TIP Magazine - Maart - 2024

Een maandblad vol inspiratie!

p i t Magazine

Brandstof besparen door hypermilen Iedereen kan het

De 3 hoogste energiesluipers in huis Zo bespaar je geld

Review - Prince of Persia: The Lost Crown

MOOIE WINACTIES! 11 MANIEREN OM TE GENIETEN VAN DE LENTE

Een mooie comeback

Jaap Stam en vrienden over de leerschool van DOS Kampen ‘We verstopten ons in struikjes tot de kust weer veilig was’

Jaargang 5 - Nummer 2 Maart 2024 - € 5,95

entertainment • verzorging • gezonde voeding • wonen • reizen • tuin

tip

2

Beste lezer, Wat leuk dat je de nieuwe editie van Tip Magazine hebt opengeslagen.

Hopelijk doe je er weer de nodige inspiratie mee op. Ook deze keer heeft de redactie weer zijn uiterste best gedaan om jou van handige tips en trucs te voorzien. We hebben bijvoorbeeld een artikel waarin we jou 11 tips geven om van de lente te genieten. De lente is het seizoen van een fris begin. De natuur begint opnieuw en ook wij krijgen de kriebels om het leven weer een frisse draai te geven.

Wanneer hoge brandstofprijzen automobilisten het leven zuur maken, halen sommige chauffeurs alles uit de kast om zo ver mogelijk te rijden op elke liter benzine of kilowattuur stroom. Dit fenomeen noemen we hypermilen.

Maar wat is dat precies en hoe doe je het? Wij leggen het uit.

Een dagje naar het zwembad is goed voor zowel je fysieke als mentale gezondheid. Je wordt er ook lekker moe van, wat het gevaar met zich meebrengt dat je na het zwemmen geen zin hebt om je onder de douche af te spoelen. Toch is het verstandig om dat wel te doen. Waarom? Je leest het in dit blad.

En sta je er wel eens bij stil dat sommige apparaten in je huis energie blijven gebruiken, ook als je ze niet actief gebruikt? Dit noemen we sluipverbruik. Het gaat om kleine hoeveelheden energie die bijvoorbeeld door je telefoonladers worden gebruikt terwijl ze niet eens je telefoon aan het opladen zijn. Of de televisie die uit staat, maar toch energie verbruikt. Dit soort gebruik kan aardig in de kosten lopen. Daarom hebben wij een lijstje gemaakt van de top drie grootste stiekeme energieverbruikers in je huis en tips over hoe je op hun verbruik kunt besparen.

Verder lees je hoe je jouw moestuin kunt beschermen tegen vogels, hebben we een interview met voormalig Oranje-international Jaap Stam, waren we bij de show van Steven Kazàn, geven we weer mooie prijzen weg en lees je nog tal van andere tips en trucs.

Wij wensen je weer veel leesplezier toe!

De redactie van Tip Magazine

8 Beeld: Shutterstock.com

46

Colofon ISSN Jaargang 5 – 2024 Tip Magazine is een uitgave van Teampress Uitgevers.

Kerketuinenweg 95 2544 CZ, Den Haag Telefoon: 070 308 2050 E-mail: redactie@teampress.nl Uitgever Jan Glaser Redactie Carlo Willemsen carlo@teampress.nl Fotografie Shutterstock Vormgeving Lisa Glaser Druk Veldhuis Media BV Commercie Koen de Jong 070 – 891 10 00 koen@teampress.nl Distributie Teampress Uitgevers, Den Haag

24

Disclaimer Hoewel de gegevens in Tip Magazine met grote zorgvuldigheid bijeengebracht zijn, aanvaardt de uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele (zet)fouten of onvolledigheden. De uitgever heeft ernaar gestreefd de rechten van derden zo goed mogelijk te regelen; degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich tot de uitgever (redactie@teampress.nl) wenden.

3 tip

Reportage

11 Manieren om te genieten van de lente

Beeld: Shutterstock.com

De lente gaat beginnen. Het is langer licht, de zon wordt warmer en de natuur maakt zich klaar. Met deze tips geniet je van de vroege lente!

tip

4

Reportage

De lente is het seizoen van een fris begin. De natuur begint opnieuw en ook wij krijgen de kriebels om het leven weer een frisse draai te geven.

Nu de lente echt in aantocht is, is het tijd om dit prachtige seizoen niet ongemerkt voorbij te laten gaan. Neem eens tijd om te genieten met de onderstaande manieren.

1. Vroeg opstaan Als je besluit om vroeg op te staan, zal je de eerste tekenen van de lente al snel ontdekken. Zelfs vroeg in de ochtend begint het al een klein beetje licht te worden en je hoort de vogeltjes zachtjes fluiten. Bovendien ruikt het buiten anders, de lente heeft haar eigen geur die je vooral in de vroege morgen kunt ruiken.

Wat doe je met deze extra tijd? Maak een lekkere ochtendwandeling, doe wat sport, yoga of neem de tijd om op je gemak te ontbijten of een fijn boek te lezen terwijl de natuur buiten ontwaakt.

2. In de tuin eten Vroeg of laat komt de eerste dag dat het warm genoeg is om in de tuin te eten. Buiten eten geeft een heerlijk zomers gevoel en is vaak al mogelijk als de temperatuur een beetje aangenaam begint te worden. Zelfs als het ‘s avonds nog te koud is om buiten te dineren, kun je al snel prima buiten lunchen.

Nu is dus ook de tijd om je terras of balkon weer helemaal op te lappen. Klop de winter uit je buitenplaats en maak er een fijne plek van waar je de komende maanden heerlijk kunt genieten van zonneschijn, lekker eten en goede wijn.

3. Een lentewandeling maken Wandelen is een geweldige manier om lekker in je vel te komen. Zodra de zon je streelt met die heerlijke warme stralen, kan het een goed idee zijn om een flinke wandeling te maken door de stad of de natuur. Ga lekker naar buiten om tot jezelf te komen of maak een gezellige wandeling met een vriend(in) in plaats van op de bank te hangen.

Heb je een hond? Dan is de lente een heerlijk seizoen om te genieten van lange wandelingen waar zowel jij als je hond helemaal gelukkig van worden!

4. Een terrasje pakken Lekker in de vroege lentezon genieten van een verkoelende rosé is natuurlijk niet verkeerd. De komende weken zullen de terraswarmers langzaam plaatsmaken voor parasols en zullen de terrasjes weer volstromen met de eerste zonaanbidders.

5. Lekker tuinieren In de lente kun je heerlijk tuinieren zonder dat het zweet je aan alle kanten uitbreekt. Bovendien valt er veel te be-

5 tip

Reportage leven in de tuin. Veel bomen, bloemen en planten komen tot bloei en er mag van alles gesnoeid worden.

Tuinieren is een rustgevende bezigheid die alleen maar leuker wordt met een warm zonnetje op je rug en fluitende vogels om je heen.

6. Voor het eerst naar buiten zonder jas Elk jaar is het weer een mooi moment als je naar buiten kunt lopen zonder je jas aan te hoeven trekken. Een heerlijk gevoel van vrijheid.

Heb jij al nagedacht over jouw outfit voor deze lente en zomer? Want nu je je niet meer kunt verbergen achter je makkelijke winterjas, is het tijd om jezelf er weer hip te laten uitzien.

7. Lekker skaten of hardlopen In de milde lentezon kun je heerlijk hardlopen, fietsen of skaten in de buitenlucht. Het is niet te warm, niet te koud en het regent minder dan in de winter. Pak je kans en geniet van dat lekkere briesje langs je wangen. Kom in beweging met een goede vriend of vriendin en geniet van het vroege lenteweer!

8. Picknicken in de buitenlucht Weg met het gourmetstel en de steengril. De lente is het seizoen waarin je weer voor het eerst kunt picknicken. Neem de tijd om op een mooie dag een lekkere picknick voor te bereiden en ervan te genieten in de buitenlucht met je vrienden of kinderen.

Vul een lekkere mand en geniet samen met fijne mensen in de natuur van een geweldige lunch.

9. Genieten van de veranderende natuur Ga de natuur in en zie hoe alles verandert. De bomen komen tot bloei, de dieren ontwaken uit hun winterslaap en bloemen schieten overal uit de grond.

Laat je opvrolijken door alles wat de lente te bieden heeft. Geen kale takken meer, geen dode bladeren. Kleine kuikentjes, eendjes, kikkers en overal

vogels die druk bezig zijn. Overal is leven en kleur.

10. Jezelf laten wekken door de opkomende zon Laat je gordijnen eens op een kier staan en laat jezelf wekken door de opkomende lentezon. Met niets word je zo lekker wakker als met echt zonlicht. Opstaan met de zon is een goede start van de dag, het maakt je vrolijk!

11. Genieten van de vroege lentezon Zodra het kan, kun je lekker op een kleedje in het gras genieten van warme zonnestralen. Neem afscheid van je winterdepressie en laat je lekker verwennen door de warmte van de zon. Als je uit de wind zit, kun je al heel vroeg in de lente uit de kleren gaan en voor het eerst zonnebaden.

15 Redenen om je te verheugen op het voorjaar De lente heeft een magische uitwerking op ons. Misschien komt het door een nieuw begin na een lange winterslaap?! Elk nieuw begin brengt een fijne spanning met zich mee. Elke openspringende knop is een startschot voor een seizoen vol genietmomentjes. We geven je 15 redenen waarom de lente zo leuk is.

1. Langer licht Er is licht aan het einde van de donkere wintertunnel. De lamp hoeft niet meer aan om 4 uur ’s middags en het is nog licht als je thuiskomt uit je werk. Wat een feest!

2. Nieuwe kleren In de lente zie je mensen met nieuwe kleren al van ver aankomen. Omdat ze er stalend uitzien natuurlijk. Maar ook omdat ze dat nieuwe roze bloemetjesbloesje zo fijn combineren met die veel te dikke winterjas. Kun jij ook niet wachten om je nieuwe kleren te dragen?

3. Klussen in de tuin

Laat je gordijnen eens op een kier staan en laat jezelf wekken door de opkomende lentezon. Met niets word je zo lekker wakker als met echt zonlicht. tip

6

Of je nu een flinke tuin hebt, een klein stadstuintje of een balkonnetje, de lente is de perfecte tijd om het te versieren met leuke lampionnetjes (op zonneenergie) en vrolijk gekleurde plantjes.

4. Jonge eendjes Eén klein donsje in de sloot maakt natuurlijk nog geen lente. Maar o wat zijn ze schattig.

5. Met zonder jas “Mamaaaaa, mag ik met zonder jas naar school?” Herkenbaar? Bij de eerste zonnestralen lopen kinderen erbij alsof het hoog zomer is. Maar ach, we kunnen het ze niet kwalijk nemen. Zouden wij niet ook het liefst al die dikke lagen afgooien en gaan buitenspelen?

6. Buiten Spelen Ja dat dus! Eindelijk weer naar buiten. Computer en televisie uit en hup naar buiten met die bleke snoetjes.

Reportage

! n e m o k r a a m te n le e d Laat

7. Rokjesdag Het vergt wat voorbereiding voordat we met die bleke stelten de straat op gaan. Maar als het dan eenmaal zover is…. Joehoe!

8. Voorjaarsschoonmaak Schoonmaken is niet echt een hobby, maar onder invloed van lentekriebels gaan ook wij gewapend met poetsdoeken en plumeau het winterstof te lijf.

9. Lammetjes Al heel vroeg in het voorjaar worden ze geboren. Veel boerderijen hebben speciale knuffeldagen in het voorjaar.

10. Was buiten drogen Geen wasmiddel kan op tegen de geur van wasgoed wat buiten aan de lijn gedroogd is. Geen plek op je balkonnetje? Fiets eens een rondje over het platteland. Naast elke boerderij zie je een strak gespannen lijn met wapperend wasgoed. Goed voor een instant lentegevoel.

11. De zon Daar gaat toch iedereen van stralen?

12. Wolken kijken Niks zo Hollands als de lucht. Ga lekker op je rug in het gras liggen en benoem de vormen die je in de wolken ziet.

13. Andere vruchten Daahaaag banaan, kiwi en appel. Tijd voor de bessen, aardbeiden, nectarines en ander heerlijk lentefruit.

14. Zelfgemaakte ijsjes Pureer je lievelingsfruit, giet het mengsel in een ijsvorm en invriezen maar.

15. Extra vrije dagen De lente stikt van de extra vrije dagen. Goede vrijdag, Pinksteren, Koningsdag.

Kom maar op met die vrije tijd. ■

7 tip

Reportage

Beeld: Shutterstock.com

De 3 hoogste energiesluipers in huis Zo bespaar je geld

Sta je er wel eens bij stil dat sommige apparaten in je huis energie blijven gebruiken, ook als je ze niet actief gebruikt? Dit noemen we sluipverbruik. Het gaat om kleine hoeveelheden energie die bijvoorbeeld door je telefoonladers worden gebruikt terwijl ze niet eens je telefoon aan het opladen zijn. Of de televisie die uit staat, maar toch energie verbruikt. Dit soort gebruik kan aardig in de kosten lopen. tip

8

Reportage

Laders voor onze telefoons en tablets vinden we in bijna elk huis. Het verrassende is dat ze energie blijven verbruiken, zelfs als er geen apparaat aan gekoppeld is.

Er zijn een paar apparaten die erom bekend staan dat ze meer energie verspillen dan je zou verwachten. Hier volgt een lijstje van de top drie grootste stiekeme energieverbruikers in je huis en tips over hoe je op hun verbruik kunt besparen.

Opladers Laders voor onze telefoons en tablets vinden we in bijna elk huis.

Het verrassende is dat ze energie blijven verbruiken, zelfs als er geen apparaat aan gekoppeld is. Als je al die laders die je thuis hebt bij elkaar optelt, kan dat aardig in de papieren lopen.

Wat kun je eraan doen? Probeer eens om laders uit het stopcontact te halen als je ze niet gebruikt. Een andere optie is een slimme stekker die automatisch de stroom afsluit als je apparaat vol is.

De stand-by valstrik Het is een misverstand te denken dat apparaten geen energie verbruiken als ze uit staan. Veel elektronica, zoals je tv en spelcomputer, gebruiken nog steeds een beetje stroom als ze in stand-by staan. Een simpel lampje kan al aangeven dat er stroom wordt verbruikt. Door stekkers uit het stopcontact te halen wanneer je ze niet gebruikt, kun je flink besparen, zeker als je op vakantie gaat of voor langere tijd van huis bent. Een stekkerdoos met schakelaar kan ook handig zijn om alles in één keer uit te zetten.

Modems en routers De apparaten die ons van internet voorzien, zijn ook grote sluipverbruikers. Ze moeten altijd aan blijven staan voor een goede verbinding, maar dat betekent dat ze ook constant energie gebruiken.

Het is niet handig om je modem of router steeds uit te zetten. Wat je wel kunt doen, is ze uitzetten als je ze niet nodig hebt, bijvoorbeeld ’s nachts of overdag als er niemand thuis is. Je kunt ook overwegen om te investeren in nieuwere, energie-efficiënte modellen.

Tips om sluipverbruik te beperken Het is meestal niet zo lastig om sluipverbruik aan te pakken. Met wat aandacht en kleine veranderingen in je routine kun je al verschil maken. Hier zijn wat tips: • • • • •

Kies voor energiezuinige apparaten als je nieuwe koopt.

Gebruik stekkerdozen met een aan- en uitknop om meerdere apparaten tegelijk uit te zetten.

Trek stekkers uit het stopcontact als je voor een langere tijd weg bent.

Slimme technologieën zoals slimme stekkers en energiemeters kunnen je helpen om het energieverbruik te volgen.

Sluipverbruik lijkt misschien onschuldig, maar het kan een grote impact hebben op je energierekening. Door bewuste keuzes te maken en met eenvoudige aanpassingen kun je de verspilling van energie terugdringen en zo op de lange termijn besparen. ■

9 tip

DOE MEE & WIN

WINACTIEs!

KANS MAKEN OP DEZE PRODUCTEN? Mail de code naar winactie@tip-magazine.nl.

Reacties dienen voor 18 maart 2024 binnen te zijn.

Winnaars ontvangen automatisch bericht.

Normandië, juni '44 07:

Daniel Ricciardo

Juni 1944. De geallieerden lanceren een groots offensief in Normandië om Europa definitief van de nazi's te verlossen. Het begin van D-day. Normandië, juni '44 is een reeks van 10 delen. Elk album bevat een uitvoerig historisch dossier.

In dit boek duikt F1-journalist Noël Ummels in de vele pieken en dalen van Daniel Ricciardo's racecarrière. Van zijn beginjaren op de karts tot zijn debuut in de Formule 1, van zijn doorbraak bij Red Bull tot de teleurstellende jaren daarna. Met alle mentale ups en downs die hij doormaakt.

