Veine zeventien by veine

Inspiratie voor ouders van lichamelijk en/of verstandelijk beperkte kinderen

Mede mogelijk gemaakt door

PRATEN OVER SEKS EN RELATIES Je kunt het maar beter doen!

KANJERS IN DE KEUKEN Lekker samen kokkerellen

BEURSVERSLAG VEINEDAGEN In 2020 de tweede editie!

DE LACHENDE ZON Theater van de zintuigen

zeventien, 2019

COVERMODEL Meg Nijsten

Ons mooie model Meg Nijsten vierde deze maand haar achttiende verjaardag. Een ondernemende dame met humor die zo nu en dan heel ad rem is. Ze zit bij een musicalschool en is jaarlijks te bewonderen in een spetterende show.

Meg was twaalf jaar toen ze als gevolg van een aanrijding hersenschade opliep en in een rolstoel belandde. Maar deze doorzetter is vastberaden en zet alles op alles om weer te leren lopen. Omdat de mytylschool in Groesbeek te ver van huis is, woont Meg door de weeks op kamers (met zorg). Ze droomt ervan om actrice of fotomodel te worden. Dat laatste is nu al gelukt!!

De kleding van Meg is gesponsord door

MODEMALL

VEINE

VAN DE REDACTIE

COLOFON UITGEVER Stichting Veine HOOFDREDACTIE Renée Ruisch

PUNT VAN RENÉE

EINDREDACTIE Marianne Zwanenburg ART DIRECTION ConQuest communication. creation. tenders. FOTOGRAFIE COVER Emile Peters REDACTIE Frieda Zebrowski, Anne van Zwieten WEBMASTER EN DESIGN Stephan van Rijt, Talk Today DRUKKERIJ Van de Water, Schiedam VERZENDING Juist! Druk & Print COLUMNISTEN Sandra Titulaer (revalidatiearts), Sylvie Suijkerbuijk (therapeut computer en handicap), Eva Koppius (ergotherapeut), Nicole Kien (advocaat), Chris (moeder),

Toen ik op mijn strandbedje aan het

Ik zou het fijn vinden als ik de

Arie van Tienhoven (ondernemer),

lezen was in een tijdschrift – je moet

zoektocht naar informatie van ouders

weten dat ik nooit een boek lees,

kan vergemakkelijken. Immers, ik

houdingsmanagement)

maar wel minimaal een halve meter

heb het zelf altijd zo ervaren, als zo’n

ABONNEMENTEN

tijdschriften- viel mijn oog op een

eindeloze zoektocht. Als we net die

uitspraak ‘je maakt een tijdschrift niet

informatie of inspiratie kunnen bieden

om er rijk van te worden’. Ik glimlachte

waardoor een kind met een beperking

ADRES Palladiostraat 35,

en dacht bij mezelf dat dat wel echt

net iets gelukkiger kan worden, ben ik

3066 AH Rotterdam

een understatement is.

tevreden. Een klein stapje, maar wel

Anne van Zwieten (moeder), Martin Meeuwissen (expert

abonnee@veine.nl ADVERTENTIES advertentie@veine.nl

BANKREKENINGNUMMER

een waardoor we het leven van een

NL66 INGB 0006 799 696

Maar waarom maak je het dan

gezin ietsje mooier kunnen maken.

wel? In het antwoord herkende ik

Dan doen we het niet voor niets!

uit deze uitgave mag geheel of gedeeltelijk

mijzelf precies. Allereerst omdat wij

worden verveelvoudigd, opgeslagen in

tijdschriftenmakers er oprecht veel

En dat we Veine steeds meer met

openbaar worden gemaakt, op welke wijze

plezier in hebben om informatie te

onze lezers sámen maken, vind

dan ook, zonder schriftelijke toestemming

verzamelen. Ik vind het heerlijk om

ik niet alleen belangrijk, maar ook

zelf ook nieuwe dingen te leren en om

heel fijn. Elke maand krijgen we

op te nemen in een leesportefeuille.

mensen met bezieling te ontmoeten

tips en verhalen. En zo worden we

Veine is niet aansprakelijk voor eventuele

en te spreken. Zo’n interview met

deelgenoot van jullie ervaringen,

onjuistheden in deze uitgave en niet

Elco en Manon van De Lachende

die wij weer kunnen delen. Op deze

Zon is zo leuk: dat kost niets, dat

manier helpen we elkaar, net als bij

uit het lezen van deze uitgave. Veine

geeft energie. Het tweede is dat wij

het ervaringscentrum (Sch)ouders,

behoudt zich het recht voor ingezonden

tijdschriftenmakers heel graag kennis

waarover in dit nummer een verhaal

willen delen. Dat laatste is zeker waar

staat. Blijf ons dus vooral mailen. En

alles om begonnen is.

laat je inspireren. Veel leesplezier! •

een geautomatiseerd gegevensbestand of

van de uitgever. Het is niet toegestaan Veine zonder schriftelijke goedkeuring

verantwoordelijk voor handelingen van derden welke mogelijkerwijs voortvloeien

materiaal zonder kennisgeving vooraf geheel of gedeeltelijk te publiceren. Over uitslagen van prijsvragen en/of speciale acties kan niet worden gecorrespondeerd.

BLIJVEND IN PRIJS VERLAAGD!

NEEM NU EEN ABONNEMENT OP VEINE MAGAZINE! ONTVANG EEN JAAR LANG VEINE IEDER KWARTAAL THUIS VOOR SLECHTS EEN TIENTJE*. GA NAAR VEINE.NL EN ABONNEER JE NU!

Inspiratie voor ouders van lichamelijk en/of verstandelijk beperkte kinderen

Mede mogelijk gemaakt door

€ 6,95

Inspiratie voor ouders van lichamelijk en/of verstandelijk beperkte kinderen

Mede mogelijk gemaakt door

Inspiratie voor ouders van lichamelijk en/of verstandelijk beperkte kinderen

Mede mogelijk gemaakt door

VEINE

EEN JAAR VEINE VOOR SLECHTS HOSPITAL HEROES

Minder stress in het ziekenhuis

€ 10,DOSSIER SLAPEN

Niet voor iedereen gewoon

TROUWE MAATJES * Als je een abonnement neemt, betaal je niets voor ons magazine, EERSTE HULP BIJ ZORGVRAGEN De buddy- en hulphonden Je staat er niet alleen voor

maar betaal alleen de verzendkosten. GLAMPING IN je FRANKRIJK Ook in je rolstoel

VAKANTIE BIJ AVAVIEREN

TOT DE DOOD ONS SCHEIDT

HYDROTHERAPIE

DROMEN NAJAGEN MET

Bijzonder en lekker dichtbij

Kracht opbouwen én ontspannen in het water

veertien, 2018

Wat als jij er niet meer bent?

NIET ZINDELIJK

als je 6-9-12-15-18 jaar bent

DIEPE DRUK, AANRAKING EN STIMULATIE Om meer rust te bieden

Floor jongerencoaching

OVER FYTOTHERAPIE

vijftien, 2019

zestien, 2019

Plantaardige versus chemische medicatie

INHOUD

10 46

KLEIN GELUK

COLUMN EVEN MEERZORG AANVRAGEN

EXTRA IN IEDER KIND SCHUILT EEN KANJER!

COLUMN CLIËNTONDERSTEUNING

KIDSPROOFPLUS KEN JE KIDSPROOFPLUS.NL AL?

COLUMN BEWIJS… BEWIJS… BEWIJS…BEWIJS…

HULPMIDDELEN TIL ER NIET TE ZWAAR AAN!

COLUMN VEINEDAGEN

MOOI INITATIEF ALS DE ZON LACHT

DOSSIER SEKSUALITEIT EN RELATIES

OOKCIJFERS OVER SEKS

OOKLEUKS

COLUMN HARIG MAATJE

COLUMN VERZWARING

EXTRA DRIE DAMES MET EEN MISSIE

COLUMN GIMME A LIFT

SPORT RIJPLEZIER VOOR BIJZONDERE JONGEREN

COLUMN TRANSITIE

MOOI INITATIEF VAN, VOOR EN DOOR OUDERS

COLUMN VAN ANNE GEGROEID 5

EXTRA BEURSVERSLAG

(P)APPTALK

KLEIN GELUK DIE TITEL VAN ONS TIJDSCHRIFT KOMT UIT DE FRANSE TAAL EN SPREEK JE UIT ALS VÈNNE. LA VEINE STAAT VOOR GELUK, FORTUIN EN GELUKZALIGHEID. ANDERZIJDS KUN JE VEINE VERTALEN ALS DE ADER, DE NERF OF BLOEDADER. Naast een prettig klinkende naam vonden we de betekenis illustratief. Een bloedader staat voor verbinding en is iets dat je nooit kunt doorknippen. Zo is ook de band van ouders met een beperkt kind. Een verbinding die er is en altijd blijft.

Daar waar andere kinderen hun vleugels uitslaan en loskomen van ouders, blijven kinderen met een beperking veelal heel dichtbij. Als het niet letterlijk fysiek is dan is het wel mentaal. Anderzijds sluit de gelukzalige uitleg van Veine feilloos aan op de visie achter dit magazine. Veine wil op positieve wijze inspireren en informeren. Het is onze stellige mening dat ontwikkeling (en comfort) gelukkig maken. Elk kind verdient dat!

VEINE

KLEIN GELUK

GEVAARLIJK KLEEDJE Doing Goods maakt de allerzachtste en stiekem ook de leukste vloerkleden. En als jouw kind toch vaak op de grond ligt te spelen, is deze wel heel leuk! Afmeting vloerkleed 100 x 65 cm.

Verkrijgbaar bij De Bijenkorf voor € 90,00

AANRADER: DE FILM ADIOS AMIGOS Drie gehandicapte vrienden willen, net als iedere andere jonge twintiger, wel eens met iemand naar bed. Eén van hen weet dat de meisjes in Salou altijd gewillig zijn, dus is dat de juiste plek om naartoe te gaan. Ze regelen in het geheim – hun ouders zien de vakantie helemaal niet zitten – een busje en gaan op pad met verzorgster Lub. Losgerukt uit hun vertrouwde omgeving worden ze echter al snel geconfronteerd met hun afhankelijkheid en blijkt dat ze met harde humor hun diepste angsten niet kunnen verdoezelen (o.a. via YouTube).

KAMPA LOGEERBED Dit luchtbed is heel handig om mee te nemen voor een logeerpartij; door de hoge randen kan je kind niet uit bed vallen. Het voelt heerlijk zacht aan want de boven- en zijkanten zijn bekleed met een zachte veloursstof.

Verkrijgbaar bij meerdere webshops voor € 19,95

KLEIN GELUK

DE ZITTENDE CHEF De gevaren van te veel zitten worden door de wetenschap tot op heden benaderd vanuit het gebrek aan beweging. Annemarie Postma brengt hier met THE SITTING CHEF voor het eerst verandering in door de introductie van een nieuw voedingsmodel.

Annemarie zit ruim 36 jaar in een rolstoel en is nog altijd gezond, energiek en slank. Ook voor alle mensen die veel zitten tijdens hun werk een topidee!

Verkrijgbaar bij Bruna voor € 20,95

VRAGEN STAAT VRIJ!

COMPRESSIEHOES VOOR ONRUSTIGE SLAPERS

Handige tip van een lezer: de

Het COMPRESSIELAKEN is een katoenen hoes met stretch

FACEBOOKPAGINA ‘VRAGEN EN TIPS

die je om het matras heen trekt. Jouw kind voelt dan de

(KINDER)HULPMIDDELEN’. Op deze

(prettige) druk van de zachte, comfortabele stof. Omdat dit

groep kan je ervaringen met elkaar

beddengoed strak blijft liggen, ook bij onrustige kinderen,

delen over hulpmiddelen. Je mag er

kunnen ze lekker doorslapen.

hulpmiddelen te koop aanbieden die je zelf niet meer gebruikt.

Lengte 2 meter. Informeer voor een afwijkende maat naar de mogelijkheden.

Wel even lid worden van deze groep, maar het kost je verder niets.

Verkrijgbaar bij zjuuldesign.nl voor € 27,50

VEINE

COLUMN EVEN MEERZORG AANVRAGEN CHR I S - m

MISSCHIEN WAREN WE EEN VAN DE LAATSTEN DIE GEBRUIKMAAKTEN VAN HET ‘PREHISTORISCH’ PGB MET FUNCTIES EN KLASSEN. VOOR ONS WAS HET NOG ALTIJD PRIMA.

oed

de gedachte, voorlopig is het oude, vertrouwde pgb nog steeds mogelijk. En zo sukkelden we lekker door. Dat onze dochter inmiddels zes jaar ouder is en dat de zorg soms echt boven onze pet groeit, daar klagen we niet over. Dat we er eigenlijk aan toe zijn, dat ze af en toe eens een weekend uit logeren gaat, vegen we van tafel.

Dat wil zeggen, van de inmiddels zes jaar geleden geïndiceerde bedragen konden we nog steeds zo’n elf

Op zo’n moment is een wake-up call nodig. Een gesprek met

maanden per jaar de zorg inkopen die we nodig hadden.

een andere ‘ervaringsmoeder’ bracht mij op de gedachte

De laatste maand moesten we zelf financieren omdat

dat we eens wat beter voor onszelf moeten zorgen. En nu

het totale budget net niet toereikend was. Maar ach, dat

de perfecte logeerplek voor onze dochter vlakbij huis wordt

is te doen. Eigenlijk hadden we steeds redenen om een

gerealiseerd, wordt het tijd eens te stiekem te informeren

overgang naar de Wet langdurige zorg (Wlz) van 1 januari

naar een overgang naar ‘VG8 met meerzorg’. Immers, van

2015 (!) uit te stellen. Toen we de eerste brief kregen over

ons huidige budget kunnen we logeerpartijen niet betalen.

de nieuwe regeling was er vooral veel onduidelijk. Onze

We schakelden een zorgadviseur in die ons vroeg om

dochter werd als VG8 geïndiceerd, maar het bedrag dat

een lijstje met wensen. Hoe zouden we de zorg voor onze

daarvoor stond, was minder dan hetgeen we tot dan toe als

dochter graag willen? Niet in uren en minuten, maar gewoon

pgb hadden. De regeling voor ‘meerzorg’ zou volgen, maar

hoeveel ondersteuning zou in ons leven perfect zijn. Ik denk

was nog onvoldoende uitgewerkt. Voorlopig doen we maar

dat we er een klein uurtje mee bezig zijn geweest. De rest

even niks, was onze gedachte.

van de ‘papieren’ regelde onze adviseur. Afgelopen week kwam de dame van het zorgkantoor op huisbezoek. We

Toen de regeling Meerzorg wel handen en voeten kreeg,

hoefden eigenlijk niks uit te leggen, onze vragen waren

gingen steeds meer ouders in onze omgeving ‘over’.

blijkbaar meer dan redelijk. Twee weken later lag de brief

Iedereen die ik sprak kreeg meer dan ze tot dan toe hadden

met het verlossende woord in de brievenbus. De komende

en daarmee was de angst om het oude op te geven van

drie jaar kunnen we bijna 50% meer uitgeven dan we tot nu

tafel geveegd. Maar er kwam een nieuw argument. “Het is

toe hebben gedaan.

wel heel veel werk”, hoorde ik. Omdat je de hele dag moet omschrijven, wat is er nodig voor je kind en hoeveel tijd

Dat ene etentje, een keer uitslapen, een dagje wat langer

kost dat? Moet ik dan met een stopwatch haar aankleden,

werken, een weekend weg ... Soms is veranderen lastig,

eten geven en tandenpoetsen? Laat maar, was wederom

maar dit hadden we eerder moeten doen a •

EXTRA

TEKST: RENÉE RUISCH | FOTO’S: KIK, FOTOGRAAF FRANK VAN HILTEN

IN IEDER KIND SCHUILT EEN KANJER! AFGELOPEN 4 JULI MOCHTEN WE GETUIGE ZIJN VAN DE KICK-OFF VAN ‘KANJERS IN DE KEUKEN’ (KIK). TER PLEKKE KREGEN WE EEN DEMONSTRATIE VAN DE KOOKKUNSTEN VAN VIER KANJERS DIE ZICHTBAAR VEEL LOL HADDEN IN HET KOKEN. NA DE PRESENTATIE MOCHTEN WE DE ZELFGEMAAKTE GERECHTEN OOK NOG PROEVEN. EN DAT SMAAKTE GOED EN NAAR MEER. HET FEEST WAS COMPLEET! Voor een jongere met een ernstige motorische en/of meervoudige beperking is een appel schillen niet zo makkelijk, net als in een pan roeren of een mixer bedienen. Het programma 'Kanjers In de Keuken' laat juist deze jongeren actief meedoen in de keuken. >

VEINE

EXTRA

Zo wordt koken een eitje!Â

EXTRA

Het programma is ontwikkeld

doen in de keuken. Zelf popcorn maken,

door Rijndam Kinderrevalidatie in

chocola smelten of een appel schillen

samenwerking met Stichting in Actie

zijn zomaar wat voorbeelden van wat

en Schakelspeelgoed.nl. Het bestaat

je kunt doen met jouw zoon of dochter.

uit een kookboek en workshop om

Het draait om méédoen, kiezen, ruiken,

jongeren met zeer beperkte motorische

proeven en voelen. En hoe leuk is het

mogelijkheden een actieve rol te geven

om samen aan de slag te gaan en het

bij het bereiden van eten en drinken.

hele gezin mee te laten genieten. Hoe

Zo wordt koken een eitje!

trots kan jouw kind zijn als hij of zij de snacks heeft klaargemaakt voor de

VAN ETER TOT KOK

visite!

KIK maakt het voor kinderen ondanks

VEINE

hun beperking mogelijk om een handje

ZELF OOK AAN DE SLAG?

te helpen in de keuken. Door KIK

KIK informeert, adviseert en

krijg je inzicht in de mogelijkheden en

enthousiasmeert mensen die werken

hulpmiddelen die er zijn om mee te

met, of zorgen voor jongeren met zeer

EXTRA

beperkte motorische

Het boek ‘Kanjers In de Keuken’ van

mogelijkheden. Eén

auteurs Sylvie Suijkerbuijk, Liselotte

van de onderdelen van het programma is een boek,

Cornet en Nicole van den DriesLuitwieler kan bij Stichting In Actie

speciaal bestemd voor behandelaars

besteld worden voor € 29,99 (exclusief

en therapeuten. Maar natuurlijk zijn

verzendkosten) via

voor ouders, verzorgers en begeleiders

info@kanjersindekeuken.nl. Geef bij de

de achtergrondinformatie, uitleg en

bestelling je adresgegevens aan.

inspirerende recepten ook interessant.

