E R IT R E A
SOMAL
SY
RI
A
Det nye landet
LIB AN ON
Å komme til eit framandt land er ikkje lett. Å lære språket i ein fart er heller ikkje lett. Og å bruke dette språket til å skrive det du går og tenkjer på, kan verke heilt umogeleg. Men dei som har skrive her, har klart det! På biblioteket, mellom bøkene der, har dei skrive si eiga bok. Tekstane er korte, og norsken er ny — og så blank og fin at den gir ekstra klare bilde av det å vere ny i dette landet.
IR A N
ISBN 978-82-7959-245-7
IA
SU DAN
Det nye landet 3 korrektur a.indd 2
26.01.2016 10.47
DET NYE LANDET mari e dom bestein (red.) me d te kstar av Adam Hussein, Adel Abdullah, Ahmed Dean, Azeb Suar, Bashir Mohamad Warsame, Dalal Nikola Hleilhel, Eman Al Ibrahim, Farhiya-Ladan Hasan, Hassan Ahamad, Mohannad Kojok, Saeed Ganijeh, Selemawit Andemikael, Somaya Ibrahim, Thomas Araya, Zainab Hari Taher Issa Skriveleiar for prosjektet: erna os l and
FĂ˜RDE BIBLIOTEK SKALD FORLAG 2016
Det nye landet 3 korrektur a.indd 3
26.01.2016 10.47
Utgitt av Førde bibliotek med støtte frå Nasjonalbiblioteket. Omslag: Andreas Töpfer Sats: Øystein Vidnes Font: Abril Text Papir: Munken Lynx 90 g Trykk og innbinding: Livonia Print s kald 2016 www.skald.no ISBN 978-82-7959-245-7
9 788279 592457
Det nye landet 3 korrektur a.indd 4
26.01.2016 10.47
FORORD
MANGFALD I NYNO RSKEN S SKOG Arbeidsinnvandrarar og flyktningar kjem til Noreg med sin eigen, rike kulturarv: Eventyr, songar og dikt, men også dramatiske livshistorier. Gjennom prosjektet «Mangfald i Nynorskens skog» har biblioteket vore ein møteplass for deling av kulturarv gjennom forteljingar og skapande skriving. I løpet av 2015 møttes elevar frå Førde Norsksenter på Førde bibliotek og utveksla kulturopplevingar med deltakarar frå Førdefestivalen, Førde bibliotek og Førde Røde Kors. Vi tok opp tema som friluftsliv, folkemusikk, eventyr og poesi. Skriving på det nye språket var ein del av prosjektet, og forfattar Erna Osland leia denne prosessen. Tilfanget av tilpassa litteratur for innvandrarar på nynorsk er magert. Dette prosjektet har gitt oss lette og vakre tekstar for nye nordmenn som vi ynskjer fleire skal få dele. Vi er stolte over den fine boka – Det nye landet – som elevane frå Førde Norsksenter har skrive! Prosjektet er støtta av Nasjonalbiblioteket. Mari e Dombestein, Førde bibliotek, Januar 2016
5
Det nye landet 3 korrektur a.indd 5
26.01.2016 10.47
ADEL ABDULLAH, SUDAN
V I F LY KT N I N GA R I N O R EG
Vi flyktningar i Noreg synest mange ting er vanskelige fordi vi er nye her. Først må vi lære norsk, og etterpå skal vi lære mykje om Noreg. Når vi kjenner litt til Noreg, vil det bli viktig for integrering i fellesskapen. Vi flyktningar lærer også å kjenne til mange aktivitetar og meir tradisjonelle ting – som jo er ulike våre eigne og derfor viktig for alle å kjenne til. Vi som reiser til eit anna land, må bli kjent med det nye landet. Vi må gå på tur og ta oss rundt i byen. Vi må møte nye menneske, og skaffe oss kunnskap om alt det nye!
