‘Weg twijfel over; doe ik ’t wel goed?’

Met de beroepscode bij de hand, altijd de juiste argumenten paraat.

Een cursus in het toepassen van de beroepscode sociaal werk.

Persoonlijk begeleider Rick Zonnebeld (37) begint te lachen. ‘Haha, euh, … nee, bepaalt sexy en aantrekkelijk klinkt zo’n cursus eigenlijk niet. Maar… laat je verrassen, zou ik zeggen, zoals ik dat ruim een jaar geleden heb gedaan. In 2021 tijdens de vakgenootschapsdagen van Aveleijn hoorde ik Jolanda Winters en Margriet d e Roos erover vertellen. Beiden zijn gespecialiseerd als coach en trainer in het toepassen van de beroepscode sociaal werk naar de praktijk. Tijdens hun pitch gaven ze uitleg over hun training Beroepscodetolken. De acht bijeenkomsten en ook het oefenen met de beroepscode in de dagelijkse praktijk als persoonlijk begeleider, hebben me veel gebracht. Sindsdien sta ik met meer zelfvertrouwen en plezier in m’n vak. Ik kan beter onderbouwen waarom ik bepaalde dingen doe. Ja, het maakt me zekerder van m’n zaak als het gaat om het op de beste manier ondersteunen van mijn cliënt.’

Beroepscodebijbeltje

Rick pakt z’n tas en zwaait met een zelfgemaakt boekje dat hij eruit haalt. ‘Ik heb ‘m altijd bij me. Dit boekje waarin de Beroepscode Sociaal Werk is vertaald naar de situatie bij Aveleijn. Samen met de andere cursisten in de groep heb ik dit boekje gemaakt. Het is voor mij een soort ‘bijbeltje’; de 10 geboden van mijn werk. De inhoud hoef je niet uit je hoofd te leren, als je maar weet waar je welke onderwerpen gaat vinden en kunt toepassen. Naast de teksten hebben we afbeeldingen gezocht bij de onderwerpen. Dat maakt dat je nog eerder terugvindt wat je snel even wilt opzoeken op het moment dat een bepaald onderwerp speelt.’

Code vertalen naar de praktijk

Rick stelt zijn cliënten Martijn en Rita voor. Een echtpaar dat hij als ambulant begeleider al langere tijd begeleidt. Cliënt Martijn heeft veel vogels waarmee hij naar shows gaat. Ook gooit hij graag een vishengel uit. Te zien aan de vele onderscheidingen en bekers in z’n vitrinekast, doet hij dat zeer verdienstelijk. Martijn rommelt wat in een la en daar komt een stoffen afbeelding tevoorschijn van een vis die op een kledingstuk gestikt kan worden. ‘Kiek is an. Een mooie snoek. Ku’j fijn op oen trui vastmaken. Hier, pak an. Dit krieg ie van ons.’ Rick neemt de vis aan met een brede glimlach en bedankt Martijn en Rita hartelijk. laten overrompelen en antwoord gegeven op de gestelde vragen. Maar sinds de cursus ‘Beroepscodetolken’ ben ik me nóg meer bewust van wie ik ben en wat mijn eigen professionele rol is. Mijn antwoord was dan ook dat ik best in gesprek wilde gaan met hem, maar niet zonder mijn cliënt. Dus niet praten over haar, maar met haar en ter ondersteuning van haar. Ik sta voor mijn cliënt en voor de belangen van mijn cliënt.’

Terug op kantoor zegt Rick: ‘Je begrijpt dat ik zo’n cadeautje rustig kan aannemen. Maar soms krijg je cadeaus aangeboden die van grotere financiële waarde zijn. Wat doe je dan? Je wilt je cliënt, en ook z’n omgeving, niet beledigen. Onze beroepscode zegt heel duidelijk iets over integriteit. Het maakt snel helder waar grenzen liggen en hoe je deze zorgvuldig bewaakt.’

Ook onder druk, stevig in je schoenen Jolanda legt uit dat de beroepscode je helpt in situaties waarin je jezelf afvraagt: wat is nu het juiste om te doen of om juist te laten. Waarmee doe ik het juiste voor mijn cliënt. Soms mag iets van jezelf wel, maar mag het beroepsmatig niet. In zo’n situatie ben je blij met de beroepscode waarop je kunt terugvallen. Het maakt dat je steviger in je schoenen staat. Rick noemt een voorbeeld waarin een sociaal rechercheur hem benaderde. ‘De manier waarop hij informatie vroeg over mijn cliënt kwam als intimiderend binnen bij mij. Vroeger had ik me misschien

Vertalen naar eigen praktijk Ook dit jaar was Jolanda Winters aanwezig tijdens de vakgenootschapsdagen van Aveleijn. ‘Wij leiden beroepscodetolken op. Tijdens de training leer je hoe je de beroepscode vertaalt naar, en toepast tijdens je eigen werk.’ Om het nog wat concreter te maken, geeft Jolanda een voorbeeld: ‘We herkennen allemaal die situatie in het verkeer. Je denkt: ‘mag ik hier nu 50 of 80? Heb je het antwoord gevonden, dan rijd je meteen met meer vertrouwen verder.

De code is je ‘overlegpartner’ in het afwegen en onderbouwen van je handelen. Je stelt jezelf steeds de vraag: hoe zorg ik dat ik in deze situatie handel volgens de beroepscode. In het begin is dat nog even zoeken en wennen, maar je wordt er steeds beter in. Prachtig te zien hoe cursisten week na week hun rol met meer zelfvertrouwen pakken binnen de professionele ruimte en ook in privésituaties. Tijdens een gesprek bij een van de kinderen op school bijvoorbeeld.’ Rick sluit daar direct op aan. ‘Klopt, over moeilijke gesprekken gesproken. Vroeger was ik echt wel een beetje zenuwachtig als ik voor een cliënt met Wmo-indicatie naar de gemeente moest bijvoorbeeld. Nu niet meer. Ik weet waarvoor ik sta en wat ik te bieden heb. Ik heb goede argumenten voor dat wat mijn cliënt nodig heeft en kan vertellen wat het oplevert. Dus ja, echt aan te bevelen, deze training ‘beroepscode tolken’.’