Baldarshan - 14

7 એપ્રિલ, 2021

વર્ષ : 2

અંક : 14 તંત્રી : તાનીશ શાહ સહતંત્રી : કપ્રનષ્ક શાહ પથદશષક : વૈશાલી શાહ સહયોગ : િદીપ શાહ

િયોજક : પાર્શ્ષનાથ ઇન્ફોટે ક , અમદાવાદ.

0

તંત્રી લેખ નમસ્તે, આજે હુ ું ખૂબ ખુશ અને ઉત્સાહહત છુ​ું. બાલદશશન –14 પ્રગટ થઈ રહ્ુ​ું છે. જોતજોતામાું બાલદશશન 1 વર્શનુ​ું થઈ ગયુ​ું અને હુ ું પણ 11 વર્શનો ! મારા નાનકડા પ્રયાસને હબરદાવવા માટે હુ ું સહુ નો આભાર માનુ​ું છુ​ું. બાલદશશનમાું કઈુંક નવુ​ું કરવુ​ું હતુ​ું ; જે આ વખતના અુંકમાું કરી શક્યો છુ​ું. ઘણી નવી કૉલમ ઉમેરી છે. તમને વાુંચવાની અને જાણવાની મજા આવશે. એક ખાસ આનુંદની વાત ! ફે બ્રુઆરી મહહનામાું મારી સ્કૂ લમાું ઇહડડયન ઇહડસ્ટટયૂટ ઑફ હૉટે લ મેનજ ે મેડટ દ્વારા ‘યુંગ જુ . શેફ’ સ્પર્ાશનુ​ું આયોજન થયુ​ું હતુ​ું. મેં આ સ્પર્ાશમાું ભાગ લીર્ો હતો અને ઇટાહલયન વાનગી – વેજીટે બલ બ્રુશેટા બનાવેલુ​ું. મારી પસુંદગી હવે બીજા રાઉડડ માટે થઈ છે. હુ ું ખૂબ ખુશ છુ​ું, અને તમે પણ આ વાત જાણીને ખુશ થયા જ હશો ! આગળના અુંકમાું કરેલાું પ્રોહમસને ધ્યાનમાું રાખીને રમત, જ્ઞાન-હવજ્ઞાન અને જોડકણાું માટે ની નવી કૉલમનો ઉમેરો કયો છે. તો માણો, બાલદશશન – 14.

1

અનુક્રમપ્રિકા

❖

તુંત્રી લેખ

❖

વાતાશ

❖

નવી માહહતી

❖

જાણવા જેવુ​ું

❖

ઉખાણાું

❖

Poem

❖

હોળી ગીત

❖

મારો પ્રવાસ

❖

સવાલ – જવાબ

❖

જ્ઞાન – હવજ્ઞાન

❖

ઉત્તમ રમત

❖

જોડકણાું 2

વાતાષ વાઘ આવ્યો રે , વાઘ!

એક ગામમા​ાં થોડા​ાં ભરવાડ રહે. ઘેટા​ાં-બકરા​ાં ઉછે રી પોતાનો ગુજારો ચલાવે. ભરવાડ બધા સમજદાર હતા. તેમની વચ્ચે સાંપ ઘણો. એક જણ મુશ્કેલીમા​ાં આવે તો બીજા બધા તેની બાજુમા​ાં ઊભા રહી જાય અને મદદ કરે . બધા એકબીજાના સાથ સહકારમા​ાં જીવન ગુજારે .

3

એક વખત આ ભરવાડો પર એક આફત આવી પડી. દૂર જગલનો ાં એક વાઘ ફરતો ફરતો આ ગામની સીમમા​ાં આવી ચડયો. સીમમા​ાં તેને ભરવાડના ઘેંટા-બકરા​ાંનો શિકાર સહેલાઈથી મળવા લાગ્યો એટલે વાઘ તો પેંધે પડી ગયો. દૂર જવાનુ ાં નામ જ ન લે. ભરવાડો તો મુશ્કેલીમા​ાં મ ૂકાઈ ગયા. રોજેરોજ તેમના બે-ચાર ઘેંટા-બકરા​ાં ઓછા થાય અને વાઘ કોઈ કોઈ વખત ભરવાડો પર પણ હુમલો કરી બેસે તેવ ુાં પણ થતુાં હત.ુાં