Vanaf 15 maart te koop

Vanaf 5 maart te koop

De slag bij Cherbourg

BOEK code: slag

BOEK code: daniel

Onderstroom

Leeuw

Door de gewelddadige dood van haar dochter Insa is Hesters leven vrijwel volledig verwoest, haar huwelijk gestrand en haar zeilschool in financiële moeilijkheden geraakt. Als na twee jaar alle cursussen eindelijk weer zijn volgeboekt, wordt er in de buurt een meisje vermoord en een tweede zwaar verwond en begint Hester te vermoeden dat Insa’s moordenaar is teruggekeerd.

Of nooit is weggeweest…

De zinderende nieuwe Bennie Griessel-thriller van de Zuid-Afrikaanse meesterschrijver Deon Meyer.

Een jonge vrouw verdwijnt spoorloos na een fietstocht op Stellenbosch Mountain. De man die later haar lichaam vindt, vertelt de politie dat hij denkt dat ze door een luipaard gedood is. Inspecteurs Bennie Griessel en Vaughn Cupido vragen zich af of dit echt zo is…

Vanaf 21 maart te koop

BOEK code: stroom

Vanaf 12 maart te koop

BOEK code: leeuw

Rode winter

Verliefd in het voorjaar

In 1985 stort een F117 neer in de woestijn van Nevada. Tegelijkertijd neemt in Oost-Berlijn een mysterieuze figuur contact op met de CIA met een spectaculair voorstel: de spionageplannen van zijn regering in ruil voor politiek asiel. Het is een aanbod dat haast te mooi is om waar te zijn, en dus zal Jack Ryan naar de andere kant van de Berlijnse Muur moeten gaan om uit te vinden of de overloper de waarheid spreekt.

Hotelmagnaat Blake Cocharan wil uitsluitend het beste voor zijn hotels. Maar dan blijkt dat Summer Lyndon net zo verleidelijk is als de desserts die ze maakt…

Carlo Franconi is een van de topchefs van Italië, en publiciteitsagent Juliet Trent moet een bestseller maken van zijn kookboek. Al is het natuurlijk níét de bedoeling dat ze zelf begint te watertanden zodra ze hem ziet! Twee zonnige verhalen voor een lente vol liefde.

Vanaf 5 maart te koop tip

10

boek code: winter

Vanaf 6 maart te koop

boek code: Verliefd

DOE MEE & WIN

Lessen voor het leven

Maar verder gaat het goed met me

Hoe kunnen we op een andere manier nadenken over de universele thema’s in het leven: liefde, verlies, succes, mislukking, hoop, spijt, leven, dood. Psychiater Phil Stutz heeft zijn hele leven nagedacht over deze grote uitdagingen waarmee we allemaal worden geconfronteerd.

Lessen voor het leven brengt de conclusies waartoe hij is gekomen nu voor iedereen binnen handbereik.

Maggies huwelijk is 608 dagen nadat het is begonnen gestrand, maar verder gaat het goed met haar. Natuurlijk is ze voor het eerst in haar leven alleen, kan ze haar huur niet betalen en schiet haar masterscriptie totaal niet op… Toch is ze vastberaden om haar nieuwe status als Verrassend Jong Gescheidene© te omarmen.

Nu te koop

Nu te koop

BOEK code: les

BOEK code: goed

De perfecte zoon

Grixx Powerbank PD 20.000mAh

Erika heeft een perfect gezin, totdat er op een avond twee rechercheurs op haar stoep staan. Een middelbare scholiere is vermist. En Erika’s tienerzoon is de laatste die het meisje levend zag. Erika heeft altijd iets duisters gezien in haar ogenschijnlijk perfecte zoon.

Ben je samen een weekendje weg en wil je allebei opladen? Dan is deze Grixx Powerbank PD 20.000mAh een ideale reisgenoot. Hij laadt razendsnel, efficiënt en als het nodig is 3 apparaten tegelijk. On-the-go-energie in compact zakformaat.

Te koop via www.grixx.eu

Vanaf 1 maart te koop

BOEK code: perfect

code: power

Theebox Opkikkertje van Mystery Cards Een theebox met maar liefst 50 verschillende theesmaken. Met een speciale wenskaart ‘Opkikkertje’ waaraan je een persoonlijke (video) boodschap kunt koppelen. Het ideale cadeau voor iemand die een hart onder de riem verdient.

Nu te koop via mystery-cards.nl

code: thee

Bellenblaasmachine Met deze Bellenblaas Bazooka schiet je in één keer honderden bellen de lucht in. De bellenblaasmachine heeft 69 schietgaten en zorgt dankzij de LED-verlichting voor een spectaculair effect. De Bazooka is gemaakt van stevig kunststof en kan makkelijk tegen een stootje.

Nu te koop via Bol.com

Emerio PO-115985 Pizzarette Het alternatief voor gourmetten en/of fondue en leuk voor het hele gezin. Voor maximaal 4 mini pizza's met een doorsnede van circa 11 centimeter (inclusief deeg uitsteekvorm).

Het vocht wordt geabsorbeerd door de handgemaakte terracotta koepel en daardoor ontstaat een heerlijk krokante pizza. De bovenste en onderste verwarmingselementen maken de pizza knapperig van onderen en de kaas smelt er mooi bovenop.

De mini pizza wordt vers en direct aan tafel naar eigen wens belegd en direct in de oven geschoven. Na circa 8 minuten is de pizza klaar om van te genieten. Een absolute topper voor een kinderfeestje, een avond met vrienden of een familiebijeenkomst.

code: bel

Nu te koop

code: pizza 11 tip

DOE MEE & WIN

Warhorse One De helikopter van NAVY SEAL Richard wordt neergeschoten boven Afghanistan door Taliban troepen. Als enige overlevende moet hij door de wildernis in veiligheid zien te komen, met de vijand op de hielen. Zijn levensgevaarlijke tocht krijgt een onverwachte wending, wanneer hij in een ontplofte auto, tussen de lichamen van haar ouders, de achtjarige Zoë vindt. Nu moet Richard niet alleen voor zijn eigen leven vechten, maar ook dat van het heftig getraumatiseerde meisje.

Warhorse One is een geslaagde actiefilm. Het acteerwerk is in orde en hoofdrolspeler Johnny Strong zit prima in zijn coole rol. Een aanrader.

DVd code: one

Vanaf 5 maart te koop

The Hunger Games

The Ballad Of Songbirds & Snakes

Mini Football Game Mini tafel voetbal voor elke leeftijd! Ben je op zoek naar een ideaal cadeau? Iets wat je niet in winkels kan vinden? Een spelletje dat geschikt is voor jong en oud? Dan moet je de Mini Football Game nu proberen!

Zeg vaarwel tegen saaie spelletjes! De Mini Football Game is een leuk interactief voetbalspelletje voor het hele gezin!

Je kunt het overal meenemen, omdat het erg compact is en makkelijk draagbaar is. Speel met vrienden, broers, zussen of je ouders. Geniet van een leuke tijd met de hele familie!

Nu te koop tip

12

code: mini

In het vijfde en laatste deel van de After-serie worstelt Hardin om verder te gaan met zijn leven. Geplaagd door een writer’s block en liefdesverdriet, reist Hardin naar Portugal op zoek naar een vrouw die hij in het verleden heeft gekwetst – en om zichzelf te vinden.

Er is namelijk een eind gekomen aan de tijdloze romance tussen Hardin en Tessa. Jaren later werkt Hardin aan een nieuw boek, maar hij worstelt om het af te maken. Als hij te horen krijgt dat ene Natalie Kingsley, iemand die hij pijn heeft gedaan, in Lissabon is, besluit Hardin haar op te zoeken om het goed te maken. Tegelijkertijd is hij er kapot van dat Tessa niet bij hem wil zijn en verder wil gaan met haar leven.

Vanaf 22 maart te koop

Code: games dvd of games bluray

DOE MEE & WIN

nieuw in de bioscoop

Beestenboel Aan Boord We volgen twee onafscheidelijke muizen: Vini en Tito. Als de regen komt, gaan Vini en Tito de ark binnen en vermijden ze samen een confrontatie tussen carnivoren en planteneters.

Met liedjes van de wereldberoemde dichter Vinicius de Moraus proberen ze de sfeer positief te houden zodat alle dieren de 40 dagen en 40 nachten overleven.

Nu in de bioscoop

2 BioscoopkaartEN code: beest

Land of Bad

‘Het enige ‘Het ‘Hetenige enige wat de dieren watde dedieren dieren wat hebben zijn hebbenzijn zijn hebben wij’ wij’ wij’ Ontdek hoe jouw idealen kunnen Ontdek hoe jouw idealen kunnen Ontdek hoe jouw idealen kunnen voortleven op toegift.nl voortleven toegift voortleven opop toegift .nl .nl

13 tip

Reportage

Beeld: Shutterstock.com

Oud brood kun je heel goed omtoveren tot een nieuwe pizzabodem. Beleg het oude brood met de ingrediënten die jij op een pizza zou willen en stop hem in de oven.

tip

14

Reportage

Dit kun je allemaal doen met oud brood

Wist je dat we per persoon zo’n 3 boterhammen per week van de afvalbak kunnen redden? Dat zijn ruim 60 miljoen boterhammen per week in heel Nederland. Dus vries je brood in en maak van het oude brood wat lekkers. Want elke boterham is het waard om op te eten, toch?

Brood dat al langer ligt, wordt vaak weggegooid. Het is taai en droog en dus niet meer lekker om te eten met de lunch of het ontbijt. Maar weggooien is zonde én natuurlijk voedselverspilling. Als alternatief vind je hieronder 7 leuke en lekkere oplossingen voor je restjes oud brood.

1. Paneermeel Vooral als je brood erg hard en droog is geworden, kun je er heel gemakkelijk je eigen paneermeel van maken. Gewoon even fijn kruimelen en bewaren in een bakje.

2. Wentelteefjes Dit is misschien wel de bekendste oplossing voor oudbakken brood. Wentelteefjes zorgen voor een superlekker ontbijt of lekkere lunch en geven je oude brood een tweede leven.

Klop hiervoor wat eieren los in een scheutje melk en doop hier je sneetjes brood even in. Niet te lang, anders valt het brood al snel uit elkaar. Bak hem vervolgens goudbruin in de pan en strooi er suiker en kaneel overheen. Eet smakelijk!

3. Croutons Van oud brood kun je ook heel makkelijk croutons maken.

Lekker voor in de soep of in een salade! Hiervoor hoef je alleen het brood in blokjes te snijden, het te besprenkelen met olie en eventueel wat knoflook of kruiden die je lekker vindt.

Vervolgens bak je ze ongeveer 20 minuten in de oven op 160 graden. Vergeet ze niet halverwege even om te draaien.

4. Tosti’s Een tosti wordt eigenlijk toch altijd al lekker krokant, dus waarom kan je dit dan niet doen met brood dat al krokant is.

Het maakt voor het eindresultaat geen verschil. Beleg je oude brood met een plak kaas en ham – of wat je zelf lekker vindt – en bakken maar! Dit kan zowel in een tosti-ijzer als in een koekenpan.

5. Panzanella Panzanella is een Toscaans recept en is in feite een salade met grote croutons. Het enige verschil met croutons is dat de broodstukjes groter zijn bij panzanella. Je scheurt dus heel makkelijk gewoon het oude brood in stukjes, stopt ze in de oven en strooit ze over de salade heen.

6. Pizza maken Oud brood kun je heel goed omtoveren tot een nieuwe pizzabodem. Beleg het oude brood met de ingrediënten die jij op een pizza zou willen en stop hem in de oven. Lekker, crunchy en je hebt helemaal zelf in de hand wat je erop doet.

7. Broodpudding Het klinkt misschien wat gek, maar met restjes oud brood kun je een heel lekkere broodpudding – of 'bodding' – maken. Dit doe je met melk, boter en bijvoorbeeld appel en geraspte kokos. De opties zijn eindeloos. Lekker als toetje bijvoorbeeld! ■

15 tip

Reportage

10 Tips om meer te bewegen

Beeld: Shutterstock.com

Bewegen is heel belangrijk voor de gezondheid. Het vermindert stress en is goed voor de weerstand. Toch kan het lastig zijn om voldoende te bewegen. Hieronder 10 tips om in jouw dagelijkse leven meer te bewegen.

tip

16

Reportage

Woon of werk je op een hoge verdieping?

Stap dan een paar verdiepingen eerder uit de lift en neem vanaf daar de trap.

Alle beetjes helpen!

1. Houd bij hoeveel stappen je zet

4. Loop een rondje tijdens de lunchpauze

Weet je hoeveel je beweegt op een dag? Dit kun je meten met een stappenteller of een app op jouw telefoon.

Stel een doel. Bijvoorbeeld elke dag minstens 6.000 stappen zetten. Lukt dit? Probeer dan een week 8.000 stappen per dag, en daarna 10.000 stappen. Een doel behalen motiveert meestal om meer te bewegen.

Pak tijdens de pauze een boterham en ga een stuk wandelen. Buiten bewegen in de frisse lucht is extra gezond.

2. Ga lopend of fietsend naar jouw bestemming We pakken al gauw de auto om ergens heen te gaan. Probeer dit af te wisselen met lopen en fietsen. Wandel bijvoorbeeld naar de supermarkt.

3. Neem de trap in plaats van de lift Woon of werk je op een hoge verdieping? Stap dan een paar verdiepingen eerder uit de lift en neem vanaf daar de trap. Alle beetjes helpen!

5. Parkeer verder weg en loop het laatste stukje naar jouw bestemming Gaat je toch met de auto naar het werk? Parkeer dan een paar straten verderop, dan kun je het laatste stukje lopen. Ga je met het OV? Stap dan een halte eerder uit.

6. Combineer een overleg / telefoontje met een wandeling Moet je overleggen of bellen? Soms kan dit ook buiten. Zo sla je 3 vliegen in 1 klap!

7. Loop elke ochtend en/of avond een rondje Begin de dag fris met een korte wandeling. Of kies voor een avondwandeling

met jouw partner of een vriend(in). Niet alleen gezond, maar ook gezellig!

8. Ga klussen of schoonmaken Wil je meer bewegen maar moet je nog klussen of schoonmaken? Geen probleem, klussen en schoonmaken zijn ook activiteiten waarbij je veel beweegt.

9. Speel met jouw kinderen Ga een keertje met jouw kinderen mee buiten spelen. Bijvoorbeeld een potje voetbal of tikkertje. Leuk voor de kinderen en goed voor jouw bewegingsdoel!

10. Maak met vrienden en familie actievere afspraken In plaats van thuis bijkletsen, kun je net zo makkelijk gaan wandelen of fietsen.

Wissel de activiteiten af zodat het leuk blijft. ■

17 tip

Reportage

15 Verbijsterende weetjes over

onweer

Waarom zou je voor Netflix gaan als de lucht je de beste drama's gratis geeft? Maak je klaar voor een diepe duik in de wereld van bliksem en donder!

We hebben 15 dondersgoede weetjes voor je verzameld, maar eerst willen we weten hoe onweer ontstaat.

tip

18

Reportage Onweer ontstaat uit onweerswolken, ook bekend als cumulonimbuswolken. Deze wolken vormen zich vaak als warme, vochtige lucht opstijgt en afkoelt in de hogere, koudere delen van de atmosfeer. Als die warme lucht stijgt, condenseert de vochtigheid en vormt wolken en neerslag. Hoe meer energie (in de vorm van warmte en vocht) de lucht heeft, hoe groter de kans dat er onweerswolken ontstaan.

Binnen in de onweerswolk gebeurt er van alles. Waterdruppels, ijsdeeltjes en luchtdeeltjes botsen met elkaar en creëren elektrische ladingen. Uiteindelijk wordt de lading zo groot dat het tot een ontlading komt in de vorm van bliksem, en voilà: je hebt onweer. De knallende donder is de auditieve handtekening van het onweer. Dit geluid ontstaat doordat de bliksem de lucht zo snel verwarmt dat het uitzet en een schokgolf creëert.

Dus, in het kort: warme, vochtige lucht + stijgende luchtstromen + botsende deeltjes = onweer!

Tijd voor de 15 weetjes.

1. Lichtsnelheid bliksem Bliksemflitsen gaan als de bliksem! Letterlijk. Ze razen door de lucht met een verbijsterende snelheid van ongeveer 160.000 kilometer per uur.

2. Donder, de grumpy cat van onweer De donder is niets meer dan de stem van de bliksem. Het geluid ontstaat omdat de lucht zo snel uitzet door de hitte van de bliksem dat het een schokgolf vormt.

3. Regenboogflitsen: Terwijl we vaak denken aan bliksem als een witte flits die de lucht doorklieft, kan het eigenlijk een breed scala aan kleuren aannemen. Hier zijn enkele van de kleuren die bliksem kan vertonen: Wit: Dit is de meest voorkomende kleur voor bliksem. Witte bliksemflitsen zijn helder en verlichten de hemel op indrukwekkende wijze.

Blauw: Soms lijkt bliksem een prachtige blauwe tint te hebben. Dit komt door de manier waarop de lucht de blauwe golflengten van het licht verstrooit tijdens een onweersbui.

Rood: Rode bliksem is zeldzaam maar adembenemend. Het kan lijken alsof de

lucht in vuur en vlam staat.

