Cm1970 12 by Tulipana

< <

... --·---·- -~-----..... ~~t

c••'''" •••••••• •oa ..... ,;-" ".,.

t 1 Ff:S. l971 -

"EENDRACHT MAAKT MACHT"

UJ 1-

~ ) \

I \.

I o - \11.0

1 9..

,, .

SOLIDElE VJTAUDADE: MAlS UMA RAZÄO DA CONFIANÇA UNIVERSAL EM PHiLIFS.

PH I Ll PS ,.simbqlo ·universal de confiança-. -

JUSTIFICA-SE a" afirmafiva, pais após 75 anos,,á Fede!a-

PHILIPS loca1. Desta forma reduzimos a urn minima os ris-

- çao lnternacional das lndustrias PHILIPS seJórnou a grande, estáveL e diversificada organizaçao que é hoj1:1. Seu deserwolvimento foi dirigido por prinefpios saos e ideais honestos, fabricando sempre produtos dignos d~ ·confian ça, Grand~variedade de tais produtos você pode encontrar em tódas as cidades, sempre ,Qarántidos pelo serviço

cos de mercado._E quanta ao progresso n0 futura ... s.óoo cientistas Pf.iiLIPS trabalham continuamen te na· apecfi:liçQa• mento de -novos e lileis produtos, enquanto outros· especialistas exploram novas oporhmidades'-de mer.cado. A ORGANIZAÇÄO PHILIPS BRASILEIRA (46 anos de ~óns ser- .

viçös no Brasil) é um -testemunho vivo dessas verclades.

fLUMINAÇAO • RADI0 • TELEVISÁO • RAOIOFONES • DISCOS • GRAVADORES OE FIT A • BARBEADORES ELËTRICOS • EQÜIPAMENTO MËDICO EDE RAIDS X ~APflRELHAGEM DE TELECOMUNIEAÇAÓ ·• CINEMA • COMPONENTES ELETRÖNICOS • EQUIPAMENTOS ELETROACÛSTICOS • EQUIPAMENTOS CIENTiFICOS DE MEDIÇAO E CQNTRÖLE INDUSTRIAL • .

PH.ILIPS

sfmbolo universa! de ,,confiança

)

C . E NT RA A 1

M A A N D B 1 A D.

Jaargang 1 0 NQ 12.

Decembe r 1970. Redaktiecommissie g

K. van der Meer, J. de Jager 9 D.R. Vermeulen 9 A. Dijksti'a 9 I:I.A. Kooy, 1 andbouwredakteu r g Ir. A. van der Schaaf. Prijs abbnnemertt

~e r

jaar in Bras il g Cr$ 6 9 503 in Nede rl and Fl . 1 2 9 - .

Advertenties g Cr$ 0?30 per r ege l. ============================== = ==========~====== ======== = ~==~===== = =~====== =======

IlE DUITSE KERKEN

~{ORDEN

WAKKER.

Maanden ge l eden r eeds wezen we op de mogelijke consequenties van de bes lui ten 9 door de Were ldraad van Kerken te Upsal a genomen, ,)-...,

~Jan. ::.~

het :;:; ,; heen w2-ren ech-ter de

kerken i n 111)"est Europa er vrij gerust op 9 dat het niet zo;n vaa rt zou lopen en dat de 9 naa r . gewe l d en terreur ri ekende 5 woord en we l niet door daden zouden worden gev olgt1. Men zag b lijkbaar n i et in 9 h oez eer de genomen bes luit en princ i pieel fout waren en hoe deze de kerken op een hollend v l ak zoud en kunnon bre·,1gen 9 -vraa:r niemand de dr aagwij d te nog van kon overzi en . Gelukk i g schijnt e r toch eni ge kentering te komen. In een artikel in een Bra zili aans b l ad opgenomen, geschr even. door de journalis t Herma nn te l g

Goerg e:.: ~,

· onde r de ti.;.

f inanc i eert de kerk de . guerill as 11 9 wi jst deze . erop 9 hoe de "theologie v a n de

revolutie" in het christendom doo r d ringt. In de RoK. kerk door de overgrote meerderh e i d afgewezen , en ontmaskerd 9 dr ong deze theo log i é

~oJ g ens

de schrijver ochter

d i ep door in de. leiding van de p r otestantse kerken. Hot debat in de .Lutherse kerken over hun •v-ere ldconfe:rontie 9 C::.ie eerst in· Porto Al egre ,z ou wo rd en g ehouden, maar op het l aatste moment Nerd veTz et n aa r riians 9 ·was slechts één aspect van de toeneme,nde stellingname v an machtige kri ngen uit de evangeli sche kerken, in po litiek e kwest i es 9 was slechts een puntje va::1 de ijsberg d.at boven wa t e ;r uitstak on ve r bor g de uitgestrekte massas i js onder dv Drie r ec ent e gebeu r teni ssen maken

~ore l

o~ppervlak te.

dui deli jk 9 dat men V 1ans de tijd acht aan:.:..

geb.rok en 9 om het geb i ed van do theori e te v erl a t on en op de

pra~d isc he

uitvoering

over t o stappen 9 om in naam van de theo lo g i e o:h het geloo f revohl. Jd _onaire act:Les .· en zelfs geHeld te steunen. l) Op 3 september bes l oot he t Exc ecuti e f Comi té van de Oecumenische Eao..d ,_ran Genèvo9 to Arnol dshe i m vergador d 9 200 . 000 dol l ar ter b eschikking te sto ll en v&n 19 organisaties, die zich "bevrijders" noemen 9 i n Äzil3 en Afrika . JJit betTef-l; klaarb lij-· kol ijk een

p ro ef ballon" 9 om te z i en hoe de ker ken dit opnemen.

2) Op 24 september besloot de Raad de r Evangelische kerken in Duitslanèl. 9 dat alvorens hot beslui t u it . te voeren 9 enke le p roblemen zouden moeten i'TO·Wlen o:o0ehel derd 9 waar onder de basiskwestie g hoe moet do houding van de christ on zijn tegenov er het geweld • .

- 2 -

3) Enk e l e dagen later bes l oot de E:vang~Ji schè Kerk vanhet - land Hessen-Nassau met meerd e r he i d van enke l e s t emmen 9 haar dee l te betalen 9 echter aandri ngende 9 dat deze gel den geb ruikt zouden worden i n sociale en men s li evende a ctivi teit en, wat de organis a ties d i e de steun ontvi ngen moesten beloven. Do enorme repercussi e van deze

Stèun 11 li g t niet zo zeer in do hoogte van de

gel dbedr agen 9 d i e betrekkel i jk onbedui dend z i jn. I n beide geva ll en werd echter gezogd9 da t het hier slechts een begi n van financilHe steun betrof . Er 1-ro rdt thans ged i scussieer d over de v r aagg mag en moe t de ke r k r evol i t i onaire bewegingen steunen 9 z e l fs die 9 we lke z ich openli jk t en doe l ste ll en mi dde l en van geive l d on t e rr eur aan te wend en . De fe it en tonen 9 hoe voorzichti g men te v-vo rk gaat . De vOorsta nd er s v a n de r evoluti e t heo lo g i e snijden t e l kens een klein stukje 'van de christelijke traditie a f I

zo spo e di g de oppos iti e weer gerustgest e l d i s

verder te gaan me t hun act i e .

De Evange li sche kerk van Hessen noemd e de beta ling v an haar 1 0.000 do ll ar een "t eken" 9 wa t een zeer juiste defi nit i e i s . Zo' n teken kond i gt' eon geheel n i euwe fa._ se aan in de kerken i n hun verhoudi ng tot Ke r k en Staat 9 zeer ver verwijde rd vari de leer v a nLuther. De Oecumeni sche Raad 9 d i e de Dui tso kerk en <<Vilde kalmeren 9 daar deze een groot deel v an haa r inkomen fin anci e r en , probeerde ze ge rust t e stellen door · oeh ~rthroord.,

·- .

bri e f v a n haa r Secretaris-Generaa1 9 de heer Bl ake . De b ri ef echt e r maak t e de zaak nog e r ge r 9 zeggende 9 dat de Evagel i s ch e kerken do p licht h ebben 9 op en lijk aan de st rijd om de po li tieke macht dee l te nemen 9 tene inde die beter te verdeie~ 9 daar volgens Bl ak e geen gerechtighei d mogelijk i s zonder een juist e ve r de li ng van de macht. E l a k e beriep z ich op het s tuéLiecon g r es in Nci ttiry Hi ll 9 dat aanbeval

"de

kerken mo.eten op welke man i e r dan ook 9 verz e t s organ i sat ies steu..nen:; inc lusief r evoluties 9 d i e t en doe l h ebben cle ve r wijdering van pol i tieke en economi sche dwingelandon te verdrijven 9 die het r ac ism e moge li jk ri1aken 11 • Bl ake 1 s a ntvmo r d vero o r dee l de het r a cism e van blanke ve r drukke r s

en poogde de aandacht zo af t e l e i den v a n h et ·

basisprobleem 9 n .l. de inm en g ing van de kerk tot zelfs aan de s t eun· voor

t gew-e·l cl .

Rac i sme móet best r eden worden 9 b i nnen de tradieties van de ker ken. Het b es luit van Genève echter noemt onde r de organi saties van 11 bevrijders 1'onde r moer z Hot Bevrijdingsfron t v an Mozambiq_ue 9 de Revolutionaire r ege rin g v a n Angol a 9 de

volksb eweging 11 van Zuid Afrika 9 het Ind i s ch e Comi té van Ceyl on 9 do bevrij dings-

bewegi ng van Rhodi es i \3 9 en do groepen Pal est ij non o De lij st van o r ganisaties toont dui do lijk de par t i jdi ghei d van de Oecumei1isc he · Raad 9 we l ke ac tie volgens de bekende Evangelische ·schrijv e r Hei nz Beckmann 9 de eÈmhe i d van de ke rken in gevaar b r engt. De Synodevan de Lu the r se k orkon vari Dui tsl a nd 9 te Eutin 9 verwijderde z ich v a n Genèv e 9 en ontkende de t aak van de kerken 9 d i e a l s zoc1an i g nooit :po liti eke of r evoluti onaire bewegi ngen mogen _steunen;; De part i jdighei d vm rd t wel heel duid e lijk 9 wannee r men z i ch afvraagt

waarom geen

----

- 3 steun gegeven worclt aan de vervo l gde Joden ;in de negers in de

Soedan~

Rusland~

aan, Tsjechen en

Polen~

aan

of zelfs bijv. niet aan de Zwarte Pante.rs in , de U.S.A.

i'Jaar om geen steun voor minderheden en onder drukte r assen in ande r e landen van Afrika~

i n Ma l e i s i ~~ Singapoer 9 Indon esi~ ? Over heel de wer el d vindt men racistische

ten worden

bost r~den

bewegingen~

die door do obistenen moe-

met de middelen v an he t Woo r d .

De kerkgesc hiedeni s leert ons hoe vaak in een land 9 in de politiek . geraak t , de kerk en in gevaar lij ke situati es ki-vamen . Thans kan da t op we r eld1ájde s chaal gebeuren. De Raad van Evangelische k erken in Duitsland ste l de dus de vol gende vrageng l} Welke initiat ieven namen de kerken in consequentie v an he t besluit van Ni eu w Delhi in' 1961 9 da t een samenwerking van de ker k(;ln voorzag bij de oplossing van de rassenkHosties ? Zelfs i n de kerken is; dat nog niet opge lost. · 1rJas het n i et beter gewees t bijv. de kerken v an Zuid Afrik a uit te s l u it en ? Op het protest van de Zuid Afrikaanse ke r ken 9 v lo og Dr. Blake eoht·er meteen naar Zuid Afrika 9 om het aanb lijv en van di e kerken te verzekeren. ; 2) Hoe w·or dt het ge ld gebrui kt ? De Duit se ke rk en >-ri ll en weten of er vo l doende on.;.. derz ocht is 9 of ·de ontvangende organi sat i es het pri ncipe van gewel dlooshei d wel echt aanvaarden, volgens de christelijke l eer v r eedzame op l oss i ngen nas tr even 9 en of ze die begins elen werke li jk resp ecteren.

3) Wat kan de christenheid doen 9 vragen de Duitse kerken, om: "alle" vo r men van r ac i sme effici ent te best ri jden?

