Baldarshan -13

7 માર્ચ, 2021

વર્ચ : 2

અંક : 13 તંત્રી : તાનીશ શાહ સહતંત્રી : કનનષ્ક શાહ પથદશચક : વૈશાલી શાહ સહયોગ : પ્રદીપ શાહ

પ્રયોજક : પાર્શ્ચનાથ ઇન્ફોટે ક , અમદાવાદ.

0

તંત્રી લેખ નમસ્તે, આજે હુ ું ખૂબ ખુશ અને ઉત્સાહહત છુ​ું. બાલદશશન –13 પ્રગટ થઈ રહ્ુ​ું છે. જોતજોતામાું બાલદશશન 1 વર્શનુ​ું થઈ ગયુ​ું અને હુ ું પણ 11 વર્શનો ! મારા નાનકડા પ્રયાસને હબરદાવવા માટે હુ ું સહુ નો આભાર માનુ​ું છુ​ું. બાલદશશનમાું કઈુંક નવુ​ું કરવુ​ું હતુ​ું પણ હમણાું ઘણો સામે હિકે ટની પ્રેહટટસમાું જતો રહે છે. મમ્મી વારું વાર તારીખ યાદ અપાવે છે એટલે થોડુ​ું સમયસર કામ કરવાની કોહશશ કરું છુ​ું પણ મમ્મીને ના ગમે એવુ​ું જ થઈ જાય છે; મમ્મી, સોરી ! હવે પછીથી થોડુ​ું સમયસર કામ પૂરું કરવાની કોહશશ કરીશ. અને મમ્મીને મનાવવા માટે માર્શ મહહનાની 8 મી તારીખે આવતા આુંતરરાષ્ટ્રીય મહહલા હદવસ હનહમત્તે મમ્મી માટે મેં અુંગ્રજી ે માું એક કહવતા લખી છે . એ પણ આ અુંકમાું મૂકી છે . બાલદશશન માટે સતત એક વર્શ, બાર મહહનાથી મારી સાથે રહેવા માટે તમારા સહુ નો ખૂબ ખૂબ આભાર ! અને હવે બીજા વર્શના પહેલાું અુંકમાું થોડી નવી વાતો, પણ વધારે સારી વાતો સાથે અુંક 14 લઈને આવીશ, પ્રોહમસ !

1

અનુક્રમનિકા

❖

તુંત્રી લેખ

❖

વાતાશ

❖

નવી માહહતી

❖

જાણવા જેવુ​ું

❖

ઉખાણાું

❖

Poem

❖

મારો પ્રવાસ

❖

ર્ાલી ર્ેહલલન

2

વાતાચ શિકારી કૂતરો અને સસલ ું

કેટલાક શિકારીઓ જગલમાું ું શિકાર કરવા ગયા હતાું. એમની સાથે એમનો એક શિકારી કૂતરો પણ હતો.

શિકારીઓ જગલમાું ું બપોરે એક ઝાડ નીચે આરામ કરવા બેઠા. ૂ રાએ એક સસલાને જોય. કૂતરો સસલાની પાછળ એમના શિકારી કત

3

પડયો. સસલ ું જીવ બચાવવા ઝડપથી દોડત ું હત ું. કૂતરો પણ એને પકડવા છલાુંગો ભરીને દોડતો હતો.

શિકારીઓમાુંનો એક જણ કૂતરાની અને સસલાની આ રમત જોઈ રહ્યો હતો. કૂતરો ઘણો દોડયો, પણ પેલ ું સસલ ું હાથ આવય ું નહીં. છે વટે તે એક એક ઝાડીમાું બેસી ગય ું; અને કૂતરો હાથ ઘસતો રહી ગયો. એ હાુંફતો-ફાુંફતો પાછો વળ્યો.

આ જોઈ પેલા શિકારીએ કૂતરાની મશ્કરી કરતાું કહ્ય, “અલ્યા, એક સસલા જેવા મામ ૂલી પ્રાણીને પણ ત ૂ પકડી ન િક્યો?”

શિકારી કૂતરો કોઇની ચઢવણીથી ચઢે એવો નહતો. એ િાણો હતો. તેણે શિકારીને ઠુંડે કલેજે જવાબ આપતા કહ્ય,ું “િેઠ, હ ું તો માત્ર મારા અત્યારના ભોજન માટે જ દોડતો હતો, જ્યારે સસલ ું તો પોતાનો પ્રાણ બચાવવા દોડત ું હત ું!”

