Welke contrasten hoorde je bij Ligeti? Omschrijf ze in je eigen woorden. Betrek hierbij: ■ klankduur; ■ klankhoogte; ■ klanksterkte; ■ klankkleur. De begrippen die je voor je werk in de basisschool nodig hebt over klank vind je in het volgende schema. Mocht je de begrippen niet kennen, kun je voor een uitgebreide uitleg kijken op de website. De meeste begrippen komen ook aan de orde in de volgende hoofdstukken. Klank Klank Klankduur
Maat Ritme
Klankhoogte
Tempo Articulatie Toonhoogteverschillen Samenklank en melodieën
Klanksterkte Klankkleur
Instrumenten en materialen Stem Ensembles en orkesten
Puls, hoofd en nevenaccent, maat, maatsoorten, tweedelig en driedelig, maatstrepen, opmaat Notenvorm, notenwaarde, rusten, punt achter de noot, waardestreep, verbindingsboog Tempoaanduiding, metronoom, tempowisselingen Staccato, legato, fraseringsboog Notenbalk, hulplijnen, notennamen, g-sleutel, toonladder, grondtoon, stokrichting, f-sleutel Intervallen: octaaf, terts en kwint, bourdon, akkoord, glissando, halve tonen, hele tonen, diatonische, chromatische en pentatonische toonladder, voortekens, kruizen en mollen Dynamiek, Italiaanse termen, tekens voor crescendo en decrescendo, accenttekens Snaar-, blaas-, slag- en elektrische instrumenten, schoolinstrumenten Sopraan, alt, tenor, bas Symfonieorkest, harmonie, fanfare, popband, big band, trio, kwartet, koor
1.3.2 Vorm Muziek is meer dan klank alleen. Probeer maar eens een muziekstuk in je geheugen terug te halen. Hoe vaak wordt er in dit muziekstuk bijvoorbeeld iets herhaald? Door die herhalingen krijgt een stuk een vorm. Maar muziek bestaat uit meer dan alleen herhalingen: het zou anders vrij saai worden. De tegenhanger van herhalingsprincipe is de contrastwerking. Dit treedt op als er bijvoorbeeld een nieuwe melodie komt, of wanneer in plaats van veel zachter de muziek veel sterker wordt. Tussen het herhalingsprincipe en de contrastwerking kun je het begrip variatie plaatsen. Er verandert iets, maar de muziek blijft herkenbaar. De melodie
20
9006951486_bw.indb 20
19-05-10 21:03