Je ontvangt voorafgaand aan de

Daarnaast kun je een workshop

levering een factuur. •

volgen waar je uitleg krijgt over de verschillende (technische) hulpmiddelen

Meer informatie vind je op

en leer je hoe je jongeren een actieve

kanjersindekeuken.nl.

rol kunt geven tijdens kookactiviteiten.

ADVERTENTIE

“Caroline en haar collega’s kunnen je helpen bij allerlei zaken waar je tegenaan loopt.”

We gaan u helpen op een manier die echt werkt. Dat doen we met creativiteit, realisme en verbeelding. Voor de korte én de lange termijn.

Met kennis, aandacht en vasthoudendheid helpen wij u met vragen over o.a. zorg thuis, kiezen van zorgaanbieder, zorgaanbod, wachtlijsten, PGB en aanvragen extra budget, communicatie met instanties, rechtsbescherming, bemiddeling en klachten en geschillen.

Ons team bestaat uit ervaren en deskundige clientonder-steuners en mantelzorgmakelaars. Wij zijn onafhankelijk van zorgaanbieders en gemeenten. Binnen ons werkgebied kunnen mensen met een Wlz-indicatie gratis ondersteuning krijgen. Ook wanneer er (nog) geen Wlz-indicatie is ++ 7 zorgregio’s ++ 15 cliëntondersteuners/ mantelzorgmakelaars

VEINE

++ Onze doelgroep: kinderen met een beperking, ouderen en verstandelijk gehandicapten.

www.clientondersteuningplus.nl

of als u buiten ons werkgebied woont, kunnen wij u in veel gevallen gratis helpen.

ClientondersteuningPLUS Korte Veenteweg 11 E, 8161 PC EPE 085 - 071 2863 of vraag@clientondersteuningplus.nl

Wilt u hulp en advies van een onafhankelijke professional? Neem contact op en we gaan direct voor u aan de slag.

COLUMN R

S LU

CLIËNT ONDERSTEUNING EV AN

DER

HEK - Cliëntond

WAT IS ONAFHANKELIJKE CLIËNTONDERSTEUNING? WAT ZIEN WIJ ALS DE KERNTAAK VAN ONS WERK? DEZE VRAGEN ZIJN BINNEN ONS TEAM REGELMATIG ONDERWERP VAN GESPREK. IN DE VERSCHILLENDE ZORGWETTEN STAAT EEN OMSCHRIJVING VAN ONS WERK, TOCH WORDT HIER DOOR DE VERSCHILLENDE AANBIEDERS STEEDS ANDERS INVULLING AAN GEGEVEN. ONS TEAM BESTAAT UIT ERVAREN PROFESSIONALS MET VERSCHILLENDE ACHTERGRONDEN EN EXPERTISES, MAAR ONZE WERKWIJZE HEEFT ÉÉN BELANGRIJK GEMEENSCHAPPELIJK ELEMENT.

eu r st

ni n

En dat vertalen is nu juist wat het voor ouders vaak zo moeilijk maakt. Want hoe wordt er dan door die ‘beslissers’ gekeken naar die ‘objectieve’ begrippen en doelen. Is dat wel daadwerkelijk hoe ik mijn kind zie? Is dat waar mijn kind behoefte aan heeft? Het leven is nu eenmaal veel meer dan een paar begrippen. Juist de emotie, het kunnen inspelen op de ontwikkelingen van ieder moment, de wens om flexibel te kunnen zijn, om echt naar de situatie van mijn kind te kijken, en hoe deze zich ontwikkelt in de tijd, te kunnen kijken, dat is de belangrijkste zorg. De belangrijkste vraag waar wat ouders betreft een antwoord op moet komen.

Wij komen deze zorgen en vragen van ouders in iedere situatie waar wij helpen tegen. Juist omdat wij heel dicht bij die ouders staan en luisteren naar hun verhaal. Doorvragen waar dat nodig is en hoofd- en bijzaken samen met die ouders onderscheiden. Dat stelt ons in staat om de vertaalslag te maken naar een goed onderbouwde aanvraag.

Als cliëntondersteuner, helpen wij bij alle vragen die betrekking hebben op de zorgvraag. Vaak moeilijke vragen

Samengevat kan ik je adviseren: verlies je niet in de

zonder standaardantwoord, ieder kind en iedere situatie

regelgeving, maar blijf bij waar het echt over gaat:

is anders. Een van de belangrijkste dingen daarbij is te

jouw kind! •

achterhalen wat de belangrijkste elementen zijn. Het vertalen van het gevoel, de emotie en de betrokkenheid als ouder. Vertalen naar zogenaamde objectieve begrippen en doelen. Want dat is waar de beslissers over toekenning en invulling van zorg en budgetten naar zoeken.

In Veine 15 heeft Caroline van der Hek verteld over wat zij doet en tegenkomt bij haar bedrijf CliëntondersteuningPLUS. Vanaf Veine 16 schrijft zij hier een column over.

KIDSPROOFPLUS

"Met Kidsproofplus.nl stimuleren we VEINE

ook andere Kidsproof-locaties om rolstoeltoegankelijk te worden."

KIDSPROOFPLUS

TEKST: SUSANNE FRENS | FOTOGRAFIE: BEELDMATERIAAL VAN KIDSPROOF.NL

KEN JE KIDSPROOFPLUS.NL AL? KIDSPROOFPLUS.NL IS EEN NIEUW PLATFORM MET DE LEUKSTE, FIJNSTE EN MEEST VERRASSENDE ROLSTOELTOEGANKELIJKE UITJES VOOR KINDEREN! VANAF NU VIND JE IN ELK VEINE MAGAZINE EEN SELECTIE MET DE LEUKSTE TIPS VAN KIDSPROOFPLUS.NL, STEEDS IN EEN ANDER THEMA. Susanne Frens is de drijvende kracht achter Kidsproofplus.nl: “We hopen veel ouders van kinderen met een extra zorgbehoefte dagelijks, wekelijks of maandelijks te inspireren om er samen op uit te gaan. In de buurt of net een beetje verder weg. Omdat het zó leuk is om samen Nederland te ontdekken! Mede dankzij de Nederlandse Stichting voor het Gehandicapte Kind (NSGK) hebben we dit platform kunnen realiseren. En we zijn enorm trots op het resultaat!” >

KIDSPROOFPLUS

Susanne: “Als moeder van drie kinderen

AMBASSADEURS GEZOCHT

(zeven, zes en vier jaar) ben ik altijd op zoek

Via de site, de socialmediakanalen en de

naar leuke en verrassende uitjes. Sinds

nieuwsbrief van Kidsproofplus.nl kun je alle

2014 werk ik voor Kidsproof.nl en heb ik

tips volgen. Susanne is blij met elke tip of

van mijn hobby mijn beroep gemaakt. Maar

hulp die ze aangeboden krijgt. “Alleen met

ik realiseerde mij ook dat er een groep

hulp van andere ouders kunnen we het meest

ouders is die behoefte heeft aan meer dan

complete overzicht krijgen.

alleen een korte omschrijving van een uitje

Heb je nog een tip? Stuur dan een mailtje

of locatie. Bijvoorbeeld omdat je een kind

naar redactie@kidsproofplus.nl. Heb je een

met een beperking hebt. En zo ontstond

uitje bezocht en wil je ouders laten weten wat

Kidsproofplus.nl, waar we nét dat stapje

je ervan vond of waar ze op moeten letten?

verder gaan, waar je alleen uitjes vindt die ook

Onder de tips kun jij je reactie en aanvullende

rolstoeltoegankelijk zijn en waar we je meer

adviezen delen, handig voor andere ouders!

specifieke informatie hierover geven.” Ook zoeken we nog enthousiaste Susanne werd verrast tijdens haar zoektocht

ambassadeurs: gezinnen die tips doorgeven,

naar rolstoeltoegankelijke uitjes: “Het is mooi

zelf uitjes en locaties testen en/of als

om te zien hoeveel speciale initiatieven er zijn

Kidsproofplus-reporter op stap willen en een

en dat steeds meer kindvriendelijke locaties

blog willen schrijven over hun ervaringen.

rolstoeltoegankelijk worden of -toegankelijke

Zo kunnen we de komende jaren hopelijk héél

activiteiten aanbieden. Met Kidsproofplus.nl

veel inspirerende tips met je delen!”

stimuleren we ook andere Kidsproof-locaties om rolstoeltoegankelijk te worden, zodat er steeds meer leuke uitjes bijkomen.”

VEINE

Veel plezier en mooie uitjes gewenst! >

KIDSPROOFPLUS

Sasanne met dochter Lynn

KIDSPROOFPLUS

KIDSPROOFPLUS.NL

VEINE

Zoek je inspiratie voor een leuk en toegankelijk uitje?

een prikkelgevoeligheid, een allergie en/of kinderen met

Op Kidsproofplus.nl vind je het meest complete overzicht!

een verstandelijke beperking. Om het zoeken makkelijker

Speciaal voor ouders met kinderen van 0 tot 18 jaar met

te maken kun je op de site ook filteren op provincie,

een beperking of handicap. Op de site kun je uitjes en

leeftijd en soort activiteit. Je vindt er niet alleen de leukste

events selecteren voor grofweg 5 doelgroepen: kinderen

uitjes, maar ook restaurants, clubjes, kinderfeestjes,

met een fysieke handicap, met een zintuigelijke beperking,

overnachtingsadressen en (web)shops.

KIDSPROOFPLUS

VIJF SPECIALE VEINE-TIPS Eropuit met het hele gezin!

VOOR DE ALLERKLEINSTEN –

natuurspeelplekken verspreid over

Het Nijntje Museum in Utrecht is

Nederland heeft aangepakt, zodat

fantastisch. Dompel jezelf onder in

ook de natuur weer toegankelijk is!

de wereld van Nijntje. Bak taartjes

Een overzicht van deze plekken is te

in het Nijntje-huisje of richt je eigen

vinden op de site.

museum in met Nijntje-kunst, speel doktertje met een echte doktersjas

NATIONAAL PARK – Een andere

aan en stop voor het rode stoplicht

manier om de natuur te ervaren is met

op het verkeersplein. Gemiddeld

de boot. De Groene Wensboot is een

één keer per maand ontdek je het

fluisterboot én speciaal gebouwd voor

Nijntje Museum in gebaren tijdens de

mensen met een fysieke beperking.

familierondleidingen in Nederlandse

De aangepaste boot ligt in Nationaal

gebarentaal.

Park de Weerribben-Wieden en is te reserveren van maart tot en met

AUTISMEVRIENDELIJK – Wij gaan

november voor een tocht door de

graag naar het Scheepvaartmuseum.

natuur. Fijn, want dan kun je er met

Een speciale kinderexpositie,

elkaar van genieten!

indrukwekkende verhalen en mooie historische stukken om te bekijken. En

DE BETOVERING – In de

vergeet niet om een kijkje te nemen op

herfstvakantie (oktober) is

het echte schip! Iedere drie maanden is

internationaal kunstenfestival De

er een speciaal prikkelarm bezoekdag

Betovering in Den Haag. Een festival

voor kinderen van 6 t/m 13 jaar.

voor kinderen van 2 t/m 12 jaar waar inclusie en toegankelijkheid

NATUUR VOOR IEDEREEN – Ik was

belangrijk zijn. Zo zijn er workshops

onder de indruk toen ik van veel

voor dove en slechthorende kinderen

ouders hoorde dat ze graag vaker

(met tolk), zijn er prikkelarme zones

de natuur in willen gaan, maar dat dit

en aangepaste voorstellingen (relax-

vaak onvoldoende toegankelijk voor

performances).

hen is. En dat terwijl ik zelf dacht dat de natuur nou juist zo makkelijk

Deze én meer tips zijn terug te vinden

was om te beleven. Super dus dat

op www.kidsproofplus.nl! •

Natuurmonumenten veel routes en

VEINE

HOE JE OM MOET GAAN MET VRIJE TIJD IS VOOR VEEL JONGEREN EN JONGVOLWASSENEN MET EEN BEPERKING LASTIG. MEDE DAARDOOR GAAN ZE WEINIG OM MET ANDEREN EN ZIJN ZE VAAK EENZAAM. SPECIAAL VOOR JONGVOLWASSENEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING IS HET DS LEISURE PROJECT GESTART, EEN DOOR ERASMUS GEFINANCIERD PROJECT VANUIT EUROPA. SAMEN MET DIVERSE INTERNATIONALE PARTNERS IS EEN CURSUS ONTWIKKELD VOOR OUDERS EN PROFESSIONALS IN DE ZORG DIE MET DEZE JONGEREN TE MAKEN HEBBEN. UITGANGSPUNT IS DAT DE JONGVOLWASSENEN UITGENODIGD WORDEN OM ZELF NA TE DENKEN OVER WAT BIJ HEN PAST. ZIJ LEREN VAARDIGHEDEN AAN EN KRIJGEN INZICHT WIE EN WAT ZE NODIG HEBBEN OM IN HUN VRIJE TIJD LEUKE DINGEN TE GAAN DOEN EN ANDEREN TE ONTMOETEN.

Veel jongvolwassenen met een verstandelijke beperking

verantwoordelijk voor de visie achter en de contouren

zitten in hun vrije tijd thuis en tonen weinig initiatief om

van de training. Zij werkten op hun beurt samen met

iets te gaan doen. Soms is het met hun beperking lastig

professionals uit het onderwijs en adviseurs van FLOOR

om dingen voor zichzelf te organiseren, maar veelal ligt

Jongerencoaching. ‘Omgaan met Vrije Tijd’ is gebaseerd

het vooral aan het feit dat ze nooit geleerd hebben om zelf

op het gedachtegoed van ‘Person Centered Planning’,

keuzes te maken. Er werd en wordt vaak door anderen

waarbij mensen met een verstandelijke beperking worden

voor hen gedacht en uitjes worden altijd door begeleiders

gestimuleerd over zichzelf na te denken en te dromen.

en ouders georganiseerd. Het zelf zeggen wat je wil en het

Daarbij wordt het netwerk betrokken om tot creatieve

zelf organiseren van hetgeen waarvan je wil dat het ook

oplossingen te komen, met als doel om de eigen regie

plaatsvindt, is veelal lastig.

en participatie aan de samenleving van mensen met een verstandelijke beperking te vergroten.

Het mooie van de training ‘Omgaan met vrije tijd’ is INTERESSE IN DEZE TRAINING?

deelnemers centraal staan. De training geeft een impuls

De training ‘Omgaan met vrije tijd’ kan worden gegeven

aan participatie en eigen regie en deelnemers ontwikkelen

door professionele begeleiders, ouders, verzorgers of

meer eigenwaarde en autonomie. De resultaten van de

andere vrijwillige ondersteuners. Zij volgen daarvoor eerst

training dragen bij aan het verminderen van eenzaamheid en

zelf een trainerscursus via Downkids International. Deze

depressiviteit.

'train de trainer'- training duurt een dag en kost € 950,00 per deelnemende instelling met een maximum van acht

NIET ALLEEN EEN NEDERLANDS PROBLEEM

deelnemers. Daarna zijn de trainershandleiding en de

Dat problemen als deze niet specifiek Nederlands zijn,

werkboeken onbeperkt en kosteloos te gebruiken.

ADVERTORIAL

dat de persoonlijke wensen en mogelijkheden van de

blijkt wel uit de input voor dit project uit diverse landen. De training is tot stand gekomen in samenwerking met

Interesse? Stuur gerust een mail naar jet.stoutenbeek@

specialisten uit Griekenland, Roemenië, Italië en Nederland.

gmail.com of neem telefonisch contact op via

Namens Nederland was Downkids International

telefoonnummer 06 53 22 76 57. •

ADVERTENTIE

Kieswijzer voor Kids Inleggers

Bambo Nature

Ultra Mini 100 8x20 cm 10/24 st.

1000005436

ABENA Light

Mini Plus 200 10x28 cm 16/16 st.

1000017156

ABENA Light

Mini 200 10x22 cm 16/20 st.

1000017155

ABENA Light

Normal 350 11x26 cm 12/12 st.

1000017157

Bambo Nature

Mini 2 600 3-6 kg 38-56 cm 6/30 st. 310132

Midi 3 800 5-9 kg 41-58 cm 6/33 st. 310133

Maxi 4 1000 7-18 kg 42-60 cm 6/30 st. 310134

Bambo Nature

Abri-Form

Junior 5 1200 12-22 kg 42-62 cm 6/27 st. 310135

ABENA Light

Absorberende broekjes

Luiers / slips

Abri-Form

XL 6 1300 16-30 kg 43-64 cm 6/22 st. 310136

Abri-Form

XS2 1500 < 60 cm 4/32 st. 43050

Abri-Form

Voor ieder kind een passende oplossing Bambo Nature

Bambo Nature

XS2 1400 50-60 cm 4/32 st. 43054

S2 1800 60-85 cm 3/28 st. 43055

S4 2200 60-85 cm 3/22 st. 43056

Pants 5 900 12-20 kg 48-64 cm 5/20 st. 310138

Pants 6 1000 18+ kg 52-68 cm 5/18 st. 310139

Abri-Form

Abri-Flex XS1

Abri-Flex

M0 1500 70-110 cm 4/26 st. 43049

M1 2000 70-110 cm 4/26 st. 43061

Abri-Form

M3 3100 70-110 cm 4/22 st. 43062

M4 3600 70-110 cm 4/14 st. 43063

Abri-Wing

M2 2600 70-110 cm 4/24 st. 43060

1400 45-70 cm 4/24 st. 1000003163

S1 1400 60-90 cm 6/14 st. 41071

Alle kinderen moeten zorgeloos kunnen spelen, bewegen en genieten. Ook kinderen met urineverlies. Speciaal voor deze kinderen heeft Abena, samen met hun ouders/verzorgers en verpleegkundigen een assortiment samengesteld. Voor baby’s en grote kinderen, voor dik en dun, voor lang en kort en voor mobiel en niet-mobiel. Kortom Abena is er voor ieder kind!