Paars: Een nog zeldzamere verschijning is paarse bliksem. Deze kleur ontstaat door complexe chemische reacties in de lucht tijdens een blikseminslag.

De kleur van bliksem hangt af van verschillende factoren, waaronder de samenstelling van de lucht, de temperatuur en de aanwezigheid van chemische elementen in de atmosfeer.

Kleuren kunnen ook worden beïnvloed door de manier waarop licht wordt verstrooid in de regen- of hageldeeltjes die vaak in onweerswolken voorkomen.

Regenboogflitsen maken onweer niet alleen indrukwekkend vanwege hun kracht, maar ook vanwege hun schoonheid. Het is alsof de lucht een kunstenaar is die met kleuren speelt, een palet van tinten op het donkere doek van een onweersbui werpt.

4. Positieve of negatieve energie Onweer is als een gigantische elektrische symfonie, en bliksem is het opvallende instrument dat de hoofdrol speelt.

Maar wist je dat er in deze hemelse orkestbak twee verschillende partituren worden gespeeld? Er zijn twee soorten bliksem: positieve en negatieve. Terwijl de negatieve variant de meest voorkomende is, heeft de positieve bliksem een aura van zeldzaamheid en kracht om zich heen.

Negatieve Bliksem: Negatieve bliksem treedt op wanneer negatieve elektrische ladingen in de wolk naar de grond schieten. Het is als de ‘standaard’ bliksem, en het kan behoorlijk indrukwekkend zijn, maar wacht maar tot je de positieve variant ontmoet.

Positieve Bliksem: Als het toeslaat, doet het dat met een knal. Het ontstaat wanneer positieve ladingen op de grond zich vermengen met negatieve ladingen in de wolken. Hierdoor ontstaat een krachtige bliksem die vaak veel verder kan reiken dan zijn negatieve tegenhanger. Het is als de ‘supercharged’ versie van bliksem, indrukwekkend en krachtig.

5. De Fulmineerder Fulmineren is niet alleen voor boze bazen. Fulmineren van bliksem betekent dat de bliksem vanaf de grond omhoog schiet naar de lucht. In plaats van van boven naar beneden te gaan, lijkt het

19 tip

Reportage

alsof de bliksem zegt: “Ik laat me niet zomaar naar beneden leiden, ik ga de andere kant op!” Dit fenomeen is een krachtige uiting van elektrische energie in de atmosfeer.

6. Bliksemheet Eén enkele bliksemschicht kan temperaturen bereiken die vijf keer heter zijn dan het oppervlak van de zon.

29.726,85 graden celsius, dat is pas heet!

7. Waarom onweer liever ‘s middags en ‘s avonds op het toneel verschijnt Wist je dat onweer vaak ‘s middags of ‘s avonds lijkt voor te komen? Dat komt omdat onweersbuien vaak warme en vochtige lucht nodig hebben om te ontstaan en te gedijen. Overdag wordt de aarde verwarmd door de zon, waardoor de temperatuur stijgt en warme lucht stijgt op. Deze opstijgende lucht kan vocht uit de grond oppikken en stijgt snel op, waardoor het een ideale omgeving creëert voor het ontstaan van onweersbuien.

8. Stikstofknal Bliksem kan stikstof in de lucht omzetten in stikstofoxiden. Dit heeft een positieve rol bij het beschermen van onze ozonlaag. Dus, onweer helpt ons zonder dat we het doorhebben!

Beeld: Shutterstock.com

9. Nieuwe liefde in de lucht Vreemd maar waar, onweer wordt vaak geassocieerd met het ontstaan van nieuwe liefdesrelaties. Misschien is het de romantische sfeer van flitsende lichten en luide knallen die harten sneller doet kloppen. Als de regen valt en de bliksem flitst, lijken mensen zich dichter tot elkaar aangetrokken te voelen. Het is alsof onweer een soort natuurlijk afrodisiacum is, dat de vonken niet alleen in de lucht, maar ook tussen mensen doet overslaan. Dus, als je op tip

20

zoek bent naar liefde, vergeet dan de datingsites en ga gewoon naar buiten tijdens een onweersbui!

10. Bliksem en zand Als bliksem inslaat op zand, kan het zand zo snel smelten dat het glas wordt. Dit fenomeen heet fulguriet en ziet eruit als een vertakte, glazen structuur.

11. Bliksem op andere planeten Jawel, niet alleen de aarde heeft een lichtshow. Op Jupiter en Saturnus komen gigantische bliksemstormen voor, en die zijn zelfs veel sterker dan wat we hier gewend zijn.

12. Vliegtuig-proof Je zou denken dat vliegtuigen superkwetsbaar zijn voor bliksem, maar ze zijn eigenlijk ontworpen om het te weerstaan. Ze worden vaak geraakt, maar omdat ze zo goed geïsoleerd zijn, blijven ze veilig.

13. Ball Lightning Soms zie je bliksem niet als een flits, maar als een gloeiende bal die door de lucht zweeft. Dit fenomeen wordt ‘bolbliksem’ genoemd en is nog steeds een groot mysterie voor wetenschappers.

14. Wereldrecord Het wereldrecord voor de langste waargenomen bliksemflits staat op 770 kilometer! Deze monsterflits vond plaats in Brazilië.

15. Zesde zintuig Sommige dieren lijken een soort zesde zintuig te hebben voor naderend onweer en de bliksem die daarbij hoort.

Honden bijvoorbeeld kunnen onrustig worden voordat het gaat onweren, en koeien gaan vaak dicht bij elkaar staan.

Wetenschappers denken dat dieren veranderingen in luchtdruk of het elektrische veld kunnen voelen. Zo passen ze zich aan om veilig te blijven tijdens de storm.

Reportage

Hoe bereken je de afstand tot een blikseminslag?

Onweer, dat natuurlijke spektakel vol flitsen en knallen, heeft altijd al een mix van ontzag en nieuwsgierigheid opgeroepen. Eén van de fascinerende aspecten van onweer is het vermogen om de afstand tot een blikseminslag te berekenen. Het klinkt als een magische truc, maar eigenlijk is het gewoon pure wetenschap.

Tel de seconden tussen bliksem en donder: Zodra je de bliksem ziet, begin met het tellen van de seconden totdat je de donder hoort. Houd een stopwatch of je smartphone klaar om de tijd nauwkeurig te meten.

Gebruik de snelheid van geluid: Geluid reist door de lucht met een snelheid van ongeveer 343 meter per seconde (bij normale temperatuur en druk op zeeniveau). Dit is ongeveer 1.225 kilometer per uur.

Bereken de afstand: De afstand tot de blikseminslag is gelijk aan de tijd (in seconden) tussen bliksem en donder, gedeeld door 3. Dit is omdat geluid 1 kilometer aflegt in ongeveer 3 seconden. Afstand (in kilometers) = Tijd (in seconden) tussen bliksem en donder / 3.

Bijvoorbeeld, als je de bliksemflits ziet en 9 seconden later de donder hoort, dan is de afstand tot de blikseminslag: Afstand = 9 seconden / 3 = 3 kilometer.

Dus, de bliksem is ongeveer 3 kilometer van jou verwijderd.

Onweer: het is niet alleen een flitsende show, maar ook een bron van fascinerende weetjes en fenomenen. Van regenboogflitsen tot liefde in de lucht, Moeder Natuur weet wel hoe ze ons aan de buis gekluisterd moet houden. Dus de volgende keer dat je een bliksemflits ziet, denk dan aan al die donders interessante dingen die je nu weet. En wie weet, misschien ontmoet je de liefde van je leven tijdens de volgende plensbui!

Als de regen valt en de bliksem flitst, lijken mensen zich dichter tot elkaar aangetrokken te voelen. Het is alsof onweer een soort natuurlijk afrodisiacum is, dat de vonken niet alleen in de lucht, maar ook tussen mensen doet overslaan.

21 tip

Autowereld DEZE PAGINA'S WORDEN MOGELIJK GEMAAKT DOOR AUTOWERELD.COM

autotest

Zo kan een Duitse EV nog altijd winnen van een Chinese

Zijn elektrische auto’s uit Europa nog wel opgewassen tegen de betaalbare stekkerauto’s uit China? Die kwestie tackelen we in het klein door de nieuwe Opel Astra Electric te vergelijken met de MG4 Electric.

De Opel heeft een zware kluif aan de MG, want hij beschikt over minder paardenkrachten en kilowatturen. Toch wint hij de test. De Opel scoort punten met zijn simpele bediening, de uitgebreidere veiligheidsuitrusting en het materiaalgebruik. De rijhulpsystemen van de MG verdienen verdere finetuning. Zo is de rijstrookassistent veel te streng. In de Astra werkt dit systeem veel soepeler. tip

22

Wat de aandrijflijn betreft, maken MG en Opel totaal verschillende keuzes. Bij de Astra zit de elektromotor in de neus van de auto en worden de voorwielen aangedreven. Het maximale vermogen van 156 pk schopt het klinkerpatroon in de straat niet in de war, maar zorgt wel voor een soepele en zelfverzekerde acceleratie. Zijn topsnelheid bedraagt 170 km/h en dat maakt de Opel sneller dan veel andere betaalbare EV’s. De

MG4 kan hem met zijn begrensde topsnelheid van 160 km/h sowieso niet bijhouden.

Betere stoelen, stillere cabine Op het gebied van rijcomfort weet de Astra maar net te winnen van de MG4.

Dat is voor een deel te danken aan de betere stoelen, die meer zijdelingse steun bieden en comfortabeler gevormd zijn. Bovendien is het stiller aan

autowereld

boord van de Opel en dat draagt ook bij aan een aangename rijervaring.

We merken trouwens bij beide auto’s dat de voorwielen veel comfortabeler geveerd zijn dan de achterwielen, die rollen nogal koppig achter de rest aan.

Je hoeft de prijslijsten niet af te speuren naar adaptieve schokdempers, want dergelijke comfortverhogende middelen zijn niet leverbaar.

In beide auto’s voelt de besturing prettig aan: behoorlijk direct en met voldoende feedback

De Astra Electric is het zuinigst Kijken we naar het stroomverbruik, dan blijkt de Opel het zuinigst. En dat heeft-ie nodig ook, want zijn batterij is ruim tien kilowattuur kleiner. Van de opgegeven 54 kWh staat 50,8 kWh tot je beschikking. Bij de MG4 met 64 kWh is dat 61,7 kWh. Door het verschil in verbruik, komt het erop neer dat je met beide auto’s ruim 300 kilometer kunt afleggen.

Opel voorziet de elektrische Astra trouwens standaard van een warmtepomp, terwijl MG zo’n energiezuinige verwarming reserveert voor de drie duurste uitvoeringen (Luxury, Trophy Extended Range en XPower).

Opel Astra Electric

Focus op rijveiligheid In beide auto’s voelt de besturing prettig aan: behoorlijk direct en met voldoende feedback. In combinatie met de soepele acceleratie maakt dat elektrisch rijden leuk. De Astra klokt bovendien de snelste rondetijd, remt het krachtigst en biedt een hoge mate van rijveiligheid.

Conclusie Hij moest er hard voor knokken, maar de Opel Astra Electric wint zijn eerste vergelijkende test. Hij biedt het beste totaalplaatje en wij zijn vooral gecharmeerd van de eenvoudige bediening en de stille cabine. Zijn accupakket is eigenlijk aan de kleine kant, maar dankzij de zuinige elektromotor kom je toch 300 kilometer op een acculading stroom. Maar MG zit niet stil. En daarover lees je een andere keer meer.

MG4 Electric

Kijk voor meer autonieuws op autowereld.com ■

23 tip

Tekst: Carlo Willemsen

Reportage

tip

24

Reportage

Magie en humor Steven Kazàn krijgt de lachers op zijn hand ‘Super Magic!’ Zo heet de huidige theatertour van Steven Kazàn en zijn wederhelft Jamie. Onlangs deed het tweetal Dorpshuis Swanla in Zevenhuizen aan. En Tip Magazine was erbij.

Steven Kazàn stond vorig jaar al met een groot interview in dit tijdschrift.

Daarom zijn we voorafgaand aan zijn show in Zevenhuizen welkom in zijn kleedkamer, waar de 10-jarige Milan een meet and greet heeft met zijn favoriete goochelaar.

Steven en Jamie timmeren de laatste jaren behoorlijk aan de weg. Dat begon allemaal in het coronatijdperk, toen het duo furore maakte met allerlei grappige filmpjes op internet, die stuk voor stuk

viraal gingen. Het resulteerde in een eigen humoristisch tv-programma op NPO Zapp, genaamd ‘Steven & Jamie Kazàn - Road to Vegas’, dat onlangs nog een Televizier-Ring won. “Wat een leuke avond was dat,” denkt Jamie in de kleedkamer met een glimlach aan dit hoogtepunt terug. “En ook zo bizar.

Wij die een Televizier-Ring winnen. Dat maak je niet elke dag mee.”

Relaxed Wat direct opvalt in de kleedkamer van Steven en Jamie, een half uur voordat de show begint, is hoe relaxed het echtpaar in het leven staat. Totaal geen spanning, maar heel gezellig kletsend met Milan en zijn ouders. Over gamen, vakanties en tal van andere zaken. Het showbizzkoppel lijkt zich nergens druk om te maken. Pas als de show bijna gaat beginnen, zoeken de gasten hun plekje in de zaal op en maken Steven en Jamie zich klaar.

Wie naar een optreden van Steven Kazàn gaat, weet wat hij kan verwachten. De goochelaar mixt zijn trucs met de nodige humor en gespeelde onhandigheid. Daarnaast heeft hij heel veel interactie met het publiek, waarin zijn gevoel voor improvisatie goed tot zijn recht komt. Steven heeft sowieso de lach aan zijn kont hangen. Zijn komische timing is cabaret waardig, net als alle flauwe (woord)grappen die hij maakt. Zo flauw dat het juist heel grappig is (“Ik word heel vaak vergeleken met Hans Klok. Laatst nog, toen een vrouw tegen me zei: vergeleken met Hans Klok ben jij echt heel slecht.”)

De chemie tussen hem en Jamie, die de boel aan elkaar praat en soms ook als aangever fungeert, is net als in hun YouTube-filmpjes groot.

Vingervlugheid Tijdens ‘Super Magic!’ worden kinderen en een papa en een mama naar voren gehaald om te assisteren bij een truc. En ja, ook dan valt er veel te lachen. Maar wat je door de gespeelde onhandigheid, waarin trucs vaak bewust (lijken te ) mislukken, bijna zou vergeten, is dat Steven Kazàn in werkelijkheid een heel goede goochelaar is. En extreem vingervlug.

Ook dat laat hij in ‘Super Magic!’ zien.

Die combinatie, humor en sterke trucs, zorgt voor een zeer vermakelijke show, waarbij ouders en kinderen het volle uur met een glimlach op het gezicht zitten te kijken en na afloop met een goed gevoel de zaal verlaten.

De meeste bezoekers blijven na de show nog even hangen in de foyer van het Dorpshuis, waar Steven en Jamie uitgebreid met alle kinderen op de foto gaan.

Ook hier alom vrolijkheid en lachende gezichten. Tot slot vragen we nog aan Steven wat de toekomst voor hem en Jamie in petto heeft. Komt er nog een derde seizoen van ‘Road to Vegas’?

“Nee, dat is klaar,” laat hij weten, “maar er komt waarschijnlijk wel nog een ander tv-programma.” Ook qua shows zijn er nu al nieuwe plannen. “Bij de volgende tour gaan we naar grotere theaters,” aldus Jamie. “We hadden niet verwacht dat de kaartverkoop voor ‘Super Magic!’ zo hard zou gaan, dus we durven straks wel iets groter te denken.” ■

25 tip

game

REVIEW - PRINCE OF PERSIA: THE LOST CROWN

Een mooie comeback

Dertien jaar geleden leek de laatste korrel zand uit de hourglass of time verdwenen te zijn en het viel stil rondom de befaamde Prince of Persia franchise. Ubisoft heeft nu de zandloper omgedraaid en blaast de serie nieuw leven in met een compleet nieuw avontuur. Of dit een zoethoudertje is tot de Sands of Time Remake of een volwaardige nieuwe manier is om de tijd te vergeten, lees je in deze Review.

In de dertien jaar dat Prince of Persia weg is geweest, is er veel gebeurd in de wereld. Er zijn nieuwe consoles met vele malen meer kracht aan boord. Gamers eisen bovendien meer van games en er zijn ook nog eens talloze nieuwe succesvolle franchises uitgekomen zoals Assassin’s Creed die uit dezelfde stal komt als de prins. tip

26

Hoe kom je dan succesvol terug als gamefranchise die al in 1989 begon om uiteindelijk begin 2000 de kroon als actiegame op te eisen met een aantal games? Simpel: door terug te keren naar de basis en dit als een huis neer te zetten. Ubisoft heeft met Prince of Persia The Lost Crown de tweedimensionale speelstijl uit de eerste twee

delen gepakt en die naar 2023 getild om een compleet nieuw verhaal te vertellen.

Een nieuwe prins, een nieuw verhaal?

