SILNE. Aperiodyk społeczny nr 4/2021 część 3

Redaktorkanaczelna AgnieszkaGralak

Zespółredakcyjny

KatarzynaMądrzycka-Adamczyk AnnaGierczak

Kontaktdoredakcji:silne.aperiodyk@gmail.com

https://www.facebook.com/silne.aperiodyk/ https://instagram.com/silne.aperiodyk

https://issuu.com/silne.aperiodyk

Ilustracjanaokładce

ZuzannaKorońska

Projektgraficzny,składDTP AgnieszkaGralak

Łódź2021

ISSN2719-3179

e-ISSN2719-3195

Wydawnictwo:

StowarzyszeniaŁódzkieDziewuchyDziewuchom ul.Ziemowita6/20

92-413Łódź

Druk:JKBPrint

spistreści

widzęsłyszęmówię

KasiaPiątek– zbrojneramiępatriarchatu....5

EmiliaSzulc– bezmacierzyństwo 11

NataliaDobroń– pasożyt 14

BeataKołodziejczyk– historiapewnejcipki 15

KatarzynaMądrzycka-Adamczyk–szydełkowakcji....17

KlaudiaWojciechowska–czyto jeszczeseks [...]....19

AnitaDeskiewicz– kompaniasióstr....22

EmiliaSzulc– odpierdolciesię odofiarprzemocy 23

Eśka– odruchwarunkowy 25

PaulinaRzymanek– spacerpomieście....27

MonikaBistuła–[beztytułu]....30

HonorataKostro– systemowakrowa 32

IwonaHerbuś– porozmawiajmy oprawachkobiet 35

MaciejDrabiński– wprowadzenie doanarchafeminizmu 38

KrystynaBezubik– współczesnasexmisja 55

PiotrSieńko– żadnahania 57

KamilaKlepacka– wkurwionamacicabo....59

AniaChomiak– feminizmwodcieniuróżu 61

DorotaNietoperz– przemówienie 65

AniaChomiak– pruszkowskasiłamam [...]....68

MartaTygrysPokorska-Jurek– gdyprosi orękę,dajnogę 69

Eśka– typymężczyznnaproteście 72

straciłamgłowę

ZuzannaKorońska– wracającdoSIEBIE [...]....73

ZuzannaKorońska– granicefeminizmu 75

ZuzannaKorońska– trudnasztuka....77

ZuzannaKorońska– kiedysilna czujesięsłabsza 79

opowiadania

DorotaNietoperz– zofia 80

KlaudiaWojciechowska– strajkującamacica....84

komiks

EdytaBystroń– aleksandrajestsilna....88

recenzje

IzaDesperak– Gwałtpolski....97

IzaDesperak– Niewidzialnekobiety 98

DorotaNietoperz– Miejscenamiotle 100

DorotaNietoperz– Małaksiążkaohomofobii 102

ilustracje

MonikaPasierbska–strony: 7,22,33,34,60,67

ZuzannaKorońska–strony: 8,12,20,25,36,48,51,58,63,74,76,78,79,82

BeataKołodziejczyk–strony: 16,21

KatarzynaMądrzycka-Adamczyk–strony: 17,18

NataliaKonca–strony: 57,83,84,103

KasandraRysuje

(https://kasandrarysuje.pl)–strony: 64,87

MBogdanis–strona: 66

JustynaKudas–strona: 68

MartaTygrysPokorska-Jurek–strona: 70

strajkującamacica

Wszystkochybazaczęłosię5lattemu.Wtedypojawiłsięprojekt finansowejaborcjidlamężczyzn.Panowieuznali,żeniepowinnibyć zmuszanidołożenianadzieci,którychzniezmąconąpewnościąniechcą. Jakkobietysobiepostanawiająrodzić,tojesttowyłącznieichsprawa.Facetówniktozdanieniepyta.Apowinien.Dlategotakafinansowaaborcja imsięprawnienależy.Skoroniemogąwymócnakobiecieusunięcia ciąży,topowinnimóctęciążęwrazzfinansowymikonsekwencjami usunąćzeswojegożycia.

