Digitalization in Clean Energy ความก้าวหน้า ของโรงไฟฟ้าดิจิทัล ในอนาคต 5 Leading Trends of Energy Markets เทรนด์ธุรกิจของ ตลาดพลังงาน แห่งอนาคต Performance Excellence กฟผ. กับประสิทธิภาพ การผลิตไฟฟ้า Getting Fresh Air from Your House Plants ‘ต้นไม้ฟอกอากาศ’ ช่วยแต่งบ้าน และลดมลพิษ Energy Future for the โดย คุณพัฒนา แสงศรีโรจน์ พลังงานเพื่ออนาคตที่ยั่งยืน MAR - APR 2020 / VOL 8 ISSUE 2
• Protective Relay Coordination Study
• Power System Stabilizer Tuning
BENEFITS
Electrical
ระบบควบคุมและป้องกันทางไฟฟ้า นับเป็นหัวใจสำาคัญของการจ่ายไฟฟ้า เป็นตัวกำาหนดความปลอดภัย ความมั่นคงและความเชื่อถือได้ของระบบไฟฟ้า กฟผ. มีความพร้อมทั้งเครื่องมือและบุคลากรที่มากด้วยทักษะ และประสบการณ์ ทำาให้มั่นใจได้ในคุณภาพและมาตรฐาน
Power Plant
System Improvement
SERVICES
โรงไฟฟ้ามีเ ถียรภาพและมั่นคง ามารถจ่ายพลังงานไฟฟ้า ได้อย่างต่อเนื่อง โรงไฟฟ้า ามารถจ่ายพลังงานไฟฟ้า ได้อย่างปลอดภัย โรงไฟฟ้า ามารถจ่ายพลังงานไฟฟ้า ได้เต็มก�าลังการผลิต
• ออกแบบ และติดตั้งระบบ ป้องกันไฟฟ้าของโรงไฟฟ้า • ออกแบบ และติดตั้งระบบ ค บคุมเครื่องก�าเนิดไฟฟ้า • ปรับปรุงระบบค บคุม ต้นก�าลังเครื่องก�าเนิดไฟฟ้า • ปรับปรุงระบบค บคุม ม้อไอน�้าของโรงไฟฟ้า • จ�าลองการท�างานและ ึก า ระบบไฟฟ้ากรณีเกิดค ามผิดปกติ ใน ภา ะจ่ายไฟรูปแบบต่าง ๆ www.egatbusiness.com +66 (0) 2436 7488, +66 (0) 95 554 6142 msd3@egat.co.th
ส ดีคุณผู้อ่าน EGAT Biznews ทุกท่านค่ะ คงปฏิเ ธไม่ได้ ่า ทุก ันนี้ทั่ โลกเริ่มตระ นัก ถึงการ ันมาใช้พลังงาน มุนเ ียน (Renewable Energy) แทนการใช้พลังงานฟอ ซิลที่มี อยู่อย่างจ�ากัดมากขึ้น กฟผ. เองก็เช่นกัน เรามีเทคโนโลยีอันทัน มัยและบุคลากรที่มีค าม เชี่ย ชาญในด้านการผลิตไฟฟ้าที่เป็นมิตรกับ ิ่งแ ดล้อม เราเตรียมพร้อมรับมือกับการเปลี่ยนแปลง ด้านพลังงาน และตอบ นองค ามต้องการใช้ไฟฟ้าของประเท ได้อย่างมั่นคง โดยแน คิด ลักของ าร ารฉบับนี้จะกล่า ถึงเรื่องทิ ทางการพัฒนาด้านพลังงานของไทยทั้งในเรื่องของแผนงานและ นโยบาย พลังงานทดแทน เทคโนโลยีดิจิทัล ร มถึงการบริ ารจัดการอย่างมีประ ิทธิภาพ �า รับบทค าม ลัก Executive View อ่านบท ัมภา ณ์ของคุณพัฒนา แ ง รีโรจน์ รองผู้ ่าการ ยุทธ า ตร์ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแ ่งประเท ไทย ซึ่งได้เล่าถึงการขับเคลื่อนองค์กรภายใต้นโยบาย ‘Energy for All’ ที่ช่ ย ร้างค ามมั่นคงทางด้านพลังงาน ร มถึงโครงการโรงไฟฟ้าชุมชน ที่ช่ ยยกระดับค ามเป็นอยู่ของประชาชนใ ้มีคุณภาพชี ิตที่ดีขึ้นและมี นร่ มในการพัฒนา พลังงานไฟฟ้าของประเท ในคอลัมน์ Succeed เราจะได้เรียนรู้เทคนิคในการบริ ารจัดการอันทรงประ ิทธิภาพ ผ่านค�า บอกเล่าของคุณนพพล พันธ์เงิน ผู้ช่ ยผู้อ�าน ยการฝ่ายบริ ารจัดการ ินทรัพย์ผลิตไฟฟ้า-2 ถึงกลยุทธ์ �าคัญที่ช่ ย ร้างค ามมั่นคงและก่อใ ้เกิดประโยชน์ ูง ุดในการผลิตไฟฟ้า ร มถึงการน�า เทคโนโลยีอันทัน มัยเข้ามาช่ ยใ ้การท�างานคล่องตั มากขึ้น การผลิตไฟฟ้าในยุคปัจจุบันได้มีการน�าเทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามาใช้ในกระบ นการต่าง ๆ ซึ่งใน คอลัมน์ Superior Experience เราได้ ัมภา ณ์คุณประเ ริฐ อินทับ ผู้ช่ ยผู้ ่าการผลิตไฟฟ้าพลังงาน มุนเ ียน ที่มาบอกเล่าถึงการพัฒนาโรงไฟฟ้าไป ู่โรงไฟฟ้าดิจิทัล (Digital Plant) ที่มีประ ิทธิภาพ ูง และมีค ามแม่นย�า นอกจากนี้ ยังมีบทค ามที่น่า นใจอื่น ๆ เกี่ย กับธุรกิจ เทคโนโลยี และ ุขภาพมาฝากท่านผู้อ่าน ไม่ ่าจะเป็นเทรนด์ที่ก�าลังมาแรงในตลาดการค้าพลังงานของปีนี้จากคอลัมน์ Business Venue นคอลัมน์ Business Analytic เราพาไปรู้จักกับการใช้เทคโนโลยีระบบ าร นเท ภูมิ า ตร์ รือ GIS (Geographic Information Systems) ในการ ิเคราะ ์การระบาดของไ รั COVID-19 จากทั่ ทุกมุมโลก นบทค าม Healthy Corner เราแนะน�า ิธีต่อกรกับ ‘โรคซึมเ ร้า’ พร้อมแบบประเมิน �า รับ ตั คุณเองและคนรอบข้าง ปิดท้ายด้ ยคอลัมน์ Enjoy Life อ่านเรื่องรา ของ ‘ต้นไม้ฟอกอากา ’ ตั ช่ ย แต่งบ้านและลดมลพิ ที่เราทุกคนค รมีไ ติดตามเรื่องรา น่า นใจของ กฟผ. และอัปเดตค ามก้า น้าในโลกของ พลังงาน ที่จะท�าใ ้คุณไม่พลาดเ ตุการณ์ �าคัญได้ใน EGAT Biznews ค่ะ รังสินี ประกิจ บรรณาธิการ business.egat.co.th 3
Energy for All
Contents MAR - APR 2020 / VOL 8 ISSUE 2 6 Bizmove ข่าวและกิจกรรม 18 Business Venue 5 Leading Trends of Energy Markets เทรนด์ธุรกิจของ ตลาดพลังงานแห่งอนาคต 22 Succeed Performance Excellence กฟผ. กับประสิทธิภาพ การผลิตไฟฟ้า ลุ้นรับบัตร Starbucks Gift Card มูลค่า 100 บาท จ�านวน 10 รางวัล เพียงสแกน QR Code และร่วมแสดงความคิดเห็น กับ EGAT Biznews ตั้งแต่วันนี้ - 15 พฤษภาคม 2563 10 Executive View Energy for the Future พลังงานเพื่ออนาคตที่ยั่งยืน 26 Superior Experience Digitalization in Clean Energy ความก้าวหน้าของโรงไฟฟ้า ดิจิทัลในอนาคต 30 Business Analytic Geography and COVID-19 แผนรับมือ COVID-19 ด้วยเทคโนโลยีระบบ สารสนเทศภูมิศาสตร์ 26
บรรณาธิการอาวุโส สมคิด ประดิษฐ์เสรี บรรณาธิการบริหาร รังสินี ประกิจ กองบรรณาธิการ ลักษณ์ชลิตา พรรคอนันท์ มนทิรา วรวัฒน์ ภริษา ธรรมวัฒนา ภาพ U-Media Photography ศิลปกรรม ชาญสิริ มีเหล่าดี นิติกร เอี่ยมกลั่น ณฐกร มหารักษ์ ผลิตและจัดพิมพ์ บริษัท ยูโทเปีย มีเดีย อินเตอร์เนชันแนล (ประเทศไทย) จ�ากัด นิตยสาร อีแกทบิซนิวส์ ฝ่ายจัดการธุรกิจ ชั้น 11 อาคาร ท.103 การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย เลขที่ 53 หมู่ที่ 2 ถนนจรัญสนิทวงศ์ ต�าบลบางกรวย อ�าเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี 11130 โทรศัพท์ : 0-2436-7416 อีเมล : egat_biznews@egat.co.th นิตยสาร อีแกทบิซนิวส์ จัดท�าขึ้นเพื่อเป็นสื่อในการเผยแพร่ข้อมูลข่าวสาร สาระประโยชน์ และเพิ่มพูนความรู้ รวมทั้งประชาสัมพันธ์ด้านธุรกิจเกี่ยวเนื่อง และอื่น ๆ ของ กฟผ. ทั้งนี้ บทความและรูปภาพในวารสารฯ สงวนสิทธิ์ตามกฎหมาย การน�าบทความหรือรูปภาพไปเผยแพร่ ต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจาก กฟผ. เท่านั้น E-MAGAZINE 34 Healthy Corner Learning to Live with Depression ‘โรคซึมเศร้า’ เรารับมือได้ 36 Enjoy life Getting Fresh Air from Your House Plants ‘ต้นไม้ฟอกอากาศ’ ตัวช่วยแต่งบ้านและลดมลพิษ 38 Horoscope เช็คดวงประจ�าราศี ระหว่างเดือนมีนาคม - เมษายน 36
COVID-19 5 มีนาคม 2563 นาย นธิรัตน์ นธิจิร ง
่า 20 แ ่ง ถึงแน ทางค ามร่ มมือ ในการป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อไ รั โคโรนา 2019 (COVID-19) และการลด ผลกระทบด้านค่าครองชีพของประชาชน โดยมีมาตรการด้ ยกัน 3 มาตรการ คือ 1. าแน ทางการลดค่าน�้ามันเชื้อเพลิง ค่าแก๊ ุงต้ม และค่าไฟฟ้า เพื่อลดค่าใช้จ่าย ผู้บริโภค 2. การแก้ไขกฎ มายใ ามารถ น�าเอทานอลไปผลิตแอลกอฮอล์เพื่อลด
รมว.
ให้ประชาชน เศรษฐกิจระยะสั้นหวังดูแล
ร่
ังกัดกระทร งพลังงาน ร มทั้ง กฟผ. และองค์กรชั้นน�าด้านพลังงาน ก
ภา การณ์ขาดแคลน 3. แลกเปลี่ยนมาตรการ การปฏิบัติงานในแต่ละองค์กร เพื่อป้องกัน การระบาดของไ รั โค ิด-19 ซึ่งจะน�าเ นอ ต่อคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาต่อไป 17 กุมภาพันธ์ 2563 นาย รา ุธ ิลปอาชา รัฐมนตรี ่าการกระทร งทรัพยากรธรรมชาติ และ ิ่งแ ดล้อม ได้เป็นประธานเปิดงาน ‘Green Cooling Revolution : RAC NAMA Fund and the Future of Thai Industry’ โดยมี นายเทพรัตน์ เทพพิทัก รองผู้ ่าการพัฒนาโรงไฟฟ้าและพลังงาน มุนเ ียน กฟผ. นายพัฒนา แ ง รีโรจน์ รองผู้ ่าการยุทธ า ตร์ กฟผ. นายเกออร์ก ชมิดท์ เอกอัครราชทูต พันธ์ าธารณรัฐ เยอรมนีประจ�าประเท ไทย นางมาร์กาเร็ต ทังก์ อุปทูตอังกฤ ประจ�าประเท ไทย และ ผู้ประกอบการอุต า กรรมเครื่องปรับอากา และเครื่องท�าค ามเย็น ร่ มงาน ณ ้อง บอลรูม โรงแรมอนันตรา ยาม กรุงเทพฯ กฟผ. - ทส. - GIZ ชูความส�าเร็จกองทุน RAC NAMA ผลักดันนวัตกรรมเทคโนโลยี ท�าความเย็นสีเขียว มีประสิทธิภาพสูง ประหยัดพลังงาน และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม �า รับเจลล้างมือ กฟผ. ได้มีการผลิต เจลแอลกอฮอล์ในชื่อ ‘เจลอนามัย น�้าใจ กฟผ.’ ออกมาแจกจ่ายใ ้กับผู้ปฏิบัติงาน และชุมชน รอบโรงไฟฟ้า เพื่อบรรเทาปัญ าการขาดแคลน เจลล้างมือ ซึ่งใน ันเดีย กันนี้ นาย ิบูลย์ ฤก ิระทัย ผู้ ่าการ กฟผ. พร้อมด้ ย นายบุญญนิตย์ ง ์รักมิตร รองผู้ ่าการธุรกิจ เกี่ย เนื่อง ได้ ่งมอบเจลแอลกอฮอล์ จ�าน น 500 ข ด ใ ้กับนาย นธิรัตน์ นธิจิร ง รม .พน. เพื่อน�าไปแจกจ่ายใ ้กับเจ้า น้าที่ ของกระทร งพลังงานต่อไป อย่างไรก็ตาม กรณีเจลล้างมือที่ต้องใช้ แอลกอฮอล์เป็น นผ มนั้น ากมีการ ขาดแคลน ทางกระทร งพลังงานก็ ามารถ ที่จะดึงมาจากการผลิตเอทานอลที่เป็น เชื้อเพลิงชี ภาพมาด�าเนินการได้ แต่ยังคง ติดระเบียบด้านกฎ มายที่ต้อง ารือกับ นที่ เกี่ย ข้องต่อไป 6
พลังงาน หาวิธีลด ค่าใช้จ่ายด้านพลังงาน
รับมือ
รัฐมนตรี ่าการกระทร งพลังงาน ได้ ารือ
มกับ น่ ยงานใน
TECH TALK 2020
รูปแบบใหม่ ผ่านทาง EGAT LIVE
3 องค์กรชั้นน�าระดับโลก
EGAT
กฟผ. จัดงาน
อัปเดตเทรนด์เทคโนโลยีเปลี่ยนโลก
2 มีนาคม 2563 นาย ุทธิชัย จูประเ ริฐพร รองผู้ ่าการ บริ าร การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแ ่งประเท ไทย (กฟผ.) เป็นประธาน เปิดงาน EGAT TECH TALK 2020 ในโอกา นี้ ได้รับเกียรติจาก ผู้เชี่ย ชาญจาก 3 องค์กรชั้นน�าด้านเทคโนโลยีดิจิทัลระดับโลก ได้แก่ นาย ิธ ินท์ ไ ยภา Customer Solutions Consultant บริ ัท กูเกิล (ประเท ไทย) จ�ากัด นาย รุจ ทิพเ นา Solution Specialist Sales Manager บริ ัท ไมโครซอฟท์ (ประเท ไทย) จ�ากัด และนายกิติพง ธารา ิริ กุล Chief Technology Officer กลุ่มธุรกิจเอ็นเตอร์ไพรซ์ เ ่ย เทคโนโลยี่ (ประเท ไทย) จ�ากัด ร่ มแบ่งปันค ามรู้และประ บการณ์ด้านเทคโนโลยีเปลี่ยนโลกใ ้กับ ผู้ปฏิบัติงาน กฟผ. ทาง EGAT LIVE �า รับงาน EGAT TECH TALK 2020 อดรับตามมาตรการ ป้องกันและค บคุม COVID-19 จัดขึ้นเพื่อเป็นการเ ริม ร้าง ักยภาพด้านดิจิทัลใ ้กับผู้ปฏิบัติงาน พร้อมรองรับใ กฟผ. ามารถปรับเปลี่ยนองค์การด้ ยดิจิทัลตาม Digital Transformation Roadmap กฟผ. เตรียมมาตรการเข้มรับมือ COVID-19 มั่นใจไม่กระทบต่อการ ส่งจ่ายไฟฟ้าให้แก่ประชาชน 17 มีนาคม 2563 นาย ิบูลย์ ฤก ิระทัย ผู้ ่าการการไฟฟ้า ฝ่ายผลิตแ ่งประเท ไทย (กฟผ.) เปิดเผย ่า กฟผ. ได้เตรียม ค ามพร้อมบุคลากรและอุปกรณ์ที่ �าคัญในการผลิต และ ่งไฟฟ้าเพื่อป้องกันและลดค ามเ ี่ยงจาก ถานการณ์ COVID-19 ไม่ใ ้กระทบต่อการผลิตและ ่งจ่ายไฟฟ้า ใ ้แก่ประชาชน โดยมีมาตรการ ้ามผู้ที่ไม่มี นเกี่ย ข้อง เข้าพื้นที่โรงไฟฟ้าและอาคาร ูนย์ค บคุมระบบก�าลังไฟฟ้า อย่างเด็ดขาด ตร จ ัดอุณ ภูมิของพนักงานทุกคนก่อนเข้า อาคาร ใ ้พนักงานใ น้ากากอนามัยในขณะท�างาน พร้อมทั้ง ท�าค าม ะอาดอาคารและอุปกรณ์ทั้ง มดด้ ยน�้ายาฆ่าเชื้อ และแอลกอฮอล์เป็นประจ�าทุก ัน �า รับโรงไฟฟ้าต่าง ๆ ทั้งในงานเดินเครื่องผลิตไฟฟ้า และบ�ารุงรัก าโรงไฟฟ้า กฟผ. ได้คัดเลือกพนักงานที่มีทัก ะ ลาก ลายใน าขาไฟฟ้า เครื่องกล และมีค ามช�านาญในการใช้ อุปกรณ์ พร้อมทั้ง ามารถปฏิบัติงานในพื้นที่ค บคุมได้อย่าง ต่อเนื่องเป็นเ ลานาน และยังได้จัดเตรียมอุปกรณ์พิเ อะไ ล่ คู่มือที่ใช้ในการซ่อมบ�ารุงรัก าเพื่อใ ามารถ ซ่อมบ�ารุงได้อย่างทันท่ งทีในกรณีที่เกิดเ ตุฉุกเฉิน ตลอดจนรายชื่อร้านค้า รือบริ ัทที่ต้อง ่งเครื่องมืออุปกรณ์ ในการเดินเครื่องและบ�ารุงรัก า จึงขอใ ้มั่นใจในมาตรการ รับมือการแพร่ระบาดของเชื้อ COVID-19 กฟผ. จะท�าใ ้การผลิต และ ่งจ่ายก�าลังไฟฟ้าใ ้แก่ประชาชน ามารถด�าเนินการได้อย่าง ต่อเนื่อง โดยไม่กระทบต่อค ามมั่นคงระบบไฟฟ้าของประเท business.egat.co.th 7
จาก
บริษัท GCME เยี่ยมชมศักยภาพ ฝ่ายโรงงานและอะไหล่ ฝ่ายเคมีประชุมหารือมาตรการ รองรับสภาวะภัยแล้ง ร่วมกับ บริษัท โกลบอล เพาเวอร์ ซินเนอร์ยี่ จ�ากัด 28 กุมภาพันธ์ 2563 คณะผู้ปฏิบัติงาน ฝ่ายโรงงานและ อะไ ล่ ใ ้การต้อนรับนายบุญญฤทธิ์ ง ะอาด ผู้จัดการ นบริ ารงานจัด าซ่อมบ�ารุง พร้อมคณะผู้บริ ารบริ ัท จีซี เมนเทนแนนซ์ แอนด์ เอนจิเนียริ่ง จ�ากัด (GCME) ซึ่งเป็น บริ ัทย่อยในกลุ่มบริ ัท พีทีที โกลบอล เคมีคอล จ�ากัด (ม าชน) ที่เข้ามาเยี่ยมชมดูงาน ฝ่ายโรงงานและอะไ ล่ �านักงาน นองจอก เพื่อ ึก าดูงานทางด้านงานซ่อมผลิตอะไ ล่ ชิ้น นของ โรงไฟฟ้าร มถึงเครื่องจักรใ ม่ ๆ นับเป็นโอกา อันดีที่ผู้บริ าร บริ ัทฯ ได้เข้าพื้นที่ดูงานด้ ยตนเอง ท�าใ ร้างค ามเชื่อมั่น ในการเตรียมค ามพร้อมการใ ้บริการ Services และทางด้าน การท�าธุรกิจกับลูกค้าในอนาคตอันใกล้ 13 กุมภาพันธ์ 2563 ผู้ปฏิบัติงานฝ่ายเคมี เข้าร่ ม ประชุม ารือมาตรการรองรับ ภา ะภัยแล้ง ร่ มกับ บริ ัท โกลบอล เพาเ อร์ ซินเนอร์ยี่ จ�ากัด อ. รีราชา จ.ชลบุรี ณ โรงไฟฟ้า รีราชา จ.ชลบุรี โดยผลการ ประชุมได้มีการก�า นดแน ทางการค บคุมคุณภาพน�้า และมาตรการต่าง ๆ เพื่อใ ้โรงไฟฟ้า ามารถเดินเครื่อง ได้อย่างมี Reliability คุณภาพน�้า ไม่ ่งผลกระทบ ต่ออุปกรณ์และคุณภาพน�้าทิ้งยังคงเป็นไปตามเกณฑ์ที่ กฎ มายก�า นด ทั้งนี้ ฝ่ายเคมีพร้อมใ ้การ นับ นุน ในด้านต่าง ๆ ตลอดช่ ง ิกฤติภัยแล้ง 8