Terwijl de prins uit Sands of Time wacht tot hij weer in actie mag komen, maken we alvast kennis met Perzië in een nieuw verhaal. Het land is constant

game

The Lost Crown is namelijk een 2,5 dimensionale metroidvania die een beetje aanvoelt als Metroid Dread, maar dan in Prince of Persia-stijl in gevaar, maar gelukkig wordt het beschermd door een groep van zeven elitestrijders genaamd The Immortals.

In naam van de koningin redden ze Perzië van een nieuwe dreiging, maar dan wordt ineens de prins ontvoerd.

Samen met de andere Immortals ga jij, Sargon, op pad naar de mysterieuze Mount Qaf om de prins te redden. Tot zover het redelijk oppervlakkige verhaal van de ontvoerde prins en het reddingsteam.

Mount Qaf is alleen niet zomaar een plek. De tijd stroomt er namelijk niet lineair en er gebeuren vreemde dingen die niet alleen het verhaal interessant houden, maar je soms ook flinke stukken laten rennen.

Ontdek je plekje The Lost Crown is namelijk een 2,5 dimensionale metroidvania die een bee tje aanvoelt als Metroid Dread, maar dan in Prince of Persia-stijl. Je slingert aan vlaggenstokken, rent tegen muren

op en overbrugt allerlei platformen om verder te komen. Het zijn allemaal skills die je vanaf het eerste moment al op zak hebt.

Maar de wereld werpt je ook allerlei blokkades op die je alleen met een specifieke vaardigheid kunt overbruggen. Denk aan onzichtbare platformen, mechanismes die geactiveerd moeten worden en enorme kloven die je moet overbruggen.

De vaardigheden die je nodig hebt, zoals een air dash en verschillende andere Time Powers die de wereld verbergt, moet je gedurende het negen hoofdstukken tellende avontuur van ruim 25 uur helemaal zelf zoeken door de wereld te verkennen. Deze dingen krijg je natuurlijk niet zomaar aangereikt, daar moet je soms flink voor knokken.

Een verstoorde balans De wereld herbergt namelijk talloze vijanden zoals soldaten, vogels en

verschillende wezens die je onderweg tegenkomt. Ze hebben één ding met elkaar gemeen en dat is dat ze Sargon naar de nek vliegen. Voor de rest is elke vijand anders, iets dat je merkt in de aanpak om ze te verslaan.

De ene pak je door te counteren met een goed getimede parry, een andere moet je met wat geduld benaderen en weer een ander kun je simpelweg in elkaar slaan door erop af te rennen. Het gros van de vijanden is niet heel lastig te verslaan in de game.

Daarvoor heb je een combosysteem dat je aanvallen in de lucht met grondaanvallen laat combineren. Het is geen diepgaand vechtsysteem en zeker niet genoeg om een eigen speelstijl te hanteren, maar wel genoeg om je te vermaken en het nodige gespuis in stukjes te hakken.

Hier en daar komt er een vijand voorbij die je even laat zweten, maar dat is sporadisch. In een schril contrast daar-

27 tip

game

mee staan de baasgevechten, waar de game je zonder pardon in gooit. Hier moet je goed opletten wat je doet en niet als een malle gaan hakken, want dan ben je in minder dan een minuut tot een Perzisch tapijt verwerkt. Prince of Persia heeft op dit gebied een wat verstoorde balans en dit is niet het enige gebied waar dat zo is.

Ook in de wereld zelf is de balans soms niet helemaal geweldig. De wereld is namelijk behoorlijk van formaat en laat je soms hele stukken rennen voordat je een checkpoint in de vorm van een boom vindt. De ene keer vind je er tientallen minuten geen, terwijl je de andere keer binnen vijf minuten twee bomen voorbij loopt.

Van deze upgrades moet je alleen niet heel veel verwachten. Je kunt een extra aanval in je combo kopen en voor je wapens wat meer schade vrijspelen, maar echt een skill-tree of flinke diepgang vind je hier niet. Het is genoeg voor de game zoals deze nu is, maar er had meer in gezeten. Aan de andere kant snijdt het mes aan twee kanten, want dit zorgt er ook voor dat je slim om moet gaan met de beschikbare upgrades.

Het is namelijk niet zo dat je onderweg even een potion pakt om je leven bij te vullen. Je hebt er standaard één op zak en die wordt pas bij een boom weer

The Lost Crown is daarmee niet een titel die iedereen zal bekoren, maar zeker de franchise opnieuw op de kaart zal zetten. Bovendien zal deze nieuwe

Mini upgradeketting

Tekst: Theo Weber

aangevuld. Via een oude dame in de spelwereld kun je nog wat upgrades kopen, net als van een godin die in de smidse achtergebleven is. Althans, als je genoeg time crystals hebt verzameld, wat in deze game als geld door het leven gaat.

tip

28

prins bij liefhebbers van Metroidvania games ongelooflijk in de smaak vallen.

Haalt niet alles uit zijn potentie Ubisoft heeft met deze nieuwe Prince of Persia een heerlijke game neergezet. Je bent ruim 25 uur onder de pannen in dit avontuur, maar mist daarbij soms wel wat elementen. Zo mis je wat diepgang op sommige vlakken en is niet alles even bewonderenswaardig uitgewerkt.

Maar wat de game mist, maakt deze op andere vlakken meer dan goed. Alles draait heerlijk soepel en de wereld is dusdanig mooi uitgewerkt dat je de hele tijd nieuwe dingen ontdekt. The Lost Crown is dan ook een mooie comeback van de prins, maar niet genoeg om hem tot koning te kronen.

Kijk voor meer gamenieuws op XGN.NL ■

DE GOEDKOOPSTE MANIER OM TIJDSCHRIFTEN TE LEZEN De Leeskring heeft een Leesmap of Leespakket voor iedereen. Thuis of op het bedrijf. De goedkoopste manier om tijdschriften te lezen. De leeskring heeft diverse mogelijkheden; huren of kopen, een wekelijkse of een maandelijkse bezorging, kleine of grote leespakketten. Kortom, er is voor iedereen een passend assortiment met favoriete tijdschriften.

• De populairste tijdschriften • Duurzaam • Goedkoop • Voor ieder wat wils

Ga snel naar www.de-leeskring.nl en bekijk alle mogelijkheden!

29 tip

Reportage

Brandstof besparen door hypermilen Zo doe je het tip

30

Reportage

Wanneer hoge brandstofprijzen automobilisten het leven zuur maken, halen sommige chauffeurs alles uit de kast om zo ver mogelijk te rijden op elke liter benzine of kilowattuur stroom. Dit fenomeen noemen we hypermilen. Maar wat is dat precies en hoe doe je het?

De technieken die zogenoemde hypermilers gebruiken om nog zuiniger te rijden dan de fabrikant voor mogelijk houdt, kunnen worden toegepast door elke automobilist die zijn actieradius wil maximaliseren.

Extreme hypermilers besparen al snel tientallen procenten brandstof, simpelweg omdat ze dag in dag uit hun uiterste best doen om zo veel mogelijk kilometers uit een liter brandstof te persen. In het dagelijks gebruik kun je met een paar simpele tips echter al snel tien procent brandstof besparen.

Hypermilen won aan populariteit in de Verenigde Staten toen de benzineprijzen begin jaren 2000 torenhoog waren. Met hoge prijzen aan de pomp kochten veel automobilisten brandstof besparende hybride auto’s, zoals de Toyota Prius. Fans van deze zuinige auto’s probeerden al snel om deze auto nog zuiniger te laten rijden, door slimme rijtechnieken toe te passen. Hypermilen is nog steeds een populair tijdverdrijf bij sommige coureurs. Er worden zelfs marathons gehouden en hypermilers delen hun ervaringen wat graag op sociale media.

Je kunt het ook gebruiken in normale verkeerssituaties, om zo je brandstofverbruik te minimaliseren.

Wandelen of fietsen De hypermilers beginnen altijd met de vraag of ze wel echt moeten rijden. Als een rit van vijf minuten kan worden vervangen door wandelen of fietsen, dan laten ze de auto staan. Als ze toch moeten rijden, plannen ze een route die zo vlot mogelijk is. En waarbij ook zo min mogelijk hoeft te worden geaccelereerd en afgeremd. Ook zullen ze proberen te rijden op een moment dat het minder druk is. Bij

hypermiling draait het allemaal om het behouden van snelheid. Hoe meer je remt en accelereert op heuvels of in druk verkeer, hoe minder efficiënt je rijdt.

Een hypermiling-auto wordt ook geoptimaliseerd om zo efficiënt mogelijk te kunnen rijden. Dit betekent dat de auto regelmatig wordt onderhouden en dat de banden altijd op de juiste spanning zijn, zodat de rolweerstand goed is. Alle ongebruikte spullen in de bagageruimte worden verwijderd om gewicht te besparen, wat ook helpt om het brandstofverbruik te verbeteren.

Parkeren Een hypermiler die zijn auto parkeert, zal altijd proberen om de locatie in zijn voordeel te gebruiken.

Als het koud is, parkeren ze de auto in de richting van de zon, zodat de zon een bevroren voorruit doet smelten. Dan hoef je immers de verwarming van de auto daar niet voor te gebruiken. En als het warm is, parkeren ze in de schaduw, zodat de airconditioning van de auto niet te hard hoeft te werken om de temperatuur in de auto te verlagen.

Sommige hypermilers parkeren in optimale posities, zodat ze geen brandstof verspillen met onnodige manoeuvres rond de parkeerplaatsen. Meestal houdt dit in dat ze achteruit inparkeren, zodat ze onmiddellijk vooruit rijden. Sommige parkeren op hellingen naar beneden zodat ze kunnen ‘uitrollen’ met zo min mogelijk brandstof, hoewel het niet wordt aanbevolen, omdat je niet de volledige controle hebt over een voertuig dat uitrolt.

Een andere controversiële hypermiling-techniek is het slipstreamen van ander verkeer. Dit heeft zijn wortels in de autosport, waar auto’s soms bumper aan bumper in konvooi rijden om de luchtstroom te verbeteren.

31 tip

Reportage

Anticiperend rijden Onderweg zullen hypermilers langzaam en gestaag rijden en anticiperen om hun manoeuvres van tevoren te plannen, in plaats van te reageren op wat er direct voor de auto gebeurt. Met een lage snelheid verbeter je het verbruik aanzienlijk, hoewel het waarschijnlijk het beste is om een redelijke snelheid aan te houden. Dan jaag je medeweggebruikers niet tegen je in het harnas.

Gaspedaal en de besturing worden soepel gebruikt, terwijl Driving Without Brakes (DWB) een populaire mantra is bij hypermilers. Ze proberen zo lang mogelijk te rijden zonder het middelste pedaal aan te raken. Dit betekent dat een hypermiler verder vooruitkijkt dan de gemiddelde weggebruiker en ook minder grillig zou moeten rijden.

Beeld: Shutterstock.com

Uitrollen in vrij Coasting, het laten doorrollen van de auto zonder dat de motor de wielen aandrijft, heeft wel geleid tot enige discussie. Sommige voorstanders van hypermiling zetten hun auto in neutraal om brandstof te besparen, door de motor stationair te laten draaien op afdalingen. Anderen schakelen de motor volledig uit om brandstof te besparen (een techniek die bekendstaat als Forced Auto Stop of FAS).

Deze laatste techniek kan gevaarlijk zijn, omdat het uitschakelen van de motor de stroom naar de zogeheten servo’s, die helpen bij het remmen en sturen, kan onderbreken. Ook loop je het risico dat het stuurslot wordt ingeschakeld. Geen enkele bestuurder zou zich met deze vorm van uitrollen moeten bezighouden. Veel moderne auto’s zijn voorzien van tip

32

technologie die ervoor zorgt dat de motor stationair draait, zodra het gas wordt losgelaten, waardoor de efficiëntie op een veilige, gecontroleerde manier wordt verhoogd en uitrollen hoe dan ook overbodig wordt.

Slipstreamen Een andere controversiële hypermiling-techniek is het slipstreamen van ander verkeer. Dit heeft zijn wortels in de autosport, waar auto’s soms bumper aan bumper in konvooi rijden om de luchtstroom te verbeteren. Terwijl Nascar-racers zo snel mogelijk proberen te rijden, door de weerstand te verminderen, gebruiken hypermilers de verstoorde luchtstroom juist om hun verbruik te verlagen. De lagere luchtdruk achter een voertuig betekent dat de volgende auto minder energie verbruikt om dezelfde snelheid te bereiken.

Meestal brengt dit de hypermiler en het voertuig dat ze volgen echter in gevaar, omdat ze dicht op hun voorganger moeten rijden om hun doel te bereiken.

Ze zouden ruimschoots binnen de gouden regel van ‘twee seconden’ blijven. Die is opgesteld voor rijden bij droge omstandigheden. Het slipstreamen zal de reactie- en remtijd van de hypermiler verkorten als de voorligger plotseling langzamer gaat rijden. En zuinig rijden moet niet tot ongelukken leiden.

Nogmaals, verantwoordelijke hypermilers vermijden deze techniek en raden altijd aan om een veilige afstand tot de voorligger aan te houden. Je kunt net zoveel brandstof besparen door afstand te houden en te anticiperen op wat er gaat gebeuren door zo ver mogelijk op de weg te kijken.

Reportage

Tips voor dagelijks gebruik

Hypermilen kent een aantal basisprincipes. Veel regels zijn logisch en vind je vaak terug in een artikel over zuinig rijden. We vatten ze hieronder samen, zodat je ziet hoe je hypermilen kunt gebruiken in het dagelijkse verkeer:

Goed onderhoud Onderhoud je auto goed met regelmatige beurten en houd je banden op de goede spanning.

Gewicht verwijderen Haal al het overtollige gewicht, zoals gereedschap, tassen en kinderwagens, uit de auto als je die niet nodig hebt.

Rijd niet Als je maar vijf minuten verderop gaat, kun je dan lopen of fietsen? Zijn er andere opties die goed werken?

Park + Ride Als je naar een stadscentrum gaat, kun je brandstof besparen door gebruik te maken van zo'n locatie. Immers: het remmen en optrekken in de stad zorgt voor veel energieverbruik. Of je kunt een vouwfiets meenemen in je auto, zodat je buiten de stad kunt parkeren en het laatste stuk kunt fietsen. Of laat de trein de rest van de reis het werk doen.

Plan je route Als je moet rijden, plan dan een route die zo kort en vlak mogelijk is en vermijdt mogelijke verkeersopstoppingen.

Verminder je snelheid Als je met 100 kilometer per uur op de snelweg rijdt, zul je veel zuiniger rijden dan met 120 of 130 kilometer per uur.

Draag schoenen met dunne zolen Dunne zolen geven je een beter gevoel van de pedalen, waardoor je soepeler kunt accelereren en remmen.

Anticipeer op de weg die voor je ligt Kijk zo ver mogelijk vooruit. Je kunt je snelheid aanpassen op de omstandigheden, rekening houdend met verkeerslichten, kruispunten en afremmend verkeer.

Wees vlot Zachte gasinvoer en soepele besturing houden je auto stabiel, zodat de efficiëntie behouden blijft.

Rijden zonder remmen Probeer zo lang mogelijk te rijden zonder te remmen. Dit kan je helpen brandstof te besparen en beter te anticiperen op gebeurtenissen verderop in de weg. Speel als je een elektrische of hybride auto hebt met de B-stand om energie terug te winnen. Soms is het handiger om juist langer uit te rollen.

Motor uit Als je even moet stilstaan, zet dan je motor af om brandstof te besparen. In veel auto’s gebeurt dat al met de start-stopautomaat.

Airconditioning Gebruik in warme maanden met ingeschakelde airconditioning recirculatielucht om de lucht in het interieur af te koelen in plaats van de lucht die de auto binnenkomt af te koelen. Als het koud is, parkeer de auto dan in de zon zodat de zonnestralen de voorruit ontdooien, in plaats van de verwarmde ruit te gebruiken. Ook hoef je dan minder te verwarmen.

Parkeer slim Zoek een parkeerplaats waar je vooruit kunt rijden en bespaar brandstof door achteruitrijden met koude motor te vermijden.

33 tip

De mooiste koopjes

OP DE TOCH AL VOORDELIGE PRIJZEN NOG EENS 25% EXTRA KORTING MET ACTIECODE: TM2024

ROWENTA LISS&CURL ULTIMATE SHINE SF6220 STIJLTANG

De nieuwe Liss & Curl Ultimate Shine is een baanbrekende 2-in-1 hair straightener, voor perfect stijlen of weelderige krullen, precies zoals jij ze het liefste hebt. Deze stijltang warmt snel op, levert zeer efficiënte resultaten op en een Double Ion Booster en Nano keramische coating zorgen voor ultieme glans en zacht haar.

Van € 52,99 voor slechts € 39,74

Bullit RHD888 Selfie stick met afstandsbediening – Bluetooth

De Bullit RHD888 selfie stick is een handige tool die je kan meenemen op vakantie of als je met je vrienden of vriendinnen selfies aan het maken bent. Je zet gemakkelijk je Samsung Galaxy, iPhone of andere smartphone op de selfie stick, je 'pairt' de bluetooth afstandsbediening met je smartphone en je maakt binnen een mum van tijd gemakkelijk leuke foto's van jezelf of van een groep. De selfie stick is uitschuifbaar tot wel 108cm!