Itakteżsięstało.Wprowadzonoprawo,któreimnatopozwalało. Moglizrzecsięojcostwawrazzfinansowymimożliwościami.Najpierw uznano,żepowinnitozrobićdokońcapierwszegotrymestruciąży. Alezarazpodniosłysięgłosyoburzeniamężczyzn,żejesttorażącaniesprawiedliwość.Iwogólenieobchodziichto,żekobietydecyzjęoaborcji musząpodjąćteżwtymczasie.Oniżądaliprawadopodjęciatejdecyzji ażdomomentunarodzin.Boprzecieżkobietynapewnobędąukrywały ciąże,niektóremająpóźnowidocznybrzuch,więctakimężczyznanie możebyćskazanynato,żeniebędziewiedziałwodpowiednimterminieiniezdążyzałatwićwszystkiegoprawnie.Panowiedecydowalisię naojcostwo,alepotemwieluprzestawałomiećochotęnadzieckojuż

ponarodzinach.Bochcielibobasa,aletakiegoładnego,jakwreklamie pieluchjednorazowych.Alepotemokazywałosię,żektośtepieluchy musizmieniać,aonizcałąpewnościątegoniechcielirobić.Agdyrobiła tokobieta,tosmródbyłstraszny.Iwsumiemożnabyłotojakośpokonać, naprzykładwychodzićnaczasprzewijaniaczykarmienia.Alenajgorsze byłytekrzykinocne,gdydzieckodomagałosięchybauwagi.Karmienia, przewijania,trudnostwierdzić,bonieinformowałokonkretnie,tylko przeraźliwiedarłojapęniczymsyrenastrażackaichybatooczywiste, żeniktwtakichwarunkachniechciałbyżyć.Dlategomężczyźnirezygnowalizojcostwaichcielimiećmożliwośćdokonaniajednoczesnej aborcjifinansowej.Skoroniesąjużojcami,tochybaniepowinnibyć zmuszaniutrzymywaćtocudzedziecko?

Granicedopuszczalnejaborcjifinansowejprzesuwano.Najpierw do1rokużycia.Późniejuznano,żetakagranicaostatecznadlamężczyzny,żebyprzekonaćsię,żechcebyćojcemlubnie,będziemoment pójściadzieckadoszkoły.

Obecnieprzepisydopuszczałyaborcjęfinansowądo18rokużycia. Iniedlatego,żejeślimężczyznadotegoczasuniepodejmiedecyzji,toma jeszczejakieśobowiązkiwobecdziecka,tylkoukończenie18latzwalniało ojcazwszelkiejodpowiedzialnościiuniemożliwiałowysuwanieroszczeń wobecniegoprzezdziecko.

Obecniewieluojcówdokonywałofinansowejaborcji,gdydzieckomiało kilkanaścielat,boniedawaliradyzutrzymaniemtegopyskującego darmozjada.Ażedziecirodziłosięsporo,toproblembyłbardzoszeroki…

––Ktoostatniwkolejcedoginekologa?

Annęztychrozmyślańwyrwałgłoskobietywzaawansowanejciąży.

––Ja–odpowiedziałajakaśstarszakobietasiedzącawkącie.

––Tojabędązapanią–powiedziałaciężarna.

Annajużchciałapowiedzieć,żeprzecieżkobietywciążybezkolejki,żejąprzepuści,żeniemaproblemu.Alewtedyprzypomniałasobie, żetenprzywilejzostałusuniętyiterazciężarnewszędzieczekały,jak wszyscyinni.Ciążaniechoroba,specjalnetraktowaniesięnienależy.

Patrzyłaprzezchwilęnatenwielkibrzuch.Balonwypełniony…Nowłaśnie–nadziejączyrozpaczą?Jaktowłaściwiejest?Ścisnęłakurczowo wynikiswoichbadań.Możesamanigdysięniedowie,alewsumiechyba niebyłatakdokońcaciekawawobecnychwarunkach.

Bopotychprzepisachsprzed5lat,czyjakiś4latatemuzaczęłosię grzebaniewprawieaborcyjnym.Najpierwtakniewinneprzyjrzanosię, czyabynapewnosłusznajestmożliwośćaborcjidokońcapierwszego trymestruwywalczonaprzezkobietypolatachczegośconazywano kompromisem,alejużniktniepamiętałdokładniemiędzykimakimbył zawarty.Byłojednaktakieprzeczucie,graniczącezpewnością,żenikt kobietozdanieniepytał.Ajużnapewnoniepytanoichpóźniejprzy kolejnychpoprawkachdopierwotnego„kompromisu”,którepokolei utrudniałyjeszczewogólejakiegokolwiekpróby.

Apotemznowuwszystkozaczęłosięzmieniaćiposzłoznacznie szybciejniżpoprzednio.Najpierwodebranokobietommożliwośćsamodecydowaniaiwprowadzonoobostrzeniadotyczącetego,żedecyzję podejmowanądokońca3trymestrumusizaakceptowaćmężczyzna, któryjestojcem.Iniemożnabyłopowiedzieć,żeojciecnieznany.Wtedy jużzupełnieniebyłoszansynażadnedyskusjeoaborcji,bokobietyźle sięprowadzącemiałyobowiązekdonosićowoctakiegozachowania,żeby przezciąże,poródiwychowywaniedzieckadoznaćodkupienia.

