Baldarshan - 15

7 મે, 2021

વર્ષ : 2

અંક : 15 તંત્રી : તાનીશ શાહ સહતંત્રી : કનનષ્ક શાહ પથદશષક : વૈશાલી શાહ સહયોગ : પ્રદીપ શાહ

પ્રયોજક : પાર્શ્ષનાથ ઇન્ફોટે ક , અમદાવાદ.

0

તંત્રી લેખ નમસ્તે, બાલદર્શન –15 પ્રગટ થઈ રહ્યું છે ! મને વિશ્વાસ જ નથી થતો કે હય ું આટલા બધા મહીના સયધી સળું ગ એક કામ કરી ર્કયું ! આ માટે હય ું તમારા બધાનો આભાર માનયું છયું કે , તમે દર મહીને બાલદર્શનની રાહ જય ઓ છો અને એ િાુંચીને મને હોું કરો છો. કોઈ નાના બાળકને સાચિે એમ તમે બધાએ મારા કામને સાચિી રાખ્યું છે. બાલદર્શનમાું કઈુંક નિયું કરિયું હતયું ; જે છેલ્ લા બે િખતના અુંકમાું કરી ર્ક્યો છયું. ઘણી નિી કૉલમ ઉમેરી છે. તમને િાુંચિાની અને જાણિાની મજા આિવત હર્ે. એક ખાસ આનુંદની િાત ! હય ું હમણાું ભણિા માટે થોડો સજાગ થ્ો છયું, એટલે મમ્મી ખયર્ છે. દય વન્ાને સમજિા માટે એટલાસને સમજિાની કોવર્ર્ કરી રહ્ો છયું અને ઘણયું નિયું ર્ીખી રહ્ો છયું એટલે હિે પછીના અુંકથી દે ર્-દય વન્ાની સફર કરીર્યું. આ અુંકમાું પણ ઘણયું નિયું લખિાનો પ્ર્ાસ ક્ો છે. તમને ગમર્ે. તો માણો, બાલદર્શન – 15.

1

અનુક્રમનિકા

❖

તુંત્રી લેખ

❖

િાતાશ

❖

English Story

❖

નિી માવહતી

❖

જાણિા જેિયું

❖

પક્ષીઓના ઉખાણાું

❖

English Poem

❖

જ્ઞાન – વિજ્ઞાન

❖

ઉત્તમ રમત

❖

અજા્બીઓ

❖

પ્રિાસ

2

વાતાષ બે કૂકડ ાં

બે કૂકડ ાં હત . બાંને લડવ મ ાં શ ૂર હત .

એકવ ર બાંનેને એક ઉકરડ ની બ બતમ ાં ભ રે ઝગડો થયો. એક કૂકડો કહે, “આ ઉકરડો મ રો છે .” બીજો કહે, “હ ાં તો વર્ષોથી આમ થ ાં ી જ ખોર ક મેળવ ાં છાં. આ મ રો ઉકરડો છે .” બાંને મમતે ચડય . બાંને વચ્ચે ભ રે લડ ઈ થઈ. કૂકડ ઓ લડે એટલે ખખ ાં ૂ ર યદ્ધ થ ય. જે જબરો હોય તે જીતે.

3

છે વટે જબરો કૂકડો જીત્યો અને નબળો હ યો. હ રે લો કૂકડો હત શ થઈને એક દીવ લની બ જમ ાં લપ ઈને બેઠો.

ૂ ડ નો ગવવ મ તો ન હતો. એ બ જમ ાં આવેલ ઘરન જીતેલ કક છ પર ઉપર ચડયો અને વવજયન મદમ ાં પ ખ ાં ો પહોળી કરીને ‘કૂકડે કૂક, કૂકડે કૂક’ એમ મોટેથી પોક રો કરવ લ ગ્યો. એ વખતે ઊંચે આક શમ ાં એક ગરડ ઉડત ાં હત ાં. તેણે મોટેથી બ ૂમો પ ડત કૂકડ ભ ઈનો અવ જ સ ભ ાં ળ્યો. ગરડ આ કૂકડ ને જોત ાં જ નીચે ઉતરી આવય ાં અને પોત ન એક જ પાંજાબી ઝ પટ વડે એને આખો ને આખો ઉપ ડીને આક શમ ાં લઈ ગય ાં.

હ રે લ કૂકડો હવે ધીરે થી દદવ લન ખ ૂણેથી બહ ર નીકળ્યો અને પેલ ઉકરડ ઉપર બેસી ગયો.

