SILNE. Aperiodyk społeczny nr 3/2020 część 1

CZĘŚĆPIERWSZA 1-44STRONY

Redaktorkanaczelna AgnieszkaGralak

Zespółredakcyjny AnnaGierczak

Kontaktdoredakcji:silne.aperiodyk@gmail.com

https://www.facebook.com/silne.aperiodyk/ https://instagram.com/silne.aperiodyk

Ilustracjanaokładce JoannaMazur

Projektgraficzny,składDTP AgnieszkaGralak

Łódź2020

ISSN2719-3179

e-ISSN2719-3195

Wydawnictwo: StowarzyszeniaŁódzkieDziewuchyDziewuchom ul.Ziemowita6/20

92-413Łódź

Druk:JKBPrint

odredakcji

Cześć!

Ciałopozytywność–szerokorozumiana,wieloaspektowaitakniezmierniepotrzebna,miałabyćjedynym głównymtematemniniejszegonumeru.

Stałosięinaczej–drugimgłównym,zagadnieniem poruszonymprzezautorkistałysięprotestykobiet.

Wdniu22października2020rokutrybunałkonstytucyjnyorzekł,żeaborcjezewzględunaciężkie,nieuleczalne,atakżeśmiertelnewadypłodówsąniezgodne zkonstytucją.Tegodnianaszacodziennośćzmieniła sięnagle,ażyciewieluosóbzmieniłoswójbieg.Niektóreszpitalezaczęłyodmawiaćzabiegujeszczeprzed opublikowaniem„wyroku”.

Wkilkusetmiastach,setkitysięcyoosóbwyszło naulicę.PolskęzalałafalaStrajkuKobiet.Przezkilka pierwszychtygodniprotestyodbywałysięCODZIENNIE –wdużychimałychmiastach,naobszarzecałegokraju.

Pojawiłasięwalka,pojawiłosięniebezpieczeństwo. Przemocwładzy,przemocpolicjiweszływsferydotychczasbezpieczne.Stosowanobezpodstawnelegitymowania,zarzuty,wezwanianakomendy,bicie,aresztowania, przeszukaniamieszkańpołączonezaresztowaniami,represje...Przemocpolicjiwobeckobietwniektórychmiastachstałasięzczasemczymśtakczęstym, żejużprzestałanawetdziwić.

Tak,#tojestwojna

Kaczyńskiuznałżekobietyzagrażająkościołom... więcwezwałśrodowiskaskrajnieprawicowedoobrony kościołówprzedkobietami.Przymiejscachkultuustawialisię„obrońcy”(częstozapraszaniprzezksięży)ubraniwodzieżzsymbolaminacjonalistycznymi.

Obecnasytuacjaujawniłaogromnąsolidarność społeczną:finansowewsparciedlaAborcjiBezGranic, iorganizacjidziałającychnarzeczprawkobiet,pomoc prawnaprobono,naktórąwniektórychmiejscachmożnaliczyćnawet24godzinynadobę.

Wartotutajrównieżwymienićjednązlicznych wspaniałychdziałalnościwspierających–Pogotowie Graficzne,któreudostępniadarmowegrafikiprzeznaczonenp.dowykorzystaniawinternecie,drukowanianaplakatachlubtransparentachużywanych naprotestach.Chcączaprezentowaćtęinicjatywęzamieściłamtrzyilustracjestworzonewramachakcji: #tojestwojnaOgólnopolskiegoStrajkuKobiet

Protestynaulicachtrwajądodziś–jestgrudzień. Sąmniejliczne,zracjizmęczeniainadchodzącejzimy, odbywająsięrzadziej.Alewalkatrwa.

KobietywPolsceiPolkipozagranicamiwwielu krajach,naróżnychkontynentachpowiedziałypolskiej władzy:WYPIERDALAĆ!

AgnieszkaGralak

spistreści

AnnaGierczak–FunduszFeministyczny–realizacja minigrantu 5

widzęsłyszęmówię

AnnaGierczak– pozwólcieminiebyćlaskązmagazynu! 11

MonikaDudzik– podajmirozmiarstanika,apowiemci,jaką jesteśkobietą 12

KasiaPiątek,EmiliaSzulc– ciałowopresji 13

KatarzynaMądrzycka-Adamczyk– szydełkowakcji 17

AleksandraGomułczak– nasycenie 18

PatrycjaOlbryś– krótkahistoriaotym,jakwtydzieńzostałam aktywistką 19

AdriannaKlimaszewska– robimyzmierzch.opowieścizfrontu 21

NikolTomar– dogranicodludzia 21

KlaudiaWojciechowska– tojestwojna 22

Z.T.– jesteśmysilne 23

EmiliaSzulc– celownik 24

KlaudiaWojciechowska– powiemcijakprotestować 25

DorotaNietoperz– przemówienie 26

LidiaHalinaProkopowicz– (prze)pisaniejakoformabuntu –manifest? 28

IwonaHerbuś– zczymkobietyspotykająsięwpolsce 29

MoominaPolkowska– silnekobiety?zamknęłamje wkredensie 31

EmiliaSzulc– wolnawzgodziezesobą 33

MartaTygrysPokorska-Jurek–jakodnaleźćradośćwcierpieniu innych 34

EmiliaSzulc– bez_granicznie 36

M.– confession 36

PaulinaRzymanek– zamknijsię 40

straciłamgłowę

ZuzannaKorońska– skutkiuboczneisześćnaleśników zczekoladą 42

ZuzannaKorońska – naturoterapia 43

poezja 46

DorotaNietoperz– Cipkonotes –recenzja 50

ilustracje

ZuzannaKorońska–strony:12,15,16,18(dółstrony),22,28, 29,38,43,44,45

BeataKołodziejczyk–strony:14,42

KatarzynaMądrzycka-Adamczyk–17,18(górastrony),26

MonikaPasierbska:

strona19:pracapt. Laskadynamitu wstawionaInstagram: @moonanokeiFb:https://www.facebook.com/Moona-Pasierbska-980173185391952/wdniu17.04.2020

strona24,25:pracapt. Jakdziewczyna wstawionanaInstagram:@moonanokeiFb:https://www.facebook.com/ Moona-Pasierbska-980173185391952/wdniu18.05.2020

KasandraRysuje(www.kasandrarysuje.pl)–strony:30,51 MagdaMiszczak–strona:32

JoannaKotas–strona35:pracapt. Wszystkownaszychrękach stworzonawramachakcji #tojestwojnaOSK

IgorKubik–strona:37:pracapt. Gołąbkipokoju2020stworzona wramachakcji #tojestwojnaOSK

AgataNowicka–strona:41:pracastworzonawramachakcji #tojestwojnaOSK

WydruktrzeciegonumeruczasopismazostałsfinansowanyzminigrantuprzyznanegoprzezFunduszFeministyczny

WAŻNELINKI

AborcjaBezGranic:TELEFON:+48222922597

https://aborcjabezgranic.pl/

CiociaBasia:stronanaFacebooku:@ciociabasiaberlin ciocia.basia@riseup.net

CiociaCzesiastronanaFacebooku:@ciociaczesia ciocia_czesia@riseup.net

CiociaWieniastronanaFacebooku:@ciociawienia ciocia-wienia@riseup.net

Tabletka„dzieńpo”dzienpo@riseup.net

WomenonWeb:https://www.womenonweb.org/ KobietywSieci:https://www.maszwybor.net/ WomenHelpWomen:https://womenhelp.org/

WielkaKoalicjazaRównościąiWyborem: http://www.wielkakoalicja.pl

GrupaPonton

TelefonZaufania+48226359392 wpiątkiwgodz.16:00–20:00. info@ponton.org.pl

JEŚLIDOŚWIADCZASZPRZEMOCY, JEŚLIWIDZISZ,ŻEKTOŚDOŚWIADCZAPRZEMOCY –SKONTAKTUJSIĘZ:

CentrumPrawKobiet

https://cpk.org.pl/pomoc/pierwszy-kontakt/ SiedzibagłównaFundacjiCentrumPrawKobiet ul.Wilcza60lok.19

00-679Warszawa

tel/faks:(22)622-25-17

e-mail:sekretariat@cpk.org.pl

CentrumPrawKobietoddziałwGdańsku ul.GdyńskichKosynierów11(domofon2)

80-866Gdańsk

tel.583417915

kom.604-590-117

e-mail:cpk_gdansk@cpk.org.pl

CentrumPrawKobiet–oddziałwŁodzi ul.Piotrkowska115/4

(Ipiętro,wbudynkuwpodwórzu)

90-430Łódź

tel.(42)633-34-11/kom:736-608-493

email:cpk_lodz@cpk.org.pl strona:www.cpk.lodz.pl

CentrumPrawKobietoddziałwKrakowie ul.Dunajewskiego5

31-133Kraków kom.780-079-988

e-mail:cpk_krakow@cpk.org.pl

CentrumPrawKobiet–oddziałweWrocławiu ul.Ruska46A,IIIpiętro,pokój302 tel.stacjonarny:71/358-08-74

e-mail:cpk_wroclaw@cpk.org.pl

POLECAMYPUBLIKACJE

► PublikacjaWielkiejKoalicjizaRównościąiWyboremostrategiachmanipulacjiOrdoIuris Kontrewolucjakulturowo-religijna.CzyPolscegrozi prawopodporządkowaneideologiichrześcijańskichfundamentalistów (Warszawa,2020)

► Tojestwojna.Kobiety,fundamentaliściinoweśredniowiecze KlementynySuchanow(Warszawa, 2020).

StowarzyszenieŁódzkieDziewuchyDziewuchom kontakt: facebook:@lodzkiedziewuchy

https://www.instagram.com/lodzkie_dziewuchy/ twitter:@DziewuchyLodz http://lodzkiedziewuchy.org.pl/ facebook:@Gals4GalsLodz email:lodzkiedziewuchy@gmail.com

Możesznaswesprzećprzekazującdarowiznęnakonto: 28175000120000000038880012

TYTUŁPRZELEWU:darowizna–silne

Dlaprzelewówzagranicznych:

PL28175000120000000038880012

SWIFT:RCBWPLPW

FunduszFeministyczny–realizacjaminigrantuprzez ŁódzkieDziewuchyDziewuchom

ZnieukrywanąradościąprzyjęłyśmyinformacjęoprzyznaniunamminigrantuzFunduszuFeministycznego. Ciałopozytywnośći SILNE.Aperiodykspołeczny byłystosunkowonowymiinicjatywamiwnaszymstowarzyszeniu, więctymbardziejucieszyłnasfakt,iżzostałyśmydocenionenatympolu.

Realizacjaminigrantuopierałasięnadwóchfilarach–wydaniuciałopozytywnegonumeruczasopisma SILNE orazprzeprowadzeniuczterechwarsztatówwduchu#bodypositivity.Zewzględunaszalejącegokoronawirusazarezerwowałyśmysobiewięcejczasunadziałania,akcentującto,żezależynamnainterakcjachzżywym człowiekiem,amniejzekranem.

Zaczęłyśmyodwarsztatówdlarodziców,którepoprowadziłapsychoterapeutka–JoannaMichałowska.Towydarzenieprzyciągnęłoosoby,którechciałydowiedziećsię,jakwświadomyimądrysposóbbudowaćrelacjędziecka zwłasnymciałem.Uczestnicyniebalisiępytaćidzielićhistoriamizeswojegożycia.Ichzaangażowanieorazprofesjonalizmprowadzącejstworzyłyprzestrzeńdowymianydoświadczeńiwzmacnianiasięwzajemnie.Miłowidzieć osoby,któreniebojąsiętematówcielesnościichcąrozmawiaćonichzeswoimidziećmi!

Nadrugiewarsztaty,tymrazemociałopozytywnościwpopkulturze,prowadzoneprzeznasząDziewuchę –AleksandręKnapik,przyszłyosobyzinnejgrupywiekowej–młodzidorośli.Okazałosię,że#bodypositivity totematznanywieluludziom,asameuczestniczkibezproblemuwskazałyciekawychtwórcówinieszablonowe kampaniespołeczne.Omówiłyśmykilka„nietrafionych”reklam,którezzałożeniamiałybyćciałopozytywne,alefinalnienieprzyczyniłysiędokrzewieniaróżnorodnościinaturalnościwobrazieludzkiegociała.Popkulturalnymwątkomtowarzyszyłyosobisterefleksjenad szkodliwymkanonemiproblemamizakceptacjąsiebie.Będziemywspominaćtamtewarsztatyrównież jakofajnąiwręczintymnąplatformędodzieleniasię wrażeniami,jaktrudnepotrafiąbyćzmaganiazdemonamisiedzącymiwgłowie.

Popewnymczasiepodjęłyśmydecyzjęorezygnacjizformystacjonarnejwydarzeńnarzeczonline.„Covidowa”sytuacjawymagałazmianypodejściaizżalemprzeniosłyśmysięnazdalnewarsztaty, mającnadzieję,żew„lepszychczasach”powtórzymy jewnormalnejwersji.

Tematemprzewodnimtrzeciegowydarzeniabyła asertywność,apodjęłasięgoinnaDziewucha–Anna Gierczak.Pomimoobawplatformadowideokonferencjisprawdziłasięiwykonałyśmyćwiczeniadotyczące komunikacjiiasertywnejodmowy.Asertywnośćtylko pozorniewydajesięmniejciałopozytywna–relacja zsamąsobą(wtymzwłasnymciałem)teżopierasię nastawianiugranicitrosce.Tegowszystkiegonie sposóbomówićnajednymspotkaniu,alezpewnością ugryzłyśmytemat.Kameralnegronostanowiłoatut iwswobodnejatmosferzemogłyśmyprzedyskutować m.in.kwestiędzieleniasięprzeżywanymiemocjami wmiejscupracy.Tewarsztatypokazały,żemimoniedogodnościpotrafimyorganizowaćsięwzmienionych warunkachidziałaćciałopozytywnie.

projekt„Ciałopozytywność”

Ostatniewydarzenierównieżodbyłosięonline,aDziewuchaKatarzynaMądrzycka-Adamczykstanęłanawysokościzadaniaiwciekawysposóbomówiłazmieniającysiękanon,obrazyWenusekiciałopozytywneperformance. Prowadzącapodkreślała,żerozmowyosztucestanowiąświetnąbazędoporuszeniatematuakceptacjiciałaiwizji człowiekawświecie,oczymwpraktyceprzekonałysięnaszeuczestniczki.#Bodypositivitywspanialekomponuje zszukaniemkonstruktywnychikreatywnychsposobównaekspresjęsiebie.

Zakończeniecykluwarsztatówniewyczerpałonaszejenergiiipomysłów.Mamyapetytnawięcejizchęcią powtórzymywydarzeniawformie,którąnajbardziejcenimy,czylinażywo„facetoface”.

Równoleglezbierałyśmytekstydo AperiodykuspołecznegoSILNE,zachęcając,byosobyporuszyłytematykęciałopozytywnościiśmiałopodzieliłysięzeświatem,coznaczydlanichakceptacjasiebieiwłasnegociała.Efektami dzielimysięwtym–trzecimnumerzeczasopisma.

WmoimodczuciuminigrantzFunduszuFeministycznegostworzyłnamkolejnemożliwości,ajegorealizacja udowodniła,żekolektywniejesteśmywstanieporadzićsobieznowymiwyzwaniami.KażdaczłonkinistowarzyszeniaŁódzkieDziewuchyDziewuchomdefiniujeciałopozytywnośćnaswójsposób,cowzbogacanasipomagaprzy otwieraniusięnaróżnorodneinicjatywy.

Chybawszystkieprzyznamy,żenajbardziejistotnejestdziałaniewduchusiostrzeństwaitransparentnekomunikowaniesię.Naszfeminizmodpoczątkuprzybieraproludzkątwarz–jednymrazemprotestujemytłumnie naulicywobroniepodstawowychpraw,ainnymedukujemyidyskutujemypodczaswarsztatów.Towszystkodaje siłęzarównonam,jakiuczestniczkomorazuczestnikomnaszychwydarzeń.

Razemmożemywięcej!

AnnaGierczak

Ulotkaprzygotowanawramachprojektu (autorkąilustracjijestJoannaMazur)

WSZYSTKIECZUJEMYSIĘ PIĘKNE

projekt„Ciałopozytywność”

Czymjestciałopozytywność?

Tonietylkoafirmowaniekażdejsylwetki,aleteż różnychaspektówcielesności–np.cellulitu,bielactwa,piegów,rozstępów,owłosienia.Podkreśla kwestiezwiązanezezdrowiem.

Częstozarzucamusię,żepoprzezaprobowanie każdegociała,przyczyniasiędopromocjiotyłości czyanoreksji.Niejesttojednakprawda.Ciałopozytywnośćbowiem,tonietylkoszacunekdociała, jegoakceptacja,aletakżedbanieojegozdrowie.

Ciałopozytywnośćtoniejeststan.ToPROCES odkrywania,żenormyioczekiwaniaspołeczne, wktóreślepowierzymy,wcaleniemusząnasdotyczyć.Toniewydarzasięwnocy,bezwysiłku, przypadkiem.Niejestdanenazawsze,nawetjeśli przychodziłatwo.Czasaminiewydarzasiędługomimoprób.Nieistniejeżadnarecepta,żadna regułaanideadline.Niemasposobu,żebyten procesprzyspieszyć,chociażzdarzająsięwżyciu sytuacje-trampoliny,któremogądaćkopa–np. odkrycieblogówplussize.

Jakzaakceptowaćswojeciało?

1.Uświadomsobie,żeobrazciałaprzedstawiany wgazetachczytelewizjijestwręczniemożliwy doosiągnięcia.

2.Podejmijdecyzjęosamoakceptacji–pamiętaj,żetoproces.

3.Kwestionujwłasną„brzydotę”–gdypojawią siękompleksy–pomyśl„Icoztego!”Naszeciała niedefiniująjakimijesteśmyosobami.

4.Działajzeswoimciałem,anieprzeciwkoniemu–dopasujdietęiaktywnośćfizycznądoswoichpotrzeb,niegnębsięmodnymidietamiitreningami.Niewymierzajsobiekarza„zachcianki” (aleteżniemyślotychzachciankachjakonagrodachczy„grzesznych”przyjemnościach),azwyczajniezaspokajajswojeaktualnepotrzeby.Nie wartościujtychpotrzeb,nietraktujemyichani jakozłe,anijakodobre.

5.Reagujnabodyshaming.

6.Wwyglądzieinnychskupsięnapozytywach anienegatywach.

7.Uśmiechnijsiędosiebie,kiedypatrzysz wlustroizamiastszukaćkolejnychmankamentów sylwetki,spróbujcośskomplementować.Tak,nawet–amożezwłaszcza?!–jeśliwtoniewierzysz!

8.Świadomiewybierajmedia,któresprawiają, żeczujemysiędobrze,aograniczte,któremają negatywnywpływnaTwojesamopoczucie.

Kilkainspiracjicielesnegoself–care:

1.Codziennepielęgnacyjnerytuały–dbanie ociało,jeślirobimytoświadomie,pozwalanawiązać

znimrelacjęipoczućsięlepiejwewłasnejskórze.Takimrytuałemmożebyćcodziennewcieranie pachnącegobalsamu–zmiłościąiczułością.

2.Aktywnośćfizyczna–poprawiasamopoczucie, kondycjęiwyglądciała,pozwalaodzyskaćkontakt zciałem–szczególniewartopomyślećojodze czytańcu,alemożemywybraćteżtakisport,którynajbardziejnamodpowiada.

3.Spanienago–obniżatemperaturęciała,przez copoprawiajakośćsnu(sentakżemakorzystny wpływnalibido).Pozwalatakżepoczućsięlepiej zeswoimciałem.

4.Samomiłość,inaczejteżsoloseksczymasturbacja–podczasniejmamyszansęspotkać sięzsamymisobą,sprawićsobieprzyjemność, zaspokoićswojepotrzeby,poznaćswojeciało,obdarzyćjemiłością.

AleksandraKnapik

Asertywnośćimojarolemodel

Skupiamsięnaasertywności,gdyżuważam, żepotrzebujemywcielaćjąwżyciedladobrasiebieiinnych.Częstoprzypominam,żetoniejest tylkoumiejętnośćodmawiania.Jednymrazempotrzebujemypowiedzieć„nie”naczyjąśpropozycję,ainnym–dać„tak”sobie,swoimpotrzebom, upodobaniom,temu,copodobasięmnieisprawia,żeczujęsięszczęśliwa.

Wnatłokumyśliotym,comożnazrobić,bybyć osobąakceptującąsiebieibardziejciałopozytywną,wartonawiązaćzesobąwewnętrznydialog. Jaktorozumieć?Toszczereiwyrozumiałewsłuchaniesięwswojemyśli,przekonaniaiuczucia. Toczas,byzastanowićsięiodpowiedziećsobie, czegojaodsiebieoczekuję,jakachcębyćiczy to,codocieradomnie zzewnątrz,zgadzasię zmoimiwewnętrznymi odczuciami.Byćmoże napotkamytuzgrzytidysonans,byćmożezagotujemysięwsobieiodczujemy,żenaszewartości rozmijająsięzkrzyczącą wnasząstronępopkulturą.Takieemocjeteżsą potrzebne,smutek,złość iłzymogąnamcośdać. Czasembędziebolało, czasempostawieniegranic zajmienamwięcejczasu inakłonidonieprzyjemnychwyborów,alewalka osiebiejesttegowarta.