પણ ભરવાડો ડરપોક ન હતા. તેમણે વાઘનો બરાબર મુકાબલો કરવાનુ ાં નક્કી કર્ુ.ું એક ભરવાડ કહે આપણે એવુાં કરીએ કે આપણા​ાંમા​ાંથી જે કોઈ વાઘને દૂરથી આવતો જૂએ તેણે બ ૂમરાણ મચાવવી કે ‘વાઘ આવ્યો રે વાઘ આવ્યો. ભાઈ ધાજો રે ધાજો.’ આ બ ૂમરાણ સા​ાંભળી બધા​ાંએ લાકડી લઈ દોડવુાં અને સાથે મળીને વાઘને મારીને ભગાવી દે વો. બસ તે દદવસથી એક બીજાની મદદથી બધા ભરવાડ પર વાઘનુ ાં સાંકટ ઓછાં થઈ ગર્ુ.ાં

4

આમા​ાંથી એક ભરવાડનો છોકરો અટકચાળો, અવળચાંડો અને અવળી બુદ્ધિનો હતો. તેને તો આમ રાડારાડી થાય અને બધા લોકો હા​ાંફળાફા​ાંફળા​ાં થઈ દોડી આવે એ જોઈને ગમ્મત થવા લાગી. તેને ઘણી વખત શવચાર થતો કે લાવને હુ ાં બધાને ખોટેખોટા દોડાવુાં અને ગમ્મત જોઉં. એક દદવસ તેને સાચે જ અવળી બુદ્ધિ સ ૂઝી. વાઘ નહોતો છતા​ાં બ ૂમાબ ૂમ કરી મ ૂકી ‘વાઘ આવ્યો રે ભાઈ વાઘ આવ્યો. ધાજો રે ભાઈ ધાજો.’ આ સા​ાંભળીને બધા ભરવાડ લાકડી લઈને ઝટપટ દોડી આવ્યા પણ જૂએ તો વાઘ ક્ા​ાંય નદહ અને છોકરો કહે જૂઓ મેં તમને કેવા ઉલ્લુ બનાવ્યા. એણે આવુાં એક વાર નદહ પણ ત્રણ-ચાર વખત કર્ુ​ું એટલે ભરવાડો પણ સમજી ગયા કે આ છોકરા પર ભરોસો મ ૂકવા જેવુાં નથી.

થોડા દદવસ પછી એવુાં બનર્ુાં કે એ છોકરો સીમમા​ાં એકલો જ હતો અને પોતાના ઘેંટા-બકરા​ાં ચરાવતો હતો ત્યારે તેણે ખરે ખર દૂરથી વાઘને આવતા​ાં જોયો. છોકરો તો વાઘને જોઈને ખ ૂબ ડરી ગયો અને બ ૂમાબ ૂમ કરી મ ૂકી ‘વાઘ આવ્યો રે વાઘ આવ્યો. ધાજો રે 5

ભાઈ ધાજો.’ ભરવાડો એ આ સા​ાંભળર્ુાં પણ તેમને થર્ુાં કે આ છોકરાને આવી ખોટી બ ૂમરાણ કરવાની ટેવ જ છે . આપણે કાંઈ એમ મદદે દોડી જવાની અને એની ઠેકડીનો ભોગ બનવાની જરૂર નથી. આમ શવચારી એ છોકરાની મદદ કરવા કોઈ ન ગર્ુ.ાં

વાઘે તો તરાપ મારી બે-ચાર ઘેંટા-બકરા​ાંનો તો શિકાર કયો જ પણ સાથે સાથે છોકરા પર પણ હુમલો કરી તેની ટા​ાંગ પણ તોડી નાખી. શવકરાળ વાઘની સામે છોકરો બબચારો કાંઈ ન કરી િક્ો અને રડીને બેસી રહ્યો.

આમ, અવળી બુદ્ધિવાળા અવળચાંડા છોકરાને પોતાની જ ભ ૂલને કારણે પોતાની બાકીની જજિંદગી અપાંગ થઈને ગુજારવી પડી.

