Proefversie©VANIN

Na de moord op aartshertog Franz Ferdinand besloot Oostenrijk-Hongarije Servië te verpletteren. Wat het Servische antwoord op hun ultimatum ook zou zijn, ze zouden Servië binnenvallen en opbreken, zodat het nooit meer last zou hebben van het Oostenrijks-Hongaarse Rijk. Op 6 juli 1914 vertelde een Oostenrijkse diplomaat aan de Duitse kanselier en keizer wat Oostenrijk-Hongarije van plan was. De Duitsers keurden het plan goed en gaven de Oostenrijk-Hongaren wat sindsdien de ‘blanco cheque’ wordt genoemd. Duitsland zou Oostenrijk-Hongarije diplomatiek en indien nodig militair steunen. En als Rusland zou ingrijpen om Servië te beschermen, zouden de Duitsers de gevolgen aanvaarden en vechten. Het was onverantwoordelijk om een Balkanoorlog te willen. Ja, ze wilden een Balkanoorlog en geen Europese oorlog. Maar alles wat later in 1914 gebeurde, kwam voort uit die beslissingen in Duitsland.

Er zijn historici die beweren dat Groot-Brittannië neutraal had kunnen blijven, zelfs toen het duidelijk werd dat er een groot machtsconflict zou komen tussen Duitsland en Oostenrijk-Hongarije, en Rusland en Frankrijk. Ik denk niet dat dat realistisch was. Als Groot-Brittannië neutraal was gebleven in 1914 is het moeilijk voorstelbaar dat er een gelukkige uitkomst was geweest. Ik denk niet dat de Britse deelname aan de oorlog onvermijdelijk was totdat de Duitsers aankondigden dat ze het neutrale België zouden binnenvallen.’

Uit: Yerxa, D.A. (2013). Catastrophe 1914: An Interview with Max Hastings, Historically Speaking.

Max Hastings is een Britse journalist en militair historicus. Hij beschrijft in Catastrophe, Europe Goes to War 1914 de noodzaak van een Britse tussenkomst in de Eerste Wereldoorlog.

Waarom stoort Hastings zich aan mensen die beweren dat het zinloos was om de Eerste Wereldoorlog uit te vechten en dat een Britse tussenkomst niet nodig was?

Historische vraag

2: Hoe was het leven aan het front tijdens de Eerste Wereldoorlog?

Over de Eerste Wereldoorlog zijn heel wat unieke bronnen bewaard die ons inzicht geven in het dagelijkse leven, waaronder ook dat van de soldaten aan het front. In de bronnen bij deze historische vraag komt de Franse soldaat César Vincent aan het woord. Hij maakte de Eerste Wereldoorlog mee en getuigt daarover in brieven en kaartjes naar zijn moeder Marie. Zijn woorden geven een heel persoonlijk beeld van zijn dagelijkse leven tijdens het conflict. Césars ervaringen lopen gelijk met die van vele tienduizenden anderen.

Historisch denken: egodocumenten

Als een auteur schrijft over het eigen handelen en de eigen gevoelens, dan noem je zo’n tekst een ‘egodocument’. Vanaf de moderne tijd neemt de hoeveelheid egodocumenten zienderogen toe. Dat komt enerzijds door de nadruk op het individu en de stijgende alfabetiseringsgraad vanaf de 19e eeuw, waardoor dagboeken, brieven en autobiografieën sterk in aantal toenemen. Anderzijds gaan er ook steeds minder documenten verloren naarmate je dichter bij het heden komt.