Proefversie©VANIN

a Analyseer nauwgezet alle beeldelementen van de visuele bron en zoek uit welke elementen op de affiche verwijzen naar de drie C’s (de pijlers van de kolonisatie uit historische vraag 3).

b Bewijs dat de kolonisatie hier vanuit één bepaald perspectief wordt voorgesteld. Welke middelen worden aangewend om dat perspectief in beeld te brengen?

2 Lees het fragment van het gedicht The White Man’s Burden en het bijbehorende bijschrift uit bron 2.

a Op welke manier typeert het gedicht de kolonisator enerzijds en de Filipijnse bevolking anderzijds?

b Bestudeer de cartoon van bron 3. De titels zijn ‘bijna’ identiek. Onderzoek hoe en vanuit welk perspectief de cartoonist de boodschap van het gedicht onderuithaalt. Wat is zijn boodschap?

3 Bestudeer bron 4 tot en met 7. Toon voor elke bron aan dat hier een sterk wij-zij-denken ontstaat door stereotypering.

4 Lees bron 8 en het bijschrift.

a Lees het kader historisch denken en beargumenteer waarom de tekst van bron 8 alle kenmerken van propaganda bevat.

b Waarom dragen zulke teksten bij tot mythevorming, zeker bij de jeugd die dit las?

Historisch denken: propaganda

Propaganda is de doordachte en systematische poging om opinies en gedragingen van anderen te beïnvloeden. Propaganda gebruikt vaak misleidende middelen om de menselijke geest te bespelen en naar zijn hand te zetten. Dat noem je manipulatie. De belangrijkste propagandakanalen zijn de media, de kunst en het onderwijs. Het afgelopen decennium zijn ook sociale media een belangrijke rol beginnen te spelen als propagandakanaal.

In propaganda worden feiten vaak bewust verzwegen, verdraaid of uit de context gehaald. De boodschap wordt eenvoudig verpakt en vaak herhaald zodat ze doordringt. De vorm van de propaganda moet makkelijk zijn en zo veel mogelijk mensen aanspreken (via pamfletten, verhalen, filmfragmenten, posts op sociale media …). Inhoudelijk werkt men regelmatig met tegenstellingen, waardoor een wij-zij-verhaal ontstaat. Positieve superlatieven (wij) staan tegenover denigrerende superlatieven (zij). Het doelpubliek is meestal een groep: de lezer voelt zich veilig als deel van een groep gelijkgezinden. Propaganda kan dus heel misleidend zijn.