SILNE. Aperiodyk społeczny nr 5/2021 część 1

Redaktorkanaczelna AgnieszkaGralak

Zespółredakcyjny AnnaGierczak

Kontaktdoredakcji:silne.aperiodyk@gmail.com

https://www.facebook.com/silne.aperiodyk/

https://instagram.com/silne.aperiodyk

http://lodzkiedziewuchy.org.pl/numer

https://issuu.com/silne.aperiodyk

Projektgraficzny,składDTP AgnieszkaGralak

Łódź2021

ISSN2719-3179

e-ISSN2719-3195

Wydawnictwo: StowarzyszeniaŁódzkieDziewuchyDziewuchom

ul.Kpt.FranciszkaŻwirki1C/4D

90-448Łódź

Druk:JKBPrint

odredakcji

Cześć!

PiątynumerSILNYCH jestmiędzynarodowy–objętymatronatemPolonijnejRadyKobiet.Jegogłównymtematemjest Siostrzeństwoponadgranicami.Zależałonamnapokazaniutego,jakieotrzymujemywsparciewwalce onaszeprawaodosóbpolskiegopochodzeniamieszkającymizagranicą.

NaszeSiostryzNiemiec,Norwegii,Kanady,Hiszpanii,Szwajcariiopisałyswojedziałania,protestyiprzemyśleniazwiązaneztym,jakwyglądaterazPolska–pełnaprzemocywobeckobietiwobecmniejszościseksualnych,zrozwijającąsięskrajnąprawicąiszerzącymsięfaszyzmem.

Łączymysięponadgranicami.Jesteśmysilneiniepoddamysię.

PolonijnaRadaKobietpowstała2021roku. Jestgrupąosób,którenawiązaływspółpracę międzynarodowąwcelachreprezentowania iwspieraniaPolek+zagranicą,orazdziałań narzeczrównouprawnieniaiprawkobiet+,sprawiedliwościspołecznejiprawczłowiekawPolsceinaświecie.

https://polonijnaradakobiet.org/o-nas

https://www.facebook.com/polonijnaradakobiet

https://www.youtube.com/channel/UC4hNG0KZNafe5mFBnnNAPKA

Zapraszamzatemdolektury:-)

AgnieszkaGralak

spistreści

siostrzeństwoponadgranicami polkisolidarnie•przystanekfreiburg 6

stowarzyszeniedziewuchyszwajcaria–zurych 11 sororidadznaczysiostrzeństwo [...] 18

nigdyniebędzieszszłasama–wsparcieznorwegii 21 getthefuckoffme 24

soliaksjonoslo 26

poloniainclusive,vancouver,canada 29

wtoronto32

silna? 32

widzęsłyszęmówię

KatarzynaMądrzycka-Adamczyk –szydełkowakcji 36

AlicjaMoździara-Lemańska –„protestjestjęzykiemtak samojakpoezja”

ilustracje

MartaKlibert–strona: 5

AgnieszkaGralak–strony: 35,84,93

MartaTygrysPokorska-Jurek–strona: 61

ZuzannaKorońska–strony: 71,75,81,82,89,98,99,101,119

Michalina–strony: 78,80,110

AnnaKniejewska–strona: 87

siostrzeństwoponad granicami

polkisolidarnie• przystanekfreiburg1

Byłpaździernik2020roku.WPolsceodkilkudnisetkitysięcykobiet

imężczyznprotestowałonaulicachdużychimałychmiastprzeciwko zaostrzeniuprawaaborcyjnego.

CzytającisłuchającwiadomościzPolskiobrutalności,bezwzględnościiwstecznościnowegoprawaporuszonedogłębniezostałyśmyimy –PolkiżyjącenaemigracjiwsąsiednichNiemczech.

ChciałyśmybyćsolidarneiwspomócStrajkKobiet.Pragnęłyśmy wysłaćsygnał,żemyrównieżsprzeciwiamysięzmianomwprawieoraz wspieramyprotestyiwalkępolskichkobietowolnośćdecydowaniaosobie.

RozsianapoświeciePoloniajużwówczasprotestowała.Docierały donasrelacjezakcjiprotestacyjnychwHamburgu,BerlinieiKolonii.WeFryburgudotychczaspanowałacisza.Niemiałyśmydokogo sięprzyłączyć.

My–czylikto?Byłonaswówczascztery:Małgorzata,Joanna,AleksandraiKatarzyna.ZnałyśmysięzPolskiegoKlubuMalucha,zainicjowanegoprzezOlę5-6lattemu,gdziejakoświeżoupieczonemamyspotykałyśmysięznaszymimaluchami,abyodmałegomiałypozadomem kontaktzjęzykiempolskim.Ponadtoinicjowałyśmywspólnewyjazdy doKarlsruheiStrasbourga,abywziąćudziałwpolskichwyborachparlamentarnychiprezydenckich.Jesienią2020połączyłnastematłamania prawkobietwPolsce.22październikazawrzałonajpierwodwymiany myśliiinformacjinanaszejgrupieWhatsApp,ażwkońcupadłpomysł, abysamodzielniezorganizowaćdemonstracjęweFryburgu.

Rozpoczęłysięcodzienne,wirtualnespotkaniaorganizacyjne,przygotowywaniezaproszeń,przemówień,piosenek,wysyłanieinformacji doznajomychiogłoszeńdoprasyoraznaforainternetowepolskich grupwokolicachFryburga.Otrzymałyśmyoficjalnązgodęnaprzeprowadzeniedemonstracjioraznaodtwarzaniemuzyki.PolskiDJzaoferowałsię,żezajmiesięoprawąmuzycznąmanifestacji,alokalneradio Dreyecklandzaproponowałowsparcietechniczne.Wprzeddzieńakcji protestacyjnejwrazzdziećmimalowałyśmytransparentyiwycinałyśmyczerwonebłyskawice.

Wpiątek6listopadawkońcuwyszłyśmynaulice.Niepewne,ileosób przyjdzieijakibędzieodzew.Nanasząspontaniczniezorganizowaną demonstrację,mimoobostrzeńpandemicznych,przyszłoponad80osób. Główniekobiety,alebyłyrównieżcałerodziny,paryizainteresowani

1 FreiburgimBreisgau(językniemiecki),FryburgBryzgowijski(dostępjęzykpolski), https://pl.wikipedia.org/wiki/Fryburg_Bryzgowijski(dostęp26.04.2021)

tematykąmężczyźni.Obecnibyli:PolkiiPolacy,przedstawicieleinnych narodowości,głównienasiznajomiiprzyjaciele,alerównieżdziewczyny zkurdyjskiejorganizacjifeministycznej(KurdyjskaRadaKobietFryburg2),którewygłosiłyprzemówienie,solidaryzującsięzpostulatami polskichkobiet.Przezponadgodzinęskandowaliśmywspólniestrajkowehasłaipostulaty,śpiewaliśmykultowepiosenkijak Wolność, Jeszcze będzieprzepięknie i Arahja.NagłównymplacuweFryburguzapłonęła, ustawionaześwieczek,czerwonabłyskawica,rozstawionezostałyczarneparasolki,adziecinabrukunarysowałykredąstrajkowesymbole.Gdy zapadłzmrok,wszyscyskupieniiświadomipowagitematu,rozeszlisię dodomów.Amyodetchnęłyśmygłęboko.Udałosię!

2 KurdischerFrauenratFreiburg

ZdjęciazdemonstracjisolidarnościzOgólnopolskimStrajkiemKobiet(6.11.2020).(Foto: Archiwumzdjęćgrupy)

Aletobyłdopieropoczątek.Naszewydarzeniezostałozauważone przezlokalnemedia.Zostałyśmypoproszoneoudzieleniewywiadów wradiuDreyecklandorazgłównejregionalnejgazecie BadischeZeitung

WysokieObcasy wydrukowałynasząrelacjęzmanifestacji.Poszłyśmy zaciosem,założyłyśmynaFacebookugrupę„PolkiSolidarnie•PrzystanekFreiburg”(aktualnie88osób),gdzieumieściłyśmyfotoreportaż zdemonstracji.Podjęłyśmydecyzję,abydziałaćdalej,choćorganizowaniesięwieczorami,popracyiprzyjednoczesnymwypełnianiuobowiązkówrodzinnych,kosztujenassporoenergii.Pandemiaizwiązaneznią ograniczeniaprzyczyniłysiędotego,żenasządziałalność,podobniejak inneorganizacjewPolsce,przeniosłyśmydointernetu.Dołączyładonas wtedyDorotaiwrazzniąudałonamsiępodjąćnastępującedziałania:

►Przeprowadziłyśmyakcjeplakatoweizapalaniaświeczekwważne dlaStrajkuKobiet,symbolicznedaty

►Dołączyłyśmysiędointernetowejakcji Rodzinyprzeciwkofanatykom

►ZapomocąE-skarbonkizebrałyśmyblisko2.200PLNnaWOŚP

Zdjęciezakcji: Rodzinyprzeciwfanatykom (Foto:Archiwumzdjęćgrupy)

► 8marcawzięłyśmyudziałwdemonstracjiorganizacjikobiecych weFryburgu

ZdjęciazdemonstracjizokazjiMiędzynarodowegoDniaKobiet(8marca2021)

Zokazjinowego,poszerzonegowydaniaksiążkiAgnieszkiGraff: Światbezkobiet:płeć wpolskimżyciupublicznym doprowadziłyśmydopublikacji przetłumaczonegonajęzyk niemieckijednegozrozdziałów, któryopatrzyłyśmyartykułemwstępnymprezentującym naszemotywacjeimisjędziałania(tłumaczenieprzygotowałaAnnaWładyka-LeittretterwewspółpracyzKancelariąŚroda3).

