SILNE. Aperiodyk społeczny nr 5/2021 część 4

CZĘŚĆCZWARTASTRONY92-122

Redaktorkanaczelna AgnieszkaGralak

Zespółredakcyjny AnnaGierczak

Kontaktdoredakcji:silne.aperiodyk@gmail.com

https://www.facebook.com/silne.aperiodyk/

https://instagram.com/silne.aperiodyk

http://lodzkiedziewuchy.org.pl/numer

https://issuu.com/silne.aperiodyk

Projektgraficzny,składDTP AgnieszkaGralak

Łódź2021

ISSN2719-3179

e-ISSN2719-3195

Wydawnictwo: StowarzyszeniaŁódzkieDziewuchyDziewuchom ul.Kpt.FranciszkaŻwirki1C/4D

90-448Łódź

Druk:JKBPrint

spistreści

siostrzeństwoponadgranicami polkisolidarnie•przystanekfreiburg 6

stowarzyszeniedziewuchyszwajcaria–zurych 11 sororidadznaczysiostrzeństwo [...] 18

nigdyniebędzieszszłasama–wsparcieznorwegii 21 getthefuckoffme 24

soliaksjonoslo 26

poloniainclusive,vancouver,canada 29

wtoronto32

silna? 32

widzęsłyszęmówię

KatarzynaMądrzycka-Adamczyk –szydełkowakcji 36

AlicjaMoździara-Lemańska –„protestjestjęzykiemtak samojakpoezja”

ilustracje

MartaKlibert–strona: 5

AgnieszkaGralak–strony: 35,84,93

MartaTygrysPokorska-Jurek–strona: 61

ZuzannaKorońska–strony: 71,75,81,82,89,98,99,101,119

Michalina–strony: 78,80,110

AnnaKniejewska–strona: 87

każdxmaszansę, maszity

Iftomorrow,womenwokeupanddecidedtheyreally likedtheirbodies,justthinkhowmanyindustrieswould gooutofbusiness(Pomyślcie,jakwieleprzemysłów poszłobyztorbamijeślijutrokobietyobudziłybysię izdecydowały,żelubiąswojeciała)–GailDines,

Jakieśpięćlattemupierwszyrazusłyszałamcytatpowyżej. Cytatdałmiwieledomyślenia.Ojakieprzemysłychodzi?

Wświeciekorpoiwmiędzynarodowychmediachmówimyoprzemyślebeauty,czyliprzemyślepiękna.Przemysłmody,zdecydowanie, tewszystkiebieliznykryjące,wymyślonemankamenty,naprzykład zdroweciałoiskórę,brzuch,któryistnieje,spodniewydłużającenogi, te,którebrońbukniemogąbyćnoszoneprzezkogośponiżej178cm wzrostu.Przemysłspożywczyzproduktamilajt,oobniżonejwartości tłuszczuizcałymszajsemaspartamuisyropufruktozowo-glukozowego, atakżewszechproduktamizwysokązawartościąbłonnikaimniejniż 200kcalna100gram.Czołotejłodziniewoliumysłówzajmujeprzemysł farmakologicznyimedycynaestetyczna(tammożnadostaćwszystko, zmniejszyćżołądek,wyciąćżebratakjakMarylinMonroe,któracierpiałanaendometriozęimiaławieleporonieńorazbyłazabawkąmediów, alezatojakąpiękną)zdobyćtabletkinaograniczeniełaknieniaispecjalneproduktynaszybkiespalanie,awprzypadkunagłejpotrzebytakże naprzeczyszczenie.

Założeniewyborutego,jakmyślimyosobiejestdlamnietaknietrafionejakklapkiwlistopadziewPolsce.Ojakimwyborzemożemyrealnie mówić,jeśliodkądoglądamybajkiitelewizjęorazchodzimydoprzedszkola,szkołyNaszemózgibombardowanesąprzeztreścistygmatyzująceokreślonywygląd,określającenormy,celedotyczącestyluiwyglądu, odoczuinosapobrzuch,policzkiistopy.Wiążącnierozłącznielepiej niżkredytnadomNaszepoczuciewartościzwybajdurzonymprzez mediawyglądem.

Jeśliprześledzimyhistoriękanonówpiękna,swojądrogąjakszkodliwyjesttotwórwiekażdaosobaodstającaodobecnegokanonu,zpewną łatwościązauważymybrakstabilnościwpostrzeganiupięknakobiecego.

Kobiecośćjestkolorowa,itakjaknapoziomieDragQueensmnie zachwyca,takjednocześniezastanawia,żetranskobiecośćprezentuje tennormcorenarzuconykobietomprzezmedia.Kobiecośćzfalbankami, makijażem,kolorowymipaznokciami,naszpilkach,którajestwdzięczna iurocza,flirciarskaizalotna.

Czasemzastanawiamsię,czytomożebyćdrogadowyzwolenia,nie znamodpowiedzi.Niemamzdania,tylkozauważam,żetakobiecośćjest bardzobrokatowaistylowa,atotylkojednazwieluformnabycie.

NieujmujeTwojejtożsamościżadenkrój,koloranilakierdopaznokci. Jeśliniemalujeszpaznokci,totakżejestok.JesttaksamoTwoimwyboremjakmoimmojeszponykolorowe.

Kiedyzaczęłaśsięporównywaćdoinnych?Czypamiętasztenmoment?Czypamiętasztenmoment,kiedyktośpowiedziałCi,jakajesteś?

Dlaczegoniemożesz,niemogłabyśbyćmodelkąalbobaletnicąalbo nauczycielką?

CzykojarzysztemomentykiedyTwójwyglądoznaczono?

Bydalejoznaczaćbezterminowyprocesporównywania,dążeniainieosiąganiacelubyciawkanonie.

Kanonnawczorajikanonnajutrotomogąbyćcałkowicieróżnebrwi, natenprzykład.Taaaaak,brwimogąbyćgęstelubnie,jasneiciemne, cienkieigrube,mogątakżemiećróżnekolory.Iprzedewszystkimmają kształty.Zregułymamybrwibomamy,zjakiejśgenetycznejloteriiityle. Onepoprostusą.Alepostaciwbajkachiserialachsąwystylizowane nawetwwieku10+.Mediadlanastolatekpromująjużnietylkogadżety, alepewienlook.Waga,proporcje,spodnie,bluzki,fryzuraibrwi.Odjaskółek,supercienkichjakwlatach20.XXwieku,pociemneikrzaczaste. Niemafizycznieżadnejosoby,którawpasowywałabysięwkażdy momentikażdytyp,urody.

Samaideatypówurodytakżeogranicza,bosączteryporyroku,awieciecojeszczejestmieszane?Typy.Tak,takieniedoskonałe,któreozgrozoniemogąsięwpasowaćwżadentyp.

OLABOGA,OLABOGINII,jakżyć?

Atewszystkieniewpasowalnościwsztuczniestworzoneramyprzemycanenaokładkachczasopism,któreczasemmijamymimochodem pogumywRelaylubŻabce,widzimynawysocesfotoszopowanychbillboardachzestylówamiza99PLNlub1399PLN,widzimynafiltrowanych iretuszowanychprzezsystemwsmartfoniefotkachnaIG,onewszystkie,onewszystkiesąnietylkotworzonewNas,aletakżekarmione,gdy chcącprzymierzyćspodniezwysokimstanemokazujesię,żeTwoje cudnebiodrasprawiają,żeichpasnieprzylegadoTwegociałatylko odstaje,gdyidziesznalaminacjębrwi,aonejednakmajątowpompie ikażdaidziewswojąstronę,gdychceszchodzićwtenisówkach,aTwój partnermówi,żeuwielbiaczerwoneszpilki,jaktektórewidziałnanogachgwiazdyfilmuAtomicBlonde.

TeniewpasowalnościczerpiązTwoichkompleksów,któresameinicjująikarmią,azarabiająnatymnietylkosprzedawczynieisprzedawcy,projektanci/corazczęściejprojektantki/wielkiekorporacjeiagencje reklamowe,alecoważnezarabiająnatymosoby,którymniezabraknie nigdyśrodkówdożyciaiktóreniedbająoszwaczkiwBangladeszuiIndonezjianitrochę.

Więcojakimwyborzemożemymówić,takcałkowicieuczciwie?

Moimzdaniemmożemymówićoswoistymbuncie,owyborzeoporu, wyborzerezygnacjizpodążaniazatrendami,modą,nieśledzeniukont influenserekiinfluenserów,makijażystówimakijażystekzYouTube’a.

