1.4 Veroudering Met het stijgen van de levensverwachting en de ontwikkelingen binnen de gezondheidszorg neemt ook het aantal gezonde jaren toe. In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, gaat ouderdom niet per definitie gepaard met ziekte, eenzaamheid en gebreken. Uit onderzoek blijkt dat het grootste deel van het leven na 65 jaar zonder lichamelijke beperkingen is. Met het ouder worden verandert wel de aard van het ziek worden. Vaak is dan sprake van een combinatie van meer dan één (chronische) aandoening. Het is niet altijd de ziekte zelf die de oorzaak is van problemen, maar de bijkomende beperkingen. Van de 80-plussers is bijvoorbeeld een derde slecht ter been en een op de vijf kan zichzelf niet verzorgen (Timmermans & Woittiez, 2004). Bij ouderen treden een aantal onomkeerbare veranderingen in hun lichaam op. Deze veranderingen worden samengevat onder de noemer ‘veroudering’. Ze treden spontaan op en nemen toe naarmate je ouder wordt. Veroudering begint eigenlijk al op het moment dat je geboren wordt. Vanaf dat moment vinden er immers allerlei veranderingen plaats en word je elke dag een dagje ouder. In de geneeskunde wordt pas van veroudering gesproken als het gaat om blijvende veranderingen bij volwassenen. Het gaat om onder andere de volgende veranderingen: endogene en exogene veranderingen; achteruitgang van de organen; achteruitgang van de zintuigen; verminderde hormoonproductie; veranderingen in de cognitieve functies; veranderingen in de mobiliteit.
1.4.1 Endogene en exogene veranderingen endogene verandering exogene verandering
Bij ieder mens treedt een aantal veranderingen op bij het ouder worden. Hierbij moet je onderscheid maken tussen endogene veranderingen en exogene veranderingen. Endogene veranderingen zijn veranderingen van binnenuit. Een voorbeeld van een endogene verandering is grijs worden. Of en wanneer iemand grijs wordt, is van tevoren niet te zeggen, dit is voor iedereen anders. Vaak zie je wel dat grijs worden familiair is. Andere voorbeelden van veranderingen van binnenuit zijn: ouderdomsdoofheid; ouderdomsverziendheid; staar; botontkalking (osteoporose); het dunner worden van de huid.
Ouderen zijn steeds vaker ziek, maar hebben er minder last van Ouderen leven langer en zullen in de toekomst vaker een ziekte hebben, maar zij hebben daar minder last van. Door medische technologie en hulpmiddelen kunnen de gevolgen van veel ziekten steeds beter worden gecompenseerd. Daardoor hebben ziekten minder negatieve gevolgen voor de kwaliteit van leven. Dit staat in het rapport ‘Ouderen nu en in de toekomst. Gezondheid, verpleging en verzorging 2000 – 2020’ van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP).
16
9006924497_bw.indd 16
Gezond ouder worden (Persbericht RIVM, 23 juni 2004)
Thema 1
05-04-11 10:23