EEN PRODUCT MAKEN EN VERBETEREN EEN PRODUCT MAKEN EN VERBETEREN Profieldeel D&P Profieldeel D&P 3/4 vmbo BB/KB/GL Naam Klas
Mixed Omslag Een_product_maken_en_verbeteren 3-4 Keuzedeel Z&W vmbo BB-KB-GL.indd Alle pagina's
15/02/2022 14:33
EEN PRODUCT MAKEN EN VERBETEREN Dienstverlening en producten
COLOFON Auteur
Over ThiemeMeulenhoff Over ThiemeMeulenhoff
Fons Alkemade, Inge Berg, Robin Platjouw
Auteur oriëntatie op het beroep
ThiemeMeulenhoff zich van van educatieve tot een een learning design company. company. We ThiemeMeulenhoff ontwikkelt ontwikkelt zich educatieve uitgeverij uitgeverij tot learning design We brengen content, leerontwerp technologie samen. Met onzegroeiende groeiendeexpertise, expertise,ervaring ervaringen brengen content, leerontwerp en en technologie samen. Met onze en leeroplossingen zijn we een partner voor scholen bij het vernieuwen en verbeteren van leeroplossingen zijn we een partner voor scholen bij het vernieuwen en verbeteren van onderwijs. onderwijs. samen aan de verschillen tussen lerenden en en scholen Zo kunnenZo wekunnen samenwe beter rechtbeter doenrecht aandoen de verschillen tussen lerenden en scholen ervoor en ervoor zorgen dat leren steeds persoonlijker, effectiever en efficiënter wordt. zorgen dat leren steeds persoonlijker, effectiever en efficiënter wordt.
RadarTalent Assessment & Ontwikkeling
Samen leren vernieuwen. Samen leren vernieuwen.
Eindredactie
www.thiememeulenhoff.nl www.thiememeulenhoff.nl
Judy Tienhoven
Bureauredactie Singeling Tekstproducties
ISBN 978 90 06 33221 6 Eerste druk, eerste oplage, 2017 (LRN-line) Eerste druk, eerste oplage, 2022 (LRN-line)
©ThiemeMeulenhoff, ThiemeMeulenhoff, Amersfoort, Amersfoort, 2022 2017 © Alle rechten rechtenvoorbehouden. voorbehouden.Niets Nietsuituitdeze dezeuitgave uitgavemag mag worden verveelvoudigd, opgeslagen Alle worden verveelvoudigd, opgeslagen in in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, elektronisch, mechanisch, mechanisch, door doorfotokopieën, fotokopieën,opnamen, opnamen,ofofenig enigandere andere manier, zonder hetzij manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover zoverhet hetmaken makenvan vankopieën kopieën deze uitgave is toegestaan op grond van artikel Voor uituit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B 16B Auteurswet Besluit vanvan 23 23 augustus 1985, Stbl.Stbl. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, Auteurswet 1912 1912j° j°hethet Besluit augustus 1985, 471 en artikel 17 Auteurswet dient de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen Stichting 1912,men dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te aan voldoen aan Stichting PublicatieKBKB Hoofddorp Publicatie- en en Reproductierechten Reproductierechten Organisatie Organisatie (PRO), (PRO),Postbus Postbus3060, 3060,2130 2130 Hoofddorp (www.stichting-pro.nl). bloemlezingen, (www.stichting-pro.nl). Voor Voor het het overnemen overnemen van vangedeelte(n) gedeelte(n)uituitdeze dezeuitgave uitgavein in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet) dient men zich tot de uitgever te te readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet) dient men zich tot de uitgever wenden. Voor meer informatie over het gebruik van muziek, film en het maken van kopieën in hetin wenden. Voor meer informatie over het gebruik van muziek, film en het maken van kopieën onderwijs zie wzie ww.auteursrechtenonderwijs.nl. het onderwijs www.auteursrechtenonderwijs.nl. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalinDegenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot gen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich de uitgever wenden. alsnog tot de uitgever wenden.
Deze uitgave is volledig CO2-neutraal geproduceerd. Het voor deze uitgave gebruikte papier is voorzien van het FSC®-keurmerk. Deze uitgave is volledig CO2-neutraal geproduceerd. Dit betekent dat de bosbouw op een verantwoorde wijze heeft plaatsgevonden. Het voor deze uitgave gebruikte papier is voorzien van het FSC® -keurmerk. Dit betekent dat de bosbouw op een verantwoorde wijze heeft plaatsgevonden.
WOORD VOORAF MIXED is dé methode voor leerlingen in leerjaar 3 en 4 van het beroepsgerichte vmbo. De methode MIXED is bedoeld voor alle niveaus van het vmbo beroepsgerichte leerweg. In nauwe samenwerking met de gebruikende scholen wordt MIXED continue doorontwikkeld. Belangrijke kenmerken van MIXED: ■ Beroepspraktijk staat centraal. Door een krachtige didactiek met realistische werkplekken en werkbedrijven bereiden de leerlingen zich goed voor op hun examen. ■ Loopbaanoriëntatie en -begeleiding geïntegreerd in het lesmateriaal en gekoppeld aan de werkplek en het werkbedrijf. ■ Ieder zijn eigen MIXED. Scholen kunnen kiezen uit leerwerkboeken, een volledige digitale leeromgeving of de mogelijkheid deze te combineren. ■ De lesstof is gedifferentieerd op basis van de exameneisen, zodat elke leerling de lessen kan volgen op zijn eigen niveau. ■ Werkkaarten helpen de leerling zich stap voor stap belangrijke vaardigheden eigen te maken. ■ Video's verduidelijken de theorie in realistische settings. Leerlingen en docenten kunnen snel aan de slag dankzij de overzichtelijke opbouw: Het leerwerkboek bestaat uit acht blokken, gevolgd door de theorie en een begrippenlijst. ■ Een blok begint met een introductie en een overzicht van de inhoud en leerdoelen. ■ In een blok maakt de leerling praktijkopdrachten en theorieopdrachten. ■ Elk blok sluit af met Oriëntatie op het beroep. Deze opdrachten helpen de leerling met het kiezen van een passende vervolgopleiding. ■ Achter in het boek staat alle theorie op alfabetische volgorde. ■ Achter de theorie staat ook een uitgebreide begrippenlijst. De vetgedrukte woorden in de theorie worden hier uitgelegd. ■
Wij hebben de methode MIXED met de grootste zorg ontwikkeld. Meer informatie kunt u vinden op www.thiememeulenhoff.nl/mixed. De auteur Fons Alkemade bedankt de volgende personen voor hun adviezen en tips en het delen van hun ervaringen: Pieter Alkemade, Bas de Haas (Heutink), Tom Hanemaaijer (3D Educatie), Theo Last, Nicolo Meredino (FabLAB Amsterdam), Aad Peetom, J. Randag, Patrick Schoone en Henk Wester (Technisch College Velsen). Hebt u vragen of suggesties? Neem dan gerust contact op met onze klantenservice via 033 448 3600. Wij wensen u en uw leerlingen een fijne en leerzame tijd met MIXED!
