ONO3 - Nieuws dicht bij huis - Proefhoofdstuk - Ongecorrigeerde proef

ONO_3_1_HV_FOLIO ThiemeMeulenhoff

1

Nieuws dichtbij huis

Hét nieuws bestaat niet meer voor jongeren Dit is de titel van een artikel over jongeren en nieuws. Een belangrijke vraag daarin was of jongeren nog wel in nieuws geïnteresseerd zijn. Hoe zit dat met jou? Wat betekent nieuws voor jou? Welk nieuws laat je liggen? Naar welk nieuws ga je op zoek en waarom juist naar dat nieuws?

1.1 Oriëntatie op nieuws 1

Is dit nieuws?

Kijk en luister naar de introductie van het hoofdstuk Nieuws dicht bij huis.

2 Wat vind ik interessant?

Het ene bericht lees je wel, het andere sla je over.

Bekijk de titels en afbeeldingen van de nieuwsberichten A t/m H.

Leerdoelen

Je kunt de hoofdpunten van een nieuwsbericht begrijpen.

Je kunt de inhoud van een nieuwsbericht begrijpen.

Je kunt een nieuwsbericht beoordelen.

Je kunt het schrijfdoel van informerende teksten herkennen.

Je kunt de betekenis van onbekende woorden afleiden.

Je kunt het onderwerp van een nieuwsbericht benoemen (vwo)

Je kunt een nieuwsbericht schrijven.

Je kunt een nieuwsbericht presenteren.

Taalverzorging: Volgt.

2

Uitleg

A

B

C

Scholen experimenteren met nieuwe roosters

Criminelen opsporen met technische snufjes

Kleine zonnebril grote trend

D

E

F

5 vetste aankondigingen op gamebeurs E3

Gigantische walrus fluit naar vrouwtjes en zoent met Lucas

Te lang naar een scherm kijken is slecht voor je ogen

G

H

Nieuwsberichten Nepnieuws

Theorie [1 + 1.1] Tekstdoelen en tekstsoorten [2.1] Publiekgerichtheid [2.3] Inhoud afstemmen op publiek [5.3.1] De 5W+1H-vragen [6.2] Lichaamstaal [9.1] Monoloog [9.6] Stemgebruik [15.3] Stappenplan moeilijke woorden [16.3] Bijzonder taalgebruik

3

1 Nieuws dichtbij huis

1.1 Oriëntatie op nieuws a

Uit welke nieuwsbronnen haal jij je nieuws?

b ‘Sommige nieuwsbronnen zijn beter dan andere.’

Hoe dat komt? Leg je antwoord uit aan de hand van een of meer voorbeelden.

c

13 jaar en miljonair door gezond snoep

Bijzondere vondst: oudste zeef van Nederland gevonden

Lees de uitspraken over nieuws in het schema.

Ben jij het ermee eens of oneens?

Zet een kruisje in de kolom van jouw keuze.

Uitspraak

eens

oneens

A ‘Nieuws is belangrijk.’

a

Bepaal of je de berichten interessant vindt.

Zet A tot en met H in volgorde van meest interessant naar minst interessant.

B ‘Nieuws is alleen maar vermaak.’

C ‘Nieuws zet je aan het denken.’

D ‘Nieuws is meestal negatief.’

b Gebruik je lijst van de vorige opdracht.

Waardoor heb jij je volgorde bepaald? a alleen de titel van het bericht b alleen het beeld c zowel de titel als het beeld

c

d Wanneer is iets voor jou nieuws?

Noteer een aantal kenmerken die nieuwsberichten volgens jou altijd moeten hebben.

e

Eén bericht vind je het interessantst.

Leg uit waarom je dat bericht het interessantst vindt.

Vergelijk je antwoord op de vorige vraag met dat van een of meer klasgenoten.

Bespreek de verschillen en formuleer samen een goede zin die begint met: 'Nieuws is ….'

d Je vindt één bericht ook het minst interessant.

Leg uit waarom je dat bericht het minst interessant vindt.

3 Wat vind ik interessant? 2

1.2 Nieuwswaarde bepalen 5 Inzicht krijgen in nieuws

Bekijk en lees nu het complete bericht dat je het interessantst lijkt.

A B C D E F G H

a

Scholen experimenteren met nieuwe roosters Criminelen opsporen met technische snufjes Kleine zonnebril grote trend De 5 vetste aankondigingen op gamebeurs E3 Gigantische walrus fluit naar vrouwtjes en zoent met Lucas Te lang naar een scherm kijken is slecht voor je ogen 13 jaar en miljonair door gezond snoep Bijzondere vondst: oudste zeef van Nederland gevonden

Elke dag is er veel nieuws. Niet alles wat er gebeurt, komt in de media. Een journalist moet keuzes maken. Over het maken van die keuzes gaat het fragment bij deze opdracht.

Kijk en luister naar fragment Hoe komt nieuws tot stand? en maak aantekeningen.

a

c d

Vind je het nog steeds interessant?

Licht je antwoord in een paar zinnen toe.

Bespreek jouw keuze en reactie met een of meer klasgenoten.

4 Dit is nieuws voor mij Veel verschillende bronnen op internet, televisie en in de krant verspreiden nieuws(berichten).

4

Op welke manieren kan het nieuws gebracht worden?

b Waarom heeft niet elk nieuwsprogramma hetzelfde nieuws?

b Schrijf een reactie van een paar zinnen bij het bericht. c

Bij het selecteren van nieuws kijkt het NOS Journaal naar de nieuwswaarde.

Omschrijf in je eigen woorden wat nieuwswaarde is.

Wat is geen uitgangspunt voor nieuws? ◯◯ Nieuws moet bijzonder zijn. ◯◯ Nieuws moet actueel zijn. ◯◯ Nieuws moet interessant zijn voor veel mensen. ◯◯ Nieuws moet positief zijn.

e

Op welke manieren komt het NOS Journaal aan nieuws?

f

Hoeveel nieuwswaarde heeft de opening van een sportcentrum in jouw woonplaats voor het journaal? Leg je antwoord uit.

5

1 Nieuws dichtbij huis

6 Nieuws omschrijven

1.1 Oriëntatie op nieuws

8 Nieuwsberichten begrijpen en beoordelen 1

[15.3] [16.3]

Lees de tekst Wat is nieuws?

Lees de uitleg Nieuwsberichten. Lees daarna de tekst Man wordt gek in elektronicawinkel en beantwoord de vragen.

Wat is nieuws?