Gratis proefpakket ABENA Light

Extra 500 11x33 cm 20/10 st.

1000017158

ABENA Light

Super 850 20x44 cm 6/30 st.

ABENA Light

Extra Plus 650 11x33 cm 20/10 st.

1000017159

ABENA Light

S2 1900 60-90 cm 6/14 st. 41082

M0 900 80-110 cm 6/14 st.

Abri-Flex

1000017173

S2 1800 65-85 cm 4/15 st. 1000009116

S3 2500 65-85 cm 4/15 st. 1000009117

M1 1400 80-110 cm 6/14 st. 41083

Special S/M2 1700 60-110 cm 6/20 st. 41073

Abri-San

Abri-Wing

Abri-Flex

1200 28x54 cm 4/36 st. 9374

M1 1800 70-110 cm 4/15 st. 1000009118

1000005437

24 VEINE

Abri-Wing

ABENA Pants

S1 1450 65-85 cm 4/15 st. 1000009115

1000017160

Maxi 1000 16x42 cm 6/8 st.

Abri-Flex

Abri-Wing

M4 3550 70-110 cm 4/15 st. 1000009121

M2 2300 70-110 cm 4/15 st. 1000009119

M3 3000 70-110 cm 4/15 st. 1000009120

M2 1900 80-110 cm 6/14 st. 41084

M3 2400 80-110 cm 6/14 st. 41085

Wilt u de producten van Abena proberen? Vraag dan een gratis proefpakket aan. Bel 0485 58 11 50 of kijk op www.abena.nl/proefpakket.

Al onze producten zijn dermatologisch getest en zijn zeer geschikt voor kinderen met een gevoelige of geïrriteerde huid. Deze producten hebben het Nordic Ecolabel, hét Scandinavisch milieukeurmerk voor duurzaam geproduceerde producten. Abena is hiermee uniek in Europa. Fluff afkomstig van FSC-gecertificeerd hout.

COLUMN BEWIJS… BEWIJS… BEWIJS…BEWIJS… NIC

OLE K

I E N - a d vo c

a at

HALF AUGUSTUS VOND HET EUROPEES KAMPIOENSCHAP DRESSUUR, PARADRESSUUR EN SPRINGEN PLAATS IN HET KRALINGSE BOS IN ROTTERDAM. NAAST DE IN DE DIVERSE STADIA VERREDEN PROEVEN, HAD DE ORGANISATIE OOK DIVERSE ‘SIDE-EVENTS’ GEORGANISEERD, EN ÉÉN VAN DIE EVENTS HAD IK SAMEN MET HEN GEORGANISEERD; HET CONGRES ‘HORSES, HEALTHCARE & SCIENCE’. U ZULT NU WAARSCHIJNLIJK DENKEN, ‘WAT IS DAT NU WEER’? DAT LEG IK GRAAG UIT. In Veine is de inzet van dieren als onderdeel van therapie

De vraag die natuurlijk opkwam was, of dat nu heel

voor kinderen al vaker besproken, ook wel: ‘animal assisted

gek was. Nee, denk ik! Want de traditionele kijk op

therapy’ genoemd. En ook wij hadden enkele jaren geleden

wetenschappelijk onderzoek houdt er geen rekening

al eens zo’n congres georganiseerd. Toen lieten diverse

mee dat geen enkel kind gelijk is, geen enkel dier gelijk

aanbieders uit Nederland zien wat ze daar kinderen nu

is, specifieke invloeden een dier kunnen veranderen in

precies te bieden hadden. Het viel mij toen op dat niet alle

gedrag en daarmee in de therapie – zelfs de manier hoe

zorgverzekeraars of gemeenten in Nederland dergelijke

bijvoorbeeld paarden worden gehouden – kan al van

therapie vergoeden. Belangrijkste argument daarvoor was

grote invloed zijn. Hoe kun je dan uitkomsten van therapie

en is nog steeds dat er te weinig wetenschappelijk bewijs

vergelijken? Het antwoord luidt dat we dat eigenlijk nog niet

voor de effectiviteit van dergelijke therapie is (zelfs al zie je

goed weten. En dan hebben we het er ook nog niet over

met je eigen ogen wat het voor je kind betekent en doet).

hoe die onderzoeken gefinancierd moeten worden. Een onderzoek naar de Horse Boy-methode gaat binnenkort van

Voor dit jaar was dan ook de insteek van het congres

start met ‘crowdfunding’. We zullen zien wat dat onderzoek

om te kijken of we deze discussie wat verder konden

aan resultaten gaat opleveren.

helpen. Er stonden diverse hoogleraren op het podium, onder meer uit de Verenigde Staten, Oostenrijk, Frankrijk,

Wat wel vaststaat is dat we nog hard op zoek moeten om

Italië en Nederland die ingingen op de vraag hoe veel

te kijken wat zorgverzekeraars en gemeenten nodig hebben

wetenschappelijk bewijs er nu eigenlijk is. En wat bleek?

om overtuigd te raken van de meerwaarde van dieren in de

Van de honderden studies die er wereldwijd naar de inzet

therapie. Ik zag namelijk de filmpjes van Roswitha Zink uit

van dieren in de therapie zijn gedaan, waren er maar

Oostenrijk waarin zij ongeneeslijk zieke kinderen begeleidt

zestien die wetenschappelijk als kwalitatief voldoende

(met de inzet van dieren) in hun allerlaatste levensfase.

zijn beoordeeld en daarvan zijn er eigenlijk maar acht heel

Kippenvel! Ik denk dat ik alle zorgverzekeraars en

goed. En geen van die studies laat op overtuigende wijze de

gemeenten maar uitnodig om met me mee naar Oostenrijk

meerwaarde in effectiviteit zien.

te gaan om te bekijken wat daar gebeurt. Ik weet zeker dat iedereen meteen overtuigd is! •

Nicole Kien is één van de topadvocaten in de gezondheidszorg en staat aan de basis van de succesvolle ontwikkeling van LS&H Lawyers. Meer informatie: www.lshlawyers.nl

Op dit naambord van leisteen is duidelijk te zien wie er in het huis wonen. Hier worden we blij van!

Te koop bij gaeveshop.com | Prijs: € 40,00

VEINE

OOKLEUK AANGENAAMBORD

OOKLEUK ALS KAUWEN LASTIG IS

Afgelopen juni werd SERVERO SLURPFRUIT geïntroduceerd; knijpfruit van 100% fruit, zonder toevoegingen. Lekker en gezond! Slurpfruit is in de supermarkten te vinden in de varianten rood, oranje en geel.

Verkrijgbaar bij diverse supermarkten | Prijs: € 1,99 (bij AH)

Welke aandoening je ook hebt, epilepsie, autisme, cerebrale parese of de ziekte van Parkinson, RIBCAP ontwerpt voor iedereen: actieve kinderen, jonge volwassenen en senioren. En het mooie is dat deze mutsen en caps niet alleen als helm dienen en ontworpen zijn om het hoofd te beschermen, maar ook om een leuk modeaccessoire te zijn. Wij vinden ze supertof!

Verkrijgbaar bij www.ribcap.com | Prijs â&#x201A;¬ 99,00

VEINE

OOKLEUK OM HOOFDLETSEL TE VOORKOMEN

OOKLEUK LEKKER ZACHT VLEES VOOR ALS JE NIET ZO MAKKELIJK KAN KAUWEN

Lekkere o pwarm-sto ofpot 1 zak je g

esneden zoete aar dappelen 1 winterw (400 gram ortel, 1 ro ), 1 paprika, de ui, 4 te en tjes knof 2 tl komij look,  2 t n, klein b l kurkuma, lik je tom atenpure kokosmelk, e, b li k je (400 400 g tom ml) aten in b lik, 400 g 400 g kik rode linz kererwten en, (blik) Kook de a ardappel

Met dit stoofpannetje kun je er helemaal tegenaan op koude en natte dagen! Deze gietijzeren braadpan (24cm) is van het merk Sola. Nostalgie ten top, zeker in deze kleur!

Verkrijgbaar bij Wehkamp.nl | Prijs € 46,50

en 10 min uten. Sn ui en knof ijd de papr ika, winte look in kl rwortel, eine stuk je s. Fruit de kurkuma, ui, knoflo komijn en ok, chilipoeder twee minu olie, voeg ten in een daarna d scheutje e tomaten puree toe Giet de ko . Roer goe kosmelk en d door elka tomatenb ar. lok jes erb paprika, w ij gevolgd interworte d oo r de l, rode lin zen en z stoofpot oete aard aan de ko a pp el . Breng je ok. Wann eer deze en laat je kookt, zet deze nog je h et vuur laag een half uur op la kikkererwte ag vuur st n er op h a an . Doe de et laatst bij. Voor ki of gewoon nderen le een stuk kk er met rijst stokbrood . Voor de eventueel niet-kauw even pure en d e kinderen ren met de staafm ixer.

Hoe makkelijk kun je het maken? De SMOOV is een extra hulp die je razendsnel en simpel bevestigt aan je vouw- of vastframerolstoel; je beweegt makkelijker, bent meer wendbaar en stoepranden vormen geen probleem meer. Deze SMOOV lichtgewicht van 7,2 kilo is moeiteloos mee te nemen in bijvoorbeeld het vliegtuig, als je op weg gaat naar die stedentrip waar je voor je SMOOV-aankoop geen vertrouwen in had. Hobbelige straten met een hellinkje van 16 procent zijn nu een fluitje van een cent.

Meer info op smoov.com | Prijs â&#x201A;ŹÂ 4990,00 (wordt vaak vergoed door de gemeente)

VEINE

OOKLEUK SMOOV

COLUMN BACK TO SCHOOL EV AK OP

PI U S

- (kinder)erg

DE ZOMERVAKANTIE IS BIJNA TEN EINDE, MAAR TERWIJL IK DIT SCHRIJF, IS HET GELUKKIG HEERLIJK ZONNIG WEER MET EEN HOGE TEMPERATUUR. BACK TO SCHOOL, I KNOW, MAAR NU NOG EVEN NIET HOOR, DENK IK DAN.

ra othe

staan of tillen? Zijn de alle voorzieningen nog passend qua afmetingen, maar ook qua mogelijkheden?

Kortom, kijk weer eens met een frisse blik naar je kind en naar alle voorzieningen die hij of zijn om zich heen heeft verzameld: van rolstoelen, loophulpmiddelen, tilliften, tot communicatievoorzieningen, maar ook bestek, rugtas etcetera.

Maar toch, over een week gaat ook hier het gewone leven echt weer van start. School, werk, sport, speelafspraken

Sowieso is het echt aan te raden om korte filmpjes te

en niet te vergeten ook nog het huishouden: alle ballen

maken van juist de terugkerende alledaagse handelingen

weer hoog houden. Wat heerlijk dat er zoiets bestaat als

en die eens samen met een of meerdere therapeuten

zomervakantie. Want door het uitrusten en even afstand

te bekijken: eetmomenten met de logopedist en/of

nemen van de dagelijkse sleur, krijg ik weer volop energie

de ergotherapeut, transfers samen met de ergo- en

om met een frisse blik naar de dagelijkse activiteiten te

fysiotherapeut. Maar ook de momenten in de badkamer en

kijken. En dat is nu net mijn tip: zet je ‘frisseblikbril’ op en

in de auto en de manier van communiceren kunnen wellicht

bekijk die dagelijkse terugkerende handelingen die je met

wel eens onder de loep genomen worden. Beelden zeggen

je kind hebt. Film met je telefoon bijvoorbeeld eens de

vaak zoveel meer dan alleen woorden.

transfers en kijk er eens met een frisse blik naar, eventueel samen met je therapeut. Doe vooral niks anders dan

Juist na een vakantie is dat een mooi moment. Je zou er

anders, maar til je kind zoals jullie dat gewend zijn. Bedenk

eigenlijk een terugkerend moment van kunnen maken: na

wel van tevoren welke transfers misschien wel handig zijn

zo’n ‘vrije’ periode met een frisse blik (en video’s) kijken

om te filmen, want Jan Paparazzi wil je niet de hele dag

naar hoe we bezig zijn met onze kinderen. Eventuele

achter je aan hebben toch?

veranderpunten kunnen dan direct opgepakt worden, want we hebben allemaal vakantie gehad en hebben allemaal die

Als je de beelden terugkijkt, bespreek dan of de

frisseblikbril op. En weer een beetje energie om het aan te

handelingen nog steeds zo adequaat mogelijk gaan. Of kan

pakken a •

je kind eigenlijk meer zelf doen? Moet jij zelf toch anders

Eva heeft een eigen praktijk in Zwartewaal en Brielle. Zij helpt en adviseert kinderen tussen vier en twintig jaar op kinderdagcentra, scholen en/of bij ouders thuis in Zwartewaal, Brielle en verre omgeving.

WINNAARS ACTIE 'ALLES-KAN-MET-ABENA' TIJDENS DE SNIKHETE VEINEDAGEN IN JUNI KONDEN KINDEREN (EN VOLWASSENEN) ZICH BIJ ONZE STAND LATEN FOTOGRAFEREN OM KANS TE MAKEN OP EEN AANTAL TOFFE UITSTAPJES. VLIEGEN IN DE DROOMVLUCHT IN DE EFTELING, DE ‘BIG FIVE’ SPOTTEN IN DE BEEKSE BERGEN OF JE ONDERDOMPELEN OM HAAIEN, WALVISSEN EN ANDERE VISSEN TE BEKIJKEN IN BURGERS ZOO. GELUKKIG WAS HET IN DE HAL ZELF LEKKER KOEL ZODAT FOTOGRAAF PERRY ALLE KINDEREN ZONDER ZWEETDRUPPELS OP DE FOTO KON ZETTEN.

ADVERTORIAL

Onze notaris heeft uit alle aanmeldingen drie winnaars getrokken die met hun familie een dagje mogen vliegen, duiken of op safari gaan.

Bram Bischof is de gelukkige winnaar van de Droomvlucht en heeft een aantal toegangskaarten gewonnen voor de Efteling. Rowin Baks gaat samen met zijn familie naar de Beekse Bergen voor een spannende safari. En Fabian de Kreek mag een dagje naar Burgers Zoo. Jongens, gefeliciteerd met jullie prijs. In de volgende Veine doen we verslag van jullie avonturen.

Alle deelnemers hebben inmiddels een mooie foto toegestuurd gekregen als aandenken aan deze Alles-kan-met-Abena-actie.

VEINE

Wil jij ook kans maken op een leuke activiteit? Ga dan naar www.abena.nl/alleskan en meld je aan.

ADVERTENTIE

Het unieke tussenmaatje

Speciaal voor kinderen die te groot zijn voor een babyluier en te klein zijn voor een incontinentieproduct voor volwassenen Betere aansluiting door 30% smallere absorberende mat Juiste pasvorm door anatomisch gevormde lycra beenelastieken Minder kans op huidirritatie door maximaal ademende beschermzijde Snel een droog gevoel door speciale TopDrylaag

OOK HULP NODIG BIJ HET VERKRIJGEN VAN DE ABRI-FORM JUNIOR? We horen wel eens van ouders dat sommige apotheken de Junior niet leveren. Of dat ze – onterecht – verteld wordt dat de Junior niet vergoed wordt. Neem in zo’n geval contact op met het Abena Adviesteam. Miranda, Vera, Stephanie en Karin weten hier alles van en helpen u graag met advies over vergoedingen en verkrijgbaarheid. Bel naar 0485 58 11 50 of stuur een e-mail met vermelding van uw postcode en de naam van uw zorgverzekeraar naar support@abena.nl. WWW.ABENA.NL/ABRI-FORM-JUNIOR

HULPMIDDELEN

Uit het woordenboek: Tillen 1. Afzetten 2. Bedotten 3. Beuren 4. Dragen 5. Heffen 6. Lichten 7. Omhoog

VEINE

heffen 8. Omhoogbeuren 9. Omhoogheffen 10. Opbeuren 11. Opheffen 12. Oplichten 13.Â Opnemen 14. Optillen 15. Opvatten 16. Sjouwen 17. Torsen 18. Uitkleden 19. Wikken (in dit artikel bespreken we betekenissen 3 t/m 14!)

HULPMIDDELEN

TIL ER NIET TE ZWAAR AAN! OM ME HEEN HOOR IK HET STEEDS VAKER: RUGKLACHTEN, MEESTAL ALS GEVOLG VAN OVERBELASTING. NIET GEK, WANT ALS OUDERS VAN KINDEREN MET EEN BEPERKING TILLEN WE VEEL TE VAAK. EN ZELFS ALS JE HULPMIDDELEN GEBRUIKT, WIL DAT NIET ZEGGEN DAT JE JE RUG NIET MEER BELAST. GELUKKIG WORDEN BIJ VEEL REVALIDATIECENTRA TILCURSUSSEN AANGEBODEN. WANT IEDEREEN DIE PROFESSIONEEL IN DE ZORG WERKT ÉN ALLE OUDERS EN VERZORGERS DIE THUIS VAAK TILLEN, ZOUDEN ZO’N TRAINING MOETEN VOLGEN. HET VERGROOT HET BEWUSTZIJN EN DAARMEE VERKLEIN JE DE KANS OP KLACHTEN. BOVENDIEN WORDEN IN EEN DERGELIJKE TRAINING OOK ALTIJD HULPMIDDELEN BEHANDELD MET ALLE VOORS EN TEGENS. > 35

HULPMIDDELEN

Ongeveer een derde van het

website van fysioinfo.com staat: ‘Til met

ziekteverzuim in de zorg komt door

een holle (niet te holle) of afgevlakte

lichamelijke klachten, met als nummer

rug, niet met een bolle rug.’

één rugklachten. Ruggengoeroe Jan-Paul van Wingerden Uit onderzoek naar de maximale

uit Rotterdam behandelt patiënten

belasting van de rug blijkt dat onder

die vaak alles al hebben doorlopen

ideale omstandigheden maximaal 23

en die ten einde raad zijn. Zijn mening

kilo mag worden getild. In de zorg

staat haaks op wat regulier geldt. “Je

worden andere getallen gehanteerd.

moet bij het tillen juist vooroverbuigen.