4

નવી માનહતી ફ્રિસ્ટેશિયન્સ એટલે શ?ું ફ્રિસ્ટેશિયન્સ એટલે શ્રીમ્પ, પ્રોન અને ક્રેફીિ, કરચલા અને સાુંઢા. તેમને કરોડરજ્જ હોતી નથી. તેના બદલે િરીરને ઢાુંકતાું સાુંધાવાળાું કવચ હોય છે . તે સાદા કે ખારા પાણીમાું રહે છે , જ્યારે કેટલાક જમીન ઉપર પણ રહે છે , જ્યારે કેટલાક જમીન ઉપર પણ રહે છે . ભય લાગતાું બખ્તફ્રરયા િરીરને એક ગોળમાું ફેરવી નાખત ું વ ૂડલાઉઝ પણ ફ્રિસ્ટેશિયન્સ છે .

5

પાસપોટટ એટલે શ?ું પાસપોટટ

એટલે સરકાર ધ્વારા અપાયેલો પરદે િ ફરવાનો

પરવાનો. તે જાત-વતટણ ૂકનો પણ નમ ૂના છે :સરકારના નામે અન્ય દે િોમાું સલામત રીતે ફરવા માટેન ું એક કહેણ. પાસપોટટ થી એક દે િ છોડી િકો પણ જરૂર નથી કે બીજા દે િમાું પ્રવેિી િકો. કેટલાક દે િો તે માટે શવસાનો આગ્રહ રાખે છે . વીસા એટલે અન્ય દે િમાું પ્રવેિવાનો પરવાનો.

જાિવા જેવું 6

જાણવા જેવ ું સેમાફોર એટલે શ?ું

સેમાફોર એક સુંકેત છે જેમાું માનવીઓન એવી રીતે જદી-જદી સ્સ્થશતમાું લુંબાવવામાું આવે છે કે જેથી મ ૂળાક્ષરો બની રહે. તે 1794માું િાપે નામના િેંચે િોધેલો. ઇલેક્ટ્રિક તારની િોધ પહેલાું દૂર અંતરના સુંદેિા મોકલવા આ સુંકેતનો ઉપયોગ થતો. બે બાજ વાળા રે લવે શસગ્નલ જેવા બે યાુંશત્રક હાથવાળું સાધનને પણ સેમાફોર કહે છે . આ સાધન આજે પણ દફ્રરયા પર વપરાય છે .

7

સેમાફોર સુંકેતના ફોટોની ઝલક

8

માર્ચનો અર્ચ શ?ું

વાવાઝોડા અને વરસાદવાળા માચટ મફ્રહનાન ું નામ યદ્ધદે વતાના નામે પડે એથી વધ બીજ ું શ ું યોગ્ય હોઈ િકે? મુંગળ યદ્ધદે વતા હતો જે એના ઘાતકી, દાઢીવાળા ચહેરા, બખ્તર અને હેલમેટથી સજ્જ માથ ું અને ઢાળ તથા ભાલાથી સજ્જ િરીરથી છત ું થાય છે . તે ખેતીનો પણ દે વતા હતો. વાવણી પહેલાું તેની પ્રાથટના થતી. માચટ મુંગળનો મફ્રહનો છે . કારણકે તેનાથી રોમનો માટે મહત્વની એવી બે મોસમ - યદ્ધ અને ખેતી િરૂ થતી.

9

જલલયસ સસઝર

10

ઉખાણાું

1.

એવી કઈ વસ્ત છે જે તમારી ઉપરથી ચાલી જાય તો પણ તમને કાુંઈ ના થાય?

જવાબ - શવમાન

2.

કાળો ખોલો સફેદ સવારી; એક ઉતરે તો બીજાની વારી. બોલો કોણ?

જવાબ – તાવડી – રોટલી 11

3.

નામ એન ું બટાડો, જે બીમાર નથી છતાું તેને ગોળી આપવામાું આવે છે !

જવાબ – બુંદૂક

4.

એવી કઈ વસ્ત છે જેને બુંધ કરી િકીએ; પણ ખોલી ના િકીએ?

જવાબ – અલામટ

12

Poem SHINING MOM This poem is dedicated to my MOM on International Woman’s Day; written by me (Taanish) My mom is very beautiful; She loves to make me April fool.