Nieuwsberichten

Nieuws is wat er gebeurt in je omgeving, in maand oud is geen nieuws. Het moet belangrijk Nederland, in de wereld. Je leest erover in kranten zijn voor een grote groep mensen. Nieuws wijkt en ziet het op de televisie. Er bestaat niet iets als af van het normale. Ook beroemde mensen, ‘het nieuws’, want er zijn verschillende soorten wereldleiders, koningen die iets gaan doen of nieuws. Dat heeft te maken met het medium dat hebben gedaan, zijn nieuws. Meestal niet leuk, het nieuws brengt (krant, televisie of internet) en maar conflicten tussen groepen mensen en met de manier waarop nieuws gebracht wordt. tussen landen zijn nieuws. Emotie, groot verdriet Nieuws moet wel aan een paar voorwaarden of veel vreugde, is ook nieuws. voldoen voordat je het kunt horen of lezen.

Nieuws moet actueel zijn. Een bericht van een Naar: rug.nl.

a

Nieuwsberichten zijn vaak korte teksten in media. De teksten hebben als doel de lezer te informeren. Elke tekst gaat over één onderwerp.

Je kunt het onderwerp vaak heel kort beschrijven, in één of enkele woorden.

Een nieuwsbericht begint altijd met een aantrekkelijke kop (titel) waardoor de lezer geïnteresseerd raakt (zie voorbeeld).

tekst. In de vervolgtekst staan verdere gegevens.

De hele tekst geeft antwoorden op de 5W+1Hvragen.

Nieuwsberichten komen uit een bepaalde bron.

Deze staat onder de tekst vermeld. Om te weten of je de tekst kunt vertrouwen, is het belangrijk te weten uit welke nieuwsbron hij komt.

Omdat een beeld (illustratie) soms meer zegt dan woorden, zie je vaak dat geschreven of Politie boos op Amsterdamse gesproken teksten verduidelijkt, aangevuld of supermarkten aantrekkelijker gemaakt zijn met een beeld. Dit Na de titel volgt een vetgedrukte tekst (de lead). kunnen heel verschillende beelden zijn, zoals Hierin staat het belangrijkste nieuws en de lezer foto’s, schema’s, grafieken of tekeningen. wordt nieuwsgierig gemaakt naar de rest van de

Noteer in je eigen woorden wat de volgende woorden betekenen.

Gebruik de woordraadstrategieën in het Stappenplan moeilijke woorden.

1 medium (r. xx) 2 actueel (r. xx) 3 conflicten (r. xx) 4 emotie (r. xx)

a

b Wat betekent absurd in absurd lage prijzen? (r. xx)

b Vergelijk de inhoud van de tekst Wat is nieuws? met de inhoud van het fragment Hoe komt nieuws tot stand? Welke overeenkomsten zijn er?

c

Wat betekent door het lint gegaan? (r. xx)

c

Noteer in je eigen woorden wat nieuws is. Gebruik maximaal 30 woorden.

d Vergelijk je antwoord op de vorige vraag met het antwoord op Dit is nieuws voor mij.

Is er verschil tussen de antwoorden? Zo ja, wat heb je aangevuld, weggelaten of veranderd?

Wat betekent het als een medewerker op non-actief is gezet? (r. xx) ◯◯ De medewerker is ontslagen. ◯◯ De medewerker mag zijn werk voor een bepaalde tijd niet doen. ◯◯ De medewerker mag zijn werk nooit meer doen.

d Stel je voor dat jij toevallig op de website met bizarre koopjes van deze elektronicawinkel

7 Voorspellen

terechtkomt. Zou jij direct artikelen kopen? Licht je antwoord kort toe.

[1] [1.1] [5.3.1]

e

Beantwoord de 5W+1H-vragen bij deze tekst.

Zet een streepje als je een vraag niet kunt beantwoorden.

f

Uit welke bron komt de tekst Man wordt gek in elektronicawinkel? Ken je deze bron?

g

Noteer een vraag die bij je opkomt als je dit nieuwsbericht leest.

Lees de titels van de nieuwsberichten.

a

Zal het bericht volgens jou veel, gemiddeld of weinig nieuwswaarde hebben?

Zet een kruisje op de lijn en licht je antwoord toe. a Man wordt gek in elektronicawinkel: b Vier op vijf badeenden bron van bacteriën en schimmels: c Elke dag bewegen moet verplicht worden op school:

Man wordt gek in electronicawinkel

b Met welk doel zijn de nieuwsberichten geschreven? ◯◯ ◯◯ ◯◯ ◯◯

vermaken overtuigen informeren activeren 5

10

6

Een medewerker van een bekende landelijke elektronicagigant is vanmorgen door het lint gegaan. De man leefde zich uit op de webshop van het bedrijf, waardoor er van de prijzen niets meer lijkt te kloppen.

Allerlei artikelen in de webshop van de elektronicawinkel hebben ineens absurd lage prijzen. De man maakte zelfs een speciale pagina waarop absurde koopjes zijn afgebeeld. Wie een bestelling plaatst heeft geluk, want volgens de wet is het bedrijf ver-

15

plicht om de producten tegen de afgebeelde prijzen te leveren.

De doorgedraaide medewerker is inmiddels op non-actief gezet. Hoelang de belachelijk lage prijzen nog op de website blijven staan, is onduidelijk. Het bedrijf werkt achter de schermen aan een oplossing, maar de bizarre koopjes zijn nog steeds te zien. nieuwspaal.nl

7

1 Nieuws dichtbij huis

1.1 Oriëntatie op nieuws

9 Nieuwsberichten begrijpen en beoordelen 2 a

Elke dag bewegen moet verplicht worden op school

Lees de tekst Vier op vijf badeenden bron van bacteriën en schimmels.

Hoeveel eenden zijn er voor het onderzoek onderzocht?

b Noteer in je eigen woorden wat het woord potentiële (r. xx) betekent. c

Is dit aantal voldoende om de volgende conclusie te trekken?

Conclusie: Vier op de vijf van alle badeenden is een bron van bacteriën en schimmels.

Leg je antwoord uit.

5

d Wat betekent gestimuleerd (r. xx)?

VIER OP DE VIJF BADEENDEN BRON VAN BACTERIËN EN SCHIMMELS

5

10

In vier van de vijf badeenden zitten bacteriën en schimmels. Doordat er een gat in de onderkant zit, zitten in het water dat zich in de eenden kan ophopen veel potentiële ziekteverwekkers.

Voor het onderzoek, dat woensdag door Nature is gepubliceerd, zijn negentien verschillende badeendjes onderzocht. Het onderzoek werd gedaan door het Swiss Federal Institute of Aquatic Science and Technology.

Het speelgoed werd gebruikt tijdens een badsessie met schoon water en de eendjes werden voor en na het badderen gecheckt. Hieruit bleek dat er flink wat ziekteverwekkers waren ontstaan, onder meer die van legionella en de ziekenhuisbacterie pseudomonas aeruginosa.

Door het plastic waar badeenden van zijn ge-

10

maakt, maar ook door urine, zweet en zeepresten, is het speelgoed een goede broedplaats voor bacteriën en schimmels.