Wbrewpozoromkluczdociałopozytywnościznajdziemywpsychice,aniestrictewciele.Ogrom zdjęćiwizualizacjiwokółhasełbodypositivity możeniecozmylić,boto,jakpostrzegamysiebie wlustrze,zależyodsamoakceptacjiisamooceny, anierozmiaru.

Bezakceptacjisiebie,przyzwolenianapopełnianiebłędówibycianieidealnąniemaciałopozytywności.Możnabyćidealniesymetryczną,gładką,promiennąizdrową,aznienawiściąpatrzećnaswoje ciało.Taksamomożnamiećciałodotkniętechorobami,pełnebliznirozstępów,akochaćsiebieipatrzećnakażdąnierównośćzczułościąidobrem.

Miłośćdosiebiezależytylkoodnas.

Zdrugiejstronymiłośćbrzmi jakcoświelkiegoipatetycznego, aczasemwystarczysiebiepolubić. Natozkoleizbierająsięmałerzeczy, czyliprozażycia,codzienność,proste gestyipożytecznenawyki.Nieidzie ztymwparzenadmiernykrytycyzm, nierealistyczneoczekiwaniaiślepa pogońzaspełnianiemwymagań,którenarzucananasspołeczeństwo.

Byćmożenaszrozmiariogółem wyglądzewnętrznyzmienisięwielokrotniewciągużycia,alejedno,conie powinnosięzmienić,towyrozumiały iakceptującystosunekdonaszego JA.Doceńmyto,comamyicieszmy sięztego.Niktnaswtymniewyręczyaninieprzeżyjeżyciazanas. Toco,odważyszsiębyćswojąrolemodel?

AnnaGierczak

mamywciążymaświadczyćourodziedziecka, awczasieUSG„ślicznynosek,pięknepaluszki”), aocenaciałajestzwiązanazpłcią.Dziewczynkisą śliczne,piękne,jakaniołekiksiężniczka,achłopcysilni,skupieniitakmądrzepatrzą.Polewyznaczoneprzezspołecznystereotypjestwypełnianetreściąwwieluaspektach.Fasonyubrańdla chłopcówsąznaczniewygodniejsze,więcumożliwiająswobodniejszyruchieksploracjęotoczenia, adziewczyńskastronaskleputokrótszeibardziej obcisłeubrania,wktórychsięwygląda,aletrudnowspiąćsięnadrzewo.Komunikaty otym,żedziewczynki/kobietymuszą byćładnedziecisłysząodpoczątku życiaitojestnajczęstszytematkobiecegowstydu,któryblokujeodważnedziałaniazgodneztym,coważne. Doroślioceniająnietylkociaładzieci, aletakżeswojeciaławichobecności (jestemgruba,spasłamsię,staryryj, aleworypodoczamiitd.),akształt iwyglądciałajestocenianywkategoriachmoralnych(ktośumie/nie umiesiękontrolować,jestsilny,ma silną/słabąwolę,nieradzisobieitd.) Komentowaniewyglądutonajczęstszysposóbna„zagajenie”wkontaktachzdziećmi–wartoprzyglądać się,jakiepotrzebystojązanaszymi komentarzami.Czychcemydaćznać dzieciom,żejewidzimy,kochamy, akceptujemy,życzymyimszczęścia?Wartospróbowaćkomunikować toinaczej,możewprost?

Naszakulturajestprzesiąkniętaoczekiwaniami wobecnaszychciał;wkształcie,wielkościiwyglądzieciałaczytamyhistorieosile,słabości,kobiecości,męskości,dobru,złu,głupocie,mądrości itd.Wartowidziećtenprzekaziwybieraćświadomie,cochcemyprzekazaćkolejnemupokoleniu.Nieidzieohołubienieotyłości,jakchcieliby przeciwnicyciałopozytywnościczyciałoneutralności.Idzieoto,żebywyglądciałaniestanowił polaocenyosoby,żebybudowaćrelacjeoparte naakceptacji,szacunkuitrosce.Wartootymrozmawiać,żebyniepowielaćautomatycznieschematów,wktórenassamychwciskajęzyk,wychowanie,szkołaiprzekazmedialny.

Ciałodziecijestocenianeoddnianarodzin (aczasemwcześniej,bokształtbrzuchaiwygląd

Żebymócprzekazaćdziecku,żejegociałonie służydosprawianiaestetycznejprzyjemności otoczeniuwarto,żebyśmysamimielitakieprzekonanieonaszymwłasnymciele.Przyglądaniesię językowi,którymmówimydodzieciiprzydzieciachociele,jestkluczowe.Wziąłsięzasiebie, niechlujna,spasłasię,ależpiękniewygląda,każda potworaznajdzieamatora,noniemakompleksów,żesiętakpokazuje,nojakzOświęcimia! Takdługo,jakciałobędzieobiektemestetycznym, anieużytkowym,takdługobędziepolemwstydu, władzy,lękuiopresji.

Odzyskiwanieciaładlasprawności,wygody, zdrowia,przyjemności,eksploracjitozadaniedla nas–dorosłychJeślimyodrobimytęlekcję,dzieciwezmątojakonaturalnąkolejrzeczy.Rzecznie natympolega,żebychwalićwyglądzamiastgo ganić.Poleganatym,żebywogóleodrzucićocenianiawygląduwkategoriachestetycznych.Nie dopomyślenia?Zachęcamdoeksperymentów.

JoannaMichałowska

Jakwspieraćrelacjędziecka zwłasnymciałem

projekt„Ciałopozytywność”

Wenusiichboskiekształty

RzymskaWenus,czyligreckaAfrodyta,toboginimiłości,płodnościipiękna.Przedstawianajako kobietaoidealnych,boprzecieżboskich,kształtach.Ijakoboginipiękna,powinnabyćpiękna. Aleczymjestpiękno?Odwiekówpróbowano nadaćmudefinicję,aonociągleumykajednoznacznymtwierdzeniom.Platonłączyłpiękno wtriadęzdobremiprawdą.GiordanoBrunopisał, żepięknojestróżnorodne,aCharlesPierreBaudelairetwierdził,żedziwnośćjestnieodłącznym elementempiękna.

ZestawmyzatemdwiepostaciWenuszróżnych epok.Obierówniepięknie,aleiróżniepiękne.

Pierwszato„WenuszWillendorfu”.Nazwanatak odmiejscaznalezieniaw1908rokuiodwspomnianejboginipłodności.Takichfigurekzepoki kamiennej,powstałychmiędzy30000–10000 p.n.e.odnalezionoponaddwieście.Cociekawe, niemaztegookresuwizerunkówmężczyzn,jest tylkokilkaisąpóźniejszych,boz5000p.n.e. CechącharakterystycznąpaleolitycznychWenussąwydatnepiersiibrzuch,szerokiebiodra imasywneuda.Zaokrąglonasylwetka,wczasach niedoborupożywienia,świadczyłaowysokiej pozycjispołecznej,zamożnościipłodności.Przez tysiącleciauznawanabyłazakanonpięknaitylko nielicznymudawałosięosiągnąćteboskiekształty.

DrugatoWenuszMilo.Rzeźbapochodzizokresuhellenistycznegozok.130–100r.p.n.e.Jest dośćduża,wysokana202cm.Znalezionawcałościw1820roku,niestetywtrakcietransportuzostałauszkodzona.Wyrzeźbionojąwepoce,wktórejpięknoutożsamianozharmoniąisymetrią. Stałasięsymbolemidealnychkobiecychproporcji. Żejesttociałookaleczonezwracauwagęartystka MaryDuffywperformansie„Rozrywająckrępujące więzy”(1987).Wykorzystujeantycznąrzeźbędozestawieniajejzeswoim,równieżpozbawionymrąk, ciałem.Pomimobrakurąkzarównorzeźba,jak

iperformerka,sąkompletne.JoannaPawlikwpracy„RealWenus”(2010/2020)równieżpodejmujetematniepełnosprawnościikobiecości.Piękne ciało,wcaleniemusibyćidealneibezskazy.

ArtystkaOrlanpodążajączaideałem,który samakreuje,poddajeswojeciałolicznymoperacjomplastycznym.Takieudoskonalaniekobiecego ciałastosowanojużwcześniej,aleniebezpośrednioingerującewciało,bozmianyzachodzątylko naobrazach.SandroBotticelliwdziele„Narodziny Wenus” (ok.1485)łamieiwydłużaWenusszyję. Ingresprzedstawiająckobietęw„Wielkiejodalisce” (1814)dodajekilkakręgówideformujemiednicę.

To,jakoceniamywłasnelubcudzeciało,zależyodwzorcówzdzieciństwa.ZbigniewLibera wdośćżartobliwysposóbodniósłsiędo„tresowania”dzieciinarzucaniaimokreślonychreguł irobitozapomocąudawanychzabawek.Wpracy „CiotkaKena”(1994)pokazujerozdźwiękmiędzy nierealnymikształtamilalkiBarbie,anaturalną budowądojrzałejkobiety.W„Możeszogolićdzidziusia”(1996)podejmujekwestięowłosienia ipresjigoleniakobiecychpach,łonainóg.

Kanonpięknajestwymyślonymkonstruktem. Jedniartyściutrwalalitenkanon,inniwręczprzeciwnie:przeciwstawialisięnarzuconymnormom wprowadzającswójporządekiwzorzec.Naomi Wolfwksiążce„Miturody” (1990)prezentuje,jak bardzowymógpięknastawianykobietom,związanyjestzkulturąpatriarchalnąipróbąpowstrzymaniacorazwiększejichemancypacji.Negatywne nastawieniedowłasnegoodbieranietylkopewnośćsiebie,aleiskutecznośćdziałania.

Gdyuświadomimysobie,żekanonpiękna towyimaginowanytwór,któryzawszeocierałsię oniemożliwyideał,łatwiejzaakceptujemyswojeprawdziweciałoilepiejsięwnimpoczujemy. Bezpresjiiopresji.Różnorodnośćjestpiękna,bo ipięknojestróżnorakie.

KatarzynaMądrzycka–Adamczyk

StowarzyszenieŁódzkieDziewuchyDziewuchom kontakt:

facebook:@lodzkiedziewuchy

https://www.instagram.com/lodzkie_dziewuchy/ twitter:@DziewuchyLodz

http://lodzkiedziewuchy.org.pl/ facebook:@Gals4GalsLodz

email:lodzkiedziewuchy@gmail.com

Możesznaswesprzećprzekazującdarowiznę nakonto:28175000120000000038880012

TYTUŁPRZELEWU: darowiznanacelestatutowe

Dlaprzelewówzagranicznych: PL28175000120000000038880012

SWIFT:RCBWPLPW

pozwólciemi niebyćlaską zmagazynu!

…bojaniechcętakabyć,serio:)

Kanonugrzązłwmassmediachnadobre:masz byćsexyalboniepojawiajsięwogóle.Światniechce twojejnaturalności,onchcewydobyćzciebiepiękno!

Pozwólsobienaluksus,namodęiszał!Ilerazytosłyszałaś?Ilerazyuświadamiałaśsobie,żecośtuzgrzyta, awszpilkachniewytrzymałabyśtylugodzinzuśmiechemnaustach?Aprzedewszystkim:ilerazypoczułaśdysonansmiędzytym,jakwyglądasz,ajakpróbują ciwmówić,żepowinnaś?

Bardzodalekomidocoachingowychmówców,raczej wpasowujęsięwnurtchronicznieszczerych,więcnie obiecuję,żeniebędziebolało.

Podziękujęzametamorfozy

Nierozumiemprogramów,dziękiktórymuczestnicy przechodząmetamorfozęwygląduiodnajdująpewność siebie.Wtakieprzedsięwzięciezaangażowanejestgrono fachowcówodfryzury,makijażuiubioru,aoniwszyscymówiąsprawnieniczymdoświadczenicoachowie. Dotegoczujneokokameryrejestrujeetapyiemocje CudownejPrzemiany.Iniemożnasięniezachwycać, przecieżtojestwpisanewprogram!Nagle„szaramyszka”przeistaczasięwwystrojonąkobietę,któradumnie kroczywniewygodnychszpilkach.Celosiągnięty,ochy iachy,dziewczynakipiszczęściemipewnościąsiebie! Czegojasięznowuczepiam?

Zuporemmaniaczkibędępowtarzać,żepoczucia własnejwartościniebudujesięczerwonymipaznokciami,szpilkamiiciuchamizwybiegu.Oczywiście,możemy tosmutneizakompleksionewnętrzespryskaćDiorem zakilkastów,zaniżonąsamoocenęodziaćwekstrawaganckąsukienkę,zaszpachlowaćfluidemśladypłaczuiprzypudrowaćróżemuczuciezażenowania.Efektzrobiwrażenie iosobapewnieteżpoczujesięlepiej.Gratyfikacjatuiteraz. Brzmisuper,aleczyseriojestsięzczegocieszyć?

AjakAkceptacja

Akceptacjasiebietoprocesiwysiłeknadwewnętrznymiblokadamioraznieprzepracowaną,bolesnąprzeszłością.ToprawdziwakonfrontacjazJA,istotąludzką, uczuciamiipotrzebami.

Nieposiadamtelewizoraidziękitemułatwiejmi uniknąćtegotypuzakłamanychprogramów.Inspiracjądlategofragmentubyłowydarzeniewłódzkiej

Manufakturzejakiśczastemu.Niepamiętamtegoze szczegółami,aledoskonaleprzypominamsobiemoje zdziwienieefektemkońcowym.Nafiniszudziewczyny wnowejodsłonieprzeszłysiępowstawionymwybiegu,takaNowaJa.Wizażystki,fryzjerkiistyliściuwinęli siębłyskawiczniidokonaliwyraźnejzmiany.Widząc młodedziewczętapometamorfozie,zaczęłamzastanawiaćsię,czynaprawdęwyjdątaknadwór?Temperatura nazewnątrzoscylowałaniecoponiżejzera.Tak,cholerny ziąbiktośmazamiarślizgaćsięnaobcasachwkrótkiej spódniczceiprzykrótkiejkurtce?Bezczapki,szalikairękawiczek?Czyurodępowinnosięprzypłacaćinfekcją? Czepiaszsię,sąpiękne,tosięliczy!

Takichwydarzeńiprogramówznajdziemydzisiajwięcej.Jakktośchcewtoiść,janiebronię.Możeinnymjest cieplejniżmnieiniecierpią,jeślizmarzną.Pragnętylko zasygnalizować,żetekilagodzin(dni)CudownejPrzemianyniezmienitego,cowśrodku.Jeślijakaśosobanielubi siebieicotrochęznajdujewsobiedefekty,topodobneczary-maryniedotrzedoźródłaproblemuiniepoprawijakościżycia.Owszemdziewczynamożekilkarazyspojrzy wlustrozniecowiększymzadowoleniemiotrzymaparę komplementów,alesmutnaiobolaładuszapozostanie.

Mojepiękno–mojadecyzja

Tojadecyduję,czyjestempiękna.Brzminarcystycznieiprzewrotnie?Ok!Czasamijeszczesłyszysięgdzieś, żeosobapewnasiebieizadowolonaztego,kimjest,nie potrzebujewspaniałejoprawy,żebyemanowaćenergią ipięknem.Amożetobyłonapożytekjakiejśreklamy?

Jeśliktośczujepotrzebękorektyczegokolwiekisprawiająmufrajdęzabiegikosmetyczne,took.Branżabeautyteżjestdlaludziizpewnościąnapędzagospodarkę. Rozumiemosoby,któresięmalują,jakitebezmakijażu. Jeślioperacjaplastycznaczyinnyupiększającyzabieg stanowidlakogośmiłąprzyjemność,aniesubstytut szczęścia,tonaprawdęwszystkogra.Możemysięróżnić iczućpiękneipiękninainnesposoby,adopókinierobimy czegośwbrewsobie,toniemapowodówdozmartwień.

Spocona,potargana,czerwona,alenadalszczęśliwa Wmediachspołecznościowychzłatwościąmożna znaleźćstronypoświęconezdrowemutrybowiżycia ićwiczeniom.Czerpaniewiedzyiinspiracjistałosięwyjątkowoproste,dlaczegoztegonieskorzystać?Osobiścieograniczyłamobserwowanietakichfanpagedominimum,gdyżdużaczęśćznichpoprostumniedrażni. Powodemjestnierealistycznyprzekaziprzekłamania. Dlaczegoznówsięczepiam?Piszęotym,ponieważnafilmikachzobaczyłamperfekcyjnieumalowanedziewczyny,zestarannąfryzurą,widealniedobranychciuszkach, ztłembezwiszącegoprania,miseknakarmędlakotaczy książekprzykrytychkocem.Nawetichpotizmęczenie natwarzysprawiająwrażeniesubtelnychieleganckich, nobojaktusięspocićipotargaćprzedkamerą?

widzęsłyszęmówię

Powiedzciemi,czynaprawdęnadomowytreningczłowiekodstawiasięnabóstwo,nigdyniemaprania/prasowania,brudnychnaczyńgdzieśwotoczeniu?Wtle napewnożadnychodgłosówszczekającegopsa,marudzącegodzieckaczyzbytgłośnychsąsiadów?

Cóż,jeśliporcjaruchuwszystkichćwiczących wdomunaprawdętakwygląda,atylkomojanie,tozgóry przepraszamzazamieszanie.Gdzieśtamwewnątrzczujępewienzgrzyt.Kiedyjaćwiczę,niemamnasobiepastelowegozestawu,ułożonychwłosówipustegopokoju. Ubieramsięwygodnieirobiętrochęmiejscanamatę czyhantle.Chcęsięzmęczyćispocić,anakoniecczuć zadowolenieiendorfiny.Amen!

Mojedecyzje=mojeszczęście

Głębokowierzęwto,żeszczęśliwewnętrzewidać nazewnątrzinieprzeszkodzątemużadnezabiegi.Możnabyćsmutnymzmakijażemibez.Dlamniepoczucie pięknatodecyzja.

Topostanowienie,żejestemszczęśliwaiatrakcyjnabez względunato,czykolor,krójirozmiarodpowiadają obecnymtrendom.

Tomójwybór,bypolubićsiebieizaakceptowaćwady, któremam.

ŻyciebezInstagrama

Wiem,żeświetni,niezależnitwórcyiprzebojoweaktywistkidokumentująswojąaktywnośćnaInstagramie istanowitowartość.Nieprzeczę,żemożnatamznaleźćrównieżpomysłynahandmadeiprzyjemnezdjęcia zwypadówzamiasto.NatomiastmówięNIEkreatorom sztucznejrzeczywistości,dlaktórychzasięgiiserduszka wydająsiębyćprzyczynąiskutkiemwszystkiego.Nie chcębraćwtymudziału,pozwólcieminiebyćrazjeszcze.

AnnaGierczak

psycholożka,feministka,aktywistkaipisarka-amatorka

podajmi rozmiarstanika, apowiemci, jakąjesteś kobietą

NapoczątekopowiemWamosobie.Należędokobiet,którymnaturabiustunieposkąpiła.Mamduże piersi,choćniesąmonstrualnychrozmiarówinieprzygniatająciężaremdopodłoża.Jednakżeprzysporzyły miwżyciuproblemów,któremocnoodbiłysięnamej psychiceiprzyczyniłysiędopowstaniagłębokichurazów.Nigdyniepozbędęsiętychblizn–mamtegopełną świadomość.Jakomłodadziewczynarozwijałamsię fizycznieszybciejniżrówieśniczki,przezconabijano sięzemnie,ilewlezie.Jedynąrzeczą,októrejwówczas marzyłam,byłopozbyciesiętychcholernychcycków, sprawienie,bystałysięmniejsze.Nictakiegooczywiścienienastąpiło,potrafiłamowijaćjebandażem,byle tylkonieprzykuwałyuwagi.Znienawidziłamje.Ryczałamponocach.Nieumiałamnaswójtematpowiedziećniczegopozytywnego.Postrzegałamsiebiejako stwora,któregoniktnawetkijemnietknie.Zaczęłam sięstraszniegarbićinosićworkowateubrania–itomi zostałododziś,aczkolwiekstaramsięzerwaćztymi złymiprzyzwyczajeniami.Nieraziniedwausłyszałam, żecośmisięudałotylkodlatego,żemamdużybiust. Żefacecisięmnąinteresują,bomamczymoddychać.

Rzeczjasnapodmoimadresemkierowanoznacznie gorszeepitety–„dojnakrowa”,„pewnienieźledaje”,„zapasionaświnia”,„uważaj,bobluzkacizarazpopęka”czy „kurwa,jakmożnatakwyglądać”.Anomożna.

Jesteśnieidealna.Przepadnijizgiń!