Van € 14,95 voor slechts € 11,22

XQISIT PHANTOM XPLORE voor de iPhone 7 (Grijs) - telefoonhoesje Ze zeggen dat schoonheid in het oog ligt van de toeschouwer. Met de Phantom heb je deze schoonheid in het oog. De Phantom blijft trouw aan zijn naam en is dus een case die nauwelijks zichtbaar zal zijn om jouw telefoon.

Daarmee blijft het ontwerp en de kleur van de telefoon zichtbaar voor de buitenwereld. De TPU shell zorgt ervoor dat de smartphone tevens beschermd blijft tegen krassen.

Van € 19,99 voor slechts € 15,09

tip

34

de mooiste koopjes

Tweet Beats - basisset

all you need is love - Bordspel

Leer elkaar beter kennen door het stellen van persoonlijke vragen. Bij een goed antwoord verdienen jij en je medespeler een hartje.

Spelers gebruiken deze hartjes om een plek te verdienen in het midden van het bord. Let wel op, er zit steeds een andere speler in de liefdes caravan, waarmee jullie vriendschap op de proef wordt gesteld. De eerste twee spelers die in het midden van het bord hun ultieme vriendschap of onbreekbare relatie kunnen bewijzen, winnen het spel!

Tweet Beats zijn hele muzikale vogeltjes die allemaal hun eigen stijl en geluid hebben. Zet een Tweet Beat in de boom op één van de vier takken en het vogeltje begint meteen muziek te maken. Elke vogel heeft zijn eigen drums, bas, melodie en zang, die passen bij zijn muziekstijl. Dus elke vogel klinkt anders op elk podium.

Door de Tweet Beats te variëren kun je eindeloos verschillende liedjes maken. Wissel de vogels van plaats, maak de mooiste Tweet Beat-combinaties en luister naar de leukste muziek.

Van € 21,99 voor slechts € 16.49

Van € 14,99 voor slechts € 11.24

DistinQ Wake-Up Light

Heb je wel eens moeite met wakker worden? Of wil je ontspannen in slaap vallen? De Wake-Up Light is speciaal ontworpen om een gezond(er) slaapritme te creëren. De Wakeup Light helpt je om te ontspannen, goed te slapen én energiek wakker te worden. Met de wekkerfunctie wordt het licht vóór je wektijd geleidelijk sterker; je wordt op een natuurlijke manier wakker.

• Beschikt over 2 instelbare wektijden • De zonsopgangsimulatie zorgt dat je energiek ontwaakt • Met de slaapmodus val je ontspannen in slaap • Niet via een app bedienbaar • Alleen leverbaar in wit Van € 39,99 voor slechts € 29.99

HOE ACTIVEER IK DEZE AANBIEDING? Ga snel naar leesdeal.nl en klik op het product naar keuze.

In de ´winkelwagen´ vult u vervolgens de actiecode TM2024 in.

35 tip

Autowereld DEZE PAGINA'S WORDEN MOGELIJK GEMAAKT DOOR AUTOWERELD.COM

Review - BYD Dolphin

Koopje met hitpotentie, maar ook met kleine kuren

BYD heeft Tesla ingehaald als grootste fabrikant van elektrische auto's. Wij testen het kleinste model: de BYD Dolphin, met een prijs van nog geen 30.000 euro. Daarmee jaagt hij zijn kleinere en duurdere Europese concurrenten schrik aan. Maar kijken we naar de details, dan is er ruimte voor verfijning.

Oudere lezers hebben Willem van Hanegem nog zien voetballen. Iets minder oudere lezers kennen hem als trainer van Feyenoord en de allerjongste lezers alleen als mopperende columnist van het AD. Van Hanegem loodste tip

36

Feyenoord in 1993 naar de landstitel en spelers als Gaston Taument, Joszef Kiprich en Regi Blinker zorgden regelmatig voor heerlijke momenten in De Kuip. Werd Van Hanegem daarnaar gevraagd, dan zei hij altijd dat hij het “wel

aardig” vond. Dat gevoel hebben we ook bij de BYD Dolphin. Alleen bedoelen wij het niet als understatement. De Dolphin doet veel dingen wel aardig, heel aardig zelfs, maar er is ruimte voor verbetering.

autowereld

dat met het stuur meebeweegt als je het verstelt.

Prijs Alleen al met zijn prijs is de BYD Dolphin interessant voor de Nederlandse koper. Voor 29.990 euro kun je bij de Europese, Koreaanse en Japanse concurrentie niets fatsoenlijks kopen – en dan heb je ook nog recht op SEPP-subsidie van bijna 3000 euro. Bovendien krijg je voor dat geld een auto die zeer goed in z’n spullen zit. Voor een warmtepomp, bij Europese merken een sluitpost op de standaarduitrusting, hoef je niets bij te betalen. Ook adaptieve cruisecontrol, 16-inch lichtmetaal en metallic lak zijn standaard op alle versies. BYD is bovendien trots op zijn in eigen huis geproduceerde batterijen. Vanwege de lange dunne vorm noemt BYD zijn kobaltvrije batterijcellen ‘blades’ en dankzij de lage productiekosten hoeft de auto niet de hoofdprijs te kosten.

Snelladen In technisch opzicht moet je concessies doen, de instap-Dolphin heeft een bescheiden elektromotor met 75 pk en een kleine batterij van 44,9 kWh (340 km). Driefaseladen kan niet, dat is pas mogelijk vanaf de 3000 euro duurdere Boost. Snelladen gaat in beide gevallen met een kabbelende 60 kW.

Rijk uitgerust BYD heeft in ruim een jaar al vijf modellen op de markt gebracht; naast de Atto 3 en de Dolphin zijn dat de Tang, Han en Seal. Chinese merken lijken minder te geven om familiedesign. De Dolphin ziet er heel anders uit dan de frivole BYD Atto 3, en de grotere Seal is weer een compleet andere auto. De designers permitteerden zich weinig fratsen, de Dolphin oogt onopvallend en gedrongen. Maar schijn bedriegt,

want de Dolphin is iets langer dan een Volkswagen ID.3. Hij deelt zijn platform met de Atto 3.

Ook het interieur is minder speels dan dat van de Atto 3, al ziet het er ondanks het harde plastic keurig uit, met vloeiende lijnen en een handig vakje voor je telefoon in de middenconsole. Het grote scherm kan gekanteld worden.

Voor de neus van de bestuurder zit een Volkswagen ID.3-achtig kleiner scherm,

De prijs van een rijker uitgeruste Dolphin met de grotere batterij van 60,4 kWh (actieradius: 427 kilometer) en een elektromotor met 204 pk loopt op tot 35.490 euro, al is dat nog altijd een acceptabele prijs. Het beloofde rijbereik is nogal optimistisch: op de snelweg komt ons energieverbruik uit op 18,0 kWh/100 km, wat betekent dat de ‘blades’ leeg zijn na 335 kilometer. Snelladen doet deze Dolphin Comfort met 88 kW, dat is ook niet indrukwekkend. De batterij van 10 naar 80 procent opladen kost je 40 minuten. Naast de Comfort, waarmee wij rijden, is er nog één variant. Dat is de rijker uitgeruste Design (36.990 euro) met dezelfde technische specs.

Complimenten delen we uit voor de stoelen met genoeg zijdelingse steun en het aangename veercomfort; een elektrische auto met batterijpakket in

37 tip

Autowereld hoog mogelijke boete binnen te harken.

De botswaarschuwing is juist alert als een bezorgde moeder en voert iets te gretig een noodstop uit, terwijl je de fietser of auto op de voorrangsweg zelf echt wel hebt gezien.

De vertaalafdeling heeft meer geinige fratsen. ‘Geluidsbron voor voertuig prompt’, staat in een submenu, of ‘Reservatie opladen’. Het laatste blijkt een tijdsinstelling te zijn voor het opladen van de batterij. Je kunt bijvoorbeeld instellen dat het proces pas om 23 uur begint.

Temperatuur airco

De vertaalafdeling heeft meer geinige fratsen.

‘Geluidsbron voor voertuig prompt’, staat in een submenu, of ‘Reservatie opladen’. Het laatste blijkt een tijdsinstelling te zijn voor het opladen van de batterij. de bodem is vaak wat stevig gedempt, maar de Dolphin overmeestert drempels soepel. Op de achterbank, zonder de middentunnel die bij benzineauto’s de beenruimte zo beperkt, kunnen twee niet al te lange volwassenen prima zitten.

Niet piepen Snel en stil zijn alle elektrische auto’s, de sprint van 0 naar 100 km/h voltrekt zich geruisloos in slechts 7 seconden.

Je kunt de mate van terugwinning voor de remenergie instellen, maar zelfs in de hoogste stand kun je niet alleen op de motor afremmen en moet je ook het rempedaal gebruiken. Op de snelweg is de voorwielaangedreven hatchback stil en comfortabel, maar sportieve rijders komen minder aan hun trekken. De besturing is wat slap en gevoelloos.

De Dolphin heeft een reeks fysieke knoppen op het dashboard. De meest tip

38

linker is ook de versnellings’hendel’; door hem naar boven of beneden te draaien, wissel je tussen D, N en R. Ook voor de klimaatbeheersing en de radiobediening heeft de BYD echte knoppen, maar ze zijn wel erg gevoelig.

Wij zetten de radio vaak uit, in plaats van harder of zachter.

Daarmee komen we bij de missers.

Die gelden ook voor de ADAS-veiligheidssystemen, die óf overijverig zijn, óf niet helemaal wakker. Zo geeft de verkeersbordherkenning regelmatig een verkeerde snelheid aan, zodat je telkens een hinderlijke waarschuwingspiep krijgt. ‘Hard rijden’, staat er dan in het kleine instrumentarium voor je neus. Een grappige vertaalfout. Alsof de Dolphin je aanspoort om een zo

En dan is er een fenomeen dat zich vaker bij Chinese auto’s voordoet: de temperatuur die het display aangeeft komt niet overeen met de gevoelstemperatuur. Normaliter hebben we het behaaglijk bij 20 graden, maar in de Dolphin zijn we geneigd de rayonhoofden bij elkaar te roepen. We moeten de temperatuur op minimaal 23 graden zetten om het een beetje aangenaam te krijgen. Voor een moderne auto verloopt het ontwasemen van de ruiten bovendien niet snel genoeg. En als we dan toch zout op elke slak leggen: het geluid van de stereo-installatie is blikkerig.

Wat zou Willem van Hanegem van de Dolphin vinden? We vermoeden dat hij geen al te zuur gezicht trekt. Je krijgt bij BYD waar voor je geld met een ruime en rijk uitgeruste auto. De ontbrekende verfijning in veel kleine details kan afschrikken. Maar een welgemeend “Wel aardig” moet er zeker af kunnen.

Conclusie De missers van de BYD Dolphin lijken ons zonder al te grote moeite op te lossen: de veiligheidssystemen iets beter bij de les krijgen, de vertaalafdeling iets secuurder laten werken en de knoppen op de middenconsole wat fijner afstemmen. Daar draaien ze in China ongetwijfeld hun hand niet voor om. Met zijn prijs, comfort en ruimte heeft de Dolphin hoe dan ook hitpotentie.

Kijk voor meer autonieuws op autowereld.com ■

Harry Suiker is sinds 1975 een begrip in Den Haag en omstreken op het gebied van tegels, sanitair, keukens en installatie. In onze fraai ingerichte showroom van 1500m2, kunt u kennis maken met fraaie badkamers, tegels en keukens.

Ons professioneel opgeleid personeel kan samen met u de juiste combinaties samenstellen met behulp van een volledige 3D tekening van uw nieuwe badkamer of keuken. Uiteraard kunnen wij ook zorgen voor de volledige verbouwing van uw badkamer met onze badkamer teams.

Harry Suiker meet alles kosteloos en levert de producten tegen scherpe prijzen met de daarbij behorende, nog echt ouderwetse, service!

Ook nieuwsgierig hoe u uw badkamer of keukenwensen kan laten uitkomen?

Stap binnen in de showroom of maak een afspraak, zodat we volledig de tijd vrijmaken voor een adviserend gesprek.

Zichtenburglaan 150 | 2544EB Den Haag 070 367 23 29 | info@harrysuiker.nl | harrysuiker.nl | @harrysuiker

39 47 tip

ster in de keuken

ster in de keuken Beeld: Shutterstock.com

Lekker eten kan een mens een ultiem geluksgevoel geven. Daarom is het belangrijk om in de keuken uitgebreid de tijd te nemen om een goede maaltijd voor te bereiden.

Tip Magazine helpt je aan dit ultieme geluksgevoel door elke maand twee lekkere en verrassende recepten te geven. Even aan de slag, maar dan heb je deze maand wel wat bijzonders op tafel staan.

tip

40

ster in de keuken

Smoothie banaan en yoghurt Geniet van een verfrissende smoothie banaan en yoghurt, een smaakvolle combinatie van banaan, Griekse yoghurt en een vleugje sinaasappelsap. Deze energieboost in een glas heb je in 5 minuten al gemaakt.

INGREDIËNTEN (2 personen): • 2 bananen • 200 ml melk • 60 ml sinaasappelsap • 4 eetlepels Griekse yoghurt • 1 eetlepel agavesiroop of honing • Optioneel: munt om te serveren BENODIGDHEDEN • Blender

BEREIDINGSWIJZE: 1. Doe de bananen in stukjes in de blender. Voeg melk, sinaasappelsap, yoghurt en agavesiroop of honing toe en mix door elkaar.

2. Schenk uit in glazen en garneer eventueel met een takje munt en schijfje banaan.

3. Tip: voeg een eetlepel citroensap toe als je de smoothie later wil serveren of drinken. Dit gaat verkleuring tegen.

4. Voeg ook eens een kiwi, avocado of aardbeien toe.

Gezonde zoete aardappel muffins Deze gezonde zoete aardappel muffins met kaneel heb je gemakkelijk binnen 10 minuutjes in de oven staan. De muffins zijn helemaal glutenvrij en lactosevrij en zijn lekker als tussendoortje of bij de lunch.

INGREDIËNTEN (6 stuks): • 200 gr zoete aardappel • 120 gr havermeel • 2 eieren • 2 theelepels bakpoeder • 0.5 theelepel baking soda • 1 theelepel kaneel • 2 eetlepels kokosbloesemsuiker • 2 eetlepels maple syrup • 70 ml plantaardige melk

BEREIDINGSWIJZE: 1. Verwarm de oven voor op 175 graden. Schil en snijd de zoete aardappel in blokjes en kook totdat deze zacht zijn. Vervolgens prak je de zoete aardappel met een vork.

2. Klop de eieren los. Schep hier de zoete aardappel doorheen. Voeg ook de maple syrup, sojamelk, kaneel en kokosbloesemsuiker toe. Meng dit goed.

3. Daarna voeg je het meel, de bakpoeder en baking soda toe. Als het beslag te dik is kun je nog een beetje extra melk toevoegen.

4. Verdeel het beslag over ongeveer 6 muffin vormpjes. Bak voor 20-25 minuten op 175 graden.

Eet smakelijk!

41 tip

game

REVIEW - LIKE A DRAGON: INFINITE WEALTH

Oneindig plezier Een nieuwe locatie, oude helden, dat is de basis van Infinite Wealth. De game trakteert spelers op niet één maar twee gelauwerde helden. Zowel Ichiban Kasuga als Kazuma Kiryu veroveren opnieuw de harten van gamers terwijl ze bepaald niet schuwen om hun vuisten te laten spreken. Plaats van actie is dit keer niet alleen het Japanse vasteland, maar ook een veel exotischer plek: Hawaii!

SEGA kan maar moeilijk afscheid nemen van zijn Yakuza helden. Na meer dan zes delen leek het verhaal van Yakuza held Kiryu toch echt afgerond en het stokje overgedragen aan Ichiban Kasuga. Niets is minder waar. Like a Dragon: Infinite Wealth speelt zich af tussen Yakuza: Like a Dragon en Like a Dragon Gaiden: The Man Who Erased His Name. Infinite Wealth laat niet alleen Ichiban opdraven, maar ook ontmoeten we opnieuw de ruwe bolster, blanke pit Kiryu.

Op naar Hawaii De Yakuza zijn niet meer. De Tojo Clan en de overige families zijn uit Kamurocho verdreven. Dat is een zegen voor het grote publiek, maar niet voor de ex-Yakuza. Zij zitten immers tip

42

zonder werk en zijn vrijwel geheel van de maatschappij afgesloten. In die setting zien we Ichiban Kasuga. Hij werkt, strak in pak en met de wilde haren getemd, bij het lokale kantoor voor werkzoekenden, waar hij zijn mede-lotgenoten op het rechte pad probeert te houden.

Dat gaat goed tot hij het slachtoffer wordt van een VTuber. Zij plaatst een video die hem en de yakuza die hij geholpen heeft in een kwaad daglicht stelt. Dat heeft grote gevolgen. Als hij verhaal wil gaan halen, trekt hij een flinke beerput open. Zoals inmiddels traditie is in een goede Yakuzagame, volgt daarna de ene twist de andere op.