15 15

Niet alleen in de gymzaal, maar ook in de klas en op het plein moeten leerlingen gaan bewegen.

Niet een paar keer per week, maar elke dag twee keer een halfuur. Dat vinden adviseurs van drie organisaties voor onderwijs, sport en gezondheid.

De minister van Onderwijs moet twee keer per dag een half uur bewegen verplicht stellen, voor alle scholen, schrijven de organisaties in een rapport dat ze vandaag aanbieden aan de minister-president. Scholen zouden er ook voor moeten zorgen dat leerlingen drie keer per week oefeningen doen voor sterke botten en spieren: squats, sit-ups en andere rek- en strekoefeningen.

20

25

30

alleen belangrijk is om gezond te blijven, maar het maakt je ook leniger en handiger. Daarnaast leer je jezelf beter kennen en het geeft je meer zelfvertrouwen. Sporten is daarom net zo belangrijk als wiskunde en Nederlands.

Kansen Sommige scholen doen het al goed vinden de adviseurs, maar er zijn ook scholen waar leerlingen nog te weinig gestimuleerd worden om in beweging te komen. Bijvoorbeeld omdat het lesrooster overvol is, of omdat er geen gymleraar of gymzaal is. De organisaties denken dat alle leerlingen dezelfde kansen krijgen, als de minister dagelijks bewegen op school verplicht maakt.

nu.nl Zelfvertrouwen De organisaties beweren dat bewegen niet

Naar: sevendays.nl

11 Terugkijken a

Kijk terug naar je antwoorden bij de opdrachten Voorspellen.

Heb je de nieuwswaarde van de teksten Man wordt gek in elektronicawinkel, Vier op vijf badeenden bron van bacteriën en schimmels en Elke dag bewegen moet verplicht worden op school goed voorspeld? Zo nee, wat is er anders?

b Klopt voor elke tekst het tekstdoel dat je bij Voorspellen hebt genoteerd?

Zo nee, voor welke tekst niet en waarom niet?

10 Nieuwsberichten begrijpen en beoordelen 3 a

Lees de tekst Elke dag bewegen moet verplicht worden op school.

Wat is het onderwerp van de tekst? ◯◯ Bewegen op school geeft zelfvertrouwen. ◯◯ Dagelijks een uur op school bewegen. ◯◯ Een uur bewegen op school verplichten. ◯◯ Stimuleer dagelijks bewegen op school.

b Wat moet de minister van Onderwijs allemaal verplicht gaan stellen volgens de adviseurs van organisaties voor onderwijs, sport en gezondheid?

c

Waarom is bewegen net zo belangrijk als wiskunde en Nederlands?

d Wat vind jij van het voorstel van de adviseurs? Licht je antwoord kort toe.

c

Vind je de drie teksten allemaal geloofwaardig? Leg je antwoord uit.

1.3 Nieuws presenteren 12 Presentaties bekijken en beoordelen

[2.1] [2.3] [6.2] [9.1] [9.6]

Presenteren is een vaardigheid die je vaak zult oefenen op school. Wat je daarvan leert, kun je ook na je schooltijd goed gebruiken. Bij deze opdracht verzamel je een aantal tips voor het houden van een presentatie. Die kun je gebruiken als je bij opdracht Nieuwsbericht presenteren zelf een nieuwsbericht gaat presenteren. Eerst kijk je naar hoe het niet moet.

Kijk en luister naar de fragmenten Beter voorbereiden op je presentatie en Zo moet presenteren dus niet. Let tijdens het luisteren en kijken op de volgende punten: • stemgebruik en spreektechniek • houding en lichaamstaal • publiekgerichtheid

8

9

1 Nieuws dichtbij huis a

1.1 Oriëntatie op nieuws

1.4 Nieuws en een kritische blik

Noteer van de fragmenten wat de sprekers fout doen.

b Kijk en luister naar fragment Foute presentatie.

Noteer alle tips die de spreker geeft voor het houden van een presentatie.

c

15 Inzicht krijgen in nepnieuws

Bekijk twee verschillende nieuwsuitzendingen. Zorg ervoor dat de nieuwsuitzendingen van twee verschillende bronnen zijn. Noteer de bron/url van de uitzendingen die je hebt gekeken.

Lees de uitleg Nepnieuws. Een nieuwsbericht is niet altijd waar.

d Beoordeel de sprekers. Gebruik hierbij de tips uit het fragment Foute presentatie en de theorie

Nepnieuws

over stemgebruik, houding en lichaamstaal.

Schrijf van elke spreker je beoordeling op in een aantal goed opgebouwde zinnen.

e

Is een nieuwsbericht altijd waar? Nee. In in andere bronnen te vinden? Hoe meer een nieuwsbron kun je nieuwsberichten bronnen het nieuws verspreiden, hoe groter tegenkomen die nep zijn, zogenaamd de kans dat het bericht waar is. nepnieuws. Deze nieuwsberichten zijn • Is de informatie in de andere bronnen soms helemaal verzonnen, maar vaak hetzelfde? Lees de informatie in die andere ook gedeeltelijk. Een schrijver van een bronnen altijd door om deze te vergelijken. nieuwsbericht kan de waarheid aanvullen met • Vermeld het nieuwsbericht de hele extra informatie die verzonnen is. waarheid of zijn er zaken verzonnen?

Er zijn verschillende redenen voor het • Gaat het in het nieuwsbericht over een verspreiden van nieuws dat niet of voor een onderzoek? Controleer dan de manier deel niet waar is. De belangrijkste reden is waarop er is onderzocht en wie het dat er geld mee verdiend kan worden (via onderzoek heeft gedaan. Hoe minder advertenties). Nepnieuws duikt regelmatig mensen deelnemen aan een onderzoek, op. Het is dus belangrijk dat je als lezer echt hoe kleiner de kans is dat het resultaat te nieuws van nepnieuws kunt onderscheiden. vertrouwen is.

• Wees kritisch en vraag jezelf af of het Gebruik de volgende tips om te bepalen of mogelijk is wat je leest. een bericht waar is of niet: • Gebruik altijd je gezonde verstand en check • Uit welke bron komt het nieuwsbericht? zaken die je vreemd of belachelijk vindt.

Is de bron een landelijke of regionale krant? • Noteer een of meer voorbeelden van Bekijk op internet de andere berichten van nepnieuws. die bron ook.

• Is de informatie uit het nieuwsbericht ook

Welke spreker vind jij het beste? Leg je antwoord duidelijk uit in een paar zinnen.

Zoek in kranten of op internet twee nieuwsberichten die je leuk of interessant vindt voor je publiek: je klasgenoten.

• Noteer van elk bericht de belangrijkste informatie. Gebruik hiervoor de 5W+1H-vragen.

• Bedenk per nieuwsbericht waarom je het hebt gekozen en schrijf het op.

• Kies een van de twee nieuwsberichten en bereid een presentatie van 1 minuut voor.

