
1 minute read
Was Duitsland de schuldige van de Eerste Wereldoorlog?
by VAN IN
Historici discussiëren nog steeds over de juiste oorzaken van de Eerste Wereldoorlog. Je kunt je de vraag stellen of het de taak is van historici om te oordelen over wie schuldig is. Naar aanleiding van de herdenking van honderd jaar Eerste Wereldoorlog, verschenen echter tal van historische werken over de schuldvraag.
Opdrachten
1 Lees beide bronnen waarin historici hun standpunten toelichten. Vul daarna het kader op iDiddit aan waarbij je telkens beknopt samenvat wie als schuldige wordt aangeduid en op basis van welke argumenten.
2 Hoe kun je verklaren dat twee historici tot zulke verschillende conclusies komen?
Verklaar op basis daarvan de uitspraak: ‘Geschiedenis is de constructie van het verleden’.
3 Zoek in de Histokit op waaraan een goede historische vraag moet voldoen.
Formuleer vervolgens enkele bedenkingen bij de historische vraag van deze uitbreiding. Waarom koos men er volgens jou toch voor om dit zo te formuleren?
Bron 1:
U omschrijft de Europese grootmachten als ‘slaapwandelaars’, omdat ze zonder het te willen in de Eerste Wereldoorlog tuimelden. Is er dan echt niemand verantwoordelijk voor de Groote Oorlog?
Clark: Ik heb de omschrijving gebruikt omdat de staatslieden uit die tijd geen idee hadden welke catastrofale gevolgen hun houding zou hebben. Ze schatten de situatie verkeerd in. Hadden die mannen met een teletijdmachine in de toekomst gereisd, naar het afschuwelijke slagveld bijvoorbeeld, dan hadden ze een zenuwinzinking gekregen. (…)
De meeste slaapwandelaars hebben nadien spijt van wat ze mogelijk hebben aangericht. De betrokkenen van de zomer 1914 leken zich later van geen kwaad bewust.
Clark: Hier en daar had je er een paar die spijt hadden. Maar over het algemeen waren staatslieden en militairen uit die tijd op een bijna afstotelijke manier immuun voor zelftwijfel.
Hun beslissingen kostten aan minstens 15 miljoen mensen het leven, verwoestten grote delen van Europa (…). Kun je echt zeggen dat de hoofdrolspelers niet wisten wat ze deden? Pech gehad?
Clark: Nee, maar je kunt de geschiedenis ook niet voorstellen als een James Bondfilm waarin de slechterik op een berg zit en de ondergang van de wereld zit te beramen. (…)
In de klassieke geschiedschrijving draagt het Duitse Rijk de hoofdschuld.
Clark: Alle Europese grootmachten (…) waren betrokken bij de ontwikkelingen en beslissingen die de oorlog hebben uitgelokt. Er was in Europa geen enkele staatsman die oprecht bereid was om de oorlog te vermijden.
U denkt dat de oorlog tussen de beide blokken te vermijden was. Maar Duitsland streefde naar de status van wereldmacht, ten koste van andere grootmachten. Hoe moest het dan bij vrede blijven?