คณะ บมจ. เบทาโกร เยี่ยมชมศักยภาพงานซ่อมบ�ารุงของ กฟผ. สายงานระบบส่ง ตั้งศูนย์ NCC2 คู่ขนานศูนย์หลัก เสริมความมั่นคง รองรับสถานการณ์ COVID-19 21 กุมภาพันธ์ 2563 คณะผู้บริ าร และผู้ปฏิบัติงาน ายงานรองผู้ ่าการ ธุรกิจเกี่ย เนื่อง (ร ธ.) ใ ้การต้อนรับ คณะจาก บริ ัท เบทาโกร จ�ากัด (ม าชน) ในการเข้าเยี่ยมชม ักยภาพ การใ ้บริการงานบ�ารุงรัก าของ กฟผ. ณ ูนย์บ�ารุงรัก าไทรน้อย จ.นนทบุรี การเยี่ยมชมครั้งนี้ ทางบริ ัทฯ ได้เข้าชมการด� าเนินงานบ�ารุงรัก า จ�าน นทั้ง ิ้น 4 ูนย์ ประกอบไปด้ ย 1. ูนย์ทด อบและรับรองมาตรฐาน อาชีพ 2. ูนย์บริ ารอะไ ล่กัง ันก๊าซ SMART Warehouse 3. ูนย์ทด อบ เครื่องกล และ 4. ูนย์มาตร ิทยา และ อบเทียบเครื่องมือ ัด โดยจาก การเยี่ยมชมดังกล่า นายชาติชาย ลือกุล ัฒนะชัย ต�าแ น่ง Senior Vice President ายงานการพัฒนา ประ ิทธิภาพและเทคโนโลยีการผลิต บริ ัท เบทาโกร จ�ากัด (ม าชน) กล่า ขอบคุณคณะผู้บริ ารและ ผู้ปฏิบัติงาน ายงาน ร ธ. ในการใ การต้อนรับเป็นอย่างดี โดยการเยี่ยมชม ักยภาพการด�าเนินงานซ่อมบ�ารุงของ กฟผ. ในครั้งนี้ ถือเป็นประโยชน์ต่อ บริ ัทฯ ในการพัฒนากระบ นการ ด�าเนินงานของบริ ัทฯ ใ ้มีลัก ณะ เชิง Preventive maintenance มาก ยิ่งขึ้น ถือเป็นการแลกเปลี่ยนค ามรู้ และประ บการณ์ใ ้แก่บุคลากรของ บริ ัทฯ ร มทั้งยังเป็นการขยายโอกา ทางธุรกิจในการด�าเนินงานร่ มกัน ในอนาคตอีกด้ ย 23 มีนาคม 2563 ายงานระบบ ่ง การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแ ่งประเท ไทย จัดพิธีเปิด ูนย์ค บคุมระบบก�า ลัง ไฟฟ้าแ ่งชาติแ ่งที่ 2 (NCC2) โดยมี นายบุญญนิตย์ ง ์รักมิตร รองผู้ ่าการ ธุรกิจเกี่ย เนื่อง กฟผ. ในฐานะผู้แทน ผู้ ่าการ กฟผ. เป็นประธาน พร้อมด้ ย นายเริงชัย คงทอง รองผู้ ่าการระบบ ่ง กฟผ. นายจรรยง ง ์จันทร์พง ผู้ช่ ย ผู้ ่าการปฏิบัติการค บคุมระบบ กฟผ. นายณัฐ ุฒิ ผลประเ ริฐ ผู้อ�าน ยการ ฝ่ายค บคุมระบบก�าลังไฟฟ้า กฟผ. และ ผู้ปฏิบัติงาน ูนย์ NCC2 ร่ มพิธีเปิดฯ พร้อมทด อบระบบและการใช้งาน ูนย์ NCC2 ณ �านักงานกลาง กฟผ. อ.บางกร ย จ.นนทบุรี นายบุญญนิตย์ ง ์รักมิตร กล่า ขอบคุณ ายงานระบบ ่ง และ ฝ่าย ค บคุมระบบก�าลังไฟฟ้า ถึงค าม ร่ มมือร่ มใจในการปฏิบัติ น้าที่ เพราะ ูนย์ NCC ถือเป็น ใจ �าคัญ ของระบบไฟฟ้าของ กฟผ. และของ ประเท ในภาพร ม จ�า เป็นต้อง ก�า นดมาตรการและแผนรองรับ ที่เข้มง ด เพื่อใ ูนย์ NCC ามารถ ปฏิบัติภารกิจดูแลแผนงานการผลิต และ ามารถท�าการ ่งจ่ายก�าลังไฟฟ้า ได้อย่างมีประ ิทธิภาพ ูง ุด เพื่อใ ประชาชนได้มีไฟฟ้าใช้อย่างเพียงพอ ตลอด ถานการณ์ ิกฤตครั้งนี้ นายเริงชัย คงทอง กล่า ่า ายงาน รองผู้ ่าการระบบ ่ง จัดตั้ง ูนย์ NCC2 เพื่อ ่งเ ริมค ามมั่นคงระบบไฟฟ้า ของประเท รองรับ ถานการณ์การ แพร่ระบาดของเชื้อไ รั COVID-19 โดยแบ่งผู้ปฏิบัติงานจาก ูนย์ NCC ลัก มาจ�าน น 2 กะ รือครึ่ง นึ่ง เพื่อลด ค ามเ ี่ยงในการติดเชื้อของผู้ปฏิบัติงาน และได้มอบ มายใ ูนย์ค บคุมระบบ ก�าลังไฟฟ้าเขตทั่ ประเท อีก 5 แ ่ง ด�าเนินการจัดตั้ง ูนย์ฯ แ ่งที่ 2 ขึ้น ในรูปแบบเดีย กันใ ้แล้ เ ร็จภายใน เดือนมีนาคม 2563 business.egat.co.th 9
10
EnergyFuture for the
ายใต้นโยบาย ‘Energy for All’
เป้า มาย �าคัญในการพัฒนาพลังงาน
เพื่อประเทศไทย การไฟฟ้าฝ่ายผลิต รือ
ก็ได้มี ่วนร่วมในการขับเคลื่อนเพื่อความ มั่นคงทางพลังงานของไทยมาตลอด
แต่จะท� าอะไรบ้างและท�าไปในทิศทางใด
คุณพัฒนา แ งศรีโรจน์ รองผู้ว่าการ
ยุทธศา ตร์ กฟผ. มีค�าตอบ “โดย ลักแล้ว กฟผ. ก็ต้องด�าเนินการ
ตามแนวทางที่เราได้รับมอบจาก PDP 2018
(Power Development Plan 2018) ภารกิจ ลักข้อที่ 1 ก็คือ ต้อง ร้างโรงไฟฟ้า
ใช่ว่าจะมีแต่นโยบายด้านการผลิตไฟฟ้า กฟผ. ตระ นักดีถึงโลกและตลาดพลังงาน ที่ก�าลังเกิดการเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว
ในด้านอื่นเพื่อปรับตัวใ
คุณพัฒนา แสงศรีโรจน์ รองผู้ว่าการยุทธศาสตร์ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย คือผู้บริหารที่ เปี่ยมด้วยประสบการณ์และวิสัยทัศน์ เขาพร้อมแล้ว ที่จะขับเคลื่อนองค์กรไปสู่โลกพลังงานแห่งอนาคต ภ
รือ
้เป็น
‘พลังงานเพื่อทุกคน’ ที่กระทรวงพลังงานชูใ
กฟผ.
ในฐานะ น่วยงานที่ขานรับนโยบายนี้
พลังงานความร้อนจ�านวนทั้ง
ใน
บวกด้วยโรงไฟฟ้าพลังงาน มุนเวียน ซึ่งก็คือ Floating Solar ที่เอาไปรวมกับเขื่อน รือ Floating Solar with Hydro นะครับ เป็นแนวความคิด เรื่อง Renewable Energy Integration Solutions คือ Renewable Energy แต่ละอย่างมันไม่ต่อเนื่อง มันไม่เ ถียร แต่ถ้าเราเอา ลาย ๆ ตัวมารวมกันได้
ก็ ามารถท�าใ ้เ มือน นึ่งว่ามันเ ถียรได้ แล้วก็มีความคุ้มค่า ประ ยัดค่าใช้จ่าย” “โดยปกติ เขื่อนในประเทศไทยจะ ผลิตไฟฟ้าได้เพียงวันละ 6-8 ชั่วโมง เท่านั้น เพราะไทยยังไม่มีปริมาณน�้า มาก พอที่จะผลิตไฟฟ้าได้ 24 ชั่วโมง ความ ามารถในการผลิตก็จะขึ้นอยู่กับความ ต้องการน�้าของทางกรมชลประทาน ดังนั้น ากมี Floating Solar อยู่ภายในอ่างเก็บน�้า เ นือเขื่อนด้วย ไทยก็จะผลิตไฟฟ้าได้อีก ประมาณ 8 ชั่วโมงตามเกณฑ์ปกติของ ระบบ Solar ทั่วไปกระนั้น เมื่อรวมกันเรา ก็ยังได้ไฟฟ้าพอใช้เพียง14 ชั่วโมง แต่ข้อดี คือต้นทุนไม่แพง” “ต้นทุนไม่แพง มายความว่าอย่างไร” คุณพัฒนาอธิบายกับเราว่า “ถ้าเราจะ ร้าง Solar Farm เราก็จ�าเป็นต้องเดิน าย ่ง ต้องไปตั้ง ถานีไฟฟ้า มันมีค่าใช้จ่ายเรื่อง าย ่ง ถานีไฟฟ้า ค่าระบบ ่ง แต่ถ้า Floating Solar อยู่กับ Hydro ตัว ถานีไฟฟ้า กับ าย ่งที่เตรียมไว้ �า รับ Hydro ท�างาน วันละ 6 ชั่วโมง แล้วมี Solar เข้ามา มันก็ผลิต เพิ่มขึ้น ต้นทุนตรงนี้ก็จะต�่าจากที่มีการประมูล ไปก็ได้ราคาที่ไม่แพงมากที่เขื่อน ิรินธรมี 45 เมกะวัตต์ ต้นทุนค่าไฟไม่เกิน 1.30 บาท ต่อ น่วย ซึ่งแต่เดิมเราประมาณการไว้ว่า น่าจะประมาณ 2.40 บาท ก็จะเ ็นว่าค่าไฟ ราคาถูกลง และได้ใช้ประโยชน์จากโครง ร้าง พื้นฐานที่เรามี คือ ระบบ ่งและ ถานีไฟฟ้า แรง ูงได้เต็มที่มากขึ้น ตรงนี้ก็คือโครงการ ด้าน Generation” เสริมสร้างความยืดหยุ่น ให้โรงไฟฟ้า
มด 8 โรง
5 พื้นที่
้ทันอนาคตอันใกล้ คุณพัฒนาได้อธิบายว่า เราก�าลังเตรียมรับมือ การปรับไปใช้พลังงาน มุนเวียน ซึ่งเป็นเทรนด์ แ ่งอนาคตอย่างไรบ้าง และนี่คือภารกิจที่ 2 “มีโครงการที่ต้องดูแลว่าจะท�าอย่างไร ใ ้ระบบโครงข่ายพลังงานไฟฟ้าของเรา ามารถรับมือกับพลังงาน มุนเวียน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเทรนด์ Solar Rooftop ที่ก�าลังจะมีเข้ามาใช้มากขึ้น การที่พลังงาน มุนเวียนมีเข้ามาเยอะ ๆ นั้น ต้องมีแผน ปรับปรุง Grid รือโครงข่ายพลังงานไฟฟ้า รือที่เรียกว่า Grid Modernization ใ ้พร้อม รับมือ ต้องท�า Grid ใ Modern ใ Flexible ซึ่งบางประเทศจะใช้ค�าว่า Grid Flexibility คือท�า Grid ที่มีอยู่ใ ้พร้อมที่จะรับพลังงาน มุนเวียนที่จะเพิ่มเข้ามา เช่น เราควร จะต้องมีศูนย์พยากรณ์พลังงานที่จะได้จาก business.egat.co.th 11
แผนยุทธศา ตร์ของ น่วยงานจึงต้องมุ่งเน้น
น้า โดยไม่ผิดพลาดมากนัก ต้องใช้เทคโนโลยี Database พ ก Big Data Analytics โดย
ลายทาง ถ้าเรารู้ล่ ง น้า ่า จะได้ไฟจากลมเท่าไร จากแดดเท่าไร เราก็
รือไฟที่เ ลือของเราไปขายประเท
เพื่อนบ้านอื่น ๆ เช่น กัมพูชา เมียนมา
เรา ามารถเ นอไฟฟ้าราคาไม่แพงเทียบกับ
ที่เขาจะผลิตได้เอง แล้ ใ ้บริการได้ทันที
แต่เราขาด Interconnection ขาด าย ่ง
ที่จะเชื่อมโยงกัน
พลังงาน มุนเ ียน คือ จากลม จากแ งแดด” “การที่เราจะอยู่ในโลกยุคใ ม่ได้นั้น ต้อง Smart ขึ้น ต้องท�านายอนาคตได้ ต้อง รู้ ่าจะได้ไฟจากโซลาร์เท่าไ ร่ จากลมเท่าไร ในอีก 1 ชั่ โมง 1 ัน 1 เดือนข้าง
ได้ข้อมูลจาก
ามารถปรับ Grid
าร จัดการใ ้รับมือกับตรงนี้ได้ นี่เป็น น นึ่ง ของ Grid Modernization” “โรงไฟฟ้าของเราที่มีอยู่ จะท�ายังไงใ Flexible มากขึ้น ปกติมันต้องจ่ายไฟโรงละ 700 เมกะ ัตต์ ถ้าจะใ ้จ่ายไฟน้อย ๆ แบบ 200-300 เมกะ ัตต์ มันไม่ยอม ระบบจะปิด ตั เอง ก็ต้องไปปรับปรุงใ ้มันจ่ายไฟได้ น้อยลง แล้ มมุติเคยจ่ายอยู่ 300-400 เมกะ ัตต์ ถึงเ ลาจะใ ้จ่ายปุ๊บปั๊บขึ้นไป ทีเดีย เป็น 700 เมกะ ัตต์ เต็มประ ิทธิภาพ แต่เดิมมัน ิ่งช้า ทีนี้พอมีโซลาร์เข้ามาใช้เยอะ ๆ ตอนกลาง ันใช้ไฟจากโซลาร์ พอตกเย็น โซลาร์ าย และโรงไฟฟ้าที่เดินอยู่ 400 เมกะ ัตต์ ต้องเดินพร ดไปเป็น 700-800 เมกะ ัตต์ แบบนี้มันต้อง ปีดแบบรถเท ล่า ทุก ันนี้โรงไฟฟ้าของเราไม่เร็ ขนาดนั้น ก็ต้องไปปรับใ ้เป็น Plant Flexibility รือ Digital Plant นี่ก็เป็นอีกตั อย่าง นึ่งของ Grid Modernization” นั่นเป็นเพียงแค่ตั อย่างของการปรับตั และเตรียมพร้อม ในค ามจริงแล้ กฟผ. มีมาตรการและลงมือท�าไป ลายอย่าง อาทิ การจัด า Energy Storage รือ Battery ใช้งานในบริเ ณภาคตะ ันออกเฉียงเ นือ ซึ่งเป็นบริเ ณที่มีพลังงาน มุนเ ียนอยู่ เป็นจ�าน นมาก ทั้ง Solar Farm และ Wind Farm ภารกิจ กฟผ. ที่จะต้องเตรียม ค ามพร้อม เพื่อใ Grid ไฟฟ้าของไทย ามารถที่จะท�างานได้อย่างกลมกลืนกับ พลังงาน มุนเ ียนที่ก�าลังจะเข้ามามากขึ้น โดยที่โครงข่ายระบบไฟฟ้ายังคงมีเ ถียรภาพ และยังคงมีค ามมั่นคงอยู่ โอกาสของการเป็น Energy Hub ปัจจุบันไทยมีก�าลังผลิตไฟฟ้าที่เกินค าม ต้องการอยู่ระดับ นึ่ง แต่ก็มีการซื้อไฟฟ้าจาก บ้านพี่เมืองน้องอย่างลา ในขณะที่เมียนมา และกัมพูชาก็มีแน โน้ม ่าอยากซื้อไฟฟ้า จากไทย รัฐบาลมองเ ็นโอกา ในการผลักดัน ใ ้ไทยกลายเป็น ูนย์กลางพลังงานของ ภูมิภาค โดยมอบ มายใ กฟผ. ด�าเนินการ “ นที่ 3 ที่ได้รับมอบตาม PDP ก็คือ นที่เกี่ย พันกับ Grid Connectivity รือ ที่เรียก ่า Energy Hub รือ Energy Trading” คุณพัฒนาเกริ่นน�า “ไฟฟ้าในประเท เรา เป็น Reserve Capacity เรามีก�าลังผลิต ไฟฟ้าเกินก ่าค ามต้องการใช้พอ มค ร เ ตุผลเพราะ ่าเ ร ฐกิจเราไม่โตตามที่ คาดไ เราเองก็จ�าเป็นต้องซื้อไฟฟ้าจากลา เข้ามาใช้ในระดับ นึ่ง พอบ้านเรามีไฟ ที่เ ลือ ลา เองก็ตั้งใจจะ ่งออกไฟฟ้า เรามีต�าแ น่งทางภูมิ า ตร์ที่ดี เพราะ ฉะนั้นเป็นไปได้ไ ม ที่เราจะเอาไฟจากลา
ของเรามาบริ
เชื่อมโยงเ
่า การ ร้าง าย ่งน่าจะเร็ ก ่าไป ร้างโรงไฟฟ้าทั้งโรง พูดง่าย ๆ ่า ท�าใ ิน- ินกันทั้ง องฝ่าย เขาก็ได้ใช้ไฟ ที่ราคาไม่แพง แถมยังได้ใช้เร็ ก ่า ถ้าเกิดไฟ จากไทยที่เ ลืออยู่ ามารถเอาไปขายใ กับประเท เพื่อนบ้านได้ มันก็จะเป็นการใช้ ประโยชน์เพิ่มขึ้นจากทรัพย์ ินที่เราลงทุน ไปแล้ ถ้าเราเอาไฟจากลา มา แล้ ไปขาย 12
แต่ถ้าเรา ร้าง าย ่ง
ร็จ ก็ ามารถจ่ายไฟได้ทันที” “แน่นอน
2 (Second Shipper) ซึ่งจะมีผลใน ลายด้าน ร มถึง
การน�าไป ู่การเปิดตลาดการค้าพลังงานเ รี “เราเป็นผู้น�าเข้ารายที่ 2 ของ LNG
เราน�าเข้ามาเป็นล�าเรือ ตอนนี้ล�าเรือแรก
น�าเข้ามาแล้ น่าจะใช้ มดไปแล้ เมื่อ
เดือนธัน าคมที่ผ่านมา
ั้น ๆ
ใ ้กับประเท เพื่อนบ้านได้ ก็เ ริม ร้าง ัมพันธภาพที่ดีกับประเท เพื่อนบ้าน และ ุดท้ายก็จะ ่งเ ริมใ ้ประเท ไทย กลาย เป็น Energy Hub ของภูมิภาค เป็น ูนย์กลาง ทางด้านพลังงานของภูมิภาคก็ อดคล้อง ตามนโยบายรัฐบาล” ดูแลการน�าเข้า LNG ภารกิจที่ 4 ที่ กฟผ. ได้รับมอบ
การดูแล
ในฐานะที่เป็นผู้น�าเข้ารายที่
มายก็คือ
LNG รือก๊าซธรรมชาติเ ล
และเดี๋ย เราก็จะ น�าเข้ามาอีกล�าเรือนึงในเดือนเม ายน” คุณพัฒนาเล่า
“เราก็มีแผน มีการคุยกัน กับทางฝ่ายนโยบาย
กระทร งพลังงาน และท่านปลัดกระทร ง พลังงานใ กฟผ. ท�า แผนค ามต้องการ น�าเข้ามาในปริมาณเท่าไ ร่ คงจะอยู่ในช่ ง 0.5-1.5 ล้านตัน/ปี อะไรท�านองนี้ ซึ่งเป็น จุดเริ่มต้นที่จะ ่งเ ริมนโยบายภาครัฐ ที่จะเปิดเ รีตลาด Oil and Gas ทั้งนี้ การที่ กฟผ. เข้าไปเป็น Second Shipper เพื่อ ที่จะทด อบระบบ Third Party Access ท่อก๊าซ และผลจากการด�าเนินการ ณ เ ลานี้ ราคาของ LNG ไม่แพง เมื่อไม่แพง การน�าเข้า LNG ของ กฟผ. ล็อตแรกเดือนธัน าคมกับ เดือนเม ายน จะ ่งผลใ ้ราคาค่าไฟถูกลง ถึงจะไม่มาก เพราะเราน�า เข้ามาไม่เยอะ นี่ก็เป็นภารกิจ ลัก ๆ ที่ กฟผ. ด�าเนินการ ภายใต้แผน PDP และนโยบายของรัฐ” เตรียมความพร้อม สู่การเปลี่ยนผ่าน ก่อนจะไปถึงล�าดับ ุดท้ายที่ ่าด้ ยเรื่อง โรงไฟฟ้าชุมชน คงต้อง ันกลับมาดูแผน ยุทธ า ตร์ของ กฟผ. ที่ได้รับมอบ มายจาก ฝ่ายนโยบายภายใต้แผน PDP ขณะเดีย กัน ก็ต้องดูแน ทาง ่าทุก ันนี้มีการแทรกแซง รือ Disruption อะไรบ้าง ไม่ ่าจะเป็น เทคโนโลยี รือนโยบาย และมีผลกระทบ อย่างไร “ผลกระทบที่มีเป็นได้ทั้งโอกา ที่เกิดขึ้น รือเป็นภัยคุกคาม ิ่งที่จะต้องท�าก็คือ นที่เรียก ่า Open Access Readiness Strategy คือ ท�ายุทธ า ตร์เพื่อเตรียมค าม พร้อม �า รับที่จะมี Open Access ซึ่งใน ขั้นต้น รุป ่ามี 2 ประเด็น ประเด็นที่ 1 คือ Open Access ด้านเทคโนโลยีที่จะ มีการเตรียมค ามพร้อมด้าน Energy Transformation รือ Energy Transition ทุก ันนี้เ ลาพูดถึงเรื่องระบบพลังงาน คนจะบอก ่าก�าลังอยู่ในช่ งเปลี่ยนผ่านจาก First Generation ไป Second Generation” “First Generation จะใช้เชื้อเพลิง ฟอ ซิลเป็น ลัก เช่น แก๊ น�้ามัน ถ่าน ิน คนทุก ันนี้บอกไม่เอาเชื้อเพลิงฟอ ซิล เขาจะไป Second Generation Power System ที่เป็นพลังงาน มุนเ ียน ลักใ ญ่ ๆ จะใช้แดด ใช้ลม ใช้ชี ม ล ใช้ตั ที่เป็น Biomass, Biogas เป็น ลัก เพราะฉะนั้น ถ้าเราจะต้องเตรียมค ามพร้อม �า รับ เรื่องแบบนี้ เราจะต้องท�าอะไรบ้าง เราค ร จะต้องเรียนรู้เรื่องของแดด ลม โรงไฟฟ้า ชี ม ล โรงไฟฟ้าชี ภาพ ถ้าจะอยู่กับโลก ยุค น้า เราจะต้องท�าเป็นด้ ย ทิ ทางของ เทคโนโลยีที่จะเกิดขึ้นมันต่อเนื่องจาก พลังงาน มุนเ ียน ไปถึงการที่จะต้องท�า ตั ใ Smart ขึ้น เทคโนโลยี Smart Grid ก็เป็น Digitalization ก็ต้องเรียนรู้พ ก ดิจิทัล พ ก IoT (Internet of Things)” business.egat.co.th 13