4) De Dui tse kerken zien a l s christenplicht onmi ddelijk te helpen in gevallen van ell ende 9 zélfs pol i t i eke organi sat i es . Steun van de ke r ken moet echter beperkt wprden tot goed omschreven en transparante doe l ei nden. Van do beantwoordi ng van deze vragen zal afhangen, of de Duit se kerken hun quoiia zu ll en beta l en. De President van de Raad van Evangè lische Kerken in Dui tsland 9 Bis s 'oh.op Hermann • ••

Di etz8lb inger 9 heeft de g r Ote onrust, opgero epen door do beslui ten om r ëvo lut iona i . .

re groepen te steunen9 duideli jk uiteengezet. Vele kerkleden p rot esteren oner gi ek 9 zijn wel will ens door te bet a l en 9 maa r wensen dat soo rt· aotivitei ten niet te s teu-, nen.· Een d eel der leden beziet zelfs de ·eventue le no odzaak de kerk te v erl aten. Wannee r .zo•n s t eun doorgaat 9 döen de ko r kon hetzelfde a ls Rusland, als Cuba 9 a ls Rood China • . De steun aan Biafr a 9 door Dr. Blake naä rvoren gebr acht , is geen juiste vergelijk i ng .; I n Biafrä h i elp on christenen vari vele kerken tiè~çluizendon mannen 9 vrouwen. en kinderen, die v an hongttr zouden steTv en zondoT di e hulp. Daar bl eek de Christelijke liofde 9 in de hulpaan beide Biaf r anen en Ni geri anen . Genève geoft.voor 9 dat de r evo lutionaire or gmü sati es die de s t eun ontvangen, beloven voor dat ge l d geen wapens te zu ll en -kopen. Da t ge looft men zelf echter niet. Waarom verklaa rd e men dan op een

persconferent i e ~

dat de korken niet bij voorbaat

- 4 het comprom i s konden aangaan 9 a lleen organisat i es te steu,n en 9 di e uit princ i pe de revolutiona ire oorlog ni et a anvaa rden ? De kerken kunnen niet afzijdig bli jven staa n bij de strijd om d o grote sociale ·norien en moeton daarbij voorgaan met haar boodschap van vrode 9 li efdo 9 di a loog 9 begrip9 boete 9 vorgeving 9 di ep e bc;trokkenh eid op do li efdadighe i d 9 om do ge1o~e ldi go prob l em en van oll endo 9 honger 9 vordru_"k:king en onrecht op te l ossen . ' tis nooit de ta2,k van de k e rk om politi eke organisaties te fin anc i oren 9 guerillas t e helpen 9 haat o..an te wakJcer en 9 te help en door haar steun b i j moorden 9 oorlogon9 overvallen 9 nog meer leed brengen . In do Hannoverscha Algom ei n e Zeitung oomm entoert Ludwig Harms de th eorie van D. Heldor Camara onder de ti telg "Geld voor ge>·reldn 9 volgens we l ke theori e a lle revolutionair gewold gevolg is van gewo ld uitg e oefend op onrechtvaa rdi g b ehandelden. Een gueri ll a zou dus slechts gevolg zijn van onr echt ( ofg "gewold") 9 waa rop Ha.rms antwordtg de christ enen 9 di e de ell ende ni et door medeli jden konden oplossen en daardoor wanhopig zijn 9 moeten d é ze werkelijkheid goed voor ogen houdon 9 dat de v r ede 9 d i e wij preken 9 nooit door g ewel d ve rk regen zal worden . Een gewe l ddadige revolutie brengt niet automatisch oen r echtvaardi ge maatschappij; he t geweld ore ert geen medemensel ijkheid . Spanningen tussen Kerk en Staa t in ve l e landen de r wereld zijn gevolg van do spanningen in de k erken, wo lk e 9 wanne er z e de"Theologie van de Revolutie " aanvaa r den st eeds di chter bij de volkomen negati e van de boodscha p van Christus komen. E?n charge van 't b l ád "Di e Welt" toont een priester

die Ma r kon uitzaait in 't

veld. Achtor hem g r oeit een l ugubere oogst van g "goweren 9 mi tra ill our s 9 g rana t en on crucifixen op g raven. To t zover Hermann Georgon . Ondanks de erns t van de zaak 9 mogen we blij zijn 9 da t er b lijkbaa r meer ogen opengaan voor de dool b o-vrust e koorsverandoril"J.g in de l eiding -

de kerken van do We r el dr aad. I nmiddels -bel oofde de Friedrioh Ebertstic}lting van de Sociaal Democr atische par-

tij de guerillas i n Zuidelijk Afrika te zullen steunen met · ambulances 9 medic ijnen en voedse l. Iets voorzichtiger dus dan de Were l draad 9 die 't ge l d zó ter beschikking stelt 9 zonder enige contrBle • .· Hoe staat men in Nede r land en in de Ned,erl ands e kerk eh tegenover deze zaken ? In "Tr ouw" dankt het Nederl ands Vie tnam comit é de ve l e mil de geve rs 9 die reeds meer dan f . 500.000 9 - stortten voor de Medi s ch e Di enst van het '' liTational e Bevrij di ngsleger'' (Vietcong) 9 d i e zeer nodi g was 9 daar het "Rode Kru i s 11 i n Zuid-Vi etnam a ll een de "c or rupte mil itaire junta i n Saigon" steunt. Een bonafi de int er nat i onal e organisat i e wo r dt dus verdacht gemaakt 9 terwijl de Vietcong het volle vertromren geniet. Trouw meldt

verder~

dat het Gere f". We relddiakonaat me t een g r oo t tekort zat; bij

de u it gaven lazen we onder meerg voor stille hulp (waarover om poli t i eke redenen niet kan worden gepubliceerd) g fl. 439.000,-. 1fel ke doe l eincl8n dat zi jn ? J a 9 dat

- 5is moeili j k te zeggen 9 omdat er niets over gepu bl ic ee r d mag worden. To ch zijn e r sor;1s wel bepaal de aamdjzingert·~ ·waa rU.i t mÈm l ogis éherwi j~e z eke r e gev o l g trek k ingen kan maken . In het kade r v an de i nterke r kè li jke adventsact i e voor La ti jns Ame rika we r d in verschi l lende bladen, onder meer " De Ni euwe Haagse" én " De Rotte r damme rli een a rtike l geschreven doo·r Ber·t van Du;y-n . · De ''koppen'' li egen e r ni e t om g ge manier " ? en 1

t Verhaal

"Ch:::i sten z i jn èn Br az ili aan eigenli jk ni et

Gue ril1a t a cti ek eni..;.

ve re~igb aa~ ".

z e l f past geheel i n het kader v a n de gebrui ke li jke g r uwe l verl).al en ov e r

" Indianenmoo r d

"Ma-r·teling als systeem van een fasc i stisch schri kbew i nd" enz . en z .

Uj_tzonder i ngen worden als "het systeem" voo r geste l d. fl1oen vöor e'r.kele maanden Sen':'to r Kennedy beweercle 9 dat er i n Br az ilH3 200 geval~

J.4e!l

\~-al1

martel i ng

1'1faren

voo r gekomen 9

lt.Tas

dat voor ve l en i n Eu.ropa opnie.u w 1~as .

vestiging, dat het brutale systeem ve r antwoorde li jk

e en b e-

Men zou dan b i jmgenei gd

zijn 9 -vrannee r men l eest i n Tr om-r 9 dat i n ' t kle i ne Nede rl and pe r j aar 1 20 0 geva,ll en

%met

van _ernstige kinderm i shandel i ng voo r komen 9 vraa r van 10 met b l ijvend

hersenletse l ~

v ragen~ ··

èn 1 5

z i t dat soms ook n i et i n d i. e i ndi v i duel e b ru11

te oude rs óf; èn onderwijzers, maar i n een of ande r ·.

dode li jke a fl oop

sys t eem " ?

Daarb i j moet men dan nog r eken ing h ouden me t het fe i t

da t i n Neeie rl and de b ev Ql -

ki:rJg n:Le·c meei' dan l / 7 van. die van Braz ili ~ u i tmaak t . 300 gevall en van dode lijke a f loop of blijvend he r senletsel zou dus gel i jk staan met 2100 geval len in Br az ilig. Iedereen voe l t, men mag n i et op een der gèlijke wijze redene r en, want het vo l k , of zo men wi l de regering mag n i et aansprakel i jk -vrorden geste l d vo or de exces s en v a n individueel machtsm i sbruik en i ndi vidu e l e geweldplegi ng, tenz i j dat vo l k of d i e _r e..., g e ring dat indivièLuele ge1-reld moreel en/of financiee l zou steunen e n v erdedi gen , De l1ee r Be r t van Duyn l aat het echter n i et b i j z i jn gruwelve r haal v e rmelding öf col".crete f eiten) de en i g e raan i e:' i s

maal' concludeert 9 dat bankovervall en en on tvoeringen

1-ra:arop de terroristen kunnen l aten z i en , dat ze e r n og zi j n .

Hij kvmt nog eens:eer met he t fabeltje 9 dat is

( zonder b r on-

51 % v an

wat een bepaalde ve r ontschuld i g ing is voor het fe i t

ten zijn 9 ïvant dat is bepaald a l leen een kronke l

d e bevolki ng h i e r a n a l fab e et 9

dat e r zo we i n i g t e rrori s -

in i ntellectue l e he r sens • .

Verder schrijft h i j, dat de terro r isten e i genl ijk de en i ge goede Br az ili anen z ij n 9 d i è wat voelen voor hun medemensen. Dan volgt de klap op do vuu r pij l

cle We r eldr aad van Ke r ken w·ord t gep r e z en en d e

acties van Solidaridad, hoewel het steeds moei li jke r wo. r dt dat ge l d te r. bestemde r plaatsê te k r ijgen. Maar als van ons) o 1ie 2.ke handen a l s

t komt, kom t het i n

goede 11 handen . (aan ha Ïings t ekens

gr:ede" worden beschouwd, kunnen a ll een maa r d i e van de

terro:dsten zijn 9 volgens het verhaal h i erboven. Op dez8 vr ijze moge::1 -we dus wel conclude:c'en 9 dat er i ndè r daad geld v an de We r e l draad nae,r de terrr:mr .gaat . Geen vrondei~, dat "om pol i t i eke reden en" d e b es t emming dan niet •w r dt gepubliceerd. . Onzo kerken zu l len zeke r ernstig moeten overvreg en 9 of z i j niet een waar s ohmving

- 6 aan de Geref. Kerken in Nederland moeten doen toekomen, om aan deze acties van de Wereldraad niet meer mee te . doen. Het

eenvoud~ge

kerkvolk zal dus onwetend, zelfs

met de Kerstgaven voor de internationa le adventsactie 1

de gaven voor het feest van

de Vredevorst - ong ewild bijdragen aan terreuracties. Ongelooflijk, máar helaas waar. De Secretaris-generaal, Dr. Blake 9 .van de Wereldraad van kerken 9 zei tegen de Duitse kerken, dat de Werel dr aad tot dusver nooit geweld als oplossing heeft will en aanvaa:rrden. "Maar 11 9 zei hij 9 "als het gev<eld van de blanke onderdrukkers ondraaglijk wo rdt voor de onderdrukten, wat moeten ze dan doen ? En wat is onze verantvroordelijkheid in zo'n situatie ?" Met andere woor1en 9 nu anvaardt men het beginsel 9 dat steun aan geweld door onderdrukt en9 of dat nu rass enkvrest i es betreft of andere 9 a l s ''onze verantwoordelijkheid" wordt aanvaard. Laa t men dan de vaststelling v an het feit 9 of er inderdaad van onderdrukking sprake is 9 en of geweld daartegen verantwoord is 9 over aan een g roep je 11 intellectueleri119 dan zou het zelfs mogelijk zijn 9 dat de kerken in Brazilit\ straks moeten collecteren om steun aan geweldact ies van maoistische g roepj es in Nederland te geven. Ook zou het dan mogelijk zijn, dat de kerken van de gehele werel.d steun zouden moeten geven aan uitgezonden .terroristen van de l anden v an de "Derde Wereld" 9 die zich . onderdrukt voelen doo r de in dust ri ~ le l anden . Het ligt volkomen in dezelfde lijn. Organisaties en groepen in Nederland, die hèt standpunt van de We reldraad actief steurion en verdedigen zijn ooa.g De Aktiegroep voor La tijns Amerika aan de V.U.? De CLASC of solidariteitsbeweging met de christelijke arbeir&sorganisaties in fuid Arnerika;; De Arjos 9 die dat op hun conferentie 9 (waarbij ze in de persverslagen de naam van Prof. Verkuyl misbruikten) zeer duidelijk uitsprak? Het Oekumenisch Aktiecel)trum9 omvattende De Hosting 9 zetel Amersfoort 9 Kerk en We r el d(Dri eber gen ) en de St • . vrillibrordvereniging(Driebergen) 9 De Vereniging van do politechnische faculteit te Ni jmegen die het Congres B(L)ACKING of South Africa bijeenriep en andere. Verder zijn medeverantwoordelijk, of ze daar nu b lij mee zijn of niet, al de bij de ltTereldraad aanges loten kerken. Gelukkig gaan er ook wel andere stemmen op 5 ook a l zijn dat er weinig 9 en ook a l wordt blijkbaar niet naar hen geluisterd. Zo bijv. in "Accent", in "Waarheid en Eenheid1' 9 in het Fries Dagblad. In Trouw schreef Me j. M. Kokhbrugge a l s r eact ie op een a rtik el van H.Biersteker 9 een artikel waarin ze er op wijst 9 hoe het bes luit van Canterbury werd verdraaid om steun mogelijk te maken a an organisaties wi er doeleinden niet in overeenstemming zijn met de algemene doelstelling van de \!J'ereldraad. Canterbury stelde die overeenstemming tot voorwaarde voor de hulp. In Frankfurt doen clie organisaties zelf er niet mee toe 9 wordt a llE8ll ges teld 9 dat de doeleinden van dç

ste~n

niet strijdig zullen zijn met de dçe lst e llingen van de We reldraad .

Dr. H.A. Schuring, 2de kamerlid vande C.H.U. waarschuwde tegen de infiltrat ie

- 7 van de

Tl~ao -i sten

i n Nederl and .

Minister Udi nk noemde het opt r eden Véln enkóle mi nde r he i dsgro epen hoogst -bedenkelijk. Staatssecretaris Haese noemde de Unive r s it e it en~ de werkpl aatsen van de revolutie. Prins Bernhard vieos er op 9 hoe de jour nalisten vaak falen öm objectief t e z ijn? ho_e ze commentaar en niemvs niet of n i et volcloende schei den . 1.F

We behoeven dus a ll e moed nog ni et op te geven . Wannee r er echt een meer objectieve voorl i chting komt en men de "infi l tranten 11 di e Nederl and tot een Par adijs a l a Mao will en makon 9 tijdig l eert he r kennen? is er een behoorlijke kans 9 dat het gezonde ve rst and van de eenvoudige Nederlander het ook op ke r ke lijk geb i ed s traks 11eor wi nt van de fantas i eên van het gefrustreerde heel on half intellect van bepaa l de , zijde .