Mediaspołecznościowe–iogólnieśrodkimasowego przekazu–sprawynieułatwiają.Słabomisięrobi,gdy widzędebilnenagłówkimającetylkojedencel–natłuc jaknajwięcejodsłon.Stądrozciągnięteażdogranicabsurduskupianiesięnadamskimwyglądzie–iwrezultaciesprowadzaniekobietdoroliistot,którychżyciową misjąjestjaknajdłużejposiadaćjędrnepośladki,sterczącepiersiitalięwęższąniżzłamananapółzapałka. Niedopomyśleniajest,żebyprzytyćlub–cojużwogólejestskandalem–zestarzećsię.Wówczaswszelakie zmarszczki,wiekodciskającypiętnonatwarzyinie tylkostająsiępożywkądlaspragnionychsensacjigryzipiórkówaspirującychdomianawielkichdziennikarzy. Szczerzewspółczujęznanymkobietom,które nieustanniesąnaświecznikuiżyjąpodobstrzałem mediów.Bezlitośniewytykasięimkażdykilogram, któregoczyimśzdaniemniepowinnobyć,brakmakijażu,cellulitimnóstwoinnychrzeczy,wtymtakże upływczasu.Urządzasięniewiadomoczemusłużące rankinginanajpiękniejszebiusty,najzgrabniejszenogi, najpełniejszeustaitp.Język,którympiszesięodamskim wyglądzie,napawamniewstrętemiobrzydzeniem. Ismutkiem,bozbytwielekobietbierzesobiedoserca pitolenieodążeniudotakzwanejdoskonałejaparycji. Zaczynająpatrzećnasiebiezbytkrytycznymokiem, katująsiędietami,popadająwpułapkęobsesyjnego liczeniakalorii,tocząnierównąwalkęzezłymimyślami. Wszystkopoto,bydogonićideał–szkodatylko,żenie zatrzymająsięiniezadadząsobiekluczowegopytania oto,czymwłaściwieówideałjest?Toczystosubiektywne pojęcie,któredlakażdegooznaczacośinnego.

Kochajsiebiedziewczyno,zanimdnitweprzeminą! Zrozumienie,żerozmiarstanikaniemaniczego wspólnegoztym,kimjestem,zajęłomidługielata.Zaakceptowaniesiebiezdobrodziejstwemiprzekleństwem inwentarzabyło–inadalzresztąjest–niezwyklebolesnymprocesem.Drogą,zktórejniejednokrotniezawracałam,boniedawałampsychicznierady,izktórej niekiedymamchęćnajzwyczajniejwświeciespierdzielić, ponieważjestemzmęczona.Zmęczonaciągłymstaraniemsięipodnoszeniempomniejlubbardziejspektakularnychupadkach.Rozwójosobistytociężkaharówa, którejefektówniedasięzobaczyćnatychmiast.Acierpliwościzdecydowaniemibrakuje.Samoakceptacjanie jestrównoznacznaztotalniebezkrytycznymstosunkiemdowłasnejosoby.Nie.Człowiekakceptującysiebie wie,comożepoprawićiczegoaninieobejdzie,aninie przeskoczy.Trzebatozatemtolerować.Tak,nieprzepadamzaswymbiustem(lecznauczyłamsiępatrzeć naniegołaskawszymokiem),leczgotoleruję.Idbam oniegonatyle,jakbardzomogęipotrafię.

Tymwłaśniewedługmniejestciałopozytywność. Rozumieniemstanufaktycznegowrazzeświadomościątego,comożnaulepszyćinaconiemasięwpływu.

Ciałopozytwnośćniemanicwspólnegozpromowaniemotyłości.Jestprzejawemszacunkudowłasnej osobyidbaniemosiebienawielupłaszczyznach.Wiem doskonale,żetakaakceptacjanieprzychodziłatwo, alerodzisięwbólach.Coztego,żenieolśniewamurodąjakmojaimienniczkaBellucci,którawwieku51.lat zostaładziewczynąBonda?Żedalekomidokształtów àlaJenniferLopez?Żeniemamnabrzuchufantastyczniewyrzeźbionegokaloryfera?Żemojenoginiesięgają dosamegonieba?Niezamierzamzawijaćsięwprześcieradłoiczołgaćnacmentarz.

Pamiętajmyoważnejkwestii.Jeślizaśdecydujemy sięnawprowadzeniezmianwwyglądzie,toniechchęć tawypływawyłącznieznaszejwewnętrznejpotrzeby, aniezewnętrznejpresji.Zmianysądobre–todzięki nimniekręcimysiębezsensowniewkółko.Warunekjest jeden–trzebaichchcieć.Ufajmysobieibądźmybardziej dlasiebiewyrozumiałe–ażycienabierzesmaku.

MonikaDudzik

Kobieta,któraniegodzisięnaprzedmiotowetraktowaniekobietinarzucanieimzpalcawyssanychideałów.Miłośniczkaksiążekiseriali,pasjonatkarękodziełaartystycznegoifotografii.

ciałowopresji

Jaktosięzaczęło?Ktopierwszypowiedział,żemamy sięzakryć?Ktopierwszynasdotegozmusił?Według relacjijudeo-chrześcijańskiejpierwszakobietabyła stworzonajakoistotadoskonała.Ewabyłanaga.Nie wiemy,czymiałacellulit,rozstępyalbojakitypciała miała.Gruszka,jabłko,amożetrójkątlubklepsydra?Nie mamypojęcia,brakdanych.Abybyćmatkąwszystkich ludzkichrasmusiałabyćgenetycznie100%mulatką. TakązgenotypemAaBbCc–czylizestawemtrzech cechdominującychitrzechcechrecesywnych–kodującychkolorskóry.Wedługpięcioksięgu–awięcBibliiiTorywjednym–tobyładefinicjadoskonałości. Potemkazanojejsięubrać,zapowiedziano,żebędzie cierpiećprzyporodzie.Tomiałabyćkarazanieposłuszeństwo.Ubranojąwtedyipokazano,czymjestwstyd zanagieciało.Pomyślmychwilęodwójcepierwszych ludzi,jaksąnadzyidoskonali.Dwojestuprocentowych genetycznychmulatów.Wciałachnieczującywstydu, potemzakryci,zawstydzeni.

Skromnyubiórtakżewinnychkrajachmiałpomóc ukryćgrzech.KobietywGrecjizakrywałyswojetwarze iwłosy,orazciało.Odróżniałysięwtensposóbodpracownicseksualnychiniewolnic.Tymdwómgrupomnie wolnobyłozasłaniaćtwarzyiwłosów.Miałotosymbolizowaćbrakskromnościiichniższąpozycjęspołeczną.

WstarożytnymIzraelutakżenakazywanokobietomzakrywaćwłosyinakrywaćgłowę.Znaczyłoto, żenadnimijestwhierarchiimężczyzna.Żeniemogą sameosobiestanowić.Sązależneodwładzymężczyzny.Onnadnimipanuje–takjaktopowiedziano pierwszejkobiecieEwie.

widzęsłyszęmówię

Przezcałetysiącleciautrwalanowizerunekkobiety, którejciałonależydoojca,brata,męża.Zawszenależy domężczyzny,którymożejąwydaćzamąż,tj.faktyczniesprzedaćzabydłohodowlaneipieniądze.Jejciało nigdynienależałodoniejsamej.

Przeztenkonteksthistorycznywidzimyzjakimbalastemhistorycznymsięmierzymychcącsameosobie decydować.Itakodwiekównamwpajano–rozebrane jesteśmyźródłemgrzechu,skalane,napiętnowane,nieczyste,prowokujemy,należynamsięponiżenie,jesteśmywulgarne,oburzające.

Jeślikobietawychodzipozatenschematstajesię wkulturzegodnapotępienia,obnażona,rozpustna iniemoralna.Możnazatemjąmolestowaćlubgwałcić. Samasięotoprosi.Sama tegochce.Gdybyniechciała ubrałabysięskromnie, godnie,właściwie.Toznaczyjak?Jaktojestwłaściwie sięubrać?Czykiedykolwiek skromnystrójuchroniłkobietyprzedatakiem,molestowaniemigwałtem?Czy kiedykolwiekkobietyukryte przedwzrokiemmężczyzn byłychronione?

Wmojejgrupiereligijnej uczonomnieskromności,kobiecości,leczprzedewszystkimskromności.

Nanabożeństwie,podczasmszy,podczaszebrania wdomumodlitwy,oczekiwano,abykobietyidziewczynki nierozpraszałynikogo. Takbyłoijest.

Zwłasnegodzieciństwapamiętamtakżedysputy dotyczącezakrywaniawłosów.

Wychowałamsięwróżnychkościołachprotestanckich,wpółnocno-wschodniejPolsce,wmałejmiejscowościwzielonychpłucachkraju,regionie,którydołączona doPolskidopieropoIIwojnieświatowej.

Pierwszagrupabyłabardzozaangażowana,czytano NowyTestamentitobyłwzórdobudowania,społeczności,życia.Pamiętamtakżedysputyodługościspódnic, krótkichwłosachizakrywaniagłów.

Kobiecośćbyłaskromna. Ciałokobiet,zasłonięte.

Kobietypowinnymilczećisłuchać.Niewolnoim byłonauczaćmężczyzn.Musiałynakrywaćgłowę, bypokazaćswąpokorę.Takbyłowgrupiereligijnej, doktórejnależałam.Dziewczęta,któremiałyspódniczkiprzedkolanopouczano,żebynieprowokowały mężczyzn.Upomnieniemogławystosowaćosobastarszaodniej,najczęściejbyłatożona,któregośzestarszychtudzieżliderówgrupy.Mówiono,żeprawdziwa kobietaubierasięwskromnośćiłagodność.Wszystko podpozoremdbaniaorozwójduchowymłodejkobiety ioczywiścieojejprzyszłość,czylizamążpójście.Pójściezatymjednym,wybranym,pobożnymmężczyzną. Tewszystkiepouczenia,nakazyimilionyobwarowań.

Niewolnobyłochodzićnarandki,chyba,żemiałosię zamiarwyjśćzamąż.Głupieiniepotrzebnekontrolowaniekobiet.Jakienosząstroje,jakmalująpaznokcie, jakiemająbuty.Boprzecieżbutyzgodneznajnowszym trendemświadcząoskupieniunasprawachdoczesnych, „sprawachtegoświata”.Kobietauduchowionatokobieta uległa,któradbaoswójdom.Ciężkopracuje,wstaje wcześnieiszykujewszystkimśniadanie.Mężowiszykujecośulubionegoipyta,nacomaochotęnaobiad. Wychowywaniewpatriarchalnymskrypciekolejnych pokoleńofiar.Kobiecieniewolnobyłosięmodlićwtowarzystwiemężczyznynagłos.Osoby,któresąuległe łatwiejkontrolować.Niktnielubikobiety,którazabiera głos,wmodlitwieiwczymkolwiekinnym.Należydbać opoczuciewyjątkowościmężczyzn,którzywiedząlepiej, właściwiewszystko.Osoby, któresąpoddawanetresurze łatwiejulegająwpływom. Możnaimpotemwmówić, żeichciałojestźródłemgrzechuiwzbudzićpoczuciewiny. Możnawmówić,żetocoś znimijestnietakjaktrzeba. Aoneuwierząibędąsiękatowałydietami,zakrywały, nieustanniepoprawiałydekolt,poprawiałyspódniczkę. Izawszebędąmyślały,żepowinnycośwsobiepoprawić, cośzmienić,cośudoskonalić. Kobietyuciszasięodtysiącleci,systemjenieustannie koryguje.Nietakiewłosy,nie tenstrój,zadługasukienka–zakonnica.Zakrótkasukienka–zdzira.Sukienkazakolano–cnotkaniewydymka. Odtysiąclecidziewczynkisąuczoneskromności,pokory,posłuszeństwa.Czytowczymśnampomogło?Nie –powiedzmytootwarcie–towychowałocałelegiony ofiar…Ofiartegosystemu.Milionykobiettracącychżycienanieustannychdietachiodmawianiusobieprzyjemności.Kolejnemechanizmykontroli.Wystarczyjuż. Dość.Stworzonocałysystemwmawianianam,żejesteśmyniedość–niedośćładne,niedośćszczupłe,niedość posłuszneipokorne.Zawszejesteśmypodkreską.Zawszemamydług.Wpewnymmomencieskłoniłomnie todomyślenia,żecokolwiekzrobiębędzietozłe.Jakkolwiekpostąpięzawszeodnajdziemniekarzącespojrzenie iuwagi,żeczegośniedopilnowałam.Żeniedośćsięstarałam,żenieudałomisię.Powinnasięprzecieżukorzyć, zawszelkącenędążyćdoperfekcji.

Naszeciałasąpoddawanekrytyce.Wstydzimysię rozebraćnaplaży,wstydzimysięnaszychud,naszychłydek,naszegobrzucha,nosa,skóry,pupy,waginy,sromu. Obawiamysię,żeudasązbytgrube,żekiedysiadamy, rozpłaszczająbrzydkosięnakrześleiozgrozobędzie widaćobecnośćcellulitu,któryszacunkowowystępuje u90%kobiet.Obawiamysię,żenaszapupamaślady rozstępówiznowutegozdemonizowanegocellulitu. Niewyglądajakzkatalogukolorowegoświatamody,

zczasopism,gdzieniemaowłosienia,naczyńkrwionośnychaniporówskóry.Nie jestidealnaiokrągła.Boimysię,kiedyrozbieramysięporazpierwszyprzynowym kochanku.Opróczfaliemocjiczujemyobawęjakoceninaszeciało.Przechodząnam myśliprzezgłowęjakwyglądanaszbrzuch, jakukładasięnaszaskóra,gdzieijakafałda, czujemyniepokój.Mówisięnamnieustannie,żenaszeciałasięzmieniąiniebędąjuż piękne.Będąpomarszczone,niemanicgorszegonaświecie.Nabillbordachwidzimy siwiejącychmężczyznzliniaminatwarzy izmarszczkamiorazporami,mimoPhotoshopa,aobokkobiety,bezjakichkolwiek znakówwieku,wieczniedwudziestoletnie wminiipełnymmakijażu,nieuwidziszanipora,ani telesfora.Zmienimysię,otak.Przestaniemybyćpiękne. Wnaszychgłowachkiełkujetenpomysł.Dojrzewa.Budziwnocy.Towarzyszynamwsnach.Pomysł,żemamy małoczasu,żenaszczasjestograniczony,żemusimysię spieszyć.Spieszyćsię,żebyurodzićdziecko,spieszyćsię, żebyktośnanaszwróciłuwagęiżebyjeznimmieć,teraz,prędko,szybko,szybko.Jakbyśmymusiałysięspieszyć,żebyżyć.Jakbyktośkradłnaszczas.Ograniczał naswmawiając,żemusimyspełnićstandardy.Wypełnić oczekiwania,jakienanasnakładasystem.Naszeciałomusibyćidealne,inaczejniktnasniezwróciuwagi. Wimięjakichwartościtaksięnasogranicza?Dlaczego namsięwmawia,żemusimycokolwiekzrobić?Niemusimysięspieszyć.Weźmyoddech,usiądźmynachwilę zkawą,wodą,herbatąipomyślmy.Niemusimynicrobić, naserioniemusimytegoaniowego.Anirodzićdzieci, aniubieraćsięzgodniezwyobrażeniamiinnych,modlić sięwnarzuconynamsposób,niemusimyrobićśniadań, wstawaćwcześniej.Niemusimywypełniaćkanonów idopasowywaćsiędoschematu.

Ktopowiedziałinajakiejpodstawiewymagaodnas, żebyśmyważyły50,60albo70kg?Ktoinajakiejpodstawiewymagaokreślonychproporcjiwwymiarach piersi,taliiibioder?Ktoinajakiejpodstawiestwierdził,żepięknejesttylkomłodeciało,bezzmarszczek, bezzwisającejskóry?Czemupięknemabyćsynonimemmłodegoidoskonałego?Obrazy,którymikarmi nassztukamasowasąwypaczone.ZkonwencjąprezentacjikobietwewspółczesnychmediachpostanowiłasiępobawićgenialnahiszpańskaartystkaYolanda Domínguez.Jednymzjejperformancebyły Pozy (Poses).Wtejinstalacjiskrytykowałasposób,wjakikobiety sąprzedstawianewczasopismachmodowych.Często przyjmujątamnienaturalnepozy,wskazującenaich upośledzenie,brakkoordynacjilubchwiloweprzerwy wgrawitacji.Yolandapoprosiłamodelkioodtworzenie tychpózzgazetmodowychwprzestrzenimiejskiej. Ciekawybyłefekttegoeksperymentu.Ludziebiegli pomócmodelkom,wzywalipolicjęlubkaretkę.Taki jestwłaśnieświatmodyikolorowychczasopism.Kompletnienierzeczywisty.Utrwalającystereotypkobiety. Pokazującyjejniemociindolencję.Wyglądaćipachnieć. Orazzainteresowaniejedyniewizualnąreprezentacją swojejosobowości.Apotemmatkowaćiżonować.

widzęsłyszęmówię

Mojeciało,mojeciałodziewczynki,dziewczynki,kobietybyłozawstydzaneoddzieciństwa.Zakryj,przykryj,wyprostujplecy,niegarbsię,zsuńkolana,nierozsuwaj kolan,zamknijusta.Ukłońsię.Pokażsię, obróć.Idźdopokoju.

Teraz,wroku2020,odmawiamswojegolajka,tudzieżśledzeniakomukolwiek iczemukolwiekwmediachspołecznościowych,co/ktoniesprawia,żeczujęsięlepiej, śmiejęsięlubmammomenttwórczegozamyślenia.Nietykamniczego,comniepogrąża.Regularnieweryfikujękonta,które śledzę.Takąstawiamgranicę.Otowycinek zhistorii,jaktosięstało,pocoidlaczego. Mojeżyciezaczęłosięwświecieimiejscubezbłyszczących,mniejlubbardziejluksusowychczasopism iżurnali,którew75procentachstanowiąmarketingowy chłamwciskającyosobomzpochwamiproduktynadrodzekupięknu,miłościispełnieniu.Zjakiegośpowodu chwałaraczejprzypisywanajestosobomzpenisami, nawetjeślitonieichzasługa,acałysplendorpowinien należećdomnie.Takazemniekobieta,he.Niemniej mimotegobrakunadalczułamwstyd,któryprzypisano iprzedstawionomizabyciekobietą,niedoskonałąistotą, przedmiotempożądaniatylkojeślisięulepszę.

Jesteśzawysokanadziewczynę.

Maszzadługieramiona.

Powiekiciopadają,będzieszsiębrzydkostarzała.

Twójnos,maszgoporodzinie,twojedzieciteżbędąmiałydużenosy.Niestety.

Twojestopy,o,twójśrodkowypalecustopyjestdłuższy niżtenduży.Toznaczy,żebędzieszdominowaławswojejrodzinie,ciężkasprawa,lubbędzieszsamotna. Twójtyłek,masztakimałytyłek,dlategoniewidać poTobienawetjakprzytyjesz.

Maszładne,dużepiersi,alepoczekaj,urodzisziwykarmisz dzieciinigdyjużniebędąładne.Maszzadużybrzuch. Uważajnaboczki.

Nienośdzianinyonauwydatniawszystkiefałdy. Maszpięknewłosy,niewolnociichnigdyobciąć.Totwojacałaatrakcyjność.Kobiecość.

Aja,cóż,mojeciałomnieodpychało.

Wrazzpojawieniemsiękolorowych,szeleszczących magazynówsytuacjapogarszałasięzdnianadzień.

Nigdyniemogłabyśbyćmodelką,mimoiżjesteśwysoka,niejesteśdośćszczupła.

Lata90.XXwiekutobyłpierwszyrzutsupermodelek. Tematbyłważny.

Zasłońswojepiersi,inaczejrozproszyszchłopców, mężczyzn,niebędąsięmogliskupićiniebędąwogóleciebiesłuchać.

Cowięcej,wiedziałamtyleodbaniuoceręimakijażu, żeproszonomnieoporady,pomocwzakupach.

Zaczęłamużywaćmakijażuwszkoleśredniej.Krok pokroku.Mimosurowejmatkiisurowychnauczycieli uchodziłomitopłazem,bomiałamsamepiątki(prawie,mojezainteresowaniewkuwaniemdatzhistorii byłobliskiezeruinieaspirowałamdopiątki,anitrochę, terazbyłobyinaczej).Nienosiłamminiówek,pierwszą

ciałopozytywność

widzęsłyszęmówię

sukienkęprzedkolanokupiłampo14rokużyciaiczułam sięwniejnieswojoorazsuperjednocześnie,wiedziałam, żepotrzebujęnosićto,comisiępodoba.Mimozmory grubychkolanimegatłustychud.Nawidokmegociała, nagiegociałanadalrobiłomisięniedobrze.Pamiętam, żemarzyłamoodcinaniutłuszczuzbrzucha.Tenpomysł byłokrutnyiprzerażający,dziśzdajęsobieztegosprawę. WtedymojepragnieniapotwierdziłainijakoprzypieczętowałaksiążkaMy,dziecizdworcaZooChristianeF.Dziś mionauświadamiajakbardzoniepogodzonabyłamze swoimciałem,jakbardzogonienawidziłam.