ทั้งท่านรัฐมนตรี
นอกจากเทคโนโลยีดิจิทัลต่าง ๆ ยังมี เรื่องของ Energy Storage รือ Battery
“อย่างตัว Pump Storage ที่เป็นเขื่อน 2 ชั้น ก็เป็น Energy Storage ชนิด นึ่ง” คุณพัฒนายกตัวอย่าง “ตัว Hydrogen ก็เป็น อีกชนิด นึ่ง มี Energy Storage อื่น ๆ อะไรอีกที่มันเป็นไปได้ในโลกนี้ที่มาเชื่อมต่อ กับพลังงาน มุนเวียน เพราะมันไม่เ ถียร ถ้ากลางวันใช้แดด กลางคืนจะต้องใช้อะไร ก็ต้องมี Energy Storage เป็นอะไรที่เราต้อง
ะ ใ ้มีความรู้ความเชี่ยวชาญ
ความเร็ว ูง นี่ยังจะต้องมีรถไฟฟ้าธรรมดา รถบั ไฟฟ้า เรือไฟฟ้า แล้วที่
เรียกว่าเกินกว่า 90% รือ 100% เลยก็ได้ ที่จะเป็น One Direction คือ มีคนผลิตไฟ และขายไฟกับคนซื้อไฟ คนซื้อไม่ได้เป็น คนผลิตไฟ เพียงแต่คนซื้อเขามี ิทธิ์ที่จะ เลือกซื้อจากใครก็ได้ เพราะฉะนั้น ก็ต้องมี กระบวนการ Market Operator มีการจอง ไว้ก่อน 1 วัน เป็น One Day-ahead รือ 1 ชั่วโมง ก็ One Hour-ahead รือ One Month-ahead ถึงเวลาก็มาซื้อขาย” “แต่ในโลกอนาคต มันจะเกิดการเปลี่ยน แปลง ตรงที่คนซื้อก็ ามารถเป็นคนขายได้
ถ้าเกิดเรามี ลังคาบ้านที่ ามารถติดตั้ง
โซลาร์ก็จะท�าใ ้เราเป็นทั้งคนซื้อและ
ที่ต้องมีการเรียนรู้เพิ่มเติม
เข้าไปเพิ่มทัก
ญ่เลยมีรถไฟฟ้า
�าคัญ เรามี มอเตอร์ไซค์ไฟฟ้า กฟผ. ก็โปรโมท มอเตอร์ไซค์ไฟฟ้าเบอร์ 5 เพราะฉะนั้น โลกอนาคต เราจะเป็น Second Generation เราจะไม่ใช้ฟอ ซิลเราจะใช้พลังงาน มุนเวียน ไฟฟ้าจากพลังงาน มุนเวียน ถือว่าเป็นพลังงาน ะอาด และคนก็จะใช้ ไฟฟ้าเป็น ลักในการด�าเนินชีวิต อุปกรณ์ ทุกอย่างก็จะกลายเป็นอุปกรณ์ไฟฟ้า เป็น Green นี่คือ Ideal Case ที่เขาฝันกันเอาไว้ มันยังไปไม่ถึง รอก แต่เราต้องเตรียมพร้อม อย่างน้อยที่ ุด ต้อง แกนดูใ ้ครบ” กลับมาที่การเตรียมความพร้อม ในอีกแง่มุม นึ่ง ซึ่งก็คือการเตรียมพร้อม เชิงนโยบาย ซึ่งจะเกี่ยวพันกับตลาดค้า พลังงานในอนาคตด้วย ไทยเริ่มมีการปฏิรูป ในด้านพลังงานและก�าลังตั้งเป้า มาย มุ่ง ู่ตลาดพลังงานไฟฟ้าแบบเ รี รือ Energy Trading ซึ่งจะมาแทนระบบเก่า อย่าง Single Enhance Buyers “Energy Trading ที่เป็นโมเดลคลา ิก ในโลกนี้เขาท�ากันมาเนิ่นนานแล้ว ที่เขา เรียกว่า Power Pool” คุณพัฒนาเล่าว่า นี่ไม่ใช่ของใ ม่เ ียทีเดียวนัก “ถ้าเป็น Energy Trading แบบทัน มัยใคร ๆ พูดถึงอยู่เรื่อย ๆ ก็คือ Peer to Peer การพูดถึง Power Pool ก็เป็น เต็ปนึงที่จะก้าวไปเปิดเ รีตลาดไฟฟ้า ถ้าเป็น Power Pool มันจะเป็นกึ่ง ๆ รือ
พอมีความรู้เรื่องแบบนี้แล้ว เทรนด์ใน อนาคตที่ก�าลังจะมาคืออะไร คือ Electric Transportation ภาพใ
คนขายได้ แบบนี้เขาเรียกว่าเป็น Prosumer ก็จะมีเรื่องของการบริ ารจัดการการซื้อขาย กันแบบใ ม่ ที่จะบอกว่าบังเอิญตอนนี้ ฉันว่างอยู่ ฉันจะขายไฟ เธอจะซื้อไ ม รือ
เธอจะขายใ ้ฉันได้ไ ม เย็นนี้ฉันจะจัดปาร์ตี้ ฉันต้องติดโน่นนี่เพิ่มแบตเตอรี่ของฉัน ไม่พอ ก็ขอซื้อบ้านข้าง ๆ น่อยได้ไ ม เพราะฉะนั้นก็จะเป็นแบบ Peer to Peer 14
ตอนนี้ฉันต้องการไฟ ฉันผลิตเองไม่พอ
ระบบไฟฟ้าภายใต้ Second Generation ที่จะเป็น Prosumer มันจะเป็นการกระจาย ออกจาก นกลางมากขึ้น มีระบบบริ าร จัดการที่เป็น Peer to Peer Trading เปลี่ยนชี ิตคน เปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ ชี ิตของคน ซึ่งเราจะต้องปรับตั ต้อง เตรียมพร้อม นั่นก็เป็น Open Access Readiness ทางด้าน Policy ที่เป้า มาย ก็คือการเปิดเ รีตลาดไฟฟ้า มันจะเร็ จะช้า ก็ไม่รู้ แต่ทิ ทางเป็นอย่างนั้น กฟผ. ต้อง เตรียมพร้อม” คุณพัฒนายังอธิบายต่อไปอีก ่า ิ่งที่ กฟผ. ต้องท�าใน นของยุทธ า ตร์การ เตรียมพร้อมก็คือ ต้องมีแแผน Energy Transformation Road Map ต้องมองภาพ ในอนาคต ่าจะเกิดอะไรขึ้น แล้ างต�าแ น่ง ่าองค์กรจะเป็นอะไรในแต่ละจุดในอนาคต จะเปลี่ยนเป็นแบบไ น จากนั้นจึงก�า นด แผนลูก เช่น HR Road Map, HRD-HRM Road Map, Digital Transformation Road Map เพื่อรองรับ “ใน นของ กฟผ. ก็จะมีแผนพัฒนา ที่ �าคัญอีกแผน นึ่งคือ แผนที่จะร่ มมือกับ บริ ัทในกลุ่ม (EGAT Group) จัดตั้งบริ ัท Innovation Holding Company ที่จะ ท�า น้าที่ ลัก ๆ 2 อย่าง ก็คือ ร้าง น ัตกรรมใ กฟผ. โดยน ัตกรรมที่ ร้าง ขึ้นมานั้นอาจจะเกิดจากการท�า Research and Development รือ R&D รือ R&I คือ Research and Innovation โดยคนของ กฟผ. ท�าเอง รือ ่าเป็นคนอื่น ใน ภา ะโลกปัจจุบันเขาก็มองถึง Start Up ซึ่งก็ไม่ได้มองแค่ Start Up ในประเท ไทย แต่มองถึง Start Up ทั่ โลก เป็น Venture Capital เพราะฉะนั้น เราก็จะต้องขยาย ง ตั เราเองเพื่อที่จะได้เ ็นภาพก ้าง แต่ยัง อยู่ใน Scope ที่เป็น Energy Center ตรงนี้ จะเป็น นที่ต้อง ิ่ง าน ัตกรรมขึ้นมา” “ภารกิจที่ 2 ก็คือ เราจะต้องเอาน ัตกรรม ตรงนี้ไปขาย นอกจากเราจะใช้เอง เรายัง ต้องเอาไปขายได้ นของ Innovation Holding Company ผู้ถือ ุ้นจะประกอบ ไปด้ ย กฟผ. 40% บริ ัทในเครือของเรา 2 บริ ัท ก็คือ บมจ. ราช กรุ๊ป 30% และ ในโลกอนาคต มันจะเกิดการ เปลี่ยนแปลง ตรงที่คนซื้อ ก็สามารถเป็น คนขายได้ถ้าเกิด เรามีหลังคาบ้าน ที่จะผลิตโซลาร์ จะท� า ให้เราเป็นได้ ทั้งคนซื้อและคนขาย แบบนี้เขาเรียกว่า เป็น Prosumer ระบบพลังงานใน Second Generation คือพลังงานหมุนเวียน เช่น แดด ลม และชีวมวล เป็นต้น business.egat.co.th 15
คุณพัฒนาเล่าถึง ัยทั น์ด้านโรงไฟฟ้าชุมชนของ กฟผ. อันเป็นภารกิจล�าดับ ุดท้าย “ถ้าเป็น โรงไฟฟ้าลม รือโรงไฟฟ้าแดด ซึ่งแดด ก็มีแต่ตอนกลาง ัน นลมก็มีบ้างไม่มีบ้าง แต่ �า รับโรงไฟฟ้าชุมชนที่ใช้เชื้อเพลิง ชี ม ล รือชี ภาพนี้ แล้ เชื้อเพลิงพ กนี้ ก็ ามารถ าได้ในพื้นที่
ผมคิดว่าโรงไฟฟ้า ชุมชนที่เป็นพลังงาน หมุนเวียนจะเป็น โรงไฟฟ้ายุทธศาสตร์ ของประเทศไทย หรือของภูมิภาค อาเซียน เพราะถ้าเรา บริหารเชื้อเพลิงได้ดี โรงไฟฟ้าชุมชน ก็มีเสถียรภาพได้ ถึงแม้ว่าจะเป็น โรงไฟฟ้า ขนาดเล็กก็ตาม บมจ. ผลิตไฟฟ้า รือ เอ็กโก กรุ๊ป 30% ครับ บริ ัท Innovation Holding Company ก็มี น้าที่ท�า 2 อย่าง แล้ ก็มีผู้ถือ ุ้นตามนี้ ก็น่าจะท�าใ ้การไฟฟ้า Flexible มากขึ้น มีเครื่องมือที่จะพัฒนาองค์กร” โรงไฟฟ้าชุมชน ที่ไม่ได้เป็นแค่โรงไฟฟ้า “โดย ลักการ ผมคิด ่าโรงไฟฟ้าชุมชน ที่เป็นพลังงาน มุนเ ียนชนิดชี ม ล รือชี ภาพน่าจะเป็นโรงไฟฟ้ายุทธ า ตร์ ของประเท ไทย รือของภูมิภาคอาเซียน เพราะถ้าเราบริ ารเชื้อเพลิงได้ดี โรงไฟฟ้า ชุมชนก็มีเ ถียรภาพได้ ถึงแม้ ่าจะเป็น โรงไฟฟ้าขนาดเล็กก็ตาม”
เป็นการเอาของเ ีย จากทางการเก ตรมาใช้ประโยชน์เป็น ‘Waste to Value’ ก็เป็นอะไรที่น่า นใจ น่า นับ นุน” “ถ้าเทคโนโลยีดี เรา ามารถผลิต
แล้ ราคาค่าไฟ น้าโรงไม่แพง ามารถ แข่งขันกับโรงไฟฟ้าขนาดใ ญ่ที่ใช้แก๊ ได้ มันก็มี ิทธิ์ที่จะขยายได้นะครับ ทุก ันนี้ เรา ร้างโรงไฟฟ้าโรงนึงที่ท�าได้ 600-700 เมกะ ัตต์ ค่าไฟ น้าโรงอยู่ที่ประมาณ 2 บาท แต่โรงไฟฟ้าชุมชนพ กนี้มีขนาดแค่ 1-3 เมกะ ัตต์ ูง ุดไม่เกิน 10 เมกะ ัตต์ ราคาค่าไฟฟ้า น้าโรงอยู่ที่ 4.80 บาท กับ 5.30 บาท เพราะฉะนั้นแล้ ตั นี้ก็จะเป็น ข้อจ�ากัดในเรื่องของต้นทุนการผลิต ถ้าเทคโนโลยีมันดีขึ้น เชื้อเพลิงดีขึ้น ท�าใ ้ต้นทุนตรงนี้ถูกลง ได้ราคาที่เป็น ราคาขาย ่งในทุก ันนี้ ก็จะเป็นอะไรที่ น่า นใจ รือถ้าจะพูดง่าย ๆ คือ กระตุ้น ใ ้เกิดการมีโรงไฟฟ้าชุมชนทั่ ประเท มากขึ้นนะครับ” ตามโครงการที่ างไ กฟผ. จะรับดูแล ต้นแบบโรงไฟฟ้าชุมชน 2 แ ่งตามนโยบาย ก็คือ ที่อ�าเภอแม่แจ่ม จัง ัดเชียงใ ม่ และ ที่อ�าเภอทับ ะแก จัง ัดประจ บคีรีขันธ์ ซึ่งใน นนี้ คุณพัฒนาได้เล่าถึงค าม คืบ น้าใ ้ฟัง ลังจากที่บอร์ดของ กฟผ. ได้อนุมัติโครงการแล้ โดยมีก�า นดการ แล้ เ ร็จในปี 2564 “ที่ทับ ะแกมีโรงไฟฟ้าชุมชนเก่า งาน Future Energy Asia Exhibition & Conference 2020 เวทีกลางในภูมิภาคเอเชีย ส�าหรับผู้น�าด้านพลังงาน โดยได้หารือเชิงนโยบาย และแลกเปลี่ยนความรู้ และข้อมูล เพื่อก้าวไปสู่ อุตสาหกรรมพลังงาน แห่งอนาคต
เชื้อเพลิงที่มีคุณภาพดีและราคาไม่แพง
ใ ้กับชา บ้าน ชุมชน แล้ ก็ชุมชนก็จะ
นอพื้นที่ที่จะ ร้าง ่าจะใ
“อีก น นึ่งเราก็จะมี Parabolic Dome ซึ่งติดอยู่กับโรงไฟฟ้าชุมชน เมื่อไ ร่ที่มีแ งแดดดีก็จะกลายเป็นตู้อบ
ผลิตผลทางการเก ตรด้ ยโดยใช้แ งแดด
ก็ไม่มีค่าใช้จ่าย ในขณะเดีย กัน ถ้าแดดไม่ดี ฝนตก ก็ใช้ไอร้อนจากโรงไฟฟ้าชุมชนนั้น เข้าไปช่ ย เป็นค ามร้อนแ ล่งพลังงาน �ารอง
ของ กฟผ. อยู่แล้ ฉะนั้น ถ้าพูดถึงเรื่อง การเดิน น้าต่อไป การดัดแปลงของเก่า ปรับปรุง ักนิด น่อย ก็พอจะท�า งานได้ มองในแง่เทคนิคแล้ น่าจะง่ายก ่าที่แม่แจ่ม ที่ต้องเริ่มจาก ูนย์ ตอนนี้ที่แม่แจ่มเป็น เรื่องของการเข้าไปท�าค ามเข้าใจเรื่อง เทคโนโลยีโรงไฟฟ้าระ ่างประชาชน และตั เรา ตอนนี้คือ พัก ถานะ กฟผ. ก�าลัง ึก า ่าเทคโนโลยีไ นเ มาะ มที่จะใช้ ที่แม่แจ่ม แล้ ก็น�าเ นอเทคโนโลยีนั้น
น เราก็จะต้องไปดูต่อ ่า พื้นที่ที่เขาเ นอ มันเ มาะ ม
กฟผ. ได้รับมอบ มายจากภาครัฐ ใ ้มาด�าเนินการด้านนี้ โดยมีเป้า มาย 4 ข้อ ซึ่งคุณพัฒนา รุปไ ่า “อย่างแรก โรงไฟฟ้า ต้องเป็น น นึ่งของชุมชนและมี น ช่ ยยกระดับค ามเป็นอยู่ รือเ ร ฐกิจ ระดับฐานราก เช่น ชา บ้าน ามารถน�า เชื้อเพลิงทางการเก ตร ซึ่งอาจจะเป็น ของเ ียทางการเก ตร รือเป็นการปลูกพืช ด้านพลังงาน มาขายเป็นรายได้ นเป้า มาย ข้อที่ 2 ก็คือ ต้องช่ ยพัฒนาคน ่งเ ริมใ ้มี การฝึกฝนคนในชุมชนใ ้มีทัก ะมากพอ จะท�างานในโรงไฟฟ้าได้ น นึ่งก็จะช่ ย แก้ปัญ าแรงงานย้ายถิ่นได้ด้ ย ลดค าม เ ลื่อมล�้า ขณะที่ข้อ 3 เป็นเรื่องของ ิ่ง แ ดล้อม เมื่อมีโรงไฟฟ้าในชุมชนก็จะ ลดการเผาเ ซากทางการเก ตรต่าง ๆ ที่ท�าใ ้เกิดมลพิ เช่น ฝุ่น PM 2.5 เพราะ เอามาขายได้ และ �า รับข้อ ุดท้าย เมื่อเ ร ฐกิจฐานรากดี ิ่งแ ดล้อมดี คนมีค ามรู้ค าม ามารถ ชุมชนก็มีโอกา ที่จะ ร้าง า กิจชุมชนในรูปแบบอื่น ๆ เพิ่มเติมได้ ท�าใ ้ชุมชนเกิดค ามเข้มแข็ง และมีค ามยั่งยืน” “โรงไฟฟ้าชุมชนของ กฟผ. เป็นโมเดล ที่ก�า นดมาใ ้มี นช่ ยเ ลือชุมชน เพิ่มเติมเข้าไปใ ้ชัดเจน” คุณพัฒนาอธิบาย ่า โมเดลการ ร้างโรงไฟฟ้าชุมชนของ กฟผ. ไม่ได้เกี่ย ข้องกับการผลิตไฟฟ้าเพียง อย่างเดีย “นอกจากจะได้ไฟฟ้าแล้ ก็ยังมี แน คิดที่จะเอาค ามร้อนที่ได้จากโรงไฟฟ้า มาแปลงใ ้กลายเป็น ้องเย็น ชุมชน ามารถ เอาผลิตผลทางการเก ตรของตั เองเข้ามา เก็บรัก าไ ้ใน ้องเย็นเ ล่านี้ได้ โดยที่เรา จะด�าเนินกิจการ ้องเย็นเ มือน นึ่ง Social Enterprise เป็น า กิจชุมชนที่ไม่ได้ มุ่งเน้นก�าไร แต่ต้องไม่ขาดทุน โดยที่ข้างต้น ก็อาจจะใช้งบประมาณ CSR ของ กฟผ. ด�าเนินการ ในอนาคตนั้นก็ต้อง ามารถ ด�าเนินการได้โดยไม่ขาดทุน ก็จะเป็น ประโยชน์ในแง่ของการตลาด”
เ
ร้างตรงไ
รือไม่”
Dryer รือตู้อบของชุมชน นี่เป็นแน ค ามคิดเรื่อง Innovate Power Solutions for a Better Life ตาม ัยทั น์ของ กฟผ.” ทั้ง มด ะท้อนใ ้เ ็น ่า กฟผ. ก�าลังใช้ ค ามรู้ ค าม ามารถ และค ามมุ่งมั่น ทั้งม ล เพื่อ นองนโยบาย Energy for All ของภาครัฐ ท�าใ ้เรา ามารถอุ่นใจกันได้ ่า โครงการพลังงานไทยเพื่อคนไทย ก�าลัง เป็นรูปเป็นร่างขึ้นมาอย่างแข็งแกร่ง และ ประเท ไทยก็จะก้า ู่ตลาดพลังงาน แ ่งอนาคตได้อย่างมั่นคงและยั่งยืน โรงไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ทับสะแก ขนาดก�าลังผลิตรวม 5 เมกะวัตต์ โดยใช้เซลล์แสงอาทิตย์หรือโซลาร์เซลล์ business.egat.co.th 17
เป็น
5 Leading Trends of Energy Markets
ไม่ ่าจะ เป็นพลังงานทางเลือก พลังงานทดแทน
รู้จัก 5 อันดับเทรนด์ที่ก�ำลังมำแรงในตลำดกำรค้ำพลังงำนปีนี้ รวมถึงแนวโน้ม ควำมน่ำจะเป็นในอนำคต เพื่อกำรปรับตัวและวำงแผนต่อยอดธุรกิจองค์กร อย่ำงทันเหตุกำรณ์ เ ราคงปฏิเ ธไม่ได้เลย ่า โลกเรานั้น ขับเคลื่อนไปข้าง น้าได้ด้ ยพลังงาน ลาก ลายรูปแบบ ในขณะที่กระแ อนุรัก ิ่งแ ดล้อมมีค ามเข้มข้นขึ้นเรื่อย ๆ ผู้ประกอบการจึงเริ่มเ าะแ ง าพลังงาน ที่ใ ้ค ามยั่งยืนและไม่ท�าร้ายโลก
