Proefversie©VANIN

Historici veralgemenen graag om helderheid te scheppen in de chaos van het verleden. Stereotypes op hun beurt zijn onterechte of overdreven veralgemeningen. Men overdrijft het gedrag of uitzicht van een paar mensen en neemt dat onterecht als de standaard voor de hele groep. Dat kan leiden tot vooroordelen en discriminatie. Als je bronnen observeert en interpreteert, is het dan ook belangrijk dat je veralgemeningen en stereotypen herkent én kunt onderscheiden van elkaar.

Je kwam al in contact met stereotypering in Sapiens 3. Je leerde toen dat joodse minderheden daar vaak het slachtoffer van werden. Zo werden ze regelmatig afgeschilderd als rijke gierigaards en sluwe zakenlui. In de middeleeuwen waren de christelijke kredietverleners immers gebonden door heel wat kerkelijke wetten, in tegenstelling tot hun joodse collega's. Dat leidde tot afgunst, en daarbij liet men geen mogelijkheid onbenut om de joden in een kwaad daglicht te zetten.

Opdrachten

1 Bestudeer de compositie en het kleurgebruik in het schilderij van Gustaaf Wappers over de Belgische Revolutie (bron 1). Welk effect beoogt Wappers daarmee?

Welke stereotypering merk je op?

2 Maak op basis van bron 2 een onderscheid tussen de bedoelde en onbedoelde handelingen die voorafgingen aan de Belgische onafhankelijkheid.

3 Vergelijk de beeldvorming van de Belgische Revolutie in bron 1 en 2. Verklaar waarom dat verschil in beeldvorming tijdsgebonden is.

Wappers, G. (1835). Tafereel van de Septemberdagen 1830 op de Grote Markt te Brussel. Wappers vond inspiratie voor dit schilderij bij het werk De vrijheid leidt het volk van Delacroix (zie p. XXX) en bij Rubens voor het kleurgebruik.