Aktualnieprowadzimyakcjęrozprowadzaniatłumaczeniawśródniemieckojęzycznychczytelniczekiczytelników,adlazamieszkałejwBadenii-WirtembergiiPoloniizamawiamynowewydanietejksiążki.

Okładkarozdziału Znikającakobieta.Albopolskierozmowyoprawie doaborcji zksiążkiA.Graff Świat bezKobiet wtłumaczeniunajęzyk niemiecki.(Foto:Archiwumzdjęć grupy)

Popularyzacjąinteresujących,wydanychwPolsceksiążekzajmujesię Dorota.OpróczksiążkiŚwiatbezkobiet udałonamsięsprowadzićrównież książkidladzieci: Beskidbezkitu MariiStrzeleckiej4 –KsiążkęRoku2020 polskiejsekcjiIBBY5 orazzbiórWszystkiekoloryświata6.TymsamymmogłyśmywesprzećakcjęcharytatywnąFundacjiDajemyDzieciomSiłę,ponieważcałydochódzesprzedaży Wszystkichkolorówświataprzeznaczonyjest nazapewnieniefinansowaniatelefonuzaufaniadladzieciimłodzieży(116 111).PonadtopoprzezSocialMedianieustanniedzielimysięinformacjami natemataktualnychwydarzeńpolitycznychikulturalnych,wymieniamysięciekawymisugestiamidotyczącymilektur,artykułów,podcastów ispotkańonlineotematycefeministycznej,równościowej,poszanowania różnorodnościiwychowaniawinkluzywnymidemokratycznymduchu.

3 https://sroda.com.pl/(dostęp24.04.2021)

4 http://mariastrzelecka.pl/ksiazka-Beskid-bez-kitu(dostęp24.04.2021)

5 InternationalBoardonBooksforYoungPeople(IBBY),https://www.ibby.org(dostęp 24.04.2021)

6 http://wydawnictwoagora.pl/wszystkie-kolory-swiata(dostęp24.04.2021)

WszystkieżyjemywNiemczechjużodkilkulubkilkunastulat,pracujemytu,mamyturodzinyiczujemysięobywatelkamiobukrajówiEuropy.Częstomamypodwójneobywatelstwoizależynamnakrzewieniu wartościdemokratycznych,zktórymisięutożsamiamy.

Od6latobserwujemypoważnezmianywPolsce,któregodząwwolnośćidemokrację,aterazrównieżwpodstawoweprawaczłowieka.Nie zgadzamysięznimi.

CzęstojesteśmypytaneprzezNiemcówonaszestanowiskowzględemsytuacjiwPolsceichoćwdalszymciągujesteśmydumneznaszego pochodzenia,tocorazmniejztego,wjakimkierunkuzmierzapolityka wPolsce.JakogrupaPolekchcemy,abynaszgłosbyłkomentarzemdoinformacji,któreprzekazujezagranicęrządwPolsce.Nasząrolęwidzimy główniew:

►wspieraniuakcjiOgólnopolskiegoStrajkuKobietorazinnychdziałań prodemokratycznychirównościowychwPolsce,

►informowaniuopiniipublicznejFryburgaiokolicosytuacjiwPolsce, awszczególnościwkontekścietematówprawirównouprawnieniakobietiprawczłowieka,

► wspieraniuinnychakcji,zgodnychznaszymipoglądamiipriorytetami,

► umożliwieniukontaktówiwymianypoglądówpoprzezforum dyskusyjne,

► popularyzowaniupolskiejliteraturyfeministycznejwjęzykupolskim (dlaPoloniiwNiemczechiosóbzainteresowanych)orazwybranychtekstówwtłumaczeniunajęzykniemiecki,

► przygotowaniulokaluwyborczegoweFryburguizachęcaniu doudziałuwkolejnychwyborachwPolsce,

►networkingzgrupamifeministycznymiwokolicymającymipodobneceleorazzfeministycznymigrupamiPoloniiwNiemczech inaświecie,planowaniewspólnychmiędzynarodowychakcji wtemacieprawkobiet.

Mimotego,żeprzepięknyitolerancyjnyFryburgstałsięnaszym drugimdomem,tociąglejesteśmydumnezPolski,jakąnosimywsercu irównieżtochcemytutajszerzyć.Amamykutemuwielepowodów, takichjakznaczącedziedzictwokulturoweiprzyrodniczePolski,sukcesypolskichnaukowców,artystówisportowców,dorobekpolityczny SolidarnościiwolnejPolski,gościnnośćjejmieszkańcówaterazrównież polskiekobiety,wspaniałamłodzieżiwszyscy,którzydziałająiwychodzą naulicewobroniepodstawowychprawiwolnościwszystkichnas.

NIESKŁADAMYPARASOLEK.DZIAŁAMY!

AleksandraPojdadePérez

Od2003weFryburguBryzgowijskim.Skończyłastudiahistoryczneipolitologicznena UniwersytecieJagiellońskimiuniwersytecieAlberta-LudwikaweFryburgu.Od2010zatrudnionanauniwersytecieAlberta-LudwikawCentrumAdministracyjnegoWsparcia ProjektówALUijakolektorjęzykapolskiego.

KatarzynaZielewska-Büttner

Od2005weFryburguByzgowijskim.Doktornaukprzyrodniczych,zajmujesiętematami detekcjistrukturleśnych,ekologiiiochronyprzyrodywlasach.Mamadwóchciekawych ludziiświatadziewczynek.

DorotaŚwięcka

PochodzizLublina,od2015rokuwNiemczech,weFryburguBryzgowijskim,dokądprzeprowadziłasięzewzględówrodzinnych.Mamadwóchwspaniałychchłopców:nastolatkai10-latka.Politologzwykształcenia,zzawodumenedżerds.komunikacjimarketingowejwmiędzynarodowejfirmiekonsultingowej.Wwolnymczasiekochaczytaćitu,we FryburgumanatoniecowięcejczasuniżwPolsce.Dołączyładogrupy„PolkiSolidarnie •PrzystanekFreiburg”wlistopadzie2020.

JoannaCallens

PochodzizeSzczecina,od2013weFryburguBryzgowijskim,wcześniejmieszkaławStrasburgu.Zwykształceniapolitolog(studiawPolsceiwNiemczech).Zzamiłowaniapasjonatkaksiążek.Swojąprzyszłośćzawodowązwiązałazprężnierozwijającasiębranża odnawialnychźródełenergii–fotowoltaika.

stowarzyszenie dziewuchyszwajcaria –zurych

Szwajcariajestkrajemróżnorodnymkulturowo,wktórymoddolneinicjatywyiudziałkażdego obywatelawzarządzaniumałąojczyznąjestrównieważny,jakdziurywszwajcarskimserze.Cztery językinarodowe:niemiecki,francuski,włoskiiretoromańskiopisująświatzłożonyz2172autonomicznychgmin,którezkoleitworzą26kantonów.

Każdagminaikażdykantonmająswojeodrębne kompetencje,apaństwonadajeramytejmozaice, dbającowspólnotęikształtcałości.Nicwięcdziwnego,żedlaSzwajcarówsiłanaroduwynikazjego różnorodności.Jakopolskiefeministkidziałające ponadgranicami,wpisujemysięwtenkoncept.Znaszejperspektywy imponującejestto,cowzakresieprawkobietwSzwajcariizrobionoprzez ostatniećwierćwieku.Coprawda,jużwXIXwiekuiwlatach30-tych XXwiekuSzwajcarkipróbowałyzmieniaćswójkrajzkorzyściądlasiebie, aledopierolatapoIIwojnieświatowejinapływpracownikówzzagranicy, główniewłoskichkobiet,dałimpulspotrzebnydozmianyświadomości.

Dziśtutejszekobiety mająwszystkiemożliweprawanamiaręXXI wieku,łączniezprawem doaborcjido12tygodnia,amimotowciąż istniejąnierówności.