6

નવી માપ્રહતી એશિલનો અથથ િો? એશિલના ચોક્કસ અથથ શવષે િાંકા છે . રોમનોએ તેન ુ ાં નામ િેમની દે વી વીનસ પરથી પાડેલ ુાં કે જેનુ ાં ગ્રીક નામ એફ્રોડાઈટ છે . જોકે લેદટન એશિલ એટલે કે ખુલ્લુ.ાં ખુલ્લુાં િબ્દ પરથી તેન ુ ાં નામ પડર્ુાં હોવાનુ ાં વધુ યોગ્ય મનાય છે . ખેતી અને વરસાદવાળા માચથ પછી વષથની નવી િરૂઆત અશિલથી થાય છે , એટલે કે નવુાં વષથ ખુલે છે . કારણ કે ઝાડ અને વનસ્પશતઓ નવા​ાં પત્ા​ાં ધારણ કરે છે .

1 લી એશિલે ‘એશિલ ફૂલ’ ની િથા વસાંતની િરૂઆત ઉજવણી પરથી નીકળી લાગે છે .

ગ્રીક દે વી એફ્રોડાઈટ ગ્રીક દે વી વવનસ 7

જાિવા જેવું ગ્રેનાઇટ એટલે શુ?ાં તે એક મેગ્માઇટ રોક છે . જેમા​ાં, એશસડ, ફેલ્ડસ્પાર, અબરખ, ક્વાટથ ઝ અને plagioclase સમાવેિ થાય છે . ગ્રેનાઇટ પ ૃથ્વીના ખાંડીય પોપડા એકદમ સામાનય છે . તે જ્યારે સાંકુબચત મજબ ૂતાઇ સ ૂચક 300 MPa પહોંચે ત્યારે આ સામગ્રી ઘનતા, ક્યુબબક મીટર દીઠ 2600 દકલોગ્રામ થાય છે . ગ્રેનાઇટ સૌથી મહત્વપ ૂણથ ખડકઓમા​ાંથી એક કહી િકાય. તે તેના માળખામા​ાં નોંધપાત્ર ભ ૂશમકા ભજવે છે . સૌથી વધુ ગ્રેનાઇટ પ ૃથ્વીના અશત અથડામણ ઝોન, જ્યા​ાં ખાંડીય પ્લેટો ટક્કર લે

છે

અને ખાંડીય પોપડો પેદા થાય છે તે રીતે કુદરતી શનમાથણ પામે છે . સામાનય રીતે તેનો રાં ગ ગ્રે હોય છે . પરાં ત ુ ગુલાબી, લાલ, લીલા અને પીળા રાં ગનો ગ્રેનાઇટ પણ હોય છે .

8

વવવવધ ગ્રેનાઇટના ફોટોની ઝલક

9

ઉખાણા​ાં

1.

એવી કઇ વસ્ત ુ છે જે ઉપયોગમા​ાં લીધા પહેલા​ાં તોડવી પડે છે ?

જવાબ - શવમાન

2.

એવી કઇ વસ્ત ુ છે જેની પાસે દરિંગ છે પણ પહેરવા આંગળી નથી?

જવાબ – મોબાઈલ

10

3.

સ ૂયથ એ પ ૃથ્વી પર અત્યાર સુધીમા​ાં શુાં નથી જોર્ુ?

જવાબ – અંધારાંુ

4.

એવી કઈ વસ્ત ુ છે જે આપણે ખાવા માટે ખરીદીએ છીએ પણ ખાતા નથી ?

જવાબ – પ્લેટ

11

POEM The little plant

In the heart of a seed, Buried deep so deep, a tiny plant lay fast asleep.

“Wake,” said the sunshine, “and creep to the light.”

“Wake,” said the voice, Of the rain drop bright.

The little plant heard And it rose the see, What the wonderful, Outside world might be.