Ichiban, een wees bij geboorte, komt op het spoor van zijn moeder, maar

moet daarvoor wel zijn geliefde Tokio verlaten. Op naar Hawaii!

Eenmaal op Hawaii ontdekt Ichiban dat hij niet de enige is die op zoek is naar zijn moeder. Sterker nog, het hele eiland lijkt jacht op haar te maken.

Ichiban duikt dieper en dieper in de onderbuik van Hawaii en komt er al snel achter dat de Yakuza-families nog springlevend zijn. Niet alleen de onderwereld is op zoek, ook een oude bekende mengt zich in de zoektocht.

De hernieuwde ontmoeting met Kiryu is bitterzoet, zoals alleen Yakuza dat kan.

Zon, zee, strand en gespuis De introductie van Hawaii is een welkome. Na diverse Yakuzadelen begon Kamurocho toch wel wat te knellen. De

game

Ook de vele zij-missies die elk Yakuza deel bevat zijn beter geïntegreerd in het hoofdverhaal dan ooit. Kon je deze optionele missies eerder zonder enig risico overslaan, nu zijn veel missies direct verbonden aan het hoofdverhaal. spelwereld was relatief klein en gaf wel een gevoel van ‘been there, done that’.

Met Honolulu City krijgt Infinite Wealth de ruimte voor nieuwe ideeën en fraaie vergezichten. Een ondergaande zon boven het strand, terwijl de strandgangers in bikini flaneren, is toch net wat anders dan de dronkaarden die de achterafstraten van Tokio bevolken.

en overduidelijk in de Yakuza engine -met alle beperkingen van dien- gebouwd. Helaas levert dit geen volwaardige Resort Tycoon op.

Wie graag helemaal los gaat in een sim-achtige omgeving waar je je om-

geving met huizen, decoraties en meer kan versieren, zal zich hier prima thuis voelen. Wij waren blij toen we eenmaal het eiland weer konden verlaten.

Double Dragon Een Yakuza game is geen Yakuza game als er niet regelmatig geknokt wordt. Regelmatig sta je tegenover een overmacht aan vijanden en hierbij is het ‘fantasy’ systeem van Ichiban opnieuw gebruikt. Tijdens de gevechten veranderen zowel de vijanden als jouw team in fantasie-personen die hun krachten uitbeelden. Zo kunnen vijanden ineens in hamburger verkopers, sumo worstelaars of zwaardvechters veranderen.

Honolulu biedt veel nieuw en oud vertier. Zo zijn er nog steeds de vele winkeltjes waar je de meest bizarre gear kan kopen, eettentjes, de SEGA spelhallen waar oudere arcade-games gespeeld kunnen worden. Ook kan je ondergronds go- of andere bordspellen spelen en liggen weer overal al dan niet waardevolle attributen om op te pakken.

Ook kom je veel oud-bekenden tegen en kan je Sujimon (de Yakuza variant van Pokémon) verzamelen. Daarnaast worden er ook veel nieuwe zij-activiteiten geïntroduceerd. Zo kan je in Crazy Delivery geld verdienen door pizza’s en ander fastfood te bezorgen.

Eiland management Yakuza is er niet vies van afwijkend te zijn. In Yakuza Ishin introduceerde de game een farming simulator waar je uren kon besteden in het managen van een boerderij, in Infinite Wealth gaat SEGA nog een stapje verder. Dit keer mag je je eigen ‘pleasure island’ managen.

Je belandt op een Island Resort dat nogal vergane glorie is. Uiteraard besluit je te helpen om het resort in oude glorie te herstellen. Dat betekent vooral heel veel rommel opruimen met je honkbalknuppel (ja, dat werkt blijkbaar).

Daarna kan je delen van het eiland herbouwen en er je eigen draai aan geven.

Hoe mooier alles wordt, hoe beter je eiland wordt gewaardeerd.

Het resort management is een aardige toevoeging, maar is nogal bewerkelijk

43 tip

game

belangrijke rol in de game zonder dat ze elkaar in de weg zitten.

Ook de vele zij-missies die elk Yakuza deel bevat zijn beter geïntegreerd in het hoofdverhaal dan ooit. Kon je deze optionele missies eerder zonder enig risico overslaan, nu zijn veel missies direct verbonden aan het hoofdverhaal. Dit komt het geheel zeker ten goede. Alles wat je doet draagt bij aan je einddoel. De zij-missies zijn dit keer wat minder extravagant dan in eerdere delen. Al met al kan je vele tientallen uren in de game steken zonder de eindcredits te zien.

Tekst: Chris Boers

De meest uitgebreide, meest samenhangende Yakuza ooit Ook je eigen team verandert van kledij, al naar gelang het beroep dat ze uitoefenen. Dat beroep is iets helemaal nieuws in Infinite Wealth: elke persoon kan van beroep wisselen en daar beter in worden. Zo krijg je als duiker een flinke fles op je rug en een surfboard in je handen, of kan je als Sujimaster tijdens het gevecht je sujimon oproepen.

je zelfs tag team events uitvoeren voor extra krachtige aanvallen. Ook kan je een hulplijn inschakelen, waarbij tegen betaling extra vechtersbazen ingevlogen worden. Het vechtsysteem is dus flink uitgebreid en heeft heel veel mogelijkheden om aan je eigen speelstijl aan te passen.

Yakuza games staan bekend om hun lange, onderhoudende verhaal. Dat geldt zeker ook voor Infinite Wealth.

Wat begint als een zoektocht naar Ichiban’s moeder mondt al snel uit in een verhaal dat Japan en het exotische Hawaii op zijn grondvesten doet schudden.

Lang verhaal, veel content

Hierbij geldt: hoe beter je je sujimon ontwikkeld hebt, hoe sterker ze in de gevechten zijn. De gevechten zelf vinden turn-based plaats, waarbij je, als je dat wil, een groot deel van de interactie aan het spel zelf over kan laten, of zelf de controle kan nemen.

Het verhaal van Infinite Wealth wordt afwisselend verteld als een soort Visual Novel en keiharde actie. Gedurende een ruim meer dan 20 uur durend verhaal volg je zowel Ichiban als Kiryu.

Soms werken ze samen, soms hebben ze een heel eigen verhaallijn. Daarbij kijkt Ichiban wat meer richting toekomst, terwijl Kiryu meer de nostalgische kaart trekt. Zo hebben ze elk een

Meer dan ooit biedt de game een coherent geheel, waarbij het verzamelen van objecten en de vele zij-activiteiten geïntegreerd zijn in het hoofdverhaal.

De gevechten zijn nog verder ontwikkeld en bieden nog meer mogelijkheden, waarbij vooral de jobs en de onderlinge banden centraal staan.

Heb je de onderlinge band tussen je teamleden goed ontwikkeld, dan kan tip

44

Kijk voor meer gamenieuws op XGN.NL ■

DOE MEE & WIN autowereld

tip Like TIP Magazine op Facebook en krijg 5,- euro korting in onze webshop (en maak wekelijks kans op mooie prijzen)

Boeken, spelletjes, dashcams, radio’s, smartwatches, huishoudelijke producten, etc.

1. Like Tip Magazine op Facebook 2. Laat je naam achter onder het bovenste bericht 3. Deel het bericht 4. Je ontvangt van ons een kortingscode

45 tip

ELF VOETBAL DEZE PAGINA'S WORDEN MOGELIJK GEMAAKT DOOR ELFVOETBAL.NL

‘Jaap is een Hollandse jongen, maar eigenlijk een Duitse voetballer’

tip

46

ELF VOETBAL

Jaap Stam en vrienden over de leerschool van DOS Kampen ‘We verstopten ons in struikjes tot de kust weer veilig was’

Onder meer Old Trafford en San Siro vormden het decor voor Jaap Stams thuiswedstrijden, maar ‘thuis’ is voor de oud-verdediger toch echt sportpark De Maten in Kampen. Daar kreeg het voetbal de nog jonge Kampenaar echt in zijn greep. “Als het zondag was, moesten we ons verstoppen om toch stiekem op de velden te kunnen voetballen.”

Bouwvakkers zijn op De Maten druk met de verbouwing van de Jaap Stamtribune. DOS en de Hanzestad weten dat de tribune binnen- en buitenlandse aandacht trekt voor Kampen. De voormalig international vindt het een mooi gebaar dat de club de staanplaatsen aan hem wijdt. “Het is altijd leuk als ze bepaalde dingen aan je verbinden, zodat men je niet vergeet. Er is nu natuurlijk heel veel jeugd die niet meer weet wie Jaap Stam is. Als ze op die tri-

bune staan, kunnen ze aan hun ouders vragen wie dat is. Ja, mooi,” zegt Stam.

Hier op deze grond van de stad zette hij zijn eerste stappen als speler. Het had niet veel gescheeld of de naam Stam was niet gekoppeld aan DOS, maar aan stadgenoot Go-Ahead.

Gerard Plender, Stams trainer in de E- en D-jeugd, ziet het jongetje nog met zijn vader het terrein op komen. “Ze mochten geen oefentraining bijwonen

bij Go-Ahead en zijn daarop prompt doorgefietst naar ons. De naam Stam heeft ons als club in elk geval geen windeieren gelegd.”

Schuchter Wat voor jochie kreeg Gerard Plender onder zijn hoede? “Een schuchter ventje van een jaar of zeven. Maar zodra hij het groene veld zag, schudde hij die schuchterheid van zich af. Hij stroopte bij wijze van spreken de mouwen op

47 tip

ELF VOETBAL en ging energiek en fanatiek voetballen. Hij wist niet van ophouden. Soms moesten we hem echt tegen zichzelf in bescherming nemen. Hij wilde maar gaan en gaan. Hij eiste ballen op en gaf niets af. Ging een bal over de lijn, dan pakte hij ‘m snel op en wilde hij gewoon weer verder. “Even rustig, Japie,” riepen we dan. Ik zie die ouwe van hem nog lachen langs de kant.”

lichamelijk ongemak niet, weet Landsman: “Hij had een keer een gipsenpoot.

Zelfs met krukken liep hij harder dan de meesten.” Plender vult aan: “Eigenlijk mag je na een breuk drie maanden niet voetballen. Nou, na een week of zeven was hij alweer aan het spelen. Toen sleepte hij een beetje met zijn been achter zich aan, maar hij ging gewoon door.”

Stam kwam in een uitzonderlijke jeugdlichting terecht. In zijn team zaten onder anderen Gerald van den Belt en Henry van der Vegt. Er waren dus drie clubjongens die het zouden schoppen tot profvoetballer. “Best bijzonder, ja,” merkt Plender op.

Ploeggenoot Jacco Landsman herinnert zich zijn kennismaking met Stam nog. “Hij was een klein mannetje, met flaporen. Die jongen had een winnaarsmentaliteit! Hij ging altijd voorop in de strijd. Echt een karakterspeler. Volgens mij maakte hij geen smerige overtredingen of pakte hij veel kaarten, maar hij wilde ten koste van alles winnen.”

Briegel

Tekst: Steven Walter Beeld: Shutterstock.com

Wervelwind Kenmerkend voor de jonge Stam was zijn loopvermogen. Landsman en Van den Belt memoreren een winterloopwedstrijd, georganiseerd door de lokale atletiekvereniging. Van den Belt: “De sportvelden lagen onder een dikke laag sneeuw. Dus wedstrijden en trainingen werden afgelast.” Landsman: “Geen probleem, want de atletiekvereniging had een soort steeplechase georganiseerd. Een hardloopwedstrijd van een paar kilometer, met hindernissen. We namen deel bij wijze van training. Er was een vrije inschrijving en de races waren op een camping in de buurt.”

Verdeeld over vier weekenden waren er evenveel wedstrijden. Om de serie te winnen moest je minimaal drie chases winnen. De DOS’ers hadden al één wedstrijd gemist. Maar wie pakte de eindwinst? “Ja, ik,” zegt Stam met een lach. “Ik liep wel lekker en op een gegeven moment dacht ik: verrek, ik loop vooraan. Anderen zetten vervolgens aan, maar ik had nog energie over. Ik won drie wedstrijden. Mensen van de atletiekvereniging zullen wel wat chagrijnig zijn geweest dat juist een voetballer in plaats van een hardloper er met de prijs vandoor ging.”

Als een wervelwind raasde Stam over het veld. Niets kon hem stoppen. Zelfs tip

48

Die strijdlust op het veld leverde de voormalige PSV’er en Ajacied zijn eerste bijnaam op. Niet The Dutch Destroyer, The Bald Slayer of zelfs De Rots van Kampen. “Ze noemden mij Briegel. Naar de Duitse international Hans-Peter Briegel. Ik had toen nog geen idee wie Briegel was. Zoveel voetbal was er op dat moment niet op televisie. Ja, het was een bepaald type speler. De sokken naar beneden en iemand die van hot naar her rende over het veld. Met een ongelooflijke bewijsdrang. Ik vond het niet erg om zo genoemd te worden.” Plender begreep de vergelijking met Briegel wel: “Ze waren allebei onverzettelijk. Jaap is een Hollandse jongen, maar eigenlijk een Duitse voetballer.”

De voormalige jeugdspelers zijn nu vijftigers en denken met warme gevoelens terug aan die jaren samen. Van den Belt, tegenwoordig onderdeel van de directie van SC Cambuur, vertelt dat de jongens leefden voor het voetbal. Dagelijks op straat in de weer. Jassen als doelpalen. “Twee à drie keer per week trainen. Zaterdag was je de hele dag op de club. ’s Ochtends om tien uur zelf spelen en dan naar het eerste kijken.

Patatje eten en ’s avonds om zes uur Duits voetbal kijken op televisie. Alles draaide om voetbal. We hadden een onbezorgde jeugd.”

Verstoppen en voetbalschoenen In Kampen hield de zondagsrust de jongens niet tegen. Ook op de dag des Heren moest de bal rollen. Stam en consorten bezochten het afgesloten sportpark regelmatig. “We waren creatief genoeg om binnen te komen,” zegt Stam. “Meestal gingen we naar veld vier. Dat lag het verst weg, zodat we niet direct werden gezien. De materiaalman wist dat jongens regelmatig op zondag bij de velden rondzwalkten. Hij fietste daarom over het complex. Als hij kwam, renden we voor ons leven. We

verstopten ons in struikjes, net zolang tot de kust weer veilig was. Waarna we weer verder speelden. Uren aaneengesloten voetbalden we daar.”

De jongens trokken ook buiten het sportveld met elkaar op. Door het Kamper centrum lopen, kijken bij de plaatselijke sportwinkel. Landsman verbaasde zich over specifieke kennis die de jonge Stam had: “Hij wist de prijzen van alle voetbalschoenen uit zijn hoofd.

Echt opmerkelijk. Ook gympen. Hij wist het gewoon.” De uitleg hiervoor is simpel. Het komt voort uit de thuissituatie van Stam: “Ons gezin had niet veel geld. Ik wilde wel echte schoenen van adidas, Puma, Nike, noem maar op.

Maar die kostten toen honderd gulden, zeg maar zo’n vijftig euro per paar.

Dat was in die tijd veel geld. Dus waar speelde ik mee? Schoenen van 7,50 euro. In die sportwinkel kon ik dromen van die mooie, echte voetbalschoenen.

Ik zag mezelf er wel mee spelen.”

Die droom zou uitkomen, al zou de uitbater van de sportwinkel dat niet in zijn omzet merken. “Er was een man die een lucratief handeltje in sportschoenen had. Die had ze ‘ergens vandaan gehaald’. Heel Kampen kende die man.

De originele schoenen verkocht hij voor de helft van de winkelprijs. Goed, soms kreeg je schoenen die anderhalve of twee maten te groot waren. Dan propte je watten in de neus om ze passend te krijgen. Pas toen ik naar het eerste elftal van DOS ging, kreeg ik van een sponsor voor het eerst een paar adidas Copa Mundial. Ik voelde mij de koning te rijk.”

Laatbloeiers Als achttienjarige verliet Stam het DOS-nest. Zijn volgende halte was FC Zwolle. De club uit de buurstad zag het wel zitten in de Kampenaar.

Een ploeggenoot van het eerste bleek hetzelfde idee over Stam te hebben.

Van den Belt: “In het clubblad van DOS schreef speler Hans van Dijkhuizen zijn favoriete wereldelftal op. Daar stonden Maradona, Pelé en Cruijff in. Als rechtsback zette hij Jaap in dat overzicht.

Volgens mij had Jaap op dat moment net een maand meegetraind met het eerste. Dus in retrospectief was dat een aardige inschatting van Hans.”

Als jonge twintiger prof worden; Van den Belt en Van der Vegt deden het

ELF VOETBAL

ook. Laatbloeiers. “Begin jaren negentig verliep de scouting van spelers niet zo intensief als nu,” vertelt Van den Belt. “Ze hebben die kleine (Stam, red.) letterlijk en figuurlijk over het hoofd gezien. Maar in de A’tjes begon hij ineens te groeien en werd hij gespierder. Bij de profs hield kwaliteit Stam overeind, maar zeker ook zijn karakter. Dat is goed gevormd bij DOS. Daar zeggen we: ‘Erop of geen vreten’.” Stam: “DOS staat voor Door Oefening Sterk. Zo was het ook; hard werken, maar wel plezier in het spelletje hebben. Van daaruit kun je verder bouwen. Ik vond het prettig om harde arbeid te leveren.