Immers, kinderen of volwassenen

Dan staat de onderrug niet hol, maar

kunnen soms meewerken, maar ook

juist recht en maak je gebruik van het

gerust tegenwerken, bijvoorbeeld bij

takelmechanisme; de peesplaat. Dat is

spasmen. Er wordt daarom vaak een

een dikke, sterke plaat in het midden

maximum van 13 kilo aangehouden.

van je onderrug. De plaat komt pas

Thuis zijn we ons natuurlijk niet zo

op spanning als je de rug buigt. Hou

bewust van dat gewicht, maar het

je je rug recht, dan til je vooral met

is goed om deze richtlijnen in het

de rugspier en dat kost veel meer

achterhoofd te houden.

energie”, aldus Van Wingerden. En de Rotterdammer weet waar hij het over

MOET JE TILLEN MET EEN RECHTE

heeft. Zijn aanpak verschilt van anderen

RUG? OF JUIST LIEVER NIET?

en richt zich vooral op de schuine

De arbocatalogus van de GGZ is

buikspier en de diepe rugspier.

duidelijk als het gaat om de rug. Naast tientallen tilprincipes staat er ook: ‘Til met een rechte rug’. Als kind leerde ik dat ook van mijn ouders: “Door je knieën zakken en rug recht houden.” Bij een tilcursus die ik ooit volgde, kreeg ik dit advies ook. Wie gaat zoeken naar regels en afbeeldingen

VEINE

komt deze opvatting het meest tegen. In de sportwereld is het wel anders. Zware gewichten worden met een holle rug getild. Overigens altijd met aangespannen buikspieren. Ook op de

HULPMIDDELEN

TIPS om het manoeuvreren en verrijden van een hulpmiddel makkelijker te maken.

TIP 1 Gebruik je lichaamsgewicht! Buig naar voren als je duwt en hang naar achteren als je trekt. TIP 2 Duw altijd recht naar voren. Draai niet terwijl je duwt, maar doe het één of het ander. TIP 3 Als je wilt draaien, blijf dan niet met je voeten op één plek. Draai niet met je eigen lijf. Advies is om zelf om de lift heen te lopen en in die beweging de lift (of iets anders) mee te nemen. TIP 4 Om de lift in beweging te krijgen, is het handig om één voet op het onderstel te zetten en even af te zetten zodat de wieltjes meteen in de goede richting staan.

HULPMIDDELEN ZIJN ER

Waar je voor kiest, hangt vaak vooral af

TIP 5 Beweeg gelijkmatig en rustig en

NIET VOOR NIETS!

van de ruimte die je in huis hebt en de

zorg dat je pad ‘vrij’ is. Onverwachte

Grofweg kunnen tilsystemen in

constructiemogelijkheden.

bewegingen leveren juist een blessure

groepen worden ingedeeld. Actieve

op. Ook hierbij kun je de 1-2-3 regel

tilliften, passieve tilliften, wandliften,

Een plafondlift al dan niet met een

gebruiken. Zo ben jij je bewust van

plafondliften en vrijstaande opstellingen.

kantelbaar juk lijkt de fijnste oplossing

wat je doet en bereid je je kind

als het gaan om tillen. Want je moet

maximaal voor.

Tillen moet vooral veilig zijn en

bedenken dat het in beweging brengen

TIP 6 Blijf rijden, vermijd stoppen en

zo aangenaam mogelijk. De

van een persoon aan een plafondlift 5 N

daardoor opnieuw moeten starten als

meeste leveranciers bieden naast

kost, terwijl diezelfde handeling met een

dat mogelijk is.

standaardvoorzieningen ook veel

mobiele lift 150 N vergt, ofwel 30 keer

TIP 7 Als het echt te zwaar is, zorg

maatwerkoplossingen. En dan zijn er

zoveel kracht! (N = De afkorting voor

dan voor een motortje of kies voor

ook nog allerlei ‘simpele’ hulpmiddelen

newton (symbool N) en is de SI-eenheid

een plafondtillift.

zoals bijvoorbeeld glijzeiltjes en

van kracht). Maar een plafondlift is ook

draaischijven.

de meest ingrijpende oplossing. >

HULPMIDDELEN

Jamy 3

En ook al leg je een compleet circuit

De lift is licht wendbaar en is voorzien

aan, je komt nooit overal. Denk alleen

van meerdere greepmogelijkheden voor

al aan de tuin. Een verrijdbare lift kun je

de zorgvrager om zich veilig en zeker

overal gebruiken. Hieronder zetten we

te voelen tijdens de transfer. De lift is

diverse typen tilliften op een rijtje en

standaard voorzien van een elektrisch

geven daarbij de voor- en nadelen.

verstelbaar onderstel en is geschikt voor een gebruikersgewicht tot 160 of

ACTIEVE TILLIFTEN

200 kg.

Actieve tilliften (ook wel staliften genoemd) zijn speciaal ontwikkeld

Natuurlijk is deze Jamy geen echte

om personen overeind te helpen voor

statafel, maar zeker als de ruimte in

transfers. Het vereist dat iemand

huis beperkt is, kan deze stalift in

zichzelf kan optrekken nadat de lift hem

beperkte mate wel dienstdoen als

of haar al op weg heeft geholpen.

statafel en zo worden gebruikt als

De JAMY 3 (verkrijgbaar bij United

gecombineerd hulpmiddel.

Care) is perfect als het kind met

VEINE

beperking niet meer (geheel) zelfstandig

PASSIEVE TILLIFTEN

kan opstaan. Dat is een inbreuk op de

Passieve tilliften zijn speciaal

zelfredzaamheid. De stalift Jamy helpt

ontwikkeld voor kinderen en volwassen

bij het veranderen van houding van

die geen enkele stafunctie hebben.

zitten naar staan en is zeer geschikt

Een verrijdbare, passieve tillift is vooral

voor een snelle transfer. De Jamy

geschikt om alle transfers te doen. Van

beschikt over een speciale hefarm.

box naar stoel naar bed enzovoort.

HULPMIDDELEN

Het grote voordeel van een

PLAFONDTILLIFTEN

verrijdbare, passieve tillift is dat

Ergocare heeft in de basis twee

deze in ieder hoekje van het huis

verschillende soorten plafondliften: de

en de tuin kan komen. Sommige tilliften

FLEXIBELE PLAFONDTILLIFT en de

zijn opvouwbaar en kunnen in een zak

VASTE PLAFONDTILLIFT. De flexibele

of koffer meegenomen worden als je op

plafondtillift heeft als voornaamste

reis gaat.

voordeel dat de tilcassette gebruikt kan worden in verschillende ruimtes. Dit in

De MOLIFT MOVER tillift (van Pronk Ergo) is daarvan een voorbeeld. Met

Ergocare vaste plafondlift

tegenstelling tot de vaste plafondtillift. De vaste plafondtillift heeft echter als

deze lift kan tillen zelfs

voordeel dat deze altijd klaar is voor

vanaf de vloer zonder

gebruik en altijd opgeladen is, omdat

dat de hoogte van de zuil hoeft te worden ingesteld;

het systeem is aangesloten op het elektriciteitsnet.

zo wordt een uitstekende tilhoogte gerealiseerd. En dankzij het unieke

Voordelen van een plafondtillift:

snelkoppelingssysteem kun je de

• De zorgvrager wordt volledig getild

ophanging van deze passieve tillift snel

én verplaatst door het tilsysteem.

en eenvoudig aanpassen. Door het

Hierdoor is de fysieke belasting voor

lage gewicht en de optimaal geplaatste

de zorgverlener aanzienlijk minder

wielen is de Molift Mover gemakkelijk

ten opzichte van een mobiele tillift.

te verplaatsen. Het lage onderstel zorgt

• Het kind wordt omhoog en omlaag

er bovendien voor dat deze verrijdbare,

getild door een tilcassette met een

passieve tillift eenvoudig onder meubels

elektromotor. Alléén het juk komt

en bedden komt.

naar beneden. De tillift blijft te allen tijde in de rail aan het plafond. • De plafondtilliften nemen geen vloeroppervlak in beslag, waardoor de liften ook goed te gebruiken zijn in kleinere ruimtes. Aan het plafond worden rails gemonteerd, als het

Molift Mover

ware een spoorwegennet over het plafond. Met rechte rails, bochten en kruispunten. Het ontwerp van het traject met rails hangt af van de inrichting van de ruimte en van alle uit te voeren tilhandelingen. >

HULPMIDDELEN

En dan er nog de zogenaamde `XY-verbinding. Dat is eigenlijk een

mechanisch of elektrisch. • HORIZONTAAL JUK - Voor een

beweegbare rail met trolleys haaks

comfortabele, liggende transfer zijn

onder twee vaste rails. Hierdoor kun

er horizontale jukken.

je zelfs tot in de kleinste hoekjes van een ruimte komen. • Het tillen en verplaatsen van

Hoewel draagbanden qua vorm en maatvoering op elkaar kunnen lijken,

kinderen wordt vele malen

verschilt de toepassing, het comfort of

eenvoudiger waardoor een transfer

het aanleggen ervan in de praktijk per

gemiddeld vier minuten sneller is ten

merk en type. Alvorens na te denken

opzicht van een mobiele tillift.

over de verschillende mogelijkheden op het gebied van tillen en verplaatsen

Een firma zoals Ergocare levert

wordt daarom aangeraden altijd een

meerdere jukken die je kunt combineren

passing met de draagbanden uit te

met diverse draagbanden.

voeren.

De jukken hebben diverse toepassingen waardoor er zowel zittende als liggende (horizontale) transfers uitgevoerd kunnen worden. Ergocare biedt vier verschillende jukken: • TWEEPUNTSJUK – Een juk waar de banden op twee plekken worden vastgemaakt. • KRUISJUK – Specifiek voor de zwaardere zorgvragers wordt het obesitasjuk ingezet. Het obesitasjuk is gebaseerd op het tweepuntsjuk, maar heeft een hogere tilcapaciteit doordat er gebruik wordt gemaakt van vier draagarmen in plaats van twee draagarmen.

VEINE

• KANTELJUK - Met een kanteljuk heeft de verzorger de mogelijkheid om tijdens de transfer het kind in een meer liggende of meer zittende positie te plaatsen. Dit kan

HULPMIDDELEN

Wandlift Tiltechniek

Wandlift technische tekening Meyra

WANDLIFT

op al deze plaatsen worden gebruikt.

Kan er geen mobiele lift onder het

De wandlift kan zo bijvoorbeeld tussen

bad gereden worden? Is jouw plafond

bad en toilet geplaatst worden waarbij

te laag of niet sterk genoeg voor een

deze beide in één beweging bereikbaar

railsysteem? Dan is een wandlift een

zijn. De wandlift is bruikbaar met de

mogelijkheid.

tilbeugel of met de tildoeken.

Voor het gebruik van de wandlift zijn

EEN VOLLEDIG VRIJSTAANDE

geen aanpassingen nodig aan jouw

OPSTELLING

woning. Door de inzetbaarheid op

Met een volledig vrijstaande opstelling

verschillende plaatsen is de wandlift

van Tiltechniek hoeft er zelfs niets te

een budgetvriendelijke oplossing.

worden verbouwd. Dit kan bijvoorbeeld

Eén draagarm volstaat voor gebruik in

boven een bed, mits er ruimte genoeg

onder andere de badkamer, slaapkamer

is, ook heel goed werken. >

of andere ruimte. Op deze plaatsen moeten slechts de aansluitingen voor de mobiele wandlift worden aangebracht, de wandlift zelf kan dan

HULPMIDDELEN

Vrijstaande opstelling van Tiltechniek

SERVICECONTRACT Vergeet niet te vragen naar een eventueel servicecontract en de kosten hiervan! Dit is zeker belangrijk voor periodieke keuringen waarbij ook kleine mankementen of modificaties kunnen worden uitgevoerd. Tevens hoort hier vaak een storingsdienst bij die gebeld kan worden als de lift onverhoopt niet meer werkt.

EĂŠn ding is zeker. Als je eenmaal gaat denken over een tiloplossing is het heel verstandig om je uitgebreid te laten informeren over verschillende systemen. Wat past het best in huis, bij de ouder of verzorgende en natuurlijk bij het kind. Doe dit op tijd. Het moment om niet meer te willen of kunnen tillen komt altijd onverwacht. Het is handig om voorbereid te zijn! â&#x20AC;˘

VEINE

HULPMIDDELEN

DE BELANGRIJKSTE TILTIPS VOOR DIEGENEN DIE VOORLOPIG NOG ZONDER HULPMIDDELEN BLIJVEN TILLEN:  BUK EN TIL NIET ONNODIG

 STA RECHT VOOR JE LAST EN OP DE JUISTE HOOGTE

• Laat een kind zijn of haar mogelijkheden inzetten.

Zorg ervoor dat het bed, de commode, de box, de stoel,

• Til samen als je met zijn tweeën bent.

zoveel mogelijk op een dusdanige hoogte staat dat je niet

• Zorg dat de transfers kort zijn.

hoeft te bukken of te strekken. Dat werkt beter, maar zorgt er

• Gebruik waar nodig hulpmiddelen. Dat kan ook een

ook voor dat tillen gemakkelijker gaat. Verplaats je voeten als

simpele kruk op wieltjes of een klein opstapje zijn.

je moet draaien, in plaats van het draaien van je rug terwijl je je voeten laat staan. Met andere woorden: zet je handen en

De uitgangpunten voor thuis tillen zijn:

voeten steeds in dezelfde richting.

0-20 kilo alleen tillen 20-40 kilo met twee personen

Als je hebt getild, zet dan even je handen in je onderrug en

>40 kilo met een tilhulpmiddel

leun kort achterover, zodat je rug weer mooi recht komt.

 NEEM DE TIJD

 TIL ZO DICHT MOGELIJK BIJ JE ROMP

Een lastige regel voor ouders en begeleiders die alsmaar

• Het belangrijkste tilprincipe is ‘dicht op het lichaam’ te

druk zijn. Toch is het van groot belang om de tijd te nemen

tillen. De lastarm is dan klein. De lastarm is de horizontale

om verstandig te tillen. Gebruik de 1-2-3 regel! Daarmee

afstand van de lage rug tot het zwaartepunt van dat wat

wordt bedoeld dat je altijd (eventueel samen) tot drie telt

je tilt. Hoe groter die lastarm, hoe zwaarder het is voor je

voordat je een kind tilt. Buiten het bewustzijn voor jezelf,

rug.

is dit tellen ook heel fijn voor je kind!

• Til symmetrisch. • Til niet hoger dan schouderhoogte.

 MAAK EEN PLAN

• Buig door je knieën.

Bedenk vooraf hoe je je kind gaat tillen. Waar moet je naartoe? Kun je de afstand verkorten? Ligt er niets op de grond waarover je kunt vallen? En last but not least, heb je

L UISTER NAAR JE EIGEN LICHAAM - FORCEER NIETS BIJ KLACHTEN.

alle spullen bij de hand die je daarna nodig hebt?

 TIL SLIM Geef instructie aan je kind. Het is goed om bijvoorbeeld te kijken of jouw kind zijn of haar armen om jouw nek kan slaan. Zorg dat je recht voor je kind staat en span je buikspieren aan (trek je navel in).

ADVERTENTIE

MAATWERKORTHESE?

Teckel Teun is de kleurrijke mascotte van OrthoÂ Innovatief. Wil je meer weten?

VEINE

DAN OOK EEN MAATWERKROLSTOEL!

TeckelTeun.nl

r p r is

A RIE

COLUMN O VE

nte (S o

cia

TI E

VAN

VEINEDAGEN N

-D

ir e c

oI teur-e igenaar Or th

v nno

ati

ALS DIRECTEUR-EIGENAAR VAN EEN BEDRIJF NEEM JE ELKE DAG BESLISSINGEN, SOMS ZAKELIJK ONDERBOUWD EN SOMS VANUIT JE GEVOEL. MEEDOEN AAN DE VEINEDAGEN WAS EEN COMBINATIE VAN ONDERBOUWING EN GEVOEL. EEN BEURS KOST TOCH GELD EN TIJD EN DAN KOMT ALTIJD DE VRAAG; WAT LEVERT HET OP? Dat is een moeilijke vraag want dit is nauwelijks

Mensen konden gesprekken voeren, er was veel

meetbaar. Wat het oplevert, bekijk ik vanuit twee

te vinden voor kinderen en jongvolwassenen.

invalshoeken; financieel en maatschappelijk.

En de kinderen/jongeren kwamen mee. Door de

Bij die financiële component kan iedereen zich

verlichting iets aan te passen en de paden wat

wel voorstellen wat ik bedoel. Nieuwe klanten,

ruimer te houden was het ook voor hen heel prettig.

extra producten verkopen enzovoort. De maatschappelijke kant is wat mij betreft vooral de

Wij hebben door de standbezoekers een aantal

doelgroep helpen. En dat betekent investeren in

nieuwe klanten mogen verwelkomen, meer dan

‘lange termijn impact’.

op andere beurzen. En dit spreekt me zeer aan, want wat heb je aan 20.000 bezoekers waarvan er

Ik vond dat de Veinedagen super georganiseerd

19.500 je stand voorbij lopen omdat ze niet opzoek

waren. De doelgroep was er, maar er waren te

zijn naar jouw dienst of product. Als we met elkaar

weinig bezoekers. Dat moet beter en ik denk

het aantal echt geïnteresseerde bezoekers kunnen

ook dat we dat met elkaar kunnen. Met elkaar

verviervoudigen hebben we een topconcept.

omdat wij standhouders hier zeker een bijdrage aan kunnen leveren. Dat moeten we wel want de

Wat mij betreft zetten we dit initiatief door, zetten

maatschappelijke waarde was enorm.

we met elkaar de schouders eronder. • 45

Arie van Tienhoven is sociaal ondernemer en oprichter en eigenaar van het bedrijf Ortho Innovatief. Daarnaast is hij ondernemer van het jaar 2016. Zelf een keer komen kijken? Bel gerust 0180 32 01 91 of mail naar: a.tienhoven@ortho-innovatief

MOOI INITIATIEF

"Heerlijk in een concertzaal met een kopje luxe cappuccino. VEINE

En schreeuwen en rondlopen, dat mag allemaal bij ons.â&#x20AC;?