Charakterystycznydla szwajcarskiegosystemu elastycznyczaspracyjest

zarównopozytywnymjak

inegatywnymaspektemsytuacjizawodowejkobiet.Dawnypodziałról mawpływnarynekpracy,awyborykobietzwiązanezżyciemrodzinnymsąpodyktowanepozycjąspołeczną,którąnadalwwielurodzinach wyznaczatradycja.Placówkiprywatneipaństwowezajmująsiędziećmi pracującychmatekidostępdonichbywautrudniony,acenyzaopiekę naddziećmisąbardzowysokie.Alenawetjeżelikobietamożewrócić dopracy,bodzieckodostałomiejscewtutejszymżłobkulubuniani, toitakwiększośćkobietdopieropoparulatachwracadopracynacały etat.Aż62%kobietpracujenaczęśćetatu,otrzymującczęstowynagrodzenieniewystarczającedosamodzielnejegzystencji.Wprzypadku mężczyznnaczęśćetatupracuje18%.Właśnieprzeztęredukcjęetatuwielekobietwpodeszłymwiekużyjeponiżejgranicyubóstwa,lub jestubóstwemzagrożonych.Równieżzpowoduniższychpłacwzawodachsfeminizowanych,zarobkikobietsąniższe,coprzekładasię naniższeemerytury.

Kobietyobciążonesąpodwójnie:76%Szwajcarekjestczynnychzawodowo,ajednocześniewykonujewiększośćpracdomowych(przygotowywanieposiłków,wychowaniedzieci,sprzątanie,pranie,prasowanie etc.)iopiekuńczych.Wciągurokukobietywykonują8,7miliardagodzintejnieodpłatnejpracy.Widocznesąpodwójnestandardy–podczas gdyprzejścienaczęśćetatupourodzeniusiędzieckajestwprzypadkukobietyoczekiwane,mężczyźninadalniespotykająsięzakceptacjąpracodawcywzwiązku zdecyzjąoredukcjietatu. Dodatkowoistniejekwestiaróżnicypłacymiędzy kobietąamężczyzną(ok 14%),chociażjesttoprzede wszystkimproblemsektoraprywatnego.

Szwajcarskiefeministki reagująnateramyspołeczneżądajączmian,amyjako DziewuCHywspieramyje,

ponieważtonaszawspólnasprawa.TumożemyprzytoczyćgłównepostulatyGeneralnegoStrajkuKobiet,którymiałmiejsce14. czerwca2019roku:równośćpłac, wyższezarobkiiwyższeemerytury,uznanieisprawiedliwypodział pracydomowejiopiekuńczej,dłuższeurlopymacierzyńskieiurlop ojcowskilubrodzinny,więcejpaństwowychplacówekopiekuńczych dladzieciiosóbstarszych.Szwajcarkizażądałyponadtoskrócenia czasupracy,coumożliwiłobylepszypodziałpracypłatnejinieodpłatnejorazpodniosłojakośćżycia –wmyślmaksymy:więcejczasu dlarodziny,więcejczasunażycie.

KobietywSzwajcariichcąskończyć zdyskryminacją,stereotypizacją, przemocąiseksizmemorazzopresją zpowodupochodzenia,tożsamości płciowej,koloruskóryiklasy.Kobiety chcądecydowaćoswojejseksualnościisprzeciwiająsięhomofobicznej itransfobicznejprzemocyorazkażdej formieprzemocyzewzględunapłeć. Bagatelizowanieprzemocyseksualnejiwymierzanieniskichkardla osóbdopuszczającychsięgwałtów imolestowaniaseksualnegomusi sięskończyć.Ważnympunktemjest równieżżądaniedarmowejaborcji iantykoncepcjiorazochronaprawna iazyldlauchodźczyńorazmigrantek doświadczającychprzemocywkrajachpochodzenia,podczastranzytu doEuropyiwSzwajcarii.PalącąkwestiąsąwSzwajcariiregulacjedotyczącestatusuprawnegoiochronysocjalnejmigrantekwykonujących pracęopiekuńczą.Szwajcarianieodbiegaznacznieodinnychkrajów wtemaciepracydlakobietimigrantek.Te,któreniewładająjednym z3językówurzędowych(niemiecki,francuski,włoski)i/lubwykonują zawody,naktóreniematutajzapotrzebowania,niemająłatwegożycia. WalczączatemotepostulatyramięwramięzeSzwajcarkami walczymyonaszeprawarównieżmającnauwadzeobecnąsytuację

wPolsce,żądającwkażdymkrajuposzanowaniadlaprawczłowieka, wszczególnościprawreprodukcyjnychiprawmniejszościseksualnych oraztożsamościowych.

KalendariumprawkobietwSzwajcarii

Zperspektywyczasuwyraźniewidocznesązmianywprawie,które poprawiłypozycjękobietywszwajcarskimspołeczeństwie.Zmianyte byłymożliwewwynikurosnącegoznaczeniaizaangażowaniakobiet wpolitykęnakażdymszczebluorazichczynnegoudziałuwreferendach. Patrzącwstecz,możnazauważyć,żezmianynakorzyśćkobietnabierają tempa.Poniżejchronologicznestreszczeniewprowadzonychregulacji pouzyskaniuprawwyborczychnapoziomiefederalnym:

►W1981rokurównouprawnieniekobietimężczyznzostałozapisanewkonstytucji–wynikającyztejpoprawkiobowiązekwprowadzeniaustawgwarantującychfaktycznierównouprawnienie wewszystkichaspektachprawnychiegzystencjalnychzostałspełnionydopiero15latpóźniejw1996roku.Ustawaorównouprawnieniukobietimężczyzngwarantujezniwelowaniestrukturalnych nierównościdotykającychkobietywżyciuzawodowym,wtym niskiepłace,nierównościwprocesierekrutacyjnyminadrodze awansuimolestowanieseksualnewmiejscupracy.

► w1988rokuweszłowżycienowepraworodzinne,wktórymusunięto zapisotym,żemężczyznajestgłowąrodziny,akobietamaprowadzićdom.Dotejporytomężczyznamógłdecydowaćotym,czy jegożonapodejmiepracę,czybędziezajmowaćsiętylkodomem irodziną.

► w1990rokuostatnikanton(AppenzellInnerrhoden)wprowadził czynneibierneprawowyborczekobiet.

►1995rokprzyniósłzniesieniezakazukonkubinatuwostatnimszwajcarskimkantonieWallis.

►Rok2000przyniósłzmianywprawierozwodowym,aod2004roku przemocwzwiązkuimałżeństwie jestuznanaprzestępstwościgane zurzędu.

►W2000rokudyskryminacjazewzględu naorientacjęseksualnąjestprawnie zabroniona(związkihomoseksualne zalegalizowanow1942roku).

► Antykoncepcjaawaryjnajestdostępna bezreceptyod2001roku.

► UrlopmacierzyńskiwSzwajcarii trwa14tygodniiwprowadzonogo w2005roku.

► Możliwośćsądowegonakazaniaopuszczeniawspólnegomieszkaniaosobie

dopuszczającejsięprzemocyweszławżyciew2006 roku.Tegosamegoroku weszławżycieustawagwarantującajednorazowelub okresowedodatkipieniężne częściowowyrównująceobciążeniefinansowezwiązanezwychowaniemjednego lubwięcejdzieci.

►W2007rokuwprowadzonomożliwośćrejestrowaniazwiązkówpartnerskichtejsamejpłci.

► Od2012rokuwprowadzonowyjątekgwarantującymożliwośćaborcji dokońca12tygodniaciąży.Przerwanieciążypo13tygodniujest możliwewprzypadkuzagrożeniazdrowialubuszkodzeniapłodu.

► Od2012rokuokaleczaniegenitaliówkobietidziewczynekjest zabronione.

► ParybiorąceślubwSzwajcariimogąod2013rokuzachowaćnazwisko rodowelubłączone,kobietaniejestjużzmuszonadoprzyjęcia nazwiskapomężu.

►Wprowadzeniedwutygodniowegourlopuojcowskiegoprzegłosowanowewrześniu2020roku.

►Od2020rokuwSzwajcariimożliwesąmałżeństwamiędzypartneramitejsamejpłci.

Szwajcariaratyfikowaławszystkieistotnekonwencjemiędzynarodoweizobowiązałasiędozapobieganiadyskryminacjizewzględunapłeć, podpisującw1997rokuKonwencjęoprawachpolitycznychkobietONZ. W2017rokuSzwajcariaratyfikowałakonwencjęstambulskąozapobieganiuizwalczaniuprzemocywobeckobietiprzemocydomowej.

ODziewuchachSzwajcaria

DziewuchySzwajcaria,tokolektywfeministek,doktóregonależąPolkiorazosobypolskiegopochodzeniamieszkającewSzwajcarii. Grupautworzyłasięw2016roku wpaździerniku,nakanwieCzarnegoProtestu.Sprzeciwwobecpróby ograniczeniaprawreprodukcyjnych

Polekiosób,któremogązajśćwciążęsprawił,żeszukałyśmywspólnoty osóbozbliżonychpoglądach.Niezależnieodsiebie,wróżnychczęściach

Szwajcarii,różneosobyzorganizowaływtymsamymczasiespotkanialub zaproponowałyprotesty.Teodbyły sięwZurychu,LuganoczyGenewie.