Aojcowiezwolnienizodpowiedzialnościfinansowejniebardzoprzejmowalisięsytuacją.Oczywiściebyływyjątki,aletotylkopotwierdzało regułę.Imnajłatwiejbyłostwierdzić:„Niechsięurodzi,apotemsięzobaczy”.Przypierwszychproblemachsięniezobaczyło.Obecnościojca. Potemjużwogólewpisanotakieobostrzeniawustawieitylewymagań, żemałoktórakobietasiękwalifikowała,alekarzebalisiępodejmować jakiekolwiekinterwencje,bokaryzatogrożącebyłydotkliwe.Przeprowadzenienielegalnejaborcjito10latpozbawieniawolnościiutrata możliwościwykonywaniazawodudożywotnio.

Adozwolonąaborcjąbyłataka,którakwalifikowałasięprzezszeregwskazańibyłapotwierdzonaprzez3konsyliaprofesorskie.Oczywiściewniosekoniąmusiałskładaćjużtylkoojciecdziecka.Kobieta nibyniebyłaubezwłasnowolniona,alezarządzaniejejmacicąprzestało należećdoniej.

WkońcunadeszłaporaAnnynawizytęwgabinecie. Jejginekolożkabyłajednąznielicznychkobietwtymzawodzie.Usuwano je,żeby„wimięfałszywiepojmowanejsolidarnościjajnikówniepodejmowałydziałańniepożądanychspołecznie”.

––PaniAniu,proszęusiąść.Proszępokazaćteostatniewyniki.

Nowłaśnie.Badania,wyniki,analizy,obserwacje.Annajakiśczas temuzaczęłamiesiączkowaćco2tygodnie.Regularnie.Pierwsze2-3 okresyjejniewystraszyły,aletrwałotokilkamiesięcyiwtymczasie przeraziłasiękonkretnieizaczęłabadaniawszystkiego.Inicniewykazywałozmian.Jakbyzorganizmemwszystkobyłowporządku,tylko… nowłaśnie,tylkopróbowałjaknajszybciejpozbyćsięjajeczek,bowtym krajuzachodzeniewciążetoryzykownysport.Ichociażniespieszyłojej siędomacierzyństwa,tojakośteżgoniewykluczała.Aorganizmnagle pokazał,żeonsamdecyduje,coijak.Pokilkumiesiącachwzmożonej aktywnościwszystkoustało.Dosłownie.Od3miesięcyAnnaniemiała okresuwcale.Koniec.

Najpierwpomyślała,żetojakaśprzedwczesnamenopauza,alewszystkoinnedziałałouniejdobrze.

––PaniAniujanaprawdętunicniewidzę–lekarkabezradnierozłożyłaręce–Ztychbadańteżnicniewynika.Toniejestmenopauza. Hormonywnormie.Wszystkownormie.Nopozaokresem.Może tochwilowe.Możetostres.Takierzeczysięzdarzają.

––Znapanikogoś,komusięzdarzyły?

––Takjakupanitonie.Aleproszębyćdobrejmyśli.Będziemytonabieżącomonitorować.

Ityle.

Annawyszłazgabinetuiidąculicąrozmyślała.Możetoniejestnajgorszerozwiązanie.Wkraju,wktórymkobietaniemaprawadowłasnejmacicy,jajników.Gdziekażdygłośniejkrzyczącypolitykwielepiej,kiedypowinnazajśćwciąże,akiedynie,copowinnazrobićijak postępowaćzeswoimciałem.

Wtymkrajukobietanieczujemocysprawczej,niejestpaniąswojego ciała.Askoroonaniemożedecydowaćoswojejrozrodczości,tomoże lepiej,zerobitozaniąmacica.Cośześrodka,czegotowszystkodotyczy, narządnajbardziejzaangażowany.Lepiejtakniżjakiśpolityk. Widocznienietykokobietymogąstrajkować.Widoczniemacicateżmoże.

KlaudiaWojciechowska

dziennikarka,feministka,aktywistka

MajaStaśko,PatrycjaWieczorkiewicz, Gwałtpolski,WydawnictwoKrytykiPolitycznej,Warszawa2020

Bałamsiętejksiążki.