แล้ ่า นี่แ ละคือเทรนด์พลังงานที่จะมา แทนที่พลังงานแบบดั้งเดิมซึ่งต้องพึ่งพา เชื้อเพลิงฟอ ซิล เมื่อไม่นานมานี้ เ ็บไซต์ Renewable Energy World ซึ่งเป็นเ ็บไซต์ที่น�าเ นอ ข่า ารและบทค ามเกี่ย เนื่องกับพลังงาน มุนเ ียน ค ามเป็นไปและแน โน้มใน ตลาดการค้าพลังงานที่ �าคัญ ได้มีการจัด อันดับแน โน้ม รือเทรนด์ที่น่าจับตามอง ในอนาคตของตลาดการค้าพลังงาน โดยแบ่ง เป็น 5 เรื่อง 5 แน ด้ ยกัน ดังนี้ 1. การก้าวสู่ตลาดพลังงาน หมุนเวียนแบบเรียลไทม์ กระแ ที่ไม่มีใครกล้ามองข้ามในตลาด ค้าพลังงานตอนนี้ก็คือ พลังงาน มุนเ ียน (Renewable Energy) ที่ถูกมอง ่ายั่งยืนก ่า พลังงานจากแ ล่งเดิม (เชื้อเพลิงฟอ ซิล) ซึ่งมี ัน มดไป ขณะที่พลังงาน มุนเ ียน เช่น พลังงานแ งอาทิตย์ พลังงานลม พลังงานน�้า ามารถน�ามาใช้โดยไม่จ�ากัด และมีผลกระทบต่อ ิ่งแ ดล้อมน้อยมาก ตลาดพลังงาน มุนเ ียนนั้นก�าลัง พัฒนาและขยายตั อย่างร ดเร็ ระบบการ จัดการและซื้อขายจึงต้องปรับเปลี่ยนตาม จึงเกิดเทรนด์ของตลาดพลังงาน มุนเ ียน แบบเรียลไทม์ ซึ่งถูกมอง ่าเป็นทิ ทาง ลักในอนาคต รายงานด้านพลังงาน มุนเ ียน ปี 2019 ของ �านักงานพลังงาน ากล (IEA: International Energy Agency) ระบุ ่า
รือพลังงาน มุนเ ียน เพราะเป็นที่แน่ชัด
18 BUSINESS VENUE
ลายเจ้าที่เริ่มใช้ระบบตลาดแบบเรียลไทม์
ตลาดพลังงาน มุนเ ียนจะเติบโตขึ้นอย่าง ร ดเร็ อีก 50% ภายในปี 2024 การเปลี่ยนขั้ ในเ ลาอัน ั้นจากพลังงานแบบดั้งเดิมไป พลังงานแบบใ ม่ที่ยังขาดค าม ม�่าเ มอ รือแน่นอน เช่น พลังงานลม พลังงาน แ งอาทิตย์ เพราะตลาดพลังงานต้องพัฒนา ระบบตลาดพลังงานระ ่าง ัน (Intraday Market) ใ ้อยู่ในลัก ณะที่ใกล้เคียง ภาพการณ์ที่เกิดขึ้นจริง ในเ ลาจริง (Real Time) มากที่ ุด จะเ ็น ่ามี ลายตลาด ที่น�าข้อก�า นดระยะเ ลาในการตกลง ช�าระค่าพลังงานระยะ ั้น (Short Energy Settlement Period) มาใช้มากขึ้น ค ามไม่แน่นอนของผลผลิตคือ จุดอ่อน �าคัญของพลังงาน มุนเ ียน เพราะ ภา ะ ธรรมชาติที่อาจค บคุมไม่ได้ในบางครั้ง ผู้ประกอบการจึงต้อง า ิธีรับมือ เช่น ใน ันที่มีแ งแดดน้อย โรงผลิตไฟฟ้าจาก พลังแ งอาทิตย์ต้อง าทางชดเชยพลังงาน ที่ผลิตได้ไม่พอ โดยใช้เครื่องก�าเนิดไฟฟ้า เชื้อเพลิงฟอ ซิล เพื่อใ ้มีการ ่งพลังงาน อย่าง ม�่าเ มอ ซึ่งท�าใ ้ต้นทุนเพิ่ม ปัจจัย ในท�านองนี้น�าไป ู่ค ามผันผ นด้านราคา พลังงานระ ่าง ัน ด้ ยเ ตุนี้ ประเท ออ เตรเลียจึงมีนโยบาย ร้างตลาด พลังงานแบบเรียลไทม์ โดยเปลี่ยนระยะ เ ลาก�า นดราคาซื้อขายทันทีของพลังงาน ไฟฟ้า (Electricity Spot Prices) จากเดิม ที่ตั้งราคาทุก 30 นาที เป็นทุก 5 นาที โดยจะมีผลในปี 2021 ออ เตรเลียเชื่อ ่า ข้อบังคับนี้จะช่ ยใ ้พลังงาน มุนเ ียน มีราคาที่ไม่ถูก รือแพงเกินไปและท�าก�าไร ได้มากขึ้น ใน รัฐอเมริกาก็มีตลาดพลังงาน
เช่น กลุ่ม California Independent System Operator (CISO) ที่ผลิตและดูแลการจ�า น่าย พลังงานไฟฟ้าในรัฐแคลิฟอร์เนียก็มีแผนจะ เปลี่ยนไปใช้พลังงาน มุนเ ียนในการผลิต แบบ 100% การใช้ระบบตลาดแบบเรียลไทม์ จะช่ ยใ มาชิกกลุ่ม ามารถรับมือค าม ผันผ นที่มีอยู่ ูงในการผลิตไฟฟ้าจาก พลังงาน มุนเ ียนได้ดีขึ้น ทางด้านยุโรป โดยเฉพาะกลุ่มประเท ภาพยุโรป (อียู) นั้น มีการซื้อขายไฟฟ้า ข้ามเขตแดนกันตลอดเ ลา ระบบพลังงาน ของแต่ละประเท ที่เชื่อมโยงถึงกันจึงเพิ่ม ขึ้นตลอด และทางอียูก็มีแผนจะเปลี่ยน ก�าลังการผลิตใ ้เป็นพลังงาน มุนเ ียน มากขึ้นเรื่อย ๆ จึงต้องพัฒนาระบบการ ซื้อขายที่รองรับค ามซับซ้อนผันผ นของ การใช้พลังงานแบบใ ม่นี้ได้ ซึ่ง นีไม่พ้น ระบบตลาดพลังงานแบบเรียลไทม์นั่นเอง 2. การค้าผ่านระบบอัลกอริทึม และโปรแกรมต่าง ๆ เมื่อตลาดพลังงานก้า ไป ู่ระบบตลาดแบบ เรียลไทม์ ิ่งที่ตามมาก็คือ ข้อมูลจ�าน น ม า าล รือ Big Data และการใช้ระบบ อัลกอริทึม เพื่อ ิเคราะ ์ข้อมูลแล้ น�ามา ใช้ในการตัด ินใจซื้อขาย จากระบบเดิมที่มี ข้อมูลการเพิ่มต้นทุน (Increment) เพียง 24 รอบต่อ ัน และการก�า นดราคา (Cost Settlement) เป็นรายชั่ โมง เมื่อตลาดเข้า ระบบเรียลไทม์ ข้อมูลจะเพิ่มขึ้นจนเมื่อถึง ที่ ุดแล้ ก็จะกลายเป็นการเพิ่มต้นทุน 288 รอบต่อ ัน และการก�า นดราคาทุก 5 นาที (ปริมาณข้อมูลเพิ่มขึ้น 1,100%) ระบบอัลกอริทึมจะช่ ยรับมือใน ถานการณ์เช่นนี้ และช่ ยใ ้ผู้ค้าพลังงาน ท�าก�าไรได้ดีขึ้น ร มถึงช่ ยลดต้นทุน ทรัพยากรมนุ ย์ (Human Capital) ที่เกิดขึ้น แบบ 24 ชั่ โมงต่อ ัน ตลาดพลังงานใน ยุโรปก�าลังเป็นผู้น�าในการประยุกต์ใช้ ระบบใ ม่ ๆ เ ล่านี้ บรรดาผู้ค้าพลังงาน จะตั้งค่าตั แปรต่าง ๆ เช่น ฐานราคาต�่า ุด และเพดานราคา ูง ุดในการซื้อขาย แล้ ใช้ ระบบคิดค�าน ณตามที่ตั้งโปรแกรมไ ออกมาเป็นกลยุทธ์การขาย การตั้งออร์เดอร์ การซื้อขายเปลี่ยนถ่ายพลังงาน ฯลฯ แล้ ่งผ่านข้อมูลเ ล่านั้นด้ ยซอฟต์แ ร์ ในกลุ่ม ETRM (Energy Trade and Risk business.egat.co.th 19
Management) ซึ่งเป็นโปรแกรมที่ค�ำน ณ และบริ ำรจัดกำรค ำมเ ี่ยงในกำรซื้อขำย พลังงำนไปยังผู้ที่เกี่ย ข้อง ในไทยก็มีผู้ริเริ่มใช้ระบบอัลกอริทึมเข้ำมำ บริ ำรจัดกำรพลังงำนไฟฟ้ำ ที่ม ำ ิทยำลัย เชียงใ ม่ มีกำรทดลองติดตั้งอุปกรณ์ตร จ ัด ก�ำลังและปริมำณกำรผลิตไฟฟ้ำแบบเรียลไทม์ จำกผู้ผลิตและอุปกรณ์ตร จ ัดกำ รใช้ พลังงำนของผู้ใช้ไฟฟ้ำ โดยจับคู่ระ ่ำงผู้ผลิต และผู้ใช้ไฟฟ้ำตำมช่ งเ ลำ แล้ น�ำข้อมูล มำบริ ำรจัดกำรด้ ยระบบอัลกอริทึม โดยมีเป้ำ มำยเพื่อลดปริมำณกำรใช้ก�ำลัง ไฟฟ้ำฐำนใ ้น้อยที่ ุด แต่ยังคงมีเ ถียรภำพ และคุณภำพไ ระบบนี้จะร บร มข้อมูล พฤติกรรมกำรใช้พลังงำนของผู้ใช้ทุกรำย จำกนั้นระบบจะเริ่มเรียนรู้และท�ำนำย พฤติกรรมผู้บริโภคได้ตำมลัก ณะของ ตั แปรต่ำง ๆ เช่น เ ล ำ ภ ำ พอ ำกำ จ�ำน นกิจกรรม เพื่อจับคู่ผู้ใช้และผู้ผลิต ที่เ มำะ มในรูปแบบของกำรค้ำพลังงำนเ รี ร มถึงค�ำน ณค่ำ ไฟฟ้ ำในแต่ละช่ ง ัน ใ อดคล้องกับกิจกรรมของผู้ใช้ไฟฟ้ำ รือน�ำไปใช้ประโยชน์ในกำร ำงแผนเพื่อ ประ ยัดพลังงำนใน น่ ยงำนได้อีกด้ ย 3. การขยายตัวของการค้าเสรี ในตลาดพลังงานโลก เป็นที่ยอมรับกัน ่ำ รัฐอเมริกำ คือ มำตรฐำน ระดับโลกของตลำดพลังงำนแบบเ รีเปิดก ำง กลุ่มประเท อียูก็พยำยำมไปใ ้ถึงจุดนั้น แต่ก ำรผูกขำ ดด้ ำ นก ำ รค้ ำพลังงำนที่มีมำ ยำ น ำ นในประเท ม ำชิกบำ งประเท คือ อุป รรค �ำคัญอย่ำงไรก็ตำม เมื่อแน โน้ม พลังงำนเปลี่ยนไป ู่กำรใช้พลังงำน มุนเ ียน ทั่ ทั้งภูมิภำคท�ำใ ้เป้ำ ม ำ ยของตล ำด เป็นไปในทิ ทำงเดีย กัน กระทั่งประเท ที่เคยแข็งขืนก็ไม่ ำมำ รถต้ ำ นกระแ แ ่งอนำคตได้ และจ�ำเป็นต้องพึ่งพำตลำด ค้ำพลังงำนระ ำงประเท เพื่อตอบ นอง ค ำมต้องกำรของผู้บริโภคที่มีแต่จะเพิ่มขึ้น ในประเท ญี่ปุ่น ลังจำกเ ตุ ลดใจ ที่เกิดขึ้นกับโรงไฟฟ้ำนิ เคลียร์ที่ฟุกุชิมะ เมื่อ 9 ปีก่อน ท�ำใ ้เกิดค ำมเปลี่ยนแปลง และค ำ มไม่แน่นอนด้ ำนพลังงำน ญี่ปุ่น ต้องกลับไปพึ่งพำพลังงำ นจ ำกเชื้อเพลิง ฟอ ซิล จึงเริ่มคิดถึงตลำดกำรค้ำ พลังงำนแบบเ รีซึ่งเปิดโอกำ ใ ้เอกชนร ำ ยย่อยม ำ ร่ ม ลงทุนและเริ่มกระบ นกำร ผลักดันอย่ำงจริงจังตั้งแต่ ปี 2016 ทำงกำรญี่ปุ่นได้มีมำตรกำร ร้ำง แรงจูงใจใ ้เอกชนมำลงทุนในโครงกำรใ ม่ ทำงด้ำนพลังงำน มุนเ ียน เช่น โครงกำร ทุ่งกัง ันลมนอกชำยฝั่งเพื่อผลิตพลังงำน อย่ำงต่อเนื่อง อันที่จริงทำงฝั่งเอเชียนั้น ไม่ได้มีแต่ ญี่ปุ่นที่ ันไป ำกำรค้ำเ รีในตลำดพลังงำน แต่ยังมีเกำ ลีใต้ ฟิลิปปิน ไต้ ัน มำเลเซีย ิงคโปร์ และไทยเรำเองที่ใ ้ค ำ ม นใจ ตล ำดพลังงำนเ
ลำ ยประเท ร มทั้งไทยมีนโยบำย ่งเ ริมใ ้เอกชน ลงทุนด้ ำนพลังงำนรูปแบบใ ม่ เช่น พลังงำ นแ งอ ำทิตย์และพลังงำ นลม เพื่อรองรับค ำ มต้องก ำรพลังงำนที่จะ เพิ่ม ูงขึ้นในอนำคตอีกไม่กี่ ิบปีข้ำง น้ำ 4. การเติบโตของ Prosumer แห่งตลาดพลังงาน ปัจจุบัน จ�ำน นของ Prosumer รือ ที่เรำอำจเรียก ่ำเป็น ‘ผู้บริโภคมืออำชีพ’ ในตล ำ ดต่ ำง ๆ ทั่ โลกนั้นเพิ่มขึ้นทุก ัน ผู้บริโภคประเภทนี้มีค ำมรู้ใน ินค้ำที่ตั เอง ซื้อเป็นอย่ำงดี ลำยครั้งที่พ กเขำมี บทบ ำ ทในก ำรผลิต ินค้ำ รือกลำ ยเป็น ผู้ร่ มผลิต ในตลำดพลังงำนก็ไม่ต่ำงกัน 20
รีเช่นกัน
เ ล่านี้ ามารถผลิตไฟฟ้าได้เกินค าม ต้องการและขายคืนใ ้ผู้ค้า ลักได้ ในตลาดพลังงานของไทยก็มีการ
ผลักดันใ ้เกิดการค้าพลังงานเ
เมื่ออุปกรณ์ในการผลิตไฟฟ้าจากพลังงาน มุนเ ียนเริ่มมีราคาถูกลง ร มถึงมีขนาด เล็กลง เช่น แผงโซลาร์เซลล์ ผู้บริโภครายย่อย ที่มีก�าลังทรัพย์มากพอก็ นใจที่จะมีแ ล่ง ผลิตพลังงานขนาดเล็กเป็นของตั เอง ในบางประเท มีแน คิด นับ นุนใ ้ตาม บ้านเรือน อาคาร ลายแ
โซลาร์เซลล์
การทดลองผลิตไฟฟ้าใช้เองเพื่อลดค่าใช้จ่าย ต่อมาก็มีผลพลอยได้เมื่อผู้บริโภครายย่อย
่งติดตั้งแผง
จุดประ งค์แรกเริ่มอาจเป็น
รีโดย Prosumer ซึ่งทาง กฟผ. ใ ้ค าม มาย ่า เป็น Production by Consumer รือ การผลิตไฟฟ้าโดยผู้บริโภค โครงการนี้ยินยอม ใ ้บ้านเรือน ลังใดที่ติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์ ามารถขายไฟฟ้า นที่ผลิตแล้ เ ลือใช้ ใ ้บ้านใกล้เรือนเคียงได้ แต่ในทางปฏิบัติจริงก็ยังมีปัญ าทาง เทคนิคที่ต้องแก้ไข เช่น ผลกระทบจาก ค ามไม่ ม�่า เ มอของกระแ พลังงาน ที่ผลิตได้ที่มีต่อระบบกริดไฟฟ้า ปัญ า เรื่องการจัดเก็บพลังงาน นอกจากนี้ ยังต้อง ปรับเปลี่ยนระบบไฟฟ้าโดยร มใ ้มีค าม ยืด ยุ่นเพื่อรองรับกลุ่ม Prosumer ร มถึง ระบบที่เกี่ย ข้องอื่น ๆ เช่น ระบบการซื้อขาย ระบบการบริ ารจัดการผู้ใช้ไฟฟ้า เพื่อ รองรับการค้าพลังงานในลัก ณะดังกล่า ซึ่งเป็นแน โน้มที่ ลีกเลี่ยงได้ยากในอนาคต 5. ความก้าวหน้าในการจัดเก็บ และส�ารองพลังงาน นึ่งในปัญ าใ ญ่ของโครงการพลังงาน มุนเ ียน ไม่ ่าจะเป็นโครงการเล็ก รือใ ญ่ ก็คือปัญ าเรื่องราคาและประ ิทธิภาพของ แบตเตอรี รืออุปกรณ์เก็บ �ารองพลังงาน นัก ิจัยพยายามคิดค้น ่าจะท�าอย่างไรใ แบตเตอรีเก็บพลังงานเ ล่านี้มีขนาดเล็ก แต่ ามารถเก็บบรรจุพลังงานได้จ�าน นมาก โดยที่ราคาไม่ ูงเกินไป เมื่อใดที่แก้ปัญ านี้ได้ ตลาดพลังงาน มุนเ ียนก็จะยิ่งเติบโต เพราะอุปกรณ์ �ารอง พลังงานเ ล่านี้จะช่ ยเ ริมค ามมั่นคง ทางพลังงานใ ้ระบบกริดไฟฟ้า รือระบบ เครือข่ายการใช้ไฟฟ้าที่ผลิตจากพลังงาน มุนเ ียน ปัจจุบันนี้ เทคโนโลยีของแบตเตอรี ามารถ �ารองไฟฟ้าใ ้ระบบกริดขนาดเล็ก ระดับไมโคร โดยเป็นแ ล่งไฟฟ้า �า รอง ในช่ งพีค รือช่ งที่มีการใช้ไฟฟ้า ูง ุด และเป็นแ ล่งเก็บพลังงาน นเกินในช่ งที่มี ปริมาณการใช้ไฟฟ้าต�่า ต้องขอบใจแน โน้มค ามต้องการ แบตเตอรีที่มีประ ิทธิภาพที่ ูงขึ้น ท�า ใ ตั แบตเตอรีได้รับการพัฒนาใ ้ท�างานได้ดี ยิ่งขึ้นในราคาไม่ ูงนัก ตอนนี้จึงมีผู้ผลิต ลายราย ามารถติดตั้งแบตเตอรีเก็บ �ารองพลังงานในระดับเมกะ ัตต์คู่กับ ระบบกริดที่ใช้พลังงาน มุนเ ียนในการ ผลิตไฟฟ้าได้ และท�าใ
าม เ ถียรมากขึ้น �านักงานพลังงาน
ติดตั้งแบตเตอรีที่ใช้ �ารองพลังงานในระบบ กริดไฟฟ้าได้ ูง ุดถึง 40 กิกะ ัตต์ และ เนื่องจากมีแน โน้ม ่า โรงผลิตพลังงานใ ม่ ๆ จะถูก ร้างขึ้นโดยค�านึงถึงค าม ามารถ ในการเก็บ �ารองพลังงานค บคู่ไปด้ ย ราคาของอุปกรณ์เ ล่านี้ ย่อมมีโอกา จะ ลดลง ่งผลใ ้ผู้ผลิตพลังงานและผู้บริโภค ามารถเข้าถึงเทคโนโลยี �ารองพลังงาน ใ ม่ ๆ ได้มากขึ้นด้ ย จากแน โน้มทั้ง ้าประการข้างต้น จะเ ็นได้ ่า ค ามเปลี่ยนแปลงก�าลังจะเข้ามา าตลาดค้าพลังงานในเ ลาอัน ั้น เมื่อมี ผู้ลงทุนรายย่อยร มถึงผู้บริโภคที่เปลี่ยน ถานะเป็นผู้ผลิตในตลาดได้ด้ ยนอกจากนี้ ปัจจัยที่ ลาก ลายและข้อมูลที่ ลั่งไ ล เข้ามาตามแบบฉบับธุรกิจในยุค Big Data ท�าใ ้ผู้ค้าในตลาดพลังงานต้องปรับตั อย่างเร่งด่ นและมอง ามาตรการที่ฉับไ น ัตกรรมทางเทคโนโลยีที่มีประ ิทธิภาพ เพื่อรองรับทิ ทางตลาดในอนาคต ตลาดพลังงานของไทยมีการผลักดันให้เกิด การค้าพลังงานเสรีโดย Prosumer ซึ่งทาง กฟผ. ให้ความหมายว่าเป็น Production by Consumer หรือการผลิตไฟฟ้าโดยผู้บริโภค business.egat.co.th 21
้ระบบไฟฟ้ามีค
ากลประมาณการณ์ ไ ่า ภายในปี 2050 จะ ามารถพัฒนาการ
22
น่ ยงาน �าคัญที่มี
ค ามมั่นคงของระบบไฟฟ้าไทย โดยเฉพาะ
การผลิตกระแ ไฟฟ้าใ ้เพียงพอต่อ
งที และ ในตอนนี้ได้น�าเอาเทคโนโลยี Machine Learning ก็คือ AI เข้ามาใช้ในเรื่องนี้ด้ ย” “ กองวิศวกรรมบ�ารุงรักษา มี น้าที่ ในด้าน กรรมบ�ารุงรัก
business.egat.co.th 23 ป ฏิเ ธไม่ได้เลย ่า ไฟฟ้าคือ ปัจจัย
น ช่ ยในการขับเคลื่อนเ ร ฐกิจ ของประเท
�าคัญอย่าง นึ่งที่มี
ใ ้มีค ามเจริญก้า น้า อย่างยั่งยืน การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแ ่ง ประเท ไทย (กฟผ.) จึงถือเป็น
น้าที่ ลักในการดูแลเรื่อง