PowstałytakżefanpejdżDziewuchySzwajcariaorazDziewuchySzwajcaria–Grupa. KontaktzPolkamiiPolakami umożliwiłnamkoordynację działańiinformowanieonich szerszejpubliczności.Chociaż odjesieni2016rokuilośćczłonkiń+grupyrosłairedukowała się,wzależnościodsytuacjipolitycznejwPolsce,tonajwiększy przyrostczłonkiń+iosóbzainteresowanychnaszymidziałaniamizaobserwowałyśmywpaździerniku 2019roku.Obecnienagrupiefejsbukowejjestokoło1250osób.

Abydziałaniabyłybardziejprzejrzysteodstronyfinansowej,28listopada2019rokuzałożyłyśmystowarzyszenieDziewuCHySzwajcaria. NaszasiedzibamieścisięwZurychu,aleosobynależącedoStowarzyszeniaDziewuCHySzwajcariasąrozsianepocałejniemieckojęzycznejczęści Szwajcarii.DodatkowonafaliostatnichprotestówwefrancuskojęzycznejSzwajcariiutworzyłasięidziałasiostrzanagrupaDziewuchywGenewie,którajakoautonomicznapodgrupajestczęściąStowarzyszenia.

DziewuchySzwajcariaodmomentupowstaniaszybkozaczęłyintegrowaćsięześrodowiskamifeministycznymiwZurychu.Fizycznym miejscemspotkaństałsięsalonfeministycznyfrau*m(www.fraum.ch), któryzzałożeniajestprzyjaznymmiejscemspotkańidziałańgrupfeministycznychorazLGBT+,zorganizowanymjakomieszkaniezkuchnią, salonemiogrodemwcentrumZurychu.

Naprzestrzenilat,jakokolektywapóźniejstowarzyszenie,organizowałyśmyspotkania,dyskusjepanelowemiędzyinnyminatematy pracyopiekuńczejmigrantek,edukacjiseksualnejiekologicznej,wieceprotestacyjneisolidarnościowewobecplanówzaostrzeniaprawa aborcyjnegowPolsce,akcjepopularyzująceudziałwwyborach, łączniezorganizacjąobserwatorekwyborczychwwyborach parlamentarnychw2019roku.

W2018rokunaszagrupazasilanaprzezprodemokratyczne osobyzdiasporypolskiejoprotestowałaprzemówienieprezydentaA.DudynaUniwersytecie wZurychu.

Naszetematytodziałania wspierającesolidarnośćiróżnorodność,równouprawnienie,

ponadtoedukacjafeministyczna,zdrowiekobietmiędzyinnymireprodukcyjneipsychiczne,edukacjaseksualna iemigracjaorazekologia.

JakoDziewuchySzwajcariauczestniczyłyśmyrównieżmiędzyinnymi.wszwajcarskimWomen’sMarch ZürichorazwGeneralnymStrajkuKobietwSzwajcariiw2019roku.Kolektyw w2020rokudołączyłdoWielkiejKoalicji naRzeczRównościiWyboru,aod2021 naszeaktywistkiwspółtworząPolonijną RadęKobiet.Regionalniejesteśmyściśle powiązanezinnymigrupamiDziewuch wkrajachniemieckojęzycznych–wNiemczech(DziewuchyBerlin)iwWiedniu(DziewuchyAustria).

Równieżwostatnichmiesiącachobserwujemybaczniewydarzeniawkrajuireagujemynaniewsieciiwrealu.Wzwiązkuzwyrokiemtzw.„TrybunałuKonstytucyjnego”zorganizowałyśmytrzywiece protestacyjne(Rapperswil–przedMuzeumPolskim,Zurych,Berno). Łącznieotworzyłyśmyprzestrzeńprotestudlaok.800osób.Wprotestachiinformowaniuopiniipublicznejwspierałynasfeministyczne organizacjeszwajcarskieikurdyjskieorazmediaszwajcarskie.Wtym temaciezorganizowałyśmydziałaniaperformatywnemiędzyinnymi wszwajcarskiejsiedzibieStrajkudlaKlimatu(Klimaanlage)orazakcję solidarnościową,doktórejudałonamsięzmobilizowaćfeministyczne organizacjezniemieckojęzycznejSzwajcariidonagraniafilmikówzodezwądoprotestującychwPolsce(filmikizostałyopublikowanenanaszym fanpejdżunaFB).Opóźnionazpowoduobostrzeńpandemicznych,dopiero26czerwca2021roku,odbędzie sięwystawainspirowanastrajkami, doKlimaanlagewZurychu.

Podsumowując–naszamobilizacjaiprotestywSzwajcariisąwyrazem brakuzgodynawprowadzeniecałkowitegozakazuaborcjiorazregularne pogwałcanieprawkobietispołeczności LGBT+wPolsce.

Wzwiązkuzobecnąsytuacją wPolscemamybardzodużyodzew zpoparciemodtutejszychorganizacjifeministycznychirównościowych. RównolegledziałamynarzeczemigrantekwSzwajcarii.Informujemy osytuacjikobiet+wPolsce,aktywnie

włączamysięwdziałaniaWielkiejKoalicjizaRównościąiWyboremoraz PolonijnejRadyKobiet.Solidarneponadgranicamijesteśmyzkobietami+ zaprawamiczłowieka,wolnością,demokracjąiwyborem.

Poprzezczłonkinie+/kobiety+należyrozumiećinkluzywnąpłciowo itożsamościowogrupę,którejdefinicjazapewniaprzestrzeńdlaosób niebinarnych,transpłciowych,kobietimężczyzniwszerszejperspektywieLGBTIQA+.

KolektywredakcyjnyDziewuchySzwajcaria:

KatarzynaWaniek

KatarzynaNagórny

KasiaZuberbühler

E-mail:dziewuchy.schweiz@gmail.com

Strona:dziewuchy.chFB:facebook.com/DziewuchyCH

IN:dziewuchy.szwajcaria

YT:DziewuCHySzwajcaria

sororidad znaczy siostrzeństwo,czyli ManifeStacjamadryt

Niedajciezwieśćsięrodzajowimęskiemu–Madrytjestkobietą.Ma nietylkofantastycznąenergię,aleidobrąpamięć.

Dzisiejszetrzydziestolatkipamiętajątujeszczezakazaborcji,analogicznydopolskiegopseudokompromisu,któryobowiązywałażdo2010 roku.Gdydwalatapojegozniesieniuprawicowyrząddospółkizkościołemrobiłzakusynaświeżowywalczoneprawareprodukcyjne,szybko dostałpołapach.

BoHiszpankiwiedzą,żestawkajestwysoka–jeszczepółwiekutemu ichbabcieniemiałyprawadorozwodu,zaaborcjęizdradęmałżeńską groziłoimwięzienie,aozgodęnadysponowaniemajątkiemmusiały prosićswoichwłaścicieli-mężów.Frankistowskadyktaturajużniewróci, alenaprawakobietczyhająmisjonarzenowegośredniowiecza,zfundamentalistycznąpartiąVoxnaczele.

Wmaczystowskiej,patriarchalnejHiszpanii,feminizmjestsilny ibezkompromisowy.Ajednocześnie–inkluzywnyiopiekuńczy,bo

kolonizatorskąprzeszłośćiagresywnykapitalizmtrzebarównoważyć troskąisiostrzeństwem.Słowem–mamyodkogoczerpaćinspirację.

Oczywiście,połączyłonaswkurwienie.

GdypolskipseudotrybunałpostanowiłwzeszłymrokudorżnąćprawaPolek,zaczęłyśmynieśmiałoszukaćinnychwkurwionych.Wczasie pandemii,wmieście,wktórymwieleznasnieutrzymujenacodzień relacjizinnymiPolkami,znajdywałyśmysięwmediachspołecznościowychiskrzyknęłyśmynapierwszeprotesty.

NaplacachMadrytuipodkonsulatem,wsamymcentrummiasta, zostałoponastrochęczarnychparasolekzbłyskawicamiijeszczewięcej zniczy,wieszakówitransparentów.ChoćwpewnymmomencieinformacjezPolskiprzebijałysiędotutejszychmediów,toitakwieluprzechodniommusiałyśmytłumaczyć,czemuprotestujemy.Hiszpankom iHiszpanomczęstotrudnobyłouwierzyć,żesympatycznykrajzpiwem, pierogamiiśniegiemzamieniasięwłaśniewponuryGilead.

Wlutym,wodpowiedzinapublikacjępseudowyroku,zorganizowałyśmymanifestacjęnacentralnymPlazadelos2Mayo.Nabudynkach wyświetliłyśmyprojekcjefilmówzprotestówwWarszawieisymboleStrajkuKobiet,aleteżzaciśniętąpięść,znakdeterminacjiwwalce zfaszyzmemorazgrafikiwbarwachtęczy.Krzyczałyśmy„Wolność, równość,prawakobiet”i„Queremosderechosfundamentales!”,abębnowąoprawęzapewniaławspaniała batucada,którazanamowąnaszej członkini,Gosi,nadawałarytmnaszejenergii.