Niezależnieodwszystkichzasadiobostrzeńoraz złejrelacjizciałemdoceniałamjedenelementwmoim ciele,wyżejwspomnianewłosy.Mojacałarodzina wdośćspecyficznysposóbuwielbiałaje.Krewnemówiłymijakcudowneipięknesąijaktoonechciałyby takiemieć.Mojamamaniezakrywałagłowychustką, więcjatakżenie.Miałamzakazkrótkichwłosów,wyglądałabymźle,sąpiękneitomójnajwiększyatut.Zatemdostosowałamsię,takmisięprzynajmniejwydaje. Wkońcuzaczęłamjenawetdoceniać.Byłygęste,mocne, silne,zdrowe,serio,całkiemzdecydowaniefantastyczne.Ponadtowolnomibyłoużywaćfajnychproduktów dowłosów,dziękiktórympachniałyonesmakowicie itenzapachszedłzemnąwszędzie.Miałamsłabość doproduktówTIGI.PisząctoczujętruskawkowyzapachproduktuzliniiBEDHEAD.Ludziemówilikomplementyomoichwłosach,mówilimikomplementy owłosach,czaiciejaktodziwniebrzmi,komplementowaćczyjeśwłosy,przymiot,przedmiot.Chciałabym

miećtakiewłosy,masztakiegęstewłosy,chciałabym, szkoda,żemojenie,życzeniowemyślenieinnych,które sensustrictewynikałozichporównywaniasięzemną, zichwłasnegopoczuciabycianiewystarczająco…Było miprzykro,szkodamibyłoichzichwłosami,których najwyraźniejnielubiły.Tekomplementywcaleniełechtałymegoego,nieczułamsiędziękinimilepiej.Wkażdymraziedbałośćowłosybyłarytuałem.Szampony znajwyższejdostępnejpółki,tonyodżywkiiregularne podcinaniekońcówek,codwamiesiące,anichwilidłużej.Dosalonufryzjerskiegochodziłamzmatką,taki wspólnyrytuał.Podobnoczytałamksiążkiigazetyczekającnaswojąkolej.Względnieczęstopodpytywałam Jąoto,czytymrazemmożetrochękrócej,aleodpowiedźbyłajednainiezmiennaNIE.Niezależnieodmoichargumentów.Mojarelacjazwłosamibyłatakambiwalentna,mojeuczuciawzględemnichtakieżwłaśnie. Wiedziałam,żesąpiękne,niebyłodwóchzdań,aleta presjadotyczącadługościiniezmiennościbyłairytująca.Chciałamjedoceniaćisięnimicieszyć,chciałam byćdobra.Jużnastudiachipo,kiedysamachodziłam dosalonufryzjerskiego,czasemzagadywałammoją fryzjerkęstylistkę,czymożedzisiajbyśmyzrobiłycoś szalonego,nowegoiłałiobcięłyjenakrótko,alegdy mniepytała,czyjestemtegopewna,wycofywałamsię, jakpędzącyrak,bałamsięimówiłam,żetotakiżarcik kosmonaucik.Wśrodkupragnęłamzmiany,czułam zew,potrzebęzmiany,nowości,nowegodoświadczenia,takapotrzebazrzuceniazsiebiepewnegobalastu.Wmoimprzypadkubalastudługichwłosów.Moje

własne,przepięknewłosymnieograniczały,niebyły takiewcalemoje.PorównywanojezwłosamiJennifer Aniston,brzmipoważnie,prawda?

Tenstantrwałprzezjakieś15latodmojegowyjazdu zrodzinnychstron,wroku2017postanowiłamtochrzanić ibaćsięmniej.Chciałambyćsobą,poznaćsiebie,aczęścią tegobyływłosy.ścięłamjenakrótkoinieżałowałamani nieoglądałamsięzasiebieodtamtegomomentu.

Niewyobrażamsobie,żemiałabymmiećdługiewłosy znowu,alewiem,żenawetjeślitakbędzietobędzietomój wybór,tylkoiwyłączniemój.Nie,żebyfajniebyłobyćwyzywanąodlesblubLGBT(sic!).Alboto,kiedyludziesię dziwiąjakwielkajestmojaodwaga,kiedyobcinamwłosy.

Włosyodrastają,tokimjesteśniezależyodichdługości.

Tokimjesteś–jestważneicenneniezależnieodopiniiikomentarzyinnychosób.

Zasłaniajswojewłosylubnie,zgoljelubnośdługie zapośladki,farbujjelubnie.Nośperukizłoteipurpurowejeślicitosprawiafrajdę.Bądźtym,kimchceszbyć.

Zatemjaobczajamtylkowpisyizdjęciaosób,które sprawiają,żeczujęsięlepiej,ciekawiąmnieisprawiają, żeodczuwamwyższezadowoleniezżycia,widzęwartośćwbyciunatejplanecie.

Jesteścałkowiciewystarczającaiwspaniała. Wystarczasz.

Jesteśwartościowa.

TwojeciałojestTwoje,poczujsięwnimdobrze.

KasiaPiątek

Fascynujemnieświatizmiana–mamnadzieję,żekiedyśtezjawiska zrozumiem.

EmiliaSzulc

szydełko wakcji

część3

HasłemprzewodnimtrzeciegonumeruSILNYCH jest Ciałopozytywnośćipoprzeztenpryzmatchciałabym przyjrzećsięjednejzeswoichprac.Zachęcam,anawet zalecam,wcześniejszezapoznaniesięztekstamiWszystkieczujemysiępiękne nastronach7-10anastępniepowrótdo Szydełkawakcji

Sztukajestdlamniepretekstemirodzajemtrampolinydorozmówirozważańnaróżnetematy.Tworząc pracę–bohaterkęaktualnegofelietonu Szydełkowakcji –niemyślałamopracywnurciebodypositve.Topraca orelacjachmatkiicórki.Aleterazpomyślę:założęspecjalneokularyispojrzęna Kurędomową razjeszcze.

Kuradomowa(łac.Gallusgallusdomesticus) powstała 2012roku,alecałyczasewoluuje,zmieniasięipodlega różnymprocesom.Takjakciałopozytywnośćjestciągłą pracąnadsobą,naszeciałosięzmieniainaszenastawieniadoniegorównież.Każdeciałopotrzebujeafirmacji

itroski.Akura,przysłowiowakwoka,troszczysięoinnych,aleiosiebieteżpowinna.

Dotejpracywykorzystałamanatomicznymodelkury –cielesnydosłownie.Kuraubranazostaławdzierganą sukienkę,któradośćszczelnieskrywaciało.Elementem uzupełniającymstrójjestnakryciegłowy:berecikzantenką.Zjednejstronymodelpokazujewnętrznościkury wrazzjajkiem,którewniejsiękształtujeiktóremożna podejrzećpodnoszącfalbankęsukienki.Zdrugiejstrony znajdująsięmięśnie.

Nastawieniedowłasnegociałazmieniasięnaprzestrzenilat.Naszeciałonajpierwrośnie,apotemznienackazaczynadojrzewaćiintensywniesięzmienia. Zbiegiemczasunastępująkolejneprzemiany.To,jak podchodzimydowłasnejpowierzchownościmocno wpływanato,jakąrelacjęzwłasnymciałembędąmiały naszecórki.Wartozastanowićsię,czywstydliwiesię zasłaniamyikrytycznymokiempatrzymynasiebie wlustrze?Towszystkowidząnaszecórki.

Tomy,kury,będziemyreagować,gdynaszkurczak będziezmieniaćupierzenieizesłodkiegożółtegokurczaczkazaczniesięprzeistaczaćwdojrzałąkurę.Świadomie używamsłowa„córki”,bo,jakpiszeJoannaMichałowska, doktórejtekstuodsyłamnapoczątku,inaczejpodchodzi siędowyglądudziewczynek,ainaczejchłopców.Kuradomowaskrywaswojeciałopodobcisłą,nibygorset,sukienkązgolfem.Skrzydełnierozwinie,wszakitaktonielot.

Dopełnieniemkreacji Kurydomowej jestdziewczęcasukienka(nosiłająmojaCórka,gdybyłamała). Obiesukienkisąztejsamejwłóczki,mająpodobne ściegiszydełkowewzorównafalbance.Dziewczęcystrójjestobszytyróżemiwprowadzapozytywny –energetycznyelement.Niejesttakzabudowany,jak sukienkakury:praktyczne,różoweramiączkanaguziki podtrzymująkarczeksukieneczki.Strójmawsobie więcejswobodyidziecięcejradości.

ciałopozytywność

widzęsłyszęmówię

nasycenie

proszępamiętaćmałżeństwojestsakramentemmusi panisięztympogodzićtakijestpanikrzyżpozatym musiałagopanisprowokowaćproszęsięmodlićzaniego proszęteżzrozumiećżeksiądzjestczłowiekiemgrzech mutowarzyszyiwodzonyjestnapokuszenieproszęsię modlićzaniegoalepani

paninieznajdzierozgrzeszeniainiemadlapanimiejscawkrólestwiepananaszegojanatomiastjatympani grzechembędęsięsyciłbędęrozpychałsięwniebiektórejestmipisane

Zczasemwygląd Kurydomowej sięzmieniał.Berecik zantenkąw2018zamienionyzostałnakociapkę(pussyhat–symbolruchówfeministycznychpowstaływ2017 rokuwUSA–odsyłamposzczegółydo Szydełkawakcji wnumerze1czasopisma SILNE.Różkociapkinawiązujedoróżuzdziecięcejsukienki.Bo,jakpokazujemoje (ichybanietylkomoje)życie–nietylkomatkiucząciałopozytywności(ifeminizmu)córki.Wdrugąstronęteż todziała:uczymysięodsiebie.

Postaci(nawetsymbolicznej,jakmodelkury)córkinie ma.Sukienkawisinawieszakuwoddaleniu.Możecórka miaładośćbyciastrojonąnamodłęmamy?Amożepoprostucórkaurosłaiposzłaswojądrogą?Rozwinęłaskrzydłaiodleciała,choćjestcórkąnielatającejkury?Wygląd (zarównociałoistrój)inaszenastawieniedoniegojest pewnymwzorcemdladzieci.Dzieciniesłuchająinierobią tego,comówimy.Raczejpatrząinaśladująto,corobimy.

Dziewczęcasukienkaniezmienniedyndanawieszaku,akuradomowaprzechodzikolejneprzemiany. Wmarcu2020rokukociapkęozdobiłaprzewrotniekorona.Kuradomowawcaleniestałasiękrólowąswego życia.Sytuacjakobiet,aszczególniematek,wtrakcie pandemiimocnosięzmieniła.Częśćznasstraciładochodyiztrudemstarasięwykarmićrodzinę.Częśćprzeszła napracęzdalnąijednocześnieprzejęłaobowiązkiwobec starszychczłonkówrodziny.Dochodzijeszczemasapracyprzyedukacjizdalnejdzieci.

Wkwietniu2020rokudzióbzakryłamaseczkazbłyskawicą.Maska,wcaleniepoto,żebyskryćzawstydzenie,alejestochronąprzedzarażeniemsiebie,aleprzede wszystkiminnych.Alemaskatonieknebel.Taknazywałasięakcjaz15kwietnia,wktórejbrałamudział.Polegałanarozdawaniu(uprzedniouszytych)maseczekdla potrzebujących.Akcjabyłapołączonazinformowaniem okolejnychzakusachrządzącychnaprawakobiet.Bo wsytuacji,gdyzagrożonejestsamostanowienieowłasnymciele,ciałopozytywnośćiafirmacjaciałaschodzi nadalszyplan.Anaszecórkipatrzą.

kma kobieta.matka.artystka

proszęteżzapamiętaćżegwałtjeststrasznązbrodnią aletocopanichcezrobićjestzbrodniąniepomiernie większąnajwiększąproszęsięmodlićproszętomieć nauwadzetutajkończysiępaniwolnośćpanimusizrozumiećżeodterazciałopanijestświątyniąświątynia zaśjestprzedmiotemnaszejspecjalnejtroski

panienasźlezrozumiałytowszystkoprzecieżdladobra waszegoiwwaszyminteresiewinteresieduszrzędunie ciałktórekłębiąsięnaulicachrynkachiplacachjedynie duszesądlanasważnenajważniejsze

proszęsobietowziąćdosercawprzeciwnymwypadku nieznajdziepanirozgrzeszeniainieotworząsiędlapani bramykrólestwaniebieskiegoaja

jatympanigrzechemnasyconybędęrozpychałsię wniebiektórejestmipisaneinieznajdziesiętammiejscedlapanianidlategoktórepanikończy Poznań,01.11.2020r.

AleksandraGomułczak

DoktorantkanaWydzialeFilozoficznymnaUniwersytecieim.Adama MickiewiczawPoznaniu.Zajmujesiębadaniemzwiązkówzachodzącychpomiędzyfilozofiąanalitycznąakontynentalną.Pasjonująjąherstoriezapomnianychfilozofek.Odlipca2020rokujestwolontariuszkąw CentrumPrawKobiet-OddziałwPoznaniu

krótkahistoria otym,jak wtydzień zostałam aktywistką

Piątek,23października

Obudziłamsięwkurwiona.Takpoprostu,czasem każdemusięzdarza.Zazwyczajwystarczakubekgorącejkawy,chwilaoddechu,imożnazacząćdzieńwe względnielepszymnastroju.Jednaknietegodnia.Bo gdytylkousiadłamzwymarzonąkawąiodpaliłamtelefon,zalałamniefalawkurwienia,tymrazemniemojego. WkurwieniawszystkichPolek.Czytająckolejneartykuły, komentarze,wiadomości,czułam,jakzłośćwszystkich tychkobietprzelewasiętakżeprzezemnie.

GdytylkozobaczyłampierwszeinformacjeospontanicznymzapalaniuzniczypodsiedzibąPIS-u,wiedziałamjuż,żemuszętambyć.Cobyłodlamnie otyledziwne,żenigdyniechodziłamnapodobne

wydarzenia,nawetgdydziałosięcośwbrewmoim poglądom,niebyłamnatyleodważna,byzebraćsię iwyjśćnaulicę.Tymrazemjednakbyłoinaczej,być możedlategożeczaragoryczywłaśniesięprzelała, abyćmożedlatego,żepierwszyrazwidziałam,jak tyleosóbsolidarniezbierasięipostanawiapokazać, żenatakdużąingerencjęwnaszeżycieiwnasze ciałazgodyniebędzie.

Dlategobiegnąc,jakzawszespóźniona,dopracy, zdążyłamwpaśćdosklepuizłapaćszcześciopakzniczy.Wpracynawejściuoznajmiłamwszystkim,żejaka tabakabysięniedziała,o17wychodzęimusząsobieradzić.Chłopakikazalimisięnieprzejmować,iśćiwalczyć oswoje.Zostawiłamtylkojedenzapalonyzniczwwitrynieijużmnieniebyło.

Tegodniastresbyłogromny.Porazpierwszywidziałamtakwielki,wkurwionytłumludzi.Porazpierwszy widziałamtylepolicji,którawyglądała,jakbywkażdej chwilibyligotowiwkroczyćmiędzynasiładowaćdosuk. Porazpierwszybałamsię,żemogęzostaćaresztowana, mogędostaćgazem,żektośwbiegniewtłumitrzeba będzieuciekać.Naszczęścieniebyłamsama.Chociaż tegodnia,wtamtymmiejscużadnaznasniebyłasama. Solidarnośćnasząbronią.

widzęsłyszęmówię

Niedziela,25października

Dzieńwolny,dlamniepierwszyodmiesięcy.Jako żejestemnieprzyzwyczajonadospędzaniaczasu wdomu,bezżadnegozajęcia,stwierdziłam,żepójdę naprotest.Tak,tegodniamojepójścietamniewynikało wtakdużejmierzezmoichemocji,potrzebowałamjakoś zagospodarowaćenergię,atakprzynajmniejzrobiłam towważnejsprawie.Takmisięprzynajmniejwydawało –pójdę,pokręcęsiętrochę,zmęczę,iwrócędodomu.

Poszłamsama,mimonarzekańznajomych,żetoniebezpieczne.Małotego,poszłamubrananiemalżewniedzielny,kościelnyoutfit(chociażwkościeleniebyłam odlat).Wostatniejchwilizapisałamnaręceeyelineremnumerdoprzyjaciółki,takżebysięnieczepiała, żesięgłupionarażam.

Tegodniapowiedziałamsobie,żeostatnirazposzłamnaprotestsama.Iniezrozumcieźle,byłobardzo bezpiecznie,aatmosferabyłaprzyjemna,natylenaile mogła.Dlamniejednakbyłtozadużyładunekemocjonalny,którymniemiałamzkimsiępodzielić.Zabardzo wstydziłamsię,byzagadaćdoobcychludzi.Szłamwięc sama,zpodniesionągłowąitransparentemRZĄDNIE CIĄŻA,DASIĘUSUNĄĆ.Amoment,gdyszliśmyśrodkiemPiotrkowskiej,śpiewającikrzycząc,zapamiętam dokońcażycia.Zapamiętamludzimachającychnam zokien,zapamiętamsiłęnaszychgłosów,zapamiętam toniesamowiteuczucie,żejestsięczęściączegoświelkiego.Wtedyniewiedziałamjeszcze,jakwielkiego.

Wtorek,27października

Kolejnydzieńprotestów.Razemzmojąprzyjaciółkąuznałyśmy,żeniemożenastamniebyć.Złapałyśmy więctransparentywdłonieiruszyłyśmy.Tegodnia protestniebyłzbytduży.Zatobyłchybanajgłośniejszy. Dodzisiajdzwonimiwuszach.Tegodniaporazpierwszy proteststałsiętrochęimprezką,wtedyjeszczewkontrolowanysposób.Tegodniajeszczewszystkichbawiło krzyczenieJEBAĆPISitańczenienakażdymrondzie.

Towłaśnietegodnia,wtymtłumie,poczułamsię najbezpieczniejnaświecie.Porazpierwszywidziałam policjantów,którzypilnowalijedynie,byudałonamsię bezpiecznieprzejść.Uśmiechalisiędonas,niektórzyklaskali.Wkońcuwszyscybyliśmywtymrazem.

Towłaśnietegodniawszyscypoczuliśmy,żetonaprawdęjestwojna.Podsamkoniecprotestuzaczęły donasdocieraćinformacjeoprzemówieniuKaczyńskiego.Najpierwbyłosłychaćjegonazwiskowszeptach wtłumie,pochwiliwystarczyłorozejrzećsiędookoła –wkurwieniewidaćbyłochybazkosmosu.Gdyinformacjaosłowachprezesazostałaprzekazanaprzezmegafony,wkurwienieosiągnęłomaksimum.Krzykisięnie kończyły.Wtedydotarłodonas,żetojużniejestzabawa, żeżartysięskończyły,iżejużniedasięztegowycofać pokojowo.Niebędzieżadnychkompromisów.

Środa,28października

Tonaprawdębyławojna.Nigdyniesądziłam,żeznajdziesięjakakolwieksiła,którasprawi,żeprzezponad 6godzin,głodnaizmarzniętabędęchodzićpomieściew30-tysięcznymtłumie.Tymbardziej,żekażdy, ktomniechoćtrochęzna,wieżejaiwysiłekfizyczny

raczejsięnielubimy.Ajednak!Ichociażbyłamponocce wpracy,pozaledwiedwudziestominutowejdrzemce, aodpewnegomomentuniemiałamjużnawetsiłypowiedziećczegokolwiek,szłamdalej.

Pamiętam,żetegodniaktośpowiedział,żewsumie toPISnaspołączył,zjednoczyłizmobilizowałdodziałania.Nocóż,mniePISzmusiłtakżedoruszeniatyłka.Naglepojawiłosiękilkarzeczy,zaktóremożna impodziękować.

Idącwtłumie,ciężkobyłopowiedzieć,żebyłonas ażtyle.Najpierwktośpowiedział,żejesteśmynajwiększymprotestemwŁodziodlat,potem,żenajwiększym wPolsceodpoczątkuprotestu.Nikomuniechciałosię wierzyć.Dopieropopowrociedodomu,przeglądając zdjęcia,dotarłodonas,czegowłaśniebyłyśmyczęścią.

Ztegodniazapamiętamjednakdwierzeczy. Popierwsze,ogromnewsparcie.Nietylkoztłumu, aleodwszystkich.Ludzimijanychprzeztłum,kierowców,którzychociażtrąbiącczymachającchcielipokazać, żesąznami.Matcezcórkąnarękach,którawybiegła zblokuidołączyładonasnachwilę,tłumaczącdziecku, żetuchodziojejprzyszłość.Podrugie,drobną,ajednocześnieniesamowicieporuszającąrzecz-kilkapudełek pizzy,którewpewnymmomencieznikądpojawiłysię wtłumie.Pizzarozeszłasięwsekundę,podzielonamiędzywszystkichdookoła,każdyłapałkawałekipodawał dalej.Wtedypomyślałamsobie:kurde,komuśchciałosię zrobićiprzywieźćprotestującymjedzenie,bywjakikolwieksposóbichwesprzeć,wow!

Tegodniapłakałamwielerazy.Toniesamowite,jaką jesteśmysiłą,jakwielemożemyzrobić.Jakludziemimo wieku,płci,poglądówpotrafilizebraćsięrazemiwspólniewalczyćocoś,wcowierzą.

Piątek,30października

Wielkakumulacja.Trochęjakdzieńostateczny. WszyscynaWarszawę.Dosłownie.Dojazdogarnięty wostatniejchwili,zdwomaobcymidziewczynami,samochodem.Jadąc,bawiłyśmysięnajlepiejnaświecie, robiącstand-uppolegającynaczytaniuprzemówienia Morawieckiego.Świetnazabawa,naprawdę,tyleabsurdalnychzdańtobymwżyciuniewymyśliła.

DopieroprzyjazddoWarszawyuświadomiłmnie, żetojużniejestzabawaikrzyczeniezabawnychhaseł, zCypisemwtle.Momentamibyłoniebezpiecznie,momentamimyślałamtylkootym,wktórąstronęuciekać. Tłumniemiałkońca.Wśródnasbylitakróżniludzie. Niektórzypijani,niektórzypodejrzaniizamaskowani.Wszyscynaglestracilidostępdointernetu,chwilę późniejzasięg.Niktniewiedział,cosiędziejedosłowniekilkametrówdalej.Nadgłowamihelikoptery.Jeden wielkikrzyk,wyciasyrenalarmowych.Atmosferanadciągającejapokalipsy.Wtłumierozchodziłysięplotki oatakachnazioli.Znajomi,którzyzostalitegodniawdomach,próbowalipodsyłaćnaminformację,cosiędzieje, gdziemożebyćniebezpiecznie.Gdytylkopojawiałsię zasięg,cochwilaktóraśodbierałatelefonizapewniała bliskich,żewciążżyjemy.

