Proefversie©VANIN

Ten tweede nam de interne slavernij en slavenhandel via de Indische Oceaan toe. Langs de oostkust bevonden zich verschillende Swahili-steden met families van handelsmagnaten die eeuwenoude banden hadden met het Arabisch schiereiland, en daarom ook vaak de naam ‘Arabo-Swahili’ kregen. Op zoek naar slaven en ivoor bouwden de Arabo-Swahili vanaf de oostkust karavaanroutes uit die steeds dieper het Centraal-Afrikaanse binnenland binnendrongen. Zo ontstonden langeafstandshandelsnetwerken die het binnenland verbonden met de Perzische Golf, India en zelfs China. Tippo Tip, een invloedrijke Arabo-Swahili slavenhandelaar, was erin geslaagd een handelsimperium uit te bouwen tot in Oost-Congo. Aanvankelijk werkte hij met de Belgen samen, waardoor hij een monopolie kon uitbouwen. Maar het handelsimperium van Tippo Tip en zijn politieke macht in Centraal-Afrika bleken op termijn een doorn in het oog van de Congo Vrijstaat van Leopold II. De macht van Tippo Tip werd steeds meer uitgehold.

2.3 Culturele contacten

Aan de westkust van Centraal-Afrika bestond er al sinds het einde van de 15e eeuw een culturele uitwisseling met de Europeanen. Die uitte zich in lokale kunstproducten, klederdracht en vermenging van religieuze tradities. Zo gaven de lokale Afrikaanse religies hun eigen betekenissen aan christelijke elementen. Bij de aanvang van de 19e eeuw focuste de katholieke en protestantse missionering zich verder op het Centraal-Afrikaanse binnenland. Vanaf 1878, aan de vooravond van de kolonisatie, drongen heel wat protestantse missionarissen diep het Centraal-Afrikaanse binnenland in, samen met de Europese kolonisatoren. Toen de missionarissen arriveerden, kenden de lokale gemeenschappen niet altijd de bedoelingen van hun komst. In het missiewerk stond ‘civilisatie’ door bekering tot het christendom centraal. Het zou op termijn de lokale riten, gewoonten en tradities grondig transformeren.

2.4 Naar ongelijkwaardige relaties

De contacten met de Europeanen veroorzaakten grote verschuivingen in bestaande Afrikaanse politieke en economische machtsevenwichten. Nieuwe invloedrijke handelsnetwerken verzwakten bestaande economische structuren. Vanaf 1885 stuurden de Europese staten gezanten uit om contracten te sluiten met lokale heersers. Maar in de praktijk bleken die verdragen veel nadeliger voor de lokale leiders dan men ze aanvankelijk had voorgesteld. Dat de Europeanen een doelbewuste strategie voor ogen hadden, drong niet altijd door bij de Afrikaanse leiders. De aanvankelijk gelijkwaardige economische relaties tussen Afrika en Europa stonden onder druk. De voorbereiding voor de verdeling van Afrika onder de Europeanen kende een start.

Uitbreiding 1:

Waarom horen de slag om Adwa en keizer Haile Selassie tot de collectieve herinnering van Afrika?

De slag van Adwa in 1896 tussen Italië en Ethiopië en Haile Selassie, keizer van Ethiopië van 1930 tot 1974, hebben een bijzondere plaats in het collectieve geheugen van Ethiopiërs, Afrikanen en bij uitbreiding vele Afrikanen uit de diaspora.

← Maker onbekend. (vermoedelijk ca. 1940). The battle of Adwa against Italian colonialists. The British Museum, London.