Owyborzeniedyskutowaniainieporównywania,niekomentowania cudzejwagi,stylu,wyzbywaniasiędawaniauwagzbędnychiwiecznie dotyczącychwyglądu.Możemymówićosobieiinnychdobrzeimówić fajneidobrerzeczy,ajakniemamynicdopowiedzeniapozakomentarzemnowychspodnilubmakijażulubpandemicznychzmianwkształcie ciała,mówmynic,mówmymniejnieprzychylnychocen,komentarzy, takżedosiebie.

Niedoskonalewspaniałeidobredlasiebie,lepsze,bezpresji,żeodrazu mamybyćwolneodwszystkiegoidlaodmianyjednocześnieściśnieniowane,boznowurobimycośnietak.

WszystkozTobąok,bądźwolnx,tenteksttotylkoalboażzbiórinformacjiirefleksjiznadzieją,żezobaczysz,jakxjesteśfajnxiżeniemusisz kupićtegopodkładukoniecznie,jesteśokimaszwybór,teraz.

EmiliaSzulc

nibytakiesame,atak różne

Dialogprzeprowadziłydwiekobietyprzedtrzydziestką:jednazwykształceniemśrednim,wychowanawrodziniekatolickiejwmieście (PaniM),drugazwykształceniemwyższymfinansowym,wychowana wrodziniekatolickiejnawsi(PaniW).Kobietywychowałysięwlatach90, więcwpływkulturynaichzachowanie,osądyczywyobrażenieświata iswojejprzyszłościjesttakisam.

Obieoglądaływieczorynkę,późniejVIVEczyMTV,telefonykomórkoweczykomputerzInternetemmiałyjużjakonastolatki.PaniMma młodsząniepełnosprawnąsiostrę,PaniWjestnajmłodszaztrójkirodzeństwa.Obiewychowałysięwpełnychrodzinach,leczstosunekPani WdorodzicówjestzupełnieodmiennyodstosunkuPaniM.

Obiekobietyuczęszczałydokościołaconiedzieleorazwkażdeświęta.PaniMdookoło13rokużyciarównieżudzielałasiębardzoaktywniewżyciuspołecznościkościelnej–śpiewaławscholii,uczestniczyła wzajęciachplastycznychnaplebanii,jeździłanaferiezimowe.PaniM wychowałasięwklasieśredniejrobotniczej–wichdomunigdysięnie przelewało.Mamaniepracowałaopiekującsięchorącórką,atatapracowałprzedewszystkimfizycznienierozwijającsięczyawansując.

PaniMposzłanastudiadzienneodrazuponapisaniumatury,niedała radyjednocześniepracowaćistudiować.PaniWwychowałasięwrodzinie,wktórejopróczprowadzeniagospodarstwa,sprzedażyproduktów rolnychrodzicepracowalirównieżzawodowo.Podczasstudiówniepracowała,jedyniepomagaławwakacjewprowadzeniugospodarstwa,co zdecydowaniepomagałowosiąganiuwysokichwynikówwnauce.

Poniższydialogtofragmentyrozmówprzeprowadzonychwprzeciągutrzechlatznajomościwneutralnymśrodowisku.Pokazujeróżnice iwpływreligiiorazśrodowiskanaodbieranierzeczywistości.Każda osobamaswójbagażdoświadczeńikażdamaprawoinaczejpostrzegać świat(tojestpięknacechaludzkości).

Pytaniejednakbrzmi,cowpływanatakróżnyosądchociażwarunki dorastaniabyłypodobne?Czyjednakdyplomuczelniwyższejoniczym nieświadczy?Pocowszyscychcąmiećświadectwouczelniwyższej skoroniewpływaononanaszą„światowość’’?Czymiejscezamieszkania maażtakieznaczenie?Przecieżwieleosóbzmałychmiejscowościma niesamowicieotwartyumysł,tworzyprzepięknąprzestrzeńwokółsiebie iodnosisięzszacunkiemnawetdotegoconieznane.Jednocześniewiele osóbzwielkichmiastjestzaślepionychwswoichpoglądachiniedopuszczajądosiebieinnychmożliwości,wręcznarzucającsiłąswojąwizjęipoglądy.Tomożejednakreligiamatakiwpływnapostrzeganietegoconas otaczaorazprzyjmowanieosądówinnychjakoswoje?Możesamodzielne

myślenie,zadawaniepytańiciekawośćjestspowodowanatemperamentemiśrodowiskoniemaztymnicwspólnego?Amożewłaśniewszystko maznaczenieikażdyelementwjakiśsposóbnaskształtuje?

Dojakiegomomentumożnazmienićswojeprzekonaniaiczywogóle można?

PaniM:Mójkolegagejzabrałmnieostatnionazakupy,chodziliśmy posklepachbywybraćidealnystójdonowejpracy.

PaniW:Jakgejtopewniejakieśpedalskierurki.Żadennormalnyfacetby czegośtakiegoniezałożył.Taksamojakwidziałamostatniofilmik,jak facetsięmaluje.Przecieżtochore,czegoCidurniludziejużniewymyślą

PaniM:Znaszjakąśosobęhomoseksualną?

PaniW:Nie,wmoimotoczeniusąsamezdroweosoby,wieszskorotylko jakiśodsetekosóbjesthomotoraczejmusitobyćjakaśchoroba,alenie znamżadnychbadań,wiemswoje.

PaniM:Przeglądałamdzisiajprogramywyborczeróżnychkandydatów.

PaniW:Jajestemapolityczna,mnietoniedotyczyiniewpływanamoje życie.

PaniM:Byłamwczorajnaprotestach,tochorecosiędzieje,cieszęsię, żetyleosóbwyszłonaulice,czujesięmoc.

PaniW:Oczywiścieprawoaborcyjnepowinnozostaćtakiejakiejest, mężczyźniniepowinniotymdecydować.Mamznajomą,któramachoregosynapodłączonegopodrespirator,oninierozumiejącoonaprzeżywa jaknp.jestburzaimartwisię,żejakzerwiesiętrakcjajejdzieckomoże nieprzeżyć.Cirządzącysąnienormalni.

PaniM:Dlaczegoludzienierozumieją,żenarażająsiebieibliskichchodzącdokościołapodczaspandemii,przecieżporozmawiaćzbogiem możnawszędzie.

PaniW:Anibyjakwdomuprzyjmieszkomunię?Jatojeszczezrozumiem,bojestemmłoda,atakababciacood70latchodzidokościoła?Co tozakomunia,jeśliniemogęwejśćdokościołajakochrzestna.

PaniM:Bardzożałuję,żeniemiałamwszkoleetyki.Religiazksiędzem byławporządku,aleniczegoniewniosładomojegożycia,wszystkowiedziałamjużwcześniej,anaproblematycznepytaniaksiądzniepotrafił miodpowiedzieć.

PaniW:ReligiajestCipotrzebna.Skądbyświedziałacojestmoralne, aconie?Jakinaczejsiędowiedziećcojestdobre,acozłejakniezreligii? Ludzieniewierzącysąniemoralni.

PaniM:Wybieraszsięnaweselewtenweekend?Tenślubniemiałbyć jakośnajesień?Pozatymwlutym?Przecieżtenmiesiącniemaliterkir.

PaniW:Miałbyćpóźniej,alejesieniąbędzierodzić,aterazniewidaćjeszczebrzucha.Aślubniemożebyćwmarcubowtedyjestpost,mykatolicy nierobimyimprezwwielkipost.Jatamsięcieszę,żebędzieterazbomy zchłopakiemteżwłaśniedowiedzieliśmysię,żejestemwciąży,niebędę musiałanowejsukienkikupować.

PaniM:Janiezdecydowałabymsięnadzieckozpartnerem,któryjest ciąglezagranicą.Pozatymtrzebatoczuć,janieczujęsięgotowadoroli mamy,towielkaodpowiedzialność,aludzkośćniepotrafizadbaćoklimat,asprowadzaciąglenowychludzinaświat.

PaniW:Roląkobietyjesturodzićdzieciibyćmatką,dotegozostała stworzona.Każdakobieta,którazwłasnejwoliniechcemiećdziecinie jestprawdziwąkobietą.Tęrolędostałyśmyodboga,takzostałyśmyzaprojektowaneczynamsiętopodobaczynie.

PaniM:Wczorajsięśmiałamzmojąmamą,żemajakieśdziwnefluidy, zakażdymrazemjakwchodziładopokojujakrobiłamcośnakomputerze towszystkosięzawieszało,terazmojejsiostrzerobitaksamo,chociaż komputerjestnowy.Alejakmamasiadadokomputeratowszystko chodzisprawnie,alemożetodlatego,zerobitowolniej.

PaniW:Mojamamajesttakgłupia,żeitakniesiadadokomputerabo itaktatawszystkozałatwia,onanawetpapierówurzędowychniewypełniabeztaty.