K,M.

===========================~=======~~=================~======================~~~=====

OOST Polen

"'iEST.

In Polen braken ernst i ge onl usten uit 9 toen de r egeri ng .do pri js van de levensmiddol en sterk verhoogde en de prij s van elect ri sche appa r aten wat verlaagde om de verhoging aannemelijk t e maken . Spoedig bleek 9 hoe i n een

arbeiders par adijs 11 de onlusten wo r den opgelost . Reeds op do eerste dag van de on-

l usten k r egen de pol i tieagenten on troep en bevel te vuren on worden tanks engeb lindeorde wagons ingezet. Aanvankel i jk weet do regering de onl uston 9 do plunde ring en .het in brand s t oken van do gobouvïen van de Commun i st i sche partij aan bandi eten 9 _a1m el ementort van de rand do r samenl eving en buit en l andse beta2-l do agenten. De eni gste fout 9 die de r egering maakte 9 was bl i jkbaar dat ze n i et vo l doende troepen on materiaal bij d\3 haardon van de opstand_aanwezig had om het eerste begin i n bloed te smo r eno Tienduizenden arbe i clers namen deel aan de rollon 9 di e borden dr oegen? waar op stond? dat

oen

honge rig mens nog geen misdadi ger is .

Waar "fa l en" in het ord e houeten ton Oosten van hot ij zeren go r di jn de moes t kapitale fout i s 9 di e men maken kan 9 moèst Gomul ka r::1et ve r s chillende mi n ist ers a ftr eden on 1'ro r dt nu gezegd 9 dat deze reg ering vervreemd was van de a rbeiderskl a ss .e . Vo l gens Radio Londen l agen Russ i sche oorlogsschepo:q vo.or . Stet.tin (Szogedyn ) en verleenden do Russen Ook hul p met leger en luchtmach-t 9 om do oproe ri ge kustst edel;l t o i s·oleron van hot b i nnenl and_ . Verschillende jour nali sten we r den metoen ui tgevrezen . De Est~do

Sao Pau l o schrijft, dat in Frankrijk wel hevig g eprotesteerd wo rdt

togen do roehtszaak

Bürgos (Spanje)

waar togen oen 1 6:-t~ l Basken eon proc.ys wo- :

gons terreu r wo r à_t gevoe rc1 9 maar dat · men het bli j kbaar niot nodig vindt to . pr ot es t -e..., r en t ogen do wi j ze 9

1,fa~r op

i n Po l en do hone;e ri ge a rbeiders .we r den bedwongen .

rs r ael

Binnen twee ïWken is de to r mi jn van de vrapenst il stand aan hot Su ezkanaal

Egypte

opnieuw v or st r eken en er l i jkt nog n i ot v eel kans op vredesondorhandolin-

- 8 gen te bestaan . Egypte 9 gestou?d doo r Rusland 9 e i st dat Israel eerst de bezette geb ieden uee r za l ontruimen. Israel 9 dat zich tn principe boreid-vorklaarde 9 over ontrui mi ng te spr eken ? mits er clan oen v-rerkolijko vrede tot stand komt 9 voelt er n i ot voor 9 terug te keron tot de situatie vóór do 6-daagse oorl6g 9 onde r ,vöo rt du, renclo oorlogsdreiging temidden van v i jandon te liggon 9 d i e p r obo ren e lk e levenslijn af te sn ij don 9 d i e eon groot dee l van Israol voorclurend onde r vuur be r e i k hebben, en daarbij geen enkel e internationale ga r a ntie 9 dat ho t indertijd doo r de Vo lkenb ond toegewezen bestaans r e cht ook gegarandeerd v-ro rdt. Amó rika oefent press i e uit op I srao l

we l te gaan ondorhandolon 9 maar zal we l niet

zove r ga<J,n 9 te oi son 9 dat Israe l zi.jn troep en terug trekt zondor i ots 9 dat daar t ogenover staan . Do st rij d De Ve r. Staton hebbon god r ei gel het int e rnationa le koffieaccoord n i et to zulom de op- len verniemven 9 wannoo r Braz ilit) do uitvoerheffing van de op loskoffi e niet l oskoffie van

daar n i e t voo r 9 d~ar het ' t grote de uitvoor van hoogwao. rdi ge industriop ro dukton t e st imuleren

13 % op 30% brengt .

belang ziot 9

B raz ili ~ voel t

om zo hot levonspeil van do bevolk i ng t e kunnen ve r hogen . Landbouwprodukt en en e rt s on brengen >vo i n i g op voor het l and dat ze produce e rt. Ondanks ,al het jammeren over clo ellende in do dor de vror eld 9 doen do ri jko landen echte r niets om door een billijkor pri jspo li tiek of gunstiger oxpo rtmo g olijkhodon de s ituatuie van die de r clo were ld wer kol ijk te verbeteren. Hot Congros van de Statos nam deze r ëtagon de Wet Mills acm 9 wa2. rbij ook de i mport van andere fabrikaten en halffab rikaten wo r dt bomooilijkt. In de i nte r nat i onal e bet r ekkingen sçhij nt ovenal s in do nat i ono.lo steeds hot e igenbelang nog do hoogste r o l te ::;;pelem. Dat ge ldt voo r

t Vrije 1tiJesten ? da t geldt

ook voor d e l anden a chter het ijzeren go r dijn . Daar i s het RLwland 9 da t z ijn "ko lo~

iüeën" voor eigen doe l e i nden u itnut . , Dat i s de verkla r ing d i e Chi na aan de onderdrukk ing van de Poolse opstand geeft . Spanje

De 1tiJest- Dui tse consul 9 d i e door de Basken was ontvoer d 9 i s in vrijheid

ge~

ste l d . Ni et helemaa l duidel i jk i s geworden aan viTelke e i sen van. de extro.,mist on >verd voldaan. Inmiddels i s d it wel geb leken 9 hoe l o.nge r men op de black ma il i ngaat, des te wijder grijpt de

ontvoeringsm~nie

om z ic h heen .

De Br az ili ao..nse consu l i n Uruguay is nog steeds gevangene van de Tupamo. r os. De Zwi tse rs e ambassadeur i n :Brazilit\ i s ook no g niet vrij. De Noo r d-Am e rikaanse l andbou-wingeni eu r Mr. Fly i s ook nog onv i ndbaa r~ -vJanneer het doo r gaat 9 dat de Br azi li ao.ns e Consul, Sr. Gom i ele wo r d t vrijgekocht voor Cr$ 4 .800.000 9 de vele Brazili aanse particulieren en fi r ma ' s

zal zijn vrouviT en zullen

Bo"nkeri on anà_ore o r gan is aties 9 d i e

ge l d,offor den voor z ij n bedrijdi ng, éó r s t wol een zucht vo.n verlic ht ing slaken, maar dan ? Hoevoel slachtoffers zullen niet · vall en 9 door bommen of mitr a illeurkoge l s

ge-

kocht mot de Cr$ 4.800. 000 9 -? Hoeveel n i eUv-re '" diplomaten " kan men met zo 'n st rij dkas niet ontvoeren? Het lijkt zo har d, maa r dat kan noo it eeri opl oss ing z i jn .

- 9Ook is nog ten zeerste de vraagg k an de regering van

Brazili~.

het precedent

opo~

nen 9 uitvoer van dat go l d en uitbo.taling aan t errorist en too te staan ? Straks vra.... gon de terroristen h i e r Cr$ 1 00 , 000,000 voor een Amerikaan of West-Duitser. Kan men, da t bol etton 9 wanneer men dit accepteert ? lirederland In Ams t er dam we r d_ do eerste "Dçrde-:-Wereldwin,kel" geopend door Dr. Bruyns Slot 9 hoofdredp.,kteur van Trouw. Dr.· Bru.yns Slot 9 ons welb ekend , sprak daarbij over het "belachelijk e"(uit oen oogpunt van internntionaal recht) van het f eit, dnt do sterken door t a riefmuren besch ermd worden tegen de zwakken. Zij 9 di e vdllen tonen, dnt men de do rde were ld een betere b el on i ng gunt, kunnon dat doen, doo r in deze \•Tinkel te kopen. Hoewe l hier natuurlijk geen opmerkelijke concrete verandering mee kan komen i n de verhouding g industriel anden - de rde we rel d, kan men toch i ets doen om zijn goede wil te tonen. De g r oep, die

d~ar

deze dingen verdedigt,

d oet daarmee i ri principe good wer k . Jammer a ll een, d a t velen die tot deze g roep beho r en voor hot oplossen van de moeilijkheden binnen de ontwikkelingsland_en een andere mo,é.:ètstaf aan l eggen, en daa r het geweJrtt. a l s middel a ceopteren en will en stetmèn 9 en do terreur, d_ie z e op i n t ernat ionaal gebi ed wel liever a chterwegen zull en l a ten. Of dat zal gaan ? Illen moet vrezen, dat de "leerlingen" in d.e derde wereld zich wel ee1"s kunnen ont wi kkelen a ls de water dr age rs van de t ov enna rsl eerling , . en, ?iOnder zich aan g renzen te sto r en, een go lf van terreur over de wereld uitstorten. Nederland Het blad Luc t or van: de Vereniging voor diens tplichtige militai r en werd in censuur

beslag genomen. Do vörige · r ednkti e moest zich v oor het hoog militair ge-

op solda- r echtshof wegens tenblad

oprui~ng ve rant vroo rden~

·De s tra ffen waren n i et mals.

Er blijkt dus , da t in lirederl and gèlukkig nog aut oriteit en zijn 9 dio niet olko aantast ing van het gezag door d e vinge rs zien. Geen enkele regering

kan zich do weelde veroorloven, geen censuur to e te passen op b l aden, di e het leger onder mij non en dus de Staat zelve i n e evaar b r engen . Well dono, Tweo mili tairon we r den vregens sabotage v ervolgd . Zij hadden b ij ruim 20 l egerwa ;.. gons suiker on zand in de benz ine gedaan . Bel g Hi

verbiedt

en: v an scho li eren en leraren, dat in heldere taal uiteenzet, hoe de scha-

het ·Rode

li er en nkties kunnen voeren op do scho len en op de straat. Volgens Trouw

Bookjo

i s het boekje natuurlijk een g ruwel voor mensen, di e a llerg i sch voor Rood

Be l g i ~

b l eek de r egering geen ilmport te vHmsen van het Rode boekje voor

voor s cho- z i jn, en die (hoodw~ ho k~)vin den 9 dat de le erlingen hun mond moeton houli er en

den en hun b est moeten doen. Trouw vindt, dat de mensen er verstandig aan doen het t e lezen, om t o begrijpen, wat veel scholieren on lora r en obsti-

naat maakt tegen de s cho len . Onder moe r geeft het boekje ei gentij dse informat i e ove r g sex, Dolle Minas, a lcoho l, tabak 9 drugs 9

enz ~

Zo i ets missen we hi er echt niet,

Nede rl and In de gro t e christelijke dagbladen van Nede rl and s tond en reuzenadvertexi-.-.· Aktie,

t i es v an een he l e pagina o!ll ge ld to vragqn voor het Geref. Jeugdwerk.

Geref.

Ond.or het mottog Goreformeerdon kijken niet op eon paa r gulden,

wannoo.~

J eugd

maar weten 9

- 10 dat het geld goed bostoed _wordt 9 wo rdt aangedrongen op inves -

tering in h ot jeugd1.,-e r k 9 dat de Goref. j eugd moet vormen voor de dag van morgen. Hot ·zal U beni euwen in welke gees t dit jougelwerk gebeurt, on of ook hier te mo rken is g welke de menta li teit _is v an degenen die de mentalit eit van onze j eugd en dus van onze kerken

b e ~nvlooden.

Het J uni-Juli numm er van 1970 behelst hot volgende

protest teg en luchtvervuiling op een p-opfestival t e Den Brielg

"Het onze starlk''.

Onze stank 9 die. aan de hemelen zijt 9 Uw g if worde gehe iligd Uw verderf kom e . . Uw schoo rsten en r oken 9 golijk in de hemel als hier op aa r de 9 Geef ons heden onze dagelijkse p ortie so 2 En vergeef ons v an do stank Gelijk ok wij ,onszelf vorgevon En l oidt ons niet naa r het paradijs Doch verlos ons van het r e in e Want vervuld van st~nk blijve het Rijnmond-rijk en l aa t kank er woekeren to t in eeuwigheid. Amerika. De redaktie sprak "van hart e amen uit 9 over deze manifestatie". Het zelfde null)mer bevat _een intervieuw met Sybolt Noorda 9 th eo loog 9 assistent-van Prof. Schippers aan de

v.u.

Deze heeft naa r hij needooltg nooit l as t gehad van een

ondefinieerbare ro ep ing . Hij meent 9 dat de God di e Nixon ao.,n r oept

niet veel ver-

schilt me t die ·der Rom oinon • . De politiek kijkt om de hoek in de rubriek g Pri or a ri t ei ten. Di e rubri ek zegt 9 dat ••• je met je zelf moet afspreken met elko s lok bi tt ()r-l emon een v ero-Jonsing uit t e spreken aan het adres van gri eken 9 di e hun b.roers

uitknijpen a ls ee:n citroen.