Daarnaast had ik spelers om mij heen als Jacco, Gerald en Gerard. Jongens die elkaar pushten en je bepaalde details in je spel aanreikten. Dat in combinatie met de lol zorgde voor een toptijd.”

Op een gegeven moment scheidden de wegen. Contact is er altijd gebleven.

Landsman: “We hebben niet vaak een reünie, maar laatst begon Jaap daar ineens over. Moest ik het gaan orga-

niseren. Ja, dat is lekker makkelijk.

Delegeren kan hij wel,” zegt de huidige DOS-teamleider lachend.

Plender is nog steeds betrokken bij DOS Kampen. Hij mailt, appt en belt regelmatig met zijn voormalige pupil. “Hij doet nog wat voor de club. DOS heeft een jeugdopleiding en daarvoor maakte Jaap een programma om ze verder te brengen. Dat is hartstikke mooi.”

Na DOS kreeg Stam een zeer succesvolle loopbaan in binnen- en buitenland. Zijn mede-DOS’ers zagen hem Nederlands voetballer van het jaar worden, een halve finale op het WK bereiken en prijzen pakken in eigen land, Italië en Engeland. Plender: “Zag ik hem met die Champions League-beker bij Manchester United... Dan wordt het toch warm vanbinnen. Dat is toch Japie, hè? Kleine Japie.” Landsman: “Als ik hem zie, maar ook die anderen die prof werden… Je kunt toch zeggen: met hen heb ik nog gespeeld. ‘Zal wel’, zeggen sommigen, maar dan kan ik de elftalfoto’s laten zien.” ■

‘Soms kreeg je schoenen die anderhalve of twee maten te groot waren; dan propte je watten in de neus om ze passend te krijgen’ 49 tip

buitenlevengevoel DEZE PAGINA’S WORDEN JE AANGEBODEN DOOR BUITENLEVENGEVOEL.NL

Je moestuin beschermen tegen vogels 5 Tips

Wanneer je met veel liefde de moestuin verzorgt, is er niets zo fijn als het zien dat alle groenten, fruit en kruiden helemaal groeien zoals dat zou moeten. Langzaamaan zie je de aardbeien rood kleuren, groeit de broccoli uit tot een mooie oogst en heb je een volle bos heerlijke peterselie. Niet alleen jij wordt daar heel gelukkig van, ook de vogels in jouw tuin zien jouw moestuin langzaam veranderen in een heerlijk buffet. Het is niet voor niets dat je moestuin beschermen tegen vogels een zaak is die je snel wilt aanpakken. In dit artikel vertellen we 5 effectieve manieren om ervoor te zorgen dat deze gevleugelde vrienden niet langer jouw moestuin terroriseren.

We kunnen ons goed voorstellen dat je liever niet wilt dat de verschillende vogels in jouw tuin de oogst uit de moestuin al opgepeuzeld hebben, nog voordat je dit hebt kunnen oogsten. De verschillende groente- en fruitsoorten heb je immers voor jezelf geplant en niet voor deze vliegende dieren.

Een moestuin beschermen tegen vogels kan dan ook op een aantal verschillende manieren. Deze manieren hebben we voor je op een rijtje gezet, zodat jij precies weet wat je allemaal kunt doen om je oogst in de moestuin te laten slagen. Per manier leggen we tip

50

uit wat je precies kunt doen en waarom deze manier effectief is. Zo kun je bepalen welke manier jij het liefst toe wilt passen binnen jouw tuin.

1. Creëer een barrière

Deze eerste manier van de moestuin beschermen tegen volgens is er een die vrij voor de hand ligt. Door een barrière te creëren voor de vogels, zullen zij onmogelijk meer bij de verschillende groente- en fruitsoorten in jouw moestuin kunnen. Zo'n barrière kan op verschillende manieren gebouwd worden. De meest gebruikte

methode is door netten te spannen over de planten die geterroriseerd worden door de vogels.

Echter zijn er twee dingen waar je rekening mee moet houden voordat je de keuze maakt om daadwerkelijk netten over de moestuin heen te spannen. Allereerst is dit de keuze van het net. Niet elk net is geschikt om te gebruiken wanneer je je moestuin wilt beschermen. Zo is onder andere de kleur ontzettend belangrijk. Een net met een zwarte kleur valt namelijk niet op wanneer dit boven een plant

buitenlevengevoel

Wist je dat vogels het helemaal niet prettig vinden wanneer er glimmende dingen in de tuin hangen? Een veelgebruikte manier om deze dieren uit je tuin te houden is om her en der cd's in de bomen, planten en struiken te hangen.

met groene bladeren is gespannen.

Er is te weinig contrast, waardoor de vogels het net niet zullen zien. Je kunt daarom beter kiezen voor een net met een fellere kleur. Denk bijvoorbeeld aan helder blauw, paars of geel. Deze kleuren bieden meer contrast met de ondergrond, waardoor de kans een stuk groter is dat de vogels de barricade nu wél kunnen zien.

Als tweede is het ook goed om erover na te denken of het spannen van netten de keuze is die jij wilt maken.

De kans is namelijk aanwezig dat vogels er verstrikt in raken, hier niet zelf uit kunnen komen en hierdoor zullen overlijden. Dat is natuurlijk het laatste wat je wilt! Mocht je toch kiezen voor deze manier van je moestuin beschermen tegen vogels, gebruik dan gaas waarbij de gaatjes heel klein zijn en wat dus een felle kleur heeft.

Hierdoor is de kans het kleinst dat vogels in het net blijven hangen of zelfs verstrikt raken.

Tip: Controleer meerdere keren per dag of er geen vogels vastzitten in het net. Wanneer je er op tijd bij bent, is de kans groot dat je het beestje nog kunt redden.

2. Schrik ze af

Je moestuin beschermen tegen vogels kan ook door ervoor te zorgen dat de gevleugelde diertjes zich niet welkom voelen in jouw tuin. Er is een aantal methoden dat je kunt gebruiken dat er voor zorgt dat de vogels hun voedsel liever ergens anders zullen halen. Deze 4 methoden zullen we één voor één met je bespreken.

Alles wat blinkt

Wist je dat vogels het helemaal niet prettig vinden wanneer er glimmende

dingen in de tuin hangen? Een veelgebruikte manier om deze dieren uit je tuin te houden is om her en der cd's in de bomen, planten en struiken te hangen. Het licht van de zon zal weerkaatsen in het glimmende deel van de cd, wat zal zorgen voor flitsen.

Vogels vinden deze flitsen niet leuk, waardoor ze niet graag in jouw tuin zullen verblijven. Zo vergroot je de kans dat ze voor de tuin van je buurman zullen kiezen.

Boxen in de tuin

Deze methode is niet voor elke tuin geschikt, aangezien je hier zelf ook last van kunt hebben. Toch willen we je deze tip niet onthouden. Een effectieve manier van de moestuin beschermen tegen vogels is om geluiden van roofvogels af te spelen. Hierdoor wordt er bij de vogels het idee gewekt dat er daadwerkelijk roofvogels in de buurt

51 tip

buitenlevengevoel

minder effectief. Het plaatsen van een vogelverschrikker zorgt ervoor dat vogels niet graag meer in jouw moestuin komen. Ideaal, toch?

zijn. Zij zullen zo snel mogelijk jouw tuin verlaten.

Zoals we al zeiden is deze methode niet voor iedereen geschikt. Niet alleen de vogels zullen deze geluiden horen: jij en je buren ook. Alleen wanneer jij en de buren hier geen last van hebben, kun je deze methode inzetten.

Windmolentjes tegen vogels

Beeld: buitenlevengevoel.nl

Een derde methode is vooral leuk wanneer je (klein)kinderen hebt. Je kunt vogels eenvoudig verjagen door gekleurde windmolentjes in de tuin te plaatsen. Doordat deze molentjes vrolijk ronddraaien door de wind, schrikt dit op een diervriendelijke manier de vogels af. Zorg dat je genoeg van deze molentjes plaatst in de moestuin, want alleen dan zullen ze effectief zijn.

Een klassieker: de vogelverschrikker

Deze laatste methode is een ware klassieker, maar daarmee niet tip

52

Toch zijn deze vier methoden niet zo effectief als je in eerste instantie zou denken. Het is namelijk zo dat vogels ontzettend snel wennen aan alles wat zich in hun directe omgeving bevindt. Het is om die reden dat ze ook snel zullen wennen aan de verweringsmechanismen in jouw tuin. Om deze manier toch effectief te houden, kun je er het best voor zorgen dat je de methoden met elkaar afwisselt of dat je de materialen regelmatig verplaatst. Door bijvoorbeeld de windmolentjes steeds op een andere plek in de grond te steken, zullen vogels er minder snel aan wennen. Afwisseling is dus geen overbodige luxe.

Let er wel op dat je de materialen van alle methoden direct na het oogsten weer uit de tuin haalt. Zodra jij alle overheerlijke groenten en fruit eenmaal uit de tuin hebt gehaald, is het niet langer nodig om de vogels uit jouw tuin te houden.

3. Voorzie in behoefte

Wanneer vogels alle bessen in jouw tuin oppeuzelen, kan dat twee redenen hebben. Enerzijds is dat om de honger te stillen, maar het kan ook zijn dat ze juist dorst hebben in plaats van honger.

Je kunt de vogels hierin tegemoet komen door in je tuin voorzieningen aan te brengen om aan hun behoeften te voldoen.

Om de honger van de vogels te stillen,

buitenlevengevoel kun je het best een aantal struiken in de tuin plaatsen die volhangen met bessen. Op deze manier zullen de vogels hiervan peuzelen in plaats van dat ze jouw zelfgekweekte aardbeien opeten. Een aantal planten en bomen waar vogels graag van snoepen zijn onder andere de taxus (Taxus baccata), de beuk (Fagus sylvatica), lavendel (Lavendula) en klimop (Hedera helix).

Er is ongetwijfeld een plant of boom vol bessen die mooi zal staan in jouw tuin.

Een tweede manier om te voorzien in de behoefte van de vogel, is door een vogelbad te plaatsen. Hierin kunnen vogels zich natuurlijk wassen, maar het is ook de perfecte plaats om wat water te drinken. Zo hoeven zij hun dorst niet te lessen door het fruit uit jouw tuin op te eten.

4. Roofvogels in de tuin. Een soort van…

Je moestuin beschermen tegen vogels

kan ook door te insinueren dat er roofvogels in jouw tuin aanwezig zijn.

Bij manier 2 vertelden we al dat dit kan door het geluid van roofvogels af te spelen, echter zijn er nog twee manieren waarop je dit idee kunt wekken.

De eerste manier is door een opgezette vogel, zoals bijvoorbeeld een uil, te plaatsen. Vogels worden hierdoor afgeschrikt en zullen jouw tuin niet zo heel snel meer bezoeken. Let er wel op dat je de vogel elke dag verplaatst.

Zoals we eerder al zeiden zijn onze gevleugelde vrienden niet gek en wennen ze erg snel aan een omgeving.

Een tweede manier om je moestuin te beschermen is door wat veren van kippen en duiven te verspreiden.

Ook dit insinueert dat er roofvogels in jouw tuin actief zijn en daar een prooi hebben gevangen. De vogels denken nu wel twee keer na voordat ze op jouw grondgebied neerstrijken.

5. Het effect van een huisdier

De laatste manier van je moestuin beschermen heeft alles te maken met je huisdier. Het hebben van een kat zal er namelijk voor zorgen dat vogels zich minder veilig voelen bij jou in de tuin.

Er ligt immers altijd gevaar op de loer in de vorm van jouw viervoeter. Mocht jij altijd al een kat willen hebben, dan is dit het perfecte moment om actie te ondernemen. Het hebben van een huisdier is niet alleen ontzettend leuk, maar hiermee ook nog eens effectief.

Zoals je kunt lezen zijn er een aantal dingen die jij kunt doen om ervoor te zorgen dat de vogels niet bij jouw oogst kunnen komen. Let er wel op dat wanneer je één van deze manieren gaat gebruiken, je er altijd voor zorgt dat dit diervriendelijk gebeurt. Je wilt het niet op je geweten hebben dat zo'n lief beestje door jouw toedoen straks dood in de tuin ligt, toch? ■

Over Buitenlevengevoel.nl

Op Buitenlevengevoel.nl vind je artikelen over de tuin, inspiratie voor je interieur, doe het zelf gidsen voor van alles en nog wat. Maar ook artikelen over hoe je meubels onderhoudt, insecten weg krijgt of hoe je sfeer creëert in huis. #Buitenlevengevoel!

53 tip

Reportage

Een cruisevakantie Hipper dan ooit

Cruiseschepen, ze hebben een nogal stoffig imago. Denk je aan een cruiseschip, dan denk je waarschijnlijk aan zestigplussers, suffe animatieteams, saaie dagen op zee en een veel te dure reis. Maar cruisen kan heel erg leuk zijn. Je vaart ’s nachts en overdag ontdek je een nieuwe stad. Het is vakantievieren en globetrotten tegelijkertijd. Met deze tips wordt jouw cruise een succes.

1. Ga net iets later eten dan normaal

Beeld: Shutterstock.com

Op de meeste cruiseschepen gaat iedereen rond dezelfde tijd lunchen en dineren. Dat kan soms voor topdrukte zorgen, vooral in de restaurants met lopend buffet. Dikke kans dat je daar helemaal geen zin in hebt tijdens je vakantie. Ga dan vooral niet tegelijk met de andere reizigers eten en dineer wat later dan normaal. Dan is het rustig in het restaurant en is de bediening ook niet zo gehaast.

2. Probeer je trips buiten de cruisemaatschappij om te boeken Als je een dagtrip boekt via de cruisemaatschappij, kan dat betekenen dat je er met een hele groep tegelijk op uitgaat. Zie je het voor je? Met tweehonderd man op een kameel door de woestijn rijden? Of met z’n allen naar hetzelfde museum? Liever niet. tip

54

Probeer je uitstapjes dus liever zelf te regelen. Dan kun je rustig van de omgeving genieten zonder dat je wordt opgejaagd door de andere reizigers.

3. Bouw een feestje De meeste cruiseschepen hebben aan boord een disco of een hippe bar. Zoek die op als je zin hebt in een feestje. Je kunt natuurlijk ook naar de grootste fuif van de avond, maar dan sta je voor je het weet op het podium met het animatieteam, met een pruik op en een boa om.

4. Koop een pasje voor het privé zonnen-deck Het kan behoorlijk druk zijn op een cruiseschip, vooral als het helemaal is volgeboekt. Als je dan een dag op zee moet doorbrengen en er dus niemand van het schip af mag, gaat iedereen

aan het zwembad liggen. Dat kan best gezellig zijn natuurlijk, maar meestal lijkt het meer op een mierenhoop. Als je je dus een dagje wilt afzonderen en rustig wilt zonnen, koop dan een toegangspas voor het privé zonnen-deck.

5. Boek een kamer met balkon Als je een binnenhut neemt, heb je nauwelijks door dat je aan het varen bent. En dat is nu juist de reden dat je op cruise bent gegaan! Bovendien is het altijd fijn om even een frisse neus te halen wanneer jij daar zin in hebt of vanuit bed naar de zonsondergang te kijken. Een kamer met balkon is daarom een absolute must.

6. Ontdek het schip Neem uitgebreid de tijd om de boot te ontdekken. Het heeft vaak veel meer te bieden dan jij denkt. Theaters, biosco-

Reportage

pen, zwembaden, een spa, tennisbanen, voetbalvelden en een midgetgolfbaan, noem maar op. Het zou zonde zijn als je dat mist.

7. Ga ergens anders eten Het eten bij een aantal restaurants zit bij de meeste boekingen inbegrepen.

Die restaurants zitten vooral tijdens het diner continue vol. Dus heb je zin in een romantisch diner met je lover? Of heb je gewoon zin in een ander menu?

Ga dan eens eten bij een van de andere, exclusievere restaurants.

8. Holy Ship Cruisemaatschappij MSC doet er alles aan om ook voor jongeren aantrekkelijk te zijn en het stoffige imago van zich af te schudden. Dat is vooral heel goed gelukt op het schip MSC Divina. Dit schip is vrijgemaakt voor een fantasti-

sche dance-reis: Holy Ship. Varen door de Bahama’s met aan boord de vetste dj’s en artiesten. Robin Schultz, Kaskade, DJ Snake… ze komen allemaal voorbij. En vergeet alle glitter en gla-

mour aan boord niet. Een binnenzwembad, infinity pool, een sportsbar met een bowlingbaan, prachtige restaurants en bars met ruim uitzicht op zee… Holy Ship!

