Master NLP(VII) hoe kennis van het brein steunend is 29 mei 2016
John van der Meij Trilemma: Praktijk voor Training, Coaching en Therapie (Oegstgeest) Instituut voor Toegepaste Neurowetenschappen (Haarlem)
OPDRACHT • Schrijf met je rechter hand een 9 in de lucht • Draai met je rechtervoet en rondje boven de grond, met de klok mee • Doe nu beide opdrachten tegelijk
Het snijvlak van de interne, subjectieve wereld en van de externe, objectieve wereld van de wetenschap (voelen van angst is niet hetzelfde als het vuren van de amygdala)
Breinregels bij de N van NLP 1. Heb kennis van het brein 2. Hoe ouder, hoe dominanter 3. Zorg voor veiligheid om te kunnen leren 4. Krijg inzicht in je doelen 5. Staying cool under pressure 6. Ontwikkel getuigepositie 7. Communiceer met compassie
HEB KENNIS VAN HET BREIN
BREINREGEL 1
The Brain
Het verschil tussen een professional en een nieuweling is een model. Het uitermate krachtgevende model is “weten hoe je brein werkt” Evian Gordon, Brain Revolution; 2009
PREFRONTAAL
NEO
LIMBISCH
REPTIEL
Het brein in simpele weergave
Het brein in je hand Dan Siegel,Mindsight 2010
Sociale Brein
Handmodel
Het “oude” brein neemt het over, impulsief, onbewust, automatisch gedrag. Dit creeërt een loupe: ‘an emotional state’…
Limbisch Brein: er onstaat angst Reptiel Brein: er is een vechtrespons tegen de pijn
Prefrontale Cortex: - de angst wordt gereguleerd - de impulsiviteit neemt af - er komt meer inzicht naar jezelf - meer empathie naar de ander
HOE OUDER , HOE DOMINANTER
•
BREINREGEL 2
KAN IK VERANDEREN?? 29 mei 2015
De Kracht van het Brein bij Coachen
Nee dank je, ik ben op dieet
Lekker!
Neuken?
Ons brein is ‘gebouwd’ om veranderingen te kunnen Noodzaak om te veranderen pas : -Bij levensbedreiging weerstaan. Gedrag automatiseren -Bij veel lijden vergroot de overlevingskans
DE DIEPST INGESLETEN BREINPROGRAMMA’S WINNEN EN DE MEESTE MENSEN HEBBEN NIET GENOEG DISCIPLINE OM LANG GENOEG TE OEFENEN MET EEN NIEUW PROGRAMMA.
De formule voor duurzame gedragsverandering
d∆ = F (iD x D x iA) • d∆ = • iD = • D = •
duurzame verandering innerlijke drang (lijdensdruk en een alternatief zien) discipline (om automatismen, sociale druk en ziektewinst te weerstaan) iA = interne attributie (fouten en tegenslagen aan jezelf toeschrijven)
Changes
ZORG VOOR VEILIGHEID
BREINREGEL 3
Handmodel
In welke “toestand” verkeert je zenuwstelsel? In stand 1 kun je leren…
ONTVANKELIJK
REACTIEF
BELONEND
BEDREIGEND
STAND 1
STAND 2 MODEL ZENUWSTELSEL
KRIJG INZICHT IN JE DOELEN
BREINREGEL 4
“NEEM HET ALLEMAAL NIET AL TE ERNSTIG OP, HET GAAT MAAR OVER JE LEVEN…” GENPO ROSHI
Welk pad leidt naar je doel?
Phineas Gage
Van zedig naar zondig
The Marshmallow Test
Opdracht De marshmallow staat voor datgene wat je niet kunt weerstaan; toegeven aan iets op korte termijn, terwijl ander gedrag op lange termijn je meer zal opleveren. Bedenk het doel dat je wilt bereiken; beschrijf de ‘marshmallows’ die het bereiken van dit doel belemmeren.