Een intervieuw_mE)t een onder wijze r elli oen onde r wijz er es, di e theologie will en studeren a an de V.U. On do rm oEJ r monon zi j 9 dat theologie i n de eerste pla11ts politiek geric ht moet zijn. Do onder 1üjzer voelt zich zoor var want aan Ds, Soll o 9 oen van de mo est linkse figur en v an doze tijd, De ondorwijz eres l as voora l Bol'l:ho effer 9 Gox 9 Soll e on Robinson. Volgt irif ormati o betreffende Zu i d-Af rika 9

loger

eon politiek avondgobod 9 enz .

a ll es in deze lfde geest . Nu !!lOeten we n i et donken 9 dat a ll e jeugdverenigingen en a ll e l oden or zo over denken. Dit is echter do vo orlic hting 9 dio door do l oiding geb oden wo r dt. Go r efo rm ee r den l5:ijk en niet op eon paar gui don 9 1,mnnoer zo maar woten 9 da t het geÏd goed besteed wo rdt. ~================== = ======= = ==== = ==============~== = = = ==== == ======-===================

ZOEKLICHT

. BRA ZILIE.

Volks-

Enkolo totaalcij fers VRn do volkstolling wo r den zo l angzame rhand bekend ge- .

tolling

maakt. Sommigen vinden 9 ·dat clit wel erg l ang duurde in eon tijd a l s cle onze.

1970

Men moet toch niet vergeten 9 hoe g r oot

Bra~iliH

is 9 hoe s lecht in v erschil-

l ende StQ,ten de vsr b indingen n:)g zijn 9 daar wegen vaak nog ontbreken 9 zodat

"" ll mon cloor r ivieren on doo r moe r assen , doo r bossen 9 over bergcri eri doo r dal on ·soms vvekenl ang moet r e iz en 9 . te paard, op oen mui l dier, te voet, of te kano, tot men in de bewooncLe we r el d komt . Er zijn st r eken, wao.,r men wokenl arig 9 soms · mélcmdenlang kéln zookon om oen nee r gesto rt vliegtuig te vinden:, tenminste a l s men het nog v i ndt. Enfin 9 do gegevons zijn nu a ll emaa l b i nnen en v oo r een g r oot doel re eds ui t go- ·· zocht. Er bleek u it de telling, dat Br azi li t:'l ruim 92.000 .000 inwoner s t olt, en dat . de gem idcl..e l de bevolkingstoenélne wq, t i s gedaald, en wel tot 2 9 7

%per

jaar. In Ama-

zonéls, Mato Grosso en ook in Parani li gt de gemi dde l de g r oei hoger dan in de r es t Véln het l and . Sao Paulo hooft nu bijna 5 . 900,000 inwoners en de stad Rio de Janeiro ruim 4 .1 00. 000 .

Die beide steden hebben du s samen 1 0.000.000 inwone rs. Belo Hori-

zon t e pass oorc1o do l. 200.000 en Rec i fo hooft ru i m oen millioen i mronors. Parani heeft nu meer i nwone r s dan Rio Grande do Sul 9 on staa t nu a l nQ 4 op de lijst, no, Sao Paul o , Mi nas Go r a i s en Bahi a . Parc..ná kwam nog ni et aan . de 7 . 000.000 9 ,;--..,

to r 1Nij l Bah i él de 7 . 200.000 passeer de . Stollen

1-i'O

evon 9 dD.t er nu per jaélr 3. 3.000.000 kindoren gebo r en wo r den (de juis-

te cijfers o_aD.r over zijn nog n iet beken d ) on dat die élllon in het l even bl ev en,.· d.än · zo:u hot l élger ondervv'ij s dus maximasü

in cte 5 kl assen di e deze lo er gang tol t

door

15.000.000 k i nderen wo r den bezocht. We weten, dat in bepaéll de st r eken de b evo l k ing z o dun i s 9 dD.t er geen schoo l b i nnon begaanbar e afs t and eon

d eo ~

bestaat~

We 1-roton ook, dat

loorlingon 9 vooral op hot plattolélnd 9 de schoo l reeds v66r het 5cle le erj aar

verl a at . Wannoo r we dan do cijfer s van het totaa l aan t a l l eerli ngen horen 9 dat op a ll e l a gere scholen s tond ingosch r oven 9 on dat 13. 000 .000 bedroog 9 dan ligt uel voor à_o hand 9 dat hot ste r ftec i jfe r weer ste r k g edaal d i s 9 vo0ra l v oo r kindoren onder de leeftij d van een j aar. Hoewe l de bev ol k i ngsexp l os i e dus niet zo sterk Hees a ls i n de j a r en van 1950 - 60 9 betekent d i t nog n iet 9 dat daar doo r nu metèon de l evonss t a ndaard i n het Noo r d_Oosten bijv . is verbeterd. De dal ende ste rft ec ij fers van do kle i ne k i nde r en hebbon daar als eerste r esult aat g grote r e gez inn en, on dus g r ote r e behoeften . Ook het geboo rtecijfer is gedaGl d 9 mD.ar dat daa lt snelle r i n do gr ot e steden als op het platteland . Hork voor Ho evrol i n do g r ot o dr oogte _van 1970 hot start en met we rkvorschaffingsobj ec droo gt ó ~

ton i n het begin s l echt s l ang zaam van st a pol li ep 9 te langzaam vo or velen 9

slacht-

heeft zich dat werk toc h zodanig ontwikkel d 9 diJ. t men bewonde ring moet koes-

offers

teren voo r de grootse ovzet . Ongetwi j f el d i s niet alles overal geheel in do meest porfeote p l ann i ngsa r de u it gevoerd 9 ZiJ.l er voel ge i mproviseer d

zijn, heeft men stolli g ook hier on diJ.a r moei te gehad met het contiJ.ct mo t de huisgenoton van do werkers onz . Toch i s noo i t oor d er oen . vro rk zo g ro ot on 9 a cht or élf goz ien 9 zo snel aangepakt . Hot ging om de vo l gende projecteng 79 ~ o g on we r d on.éliJ.ng el egd , 47 dammen met b ijbeho r ende irri ga ti eprojecten . km do werken namEJn 135 g r oepen t e we r k g ostoldon dee l mot in t ot aal 434 . 000 ar-

- 12 beiders. Gezien we in 't Noo rd-Oosten de gemi ddelde gez inssamenste lling op minimaal

5 person,en, mogen

stellen~

betekende

dit~

diit 2. 170.000 mensen daardoor aan brood

konden komen en voor de grootste ellend e bewaard bleven. Misschien helpen cijfers o.,ls deze

zich een iets duidelijker voorstelling te

kunnon maken van de geweldige problemen 9 waarvoor de regering zich gesteld ziot. Toto

regering~

die zich vaak veel moeit e get r oostte 9 om de onoffi cit:ne lo-

terij "o jogo do bicho" te verbi eden on uit te roei en 9 heeft met de nieu-' >ve voetbal toto 9 in navolging van de "rijke" l anden h i er geintriduceerd, de deur open gezet voor de goklust. Hoewel de Federatie van de handel in Sao Paulo reeds klaagdo 9 dat de omzet zelfs van de noodzakelijkste levensmiddelen terug liep door deze nieuwe loterij 9 staan toch velen in de rij voor de

lok a l en~

waar men zijn gok-

je op de eerstvolgende voetbalronde kwijt kan. Nieuwe kantoren schieten-als paddestoelen uit de grond en ook onder de a rmsten vindt men

er~

die hun laatste cruz eiro

offeren voor de droom om eenmaal rijk te ·worden. Govange-

De terreur vroeg in ruil voor vrijlating van do Zwitserse ambassadeur 9

nen die

dat de regering 70 gevangenen naar hot buitenland moest laten vertrekken.

niet weg

Hoewel de rege ring a lles_ wil

willen

van do terreur te beschermen 9 kan zij het gevraagde niet geheel nakomen. Enkele van de ergste

doen~

om de ambassadeur voor de dolle >-roede di e door hun misdaden te -grote schuld

terroristen~

op zich hadden geladen 9 mag men niet zo zonder mee r vrijlaten. Dat zou t egen alle rechtsgevoel in druisen. Enkele ande ren zaten helemaal nog niet do terreur dus slecht geinfo r meerd. Het mooiste echte r -vder vrijlating men eiste 9 hel emaal niet weg af en willen onder geen voorwaarde het lan d

_ l·'ii~len .

is~

gevangen~

dat zes van

daar was

degenen~

Die wachten li eve r hun oordeel

uit~

Ditmaal sloeg de terreur toch wel een spot figuur 9 wat wel een teken is 9 dat het niet zo best gaat men de overgeblevenen . Dat i s een riem onder het·ha rt van de

99 9 99 %van het volk 9 dat van de terreur niets wil weten . Deze over grote

meerder~

he id wil maar niet in zien, dat di e enkele terroristen nu net _de enige goede Brazilianen zijn. De regering kan 9 zelfs om een ambassadeur uit de handen van zijn eventue le moorclenaG.rs · t e reddon 9 geen Brazilianen tegen hun wi l uit hun l and verbannen. Het is. ook mogelijk, dat de terreur eiste, dat bepaalde gevangenen naa r het buitonlandgezonden moesten -vm r den 9 omdat deze niet of ni et meer will en meedoen 9 om hen dan in hot buitenlandte kunnen "t erechtstel len". Heel wat "interne" s l achto ff ers van de terreur zijn jongens en meisjes van 1 6 a 17 jaa r

>vaarb ij men op hun i deal ism e, op

hun zucht naar avontuur speculeert. Zo gauw zo de p ink geven, neemt de terreur Çle hele hand en dreigt met "t erechtstelling" bij verraad. Blackmail naar buiten, blackmail naar binnen 9 on dat zijn dan de enige goede brazilümen. Gelukkig zijn l een maar de uitzonderingen.

t ochter 9-l-

K.M.

==~===================== == ============ ==== = ~============================ ============

- 13 BA.TAVö -

NIEuWS

De tijd van de intieme familiefeesten met Kerstmis en Nieuwjaar staat weer voor de deur. Zoals al tijd zal dit weer een gezel lig;e tijd wo rden in d.e enge familiek ring . Hoe>-i"el het nog te vroeg is om gedetailleerd met cijfers vaste conclusies te trekken over het we l en wee op de bedrijven in het jaar 1970 is het toch wel zo 9 dat we naar ons gevoelen dankbaar kunnen zijn voor dat 9 wat het jaar 1970 ons bracht. In doorsnee genomen was het we er gunstig. Praktisch in alle takken van bedrijf steeg de produktie behoorlijk. De algemene situatie van de boeren werd beter. Ook voor de Cooperatie was het een jaar van opgang. Begin Januari werd het nieuwe kantoor in geb rü.ik genomen. In Juli kwam de tw eede silo voor de maisopslag klaar. Tevens werd in die tijd een nieuwe continudroger ge inst a lleerd. Ook is er al weer een begin ge/

maakt met de constructie van de derde silo 9 die voor de sojaoogst klaar komt. In dit kader werd ook nog een nieuwe zaadschavervan grote capaciteit besteld. In de voerfabriek werd de nieuwe afdeling _voor het mengen van de vitamines ·· en de mineralèli in gébru ik genomen . En nu aan het eind van het jaar is het dan zover 9 dat de winkel i s veranderd in een supermercado. De akkerbouwers organiseerden zich nauwer en gaan nu in het komende jaar beginnen om de soja via de Cooperatie te verhandelen.

All es bij elkaar tekenen 9 dat er

een behoorlijke opgang in de zaak zit. De asfaltweg Ponta Grossa- Itararé 9 die dit jaar we rd geopend was voor ons ook wee r een · heel g rot e verbetering. be a rtes i s che put 9 di e werd geslagen en die nu zorgt voor de watervoorziening in · het centrum is er een bewijs van hoe particulier ini t iati ef 9 samengespeeld met dè Cooperátie 9 tot een g root succes kan wo rd en. Î-.

Een ·gro ep bedrijven op Areiao kreeg aanslu iting op het electrisch net. De lijn 9 die de bedrijven bij Station Carambei van lic ht zal voorzien is in aanleg. Na hot prachtige droge weer in dE) tarweoogsttijd? wat wel behoorlijk schadelijk was voor de veehouders is nu de regen gekomen 9 die toch wel hard nodig was . Het

in~

zaEiien van de soja ondervindt wel wat vertraging door à_e r egenval. Zoals reeds in het vorige nummor werd voorspeld is hot elftal van Batavo ' er niet in geslaagd om het vorige kampioenschap van Castro te continueren. Na de nederlaag met 2 - 0 thuis 9 we rd ook de uitwedstrijd in Jaguariaiva verloren. Deze kee:r werd het 2

l. Daarom echt er niet get r eurd. We vertrouwen er op 9 dat volgend jaar onze

voetballers weer met nieuwe ener gi e zullen starten. Het jaar is bijna ten einde en van deze pl aats -vrillen we alle l ezers van ons blad een gezegend 1971 toe1-rensen. H.A.Kooy

================================================;================================

- 14 ARAPOTI - NIEUWS .

"De regen kwam ". I k weet n i et of U dat boek van Lou i s Bromfield hebt gelezen waarin hij beschrijft hoe in het voormalige Brit s Indit3 door een aardbeving een dam brak en een zondvlo ed de stad teisterde. Iets der ge lijks - i s hier in Arapoti geb eurd 9 alleen ontbrak nog de aardbeving. Na een periode van droogt e kwam eindelijk de langverbeide r egen en wel zo ove rvloedi g dat de stuwdam 9 die de 4de . Lomba met de rest van de kolonie verbindt 9 helemaal v.reggespoel d i s . Waar eer st een weg was 9 gaapt nu de afgrond;. Gelukkig heeft het g e en mens~nleveris .geko s t (al scheelde dat misschien niet veel voor de

b ij het naar huis terugkeren ' s avonds 9 opeens moesten

mensen~d ie

constateren dat er geen v-reg meer -was en a ll een maar een diep gat)

maar de schade

i s wel groot. En het ongemak zo mogelijk nog grot er. De melkbussen worden nu via een kabelbaan over het gat getransporteerd. De mensen lop en ond er door de rivi er en gaan dan v erder met hun vervoermiddel? a ls ze dat tenminst e aan de kant van Pisa staan hebben. Gelukkig i s de 4de Lomba nog via de zuidzijde te bereiken via een g rot e omweg en over een s lechte weg. Tussen d e weg bij v.d. Pol en de 5cle . Lomba i s een brugdek opge lic ht door t er en een heel eind

weggespo~ ld.