ทุกขณะ ซึ่งเบื้อง ลังก็คือระบบการจัดการ และการ างแผนการผลิตที่มีประ ิทธิภาพ ดังเช่นเรื่องรา ที่ คุณนพพล พันธ์เงิน ผู้ช่ ย ผู้อ�าน ยการฝ่ายบริ ารจัดการ ินทรัพย์ ผลิตไฟฟ้า-2 ได้บอกเล่าใ ้เราฟังในครั้งนี้ ‘ฝ่ายบริหารจัดการสินทรัพย์ ผลิตไฟฟ้า’ หนึ่งในกลไกที่ช่วย เสริมประสิทธิภาพการผลิต ไฟฟ้าให้ กฟผ. “ที่มาของฝ่ายบริ ารจัดการ ินทรัพย์ ผลิตไฟฟ้า เกิดจากการร มกันของ 2 ฝ่าย คือ ฝ่ายประ ิทธิภาพการผลิต ร มกับ ฝ่าย างแผนและพัฒนาคุณภาพ โดย น้าที่ ลักของฝ่ายบริ ารจัดการ ินทรัพย์ Performance Excellence นพพล พันธ์เงิน ผู้ช่วยผู้อ�ำนวยกำรฝ่ำยบริหำรจัดกำรสินทรัพย์ผลิตไฟฟ้ำ-2 ได้เล่ำถึงเรื่องรำวตลอดระยะเวลำ 50 ปี ถึงประสิทธิภำพและควำมสำมำรถ ในกำรผลิตไฟฟ้ำของกำรไฟฟ้ำฝ่ำยผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) ผลิตไฟฟ้า คือ การ างกลยุทธ์ของ ายงาน รองผู้ ่าการผลิตไฟฟ้า (ร ฟ.) ่าจะจัดการ เดินเครื่องอย่างไร จะลงทุนด้ ยเทคโนโลยี อะไร จะบ�ารุงรัก าโรงไฟฟ้าอย่างไร จะมีการ พัฒนาเครื่องมืออย่างไร เช่น เรื่องของ Digital Power Plant ที่ก�าลังเป็นแน ทาง ลัก ของปีนี้และปี น้าที่จะน�าเทคโนโลยีเข้ามาใช้ เพื่อปรับปรุงประ ิทธิภาพการท�างาน ทั้งนี้ ฝ่ายบริ ารจัดการ ินทรัพย์ผลิตไฟฟ้า มีการแบ่ง ายงานออกเป็น 7 กอง ได้แก่ กองวิศวกรรมการผลิต เป็น น่ ยงานที่ รับผิดชอบในเรื่องของ กรรมที่จะน�า มาใช้เพื่อปรับปรุงประ ิทธิภาพการผลิต ของโรงไฟฟ้า ดูเรื่องค าม ูญเ ียที่อาจจะ เกิดขึ้นในกระบ นการผลิต โดยที่ทางกอง จะมีเครื่องมือ �าคัญที่จะใช้ในการดึงข้อมูล จากโรงไฟฟ้ามาแบบเรียลไทม์แล้ จะ ิเคราะ ์โดยใช้คอมพิ เตอร์ค�าน ณ ซึ่ง ท�าใ ามารถทราบได้เลย ่า แต่ละโรงไฟฟ้า มีจุดไ นที่เ ีย าย รือต้องแก้ไข เพื่อที่จะได้ ่งทีมช่างเข้าไปแก้ไขได้อย่างทันท่
า โดยเฉพาะ การใช้เครื่องมือที่จะช่ ยเพิ่มค ามมั่นคง ในระบบ ซึ่งในตอนนี้มีการน�าเครื่องมือใ ม่ ๆ ที่เกี่ย กับ MMS (Maintenance Management System) มาช่ ยด้ ย ซึ่งจะต่างจาก CMMS (Computerized Maintenance Management System) เดิมคือจะเชื่อมโยงกับทุกระบบพื้นฐาน ามารถใช้โทร ัพท์มือถือเข้าไปในโรงไฟฟ้า แล้ ามารถดูในประ ัติได้เลย ่า เครื่องนี้เคย
ค ามต้องการของผู้ใช้ที่เพิ่มมากขึ้นอยู่
่าค รจะ ต้องท�าอะไรต่อไปและแน ทางในการพัฒนา จะต้องเป็นไปในทิ ทางไ น กองวางแผน และประเมินผล ายงานผลิตไฟฟ้า ดูเรื่อง ของกลยุทธ์ภาพร ม กอง ัญญาผลิตไฟฟ้า ดูเรื่องการประ านงานและติดตามการ ด�าเนินการของโรงไฟฟ้าใ ้เป็นไปตาม พรบ. การประกอบกิจการพลังงาน ก�ากับการจัดท�า ข้อตกลงและเงื่อนไขการซื้อไฟฟ้า (PPA) ข้อตกลงงานบ�ารุงรัก า ลัก (MMA) ข้อตกลง
(Thailand Professional Qualification Institute)
24 ซ่อมเมื่อไ ร่และมีแน โน้มจะเ ียเมื่อไ ร่ มีเครื่องมือที่เรียก ่า PMAS (Predictive Management Analytics System) ที่จะช่ ยท�านายได้ ่าจะมีค ามเ ีย ายกับ อุปกรณ์ของโรงไฟฟ้าที่จะเกิดขึ้นในอนาคต กองทด อบ มรรถนะโรงไฟฟ้า ในกอง มีทีมผู้เชี่ย ชาญในด้านการทด อบ ซึ่งมี น้าที่ ลักคือ การตร จ อบประ ิทธิภาพ โรงไฟฟ้ากับอุปกรณ์ต่าง ๆ โดยใช้เครื่องมือ ทัน มัยที่มีค ามเที่ยงตรงและแม่นย�า ูง และใช้กระบ นการทด อบที่มีมาตรฐาน ระดับโลกเช่นเดีย กับที่อเมริกาและยุโรป ใช้กัน กองบริ ารการผลิต ดูการก�า นด กลยุทธ์ของการบริ าร ินทรัพย์ ร มถึง แผนระยะยา ทั้ง มดของ กฟผ.
การจัด าเชื้อเพลิง (FSA) และข้อตกลงอื่น ๆ ที่เกี่ย ข้องกับการผลิตไฟฟ้า และ ุดท้ายคือ กองพัฒนามาตรฐานงานเดินเครื่องและ บ�ารุงรัก าโรงไฟฟ้า ดูเรื่องมาตรฐานการ เดินเครื่อง มาตรฐานการท�างาน ดูเรื่อง บุคลากรที่จะเข้ามาท�างาน ่าค รต้องมี มาตรฐานอะไรบ้าง ซึ่งตอนนี้บุคลากรถือ ่า มีมาตรฐานอยู่ในระดับ นึ่ง และมีการออก ใบรับรองใ ้กับเจ้า น้าที่เดินเครื่องบ�ารุง รัก าที่มีประ ิทธิภาพ ซึ่งตอนนี้มีค าม ร่ มมือกับ ถาบันคุณ ุฒิ ิชาชีพ TPQI
ที่จะจัดท�ามาตรฐานอาชีพ กลุ่มงานเดินเครื่องบ�ารุงรัก าโรงไฟฟ้า เพื่อก�า นดเป็นมาตรฐานของประเท ร มไปถึงในภูมิภาคอาเซียนด้ ย” ‘บุคลากร เทคโนโลยี และชุมชน’ 3 กลยุทธ์ส�าคัญของการผลิต ไฟฟ้าอย่างมีประสิทธิภาพ “จุดแข็ง �าคัญที่มี นในการผลักดัน ประ ิทธิภาพในการผลิตไฟฟ้าของ กฟผ. ลัก ๆ ก็คือ บุคลากรของเรา ไม่ ่าจะเป็น กร รือช่าง ซึ่งมีค ามกระตือรือร้น ในการท�างาน แล้ เราก็มีกระบ นการที่ ถ่ายทอดค ามรู้ระ ่างรุ่น ู่รุ่น แต่ก่อน อาจจะเรียก ่าพี่ อนน้อง มีการรู้จักกัน แต่ยุคนี้เรามีการพัฒนา มีระบบการถ่ายทอด ที่เป็นมาตรฐานมากขึ้น อีกเรื่อง นึ่งที่ �าคัญ ก็คือ เรื่องของเทคโนโลยีที่ทัน มัยที่เรา น�ามาใช้ในกระบ นการท�างานอยู่เ มอ เรียกได้ ่าอะไรที่เป็นเทคโนโลยีใ ม่ ๆ เราก็ จะมีการ ึก าและน�ามาปรับใช้อยู่ตลอด นอกจากนี้ ก็จะเป็นเรื่องของชุมชนที่ฟัง ดูแล้ เ มือนจะไม่เกี่ย กันเลย แต่จริง ๆ แล้ เป็นเรื่องที่ ่งเ ริมกัน เพราะ ่าโรงไฟฟ้า อยู่กับชุมชน ซึ่งคนในชุมชนก็จะเป็น คนที่คอยเฝ้า ังเกตการท�า งานของเรา ในด้าน นึ่งอาจจะดูเ มือนเป็นการกระทบ กระทั่งกัน แต่เขาก็จะเป็นคนคอยผลักดัน ใ ้เราต้องปรับปรุงการท�างานอยู่ตลอดเ ลา เพราะเขาจะมีการร้องเรียนที่เราก็ต้อง คอยปรับปรุง ุดท้ายแล้ มันก็เป็นเ มือน การเกื้อ นุนกัน และเราก็ ามารถปรับปรุง การท�างานใ ้มีประ ิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ในที่ ุด” จุดแข็งส�ำคัญที่มี ส่วนในก ำรผลักดัน ประสิทธิภำ พของ กำรผลิตไฟฟ้ำ ของ กฟผ. หลัก ๆ ก็คือ บุคล ำ กรของเร ำ เทคโนโลยีและนวัตกรรม... น�าประสิทธิภาพการผลิต “ใน นของโรงไฟฟ้า ิ่งที่เราค�านึงถึง มากที่ ุดในตอนนี้ก็คือ เราต้องพัฒนา โรงไฟฟ้าใ ้มีประ ิทธิภาพที่ ามารถ แข่งขันได้ ตั อย่างเช่น โรงไฟฟ้าพลัง ค ามร้อนร่ ม ตอนนี้ที่เรา างไ ้คือ PDP (Power Development Plan) รือ ประ ิทธิภาพในการผลิตจะต้องมากก ่า 60% ขึ้นไป เมื่อมีประ ิทธิภาพที่ ูงขึ้น คนของเราก็ต้องมีค ามช�านาญมากขึ้น เนื่องจากการที่จะเข้าไปดูแล เราก็ต้องใช้ คนที่มีประ บการณ์มีค ามรู้มากขึ้น นในเรื่องของค ามรู้ใ ม่ ๆ �า รับ คนท�างาน เราก็จะมีการก�า นดมาตรฐาน ของคนที่จะเข้ามาท�างานในแต่ละจุด ่า ต้องมีค ามรู้ในเรื่องอะไรบ้าง มีคอร์ อบรม มีเครื่องมือต่าง ๆ ที่จะช่ ยเ ริมการเรียนรู้ นอกจากนี้ เราก็ยังมีการน�าเทคโนโลยีระบบ ดิจิทัล รือแม้แต่น�าอุปกรณ์ที่มีน ัตกรรม ในเรื่อง Virtual Reality (VR) เข้ามาใช้ การท� างาน เพื่อเพิ่มประ ิทธิภาพและ ประ ิทธิผลในการท�างานใ ้มากยิ่งขึ้น”
ความมีประสิทธิภาพ
ที่ก่อเกิดประโยชน์นานัปการ “อย่างที่ได้เกริ่นไปแล้ ในตอนต้น ่า ิ่ง นึ่งที่ท�าใ ้การผลิตไฟฟ้าของ กฟผ.
มีประ ิทธิภาพมาโดยตลอด ล้ นเกิดขึ้น
จากค ามกระตือรือร้นของคนท�างานทุกคน เมื่อเราท�างานกันอย่างเต็มที่ด้ ยค าม
นมาก ต้องแบ่งตาม ภารกิจของแต่ละอย่าง แต่ถ้าเป็นโรงไฟฟ้า
business.egat.co.th 25
จึง ร้างประโยชน์มากมายม า าลใ ้กับ ประเท ชาติและประชาชน ยกตั อย่าง เช่น ราคาค่าไฟฟ้าที่เราผลิตได้ในทุก ันนี้ เมื่อเรามีการปรับปรุงประ ิทธิภาพใน กระบ นการผลิตใ ้ดีขึ้น ค่าใช้จ่ายเรื่องของ เชื้อเพลิงพลังงานก็จะลดลง ซึ่งจะ
ค่าไฟฟ้าที่ประชาชนต้องจ่ายมีราคาถูกลง รือประโยชน์ในเรื่องค ามมั่นคงของระบบ ไฟฟ้า ท�าใ ้คนที่ต้องการใช้ไฟฟ้า มีไฟฟ้า ใช้อย่างเพียงพอตลอดเ ลา รือแม้แต่ การ ร้างประโยชน์ต่อชุมชน ซึ่งแม้ ่าจริง ๆ แล้ อาจจะไม่เกี่ย กับ ายงานนี้ แต่ตั ของ ท่านรองผู้ ่าการผลิตไฟฟ้า ท่านก็มอง เรื่องชุมชนและใ ้ค าม �าคัญกับชุมชน มาโดยตลอด อย่างในยุคนี้ เราอยากใ ทุกโรงไฟฟ้ากลายเป็น ถานที่ท่องเที่ย ไป ในตั ด้ ย เพราะเมื่อไ ร่ที่มีการท่องเที่ย เกิดขึ้นในพื้นที่ ผู้คนในชุมชนที่อยู่แ ดล้อม ก็จะได้ประโยชน์ตามมา อาจจะเป็นเรื่องของ การ ร้างอาชีพเ ริมและ ร้างรายได้เ ริม ที่มาจากการท่องเที่ย ใ ้กับคนในชุมชน เป็นต้น” บริหารอย่างคุ้มค่า เพื่อเสริมสร้างความมั่นคง “ทุก ๆ ครั้งที่ กฟผ. จะมีโครงการใด ๆ ก็ตามที่เป็นการพัฒนาโรงไฟฟ้า ิ่ง �าคัญ ที่เราค�านึงถึงเ มอก็คือการ ิเคราะ ทางเ ร ฐ า ตร์และเ ร ฐกิจ เพื่อดู ่า ิ่งที่เราจะท�านั้นมีค ามคุ้มทุนมากน้อย แค่ไ น รือ ่าจุดคุ้มทุนเกิดขึ้นที่ไ น แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นในค ามเป็นจริงแล้ จุดคุ้มทุน กับค ามคุ้มค่าอาจจะไม่เ มือนกัน นี่คือ ิ่งที่ กฟผ. จะต้อง างแผนและ ิเคราะ อย่างถี่ถ้ น รายละเอียดเ ล่านี้ก็คือ การบริ ารจัดการองค์ประกอบต่าง ๆ ใ ้อยู่ในจุดที่ มดุลมากที่ ุด รือบางอย่าง ากมองในภาพร มของ กฟผ. อาจจะ เป็นการลงทุนที่ดูไม่คุ้มทุน รือไม่คุ้มค่า แต่เราจ�าเป็นที่จะต้องท�า าก ิ่งนั้นมันเกี่ย เนื่องกับค ามมั่นคงของระบบไฟฟ้า คือ เราต้องดูประโยชน์ของ นร มเป็น �าคัญ ใ ้มากที่ ุด” มุ่งสู่ประโยชน์สูงสุด บริหารจัดการที่มีคุณภาพด้วยการ “ ากเราพูดถึงเรื่อง ินทรัพย์ที่ิอยู่ใน าย งานของการผลิตไฟฟ้าและโรงไฟฟ้า ต้องเรียน ่า ในบางจุด เราไม่ได้ท�าขึ้นมา เพื่อผลประโยชน์ทางธุรกิจ 100% แต่จะมี บางอย่างที่ท�าเพื่อชุมชน ยกตั อย่างเช่น เขื่อน จุดประ งค์ ลักของการ ร้างเขื่อน ก็เพื่อการกักเก็บน�้า การบริ ารจัดการน�้า และการชลประทาน ไม่ได้มุ่ง ังที่จะน�า มาผลิตไฟฟ้าเป็นจ�าน
ที่ออกแบบมาเพื่อก�า นดภารกิจ �า รับ การผลิตไฟฟ้าขาย ยกตั อย่างเช่น โรงไฟฟ้า พลังค ามร้อนร่ มที่เรา ร้างขึ้น โรงไฟฟ้า เ ล่านี้จะท�า น้าที่ผลิตไฟฟ้าขายเพียง อย่างเดีย เพราะฉะนั้นเราก็จะเน้นในเรื่อง ประ ิทธิภาพของการผลิต ดูเรื่องการบริ าร จัดการด้านมลภา ะ ซึ่งโรงไฟฟ้าในลัก ณะนี้ เ ลาเดินเครื่อง รือ างแผนในการบ�ารุงรัก า จะต้องดูในเรื่องภารกิจนี้เป็น ลัก ดูเรื่อง ต้นทุนการผลิต ดูเรื่องของประ ิทธิภาพ ดูทั้งค ามพร้อมจ่าย ูง ๆ นโรงไฟฟ้า อีกประเภทซึ่งเป็นโรงไฟฟ้า �า รับ เ ริมระบบ มี น้าที่ �า รับการจ่ายกระแ ไฟฟ้าในช่ งเ ลาที่ค ามต้องการของผู้ใช้ ไฟฟ้ามากขึ้นก ่าเท่าตั การรองรับก็คือ โรงไฟฟ้าที่มีอยู่จะเข้ามาช่ ยเ ริม ดังนั้น จึงเ ็นได้ ่า โรงไฟฟ้าที่แตกต่างกัน แต่ละ ประเภท มีภารกิจ น้าที่แตกต่างกันไป ซึ่งพอเราเข้าใจแบบนี้ เราก็จะ ามารถ างแผนงานและบริ ารจัดการโรงไฟฟ้า ได้อย่างมีประ ิทธิภาพมากยิ่งขึ้น”
กระตือรือร้นที่เรามีอยู่ ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น
่งผลใ
ากกระแ ของโลกในด้านพลังงาน ที่เปลี่ยนแปลงไปในช่ ง ลายปี ที่ผ่านมา ิ่งนี้ได้กลายเป็น นึ่ง
�าคัญที่ท�าใ ้การไฟฟ้าฝ่ายผลิต
แ ่งประเท ไทย (กฟผ.) มีการเตรียม ค ามพร้อมในการปรับตั
น่ ยงานการไฟฟ้าลิกไนต์ การไฟฟ้ายันฮี และการไฟฟ้าตะ
จ
และค ามพร้อม ในการรับมือ เพื่อรัก าค ามมั่นคงของ ระบบไฟฟ้าใ ้รองรับกับ ถานการณ์พลังงาน และพฤติกรรมการใช้ไฟฟ้าของผู้บริโภคที่จะ เกิดขึ้นในอนาคต โดย นึ่งในแผนงาน �าคัญ ที่ถูกบรรจุไ ้ใน Roadmap ของ กฟผ. คือ การพัฒนาโรงไฟฟ้าที่มีอยู่ไป ู่โรงไฟฟ้าดิจิทัล (Digital Plant) ที่มีประ ิทธิภาพ ูง มีค าม แม่นย�า ามารถค บคุมและ ั่งการผ่านระบบ ดิจิทัลได้ มีฐานข้อมูลขนาดใ ญ่ (Big Data) ที่ข้อมูลทั้ง มดถูกจัดเก็บอย่างเป็นระบบ เพื่อใ ามารถเข้าถึงข้อมูลและน�า มาใช้ ได้อย่างมีประ ิทธิภาพ โดยใช้ระบบ AI ิเคราะ ์และประม ลผลการท�างาน ร มทั้ง เป็น ูนย์กลางในการค บคุมโรงไฟฟ้าอย่าง เต็มรูปแบบ เพื่อใ ้โรงไฟฟ้ามีประ ิทธิภาพ ูง และมีค ามพร้อมจ่าย ูง ซึ่งในคอลัมน์ Superior Experience ฉบับนี้ ทีมงานได้รับเกียรติจากคุณประเ ริฐ อินทับ ผู้ช่ ยผู้ ่าการผลิตไฟฟ้าพลังงาน มุนเ ียน มาร่ มพูดคุยในเรื่องค ามก้า น้า โรงไฟฟ้าดิจิทัลของ กฟผ. โดยคุณประเ ริฐ เริ่มต้นเล่าถึงค าม �าคัญของการเปลี่ยนผ่าน อีกหนึ่งความส�าเร็จของ กฟผ. คือความก้าวหน้า ของโรงไฟฟ้าดิจิทัลกับระบบการพยากรณ์ และควบคุมการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานทดแทน ผ่านการบอกเล่าของคุณประเสริฐ อินทับ ผู้ช่วยผู้ว่าการผลิตไฟฟ้าพลังงานหมุนเวียน
มากกว่าพลังงานในรูปแบบอื่น ๆ เข้าถึงได้ �า
เปลี่ยนแปลงของพลังงานที่เกิดขึ้นไปทั่ โลก ดังนั้น กฟผ. เองก็คงต้องเปลี่ยน
เปลี่ยนแปลงไป
ม
เรามีการใช้เชื้อเพลิง ลายอย่าง ได้แก่ น�้ามันเตา ถ่าน ิน และพลังน�้า จากนั้นก็ ัฒนาการเรื่อยมาจนปัจจุบัน เราใช้ก๊าซ เป็น ลักในการผลิตไฟฟ้า แต่ยังคงใช้ ถ่าน ินและพลังน�้าค บคู่ไป ซึ่งก่อน น้านี้ กฟผ. เองก็ใ ้ค าม �าคัญในเรื่องพลังงาน ทดแทน รือพลังงานทางเลือกมากยิ่งขึ้น เพราะพลังงานเ ล่านี้จะมีค ามเป็นมิตร ต่อ ิ่งแ ดล้อมมากก ่าพลังงานในรูปแบบ อื่น ๆ นั่นเอง” “ที่ผ่านมา กฟผ. มีค ามพยายามที่จะ น�าพลังงานรูปแบบต่าง ๆ มาใช้ทดแทน พลังงานที่ใช้เชื้อเพลิงฟอ ซิล ตอนนั้นเขา ก็เลยเรียก ่าพลังงานทดแทน รือพลังงาน ทางเลือก (Alternative Energy) ก็คือ ทดแทนการใช้น�้ามันเตา ถ่าน ิน และ ก๊าซธรรมชาติ ตอนนี้มีพลังงาน มุนเ ียน (Renewable Energy) เข้ามาอีก ก็คือ พลังงานที่ ามารถใช้ได้โดยไม่มี ัน มด เช่น พลังงานแ งแดด พลังงานลม พลังงานน�้า
in ู่ยุคพลังงานทดแทนของ กฟผ. ่า “จริง ๆ แล้ �า รับ กฟผ. นอกจากเราจะใ ้ค าม �าคัญ ในเรื่องนี้ เรายังมีค ามตระ นักเป็นอย่างมาก ในเรื่องของการดูแลพลังงานของประเท ทั้งระบบ โดยมุ่ง ังใ ้ราคาของพลังงาน อยู่ในระดับที่ไม่ ูงจนเกินไปและมีราคาที่ เป็นธรรม เพื่อใ ้ประชาชนทุกคน ามารถ 26
ในปัจจัย
การใช้พลังงานจากน�้าผลิตไฟฟ้า มีความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
รับเรื่องของการเปลี่ยนผ่าน ด้านพลังงาน ต้องบอก ่านี่คือทิ ทางการ
ซึ่งเป็นการ
โดยแต่เดิมตั้งแต่ิ่งที่ดีมากยิ่งขึ้นมัยก่อนที่จะร
ันออกเฉียงเ นือ เป็น กฟผ.