4

English Story The lion and cows

Once upon a time there lived four cows in the forest. Every day they used to graze together in a particular spot. They were all friends. One day a lion saw the cows grazing together. The lion wanted to eat them so he went to catch them. When the cows saw the lion, all of them fought with him. The lion had to run away. A few days passed and the cow quarreled between themselves and started grazing separately. One by one the lion killed all of them.

5

નવી માનહતી ‘મે’ નો અથવ શો થ ય?

મેય દે વી ઉપરથી મે મદહન ન ાં ન મ પડ્.ાં તે પ્રવસદ્ધ નહોતી પણ તેન વપત એટલ સે પ ૃથ્વીને પોત ન ખભ ઉપર ટેકવી હતી. તેને હરમીસ ન મનો પત્ર હતો. તે ખ ૂબ જ પ્રવસદ્ધ હતો. મધ્યયગમ ાં 1લી મેની ઉજવણી ઈંગ્લેંડમ ાં મે ર ણીન ર જ્યભભર્ષેક અને મે-સ્તાંભ ફરતે ન ૃત્ય ધ્વ ર થતી.

1889થી મે-ડેન રોજ સ મ્યવ દી દે શોમ ાં રજા હોય છે .

6

ક્રોવમયમ એટલે શ?ાં

1797મ ાં ફ્રેંચ કેવમસ્ટ વોકેલીને ક્રોવમયમ શોધ્ય ાં હત ાં. તે ચાંદેરી ધ ત છે . તેને ક ટ લ ગતો નથી. તેથી તે ખવ ઇ જતી ધ તઓન રક્ષણ મ ટે વપર ય છે . તે કોદટિંગ તરીકે પણ ઓળખ ય છે . દ .ત. ક્રોવમયમ પ્લેદટિંગમ ાં

ધ તની

વસ્તઓ

ઉપર

ક્રોવમયમન ાં પ તળાં

પડ

ચડ વવ મ ાં આવે છે . તે સ્ટેનલેસ સ્ટીલન ાં પણ એક ઘટક છે , તેથી જ તેને ક ટ નથી લ ગતો.

7

જાિવા જેવું બીજગભણતની શરૂઆત બીજગભણત એ ગભણતની એવી શ ખ છે કે જેની શરૂઆત ઈ.સ. પ ૂવે 1550મ ાં થઈ હોય એવ ાં કહેવ ય છે . 3500 વર્ષવ પ ૂવે ઇજજપ્તન લોકોએ અજ્ઞ ત સાંખ્ય ઓ ઓળખવ મ ટેન સાંકેતનો ઉપયોગ કયો હતો.

300 વર્ષવ પહેલ ાં ભ રતમ ાં અજ્ઞ ત સાંખ્ય ઓને અક્ષરોને ઉપયોગથી ઓળખવ અને અભભવયક્તતની રચન કરવી એ એક સ મ ન્ય બ બત હતી. ઘણ

મહ ન ગભણતશ સ્ત્રીઓ જેવ

કે આયવભટ્ટ

{જન્મ 598 ઈ.સ.}, મહ વીર {જે લગભગ 850 ઈ.સ.મ .ાં રહ્ય }, ભ સ્કર II {જન્મ 1114 ઈ.સ.} અને ઘણ બધ એ બીજગભણતન અભ્ય સમ ાં ઘણો ફ ળો આપેલ છે . તેમણે આ ગભણત મ ટે જદ ાં – જદ ાં ન મ આપેલ . જેવ કે, બીજ, વણવ વગેરે. અજ્ઞ ત સાંખ્ય ને દશ વવવ મ ટે રાં ગોન ાં ન મન પ્રથમ અક્ષરનો ઉપયોગ કયો. જેમ કે ક ળ મ ટે ક ,અને ની એ નીલ {વ દળી}મ ટે. બીજગભણત ન મ ભ રતમ ાં આ પ્ર ચીન ગભણતશ સ્ત્રીઓન સમયન ાં છે .

8

ઈ.સ. 825 પ ૂવે અરબન ગભણતશસ્ત્રી દ્વ ર લખ યેલ પસ્તક ‘aljebar w’ al almugabalah’ શબ્દ લેવ મ ાં આવેલ છે . તે ગભણતશ સ્ત્રી બગદ દન મહમદ ઇબ્ન અલખ્વ રીઝમી હત .

9

પક્ષીઓન ઉખ ણ ાં 1.

સવ રે સૌને જગ ડે છે , મગટ એને મ થે સોહે છે , મ ત જીન ાં પણ વ હન છે , કહો સખી એ કોણ છે ..?