• Verwerk de informatie van het bericht in je presentatie.

• Houd rekening met je publiek.

• Noteer de belangrijkste woorden op een blaadje.

• Oefen je presentatie een keer of meerdere keren voor jezelf.

• Houd rekening met de tips voor het houden van een presentatie (zie fragment Foute presentatie).

• Neem de rubrics voor Spreken door. Kijk naar nummer 00 en 00, Taalgebruik en techniek. Noteer per nummer het niveau dat jij bij jouw spreken vindt passen.

• Neem het nieuwsbericht en je blaadje met belangrijkste woorden mee naar de les.

13 Presentatie nieuwsbericht voorbereiden

[2.3]

Je weet nu meer over wat nieuws is en welk nieuws jij interessant vindt. De tips voor het houden van een presentatie gaan je helpen bij je eigen presentatie van een nieuwsbericht. In deze opdracht bereid je die presentatie voor.

Bereid je presentatie van een nieuwsbericht voor.

a

14 Nieuwsbericht presenteren De presentatie van je nieuwsbericht doe je in een groepje met drie klasgenoten. Zorg ervoor dat je allemaal een ander nieuwsbericht presenteert.

1 Presenteer de nieuwsberichten om de beurt aan elkaar.

2 Maak tijdens de presentaties van je klasgenoten aantekeningen. Let op: • volume en tempo (rubrics Spreken nummer 00); • houding, lichaamstaal, toonhoogte en intonatie (rubrics Spreken nummer 00); • de afstemmIng op het publiek (rubrics Publiekgerichtheid nummer 00); • de inhoud: was deze goed te volgen?

a

Bespreek na afloop van de presentaties je aantekeningen met je groepsleden.

Noem bij elke presentatie een punt dat goed gaat en geef ook een tip voor verbetering.

b Bepaal of je jezelf op de onderdelen toonhoogte, volume, tempo, intonatie en lichaamstaal goed had ingeschat.

c

Noteer voor jezelf een of meer verbeterpunten voor de volgende keer.

b Welke reden(en) naast geld verdienen kunnen mensen nog meer hebben om nepnieuws te verspreiden? Licht je antwoord toe.

c

In welke nieuwsbronnen zal nepnieuws kunnen voorkomen? Licht je antwoord toe.

d Bekijk het fragment Wat is nepnieuws en lees de vragen.

Beantwoord de vragen.

1 Wat is de belangrijkste reden voor het verspreiden van nepnieuws?

2 Welke tips geeft de spreker voor het onderscheiden van nepnieuws en echt nieuws?

3 Wat bedoelt de spreker met met een korreltje zout nemen?

4 Wat wordt bedoeld met op het verkeerde been zetten?

5 Wat willen Facebook en Google doen tegen nepnieuws?

16 Nieuws begrijpen en beoordelen a

Lees de titel en de lead van tekst Zeg nee tegen de klik-chip!.

Lijkt deze tekst jou interessant? Licht je antwoord toe.

b Uit welke bron komt de tekst 'Zeg nee tegen de klik-chip!'? c

10

Denk je dat er veel nepnieuws voorkomt? Waarom denk je dat? Licht je antwoord toe.

Heb jij al eerder informatie over de tandsensor gelezen of gehoord?

11

1 Nieuws dichtbij huis

1.1 Oriëntatie op nieuws

d Welke informatie verwacht je te weten na het lezen van de tekst?

17 Nieuwsberichten kritisch lezen

e

Lees de tekst Zeg nee tegen de klik-chip! nu helemaal.

Noteer wat vernuftige (r. xx) betekent.

a

f

Wat zeg jij tegen de klik-chip: ja of nee? Noteer twee redenen voor je antwoord.

b Lees de tekst Mag het een onsje minder zijn?. Wat is het onderwerp van de tekst?

g

Welke informatie vind jij geloofwaardig en welke niet?

1 De vernuftige technologie in het chipje kan aan de samenstelling van speeksel heel nauwkeurig de suikergraad in de mond meten.

2 Er gaat automatisch een waarschuwingsappje naar de ouders.

3 De suikerwaardes kunnen ook gekoppeld worden aan online schoolsystemen als Magister.

4 De chip wordt betaald uit een speciaal obesitaspreventiefonds van de gezamenlijke verzekeraars.

5 De suikersensor gaat een heleboel gaatjes en obesitas schelen.

6 Riane uit Elp is een actie begonnen tegen de klik-chip.

h

Zoek op internet naar bronnen over het invoeren van de klik-chip.

Noteer welke nieuwsbronnen je hebt gevonden.

i

Bekijk je antwoorden op de vorige twee vragen.

Bepaal of de informatie in tekst 'Zeg nee tegen de klik-chip' echt of nepnieuws is. Licht je antwoord toe in een paar goed opgebouwde zinnen.

Gebruik maximaal 6 woorden voor je antwoord.

c

5

10

15

20

25

30

35

40

45

Heel klein Tandarts Garp le Panier is één van de bedenkers. Hij is heel blij dat de suikersensor er nu eindelijk echt komt. ‘Dat gaat een heleboel gaatjes en obesitas schelen. Het aanbrengen van de sensor doet geen pijn en gebeurt gewoon bij de eerstvolgende reguliere tandartscontrole.

En de chip is zo klein dat je hem ook bijna niet voelt zitten.’ Ouders moeten wel even mee, vertelt Le Panier. ‘Hun smartphone moet gekalibreerd worden met het signaal van de sensor.’

Actie tegen de chip Riane uit Elp (13) vindt het allemaal veel te ver gaan: ‘Als ik een keer snoep koop, vind ik het echt niet nodig dat dat meteen wordt doorgeklikt naar mijn moeder. Wij hebben ook gewoon recht op privacy!’ Ze is zó boos dat ze een actie is begonnen en zo veel mogelijk handtekeningen verzamelt van jongeren die ook tegen zijn.

Ze wil al deze handtekeningen overhandigen aan minister De Jong van Volksgezondheid. sevendays.nl

1.5 Nieuws in verschillende bronnen 12

Wat is het tekstdoel van de tekst Mag het een onsje minder zijn? ◯◯ informeren ◯◯ vermaken ◯◯ activeren ◯◯ overtuigen

d Had je bij de eerste vraag bij de tekst Mag het een onsje minder zijn? goed voorspeld waar de tekst over gaat? Leg uit waarom wel of niet.

Zeg nee tegen de klik-chip!

Dikke kans dat je het er deze week op school of thuis al wel over gehad hebt: de tandsensor. Wil jij hem wel of wil jij hem niet? Veel ouders en tandartsen zijn blij met die nanochip die heel nauwkeurig de suikergraad in de mond meet. Maar sommige jongeren zijn juist boos en voeren actie tegen de ‘klik-chip’.