Het brein in je hand Dan Siegel,Mindsight 2010
Sociale Brein
De geheime code van Michelangelo inde schepping van Adam
God maakt Adam een homo sapiens verus
Integratievezels Prefrontale cortex Margriet Sitskoorn, 2016
Executieve vaardigheden Sam Goldstein & Jack Naglieri
• • • • • • • • •
Aandacht; richten, vasthouden, loslaten Emoties reguleren; omgaan met stress Flexibiliteit bij veranderingen Ongewenst gedrag onderdrukken Taken en zaken starten Organiseren Plannen Jezelf monitoren Gebruik maken van je werkgeheugen
Extra executieve vaardigheden • • •
Reëel zelfbeeld vormen Vermogen tot ‘theory of mind’ (vb Churchill) Prosociaal gedrag
Executieve vaardigheden Sam Goldstein & Jack Naglieri
• Flexibiliteit bij veranderingen (cognitief en mentaal)
• Ongewenst gedrag (impulsen) onderdrukken • Gebruik maken van je werkgeheugen
Koude executieve vaardigheden • Vaardigheden die gebruikt worden om een doel te bereiken in een niet-emotionele omgeving waar analytische vermogens belangrijk zijn (puzzel oplossen bijv.) Dorsolaterale Prefrontale Cortex
Warme executieve vaardigheden • Deze vaardigheden evalueren, suren en be.heersen stimuli en opdrachten met een persoonlijke emotionele lading (Marshmallowexperiment) Ventromediale Prefrontale Cortex
The Marshmallow Test
ONTWIKKELEN EN VERANDEREN BETEKENT DAT JE UIT JE COMFORTZONE MOET
STAYING COOL UNDER PRESSURE
BREINREGEL 5
Hoe mensen omgaan met stress; is het glas half vol of half leeg‌?
Hoe zwaar is dit glas water??
Silhouet illusie Welke kant draait de danseres op? Nobuyuki Kayahara
Leren kijken met ‘nieuwe’ ogen…
Om nieuwe vaardigheden te kunnen leren en je hersenen te ontwikkelen moet je je aandacht leren richten
Alles wat je aandacht geeft groeit, omdat aandacht de plasticiteit van je hersenen stuurt
Zelfgerichte Neuroplasticiteit ACTIEF AANDACHT ERGENS AAN GEVEN GEEFT RICHTING AAN NEUROPLASTICITEIT EN VORMT JE HERSENEN, GEVOELENS EN VAARDIGHEDEN OP DE MANIER DIE JIJ VOOR OGEN HEBT.
Aandacht voor prikkels van buitenaf Exogene of automatische aandacht: •‘Ik wil nu’- krachten •Ondermijnen langetermijndoelen •Direct een beroep op je genot- of pijnsysteem •Prikkeling van ‘oude brein’ •Bottom-upcontrole van aandacht
Aandacht voor prikkels van buitenaf Exogene of automatische aandacht: •‘Ik wil nu’- krachten •Ondermijnen langetermijndoelen •Direct een beroep op je genot- of pijnsysteem •Prikkeling van ‘oude brein’ •Bottom-upcontrole van aandacht
Endogene of bewuste aandacht: •“Ik wil echt”- krachten •Ondermijnen je doel niet •Bewust je Prefrontale cortex inzetten •Reguleren ‘lagere’delen van het brein •Top-downaandacht •Goal shielding
Multitasking oftewel verdeelde aandacht
onze hersenen niet goed in parallelle, maar vooral in seriĂŤle informatieverwerking razendsnelle switch van de ene naar de andere taak; in de switch neem je geen info op dus: minder efficient in uitvoering, kennisopname en tijd
“Ik ben nog niet klaar”; “ik moet nog iets doen”; “dit is belangrijk, dit is urgent”
Stress systeem in hersenen voortdurend onder druk….. bedoeld voor korte acute stress…
Continue staat van paraatheid door prikkeling van het stresssysteem en de reactie van het lichaam is funest.
Cellen hypergevoelig: -Nerveus -Angstig -Voortdurend idee dat er iets belangrijks gebeurt Cellen sterven: - Geheugen slechter - Stemming verandert
“sucker for irrelevancy” : wel een bericht, geen informatie…
Invloed van chronische stress op het brein
.