MOOI INITIATIEF

TEKST: RENÉE RUISCH | FOTO’S: PRIVÉCOLLECTIE

ALS DE ZON LACHT WE ZITTEN AAN TAFEL MET MANON VAN HEES EN ELCO VAN ALPHEN VAN ‘DE LACHENDE ZON, THEATER VAN DE ZINTUIGEN’. DE KAMER IS MET DEZE TWEE PERSOONLIJKHEDEN METEEN PRETTIG GEVULD. ELCO SPEELT SAMEN MET EEN COLLEGA, MARGO LÖTTERS, DE VOORSTELLINGEN. MANON IS ZAKELIJK LEIDER EN REGELT ALLERLEI ZAKEN ALS FONDSENWERVING EN BOEKINGEN. EEN MOOI STEL DAT ELKAAR FEILLOOS AANVOELT EN AANVULT. Elco vertelt dat hij slechts één jaar in zijn leven ‘een echte baan’ heeft gehad. Zesentwintig jaar theatermaken voelt bij hem blijkbaar niet als werken! Als we een week later een voorstelling bijwonen, snappen we dit helemaal. Muziek maken en spelen lijkt als vanzelf te gaan. Net als het ‘lezen’ van het kwetsbare publiek waarvoor Elco en Margo spelen. Kinderen met soms ernstige beperkingen worden als het ware een voor een bestudeerd terwijl dit duo voor hen speelt. Het tempo, de kracht, de intimiteit en het spel worden per kind aangepast. En zo krijgen ze het voor elkaar om elk kind in het gezelschap even te bereiken en er een reactie bij los te krijgen. Zo mooi om te zien! >

MOOI INITIATIEF

Elco werkte voor hij samen met

heel cute!”, lacht Elco. “Maar bij de

Manon De Lachende Zon oprichtte

tweede voorstelling, ‘Paleis’, vroeg

als activiteitenbegeleider bij ernstig

Willy ons hoe ons publiek nou eigenlijk

verstandelijk beperkte mannen; grote

communiceerde. Tja, dachten wij, dat

kerels met moeilijk verstaanbaar

is een goeie vraag. In elk geval niet

gedrag. “Regelmatig gingen we naar

met gewoon gesproken taal. Dus

het theater, zo’n zaal met 500 man. Ik

moeten we leren de taal van ons

ging dan een beetje achterin zitten. Dan

publiek te spreken door gebruik

kon ik snel weg als er één agressief

te maken van middelen die tot

werd. Ik wist zeker dat mijn mannen

beschikking van iedereen staan:

niets meekregen van de voorstelling.

de zintuigen. En dat dan vooral

En ik kon alleen maar denken, dat moet

in kleine groepjes want contact

anders!”

maken is al moeilijk genoeg.

HET ONTSTAAN VAN

Paleis Mindor is gebaseerd op

ZINTUIGENTHEATER

allemaal edellieden en koningen en

Elco: “26 jaar geleden was er bijna

in dat stuk speelden wij de hofnarren

niets, belevingstheater bestond nog

die de taal van al die verschillende

nauwelijks. Ik speelde toen al wel

mensen moesten proberen te spreken.

muziek, met een folkbandje trokken

En dat resulteerde in twintig minuten

we door Bretagne. We speelden op

bijna stilte. En dan zag je dat als je dat

privéfeestjes en festivals, en ook veel

goed deed, dat er contact

op straat. Zo financierden we onze

ontstond.

vakanties. We bedachten dat we een belevingtheater wilden opzetten en namen onszelf heel serieus. We wilden meteen iets goeds neerzetten, dus legden we contact met Willy Verkuijl, een danseres. Willy was getraind om haar lichaam als instrument te

VEINE

gebruiken. Wij vroegen haar ook ons te helpen, om iets moois neer te zetten. De eerste voorstelling die we maakten, was echt een voorstelling met belletjes, een doek en een plantenspuit, allemaal

MOOI INITIATIEF

Het publiek gaf aan hoe het contact verliep en wij trainden ons in het

aanwezig waren gewoon doorgingen met hun werk en ook met elkaar

kijken naar datzelfde publiek

praatten tijdens de voorstellingen.

en begonnen daarmee te

Logisch, want we spraken hen niet

spelen. Geluidjes en bewegingen teruggeven en ons vooral laten sturen door de fysieke

aan. Dus verzonnen we een nieuwe lijn in onze voorstellingen waarbij we hen erbij betrokken zodat ook zij het leuk vonden.

taal van ons publiek. Dat was de basis van

WISSELENDE GEZELSCHAPPEN

alles wat we gedaan

Elco en Margo spelen eigenlijk altijd

hebben en daar zijn

samen, maar bij sommige voorstellingen

heel veel andere dingen uit ontstaan. Je moet beseffen dat dit 26 jaar geleden volkomen uniek was! Nu zijn inmiddels veel meer theatergezelschappen die dit doen. We hebben de CliniClowns getraind en hen de eerste twee jaar geholpen met het

zoeken ze samenwerking met diverse topmuzikanten. Een voorbeeld hiervan is de voorstelling zinTUIG, met de nadruk op het tweede woord. Hierin spelen ze samen met Arthur Bont, een drummer uit de rock scene. Tijdens deze interactieve voorstelling krijgt het publiek alle ruimte om op zijn eigen manier muziek te maken. En het TUIG?

opzetten van hun

Dat zijn vieze gasten, uitgebeeld door

Theatertour

stoere handpoppen die volop janken,

Zintuigenrijk.

boeren, lachen en smakken. Maar ook

Dat werd

deze ‘stoere’ jongens kunnen niet stil

voor ons

blijven zitten als de voorstelling aan het

te groot,

einde uitbarst in één groot, swingend

en we zijn

percussiefeest.

daar weer vertrokken.

Een ander voorbeeld is de voorstelling met celliste Jacqueline Hamelink waarin

We hebben een hele artistieke ontwikkeling doorgemaakt.

zij de Eerste Cellosuite van Bach speelt en Elco en Margo het aanwezige publiek erbij betrekken. De gedachte

Zo zagen we dat verpleegkundigen en

achter deze voorstelling is dat je met

begeleiders die bij onze voorstelling

een ernstig verstandelijk beperkt >

MOOI INITIATIEF

VEINE

MOOI INITIATIEF

kind of volwassene niet zo snel naar

Manon vervolgt: “We hebben in het

een klassieke muziekuitvoering gaat.

verleden ook wel open voorstellingen

“Bij ons kan dat wel’, vertelt Elco

gehouden, maar dat hebben we

lachend met veel handbewegingen en

de laatste tijd minder vaak gedaan.

gebaren. “En dan goed, hoor! Heerlijk

Onlangs op de Veinedagen ontmoetten

in een concertzaal met een kopje

we wel veel mensen die er weer om

luxe cappuccino. En schreeuwen en

vroegen, dus daar moeten we in het

rondlopen, dat mag allemaal bij ons.”

komende jaar toch weer mee starten…”

SOMS OP UITNODIGING, SOMS

Fondsenwerving is heel belangrijk.

ORGANISEREN WE HET ZELF

We willen elke drie jaar een nieuwe

Manon vertelt dat De Lachende Zon

voorstelling maken en dat doen we met

regelmatig wordt uitgenodigd bij zorginstellingen. Op dit moment spelen ze de voorstelling ‘Spiegel’. “Het komt ook voor

professionals. Zo’n voorstelling willen we ook kwalitatief goed neerzetten. We hebben daarvoor echt een financiële push nodig. Reguliere optredens worden door instellingen betaald,

dat we zelf alles

zo kunnen we deze financieren. En

regelen, zoals bij de

we regelen via fondsen dat we een

Bachsuites. Dat startte

paar keer per jaar voor instellingen

met een mooie subsidie.

die nauwelijks budget hebben,

We legden het verhaal

tegen gereduceerd tarief kunnen

voor aan de concertzaal en

spelen. Jarenlang hebben we van de

behalve het gratis gebruik

‘zorgfondsen’ geld gekregen, maar

van het gebouw stelden

inmiddels krijgen we ook subsidie van

zij toen ook nog koffie en

culturele fondsen omdat ze ook wel

thee beschikbaar. Vervolgens plaatsten we een persbericht en

zien dat we hele mooie voorstellingen maken!

een oproep op social media en toen kwamen mensen uit het hele land naar

Wij hebben genoten van alles wat we

ons toe. We hebben een groot vast

zagen bij de voorstelling die we hebben

publiek dat in de gaten houdt wanneer

bijgewoond. Ook interesse? Op de

we iets doen.”

website van De Lachende Zon kun je meer informatie vinden: www.delachendezon.nl •

DOSSIER

"En ik roep altijd dat het prima is dat ze naar porno kijken, maar ik leg wel altijd uit dat het niet de VEINE

normale wereld is. Het zou vreselijk tegenvallen als ze het dan ooit zelf mee gaan maken."

DOSSIER

TEKST RENÉE RUISCH | FOTO’S: STOCKBEELDEN

SEKSUALITEIT EN RELATIES SYLVIA DIJKSHOORN VAN ‘HET HART VAN ROZEMARIJN’ HEEFT ER IN HAAR LEVEN EEN MISSIE VAN GEMAAKT OM OVER RELATIES EN SEKS TE PRATEN MET EN OVER JONGEREN MET EEN LICHTE OF ZWAARDERE BEPERKING. “IK VIND EN MERK DAT HET ZO BELANGRIJK IS DAT DEZE JONGEREN GEHOORD WORDEN. DAT JE HUN GEVOELENS SERIEUS NEEMT EN IK HOOR DAGELIJKS DAT DE OMGEVING ZEGT ‘NEE HOOR, DAAR IS DIT MEISJE OF DEZE JONGEN NOG LANG NIET MEE BEZIG!’” SYLVIA PLEIT ERVOOR DAT OUDERS, VERZORGERS EN BEGELEIDERS OP JONGE LEEFTIJD HET GESPREK AL AANGAAN. DOOR OOK DEZE GROEP KINDEREN MEER KENNIS TE GEVEN, NATUURLIJK OP HUN EIGEN NIVEAU, MAKEN WE ZE STERKER EN MINDER KWETSBAAR. ER IS NOG VEEL TE DOEN IN NEDERLAND! >

DOSSIER

Sylvia werkt al sinds 1997 in het

dit onderwerp, maar dat hier heel vaak

speciaal basisonderwijs en in het

niet over werd gesproken.

praktijkonderwijs. Vanaf het begin besteedde zij altijd al veel aandacht

IEDEREEN VERDIENT HET OM

aan lessen ‘relationele vorming’ en

SERIEUS GENOMEN TE WORDEN

‘seksualiteit en relaties’. “Ik merkte

Sylvia geeft een voorbeeld. “Bij één

hoe belangrijk dat was en ik heb

van die trainingen werd ik echt geraakt

toen de school waar ik werkte zover

en besefte ik dat mijn werk niet voor

gekregen dat ze onder andere op dit

niets is. Bij een wooninitiatief waar ik

vlak een gezonde school werden. Je

met een groep jongeren mocht werken,

kunt dat zijn op gezonde voeding en op

werd over één meisje vooraf gesproken

welbevinden, maar ook op relaties en

met de woorden ‘het hoeft allemaal

seksualiteit. Dat betekent dat je een

niet, dat geldt niet voor haar’. En toen

doordachte leerlijn hierin hebt, dat je

sprak ik in een van die bijeenkomsten

ouders erin betrekt. Ik geef trainingen

over waar je zoal op kan vallen bij

voor jongens en meisjes apart. Dat

iemand anders, wat vind je mooi aan

zorgt voor veiligheid, maar sluit ook

iemand, wat is je ideale partner, maar

beter aan doordat ze andere behoeftes

dan met eenvoudige woorden. Ik had

hebben.”

een soort basistekening van een figuur en dat hoefde ze dan alleen maar in te

Sylvia vertelt verder: “In 2008 kreeg

tekenen. En dat meisje gaf het figuurtje

mijn zoon een aantal herseninfarcten

donker haar en blauwe ogen en was

en raakte hij verstandelijk beperkt. Zo

zo trots. Ze was zo blij dat ze serieus

kwam ik ook in aanraking met meer

werd genomen en kon aangeven wat zij

ernstige beperkingen. Langzaamaan

zou wensen. Ze hing de tekening boven

werd ik steeds vaker gevraagd op

haar bed.” Sylvia vervolgt: “Toen dacht

scholen. Hierdoor kwam ik steeds

ik, zie je wel, ze heeft wél haar dromen

meer in aanraking met andere mensen

en ze heeft wél een idee. Maar als je

die in het onderwerp geïnteresseerd

ervan uitgaat dat dat onzin is, dan wordt

waren. Ik werd toen ook gevraagd

zo’n meisje nooit serieus genomen.”

om bijvoorbeeld bij wooninitiatieven

VEINE

trainingen te geven. Niet alleen

KENNIS MAKEN MET JE EIGEN LIJF

aan de bewoners, maar ook aan de

BEGINT AL BIJ DE GEBOORTE

medewerkers. Ik sprak daarbij oudere

“Seksualiteit is sowieso iets dat zich

jongeren en ontdekte dat het zo

ontwikkelt. Het is misschien voor

belangrijk was dat er aandacht is voor

sommigen heel moeilijk om een partner

DOSSIER

te vinden, maar dat wil niet zeggen dat

De verkorte normatieve lijst seksuele ontwikkeling is een aanvullend

ze zelf geen plezier mogen en kunnen

werkinstrument bij het Sensoa Vlaggensysteem. Het kan je helpen om

beleven aan hun eigen lijf. Eigenlijk

seksueel gedrag op bepaalde leeftijd correct in te schatten. Je vindt steeds

begint de seksuele ontwikkeling al bij de

de meest recente versie op Vlaggensysteem.nl.

geboorte. Ik hoor ouders soms zeggen ‘Nee hoor, die van mij zijn nog te klein’,

0 – 1½ jaar ontdekken eigen lichaam

maar het is nooit te vroeg om erover na

en de wereld eromheen

te denken. Bij de geboorte begint het

Duimzuigen, ontdekken eigen lichaam, aanraken en aangeraakt worden is

eerste lijfelijk contact met een ander

fijn en geeft een gevoel van veiligheid, naakt rondlopen of kruipen, seksuele

persoon al en ontstaat het gevoel van

opwinding en erecties komen voor.

geborgenheid. Ook de knuffel net

1½ tot 3 jaar: nieuwsgierig naar eigen lichaam

daarna, als de baby bloot op je borst

en dat van anderen

gelegd wordt, zorgt voor de hechting

Besef jongen of meisje, vieze woorden-tijdperk, gluren, aanraken,

tussen moeder en kind. Iets later gaat

nieuwsgierig onderzoeken, ‘waarom-fase’, veel vragen over lijf,

een kind al aan zichzelf voelen om zijn

experimenteren met aanraken van geslachtsdelen.

of haar eigen lijf te ontdekken. Dit kan

3-6 jaar: leren van regels, spel en

een lastige fase zijn voor kinderen met

het begin van vriendschappen

een beperking. Want misschien kan het

Leren ‘sociale gedragsregels’, seksuele spelletjes, doktertje spelen, grote

er zelf helemaal niet goed bij want vaak

interesse in voortplanting en lichaam anderen, rolpatronen: typisch meisjes

zit een luier al in de weg. Maar het is

en typisch jongens .

wel heel belangrijk om kinderen kennis

7-11 jaar: schaamte en eerste verliefdheden

te laten maken met hun eigen lijf.”

Schaamte voor seksualiteit, vertonen openlijk uitdagend en seksueel gedrag, grote nieuwsgierigheid, informatiebehoefte, eerste gevoelens van

SEKSUEEL MISBRUIK; WAT KUN JE

verliefdheid, schuine moppen en tekeningen over seks, seksuele spelletjes,

WEL EN WAT KUN JE NIET DOEN?

nu meer in het geniep.

Vooral kinderen met een beperking zijn

12-14 jaar: start van de puberteit

veel vaker dan gemiddeld slachtoffer

Geslachtshormonen zorgen voor veranderingen in gedrag, stemming en

van seksueel misbruik. Sylvia legt uit:

lichaam, gevoelens van seksuele opwinding, seksuele interesse in volwassen

“Eén van de grootste risico’s waardoor

seksualiteit (fantasie, nieuwsgierig, preuts), seksuele oriëntatie (ik val op

dit zo is, is omdat ze vaak te weinig

jongens, ik val op meisjes), eerste verkering, handje vasthouden, kusje op de

kennis hebben van hun eigen lichaam en

wang of flirten op het internet en over seks chatten.

alles wat daarbij hoort. Een ander risico

15-17 jaar: relatievorming

is dat deze kinderen vaak een lage

Informatie over seks via vrienden en media, internet en school, omzetten

eigenwaarde hebben. Ze zijn minder

van verlangens in daden vaak stapsgewijs (van zoenen naar tongzoenen,

vaak trots op zichzelf. Bovendien zijn ze

naar strelen boven en onder de kleren tot geslachtsgemeenschap en andere

veelal ook minder sterk in hun sociale >

vormen van seksualiteit), flirten op internet en over seks chatten.

DOSSIER

vaardigheden. Dus ik zeg altijd tegen

beperking worden begeleid, dat

ouders dat ze ervoor moeten zorgen

hierover wordt gesproken. Dat kan

dat hun kind sterker moet worden op

tussen medewerkers onderling, maar

dat vlak als dat mogelijk is en dat ze

wellicht ook met betrokken ouders.

hun kind op zijn of haar niveau leren

Het vlaggensysteem helpt heel goed

beseffen wat de grenzen zijn in het

om een en ander door te nemen en

lichamelijk contact met anderen. Dat ze

situaties met elkaar te bespreken, zodat

nee mogen zeggen of met hun hoofd

heel duidelijk wordt wat wel en niet

mogen schudden. Dat ze iemand weg

kan. Soms zijn er dingen die ‘een grijs

mogen duwen als ze daartoe in staat

gebied’ vormen. Dan is het belangrijk

zijn. Ze mogen boos kijken en op hun

dat er openheid is.

manier hun grens aangeven. En als je kind echt verbaal niets kan, is dat heel lastig, dat besef ik, maar probeer toch wel dingen mee te geven.”