12

હોળી ગીત હો રાં ગ ઊડે શપચકારી એ, કેસડુ ે કામણ ઘોળયા​ાં; લ્યો લ્યો કેસડુ ા​ાં, પાસે વાળા પડી રહ્યા​ાં; આઘાને રાં ગ રોળયા​ાં હો કોઈનુ ાં ભીંજે કાંચવોજી કોઈના સાડી સેલા​ાં; લ્યો લ્યો કેસ ૂડા હો છાબડી છલકાઈ રહ્યા​ાં જી વેચાના વણ મ ૂલા​ાં, કોઈનુ ાં કોરાંુ રહી જિે જી કોઈ મોડા કોઈ વહેલા; લ્યો લ્યો કેસડુ ા​ાં

13

મારો પ્રવાસ (આ અંકમા​ાં મારે સાઇકલ પ્રવાસ વવષે લખવાન ાં હત,ાં પણ લખાય ાં નથી, આવતા અંકમા​ાં ચોક્કસ એના વવષે લખીશ.)

જોરદાર જલદાપારા જલદાપારા નેિનલ પાકથ િકૃશત િેમી અને એડવેનચર િોખીનો માટે ઉત્ર – પશિમ બાંગાળમા​ાં ભ ૂટાન સરહદથી ખ ૂબ જ નજીક બાંગાળના ઉત્રમા​ાં આવેલા જલપાઈગુડી જજલ્લામા​ાં 217 વગથ દકમીના ક્ષેત્રમા​ાં ફેલાયેલ જલદાપારા વનયજીવન અભ્યારણ છે . ગાઢ જગલો, ાં વહેતી – સ ૂકી નદીઓ, હીલ સ્ટેિન, વાઇલ્ડ લાઈફ, જગલ ાં – પવથતમા​ાં વસતા લોકોની સાંસ્કૃશતથી ઘેરાયેલા​ાં તોરસ નદીના સમતલ મેદાન અને ગાઢ જગલોથી ાં ઘેરાયેલા આ અભ્યારણ જગલી ાં હાથી, ગેંડો, હરણ, દીપડો, સાબર, જગલી ાં સુઅર ઉપરા​ાંત ઘણા વનયજીવો છે . બે વષથ પહેલા​ાં ભ ૂતાનના િવાસે જતા​ાં આસપાસના શવસ્તારમા​ાં આવેલા​ાં ચા ના ખેતરોની મુલાકાત અને પાછા આવતી વખતે જલદાપારા અભયારણ્યમા​ાં જીપ્સી સવારીનો લાભ લીધો હતો ! જગલ ાં મુખ્યત્વે ઊંચા હાથી ઘાસથી ઘેરાયેલા​ાં છે . જલદાપારા પક્ષી શનરીક્ષકો માટે 14

સ્વગથ છે . તે ભારતના ખ ૂબ ઓછા સ્થળોમા​ાંન ુ ાં એક છે , જ્યા​ાં બાંગાળ ફ્લોરીકન જોવા મળે છે . અહીં જોવા મળતા અનય પક્ષીઓ છે ક્રેસ્ટેડ ગરુડ, પલ્લાસની માછલીનુ ાં ગરુડ, શિકરા, દફનનુ ાં વણકર, જગલ ાં મરઘુ,ાં પીફૌલ (મોર), પાદરિજ અને ઓછા પાયે શિ​િંગડાપટ્ટી. અજગર, મોશનટર ગરોળી, ક્રેટ, કોબ્રા, ગૈકોસ અને લગભગ આઠ જાતોના તાજા પાણીના કાચબા પણ અહીં મળી િકે છે .

1941મા​ાં તેના મહાન વૈશવધ્યસભર વનસ્પશત અને િાણીસ ૃષ્ટટના રક્ષણ માટે અભયારણ્ય ઘોશષત કરાર્ુાં હતુ.ાં નજીકમા​ાં આવેલ બચલાપતા જગલો ાં અને ગોરુમરા રાટરીય ઉદ્યાન છે . આ ઉદ્યાનનુ ાં મુખ્ય આકષથણ ભારતીય એક શિ​િંગડા ગેંડા છે . આસામના કાઝીરાં ગા નેિનલ પાકથ પછી આ પાકથ મા​ાં ભારતમા​ાં સૌથી વધુ ગેંડાઓની વસ્તી છે . ઉદ્યાનના અનય િાણીઓમા​ાં ભારતીય બચત્ા, ભારતીય હાથી, સા​ાંબર, ભસતા હરણ, સ્પોટેડ હરણ, હોગ હરણ, જગલી ાં ડુક્કર અને ગૌર િામેલ છે . જીપસફારી દરમ્યાન અમને ખ ૂબ જ નજીકથી, લગભગ 200 શમટર દૂરથી ગેંડા જોવા મળયા. તે હાથી પછીનુ ાં સૌથી મોટુાં અને વજનદાર િાણી છે . . ગેંડાની ખાશસયત તેન ુ ાં શિ​િંગડુાં હોય છે , જે વાળનો એક 15