ૂ ડો જવ બ-કક

2.

દૂર દૂર સધી નજર ન ખી ને, ખ વ ન ાં એ શોધે છે , સૌથી ઊંચ ાં ઊડે એ ગગનમ ,ાં મરે લ પ સઓ એ કહે છે .

જવ બ-ગીધ

10

3.

છે લ્લ બે અક્ષર છે તર, પણ નથી એ કબ ૂતર, વ ડ વગડે રહે ખેતર, ઊડી જત ાં ફરી ફરફર.

જવ બ-તીતર

4.

કલગી વ ળો એ છે ભ ઈ, સૌને તૌડળે બેસે છે ભ ઈ, પીંછ પથરી કરે એ કળ , ટહક કરતો એ જતો ભ ઈ.

જવ બ-મોર

11

POEM First day at school

I wonder If my drawing Will be as good as theirs.

I wonder If they’ll like me Or just be full of stares.

I wonder If my teacher Will look like mom or gran.

I wonder If my puppy Will wonder where I am.

12

જ્ઞાન-વિજ્ઞાન ખગોળ વિજ્ઞાનની શોધખોળ સ ૂર્ય બ્રહ્ા​ાંડમા​ાં કેન્દ્ર સ્થાને છે 1529મ ાં વનકોલસ કોપરવનકસએ શોધ કરી કે સ ૂયવ બ્રહ્ ડ ાં મ ાં કેન્ર સ્થ ને છે અને પ ૃથ્વી એની આસપ સ ફરે છે . કોપરવનકસન ાં આ ક યવ બ્રહ્ ડ ાં વવર્ષેની આપણી સમજ અને આધવનક ખગોળશ સ્ત્રનો પ્ર રાં ભ છે . આ વૈજ્ઞ વનક હકીકત સ ભબત કરવ મ ટે વૈજ્ઞ વનક આધ રનો સહ રો લેન ર કોપરવનકસ સૌપ્રથમ વૈજ્ઞ વનક હત . એમન પહેલ ાં તકવ અને અનમ નનો જ આધ ર લેવ તો. આ રીતે કોપરવનકસએ આધવનક વૈજ્ઞ વનક પધ્ધવતનો ઉપયોગ કરવ ની પણ શરૂઆત કરી. ગ્રહોની ગવિ 1609મ ાં જોહન્સ કેપ્લરએ શોધ કરી કે ગ્રહો સ ૂયવની ફરતે વતળ વ ક રે નહીં પણ લાંબગોળ ક રે ફરે છે .

13

આ શોધ દ્વ ર સ ૂયવમ ળ ન ગ્રહોન ચોક્કસ સ્થ ન અને પ્રદક્રય વવર્ષે સચોટ મ દહતી મળી. આટલ વર્ષો પછી હજી પણ આ પધ્ધવત ચોક્કસ ગણ ય છે . પ ૃથ્િીથી સ ૂર્યન ાં અંિર 1672મ ાં

જીઓવેન્ની

કેવસનીએ

પ ૃથ્વીથી

સ ૂયવન

અંતરની,

સ ૂયવમ ળ ન પદરમ ણની અને બ્રહ્ ડ ાં ન પદરમ ણની શોધ કરી. કેવસનીની આ શોધ થકી બ્રહ્ ડ ાં ન ાં સ ચ ાં પદરમ ણ જાણી શક ય ાં અને એ પણ ખ્ય લ આવયો કે આપણી પ ૃથ્વી તેમ ાં કેટલી બધી ન ની અને મ મલી છે . આ શોધ થઇ તે પહેલ ાં વૈજ્ઞ વનકો મ નત હત કે ગ્રહો-ત ર ઓ આપણ થી અમક કરોડ મ ઈલ દર છે . પરાં ત કેવસનીની આ શોધ બ દ તેમને ખ્ય લ આવયો કે આપણી સૌથી નજીકન ગ્રહો-ત ર ઓ પણ આપણ થી અબજો મ ઈલ દર છે ! આકાશગાંગા 1750મ ાં થોમસ ર ઈટ અને વવભલયમ હશેલએ શોધ કરી કે સ ૂયવ એ બ્રહ્ ડ ાં મ ાં કેન્ર સ્થ ને નથી પરાં ત તે તો અવક શમ ાં વવહ રી રહેલ

14

વવશ ળ રક બી આક રન ત ર ઓન ઝૂમખ ન ાં ો મ ત્ર એક ભ ગ જ છે . આ શોધ દ્વ ર વવશ ળ બ્રહ્ ડ ાં ને સમજવ ની એક નવી જ દદશ મળી અને ખ્ય લ આવયો કે આ બ્રહ્ ડ ાં મ ાં આપણ સ ૂયવ અને પ ૃથ્વી તો મ ત્ર એક ન ન સક્ષ્મ કણ જેવ જ છે .