De wegen in de ko loni e zijn

t wa-

op sommige plaat-

sen ook niet bet er op geworden. Al s we de regen niet zo bitter nodig hadden 9 zouden we haast gaan mopperen. De weid en zullen nu gelukkig wel wee r wat opknappen . Dat is tenminste nog een p luspunt. De tarweoogst is achter de rug. Het meeste l and li gt a l eni ge tijd k l aar voor de so ja-inzaa i

maar daar h et eerst te droog en nu te nat is moet bijna a ll es nog ge-

zaaid wo rden . Zodat we er dit jaar dus n i et erg vroeg b ij zi j n . '

Vijf decemb er kr egen ,,re hoog bezoek en wel van Sint-Nicolaas. De kinderen vo oral hebben daa r er g van genoten en niet i n

t mins t vanwege de cadeautjes die ,d e Sint

meebracht. · Dat ze er er g mee i ngenomen wa ren bleek wel uit hun enthous iast zingen van de Sinterklaasliedjes. En dan nog iet s over een bezoek waar v.re ei genl i jk ook wel op ger ekend hadden.

Èéri van d e· gees telijke v ade rs van onze ko loni e vertoefde eni g e·· tijd in Brasil 9 maar _ kon helaas geen tijd v inden om ons met een bezoek te verer en. Gisteravond 9 17 december, zoud on we een toneelavond hebben . De spelers st onden klaar. Het publiek begon echter opeens weg te lopen 9 want er kwam n et een bericht dat het huis van van Arragon i n brand stond . De meestemannen wilden nog he lp en blus sen 9 maar het 1oras · al t e l aat. He t huis s ·cond aan a lle k anten in brand. Er kon. l etterlijk niets moer u i tgehaald worden. Alles i s verbrand 9 de honden

incluis~-

Het

huis en d e inventari s waren niet verzekerd. Toneelavond . De opvoering van het toneelstuk i s t oen maar versohoven naar de 19de deo embe'r. De spelers hebben er wat goeds van gemaakt. Alle hulde aan de r egiss eur en de spe l ers

T.deJ.Salomons

=========================================================== =========================

-_ 15 BOLET1M - CCLPL. LA'r iCINIOS Leite reoebido du r ante o mês de novembro g Batavo 988.574 c;astrolanda 609.934 Arap oti 339.611 Ponta Grossa 1§_6,276 Tot al 2.104.395

kg~(p,dia 32.9 52 kg. (p.dia 20 . 331 kg.(p.dia 11.320 kg. (p .dia 5 . 541

kg.) kg .) kg. ) kg .)

(Em (Em (Em (Em kg .(p.dia 70.14 6 kg.) (Em

1969 g 1969g l969 g l969 g 1969 g

30.323 kg.p.dia) 18.928 kg.p.dia) 11.046 kg.p.dia) ) 60.297 kg.p.dia)

Gordura méd.ia g

....... _,.._ _ _ _

~ -

..-T--

Batavo Castrolanda JLcapoti :t'onta Grossa

/"""

3 9 6 68 3 9 4 69 3 9 54 5 J-L213_ 3,61

%0 (Em % Em 0

%• %. %.

19 6 9 g 3 9 77 2 19 69 g 3 9 704 (Thl 19 69 g 3 9 672 (Ern 1969 g -·--=(Em 1969 g 3 , 732 (

%) %) %) )

OVOS Ovo8 r oeeb i dos durante o mês de novembro g Bata~o

Castrolanda Arapoti

20 . 397,400 kg. 3.162,900 kg . 884,200 kg.

Total

24.444,500 kg.

F!UGO RIFICO Boe eb i mento duranté o mês de n ovembro g BATAVO Quant.

r'\

Pêso

F:r.angos 44.285 66 .398 Galinhas 1.33 9 2.047,5 Pa tos 172 297 9 5 Sui nos 412 35.534 Vï telas 168 3.405 J3ovi nos 18 3 604 Ca rneiros :!.6 193 Cool hos 17 25 ,5 TOT AL RECEBIDO Quant . ...E&!..

CASTROLANDA Ql.J.ant. Pêso

F:~ango s

73 '711 1.339 183 541 - 260 36 16 28

Pêso

26.729

36.136

2.697

3.293

19 8.532 1.12 6 2.625

32 38 4

} .275 763 798

Gahnhas Patos Suînos Vi to1as Bovinas 0a rnoiros Coolhos P<?TUS

ARAPOT I Quant.

105.827 2.047,5 316,5 47,341 5.294 7 .027 193 40,5

97 54 14

EJI.I[ NOVEMBRO DE 1969g Quant. Kg • 7L067 101.545 1.406 2.727 108 178,5 424 37.858 189 3.789 24 6.074 30 15 '

31,5 45

=~ ====~=~===========~=== ===== ====== ========== ========= ============ =================

Eon Taar-up Li dor, on. oen maaib a lk. R. Kassios - Castrolanda. _ = ====~============ === ========= ====== ====== = ========= == ==== == = = ======= ====== ===: =====

- 16 "WI.J LAZEN VOOR U"

(Ir. van der Schaaf)

PLUIMVEEMEST VOOR DE BEMESTING VAN

LAND~

:E:Ji-T TUINBOmTGEWASSEN

(vervolg)

Verbranding2 tijdstip van toediening Door te veel kippernest ineensenvlak voor' hét zaaien . te geven? kan verbranding van het g~was optreden door .ammoniak 9 een te hoog totaalgehalte aan zouten en door chloriden. Men moet_deze mest dus in niet te grote hoeveëlheden gebruiken en tijdig in de grond brengen. Naarmate de tijdsduur tussen bemesting van de grond en het :planten of zaaien langer is 9 neemt hèt gevaar voor verbrandi]Jg of kiembeschadiging af 9 doordat de ammoniak wordt geadsorbeerd en genitrifice erd . Het is raadzaam de mest tenminste twee of vier weken vóór het zaaien toe te dienen. Ook kan men kippernest eerst met stalmest of tuinafval

compos~eren.

Kip:pestrooiselm est zal minder gevaa l o:pleveren 9 omdat een deel van de ammoniak in het strooisel wordt gebonden, vooral b ij gebruik van turfmolm. Deze mest kan als bodembedekker worden gebruikt bij tomaten en komkommer onder glas. In de rozenteelt vrordt niet meer dan 700 kg. per hectare toegediend. Door in het begin het materiaäl goed vochtig te houden voorkomt men verbranding van het gewas door ammoniak. Stadsvuilcompost en houtvezel helpen weinig tegen branderigheid. Gevoelige gewassen Er zijn slechts enkele praktijkervaringen bekend. Kippernest wordt niet aangeraden voor bemesting van vlinderbloemigen ( er wten 9 bonen) 9 noch voor te verpoten gewassen zoals sla.

To~aat

reageert gunstig. Bij knolselderij wo r dt kippernest a ls overbemes-

ting gebruikt • .Fruit (pruim 9 zwarte bes) reagf!ert eveneens gunstig. In het algemeen verkrijg); men goede r osul taten bij gm-rassen di e veel st ikstof nodig hebben 9 zoals spinazie. Onkruid Volgens. een oude ervaring zou kippornest de g ro ei van brándnetels on nachtschade bevorderen. Bij de huidige vormen van ki:ppehouderij kunnon o]Jkruidzadon a lleon vià het strooisel(stro) of niet gemalen voeder worden aangevoerd. Een groot deel van de onkruidzaden zal r eeds te gronde gaan door de broei in het strooisel. Ook in de gedroogde mest van op batterij gehouden :pluimvee zullen geen onkruidzaden voorkomen. Wel zullen ook in de grond aanwezige onkruiden in hun groei wo rd en bevorderd door de snelle st ikstofwerking van de mest . =====================================================~==============================

L.S. Mag ik U en Uw gezin langs deze weg namens mijn vrouw en mijzelf oen Gezegend Kerstfeest en een meest voorspoedig 1971 toewons en en daarbij de hoop uitspreken dat wij in goede saamho ri ghei d en goede harmonie mogen medewerken aan de groei on bloei van onze bedrijven ter opbouw van een gezonde en economi sch-soc iaal sterke gemeenschap.

Met vriendolijke gro eten 9 D.R. Vermoulon

=========================================~========================================

- 17 "1HJ LAZEN VOOR U"

(Ir. van _der Schaaf) .

VERPLEEGSCHOLING NOORD-BRAZILTE Met de bouw en inrichting van een opleidingsschool voor verpleegsters te Macapá, de hoofdstad van de Noord-Braziliaanse staat .A.mapá 9 wordt een bijdrage geleverd aan de verbetering van de gezondheidszorg in dit deel van gering steunt het project door uit gelden voor

Brazili~L

De Nederlandsèc re-

ont~ikkelingssamenwerking ~ .en

bed:rag

van ruim 232.000 guld en ter beschikking te stellen.

· ·. ±ri

de verpleegsterschool 9 clie onderdeel is van .het Ka.t holieko ziekenhuis t e Ma-

capá, zullen verpleegsteiS een theor1;3tische en praktische . scholing ontvangen, waar-~elf 9

na zij te werk zullon_worden gesteld in het ziekenhuis

dan wel op een medi-

sche post in het veld. Bij de aanvrage om Nederlandse steun werd bemiddeling v erleend q.oor het Centraal Mi ss ie Commissariaat in Den Haag.

/.. . . . .

==========================================.===================================;======== ARNOLD J. v. LONKHITIJZEN . en BERENDINA J. LOMAN hope:ç. :p. V. op 7 januarll971 9 om 14,00 uur in de I.E.R. te Castrolanda in het huwelijk te treden. Toekomstig

adres ~

Rua Saldanha Marinho, 20,31 ·curi ti ba.

========================~================================ = ========================

HOTEL Repouso Holandês Een klein 9 gemoedelijk

hote l~

om uit te rusten en zich te amuseren. Aan het

droomrnaoio s trand van Sant<;i Catarina. Alle apartamenten met kompleet bad, en bedden met "colchao de molas".voor 2 personen~ terwijl er in iedere kamer een extra bed bijgezet kan worden. Prijzen inclusief Hoilands ontbijt. Januari-Februari

Maart-Juli .;. Doe omber

Apart. 2 pers.

Cr$

60,-

45,-

Elk e pers.meer

15,-

10,-

Andere maanden

Hotel Repouso Holandes - Rua 2100 nQ ll2 . .:. Balneário Camboriu - s.c. =========================================~=====7~.======================~==========

"1viJ LAZEN VOOR U "

(Ir. A. van der Schaaf)

. , , WAAK TEGEN VARKENSPEST Hokken gesloten houden Gezien het foi t

dat veel besmetting via markten

ontstaan, blijkt weer eem;

dat de vaste binding fokker-mester en de biggenringen v an veel belang zijn ter voor-

18 koming van do varkenspest 9 zo vindt men ook bij de

T,~ eoartsen ijkun dig o

Dienst. Ove-

rigens kan deze z i ekte ook weer niet he l emanl ,"-o:rdên voorkomen 3 te denkon valt a l l een a l aan d8 vervoerders on aan ander e persorlOn die in de varkensstallen komen. In hun eigen bÖlang dienen do Vé1rkenshoudors däarom imn hokken to sluiten en gesloten te houden. Zij kunnen er dan veel b e ter op lott on 9 dat a ll een

diegenen~

die

we r kolijk in de hokken moeton zijrt 9 toegang krijgen. Maar deze personen dienen dan wo l laarzen en een (stof)jas van hot betrokkon bedrijf aan te trokken . Bovendion moeten zij bij het binnengaan vari cle hokkon door oen bad van na tronloog stappen . Let wel

het moet natronloog (l pct.oplossing) zijn~ geen Halamid of komb inat i e met

Halamid 9 vmnt dat helpt niet :togen hot pestvirus. Do te gebrui ken laa rzon dienen gladde zolen te h ebben? zolen met oen profi el zijn af te keuren 9 omdat er gemakkelijk wat mest aan blijft hangen Bel~ngrijk

is ook dat ni euw aangevoerde varkens de eerste tijd apa rt gehuisvest

worden, Bovendien moet op oen goede hygit3n o gelet "rordeng kleding 9 schoeisel

ge-

reedschapp en on transportmi ddelen moeten schoongehouden worden. De Vooartsenijkundige Di enst r aadt ook aan een eig en dekboer t e gebruiken dan vrel k.L toe te passen. Besmetting vic, beerhouderijon komt veel voor. Aangetoond i s dat honden en katten ook smetstofverspreiders zijn 9 ter,.,rijl ratt on on muizon ook in dit opzicht een r ot3e l gevaar vormen. Men neme dus zijn

maat r egelen'~

Niet enten 9 zegt do V.D. :Enten togen varkenspest is n i et voorgeschreven in de omgeving van varkonspes tuitbraken • . Hct . uordt door de Veearts0ni jkundige Dienst zelfs niet c:.anbevolen of gest i mul eerd. Dr. Robijns zei hierover" Enting is hot l aatste rodmiddol 9 als er niç;ts anders moer zou holpon en de situat i e niet in do hand zou kunnon wo rd on gehouden . Maar àls er ge()nt zou wordon 9 dat mo ot men e r rekening moe houden dat Nedurland dan j a r enl ang met chronische varkenspest te maken zou hebben. Bij enting is do besmetting soms a l op hot bedrijf aanwezig g do zi ekte is or dan maar heel ZWé1k 9 maar zij i s er. :En dat is govae,rlijk. Biggen uit goênte zeugon 9 che licht a an de ziekte loden doch nog geen ziektever schijnse l en vertoond en 9 zouden na hun geboort e de ziekte onder d o leden kunnon krijgen on die b ij hun verplaatsing naar andere bodrijven ovorbrongon. Do Veeartsenijkundige Di enst zou hot bijzondor jammer vinden 9 dat gr ote fokbedrijven9 onder druk van de omstandigheden zoudon gaan enten.

