Proefversie©VANIN

Een collectebus van de Witte Paters, die in België geld verzamelden voor hun broeders-missionarissen uit de kolonie. Hun zogenaamde beschavingswerk was de bevrijding van Afrikaanse kinderen van de ketens van de slavernij dankzij het ware geloof in Christus.

De Europeanen wierpen zich in Centraal-Afrika tegelijk op als beschermers tegen de islam. Nadat ze de transAtlantische slavenhandel hadden afgeschaft, lieten ze uitschijnen dat enkel de Arabieren schuld hadden aan de slavenhandel. Nochtans waren de Europese mogendheden in de voorafgaande eeuwen daarin minstens even actief geweest.

3.3 Commerce

In feite was de Europese agenda fundamenteel opportunistisch, omdat de kolonisatie een oplossing kon bieden voor de economische crisis in Europa. Het 19e-eeuwse imperialisme verliep dan ook parallel met de expansie van het kapitalisme dat streefde naar maximaal rendement door maximale uitbuiting. Door de groeiende industrialisatie had Europa nood aan nieuwe en goedkope grondstoffen en arbeidskrachten. De grootscheepse kolonisatie stond bijgevolg volledig in dienst van de Europese metropolen aan wiens macht de gekoloniseerde volken werden onderworpen. De metropolen ontmenselijkten de eigenwaarde en identiteit van die volkeren en buitten hun arbeid en de natuurlijke rijkdommen van de gebieden uit. Het Europese winstbejag en de economische dominantie waren de belangrijkste motieven voor het koloniale imperialisme. Er was dus een duidelijk verband tussen kolonisatie en kapitalisme.

3.4 Nationalisme

De 19e-eeuwse kolonisatie verliep ook parallel met de ontwikkeling van de moderne natiestaten, waaronder België. Het koloniseren van gebieden met volkeren die men toen als inferieur beschouwde, maakte in de 19e eeuw deel uit van de opbouw van de nationale identiteit. Daardoor zat achter het 19e-eeuwse imperialisme ook een politieke motor. De verhoudingen tussen de Europese natiestaten waren gespannen en ieder initiatief zag men als een vijandige daad. Het Afrikaanse continent werd zo het strijdtoneel van de Europese rivaliteit.

Historische vraag 4: Hoe gebruikte men stereotiepe beeldvorming om de kolonisatie van Afrika te rechtvaardigen?

De belangrijkste motivatie voor de kolonisatie was economische winst. Dat leerde je in de vorige historische vraag. Maar de Europese metropolen zochten naar nobelere doelen om de kolonisatie te rechtvaardigen. In deze historische vraag onderzoek je met welke middelen de Europese mogendheden hun koloniaal imperialisme verdedigden en welke stereotiepe beeldvorming over Afrika ze creëerden.

Opdrachten

1 Bestudeer de affiche met bijschrift van bron 1.