De rol van coach in de verpleegkundige beroepspraktij
15
competentie kan worden opgevat als het vermogen en de wil van een persoon om effectief gedrag in een werksituatie te vertonen. De rol van coach is gekoppeld aan het domein ‘organisatie van de zorg’ en de domeinspecificaties ‘zorgprogrammering’, ‘verpleegbeleid’ en ‘werkbegeleiding’. Voor deze rol zorgprogrammering zijn twee kerncompetenties beschreven, dat wil zeggen: situaties in de beroepsuitoefening waarbij de hbo-verpleegkundige in staat en bereid moet zijn de rol van coach effectief toe te passen. Wat opvalt bij deze omschrijvingen is dat de opstellers van de nota Met het oog op de toekomst de rol van coach vooral toespitsen op acceptatie en uitvoering van vastgesteld beleid en het goed laten functioneren van een collega en een team. Meer dan in de algemene literatuur over coaching wordt het resultaat (goede zorg) centraal gesteld. Zo wordt in beide omschrijvingen aangegeven dat de coach een voorbeeld-
Rol: Coach Domein: Organisatie van zorg Domeinspecificatie: Werkbegeleiding Kerncompetentie Om stagiaires en collega-verpleegkundigen en -verzorgenden te steunen in hun professionele identiteit, staat de hbo-verpleegkundige de collega met raad en daad ter zijde. Toelichting Verpleegkundigen werken meestal in een team en worden geconfronteerd met tijdelijke medewerkers, uitzendkrachten, stagiaires van opleidingen van verschillende niveaus, en nieuwe collega-verpleegkundigen. Van de hbo-verpleegkundige mag worden verwacht dat zij in staat is de nieuwe en toekomstige collega’s in te werken en te steunen daar waar dat nodig is. Ook kan zij een nieuwe collega instructie geven over werkmethoden of technieken die voor haar onbekend zijn. Daarnaast kan zij de nieuweling helpen bij het verwerven van inzicht in de cultuur van de afdeling, verwachtingen van haar rol als collega en haar rol als verpleegkundige. Dit kan zij doen vanuit de rol van coach. Een coach is iemand die kan stimuleren en motiveren en die feedback kan geven en ontvangen op gevoelens en gedrag. Zij vervangt hiermee geenszins de teamleider
of personeelsfunctionaris. Het stimuleren, motiveren, feedback ontvangen en geven doet zij vanuit haar deskundigheid als verpleegkundige en niet vanuit een personeelsof managementfunctie. Voorbeeldgedrag vertonen maakt een belangrijk onderdeel uit van haar rol als coach. Bij het geven van werkbegeleiding in de rol van coach gaat het om - nieuwe collega’s inwerken; - de ander stimuleren en motiveren om zich te uiten over haar waarnemingen en gevoelens; - feedback ontvangen en geven op gedrag en gevoelens; - een voorbeeldrol vervullen; - reflecteren op eigen individueel en groepsgedrag; - advies geven; - inzicht geven in en beargumenteren van de afdelingsgewoontes; - ingaan op signalen van onzekerheid; zodat de collega of toekomstige collega kan groeien in haar beroep, en als teamlid kan functioneren en leren op de werkplek.
Kerncompetentie die hoort bij de rol van coach ten aanzien van de domeinspecificatie ‘werkbegeleiding’ (Pool et al., 2001)
14111_BW_De verpleegkundige als coach CS6.indd 15
15-02-13 11:48