PaniM:Jakskończę35latbędęstartowaćnaprezydentaRP,tenkraj potrzebujenowegopowiewu,potrzebujesilnejkobiety.

PaniW:NoniewiemczyjabymnaCiebiezagłosowała,skoroniewierzyszwmojegoboga,niebędzieszszanowałamoichwierzeń,poglądów iobrządków.

Paulina

jestnadzieja

Byłojużzemnątakźle,żeznówtrafiłamdokliniki.Tymrazeminnej –donajstarszejprywatnejklinikiwpięknymkraju,wktórymmieszkam.Odziwopobytopłacanyjestzogólnegoubezpieczenia.Okazało się,żemożnainaczej.Podejściedopacjenta–zawszemamydlaciebie czas,bycięwysłuchać,uczyćsięciebie,jaknajlepiejcięzrozumieć,by jaknajtrafniejcipomóc.Nauczymycięiwesprzemywćwiczeniunowychstrategiiradzeniasobiewkryzysie.Plus–rozbudowaniediagnozy izmianaleków,którewzasadziezmieniływszystko.

Odtrzechtygodniniedręcząmniejużzwidyiurojenia.Wahania nastrojówzniknęły.Doświadczamtylkolęku,aleuzbrojonawnowesposobyradzeniasobieznim–technikioddechowe,mindfullness,aromaterapia,muzykoterapia,piłkarelaksacyjna,kąpielerozluźniające–potrafię goopanować,gdyjestnapoziomie„opanowalnym”.Gdyniejest,sięgam potabletkęuspokajającą.

Jakdzisiaj.

Nigdynieprzypuszczałabym,żebędęchciałazostaćdłużejwklinice psychiatrycznej,zamiastchciećuciekaćzniejpodwóchdniach.Trafiłamnapocząteknaoddziałinterwencyjnydlapotencjalnychsamobójców. BrzozowyDom,taksięnazywał.Bezpieczeństwoprzedewszystkim. Uroczyspacerniakzbrzoząpośrodku.Zakazsamodzielnegowychodzenia–mogę,alezasystą.Potemstopniowerozluźnianiezasad,gdyzaczynamsięczućlepiej.Następnie przenosinynapiętrodlastabilniejszychpacjentówimożliwośćodbywaniadługich,samotnychspacerówzwidokiemnaośnieżone Alpy.Krokzakrokiemwkierunku samodzielności.Pierwszasobotawdomu.Następnie,jużprzed planowanymwyjściem,weekend wdomuznoclegiem.Naglenie mapermanentniedostępnejobsługimedycznej.Strach.Mójmąż niejestmoimpielęgniarzem.Jak tobędzie?...Byłodobrze.

Programnaoddzialeinterwencyjnymbyłokrojony,aleitak intensywniejszy,niżsięspodziewałam.Czteryrazywtygodniu–wizytalekarska.Dwarazywtygodniu–terapiaindywidualna.Raz wtygodniu–psychoedukacja.

Dotegoarteterapiaiterapiaruchowa,dostępdosiłowniitak piękneulokowanieklinikinawsi, żemożnauprawiaćjoggingpośródpólilasów.

Mojebezpiecznemiejsce.

Naterapiiotworzyłyśmyzdr J.bardzodawnerany,wracając dodomuniechciałamichzbyt szybkoznówobudowaćzbroją, leczpozwolićimsiępowolizabliźniać.Boli,aleidędoprzodu, nierównymwprawdziekrokiem, leczwprzód.

Przedpobytemwklinicenie miałamjużnadzieinawyzdrowienie–ba,nawetnazdrowienie.

Terazmam.Tyleosóbwemnie wierzy,żenawetjazaczęłamwierzyćwsiebie.Jestnadzieja–wnowej diagnozie,trafniejszychlekachinowympodejściu.Choćjestemskomplikowanymprzypadkiem,bosąwemnieśladyischizofrenii,ichoroby dwubiegunowej,izaburzeńzespektrumborderline.Gdytenostatni elementwskoczyłnamiejsce,otwarłymisięoczyizaczęłamrozumieć dynamikęmojegozwiązku,relacjizinnymi,własnychemocjiireakcji, gierwpoczuciewinyitendencjisamobójczych,obezwładniającegopoczuciapustkiisamotności–dogranicwytrzymałości.

Tenfragmentukładankijestjakmapa,gdyprzeżywamskrajneemocje,usiłujęsięnaniejznaleźć.Ach,więcterazdziejesięto.Tak,zachwilę zaczniesięto.Oddychamy.Przepuszczamy.Uruchamiamywewnętrzne wojowniczki,byzatrzymałylawinęwspomnień,żaluczyogromnego lęku.Jestemdorosła.Jestemterazbezpieczna.Jestemtutaj,wewłasnym domu.Nicminiegrozi.Jestemdorosła.Jestemterazbezpieczna,jestem tutaj…Mojamantracodzienna.

Ogrompracywykonujązamniemojesny.Snypełniązwyklefunkcję kompensacyjną,pokazującto,doczegoniemamydostępunajawie,prowadząnaskrokgłębiej,krokdalej,posuwającnaswprocesiezdrowienia lubzwracającuwagęnacoś,oczympodrodzezapomniałyśmy.Śniąmi sięwięcisnywspierające,ikoszmarysenne,dobijającesięniewygodnymitreściami,bymprzypadkiemniezapomniałaichwziąćzesobąwtę podróżzdrowienia.Bądźuważna,mówią.Bądźtrzeźwa.Bądźwkontakciezesobą.Bądźświadoma.

Myślęotychzwas,któreprzeżywająkryzysypsychicznebądźcierpią nazaburzeniapsychiczne.Proszę,walczcieoprawidłowądiagnozę.Testujciezlekarzamileki,ażnatraficienatakie,którefaktycznieprzynoszą wamulgę,aniesątylko„typowymlekiemwtejsytuacji”.Nalegajcienato,

byuczonowasumiejętnościradzeniasobiezemocjami,natrętnymimyślami,niepokojemilękiem.Wszystkienatozasługujemy.Niedajciesobie wypisaćreceptyiodesłaćdodomu.Walczcieosiebie.Czytajcie,edukujcie sięzsiebiesamych. Jestnadzieja.

ZuzannaKorońska

Pisarka,autorkaksiążki„Jaiinniwariaci”(Edipresse),psycholożka,graficzka,prowadzi bloga www.bipolarlandscape.com.Autorkainarratorkacyklupodcastówłączących światyzdrowiaizaburzeńpsychicznych: https://www.youtube.com/channel/UCeEA-T2vgwj6NdcGbMTFBLw

złość

Zpowodupewnychwydarzeńsprzedponadtrzydziestukilkulat, mojazłośćskierowałasięgłówniedośrodka.Podziwiamwszystkiezwas, którepotrafiąsięwydrzeć,wykrzyczećswojązłość,niezgodę,protest–zaznaczyćtązłościąwaszteren,naktórywchodzićniewolno.Mojazłość jestcichairaczejzłowieszcza.Wnajlepszymprzypadkupłaczęznapięcia.

Wnajgorszymzadajęsobieból–boprzecieżwszystkotoitakmojawina.

Mojasiostrajestmistrzyniąreagowaniawzłości.Jestdlamnieniedosięgłymwzoremwtymzakresie.Potrafibyćagresywna.Jamarzę otym,bytopotrafić,zamiastprzepraszającosiętłumaczyć,krztusićczy zamrażaćwszystkieemocjewjednymmomencie.

Ajakątymaszrelacjęzeswojązłością?

Lubiszbyćzła?

Boiszsiębyćzła?

Niepotrafiszbyćzła,wściekła?

Cięteripostyprzychodządociebiezawszepoczasie?

Złośćtobardzoużytecznaemocja.Bronigranic.Broniwartości.Broni potrzeb.Alejaksiędoniejzabrać,skoropodchodzimydoniejjakpies dojeża?

Jakmawiajątu,gdziemieszkam:krokzakrokiem:

Krok1:zauważam,cosiędziejewmoimciele.Napięciemięśni.Poruszenie.Twarzmisięnapina.Łapięsięnatym,żezaciskampięści.

Krok2:identyfikujętojakozłośćczywściekłość.Tak,właśnietoteraz czuję.

Krok3:zaczynamzesobąrozmawiać:cosięstało?Albowłaśnie:cosię niestało?

Krok4:badammojepotrzeby.Którezostałypodeptanealbozignorowane?Potrzebaszacunku–dlamniesamej,dlakogoś,dlamoichwartości?

Bezpieczeństwa?Byciawziętąpoduwagę?Spokoju?Relaksu?Byciausłyszaną?Byciadlakogośważną?