Amimowszystkoczułosięgigantycznąwolęwalki, solidarnośćzcałymtymtłumeminiemalejącewkurwienie.Wszyscywiedzieli,pocotuprzyszli,niedaliśmysię

zastraszyć.Zamiastciągłegojebaniapis-u,wkońcuprzeważałyhasłaosolidarności,silekobietiwspólnymcelu.

Znowupłakałam,nieraz.Znowuchodziłamprzez wielegodzin,marzącjedynieołóżku.Nicjednakniebyło wstaniemniezniechęcić,takjakpozostałe100tysięcy osób.Gdyprzezdłuższąchwilębyłocicho,razemzprzyjaciółkązaczynałyśmykrzyczećkolejnehasła.Zajebisteuczucie,gdynagletłumsiędołącza,apochwilitwój krzykginiewsetkachinnych.

Fajniejestczuć,żejestsięczęściączegoświelkiego. Fajniejestwidzieć,żeinniteżsąwkurwieni.Fajniejest widzieć,żeinnicięwspierają,choćsprawaniedotyczy ichbezpośrednio.Fajniejestprotestować.Alejeszcze fajniejbyłoby,gdybyśmyjednakniemusiaływalczyć oswojeprawa,conie?

PatrycjaOlbryś

StudentkafilmoznawstwanaUniwersytecieŁódzkim.Pisanietodlaniej najlepszysposóbnawyrażanieemocji,czegoprzykłademjestpowyższy tekst,którypowstałpoprotestachwWarszawiewciągu20minut

robimy zmierzch. opowieściz frontu

Powyrokunie-Trybunałupoczułamsięjakściśle uformowanakulkasrebrnejfoliiwrzuconadorynsztoku.Niejajedna.Zgniecionądogranicmożliwościkulką spuszczonąwściekubyłyśmywtedywszystkie.Wtej kulcezmiażdżonazostałanaszagodność.

Iwtedynastąpiłwybuch.Eksplodowałatanaszapomiętagodność,amyzaczęłyśmywychodzićnaulice. Światławmieszkaniachgasły,zostawiałyśmywtyle codzienność,wydeptywałyśmyulicewsi,miasteczek, miast.Krzyczałyśmy,skandowałyśmy.Zniewidzialnych stawałyśmysięwidzialne,aulicebyłynasze.Natych ulicachujawniałyśmyuładzonązgniliznędoktrynypolskiegokompromisu,nietylkoaborcyjnego.Byłyśmyzrywemzkrwiikości,siostrzanymkrzykiem,strajkiem.

Takzaczęłyśmyrobićzmierzch.Zmierzchwielkiego polskiegokompromisu.Wśrodkupandemii,wtotalnej ciemności,wlepkiejodbrudubeznadziei.Schyłeksocjalizacjidziewczyneknacicheigrzeczne,kreszgody napanjaśnienieitłumaczyzm,kresepoki„patriarchalnegodziada”,kreshegemoniikościoła.Wrzeszczałyśmy dobitneniebarbarzyńskiemuorzeczeniuTrybunału, któryodbierałnamnaszeciała,miażdżyłnaszeprawa iwolności.Przydeptywałnaszągodność.Wkońcuwzięłyśmysobiegłosiprzestrzeń.Wkońcubezpytania.Nie chciałyśmywięcejkompromisów.

Wkurw,którywyprowadziłnasnaulicespowodował powszechne,społecznedrżenie.Pojawiłysięzróżnych stronpróbynałożenianamniecotylkoprzeformułowanegokagańcapatriarchatu,wywołaniastrachu,zbudzeniauśpionegolęku.Obśmiania,zhańbienia,podważenia kształtuiformyzrywu.Aletojużpękło.Ipękaćbędzie dalejigłębiej.BotennajwiększyzrywulicznywPolsce, zrywwokółaborcji,niesiezmianęformacyjną.Tenstrajk jestpoczątkiemnowejfalifeminizmuwPolsce.Atafala będzietymbardziejwzburzona,iminnimocniejbędą próbowalijąuspokoić.Autentyzmmasowegowyjścia przeróżnychkobietiosóbnaulicewsamymśrodku pandemiiniedasiępodważyć.PatriarchatwPolscenie możejużbyćspokojny.Działamydalej.

AdriannaKlimaszewska

Założycielkagrupy„Różowaskrzyneczka”,którazabiegaodostępdo bezpłatnychpodpasekwinstytucjachpublicznychiprzeciwdziałaubóstwumenstruacyjnemu,członkiniStowarzyszeniaDolnośląskiKongres Kobiet,aktywistkamiejska,mama

dogranic odludzia

krótkootytule:

Swegoczasugłośnobyłooakcji„Różaniecdogranic nieba”,którymiałprzełamaćzłouderzającewnasz kraj.Wyglądanato,żeprotestysetektysięcyosóbwłaśniespełniająjedenzcelów„Różańca”.Ludziewcałej Polscedecydująsięwyjśćnauliceiwalczyćolepszą Polskę.Miejscowość,zktórejpochodzęjestniewielka ileżybliskogranicyzNiemcami,aprotestydotarły równieżdoniejitowłaśnieona,mojamiejscowośćX, zainspirowałamniedowymyśleniategotytułu.

ProtestyprzeciwkodecyzjiTrybunałuKonstytucyjnegoidoniesieniaonichstałysiędlawieluznascodziennością.Tacodziennośćjątrzysięniczymotwarta rana,aledajeteżnadzieję,żekiedyśbędzieinaczej,lepiej. Wczasiepotężnejiobezwładniającejpandemiisetkitysięcyczęstonieznajomychosóbpotrafisięwzajemnie wspieraćigłośnomówićoprawach(nietylko)kobiet. Przezmediaprzewijająsięcoraztonowszerelacjeznajwiększychpolskichmiast,wktórychodbywająsięwielotysięczneprotesty.Czasempojawiąsiętakżeinformacje natemat„spacerów”oznacznieskromniejszejliczebności,któremająmiejscewmałychmiejscowościach. Wtakisposóbpodkreślasięzłośćorazniezadowolenie dosłownierozlewającesiępocałejPolsceichoćtoprawda,niejesttocałościowyobrazsytuacji.

Porównywanieprotestówwdużychimałychmiastachnieograniczasięjedyniedoskali,formyczy przebiegu.Wartowtymzestawieniuuwzględnićszerszykontekstsamegożyciawniewielkichmiastach. Wprzypadkuznaczącejliczbyosóbnadecyzję,czypójść wswojejmiejscowościnaprotestalboopublikować

naFacebookuzdjęciezbłyskawicą,wpływmożemieć wieleaspektów,któremożnaprzedstawićwformiepytań.Aco,jeśliktośmimomaseczkimnierozpozna?Czy rodzinaniebędziemiałaproblemów?Czysięnamnie niezezłości?Copowiedząnatosąsiedzi?Czydostanę naganęwszkole?Czywyrzucąmniezpracy?

NajpierwprotestowałamwWarszawie.Wmojej głowieanirazuniepojawiłosiężadneztychpytań.Potemprotestowałamwmojejrodzinnejmiejscowości wwojewództwiezachodniopomorskim,gdziemieszka zaledwie8tysięcymieszkańcówiprzyznam,żenaetapiepodejmowaniadecyzjizadałamsobiekilkaznich. NaproteściewWarszawie,mimożenieznałamnikogo, czułamotaczającąmocsiostrzeństwa.Wyjścienaulice iwykrzykiwanieswoichprzekonańutrudniałajedynie nieustanniespadającamaseczka,jednakwewnętrznie czułamzgodę.Wrodzinnejmiejscowościjużpodczas przygotowywaniaprotestowegoplakatuczułamucisk wżołądku.Niemieszkamtamod6lat,amimotowracamdostaregomodelumyślenia,którymagicznieznika wrazzwjazdempociągunastacjęWarszawaCentralna. Niktzrodzinyniezdecydowałsiępójść,jednakwspierali mojądecyzję.Zkoleiprzyjaciółkabyłanakwarantannie, alenawetprzedniązastanawiałasię,czytodobrypomysł, żebywybraćsięnaprotest.Warszawa–tysiąceskandujących,awśródnichkrzyczącanacałygłosanonimowa JA,dumniekroczącaulicamiWarszawy.MiastoX–setkimaszerujących,alejużtylkodziesiątkiskandujących, awśródnichnieśmiałowykrzykującadobrzeznanehasła JA,zakrywającaczęstotwarzplakatem,„taknawszelki wypadek,bomożektośpoznałbymniepomaseczce”. Jakłatwojestiśćulicamimetropolii,gdymasię świadomośćswojejanonimowości…Człowiekszybko wtapiasięwtętniąceżyciemianonimowościątłowielkiegomiasta.Kilkugodzinnapodróżpociągiempotrafi

przenieśćdoinnegoświata.Światamałychmiastiwsi, gdzieobowiązujązupełnieinnezasady.Tenświatotacza ponad20milionówPolekiPolaków1,dlaktórychaktem odwagimożebyćdodanienakładkinaFacebooku.

NikolTomar

absolwentkafilologiirosyjskiej(UW)iRussianStudies(UCL),obecniestudentkadziennikarstwanaSWPS,filolożka,feministka,podcasterka,kocia mama,pasjonatkaliteraturyfaktuizwolenniczkawszelkichfeminatywów 1 https://ciekaweliczby.pl/miasto_wies/(dostęp10.11.2020)

tojestwojna1

Odmomentu,wktórympolitycznytrybunałwydał wyroknakobiety,pojawiłysięwkrajuprotesty.Pojawiłysięteżzagranicą,bowidzęzdjęciaznajomych mieszkającychpozaPolską,którzyteżtenczasspędzają naprotestach.Tojestwalka.TOJESTWOJNA.Bowolnościigodnościniemożnapozwolićsobieodebraćbez słowa.Tychresztekwolnościigodności,którejeszcze udałonamsięocalić.

Trybunałgłosamitych,którzyzostalitamwsadzeni zpolitycznegonadania,postanowiłzakazaćaborcjiwsytuacjichorobypłodu,poważnegouszkodzeniapłodu,deformacjipłodu,brakuszansnaprzeżyciepłodu.Nawet wmomencie,wktórymwiadomo,bowspółczesnamedycynajestlepszaodtejześredniowiecza,żetedeformacje niepozwalająkomórkomfinalniezpłodustworzyćczłowieka,któryprzeżyje–trzebadonosić,urodzićipozwolićumrzeć.Albonawetpozwolićumrzećjeszczewmacicyiurodzićmartwąistotę.Wypchnąćnaświatzwłoki. Anawetjeśliurodzićżywestworzenie,topatrzećjedynie najegocierpienie,najegoagonię,najegośmierć.Takie torturyterazsobiepolitycywymyślili,którymbędąpoddawaćkobiety.Awrazznimiteżmężczyzn,bowielekobiet mamężów,partnerów,ojców,braci,przyjaciół…Onabędzie cierpiećnoszącwsobietragedię,aonibędącierpiećznią.

Wtakimwypadkuprotestysączymśnaturalnym iżadnapandemiategoniepowstrzyma.Bopandemia minie,atatragedianie.

Nienakażdyprotestmogęiść,chociażwważnych sprawachwalczęodlat.Alemamobowiązkizawodowe idomowe,któreczasemstająnaprzeszkodzie.Niemam wyrzutówsumienia,mampoczucieodpowiedzialności.

Wczasiepandemii,gdyniewiemilejeszczeudami siępopracować,bolockdown2 uniemożliwiamipracę izarabianie,niejestemwstaniezżadnejmożliwości zarobkuzrezygnować.Alewkońcupojawiłsięmoment, wktórymczasowomogłamnaprotestiść.Pozostała kwestiatego,czydamradęiśćnaniegopsychicznie.

1 tekstzostałpierwotnieopublikowanynablogu https:// przerwanakawe.wordpress.com/wdniu26października2020roku 2 ograniczeniawprowadzaneprzezrządwzwiązkuzepidemią koronawirusaSARS-CoV-2orazwywoływanejprzezniegochoroby COVID-19

Toniesąłatwedecyzjedlawieluosób–nietylko kobiet.Ludziemająprawosiębać.Choroby.Wychodzeniapomiesiącachprzekonywania,żewdomubezpieczniej.Byciawtłumienaulicy.Kordonówpolicji,któranie ochraniaprotestujących,tylkoochraniaprzedprotestującymi.Takanaszademokracjaiprawododemokratycznegowyrażaniasprzeciwu.

Wemnieteżodbywałasięwalka.Walczyływemnie różneuczucia.Chciałamiść,alesiębałam.Iniechoroby, niezagrożeniakoronawirusem.Jedyneczegosiębałam, topolicjaizachowaniepolicjantów(policjantekteż,bo tutajakuratpłećniemażadnegoznaczenia).Oglądając filmyzprotestówmiałamłzywoczach,lękwduszyitysiącemyśliwgłowie.Dwieznajomemiosoby,wtymjednawpewiensposóbmibliska,zostałybrutalniepotraktowaneprzezpolicję.Zupełniebezsensuibezpodstaw. Jakbypolicjapostanowiławalczyćzresztąspołeczeństwa.Jakbypolicjanciwnosiemielito,pocowstępują dosłużby.Nochybażewstępowalidopolicjibyużywać siły,aniebybronić–towtedypełnazgoda.Jużtylko rozkazyzgórymiałydlanichjakiekolwiekznaczenie.

Mamdziecko.Jestemsamotnąmatkąijakojedyny rodzicmuszecodzienniewrócićbezpieczniedodomu.

Azdrugiejstronymojedzieckotocórkainiechce,żeby musiaładorastaćiżyćwkraju,wktórympolitycynasamejgórzerobią,cochcą.Niechcę,żebyżyławkraju, wktórymwolnośćigodnośćczłowiekamożnaodebrać pstryknięciempalcamiiniemaktosiętemusprzeciwić.

Niemasensuprzetrwaćwkraju,wktórymniedasiężyć.

Itedwieopcjewalczyływemnieburzącmójspokój.

Iśćczynieiść?Ryzykowaćbezpieczeństwotuiterazczy odpuścićbezpieczeństwowprzyszłości?Mojeimojejcórki.

Chwila,wktórejpodjęłamdecyzję,żeidęnaprotestbyłatą,wktórejpoczułamspokój.Iwtedyzrozumiałam,żetodobradecyzja.Żeniepotrzebniesię wahałam.Żedziałaniejestzawszelepszeodbrakudziałania,odbierności.

Jechałamnaprotestsama.Znikimsięnieumówiłam, alemiałamnadziejęgraniczącązpewnością,żewiele znajomychosóbspotkamjużnamiejscu.Wsiadłam dotramwajuichociażnikogonieznałam,todziękiwieluosobomjadącymrównieżnaprotest,cobyłowidać chociażbypoobecnychwtramwajutransparentach,nie czułamsięsama.Czułamsięczęściączegoświększego.

Dawnoniebyłamnatakimproteście,naktórym ztrudemodnajdujęznajometwarze.Iniechodzimitutaj oto,żewszyscymielimaseczki.Chodzioogromludzi, zktórychwieleosóbniewidywałamnaprotestachnigdy wcześniej.Wielenowychosób,nowychtwarzy.Mnóstwo ludzimłodych,wktórychdopierobudzisięsolidarność społecznaichęćwalkioprawatakżenaulicy.

Tooznacza,żewalkaoprawakobiet,prawaczłowieka,stajesięnajważniejsząkwestiąspołeczną.Wkońcu. Niejesttowalkagrupyaktywistów,społeczników,najbardziejzaangażowanych.Towalkanaswszystkich,bo tonaszawspólnasprawa.

Ipierwszyrazbyłamnaproteście,naktórymnikt nieudawał,żejesteśmydelikatniepoirytowani,tosobietroszkęgrzecznychhasełpokrzyczymyipójdziemy dodomu.Jesteśmywkurwieni.Ajajakjestemwkurwiona,tomówię,żejestemwkurwiona,anieżeodczuwam

pewiendyskomfortwobrębieemocji.Ichybaresztaczułapodobnie,bonieprzebieranowsłowachokreślających stanipotrzeby.Mocno,ostro,dosadnie.Aletoniemy natychulicachprzekroczyliśmygranice.Granicezostały przekroczonetamnagórzeprzezpodejmującychdecyzje, któredotycząnaswszystkich.Tobyłatylkoodpowiedź. Inadalmniejdrastycznaniżto,conamzgotowano.

KlaudiaWojciechowska

dziennikarka,feministka,aktywistka

jesteśmysilne

Wobecnychczasachsiłajestnampotrzebnabardziej, niżkiedykolwiek.KiedyodbierasięKobietomichpodstawoweprawaiforsujerozwiązaniaprawnewprostzagrażająceichzdrowiuiżyciu–trzebadziałać.IKobietyoraz ichSojusznicywyszlitłumnienaulice.Taktłumnie,jak niewychodziłyiniewychodziliod1989roku.Kobiety organizująsięodCzarnychProtestóww2016roku.Isą silniejsze,niżkiedykolwiek.Naulicydawnonieczuło siętakogromnejzłości,determinacjii...siostrzeństwa. Wielkaakcjainformacyjna,którapomogłaprzebićsię AborcjiBezGranicdomainstreamuiudzielićpomocy większejliczbiepotrzebujących.Plakaty.Blokadymiast. Strajki.Awszystkoprzezto,żePolkitraktujesięjakistotyograniczoneumysłowo,zaktóretrzebadecydować nawetwsprawieciąży.Popseudowyrokupseudotrybunałuniejestmożliwajużaborcjanietylkonażyczenie, nietylkozprzyczynspołecznych,alerównieżzpowodu ciężkichinieuleczalnychwadpłodu.

Wulgarnehasłaniesątylkowyrazembrakuprzyzwolenianadalszysojusztronuiołtarza.Krzykjest równieżswegorodzajuterapeutycznymuwolnieniem odwszystkichzakazów,nakazówidrobnychlekceważeń,codzienniedotykającychKobiety.Afanatycynie tylkoodbierająprotestującympodmiotowość(ba,polskieobywatelstwoteż!).Nietylkotraktująjewsposób lekceważącyiobraźliwy.Nietylkowymagajątłumaczeniasię,uzasadnianiajęzykaidecyzjioterminacjiciąży (anikttusięnikomuzdecyzjitłumaczyćniemusi),nie tylkostosująszantażemocjonalny(nazywającaborcję morderstwem,płóddzieckiemaaborcjonistkę–dzieciobójczynią).Nie,tejopresjijestjeszczezamało.Więc wykorzystujesięjeszczedotegochoredzieci.Iniema większegochybaskurwysyństwa.

Totak,jakbypowiedziećmatcedzieckazzespołem Downa,żejeślijestzawyborem,togoniekocha.Otóż możnakochaćswojedzieckozZDichcieć,bybyłozdrowe.Poprostuprzyjąćdowiadomości,żeOsobaciężarna jestwystarczającokompetentna,bysamodzielniepodjąć decyzję.Dlategoszantażemocjonalnyzwykorzystaniem dziecizZespołemDownajestponiżejwszelkiejkrytyki. Inawetonesąsprawnewróżnymstopniu.Wymagają różnegozaangażowaniairóżnejopieki.Wadysercaalbo układupokarmowegototylkoniektórez„dodatków”.

Niekażdyjestnatogotówitak,możnabyćtegoświadomą/świadomymijednocześniekochaćwłasnedziecko zZD.Wmojejrodziniejesttakiprzypadek.Iskurwysyństwemjestnajpierwtotalnieolaćprotestyrodziców osóbniepełnosprawnychapotemrzucićwtwarz,żenie kochająswoichdzieci.Serio.

OpróczZespołuDownawykorzystujesięteżczęsto ZespółTurnera.Takolejna„łagodna”wadagenetyczna jestmniejznanaodwyżejwymienionej,więcnajpierw kilkasłówwyjaśnienia.ZTtowadapolegającanabraku jednegozchromosomówXbądźjegoniekompletności.

Skutkiemjestniepłodność(wprzypadku„pełnego”ZT), niskorosłość,mogąteżwystąpićzaburzeniapracytarczycy,płetwiastośćszyi,błoniastośćpalców,awciężkich przypadkachrównieżproblemynaturykognitywnej. Oczywiścieoperacjekorygującekwalifikowanesąjako medycynaestetycznainiesąrefundowaneprzezNFZ. Hormonwzrostu,którymleczysięniskorosłość,równieżdługoniebył.Gdziebyli„Obrońcyżycia”,zbierali możepodpisypodpetycjąofinansowanielekuzFunduszu?NapewnoniezmoimiRodzicamianizinnymi wspaniałymiOsobami,któreotowalczyły.Alejamam szczęście.Mojaszyjawyglądanormalnie.Międzypalcaminiemambłon.Niemamprzykurczy.Miesiączkuję. Niemamzmianneurologicznych.AmamZT.Zatoja iwieleinnych„słodkich,małychdziewczynek”zmagało sięizmagazdyskryminacją,przemocąrówieśnicząiprozaicznymiwyzwaniamidniacodziennego.Bierzemyleki, tenatarczycędokońcażycia.Biegamynabadania,częstoprywatnie.NasiRodzicenasakceptująikochają.Iteż chcą,byśmybyłyzdrowe.Sązawyborem,więcjakmożna byćtatylebezczelnym,byzarzucićimbrakmiłościrodzicielskiej?Potym,jakbiegaliodlekarzadolekarzaistaraliuzyskaćprawidłowądiagnozęapotemleczenie?Jak możnatakimOsobomodbieraćszansęnadzieci,defacto niszczącprogramleczenianiepłodnościmetodąinvitro?