‘M’ is for the millions smile; Makes my world greater shine.

‘O’ is for the oceanic kind; Keeps all worries leg-behind.

‘T’ is for the talented; I am very much privileged.

‘H’ is for the honesty; Make me feel vasty.

‘E’ is for the evergreen; Makes our home silver screen.

‘R’ is for the radiant; She is very brilliant.

13

મારો પ્રવાસ તારું ગાનો તરવરાટ મને ખબર હતી! કે તમે બધા મારી પ્રવાસની વાતો સાુંભળવાની રાહ જોતાું જ હિો, કારણકે તમે લોકો મને છોડતા જ નથી. ચાલો, હ ું તમને લઈ જઉ તારું ગા.

હ ું 4થા ધોરણમાું હતો. દીવાળી વેકેિન પહેલાું અમને ત્રણ ફ્રદવસ પ્રવાસ માટે તારું ગા લઈ ગયા હતા. અમદાવાદ િહેરથી ૧૪૦ ફ્રકમી દૂર સ્સ્થત તારું ગા જૈન મુંફ્રદરો માટે જાણીત ું તીથટસ્થળ છે . આ પહાડી શવસ્તારને જૈન શસદ્ધ ક્ષેત્ર પણ કહેવાય છે . તારું ગા પવટતમાળા મહેસાણા જજલ્લામાું વડનગરથી આિરે 20 ફ્રક.મી. દૂર અરવલીની પવટતમાળા પર સ્સ્થત છે . દરે ક પ્રવાસની જેમ ત્રણ બસ અને એક જીપમાું જવાન ું હત ું. મારે તો બસના બદલે જીપમાું જ જવ ું હત ું. વહેલી સવારે તારું ગા જવા

14

માટે નીકળ્યા. રસ્તામાું વચ્ચે નાસ્તો કરવા જ્યાું ઊભા રહ્યા ત્યારે મને ખબર પડી કે બસ તો સ્લીશપિંગ કોચ છે ! મને સ્લીશપિંગ કોચનો બહ જ િોખ. એક બસમાું બે રૂમ ખાલી હતા. એટલે બધા બસમાું ભાગ્યા. બસમાું બહ મજા આવી. અમે ગીતો ગાયા, અંતાક્ષરી રમ્યા. એવી રીતે રમતા-રમતા તારું ગા પહોંચ્યા. તરું ગમાું 3 કીલોમીટરનો ઢાળ ચઢવાનો હતો. અને એ પણ પોતાનો સામાન લઈને ચઢવાન ું ! ઢાળ ચડતી વખતે વચ્ચે એક છોકરાને ડી-હાઇડ્રેિન થય ું અને એનો બધો સામાન મારે અને મારા િેન્ડને ઊંચકવો પડયો. ઢાળ ઉપર એક જૈન ધરમિાળામાું અમારે રહેવાન ું હત ું. એન ું ભોજનાલય ધરમિાળાથી અડધો ફ્રકલોમીટર દૂર હત ું. અમને બધાને એટલી બધી

ભ ૂખ લાગી હતી કે બધાએ પોતાનો સામાન રૂમમાું મ ૂક્યો

અને ભોજનાલય તરફ ભાગ્યા. જમ્યા પછી મસ્ત ઠુંડી-ઠુંડી છાિ પીધી અને પછી ત્યાું રમ્યા મસ્તી કરી પછી સાુંજે નાના િેક પર ગયા. ત્યાું અમે નવા પક્ષી જોયા. તારું ગામાું પાુંચ રું ગના દીપડા જોવા મળે છે . કાળો, પીળો, વાદળી અને બીજા બે યાદ નથી. એમાુંથી કાળો દીપડો અમે લોકોએ જોયો

15

હતો. પછી પાછા આવીને પહેલા ધરમિાળા ગયા. િેિ થયા અને પછી અમે લોકો અરે , જતા ના રે હતા, આપણે અમદાવાદ નથી જતાું ભોજનાલય જઈએ

છીએ.