Krok5:Reakcja.Tu–dowyboru,dokoloru.Byćmożesamouświadomieniesobiezaniedbanychpotrzebrozbroitwojepięści.Byćmożemasz ochotęwykrzyczećcośdokogoś,poboksowaćmaterac,iśćpobiegać, napisaćprotestsong,namalowaćswojąniezgodę,pójśćnaprotest,zrobić happening.Zróbto.

Zauważyłam,żegromadzącasię,niezaadresowanazłośćmatendencjeeksplozywne.Lubimplozywne,iwtedyjestjeszczegroźniejsza,zatruwającnasodśrodkagorycząipoczuciembezradności. Dziewuchy,złośćmysię.Światbędzieodtegozdrowszy.

ZuzannaKorońska

Pisarka,autorkaksiążki„Jaiinniwariaci”(Edipresse),psycholożka,graficzka,prowadzi bloga www.bipolarlandscape.com.Autorkainarratorkacyklupodcastówłączących światyzdrowiaizaburzeńpsychicznych: https://www.youtube.com/channel/UCeEA-T2vgwj6NdcGbMTFBLw

aborcja–gdzieszukać pomocy

PoradnikFederacjinarzeczKobiet

iPlanowaniaRodzinyodostępiedoaborcji

Chcęprzerwaćciążę,bo:

1.jestemwniechcianejciąży

2.wmojejciążyzdiagnozowanociężkieinieodwracalnewadypłodu

3.ciążazagrażamojemuzdrowiufizycznemu/psychicznemu

4.ciążajestwynikiemczynuzabronionego

Maszpytanielubwątpliwość?Potrzebujeszinterwencji?Skontaktujsię

znami:federacja@federa.org.pl,tel.226359395,501694202

Dyżurypomocoweginekolożek:

•środa16:00-20:00–tel.226359392

•sobota16:00-19:00–tel.513086230

(+równieżmailowo–ginekolozki@federa.org.pl)

Kontaktdoprawniczki:prawniczka@federa.org.pl,tel.663107939

WAŻNE!Wszystkiepodaneniżejopcjesąlegalneibezpiecznedlaosoby wciąży.Osobawciążynigdyniejestkaranazaswojąaborcję.Bezwzględunapowód,metodęczymiejsceaborcji.Jeślimaszjakieśwątpliwości lubszczególnąsytuacjęzdrowotną–zapytajiskonsultuj.

Ad.1–jestemwniechcianejciąży

Metodafarmakologiczna

Ciążęmożnaprzerwaćmetodąfarmakologicznąwdomu.Totasama metoda,którąstosujesięwpolskichszpitalach.

Zestawporonny(misoprostolimifepriston)możnazamówićugrup pomocowych:

WOMENHELPWOMEN–info@womenhelp.org

•doaborcjidokońca10.tygodniaciąży.Potymterminiekobietywciążymogąliczyćnaporadyiwsparcie,gdyżWHWwspółpracujezorganizacjamidziałającymipozagranicamiPolski.

WOMENONWEB–info@womenonweb.org

•doaborcjido10.tygodniaciąży,wIItrymestrzedlaosóbzPolski wciążyzwadamipłoduDARMOWYzestawwrazzkonsultacjąlekarską.

PrzedaborcjąwartosięzapoznaćznasząBroszurąoaborcjifarmakologicznej.

Aborcjadomowametodąfarmakologicznąjestmożliwado23.tygodnia ciąży(samodzielnościpłodudoprzeżyciapozaorganizmemosobywciąży).Potymterminiemożnanarazićsięnazarzutdzieciobójstwa.

Wsparciawaborcjachudzielają:

• KOBIETYWSIECI–administracja@maszwybor.net,tel.725892134,

• ABORCYJNYDREAMTEAM–kontakt@aborcyjnydreamteam.pl

Wyjazdzagranicę

Możliwyjestteżwyjazddoklinikizagranicznej.PrzyciążachwItrymestrzepolecanajestjednakaborcjadomowa.

Wsparciawwyjazdachzagranicęudziela

• ABORCJABEZGRANIC–+48222922597(możliwośćrefundacji kosztówzabieguześrodkówAbortionSupportNetwork).

ORGANIZACJE/KOLEKTYWYPOMOCOWEZAGRANICĄ(pomoc wtłumaczeniu,zakwaterowaniu,itp.):

•Berlin:CiociaBasia–ciocia.basia@riseup.net,tel.223970500

•Wiedeń:CiociaWienia–ciocia-wienia@riseup.net

•Amsterdam–anamsterdam@riseup.net

•Czechy:CiociaCzesia–ciocia_czesia@riseup.net

•Szwecja:ReproAdvice–se.sisterhood@gmail.com

Ad.2–wmojejciążyzdiagnozowanociężkieinieodwracalnewady płodu

PoopublikowaniupseudowyrokuTrybunałuKonstytucyjnegoosygn. aktK1/20,czylioddnia27stycznia2021rokuaborcjazpowoduwad płodujestniemożliwawpublicznymszpitaluwPolsce.

Sąjednakinnemożliwości.

Zagrożeniezdrowia/życiapacjentkiwciąży:

AborcjawPolscedostępnajestzewzględunazłystanpsychicznylub fizycznyosobywciąży.Ciążezciężkoinieodwracalnieuszkodzonym płodemsąciążamipodwyższonegoryzyka.Sąteżwielkimobciążeniem psychicznymdlapacjentki,mogąpowodowaćdepresjęitraumę.

Żebyprzerwaćciążęztejprzesłankipotrzebujesz:

•wprzypadkuzagrożeniazdrowiafizycznego–opinii/zaświadczenia odlekarzaspecjalistyodchoroby,naktórącierpiosobawciąży(np.kardiolog,onkolog)lubdowolny,którystwierdzazagrożenieżycia.

•wprzypadkuzagrożeniazdrowiapsychicznego–opinii/zaświadczeniaodlekarzaspecjalistyzdziedzinypsychiatrii.

Jeśliniewiesz:

•dojakiegopsychiatrysięzgłosić,

•któryszpitalrespektujetakiezaświadczenia

–zgłośsiędonas,prowadzimySiećLekarzyiLekarekPrzyjaznych Pacjentkom.

Metodafarmakologiczna

MożesznapisaćdoorganizacjiWOMENONWEB(info@womenonweb. org),podaćwiekciążyipoprosićoDARMOWYzestawporonnydodomowejaborcjifarmakologicznej.Niebójsię,takaaborcjajestbezpieczna. Przeczytajnaszą Broszuręoaborcjifarmakologicznej,awraziewątpliwości lubpowikłańodrazujedźdoszpitala.MająobowiązekudzielićCipomocy iniespotkaCięzatożadnaodpowiedzialnośćprawna.

Wyjazdzagranicę

Całyczasdostępneilegalnejestprzerywanieciążywklinikachzagranicznych(np.Niemcy,Słowacja,Szwecja,Czechy,Austria,Holandia,UK), gdzieprawojestbardziejliberalne.

WsparciawwyjazdachzagranicęudzielaABORCJABEZGRANIC–tel.

222922597(możliwośćrefundacjikosztówzabieguześrodkówAbortion SupportNetwork).

ORGANIZACJE/KOLEKTYWYPOMOCOWEZAGRANICĄ(pomoc wtłumaczeniu,zakwaterowaniu,itp.):

•Berlin:CiociaBasia–ciocia.basia@riseup.net,tel.223970500

•Wiedeń:CiociaWienia–ciocia-wienia@riseup.net

•Amsterdam–anamsterdam@riseup.net

•Czechy:CiociaCzesia–ciocia_czesia@riseup.net

•Szwecja:ReproAdvice–se.sisterhood@gmail.com

NajdłużejciążęmożnaprzerwaćwHolandii(do22.tygodniaciąży)oraz WielkiejBrytanii:HarrisBirthrightCentre–tel.+44(0)2032993246 (do24.tygodniaciążybezograniczeń,późniejwadyśmiertelne,których interpretacjajestszeroka).

Działaniaprawne

Jeślimaszproblemzdostępemdoaborcjiwkraju,zgłośsiędonasjak najszybciej.ZłożymywTwoimimieniuwniosekośrodektymczasowy, którymożenakazaćszpitalowiwykonanieaborcji.PowyegzekwowaniuaborcjimożemyzłożyćskargęorekompensatępieniężnądlaCiebie odrządu.RekompensataprzysługujeCiteż,jeślimusiałaśwyjechać doklinikizagranicznej.

Ad.3–ciążazagrażamojemuzdrowiufizycznemu/psychicznemu

JeśliciążazagrażaTwojemużyciulubzdrowiu(fizycznemulubpsychicznemu),maszprawodojejprzerwaniawpublicznymszpitalunaNFZ.