Clean Digitalization Energy
10-20 ปี พลังงานทดแทนมีต้นทุนค่ นข้าง ูง แต่ใน ปัจจุบันต้นทุนเ ล่านี้ลดลงเย ะมาก เช่น แผงโซลาร์ (Solar Cell) ามารถเข้าถึงง่าย ลายคนก็เลื กใช้แผงโซลาร์ เพื่ ผลิต พลังงานไฟฟ้าใช้เ งภายในบ้าน ตรงนี้ ก็นับเป็นโ กา ที่ดี
ซึ่งพลังงาน มุนเ ียนก็เป็นพลังงานทดแทน รื พลังทางเลื กเ มื นกัน เช่น พลังงานน�้า ก็เป็นพลังงาน มุนเ ียนและเป็นพลังงาน ทางเลื กด้ ย เพราะน�้ามีมาตล ดทุกปี แต่ประเท ไทยก็มีข้ จ�ากัด โครงการพลังน�้า ขนาดใ ญ่ จึงมีโ กา ร้างได้น้ ยลง ก็จะมีเท่าที่เ ็นประโยชน์ ยู่ในปัจจุบันคื เขื่ นภูมิพล เขื่ น ิริกิติ์ เขื่ น รีนครินทร์ เขื่ น ชิราลงกรณ เขื่ นรัชชประภา เขื่ น ุบลรัตน์ เขื่ นจุ าภรณ์ เขื่ น ิรินธร และเขื่ นบางลาง ซึ่งเขื่ นเ ล่านี้เป็น เขื่ นขนาดใ ญ่ มีค ามจุ ่างเก็บน�้ามาก เมื่ ก่ นก็จะเน้นในเรื่ งข งเก ตรกรรม เรื่ งข งการชลประทานเป็น ลัก แต่เขื่ น ขนาดใ ญ่มี ักยภาพและค าม ามารถ ที่จะ ร้างพลังงานใ ้เราได้ และยังเป็น พลังงานทางเลื กที่มีคุณค่า” การปรับตั ข ง กฟผ. ใน ถานการณ์ เปลี่ยนผ่าน ู่ยุคพลังงานทดแทน ถื เป็น ค ามท้าทาย ย่าง นึ่ง ซึ่งคุณประเ ริฐเล่า ่า “ ากย้ น ลังไปเมื่ ประมาณ
ย่าง นึ่งข งประชาชน แต่ทั้งนี้ การผลิตไฟฟ้าจากพลังงานทดแทน ก็ยังมีข้ จ�ากัดบางประการ ย่างแผงโซลาร์ ที่ ามารถผลิตไฟฟ้าได้เฉพาะช่ งเ ลา กลาง ัน เมื่ พระ าทิตย์ตกไฟฟ้าที่ผลิต ทั้ง มดก็จะ ายไปจากระบบ แต่ค ามต้ งการ ใช้ไฟฟ้ายังมี ยู่ ดังนั้นช่ ง ค�่าจึงเป็น ช่ งเ ลาที่การใช้ไฟฟ้าในระบบเพิ่ม ูงขึ้น ทันที โรงไฟฟ้า ลักจ�าพ กที่ใช้พลังงาน (Energy Storage System) ในรูปแบบ ข งระบบ ูบน�้ากลับ (Pumped Storage) และแบตเต รี่ (Battery) เพื่ เก็บกัก พลังงานไฟฟ้าที่เ ลื ใช้และน�าพลังงาน ดังกล่า กลับมาใช้ได้ ีกครั้งเมื่ ต้ งการ” “ �า รับเรื่ งโรงไฟฟ้าดิจิทัล กฟผ. มีทิ ทางในการพัฒนาภายในระยะเ ลา 10 ปี นับจากนี้ เราจะปรับปรุงโรงไฟฟ้าปัจจุบัน ที่เรามี ยู่ใ ้เป็นโรงไฟฟ้าที่ทัน มัย รื ที่เรียก ่าโรงไฟฟ้าดิจิทัล (Digital Plant) ใ ้ได้มากที่ ุด เพราะฉะนั้น การที่ จะก้า ไป ู่โรงไฟฟ้าดิจิทัล เราจึงได้ ึก า ่า มีโรงไฟฟ้าไ นบ้างที่มี ุปกรณ์พร้ มรับการ ปรับปรุง โรงไฟฟ้าไ นบ้างที่ าจจะต้ ง ร ใ ้โรงไฟฟ้า มด ายุแล้ ก็เปลี่ยน ุปกรณ์ใ ม่เลย เพราะในการบริ าร จัดการโรงไฟฟ้า เราจะค�านึงถึงเรื่ ง Fully Automation และ Self-Optimizing รื AI & Robotics ร มถึงเรื่ งฐานข้ มูล ขนาดใ ญ่ (Big Data) ที่เราจะต้ งเ ามา ิเคราะ ์แล้ ก็ค�าน ณในเรื่ งข งการ เดินเครื่ งโรงไฟฟ้า เพื่ การบริ ารจัดการ โรงไฟฟ้า ย่างคุ้มค่าที่ ุด โดยในเฟ แรก เราก็จะปรับปรุงใน นข งการเดินเครื่ ง แบบร ม ูนย์และการบ�ารุงรัก าแบบ ร ม ูนย์ รื ที่เราเรียก ่า Centralized Operations Remote Control และ Maintenance Support System ซึ่งตรงนี้ เราต้ งการที่จะร ม ูนย์ค บคุมการเดิน เครื่ งมาไ ้ใน ถานที่เดีย กัน โดยเรา ได้เริ่มพัฒนาที่โรงไฟฟ้าเขื่ นท่าทุ่งนา เป็นโครงการน�าร่ ง เพื่ ที่จะค บคุม ฟ ซิล และโรงไฟฟ้าพลังน�้า จึงต้ งเร่ง เดินเครื่ งขึ้นเพื่ จ่ายกระแ ไฟฟ้าเข้าไป ชดเชยใ ้เพียงพ แ ดงใ ้เ ็น ่า ระบบไฟฟ้า จะมั่นคงได้นั้น จะต้ งดูแลใ ้ปริมาณการ ผลิตไฟฟ้า มดุลกับค ามต้ งการใช้ไฟฟ้า ในทุกช่ งเ ลาซึ่งตรงนี้ กฟผ. ก็มีการพัฒนา เทคโนโลยีในด้าน Smart Grid รื Grid Modernization เพื่ ช่ ยร งรับค ามผันผ น ข งพลังงานไฟฟ้า ร งรับ ถานการณ์ พลังงานที่เปลี่ยนแปลงและร งรับ พฤติกรรมการใช้พลังงานข งผู้บริโภค ด้ ย โดยเราได้มีการเตรียมการปรับปรุง โรงไฟฟ้าใ ้มีค ามยืด ยุ่นมากขึ้น (Plant Flexibility) เพื่ ใ ้โรงไฟฟ้า ามารถเพิ่ม รื ลดปริมาณการผลิตไฟฟ้าได้ร ดเร็ ขึ้น พร้ มทั้งได้เตรียมการ าแ ล่งเก็บไฟ �าร ง เขื่อนภูมิพล หนึ่งในเขื่อนที่มีขนาดใหญ่ของประเทศ เป็นเขื่อนคอนกรีตโค้งเพียงแห่งเดียวของประเทศไทย 28
การเดินเครื่องโรงไฟฟ้าพลังน�้าท้ายเขื่อน ได้แก่ เขื่อนแม่กลอง เขื่อนป่า ัก เขื่อนขุนด่าน ร มทั้งโรงไฟฟ้าเขื่อนแก่งกระจาน ซึ่งโรงไฟฟ้า เ ล่านี้จะถูกค บคุมที่ ูนย์โรงไฟฟ้า เขื่อนท่าทุ่งนาแ ่งเดีย เลย �า รับระบบ นับ นุนงานบ�ารุงรัก าแบบร ม ูนย์ ก็เช่นกัน คือเราจะมีระบบการเฝ้าติดตาม (Monitoring) �า รับตร จ อบ ภาพ อุปกรณ์ต่าง ๆ ่ามีแน โน้มค ามผิดปกติ ตรงจุดไ นบ้าง ซึ่ง ากพบจุดที่ผิดปกติ เราก็จะ ่งช่างเข้าไปด�า เนินการซ่อมแซม แก้ไขร มถึงการน�า Machine Learning มาใช้ในการบ�ารุงรัก าเชิงป้องกัน (Predictive Maintenance) มายค าม ่า ขณะที่เรา เดินเครื่องอยู่ ถานะของอุปกรณ์เป็นปกติ รือไม่อย่างไร ระบบ Machine Learning ก็จะร บร มและประม ลผลข้อมูลต่าง ๆ มาแ ดงใ ้เรา ท�าใ ามารถทราบล่ ง น้า และ างแผนได้ ่า เราค รจะเข้าไปบ�ารุง รัก าเครื่องในช่ งเ ลาไ น รือจ�าเป็นที่ จะต้อง ยุดเครื่อง (Shut down) รือไม่ เพราะ ิ่ง �าคัญในตอนนี้ที่เราต้องค�านึงถึง คือค ามคุ้มค่าในการ ยุดเครื่อง และ ค ามมั่นคงของระบบไฟฟ้า Machine Learning จึงเป็นเครื่องมือทัน มัยที่ช่ ย ในการ ิเคราะ ์และช่ ยใ ้เราตัด ินใจ ได้ดีขึ้น เรียกได้ ่าโรงไฟฟ้าดิจิทัลเป็นการ ปรับกระบ นการท�า งานต่าง ๆ จากเดิม แบบ Hard Work เป็น Smart Work ที่น�าเทคโนโลยีระบบดิจิทัลมา นับ นุน กระบ นการท�างานใ ้มีประ ิทธิภาพและ ประ ิทธิผลมากขึ้นนั่นเอง” “การพัฒนาบุคลากรใ ้ทันกับเทคโนโลยี ก็เป็นอีกด้าน นึ่งที่ กฟผ. ใ ้ค าม �าคัญ มาโดยตลอด เพราะ ‘คน’ ถือเป็น ใจ �าคัญ ขององค์กรเช่นกัน กฟผ. จึงจ�าเป็นต้องเร่ง พัฒนา ักยภาพของบุคลากรใ ้มีค ามพร้อม ทั้งด้านทัก ะค ามรู้ ค ามเชี่ย ชาญใน ิชาชีพ และด้านการจัดการเทคโนโลยี ใ อดรับ กับกระบ นการท�างานที่เปลี่ยนแปลงไป โดยผู้ปฏิบัติงานแต่ละคนจะต้อง ามารถ ท�างานได้ ลาก ลายมากขึ้น (Multi Skill) เนื่องจากในอนาคต โรงไฟฟ้าแต่ละแ ่งจะมี จ�าน นผู้ปฏิบัติงานน้อยลง และมีการน�า เทคโนโลยีมาใช้มากขึ้น ซึ่งจะต้องอัปเดต ค ามรู้ค ามเชี่ย ชาญใ ้ทัน มัยอยู่เ มอ” ท้ายที่ ุด เมื่อถามถึงประโยชน์ของการ พัฒนาโรงไฟฟ้าดิจิทัลที่ประชาชนจะได้รับ คุณประเ ริฐได้อธิบายกับเรา ่า “ใน นของ โรงไฟฟ้าดิจิทัล จริง ๆ แล้ มันก็มีประโยชน์ ลายอย่างด้ ยกัน ไม่
ประ ิทธิภาพ มีค ามถูกต้อง แม่นย�า และ ร ดเร็ มีการ ิเคราะ ์และประม ลผล การท�างานแบบอัตโนมัติ ร มถึงการ ิเคราะ ์แจ้งเตือนล่ ง น้า ่าอุปกรณ์ รือชิ้น นใดเกิดปัญ า รือจะต้องเปลี่ยน ช่ ยลดปัญ าและค ามเ ี่ยงในการ ยุด เครื่องฉุกเฉิน ท�าใ ้ระบบไฟฟ้ามีเ ถียรภาพ และค ามมั่นคง ูง ประชาชนมีค ามมั่นใจ ต่อระบบไฟฟ้าของ กฟผ. โดยเฉพาะการ ช่ ยลดค ามผันผ นของพลังงานไฟฟ้า ในระบบ ท�าใ ้อุปกรณ์ไฟฟ้ามีอายุการใช้งาน ยา นานขึ้น อีกทั้งระบบการแจ้งเตือนต่าง ๆ เช่น การแจ้งเตือนระดับน�้า คุณภาพอากา และ ถานะการเดินเครื่องโรงไฟฟ้า เป็นต้น ชุมชนก็จะได้รับรู้ข้อมูลข่า ารที่ร ดเร็ ทันเ ตุการณ์ ิ่งไ นที่ออกไป าธารณะ แล้ เกิดเป็นของเ ีย (Waste) รือไป ร้างมลภา ะใ ้กับ ิ่งแ ดล้อมก็จะมี การแจ้งเตือน ดังนั้น การพัฒนาโรงไฟฟ้า ดิจิทัล นอกจากจะเพิ่มประ ิทธิภาพในการ บริ ารจัดการโรงไฟฟ้าแล้ ยังช่ ยใ ประชาชนมีค ามเชื่อมั่นในองค์กร กฟผ. มากขึ้น การพัฒนาบุคลากรให้เท่าทัน กับเทคโนโลยีก็เป็นสิ่งส�าคัญที่ กฟผ. ให้ความส�าคัญมาโดยตลอด เพราะ ‘คน’ ถือเป็นหัวใจส�าคัญขององค์กร business.egat.co.th 29
่าจะเป็นเรื่องของ กระบ นการท�างานและการเดินเครื่องที่มี
Geography & COVID-19
ทางธุรกิจทั้งองค์กรภาครัฐและเอกชน เพื่อปรับกลยุทธ์ทางการขายและการตลาด (Sales and Marketing) ใ ้เ มาะกับ กลุ่มลูกค้าเป้า มาย างแผนกระบ
จ าก ถานการณ์การแพร่ระบาด ของไ รั COVID-19 ที่เกิดขึ้น และกระจายเป็น งก ้างไปทั่ โลก ิ่ง นึ่งที่ �าคัญและกลายเป็นประเด็น ที่น่า นใจภายใต้ ิกฤตการณ์นี้นั่นก็คือ ิธีการรับมือและการบริ ารจัดการปัญ า ด้ ยยุทธ ิธี Big Data Analytics ผ มผ าน กับเทคโนโลยี มัยใ ม่ในเชิงรุก โดยเฉพาะ การประยุกต์ใช้ระบบ าร นเท ภูมิ า ตร์ รือ GIS (Geographic Information Systems) ระบบ าร นเท ภูมิ า ตร์ ( รือบางคน อาจเรียก ่า ระบบเทคโนโลยีภูมิ าร นเท ) เป็นกระบ นการท�างานเกี่ย กับการจัดการ ข้อมูลในเชิงพื้นที่ด้ ยระบบคอมพิ เตอร์ โดยใช้ค าม ัมพันธ์ระ ่างฐานข้อมูล ต�าแ น่งที่ ัมพันธ์กับพื้นที่และเ ลา แล้ น�าผลการ ิเคราะ ์มาแ ดงในรูปแบบ ของแผนที่ กราฟ และค าม นาแน่น ร มถึงค าม ัมพันธ์ต่าง ๆ ซึ่งข้อมูลที่ได้ ามารถน�ามาใช้ในการตัด ินใจได้อย่าง แม่นย�า โดยที่ผ่านมา การใช้ระบบ GIS ได้ถูก น�ามาประยุกต์ใช้ในการด�าเนินงาน
น การขน ่ง (Logistic) และจัดการ งโซ่ อุปทาน (Supply Chain) ร มถึง ิเคราะ าท�าเลที่ตั้งที่เ มาะ ม (Site Selection) และยังช่ ยประเมินราคา ินทรัพย์ได้อย่าง ถูกต้องแม่นย�าอีกด้ ย นอกจากนี้ GIS
ในยามที่ทั่วโลกก�าลังเผชิญหน้ากับไวรัส COVID-19 เทคโนโลยีระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ คือ หนึ่งในเครื่องมือส�าคัญที่ช่วยให้การวางแผน รับมือการระบาดของโรคมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ยังเป็นเครื่องมือ �าคัญที่ถูกใช้ างรากฐาน ทางด้านระบบ าธารณูปโภคของประเท เช่น ไฟฟ้า ประปา ผังเมือง ระบบคมนาคม ลักการท�า งานของระบบ าร นเท ภูมิ า ตร์ รือ GIS คือ การน�าชั้นข้อมูลที่ นใจ รือต้องการ ึก ามาทับซ้อนกัน โดย ระบบจะท�าการ ิเคราะ าค าม ัมพันธ์ของ ข้อมูลเ ล่านี้กับข้อมูลเชิงภูมิ า ตร์ รือ ข้อมูลทางพื้นที่ แล้ น�าผลการ ิเคราะ รุปเป็นข้อมูลตั ใ ม่ที่ ามารถน�าไปใช้ใน การตัด ินใจ รือการ างแผนในเรื่องต่าง ๆ ได้ตามที่เราต้องการ ทั้งนี้ กระบ นการ ท�างานของระบบ าร นเท ภูมิ า ตร์ จะมีอยู่ด้ ยกัน 5 ประการ คือ 1. การน�าเข้าข้อมูล (Input) ก่อนที่ข้อมูลทางภูมิ า ตร์จะถูกใช้งานได้ ในระบบ าร นเท ภูมิ า ตร์ ข้อมูลจะต้อง ได้รับการแปลงใ ้อยู่ในรูปแบบของข้อมูล เชิงตั เลข (Digital Format) เ ียก่อน เช่น จากแผนที่กระดา ไป ู่ข้อมูลใน รูปแบบดิจิทัล รือแฟ้มข้อมูลบนเครื่อง คอมพิ เตอร์ โดยอุปกรณ์ที่ใช้ในการน�า เข้าข้อมูล เช่น Digitizer Scanner รือ Keyboard เป็นต้น 2. การปรับแต่งข้อมูล (Manipulation) ข้อมูลที่ได้รับเข้า ู่ระบบบางอย่าง จ�าเป็น ต้องได้รับการปรับแต่งใ ้เ มาะ มกับงาน เช่น ข้อมูลบางอย่างมีขนาด รือ เกล (Scale) ที่แตกต่างกัน รือใช้ระบบพิกัดแผนที่ 30 BUSINESS ANALYTIC
business.egat.co.th 31
ที่แตกต่างกัน ข้อมูลเ ล่านี้จะต้องได้รับ การปรับใ ้อยู่ในระดับเดีย กันเ ียก่อน 3. การบริหารข้อมูล (Management) ระบบจัดการฐานข้อมูล รือ DBMS จะถูก น�ามาใช้ในการบริ ารข้อมูลเพื่อการท�างาน ที่มีประ ิทธิภาพในระบบ GIS ซึ่งระบบ การจัดการฐานข้อมูลที่ได้รับค ามเชื่อถือ
เช่น การ ิเคราะ ์เชิงประมาณค่า (Proximity รือ Buffer) การ ิเคราะ
เชิงซ้อน (Overlay Analysis) เป็นต้น
5. การน�าเสนอข้อมูล (Visualization) จากการด�าเนินการเรียกค้นและ ิเคราะ ข้อมูล ผลลัพธ์ที่ได้จะอยู่ในรูปของตั