Książek,którychgłównymijedynymtematemjestgwałtdoniedawnaniebyło.TabuprzełamałaZofiaNawrockaw2013roku,jednakjej książka Gwałt:głoskobietwobecspołecznegotabu,choćświetnie,literacko napisana,byłaprzedewszystkimpracąnaukową.

Zresztątematgwałturaczejodstraszaniżzachęcadoczytania, żewolimytrzymaćsięodniegozdaleka.Gwałttocoś,coprzydarzasię innymkobietom,imdalejbędziemysięodniegotrzymaćzdaleka,tym lepiejdlanas.Ajeślimamyzasobądoświadczenieprzemocyseksualnej –tymbardziejniechcemydoniegowracać.

Bałamsięwięctejksiążki.Bałamsiętematugwałtu.Bałamsięopowieścizpierwszejręki.Bałamsiędramatukażdejzrozmówczyń.Bałam się,żeniebędępotemmogłaspać,awkażdymmężczyźniebędęwidzieć potencjalnegogwałciciela.Bałamsię,żepowrócąhistorie,któreopowiadały miróżnekobiety,iwspomnieniasytuacji,wktórychsięsamaznajdowałam.

Wiedziałam,żetrzebająbędziejednakprzeczytać,kupiłamtrochę przypadkiem,odkrywszyczynnąksięgarnięwopustoszałymcentrum handlowym,odłożyłamnastolewkuchni,wrazparomainnymi,iwreszcienastąpiłtenmoment,wktórymusiadłam,wzięłamjądorękiizaczęłamczytać.Noiokazałosię,żemimotegocałegociężaru,któregosię obawiałam,książkęnietylkodasięczytać,alejesttolekturaabsorbująca, jakrazsięzacznie,trzebaczytaćażdojdziesiędoostatniejstrony.Ażmi sięnawetzrobiłowstyd,żeczytam,jakbytobyławciągającapowieść. Zapewnezadziałałoprzełamanietabu,aleprzedewszystkimodrzucenie schematu,wktórymogwałcieiosobach,któregodoświadczyłymówisię zwyższościąperspektywytych,któresąponadto,boichtobezpośrednio niedotyczy,lub,cogorsza,zperspektywygwałciciela.MajaStaśkoiPatrycjaWieczorkiewiczzdecydowałyświadomieoddaćgłososobom,które padłyofiarągwałtów,itoonemówiąoswoim doświadczeniuwłasnymgłosem.Osobom,bo obokopowieściMarty,JuliiczyMałgorzatyiinnychmamyteżhistorięDawida.Każdaztych historiijestinna,boopowiadająjeróżneosobynaswójwłasnysposób,aichdoświadczenia równieżsąbardzoodmienne.Niemożnaztych opowieściułożyćjednegowzorcagwałtuczy gwałciciela,alenietoprzecieżchodziło,tylko ożycietych,któreprzeżyłygwałtlubgwałty.

Przynajmniejdwiebohaterkizrezygnowałyzanonimowości.Jednąznichznamiwiedziałam,żejejopowieśćznajdujesięwksiążce.DrugąpoznałamprzezFacebooka,jejtwarz

jestnaokładce.Stoitamobokodwróconychtyłemosób,więcejzdjęć bohaterekznajdujesięwksiążce.

Autorkiopowieściniezrzucająswegociężarunaczytelniczki,nie bójciesię,dasiępotemnawetzasnąć.NochybażeopowieściteprzypominająwamWaszewłasnedoświadczenia,którychdotądnieklasyfikowałyściejakogwałtczyprzemocseksualną.Dużogorszewdoświadczeniachdzielącychsięswymihistoriamijest,cosiędziejepo. Mimowielokrotnegoczytaniatychsamychakapitówniedasiępoprostu uwierzyć,żezgwałconymkobietomniktniewierzy,mimoewidentnych dowodów,kobietysąsamekaraneprzezsądy:zazniesławieniegwałciciela,zarzekomenieścisłościwzeznaniach,żeichopowieścisąignorowane idezawuowane.Więcprzynajmniejwtejksiążceniesą.

Decyzja,byopowiedziećogwałcie,publicznie,toaktodwagikażdej zosób,którejhistorięczytamy.ZebranietychhistoriiprzezMajęStaśko iPatrycjęWieczorkiewicztodecyzja,którejdalekosiężnymskutkiem możebyćprzełamanietabu,obaleniestereotypów,konieckłamstw iprzemilczeńtowarzyszącychtematycegwałtu,służącychusprawiedliwianiuczywręczuniewinnianiugwałcicieli.