Rozmawiałyśmyotym,czymjestdlanasfeminizm:zgadzamysię, żepolemjegodziałaniajestwalkaorównośćprawkobiet,owolnośćodpatriarchatuiprzemocy,aleteżoprawawszystkichmniejszości,którym zagrażająagresywnypatriarchat,współczesnykolonializmikapitalizm.

Dlategoteż1majakilkaznasdołączyłoteżdodemonstracjizokazji MiędzynarodowegoŚwiętaPracy,organizowanejprzezpołączonestowarzyszeniaantykapitalistyczne,anarchistyczne,aletakżefeministyczne iwspierającemigrantów.

Wspieramyteżinnesiostrzaneinicjatywy–ostatnioprzyłączyłyśmy siędoglobalnejakcji#BastaTerricidioorganizowanejprzezMovimiento deMujerasIndigenas(RuchkobietrdzennejludnościAmeryki),którejcelemjestzwrócenieuwaginazbrodnicząeksploatacjęśrodowiska, zwłaszczanaterenachzamieszkanychprzezludnośćautochtoniczną, przezwielkiekorporacje.Zgadzamysięzinicjatorkamitejakcji,że„terricidio”,czyliwwolnymtłumaczeniu„ziemiobójstwo”,totylkoinnaodmianategosamegopatriarchatu,przemocyiopresji.

Naostatnimzebraniuomawiałyśmyteżprzyszłekierunkinaszych działań.Opróczwalkioprawakobiet,akcjisolidarnościowychiinformacyjnych,chcemyteżzająćsięproblememzwiązanymzespecyfiką Madrytu–czylipomocąimigrantkom,zwłaszczazEuropyŚrodkowo -Wschodniej.Wieleznich,zwłaszczatychpochodzącychzRumuniiczy Bułgarii,mierzysięzbrakiemdostępudoinformacjioswoichprawach, atakżezbarieramijęzykowymiorazekonomicznymi.

Planujemystworzyćplatformęinformacyjnąktóraułatwimigrantkom dostępdoantykoncepcjiiaborcji:choćwHiszpaniipowinnymiećdonich pełneprawa,tobarieryjęzykoweiinstytucjonalnemogąbyćdlawielu zbytwielkąprzeszkodą.

Wprzyszłościchcemytakżepomagaćmigrantkomdotkniętymprzemocądomową,oferującimwsparcielogistyczne,informacyjneijęzykowe. WMadryciedziałająinstytucjeistowarzyszenia,doktórychosobycierpiącezpowoduprzemocymogąsięzgłaszać,niestety,wieleosóbniewie nawetoichistnieniu.

Naszeczłonkinie,NataliaiAniaregularniereprezentująnasnaforachPolonijnejRadyKobietiFeministasTransfronterisas.Aniadziała teżwmadryckiejKomisjids.Aborcji,którapilnujeprzestrzeganiapraw reprodukcyjnychkobietidba,byprzeróżnefundamentalistycznedziady trzymałysięodnichzdaleka.

WczerwcuManifeStacjaMadrytzinnymiorganizacjamifeministycznymiwMadrycieplanujekolejnyprotestwobroniereprodukcyjnychprawkobiet.Zaczynającodprotestupodkonsulatempolskim, awprzyszłościpodinnymikonsulatami,naprzykładSalvadoru.

Bo sororidad toteżczasamiwspólnykrzyk:„wypierdalać!”.

ManifeStacjaMadryt

nigdyniebędziesz szłasama–wsparcie znorwegii

WyjechałamzPolskitużprzedwyboramiparlamentarnymiw2015 roku.OtrzymałamrocznestypendiumnaUniwersyteciewOslowramachprogramuErasmus.Byłamjużnaostatnimrokustudiówmagisterskichizjednejstronycieszyłamnieperspektywazdobyciacennego doświadczenia,azdrugiejprzerażałowidmoprzejęciawładzyprzez PiS.Iniemyliłamsię.Jakofeministkaiaktywistkaodkilkulatangażowałamsięwobronęprawczłowieka,stądpomysłzamieszkaniawkraju, gdzietarównośćpłciowajest istotnymelementemżycia społecznego.Iniewątpliwie odkądjestemwOslo,moja perspektywapostrzegania tychkwestiiznaczniesię zmieniła.Niemniejjakjako PolkaniemogłambyćobojętnawobecsytuacjiwPolsce. Od2016rokuprotestowałam razemzinnymiaktywistami podpolskąambasadąwOslo bywesprzećstrajkującePolki.

JakmówiłwswoimwspaniałymprzemówieniuzokazjirocznicywyzwoleniaobozuAuschwitzMarianTurski,niebądźcieobojętni,ponieważ kolejnazagładaspadnienawaszegłowy.

Czarnypiątekbyłdlamniewyjątkowymprzeżyciem,czułamsię dumnaiszczęśliwa,żetylekobietwyszłonaulicewobronieswojegopodstawowegoprawadodecydowaniaoswoimciele.Władzaprzestraszyła siętegopokazunaszejsolidarnościicofnęłasię.Niestety22października 2020TrybunałKonstytucyjnypodprzewodnictwemJuliiPrzyłębskiej, wybranejnastanowiskoprezeski wbrewwszelkimzasadomizpartyjnegonadania,orzekłiżprzepistzw.ustawyantyaborcyjnej z1993rokuzezwalającynaaborcję wprzypadkuciężkiegoinieodwracalnegoupośledzeniapłodualbo nieuleczalnejchorobyzagrażającej jegożyciujestniekonstytucyjny.

Wszystkiepoczułyśmy siętądecyzjąupokorzone, alezarazemwściekłe.Ite emocjemusiałyznaleźćjakieśodzwierciedlenie wdziałaniu.Mamwkraju siostrzenicęigłównieze względunaniązdecydowałamsiędziałać.Niechcę dlaniejtakiejprzyszłości.Niechcę,żebyżyławświecierodemz Opowieścipodręcznej.ZewsparciemzestronyAmnestyInternationaloraz norweskichorganizacjifeministycznychzorganizowałamprotestpod norweskimparlamentem,bydaćPolkomwsparcieipoczucieiżnigdy niebędąszłysame,żemyPolkinaemigracjijesteśmyznimi.Wybrałamakurattomiejscezewzględunajegocentralnepołożenie,chciałam byśmyzostaliusłyszani.

Naproteściezjawiłosięokoło300osób,zciekawymihasłami itransparentami.Byłodużopozytywnejenergiiiemocji,któreprzełożyłysięnabardzoosobisteiprzejmująceprzemowy.Głoszabrałajedna zliderekzAmnestyInternational,CamilieOlsen,alerównieżprotestujący,którzychcielipodzielićsięswoimdoświadczeniem.Naszezgromadzeniezostałozgłoszoneodpowiednimsłużbom,więcpolicjapojawiła sięraczejpocywilnemuidbałaonaszebezpieczeństwo.Spotykaliśmy sięrównieżzpozytywnymodbioremprzechodniów.Użyliśmyteżoprawymuzycznej,wykorzystaliśmymiędzyinnymiutworyMariiPeszek. Poproteściedziękipomysłowinaszegofotografakażdymiałokazjęwpisaćsięnadużejpłachciemateriału,którąpotempowiesiliśmynamurze polskiejambasady.Coistotnedziękitejpierwszejinicjatywiepojawiłysię kolejnewmiastachimiasteczkachwcałejNorwegii,aparędnipóźniej innejorganizacjifeministycznejudałosięzgromadzićjeszczewięcej ludzipodczasmanifestacjiobokpolskiejambasadywOslo.DziękiinicjatywieJudytyNekandyTrepkiorazJoannyOlichwerpowstałrównież krótkifilmik,wktórymzarównoPolkijakiNorweżkimogływyrazić swojeoburzeniesytuacją

wPolsce.Norweskaspołecznośćśledziwydarzenia wnaszymkrajuiwspiera

walkęzłamaniemprawkobiet.Właścicielkijednejzfeministycznejksięgarnizdecydowałysięprzeznaczyć dochódzeswojejdziałalnościnarzeczStrajkuKobiet.

Uważam,żewnierównej walceztakmizoginistyczną

władzą,solidarnośćjestnajcenniejsząbronią.MarianTurskiwswojej przemowiezokazjirocznicywyzwoleniaAuschwitzpowiedziałiżAuschwitzniespadłozniebaitrudnosięznimniezgodzić.Holocaustbył możliwyprzymilczącejaprobaciewiększości,ajeślimydzisiajniebędziemyreagowaćnietylkonałamanieprawkobiet,aleodradzającesię ruchynazistowskietobędziemywspółodpowiedzialnizatocosięwydarzy.Odmomentuogłoszeniategohaniebnegowyrokutysiącekobietsą odsyłanezeszpitali,pomimostwierdzonegociężkiegouszkodzenialub chorobypłodu.Religijnifundamentaliści,naczelezOrdoIurisorazKają Godekwypowiedzielikobietomwojnę,aletejwojnywygraćniemogą.Nie bądźmyobojętni,ponieważtohistoriawszystkichnaspóźniejoceni.Ponieważtenktonieznahistorii,skazanyjestnatobyprzeżyćjąponownie.