De vernuftige technologie in het chipje kan aan de samenstelling van speeksel heel nauwkeurig de suikergraad in de mond meten.

Als dat boven een bepaald maximum komt, bijvoorbeeld na het drinken van meer dan twee blikjes energiedrank, gaat er automatisch een waarschuwingsappje naar de ouders. Op termijn kunnen de suikerwaardes eventueel ook gekoppeld worden aan online schoolsystemen als Magister.

In eerste instantie krijgen alleen basisschoolkinderen de sensor achter op hun voortand. Na de zomer zijn ook middelbare scholieren aan de beurt. De chip is gratis en wordt betaald uit een speciaal obesitas-preventiefonds van de gezamenlijke verzekeraars.

De titel van de tekst is Mag het een onsje meer zijn? Waarover zal de tekst gaan volgens jou?

e

Wat kun je het beste eten als je rekening wilt houden met het milieu?

A biologische kip B eieren C insectenburger D varkensvlees Leg je antwoord uit.

f

Draagt het initiatief van Isabel Boerdam bij aan een beter milieu volgens de tekst?

Leg je antwoord uit.

g

Kies een antwoord en vul het aan. Ik vind het initiatief van Isabel Boerdam

want

Mag het een onsje minder zijn?

5

10

15

Je stamppot is niet hetzelfde zonder gehakbal of rookworst en op een feestje smaakt een bitterbal extra lekker. Laten we vlees een week staan, dan is dat niet alleen beter voor de dieren, maar ook voor het milieu. Dat is het idee achter de Nationale week zonder vlees, die volgende week voor het eerst wordt gehouden.

Een week lang elke avond vlees eten is net zo slecht voor het milieu als zeven maanden douchen of 114 kilometer autorijden. Als iedereen een week geen vlees eet, is dat veel beter voor de wereld, bedacht blogger Isabel Boerdam (27) van De hippe vegetariër. Zo kwam ze op het idee voor de Nationale week zonder vlees, die van 5 tot en met 11 maart voor het eerst wordt gehouden. Meer dan vijftig grote bedrijven als supermarkten en restaurants sloten zich daarbij aan en bedachten speciale acties voor vol-

gende week.

20

25

30

De kip of het ei?

Extra veel kaas over je pasta strooien of een paar eieren koken dan maar. Of niet? Ook daarvoor zijn dieren nodig, die met hun boeren en scheten flink wat broeikasgassen de wereld in helpen. Kaas belast het milieu daardoor zelfs nog meer dan bijvoorbeeld varkensvlees. En biologische kip is goed voor het dier, maar juist slecht voor het milieu, omdat ze veel meer ruimte nodig hebben om rond te rennen (en dus ook meer eten). Wil je bewust met het milieu bezig zijn, dan heb je het tegenwoordig best lastig. Als je het echt goed wilt doen, kun je het beste kiezen voor peulvruchten of een insectenburger.

Janine de Wit, 7Days

h

Lees de tekst Veel overtreders nationale week zonder vlees.

Op de eerste ochtend werden 83 boetes uitgedeeld. (r. xx). Vind je dit een geloofwaardig aantal?

Leg je antwoord uit.

i

Wat betekent een aanzienlijke bijdrage? (r. xx) 13

1 Nieuws Nieuws dichtbij dichtbij huis huis

1.1 Oriëntatie op nieuws

j

Noteer in je eigen woorden wat de schrijver bedoelt met lappen aan hun laars. (r. xx)

f

Vind jij dat veel of weinig? Licht je antwoord toe.

k

Agenten delen massaal boetes uit aan mensen die de regels overtreden. (r. xx)

g

l

Heeft de politie het recht de mensen die vlees kopen of bij zich hebben een boete te geven?

Leg je antwoord duidelijk uit.

Is Isabel Boerdam positief of negatief over de deelname van mensen aan de Nationale week zonder vlees? Licht je antwoord toe.

h

Waar wordt dieper op het onderwerp ingegaan, in de tekst Veel overtreders nationale week zonder vlees of in het fragment Week zonder vlees is begonnen? Leg het verschil duidelijk uit.

m Helaas is er altijd een kleine groep die het voor de rest moet verpesten. (r. xx) Wat wil de organisatie met deze opmerking eigenlijk zeggen over de deelname aan de Nationale Week Zonder Vlees?

n

o

1.6 Nieuws op mijn niveau

Wat is het tekstdoel van de tekst Veel overtreders nationale week zonder vlees? ◯◯ activeren ◯◯ overtuigen ◯◯ voor de gek houden ◯◯ informeren ◯◯ vermaken

19 Tussenstand Nu je de basisstof hebt doorgewerkt, kijk je terug naar de leerdoelen en de opdrachten van dit hoofdstuk. Download de tussenstand en geef per onderdeel aan hoe het gaat. Kies daarna de route die bij jou past.

Is de tekst Veel overtreders nationale week zonder vlees nepnieuws of juist niet?

Geef ten minste vier redenen bij je antwoord.

Veel overtreders nationale week zonder vlees De politie heeft de handen vol aan mensen die weigeren mee te werken aan de Nationale Week Zonder Vlees. Op de eerste ochtend werden al 83 boetes uitgedeeld.

De Nationale Week Zonder Vlees ging maandagochtend van start. Tot en met 11 maart mogen Nederlanders geen vlees eten. Dat levert een aanzienlijke bijdrage aan een beter milieu.

Toch lappen veel Nederlanders de Nationale Week Zonder Vlees aan hun laars. Agenten delen massaal boetes uit aan mensen die de regels overtreden. Een man uit Haarlem werd vanmorgen betrapt met salami in zijn lunchpakket. Bij een supermarkt in Velp wilde een vrouw vier kipfilets afrekenen. De vrouw weigerde het vlees terug te leggen in het schap.

De organisatie van de Nationale Week Zonder Vlees is teleurgesteld: ‘Helaas is er altijd een kleine groep

20

die het voor de rest moet verpesten. Dat is heel jammer’, aldus een woordvoerder. De politie zal deze week extra surveilleren bij slagers, snackbars en supermarkten.

20 Titel en bron beoordelen, nieuwswaarde voorspellen Lees de volgende titels: A Optimisten sinds 10 jaar weer in de meerderheid B Baanbrekend onderzoek: blond haar geeft slechtere humor

nieuwspaal.nl

a

Welke titel spreekt jou het meest aan?

Licht je antwoord toe.

b Welke gedachten komen er in je op als je de titels leest? c

Beide teksten komen van de website van het blad Wetenschap in beeld.

Is dit een geloofwaardige bron? Leg je antwoord uit.

d Denk je dat de teksten veel of weinig nieuwswaarde hebben? Leg je antwoord uit.