De auteurs, het ontwikkelteam en de uitgever Beste leerling, Dit boek van Mixed kun je samen met de digitale leeromgeving gebruiken in de les. Dit boek is van jou persoonlijk, dus je mag er aantekeningen in maken. Na dit schooljaar mag je het boek houden. Dat is makkelijk als je volgend jaar iets wilt opzoeken, of iets moet leren voor een toets. Wij wensen je veel succes en plezier met Mixed. Team Mixed
TOELICHTING OP DE PICTOGRAMMEN Oriënteren Opdracht voor tweetal Opdracht voor drietal Groepsopdracht Computeropdracht Theorie-opdracht Rollenspel Tip Werkkaart
A Let op: opdracht voor BB of KB of KB/GL
INHOUDSOPGAVE Blok 0 Module Een product maken en verbeteren Blok 1 Producten beoordelen en verbeteren
17
Over dit blok 19 Het Stoelenlab 20 De Moderne Fietser 29 Handy Help 34 Oriëntatie op het beroep (LOB) 38
Blok 2 Werktekeningen en werkvoorbereiding Over dit blok 45 Het Stoelenlab 46 Sociale werkplaats van Mixdam 52 Smart Solutions 58 Oriëntatie op het beroep (LOB) 62
Blok 3 Schetsen en tekenen
65
Over dit blok 67 Het Stoelenlab 68 BuroDeco 73 Simplex 76 Oriëntatie op het beroep (LOB) 80
Blok 4 Digitale tekeningen
83
Over dit blok 85 Metal Parts Holland 86 Het Stoelenlab 93 Simplex 95 Oriëntatie op het beroep (LOB) 98
Blok 5 Gereedschappen en machines Over dit blok 105 Het Stoelenlab 106 Technorama 114 Sociale werkplaats van Mixdam 132 Oriëntatie op het beroep (LOB) 139
Blok 6 Verbindingen
143
Over dit blok 145 Technorama 146 Sociale werkplaats van Mixdam 152 Decolight 155 Oriëntatie op het beroep (LOB) 160
103
43
9
Blok 7 3D printen
165
Over dit blok 167 Webwinkel Gadgetmix 168 Webwinkel Gadgetmix (promotie) 173 3DVlog 177 Oriëntatie op het beroep (LOB) 183
Blok 8 Product maken en verbeteren
187
Over dit blok 189 Smart solutions 190 Oriëntatie op het beroep (LOB) 198
Theorie
201
2D werktekeningen maken vanuit 3D 203 2D werktekeningen maken zonder 3D 205 3D tekenen op de computer 206 Aanzichten op werktekeningen 209 Bout- en moerverbindingen 211 CAD 213 Computertekeningen openen, opslaan en afdrukken 214 Demonstreren 216 Digitale tekeningen printen 217 Doorsnedes op werktekeningen 218 Exploded view 219 Gereedschappen voor bewerken 221 Gereedschappen voor vastmaken en losmaken 231 Hamers 235 Hulpmiddelen voor aftekenen en merken 237 Hulpmiddelen voor controleren 240 Hulpmiddelen voor klemmen 244 Hulpmiddelen voor meten 246 Kostprijsberekeningen 249 Lijmverbindingen 250 Machines voor bewerken 252 Maten op werktekeningen 259 Materialen en duurzaamheid 260 Materialen en hun eigenschappen 261 Nagel- en schroefverbindingen 263 Presentatie voorbereiden 264 Presentatie houden 265 Programma van eisen 266 Schetsen 267 Simpele digitale tekeningen in 2D maken 269 Soldeer- en lasverbindingen 270 Soorten materialen 273 Soorten verbindingen 274 Stuklijst op werktekeningen 276 Tekenen met de hand 278 Tekenen op de computer 279 Verbindingen uit het dagelijks leven 281
Verbindingen waarbij iets klemt 282 Waar moet je op letten bij verbindingen? Werkvoorbereiding 287
Begrippen
289
285
BLOK 1
PRODUCTEN BEOORDELEN EN VERBETEREN
OVER DIT BLOK HET STOELENLAB Opdracht Opdracht Opdracht Opdracht Opdracht Opdracht Opdracht Opdracht Opdracht
1 2 3 4 5 6 7 8 9
19 20
Werk voorbereiden 20 Producten 21 Stoelen beter bekijken 21 Materialen voor stoelen 23 De duurzaamheid van stoelen 24 Kinderstoelen beoordelen 25 Alles over stoelen - KB 27 Alles over stoelen - BB 28 Controleren en opruimen 29
DE MODERNE FIETSER Opdracht Opdracht Opdracht Opdracht Opdracht Opdracht Opdracht Opdracht
THEORIE BIJ DIT BLOK
10 11 12 13 14 15 16 17
Soorten materialen 273 Materialen en hun eigenschappen 261 Materialen en duurzaamheid 260
29
Werk voorbereiden 29 Producten voor fietsen - BB 30 Eisen voor een smartphonehouder voor fietsen 30 Een test van smartphonehouders voor auto’s 31 Gebruiksvriendelijkheid en veiligheid van een smartphonehouder Duurzaamheid en materialen van een smartphonehouder 33 De prijs van een smartphonehouder 33 Controleren en opruimen 34
HANDY HELP 34 Opdracht Opdracht Opdracht Opdracht Opdracht
18 19 20 21 22
Werk voorbereiden 35 Pottenopeners beoordelen 35 Nadenken over een pottenopener voor gehandicapten Een aangepaste pottenopener bedenken - KB 37 Controleren en opruimen 37
ORIËNTATIE OP HET BEROEP (LOB)
38
Opdracht 23 Teamrollen 38 Opdracht 24 Welke rol past bij jou?