Aletak,osobyzZDiZTsą„szczęściarzami”.Mogą samesięumyć,ubrać,uszykowaćsobiejedzenieinie trzebaichwtymwyręczać.Jużpomijamfakt,żetrzeba

byćwyjątkowymgnojem,bysięnimizasłaniać–poprostusąowielecięższeprzypadki.Słynne„DzieckoChazana”chociażby.Konałowmękachprzez10dni.Poco taktorturowaćmatkęidziecko?Te,którechcąurodzić, majądotegoprawo(aleprzecieżniekażdamusi).Są silne.Mająuzyskaćmaksymalnewsparciewopiece nadciężkochorymimaluszkami.Asysta,rehabilitacja, możliwośćwyjazdu,podniesienieświadczeniarehabilitacyjnego–tobardzoważne.Aterazzamiastwalczyć opoprawęlosuosóbzniepełnosprawnościami,zarzuca siękobietomegoizm.

Dlategowyszłyśmynaulice,wykrzykującdosadnie swojeracje.Bonawetjeślimowao„zwykłej”aborcjito, niespodzianka,kobietyjąrobiły,robiąibędąrobić.Inie potrzebnejestzezwolenieżadnegokatofaszysty,bo poprostucudzeopiniemajągdzieś.Isłusznie,botomoje ciałoimójwybór.Atyjakniechceszaborcjitojejsobie nierób.Matkidzieciniepełnosprawnych,osobyborykającesięwadamigenetycznymi,wszystkiestrajkowiczki –jesteśmysilne.

celownik

Całkowiciepodziwiamiszanujęosoby,którewypowiadająsięprzeciwkoargumentomposłankiGodek. Mająpotencjał,słuchać,pisać,tłumaczyć.

Dlaczegojanietaguję„stopGodek”.

Dlatego,żePaniGodektowmoimodbiorzetwarz projektów,nieośanirdzeńprojektów.

Dlatego,żejakaśczęśćmniedopuszczato,żePani GodekwierzywswojetezyiniemamprawaJejnienawidziećzanie,pardon,niechcętegorobić.

Dlatego,żeciśnięcieboosobach, ichwyglądzie,stylużycia,seksualności,wykształceniujestdlamnie szkodliweimaznamionawszystkichrzeczy,któreosobypoprawicowej,faszystowskiej,skrajnej stronie,głosząolewaczkach,lewakach,lesbijkach,kobietabezdzieci, kobietachniezamężnych,osobach nie-cisiniebinarnych,osobach nieheteroseksualnych.

Wpolityce,wewładzy,wrządzie,wpisaniuprojektówniedziałająjednostki,tylkozespoły,grupy,ludzie,którzypobierająopłaty zaswojeusługi.

NieznamPaniGodekosobiście, niewiem,czybymnieopluła,czy nie,aledopókitosięniestanie, dlamnie„wypierdalać”masystemkontrolimojegociałaiżycia, chcęlegalnejaborcjiniezależnie

Z.T.

odopcji,chcęmiećwybóriopcję,anieżyćwstrachu przedniechcianąlubchorąciążą,bojącsiężeniedość, żenieotrzymamwsparciatojeszczebędęstygmatyzowanaspołeczniedokońcaswegożycia.

ŻyciewPolsce,krajukatolickim,corazmniejkraju,gdzie dasiężyć,dlaosobyniebędącejkatoliczkąznatchnieniem prawicowymtowyzwanie,wyzwanieodpoczątku.

ŻyciewPolsce,kraju,gdziecorazmniejjestprzestrzeni bezpiecznychdlamnie,jeststresem,jestszkodliwedla megozdrowia,bomammacicę.

CelowaniewPaniąGodekjestcelowaniemwkobietę, osobęzmacicą.

CzyGodekjestmetonimiąwstosunkudopatriarchatu,seksizmu,mizogini,kulturygwałtu?

Botozowymijaosobiściechcęwalczyć.

Imamnieodpartewrażenie,żekomuśbardzozależało,abytwarząfundamentalistycznychinicjatywbyła kobietaiżezatymsątuzinykatolików,bezmacic.

Byćmożenigdysięniedowiem,jakiesąfaktyautentyczne,alejaniechcęcelowaćwGodek.

Chcęcelowaćwcoświęcej.

Chcęlegalnejaborcji,topierwszymomentwhistorii,gdy możemywalczyćoto.

Walczyćoprawodowyboru.

TozmieniłobyobliczePolski,dosłownie.

Tobyłobymocne,trafneibyłobygłośnymsygnałem.Zawyciemmilionasyren.

Początkiemczegoś.Innego.Świeckiego.

EmiliaSzulc

powiemcijak protestować

Wżyciuzdarzyłomisiębraćudziałwkilkuprotestach.Wsumietowwięcejniżkilku,bopowodównie ubywazczasem,abywałylata,zezarównowŁodzijak iwWarszawienaprotestachsiępojawiałam,więcmoże weterankąprotestowąniejestem,aleniejakiedoświadczeniewtejdziedziniemam.Iwiemteż,żesąosobybardziejjeszczezaangażowane,któreczęściejprotestują, protestująbardziejzawzięcieiwogólegdziemidonich. Takanawetjestjednośćwśródprotestujących,bosię zdarzająprotestytakie,cotowiększośćsięwłaściwie zna,tymbardziejmniecieszątebardziejliczne,naktórychtrudniejznajometwarzeznaleźć.

Aleprzezwszystkietelata,przezwszystkieteprotestypojawiasięcoś,cosprawia,żeodechciewasię wszystkiego.Booprócztych,którzyorganizują,którzy pojawiająsię,malujątransparenty,wymachująflagamiiprzemawiająorazwykrzykujądozdarciagardeł,są jeszczetacy,którzyprzedewszystkimkomentująiradzą. Igdzieżbytamprzychodzili,żebywtrakcieprotestuskomentować.Onie.Onikomentująwprzestrzeniinternetowejpofakciealborównolegle.

Mystoimywśnieguczydeszczu,namrozieczy wsłońcu,aonisiedząwdomuiprzegrzewająklawiatury milionemkomentarzy.

Iprzyobecnychprotestachniejestinaczej.

Przezwszystkielataprotestowanianajbardziej bolimnienieto,codopowiedzeniamająprzeciwnicy, alezwolennicy.

Ci,którzysąprzeciwniizawszestająwjakiejśkontrmanifestacjialbopróbująatakowaćprotestujących,są zawszespodziewaniiniemamznimipłaszczyznyporozumienia,więcichuwagiikomentarzemnienieruszają.

Alesątacy,którzydeklaratywniesąpostronie protestujących,jednakmająwieleuwagikomentarzy, któreuderzająboleśnie.Inajczęściejjesttoradzenie jaksiępowinnoprotestować,cosiępowinnorobić, jaktopowinnowyglądać,którepisząbardzoaktywniekomentarzewinternecie,boprzecieżnieprzyjdą naprotest,żebyswojesłowawczynprowadzić.Tosą generałowiewysyłającywytycznezeswojejsiedziby, żebyinnitowykonywali.Atochybanienatympolega. Alecojatamwiem,żadnymgenerałemnigdyniebyłam. Nawetniepretendowałam.

Najwięcejkomentarzyzwiązanychjestzjęzykiem. Boprotestysłuszneichwalebne,noaleDROGIEPANIE czywynaprawdęmusicietakichbrzydkichsłówużywać.Niewypada,żebytakieładnekobietyposługiwałysiętakwulgarnymjęzykiem.Tożtorynsztokjakiś iniemożemypozwolić,bykobietynaszekochanesię wtymrynsztokunurzały.

Inanictłumaczenia,żegrzecznebyłyśmy,grzecznie prosiłyśmyozauważenie,żekobietateżczłowiek, żeprawanależąsięwszystkimludziomniezależnie odpłci,orientacji,koloruskóry,przekonań.Iprzezte

widzęsłyszęmówię

latatychładnychsłównatransparentachimądrych zdańwypowiadanychniewielesięzmieniło,ajeślijuż tochybanagorsze.

Awktórymśmomencieczłowiek(zwanyczasemkobietą)jużprzestajewysilaćsięnawyczynyoratorskie ikreatywnesformułowania,tylkomapotrzebędobitniepowiedziećktogdziecomożesobiewsadzićzanim chyżosięoddali.

Itowaśnienastąpiło.

Atuoburzenie.Klepaniewklawiaturędopourywanychklawiszy,jaktobrukającustanaszesłowami niegodnymibezcześcimysprawę.Bojakjednazdrugą „rzucimięsemnaulicy”tojużnapewnożadnychsojusznikówniebędzie,bowszyscyzobrzydzeniemsię odwrócąizniesmakiemodejdą.Porządnedziewczynki siętakniezachowują.Tomogąoglądaćdzieci.Pewnie jeszczetenienarodzone.

Jakośwpoparcietakichcenzurującychsojuszników niedowierzam.

Ajakbytegobyłomałotojeszczenaszetransparenty sązłe.Boonejakieśtakieinfantylne,apowinnybyćpoważne.Nieprzystoi,żebypośródsłównatransparentach byływulgaryzmy,aleteżniematammiejscanahumor. Botosprawęośmieszaiwypacza.

Mniekreatywnośćtransparentówzachwycaiwiem, żejestwielu,którzyspoglądająnaniepodobnie.Ażmnie czasemzzazdrościskręca,żejanictakgenialnegonie wymyśliłam.Asątamnawiązaniadopopkulturyidokulturywyższej.Sąwykorzystanehasłainternetoweimemy. Jestempewna,żepowstanienatejbaziewieleprackulturoznawczych,językoznawczychczysocjologicznych.

Aleinternetowikomentatorzycotonigdytransparentuniezrobiliwiedząlepiejjaktakitransparentpowinienwyglądać.Inapewnogdybyonigozrobili,tobybył najlepszy,najmądrzejszy,najwspanialszyiwkilkusłowachoddającycałąkoncepcjęprotestowania.Aleteraz gojeszczeniezrobią,bonaraziemająważniejszerzeczy dowykonania,bomusząw100miejscachwinternecie każdejkobieciepowiedzieć,dlaczegojejtransparentnie umywasiędotego,któryzrobilibyoni.

Odrazuczłowiekowiodechciewasięwszystkiego. Itegoprotestowania,skandowania,robieniatransparentów,anadewszystkoczytaniatakich„wspierających komentarzy”.Iwytłumaczjednemuzdrugimczyteżjednejzdrugą,żetozprawdziwymwsparciemniemawiele wspólnego,żeniebudujealeniszczyteresztkizapału,którysięwśrodkutli.Żejaksiępotysiącachkrokówwdeszczuwracadodomu,żebywrzucićkilkazdjęćzrobionych wtrakcie,toniepoto,żebyprzeczytać,żeprotestniewyglądałtak,jakinternetowykomentatorsobiewymarzył.

Iniemożnaodjednejgrupyoczekiwać,żebędzie protestowaćwciążinanowo,apotemsięztegotłumaczyćprzedtymi,którzywzaciszudomowymmająwieleczasunapłodzeniecoraztonowychuwagidobrych rad.Tenprotest(jakwieleinnych)toniejestiniemoże byćsprintczynawetmaraton.Tojestsztafeta.Dlatego cieszęsię,żepojawiłosiędużonowychtwarzy,nowych

osób,nowychenergii,którewniosłyteżnowysposób protestowania.Żebardziejdobitnyanawetwulgarny? Widocznietojużtenpoziomwkurwienia,któregonie dasięnazwaćdyskomfortemwobrębieemocji,awkurwieniemnazwaćtrzeba.Żetransparentysąniczymze stronyzmemami?Idoskonale,bojakwidaćnajaktywniejsinadalsiedzągłówniewinternecie,tomożeten językdonichprzemówinajgłębiej.

Ajeśliktośposiedział,pooglądałiwienajlepiejjak dalejprotestowaniepowinnowyglądać,toniepozostaje nicinnegojakubraćsię,wyjśćicałejreszciepokazać.

KlaudiaWojciechowska

dziennikarka,feministka,aktywistka

przemówienie

Wygłoszonepodczaswydarzenia„NIEdlalegalizacjiprzemocydomowej”,wdniu24lipca2020roku wRzeszowie.

Jesteśmytutajdziśponieważzustczłonkówrządu krajowegopadająsłowaowypowiedzeniuKonwencji Antyprzemocowej.Czymonawłaściwiejest?OwakonwencjazostałaprzyjętawStambule11maja2011roku. Weszławżycie1sierpnia2014roku,poratyfikacjijej przez10państw.Dotejporykonwencjeantyprzemocowąpodpisało45krajów,ratyfikowałoją28,wtymPolska. RównieżUniaEuropejskajakowspólnotazłożyłapodpis podKonwencjąAntyprzemocową.ZapisysamejkonwencjipojejratyfikacjipowinnyobowiązywaćwPolsce od1sierpnia2015roku.Obowiązują,aletylkowteorii.

Autorka:KatarzynaMądrzycka-Adamczyk.Praca Damskibokser powstaław2013roku,zostałaopisanaw2numerzeczasopisma SILNE.Aperiodykspołeczny nastronach 17-18

Wieleosóbzapewnezastanawiasię:cowłaściwiejakąśtamkonwencjamadopolskiegoprawa?Myjesteśmy tutajaniewStambuleczygdziekolwiekindziej.Otóżwedługpolskiejhierarchiiobowiązującychaktówprawnych ratyfikowaneumowymiędzynarodoweważniejszesąniż ustawykrajowe.OdumówmiędzynarodowychważniejszajesttylkoKonstytucja.Wedługopiniiopublikowanej przezKancelarięSejmuw2012rokuzapisyKonwencji AntyprzemocowejzgodnesązzapisamiKonstytucjiRP. JakiezmianywprowadzaKonwencja?Zastanówciesię, jakieznacierodzajeprzemocydomowej?Fizyczną?Seksualną?Psychiczną,którąmałoktotraktujepoważnie? Aoekonomicznejktośsłyszał?Przemocekonomicznanie jestuwzględnianiawkrajowychustawach–jejzapis,jako kolejnegozrodzajówprzemocydomowejtopierwszaze zmian.Czywieciejakdefiniowanajestprzemocseksualna wpolskiejdoktrynieprawnej?Ofiaramusisięczynnie bronić.Czykażdyikażdaznaswsytuacjizagrożenia jestwstaniesiębronić?Wsytuacjigdyofiaraprzemocyseksualnejzapadawbezruchzprzerażenia,sądmoże uniewinnićsprawcę.Konwencjamówiotym,żeprzemoc seksualnajestwszędzietam,gdzieniezostaławyrażona zgodanakażdekolejnekonkretneczynnościseksualne.

KtowedługWasjestosobąnajbliższą?Wedługpolskiegoustawodawstwaprzemocdomowawystępujejedynie pomiędzymałżonkamilubobecnymipartnerami.Zapisy konwencjimówiąozmianietejdefinicji,poszerzeniujej obyłeosobypartnerskieiinnychczłonków,członkinierodziny,któremogąbyćofiaramilubsprawcamiprzemocy.

Kiedydzieckojestofiarąprzemocydomowej?Obecnie wedługprawajedyniegdyjestbezpośredniąjejofiarą.Zapisy Konwencjiwnosząozmianęprawaiuznaniedzieckaofiarą przemocydomowejrównieżwtedygdyjestjejświadkiem.

Kolejnązmianąjestnatychmiastowaizolacjasprawcyodofiary,zapewnienieofiaromodpowiedniejpomocy,równieżwpostaciutworzeniaośrodków,wktórych ofiarymogłybytymczasowozamieszkać,przywrócenie edukacjiantydyskryminacyjnej.TonajważniejszezzapisówKonwencjiAntyprzemocowejwprowadzających zmianyprawnewpolskimustawodawstwie.

Jakwyglądapolskarzeczywistośćwkontekścieprzemocydomowej?Wedługstatystykpolicyjnychzarok 2019ilośćkobietbędącychofiaramiprzemocydomowej to65195,adziecito12161.Pamiętajmy,żeprawniewciąż obowiązująstaredefinicje,więcrzeczywistailośćofiar przemocydomowejzapewnejestowielewiększa.Pamiętaciewielkibulwersdotyczącywzrostuilościprzemocy seksualnejwSzwecji?Pewnietak.AileosóbzWaswie, żewzrosttenspowodowanybyłtraktowaniempoważnie każdegoprzypadkuprzemocyizmianasposobuichzliczania?20gwałtówmałżeńskichwjednymzwiązkuto20 odrębnychprzestępstw,anie,jakwpolskimprawie:wielokrotnezgwałcenie.Dopierotakisposóbliczeniamógłby pokazaćrzeczywistąskalęprzemocydomowejwPolsce. Skądwpolskiejkulturzetakieprzywiązaniedoużywaniaprzemocydomowejispołecznysprzeciwwobec większejjejpenalizacji?Achoćbyztakichtreści: „Kiedymążżonyniebije,towniejwątrobagnije,akiedy jąprzechlasta,towniejwątrobaprzyrasta”

„Immążżonęsurowiejtraktuje,tymwięcejona mężakocha,miłuje”

„Mążżonyniemiłuje,kiedyskóryniewecuje”

„Chłopkobietęjakprzezdziesięćprogówprzewlecze, todopierodobra”

„Kochajżonęcałąduszą,atrząśniąjakgruszą”

„Kiedymążdodziewiątejskórydobija,wtedydobrażona” „Niechajbije,bylelubił”

„Ktodobrzekocha,tentęgobije”.

Znacieteprzysłowia?Pewnietak.Usprawiedliwiająceprzemoc,miłościąiwymogiemposłuszeństwa.Treści którymi,jakospołeczeństwojesteśmykarmioneikarmienioddziecka,wktórychniktniewidziniczłego.

Niczłego?!

Równieżtreścireligijnetraktująposłuszeństwo, równieżkobietyidzieciwobecmężczyzny,jakocnotę iobowiązek.WystarcząprzykładyzaudycjiRadiaMaryja„Jakbyćdobrążonąwsypialni”.Chcecieposłuchać?

Proszębardzo:

„Małżeństwojestzgodne,gdymążpanujenadżoną, ażonanadsobą”.

„Jeżeliwczasiewspółżyciaseksualnegojednozmałżonkówniechcewspółżyćseksualnie,alewidać,żejestjakaś potrzebazdrugiejstrony,totakżejakaśformaofiarowaniasiebie,dawaniazsiebieżycia”.

„TrudnymałżonektoprawdziwydarodPanaBoga.Dar iogromnewyróżnienie.(...)BoPanBógzauważył,żetylkotydaszsobieznimradę”.

„Jeżeliwyeliminujemydoświadczeniekrzyża,czylicierpienia,todojdziedoczegośtakiego,żetylkokiedymam ochotę,towspółżyję,ajakniemamochoty,toniewspółżyję,iwtedymożebyćbardzopoważnyproblem”.

„Żonaniemożeuważaćmężazaagresoraczypotencjalnegogwałciciela.Namocypowinnościmałżeńskiejmaon prawodomaganiasięodżonywspółżyciaseksualnego”.

Jeszczebardziejinteresującowyglądakwestiaprzemocywobecdzieci.StaryTestament,KsięgaPrzysłów: „Wsercuchłopięcymgłupotasięmieści,rózgakarności wypędzijąstamtąd”

„Rózgaikarcenieudzielamądrości,chłopiecpozostawionysobiejestwstydemdlamatki”

„Nadziejanadobrąprzyszłośćsyna.Ćwiczsyna,dopóki jestnadzieja,nieunośsię,ażdoskrzywdzeniago” „Karceniachłopcunieżałuj,gdyrózgąuderzysz,nieumrze. Tygouderzyszrózgą,aodSzeoluzachowaszmuduszę”.

Niemówiącjużowycofanejjużzobieguksiążce Pasterzsercadziecka wydanejprzezkatolickiewydawnictwoSłowoPrawdy,zawierającejdokładnąinstrukcję bicianawetniemowląt.