IzaDesperak

CarolineCriadoPerez, Niewidzialnekobiety.Jakdanetworzą

„Męski,jeśliniezaznaczonoinaczej”

Zastanawiałyściesiękiedyś,dlaczegowkomunikatachoodśnieżaniu mowajestodrogach,anieochodnikach?Icobybyło,gdybywpierwszejkolejnościodśnieżanotrasy,którymipiesizmierzajądoprzystankówkomunikacji publicznej,rodzicepchająwózkizdziećmiaemerytkipodążająnarynek?

Marzenieściętejgłowy?Niekoniecznie.W2011rokuwsamorząd szwedzkiegomiastaKarlskogaprzyjrzałsięgenderowemuaspektowiodśnieżania,byodkryć, żepriorytetdlaruchliwychtraskomunikacjisamochodowejdyskryminujekobiety.Botooneczęściejporuszająsiępieszo,choćbyłączącobowiązki zawodowezopiekuńczymi,rzadziejzaśkorzystają zsamochodów.JużwcześniejwSzwecjiodkryto, żewczasiegołoledzitopiesiulegająróżnegorodzajukontuzjomczęściejniżzmotoryzowani,awśród pieszychzkoleidominująkobiety,iichuszkodzenia ciałabywająpoważniejsze.Czydziejesiętaktylkowtymkraju,bozimąjesttamwięcejopadów

śniegu?Niezupełnie,totampoprostuzaczętozbieraćdanedotyczące wypadkówkomunikacyjnych,wtymobejmującychupadkiniezwiązane zkolizjami,uwzględniającpłećposzkodowanych–piszeCarolineCriado Perezwjejksiążce Niewidzialnekobiety.Podtytułksiążkibrzmi: Jakdane tworząświatskrojonypodmężczyzn,aodśnieżaniejesttylkojednymzkilkudziesięciuprzykładówpokazujących,jakdotyczącepłcilukiwdanych zbieranychnacałymświecieutrwalajątradycyjnyobrazświata,wktórym to,couchodzizauniwersalneidotycząceludzipoprostu,odnosisiędomężczyzn,„oileniezaznaczonoinaczej”.

Samowyliczenietychprzykładów,bezwchodzeniawszczegóły,zajęłobyobjętośćcałegopisma.Pochodzązróżnychobszarówwsensiegeograficznym,izróżnychobszarówżyciaspołecznego.Ichwspólnącechą jestwykluczeniekobietjakopodmiotówpolitykispołecznej,programów zdrowiapublicznego,transportu,technologii,wtymtechnologiiratującychżycienaskuteklukwdanych,którewciążpomijająkobiety.

Lukiwdanych,gdypaństwowesystemystatystycznepuchnąoddanych,atechnologiabigdatanasnimizalewa?Brakdanychoużytkowniczkachwświecienajnowszychtechnologii?Pomijaniekobietwbadaniach,którychwynikiprzekładająsięnaichżycieizdrowie?Tak,tosię dziejenietylkokrajachrozwijającychsię,aleiwnowoczesnymzachodnimświecie,ijestefektemniebrakuśrodków,aletradycyjnychsposobów myśleniaoświeciezapomocąkategorii„męski,jeśliniezaznaczonoinaczej”.Wrezultacieotrzymujemysmartfonypasującejakulałdomęskiej, alezadużedlakobiecejręki,iaplikacje,takżete,któremająratowaćżycie, zakładające,żeużytkownikmatourządzeniewkieszenispodni.Lubsamochody,wktórychtestomzderzeniowympoddawanesątylkomęskie manekiny.Albopodręcznikimedycynyopisującyjakotypowyprzebieg zawałuwystępującyumężczyzn,opisującychczęściejbólzamostkiem lubwlewejręce.Objawyzgłaszaneprzezdoznającezawałukobiety,jak nudnościczybólbrzucha,stająsięwtensposóbatypowe,awięczmniejszymprawdopodobieństwemzostanąrozpoznanejakoobjawzawału, gdysięznimizgłosiciedoszpitalaalboopowiecieonichoperatorcepogotowiaratunkowego.Noiwieciepewnie,żetestyklinicznelekówwciąż prowadzonesągłownienamężczyznach,ate,wktórychbiorąudział kobiety,nieuwzględniająfazyichcyklumiesiączkowego.Iżewtestach nazwierzętach,którewciążsąprowadzone,biorąudziałosobnikimęskie?