Medewerkers in zorginstellingen vinden persoonlijk lichamelijk contact ook vaak heel moeilijk. Want je doet je werk met liefde en daar hoort wellicht ook een knuffel en aanraking bij. Sterker nog, juist bij de verzorging van kinderen met een beperking is dat laatste onvermijdelijk. Door alle geluiden die er zijn over misbruik van jongeren en volwassenen

Sylvia laat ons een voorbeeldplaatje

met een beperking, is het werk van

zien uit het vlaggensysteem. Aan de

professionals soms gewoon lastig.

hand van dit soort plaatjes kunnen

Je wil natuurlijk nooit de schijn tegen

collega’s met elkaar bespreken wat

hebben dat jij ook maar iets ‘verkeerd’

wel en niet acceptabel is. Op het

zou doen.

plaatje zie je dat een veertienjarige jongen verschoond wordt. Hij krijgt

VEINE

Sylvia vertelt dat het daarom belangrijk

een erectie. De deur van de badkamer

is in bijvoorbeeld wooninitiatieven,

staat open en er loopt iemand langs.

logeerhuizen en allerlei andere

Is dit oké. Ook bij ons ontstaat even

plekken waar mensen met een

discussie. De één roept dat die deur

DOSSIER

Sylvia Dijkshoorn

dicht moet, de ander zegt dat dit

wat mij betreft is dat er erover wordt

juist niet moet, want zo kun je zien

gesproken. Maak je iets mee, waar je

dat de verzorger niets fout doet. Het

niet van weet of het oké is dan moet je

vlaggensysteem zegt geel, dus niet

veilig voelen om dat met je collega of

helemaal oké (groen is heel goed, rood

de betreffende ouder te bespreken. Dat

is niet oké en zwart is helemaal fout). Je

kan het gemakkelijkst als je dat gesprek

moet hier wel iets mee. De oplossing is

meermalen voert en van elkaar al weet

hier dat je er een kamerscherm voorzet,

dat iedereen er bewust en zorgvuldig

waardoor de jongen wat privacy heeft

mee omgaat”, zegt Sylvia.

terwijl de deur openblijft. Het is voor iedereen belangrijk dat hier ‘normaal’

NIETS WERKT, MAAR DIT WEL

mee omgegaan wordt. Die jongen kan

Een moeder vertelt dat zowel de

er niks aan doen. ”Als de begeleider

motorische als de verstandelijke

raar gaat doen of afwijkend reageert

ontwikkeling van haar dochter

zal zo’n jongen zich ook schamen. En

nauwelijks op gang is gekomen, maar

dat is niet nodig. Het belangrijkste

dat juist de lichamelijke en seksuele >

DOSSIER

ontwikkeling wel doorgaat. In de

niet alleen voor kinderen met een

puberteit vond dochterlief het maar wat

beperking.” “Maar makkelijker gezegd

leuk om te friemelen en gaf zichtbaar

dan gedaan,”denk ik dan hardop.

aan daar plezier in te hebben. En tja, die

“Hoe begin je daaraan. Dat vinden

lol moet je haar dan ook maar gunnen,

ouders soms heel moeilijk!” Sylvia

toch? Sylvia: “Ja natuurlijk, dat mag

vervolgt: “Gelukkig zijn er heel veel

ook, al moet je daar dan wel afspraken

spellen, boeken en tv-programma’s

over maken. Dat mag bijvoorbeeld op

waar je bij aan kan sluiten. Het mooie

haar kamer en niet waar anderen bij zijn.

is ook dat als je dan een gesprek

Het is van haar. En het zal ook zeker

aangaat, dat de aandacht ook naar de

een stukje ‘ontladen’. Veel jongeren

tv gaat en je niet zo één op één hoeft

krijgen wel de behoefte om iets met

te praten. Een moeder vertelde mij ooit

een ander te krijgen en seks te hebben,

dat ze lastige gesprekken vaak in de

maar als dat niet gaat lukken, dan is het

auto startte. Je kijkt elkaar dan niet

belangrijk dat ze wel zelf plezier kunnen

meteen aan, niemand komt ertussen

hebben van en met hun lichaam.”

en je puber moet toch nog even tot

Privacy is voor veel kinderen met een

de eindbestemming blijven zitten.

beperking een probleem. Ze worden

Weglopen kan niet. Het maakt het

nooit alleen gelaten en kinderen met

soms makkelijker. Ik vond het best een

ernstige beperkingen hebben vaak ’s

goede tip.”

nachts ook nog een camera boven hun bed.

Sommige kinderen vinden praten over seks ook spannend of een beetje

VEINE

KLEIN BEGINNEN

gênant. In de kaders in dit dossier

Sylvia: “Ik vind dat het heel goed is

vind je allerlei materiaal dat je

als je vanaf jonge leeftijd praat met je

heel goed kunt gebruiken bij

kinderen over dingen die ze voelen,

kinderen met een beperking. Een

waar ze nieuwsgierig naar zijn. Als je

spel als het seksganzenbord,

dat van jongs af aan normaal maakt

dat heb je voor jongere

om te delen, dan vinden ze dat in hun

en oudere kinderen, maar

puberjaren ook gewoon. Ze gaan echt

ook voor kinderen met een

niet met je praten als je dan pas dit

verstandelijke beperking.

soort gesprekken aangaat. Praten over

Sekstalk is juist voor kinderen

de ontwikkelingen waar ze tegenaan

met een lichamelijke beperking

lopen, hun angsten en hun gevoelens.

of een chronische ziekte en zo

Dit geldt natuurlijk voor alle kinderen,

is er nog veel meer.

DOSSIER

WIE PRAAT MET JOUW KIND OVER SEKS?

HOE HELP JE IEMAND?

Het is het mooist als ouders het gesprek aangaan met

Moet je als moeder een gigolo of callgirl gaan inhuren

hun kind. Maar soms vinden ouders dat lastig of wil een

voor je zoon of dochter? Hoever moet je gaan? Er zijn

kind met iedereen praten behalve met zijn of haar vader

gezelschapsdames die werken met mensen met een

of moeder. Dan is het goed dat begeleiding op school of

beperking. Sylvia: “Wat je wel en niet doet, ligt erg aan de

kinderdagcentrum deze gesprekken wel voert met kinderen.

fase waarin jouw zoon of dochter zit. Je ziet vaak dat de

In de vakantie train ik bijvoorbeeld leerkrachten op een

lichamelijk ontwikkeling weliswaar doorgaat, maar dat er lang

tyltylschool zodat zij aan de slag kunnen om kinderen daar

niet altijd sprake is van een seksuele ontwikkeling. Die loopt

beter in te begeleiden. En voor ouders die hier begeleiding

vaak niet gelijk. Een kind van zestien kan gemakkelijk een

bij zoeken, of zelf niet weten hoe ze dit onderwerp moeten

seksueel ontwikkelingsniveau hebben van een kind van zes.

aanpakken, heeft Sylvia een eigen praktijk ‘Het hart van

Dan is iemand lichamelijk wel puber, maar diegene komt nooit

Rozemarijn‘. Je kunt haar inschakelen om jouw kind te

in de fase dat hij of zij seks wil hebben met iemand anders. Je

begeleiden bij dit onderwerp. Er zijn in Nederland gelukkig

zou met behulp van de ontwikkelingswijzer moeten kijken hoe

praktijken waar je terecht kunt om zelf handvatten te

ver een kind is (zie kader op pagina 61). Het zou mooi zijn als

krijgen hoe je dit aan moet pakken of om jouw kind te laten

altijd op die wijze naar jongeren gekeken wordt en dat je kunt

begeleiden.

aansluiten bij de behoefte die er is.” >

DOSSIER

Vraag is of je seksueel contact zou

verstandelijke beperking hebben, is het

moeten stimuleren. Immers op alle

wel belangrijk dat je in de omgeving

ontwikkelingsgebieden proberen we

van een kind allemaal dezelfde termen

onze kinderen steeds een stapje, hoe

gebruikt!”

klein ook, te laten maken. “Je hoeft die ontwikkeling niet te stimuleren. Maar als

Als redactie kunnen we het niet nalaten

je ziet dat een kind zichzelf heel graag

een rijtje te googlen. Grappig, er zijn

bevredigt, zou je kunnen overwegen of je

niet veel andere woorden waarvoor

daar je kind op een of andere manier mee

zoveel synoniemen zijn als het vrouwelijk

zou willen helpen. En als jouw puber wel

geslachtsdeel: doosje, flamoes, foef,

gericht is op anderen dan zou je in ieder

kut, mossel, muts, pantoffel, poes,

geval altijd kunnen overwegen om daar

schede, snee, spleet, vulva, voorbillen,

iemand voor te laten komen.”

voorbips enzovoort. Rutgers (Nederlands kenniscentrum voor seksualiteit) gebruikt

Sylvia vervolgt: “Ik zie in de praktijk veel

in zijn voorlichting ‘vagina’, omdat dat

jongeren die regelmatig porno kijken.

het meest is ingeburgerd,maar correct

Als ik er naar vraag steekt niemand

is eigenlijk het woord ‘vulva’, want de

zijn vinger op, maar uit de vragen die

vagina is de buis in de vulva. Maar beide

ik soms krijg, weet ik wel zeker dat ze

termen zijn eigenlijk te medisch voor het

kijken.” Sylvia lacht. “Ik vind het dan toch

dagelijks gebruik. We horen daarom van

belangrijk om het erover te hebben. En

alles voorbijkomen, maar dat zijn ook niet

ik roep altijd dat het prima is dat ze naar

de goede woorden. ‘Voorbips’: dat is het

porno kijken, maar ik leg wel altijd uit dat

niet. ‘Muts’: dat is het ook niet, die zet je

het niet de normale wereld is. Het zou

op je hoofd. ‘Spleetje’: het is niet alleen

vreselijk tegenvallen als ze het dan ooit

een spleetje. Niets voldoet helemaal.

zelf mee gaan maken.”

Jongens hebben een piemel, maar voor het vrouwelijk geslachtdeel bestond nog

EINDELIJK EEN MOOI WOORD VOOR VAGINA

familiair gebruik. De luisteraars

“En, heel belangrijk,

van Radio 2 verkozen het woord

gebruik namen die op elkaar

VEINE

geen luchtige aanduiding voor

‘poenie’ afgelopen jaar.

aansluiten. Dus niet dat ze het op de woonvorm een friemel noemen

Sylvia merkt op dat zij nog altijd de

(is helemaal hip als tegenwicht van

woorden ‘vagina’ en ‘piemel’ het meest

de piemel) en dat jij het thuis over

gebruikt. Zolang we dat allemaal doen, is

een vagina hebt. Als kinderen al een

het prima. •

DOSSIER

TV/FILMMATERIAAL • Dokter Corrie Jongens en meisjes informatie

• Boys R Us Spel van Rutgers voor jongens tussen tien en zestien jaar oud dat gaat over relaties,

bijbrengen over de puberteit. Vanaf 9 jaar.

intimiteit, (homo)seksualiteit, sociale invloeden en

schooltv.nl/programma/dokter-corrie

beeldvorming in de media. Leeftijd 10 tot 16 jaar.

• Down voor Dummies Voor alle leeftijden. youtube.com/watch?v=-9BVm8g0Zes • Canyoufixit In de films loopt het mis tussen de

shop.rutgers.nl • Girls Choice Een leuk bordspel dat aanmoedigt om na te denken over wensen en grenzen in intimiteit en

lovers. Grijp in en bepaal de afloop. Het is bedoeld

seksualiteit. Leeftijd 10-15 jaar.

voor jongeren om seksueel grensoverschrijdend

shop.rutgers.nl

gedrag te verminderen. Vanaf 12 jaar. canyoufixit.sense.info/#/app/front-page

• Bloosdoos Spel over verliefdheid, relaties en seksualiteit. debanier.be/bloosdoos-12.html

SPELLEN

• Oké?! Spel over seksueel grensoverschrijdend

• SeCZ talk Een bordspel ‘praten over relaties, intimiteit en seks’. Voor jongeren met een chronische aandoening of beperking. De vragen en opdrachten

gedrag. debanier.be/oke-12.html • Memoryspel Liefde en seks voor jongeren met een

zijn geschikt vanaf het niveau praktijkonderwijs en

licht verstandelijke beperking.

hoger. Leeftijd 12-25 jaar.

eduna.nl

shop.rutgers.nl • LIEF, LIJF & LEVEN Een voorlichtingsprogramma over seksualiteit. Vanaf 12 jaar. klosmedia.nl/product/lief-lijf-leven-box • Mag ik van jou? Kwartetspel zonder woorden met

• Liefde en seks Bordspel voor jongeren met een licht verstandelijke beperking. eduna.nl • Rond je seksualiteit Spel met 180 themakaarten voor jongeren, waarmee je wil praten over hun

duidelijke, grote afbeeldingen voor iedereen met een

waarden en grenzen wat seksualiteit betreft.

verstandelijke beperking.

shop.rutgers.nl

kompazirenekonig.nl/bestel-hier-het-spel • Puberkwartet Spel met handige weetjes over puberteit. Voor dit spel is het wel handig als je kunt lezen. shop.rutgers.nl

Voor vragen en meer informatie kun je terecht op www.hethartvanrozemarijn.nl

ADVERTENTIE

COMFORTABEL & VEILIG WONEN Visser Elektrotechniek is specialist in domotica. Wij leveren slimme huisautomatisering die uw leefomgeving comfortabeler en veiliger maakt.

VEINE

Zo kunt u de verwarming een graadje lager zetten, de rolluiken laten zakken, een alarminstallatie inschakelen of alle verlichting met ĂŠĂŠn druk op de knop uitzetten. U regelt het eenvoudig met uw mobiele telefoon of tablet.

WWW.VISSER.NL

MANNEN DENKEN GEMIDDELD AAN SEKS; 18 X PER DAG AAN ETEN EN 11 X PER DAG AAN SLAPEN.

OOKCIJFERS

19 KEER PER DAG

OVER SEKS

VROUWEN DENKEN GEMIDDELD ZO’N

10 KEER PER DAG AAN SEKS,

DIT VONDEN WE ONLINE.

TEGENOVER 15 X PER DAG AAN ETEN EN 8,5 X PER DAG AAN SLAPEN.

OF HET KLOPT LATEN WE IN HET MIDDEN, MAAR DAT SEKS EN ETEN IN DE DAGELIJKSE PRAKTIJK EEN NEK-AAN-NEK-RACE HOUDEN, LIJKT ONS ZEER WAARSCHIJNLIJK!

BRON:SEXINDEPRAKTIJK.NL

SEKSWERKERS (M/V) DIE SEKSUELE DIENSTEN VERRICHTEN BIJ MENSEN MET EEN BEPERKING, VERDIENEN GEMIDDELD TUSSEN DE €135 EN €150 PER UUR.

IN HET WOORDENBOEK VINDEN WE 9 OMSCHRIJVINGEN VOOR HET WOORD ‘SEKS’. WE HEBBEN LOL OM DE EERSTE OMSCHRIJVING TOT KIPPENVEL BIJ DE LAATSTE OMSCHRIJVING. 1) Bedpret 2) Bloot 3) Erotiek 4) Gemeenschap 5) Geslachtsgemeenschap 6) Geslachtsverkeer 7) Man en vrouw intiem 8) Seksualiteit 9) Vleselijke daad

6 VAN DE 10 VROUWEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING HEEFT SEKSUEEL MISBRUIK MEEGEMAAKT, TEGENOVER 2 VAN DE 10 MANNEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING.

BRON:OUDERS.NL

DE GEMIDDELDE LEEFTIJD VAN DE EERSTE TONGZOEN (DE SEKSUELE CARRIÈRESTART) IS 14 JAAR. MAAR HET KAN NATUURLIJK OOK EERDER (OF LATER).

ADVERTENTIE

COLUMN ap d ic

I LV

SY SU

KANJERS IN DE KEUKEN IJ K

BUI

JK - therapeut com

er p ut

ACTIEF MEEDOEN IS BELANGRIJK VOOR IEDEREEN. DIT GELDT OOK VOOR JONGEREN MET ERNSTIGE MOTORISCHE OF MEERVOUDIGE BEPERKINGEN. PARTICIPATIE IN DE KEUKEN IS HELAAS NOG NIET VANZELFSPREKEND VOOR DEZE JONGEREN. ZE HEBBEN VAAK VEEL HULP NODIG, MAAR DIT BETEKENT NIET DAT ZIJ GEEN ACTIEVE ROL WILLEN EN KUNNEN SPELEN!

Voor degenen die meer inspiratie willen opdoen en

Dit is de reden waarom we het programma 'Kanjers In de

‘chocolade, chocolade’ zeggen met zijn spraakcomputer.

Keuken' (KIK) hebben ontwikkeld. In deze Veine vind je

Hij had er duidelijk zin in! Het werd dus al snel duidelijk

al een uitgebreid verhaal over dit mooie project. Maar als

welk recept we gingen maken. Ik hield de föhn vast

mede-initiatiefnemer vond ik het leuk jullie als lezers even

en het schaaltje met de chocolade. Met een grove

mee te nemen met onze ervaringen. Het programma is

beweging lukte het Jasper om op de schakelaar te

gericht op het informeren, adviseren en enthousiasmeren

drukken. Zo zette hij de föhn aan waardoor de chocolade

van alle mensen die werken met, of zorgen voor

langzaamaan smolt. Dit hadden we nodig om de rocky

jongeren met zeer beperkte motorische mogelijkheden

roads te kunnen maken.

ook praktisch willen oefenen met alle apparaten en hulpmiddelen is er ook een workshop, die aangeboden wordt door Rijndam Revalidatie in Rotterdam. Tijdens de workshop is er uitleg over de verschillende hulpmiddelen en bedieningsmogelijkheden en leer je hoe je specifiek op maat een jongere meer kunt betrekken bij activiteiten in de keuken. De eerste workshop vindt plaats op 20 november.

Tijdens het schrijven van het inspiratieboek moest er natuurlijk ook zo nu en dan iets uitgeprobeerd worden. Jasper is één van de jongeren die ons daarbij hielp. Terwijl ik de spullen klaarzette, hoorde ik hem opeens

zodat zij (nog) actiever mee kunnen doen in de keuken. Want koken is voor veel mensen leuk en ontspannend.