Społeczneprzyzwolenienaprzemoc?„Mnietonie dotyczy,toniemojasprawa,niebędęsięnikomuwżycie mieszać.”Pamiętammojąpodstawówkę,chłopakzklasy wdzieńpociężkiejwywiadówceprzyszedłdoszkołyzezłamanąręką,podobnospadłzeschodów.Kolejnykilkarazy pojawiłsięwszkolezpodbitymokiem.Jakaśreakcja?Żadna. Zainteresowanietymcodziejesięwdomachdzieciktóresameużywająprzemocywobecinnych?Poco?Pytanie mojejmatkiskierowanedomojejwychowawczynijaksobie zemnąporadzić?Odpowiedź?Bić!Kilkadnitemupewna matkapoprosiłanafacebookowejgrupieopomocwprzekonaniusynadouczestnictwawobrzędachreligijnych:najwięcejrad,wdużejczęściodinnychrodziców,dotyczyło użyciaprzemocy.Minęłoprawie20lat,niezmieniłosięnic.

widzęsłyszęmówię

Przerażarównieżspołeczneprzyzwolenienaprzemocdomową.WedługraportustworzonegoprzezMinisterstwoPracyiPolitykiSpołecznejwbadaniuprzeprowadzonymw2014roku14,4%respondentówzgadza sięzestwierdzeniemiżistniejąsytuacjewktórychprzemocdomowajestusprawiedliwiona.Wedługanalizy odpowiedzinakolejnepytaniazaprzemocwuważane sąjedyniesilneprzejawyprzemocyfizycznejwedług 19,5%respondentów,too5%więcejniżwbadaniuz2007 roku.Jakonormalnośćużywanieprzemocypsychicznej uważaprawie25%respondentów,seksualnej–18,3%. Przyzwolenienaprzemocwobecdzieciwyraziło26% badanych,czylico4osoba!Powięcejszczegółówzapraszamdolekturyraportuznajdującegosięnastronie: https://www.gov.pl/attachment/af502517-42d0-49e2-a58f-0113b1635a14(pdf)

Niemożnarównieżniewspomnieć,żeprzemocdomowawdużymstopniudotykaosobyLGBTQ+,przemoc wkażdejswojejpostaci.Jedynie1na4matkii1na10 ojcówwspieraiakceptujeswojenieheteronormatywne dziecko!Jakwyglądacodziennośćreszty,szczególnie osóbniepełnoletnich,możnasiętylkodomyślać:zastraszanie,upokarzanie,wyrzucaniezdomu,odcinanie odznajomych,przemocfizyczna.

Czywtakimświeciechcecieżyć?Takiegoświataiżyciachcecie,równieżWy,politycyipolityczki,dlaWaszych córek,sióstr,wnuczekczymatek?Świata,wktórym pierwszylepszyidiotanaTikTokumożebezkarniemówićochęcizgwałceniabomusięnależy?Świecie,wktórymkobietybędąworkiemnaspermę?Gdzieprzemoc wobecsłabszychizależnychbędzienormą?Jatakiego świataniechcę,niechcęgoanidlasiebieanidlażadnej bliskiejmiosoby.Domagamsięrealizowaniazapisów KonwencjiAntyprzemocowej,zmianwpolskimustawodawstwieirealnejpomocydlaofiarprzemocydomowej. Inaczejzakilkalatczekanasświatrodemz Opowieści Podręcznej.OrdoIurisiniektórzypolitycyipolityczki niechswojesnyopodporzadkowaniuzostawiawewłasnejwyobraźni,ewentualniesypialni,tamoczywiście zazgodąwszystkichuczestniczącychstron.Mychcemy wolnegoibezpiecznegoświata,wktórymkażdaikażdy będziemógłznaleźćodpowiedniąpomociwsparcie. Dziękuję.

DorotaNietoperz

prowadzibloganietoperzczytaioglada.blogspot.com

(prze)pisanie jakoforma buntu–manifest?

„Coijak„przepisują”kobiety?1”pytaBernedettaŻynis wtytuleswegoesejuz2007roku.Iodrazusamasobie odpowiada–tozależyodkobiety,boróżnekobietyprzepisująróżnetekstywróżnysposób.Taśmiałaikrótkaodpowiedźzapewnemogłabynamwystarczyćipchnąćnas wdrugiedziesięciolecieXXIwiekuznowąsiłą.Jednak zarazpotem,jakbyzlękiem,autorkadodaje,żewmyśl teoriifeministycznych,kobietaniepowinnapragnąć przepisywaniamęskiegowzorca,aznaleźćwłasnyjęzyk.

Cowięcej,jakuzupełniająteoretyczki,kobietama pisaćwłasnymciałem,wnimszukaćodpowiednichsłów izwrotów.Jejtekstsamrównieżpowinienstawaćsię ciałem.Jakbynazawszemiałysiępołączyćwjedność. Kobietaitekst.Ciałoisłowo.TakpiszeHélèneCixous w ŚmiechuMeduzy:

Kobietapowinnapisaćpoprzezdoświadczenieciała,wynaleźć niezdobytyjęzyk,któryrozsadziograniczenia,klasyiretoryki,porządkiikodyfikacje,powinnazdobyć,podporządkować iprzezwyciężyćsposobymówienianaspecjalneokazje(…)2

Ciałostajesię,więcnapowrótpunktemodniesienia.Itymsamymstajesiędlakobietyjejwłasną,nową klatką.Jesttoniezwyklepięknamyśl–kobiecepisania, takróżneodmęskiego.Alejesttorównież myśl-pułapka, wktórąwpadłyśmyjużwczasiedrugiejfalifeminizmu iwyjśćzniejdalejniemożemy.

Klatkajestzamała.Stanowczozamałaiboleśnie kończąsiępróbywyjścianawolność. Myśl-pułapka opisaniukobiecym/ciałemzakłada,bowiemnadwyraz wyraźniepewnąbinarność,sprowadzaświatwrazzzamieszkującymigoosobamidouproszczonejdychotomii.

Kobiecośćimęskość,ciałoinie-ciało,chaosiporządek–stająsięwyznacznikami,którymświadomaOsoba Tworząca,poddawaćsięnajczęściejniechce.

Pisanieiprzepisywaniestajesięwyrazembuntu przeciwkotemucozastane.

Tekstyprzepisaneskładająsiębowiemzmałychcząstek świata,któryniepoddajesięprostympodziałom.Aprzywłaszczanieizagrabianiepewnychliterackichtoposów, stajesięsposobemnaudzielenieprawdowypowiedzitej częścispołeczeństwa,którejgłosunacodzieńsięodmawia.

Widzimytodoskonalewtysiącach(prze)pisanych transparentównaulicachmiastimiasteczek.Niemal każdyzzapisanychkartonówiplakatównanowoprezentujefragmentkultury,któraprzezsetkilattworzona

1 B.Żynis, Coijak„przepisują”kobiety?,[w:]SłupskiePrace Filologiczne.SeriaFilologiaPolska5,Słupsk2007.S.119-128

2 H.Cixous, ŚmiechMeduzy.[w:]Ciałoitekst.Feminizm wliteraturoznawstwie–antologiaszkiców.Red.A.Nasiłowska. Warszawa2001.s.168-187

byłaprzezgrupęuprzywilejowaną.Cociekawewykorzystywanesąrównieżteksty,któreprzezwiekimiały zupełnieinnezadanie–byłyjawnietworzoneprzeciwko osobom,któreterazwychodząnaulicę.Przeciwkoludziom,którzyteraz,międzyinnymizapomocąowych przepisanychsłów,walcząoprawakobietorazwszystkichosóbposiadającychmacicę.

Ponowneprzepisywanietekstówklasyków,nawet tychprzywłaszczonychprzezskrajnąprawicę,stanowi metaforycznyprztyczekwnos.Metodataucieranochalawszystkimtym,którzydzieląliteraturęisztukę namęskąikobiecą,dodającjej–lubodmawiającdodaniajej–wartości.Przywłaszczanie, odwłaszczanie ioswajaniesłówstajesięsposobemwalki.Językstaje siępolembitwyidołaskwraca(prze)pisanieaktywneorazświadome.Czerpaniezkulturypełnymigarściami,zprzeświadczeniem,żemamydoniejtakie samoprawojakwszyscyinni.

Odpowiadająctymsamymnapytanie,którezadała BernadettaŻynis„Coijak«przepisują»kobiety?”stwierdzamzcałąśmiałością,żeOsobyprzepisującoimsię żywniepodobairobiątowdowolny,całkowicienieograniczonysposób.

LidiaHalinaProkopowicz

(ur.13listopada1991wWarszawie)–absolwentkafilologiipolskiejna UniwersytecieJagiellońskim.Nauczycielka,dziennikarka,ekolożkaifeministka.ZostawiwszyswójrodzinnydomwKrakowie,obecnietworzy iżyjewpodkrakowskiejmatczyźniesoli–Wieliczce.Autorkatekstów naukowychipopularnonaukowychzzakresupopkulturyiliteratury fantastycznej,publikowanychnałamachpism„DrugiObieg.Studenckinieregularnik”,„CreatioFantastica”orazwantologiach„Perspektywy Ponowoczesności.ŚwiatyGrozy”oraz„PerspektywyPonowoczesności. Zombiewkulturze”.LaureatkaIVOgólnopolskiegoKonkursuPoetyckiego„Fotografia”.NależydoGrupyLiterycznejNaKrechę.

zczymkobiety spotykająsięw polsce

czylidlaczegofeminizmwtymkrajujestnadaltak bardzopotrzebny

Dyskryminacjakobietnadalistniejeinadodatekma siębardzodobrze.Poruszająctentemat,zawszepojawiająprzeciwnicytakiejoczywistości.Zaczynająwtedy wykrzykiwaćnastępującehasła:Jakadyskryminacja! Kobietymająlepiej!Kobietychcąmiećprzywileje!Zamiastupieraćsięprzytegotypunieprawdziwychstwierdzeniach,wystarczyrozejrzećsięwokółsiebieizobaczyć, jakjestnaprawdę.Anietrzebawcaleszukaćdaleko.

Napoczątekpytanie:czyktokolwiekznakobietę,którawswoimżyciuniespotkałasięzjakąśnieprzyjemną sytuacją,tylkozewzględunato,żejestkobietą?Może ktośtakądziewczynęgdzieśmiałokazjępoznać.Jeślitak, tonależysięcieszyć,żeniespotkałyjejnieprzyjemności. Alenawetjeślitakiekobietysą,toniestetytylkonielicznewyjątki.Wystarczyporozmawiaćzkobietamiwróżnymwiekuizróżnychśrodowisk.Okazujesię,żekobiety wswoimżyciuspotykająsięzniedopuszczalnymisytuacjamiwielokrotnie.Sązaczepianewimpertynencki, częstonawetagresywnysposóbwszędzie.Wkażdym miejscuiokażdejporze.Niemamiejsca,gdziekobietyniesąnarażonenaatakitylkozewzględunaswoją

widzęsłyszęmówię

płeć.Poradniaanirokuteżniegraroli.Wyjątkowoniegrzeczneiobraźliwekomentarze,anawetniebezpieczne zachowaniaprzepełnioneagresjąpotrafiąmiećmiejsce wśrodkudniawmiejscupublicznym.Wokółmnóstwo świadków,aleniktniezareaguje.Udają,żenicniewidzą inicniesłyszą.Wszechobecnaobojętnośćstałasięjuż rzecząoczywistądlawszystkich,każdyjestzdanytylko nasiebieiradzisobiesam.Alecowsytuacjikiedytakie skandalicznezaczepkiwywołująśmiechwosobachpostronnych?Cotopokazuje?Żetakiesytuacjesązabawne isąnormąwspołeczeństwie.Atojestpoprostunaganne, botakiesytuacjeniesąwcaleśmieszne,atymbardziej niepowinnywogólemiećmiejscawXXIwieku.Sąniedopuszczalneipowinnybyćpotępiane.Nadodatekkobietyczęstoobawiająsięmówićowieluzłychrzeczach, jakiejespotkały.Bobezwzględunatocosięstało,gdzie miałomiejsceiktowtymuczestniczył,zawszeznajdzie sięobrońcadrugiejstronyikomentarz,którywogóle niepowiniensiępojawić.Wyglądaontakalbopodobnie: „Nopewniesamasprowokowałaśtakąsytuację”albo „Samajesteśsobiewinna”.Notak,przecieżkobietysamą swojąobecnościąprowokujądobezczelnychkomentarzyiagresywnychzaczepek,anawetataków.Wkońcu ośmieliłysięwyjśćzdomulubodezwaćto,cosiępotem dziwią,żemiałomiejscejakieśnieprzyjemnezdarzenie. Toniesąodrealnionestwierdzenia,tylkoprzykrarzeczywistość.Kobietykiedysięprzełamiąizacznąopowiadaćjakiesytuacjejewżyciunierazspotkały,toprzychodzinamyśltylkojedenwniosek:chybanadaltrwa średniowiecze.Aletonawetniejestzaskakujące,kiedy

wokółnascałyczaspojawiająsięnagannewypowiedzi różnychosób,wtymosóbznanych.Narzucaniekobietomprzestarzałychrólspołecznychtodlasporejliczby osóbnadalstandard.Jakwidać,niektórzytakbojąsię kobiet,żechcieliby,abywróciłyczasyzewspomnianej wcześniejepoki.Aconajgorsze,sporaczęśćspołeczeństwatemuprzyklaskuje.Gdybytakiewypowiedzibyły zawszeszerokokrytykowaneiwyśmiewane,toniecieszyłybysiętakąpopularnością.

Kolejnarzecz:nigdyniebędziepełnejrówności,dopókikobietyniebędąmogłyzawszeiw100%decydowaćoswoimcieleorazoswoimżyciuizdrowiu.Jest topodstawoweprawo,któregokobietyterazwPolsce niemają.Obecniesytuacjawyglądanastępująco:poco kobietymająsameosobiedecydować,skoroinnizrobiątozanielepiej.Pozatymdlaniektórychtodrażliwy temat,aleniezwykleistotny,dlategoniemożezostać pominięty.Kwestiaposiadaniadzieci:tojesttylkoiwyłączniesprawaidecyzjakobiety,czychcemiećdzieciczy nie.Jeśliniechce,tojesttozupełnienormalneiniktnie maprawajejoceniaćanikrytykować.Jeślichce,tomoże jemiećwmomencie,któryuznazaodpowiednidlasiebie,aniewtedy,kiedyktośinnyuważa,żejużnajwyższyczas.Niektórychnadaltodziwi,więctrzebamówić wprost.Posiadaniegromadkidzieciipoświęceniesiętylkoichwychowaniuispędzaniuczasuwyłącznieznimi, toniesąpriorytetywspółczesnychkobiet.Jeśliktóraś kobietatakwidziswojeżycie,toniechtakrobi,jeślichce, jejsprawaidecyzja.Aleniedopuszczalnejest,żebynarzucaćtakiepoglądywszystkimkobietom.Wypowiedzi

wstylu,żedomidziecitogłównezadanieinajważniejszy celwżyciukobietysąoburzająceinieprawdziwe.To, żetakwieleosóbniemożeznieść,żekobietyrealizują ispełniająsięnawielesposobów,totylkoiwyłącznieich problem.Każdakobietamaprawożyćjakchceiniemusi wpasowywaćsięwdawnonieaktualnejużroleischematy.Dużaliczbamężczyznisporaliczbakobietnadaltego nierozumie.Chcielibydecydowaćzawszystkiekobiety inarzucaćim,jakmajążyć.Następnasytuacja:szowinistycznekomentarzewpracy.Niektórzypanowiemają problem,kiedypanieosiągajądobrewyniki.Ajakkobieta wtakiejsytuacjiasertywnieodpowie,todopierojestnie dozniesieniadlatakiegomężczyzny.Takadziewczyna stajesięnajwiększymwrogiem.Wszelkiekomentarze dyskryminującekobietyiumniejszająceichwiedzęlub umiejętnościtaknaprawdęświadczątylkooichautorach.Sąświetnymdowodemnato,jakbardzotakifacet czujesięniekomfortowowobecnościdziewczyny,która dobrzesobieradzi.Panowie,którzyzachowująsięwten sposób,powinniodpowiedziećsobienapytanie:czynaprawdętakbardzolubiąsięsamikompromitować?

Dochodzijeszczeznowukwestiaotoczenia.Osoby, któresąobokpowinnynegowaćwszelkieprzejawydyskryminacji,boterazmożeczująsiębezpiecznie,aleco jeślikiedyśsytuacjasięzmieniitoonizacznąbyćdyskryminowanilubznajdąsięwjakiejśnieprzyjemnejsytuacji?Nocóż,odpowiedźjestprosta:skorosaminie reagowali,topotemniechniewymagająpomocyodinnych.JestjeszczekwestiaagresjiwobeckobietInternecie.Kiedyjakaśkobietawyraziswojezdanie,które jestsprzecznezezdaniemmężczyzny,któryokażesię mizoginem,toczęstospotkasięzprowokacyjnymikomentarzami.Wyglądająonemniejwięcejtak:„Achłopatotymasz?”lub„Znajdźsechłopa,tocisiępoprawi”.Tojestjużtaktypoweiprzewidywalne,żekażdy facetpiszącytakikomentarznaprawdępubliczniesię ośmiesza.Kiedytakiemuosobnikowibraknielogicznych imerytorycznychargumentówwdyskusji,towyskakujeztakimitekstami.Anajśmieszniejszejestwtym to,żeonuważa,żetenwspomnianychłop(bezwzględu natoczytadziewczynagomaczynie)jestnajważniejszymwyznacznikiemjejszczęścia.Tomożebyćszokdla mizoginów,aletenprzytoczonychłopniejestkluczem dosukcesudlaogromnejliczbykobiet.Faceci,którzytak myślą,powinniwyjśćpozaswojeograniczonepoglądy izobaczyć,jakwielekobietajestwstanieosiągnąćsama, tylkodziękisobie,aniedziękimężczyźnie.Noaleniezależneiasertywnedziewczynymizoginiczęstoodbierają jakozagrożenie,ichegoniemożetegoznieść.

Nakoniecwyjątkowomodneostatnio,abardzonegatywnezjawisko:naśmiewaniesięzfeministek.Komentarzeniektórychosobnikównatematfeministek niezasługująnawetnato,abyjetutajprzytaczać.Są obraźliwe,częstowulgarneiponiżejjakiegokolwiek poziomu.Byciefeministkątopowóddodumyiżadne nagannetekstytegoniezmienią.Akażdytakiżenujący komentarzpotwierdzatylko,jakbardzofeminizmjest ważnyinadalpotrzebny.Należywspomniećrównież, żeczęśćmężczyznteżnazywasięfeministamiipopierarównośćipełneprawakobiet,anieichimitację. Todopieromusibyćwstrząsikoszmardlawszelkich

mizoginów.Niestetysąteżpanie,któreniechętnie,anawetzwrogościąodnosząsiędopańzfeministycznymi poglądami.Czasemtojestażniedopomyśleniajakkobietypotrafiąnienawidzićinnychkobiet,tylkoprzezto, żemająodmiennezdanie.

Podsumowując,kobietywPolsceborykająsięzwielomatrudnościami,któreciąglepostrzeganesąjako błahostkilubżarty.Trzebamówićotymgłośnoipokazywaćsprzeciwwobeckarygodnychzachowańiniedopuszczalnychkomentarzy.Życiebezdyskryminacji, agresjisłownejifizycznejorazmożliwośćcałkowitego decydowaniaosobieioswoimcielekobietomsiępoprostunależy.Iniesątoprzywileje,októrekobietypowinnyzabiegaćczyprosić.Sątopodstawoweprawa,które powinnybyćniepodważalneiskuteczniezapewnione.

IwonaHerbuś

Bizneswoman,pisarka,artystka,feministka.Prowadziwłasnąfirmę.Organizujewydarzenia,podczasktórychomawianesąkluczowekwestie dlawspółczesnegobiznesuiwspółczesnejnauki.Jesttrenerkązajęćz obszaruumiejętnościpsychospołecznych.Wswojejpracyporuszateż tematykęzwiązanązrównościązarównowbiznesie,jakiwżyciucodziennym.Pracujenadwłasnąpowieścią,wktórejprócztajemnicizwrotówakcjizostaniepokazanasiłakobiet.Tworzyabstrakcyjneiniepowtarzalneobrazy,wktórychkażdymożedostrzeccośinnegoiktórepięknie urozmaicająwnętrza(https://www.instagram.com/iwonaherbus/).Angażujesięwkwestiezwiązanezprawamikobietiprawamizwierząt.

silnekobiety?

zamknęłamje wkredensie

Wmoimotoczeniuodzawszebyłowielesilnychkobiet.Prababkizgromadkądzieciporzucaneprzezmężówwczasiewojny–ledwowiążącekonieczkońcem, alezawszestarającesięzapewnićrodziniewszystko to,conajlepsze.Babciewyjeżdżającezmałychwiosek doszkół,byzdobyćcennewykształcenie.Matki,które dorastaływniepełnychrodzinach,aledałyswoimdzieciomnajpiękniejszewspomnieniaistartwżycie,którego onesameniemiały.Siostrystudiujące„męskikierunek” imarząceobudowaniumaszyntakwspaniałych,żenie śniłysięoneżadnemumężczyźnie.Przyjaciółkiodnoszącepierwszesukcesy,gdydlaciebienajwiększymosiągnięciemdniajestbrakatakupanikispowodowanytłumemwtramwaju.Kobiety,któreumiałyunosićsiędumą, aleiprzebaczać.Nauczycielkiwkilkupokoleniach,matki, wierneżony,przykładnecórki,wspaniałeprzyjaciółki.

Naichtlezawszewypadałamsłabo,jakczarnaowca wszeregusilnych,niezależnychkobiet.Tak,zgadzamsię. Powinnymnieinspirować,aleilekroćpatrzyłamnaich pewnesiebietwarzekarcącemniezezdjęć,widziałam tylkoswojesłabości.Nieśmiała,właściwieantyspołeczna. Bojaźliwa,wręcztchórz.Emocjonalna,aniektórzymówią nawet,żeprzewrażliwiona.Nudnainieumiejącazainteresowaćsobąnikogonadłużejniżchwilę.Niemająca

widzęsłyszęmówię

umiaruwalkoholu,którymnauczyłamukrywaćsięswojewady.Zwieczniepoobgryzanymizestresupaznokciamiismutnąminką.Anasłowa–„uśmiechnijsię”,marzącatylkootym,bysięrozpłakać.Każdakawa,którą piłamzwyszczerbionegokubka,najważniejszejpamiątce pomojejbabci,miaładlamniesmakwyrzutówsumienia.

