit alles resulteert in hoge therapietrouw. Wil je een kijkje nemen in Therapieland? Kom naar onze stand voor een korte demonstratie!

Of kom langs om onze Virtual Reality te ervaren!

Uitgeverij LannooCampus, dat is passie voor kennis. Wij publiceren boeken over psychologie, psychiatrie, gezondheid(szorg), onderwijs, pedagogiek, management en marketing.

Kwalitatieve boeken voor de professionele markt en voor het hoger onderwijs, telkens in samenwerking met vakexperts. www.LannooCampus.nl

Stichting Topklinische GGz Afdelingen met een TOPGGzkeurmerk combineren hoogspecialistische patiëntenzorg, innovatieve behandelingen, wetenschappelijk onderzoek en kennisoverdracht aan vakgenoten. Behandelaren werkzaam in de ggz kunnen bij deze experts in complexe zorg terecht voor consultatie & advies, second opinion en doorverwijzing. TOPGGz-

Uitgeverij SWP is dé uitgeverij van (vak)boeken en (vak)bladen voor de professionals werkzaam in de GGZ, jeugdzorg, jeugdbescherming onderwijs en opvoedingsondersteuning.

SWP werkt nauw samen met haar zusterorganisaties: Logavak Opleidingsgroep, na- en bijscholing (www.logavak.nl), Logacom BV congressen, conferenties en seminars (www.logacom.nl). Kijk voor meer informatie op www.swpbook.com

Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) is een psychotherapeutische methode. EMDR is bedoeld voor de behandeling van klachten die samenhangen met herinneringen aan ontwrichtende gebeurtenissen, zoals het geval is bij posttraumatische stressstoornis (PTSS) en andere trauma gerelateerde aandoeningen. De VEN is een levendige vereniging van enthousiaste mensen die enerzijds open staan voor nieuwe mogelijkheden en anderzijds belang hechten aan kwaliteit en een stevige wetenschappelijke basis.

ZorgDomein is een online platform waar zorgvraag en zorgaanbod bij elkaar worden gebracht. ZorgDomein is er nu ook voor paramedici en vrijgevestigden in de GGZ. Je kunt als praktijk via ZorgDomein je zorgaanbod tonen aan bijvoorbeeld de huisarts, verwijzingen digitaal van hen ontvangen, rapportages aan hen sturen en veilig overleggen.

Peter de Wit Bezoek ook de stand van Peter de Wit vol met Sigmund-producten. Je vindt hem op donderdag de hele dag op het congres.

Najaarscongres 2019 55

najaarscongres 2020

practice preach what you

E S A B E C N E D HOE EVI

?

K J I L N E G I E E D WERKEN W

4 | 5 | 6 november 2020 NH-Hotel Koningshof | Veldhoven vgctnajaarscongres.nl 56 Najaarscongres 2019

Dien je abstract in van 1 februari tot 1 mei 2020

practice preach

ER HOE EVIDENCE-B AS ED W

what you

Goed uitgevoerde evidence-based behandelingen verbeteren de kwaliteit en de veiligheid van de zorg aanzienlijk.

Daar is voldoende bewijs voor. En voor vrijwel elke aandoening bestaat inmiddels een zorgstandaard.

Maar hoe evidence-based werken we eigenlijk?

Is persoonsgerichte zorg ook een vorm van evidence-based werken? En persoonsgerichte zorg en richtlijnen, gaan die twee wel samen? Waarom roept dit onderwerp vaak zoveel weerstand op?

En is deze weerstand terecht?

Wij zijn op zoek naar bijdragen over: 1. Wetenschappelijk onderzoek en workshops over toepassingen binnen de cognitieve gedragstherapie in relatie tot (moeilijkheden in) de implementatie van evidence-based behandelen.

2. Wetenschappelijk onderzoek en workshops gericht op kansen en uitdagingen in het samenspel tussen onderzoek, klinische expertise en patiënt-ervaringen.

3. Wetenschappelijk onderzoek en workshops over voor- en nadelen van richtlijnen en aandachtspunten bij het opstellen daarvan.

4. Wetenschappelijk onderzoek en workshops op het gebied van zelfzorg, zowel voor onze patiënten als voor onszelf.

5. Vernieuwend wetenschappelijk onderzoek op het gebied van leerpsychologie, cognitieve psychologie en evidence-based practice.

6. Actieve workshops die de bevindingen van dergelijk onderzoek incorporeren in klassieke cognitief-gedragstherapeutische procedures.

7. Wetenschappelijk onderzoek en workshops over toepassingen van bestaande kennis en klassieke procedures op nieuwe klachten of in specifieke doelgroepen.

KEN WE EIGENLIJK?

Call for Papers → 1 februari tot 1 mei 2020

Met onder anderen: • David Tolin • Johan Vlaeyen Een thema als dit vraagt om ook eens kritisch te kijken naar onszelf. In hoeverre houden we ons aan de evidence-based praktijk? Wijken wij zelf ook niet - stiekem of met opzet - regelmatig af van de richtlijnen en laten onze vingerafdruk achter? Wanneer is afwijken geoorloofd of zelfs noodzakelijk? Practice what you preach heeft ook te maken met de discrepantie die we soms constateren tussen onze adviezen aan anderen en ons eigen gedrag: in hoeverre nemen wij de adviezen die wij aan onze patiënten en supervisanten geven zelf ter harte? We gaan het er uitgebreid over hebben tijdens het najaarscongres van 2020.

De commissie najaarscongres VGCt is op zoek naar bijdragen die aansluiten bij het thema Practice what you preach, hoe evidence-based werken we eigenlijk? In symposia en lezingen kun je de resultaten van recent wetenschappelijk onderzoek presenteren, waarbij je aandacht besteedt aan de betekenis van deze resultaten voor de praktijk. In actieve, praktijkgerichte workshops kun je een werkwijze demonstreren en oefenen met de doorgaans deskundige en gevorderde deelnemers. Bijdragen die niet direct aansluiten op het congresthema zijn uiteraard ook van harte welkom.

Praktische informatie Een abstract moet aan bepaalde criteria voldoen. Je vindt een link naar deze criteria op vgctnajaarscongres. nl. Je abstract kun je daar van 1 februari tot 1 mei 2020 indienen.

Commissie Najaarscongres VGCt Lotte Lemmens (voorzitter), Bianca Boyer, Joanneke van der Linde, Miriam Lommen, Katharina Meyerbröker, Sandra Mulkens, Lisbeth Utens, Guy Bosmans (vertegenwoordiger VVGT).

Najaarscongres 2019 57

Scan de QR-code met je mobiele telefoon en ga rechtstreeks naar www.vgctnajaarscongres.nl voor actuele congresinformatie. Om te scannen hoef je simpelweg je camera-app te openen.

Congresapp Download in de Appstore (Apple) of de Playstore (Android) de congresapp 'NJC 2019'. Hiermee kun je je persoonlijke programma samenstellen en netwerken met andere deelnemers (zie ook pag. 9).

vgctnajaarscongres.nl

58 Najaarscongres 2019