40
36
32
Een product maken en verbeteren Blok 1 Producten beoordelen en verbeteren
18
BLOK 1 PRODUCTEN BEOORDELEN EN VERBETEREN
Over dit blok Overal om je heen zie je producten. Dit zijn kleine of grote voorwerpen die een bepaalde functie hebben. Sommige gebruik je zelf, andere ken je misschien helemaal niet omdat ze alleen in bepaalde situaties voorkomen. Al die producten hebben in elk geval één ding gemeen: ze zijn ooit ontworpen, getekend en daarna gemaakt.
Waar werk je? Het Stoelenlab Het Stoelenlab is een jong ontwerpbureau waar nieuwe stoelen worden bedacht. Je zou denken dat er al genoeg verschillende stoelen zijn in de wereld. Toch slagen ze bij het Stoelenlab er in om telkens toch weer een nieuw model stoel te bedenken. Jij werkt in een team dat een nieuwe stoel voor leerlingen op scholen moet ontwerpen.
De Moderne Fietser Elke maand verschijnt het online magazine De Moderne Fietser. Het wordt gelezen door mensen die geïnteresseerd zijn in alles wat er op de markt verschijnt voor fietsers en fietsen. De redactie van het tijdschrift schrijft daarover artikelen. Af en toe doen ze ook tests van nieuwe producten zodat de lezers weten welke er goed zijn en welke minder. Jij loopt stage op de redactie. Je baas heeft jou gevraagd om je eens te verdiepen in houders waarmee je smartphones op een fiets kunt vastzetten.
Handy Help Handy Help is een fabrikant van hulpmiddelen voor ouderen en gehandicapten. Voor jou is het openen van een blikje waarschijnlijk iets heel eenvoudigs maar als je niet zo veel kracht meer in je handen hebt, of als je maar één hand hebt, dan is dat best lastig. Handy Help helpt mensen die moeite hebben met alledaagse handelingen. Jij werkt bij de klantenservice van dit bedrijf en je wordt gevraagd om eens mee te denken over een hulpmiddel voor het openen van potjes.
19
Een product maken en verbeteren Blok 1 Producten beoordelen en verbeteren
Wat leer je?
□ □ □ □ □
welke materialen gebruikt worden voor producten en waarom; waar je op moet letten als je verschillende ontwerpen voor een product wilt beoordelen; het benoemen van de voor- en nadelen van verschillende ontwerpen; het uitleggen waarom een aanpassing van een ontwerp nodig is (- KB); het verbeteren van ontwerpen/producten (- KB).
Hoe ga je het doen? Plannen is belangrijk voor je beroep en voor je studie. Aan het begin van elk blok maak je een planning voor de rest van de week. Bekijk wat je deze week allemaal moet doen en verdeel de opdrachten over de lesuren. 1 Open het document Planning. 2 Bekijk hoeveel tijd voor de opdrachten gepland is. 3 Vul in wanneer je welke opdracht doet. 4 Bewaar de planning in je portfolio. 5 Ga je aan Mixed werken? Bekijk dan telkens eerst je planning. 6 Ben je klaar met je werk? Open dan je planning en vul in wat je hebt gedaan.
Het Stoelenlab
Het Stoelenlab is een jong ontwerpbureau waar nieuwe stoelen worden bedacht. Je zou denken dat er al genoeg verschillende stoelen zijn in de wereld. Toch slagen ze bij het Stoelenlab er in om telkens weer een nieuw model stoel te bedenken. Jij zit in een team dat een nieuwe stoel voor leerlingen op scholen moet ontwerpen. De leider van het team heet Ellen. Zij heeft jou gevraagd te kijken naar al bestaande stoelen, ook stoelen die niet voor scholen zijn.
Opdracht 1 Werk voorbereiden
Je hebt allerlei documenten nodig om je werk goed te kunnen doen. Daarom ga je eerst je werkplek inrichten.
20
Een product maken en verbeteren Blok 1
Producten beoordelen en verbeteren
Opdracht 1.1 Maak een map. Geef de map een logische naam, bijvoorbeeld ‘Blok 1 - Stoelenlab - downloads’. Opdracht 1.2 Gebruik de werkkaarten Een product beoordelen en Diapresentatie maken. Opdracht 1.3 Maak ook een map om door jou gemaakte opdrachten in te doen. Geef deze map bijvoorbeeld de naam ‘Blok 1 - Stoelenlab - eigen werk’. Opdracht 2 Producten
In jouw dagelijks leven kom je in aanraking met honderden producten. In huis zijn dat bijvoorbeeld lampen, wc-potten, vorken, deuren en tandenborstels en natuurlijk ook stoelen.