En dan komt eigenlijk naar mijn idee het mooiste

En dat moet dan toch ook voor onze ‘kanjers’ mogelijk

moment… Jasper keek me aan met zijn ondeugende

worden gemaakt. Ik heb vooral meegedacht over allerlei

blik. Ik had een pollepel met een EazyHold-bandje om

technische oplossingen. Hoe kan een kind dat geen

zijn hand gedaan, zodat hij in de kom kon roeren zonder

mes kan vasthouden toch een appel schillen? Dan komt

de lepel te verliezen. Voor ik er erg in had, zaten zijn

het aan op creativiteit en technische oplossingen. In

beide handen diep in de gesmolten chocolade met

het inspiratieboek dat we maakten, hebben we al deze

marshmallows. Hij wist vervolgens heel behendig en snel

handige hulpmiddelen omschreven.

zijn hand richting zijn mond te krijgen. Tja, ik geef hem groot gelijk a •

EXTRA

TEKST: RENÉE RUISCH | FOTO’S: PRIVÉCOLLECTIE

DRIE DAMES MET EEN MISSIE

VEINE

DIANA, MARISKA EN SANDRA ZIJN DRIE DAMES MET EEN MISSIE. IEDEREEN MOET DRIEHOEKSKUNDE NET ZO LEUK EN INTERESSANT VINDEN ALS ZIJ DAT VINDEN EN ER ZELF MEE AAN DE SLAG KUNNEN. DAAROM BEDACHTEN ZE EEN HELE LEUKE KIT, WAARMEE JE ZELF GEMAKKELIJK AAN DE SLAG KAN EN DRIEHOEKSKUNDE (VAN WWW.DRIEDYNAMIEK. NL) STEEDS OP DE AGENDA KUNT ZETTEN. GEEN GEK IDEE ALS JE BEDENKT DAT DE JUISTE VERHOUDINGEN ZORGEN VOOR EEN STABIELE BASIS VOOR ONZE KINDEREN, DE VOORWAARDE OM OP TE GROEIEN! IK SPREEK DE GEDREVEN DIANA SPRONG, ÉÉN VAN DE DRIE ‘MUSKETIERS’.

EXTRA

Driehoekskunde beschrijft wat er in de driehoeksverhouding

Ouders en professional moeten samenwerken aan deze

van ouders/verzorgers, kind met een beperking en

basis, dankzij deze samenwerking kan het kind zich

professionals gebeurt. Immers, als je werkt op een

ontwikkelen.

mytylschool en lesgeeft aan een kind, krijgt deze medewerker vroeg of laat altijd met de ouders of verzorgers

DE 1,2,3HOEKSKIT

van het kind te maken. De driehoeksrelatie ontstaat dan. Het

Diana legt uit dat in de 1,2,3hoekskit allerlei materialen zitten:

werken aan een stabiele relatie met elkaar (een driehoek

een 1,2,3hoeksspel, casuskaarten, een werkboek (met

zonder spanning) is soms een hele uitdaging. Nog altijd zijn

onder andere strips en platen die driehoekskunde in beeld

ouders voor veel professionals een blinde vlek. Sinds de

brengen) maar ook een houten (gevaren)driehoek met houten

jaren 90 is bedacht dat in de zorg en in het onderwijs de

poppen. Met de casuskaarten kun je feitelijk meteen aan

patiënt, cliënt of leerling centraal zou moeten staan. Maar al

de slag. Wel tien sets van verschillende casussen, waarin

die tijd stonden ouders min of meer buitenspel. Maar anders

aandacht is voor alle hoeken. Voor iedere hoek is er een

dan vroeger zijn wij als ouders zelfbewuste consumenten

eigen kaart met een eigen verhaal. Het spel, de casuskaarten

geworden. We kennen ons kind als de beste en als je iets

en alle andere onderdelen vormen een leuke manier om de

wil weten, zijn we met een paar muisklikken al snel beter

methodiek te oefenen.

geïnformeerd dan de professionals rondom jouw kind. Meer dan ooit zijn familieleden en professionals dus aangewezen

Diana: “De materialen uit de 1,2,3hoekskit zijn bruikbaar voor

op samenwerken. Maar het vraagt ook een inspanning van

zowel ouders, cliënten als professionals. Het zijn veelal de

alle deelnemers.

professionals die de kit aanschaffen. De materialen uit de 1,2,3hoekskit nodigen uit met elkaar in gesprek te gaan en te

De bovenkant van de driehoek, oftewel het kind met de

blijven. En dat geldt voor alle hoeken!” •

beperking, kan alleen blijven staan met een stevige basis en balans aan beide onderzijden.

Meer informatie vind je op: www.123hoekskit.nl

ADVERTENTIE

24uurs 24uurshoudingsmanagement houdingsmanagement

Innocare InnocareComfort ComfortLigsysteem Ligsysteem

Dag DagĂŠnĂŠnnacht nachteen eengoede goedehouding houdingis isvan vangroot grootbelang belang voor vooreen eenhoge hogekwaliteit kwaliteitvan vanleven. leven.Een Eengoede goedehouding houding zorgt zorgtimmers immersvoor vooreen eenontspannen ontspannenenenuitgerust uitgerust lichaam/geest. lichaam/geest.Helaas Helaasis isdat datniet nietvoor vooriedereen iedereen vanzelfsprekend. vanzelfsprekend.BijBijeen eenlichamelijke lichamelijkebeperking beperkingmoet moet het hetlichaam lichaamsoms somseen eenbeetje beetjeworden wordengeholpen. geholpen. Wij Wijhebben hebbendedeeer eervaak vaakonderdeel onderdeeltetemogen mogenzijn zijnvan van het hetverbeteren verbeterenvan vandedelichaamshouding lichaamshoudingvanmensen vanmensen die diedaar daarhulp hulpbijbijnodig nodighebben. hebben.Deze Dezemensen mensenzien zienwijwij opopverschillende verschillendeplekken plekkenenenininverschillende verschillendesituaties. situaties. We Wekunnen kunnendaarbij daarbijputten puttenuituitjarenlange jarenlangekennis kennisenen ervaring ervaringopophet hetgebied gebiedvan vanhoudingsmanagement. houdingsmanagement. Iedereen Iedereenheeft heeftrecht rechtopopeen eengoede goedenachtrust! nachtrust!

Interesse? Interesse?Maak Maakeen eenafspraak afspraak

Meespelen Meespelenininplaats plaatsvan vanaan aandedezijlijn zijlijnstaan! staan!

VEINE

Ringoven Ringoven 4343

Postbus Postbus 4088 4088

026 026 388 388 3535 9898

info@innocare.nl info@innocare.nl

6826 6826 TPTP Arnhem Arnhem

6803 6803 EBEB Arnhem Arnhem

026 026 388 388 3939 3636

www.innocare.nl www.innocare.nl

COLUMN T

GIMME A LIFT

IS SE

N - exper t hou

m n gs

IN DEZE VEINE VEEL AANDACHT VOOR TILLEN EN TILLIFTEN. DAAR SLUIT IK MET DIT ARTIKEL GRAAG OP AAN. MET EEN WIJZE VAN TILLEN DIE EIGENLIJK NOOIT WORDT BESPROKEN. HET IS EEN TOTAAL ANDERE MANIER VAN IEMAND VAN DE STOEL, HET TOILET OF HET BED TILLEN. NIET MET DE HAND, NIET MET EEN OPSTAHULP EN OOK NIET MET EEN TILLIFT. DIT KEER MET EEN STERKE, LANGE EN VOORAL SLIMME WANDELSTOK MET DRIE HANDVATTEN; DE GIMME A LIFT. JE ZOU HET KUNNEN VERTALEN ALS ‘HELP ME EVEN OVEREIND’. HET PRODUCT IS HEEL LAAGDREMPELIG EN ZEER SNEL. JE HANGT HET AAN DE MUUR EN HET NEEMT WEINIG RUIMTE IN. Het is alweer meer dan vijftien jaar geleden dat het product

Enkelen konden met de opstastok zelfstandig gaan staan,

Gimme a Lift in Amerika op de markt is gekomen. In

bij het merendeel moest de opstastok gebruikt worden

Nederland is het eigenlijk nog een volkomen onbekend

samen met de verzorging. Een fysiotherapeut verwoordde

product. We zien hier deze opstastok nauwelijks. De

het kortgeleden nog heel mooi tegen een verzorgende:

eerste keer dat ik het product in gebruik zag, was ik

“Je moet niet aan de armen van de patiënt trekken! Je moet

direct enthousiast. Door zijn eenvoud en dubbele functie.

de patiënt aan jouw armen laten trekken.”

Dit product gebruik je samen. Het wordt zowel door de zorgbehoevende zelf, als door de verzorgende samen met

Immers, als je de hulpbehoevende de handeling

de patiënt gebruikt.

zelf laat doen, geeft dat voor jou de beste arbeidsomstandigheden en voor hem of haar de

Mijn enthousiasme was zo groot, ik heb het product tien

beste kwaliteit van leven.

jaar geleden direct rechtstreeks in Amerika gekocht. Dat

De Gimme a Lift hangt als relikwie bij mij op

was toen nog logisch omdat ik nog vaak bij transfers werd

zolder. Als je meer informatie wil, kun je dat

betrokken.

vinden op www.gimmealift.com

Om te bekijken of deze opstastok ook in Nederland

bruikbaar was, heb ik deze bij twaalf zorgbehoevenden

Als je vragen hebt over

uitgeprobeerd. Zij konden er allemaal mee gaan staan vanaf

houdingsproblemen kun je

de stoel of het bed.

deze stellen op zorg@ houdingsmanagement.nl •

SPORT

"Zodra ze op een paard zat, ging ze rechterop zitten en VEINE

genoot ze van de bewegingen van het paard."

SPORT

TEKST ANNE VAN ZWIETEN | FOTO'S PRIVÉCOLLECTIE

RIJPLEZIER VOOR BIJZONDERE JONGEREN PAARDRIJDEN IS EEN BELEVENIS. EN DAARIN IS GELUKKIG OOK VEEL MOGELIJK VOOR JONGEREN MET EEN BEPERKING. IN DIT ARTIKEL HET BIJZONDERE VERHAAL VAN MANEGE STICHTING PUNTENBURG. DEZE STICHTING BEHEERT MET EEN GROEP VRIJWILLIGERS EEN MANEGE IN LISSE, WAAR ZIJ JONGEREN MET MEERVOUDIGE BEPERKINGEN HIPPOTHERAPIE BIEDEN. DIT DOEN ZIJ AL TIENTALLEN JAREN. >

SPORT

HIPPOTHERAPIE

speciaal ras met een gevlekte vacht, die

kennis van Dick een meisje paardrijden

Hippotherapie is het inzetten van

van oudsher veel door de Nec Perce

dat blind en doof was. Ze zat in een

paarden om de zintuigen, spieren

indianen werden gefokt. Hij bracht twee

rolstoel en lag meestal naar voren

en hersenen te stimuleren. Met het

paarden per boot naar Nederland en

gebogen over haar rolstoelblad. Zodra

paardrijden ontstaat vaak totale

begon een fokprogramma. De broer van

ze op een paard zat, ging ze rechterop

ontspanning voor lichaam en geest

mijn vader fokte Arabieren en op een

zitten en genoot ze van de bewegingen

waardoor de mobiliteit, balans,

weiland van Landgoed Keukenhof werd

van het paard. Via het kinderdagverblijf

houding, coördinatie, taalontwikkeling,

in de jaren 70 gezamenlijk een manege

waar ze doordeweeks verbleef,

gedragscontrole en concentratie van

gebouwd: Manege Puntenburg.”

kwamen er steeds nieuwe kinderen

de cliënt verbeteren. Medisch experts

VEINE

uit de Bollenstreek bij. In 1997 werd

bevelen hippotherapie dan ook vaak

“De paarden moesten natuurlijk ook

aan.

bereden worden en vader Dick vond

Stichting Puntenburg opgericht.”

het vanaf het begin mooi om ook

Toen vader Dick in 2002 overleed,

GESCHIEDENIS

mensen met een beperking die kans te

besloot de familie samen met de

Mirjam de Vroomen vertelt: “Mijn

bieden. Zo kwam er jarenlang iedere

vrijwilligers de stichting voort te

vader, Dick de Vroomen, werkte voor

dinsdagavond een groepje jongeren met

zetten. Mirjam: “Ik ben op het terrein

het familiebedrijf dat bloembollen

verstandelijke beperkingen rijden, tot

opgegroeid, we waren altijd op de

exporteert en reisde daarvoor veel naar

mijn oom emigreerde en we daardoor

manege, het was ondenkbaar dat

Amerika. Daar raakte hij gefascineerd

een tekort aan paarden hadden voor die

we het werk van mijn vader zouden

door de Appaloosa paarden, een

groep. In de jaren 90 kwam er via een

afbreken. Mijn moeder Puck, inmiddels

SPORT

Quote moeder: “Dag in, dag uit, zit je in je rolstoel. De wielen van je rolstoel bewegen je voort. De rolstoel heeft geen energie en geeft geen energie. In je rolstoel zit je laag, je moet altijd omhoog kijken om te zien wie er tegen je praat. Vaak wordt er vreemd naar je gekeken, met een vraag: wat zal je mankeren? En dan is het zondagmorgen, de ochtend dat je weer gaat paardrijden. Opeens heb je benen, weliswaar de benen van het paard, maar je hébt benen. Je torent boven alle aanwezigen uit. Nu moet de ander omhoog kijken. Een paard vraagt niets, een paard geeft. Het geeft je eigenwaarde en heeft respect, immers iedereen mag op zijn rug zitten, dus jij ook. Een paard heeft energie en geeft je de energie om even zelfstandig rechtop te kunnen zitten. Het paardrijden vergt veel van je, maar geeft je weer de kracht om door te gaan in je rolstoel.” 90 jaar, is na de dood van mijn vader in het huis naast de manege blijven wonen. Zij kent ieder kind bij naam en is er altijd als ze rijden.”

KLEINSCHALIG, PERSOONLIJK. RIJDEN OP MAAT Karin Beelen, vrijwilligster sinds 1991 en al jaren bestuurslid: “We wilden de stichting naar een hoger plan tillen. We kozen voor een doelgroep die niet in een groep kan rijden omdat ze dat vanwege hun verstandelijke beperking of motorische beperkingen niet aankunnen. Overigens moeten de kinderen wel enige rompbalans hebben, anders is huifbedrijden wellicht beter geschikt.” >

SPORT

Zo ontstond het plan om met twee

• Bareback. Dit is een verstevigd

jongeren tegelijk in de bak te rijden,

zadeldekje, ideaal voor kinderen

met aan één zijde de ouder en aan de

die niet breed kunnen zitten omdat

andere zijde een vrijwilliger. Met behulp

ze hun benen niet zo ver kunnen

van fondsen en sponsoracties kwam er

spreiden.

een tillift en werden er speciale zadels aangeschaft. Zoals een:

Bij Stichting Puntenburg wordt om de

• Gelzadel dat om het kind wordt

week op zondag gereden, ieder groepje

gevouwen door het vacuüm te

van twee jongeren een half uur. Zo

trekken waardoor de romp optimaal

kunnen twaalf kinderen van de paarden

ondersteund wordt.

genieten. De ambitie is om het rijden

• Klittenbandzadel waar door het

VEINE

wekelijks aan te bieden. Hiervoor is de

plaatsen van blokken met klittenband

stichting op zoek naar meer vrijwilligers

de benen en rug van steun worden

met ervaring met paarden.

voorzien en eventueel zelfs achter de bovenbenen blokken geplaatst

De vrijwilligers zijn onbetaalbaar.

kunnen worden ter fixatie.

Rijschema’s maken, de paarden

SPORT

verzorgen, mesten, kantinedienst

georganiseerd voor speciale

invullen; de stichting draait op hen.

doelgroepen zoals een medisch

Mariëtte Grimbergen, vrijwilligster sinds

kleuterdagverblijf, scholen uit het

2007 en bestuurslid: “Het is gewoon

speciaal onderwijs en kinderen met

heel gezellig, de meeste

psychische problemen.

kinderen komen ruim voordat ze aan de beurt

Recent is Stichting Puntenburg een

zijn, ouders drinken gezellig

samenwerking aangegaan met Easy

koffie met elkaar. Het is net

Horses, die de paarden traint om ze

één grote familie. Zelf ben ik

geschikt te maken voor de doelgroep

fitter geworden van het mesten

en met Stichting Druppel, die kinderen

en het in beweging zijn. De blijheid

die uit balans zijn geraakt door therapie

van de kinderen bezorgt me iedere keer

en met de hulp van de paarden

weer kippenvel. Dáár doe ik het voor.”

weerbaarder maakt. •

Ook worden er bijzondere

Voor meer info: www.puntenburg.org

activiteitendagen zoals een indianendag

ADVERTENTIE

VEINE

R82.nl

Een comfortabele wandeling voor elk kind

COLUMN TRANSITIE SA

TIT

UL A ER

IN DEZE VEINE VIND JE DOSSIERS OVER TILLEN EN SEKSUALITEIT. EIGENLIJK ONDERWERPEN DIE AAN DE ORDE ZIJN ROND DE PUBERLEEFTIJD; DE TRANSITIEPERIODE. EEN LEEFTIJDSPERIODE (VAN 14 JAAR TOT MISSCHIEN WEL 25 JAAR) WAARIN VEEL DINGEN VERANDEREN EN JE MOET NADENKEN OVER TILLEN, GEDRAG, HORMONEN, VERZORGING, SEKSUALITEIT, SCHOLING, WERK ENZOVOORT.

- k ind er r

eva

ti li d a

r ts

Voor sommige zaken zijn er harde momenten. Als je 18 wordt, eigenlijk al voor het bereiken van deze leeftijd, moet bijvoorbeeld bewindvoering geregeld worden. Soms moeten kinderen verhuizen van een kinderdagcentrum naar opvang voor volwassenen. Sommige zaken gaan meer geleidelijk. Niet van de ene op de andere dag, maar wel binnen een paar jaar.