Speciaal voor onze lezers Ben jij ook enthousiast geworden over een cruisevakantie? Kan je niet wachten om te boeken? Scan dan deze QR-code en je ziet de mooiste aanbiedingen. ■

55 tip

Reportage

Dit zijn de engste plekken op aarde De wereld is groot. Er is veel meer te zien en te beleven dan parende

zeehonden op Texel of bingo spelen op de camping in Zeewolde. Verken de

horizon! Bezoek plekken waar je nog nooit bent geweest, en doe dingen die je nog nooit hebt gedaan. En als je het echt spannend wilt maken, dan reis je naar plekken die nog enger zijn dan de kraaien voor je slaapkamerraam. Dit zijn de engste plekken op aarde.

tip

56

Reportage

Beelitz sanatorium

De dode zeeman op Sylt Op het Duitse waddeneiland Sylt word je verwelkomt door een grauwe sluier die ogenschijnlijk permanent over het eiland hangt, een dikke onheilspellende mist. Het verhaal gaat dat de geest van een omgekomen zeeman in het midden van de nacht deuren van huizen opent en op het bed van bezoekers gaat zitten. Als de bezoekers de volgende ochtend wakker worden, vinden ze een plasje water voor het bed, afkomstig van de kleding van de zeeman. Iedereen op het eiland kent de dode zeeman op Sylt.

Beelitz sanatorium In Berlijn staat een oud en verlaten sanatorium. Het statige gebouw is voor het grootste gedeelte dichtgetimmerd, met een goede storm fluit de wind door de kieren en gaten van het oude gebouw. Het verhaal gaat dat er vele doden zijn gevallen tijdens illegale operaties en testen op patiënten, je kunt het gekrijs en gehuil ‘s nachts horen als je het aandurft om er een nacht te verblijven. In het donker ziet Beelitz sanatorium eruit alsof het rechtstreeks uit een horrorfilm komt. Het is verboden om het pand te betreden, er staat een sanctie op. Desalniettemin komen er toch vaak alternatieve adrenalinejunkies langs om er een leuk feestje te geven.

Het zelfmoordbos Aokigahara

57 tip

Reportage

De catacomben van Parijs

Beeld: Shutterstock.com

Het zelfmoordbos Aokigahara In Japan ligt het griezeligste bos dat er bestaat, de kans is groot dat je er een lijk aan een boom ziet hangen.

Het zelfmoordbos Aokigahara ligt aan de rand van de Fuji-berg en is roemrucht door de vele zelfmoorden die er worden gepleegd. Op de parkeerplaats van de berg staan verlaten auto’s van mensen die besloten om uit het leven te stappen en een wandeling gingen maken met een touw in hun handen.

Door het hele bos staan bordjes met ontmoedigende teksten, de plaatsers proberen op deze manier de zelfmoordenaar op andere gedachten te brengen. In de roman ‘Kuroi’ maken twee mensen een einde aan hun leven in dit bos. Door dit boek kreeg, en krijgt, men de gruwelijke inspiratie om op deze plek zelf ook uit het leven te stappen.

Salem Als je tijdens Halloween het plaatje helemaal compleet wilt krijgen, dan moet je naar de Amerikaanse staat Massachusetts. Daar ligt Salem, een dorp waarin aan het einde van de tip

58

zeventiende eeuw met bijzonder veel motivatie op heksen werd gejaagd.

Talloze vrouwen, kinderen en soms een verwijfde man werden hier voor hekserij veroordeeld en ter dood gebracht.

Amerika zou Amerika niet zijn als de reputatie van dit dorpje niet gecommercialiseerd zou worden, maar dat mag de pret niet drukken. De geschiedenis is echt, dus een wandeling in de nacht door dit dorpje moet zeker op jouw bucketlist.

De catacomben van Parijs Onder de stad van de liefde ligt een tunnelcomplex van driehonderd kilometer dat gevuld is met schedels en botten. Vanaf 1786 tot het einde van de negentiende eeuw puilde de kerkhoven van Parijs uit. Mensen stierven bij bosjes, maar er was geen plek meer om ze te begraven. Zes miljoen mensen werden onder Parijs begraven, de stad van de liefde is dus eigenlijk een groot kerkhof. De rijke historie van de stad heeft dus ook een luguber tintje, maar het is de moeite waard om eens een kijkje te nemen in de catacomben van Parijs. ■

In Japan ligt het griezeligste bos dat er bestaat, de kans is groot dat je er een lijk aan een boom ziet hangen

Te laat

t wat s zegt: “Kun je nu echt nie laat op zijn werk. Zijn baa te r kee .” ste der eel eer zov bus de r Gijs komt voo hoor, ik neem wel een tijd te komen?” Gijs: “Ja een bus eerder beter je best doen om op baas zegt: “Je zou toch Zijn rk. we zijn op r late nóg s De volgende dag is Gij t op.” ar die ging de andere kan nemen?” Gijs: “Klopt, ma

Op reis Een groep toer isten maakt ee n lange zeereis. gegeven momen Op een t vaart het schi p langs een klei dat eilandje staa n eilandje. Op t een man in ge scheurde kleren lange baard te en met een springen en te zwaaien, waaro zegt: “Dat is de p de kapitein vriendelijkste m an die ik ken. St schip langs he eeds als ons m vaart, staat hi j te zwaaien!”

Ruimtereis Tweehonderd oenen lanceren een raket.

“Waar gaat de raket heen?” vraagt een journalist die erbij is.

De oenen: “Naar de zon!”

De journalist: “Maar daar is het toch veel te heet?”

“Ja duh,” zeggen de oenen.

“Daarom gaan we ook ’s nachts!”

59 tip

de wereld

De wereld Asielhond wordt na negen jaar eindelijk geadopteerd In het Engelse dorpje Edenfield heeft een lieve viervoeter na negen jaar in het asiel eindelijk een warm thuis gevonden. Zijn nieuwe baasjes, ervaren hondeneigenaars, stapten onlangs blijkbaar met een duidelijk doel binnen in het asiel waar Humbug zat. “Welke hond zit hier al het langst?” En het bleek nog een geweldige match ook.

Humbug, een zwart-witte Akita-kruising en knuffelbeer in hart en nieren, zat al bijna een decennium in het Bleakholt Animal Sanctuary te wachten tot eindelijk iemand hém mee naar huis zou nemen. De hond werd zowaar geboren in het asiel. Zijn moeder Lulu was in 2014 hoogzwanger binnengebracht, nadat haar baasje onverwacht was gestorven.

Als pup vond Humbug snel een nieuwe thuis, net als zijn broertjes en zusjes.

Maar helaas werd hij wat later als enige teruggebracht, omdat hij als jonkie een beetje bang was van vreemden.

In de jaren daarna bleek het moeilijk om een nieuwe thuis te vinden. “Een beetje een complexe ziel,” noemt asieleigenaar Karen Weed de viervoeter liefkozend. Dat komt ook omdat hij zo lang enkel het leven in de kennels buiten gewoon was. Humbug was dan wel ongelofelijk lief, hij was timide en worstelde met onzekerheden en angsten die veel training en een geduldig, ervaren baasje vereisten.

De jaren verstreken. Humbug wachtte en wachtte, en groeide uit tot één van dé favorieten van het personeel en de vrijwilligers die met de asielhonden gaan wandelen. Al is hij in het begin misschien een beetje bang... Als Humbug eenmaal iemand kent, overlaadt hij hen met knuffels en likjes. “Eens hij je vriend is, is hij je béste vriend,” vat het asiel samen. En dankzij een toegewijd pleeggezin, dat hem meenam op langere wandelingen en hem tijdens weektip

60

ends geregeld thuis opving, groeide de hond enorm qua zelfvertrouwen en gedrag.

Het asiel hoopte vurig dat ooit de dag zou komen dat hij een permanente thuis zou vinden. “Als jij denkt te passen bij een hond als Humbug, denk er dan alsjeblieft over na om deze prachtige jongen te adopteren,” schreef het asiel vorig jaar nog in een wanhopige oproep op Facebook. “Hij verdient de wereld.”

Onlangs was het zover. Eindelijk! Het bleek een match met nieuwe baasjes Ken Marsh en Sandra Rothwell, allebei ervaren hondeneigenaars. Het koppel heeft al laten weten aan het asiel dat

Humbug zich heel goed lijkt aan te passen bij hen. “Voorlopig gaat het heel goed,” aldus Ken. “We zijn al heel snel heel gehecht aan hem geraakt.”

Ken redde eerder honden uit het Bleakholt-asiel in Edenfield. Ongeveer 5,5 jaar geleden kwam de Brit met dezelfde opvallende woorden de dierenopvang binnen: welke hond wacht hier al het langst op een thuis? Dat was toen Herbie, en ook met die hond klikte het geweldig. Helaas is Herbie onlangs van ouderdom overleden. Een leven zonder hond? Dat was geen optie voor Ken en zijn vrouw Sandra. En dus gingen ze na al die jaren opnieuw naar het nabije asiel om een nieuwe beste vriend te zoeken.

de wereld

Dakloze ‘holbewoners’ wonen zes meter onder de grond in zelf uitgegraven grotten in Californië In het Californische Modesto zijn moderne ‘holbewoners’ ontdekt in acht grotten die ze zelf hadden uitgegraven. Zo’n zes meter onder de grond hadden daklozen hele kamers gebouwd en voorzien van meubels en bedden. En afval, véél afval.

Wanneer je beelden bekijkt van de ingangen van de grotten, zie je meteen hoe gevaarlijk ze zijn.

Daklozen groeven ze namelijk in de bedding van de Tuolumnerivier, niet ver boven het waterpeil. Een stijging van het waterpeil zou hen snel fataal kunnen worden.

De bewoners zijn dan ook weggehaald, net als al hun hebben en houden. De politie verwittigde ze op voorhand van de schoonmaak en bood hen ook aan te helpen bij het zoeken naar een ander onderkomen.

Het is verbluffend wat allemaal in de grotten lag. Op beelden van de binnenkant zie je beddengoed, tafels, levensmiddelen én een vuurwapen. De daklozen waren ook voorzien van drugs.

Maar liefst 3.450 kilogram rommel en afval haalden vrijwilligers en agenten boven. “We snappen niet goed hoe ze er zoveel dingen in kregen, als je ziet hoe lastig het is om ze over de heuvel naar buiten te krijgen,” zegt Chris Guptill, coördinator van vrijwilligersorganisatie ‘9-2-99’.

Het is niet voor het eerst dat dergelijke grotten worden ontruimd, maar deze keer waren ze veel uitgebreider dan de vorige keer. “Dit specifieke gebied wordt geplaagd door landloperij en illegale kampen,” laat de politie weten. Het is dan ook de vraag wat de politie kan doen om de daklozen deze keer wél weg te houden. “Het is al bewezen dat mensen de grotten uitgraven, dus ik denk niet dat ze opvullen met een of ander materiaal zou werken,” zegt Guptill nog.

Momenteel zijn de ingangen afgesloten met hekken en politielint. Er is ook sprake van het gebied om te vormen tot een officieel park en er camera’s te installeren, zodat er meer ordehandhaving mogelijk is.

Zoveel ‘ufo’s’ werden in 2023 in België gespot Het Belgische ufo-meldpunt heeft vorig jaar 223 meldingen binnengekregen.

Dat is een kleine stijging tegenover 2022, toen er 217 waarnemingen waren. Meldingen van planeten of sterren staan bovenaan de lijst, maar ook waarnemingen die als lichtspot (skytracer) konden worden verklaard, zitten in de lift.

Veertig keer ging het bij een ufo-melding om een planeet of een ster. Dat is een aanzienlijke stijging tegenover vorig jaar. Het aantal ufo-meldingen dat veroorzaakt werd door lichtspots/ skytracers (23), is ook gestegen. Bij meldingen die onvoldoende gegevens bevatten voor nader onderzoek, was er dan weer een dalende trend (39).

“Ondanks het feit dat skytracers verbo-

den zijn door de VLAREM II milieuwetgeving, zijn deze nog alomtegenwoordig. We zien steeds een stijging van het aantal meldingen bij evenementen of concerten waarbij dergelijke spots worden ingezet om nieuwsgierigen te lokken. Niet alleen veroorzaken deze skytracers ufo-meldingen, maar ook lichtvervuiling,” zo klinkt het.

Andere verklaringen voor meldingen waren onder meer satellieten/ISS (33), vliegtuig/helikopter (31), meteoor/ ruimteschroot (7), vogel/insect (6) en

drone (5). De maanden september en oktober waren drukker dan normaal, met respectievelijk 33 en 32 meldingen. In oktober was het hoge aantal waarnemingen van Starlink-satellieten de oorzaak van de stijging.

De provincie Antwerpen is in 2023 duidelijke koploper met 61 observaties, gevolgd door Oost-Vlaanderen (45) en West-Vlaanderen (37). Hoewel het meldpunt Belgisch is, ontvangt het bijna uitsluitend waarnemingen uit Vlaanderen omdat de site Nederlandstalig is.

61 tip

de wereld

Oud-medewerker Nederlandse kliniek verwekte zeker elf kinderen met eigen zaad Een voormalige laboratoriummedewerker van een vruchtbaarheidskliniek in het Nederlandse Leiden heeft tussen 1979 en 1985 zijn eigen sperma gebruikt, terwijl hij niet als donor stond geregistreerd.

Hij heeft zo zeker elf kinderen verwekt, meldt het Medisch Centrum Kinderwens (MCK) in Leiderdorp, dat de zaak onderzoekt. De man blijkt bovendien drager te zijn van een niet nader benoemde erfelijk overdraagbare aandoening, waarvan de kans 50% is dat hij die heeft doorgegeven.

“We willen betrokken ouders en kinderen daarover voorlichten en desgewenst verwijzen voor genetisch onderzoek naar dragerschap,” legt de werkgroep uit. Om welke aandoening het gaat, wordt om privacy redenen niet vermeld. Dat de man de aandoening heeft, weet hij zelf pas sinds 2015, schrijft de groep in een tussenrapport. Symptomen treden namelijk pas op latere leeftijd op.

De officieuze zaaddonor werkte destijds voor Stichting Medisch Centrum voor Geboorteregeling (SMCG) in Leiden. Die instelling bestaat niet meer. In 2006 werden zowel het archief als de vergunning voor ivf-behandelingen overgedragen aan MCK. Deze kliniek heeft een werkgroep opgezet om de zaak uit te zoeken. MCK zegt zelf in maart vorig jaar op de hoogte te zijn gebracht van de zaak.

Twee donorkinderen kregen al in 2017 te horen dat de man hun biologische vader is. Hij heeft dat toen in een gesprek met hen erkend, schrijft de werkgroep. Die sprak hem vorig jaar twee keer, maar daarna “was hij niet meer tot medewerking bereid”, klinkt het. Daardoor blijven veel vragen over zijn werkwijze en beweegredenen onbeantwoord.

MCK-directeur Arne van Heusden, die tevens voorzitter is van de werkgroep, noemt het een “onthutsende werkelijkheid, in de eerste plaats voor alle direct betrokkenen”. Hij hoopt door meer betrokkenen te vinden toch nog “een beter beeld van wat er precies is gebeurd” te krijgen. Daartoe is onder meer een website opgezet.

binnenkomen. Waarom? Omdat je dankzij dit eenvoudige trucje weet of er een dief of indringer onder je bed zit.

Beeld: Shutterstock.com

Als de fles helemaal naar de andere kant van het bed rolt, ben je veilig en zo niet… ren! En zelfs dan moet je niet meteen panikeren. Er ligt niet per se iemand met slechte bedoelingen onder je bed, maar misschien wel een extra deken of een koffer die iemand is vergeten.

Waarom je altijd een fles water onder je hotelbed moet gooien Op TikTok deelt Esther Sturrus haar reisadviezen. Zij werkt als stewardess bij de luchtvaartmaatschappij KLM en kent het reilen en zeilen van het vak.

Een van haar tips is om bij het betreden van je hotelkamer altijd een waterfles onder je bed te werpen. Maar waarom? tip

62

Stewards weten vaak veel over reizen. Esther Sturrus, een stewardess bij KLM, gebruikt haar ervaring om regelmatig reistips te delen op TikTok. Tussen de gebruikelijke tips door, geeft ze dit bijzondere advies…

Ja, de jonge vrouw raadt reizigers aan om altijd een waterfles richting het bed te kegelen zodra ze hun hotelkamer

En hoewel deze tip misschien wat vergezocht lijkt, zijn niet alle tips van de stewardess dat. Ze raadt bijvoorbeeld aan om een föhn te gebruiken om de spiegel te ontwasemen, papieren bekertjes om te draaien en er een gat in te maken om je tandenborstel ver van bacteriën te houden, of je smartphone in een kopje te zetten voor een luidsprekereffect als je naar muziek luistert. ■

Grappig bedoeld

De leukste strips vanaf NU ook verkrijgbaar als app 63 tip

EEN SPORTIEF UITJE BIJ

DE UITHOF MET DE MEESTE ACTIVITEITEN ONDER 1 DAK

SCHAATSEN

SNEEUWBAAN

KART & LASERGAME

GA VOOR MEER INFO NAAR:

DEUITHOF.NL/TIPMAGAZINE