15

રમિ પેપર ગ્લાસનો ફોન 2 પેપર ગ્લ સ લો અને એક પ તળી દોરી લો. નીચેન

બાંને ગ્લ સની

ભ ગમ ાં વચ્ચે એક ક ણ ાં કરો. તેમ ાં દોરી ભર વો.

2 જણ મ થ ાં ી એક જણ મોઢ પ સે ગ્લ સ ર ખશે અને કઈંક બોલશે. બીજો ક ન પ સે ર ખીને સ ભ ાં ળશે. તમ રો ફોન તૈય ર છે .

16

કુ દરતી અજાયબીઓ નવર્શ્ની સાત કુ દરતી અજાયબીઓ અજાયબીઓની બીજી ય દીઓની જેમ, વવશ્વની સ ત કદરતી અજાયબીની ય દી પર પણ સવવસમ ાં વત નહોતી, ક રણ કે આ ય દી કેટલી લ બ ાં ી હોવી જોઇએ તેની પર ચચ વ થઇ હતી. ઘણી સ ૂભચઓમ ન ાં ી એકન ાં સાંકલન CNN એ કયું હત ાં.

•

ગ્ર ન્ડ કેન્યન (Grand Canyon)

•

ગ્રેટ બેદરયર રીફ (Great Barrier Reef)

•

દરયો ડી જાનેરો (Rio de Janeiro)ન ાં બાંદર

•

મ ઉન્ટ એવરે સ્ટ (Mount Everest)

•

ઓરોર (Aurora)

•

પેદરકટીન (Paricutin) જ્વ ળ મખી પવવત

•

વવતટોદરય ધોધ (Victoria Falls) 17

નવી સ ત કદરતી અજાયબીઓ (New 7 Wonders of Nature) સમક લીન પ્રયત્ન હતો જેમ ાં વૈવશ્વક મતદ ન દ્વ ર લોકોએ પસાંદ કરે લી સ ત કદરતી અજાયબીઓની ય દી બન વવ મ ાં આવી હતી, તેન ાં આયોજન ન્ય ઓપન વલ્ડવ કોપોરે શન દ્વ ર કરવ મ ાં આવય ાં હત ાં, જેણે વવશ્વની નવી સ ત અજાયબીઓ (New Seven Wonders of the World)ન ાં અભભય ન ચલ વય ાં હત ાં.

સ ત કદરતી અજાયબીઓ (Seven Natural Wonders), કોઇ ફ યદ મ ટે નહી પણ સ ત કદરતી અજાયબીઓની સરક્ષ મ ટે કર યેલ ાં સ હસ હત ાં, જે પહેલેથી જ સ્થ પન પ મેલ ાં હત ાં.

18

વિશ્વની કદરિી સાિ અજાર્બીઓ

ગ્રાન્દ્ડ કેન્દ્ર્ન

મ ઉન્ટ એવરે સ્ટ

ઓરોર

ગ્રેટ બેદરયર રીફ

પેરીકટીન જ્િાળામખી

દરયો ડી જાનેરો

વવતટોદરય ધોધ 19

મારો પ્રિાસ કદરતી દદરય ઈ સૌંદયવ : દે વભ ૂવમ દ્વ રક આવી ગય ને પ છ મ ર પ્રવ સની વ તો સ ભ ાં ળવ !!! જગલ, ાં પહ ડ, નદી, રણપ્રદે શ આ બધી જગ્ય ઓએ જવ ન ાં અને કદરતની સ થે રહેવ ન ાં મ ર પદરવ રને ખ ૂબ જ ગમે છે . એટલે બે –ચ ર દદવસ મળે એટલે અમે તો નીકળી પડીએ કદરતને મ ણવ . તો ચ લો, આ વખતે દદરય દકન રે અને દદરય ની અંદર ! હ , આજે હ ાં તમને દ્વ રક ધીશની નગરીન