~fant

daardoor zouden

z . g . sub-klinisch (m i n of moor verborgen) zieke biggen wordon verspreid on dat zou do bestrij ding van do varkenspest in de wi elen rijdon 9 aldus de hoe r Robijns . Zou ont ing plaats vindon 9 dan is het tegenover onzo buitenlands e afneme rs niet mogolijk vol te houdon 9 dat de varkenspost i:q kleine geb i eden go:tsoleord is. Het opruimen van do varkens op de besmotto bedrijven is da2. rom voel boter 9 vooral ook omdat zi j. a llomao.,l naar de dostruktor gaan 9 zodat do slachthu,iz en daardo çn·_virusvrij b lijven. Di t afzetaspekt vreegt z1mar 9 daarvan zal iede r wel overtuigd zijn . In het belang van de bostrijding is ook e en tijdi ge me l cUng v:in gevallen van var-

19. konspest. Do mate v an schade loosst olling wil d e spoedige mo l d ing bevorde r en g Voo-r g ezonde di eren, die wordon opg e ruimd 9 ge ldt oen schadeloosst olling van 100 pot. 9 voor zieke dieren 50 pot. on voor dodo dieren niets. Deze vergoedingen mogen niet wo r don gez i en a ls eon soort

grat ~s . vorz okoring

ning voo r do bet rokkon v a rk ensl1.0u de r

teg on pE)st en ook ni e t als oen belo-

omdat de z iekte gemo l d i s . Dè b os trijding van

varkenspostui tbraken l'forclt ve rricht ten behoeve v an de ande r e VQ,r konshoude rs en d~~rom

is de sohQ,deloosstelling belangrijk.

Schouten

======================================== ========== ==== ============================= 11

vJIJ LAZEN VOOR U

JONGE-BOEREJ'JPROGRAMMA

(Ir~ A. van der Schaaf)

BR!tZILIE

Unieke kansvoo r do ag rarische j eu gd 2 die bo or

~villen

wordon of b lijven.

Ho t is geen a ll edaags g ebour on 9 dat U jonge bo e ren eon buitenkansje kunt aQ,nbieden.Eon buitonkans in het bijzond e r

omdat z ij or vrat aan kunnon hebben v oo r hun

toolcoms t. Zo v e l en imm ers z i en geen moge lijkhe i d mee r om i n Nederl and akko rbouwer 9 vo ohoud e r of fruitt e l or to vJO rdon of t e blijven , hoolirel zij di t toch g r aag zoudon 1-.rillon. Ik vreet wol 9 dat er zijn die dit niet erg vinden, Het skal a v an boroopon is vandaag zo g root on e r z ijn zoveel mogel ijkheden . Maa r voor eon aanta l - boeren in ha r t. en n i e ren Helnu 9 h e t jonge booren-prog ramma Br o..z ili b g eeft z~ l f

i s dit toch uiterst v e rdrieti g . onze jonge boer en eon nieuwe k a ns

do mogelijkheid te ond erzo okon vo o r v es ti g ing in .eon jong land, dat o i genl~jk

nog pas aan hot begin v an z ijn ont wikk e ling stQ,o.. t.

B razili~,

l a nd mot g rot e mo go-

lijkheden In hot zuiden v an Bra zilib 9 in do staat Paraná, li ggen eon dri etal l a ndbouwvostiginge119 goStioht do or Nede rl andse bo e rem Carambo i

Castrolan da on Arapoti.

Do voorn a2-ms t o bron van inkomen 1w r d t gevormd door de mo lkv eehouderij omheen hoeït zi ch de akke rb omr ~ frui tt ool t

mao..r daar

p l u i mvee- on varkensfokkerijk onhrikk e l d .

Castrola n da hoeft p l a nn on do kolonie met ongev ee r 5.000 ho.. l a nd u i t t e b r oi clon 1 t e rwijl in d o jongste ko l on ie Arapoti do fru itte a lt op gang begint tokom en on hi or is ook nog g ron d te k oop . h ouden, p ionieren

Ko rt om~

~-rill en

e r i s p l aélts v oo r f linko bo oron 9 dio v an hun boroep

on kunnon on over eni g ko..p i to..o..l boschi kkon . Met name vo o r.

do fruitte e l t bostaéln goede mogelijkheden . Voor jonger en tot 3 0 jaa r bestaa t do moge lijkh e id doel to n em en aan een stag o, van ó6n

jaa r~

om o, l no rk endo clo mogo lijkhe den in do kol oni es te v e rkennen. Do kosten van

do - r e is hoon on terug ·Ho rd en b ot o..o..l d door do

kolon i es ~

t orvrijl de I.C,E. M. hierin

e en b ijdrage v e rle ent. Do doo ln em ers aan h ot programma zull en gop l ao.. tst wo rd on op do b oorder ij en on na varloop v o..n tijd wis se len vcm koloni o 9 zodat zij alle f acetton van hot l ovón on wo r ken kunnon meemaken . '\IITaar z ij óók komiis van k unn on n emen on con bijdrage too kunnon l ov e ren i s hot ontwikk e lingsvJork 9 dat v o..nui t do koloni e s >vo rdt b odrovon. Kerk en schoo l in _d e kolonies zijn gohcol op de rmt wi kke ling van cle

Brazilio..ans ~ pl at tolands'bev~ lk{ng

inge- ,

20- -

steld 9 mot oridormoer buurthuis- on medisch · konsultatiewerk in hot zendi:dgs·gebouw 9 gratis onderwijs en dito voedselverstrekking aan 'de -schoolgaande jeugd~ Van de 170 · leerl:j_ngen van do school van Castrolanda zijn bijv. 100 leerlingen Braziliaanse kindoren. In deze kolonie is sedert 1967 een LG.E. M.-school gevestigd, wao.,r boerenzoons uit ·de zuidelijke statenvan

Bra z ili~

eon thoretischeon pro.,ktischo kursus

v an drie rnaeinden kunnon volgen . Ze lopen s-tage op de boerderijen -i_,-c_n de Nederlanders. Dit is ook een vorm van ont1vikkelingswork 9 cîa t v an grote waarde i s voor de opheffing v an hot pl a ttelan d van Brazili!á •. Kortom 9 er zijn mogelijkheden voor jonge boerEJn 7 die via dozo stage zichzelf

kun~

non overtuigen van do ko.nson:; Maar dit geldt ook voor ando ren, . die oon bodrijf in Nedorl and 9 om welke r oden dan ook 5 niet k1J.nnen voortz ett en . :!Hl t U inlichtingen ? Schrijf dan naar de Christelijke Emi g ratie Centro,le 9 Heul strao,t 3 in Don Haag 9 of informeer bij clo Christolijko Plattolands,-jongorenbond_ in Edo 9 tol. 08380 11485 of 15904.

Froma.

Uit g Knipso lkrant Nod.Emigratiodienst. ================== == ===== == == ~ === = = == = == ============ = ==== === == ====== === ===== == = =====

'\HJ LAZEl\f VOOR U

(Ir~ A. v an clor Scho,af)

VERANTV.TOORDE TOEPASSING VAN BESTRIJDINGSMIDDELEN -Ir. M. Houver - "De Boerderij" Do_ toepo,ssing van bestri jdingsmiddelen in do l andbouw· heeft con eno rm e vlucht genomen.

~cacto

Am~genomon

cijfers ovor de omvo,ng van het geb r u ik in Nederlan d zijn niet bekend .

kan wordon dat door lçm d- en tuinbouw samen jaarlijks voor moor dan _

70.000.000 gul don wo rdt geb ruikt. Het gebruik beperkt zich niot moe r uitsluitend tot ëLe dirocto l and- on tuinbouw 9 rriaa r ook in hot "openbç..ar groon 11 9 l o,ngs wogen on in sloton worden momenteel chemische middelen to egepast . Aan het geb ruik zijn echter ook nade l en vorbonden 9 d.i e met nam e de laat ste jar0n sterk do aandacht trokken. De bezwar en richten zich daar bij niet a ll een tot een onjuist e en onverantwoorde toepo,ssing 9 maar ook hot g8logalisoorde gebruik van bestrijdingsmiddelen roept ongunstige nevenaspecten op 9 cli o ton dele wol en ton dele niet voo r spelbo.o.r zijn. Daar naast trekken uit erao.rd " ongolukken 11 mot bostrijdingsmidd.elon ste r k do áandacht , Ook b i j oen grote mo,te van zorgvulclighoid bij do fabricage on het in vorkoer br engen van giftige stoffen zijn ongelukken a ls bijv . vergiftiging v an rivi erwo,t er

moeilijk geheel uit t e sluiten . De vraag doet zich echter bij dit alles voor of we niet bez i g zijn onszel f en de omgeving waarin we loven lo,ngzaam te vergiftigen. Er v an ui tgaando dat bestrijdingsmiddelen voor de mod.o rn e l andbouw onmisbaar zijn 9 is het toch goed zich er op te b ez inn en in ho everre wij tot oen moor verantwoorde toepassing van deze vaak g iftige s toffen kunnon komen. l) Mi dclelon alleen volgens advies gebru i kon Voordat een middel offici eel aan de markt komt wordt het uitvoeri g getest . Daa r-

- 21 -

bij wordt niet nl le en aandacht bestGod aan do l andbouwkundi ge waard e 9 maar wordon tevens volksgezondheidsaspecten in ogenschouw ge.n omen. :tJa afweging van voor- en nadGlen volgt vaak Gen toeiating voor een beperkt gebruik. Dit wordt duidelijk op het etiket vermeld. Voor andere doole inden mag on moet het middGl niet worden gebruikt. De gebruiker kan i mmers nooit beoordelen of en in welk e mate hieraan gevaren zijn v erbonden. Loos dus eerst het etiket. De vaak a l te uitvoerige etiketten nodigen in een drukke tijd bèpaald niet tot l ezen 9 maar u moot vooraf weten wat -vrel of niet kan. 2) Beperk het gebruik Spuit alloen wannee r u daar voo.rdoel van hebt • . Vrijwel aile middelen hebben in meer of mindere mate eon ongunstigG nevonwerking, Er kunnen resten van hot middel op het te consumoren gewas

acht~rblijven.

Vaak worden ook andere organismen, die

eerdor nuttige dan schadelijke eigenschappen hebben 9 gedood. De gedachte " baat het niet het schaadt ook niot 9 geldt voor de toepassing van bGstrijdingsmiddelon in het /

a lgemeen niot. Zo hoeft oen bespuiting tegen bladluizen in tarwe zeker op het moment dat er r oods velo bladluizen in de a frijpende aren zitten, geen of weinig zin.

3) Keuze van het middel Voor 6én en hotzelfde doel kunnen vaak VGrschillendo middelen worden gebruikt. Voor do teler zal alloroérst de prijs een bopalondo factor zijn. In hot algemoon geldt echter 9 dat de selectieve middel en, d ie al l een het schadelijk insekt bestrijden en daarnaast zo weinig mogelijk verstorend uerken 9 de voorkeur verdienen . Ook de middelen die na de toepassing snel >VOrden afgebroken, bijv. organische fosforv erbindingen9 zijn vaak gunstiger dan de s l echts l angzaam afbrekende middelen op basis ·. van gechloreerde koolwaterstoffen waaronder DDT 9 dieldrin 9 heptachloor en

ande~o.

4) Op tijd spuiten /

De bespuitingen moe t en op het juiste tijdstip wordon uitgevoerd. Men kan dan een maximaal rosul taat ver>-rachten 7 terwijl- voolal de nadelen van de behandeling hot kleinst zijn, Te vroege of te late toepass i ng houdt bovendien het gevaar in zich, dat een extra bespuiting noodzakolijk is. In plaats van één of geen bespuiting zij n dan vaak twee behandelingen noodzakelijk. SpuitE?n op oen verkeerd tijdstip hoeft a ll een maar nadelen.

5) O;Qruimen ove rtollig materiaal I

Hot komt nogal eens voor, dat bij de bespuiting de tank niet volledig le eg gespoten 1-rordt, Vrijwel steeds i s het podig na de bespuiting do tank te reinigen. Waar b lijven we met het overtollig materiaal ? Dit mag in geen geval in het water t erecht koment Vissterfte. of dood vee, dat u it de voro:qtreinigde sloten heeft gedronken, is nogal opvallend. Maar ook mindor opvallende verst •>ring van het l even in de sloot kan hot gevo lg zijn van Wä;te rvervuiling.