Niemaograniczeńczasowych–aborcjaztejprzesłankimożliwajest przezcałąciążę.

Niemarejonizacji–samamożeszwybraćszpital,wktórymodbędzie sięaborcja.

JednocześniewedługzaleceńKonsultantówKrajowychwdziedzinie położnictwa,ginekologiiiperinatologiiopiekanadpacjentkami,które zdecydowałyoprzerwaniuciąży,powinnabyćkontynuowana:

1.wlokalnymszpitaluginekologiczno-położniczym,

2.ośrodku,wktórymprowadzonodiagnostykęprenatalną,albo

3.wszpitalu,gdziebyłaprowadzonaciąża.

Jesttojednakzaleceniedlaszpitali,żebynieodsyłałypacjentek,anie dlakobietwciąży.Najlepiejjednakwpierwszejkolejnościkierowaćsię dolokalnychszpitali,botecentralnemogąbyćobciążone.

Ponadtokonsultancipodkreślają,żebezprawnaodmowamoże skutkować:

1.nałożeniemkarumownychprzezNFZ,

2.wytoczeniempowództwacywilnegoprzezpacjentkęoraz

3.sankcjaminałożonymiprzezRzecznikaPrawPacjenta.

Wartowykorzystywaćtendokumentwrozmowachzpersonelemmedycznymodostępiedoaborcji.

Abyprzerwaćciążępotrzebujesz:

1.wprzypadkuzagrożeniazdrowiafizycznego–opinii/zaświadczenia odlekarzaspecjalistyodchoroby,naktórącierpiosobawciąży(np.kardiolog,onkolog)lubdowolny,którystwierdzazagrożenieżycia.

2.wprzypadkuzagrożeniazdrowiapsychicznego–opinii/zaświadczeniaodlekarzaspecjalistyzdziedzinypsychiatrii.

3.swojejpisemnejzgody.Doszpitalawartoiśćzjużprzygotowanym pismem(wzórpodaniadoordynatoraowykonanieaborcji).Przygotuj podaniew2kopiach–jednązostawiszwszpitalu,nadrugiejweźmiesz potwierdzeniewpływu.Wówczaszostajeśladwdokumentacji,comoże ułatwićwyegzekwowanieaborcji.

Pozaopisanymiwyżejwymogamipolskieprawoniestawiainnychwymagań–żadnychdodatkowychopinii,konsultacjianikonsyliów.

Pamiętaj,żezgodniezprawemlekarzstwierdzającywystępowanieprzesłanekdoprzerwaniaciąży,niemożetejciążyprzerwać,chybażeciąża bezpośredniozagrażażyciukobiety(natychmiastoweratowanieżycia). Takwięc,codozasady,abyprzerwaćciążępotrzebujeszdwóchlekarzy: jedenwystawiazaświadczenie,drugiwykonujeaborcję.

Lekarzmożeodmówićprzeprowadzeniaaborcji,jeślipowołujesię naklauzulęsumienia.Pamiętaj,żeklauzulasumieniaprzysługujeosobom,anieplacówkom.Jeślicałyszpitalpowołujesięnaklauzulęsumienia,toodrazuzawiadomRzecznikaPrawPacjenta,NFZiMinistra Zdrowiaonadużyciuipoprośointerwencję.Jeślilekarzpowołujesię naklauzulęsumienia,toordynatoroddziałulubdyrektorszpitalapowinienwskazaćinnegolekarza,któryprzerwieciążęlubinnąplacówkę, wktórejnapewnobędziemożnamiećaborcję.

Zczegotowynika?ZdecyzjiKMREws.wyrokówETPCz.Wartojewydrukowaćimiećzawszeprzysobiewrozmowachzeszpitalem.

Jeślilekarzodmawiawydaniaopinii/zaświadczenialubwykonania aborcji:

1.żądajodlekarzawpisuoodmowieiuzasadnieniaodmowywswojej dokumentacjimedycznej,

2.żądajodszpitalawydaniatakżeosobnejodmowynapiśmie.Najlepiejzłóżpodaniewtejsprawiedoordynatora/dyrektora(wzórpodania doordynatoraowydanieodmowynapiśmie).Przygotuj2kopiepodania–jednązostawiszwszpitalu,nadrugiejweźmieszpotwierdzeniewpływu.

3.żądajopiniiinnegolekarzalubszpitala,takżejeśliprzyczynaodmowyodnosisiędowynikówbadań,wiekuciążylubinnychkwestii medycznych,zgłośsiędodyrektoraszpitala,abywskazałinnegolekarza, którywydaorzeczenie/wykonaaborcję.Jeśliwszyscylekarzeodmawiają, tozłóżpodaniedoordynatora/dyrektoraouzasadnienieodmowyoraz wskazanieinnejplacówki,któraudzieliświadczenia(wzórpodaniadoordynatoraowydanieodmowynapiśmieorazwskazanieinnejplacówki). DopodaniazałączdecyzjeKMREws.wyrokówETPCz.Przygotuj2kopie podania–jednązostawiszwszpitalu,nadrugiejweźmieszpotwierdzeniewpływu.

Ponadto:

1.skonsultujsięzinnymspecjalistązdanejdziedziny(orzeczeniemoże wydaćlekarzzprywatnejplacówkiochronyzdrowia),

2.złóżsprzeciwdoRzecznikaPrawPacjentalub/iwniosekointerwencję dowojewódzkiegokonsultantads.ginekologiiipołożnictwa,

3.złóżskargędoNFZnaniewykonywaniekontraktu,

4.nadalszymetapiemożliwejestwszczęciepostępowaniazzakresu odpowiedzialnościzawodowej,karnejlubcywilnej(wtymroszczenia oodszkodowaniei/lubzadośćuczynieniefinansowe).

Wkwestiiwzorówskarglubpomocyprzypostępowaniusądowym,zgłoś siędonaszejprawniczki:prawniczka@federa.org.pl

Pootrzymaniuorzeczeniaudajsiędoszpitalazoddziałemginekologiczno-położniczym.Najlepiejodrazuidźdoordynatoraoddziału,abyustalić wszystkiekwestiezwiązanezprzeprowadzeniemaborcji,wtymdaty orazskładuzespołuwykonującegozabieg.

Jeśliwtrakciehospitalizacjipersonelzaczynakwestionowaćorzeczenie lekarskiealboprzedłużaprocedury,abyopóźnićprzeprowadzenieaborcji,tozłóżskargędoRzecznikaPrawPacjenta.Skargamożebyćzłożona mejlowo,zopisemsytuacji,zzałączonymiorzeczeniamiczyopisamibadań.Jeślipotrzebujeszwsparcia,naszaprawniczkapomożeciwzłożeniu takiejskargi(prawniczka@federa.org.pl).

Ad.4–ciążajestwynikiemczynuzabronionego

Jeślizachodziuzasadnionepodejrzenie,żeciążapowstaławwynikuczynuzabronionego(np.gwałtu,kazirodztwa,współżyciazosobąponiżej15. rokużycia),maszprawodojejprzerwaniawpublicznymszpitalunaNFZ, prywatnymgabinecieposiadającymkontraktzNFZlubprywatnymgabinecieodpłatnie.Obecnieniesąnamznaneprywatnegabinety,które wykonywałybyaborcję.

Ciążęztejprzesłankimożnaprzerwaćdo12.tygodniajejtrwania.

Potrzebnejestzaświadczenieodprokuratora,wktórymstwierdzawysokieprawdopodobieństwo,żeciążapochodzizczynuzabronionego. Należyzłożyćpisemnywniosekdoprokuratoraoniezwłocznewydanie zaświadczenia(zgodniezzasadą,żenapiśmienicnieginie,chociażdopuszczalnejesttakżezgłoszenietakiegożądaniadoprotokołupodczas składaniazawiadomieniaopodejrzeniupopełnieniaprzestępstwa)icodziennewysyłaniemailidoprokuraturyzpytaniem,czyzaświadczenie zostałojużwydane.

Jeśliprokuratorodmawiawystawieniazaświadczenianależyzłożyć zażalenienadecyzjęodmownąprokuratoradosąduwłaściwegodorozpoznaniasprawyzapośrednictwemprokuratora(którypotemsam przekażezażaleniesądowi)bezwzględunato,jakzatytułowanajestta odmowa.Wprzypadkuzwlekaniazodpowiedziąmożnazłożyćskargę nanaruszenieprawastronydorozpoznaniasprawywpostępowaniu przygotowawczymbeznieuzasadnionejzwłoki.Skargęwnosisiędoprokuratora,którypotemprzekażejądowłaściwegosądu.BezpłatnejpomocyprawnejwtymzakresieudzielaFundacjaPrzeciwKulturzeGwałtu.