MagdalenaMigała

aktywistkazpasją,literaturoznawczynizwykształcenia,imigrantkazwyboru

getthefuckoffme

Uwaga:KościółiPiS

Getyourhypocritical,cancerous,blood-stained,child-abusing,money-hoarding,power-hungry,dick-worshipping,murderoushandsoff my holy body.

Wypierdalać,youhypocriticalfucks.

Iseerightthroughyou.Iknowwhatyou’reafter.Yourhot,rotting breathisinmyface.Ismellyour putridodour.Youarerotting fromtheinsideoutandyouare disgusting.Iseeyou.Yoursweatrollsdownyourface,yellow likepiss.Thewallsaresweating andburpingandheavingand startingtocollapseinonthemselves.Youreek.Youaredecay personified.It’snotabout Pan Jezus(oczywiście,żepan).It’snot aboutlove.It’snotaboutheaven,orhell,orsouls.Youdon’tgiveashit. Pro-life.Youdon’tgiveashitaboutlife.Youdon’tcareaboutlifebecause Iamlifeandyoudothistome.Youdesecratemyholybody.

Iknowwhatyou’reafter.Myentirelifehasbeenfilteredthroughyour lens.Theseattacksarenotnew.Theyareconstant.Theyhave always been constant.Theyhavenevernotbeen.Theyhavealreadyalwaysbeen. Theyareeverything,everywhere,through alloftime.Youhavealwaysbeengreedyand youhavealwaysbeenviolentandyouhave alwayspervertedwhatistrueandbeautiful andjust,becausegreedmakesyoursmelly,lonelydickhard.Therehasneverbeen peace,notaslongasyouhavetakentruth, twistedit, used it.

Getthefuckoutofherewithyour wimię ojca,syna,iduchaświętego.Getthefuckout ofherewithyour„prawoisprawiedliwość.” Youaredoingthisinyournameonly,inthe nameofpower,inthenameofgreed.Iknow you.Iseeyou.Youdisgustingfucks.

WhenIwas2weeksold,ksiądzproboszczcameforavisit.HeadvisedMamathat PanBóg doesnotwant hertousebirthcontrol.Hegavea„blessing,”tooksomemoney,andleft. Hetookmoneyfromafamilywiththreebabies,andhegavethatmoney totheCatholicchurch.Mamatoldmethattheapartmentwasfreezing

butIwasborninSeptemberand theydidnotturntheradiatorson untilOctober.IdonotthinkMama feltblessed.

TheestimatedwealthoftheCatholic churchin2021is$30billion

You’resittingonmychest.Crushingmylungs.Myearsarefilled withthesoundsofmymotherweepingandyourmotherweeping.But Ihearthethunderroaring.Thelightningboltsarecomingforyou.

Ipushyouoff.Nomore.Yourjudgmentdayishere.

Mojeciało.Mojeciało.Tylko,TYLKO,mojeciało. Twojawina.Twojawina.Twojabardzowielkawina.

MartaDabros

StrajkKobietWinnipeg,Canada,May2021

soliaksjonoslo (akcjasolidarnosciowa oslo)

SoliAksjonOslotooddolnakoleżeńskainicjatywa,któraruszyła w2019roku.Naszedziałanianarodziłysięzjednegoprostegopomysłu:chciałyśmyichcieliśmyzorganizowaćpolskąplatformęwramach odbywającegosięcorokuwOslo„PrideParade”.Celembyłookazanie wsparciaisolidarnościwobecpolskiegośrodowiskaLGBTQ+.

Wskładnaszejniedużejgrupywchodząosobyzbardzoróżnychśrodowisk,asporaczęśćznastoaktywiścizwieloletnimdoświadczeniem. Donaszychszeregówdołączylizarównoartyści,pracowniceakademickie,jakipracownicemiędzynarodowychorganizacjihumanitarnych. Łączynasto,żem.in.wszyscywróżnymczasieprzybyliśmydoNorwegii ichcemystąddziałać,tymsamymwspierającludziwPolsceorazsłużyć jakoniezależneźródłoinformacjiwNorwegiinatematkontrowersyjnychpoczynańpolskichwładz.

WkrainiefiordówmieszkaokołostutysięcyPolaków,coplasuje nasnapierwszymmiejscupodwzględemnajliczniejszejmniejszości etnicznej.Wnaszejopiniitaliczbazobowiązujeiuważamy,żeprzekazywaniewiadomościpolityczno-społecznychzPolskijestniezmiernie ważne.ObecnasytuacjawkrajunadWisłąbardzonasniepokoi,ciąglenapływajądonasinformacjeopogwałceniupodstawowychpraw

DemonstrującyprzedambasadąpolskąwOslo

orazantydemokratycznychdziałaniach dzisiejszejwładzy.JakogrupaSoliAksjonorazkażdyjejczłonekzosobna niegodzimysięztakimstanemrzeczy ichcemyrobićwszystko,abynagłaśniaćwNorwegiisytuacjęPolekiPolaków.Jesteśmynieformalnągrupą,bez struktur,opierającąsięnazasadach demokracjiiwolnościekspresjiwdowolnejformie.Doterazudałonamsię zorganizowaćkilkaakcjiiimprezsolidarnościowychwOsloiokolicach.

Mimoiżrozpoczęłyśmy/liśmynasze działaniagłówniejakoreakcjanapogwałcenieprawspołecznościLGBT+ wPolsce,toodpaździernika2020roku bardzosilniezaangażowałyśmy/liśmy sięwprotestyprzeciwkonowemurestrykcyjnemuprawuantyaborcyjnemu.Odpoczątkuwspierałonaswiele organizacjiiosóbzNorwegii,wtymgrupyfeministyczne,studenci czylokalnemedia.

SolidarnizosobamiLGBT+wPolsce zalegalnąaborcjąwPolsce(Asker Norwegia)

Przedewszystkimnajwiększąpomocorazzapleczetechniczne iwarsztatoweotrzymaliśmyodBlitz,któryjestodlatosiemdziesiątych niezależnymcentrumkulturowymisquatemwOslo.Dziękiotwartościtegomiejscaichęcipomocy,zawszemogłyśmy/liśmyzrobićbanery, transparenty,wydrukowaćulotkiczyplakaty.Ichprzestrzeńwielokrotniebyłanamudostępnianadoorganizowaniasolidarnościowychiwspierającychimprezczykoncertów.WbudynkuBlitzznajdujesięrównież pierwszenaświeciefeministyczneradio„Rakel”(99,3fm),wktórym naszagrupazrealizowałakilkaaudycjiwjęzykuangielskimnatemat łamaniaprawosóbLGBTQ+orazoCzarnymProteścieiOgólnopolskimStrajkuKobiet.

ParadyRównościwOslozarównow2020,jaki2021rokuzostały odwołanezpowodupandemii,więcnazrealizowanienaszegogłównego pomysłumusimyjeszczepoczekać.Naswoimkonciejednakmamykilka ważnychakcji,międzyinnymiwspółorganizacjęimprezybenefitowej wpaździerniku2020rokuwBlitzdlaaresztowanychwczasieprotestów wobronieMargot.PonadtopodkoniecpaździernikaSoliAksjonzajęłosię organizacjądużegoprotestuprzedpolskąambasadąwramachStrajku Kobiet.Namanifestacjęprzyszłoprawietysiącuczestnikówitowydarzenienależałodonajbardziejlicznychzgromadzeńoraznajbardziej nagłośnionychwnorweskichmediach.Wszystkoto,cowtedydziałosię wPolsce,azwłaszczanaulicachWarszawyitowarzyszącatemurewolucyjnaatmosfera,zdecydowanieudzieliłasięnamwOslo.Możnabyło zobaczyćmnóstwotransparentów,ludziegłośnoskandowali,płynęła

rewolucyjnamuzyka,anazbudowanymprzeznaspodeścieprzemawiało wkilkujęzykachwieledemonstrantekidemonstrantów.

6listopada2020rokupomagaliśmykolektywowiBlitzwzorganizowaniukoncertusolidarnościowegozaresztowanymiwczasiedemonstracjiproaborcyjnychwPolsce.Koncertymożnabyłozobaczyćjako livestreamnakanaleYoutubeiFacebooku.ZebranepodczastegowydarzeniapieniądzezostałyprzekazaneAnarchistycznemuCzarnemu KrzyżowiwWarszawie.TakżewlistopadzieodbyłasięwcentrumOslo milczącademonstracjaprzeciwkobrutalnościpolicjiwPolsce.Kilkanaścieosóbtrzymałotransparenty,niektórzyrozdawaliulotkiprzechodniom.WramachwspieraniaStrajkuKobietzostałzorganizowany flashmobwjednymzreprezentatywnychmiejscwstolicyNorwegii. Uczestnicyprzyszliubraninaczerwonoizwłasnychciałzbudowalijeden zcharakterystycznychznakówStrajkuKobiet–dużypiorun.