6) Opber gen van bestrijdingsmiddelen Boer en tuindor kunnen gemakke lijk beschikkon over een groot arsenaal zoor g iftj_ge middelen. De mogelijkheid om hierover te kunnen beschikken schept oen bijzondere

- 22 ve r antwoo r de li jkhei d . Over het a l gemeen is men zich i n deze wel van zi jn v er antvvoo r deli jkhei d bewust . Men kan di t tonen doo r o.a . g 1 - steeds zor gvuldig om te gaan met bostrijd_ingsmiddel en . Denk om ei gen gezondhei d en om do gezondheid van anderen; 2 - d o mi ddel en achter slot en g r ondel op te ber gen . Hot i s eon wetteli jke v er pli cht i ng, di e u ook wanneer u niet dagel ijks Hordt gecontroleerd, moot nakomen; Onwetenden (k i nderen) en l abiele mensen (moord on zo1fmoorcl ? ) moeten doo r uw mi ddel on noo i t een kans k r ijgen eon ongeluk te begaan. Voo r een veil ig geb r u i k v o.,n best r ijdingsm i ddolen blijven gezond vo r stand on ver antvwo r dolijkhe i dsbezof van doo r slaggevende botck oni s . ==== = === = = ===== ==== === = == === = = ==~========= == = = === == == ==== ===== ==== == = = ======= = == == =

CI RCULAIRE

VAN HET CONSULAAT- JENERAAL DER NEDERLANDEN - SAO PAULO

I k heb do oer U mede te dolen dat met i ngang van 14 decembe r 1970 het Consul aatGeno r aal de r Nede r landen op we r kdagen (maandag tot on mot vrij dag) van 9 t ot 14 uur doorl opencl voor het publ i ek geopend zal zi jn; do leden van do s t af· zul l en do r hal ve voo r taan ook gedurende de voormal ige lunchpauze bezoeker s te woo r d staan . Voo r spoede i sende geval len zi jn ná 15.30 uur de vo l gende per sonen t el efoni sch ber oikbaa r g

Consul -Genoraal (t i jdel i jk tel. nQ) 256- 8011 9 r .l40l Vi ce- Consul

269- 1584

Kansolier

256- 0448.

Sao Pau l o 9 10 doe omber 1970.

De Consul-Gener aal Dr. F . van Dongen

========= ======= ======= ==== =========== ====== ========== ==== == ==== == ===== == == ==== ==== 11

~HJ

LAZEN VOOR U

( I r . A. van èce r Schaaf)

KRUISING TUSS EN AMERI KAANS E EN NEDERLANDSE ZTtïARTBONTEN HOOFDS CHOTEL VAN EEJ.If WELVOORZIENE DIS.

Ui t "Bo er on Tuinder" .

Op voo r stel van Professor Hoekst r a heeft de Nederlanclse Zoèstechnische Ver enigi ng vrijdag 20 tnaart j .L de kat de bel aangebonden . Of - zoals i r. J . Bakker, b i j ontstenteni s van ir. Alelorkamp di tmaa l cle b i jconkomst lei d_onde 9 het ui tdrukto - een heet hangi jzer aan do orde geste l d . Deze dag i mmers stond in hot teken van moge li j ke krui s i ngen in onze me l kv eehouderij , oncr zij éLs ton di ensta van ÇLo mol k- en zu iv olpr odukt i o9 ande r zi jds ten faveure van di e van rundvlees . Prof. Dr. R. Po l iti ok (Wagen i ngen ) sp r ak over " clo invl oeden van sel ect i e on migrat i o op de rund_voepopul a ti o 11 9 waarna d r s. P . Bor gst r tlm , ( I. V. O. te Zei st) en Prof. Dr. Th . Stegonga (i>Tagen i ngen) oncler schei cle lijk do

moge lijkhodon van buitenl andse v l eesrassen en molkrassen voor

do Nede r l andse rundvoehouderi j" aan cle orde steldon . -De b i jeonkomst vond pl aats i n het gl oednieuwe Utrechtse Jaarbeurs c ongr es c ent r um . Do bel angstol ling van wetenschap 9 voo rliç h]Jing on prakt i jk vms ook di t maéll bij zonde r g r oot . ])r s . P . Bergs trtlm9 exper t op het geb i ed van cle r undv1 ecsproclukt i o 9 zei 9 dat -de s i ti.lät i ç: i n Nederland ondergaschikt i s aan de h i or h oo r sonde t eel t van melkvl eesrunde r en . Het v l ees komt dus i n fe i te op do tvieeclc plaats . Van alle s l acht i ngen i s

- 23- -

60 pct. voor r ekeni ng v an de oude r e 9 afgemo lk en k o e i en on 25 pc t. voor d i e van do vaarzen 9 waarna do ,stiertjes ongevE)e r 1 0 pot. ende össen nog geen

pot . v a n hot

totaa:j_ uitmaken. Dit z i jn dus de slacht ingen exclusief d i e van g r as- on vetto kalvo r en . Meer dan 80 pct. van a ll e st i e rka lvoren vindt op hOt abatoi r z i jn bestemming. De relatief hoge prijzon v a n g r as-- en votto k a lvor en houden de an i mo t ot lange r doormeston togen. Ha t vraagt de klant ?

Dr s . Ber gs trtlm steld o 9 dat Nede rla nd voor ongeveer 80 pct"

in do e i gen bohoo:fte aan rundvlees voorz i et 9 waarbij de vraag naar jong vlees rela-· tief groe i ende is. Hol aas moet claarbi j gokonst atoerd 1va rden 9 dat met 11.ame het ~·J Ü1kelbeclrijf

g ro ot~

allengs moer vlees uit het bui tenland betrekt . Een punt is daarom hoe

deze vraag naa:t:' wat ho t binnen l and b i edt mot e i gen midde l en zoveel mogel i jk kan wor;.:. den opgevangen . Kan h i er vrollicht" kruis i ng tot hot bereiken van d i t goede doe l b ij dr c"gen ? Kruis i ng met de zeer vroegrijpe Bri tso v le esrassen ... Horofórcl 9 Aberdeon 9 Angus 9 Beof-Shortho r n - b i edt hie r geen op los s ing . Deze l'asson i mmers zijn over het a l gemeen zee r vroeg rijp en zotten daa r door a l vroeg vet aan , Men vorgete h i e rbij niet 9 da t de Ange l saksen ook vandaag nog 2va n met vo t doorregen v l ees veelal de voorkeur geven. De heer Bergström li e t vervo l gens de dive r se vleesrassen van It al it) en Fr ankri jk do revue passoren on komt dan tenslotte b i j de Charola i s tore c ht 9 .vrij laa trijp mao, r à_an extra gesp i erd. De Haarde van d it ro,s - "vet arm o, l s wellicht geen ande r

blijkt voo r a l bi j doo r meston tot h oog ge-vricht. Daarbij l aat ook do grooi op jeugdi ge _leeftijd we i n i g t o 1-renson over . St i ertjes van

9 maandon wegen gemiddel d dik 330

kg , vaarskal vor en b i jna 270 kg , Do Cho,rolais 1.ro r dt 9 ook buiten Frankri jk 9 veo lvu1d:Lg voor kruising benut . Een bezv.r.a ar vormen de g oboortemoeili jkhodon d i e hier en daar optredon en ook- b i j kruisingen , hot aanvanke lijk niet uit de emme r vdl l on d rink en. Charolais wi nt het ple it.

Do krui s li ngen v a n do Fra ns o Lim ous in en de Ita li a:an-

so Piomontosa gaan no g al eens in de richting van il dikbiln . Bij hot geb ruik van clik.;.. bil-stieren b ij kooien van hotzelfd e t;ype zi j n mooilijkheden t e vo r wac hton 9 a l dus Ber gstrt3m. Mit s mot bepaalde voo r waar den wo r dt rekening

gohouclon~

bi edt kru i s i ng van J!'H-

kooion mot Charolais-sti e ren wo l perspoktieve. Wat do geboo rtemoeilijkheden betreft d i ent do aa r d.. van het "vaartj o" in a c ht to ·wo r den gonomon 9 maar ook do ontwi kkeling v an z ij n gade . Anders gozegdg in hot a l gemeen is hot i n::>om i noron van FH-pink on met Charolais-sp or ma niet aan te r aden , I e twat goreservoord staat d rs. Bergstrt\m tegenove r dokrui sing Cha r o lais x MRY . Hi j v r ees t in dit geval name lij k mee r gepoo rtomoo ilijkh odon en bovendi on oen · t;ype d i or? dat ge zien do huidigo vraag naar botrekke li jk jong v l oos wellic h t wat l Q-aXrijp zal z ij n . Togen het gebrui k van d il<:;bil st i e r en hooft hij ui t gosp roken bezwaren. Wordon deze_ stier en b enut bij koe i on met doze l fde oigonschap 9 clan ksn men voel moo il ijkheden . vorwa,chton. Ove r igens i s d r s. Bergstr t\m van oordool 9 dat do spec i fieke· kwali teiten van h et

. .;. 24 Limousinvl ees 9 de mal she i d , de s truktuur ,

kO rt om~

de k.rali t ei ten van vlees voor do

. fijnproeve r s 9 in Noclo rland wellicht te we i ni g 1;-w rden gewaar deerd . Tenslotte no emde ·. hij nog enkel e cijfers 9 onder meer bet r effeni1e do gewicht stoename po r dag . De Charolais g i ng daa:rb ij aan hot hoofdg 14 28 g r am, gevO l gd door de Blonde d ' Argentaino ( oen r as waarmee de Limousin v e rucmtschap heeft) : 137 6 g r am on de Limousin e: 1190 g. Wat se l ect i e vermag .

Ons l and heeft zich v an oudsher op hot fokken van koeien

met een hoge me l kproduktie toegel egd en a l Sl)Oedi g vond dit ve e ook buiten onze grenzen zij n 1·Teg . Zo ontstonden er ;.. . · a ldus prof. Poli ti ok in zijn inl eiding - in tal va n l anden subpopu l at i es 9 waa r van er enke le zijn di e zic h min of meer ge ïs ol ee r d hebbon opgosto ld. Zo s t aan do autoriteiten van de Ver en i gdoS t a ten en Canada - u it veterina ire ov e r wegi ngen - a l b ijna een eeuw geen invoer van u i theomse zwartbonten to e . Al i s de bron per sa l do dezelfde 9 a l s gevo l g van oen wat ande r s gerich t e sel ectie i s hot ·dan mogoli jk 9 ja : waarsc hijnlijk, dat het geno- on hot fenotype v a n do dieren daar niet onbe l angri jk met di e van de dieren uit het moedo rl and v e rschill en. In Engel and ligg en de zaken oven ande r s . Een ze er be l angrijke import was di e van

1950 toe 57 Nederl andse st i e ren voor de Britse fokkerij wo rd on aangekocht. Hiervan trad en e r 22 a ls K.I. s ti e r in funct i e . Onde rzo ekers becijfer don dat 10 jaa r later ruim 1 2 pct . v an cle gen en van stamboekvaarz on tot deze ':i.mpo rt konden wo rden terugg eb r acht . Een bewijs 9 da t een zeer ge ring aantal · fokd i e ren op botrokkel ijk wei n i g bedrijvon9 ..i ndien d_eze bedrijven voel fokstieren a f zetten een en orme invl oed kunnen krij gen op de fokkerij. Andere subpopul at i es 9 veelvuldig met Nede rlands mat eri aal verrijkt - de Deense b.v., de Franso 9 deSpaanse - zijn praktisch geheel op Nederlands e genen gebaseerd. Vaders beperkt.·

Inmiddel s heeft de K. I. e r ongetwijf e ld veel toe b ij gedr agen da t

er een sterke concentratio heeft plaats gehad_ op eon beperkt aantal vade rs~ (vooral Annar s Adema), en g r ootvaders, . te r vrijl het aan tal fokbedrijven 9 waar de die1~ on v andaa~

komen 9 ev eneens beperkt i s . Om oen voorboelel te

noemen~

z egge en schri jve 3

Friese fokbedr i jven :)_ ev e r clen in Ove:rijssel een gen etisch e bijdrage van

49 pct . , in

Fri es l and van 28 pct . on in Noo rd Ho ll and van 20 pct . Ov eri gens biedt het b l oedgr oepenonder zoek uni eke mogo lijkheden om de ont -vvikk eling va n het gen enpakket i n een populatie t e onder zoeken . Van g r ote inv l oed op di t genenpakket z i jn met name de vaders van K. I.stieren . Doo r van scher p gese l ec t eerde st i e rvaders veel zonen in de K. I. di enst op t e nemen kan circa

45 p ct. van het selectie-

i- esul taat -vvorden veilig g esteld. Een betrekkeli jk g ro ot percentage van alle K. I. stieren heeft eon betrokkolijk ge ring aantal stie r en tot vader . Hi eruit s pre ekt dus oen zek e re concentratie, "raarbij dan nog komt 9 dat tussen de belangrijkste va derdieI,'on vaak een meer ofminder nauwe verwantschap bestaat . Snelle opvo l g ing 2 beter sel ob ti omateri aal. clan blijkt vrelk een over heersende pos iti e de in

Gaan wij de diver se b l oedlijnon na,

1934 gebo r en Adema 197 inne emt.

tfer-:-

der val t op, dat a ll e op de voorgrond get r eden st i ervaders op Friese bodrijven getor en zijn.