Ook de zorg verandert. In een kinderziekenhuis kom je bijvoorbeeld altijd op een syndromenpoli. Daar tref je het hele team dat je nodig hebt, van kinderarts tot cardioloog. Maar als een kind dan 18 wordt, moet hij of zij naar een ander ziekenhuis en daar bestaat zo’n handige poli dan niet meer. Ineens moet je allemaal verschillende artsen

En natuurlijk over zelfstandigheid, over thuiswonen of juist

benaderen en blijkt het lastig om iemand te vinden die

uit huis. En als je bijvoorbeeld aan dat laatste denkt, welke

voldoende verstand heeft van het syndroom van jouw kind.

tussenstapjes neem je dan; logeren bijvoorbeeld en alvast

Zomaar een voorbeeld waar je mee te maken krijgt tijdens

wennen voor een periode. Als je daar op tijd over nadenkt,

het transitieproces. Als je vroegtijdig over dingen nadenkt,

ben je beter voorbereid. Transitie is niet iets van vandaag op

kun je kleine stapjes nemen.

morgen, transitie is een complete fase. Zo adviseer ik bijvoorbeeld als het gaat om het tillen van Als ik met de jongere zelf of met ouders hierover praat,

je kind. Ook al heb je dat zelf nog niet nodig omdat je je

maak ik graag gebruik van de groeiwijzer die je kan vinden

kind nog makkelijk kan tillen, denk toch alvast na over

op www.opeigenbenen.nu. Onder het kopje ‘jongeren’ staan

hulpmiddelen. Neem voorzorgmaatregelen, want ook als je

tien domeinen die een rol spelen bij het transitieproces.

een keer zelf ziek bent en je hebt hulp nodig van buitenaf,

Zo vind je onder het kopje ‘ik’ de begrippen

kun je er tegenaan lopen dat een zorgverlener jouw kind

zelfmanagement, communiceren en ken jezelf. En bij

niet thuis mag tillen. Dan moet je kind naar bijvoorbeeld een

‘relaties’ gaat het over contact maken, eigen lichaam, seks

crisisopvang en dat wil niemand. Dus op tijd nadenken over

en toekomst. Maar ook sport, werk, zorg, wonen enzovoort

allerlei zaken die spelen in het transitieproces is echt heel

komen aan de orde  Voor ouders is het handig om deze

belangrijk. Je kunt dan voorbereidingen treffen waardoor

website eens te bekijken en de verschillende onderwerpen

de harde overgangen naar een nieuwe fase veel meer

te bespreken, met elkaar en waar mogelijk met hun kind.

geleidelijk verlopen! •

MOOI INITIATIEF

"Ouders hebben vaak vragen die VEINE

verder gaan dan de beperking of de ziekte van hun kind."

MOOI INITIATIEF

TEKST: RENÉE RUISCH | AFBEELDINGEN: BESCHIKBAAR GESTELD DOOR (SCH)OUDERS EN STOCKBEELD

VAN, VOOR EN DOOR OUDERS TIJDENS HET MAKEN VAN DEZE VEINE SPRAKEN WE MET MARIJE JAGER DIE ONS ENTHOUSIAST VERTELDE OVER (SCH) OUDERS; EEN PLATFORM VAN, VOOR EN DOOR OUDERS VAN KINDEREN MET EEN BEPERKING. (SCH) OUDERS RICHT ZICH OP ONDERWERPEN WAAR OUDERS VAN EEN ZORGKIND MEE TE MAKEN (KUNNEN) KRIJGEN, WAAR ZE TEGENAANLOPEN EN WAAROVER ZE MEER INFORMATIE ZOEKEN. MARTIJN KLEM, TOT VOOR KORT DIRECTEUR VAN BOSK, WAS SAMEN MET STICHTING KIND EN ZIEKENHUIS, INITIATIEFNEMER VAN STICHTING ERVARINGSKENNISCENTRUM (SCH)OUDERS, WAAR DE ERVARING EN DESKUNDIGHEID VAN OUDERS CENTRAAL STAAT. NET ALS BIJ VEINE, GELDT OOK VOOR DIT PLATFORM, DAT WE ELKAAR ENORM HELPEN DOOR ONZE KENNIS TE DELEN. >

MOOI INITIATIEF

HOE HET ALLEMAAL BEGON

ervaringscentrum zijn waar je als ouders

De BOSK en Stichting Kind en

kunt profiteren van elkaars kennis en

Ziekenhuis (de patiëntenvereniging voor

ervaring. Het platform dus is niet alleen

kinderen in de medische zorg) sloegen

vóór ouders maar ook dóór ouders.

vanuit hetzelfde gedachtengoed als

VEINE

snel de handen ineen, er zijn heel veel

VERDERE SAMENWERKING

ouders die met vragen rondlopen

Eind 2016 kwam er een vacature voor

daarmee maar nergens terecht

een spin in het web die de ideeën die

kunnen. Zij kregen een financiële

er waren kon omzetten in concrete

impuls en met dat geld hebben ze

middelen voor ouders. Marije Jager

een raamwerk voor (Sch)ouders

solliciteerde en werd de ‘spin’ die ze

gemaakt. Diverse brainstormsessies

zochten. Marije Jager: “Voor mij was

leidden tot ideeën, die vervolgens

het heel erg kijken, naar hoe zit die

zijn uitgewerkt. Conclusie was dat

sector in elkaar en hoe gaan we het

ouders vaak vragen hebben die verder

doen. We kwamen vrij snel tot de

gaan dan de beperking of de ziekte

conclusie dat samenwerking zoeken

van hun kind. Bijvoorbeeld over de

met andere partijen verstandig zou

gezinssituatie, relaties, opvoeden,

zijn. In die tijd was De Hoogstraat

financiën, ontspanning of de combinatie

Revalidatie al bezig met een soort

van zorg en werk. (Sch)ouders wil een

Wikipedia voor ouders van kinderen

MOOI INITIATIEF

met een lichamelijke beperking.

WAT VIND JE OP DE WEBSITE

Toen zijn we om tafel gegaan en

VAN (SCH)OUDERS?

hebben besproken dat wij na de

Onder het kopje Ontmoeten & Delen

projectperiode deze kennisbank zouden

staan 26 Gefilmde Ervaringsverhalen

overnemen. Vorige week hebben we

die de moeite van het bekijken waard

het goede nieuws gekregen dat we

zijn. Zeker omdat ze de diverse

‘m mogen uitbreiden en verbreden.

onderwerpen bundelen waar ouders

We willen binnen de Kennisbank ook

van een zorgkind mee bezig zijn. Er

informatie voor ouders van kinderen

staat een Routekaart op de website

met andersoortige beperkingen

die je op een andere, visuele manier

presenteren.” Tegelijkertijd was er

toegang geeft tot de informatie op de

een ander project, Emp/Ouder, een

website. Ook het (besloten) Forum

samenwerkingsverband van negen

is aangevuld. Als bezitter van een

patiëntenverenigingen die instrumenten

profiel kun je reageren op de diverse

voor ouders gingen ontwikkelen. De

berichten en vragen en natuurlijk

term ‘patiënt empowerment’ ook

zelf berichten plaatsen en vragen

zij streefden naar kennis te delen.

stellen. Maar ook de zeer uitgebreide

Ook hun informatie delen wij nu via

Kennisbank en de Gids voor na de

onze website. Zo blijft het resultaat

diagnose zijn heel waardevol. Marije:

(de kennis) van tijdelijk projecten,

“We hebben gisteren de ‘Groei-wijzer’

beschikbaar voor de doelgroep.

kunnen plaatsen die ontwikkeld is door onder andere Erasmus MC en Rijndam

“Half april dit jaar zijn we online gegaan.

Revalidatie. Je vindt de wijzer ook

Ons platform wordt nu uitgerold bij

op hun sites, maar het is mooi dat wij

mytyl- en tytylscholen, sportclubs

‘m ook kunnen publiceren zodat nog

enzovoort. Het aantal bezoekers op

meer mensen de Groei-wijzer kunnen

de website groeit, maar we hebben

raadplegen.” •

inmiddels (lees half juli) 12.500 unieke bezoekers gehad op de site (inmiddels

Meer informatie vind je op

ruim 15.000)”, vertelt Marije Een mooi

www.schouders.nl of

resultaat naar ons idee en tekenend dat

volg (Sch)ouders op Facebook:

de behoefte dus wel degelijk groot is!

facebook.com/Schouders

COLUMN VAN ANNE

GEGROEID

VEINE

NADJA HEEFT NIEUWE SPALKEN. DIE HEEFT ZE OM HAAR VOETEN IN DE JUISTE POSITIE TE HOUDEN ZODAT ZE ONDERSTEUND KAN STAAN. NET ZOALS IEDERE KEER DAT ZE NIEUWE KRIJGT, DENK IK: “JEETJE, MAAT KANO MET VERLENGSTUK!” MET VERTEDERING DENK IK TERUG AAN HAAR EERSTE PAAR. ZE ZAL EEN JAAR OF TWEE GEWEEST ZIJN EN GING DRIE KEER PER WEEK NAAR DE AFDELING ‘VROEGBEHANDELING’ IN HET REVALIDATIECENTRUM. EEN KLEIN MEISJE MET KORTE, BLONDE HAARTJES. HOEVEEL PAAR SPALKEN ZIJN WE INMIDDELS VERDER? ZES? THUIS ZEGGEN WE GEKSCHEREND: “ZO MEVROUW, WEER EEN PAAR PRADA’S GESCOORD?” TJA, ZE ZIJN KOSTBAAR.

COLUMN VAN ANNE

Tegelijk met de nieuwe spalken begint de uitdaging een

nog iets aan te sleutelen, want ze had drukplekken.

beetje gezellig uitziend schoeisel voor over de spalken

Inmiddels ben ik eraan gewend dat ze als we een afspraak

heen te bemachtigen. Met één spalk in mijn schoudertas

hebben, zelf vanuit de klas met de lift naar beneden

loop ik door de winkelstraat. Dat is dan weer het voordeel

komt. Ik wacht dan bij de balie. Maar die morgen was

van spalken, ik heb Nadja’s voeten bij me. Al slenterend

ze niet in de klas. Ze had therapie in het aangrenzende

mijmer ik over de vele hulpmiddelen die zijn ingezet

revalidatiecentrum. Omdat het spalkenspreekuur ook daar

om Nadja te laten lopen; De Pony (soort loopwagen),

plaatsvindt, liep ik haar tegemoet. Daar kwam ze aan! Ze

rollators met zitjes, romp- en elleboogondersteuning, de

rolde me zelfstandig door de lange gang tegemoet. Toen

RaceRunner (sporthulpmiddel) en de statafels.

ze me vanuit de verte zag, vlogen haar voeten in de grote flapspalken van enthousiasme van de voetenplank.

Sinds we weten dat Nadja zich anders zou ontwikkelen,

“Hoi mam!”

is er veel gespeculeerd over hoe dat zou gaan. De balans tussen hoop en berusting blijft een lastige. Nog steeds

Nadja zal nooit zelfstandig los lopen, ondanks alles wat er

zoeken we naar mogelijkheden, al zijn die inmiddels meer

is ingezet om dat doel te bereiken. Maar ze is wél enorm

gericht op het behouden van de sta- en loopvaardigheden

gegroeid. Zowel letterlijk als figuurlijk. En het is heerlijk om

die ze nu heeft, dan op het verbeteren ervan.

te zien hoe zelfverzekerd en vrij ze zich beweegt in haar

Toen ze de nieuwe spalken net had, moest ik haar op een

wereld! •

ochtend uit de klas halen voor het spalkenspreekuur om er

EXTRA

VEINE

N E G A D e n i e V i r a u r b e f 8 n 7e 2020

EXTRA

TEKST: RENÉE RUISCH | FOTO’S: PRIVÉCOLLECTIE EN BIJZONDER FOTOGRAFIE

BEURSVERSLAG AFGELOPEN JUNI VONDEN DE VEINEDAGEN PLAATS. TWEE DAGEN WAAROP WE JULLIE ALS LEZER KONDEN ONTMOETEN. TWEE DAGEN MET VOLOP INFORMATIE EN INSPIRATIE. WE HADDEN GEHOOPT OP VEEL MEER BEZOEKERS, MAAR MET EEN TEMPERATUUR VAN BOVEN DE 30 GRADEN BESLOTEN VEEL MENSEN (BEGRIJPELIJK!) HET STRAND TE VERKIEZEN BOVEN EEN BEURS. DIEGENEN DIE ER WEL WAREN, HEBBEN ENTHOUSIASTE REACTIES GEGEVEN. DANK DAARVOOR.! Ook in 2020 komen we terug met twee dagen INSPIRATIE in de Evenementenhal in Gorinchem. Dit keer vermijden we de hitte. Schrijf alvast 7 EN 8 FEBRUARI 2020 in je agenda. Want dan gaan we weer knallen met nog meer leuke exposanten, interessante lezingen en toffe workshops! >

EXTRA

“Wij komen graag naar de volgende editie!”

“Prachtig initiatief om ouders en hulpverleners bij elkaar te brengen. Lezingen en workshops en superveel interessante exposanten bij elkaar die allemaal dezelfde liefde delen: het leven zo leuk en makkelijk mogelijk maken voor kids met een beperking.”

VEINE

“Wat een leuke en inspirerende beurs! Persoonlijk vond ik het fijner dan bij de Supportbeurs, alles meer gericht op kinderen en jongeren met een beperking. Aanrader en hopelijk een vervolg!”

“Was goed georganiseerd en zeer interessant, bedankt.”

EXTRA

“Wat een verademing. De brede gangpaden, het aangepaste licht, niet alleen voor ons super, maar ook voor mijn beperkte dochter!”

“Goede workshops! Weer wat opgestoken .”

EXTRA

“Veinedagen beurs, Bedankt! Bekende en onbekende exposanten. Nieuwe inzichten en ideetjes. Fijn!”

“Meteen inspiratie opgedaan voor de vakantie volgend jaar. Jammer dat we nu al geboekt hebben!”

“Doen hoor, veel leuke informatie. Alles voor goede zorg.”

VEINE

EXTRA

“Het was geweldig gisteren. Mooie beurs. Veel nieuwe ideeën opgedaan om met mijn teams aan de slag te gaan! Echt een aanrader! En… in de hal was het heerlijk koel!!”

“Wat een ontzettend leuke beurs. Veel ideeën opgedaan bij leuke en interessante stands. Lekker gegeten en een leuke speelhoek voor kinderen! Deze beurs is gespecialiseerd in voorzieningen voor kinderen, nét even anders dan de Supportbeurs. Ik persoonlijk vond het fijner!”

EXTRA

“Zeker de moeite om te gaan! Veel ideeën opgedaan en coole slabben gekocht!”

VEINE

“Wat een goed georganiseerde beurs, als je nog twijfelt...gaan!!!! Echt top!!!!”

EXTRA

“Echt ‘n hele gave beurs vol inspiratie, informatie en prikkelende sprekers. Ik ben positief. En Teckel Teun van Ortho Innovatief? Die heeft zijn plaatsje wel gevonden.”

“Ik heb echt een topdag gehad gisteren. Dacht een uur of 2 à 3 dan heb je het gezien. Nou we hebben overal zo lang staan praten dat we half 6 pas weggingen. Super georganiseerd. Relaxte sfeer. Heel veel geleerd. Erg enthousiast geworden over een aantal dingen.” •

(P)APPTALK

VEINE

LIES & LEX! TWEE MOEDERS MET ALLEBEI EEN BEPERKT KIND. ZIJ DELEN WAT SIMPELE GEDACHTEN VIA DE WHATSAPP, MAAR WEL MET EEN KNIPOOG s

(P)APPTALK

Lex, het is tijd!

Liesje, de hoogste tijd! Maar waarvoor eigenlijk?

Tijd om prioriteiten te stellen. Waar ik zelf al mee was begonnen en het me nu steeds duidelijker wordt dat dat voor iedereen best de moeite waard zou zijn om eens naar te kijken.

Vanwaar dit inzicht?

Vanwege mijn moederhart Lex, dat huilt…

Vertel eens, misschien lucht het op?

Tja, terwijl bijna iedereen tegenwoordig de hele dag op zijn mobiel zit te koekeloeren is het voor velen blijkbaar toch teveel moeite om één woordje of emoji als antwoord te typen naar iemand die totaal afhankelijk is van computers. En vooral die in de vakantie vrij weinig andere mogelijkheden heeft als vrijetijdsbesteding.

Hmm, ik denk dat je Rik bedoelt? Ik begrijp je wel hoor, maar ook ik heb bijvoorbeeld niet steeds tijd of zin om hem te antwoorden. Hij kan namelijk best dwingend zijn t

Klopt, en daar word ik verdrietig van. Want ik krijg dan appjes of ik mijn zoon ajb in toom kan houden. Ik probeer dat uiteraard ook, maar aan de andere kant denk ik: “Kom op jongens! Hoeveel tijd kost 1 duimpje omhoog nou helemaal...“ Als je eens wist hoe blij hij ervan wordt. Maar goed, onze prioriteiten verschillen nou eenmaal en dat is een feit.

En prioriteiten Lies, die mag een ieder gelukkig voor zichzelf bepalen!

I know... maar na dik 6 weken “zomervakantie” (lees: voeden, verschonen, tillen, computers aan- en afsluiten, dingen verzinnen om te doen) ben ik inmiddels ook aan andere prioriteiten toe. Ik denk dat ik maar weer eens een cursus ga doen! Wat dacht je van communicatie? Ik begin wel met honden ofzo. X

Ik zeg doen! Haha x retour.

Overal het hele huis binnen handbereik! ADVERTENTIE

Al vanaf â&#x201A;¬36,- (zonder abonnement)

VEINE

www.cleverdog.online

VEINE MAGAZINE NUMMER ACHTTIEN komt uit in december 2019

ZINTUIGEN PRIKKELEN

vanuit een koffer OMGAAN MET AGRESSIE,

lastig voor allebei

10 VRAGEN over spierspanning

Met natuurlijk de vaste columnisten, sport, hulpmiddelen, OOKLEUKS, enzovoort! 95

Stichting K!ds Unlimited is opgericht in 2008 en richt zich op ernstig gehandicapte kinderen tot 18 jaar. Kwetsbare kinderen die veel zorg nodig hebben. K!ds Unlimited neemt financiĂŤle drempels weg door therapieĂŤn te vergoeden die niet worden vergoed door de zorgverzekeraars in Nederland. Bovendien zet de stichting zich in om ouders en verzorgers informatie te geven over de mogelijkheden die zij hebben met hun kind.