21 Nieuwsbericht kritisch lezen Lees de tekst Optimisten sinds tien jaar weer in de meerderheid.

a

18 Nieuwswaarde van tv-nieuws vergelijken

Bekijk het fragment Week zonder vlees is begonnen en beantwoord de vragen.

a

Welke voordelen voor het milieu en je eigen gezondheid zijn er door de week zonder vlees?

b Wat bedoelt de spreker als hij zegt dat er verbinding bij de Vebo was? c

b Noteer in je eigen woorden wat de volgende woorden betekenen. optimist (r. 5) pessimist (r. 10) rooskleurig (r. 56)

Was er sprake van echte verbinding bij de Vebo? Leg je antwoord uit.

d Vindt de heer Van de Riet het noodzakelijk dat we minder vlees gaan eten?

Noteer ook de redenen bij zijn antwoord.

e 14

Hoe groot is de vleesconsumptie per persoon per jaar?

Noteer het onderwerp van tekst Optimisten sinds tien jaar weer in de meerderheid. ◯◯ jongeren in Nederland optimistischer ◯◯ laagopgeleiden blijven pessimistisch ◯◯ meer optimisten dan pessimisten ◯◯ stijging aantal optimisten

c

Van welk instituut komt het nieuws uit de tekst Optimisten sinds tien jaar weer in de meerderheid?

Is dit een geloofwaardig instituut? Licht je antwoord toe.

15

1 Nieuws dichtbij huis

1.1 Oriëntatie op nieuws

d Noteer overzichtelijk de resultaten die in de tekst staan vermeld. e

Het optimisme is met een sprong omhoog gegaan. (r. xx) Kies een antwoord en licht het toe. Zet een streepje bij het antwoord waar je niet voor kiest.

A Ik ben het eens met de schrijver, want B Ik ben het niet eens met de schrijver, want

10

15

20

25

16

a

Lees de tekst Baanbrekend onderzoek: blond haar geeft slechtere humor.

Wat bedoelt de schrijver met baanbrekend onderzoek (r. xx)?

b Het onderzoek is gedaan aan een universiteit in Baden-Baden. (r. xx-xx).

f

In welke onderdelen van de samenleving gaan Nederlanders meer geloven?

g

Welke groepen van de bevolking hebben het meeste vertrouwen in de toekomst?

c

h

Denken de ondervraagde Nederlanders dat het de komende jaren veel beter met de economie zal gaan? Licht je antwoord toe met informatie uit de tekst.

d Weet je hoeveel blonde mensen aan het onderzoek meededen?

i

Welke redenen zijn er om aan te nemen dat het bericht geloofwaardig is en welke redenen om dat niet aan te nemen?

j

Zoek op internet naar een of meer andere bronnen over stijgend optimisme in 2018.

Welke bron(nen) heb je gevonden?

k

Vind je de inhoud van de tekst Optimisten sinds tien jaar weer in de meerderheid geloofwaardig of niet? Licht je antwoord kort toe aan de hand van je antwoorden op de vorige vragen.

Optimisten sinds tien jaar weer in de meerderheid

5

22 Nieuwsbericht begrijpen en beoordelen

Klagen kunnen wij Nederlanders als de beste, maar het blijkt allemaal toch mee te vallen. Al zeker tien jaar waren de optimisten in de minderheid in Nederland, maar nu niet meer. Voor het eerst sinds tien jaar zijn er meer optimisten dan pessimisten in ons land.

Dat heeft het Sociaal Cultureel Planbureau, de instantie die van alles over de leefsituatie van inwoners van Nederland bijhoudt en berekent, vandaag bekendgemaakt. Het nieuws is bijzonder, want sinds het begin van de crisis in 2008 zijn we niet zo positief geweest. Opeens beginnen Nederlanders erin te geloven: het gaat de goede kant op met het land. Eind vorig jaar was slechts 35% van de bevolking die mening toegedaan, inmiddels is dat aandeel gegroeid tot 49 in het eerste kwartaal van dit jaar, aldus het CPB. We hebben ook weer meer vertrouwen in de rechtspraak en in de politiek.

Het gemiddelde humeur van de Nederlanders schommelt weliswaar voortdurend, maar op de vraag of het ‘met Nederland eerder de goede dan de verkeerde kant op gaat’, antwoordt een bijzonder royale meerderheid al tien jaar lang: de verkeerde. Tot afgelopen kwartaal. Alleen onder

30

laagopgeleiden en mensen met een laag inkomen zijn nog meer pessimisten dan optimisten te vinden. Mannen zijn gemiddeld genomen iets positiever dan vrouwen, en jongeren en ouderen hebben wat meer vertrouwen in de toekomst dan de groep ertussenin. Maar in al deze bevolkingsgroepen is het optimisme met een flinke sprong omhooggegaan.

35

40

45

Rooskleurig Als het om de economie gaat, zien we het ook helemaal rooskleurig in. De tevredenheid over de economie en de verwachting dat de economie minstens gelijk blijft, zijn op hun hoogst sinds begin 2008.

Armoede Er is ook iets opvallends. Meer mensen maken zich namelijk zorgen over armoede in ons land.

Bij de vraag naar de grootste problemen in ons land noemt 12% van de Nederlanders spontaan iets met ‘arm(oede)’. In de vorige kwartalen was dat 7%. sevendays.nl

Lijkt je dit een geloofwaardig instituut? Leg je antwoord uit.

Hoeveel mensen hebben aan het onderzoek deelgenomen?

e

Moesten alle deelnemers aan het onderzoek een tekst over hetzelfde onderwerp schrijven?

Licht je antwoord toe.

f

Wat bedoelt de schrijver met willekeurige mensen (r. 19)?

g

Is bekend of deze groep van 20.093 mensen zowel een tekst van een blond persoon als een tekst van een niet-blond persoon hebben gelezen? Licht je antwoord toe.

h

Zoek op internet een paar andere bronnen over blond haar en humor.

Welke bron(nen) heb je gevonden?

i

‘Hoe slechter hun tekst, en dus hun humor.’ (r. xx-xx) Laat de schrijver weten wat een slechte tekst is? Licht je antwoord toe.

j

Is het volgens jou zo dat een slechte tekst automatisch slechte humor heeft?

Leg je antwoord uit.

k

‘De thalamus is het hersengebied waar de humor zetelt.’ (r. xx-xx) Wat betekent het woord zetelt in deze zin?

l

Zoek met behulp van een of meer internetbronnen uit of deze uitspraak klopt.