10
Det nye landet 3 korrektur a.indd 10
26.01.2016 10.47
AHMED DEAN, SYRIA
J EG M I ST E R
Jeg mister mitt universitet, mine professorer og mine bøker. Jeg mister mitt skrivebord, min kollega som alltid reserverte en plass for meg. Jeg mister fagene mine, jeg mister alfabetet mitt og blyantene mine. Til nå tenker jeg på skrivebordet mitt og blyantene mine. J EG H US K E R
Jeg husker ennå da jeg gikk til universitet første gang. Det var en drøm som ble realisert. J EG D RØ M T E
Jeg drømte alltid om å lære meg fransk. Det likte jeg så godt fordi det var viktig for å få studere fransk litteratur. Etter to år kunne jeg snakke bra fransk. Jeg var så lykkelig. 11
Det nye landet 3 korrektur a.indd 11
26.01.2016 10.47
DALAL NIKOLA HLEILHEL, LIBANON
EG R E I S E R
Eg reiser alltid på brysta til mora mi. BA R N
Barna mine er ikkje til meg men til livet ute. B L O M ST E R
Ein blomster i jord, men rundt han er det tornar. VENGER
Eg kan fly, men har ikkje venger. Ja, du kan fly med ideen. S ØV N
Mens vi søv og drøymer veit vi ikkje om vi skal vakne.
18
Det nye landet 3 korrektur a.indd 18
26.01.2016 10.47
TA N K E
Eg tenkjer på deg. Kan du tenkje på meg? SOL OG MÅNE
Sola går ned for å sove. Månen vaknar og får lys. REDD
Eg elskar livet mitt. Eg er redd for å bli sjuk, redd for tårene til mora mi.
19
Det nye landet 3 korrektur a.indd 19
26.01.2016 10.47
HASSAN AHAMAD, SUDAN
EG V I L S NA K K E O M M US I K K
Eg vil snakke om musikk. Og Sudan. Sudan er eit stort land i Afrika. Og har forskjellig musikk. Vi har musikk som heter tanboor og rababa, og dalaka og mykje anna ulik musikk. Min stamme har veldig god musikk. Også i Nord-Sudan har dei musikk. Den heiter biga og hadura. Eg liker å spele min stammemusikk, Men det er også fint å danse. Menneska i Sudan er glade og smiler fordi dei liker så godt musikk. Vi må like musikk fordi vi har hatt så mykje problem med krig i så lang tid. Det gjer oss veldig triste, så vi treng musikk. Alltid.
28
Det nye landet 3 korrektur a.indd 28
26.01.2016 10.47
Eg kom frå Sudan for fem år sidan. Eg er glad i å spele musikk i Noreg. Eg vil spele med andre. Noreg er veldig fint og bra land å bu i. Eg drøymer om å få drive med musikk i Norge.
29
Det nye landet 3 korrektur a.indd 29
26.01.2016 10.47
SAEED GANIJEH, IRAN
la språk bety språk ikke identitet ikke døm meg der jeg begynner, døm meg når jeg er ferdig ikke døm meg for fortida mi jeg bor ikke der lenger din beste venn er den som elsker deg når du glemmer å elske deg selv tradisjon, tradisjon, tradisjon hva har tradisjonen lært meg?
32
Det nye landet 3 korrektur a.indd 32
26.01.2016 10.47
det regner jeg liker regn vil vaske alt rist det av du kan skinne etter alt du har vĂŚrt igjennom
33
Det nye landet 3 korrektur a.indd 33
26.01.2016 10.47
Noreg er skodde. Sudan er blåst. Noreg er grøn. Sudan er blå.
44
Det nye landet 3 korrektur a.indd 44
26.01.2016 10.47
F R E DAG
Klokka er tolv. Eg søv. Eg drøymer om mannen min. Eg vaknar opp. Ingen er der. Eg elskar mannen min og guten. Eg håpar vi kan vere saman. Eg håpar mannen min kjem til Noreg. GU T E N M I N
Guten min er snill. Guten min er sint av og til. Guten min seier: Mamma, kor er pappa, mamma? Eg seier at pappa er i Sudan. Guten min græt mykje, mykje, mykje, mykje.
45
Det nye landet 3 korrektur a.indd 45
26.01.2016 10.47
E R IT R E A
SOMAL
SY
RI
A
Det nye landet
LIB AN ON
Å komme til eit framandt land er ikkje lett. Å lære språket i ein fart er heller ikkje lett. Og å bruke dette språket til å skrive det du går og tenkjer på, kan verke heilt umogeleg. Men dei som har skrive her, har klart det! På biblioteket, mellom bøkene der, har dei skrive si eiga bok. Tekstane er korte, og norsken er ny — og så blank og fin at den gir ekstra klare bilde av det å vere ny i dette landet.
IR A N
ISBN 978-82-7959-245-7
IA
SU DAN