Wskazówkidotyczącewyegzekwowaniaaborcjiwpublicznymszpitalu opisanesąwpkt3.

Federa

śniętakrólewna–złotaklatka

Obudziłjąhałas.Odgłostłuczonegokubkaporaniłjejuszyigwałtem wyrwałzobjęćMorfeusza.Dosypialnidochodziłoechozłowieszczego posłowia: ––Dojasnejkurwy!

Mimo,żebyłśrodekupalnegolatapoczułaprzeszywającychłód,więc naciągnęłaciężkąkołdręzgęsiegopierzanatwarzjakbychciałaukryć sięprzedświatem.Leżaławdwumetrowymłóżkuskleconymzbiałych desek.Białychjakjejdusza.Czystych,niewinnychbezskazyisęków. Prześcieradłowymięte.Wszystkodookołasprawiałowrażeniecichego krzyku,którydobiegałtylkodojejgłowy.Pościeljeszczepachniałasnem, któryuciekłwrazzprzerażającymodgłosemupadającegokubkanaposadzkękuchni.Zamknęłaoczyimodliłasiębyzasnąćsnemwiekowym, byCharonwyprawiłjąwpodróżpowrotnądorodzinnegodomu,doojca.

Naglepoczułasięzupełnienagaiwcaleniedlatego,żeściągnięto zniejkołdrę.Wciążprzecieżmiałanasobiebłękitnąpiżamęwbiałepuchateisłodkiejakwatacukrowaobłoki.Tobyłajejulubionapiżama.Sto procentbawełnyistoprocentbałwanawczłowieku,zktórymdzieliła życieoddwóchlat.

Wstawajleniwakrowo!–Usłyszałabardzowyraźnie,gdyżbardzo subtelniewyszeptałjejnaucho.

Dwarazyniemusiałpowtarzać.Posłuszniewstałairuszyławkierunkumiejscaswoichtortur.Oczynawpółprzymknięte,aledoskonale wiedziała,gdziemapójść.Złapałazaczajnikinalaławody.Nasypała kawydodwóchśnieżnobiałychkubków.Tojejulubionykolor.Lubiła otaczaćsięprzedmiotamiwbiałychijasnychbarwachorazbłękitach. Jakprzezszybędochodziłydoniejobelgiiwulgaryzmy.Niezwracała uwagi.Słyszała,aleniedocierałydoniej.Dalejśniła.Rzęsyposklejane wczorajszymmakijażemsprawiały,żeniewielewidziała.Zaparzyłakawę sypiącsólzamiastcukru.Trudnosięniepomylić,kiedykolekcjonowała cukierniceitrzymaławnichwszystko,comożliweodcukrupogumki recepturki,sólczymiętowelandryny.Postawiłakubkinarówniebiałymstole.Rękąpodparłabrodę,wciążzzamkniętymioczymamarzyła nieprzytomnie.Prawiezasnęłanasiedząco.Jużprawiejejumysłbujał wobłokach,miękkich,puszystych,przyjaznychwdotyku.Naglepoczuła mocneszarpnięcie.Dośćboleśniezłapanazapukielkędzierzawychkasztanowychwłosówzostałasprowadzonanaziemię.

––Obudźsiępierdolonakrólewno!Przestańdojasnejkurwy,śnić!Znalazłaśjużswojegoksięcia.Niclepszegowżyciucięniespotka. Dojejoczunapłynęłasłonafalałez.Powiekizresztkamimakijażu skleiłysięjeszczemocniej.Maskaraspływałaczarnymstrumieniem

popiegowatymnosieAnki.Niemówiłanic.Próbowałajedyniezatamowaćpotokłez.Szarpałniąkilkarazyusilniepróbującpodnosićją zkuchennejposadzki.Niebyławstaniepodnieśćsię,amożepoprostu niechciała.Skopałjąjaknieposłusznegopsa,któryniechcewykonywać tresowanychsztuczek.

––Wstańsuko!–piekliłsię,tracącpanowanienadsobą.

Ponowniezłapałzawłosyiciągnąckugórzepróbowałjązmusić dowstania.Wstała.Niemogłaznieśćbólu.Stanęłaprzygarbionazzebrą natwarzy,niemogłasięwyprostować.Niedałarady.Krzyżżyciaprzygniótłjejkruchąiwrażliwąistotę.Upadłanakolana.Przezzaciśnięte zębycedziłapodnosemnajciszejjaktomożliwe:

––Wybacz,Boże.Niedźwignęłam.Pozwólmiwrócićdodomu.

Cichuteńkowypuszczałaintencje,mimo,żeustabezgłośnieporuszały sięwrytmmodlitwyoprawcausłyszał.Najwidoczniejjejbóldotknął takżeczegoś,cozazwyczajnazywanejestduszą.

–Boganiema,słyszysz?Tojajestemtwoimbogiem,todomniepowinnaśsięmodlić.Karmięcię,więctojakbymdarowałciżycie–usłyszała.–Jestemtwoimwybawcą.Czyżniewyciągnąłemcięzpatologicznegodomu,nieodziałem,nienakarmiłem,nieskryłempod swoimdachem?

Wduchuwyszeptała–niegrzesz,skurwielu.

Oberwaławtwarz.Strugijaskrawejkrwiwypłynęłyzjejdrobnego, piegowategonosa.Spłynęłynausta.Wyszedł. Zaryglowaładrzwi.Stanęłaprzedlustrem.

––Jużnigdywięcej!Niktwięcejniebędzieciągnąłmniezawłosy–mówiładolustrazzakrwawionymizębami.

Złapałazamaszynkę.Zgoliłaswojegęstepukle. Godzinępóźniejprzychodzisms.

––Przepraszamkochanie.Wiem,chujzemnie.Wybacz.Śpieszyłemsię dopracy.

Smsdrugi:

Kochanie…Bądźgrzecznądziewczynką.Chybasięnamnienie gniewasz?

Pokolejnychpiętnastuminutachsmstrzeci:

––Dlaczegokurwonieodpisujesz?

Odpisała:

––Przepraszamkochanie,prasowałamkoszule.

Smskolejny:

––Nosamawidzisz…Jaksięciebieopierdolitoodrazuinaczejchodzisz iwracaszdożycia.Uprasujjeszczespodnienakant.Wszystkie!Buty wypastujęsam,żebyśniepowiedziała,żecięponiżam.Buzi.

Godzinaosiemnastategosamegodnia.Jerzywracadodomu zogromnymbukietemkwiatów.Wychodzizautaizauważakawałek tkaninynaswoimbucie.Rozglądasiędookoła.Wszędzieleżąskrawkijegokoszulispodni.Próbujedostaćsiędodomu,aleAnkazmieniła

zamki.Waliłpięściąikopałnogąwzaryglowanedrzwi.Rzucałkamieniamiwjejpostaćwoknie.Bezskutecznie.Przecieżsamzamówiłnajlepszeinajbezpieczniejsze.Takieprzezktóreniesłychaćkrzyków,płaczu, błagańiawantur.Podobniejakokna.Krzyczałiodgrażałsię.Ankastała woknieobserwującmałegosfrustrowanegoczłowieczka.Mimo,żedynamicznieruszałustaminiedochodziłdoniejżadendźwięk.Niemusiała tegosłyszećiniechciała.Doskonalezdawałasobiesprawęztego,co miałjejdoprzekazania.Krzyczałtakfrustrowanyjakieśdwiegodziny. Niktzsąsiadównieusłyszał.Ototeżzadbał.Kupiłsporykawałekziemi zdalaodsąsiedztwajakichkolwiekbudynków.Potemucichł.Otworzył bagażnik,wyciągnąłzakupyizacząłprzygotowywaćgrilla.Napierwszy głódposzłopiwo,potemdrugie,trzecieikolejne.Potemwrzuciłnaruszt kiełbasę.Upiłsięipróbowałurobićżonę.Zapraszałbydołączyładoniego. Włączyłmuzykęwaucie.Postarałsię.Wybrałichulubionąpiosenkę.Nie zrobiłotojednaknaAncewrażenia.

Wpuśćmniechociażdotoalety,muszęsięzałatwić.Takniemożna –bełkotał.

Ankadalejwstałaniewzruszonawoknie.

––Tępakurwa–bełkotał.

Rozpiąłrozporekinasikałnadrzewo,którezasadziłzAnkąpoprzedniejwiosny,zanimporoniłaichdziecko.Potknąłsięopuszkęodpiwa. Straciłrównowagę.Upadłtwarząnarozżarzonąkratęgrilla.