Brakujenietylkodanychodnoszącychsiędokobiet,alesamychkobiet, zwłaszczatam,gdziepodejmowanesądecyzje.Okazujesię,żepokataklizmachiklęskachżywiołowychzaodbudowęodpowiadajązespołyzdominowaneprzezmężczyzn,którymzdarzasięzaprojektowaćdomybez kuchni.Żewśrodkachdlauchodźców,którebywająkobietami,uciekającymiprzezróżnymiformamiprzemocy,strażnicybywająmężczyznami, coniechroniuchodźczyńprzezprzemocąseksualnąigwałtami,bonikomunieprzyszłodogłowybyzatrudnićwtejrolikobiety.Żewchodzącymnamęskieterytoriakobietomzarzucasię„agresywność”,choćtota

cechajestwymaganajestwniektórychzawodachiwpolityce,aletylko gdychodziomężczyzn.Wzrostobecnościkobietwpolityce,przynajmniejwniektórychzbadanychkrajów,oznaczazwiększenienakładów naoświatę,azanasząwiedzęokobietachirolipłciwspołeczeństwie bezpośrednioodpowiadaudziałkobietwśródbadaczyczybiografów.

Itakdalejmożnabywymieniać,alenaszczęściesąteżinneprzykłady, jaktenzeszwedzkiegomiasta,gdziezmienionopriorytetodśnieżania, albozprzesłuchańdonowojorskiejfilharmonii.Powprowadzeniuparawanuoddzielającegokandydatkiikandydatówodkomisji,ilośćzakwalifikowanychkobietwyraźniewzrosła,zasada„ślepych”przesłuchań podobniejak„ślepych”recenzjiwczasopismachnaukowychpozwoliła zneutralizowaćrolęstereotypówpłciiuprzedzeńwprocesieocenyaplikującychopracęwfilharmoniilubpublikacjęswegoartykułu.Alenapoczątkutakichdziałańzawszesądane,ilustrującenierównetraktowanie zewzględunapłeć,następniepotrzebnajestwolazmianyidopieropotemwdrożonyzostajejejprojekt.Wcalenietakietotrudne,prawda?

Opowieśćorównościowychinnowacjachsnutajestzapomocąrównościowegojęzyka,cojestzasługątłumaczeniaautorstwaAnnySak.Nic dziwnego,skorowksiążcemowajestotymjakbardzonierównościowy językwpływanastereotypowemyślenie,isporojestrefleksjiorodzaju wróżnychjęzykach.Opróczkonsekwentnegostosowaniaformżeńskich tamgdziemowaokobietachiniekiedyżeńskichobokmęskichtamgdzie mowaoogóleludzkościtłumaczkaproponujewłasnyoryginalnywkład dotłumaczeniaterminów,którerzadkopojawiająsięwpolszczyźnie,bo samaproblematykaksiążkiCriadoPerezjestnowatorska.

IzaDesperak

JuliaDonaldson,AlexScheffler, Miejscenamiotle,WydawnictwoTekturka,Lublin2020

Czarownicarazemzeswoimkotemwyruszanawycieczkę,namiotleoczywiście. Pogodasprzyja,aleniedokońca,bochociaż czarownicauwielbiawichury,tojednaksilnywiatrcochwilęzwiewajejkolejneprzedmioty.Czarownicadziękitemujednakspotykaróżnestworzenia,którewyruszają zniąwpodróż.Costaniesię,gdyobciążenie miotłybędziezbytduże,asamabohaterka spotkanaswojejdrodzeagresywnegosmoka?Zobaczcieprzeczytajciesamiisame!

Miejscenamiotle torymowanabajkaosympatycznejczarownicy, przygarniającejkolejnezwierzęta.Tak,tak,niewszystkieczarownice wbajkachsązłeiprzerażające.Wartowtymmiejscuopowiedziećco niecoomicieczarownicy.Czarownicami/wiedźmaminazywanebyły kobietymądre,mającewiedzę,częstooziołach,sposobachleczenia, ocieleikobiecejsferzeseksualnej,wyzwolone,wykluczonepozanawias społeczności,ajednocześniete,doktórychnajpierwszłosiępopomoc iwsparcie.ZaczasówŚwiętejInkwizycjizaczętozauważaćzagrożenie zichstronydlamożnychKościołaKatolickiego.Ztegopowoduwiele znich,atakżewielezwykłychkobietspłonęłonastosach,asammitkobietyznającejsięna„czarach”,czyliposiadającejwiedzęniezrozumiałą dlawiększościspołeczeństwa,stałsięuosobieniemzła,niebezpieczeństwa,czegoś,czegowartounikać.