Opdracht 2.1 Noem twintig verschillende producten die je op school tegenkomt. Noem geen producten die je zelf mee naar school neemt.
Opdracht 2.2 Wat is een product? Geef een omschrijving in je eigen woorden.
Opdracht 3 Stoelen beter bekijken
Iedereen gebruikt elke dag stoelen. De meeste mensen hebben niet zoveel aandacht voor stoelen. Maar een stoel is een interessant product. Een ontwerper van een stoel moet met veel dingen rekening houden.
Lees de theorie Soorten materialen.
21
Een product maken en verbeteren Blok 1 Producten beoordelen en verbeteren
Opdracht 3.1 Bekijk de stoelen die in het lokaal aanwezig zijn. Net als bij elk product heeft de ontwerper van een stoel eerst nagedacht over de eisen die hij wilde stellen aan de stoel. Aan welke eis moet een stoel voldoen?
Opdracht 3.2 Welke eisen gelden voor deze stoelen? Vul het schema in. Type stoel
Eis
Tuinstoel Kinderstoel voor baby’s Kappersstoel Tandartsstoel
Opdracht 3.3 Aan stoelen kun je soms al zien waarvoor ze bedoeld zijn. Dit wordt ook wel functionaliteit genoemd. Hoe zie je aan de stoel op de foto dat hij bedoeld is voor mensen die op een kantoor werken?
22
Een product maken en verbeteren Blok 1
Producten beoordelen en verbeteren
Opdracht 3.4 Noem ten minste vier materialen die voor stoelen gebruikt worden.
Opdracht 3.5 Geef twee redenen waarom keramiek geen geschikt materiaal is voor stoelen. 1 2 Opdracht 4 Materialen voor stoelen Lees de theorie Materialen en hun eigenschappen. Opdracht 4.1 Je kunt stoelen maken van verschillende materialen. Bekijk de stoel op de foto.
Welk materiaal is voor deze stoel gebruikt?
Waarom heeft de ontwerper van deze stoel voor dit materiaal gekozen? Noem drie redenen. 1 2 3
23
Een product maken en verbeteren Blok 1 Producten beoordelen en verbeteren
Kan deze stoel breken? Leg uit hoe je deze stoel sterker kunt maken.
Waarom is het geen goed idee om deze stoel van glas te maken? Noem twee redenen.
Waarom is het geen goed idee om deze stoel van karton te maken? Noem twee redenen.
Opdracht 5 De duurzaamheid van stoelen
Stoelen moeten niet alleen nuttig zijn, ze moeten ook duurzaam zijn. Dit betekent dat je een stoel goed moet kunnen recyclen nadat hij is weggegooid.
Lees de theorie Materialen en duurzaamheid. Opdracht 5.1 Wat is recyclen?
24
Een product maken en verbeteren Blok 1
Producten beoordelen en verbeteren
Welke van de volgende producten zijn volledig te recyclen? Kruis aan in het schema. Producten
Volledig te recyclen
Wijnfles Auto Frietbakje Krant Huis Schoen
Opdracht 5.2 Je bent al twee foto’s tegengekomen van stoelen. Beantwoord voor beide stoelen de volgende vraag. Ik denk dat de kantoorstoel wel/niet goed te recyclen is, omdat:
Ik denk dat de rode stoel wel/niet goed te recyclen is, omdat:
Opdracht 6 Kinderstoelen beoordelen
Voor kinderen worden er ook stoelen ontworpen en gemaakt. Deze moeten aan andere eisen voldoen dan de stoelen voor volwassenen. Je gaat verschillende ontwerpen van kinderstoelen bekijken.
Vorm een groepje van vier leerlingen.
25
Een product maken en verbeteren Blok 1 Producten beoordelen en verbeteren
Opdracht 6.1 Bij meubelwinkels kun je veel verschillende soorten stoelen kopen. Ga naar de website van een meubelwinkel. Zoek op kinderstoel. Je ziet dan een aantal verschillende stoelen, elk met een eigen naam. Kies met je groepje vier verschillende stoelen uit en schrijf hun namen hieronder op.
Bewaar een afbeelding van elke gekozen kinderstoel in je map. Opdracht 6.2 Open een Word-document. Elke leerling van het groepje maakt het onderstaande schema na en bewaart dit in zijn of haar map. Elke leerling onderzoekt een van de genoemde stoelen en vult het schema voor die stoel in. Kijk op de website van de stoelen om meer informatie te vinden. Als iedereen klaar is met zijn stoel maak je gezamenlijk een schema. Hierin zet je de informatie van alle vier de stoelen. Model stoel
Van welke
Voor wie is de Wat is de
materialen is stoel bedoeld? breedte en
Hoeveel kost
Wat vind je
de stoel?
van het uiter-
de stoel
hoogte van
lijk van de
gemaakt?
de stoel?
stoel?
Opdracht 6.3 Alle vier de stoelen zijn bedoeld voor kinderen. Bespreek met je groepje wat je vindt van de veiligheid van de stoelen. Welke stoel vind je het meest veilig en welke het minst? Leg je antwoord uit.
26
Een product maken en verbeteren Blok 1
Producten beoordelen en verbeteren
Opdracht 6.4 Maak van de informatie die je gevonden hebt een diapresentatie. Gebruik de werkkaart Diapresentatie maken. In de diapresentatie moeten in elk geval te zien zijn: ■ de vier gekozen stoelen; ■ de ingevulde tabel; ■ jullie mening over de veiligheid van de stoelen. Elke leerling van het groepje slaat de diapresentatie op in zijn of haar map. Opdracht 6.5 - KBA Kies een van de vier stoelen en bespreek met elkaar hoe je de stoel nog veiliger zou kunnen maken voor het kind. ■ Maak een extra dia in de diapresentatie waarin jullie idee wordt uitgelegd. ■
Opdracht 7 Alles over stoelen - KBA
Ellen, jouw leidinggevende in Het Stoelenlab, wil een stoel voor leerlingen op de markt brengen die ook geschikt is om buiten te gebruiken. Ze vraagt jou eerst eens goed naar stoelen op scholen te kijken.