MagdalenaKapuścińska

poetka,satyryczka,felietonistka,fotograficzkaiwydawczyni

SZTUKA

Aktmiłosnyprzekułwaktmałżeństwa którypomyliłzaktemwłasności

Tozaskakującejakłatwonapisaćdramat wzaledwietrzechaktach

EPIZOD

Niejestemkopciuszkiem byśpomiatałmnąnaprawoilewo nietakąbajkęnapisałamdlanas

Alejeślijuż ubrałeśmniewteatrjednegowidza wczujęsięwrolęzkrólewskągodnością ipozwólżewypowiemswojąkwestię

skorojatutylkosprzątam towynośsiępanztąubłoconąprozą zmojejbaśnitysiącasnów gdziejestemkrólowążycia atyjedynieepizodem

ZOMBIE

Próbująmówićmijakmamżyć

Wydajeimsię żewiedząwszystko lepiejodemnie

Pozjadaliwłasnerozumy terazpróbujązjeśćmój

MagdalenaKapuścińska

poetka,satyryczka,felietonistka,fotograficzkaiwydawczyni.

BEZIMIENNEBOHATERKI

Aktywistko, Opiekunkoosobyzniepełnosprawnością, Plakaciaro, Opiekunkoosobystarszej, Samotnamatko, Dziewczynko, NastolatkozMSK, Prawniczkoprobono, Matkoadopcyjna, Fighterko, Ekolożko.

CodziennaBohaterko!

Twójtrud,któregoniktniewidzi HołdCiskładam.

(WierszinspirowanyhasłemManifyRzeszów2020 BohaterkiBohaterkom, opublikowanywantologiipoezji Ludzie,którychpodziwiam wydawnictwa Poetariat).

SUKIENKA

Nieubierajsukienki

Jeślimożesztrafićnadołek Policyjnaprzemoc

Nieznagranic

NIEBIESKO

Niebieskimundur–bezpieczeństwagwarancja. OnCipomoże,złapiezłodzieja,mordercę, Zaopiekujesiębezdomnymkotem, Sprawniewykonaswojąrobotę.

Gdydziejesięcośzłegona997dzwoń, Onirzucąsięnawetwwodytoń

Nieumiejącpływać.

Odtejpropagandyjużchcemisięrzygać.

Zabójstwanakomisariatach,przemoc, Pokazsiły,legitymowaniebezprawne–inaszaniemoc.

Dołki,przemocseksualna,utrudnianiezprawnikiemkontaktu, Przymilnegadki.

Zawszebyliście„trochęniebiescy,atrochębrunatni”.

Policja–jednostkiantysocjalne

„Zdejmijmundur,przeprośmatkę.”

„Raz,dwa,trzy,jebaćpsy”.

Faszyzm

Rasizm

Homofobia

Transfobia

Nacjonalizm

Ksenofobia

Tęcza

Wybierzjedno.

Coobrażawnaszymkraju?...

Zdejmijcietęczęznieba!

***

WyrokTKJuliiPrzyłębskiej

Wojnanaulicach

DyktatornaŻolibożu

Policjałamie

Ręceigodność

Prawo(bezprawie?)

Dlawybranych

Osobie

Będędecydować

JA

MATEMATYKA

Ty + Ja + Cokolwiek

Zgoda = Gwałt

Ty + Ja + Zgoda = Seks

Dorota„Nietoperz”Grochala

Autorkabloganietoperzczytaioglada.blogspot.com,działawManifieRzeszów, dotychczasjejwierszebyłypublikowanewantologiachpoezjiwydawnictwa Poetariat,atekstywart-punk-dada-zinieWyziewyzSandałka.

MISTYKAQUEERWMYŚLB.FRIEDAN

piękniesenssklejałliteryczyrytmywonczasażwarzyłozapachwmetaforach wpociągowymczekaniunamgłępooranąpooraniunudywśródludu

nagleprzestałobyćprzysiadalniepohektycznychwieczorachwwarszawskim śródmieściu

obeznałosiężycieuczuciowewnieprawiedopewnychtwierdzeń dychotomicznych

wtychkrajachwtejprzestrzenilegalnośćspisujezwiązkiwodpowiednio skrojonenachromosomachpłcie

malwinakrzywilekkogórnąwargęnarelatywistycznąrachitycznośćijasno przejadaprzezpizzę:geny–tak,togenetycznie

informacjataeruptujewkosmosispadagradempytańoprzysłówki niebyciegejemhomofobiczne

niebycielesbijkąhomofobiczne niebycietransemtransfobiczne

podróżewszelakiewpisujemywtranzycjęinaczejnibyjakbychcianoprzejąć wiedzę

nataliaprzegryzasoccąsmaleczporemigruszkąnabaziebiałejfasolii policzkujemniewtwarz:jakśmiećszantażowaćemocjami

matiwyzywamnienapojedynekdepresyjalebezgrzecznościwyrzuca miroszczeniowegobucaurażającegorycerskość

niewymyślonosłowaniezatwierdzonogramatykito poczuciemieścisięwhipotetycznychgranicach

POPROMIENNIE

„Yo,what’supneutron.Youain’tgettinmoney,whatplanetyaflewfrom?”

AzealiaBanks,Outofspace

noeloneutron–lecęnazewnętrznąpowłokę mijamświątecznetargikołodiabłac.o.wokółludzie bezmasekpuszkinastrajkkobiettelewizyjnatransmisja błyskawicażblokbabkipokądzielizamiastdzwonkamaszczekchihuahuy

podczaspowrotupanujezmrok–naodlewachodwracamwzrok ażenergiarozjaśniairozpogadzaniebo–auraatomowawyrasta wgrzybzawieżąstrażackąnahoryzoncie–popłochpiwnica podmuchpoległyliściezdrzewekomesjanistycznie

wychodziwazorzechnicąledwotrzeźwązezdezorientowanianadwerandę przewracasięmżypopromiennyopadjakwiosennastratosferycznaciecz nadgłowąprzestajejużbłękitnieć–brunatniejesiwo skapitulowanewkapitałpowietrze

ŁukaszKaźmierczak/ŁucjaKuttig

Autorzeprózpoetyckich Kokosty (Łódź,2018)zkolażamiMartyMotyl,a takżetomikuAgresty(Poznań,2019).Naokładkachobydwuksiążekwidnieją reprodukcjeobrazówJoannyŁańcuckiej.PublikowałowZadrze,czasopismach, zinachiantologiach(ostatniowDezorientacjach iw Wierszachdlaopornych).

Obecnieprzygotowujetomikpt. Orzechnia.Orzechnini–Orzechnica–OrzechniczkadziękiwsparciuzNagrodyim.A.Włodka.Chętnieuczestniczyło wfeminariachWspólnegoPokojuzainicjowanychprzezBeatęGulę.

Ciało-śmiało!Przewodnikpodojrzewaniu SonyaReneeTaylor, ZnakEmotikon,Kraków2019

Interesujeciesięedukacjąseksualną,utożsamiaciezruchembody positivity?ZnaciezFacebookafanpageBodyIsNotAnApology?Amoże słyszałyścieoFundacjiNowoczesnejEdukacjiSPUNK?Możemaciecórki, którewchodzićbędąwokresdojrzewania,amożesameprzeżywacie właśnietenczasiprzypadkiemtrafiłyścienamójtekst?Bezróżnicy:)

Taksiążkajestewenementemnapolskimrynkuwydawniczymikażda zWasmłodszychczytelniczek,jak imam,powinnajązakupić.

Książkaprzeznaczonajestdla dziewczynekwwieku8+.Tegozazdroszczędzisiejszymmłodymludziom,dostępudolektur,ojakichja wmoichczasachmogłamtylkopomarzyć.Noaleprzechodźmywkońcudosamejksiążki.

Książkapodzielonajestnaosiemrozdziałówtematycznych.

Pierwszytodojrzewanie,czymonojest,jakprzebiega,jakichzmian wcielemożnasięspodziewać,huśtawkiemocji,średniarozpiskawieku wjakimzaczynająsiękolejneprzemiany.Samprocesdojrzewaniaprzyrównaniezostałdopociąguzatrzymującegosięnakolejnychstacjach.

Drugirozdziałtoszerszeomówieniewspomnianychpoprzednio zmian:szybkiwzrost,zmianydotyczącefigury,masyciała,skóra,pryszcze,pojawieniesięwłosówłonowychipodpachami(iinnychteż),nadmiernapotliwość.Wrozdzialetymzamieszczonejestdużowskazówek, jakociałodbać:ozęby,uszy,oczy,paznokcie(wspomnianyjestrównież piercing),stopy,dłonie.

Rozdziałtrzeciwcałościpoświęconyzostałpiersiom,etapomich wzrostu,zakupowipierwszegobiustonosza,wyjaśnieniu,jakzmierzyć swójrozmiar.