Wróćmyjednakdoksiążki.Bajkaopartajestoproste,„częstochowskie”rymy,dziękiczemudzieciomłatwobędziezapamiętaćjejtreśćbądź fragmenty,słownictwoużytewtreścijestznanedzieciomzcodziennego użytku,awięczrozumiałe,ilustracjesąmiłedlaoka,wcalenieprzerażające(ciekawostka:dopierowidzącsmokaskojarzyłam,żeskądśznamten stylobrazków,oczywiście–osobamiautorskimiksiążkisątesameosoby, którestworzyłyopowieśćoGruffalo).Tyleodstronytechnicznej.Bajka Miejscenamiotle skupiasięnietylkonaprzekazieomiłej,pozytywnej postaciczarownicy.Wartopomagaćinnym,nawetjeśliwydajesię,żenie mająoniwzamiannicdozaoferowania,takjakczarownicazabierałaze sobąznalezionezwierzęta.Zdarzasięprzeliczyćsiłynazamiary,można miećztegopowoduproblemy,alezpomocąinnych(iodrobinymagii) wszystkodasięwyprostowaćiosiągnąćjeszczelepszyefektniżnapoczątkuzamierzony:miotłazłamanazprzeciążenia,spotkanieczarownicyzesmokiem,pomoczwierząt,iwyczarowanienowej,dużolepszej miotły.Czasamigdyzwykłesposobyniesąwstaniepomócwwyjściu ztarapatów,wartoużyćwyobraźniilekkiegopodstępu:to,wjakisposóbzwierzętauratowałyczarownicęzrąksmoka.Wartozauważyćtu równieżwartośćwspólnegodziałaniaifakt,żenawetnajsilniejszajednostkaniewygrazezgranągrupą(jesttodobryargumentwprzypadku szkolnegoagresoraiwspólnegoprzeciwstawieniasięmuorazwsytuacji zapoznawaniadzieciztematemdyktaturyispołecznegosprzeciwu,tak bardzodziśnaczasiewzwiązkuzeStrajkiemKobiet).

Czypolecam Miejscenamiotle?Ależoczywiście,zewszystkichopisanychpowyżejpowodów.Nochyba,żelubiciestraszyćswojedzieci czarownicami(UWAGA:TOPRZEMOCPSYCHICZNA),towtedynie, boWamsiędzieciszybkoczarownicbaćprzestaną.Aleradziłabym przemyślećwtakimprzypadkuwłasnepostępowanieimożeudaćsię naterapię...?

DorotaNietoperz

Prowadziblogahttp://nietoperzczytaioglada.blogspot.com

AnnaLaszuk,Małaksiążkaohomofobii,WydawnictwoCzarna Owca,Warszawa2010

MałaksiążkaohomofobiitoksiążkawydanaprzezwydawnictwoCzarnaOwcapodpatronatemmedialnymFeminoteki,KampaniiPrzeciw Homofobii,LambdyWarszawaimagazynuReplika.Jestdrugązkolei polskąksiążkąwserii Beztabu.

Małaksiążkaohomofobii napisanajestwformierozmowydwójkimłodychludzi,MarikiiAlexa,którzytowyjaśniająmłodszym(atakżezapewne istarszym)czytelnikomiczytelniczkompojęciazwiązanenietylkozhomofobią,alezewszystkimspodznakutęczy.Czegomożnadowiedzieć sięztejniedużejksiążeczki?Otóżmamytuwyjaśnieniewprostyijasny sposóbtakichpojęćjak:płeć,norma,interseksualność,transpłciowość,seksualność,homofobia,różnorodność,seksizm, stereotyp,feminizm.Poznajemy,szczególniewkontekścienormy,różnejejrozumienieodczasówstarożytnejGrecji poczasyobecne.Dowiadujemysięjak wyglądałożycieosóbnieheteronormatywnychnaprzestrzeniwieków,costoi zaprzyczynąhomofobii,jakgłębokokulturowojestonazakorzenionaizjakich powodówtaksięstało,dlaczegokobiece imęskieparyjednopłciowesąinaczej traktowanespołecznie,poznajemyhistorięStonewall.Możemypoznaćidowiedziećsięwięcejotakichosobachjak: Sabina,Sokrates,OscarWilde,Gertruda Stein,SarahBernardt,Colette,Harvey

Milk.Wszystkieteinformacjezostałypodanewnaturalnyiprzystępny sposób.Nakońcuksiążkiznalazłosięmiejscenaczęstozadawanepytania iodpowiedzi,np.jakpytaćoto,codlanasjestinne,czymjest„zmianapłci”, kimjestosobawyłamującasięzkulturowychnormpłciowych.Ostatnie kartkizajmująpolecanestronyinternetowe,organizacjewspierającespołecznośćLGBT,rekomendowaneksiążkiifilmy.