Noteer je antwoord.

m Wat is volgens de onderzoekers het verschil tussen mensen met blond haar en mensen met donker haar? Kies het goede antwoord. ◯◯ Bij mensen met donker haar beïnvloedt het eiwit het hersengebied dat voor een hoeveelheid humor zorgt. ◯◯ Bij mensen met donker haar hebben wetenschappers ontdekt dat het speciale eiwit een rol speelt in de hersenen. ◯◯ Mensen met donker haar hebben meer speciaal eiwit in hun haarzakjes dan mensen met blond haar. ◯◯ Mensen met donker haar hebben meer eiwit in het hersengebied dat zorgt voor een hoeveelheid humor.

n

Wat is het tekstdoel van nieuwsberichten? ◯◯ overtuigen ◯◯ activeren ◯◯ vermaken ◯◯ informeren

17

1 Nieuws dichtbij huis o

1.1 Oriëntatie op nieuws

Heeft de tekst Baanbrekend onderzoek: blond haar geeft slechtere humor dit doel ook voor jou?

Leg je antwoord uit.

25 Nieuwsbericht kritisch lezen Lees de tekst Japanse plant houdt veroudering tegen.

p Vind je dit bericht geloofwaardig? Kies een antwoord en licht het toe met twee redenen.

Zet een streepje als je niets invult.

a

A Dit bericht is geloofwaardig, want

b Leg je antwoord uit.

B Dit bericht is niet geloofwaardig, want

c

Lijkt het instituut dat het onderzoek heeft gedaan jou een geloofwaardig instituut?

Wat is wasabi?

d Zoek op internet een paar andere bronnen over het eten van wasabi en gezondheid. Welke

Baanbrekend onderzoek: blond haar geeft slechtere humor

5

10

15

Als je moppen voortdurend doodslaan, is dat niet jouw schuld, zo blijkt uit nieuw onderzoek. En al helemaal niet als je blond bent.

Gebeurt het je vaak dat je een leuk verhaal vertelt, maar dat niemand erom lacht? En als je vriend precies hetzelfde verhaal vertelt, dat de hele kamer het uitschatert? Niet getreurd. Nieuw onderzoek duidt erop dat het niet jouw schuld is dat moppen doodslaan, maar die van je genen.

Een team wetenschappers van de Universität Grollheim in Baden-Baden heeft onderzocht welke kenmerken de grootste invloed op onze humor hebben.

Blonde mensen zijn niet leuk De wetenschappers noteerden geslacht, haarkleur en lengte van 707 proefpersonen, die vervolgens een leuk tekstje moesten schrijven bij een aantal plaatjes. De teksten werden voor-

20

25

30

35

gelegd aan 20.093 willekeurige mensen die de grappigheid ervan beoordeelden op een schaal van 1 tot 5. De conclusie was helder: hoe blonder de proefpersonen, hoe slechter hun tekst, en dus hun humor.

Gen beïnvloedt humor Mensen met donker haar hebben veel van een speciaal eiwit in hun haarzakjes. Maar de wetenschappers ontdekten dat het eiwit ook een rol speelt in de hersenen. Toen ze pasgeboren muizen onderzochten, bleek dat dit eiwit (4PR1L) de thalamus beïnvloedt. De thalamus is het hersengebied waar de humor zetelt. Daarom concluderen de wetenschappers dat donkerharige mensen een betere humor hebben dan blonde mensen, vanwege dit hogere gehalte aan 4PRiL. Naar: wibnet.nl

23 Titel en bron beoordelen, nieuwswaarde bepalen Lees de volgende titels: A Japanse plant houdt veroudering tegen.

B Schedel herschrijft menselijke geschiedenis.

bron(nen) heb je gevonden?

e

Is het eten van wasabi volgens deze bron(nen) gezond?

f

Is de informatie in deze bron(nen) hetzelfde als in de tekst Japanse plant houdt veroudering tegen?Licht je antwoord toe.

g

Wat is een experiment (r. 1)?

h

Gaat het in het nieuwsbericht om een experiment?

i

Het onderzoek is gedaan onder negen mensen.Is dat volgens jou een betrouwbaar aantal voor een onderzoek?

j

Hebben de onderzoekers ook naar andere eetgewoonten van deze mensen gekeken?

Licht je antwoord toe.

k

Hebben de onderzoekers ook naar de leefstijl van deze mensen gekeken? Licht je antwoord toe.

l

Hoe hoog zou de gemiddelde leeftijd volgens de schrijver van de tekst zijn als je geen wasabi eet? Licht je antwoord toe.

m Wat is de gemiddelde leeftijd van een Nederlander? Zoek je antwoord op in een andere bron. n

Welke bron heb jij gebruikt?

o

Wat is het tekstdoel van nieuwsberichten? ◯◯ vermaken ◯◯ activeren ◯◯ informeren ◯◯ overtuigen

p Heeft de tekst Japanse plant houdt veroudering tegen dit doel ook voor jou? Leg je antwoord uit. q Vind je het bericht geloofwaardig? Kies een antwoord en licht het toe.

Zet een streepje als je geen antwoord geeft.

A Dit bericht is geloofwaardig, want B Dit bericht is ongeloofwaardig, want

24 Titel en bron beoordelen, nieuwswaarde voorspellen a

Welke titel spreekt jou het meest aan? Licht je antwoord toe.

b Welke informatie verwacht je te lezen na het lezen van de twee titels? c

Beide teksten komen van de website van het blad Wetenschap in beeld. Is dit een geloofwaardige bron? Leg je antwoord uit.

d Vermoed je dat de teksten nieuwswaarde voor jou hebben? Leg je antwoord uit.

18

19

1 Nieuws dichtbij huis

1.1 Oriëntatie op nieuws

Schedel herschrijft menselijke geschiedenis

Japanse plant houdt veroudering tegen

5

10

Een nieuw experiment wijst uit dat we ons leven met zeker 15 jaar kunnen verlengen als we meer wasabi eten.

Met gemiddeld 83,7 jaar hebben de Japanners de hoogste levensverwachting. De wetenschapper John Happer van The Las Vegas Medicine Institute in de VS heeft wellicht het geheim ontdekt van dit lange leven.

Na een onderzoek onder negen mensen kwam Happer erachter dat de cellen van de vier

15

mensen die veel wasabi eten, minder tekenen van veroudering vertoonden dan de cellen van de vijf die er weinig van aten.

De opzienbarende resultaten zijn gepubliceerd op Happers website en betekenen volgens de onderzoeker dat we gemiddeld zeker 15 jaar bij ons leven kunnen optellen. wibnet.nl

26 Nieuwsbericht begrijpen en beoordelen a

Lees de tekst Schedel herschrijf menselijke geschiedenis.

Noteer het onderwerp van de tekst.

b Wat betekent het woord uitsluitend (r. xx)? c

5

10

15

Oude schedel trekt in twijfel of de voor­ouders van de mens zich wel uitsluitend in Afrika ontwikkelden.

Een 260.000 jaar oude schedel uit China duidt erop dat de moderne mens misschien niet uitsluitend uit Afrika stamt. De vondst, bekend als de Dalischedel, werd al gedaan in 1978. In eerste instantie dachten onderzoekers dat de schedel bij een andere mensensoort hoorde, homo erectus, die 2 miljoen tot 100.000 jaar geleden leefde.