Vorm een groepje met twee leerlingen. Opdracht 7.1 ■ Zoek op jouw school twee duidelijk verschillende stoelen die voor leerlingen zijn bedoeld. Gebruik de werkkaart Een product beoordelen om beide stoelen te beoordelen. ■ Open een nieuw document en noteer daarin al jullie bevindingen. Nummer volgens de werkkaart, vanaf stap 2 tot en met stap 8. ■ Tot slot geef je antwoord op de vraag: Zijn de stoelen geschikt om in de open lucht te gebruiken? Dit is punt 9 in je document. ■ Elke leerling in het groepje bewaart dit document in zijn of haar map.
27
Een product maken en verbeteren Blok 1 Producten beoordelen en verbeteren
Opdracht 7.2 Bedenk met je groepje manieren om een stoel goed geschikt te maken voor gebruik in de open lucht. De stoel moet dus goed tegen wind, regen, hagel, zonnestraling, modder, enzovoort kunnen. ■ Noteer jullie ideeën in het document. ■ Bewaar het document in je map. Opdracht 7.3 Maak een filmpje van maximaal drie minuten over de twee stoelen van school. In de film leggen jullie uit wat de voordelen en nadelen van deze twee stoelen zijn. ■ Laat in de film ook zien wat je hebt bedacht om een stoel geschikt te maken voor gebruik in de open lucht. ■ Bewaar de film in je map. ■
Opdracht 8 Alles over stoelen - BBA
Ellen, jouw leidinggevende in Het Stoelenlab, wil dat jij op een school uitzoekt wat voor soort stoelen daar gebruikt worden. Misschien zijn de stoelen die docenten gebruiken ook geschikt voor leerlingen. Ze vraagt jou een stoel voor leerlingen en een stoel voor docenten te bekijken.
Vorm een groepje met twee leerlingen. Opdracht 8.1 ■ Open een nieuw document. ■ Gebruik de werkkaart Een product beoordelen. ■ Bekijk met je groepje de stoel waarop de leerlingen zitten in de klas. Noteer wat jullie van de stoel vinden. Gebruik hiervoor punten 2 tot en met 8 van de werkkaart. ■ Doe hetzelfde voor de stoel die de docent gebruikt. ■ Bewaar het document in je map. Opdracht 8.2 ■ Vraag een ander groepje wat zij van de stoelen vinden. ■ Vraag ook aan je docent wat hij of zij van de stoelen vindt. ■ Schrijf in je document van beide stoelen de voordelen en nadelen op. ■ Bewaar het document in je map.
28
Een product maken en verbeteren Blok 1
Producten beoordelen en verbeteren
Opdracht 8.3 Maak een filmpje waarin iemand van je groepje bij de twee stoelen staat en uitlegt wat de voordelen en nadelen van de stoelen zijn. Bewaar de film in je map. Opdracht 9 Controleren en opruimen
Klaar! Je werkdag zit erop. Of toch niet?
Opdracht 9.1 ■ Controleer of je alle opdrachten hebt gemaakt. ■ Controleer of je de volgende resultaten hebt: ■ een document met de tabel voor de vier kinderstoelen; ■ de diapresentatie over de kinderstoelen; ■ een voorstel voor verbetering van een van de kinderstoelen - KB; ■ een document over twee stoelen op school; ■ een filmpje over de voor- en nadelen van twee stoelen op school. ■ Maak de vergeten opdracht(en) alsnog. ■ Bewaar de resultaten in je map. ■ Ruim je werkplek op.
De Moderne Fietser
Elke maand verschijnt het online magazine De Moderne Fietser. Het wordt gelezen door mensen die geïnteresseerd zijn in alles wat er op de markt verschijnt voor fietsers en fietsen. De redactie van het tijdschrift schrijft daarover artikelen. Af en toe doen ze ook tests met nieuwe producten zodat de lezers weten welke producten goed zijn en welke minder. Jij loopt stage op de redactie en de hoofdredacteur, Kees, heeft jou gevraagd om mee te denken over een nieuwe test.
Opdracht 10 Werk voorbereiden
Je hebt allerlei documenten nodig om je werk goed te kunnen doen. Daarom ga je eerst je werkplek inrichten.
Opdracht 10.1 Maak een map. Geef de map een logische naam, bijvoorbeeld ‘Blok 1 - De Moderne Fietser - downloads’.
29
Een product maken en verbeteren Blok 1 Producten beoordelen en verbeteren
Opdracht 10.2 Maak ook een map om media of opdrachten in te doen. Geef deze map bijvoorbeeld de naam ‘Blok 1 De Moderne Fietser - eigen werk’. Opdracht 11 Producten voor fietsen - BBA
Bij De Moderne Fietser willen ze een test doen van een product op de fiets. Kees vraagt jou en de rest van het team om een lijst te maken van alle hulpmiddelen die je aan een fiets kunt vastmaken.
Opdracht 11.1 Noteer zoveel mogelijk producten die bedoeld zijn voor op een fiets. Denk aan wat je in een fietsenwinkel kunt vinden en wat er op de fietsen zit die jij goed kent. Zoek ook op internet met het zoekwoord ‘fietsaccessoires’.
Opdracht 12 Eisen voor een smartphonehouder voor fietsen
Kees heeft de lijsten van iedereen bekeken en heeft besloten dat er een test moet komen van smartphonehouders. Met een smartphonehouder kun je een mobieltje vastzetten op je fiets. Je kunt die dan bijvoorbeeld gebruiken voor navigatie, dus om de weg te vinden. Maar je kunt hem ook gebruiken als snelheidsmeter en kilometerteller.