Niewiemodczegozacząć,plusówczyminusówksiążki:tychdrugich jestwsumieniewiele,zatosątobłędypodkątemmerytorycznym:używanieprzestarzałychjużokreśleńtakichjak„zmianapłci”,„transseksualista”,pominięciezupełnieosóbniebinarnych,nacowartozwrócićuwagępodczasczytania.Plusy?Pozabłędami,októrychprzedmomentem wspomniałam,więcejnieścisłościmerytorycznychniema,zatomamy dużądawkęwiedzypodanejwprzyjemneji„zjadliwej”dlalaikaformie. Małaksiążkaohomofobii niejestwgruncierzeczypopkulturowąencyklopediątematówLGBT+gdziekażdytematomówionyjestosobno,

zatowszystkieinformacjepodanesąwformieopowiadańpodczasrozmowydwójkiosóbnarratorujących,trudniejszeiwiększedawkiwiedzy przerywanesąluźnymidialogami,aprzechodzeniedokolejnegotematu następujedziękitemubardzonaturalnie.

Czypolecam?Tak,choćprzyszłominamyśl,żeksiążkapowinna przejśćkorektęmerytoryczną,wcelupoprawieniabłędów.Dlamłodszychczytelnikówiczytelniczekbędzietodobralekturazapoznająca ztęczowymitematami,plasującasięgdzieśpomiędzyŚlimakiemSamem i MamnaimięJazz a OdAdoZoLGBTQIAP,merytoryczna,ajednaknie przytłaczającailościąinformacji,lekkadoczytania.Możeciejąrównież wykorzystaćjakomateriałedukacyjnydlaswoichznajomych,aleidla rodzicówktórzydopierozapoznająsięztematamidotyczącymiWaszej orientacjiitożsamościpłciowej.

DorotaNietoperz

Prowadziblogahttp://nietoperzczytaioglada.blogspot.com

POLECAMYPUBLIKACJE

► PublikacjaWielkiejKoalicjizaRównościąiWyboremostrategiach manipulacjiOrdoIuris Kontrewolucjakulturowo-religijna.CzyPolsce groziprawopodporządkowaneideologiichrześcijańskichfundamentalistów (Warszawa2020)

► Tojestwojna.Kobiety,fundamentaliściinoweśredniowiecze Klementyna Suchanow,WydawnictwoAgora,Warszawa2020

► Gwałtpolski,MajaStaśko,PatrycjaWieczorkiewicz,Wydawnictwo KrytykiPolitycznej,Warszawa2020

► Aborcjajest, KatarzynaWężyk,WydawnictwoAgora,Warszawa2021

StowarzyszenieŁódzkieDziewuchyDziewuchom kontakt:

https://www.facebook.com/lodzkiedziewuchy

https://www.instagram.com/lodzkie_dziewuchy/ https://twitter.com/dziewuchylodz

http://lodzkiedziewuchy.org.pl/

https://www.facebook.com/Gals4GalsLodz

email:lodzkiedziewuchy@gmail.com

Możesznaswesprzećprzekazującdarowiznęnakonto: 28175000120000000038880012

TYTUŁPRZELEWU:darowizna–silne

Dlaprzelewówzagranicznych: PL28175000120000000038880012

SWIFT:RCBWPLPW

WAŻNELINKI

AborcjaBezGranic:TELEFON:+48222922597

https://aborcjabezgranic.pl/

CiociaBasia:stronanaFacebooku:@ciociabasiaberlinciocia.basia@riseup.net

WomenonWeb:https://www.womenonweb.org/

KobietywSieci:https://www.maszwybor.net/

WomenHelpWomen:https://womenhelp.org/

WielkaKoalicjazaRównościąiWyborem:http://www.wielkakoalicja.pl

GrupaPonton: TelefonZaufania+48226359392 wpiątkiwgodz.16:00–20:00. info@ponton.org.pl

JEŚLIDOŚWIADCZASZPRZEMOCY,JEŚLIWIDZISZ,ŻEKTOŚDOŚWIADCZAPRZEMOCY –SKONTAKTUJSIĘZ:

CentrumPrawKobiet

https://cpk.org.pl/pomoc/pierwszy-kontakt/ SiedzibagłównaFundacjiCentrumPrawKobiet

ul.Wilcza60lok.19

00-679Warszawa

tel/faks:(22)622-25-17

e-mail:sekretariat@cpk.org.pl