ગુચ્છો હોય છે અને આ શિ​િંગડુાં ઘણુાં મજબ ૂત હોય છે . જો કોઈ કારણસર શિ​િંગડુાં ત ૂટી જાય તો ફરી નવુાં ઊગે છે . તેઓ કદમા​ાં અબગયાર ફૂટ લા​ાંબા અને છ ફૂટ ઊંચા હોય છે . તેમનુ ાં આર્ુટય પચાસ વષથ જેટલુાં હોય છે . ગેંડાનુ ાં વજન લગભગ બેથી અઢી ટન જેટલુાં હોય છે . જો કે કેટલાક ગેંડા સાડા ત્રણ ટન વજન જેટલા ભારે હોય છે . તેમની ચામડી ખ ૂબ જ જાડી હોય છે , પણ સાંવેદનિીલ હોય છે . તેની ચામડી સાંવેદનિીલ હોવાના કારણે તે સ ૂયથની ગરમીથી બચવા માટે આખો દદવસ કાદવમા​ાં પડયો રહે છે . ગેંડાના િરીર પર વાળ હોતા નથી, માત્ર તેમની પછડી ાં ૂ પર અને કાન પર જ વાળ હોય છે . તેમના નખ હાથી જેવા હોય છે . ગેંડો િાકાહારી િાણી છે . તે મોટાભાગે ઘાસ, પા​ાંદડા​ાં અને વનસ્પશત આરોગે છે . ભારે િરીર હોવા છતા​ાં ગેંડો િશત કલાકે પચાસ દકલોમીટરની ઝડપે દોડે છે . તેની સઘ ાં ૂ વાની અને સા​ાંભળવાની િક્ક્ત સારી હોય છે પણ તેની જોવાની િક્ક્ત ઓછી હોય છે . જલદાપારાના જગલમા​ાં ાં ભસીન અને હાથીના ઝાંડ ખ ૂબ જ નજીકથી જોવા મળયા. જગલની ાં હવાની સુગધ ાં થી અમારાંુ મન તરબતર થઈ ગર્ુ.ાં તમે પણ અનુકૂળ સમયે જલદાપારાની મુલાકાત ચોક્કસ લેજો.

16

જલદાપારાની ઝલક

17

સવાલ-જવાબ 1.

પા​ાંચ નદીઓનો િદે િ ક્ા​ાં આવેલો છે ?

જવાબ : પાંચ+આમ=પાંજ+આબ=પા​ાંચ નદીઓનો િદે િ પાંજાબ આ

રીતે

નામ

પડર્ુ.ાં

આ

પા​ાંચ

નદીઓના​ાં

નામ

:બચનાબ,ઝેલમ,બબયાસ,રશવ અને સતલજ.

2.

રાજધાની ના હોય એવુાં શવશ્વનુ ાં સૌથી મોટુાં નગર કર્ુાં છે ?

જવાબ : ચીનનુ ાં િા​ાંઘાઇ શવશ્વનુ ાં સૌથી મોટુાં નગર છે , જે રાજધાની નથી.

3.

ભારતનુ ાં િથમ જળવીજળી મથક ક્ા​ાં સ્થપાર્ુ?ાં

જવાબ : ભારતનુ ાં િથમ જળવીજળી મથક 1902મા​ાં શિવસમ ૃિ, કણાથટક ખાતે સ્થપાર્ુ.ાં

18

4.

ભારતની િથમ સ્ટીમર જલઉષા ક્ા​ાંથી તરતી મુકાઇ?

જવાબ : ભારતના શનશમિત િથમ સ્ટીમર ‘જલઉષા’ 1948મા​ાં જવાહરલાલના હસ્તે શવિાખાપટ્ટનમથી તરતી મુકાઇ.