આજે પાઉં-ભાજી જમવાની

લલજ્જત લેવાની છે . જમ્યા પછી અમે બધાું રમતા હતાું અને અમારા એક સરે એકદમ બ ૂમ પડી કે, દીપડો આવયો ! અમે બધા ડરી ગયા. સરે અમને બધાને ડરાવયા. અમે બધા ડરતા રહ્યા. અને સર ડરાવતા રહ્યા. સર ખડખડાટ હસ્યાું અને કહ્ય ું કે, અમે મસ્તી કરીએ છીએ. અમે તો ડઘાઈ જ ગયા, પણ પછી જીવમાું જીવ બેઠો. કેમ્પ ફાયર કરતી વખતે પાછી બહ બધી રમતો રમ્યા, અંતાક્ષરી રમ્યા. અને સ ૂઈ ગયા. પ્રવાસમાું અડધી રાત્રે ઊઠીને શમત્રો સાથે મસ્તી તો બનતી હૈ ના! ના, ના, મજાક કરું છું. અમારી સાથે સર પણ સ ૂતા હતા. એટલે અડધી રાત્રે મસ્તી ના કરી િકયા! બીજા ફ્રદવસે વહેલી સવારે મસ્ત મજાનાું એક નાના િેક પર ગયા. એ િેક પર એક નાની ગફા પણ હતી. પહાડ અને જગલના ું િેકની મજા જ કઇંક જદી હોય છે . ના જોયેલી ઘણી બધી જગ્યાઓ, 16

વાતાટમાું વાુંચી હોય તેવી જગ્યાઓ જોવાની મજા આવી જાય. જાણે કે વાતાટ સાચી બની ગઈ હોય ! અમે એ ગફામાું ફયાટ, રમ્યા, મજા કરી. ફાુંદોની વચ્ચે આવેલી ગફામાું ખીબ ઠુંડક હતી, એક મજાની સગુંધ હતી. મને ખબર ના પડી કે િેની સગુંધ છે . પણ ખ ૂબ મજા આવી. પાછા આવી ત્યાું દૂધ નાસ્તો કરીને મસ્તી કરી અને રૂમમાું જઈને સરની સ ૂચના મજબ આરામ કરવાનો હતો પણ અમે તો સર જોડે જ મસ્તી કરી. એક વાત કહ? ું મારા મમ્મી – પપ્પા મને અને મારા ભાઈને કોઈ ફ્રદવસ પ્રવાસ માટે ના કહેતા જ નથી. સ્કૂલમાુંથી પણ મોકલે અને એમની સાથે પણ લઈ જાય. પ્રવાસોમાું ફરવાના લીધે અમને જદી-જદી જગ્યાઓ શવષે ખ ૂબ જાણવા મળે . મને તો એવ ું થાય કે બસ, પ્રવાસો જ કરતો રહ.ું

તો ચાલો, પાછા મળીએ, આવતા અંકમાું, સાયકલ પ્રવાસની વાતો સાથે, આવજો.

17

તારું ગાની ઝલક

18

શબ્દોગ્રાફી ચાલી ચેપ્પ્લન {જ. 16 એશપ્રલ 1889, લુંડન; અ. 25 ફ્રડસેમ્બર 1977, જજનીવા}

શસનેક્ષેત્રના મહાન સર્જક, હાસ્યરશસક અલભનેતા તથા ફ્રદગદ ્ િટક. તેમની માતા રું ગભ ૂશમના તખ્તા પર ‘રું ગલી’ જેવ ું પાત્ર ભજવતી અને શપતા અચ્છા ગાયક હતા. શપતાના અકાળ અવસાનથી અત્યુંત ગરીબીમાું ઊછરતા ચાલીએ પાુંચ વષટની ઉંમરથી તખ્તા પર અલભનય કરવા માુંડેલો. પછી અમેફ્રરકા પહોંચી ત્યાું નાની નાની 19

મગ ું ૂ ી ફ્રફલ્મોમાું અલભનય આપવા મુંડેલો. ‘ધ વૉવ-વૉવ’ , ‘આ નાઈટ ઈન અ લન્ડન રલબ’ વગેરે એની ત્યારની જાણીતી ફ્રફલ્મો છે . એ પછી ‘મેફ્રકિંગ એ લલશવિંગ’ અને ‘ધ કીડ ઓટોરે ઇસ એમની જાણીતી ફ્રફલ્મો છે . 1914માું એમની લગભગ 35 નાની ફ્રફલ્મો બની. લઘરવઘર, રખડ, ભોપા જેવી એની લાક્ષલણક હાસ્યાસ્પદ અદાનો અહીંથી આરું ભ થયો. (વધ વાતો આવતા અંકે)

20