1ol'o rdt vervolgd

=================== ========================== ==== ================= ===== =============

- .25 LiiJ\lTIBOffi!V - NIEUWS • ENKELE ALGEMENE PLANTENTEELTKUNTil GE ASPECTEN.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - (vervhlg). wegen waarl~h ~ s de boerlpl~ntenteler de opbrengst van· de g~ wassen kan

beinvloeden~

In dit verband wor d t niet ingegaan op alle factoren die ~e opbrengst : van.de gewassen beinvloeden; de grond, de bemesting, de,grondb~we~king enz. worden behandeld in d e a:çtikelens erie 'ONZE GRO:NJ:l t • De wijze van zaaien, de ras9enJ.<;:euze, de kwaliteit van !6aaizaad en I pootgoed, de verpleging Val) de gewassen~ de vruchtwissGling~ de onkruid - en ziektebestrijding en~. enz. oefenen een grote invloed uit op de l opbrengst van de g ewas s en. Veelal krijgen minder gunstige weeromstan dighedel). de schuld als de g ewassen niet aan de verwachtingen hebben I voldaan$ Inderd.aad heeft het weer een belangrijke invloed; we .. kunnen I het weer niet beinvloeden, ~aar d~t wil ~iet zeggen dat we ons aan : I . ~aar daaraan hebb en over te geven. Ind.Îen we de gewassen e~n--~:±n · ~tl'e I opzichten optimale behandeling geven, danhebben we al een groot.deel van d e invloed va n minder gunstige weeromstandigheden weggewerkt'; · Goed verzorf.:..de_ ge:::!:asseri OJ2__ee:g in. goede conditie verkerende grond zi-jn in hoge mate in st~at o~, ondanks I!Vàteroverlast of vochttekort 1 t:oóh góe·d te:._PE~~rërij_ De door de boer te bei:pvloeden groeifactoren zijn vele; enkele daar van zullen in dit verband kunnen worden aangestipt. ,.

/""'\

. . .

De kwaliteit va n het uitgangsmateriaal. Het is al tij c1 lonend om het bes te. van het bes te te nemen en om / steeds ontsmet za aizaad te gebruiken, Niet tegen schimmels en bacterien b'ehandeld zaaizaad leidt tot· een slechte opkomst va n het zaad en dus tot een holle stand van het ge·was ~ . Het gevolg daarva n is onder andere vervuiling met onkruid.~ een grotere kans op het invallen van door luizen overgebrachte virusziekten ~n het geWas 9 een te ~terk s treven van de planten om de holle stand te compe!}_ seren door extra vertakkingen te ;vormen 'hetgeen energieverlies en on -'geli jktij di ge afrijping b ett;kent. Dit alles l eidt tot dàling vari de o;e; brengsten van de kwali.teitc :Men moet er dus reg el van maken om slechts·· ontsmet uitgangsmateriaal te gebru.iken; dat is ,~i teindelijk steeds goedkoper ~.an het ïüet ont ... smetten. . ,. N.B. Het spreekt voor zich dat zaaizaad dat moet worden ge~nt niet mag wo:çden ontsmet9 in dat geval zouden ook de entingsbacter~l:!n worden gedood. .

- 26 - Diept~van_~§::a i

en.:_ Ondiepe zaai kan leiden tot een onregelmatig kiemm~lieu voor de zaden, Waardoor bijvoorbeeld tvveewassigheid kan wordéri veroorzaakt; ech-;ter ook verdroging, verspoeling door hevige r_egenya1, vogelschade enz. Bovendien is de verankering van de jonge planten dan veelal onvoldoende, terwijl het -met name bij vlinderblo~migen -kan voorkomen dat de kiemwortel zo krachtig groeit dat ingeval van te ondiepe zaai de grond te weinig weérstand biedt en het kiemplantje als het ware uit,de grond wordt gelicht (men noemt dit wel het r springen" van het zaad). Tenslotte kan een ondiep gezaaid gewas:; niet of nauwelijks worden / geegd en is het risico van het ,gebruik van viq, de grond werkende che mische onkruidbestrijdingsmiddelen vrij groot~ Diepe zaai heeft evenwel ook zijn bezwaren. Zo kan de in het zaad gereserveerde hoeveelheid voedingsstoffen t:klein blijken te zijn om het zaad boven de grond te krijgen; in ieder geval is,er bij te diepe zaai veelal sprake van ve7spilling van reservevoesel. Ook ;kan de gronG.weerstand dan te groot worden; bovendien bestaat dan het gevaar van een tekort aan voor d.e kieming noodzals:elijke ·zuurstof en/ of van een vors tikking als gevolg van teveel vocht. Zowel te diep als te ondiep zaai.Qn moet,dv_s worden vermeden; er zal naar een compromis moeten worden gestreefd. Als, vuistregel~ bij het zoeken van dL':: compromis kan het volgende / dienen. -;- grote zaden kurmen en moeten dieper v0'ordë:n gezaaid dan kleine zaden. Grote zaden beschikken over meer reservevoedsel en hebben voor / hun kieming meer vocht nodig dan kleine zaden; - oliehoudende zaden (bijvoorbeeld zaden van kruisbloemigen) kunnen beter tegen vochttekort tijdens de kieming dan de niet oliehoudende / zaden. - op,zware g rond moet wat minder diep worden gezaaid dan op lichte gronden. In zware gronden t:çeedt eerder zuurstofgebrek op bij te diepe zaai dan op lichte grond. Bovendien treedt op lichte gronden bij on diepe zaai vochttekort,op; ook de weerstand van de grond is op de zware gronden het grootst. - is in een bepaalde zaaittjd de kans op ~roogte vrij groot, dan / moet vrij diep worden gezaaid. •'\

..-. ~

Standdichtheid. De standdichtheid -,dat is het '. aantal planten per ha - bepaalt in / hoge mate de opbrengst. De standdichtheid wordt beinvloed door~

- 27 l) de kiemkracht van ·het zaad, De me~ste ~e~dvi~eárde zaai~aadhoeveelheden ZlJn gebaseer~ op een./ kiemkracht··van 95 %. Heeft men nu he:f; advi~s om van een bepaald gewas. 100 kg zaaizaad :per ha - te zaaier+ en heeft het zaad een kiemkracht van bijvoorbeeld 80 %, d.q,n moet niet 100 kg, maar ~x 100 ""' 120 kg zaaiz~~d wor~eri gebruikt. Hieraan dient meer aandacht g.eschoken te wordern, temeer omdat de la gere kiemkracht van het zaad wijst op een watminder goede , zaaakvyali ' .:.. '"

teit- ook . ten aanzien van het wel kiemkrachtige zaad. Het is nl. - vri~ normaal da,., t de yeldopkoms t tot 20 % lager i:J dan de kiemkracht doei? vertJ oedell1l. 2) de korrelgrootte. . ~

- ·

·_

· -

Binnen een soort hebben de verschillende rassen dikwijls een q,ndere korrelgrootte ~en daardoor een ander zogenaamd 1000-korrelgewicht. ·Dit - ··

dui,zend.korrelgewioht is rasafhankelijk, maar · bovendieri afhankelijk van .. . .-het jaar; in $Ommige oogstjaren wardt,grof zaaizaad gewonnen, inande:re jaren van . hetzelfde ras fijn naaizaad. __ .

, .

, ._ .

. Hoe grover het zaad is9 des te hoger is het lOOO ...ko:çrelgewicht en I des te meer zaaizaaà per ha zal moeten worden gebruikt. Stel bij'voorbeèld. Op een 1000-korrelgewicht van 40 gram, maar dq., t / het te gebrU.iken . zaaizaad eerr· lOOO-korrelgewicht heeft van.50 gram.. / Als hèt ad.viés nu luidt om 100 kg zaad per ha· te geb::çuiken, dan zal / van dit ~~aèi•' 50 x 100 ~125 kg gebruikt moeten worden. ·-

L1,.c0

3) raarnaast wordt de s tand1'.::'.chtheid. heinvloed door cde tóes tand. va n

/ hed zaaibed (inÇJ.ien dit niet te best is zal een tbèslag op de ·zaaizaaS! hoeveelheid. moetEm worden gegeven), a. oor de tijd van . zaaierr (ra tere I zaai vereist veelal . een grotere zaa izaadho eveelheid), door de ma te vah veronl{:ruidirrg .. ·va n het perceel (veel onkruid betekent dat meer zaaizaad moet worden gebruikt) , door de voedingsta es tand van de grong (op rijke g;ronden ,kan men met wat minder z aa izaad. volstaan dan op arme rgrond}. Zowel

~en

dichte a ls een dunne stand hebben voor - en nadelen. ·

Bij een te dunne sta nd verliest het gewas veelal teveel energie / door het extfetlle uitstoelen of vertakken ; veronkruiding, ongelijkmat,t ge afrijp:Lng ·' en kwaliteitve:çlies zijn hiervan het gevolg. Te weinig planten per ha. veroorzaakt uiteraard tevens direc:t een/ te lage produktie. Bij de te·el t van ruVNoedergewass en leidt te grof materiaal, . waardoor de voedervvaarde Een dunne · stand kan echter. ook voorde.l en een ondervrucht het .onder. een gewas met een

een; dunne . s tg,nd veelal . ~oef; minder ,wordt. hebiren. Z·o zal bijvoorbeeld wat dunrre :; stand beter doen

- 28 -

dan onder een gewas met een dichte stand, Ookcbe_vordert· een dunne / stand do·:\st.evigheid van het gewas e:tl krijgen schimmelz_iekteo in derge lijke gewasse-n eerr minétèr goede kans darr in dichte gewasserr. :Bij een te dichte stand kan eveneens productieverlies optreden _ ./ dt)Orda t de planten alS het Ware tegen elkaar 'I Opb-okS en I Om 11naar lich~ te krijgen; hierdoor wordt teveel enBrgie verspiid aan.stengel - en / bladgroei en kan de korrelvulling in het gedrang komen. Tevens:; kan de te dichte stand een te ~ijne sortering varr het eindproduct tot gevolg hebben en het 'gewas te sla:r: doen zijn~ waardoorb ijvoorbeeld legering . :; · kan optreden. Het gevaar voor so~ümmelziékten is in dichte, zware gewasoen groter dan in gewassen ma~ een wat dunnere stando .

.~.

Rekening houdend met al deze_ faotoren en vooral ook met het doeL / waardoor we het-gewas verbouwen 7 zal dus eon compromis tussen de dichte en de dunne stand moeten worden gekozene Vandac:-r bij-voorbeeld dat we onderzoek doen omtrent de standdicht heid bij het . gewas sordan en dat we plannen hebben om ook in tarvve en wel:}_icnt in soja verschillende zaaizaadhoeveelheden per ha te l:':repr-oeveno >

Teneindffi aan de wensen van èeh ·aäntäl cursisten van de cursUS -VOOr jonge boeren tegemoEit te komen werd in deze twee artikelen d~ les over de algemene.- plant.enteeit in het CentraalrMaandbla,d opgenomen~·r· Het- doel van dez.,e les was slechts om '.vat 'achtergrondf te geven; in één les is het. nu eenmaal .o nmogelijk om de hele lan,?-bouwplantenteelt te behande-2 len. Wellich~ is echter wa t belangstelling voor dit vak gewekt en / werd men erdoor geprikkeld om nog eens een plantenteeltboekje - of / het agrarisch archief- uit de _boekenkast te halen. _ De produktie van de gewassen l:ll:lijft de belangr:Ljkste factor voor/ het behalen van een zo hoog mogelijk financieel-,-economisch resultaat Véll1 de bedrijven. Daarom loont.het alleszins de,moeite om de factoren die deze productie beïnvloeden? te leren kennen o Alleen eer;t instru ment dat men kent kan men ~3ar volle tevredenheid bespelen. do,lq,ndbouwconsulent, I~ ~A~van der Sc~a~f. ============================================================F=================== ADVERTENTIE:

De.;__ Vi_v eir-o "Té:cnLc~:;t .E'lórestäl S/A n Garambe:i7 heeft v~oor

d'e maanden Janumri eYJ. Fe:brua:ir'±

8:<· s, ; een

purtij Eu·calip"tl-us: "Sml:iLgnai" e:n wo0r o:rnamerrtmtias Firux& Ta:.lidal, Bimib~_a, hee:s.:iJers e:n sie:rpalrrte:n t ·et koop. ~

NATUURtIJK KIESl U DE BESTE' REISWEG: DE LUCHTWIG PER KLM! 1ollea ge 1'11<cn ng en b•î Uw re1s b u reou ::ï i:e· Kt -1 - ~cn : oor:

~ e~~c:: =>;:::.~

S,:;o-

Së:l

z, ,·20 · :e. 257-4011

GRUPO Cumpanbias de Segums- .{ .

A TLAN T I CA

ATLANTICA • ULTRAMAR TRANSATLANTICA • TIET Ê '

• •

RIO DE .JANEIRO • MUNDIAL FARRouPILHA • A uNivERSAL .

Séde: Rio de Janeiro • Sucursal de Curitiba: Rua · Marechávfforiano Peiioto, 264 e 272 - Telefones : 4·8720 e 4-1375 t. J

;

.........

DE? maatschappij ·di~ met al_le . takke·n · van y erzekeringen vertrouwd i s en gereed Js om~ onm1ddelijke hulpverlening >te bieden. Oe zek-erste verzekeringsmaatschappij van Brasil.'' .

MAT H IA5, LA UR0

WEBER :. AdministraÇäo e Correta-ge,m . de Seguros

Rua Dr: Murici, 650 - 20:0 andar - ~ala 203 -

Telefone 4-9750 - - Caita

Po~tal 3205 ~

CURITIBA - Paraná

....

PROBLEIVlAS

EMBALAGEM? ~

,. CON·S ULTE-NOS!

· Somos especializados em filme, sacos plásticos, · cápsulas de aluminio e estanho, ièchos invioláveis metálicos e. plásticos,, máquinas de capsular, etc. para 'indóstrias de bebidas; alimentos, _cosméticos, farmacêuticas, etc. .

Aveni~a

S.A. INDÛSTRIAS

REUN IDAS

EMBALAGENS

Condêssa Elizabeth de.· R'o blano, 6201 Avenida S:anta Mariná, 1691 TelefC?nes: 62,-3235 - 62-6107 - 65-0349 . _ Calxas Postais 2046 e 5604 Enderêço Telegráfico: 11 PERTICAMPS" - Säo Pa ulo