Richard Davidson;Nat Neurosci. 2012 Apr 15; 15(5): 689–695
De echte vijand van hoge prestatie is niet stress, maar de afwezigheid van gedisciplineerd tussentijds herstel
29 mei 2015 De Kracht van het Brein bij Coachen
Selectieve aandacht trainen ter bevordering van doelgericht gedrag middels selectieve aandachtsmeditatie
Om doelen te bereiken: Dorsolaterale PFC
Superieure frontale sulcus
-Aandacht ergens op richten -Te blijven richten -Te bemerken als je afgeleid wo -Je weer opnieuw richten
Meditatie is goed om aandacht te focussen
TRAINEN VAN SPIEREN VERANDERT HET LIJF
TRAINEN VAN DE GEEST VERANDERT HET BREIN
Open aandachts meditatie: mindfulness
Mindfulness leert je bewust te worden van allerlei sensaties, eigenschappen gedachten en gevoelens en dat wat je waarneemt te accepteren‌
VERANDERINGEN IN BREIN Mindfulness Neuroscience
Afname grijze stof amygdala na mindfulness training Hรถlzel et all, SCAN (2010) 5,11^17
Invloed van open aandacht op het brein
.
Richard Davidson;Nat Neurosci. 2012 Apr 15; 15(5): 689–695
Insula activatie neem toe na een mindfulness-training ; empathie neem toe Farb et all, 2007
Left anterior shift Prefrontale Cortex bij meditatie Je kweekt een houding van toenadering ipv vermijding aan
COMMUNICEER MET COMPASSIE
BREINREGEL 7
Communicatie
Defend Your Research: I Can Make Your Brain Look Like Mine Uri Hasson in Harvard Business Review,2010
Innerlijke spraak: zelfkritiek of compassie Zelfkritiek: circuits die fouten opsporen Compassie: circuits die geruststellen
Brein man en vrouw echt verschillend‌
Connectivity scans men and women Lancet, 2013
Sex differences in the structural connectome of the human brain Proc Natl Acad Sci U S A. 2014 Jan 14; 111(2): 823–828
Mannenbrein: verbinding tussen perceptie en gecoĂśrdineerde actie Vrouwenbrein: communicatie tussen analytische en intuĂŻtieve processen
Onder woorden brengen emoties bij mannen • Meer tijd nodig • Vrouw ‘taliger’ ontwikkeld • Vooroordeel: “Gevoel niet onder woorden brengen= geen gevoelens hebben”
• Man minder behoefte eindeloos te praten
Luisteren MAN
•Meer gefocuste aandacht mbt het probleem oplossen •Snel naar conclusie
VROUW •Meer interesse in proces hoe je bij de conclusie komt •Beschouwen meer de consequenties, de context etc.
…Mannen doen vaak wat ze gevraagd wordt… Lieverd ga naar de winkel, laat Tom nog even lekker liggen. Neem de kinderen mee naar school; huur wat dvd’s en maak gerust de rest van de afwas af..
maar luisteren selectief‌ Lieverd ga naar de winkel, laat Tom nog even lekker liggen en neem de kinderen mee naar school; huur wat dvd’s en maak gerust de rest van de afwas af..
Gender differences in brain activity toward unpleasant linguistic stimuli concerning interpersonal relationships: an fMRI study Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci (2005) 255 : 327–333
Bij vrouw neemt oxytocine na 10 min praten toe‌
Bij man ontwikkelt zich sneller fight, flight, freeze..
Wat gebeurt er in het brein bij het horen van onplezierige woorden betreffende je relatie?
Waarom luisteren mannen zo? Judith Glaser; Navigational Communications; Gender Intelligent Listening; 2008
Man LH
Compartimentalized listening
• Mannen luisteren om:
-
Besluit te nemen Het antwoord te krijgen Het probleem op te lossen
Waarom luisteren vrouwen zo? Judith Glaser; Navigational Communications; Gender Intelligent Listening; 2008
• Vrouwen willen eerst brede context om keuze te kunnen maken
RH
Vrouw
Web-based listening
Vrouwen breder corpus callosum vooral Frontaal
Man die gekwetst wordt en dat niet aangeeft… • • • • •
Zich terug trekken Niet meer praten… Passief-agressief Gaan mokken, zeuren Geven steken onder water
Vrouw die gekwetst wordt en dat niet aangeeft… • Gaat in de aanval • Agressief , ‘slaat’ om • •
zich heen Generalisaties Veel herinneringen, oude feiten
Bedankt voor uw aandacht !
voor meer info: www.trilemma.nl