Opdracht 12.1 ■ Bezoek op internet een paar websites met informatie over smartphonehouders. Zoek met de zoekwoorden ‘telefoonhouder fiets’ en ‘smartphonehouder fiets’. ■ Bedenk samen met een klasgenoot ten minste zes eisen die je aan een smartphonehouder moet stellen. ■ Bewaar de eisen in je map.
30
Een product maken en verbeteren Blok 1
Producten beoordelen en verbeteren
Opdracht 13 Een test van smartphonehouders voor auto’s
Kees vraagt jou ook eens te kijken naar tests van smartphonehouders voor auto’s. Je ontdekt dat de Consumentenbond nog niet zo lang geleden zo’n test heeft gedaan. De Consumentenbond is een organisatie die elk jaar honderden producten test zodat consumenten, de kopers, weten waarop ze moeten letten bij het kopen van een product. De producten krijgen in de tests cijfers.
Opdracht 13.1 Bestudeer de test van smartphonehouders voor in de auto. Opdracht 13.2 Welke vier soorten houders zijn er voor in de auto?
Opdracht 13.3 Hoeveel kost de duurste smartphonehouder uit de test?
Hoeveel kost de goedkoopste smartphonehouder?
Er is best veel verschil in prijs tussen de smartphonehouders. Waardoor zou je het verschil in prijs kunnen merken als je de smartphonehouders gebruikt?
Opdracht 13.4 Is het ook zo dat de duurste smartphonehouder het beste uit de test komt? Bepaal voor de vier groepen smaprthonehouders of de duurste ook de beste is.
Opdracht 13.5 De houders hebben een cijfer gekregen voor gebruiksgemak. Dat cijfer is samengesteld uit vijf cijfers voor aspecten die met gebruiksgemak te maken hebben. Schrijf deze vijf aspecten op in de eerste kolom van de tabel. Schrijf in de tweede kolom op of het ook een belangrijk onderwerp is voor een test van een smartphonehouder voor de fiets.
31
Een product maken en verbeteren Blok 1 Producten beoordelen en verbeteren
Onderwerp van de test
Is het ook belangrijk voor de fietshouder?
Opdracht 13.6 De houders hebben ook een cijfer gekregen voor degelijkheid. Wat wordt hiermee bedoeld?
Je kunt zien dat de Consumentenbond de ‘degelijkheid’ minder zwaar laat meetellen in de test dan ‘gebruiksgemak’. Ben jij het hiermee eens of zou je een andere keuze maken? Leg je antwoord uit.
Opdracht 14 Gebruiksvriendelijkheid en veiligheid van een smartphonehouder
Fietsers die al een smartphonehouder gekocht hebben, zetten soms een filmpje op internet waarin ze vertellen over hun ervaringen met de houder.
Opdracht 14.1 ■ Zoek op internet een filmpje van een fietser die een bepaalde houder demonstreert. Gebruik de zoektermen ‘houder fiets test iPhone’. ■ Open een Word-document en kopieer daarin de link naar het filmpje. ■ Bewaar het document in je map. Opdracht 14.2 Bekijk in het filmpje hoe je een smartphone vastmaakt in de houder. Leg in je document uit of je dat wel of niet een handige manier vindt.
32
Een product maken en verbeteren Blok 1
Producten beoordelen en verbeteren
Opdracht 14.3 Bekijk in het filmpje hoe je de houder vastmaakt aan de fiets. Leg in je document uit of je dat wel of niet een handige manier vindt. Opdracht 14.4 Als je het filmpje bekijkt, heb je dan het idee dat het scherm van de smartphone goed te lezen is als hij in de houder zit? Waardoor zou het scherm niet goed te lezen kunnen zijn? Schrijf op in je document. Opdracht 14.5 Een product moet ook veilig zijn. Geef in je document antwoord op de volgende twee vragen. ■ Wat voor risico op een verwonding loop je bij het vastzetten van je smartphone in de houder? ■ Wat kan er gebeuren tijdens het fietsen waardoor je smartphone beschadigd raakt? Opdracht 15 Duurzaamheid en materialen van een smartphonehouder
Duurzaamheid en materialen spelen bij elk product een rol, dus ook bij smartphonehouders voor de fiets. Kees vraagt jou om je oordeel te geven over de mogelijkheid om houders te recyclen.
Lees de theorie Materialen en duurzaamheid. Opdracht 15.1 Wat vind je van de duurzaamheid van de smartphonehouder uit het filmpje van de vorige opdracht? Noteer je antwoord in het document dat je eerder hebt gemaakt. Opdracht 15.2 Kees vraagt je ook eens kritisch te kijken naar de materialen waarvan de bestaande houders zijn gemaakt.
Lees de theorie Materialen en hun eigenschappen. Voer daarna de volgende opdrachten uit. Je merkt bij je onderzoek dat er nooit hout wordt gebruikt voor de smartphonehouders. Noem twee redenen waarom niet. Zet deze in je document. Opdracht 15.3 Je merkt ook dat er vaak rubberen bandjes worden gebruikt om smartphones in de houders vast te zetten. Noem een belangrijke reden waarom rubber hiervoor een goed materiaal is. Zet je antwoord in je document. Opdracht 16 De prijs van een smartphonehouder
Consumenten vinden ook de prijs van een product belangrijk. Kees vraagt je eens kritisch te kijken naar de prijzen van de smartphonehouders.