WramachmiędzynarodowejsolidarnościzOSK10grudniazaprotestowaliśmynadworcucentralnymwOslo.Przemawiałyzarównoosoby znaszejgrupy,jakinorwescyanarchiściimłodzizPartiiCzerwonych. 19GrudniaRødUngdomzaprosiłonasnaswojądemonstracjęwsąsiadującymzOsloAsker„SolidatritetsmarkeringforkvinnerogLHBT iPolen”.JedenzczłonkówSoliAksjonwygłosiłtamswojeprzemówienie, zktóregonagraniezostałozamieszczonenanaszymFacebooku.

Wmarcutegoroku,wramachobchodzeniamiędzynarodowegodnia kobietodbyłsięwirtualnyfeministycznyfestiwal„LadyFest”,wczasie któregomiałyśmyprelekcjęnatematzmianwprawieaborcyjnymwPolsceorazzaprezentowaliśmydziałalnośćnaszejgrupy.WramachfestiwaluzagrałarównieżartystkaikompozytorkaZłeOko,któraodpoczątku aktywnieudzielasięwSoliAksjon.Wczasie„LadyFest”zaprezentowane zostałokrótkievideo Youwillneverwalkalone wreżyseriiJoannyOlichwer(SoliAksjon)iJudytyNekandy-Trepki.Takrótkaformafilmowa jestnorwesko-polskimwyrazempoparciadlaprotestującychwPolsce, wktórejswójgłosoddająpolskieaktywistkimieszkającewNorwegii oraznorweskiefeministki.

Aktualnieprzezwzglądnasilnerestrykcjezwiązanezpandemią, SoliAksjonprzeniosłaswojedziałaniadostrefypublikacjiczyszeroko rozumianejpromocjiiinformowaniananaszychkanałachspołecznościowych.SoliAksjontakżechętniewspiera,angażujesięorazpomaga wdziałaniachgruplokalnychzOsloiNorwegii.

Solidaritetervårtvåpen!!

SoliAksjonOslo

FB:https://www.facebook.com/SOLI-aksjon-OSLO-103194491218064/ IG:https://www.instagram.com/soli_aksjon_oslo/

poloniainclusive, vancouver,canada

@PoloniaInclusive

TheIstanbulConventionisunderattackinPoland. HumanRightsofwomenareunderattackinPoland.

HumanrightsofLGBTQIA2S+individualsareunderattackinPoland. HumanrightsofminoritisedethnicpersonsareunderattackinPoland.

Ourgroup,PoloniaInclusivewasformedinresponsetotheseCritical issues,andcentredDiversity,cultureandadvocacyinPoland,Canada andaroundtheworld.Asacross-Canadagrassrootsorganization,weare tryingtoinspireourcolleagues,friendsandfamilytostandup.

Speakup.Stophate,homophobia,misogyny,gender-basedviolence andracisminPolandandinPolish-Canadiancommunities.Ourdemonstrationtookplaceontheuncededterritoriesofthexwməθkwəyəm (Musqueam),Sḵwxwú7mesh(Squamish),andSelílwitulh(Tsleil-Wau̓̓ tuthNations.

PolishartistMagdalenaAbakanowicz’s WalkingFigures werechosen asthelocationofthedemonstrationbecausethe9fttallcast-ironensemble„addressesthetransformationandlossoftheindividualwithin agroupasareferencetothehumanconditionandtheshapingofour worldthroughouthistory”(CanadaLine).

WPolsceatakowanajestKonwencjaStambulska. PrawaczłowiekakobietsąwPolsceatakowane. PrawaczłowiekaosóbLGBTQIA2S+sąwPolsceatakowane. PrawaczłowiekamniejszościetnicznychsąatakowanewPolsce.

NaszagrupaPoloniaInclusivezostałautworzonawodpowiedzinate krytyczneproblemyiskupiłasięnaróżnorodności,kulturzeirzecznictwiewPolsce,Kanadzieinacałymświecie.Staramysięinspirować naszychkolegów,przyjaciółirodzinydostawaniawobronieuciśnionych grupspołecznych.

Niebójsięzabraćgłosu.Zatrzymajnienawiść,homofobię,mizoginię,przemocirasizmnatlepłciowymwPolsceispołecznościach polsko-kanadyjskich.

Naszademonstracjaodbyłasięnanieodstąpionychterytoriachnarodówxwməθkwəyəm(Musqueam),Sḵwxwú7mesh(Squamish),andSelílwi̓̓ tulh(Tsleil-Waututh)wVancouver,Canada.Namiejscedemonstracji wybrano WalkingFigures polskiejartystkiMagdalenyAbakanowicz,

ponieważwysokina9stópżeliwnyzespół„odnosisiędotransformacji iutratyjednostkiwgrupiejakoodniesieniadokondycjiludzkiejikształtowaniasięnaszegoświatanaprzestrzenidziejów”.(tłumaczonezangielskiego,CanadaLine).

ProtestPoloniaInclusive,Vancouver

Fiveoftheevent’sprotestersstandamongcast-ironsculpturescreated byPolishartistMagdalenaAbakanowicz.Theclosestsignreads„Stand up,Women’srightsareunderattackinPoland.”Signsinthebackgroundalsospeaktohumanrightsviolationsagainstwomen,LGBTQIA2S+ individualsandminoritisedethnicpersonsinPoland.AnLGBTQIA2S+ rainbowprideCanadaflaghangsfromoneofthe WalkingFigures

Pięciuzprotestującychstoipośródżeliwnychrzeźbstworzonychprzez polskąartystkęMagdalenęAbakanowicz.Najbliższynapisgłosi„Wstań, prawakobietsąwPolsceatakowane”(tłumaczonezAngielskiego).

Znakiwtlemówiąrównieżołamaniuprawczłowiekawobeckobiet, osóbLGBTQIA2S+imniejszościetnicznychwPolsce.FlagaKanady LGBTQIA2S+tęczowadumawisinajednejzpostaci WalkingFigures

Fiveoftheevent’sprotestersstandamongcast-ironsculpturescreated byPolishartistMagdalenaAbakanowicz.Theclosestsignreads„Stand up,Women’srightsareunderattackinPoland.”Signsinthebackgroundalsospeaktohumanrightsviolationsagainstwomen,LGBTQIA2S+ individualsandminoritisedethnicpersonsinPoland.AnLGBTQIA2S+ rainbowprideCanadaflaghangsfromoneofthe WalkingFigures

PięciuzprotestującychstoipośródżeliwnychrzeźbstworzonychprzezpolskąartystkęMagdalenęAbakanowicz. Najbliższynapisgłosi„Wstań,prawa kobietsąwPolsceatakowane”(tłumaczonezAngielskiego).Znakiwtle mówiąrównieżołamaniuprawczłowiekawobeckobiet,osóbLGBTQIA2S+ imniejszościetnicznychwPolsce.FlagaKanadyLGBTQIA2S+tęczowaduma wisinajednejzpostaci WalkingFigures

OneofMagdalenaAbakanowicz’s WalkingFigures areshown.Itisoneofthe 9fttallcast-ironheadlessfiguresthat arearrangedasanensemblethat“addressesthetransformationandlossof theindividualwithinagroupasareferencetothehumanconditionandthe shapingofourworldthroughouthistory”(CanadaLine).ALGBTrainbow CanadaFlaghangsfromthesculpture.

PokazanojednązpostacikroczącychMagdalenyAbakanowicz.Jest tojednazwysokichna9stópżeliwnychpostacibezgłowy,któresą ułożonejakozespół,który„odnosisiędotransformacjiiutratyjednostki wgrupiejakoodniesieniadoludzkiejkondycjiikształtowanianaszego światanaprzestrzenihistorii”(KanadaLinia).Narzeźbiewisitęczowa flagaKanadyLGBT.

wtoronto

ZdjęciezostałozrobionepodKonsulatemGeneralnymPolski wToronto.

ProtestowaliśmypodKonsulatem,żebyokazaćNasząsolidarność zprotestującymiwPolsceinaświecie.Walczymyoprawakobiet,mniejszościetnicznychatakżeoprawamniejszościosóbLGBTQ2+A

NazdjęciuEwaHenry-Dawson,TedDawson,JakubZąbek

silna?

Silna?Odośmiulatmamwątpliwości.Odtrzechlatnieczujesięsilna, tylkocorazsłabszaipogubiona.

CośtąpnęłotegodniakiedynaplacuPowstańcówWarszawyzobaczyłamjaktraktujesięPowstanieKobiet.Grupamłodychbarczystych facetówwyciągnełazprotestującegotłumuosobę.Przestraszeniświadkowietegonapadukrzyczeli„Policja!Gdziejestpolicja?!”Jedenznapastników,wdwurzędowejkurtcezdużymiguzikami,odwróciłsięnachwilę tyłem.Wmgnieniuoka,zanimktokolwiekzdążyłzauważyćcosiędzieje, wyjąłirozłożyłpałkęteleskopowąizacząłniąokładaćbezbronnychludziwokółsiebie.