และนิยมใช้กันอย่างแพร่ ลายที่ ุด คือ DBMS แบบ Relational รือระบบจัดการฐานข้อมูล เชิง ัมพันธ์ ซึ่งมี ลักการท�างานพื้นฐาน คือ ข้อมูลจะถูกจัดเก็บในรูปของตาราง ลาย ๆ ตาราง 4. การเรียกค้น - วิเคราะห์ข้อมูล (Query and Analysis) เมื่อระบบ GIS มีค ามพร้อมในเรื่องของ ข้อมูลแล้ ขั้นตอนต่อไปคือ การน�าข้อมูล เ ล่านี้มาใช้ใ ้เกิดประโยชน์ รือต้องมี การ อบถามอย่างง่าย ๆ เช่น ชี้เมา ์ไป ในบริเ ณที่ต้องการแล้ เลือก (Point and Click) เพื่อ อบถาม รือเรียกค้นข้อมูล นอกจากนี้
ิเคราะ
ระบบ GIS ยังมีเครื่องมือในการ
เลข รือตั อัก
รือท�าค
ท�าใ ้ต้องมีการน�าเ นอ ข้อมูลในรูปแบบอื่น ๆ เช่น การแ ดงชาร์ต (Chart) แบบ 2 มิติ รือ 3 มิติ การแ ดง รูปภาพจาก ถานที่จริง ภาพเคลื่อนไ แผนที่ รือแม้กระทั่งระบบมัลติมีเดีย ซึ่ง ื่อต่าง ๆ เ ล่านี้จะท�าใ ้ผู้ใช้เข้าใจ ค าม มายและมองภาพผลลัพธ์ที่ก�าลัง น�าเ นอได้ดียิ่งขึ้น อีกทั้งยังเป็นการดึงดูด ค าม นใจของผู้ฟังได้อีกด้ ย �า รับกรณีการแพร่ระบาดของไ รั COVID-19 การประยุกต์ใช้ระบบ GIS ได้ถูกน�าเ นอในรูปแบบแผนที่ออนไลน์ ที่มาพร้อมการออกแบบที่ทัน มัยและ ยัง ามารถตอบ นองกับผู้ใช้งานได้ทันที ท�าใ ้ข้อมูลในรูปแบบตารางเดิม ๆ ที่อาจจะ มีค ามซับซ้อนและท�า ค ามเข้าใจยาก กลายเป็นข้อมูลที่น่า นใจและมีประโยชน์ อย่างยิ่งต่อการท�าค ามเข้าใจ �า รับผู้คน ทั่ ไปมากยิ่งขึ้น นอกจากนี้ ิ่ง �าคัญที่เรา ามารถมองเ ็นได้ชัดเจนจากเทคโนโลยี แผนที่ทางภูมิ า ตร์ดิจิทัลนั่นคือ การแ ดง ใ ้เ ็นต�าแ น่งของเมืองที่มีการตร จพบ ผู้ติดเชื้อ ร มถึงแ ดงค าม ัมพันธ์เชิงพื้นที่ การกระจายตั ของผู้ติดเชื้อ จากจุดเริ่มต้น ที่เริ่มกระจาย ู่เมืองและประเท โดยรอบ ตามล�าดับและค ามร ดเร็ ซึ่งแน่นอน ่า ข้อมูลเ ล่านี้คือ ิ่ง �าคัญที่จะท�า ใ ้เรา ตระ นักถึงค ามรุนแรงของการแพร่ ระบาด น�ามา ู่ค ามเข้าใจต่อ ถานการณ์ เพื่อการเตรียมค ามพร้อมรับมือ ป้องกัน และ ลีกเลี่ยงอย่างเป็นรูปธรรมที่ ุด การประยุกต์ใช้ระบบ GIS ยัง ามารถ ใ ้ข้อมูล ถานที่ที่เกี่ย ข้อง ซึ่งในที่นี้ มายถึง ต�าแ น่ง ถานพยาบาล รือ โรงพยาบาลที่รับตร จ าเชื้อพร้อมข้อมูล ราคาและล�าดับคิ จอง ต�า แ น่งร้านค้า ที่จ�า น่ายอุปกรณ์ที่จ�าเป็น �า รับ การป้องกันและรัก า พร้อมข้อมูลราคา และจ�าน นของที่เ ลือ ร มถึงต�า แ น่ง ถานที่ที่ผู้ป่ ยติดเชื้อที่ได้รับการยืนยัน แล้ เดินทางไปในช่ ง ัปดา ์ก่อน น้า ที่ผ่านมา เป็นต้น ซึ่งมีตั อย่างค าม �าเร็จ เกี่ย กับเรื่องนี้เกิดขึ้นแล้ ที่ประเท ไต้ ัน (ข้อมูล ณ ันที่ 11 มีนาคม 2563) โดยมี การเผยแพร่ข้อมูลแ ล่งจ�า น่าย น้ากาก อนามัย พร้อมข้อมูลจ�าน นที่เ ลือใน คลัง ินค้าแบบอัปเดตเรียลไทม์บนแผนที่ ผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ นอกจากนี้ ยังมี การน�าเ นอข้อมูล ถานที่ทุกแ ่งในไต้ ัน ที่ผู้โดย ารของเรือ �าราญไดมอนด์ปรินเซ เคยเดินทางไปบนแผนที่ เพื่อเตือนใ ชา ไต้ ันและนักท่องเที่ย ลีกเลี่ยง การเดินทางไปยัง ถานที่ดังกล่า การแจ้งเตือนเป็นอีก นึ่งค าม ามารถ ของการประยุกต์ใช้ระบบ GIS ใน ถานการณ์ การแพร่ระบาดของไ รั COVID-19 32
ร ซึ่งยากต่อการตีค าม มาย
ามเข้าใจ
โดยภาคเอกชนราย นึ่ง โดยแอปพลิเคชัน ดังกล่า จะท�าการร บร มข้อมูลจากข้อมูล าธารณะของรัฐบาล ร มถึง ูนย์ค บคุมโรค เกา ลีใต้ เพื่อแ
โดยแน คิดนี้เกิดขึ้นจริงมาแล้ ที่ประเท เกา ลีใต้ ซึ่งแม้ ่าจะเป็นประเท ที่มี การติดเชื้อมาเป็นอันดับต้น ๆ แต่เมื่อระยะ เ ลาผ่านไปถึงจุด ๆ นึ่ง จ�าน นผู้ติดเชื้อ ราย ันกลับลดลงอย่างมาก
เพราะการเข้าถึงข้อมูลแ
ติดเชื้อผ่านแอปพลิเคชันที่มีชื่อ ่า Corona 100m ซึ่งเป็นแอปพลิเคชันที่ถูกพัฒนาขึ้น
ดงข้อมูลของผู้ป่ ยติดเชื้อ COVID-19 เช่น ันที่ตร จพบ ัญชาติ อายุ เพ และที่ �าคัญที่ ุดคือ ถานที่ที่พ กเขา ไปในแต่ละพื้นที่พร้อมกับ ันที่ เป็นต้น ซึ่งข้อมูล ถานที่ดังกล่า จะถูกจัดแ ดง ในรูปแบบแผนที่เพื่อใ ้เ ็นการกระจายตั ของพื้นที่เ ี่ยงทั้ง ลาย และข้อดี �า รับ ผู้ที่ใช้งานแอปพลิเคชันนี้ก็คือ ากก�า ลัง เดินทางเข้าใกล้พื้นที่เ ี่ยงติดเชื้อในรั มี 100 เมตร ที่มาจากการ ิเคราะ ์ข้อมูล ที่เก็บมาข้างต้น ก็จะได้รับการแจ้งเตือน จากแอปพลิเคชันเป็นลัก ณะข้อค าม แจ้งเตือนบน น้าจออีกด้ ย ระบบ GIS ที่ถูกน�ามาใช้ใน ถานการณ์ การแพร่ระบาดของไ รั COVID-19 ยังร มถึงค าม ามารถในการแบ่งปัน ต�าแ น่งแก่กันและกัน ซึ่งเรื่องนี้เกี่ย ข้อง กับการป้องกันคู่ขนานไปกับการเ ริม ร้าง ค ามมั่นใจใ ้กับตั เราเองและคนที่เรารัก ในกรณีที่เรา รือคนในครอบครั เดินทาง ไปยังที่ต่าง ๆ ามารถแชร์ต�าแ น่งแบบ Real Time ได้ทันทีบนโทร ัพท์มือถือ นปลายทางก็จะเ ็นต�า แ น่งของเรา เช่นกัน ซึ่งจะเป็นข้อมูล �าคัญที่ใช้แจ้งเตือน กันและกันได้ โดยในปัจจุบันมี ลาย แอปพลิเคชันที่รองรับฟังก์ชันในลัก ณะนี้ อาทิ Google Maps และ Life 360 เป็นต้น ทั้ง มดนี้เป็นเพียง น นึ่งของ ักยภาพที่เกิดขึ้นจริงของเทคโนโลยีระบบ าร นเท ภูมิ า ตร์ใน ันที่ ถานการณ์ การแพร่ระบาดของไ รั COVID-19 ยังคงด�าเนินต่อไปและไม่มีทีท่า ่าจะ ิ้น ุด ในเร็ ันนี้ ซึ่งเมื่อมองถึงประเท ไทยแล้ การน�าเทคโนโลยีเข้ามาช่ ยจัดการและ เผยแพร่ข้อมูลเชิงพื้นที่ โดยเฉพาะข้อมูล ต่าง ๆ ที่เกี่ย ข้องกับไ รั COVID-19 ใ ้มีค ามถูกต้อง แม่นย�า และทัน มัย คือ ใจ �าคัญประการ นึ่งที่จะช่ ยใ การยับยั้งการแพร่ระบาดมีประ ิทธิภาพ มากยิ่งขึ้น และจะช่ ยใ น่ ยงานทั้ง ภาครัฐและเอกชนที่เกี่ย ข้องกับการแก้ไข ปัญ านี้ ร มถึงประชาชนที่ต้องดูแลตั เอง มีข้อมูลข่า ารที่ถูกต้องเพื่อประกอบ การตัด ินใจ อันจะน�าไป ู่แน ทางของ การป้องกันที่ถูกจุดและลดค าม ูญเ ีย ที่จะเกิดขึ้นได้อย่างทันท่ งที business.egat.co.th 33
น นึ่งก็เป็น
ล่งที่มีค ามเ ี่ยง
Living with Depression
โรคซึมเศร้าไม่ใช่โรคใหม่ แต่สังคมเพิ่งตระหนักถึงอันตรายจากโรคนี้ ในเวลาแค่ไม่กี่สิบปีนี้เอง มาท�าความเข้าใจโรคซึมเศร้าให้มากขึ้น พร้อมท�าแบบประเมินความเสี่ยง 9 ข้อ ด้วยตัวคุณเอง บ นปก ลังของ นัง ือ ‘เรื่องเล่าจาก ยอดภูเขาน�้าแข็ง’ ( นัง ือ ารคดี ยอดเยี่ยม นายอินทร์อะ อร์ด ปี 2557 เขียนโดย ดา เดีย ดาย) เขียนไ ่า ‘ในทุก 5 คน จะมี 1 คนที่ช่ งชี ิต นึ่งของเขาเคยมีภา ะซึมเ ร้า นั่นแ ดง ่า คน นึ่งพันก ่าล้านคนในโลกเคยเป็น โรคซึมเ ร้า’ เมื่อพิจารณา ภาพ ังคมและยุค มัยที่เรา ต้องใชัชี ิตอยู่ในปัจจุบัน คงปฏิเ ธไม่ได้ ่ามี ลาย ปัจจัยที่ ร้างค ามบีบคั้นต่อชี ิตคนใน ังคม ไม่ ่าจะเป็นไลฟ์ ไตล์ที่เร่งรีบ และเต็มไปด้ ย การแข่งขัน ผลักดันใ ้รู้ ึก ่าต้องได้ ต้องมี ต้องเป็น เพื่อใ ้ทัดเทียมคนอื่น ๆ รือค ามกัง ลเรื่องอื่น ๆ อย่างตอนนี้ก็คง นีไม่พ้นเรื่องโรคระบาดโค ิด-19 รือแม้กระทั่งค ามขัดแย้ง การกระทบกระทั่งกัน ทั้งในชี ิตจริงและบนแพลตฟอร์มของโซเชียล มีเดียต่าง ๆ เรื่องเ ล่านี้ ามารถ ่งผลกระทบ ในแง่ลบต่อจิตใจเราได้ และเมื่อ ั่ง มไปนาน ันเข้า ก็อาจท�าใ ้เรากลายเป็นผู้ป่ ยโรคซึมเ ร้าได้ โดยไม่ทันรู้ตั โรคซึมเศร้าคืออะไร และเกิดขึ้นได้อย่างไร โรคซึมเ ร้า รือภา ะซึมเ ร้า (Depression) เป็นโรคทางจิตเ ช เกิดได้จาก ลาย าเ ตุ ตั้งแต่ ค ามผิดปกติของ ารเคมีใน มอง พันธุกรรม ค ามเครียด การได้รับค ามกระทบกระเทือน จิตใจอย่างรุนแรง ไปจนถึงการรับประทานยา รัก าโรคประจ�าตั บางขนาน ก็อาจมีผลท�า ใ ป่ ยเป็นโรคนี้ได้ แน่นอน ่าอาการ ลัก ๆ ของโรคนี้ก็คือ ค ามรู้ ึกซึมเ ร้า ด น�้า นักตั ลด รือเพิ่ม แบบผิดปกติ เบื่ออา าร รือเจริญอา ารมาก นอนไม่ ลับ รือนอนมากเกินไป กระ นกระ าย รือท�าอะไรเชื่องช้าผิดปกติ อ่อนเพลียบ่อย เ นื่อยง่าย ไม่มี มาธิ นึกน้อยใจง่าย รู้ ึก ่าตั เอง ไม่มีคุณค่า และ ุดท้ายคือ คิดท�าร้ายตั เอง รู้ ึก ่า ไม่อยากมีชี ิตอยู่ จริง ๆ โรคซึมเ ร้ามี ลายระดับ ากมีอาการ ข้างต้นบางอย่างและเป็นอยู่ไม่นาน คุณก็ไม่ใช่ผู้ป่ ย แต่ ากอาการเ ล่านี้เกิดขึ้นติดต่อกันเป็นเ ลานาน เคยมีภาวะซึมเศร้า นั่นแสดงว่า คนหนึ่งพันกว่าล้านคนในโลก 34
หรือ บ�ำบัดทำงจิตเวชโดยจิตแพทย์อย่ำงเร่งด่วน แบบประเมินนี้เป็นเพียงการประเมินด้วยตนเอง
และเริ่ม ่งผลจนท�ำใ ้ไม่ ำมำรถใช้ชี ิตประจ�ำ ัน ได้ต ำมปกติ เช่น ท�ำงำนร่ มกับคนอื่นไม่ได้ ขำด มำธิ ไม่ ำมำรถจัดระเบียบค ำมคิดตั เอง ลงลืม รือมีปัญ ำในกำรเข้ำ ังคม เมื่อนั้นคุณ ค รขอรับกำรประเมิน ภำพจิตและค�ำแนะน�ำ จำกจิตแพทย์ ท�ำอย่ำงไรดีเมื่อต้องรับมือ กับโรคซึมเศร้ำ ำกคุณเป็นผู้ป่ ย แน่นอน ่ำ คุณต้องเข้ ำรับ กำรรัก ำจำกจิตแพทย์ ซึ่งโดย ลักก็จะรัก ำโดย ใ ้รับประทำนยำปรับ มดุลเคมีใน มอง ค บคู่กับ กำรท�ำจิตบ�ำบัด ในรำยที่เป็น นัก รือใ ้เพียง ยำ คล ำยเครียด ช่ ยในกำรนอน ลับ ในรำยที่ อำกำ รไม่ร้ ำยแรงนัก ซึ่งคุณจะต้องปฏิบัติตำม ค�ำแนะน�ำอย่ำงเคร่งครัด นอกจำกนั้นแล้ ก็ค ร พย ำยำ มมอง ำกิจกรรมที่ท�ำใ ้คุณมีค ำม ุข แบบง่ำย ๆ เช่น ำดรูป ท่องเที่ย เป็นต้น ำกคุณไม่ใช่ผู้ป่ ย แต่เป็นเพื่อน รือรู้จักคนที่ ป่ ยเป็นโรคนี้ อย่ำงแรกที่ต้องระลึกไ ้เ มอคือ ผู้ป่ ยโรคซึมเ ร้ำซึ่งมักอ่อนไ ต่อค�ำพูด ดังนั้น ิ่งที่ผู้ป่ ยไม่อยำกฟังก็คือค�ำพูดประเภท “เรื่องแค่นี้เอง ท�ำไมคิดไม่ได้” “ท�ำไมไม่ ู้” “ท�ำตั น่ำเบื่อ ไร้ ำระ” รือค�ำพูดในเชิงประชด ประชัน ก็อำจไปกระตุ้นใ ้ผู้ป่ ยคิดมำ กและ คิดท�ำร้ำยตั เองได้ ค รเปิดใจรับฟังทุกอย่ำงที่เขำพูด โดยไม่ต�ำ นิติเตียน รือตัด ิน บำงครั้งคุณไม่ จ�ำเป็นต้องใ ้ค�ำแนะน�ำด้ ยซ�้ำ เพรำะ ิ่งที่ผู้ป่ ย ต้องกำรคือกำรมีคนรับฟัง ท�ำใ ้เขำรู้ ึก ่ำตั เอง ไม่โดดเดี่ย และไม่ใช่ภำระของใคร ไม่ ำคุณจะเป็นผู้ป่ ย รือเป็นเพื่อนผู้ป่ ย โรคซึมเ ร้ำ ิ่ง �ำคัญคือ อย่ำปล่อยใ ้ก�ำลังใจ ด ำย เพรำะโรคนี้ต้องใช้เ ลำรัก ำกันยำ นำน ำยแล้ ก็กลับมำเป็นได้อีก บำ จต้อง แบบประเมินโรคซึมเศร้า
โรคซึมเศร้ำหรือไม่ สำมำรถท�ำแบบทดสอบข้ำงล่ำงนี้ โดยเลือกค�ำตอบส�ำหรับแต่ละข้อแล้วจดคะแนนไว้ ในระยะเวลา 2 สัปดาห์ที่ผ่านมาท่านมีอาการเหล่านี้ บ่อยแค่ไหน 1. เบื่อ ไม่สนใจอยำกท�ำอะไร 2. ไม่สบำยใจ ซึม เศร้ำ ท้อแท้
หลับยำก หลับ ๆ ตื่น ๆ หรือหลับมำกไป
เหนื่อยง่ำย หรือไม่ค่อยมีแรง 5. เบื่ออำหำร หรือกินมำกเกินไป 6. รู้สึกไม่ดีกับตัวเอง คิดว่ำตัวเองล้มเหลว ท�ำให้ตนเองหรือครอบครัวผิดหวัง 7. สมำธิไม่ดีเวลำท�ำกิจกรรม เช่น ดูโทรทัศน์ ฟังวิทยุ หรือท�ำงำนที่ต้องใช้ควำมตั้งใจ
พูดช้ำ ท�ำอะไรช้ำลงจนคนอื่นสังเกตเห็นได้ หรือกระสับกระส่ำย ไม่สำมำรถอยู่นิ่ง ๆ ได้ 9. คิดท�ำร้ำยตนเอง หรือคิดว่ำถ้ำตำยไปก็คงจะดี ไม่เป็นเลย ให้ 0 คะแนน เป็นบ่อย (มากกว่า 7 วัน) ให้ 2 คะแนน เป็นบางวัน (1-7 วัน) ให้ 1 คะแนน เป็นแทบทุกวัน ให้ 3 คะแนน ผลรวมคะแนน 0 - 6 ถือว่ำ ปกติ 7 - 12 ซึมเศร้ำเล็กน้อย ควรพักผ่อนให้เพียงพอ ออกก�ำลังกำยสม�่ำเสมอ พบปะเพื่อนฝูง ท�ำกิจกรรมที่ผ่อนคลำย แล้วกลับมำ ท�ำแบบประเมินอีกครั้งใน 1 สัปดำห์ หำกไม่ดีขึ้น ควรปรึกษำจิตแพทย์ ถือว่ำ ซึมเศร้ำปำนกลำง ควรขอค�ำปรึกษำ ช่วยเหลือจำกผู้ที่ไว้วำงใจ หำกอำกำรที่ท่ำน เป็นมีผลกระทบต่อกำรท�ำงำนหรือกำรเข้ำ
ควรพบจิตแพทย์เพื่อรับกำรรักษำ ซึมเศร้ำรุนแรง ควรได้รับค�ำปรึกษำ
หากรู้สึกแย่ ไม่มีความสุข หรือ รู้สึกว่าตัวเองเปลี่ยนไป ควรปรึกษาจิตแพทย์ โดยตรงจะดีที่สุด อ้างอิงจาก
business.egat.co.th 35
9 ค�าถาม (9Q) ส�ำหรับผู้ที่ไม่แน่ใจว่ำตนเองเข้ำข่ำยเป็นผู้ป่วย
3.