33
Een product maken en verbeteren Blok 1 Producten beoordelen en verbeteren
Opdracht 16.1 Zoek op internet naar prijzen van een paar smartphonehouders. Noteer in je document de prijs van de duurste houder die je hebt gevonden. Misschien vind je de houder duur, maar zou je hem in bepaalde gevallen toch wel kopen. Noem een reden waarom je toch een dure smartphonehouder zou kopen. Zet je antwoord in je document. Opdracht 16.2 - KBA Bedenk een aanpassing van de houder uit het filmpje waardoor hij iets goedkoper zou kunnen worden. Noteer dit in je document. Denk je dat deze aanpassing een verstandige aanpassing is? Leg in je document uit waarom je dat vindt. Opdracht 17 Controleren en opruimen
Klaar! Je werkdag zit erop. Of toch niet?
Opdracht 17.1 ■ Controleer of je alle opdrachten hebt gemaakt. ■ Controleer of je de volgende resultaten hebt: ■ een lijst met eisen die je aan een houder moet stellen; ■ een document met de link naar een filmpje en antwoorden op de vragen. ■ Maak de vergeten opdracht(en) alsnog. ■ Bewaar de resultaten in je map. ■ Ruim je werkplek op.
Handy Help
34
Een product maken en verbeteren Blok 1
Producten beoordelen en verbeteren
Handy Help is een fabrikant van hulpmiddelen voor ouderen en gehandicapten. Voor jou is bijvoorbeeld het openen van een blikje iets heel eenvoudigs. Als je niet zo veel kracht meer in je handen hebt of als je maar één hand hebt, is dat best lastig. Handy Help helpt mensen die moeite hebben met alledaagse handelingen. Jij werkt bij dit bedrijf. Je leidinggevende, Abdul, vraagt jou om eens te kijken naar een hulpmiddel voor het opendraaien van potjes.
Opdracht 18 Werk voorbereiden
Je hebt allerlei documenten nodig om je werk goed te kunnen doen. Daarom ga je eerst je werkplek inrichten.
Opdracht 18.1 Maak een map. Geef de map een logische naam, bijvoorbeeld ‘Blok 1 - Handy Help – downloads’. Opdracht 18.2 Maak ook een map om media of opdrachten in te doen. Geef deze map bijvoorbeeld de naam ‘Blok 1 Handy Help – eigen werk’. Opdracht 19 Pottenopeners beoordelen
Abdul vraagt je om eens twee bekende openers te bekijken die bedoeld zijn voor ‘gewone’ mensen. Deze zijn te bestellen bij de meeste webwinkels. De opener van de linker foto noemen we A en de andere noemen we B.
A
B
Vorm een groepje van twee leerlingen. Opdracht 19.1 ■ Zoek in een webwinkel de twee openers die op de foto’s staan. Gebruik de zoekterm ‘opener’. ■ Open een nieuw document. ■ Gebruik de werkkaart Een product beoordelen. ■ Schrijf voor de stappen 2 tot en met 8 van de werkkaart op wat jullie vinden van de twee potopeners. Je maakt dus twee beoordelingen. ■ Bewaar het document in je map.
35
Een product maken en verbeteren Blok 1 Producten beoordelen en verbeteren
Opdracht 19.2 Vergelijk jullie beoordelingen met die van een ander groepje. ■ Hebben jullie hetzelfde opgeschreven? ■ Wat zijn volgens jullie de belangrijkste voordelen en nadelen van deze opener? ■ Sla alles op. Opdracht 19.3 Stem met de hele groep. Wie vindt opener A de beste? En wie opener B? Welke opener heeft de meeste stemmen en wint?
Opdracht 20 Nadenken over een pottenopener voor gehandicapten
Abdul denkt dat opener A aangepast kan worden voor ouderen en gehandicapten. Het moet mogelijk zijn een opener te maken waarmee iemand die maar één hand kan gebruiken – die ook nog zwak is – gemakkelijk een pot kan openen. Hij vraagt jou daar verder over na te denken.
Opdracht 20.1 Je krijgt van je docent opener A. Met een groepje probeer je deze uit op een potje dat nog niet open is geweest. ■ Open eerst het potje met twee ‘normale’ handen. ■ Wat is het probleem als je weinig kracht uitoefent met je hand op de opener terwijl je het potje nog wel vasthoudt met je andere hand? Schrijf dit op in je document. ■ Laat nu het potje los. Wat gaat er mis als je met één hand het potje probeert te openen? Schrijf dit op in je document. ■ Schrijf in je document op waarom opener A niet geschikt is voor iemand met maar één werkende hand die weinig kracht kan zetten. Noem drie redenen. Opdracht 20.2 - BBA Bedenk nog vijf klusjes die lastig of onmogelijk zijn voor iemand met maar één werkende hand waarmee hij of zij weinig kracht kan zetten. Schrijf deze op in je document.
36
Een product maken en verbeteren Blok 1
Producten beoordelen en verbeteren
Opdracht 20.3 - BBA Er zijn websites waarop veel hulpmiddelen voor ouderen en gehandicapten te koop zijn. Gebruik de zoekterm ‘hulpmiddelen ouderen’ om een paar websites te vinden. ■ Kies één hulpmiddel uit dat je hebt gevonden. Open een nieuw Word-document en zet een plaatje van dit hulpmiddel in dit document. ■ Leg in je document uit waarom dat hulpmiddel handig is voor een oudere of een gehandicapte. ■ Bewaar het document in je map. Opdracht 21 Een aangepaste pottenopener bedenken - KBA
Aan Abdul leg je uit dat er twee grote problemen zijn als je met opener A een pot wilt openen met maar één hand: ■ Als je te weinig kracht zet bij het knijpen in de opener, slipt hij over het deksel van de pot. ■ Als je de pot niet vasthoudt, draait de pot mee met de opener.
Opdracht 21.1 Met een andere leerling denk je na over een oplossing voor beide problemen. Maak een tekening waarin je beide oplossingen laat zien. Neem een vel A3-papier. Plak je tekening in het midden en schrijf er uitleg omheen. Zet jullie namen erbij. Maak een foto van je poster en bewaar deze in je map. Opdracht 22 Controleren en opruimen
Klaar! Je werkdag zit erop. Of toch niet?