Szokuniedasięzapomnieć.Następnegodniachodziłamzgłową wemgle,kompletnieprzybita.Przeszłomitrochędopierokiedywymyśliłamjakigdziegłośnopowiem„NIE!!!TojestZŁO”.Jeślitakichsłówsię niewypowie,onepotrafiąudusić,odebraćoddechkłębiącsięwśrodku. Ciężarzłatrzebazsiebiezdejmować.Inaczejprzygniatadoziemi,czasem nalata,azdarzasię,żenacałeżycie.Czysłowaprzeznikogoniezauważone,czująsięprawdziwiewypowiedziane?

Jakiciężar?Chwileczkę,przecieżnicmisięniestało.Jaktojestmożliwe,żemojeciałopoczułowpełnidramatwołaniaopomocdokładniewtę stronę,zktórejprzychodząciosy.Kiedychowaszgłowę,żebysięochronić, trudnozauważyćcosiętaknaprawdędzieje.Ktojestkim.Niemafilmu kręconegozboku,żebysobiepotemtowszystkoobejrzećjeszczeraz zwracającuwagęnaszczegóły.Reagujesztymcojestwśrodku,wgłowie, wciele.Dostępnezzamkniętymioczyma,spoconymidłońmiizbijącym szybkosercem.Dlategokiedyjestjużpowszystkim,trzebasiępołożyć patrzącwniebo.Iczującpodplecamicałąziemię,anadsobąchmurylub gwiazdy,zadaćsobiepytanie:Czytocomamwśrodkumnieochroni?

Takieniewinnepytaniemożewciągnąćwwir,zktóregoledwodaje sięwyrwać.Zwiremmyśli,uczuć,zachowańwalczyłamwielerazy,miesiącami.Tyteż?Uciekającprzedtymwirem,wpadałamwinne.Amoże uciekającprzedtymnajgorszymwirem,rzucałamsięwtakie,które wyglądałymniejgroźnie?Zaczęłamsięzastanawiaćnadtymczyprzypadkiemniemogęstaćzbokuiprzyglądającsięuważnie,wskupieniu wybraćścieżkę,apotemostrożnymikrokaminiąpodążać.Ciepłamyśl. Czyjawogólemamzesobąkompas,kotwicę?Czyrysujęsobiemapę isłuchamopowieściinnychżeglarek,którepływałynatychsamych wodach?Czypróbujęominąćrafytrzymająckciuki,zamykającoczy,ibez żadnegokursużeglarstwa?Ktośpowinienbyłotympomyślećplanując dekadęmojejobowiązkowejedukacji?Napewno.Azczymjaplanuję wysłaćmojedziecinapodróżdookołaświata?

Pałkarzteleskopowytonie byłkibol,nacjonalista,chuligan,tylkoagresorzatrudniony przezpolskiesłużbyidziałającynaczyjeśpolecenie.Decyzjęowyposażeniuwpałkę ktośpodjął.Tępałkęktośkupiłiwydałczłowiekowi,który wedługprasymiałjużwcześniejproblemyzprawemima wyrokwzawieszeniu.Uderzyłdwieosoby,jednąznich wgłowę.Jegodaneprzekazał doprokuraturyposeł,którego widzęczęstonaprotestach

kiedypotrzebnajestreakcja.Pomoc.Cobędziedalej?Prokuraturajest bardzozajętainnymisprawami.Strategia„porozmawiamypóźniej”.

DlaczegooglądamprotestywPolscesiedzącwSzwecji?Niewiem. Aleniemogęoderwaćoczu.Słuchamdziewczyn,któremówiądomegafonów.Podobnehistoriesłyszałamwcześniej.Każdajestunikalna, uderzajakfala–trzebausiąśćbyjejwysłuchać.Azdrugiejstronysątak podobne.Zawszesłyszałamjewypowiadanecichymgłosemwwąskim babskimgronie.Ateraznagledziewczynybiorąmegafony.Magnetyczny widok.Zawszelubiłambabskiespotkania.

„Jestemtutajrównieżdlawas.Mówięterazdopolicjantek,którestoją tutaj.Tomożespotkaćkażdąznas.Każdą.Aborcjimożepotrzebować każdaznas.Jamiałamszesnaścielatkiedypogwałcierobiłamtestciążowywpublicznejtoalecie”–dziewczyna,którawypowiadatesłowama rękęnatemblaku.Wróciłaistoiprzedpolicją,którakilkatygodnitemu wykręciłajejrękętakmocno,żezostałazłamana.Sąnagrania,naktórych słychaćtenkrzykbólu.Policjanieudzieliłajejpotempomocymedycznej trzymającpłaczącązbólunastolatkęwsamochodzie.Przyprowadzono dotegosamegosamochodumłodegoczłowieka,którybyłrazemznią naproteście.Jegorelacjiztegozdarzenia,opowiedzianejnastępnego dniałamiącymsięgłosem,możnaposłuchać.Polskiepaństwobijeludzi?

Nadalniemogęwtouwierzyć.Potemkupujenamczekoladki,kwiaty, 500+.ApotemwyciągaOrdoIurisizaczynasięjazdabeztrzymanki, anapolicjęniemacodzwonić,botokumple.

Krzyki,łomot.Słychaćzzaściany.Łezniewidać.Aletemblaktak.

Trzęsącysięgłoswkolejnychdniachteż.Corobić?Niemainstrukcji obsługi.Amożetylkomisięwydajeinicsięniestało...?Przesadzam?

Czymogęniezrobićnicipozostaćtymsamymczłowiekiem?

Janiebyłamsilna.Niebyłamwdobrympunkcieżycia.Niemiałam nadmiaruenergii,aniczasu.Kiedynagleześrodkaodezwałasięsłowiańskawojowniczka.Onawstaje,ponieważsłyszywojowniczkiwokółsiebie. Rozumieichwezwanie.Prostujesię,przyodziewa,malujewojennebarwy izaczęłajużwykonywaćswójtaniec.Zamykamoczyiczuję,żejatoona, aonatoja.Mamwśrodkuwszystkocojestmipotrzebne.Inauczęsię tegoużywać,chociażnarazieciąglejeszczeczujęstrach.Amożebezwład. Niewiemcodoczego.Natymwłaśniepolegataniec.Strachprzenika sięzodwagąiwyostrzajejwzrok,nadajeprecyzjiruchom,niezłomności postanowieniom.Jajeszczesiedzę.Zamknęłamoczyistaramsięwyczuć wcielewjakisposóbpokonaćbezwładiwstać.Chwilamiogarniamnieten zwykłystrach,paraliżujący.Niewiemjeszczecosięstanie.Aleczujęjuż, żeniemaodwrotu.Toniestrajkpotrzebujemnie.Tojapotrzebujęstrajku. Czyktóraśzwasteżnieczujesięsilna?Niechcemówić„feministka”, bowie,żewzbroi,którajestpotrzebnadotejrozmowysądziury,których niebyłokiedynaprawić.Niechcewpaśćwtenwir,gdziesłowastająsię bronią,trzebarobićuniki,odpieraćnapórciosówzkażdejstrony?Poradzićsobiezpotokiemsłów,częstowywrzeszczanychzoczymapełnymi

nienawiści,wktórechciałobysięspojrzećipowiedzieć„Babciu,jakiej zrobićciherbatki?”albo„Słuchaj,jaktysięwłaściwieczujesz?Tomusi byćbardzotrudne,żetwojadziewczynapostanowiłapojechaćdoinnego miastanastudia?”Takiemamodruchy.Wszyscychcemytylkoczućsię ważni,zauważeni,docenieni.

Alemożedziśtojaniemamsiłyrobićinnymherbatkiipytaćjaksię czują?!Amożektóryśzwasbyzrobił!MaciewsobieodwagęMagellana? Wypłyniecienanieznanewody?

DanutaZaremba

Trzylatatemumiałamnapisanelśniącebioiwiedziałamdokładniekimjestem:ambitnąbioinformatyczkąibiolożkąewolucyjną.Dzisiajmamnadzieję,żeaktywizmpomoże miwykarczowaćwposzukiwaniuścieżkidzikąpuszczę,wktórejsięobudziłamjakomatka.Ioblaćciepłemlodowatąkonstatację,żepotrafięstaćsięniewidzialna.Wystarczy użyćodrobinymagii:rozmowyczegopotrzebujesz,alboowspółpracownikuobmacującymnaimpreziewpracy.NiejestemSzwedkąizastanawiamsięcotoznaczybyćPolką. Jestemmamąiszukamcotoznaczybyćnaukowcem.Amożnabyćpoprostuczłowiekiem,którylubiwiedzę,muzykę,edukacjęiksiążki?Wierzęwuniwersalnewartości,które przyciągająludziidlaktórychwartodziałać.