5.

દે િમા​ાં પહેલ ુાં શનજી પત્ન કર્ુ,ાં ક્ા​ાં સ્થપાર્ુ?ાં

જવાબ : ગુજરાતમા​ાં અદાણી પત્ન કાંપનીએ પહેલ ુાં શનજી પત્ન પીપાવાવ સ્થપાર્ુ.ાં 6.

બાઇકોનુર િેને માટે જાણીત ુાં છે ? ક્ા​ાં આવ્ર્ુ?ાં

જવાબ : પ ૂવે સોશવયેત સાંઘના અને હવે સ્વતાંત્ર દે િના​ાં કઝાખસ્તાનનુ ાં નગર બાઇકોનુર મહત્વનુ ાં અંતદરક્ષ કેનર છે .

1984મા​ાં ભારતના રાકેિ િમાથને આ સ્થળે થી અંતદરક્ષમા​ાં મોકલવામા​ાં આવ્યા હતા.

7.

ઉતરાખાંડના ચાર ધામમા​ાં કયા ધામે છે ક સુધી બસમાગથ છે ?

જવાબ : ઉતરાખાંડના ચાર ધામો પિીમથી પ ૂવથ જમનોત્રી, ગાંગોત્રી, કેદારનાથ અને બરીનાથ છે ક ધામ સુધી બસમાગથ છે .

19

8.

કકથ વ ૃત ગુજરાતમા​ાં ક્ારે આવ્યા? ક્ા​ાંથી આવ્યા?

જવાબ : કચ્છ, પાટણ, મહેસાણા, સાબરકા​ાંઠા અને અરવલ્લીએ પા​ાંચ માંડળોમા​ાંથી કકથ વ ૃત પસાર થાય છે .

9.

ગુજરાતનો પીરોટન બેટ ક્ા​ાં આવેલો છે ?

જવાબ : પીરોટન બેટ કચ્છના અખાતમા​ાં જામનગરમા​ાં આવેલો છે .

10. મુઘલ બાગ ક્ા​ાં આવેલો છે ? જવાબ : રાટરપશત ભવનના શવિાળ બાગનુ ાં નામ કેનરએ મુઘલ બાગ નામ આપેલ ુાં છે .

20

જ્ઞાન – વવજ્ઞાન બાઈનરી સાંખ્યા પહેલા ધોરણમા​ાં હતા ત્યારથી જ, અરે ! નસથરીમા​ાંથી જ આપણને એકડાનુ ાં જ્ઞાન કરાવવામા​ાં આવે છે , અને એક થી દસ તો આપણા પાક્કા ! પણ તમને ખબર છે કે તમે આ સ્ક્રીન પર જે કાંઇ જુઓ છે કે સા​ાંભળો છો, તે બધુાં એક અને શ ૂનય શસવાય કશુાં નથી? તમે કહેિો કે આ કેવી પાગલ જેવી વાત કરો છો? જો મારામા​ાં શવશ્વાસ ના બેસતો હોય તો કોઇ કમ્પ્ર્ુટરના ખા​ાંને પ ૂછી જોજો ! તમને ખાતરી થઇ

જિે

કે

આ

વાત

સાચી

છે .

અલ્યા ભઇ ! માની લીધુાં કે કમ્પ્ર્ુટરમા​ાં આ બે જ સાંખ્યાઓ વપરાય છે . તો પછી આપણને િીદ ખાલી ખાલી આટલુાં બધુાં ગબણત ભણાવે છે ? વાત જાણે એમ છે ને કે, આપણે કમ્પ્ર્ુટર નથી એટલે આપણી વાત જુદી

અને

આ

ભાઇની

વાત

જુદી.

કમ્પ્ર્ુટર મિીન છે અને આપણુાં મગજ જીવતી ચીજ છે . આપણે તો સુપર કમ્પ્ર્ુટરથી પણ વધારે હોંશિયાર છીએ ! અલ્યા, તો જ માણસ

21

સુપર

કમ્પ્ર્ુટર

બનાવી

િકે

ને!