દદરય ની મોજ કર વ ાં. 3 વર્ષવ

પહેલ ની વ ત છે . દદરય ની અંદરનો નજારો જોવ નો શોખ હતો; મ ર પદરવ રને અને મને. અને એ શોખ પ ૂરો કરવ નો અવસર મળ્યો. મમ્મીન જન્મદદવસની ઉજવણી કરવ અને સ્કૂબ ડ ઇવવિંગ કરી દદરય ને મ ણવ . દદરય દકન ર ની મજા અને એન ાં વ ત વરણ અનેરાં હોય છે . તો ચ લો આપણે જઈએ દ્વ રક ધીશની નગરીમ ાં મજા મ ણવ ! દડસેમ્બર, 2017ની ઠાંડી ર તે 12 વ ગ્યે અમદ વ દથી નીકળી ર ત્રે બસમ ાં સફર કય વ પછી સવ રે 7 થી 8 વ ગ્ય ની વચ્ચે પહોંચ્ય . હોટલે ચ - ન સ્તો કય વ પછી મ્યઝીયમ ગય ત્ય ાં અમે 20

વવવવધ દદરય ઈ જીવો અને વસ્તઓનો ખજાનો મ ણ્યો. ડ ઇન સોરન ાં હ ડપીંજર જોય. ત્ય થ ાં ી વશવર જપર બીચ, ન ગેશ્વર જ્યોવતભલિંગ ગય હત . બીચ પર ખ ૂબ મજા - મસ્તી કરી, રમ્ય . બેટ દ્વ રક જવ મ ટે જેટી પ સે પહોંચ્ય પરાં ત સમરી તોફ નની આગ હીન ક રણે જવ ન મળ્ય,ાં પણ સ ગરક ઠ ાં ેથી સ ગરપાંખીઓને મ ણવ નો લ્હ વો મળ્યો. ર ત્રે દ્વ રક ધીશન માંદદરમ ાં આરતી કરી. ખરી મજા તો આજે, એટલે કે બીજા દદવસે આવવ ની હતી. સવ રે દદરય દકન રે સ્કૂબ ડ ઇવવિંગ કરવ ગય . પહેલ ાં તો દ્વ રક ન દદરય મ ાં મળત પરવ ળ અને અન્ય દદરય ઈ જીવો વવશે જાણ્ય ાં. સમરમ ાં રહેત ાં જીવોમ ાં રક્ષણ અને ખોર ક મેળવવ ની જદી જદી કર મતો હોય છે . શાંખ, છીપલ ાં અને દકિંમતી મોતી આ પ્રદક્રય મ ાં જ બને છે . આ જીવોન શરીરમ ાં જાત જાતન રાં ગબેરાંગી રસ યણો હોય છે . આ જીવો ન શ પ મે ત્ય રે દદરય કે ટ પન ક ઠ ાં ે કેલ્લ્શયમ ક બોનેટન થર જમ થ ય છે . વર્ષો પછી તેમ થ ાં ી રાં ગબેરાંગી પરવ ળ બને છે . પેવસદફક સમરમ ાં પરવ ળ ન આવ રાં ગબેરાંગી ટ પઓ આવેલ ાં જાય છે . આ મ દહતી મેળવય

બ દ જેની

21

આતરત થી ર હ જોત ાં હત ાં તે ઘડી આવી ગઈ. અમે બધ એ સ્કૂબ ડ ઇવવિંગ મ ટેનો સ્પેવશયલ ડ્રેસ પહેયો. અમ ર ટ્રેનરભ ઈએ અમને દદરય ની, સ્કૂબ ડ ઇવવિંગ મ ટેન જરૂરી સ ધનો, શ્વ સ લેવ ની સમજ અને સ વચેતીન પગલ ાં વીશે

પ્ર થવમક મ દહતી આપી.

ત્ય રબ દ બધ એક પછી એક ગ્રપમ ાં બોટમ ાં બેસીને દદરય ની વચ્ચે ગય . વ ર ફરથી સ્કૂબ

ડ ઇવવિંગ કય.ું દદરય ની અંદર

પરવ ળ અને અન્ય જીવોને જોય .ાં ક યદકઈંગ કય.ું પ ણીમ ાં પડય અને મજા કરી. આપણી પ ૃથ્વી પર આવેલ ાં દદરય ની વવશ ળત મ ણવ ન ાં પહેલ ાં પગલ,ાં અને એનો રોમ ચ ાં અનેરો હતો. બીજા આવ મ ર ઘણ ાં બધ ાં રોમ ચ ાં ની વ ત ફરીથી લઈને જલ્દીથી તમને મળીશ. ત્ય ાં સધી આવજો !

22

દ્વારકાની ઝલક

23