4.
8.
สังคม
ในเบื้องต้นเท่านั้น
www.prdmh.com
Getting Fresh Air from Your House Plants
เทรนด์แห่งธรรมชาติก�าลัง หวนคืนมา พืชในบ้านเหล่านี้ ไม่เพียงช่วยตกแต่งบ้านให้ดู สวยงาม แต่ยังช่วยลดมลพิษ ภายในบ้านได้ดีอีกด้วย ส ภาพแ ดล้อมทางธรรมชาติ ที่ก�าลังอยู่ในภา ะ ิกฤต ท�าใ การ นคืน ู่ธรรมชาติกลับมา เป็นกระแ ลักใน ิถีชี ิต ร มถึงแน ทาง การตกแต่งบ้านและอาคาร การน�า ีเขีย ของใบไม้ ต้นไม้ กลับ ู่ที่พักอา ัย เพื่อ ร้าง ค าม ดชื่น ยงาม ร มถึงช่ ยดูดซับมลพิ ในบ้าน ได้กลายเป็นเทรนด์ยอดนิยมไปแล้ ต้นไม้ที่ทั้งสวย และช่วยฟอกอากาศ ไม้ประดับในอาคารนั้นมีมากมาย ลาย ายพันธุ์ ามารถขจัดมลพิ อากา ในบ้านได้ โดยดักจับ ารพิ ต่าง ๆ ผ่านทางใบ และราก ลองมาดูพันธุ์ไม้ที่มีคุณ มบัติ ดีเยี่ยมในการฟอกอากา และขจัดมลพิ ต่าง ๆ ในบ้านเรากันดีก ่า 1. เดหลี (Peace Lily) เป็นไม้ประดับยอดนิยม เพราะทั้ง ยงาม และยังมีคุณ มบัติในการก�าจัดมลพิ ที่ ยอดเยี่ยม โดยเฉพาะ ารก่อมะเร็ง เช่น อะซิโตน, ไตรคลอโรเอทิลีน, เบนซีน, ฟอร์ มัลดีไฮด์ นอกจากนี้ ยัง ามารถออกดอกได้ ในพื้นที่ปลูกอันจ�ากัด 2 3 5 4 6 2. วาสนา (Cornstalk) ค ามจริงแล้ เป็นไม้ขนาดใ ญ่และ ชอบแดดจัด แต่ก็น�ามาปลูกในอาคารได้ เป็นไม้ประดับที่ดูดซับ ารพิ ประเภท ฟอร์มัลดีไฮด์ได้ดี และยังถือ ่าเป็นไม้มงคล อีกด้ ย 3. ว่านงาช้าง (Sansevieria Cylindrica) ตั เลือกยอดนิยมในต่างประเท มีคุณ มบัติ ในการฟอกอากา ได้ดี ามารถดูดซับ คาร์บอนไดออกไซด์และคายออกซิเจนออกมา ในปริมาณ ูง น�าไปตกแต่ง ถานที่ได้ง่าย เพราะใช้พื้นที่น้อย ปลูกในกระถางได้ 1 36
่าเป็นไม้อัปมงคลเพราะมักใช้
10 7 8 9 4. ลิ้นมังกร (Snake Plant) เป็นไม้ประดับอีกพันธุ์ที่ปลูกได้ง่ายและ ทนทาน แม้ไม่โดดเด่นในเรื่องดูด ารพิ เท่า พืชอื่น ๆ แต่ ามารดูดคาร์บอนไดออกไซด์ และคายออกซิเจนได้ดีในตอนกลางคืน เ มาะที่จะใช้ประดับ ้องนอน 5. ยางอินเดีย (Rubber Plant) เป็นพืชที่ปลูกง่าย ทนทาน โตได้ใน ภาพ แ งน้อย ต้องการน�้าไม่มาก แต่คายค ามชื้น ได้ดี จึงฟอกอากา และดูดซับ ารพิ ใน อากา ได้ดีเยี่ยม ทั้งยังโดดเด่นที่ใบ ีเขีย เข้ม เป็นมัน า รูปทรง ย 6. เศรษฐีเรือนนอก (Airplane Plant) เป็นพืชประเภท ่านและถือ ่าเป็นไม้มงคล ของคนไทย มีใบเรีย ยา มีริ้ ัน ยงาม นิยมปลูกลงกระถางเพื่อตกแต่งภายใน อาคารและช่ ยฟอกอากา เป็นไม้ประดับ ที่คุ้มค่าเพราะมีอายุยืนนาน ลายปี 7. พลูด่าง (Money Plant) เป็นไม้ประดับที่เราคุ้นเคยกันดี ปลูกง่าย ขยายพันธุ์ง่าย มีคุณ มบัติพิเ ตรงที่ ลดคาร์บอนไดออกไซด์ในอากา ได้ดีมาก ามารถดูด ารพิ ประเภทแอมโมเนีย ได้ดี เ มาะจะใช้ประดับในบริเ ณที่มีเครื่อง ถ่ายเอก าร รือพรินเตอร์ 8. เฟิร์นบอสตัน (Boston Fern) มีรูปทรงใบที่ละเอียดอ่อน ยงาม ใ ้ค าม ดชื่นแก่บ้านเรือนด้ ย ีเขีย ดใ อีกทั้ง ยังเป็นพืชที่ดูดซับ ารประเภทฟอร์มัลดีไฮด์ ได้ดี และใ ้ค ามชุ่มชื้นใน ้อง มีข้อเ ีย ตรงที่ขาดน�้าไม่ได้ จึงต้อง มั่นรดน�้าอย่าง ม�่าเ มอ 9. หน้าวัว (Flamingo Flower) เดิมถือ
ประดับในงาน พ ปัจจุบันได้รับค ามนิยม มากขึ้นเพราะเป็นไม้ประดับที่ ยงาม มีดอก ลาย ัน ดใ ตาม ายพันธุ์ และ ดูดซับมลพิ ในอากา ได้ 10. ไทรใบสักแคระ (Dwarf Fiddle-Leaf Fig) นอกจากเป็นไม้ที่ดูด ารพิ และฟอก อากา ได้ดีแล้ ยังโดดเด่นที่มีใบขนาดใ ญ่ รูปทรง ยงาม คนจึงนิยมปลูก เป็นไม้ ชอบแดดไม่ชอบน�้าเยอะ เ มาะที่จะใช้ ประดับระเบียง ้องนั่งเล่น รือมุมที่ แ งแดด ่องถึง นอกจากการคัดเลือกพันธุ์ไม้ประดับ ภายในใ ้เ มาะ มแล้ การจัด างก็ �าคัญ ต้นไม้ที่ฟอกอากา ได้ดีมักต้องการแ งแดด จึงค รเลือกมุมจัด างที่มีแดด ่องถึง เพื่อช่ ยใ ้กระบ นการดูดซับ ารพิ และ ฟอกอากา เป็นไปอย่างมีประ ิทธิภาพ ปลดปล่อยอากา บริ ุทธิ์ออกมาใ ้เราได้ อย่างเต็มที่ business.egat.co.th 37
ARIES (21มี.ค.-19เม.ย.)
TAURUS (20เม.ย.-20พ.ค.)
GEMINI (21พ.ค.-20มิ.ย.)
CANCER (21มิ.ย.-22ก.ค.)
LEO (23ก.ค.-22ส.ค.)
VIRGO (23ส.ค.-22ก.ย.)
LIBRA (23ก.ย.-22ต.ค.)
CAPRICORN (22ธ.ค.-19ม.ค.)
SCORPIO (23ต.ค.-21พ.ย.)
SAGITTARIUS (22พ.ย.-21ธ.ค.)
AQUARIUS (20ม.ค.-18ก.พ.)
PISCES (19ก.พ.-20มี.ค.)
ติดตามโชคชะตาทั้ง 12 ราศี โดย ว. ณ เมืองกรุง ระหว่างเดือนมีนาคม - เมษายน 2563 ดวงใครจะรุ่ง หรือดวงใครต้องดูแล ลองเช็คกันได้เลย HOROSCOPE ราศีเมษ ราศีกรกฏ ราศีตุลย์ ราศีมังกร ราศีพฤษภ ราศีสิงห์ ราศีพิจิก ราศีกุมภ์ ราศีเมถุน ราศีกันย์ ราศีธนู ราศีมีน
38
ๆ ขัด ๆ แผนการที่วางไว้มีปัญ า ากนัด อะไรไว้กับเพื่อนฝูง ขอใ ้ท�าใจว่าต้องเจอ การเปลี่ยนแปลง ด้านการงาน ควรระวัง การถกเถียงที่บานปลาย กลายเป็นเรื่องใ ญ่ การเงินตอนนี้มีข้อจ�ากัดเยอะ จะใช้จ่ายไม่ได้เต็มที่ คนมีคู่ ต้องระวังค�าพูด อย่าใ อารมณ์มากไป ถานการณ์รอบด้านไม่ เอื้ออ�านวยใ ต้องอดทนและรอจัง้คุณท�าอะไรได้มาก วะที่เ มาะ ม อย่ารีบผลักดันแผนงาน จะมีผลเ ียมากกว่าได้ ด้านการเงิน มีโอกา ได้เงิน ได้ก�าไรจาก การลงทุน แต่ต้องใช้เวลานาน ัก น่อย ่วนความรัก คนโ ด ยังไม่เจอคนที่ใช่เ ียที ระยะนี้คุณคงได้ขอค�า แนะน�าจากผู้อาวุโ รือต้อง พึ่งพาที่ปรึก าทางกฎ มายบ่อย ๆ ากอยู่ในต�าแ น่ง ัว น้า กับเจ้านายเพื่อต่อรองเรื่องต่างคุณอาจต้องไปเจรจา ๆ ของลูกน้อง ด้านการเงิน อาจได้รับทรัพย์ ินชิ้นใ ญ่ นอกจากนี้ ควรระวังโรค เกี่ยวกับกล้ามเนื้อ และกระดูก ักระยะคุณยังต้องท�าตัวอึดไปอีกทั้งการงานและชีวิตมี อุป รรคเยอะ บางครั้งดูเ มือนงาน ไม่ค่อยก้าว น้า แต่ความล่าช้าอาจใ ้ผลดี ในภาย ลัง ่วนเรื่องเงินทอง ถ้าเคย ูญเ ียเงิน มี นี้ ิน จะมีการชดเชย แต่ต้องรอ ด้านคู่รักก็จะมีปัญ า ต้องพยายามเข้าใจกัน ใ ้มาก ๆ ช่วงนี้คุณอาจล�าบากนิด น่อย ขอใ ้ใจเย็น ๆ ความช่วยเ ลือ ก�าลังมา เจ้านายอาจ ั่งใ ้คุณท�างานยาก แต่เป็นโอกา ดีที่จะได้ก้าว น้าในอาชีพ การงาน การเงินโดยรวมแล้วดี แต่อาจเจอ คนที่อยากมี ่วนร่วมในทรัพย์ ินของคุณ ความรักของคนโ ดมีแนวโน้ม ที่ดี แต่จะรู้ ึกเ มือน ไม่คืบ น้า คุณจะเจอ ถานการณ์ที่ ติดอยู่ตรงกลางระ ว่างความ ขัดแย้ง รืออาจต้องรับคนกลางคอย ไกล่เกลี่ย องฝ่ายที่คิดเ ็นไม่ตรงกัน ซ�้ายัง า คนช่วยได้ยากเต็มที ด้านการเงิน ควรระวัง ในการลงทุน อย่าเชื่อค�าพูดคนอื่น มากเกินไป คู่รักอาจมีปากเ ียง เพราะคุณมักเครียดมา จากนอกบ้าน ที่เรียบง่ายคุณก�าลังอยู่ในช่วงชีวิต แต่ก็รู้ ึกเ มือนยัง ขาดอะไรบางอย่าง ค่อยพอใจงานที่ท�าอยู่ในตอนนี้เป็นไปได้ว่าคุณไม่และคิดว่าตัวเอง ไม่เ มาะ ด้านการเงิน คุณมีโครงการ าเงิน ร้อยแปดพันเก้า แต่ าทางลงมือ ท�าจริง ๆ ไม่ได้ ด้านความรัก คนโ ดก็ได้แต่เพ้อ ไปเรื่อย ๆ ลังจากชีวิตนิ่ง ๆ ักระยะ จะมีการเปลี่ยนแปลงอย่างพลิกผัน ด้านการท�างานก็เช่นกัน คุณจะต้อง ปรับตัวอย่างมาก ต้องท�า ิ่งที่ไม่เคยท�ามาก่อน ด้านการเงิน โดยรวมยังไม่ดี ากมีลูก นี้ ขอใ ้ท�าใจเลยว่า นี้อาจ ูญ คุณต้องใ ่ใจ ุขภาพมาก ๆ ระวังโรคเกี่ยวกับ ช่องท้อง คุณอาจรู้ ึก วั่นไ ว ไม่มั่นใจในตัวเองเมื่อท�างาน �าคัญ แต่ก็อย่าเพิ่งคุณต้องเชื่อมั่นว่าตัวเองท�าได้ วังว่าคนอื่น ๆ จะใ ้การยอมรับ แบบเต็มร้อย อีกอย่างคือควรดูแล ุขภาพบ้าง ่วนการเงิน จะได้ผลก�าไรจากการ ร่วมลงทุนทางธุรกิจ ด้านคู่รัก ไม่มีอะไรน่าเป็น ่วง ยังคงรักกัน มั่นคงดี จะมีการเริ่มต้นงานใ ม่ โครงการใ ม่ คุณจะได้รับการ นับ นุนเรื่องเงินในการลงทุน รือได้รับ งบประมาณเ ลือเฟือ �า รับโครงการของคุณ ด้านการเงิน เป็นช่วงที่เ มาะจะลงทุน กับธุรกิจใ ม่ ๆ แต่อาจมีรายจ่าย เกี่ยวกับ ุขภาพ ่วนความรัก คนโ ดอาจได้พบคู่รัก ที่โรแมนติก ระวังจะเ ียเวลากับ เพื่อนร่วมงานมากเกินไปจนไม่มี เวลาใ ้ตัวเอง ด้านการท�างานก็มี การเปลี่ยนแปลง ทั้งในแง่ของ ภาพแวดล้อม และระบบงาน ่วนการเงิน ระวังแ ล่งรายได้
้ดีด้วย ถ้าไม่อยากป่วย นี่เป็นช่วงที่คุณต้องท�าใจ ว่า ถานการณ์ไม่มีความแน่นอน วันนี้ดี พรุ่งนี้แย่ ลับกันไปอีกระยะ นึ่ง คุณอาจรู้ ึกว่าตัวเองอ่อนไ วง่าย มั่นคงทางอารมณ์จนอาจกลายเป็นปัญขาดความ า ุขภาพผลงานออกมาได้ดีแต่แปลกตรงที่คุณยังเค้น ขณะที่ การเงิน ใ ้ระวังปัญ า การฉ้อโกง
ชีวิตช่วงนี้จะติด
จะ ด าย จะมีรายจ่ายเรื่อง ยานพา นะ รือการเดินทาง ดูแลเรื่องกินอยู่ใ
Generator Life Management
กฟผ. ให้บริการการจัดการเครื่องกำาเนิดไฟฟ้า อย่างครบวงจรตลอดช่วงอายุการใช้งาน เพราะการเดินเครื่องกำาเนิดไฟฟ้าที่ใช้งานประมาณ
30 ปี จำาเป็นต้องมีการวางแผนจัดการตรวจสอบ
SERVICES
• Commissioning test
• Generator On line monitoring and Analysis
• (PD On-line, Rotor fux Probe test and Vibration)
BENEFITS
• Generator condition assessment and Engineering consultant
• Spare part management
• Generator maintenance service
• Robotics Inspection (Rotor in-situ inspection)
• Rotor precise inspection
• Generator full/partial rewinding
ทั้งในสภาวะขณะเดินเครื่องและหยุดเดินเครื่อง เพื่อนำามากำาหนดแผนบำารุงรักษาได้อย่างเหมาะสม
ยืดอายุการใช้งานของ เครื่องก�าเนิดไฟฟ้า รับประกันผลงาน 1 ปี เพิ่มความน่าเชื่อถือใ ้กับ เครื่องก�าเนิดไฟฟ้า ามารถตรวจ า ความผิดปกติได้ ก่อนเกิดความเ ีย าย ามารถจัดเตรียม Spare Parts ได้ล่วง น้า ลดปริมาณการจัดเก็บ ที่เกินความจ�าเป็น ประ ยัดค่าใช้จ่ายด้วยการ วิเคราะ ์ทางวิศวกรรม ลดความเ ี่ยงจากปัญ าระ ว่าง การเดินเครื่องที่อาจเกิดขึ้นกับ เครื่องก�าเนิดไฟฟ้า www.egatbusiness.com +66 (0) 2436 7488, +66 (0) 95 554 6142 msd3@egat.co.th
GAS TURBINE
ON-DEMAND กฟผ. ให้บริการการซ่อมบำารุงเครื่องกังหันแก๊ส (Gas Turbine) ตามความต้องการของลูกค้า โดยใช้ หลักการวิเคราะห์ทางวิศวกรรมและกระบวนการ แก้ปัญหาที่เหมาะสมเพื่อตอบสนองความต้องการ ของลูกค้าให้เกิดผลลัพธ์ทางธุรกิจสูงสุด SERVICES BENEFITS Engineering Support ออกแบบและบ�ำรุงรัก ำ ตำมมำตรฐำน ำกล ร มถึงใ ้ค�ำปรึก ำในด้ำนต่ำง ๆ ด้ ยทีมงำน กรรมของ กฟผ. Optimized Maintenance Program ำงแผนงำนบ�ำรุงรัก ำที่เ มำะ ม กับ ภำพงำนและกำรเดินเครื่อง โรงไฟฟ้ำ เพื่อ ่งมอบงำนบริกำร ได้ตรงตำมเ ลำที่ก�ำ นด Quality and Safety Control ค บคุมคุณภำพและค ำมปลอดภัย ตำมมำตรฐำน ำกล เพื่อ ร้ำงค ำม มั่นใจในกำรบริกำรที่ดีที่ ุดจำก กฟผ. มีกำรประเมินค่ำใช้จ่ำย ในกำรบ�ำรุงรัก ำอย่ำง คุ้มค่ำและเป็นไปตำม มำตรฐำน ำกล ตรงตำมค ำมต้องกำร ทั้งในด้ำนข้อมูลทำง กรรม ระยะเ ลำ กำรด�ำเนินกำรและค่ำใช้จ่ำย อุปกรณ์ชิ้น น Gas Turbine จะได้รับกำรดูแล และติดตำมอย่ำงใกล้ชิด จำกผู้เชี่ย ชำญของ กฟผ. ำงแผนกำรบ�ำรุงรัก ำ ได้อย่ำงแม่นย�ำ ลดต้นทุนต่อ น่ ยในกำรผลิต www.egatbusiness.com +66 (0) 2436 7488, +66 (0) 95 554 6142 msd3@egat.co.th