ચાલો ત્યારે આજે થોડો પદરચય કમ્પ્ર્ુટરના ગબણત શવિે લઇએ. આ ગબણતને બાઇનરી બીજગબણત ( Binary Algebra) કહે છે . બે જ આંકડા – 1

અને

0

ચાલો, એક થી દસ લખીએ – 0—0 1 —1 2 — 10 3 — 11 4 — 100 5 — 101 6 — 110 7 — 111 8 — 1000 9 — 1001 10 — 1010 બસ, આમ જ કમ્પ્ર્ ૂટરના ગબણતમા​ાં સાંખ્યાઓ 1 અને 10 વડે બનતી જે છે . હવે બોલો કર્ુાં ગબણત સારાંુ ? !

22

ઉત્તમ રમત એકાગ્રતા વધારો

નાના

બાળકો

એટલે

નરી

ચાંચળતા….

મારા જેવા​ાં બાળકો જરા પણ અવાજ કે ધમાલ ન કરે અને છતા​ાં પણ તેમને સારી રીતે રમાડી િકાય તે માટે એક તરકીબ છે . ઉપર બચત્રમા​ાં બતાવ્ર્ુાં છે તે મુજબ એક એક વતુળ થ , ચોરસ અને શત્રકોણ દોરવાના. પછી બાળકોને જણાવવુાં કે હવે તેની અંદર અંદર પેનસીલથી લાઇન દોરતા જાઓ…..હાથ ઉપાડવાનો નહીં અને કેટલી લાઇન અંદર દોરી િકો છો તે જોઇએ….વળી જો કોઇ લાઇન પાસેની લાઇનને અડકી જાય તો આઉટ ગણાય…..ખ ૂબ જ મઝા 23

આવિે. તમને અને બાળકોને પણ ….સાંપ ૂણથ િા​ાંશત અને ભરપ ૂર એકાગ્રતા…. એક લાઇન બીજી નજીકની લાઇનને અડકી ન જાય તે માટે બાળકોને પહેલા​ાં તો દૂર દૂર લાઇન દોરવાનુ ાં કહો. પછી એમને જ ખ્યાલ આવિે કે આમ તો ખ ૂબ ઓછી લાઇન દોરાય છે .. એટલે પછી િરૂ થિે ખરાખરીની રમત….માત્ર બાળકો જ નહીં પણ મોટાઓ પણ આ રમતમા​ાં જોડાઈ િકે. બધાના માટે આ એક ઉત્મ રમત છે . ચાલો, તો િરૂ કરી દો આ રમત અને જુઓ તો ખરા તમે કેટલી

લાઇન

અંદર

અંદર

દોરી

િકો

છો

!

હા,…. એ વાતની હુ ાં ખાતરી આપુાં છાં કે જો આવી રમત વારાં વાર રમવામા​ાં આવે તો એકાગ્રતા જરૂર વધે જ… અને

જો

જો

હોં…

એકથી વધુ બાળકો આ રમત રમવા તૈયાર થાય ત્યારે દરે ક બાળકને એક જ સરખી શત્રજ્યાવાળાં વતુળ થ દોરી આપવાનુ ાં . જો ચોરસ દોરો તો ચોરસની ચારે બાજુન ુ ાં માપ એકસરખુાં રાખી દરે ક બાળકને સમાન ચોરસ આપવાનુ ાં …શત્રકોણની પણ દરે ક બાજુની લાંબાઇ સમાન હોય તે ધ્યાનમા​ાં રાખવાનુ ાં ….

24

જોડકણા​ાં [

ચોરી કરવા ચાલ્યા ચોર, સોની પોળમા​ાં થાતો િોર, શસપાહી મળયા સામા, મા ના ભાઈ તે મામા.. મામા લાવે છૂક છૂક ગાડી, માને માટે લાવે સાડી, સાડીના રાં ગ પાકા, બાપાના ભાઈ તે કાકા.. કાકા કાકા કારે લી, કાકીએ વઘારે લી, કાકા પડયા રોઇ, બાપની બહેન તે ફોઈ… ફોઇ ફૂલડા લાવે છે , ફુઆને વધાવે છે , ફુઆ ગયા કાિી, માની બહેન તે માસી..

25