Nu hebben onderzoekers van Texas A&M University en de Chinese Academy of Sciences in Peking de schedel opnieuw geanalyseerd, waarbij ze treffende gelijkenissen ontdekten met 300.000 jaar oude fossielen van de vroegste exemplaren van de moderne mens, homo sapiens, die gevonden zijn in Marokko.

Omdat de gelaatstrekken van de Dalischedel zo op die van de vroege homo sapiens lijken,

25

30

35

denken de onderzoekers dat sommige kenmerken van de moderne mens mogelijk in Azië zijn ontstaan.

Kleine groepjes van de Chinese voorouders zijn vervolgens naar Afrika getrokken, waar ze kinderen kregen met de vroege homo sapiens en zo hun erfelijk materiaal doorgaven. Volgens deze theorie ontstond de moderne mens als een mix van Aziatische en Afrikaanse voorouders.

Voorheen deden DNA-analyses vermoeden dat alle mensen afstammen van één homo-sapiensgroep, die 12.000 jaar geleden wegtrok uit Afrika.

Het leek er dus op dat we uitsluitend van Afrikaanse voorouders afstammen.

De Dalischedel toont echter aan dat de menselijke geschiedenis waarschijnlijk nog complexer is dan we al dachten. wibnet.nl

Noteer in je eigen woorden wat de schrijver bedoelt met treffende gelijkenissen (r. xx).

d Wat betekent het woord complexer (r. xx)? e

Is het instituut dat het onderzoek heeft gedaan een geloofwaardig instituut volgens jou?

Leg je antwoord uit.

f

Zoek op internet een paar andere bronnen over de Dalischedel.

Welke bronnen heb je gevonden?

g

Komt de informatie in die bronnen overeen met die in de tekst Schedel herschrijf menselijke geschiedenis? ◯◯ ja ◯◯ nee

h

De Dalischedel is al eerder onderzocht. Noteer hiervan twee bewijzen uit de tekst.

i

Welke homo sapiens was er eerder: die uit Azië of die uit Afrika? Licht je antwoord toe.

j

‘Sommige kenmerken van de moderne mens zijn in Azië ontstaan volgens de onderzoekers.’

k

Is deze bewering op basis van de tekst juist of niet juist?

l

Formuleer een correct antwoord. Gebruik maximaal 25 woorden.

m Wat bedoelt de schrijver met de titel van dit nieuwsbericht? n o

20

Welke redenen zijn er om aan te nemen dat het bericht geloofwaardig is of niet?

Zet een streepje op de plek waar je geen antwoord geeft.

Vind je dit bericht geloofwaardig of niet?

Licht je antwoord kort toe aan de hand van je antwoorden op de vorige vraag.

1.7 Nieuwsuitzending maken 27 De nieuwsuitzending voorbereiden

Podcast met het nieuws van de dag Je hebt diverse nieuwsberichten gelezen en beluisterd en je kunt de nieuwswaarde van een bericht inschatten. Ook heb je je spreekvaardigheid geoefend. Bij deze opdracht pas je al je kennis toe en maak je met drie klasgenoten een podcast van tien minuten waarin je het nieuws van de dag brengt. Lees de opdracht eerst helemaal door, zodat je weet wat je gaat doen.

1 Vorm een groep van vier leerlingen.

2 De nieuwsberichten uit dit hoofdstuk zijn de basis voor het nieuws van deze dag. Kies ieder een nieuwsbericht uit dit hoofdstuk. Zorg ervoor dat ieder een andere tekst heeft.

3 Beluister een podcast, zodat je een voorbeeld hebt. Kijk hier voor een voorbeeld.

4 Lees je eigen bericht nog een keer goed door.

5 Noteer het onderwerp van je bericht.

6 Noteer de belangrijkste informatie van je bericht.

7 Bedenk op welke manier je het nieuws wilt gaan brengen: dramatisch, neutraal, overdreven, enzovoort.

8 Bedenk zo nodig zelf extra informatie en/of woorden.

9 Schrijf de teksten die je gaat presenteren helemaal uit.

-- Bouw je zinnen correct op.

-- Gebruik leestekens.

21

1 Nieuws dichtbij huis

28 De nieuwsuitzending oefenen 1 Oefen de presentatie van het nieuwsbericht een aantal keer voor jezelf.

-- Je totale spreektijd is 2 minuten.

-- Pas de tips toe die je in dit hoofdstuk hebt gelezen.

-- Houd tijdens het spreken rekening met de manier waarop je het nieuws wilt gaan brengen.

2 Pas de lengte van de tekst of het tempo van spreken aan als dat nodig is.

3 Neem je presentatie van het bericht op en sla het bestand op je telefoon op device op, zodat je het aan de groepsleden kunt laten horen.

29

De nieuwsuitzending opnemen

1.1 Oriëntatie op nieuws

33 T3 Eindopdracht 1 Wat vind je van het resultaat?

2 Hoe was de samenwerking in de groep?

3 Ben je tevreden over je eigen rol?

4 Welke tips heb je gekregen van je groepsleden?

5 Heb je de tips kunnen gebruiken?

6 Waarop zou je jezelf verder willen verbeteren?

1 Bereid de opname van de podcast met je groepje voor.

-- Beluister de opnames van je groepsleden kritisch.

-- Geef elk groepslid twee tips en twee tops.

-- Bepaal samen de volgorde van de nieuwsberichten.

-- Bepaal wie de aankondiging verzorgt.

-- Bepaal wie het slot verzorgt.

-- Bepaal of jullie beginnen met een muziekje of niet. Zo ja, met welk muziekje?

-- Download op een van jullie devices een app voor de podcast.

2 Neem de nieuwsuitzending op.

3 Beluister de nieuwsuitzending en verbeter wat nog niet goed is.

4 Stuur de link van jullie podcast naar je docent.

30 Terugblik In dit hoofdstuk heb je geleerd wanneer nieuws echt nieuws is en hoe je nepnieuws kunt herkennen. Bij het luisteren naar en lezen van verschillende nieuwsberichten heb je je kennis toegepast en je route gekozen. Kijk nu terug op de inhoud van het hoofdstuk, de door jou gekozen route en de eindopdracht. Beantwoord de volgende vragen en leg je antwoord elke keer kort uit.

31 T1 Hoofdstuk 1 Vond je de inhoud van dit hoofdstuk nuttig?

2 Lees of bekijk je nieuwsberichten nu op een andere manier?

32 T2 Route 1 Bekijk de evaluatie die je hebt ingevuld voor het kiezen van de route.

Zou je bij een of meer onderdelen nu andere smileys zetten? Bij welk(e) en waarom?

2 Vind je dat je de goede hebt route gekozen? Licht je antwoord toe.

3 Wat vind je bij het lezen of luisteren nog moeilijk?

4 Wat kun je doen om dit te verbeteren?

22

23