Rozdziałczwartytozmianywobrębiewulwy,włosyłonowe,wyjaśnieniebudowysromu(jakjanielubiętegosłowa!),obserwacjaśluzu.

Rozdziałpiątytomiesiączka.Budowamacicy,cyklmiesiączkowy,czym jestokres,PMS,obserwacjacyklu,odpowiedzinapytaniadotyczącebólu, długości,regularności,zapachu.Nie brakoczywiścieradjakdbaćosiebie wtrakciemiesiączki,instrukcjiużywaniatamponów,podpasekjakikubeczków.Nakoniecobaleniekilkumitów związanychzokresem.

Rozdziałszóstytodbanieosiebie, informacjedotycząceodpowiedniego odżywiania,snuiunikaniaużywek.

Rozdziałsiódmytoprzyjaźń,relacjezdrugąosobą,cechydobrego przyjaciela,poznawanienowychosób, utratadotychczasowychznajomych.

Rozdziałósmymówiobezpieczeństwieemocjonalnym,prawie doprywatności,zgodzienakażdy dotyk,oszukaniupomocyuzaufanychdorosłych,onieuleganiupresjirówieśniczej.Nakońcuznajduje sięsłowniczektrudniejszychwyrazów.Dużaczcionkaułatwiaczytaniemłodszym,dziękiczemuwydajesię,żeczytamyszybciej.Językjest prostyizrozumiałynawetdlamłodychdziewcząt,awspomnianyjuż słowniczekwyjaśniatrudniejszepojęcia.

Wydajesię,żetoksiążkajakkażdainna,cowniejwięctakwyjątkowego?Najlepszewątkizostawiłamnakoniec.Wszędzie,wkażdym temacie,wkażdejkwestiipodkreślanejest,żeciało,każde,bezwzględu nawagę,wzrost,kolorskóry,(nie)pełnosprawność,jestidealne,bojest jedyneiniepowtarzalne,botakiegozestawugenównaświecieniema niktinny,atoonedecydująotymjakwyglądamy.Czaskolejnychprzemianwcielerównieżjestgenetyczniedostosowanydojegorozwoju,choć oczywiścieukazanesąteżobjawy,którepowinnyzaniepokoić.

Autorkabardzoczęstozwracauwagęnato,byswojewątpliwościrozwiewaćpodczasrozmówzdorosłymidoktórychdziewczynyposiadają zaufanie.Decyzjaogoleniusięlubnie,noszeniustanika,czywjakichkolwiekinnychkwestiachdotyczącychciałajestindywidualnaiosobista, itylkonasza.

Wtreściuwzględnionesądziewczynyzróżnychmiejsc,posiadające różnekoloryskóry,dziewczynyniepełnosprawne,anawetwegetarianki iweganki,jeślitematbezpośrednioodnosisiędotychcech.Ilustracje równieżprzedstawiająbardzoróżnorodnedziewczyny,podwszystkimi względami.Patrzcie!

Polecamzcałegoserducha,aksiążkatrafianapółkęNadzi.Jużniedługoijejsięprzyda.Zaok3-4lata?...

Dorota„Nietoperz”Grochala

Autorkabloga nietoperzczytaioglada.blogspot.com,działawManifieRzeszów,dotychczasjejwierszebyłypublikowanewantologiachpoezjiwydawnictwaPoetariat,ateksty wart-punk-dada-zinie„WyziewyzSandałka”.

Chciałabym,żebyśmnienapisała.Opowiadanianietylkoerotyczne HankaV.Mody,WydawnictwoInternetowee-bookowo,Będzin2018

Czytającróżneromanse,erotyki,szczególniepolskie,zastanawiałam się,czykiedyśtrafiwmojeręceksiążka,któraspełniaćbędziemoje, dośćwyśrubowane,standardy.Iotojest! Chciałbym,żebyśmnienapisała. Jesttozbiórdziewiętnastuopowiadań,zahaczającychswojątematyką odromansuierotyku,przezrelacjesensualnepozupełnieromantyczne itragiczne.

Każdezopowiadańjestinne,choćmająonerównieżiwspólnecechy. Teznich,wktórychwystępujeerotyka,ocierająsię(anawetwięcej)ofetysze,tematykęlekkiegoBDSMikonsensualnegobóluczykinków.Przy tymsąbardzobezpośrednie,dosłowneiowielebardziejklimatyczneniż Gray,którymwszyscysięzachwycają.

Niebraktuteżrealizacjipotrzebseksualnychpozazwiązkiem,brakumożliwościichrealizacji,depresjiczyONS(onenightstand).Zbiór zawierateżdwaopowiadaniatęczowe,lesbijskie,jednoznichjesterotyczne,drugie–romantyczno-sensualne.Jestrównieżcoś,czegosięnie spodziewałam,wątekpoliamorii,związku3osobowego.

Ostatniazhistoriibardzoskojarzyłamisięzpsychodelicznymfilmem Mechanik (swojądrogąbardzopolecam),iniemożnościązaakceptowania utratydrugiejosoby,coprowadzićmożedozaburzeńpsychicznych.

Chciałbymżebyśmnienapisała toprzepiękny,sekspozytywny,romantycznyisensualnyzbióropowiadańoludzkiejseksualności,związkach iemocjach,wktórymniematematówtabu,seksjestseksem,autorkanie boisięużywaćnazwnarządówpłciowych,nieboisiędosłownychopisów, mówiącynietylkooheteroseksualnychimonoromantycznychrelacjach.

Emocjonalnyjęzyk,pobudzającewyobraźnięopisy,itotalnabezpośredniość.ChoćmisamejdalekodoBDSM,jestemszczerzezachwycona przedstawionymihistoriami.Ipolecamwszystkim,dosłownie.Wkońcu wpolskiejliteraturzeukazałasięksiążkaporuszającatematykęwszelkiegotypurelacjiizwiązków,którączytasięzprzyjemnościąiktórejchce sięwięcejiwięcej.Mamnadzieję,żekiedyśpowstaniekolejnajejczęść.

Dorota„Nietoperz”Grochala

Autorkabloga nietoperzczytaioglada.blogspot.com,działawManifieRzeszów,dotychczasjejwierszebyłypublikowanewantologiachpoezjiwydawnictwaPoetariat,ateksty wart-punk-dada-zinie„WyziewyzSandałka”.

POLECAMYPUBLIKACJE

► PublikacjaWielkiejKoalicjizaRównościąiWyboremostrategiach manipulacjiOrdoIuris Kontrrewolucjakulturowo-religijna.CzyPolscegroziprawopodporządkowaneideologiichrześcijańskichfundamentalistów (Warszawa2020)

► Tojestwojna.Kobiety,fundamentaliściinoweśredniowiecze Klementyna Suchanow,WydawnictwoAgora,Warszawa2020

► Gwałtpolski,MajaStaśko,PatrycjaWieczorkiewicz,Wydawnictwo KrytykiPolitycznej,Warszawa2020

► Aborcjajest, KatarzynaWężyk,WydawnictwoAgora,Warszawa2021

StowarzyszenieŁódzkieDziewuchyDziewuchom kontakt:

https://www.facebook.com/lodzkiedziewuchy

https://www.instagram.com/lodzkie_dziewuchy/ https://twitter.com/dziewuchylodz

http://lodzkiedziewuchy.org.pl/

https://www.facebook.com/Gals4GalsLodz

email:lodzkiedziewuchy@gmail.com

Możesznaswesprzećprzekazującdarowiznęnakonto: 28175000120000000038880012

TYTUŁPRZELEWU:darowizna–silne

Dlaprzelewówzagranicznych: PL28175000120000000038880012

SWIFT:RCBWPLPW

WAŻNELINKI

AborcjaBezGranic:TELEFON:+48222922597

https://aborcjabezgranic.pl/

CiociaBasia:stronanaFacebooku:@ciociabasiaberlinciocia.basia@riseup.net

WomenonWeb:https://www.womenonweb.org/ KobietywSieci:https://www.maszwybor.net/ WomenHelpWomen:https://womenhelp.org/ WielkaKoalicjazaRównościąiWyborem:http://www.wielkakoalicja.pl

GrupaPonton: TelefonZaufania+48226359392 wpiątkiwgodz.16:00–20:00. info@ponton.org.pl

JEŚLIDOŚWIADCZASZPRZEMOCY,JEŚLIWIDZISZ,ŻEKTOŚDOŚWIADCZA PRZEMOCY–SKONTAKTUJSIĘZ:

CentrumPrawKobiet

https://cpk.org.pl/pomoc/pierwszy-kontakt/ SiedzibagłównaFundacjiCentrumPrawKobiet ul.Wilcza60lok.19

00-679Warszawa

tel/faks:(22)622-25-17

e-mail:sekretariat@cpk.org.pl