Opdracht 22.1 ■ Controleer of je alle opdrachten hebt gemaakt. ■ Controleer of je de volgende resultaten hebt: ■ een document waarin je opener A en B vergelijkt en uitlegt waarom A problemen oplevert; ■ een document met een beschrijving van een hulpmiddel voor ouderen en gehandicapten - BB; ■ een foto van de poster waarop je een aangepaste opener A presenteert - KB. ■ Maak de vergeten opdracht(en) alsnog. ■ Bewaar de resultaten in je map. ■ Ruim je werkplek op.
37
Een product maken en verbeteren Blok 1 Producten beoordelen en verbeteren
Oriëntatie op het beroep (LOB) In dit blok heb je ‘gewerkt’ voor organisaties die producten ontwerpen. In een organisatie heeft iedere medewerker zijn eigen rol. In deze opdrachten ga je aan de slag met ‘teamrollen’. Wat voor rollen zijn er allemaal binnen bedrijven? Wat voor rol past bij jou, in je vrije tijd en in een toekomstige baan? Opdracht 23 Teamrollen Opdracht 23.1 Wat denk jij dat een ‘teamrol’ is?
Opdracht 23.2 In een team heeft iedereen een eigen rol. Die rol heeft vaak te maken met iets waar jij goed in bent. Hieronder staat een lijst met voorbeelden van rollen die iemand kan hebben in een team. Ken jij ze allemaal? Mis je nog rollen? prater / doener / denker / helper / regelaar / luisteraar / onderzoeker / netwerker / oplosser / beslisser / sfeermaker / verkoper / ontwerper / adviseur / planner / expert / ondernemer / uitvinder / controleur Ik mis nog de rol(len):
Hieronder staat een deel van deze rollen nog een keer. Daarnaast staat een lijst van vaardigheden. Wat moet iemand met een teamrol goed kunnen? Pak een potlood en trek een lijntje van de rol naar de vaardigheid die erbij hoort. Als je een woord niet kent, zoek het dan op in een woordenboek of op internet. Rol
Vaardigheid
Doener
Van alles aanpakken en organisren
Denker
Aanpakken en uitvoeren
Helper
Knopen doorhakken
Regelaar
Bedenken hoe iets eruit ziet
Luisteraar
Zorgen dat mensen het leuk en gezellig vinden
Networker
Iets nieuws verzinnen
Beslisser
Goed nadenken en problemen voorkomen
Sfeermaker
Niet praten en adviseren, maar goed luisteren
Ontwerper
Anderen helpen
Expert
Precies en nauwkeurig alles controleren
Uitvinder
Contacten leggen met andere mensen
Controleur
Veel kennis ergens van hebben
38
Een product maken en verbeteren Blok 1
Producten beoordelen en verbeteren
Opdracht 23.3 Bij welke beroepen passen de teamrollen goed? Pak een potlood en trek een lijntje van de rol naar het beroep dat je denkt dat erbij hoort. Rol
Beroep
Luisteraar
Verpleegkundige
Helper
Dj
Beslisser
Psycholoog
Regelaar
Directeur
Sfeermaker
Secretaresse
Verzin bij elk beroep waarom die rol zo belangrijk is. De verpleegkundige is een omdat De dj is een omdat De psycholoog is een omdat De directeur is een omdat De secretaresse is een omdat
Opdracht 23.4 In een organisatie zijn vaak meerdere teamrollen nodig. Zo heb je bij een bank een controleur nodig, maar ook een regelaar en een helper. Bedenk bij elke organisatie twee teamrollen die nodig zijn en leg uit waarom. Een bakkerij:
Een zwembad:
39
Een product maken en verbeteren Blok 1 Producten beoordelen en verbeteren
Een fietsenfabrikant:
Vergelijk jouw antwoorden met die van een klasgenoot. Welke verschillen zijn er?
Opdracht 23.5 Binnen een vriendengroep hebben mensen vaak ook een eigen rol. Welke rollen heb je nodig in de volgende situaties? Bijvoorbeeld: iemand die goed kan luisteren. Als je verkering net uit is en je wilt praten over je verdriet?
Als je over je verdriet heen bent en zin hebt om naar een feestje te gaan?
Als je graag nieuwe mensen wilt leren kennen?
Als je hulp nodig hebt bij een lastige opdracht van Engels?
Zo zie je dat het fijn is als er verschillende rollen zijn in vriendschappen! Wat voor een rol denk je dat jij hebt in je vriendengroep?
Opdracht 24 Welke rol past bij jou? Deze opdracht doe je samen met een klasgenoot. Opdracht 24.1 Bekijk het lijstje met rollen uit de vorige opdracht nog eens. Bedenk voor elkaar welke teamrol bij de ander past. Bedenk ook een reden waarom deze rol zo goed past. Mijn klasgenoot
Mijn klasgenoot vindt dat ik een
40
, is een echte
omdat:
ben, omdat
Een product maken en verbeteren Blok 1
Producten beoordelen en verbeteren
Bedenk een beroep voor jou en een beroep voor je klasgenoot, dat goed bij deze rollen past. Leg je antwoord uit. Een beroep dat bij
past is
Een beroep dat bij mij past is
omdat
omdat
Opdracht 24.2 Bespreek in de klas welke rollen jullie hebben opgeschreven. Welke rollen uit de lijst komen niet voor in de klas?
Welke rollen komen het meest voor in de klas?
41
EEN PRODUCT MAKEN EN VERBETEREN EEN PRODUCT MAKEN EN VERBETEREN Profieldeel D&P Profieldeel D&P 3/4 vmbo BB/KB/GL Naam Klas
Mixed Omslag Een_product_maken_en_verbeteren 3-4 Keuzedeel Z&W vmbo BB-KB-GL.indd Alle pagina's
15/02/2022 14:33