BoONAjakodzieckouratowałaswojąmatkęprzedwywózkądoobozukoncentracyjnego,ajapłakałamkażdego poranka,żewogólemuszęwstaćzłóżka.Iwłaściwiektoś obcymógłbyprzypuszczać,żeztymisilnymikobietami niemamnicwspólnego,żetonietasamakrew.Niestety, odziedziczyłamponichwszystkoto,conajgorszezwyglądu.Tendencjędotyciapoprababce.Okrągłątwarz ikrzywynospojednejbabci,pajączkinanogachpodrugiej.Przygarbionąpostawępomamie.Uważam,żejestemjakimśgroteskowymbłędemwsystemiekobiecości.

Ipewnienadalmyślałabymosobieźle,gdybynieto, żeupiłamsięniedawnonarodzinnejimprezie.Większe showmógłbyzrobićtylkochybatendziadek,którybył alkoholikiemizdarzałomusięzjadaćszklanekieliszkipowypiciuznichwódki.Kilkadnileczyłamkaca, aprzeszłomidopiero,gdyjednakobietazmojejrodziny wyznałamiswójnajwiększysekret.Możebyłatobabka, ciotkalubkuzynka,siostraczystryjenka.Nieważne. Istotnejestto,żeONAkiedyśuznajomychwypiładla poklaskucałąszklankęwódkinarazizwymiotowała. Kobietatawprzyszłościbędziejednązbardziejpracowitychosóbjakieznam,wychowasamagromadę dzieciibędziekochana.Niewyczytałamtegozkart,ja topoprostuwiem.

Wtensposób,pewnegoporankazaczęłamwniezwyczajniewątpić.Zostawiłamkubekpełenczarnejkawy iwyjęłamzkredensupudełkopoczekoladkach.Zamiast słodyczywśrodkubyłycałepokolenia–żyweimartwe. Piękneibrzydkie.Zachowanewruchu,zotwartymi buziamichcącymipowiedziećmicośważnegoistateczne–poważneznamalowanymtłemzaichplecami.

Przeztylelatprzeglądałamrodzinnefotografiekobiet otoczonychrodziną,przyjaciółmiczyprzypadkowymi ludźmiinigdywcześniejTEGOniedostrzegłam.Afakt, żedotychczasTEGOniewidziałamwydałmisięnagle takzabawny,żemusiałamprzezdłuższąchwilębardzo głośnośmiaćsięleżącnapodłodze.

Przecieżtobyłyzwykłekobiety,niebohaterki. Uchwyconewmomencieradości,wotoczeniuprzynajmniejjednejosoby,któramusiałastaćzaobiektywem.Ile razyjednakbyływtymwszystkimsame?Ilerazypłakały zbezsilnościichciałytoskończyć?Niewierzę,żeprzynajmniejjednaznichniemiaładepresjilubfobiispołecznej.Byćmożektóraśwprzypływiestresu,strachuczy radościleżałanapodłodzeswojejkuchniihisterycznie śmiałasięwymachującnożyczkami,taksamojakja.

Dochodziłamdosiebieprzezdłuższąchwilę,nie dziwiłomnietojednak.Przecieżwłaśnieodkryłamnajwiększątajemnicęswojegożycia.Czułamsiępewniej wiedząc,żeoneteżniezawszeznałyodpowiedź.Żemiałyswojewady,chociażzupełnieinneodmoich.Czułam siępewniej,bozrozumiałam,żeniemuszębyćsilna natensamsposób.Mojąsiłąmogąbyćmojesłabości imojapracanadnimi.Wstałamizamknęłamteidealne kobietywpudełku.Kawanigdyniebyłatakauspokajająca.Spojrzałamnasiebiewlusterku.

Tak.Mamnajpiękniejszeniebieskieoczypojednej zbabć.Inajbardziejdziecinny,niestarzejącysięuśmiech pomamie.Ceręładnąpodrugiejbabci.Ipodobnojestem taksamozabawna,jakprababka.Aodmojejnajlepszej przyjaciółkinauczyłamsięcierpliwości.

Bioręwszystkoto,conajlepsze.Jednocześnieszanującwszystkoto,cowemnieponichnajgorsze.Asiła? Natoprzyjdziejeszczeczas.

MoominaPolkowska

obserwatorkaodzawsze,licencjonowanafilmoznawczyni,dziewczyna zambicjaminabycieautorką

wolnaw zgodziezesobą

Jestemosobąmniejszości,odzawsze,superbiałą wpowojenniewybielonymskatolizowanymkrajuPolska.Wychowywałamsięwmałejmiejscowościprzepięknychkrajobrazówizieleni,najczystszepowietrze, puszcza,jezioro,rzeka,łaniewlesie,dziki,bunkry,łosie napolanach,jeżewkrzaczorach,łabędzienawodzie, pliszkiwogrodzie.Nigdynieuczestniczyłamwkatolickimżyciu.Mojarodzinażyławzaangażowanymprotestanckimnurcie,życiemduchowymrodzinyzajmowała sięrodzicielka.MojamamauczyłamnieczytaćBiblię, modlićsięswoimisłowamiibudowaćrelacjęzbogiem. Mójchówbyłbardzosurowy.Znałamprzykazania.WielecytatówzBiblii.Sumieniemiałambardzoaktywne. Dotykałomniewieleodrzuceniazestronyrodziców, koleżanekikolegów,bobyłam„zagrożeniemdlaich katolickości”.Dostawałamlistypożegnalne,bo„mama sięrozchorujezezmartwienia”,botaksięmartwiotę przyjaźńzinnowierczynią,dostawałampożegnalne bransoletki,kartki,wyznaniamiłościipłacze.

Dopieronastudiachmogłambyćsobąimyślałam, żemniejpatrzononamnieprzezpryzmatreligii,nie żebymbyłajakośspecjalniepasjonatkąwierzeńnapodstawieTestamentów,czytanieBibliitrochęoświecało. Dowiedziałamsięjakimśsposobem,żemogębyćlubiana zasiebieipowoliprzestałamsiębaćodrzuceniazanieznajomośćświątkatolickichlubtotalnąnegacjęmodlitw doikon,boczytajprzykazania,awiesz,żetoniehalo.

Ostatnimitotalnymknockoutamibyłamatkachłopaka akanarzeczonego,którazagroziławyparciemsięnaszych potencjalnychdziecijeśliniebędąkatolickochowane, nieżebyówpartnerbyłgorliwymkatolikiem.Inadeserosobydeklarowałymójbrakprawdziwejpolskościze względunaniebyciekatoliczką.

Dojakichkolwiekkościołówprzestałamchodzićkoło25 rokużycia.Całkowicienieczułampotrzebywychwalania boga,wktóregoniewierzyłamiwyznawania/przestrzeganiazasadwymyślonychdośćrandomowonasynodach tudzieżzjazdachwwiększościbiałychmężczyzn.Gdzieś wmiędzyczasiebyłoechomegorzekomoochrzczenia wKK.Niemogłamdojśćjak,codlaczego,poco,gdzie.Byłamzbywana.Wkońcuuzyskałamopowieść:pewnego dniaprzyjechałdomiastadominikańskipielgrzymtudzieżpielgrzymzDominikany,którybyłgotówochrzcić dzieci,którychrodzicieniemieliślubukościelnego(takich jakmoi)iwieczornąporądokonanotegożczynu.Niebyło

świadectwaaniinnegocyrografu.Dodzwonieniesięnaparafięniebyłowykonalneboczasemświatsięrządzizasadamitypu:pocoodbieraćtelefony.Podjęłamdecyzjęryzyka wyprawywterenyzdzieciństwa,któresądlamnietrudnedoodwiedzania,choćnadalnajpiękniejsze.Pojechałam ztowarzyszką,gdyżwiedziałam,żeświadkinisięprzydać możezawsze,apozatymmiałasamochód,ajasupereko chybabymtamdotarłapośladzielubpksem.Poczekawszypomszypoddrzwiamikancelariiweszłyśmydobiura, wktórymnaścianachwisiałydaryzwiązanezhistoriąparafiiijezufamtobiewyszytechybakrzyżykiem(zpięknymi różowymiiniebieskimipromieniami).Natwarzpatrzył mipapieżFranciszekijakaśinnaosoba.Opowiedziałam skróthistorii„podobnomniechrzczono”.Ksiądzkanonik wydobyłskorowidz,ręcznieprowadzony,niebyłomnie tam.Trochęmiałamnadzieję!Potemwziąłobszernążółtokartkowąksięgęchrztówzrokumegaurodzenia–klops. Nadziejarosła,kolejnyrocznik–nadalmnieniema,radość.Kolejny–ojest!Nazwiskomatki–zgodne,nazwisko ojca–zgodne.Sercemilekkozapadałosięwklacie:tosię jednakwydarzyłobezmojejwoliizgodyitylkomi,amam czwórkęrodzeństwa.Zatemwypisywaniepotwierdzenia: dobierzmowaniaczyślubu?Zonknamejtwarzy:może byćdoślubu.Lecztoważneprzeztrzymiesiące:możecoś tamogarnę.Czułamsięnieuczciwa,alechciałamzdobyć tendokument.Pootrzymaniurzekłam:niechciałampana wprowadzaćwbłąd,aleczymogłabymsiędowiedzieć,czy ijakmożnasięwypisaćzKK?Otrzymałamodpowiedź: sątakiewzorywinternecie,trzebaprzygotowaćpismo iprzyjść,alemnietujużzatydzieńniebędzieboobejmuję innąparafię.Alejakbywprzeciąguparudni?Totak,lekko skonfundowanątwarzczłowieka,którypatrzyłnamnie nadalwidzęprzedoczymamymi.Wyszłam,znalazłam wzórwinternetach,towarzyszkaprzetworzyłagonawersjęomniepodpisałam,pozaautemmiałanotatnikidługopis,tylewygrać!Ipoostatniejniedzielnejmszyznowu czekałyśmywkancelarii,tegożsamegodnia.Złożyłam dokumenty,dokonanoadnotacjimojejdecyzji,potwierdzonopieczęcią.Dokonałamfotografiizapisuiwkońcu poczułamsię,żejestemjeszczebardziejsobą.Nibymała rzecz,dużozachodu,jeszczekilkaczynnościprzedemną, abypotwierdzeniefaktuotrzymać.RODOnieobejmuje tejinstytucji,alejestemwzgodziezesobą.Itak,mogłam „uporządkowaćżycie”iwziąćbierzmowanieiślubkościelny, być„n-o-r-m-a-l-n-a”,ależadneztychrzeczyniebyłymoje, wniczymmipotrzebne.

Niezrozumiem,jakmożnadeterminowaćlosdziecka wmomencienarodzinichrztu,większośćznichpłacze, niemaeuforiiizostajewksięgachnajbogatszejisystemowochroniącejkapłanówdopuszczającychsięprzestępstwwielorakichinstytucji.Miejmywybór.Żyjmy wzgodziezesobą.Odwagiispokoju.Takiesąmojewybory.Szanujęinne.Tojestmojaherstoriaimojasiła.

EmiliaSzulc

jakodnaleźć radośćw cierpieniu innych1

JeśliopuściWasdługoletnipartner,mąż,żonatonie jesttak,żewwaszymżyciuzabrakniejednegopuzzla, któregobrakmożnazakryćrąbkiembieżnika.Niemateż cozamiataćpoddywan.Układsięrozpadł.Ktowie,może jużoddawnaukładankaniewyglądałatak,jakzobrazka.

Wkrótcezaczniemykolejną,tyleżejużinnąpartięizinnymibohaterami,innymsobą.Wszystkosię wkońcuułoży.Aletotrwa,chybażenaszeżyciejest nieskomplikowanejakpuzzledlatrzylatka.Odczego zacząć?Odsiebie.Najpierwmusimyposkładaćsięsami. Bojaknambędzieczegośbrakowałoalbodostatecznie sięsobienieprzyjrzymy,możliwe,żepowielimybłędy i,przycinającstarepuzzleidoklejającimcycki,wrócimydobagienka.Cóż,ciągnienasdotego.Lubimyto, coznamy.Noi...jaktubyćsamotnym?Tymbardziej jeślion,onaniejestsinglem.Itooddawna?Niemaco oglądaćsięnatypkówzeskrzywionymkręgosłupem moralnym,borozbolinaskark.Pobądźmypoprostu samnasamzesobą,czyliwtrójkącieosobowościowym –dziecko,rodzic,dorosły.

Toteraztrochęteorii.WedługamerykańskiegopsychologaEricaBerneukażdegoczłowiekawystępujątrzy stanyego:Dorosły,Rodzic,Dziecko.Ja–Dorosłytonasz wewnętrznygłosrozsądku.Podejmujedecyzjepoprzeanalizowaniusytuacji.Sercem,emocjami,pragnieniami imarzeniamikierujesięJa–Dziecko.Natowszystko patrzyzgóryJa–Rodzicdziała,którymyśliorazmówi wedługwzoruwyuczonegoodrodzicówlubinnychautorytetówzdzieciństwa.

Naszeżycietokolażról,piramidwartości,zwierciadłasamooceny,regulowanychhoryzontówwidzenia,układyrodzinne,społeczne,własnedefinicjesłów… Potrzęsieniuziemi,wywołanymrozpademzwiązku, patrzymy,coocalało,czegoniewartoratować.Ibudujemynanowo.Isięurządzamy.Aczytoniefascynujące wprowadzićsiędonowegomiejsca,wktórymsamiwybraliśmymeble,mięciutkidywanikprzyłóżku,kolory ścianiciepłeoświetleniewkuchni?

Cioswplecy,rokwplecy

Żałobapostraciedotychczasowegożyciatrwarok.ZiemiamusizatoczyćelipsęwokółSłońca,amyprzejść

1 tekstzostałpierwotnieopublikowanynabloguwww.mamatygrys. com15października2020roku

przezsinusoidęnastrojów,łańcuszekwstążekMobiusadni,abypo365*dobachwreszciewyjśćnaprostą(Ci którzyrozstająsięwrokuprzestępnym,mająpoprostu ojedendzieńbardziejprzesrane).

Potejfalibeznadziei,wkońcużyciesięwyprostuje ibędziemymoglikształtowaćjenanowo.Alezdradzę Wamsekret.Samomożenieprzejść.Dlategotakważne jest,żebyskorzystaćzzasady4P.Product,place,price, promotion?Nie,nie.Tuniechodziowsparciesprzedażowe,chodzioposiłkizzewnątrz,którenakarmiąnas nadziejąizabiorązłąkarmę.Większośćzrobitozapieniądze.Potraktujmytojakoinwestycję.

P–Przyjaciele

P–Psychoterapeuta

P–Psychiatra

P–Prawnik

Przyjaciele–naszbuforemocjonalny

Życieweryfikuje,ktoznami,aktoprzeciwkonam. Miałamtoszczęście,żemamprawdziwych,cudownych przyjaciół,którzydalimiogromnewsparcie.Ajeśli okażesię,żektośjestprzeciwkoWam?Toteżbardzo dobrze.Wtakichekstremalnychsytuacjachnastępuje odsiewtombaku(tępaków?)odzłota.Pocootaczaćsię fałszywkami?Wkońcuwprzyjaźninajważniejszajest autentyczność.Dobryprzyjacielwysłucha,udobrucha ipoślewczambułprzeciwnościlosu.

Psychoterapeuta–uwierzwduszę

Inmenssanacorporesano–wzdrowymcielezdrowyduch.Iviceversa.Nieuleczonaduszadajeobjawy psychosomatyczne,tymczasemwieluludziwciążnie wierzywduszę!Uważają,żepsychoterapiajestdlatych, którzymająproblemzgłową!Tozupełnietakjakbymyśleli,żekardiologiajestodserca!Brawo.Tak,terapia leczygłowę:porządkujemyśli,pozwalanazwaćizrozumiećuczucia,dokonaćautorefleksji,wzmocnićpoczucie własnejwartości...

Straszneprawda?Nowłaśnie,dlategotakwieleosób boisięterapii.

Psychiatra–lekarzjakkażdyinny

No,żebydotegotrafić,tojużtrzebasobiewogóle nieradzić!Aprawdajesttaka,żepsychiatratolekarz, jakkażdyinny.Jednilecząstawy,innizęby,układpokarmowy,kolejnizajmująsięchorobaminowotworowymi.Samosięniewyleczy.Depresjatochoroba,naktórą sąleki.Większośćdepresjijestuleczalna,anieleczona możepowodowaćwspomnianewcześniejchorobypsychosomatyczneizmniejszaćodporność,cozwiększa ryzykom.in.wylądowanianaoddzialeonkologicznym.

Jeśliwięctwójstanpsychicznyjestwzłejkondycji, zacznijodlekarzaodchemiimózguipołączeńneuronowych.Naprawcentralnysystemsterowania,zanim

wirusdestrukcjidotrzedopozostałychukładówciała izaczniedokonywaćautodestrukcjiwieloogniskowej. Czywartoiśćdopsychiatry?Tak,warto.Warto,bo każdywyjdziezpierwszejwizytyzdobrąwiadomością. Albo,żesięniemadepresji–itojestświetnawiadomość! Albodostaniesięleki,dziękiktórymsięwyleczy,aprzecieżtotakżejestdoskonaławiadomość.

Prawnik–nastrażydóbr

Oileciężkomyślećosprawachmaterialnych,gdy porządkujemysięwewnętrznie,takprawnikzadba,byśmybyliwypłacalni.Wprzypadkurozwoduniemaco chojraczyć.Itukonieczniezdajmysięnaspecjalistę.No, chybażeniemamydzieci,nieruchomości,ruchomości, kredytów,lokat,diamentów,złotychzębówpobabci.Alejeślimamy choćjednozwcześniejwymienionych–zainwestujmywadwokata. Razzapłacimy,aniebędziemypłakaćprzezcałeżycie.

Zmoichdoświadczeńizdoświadczeńosób,któresięrozwiodły,wynika,żeżałujątylkote,które nieskorzystałyzusługadwokata. Wiedza,doświadczenie,znajomość prawa,przebiegusprawyianaliza ewentualnychzwrotówakcji,prognozowaniecodoprzyszłości–oto międzyinnymi,czegomożnasię spodziewaćpodobrympełnomocniku.Zadbajmywięcoprzyszłość naszychdzieci(botoprzecieżdla nichsąalimenty)iswoją.

Konieczsentymentami,gdyby jemiałwkrótce-były-mążlubżona, toniedoszłobydorozwodu.

Czyrozwódtoporażka?

Czasemludziesięzmieniają,aczasemwręczprzeciwnie–wogólesięniezmieniają.Sąitacy,którzy luźnopodchodządotematuprzysięgimałżeńskiej, sąpsychopaci,którzywysysająznasempatię,której saminiemają,agdyjesteśmyjużsłabi–idąszukać łakomegokąskagdzieindziej.Czasemzwiązeksięwypala.Różniebywa.Alerozstanietonieobciach,ajuż zwłaszczawdzisiejszychczasach.Żenadąjestoszukiwanie.Wychodzęzzałożenia–„niechsięwstydzi,ten ktokrzywdzi”(samatowymyśliłam.Ładneprawda?).

Takajestemmądraposzkodzie,conie?Aleminęły jużdwalata.Natomiast,gdymążmójzadeklarowałmi chęćzwróceniapowierzonejmurękiizdnianadzieńdał nogę,straszniesięwstydziłam.Ikońcaitychkończyn. Czułamsiętakawyjątkowa!Jedynawswoimrodzaju. WielkaPorzucona.Przezkilkatygodniniktniemiałzielonegopojęcia,żemieszkamsamazcórką.Czułamprzygniatającąporażkę.Pomogłamizasada4Ptonapewno, alezanimdoniejdotarłam,trochętotrwało.

Niesłychanieważnebyłoto,żezaczęłammówić oswoichproblemach.Inagle,jakbymotworzyłapuszkęPandory.Okazałosię,żekażdymajakiegośtrupa wszafie.Nierazicałąkolekcjętruchełek.Masaludzijest

porozwodzie,dużobyłozdradzanych,doświadczyło przemocy,jestDDA,straciłociążę,mawrodzinieosobę chorąpsychicznie,niepełnosprawną,uzależnioną.Wszyscyjesteśmyokaleczeniikażdymiałlubmakogoś,kto potraficelniezadawaćciosytak,bybolało.Pacykujemy tenbólisiniakigrubąwarstwąfluiduioszukujemyinnychisamychsiebie,żejestdobrze.Niedobrze.Właśnie wtedyczujemysięcorazbardziejsamotni.

Przewrotnośćlosu

Czyzauważyliście,żekiedysięprzewracamy,nagleświatzwalnia,amymamyczasnaautorefleksję? Wprzypadkuzdarzeńintensywnychnawetnapełną retrospekcję.Choćodprzydepnięciasznurówkipopacnięciewasfaltmijająmilisekundy,tonaszmózg,zgodniezteorią względnościczasu,rozciąganam upadekiintensyfikujerefleksjenad tym,cosięstało,coposzłonietak, comogliśmyzrobić,noidotego sięgapamięciądolatszczenięcych, próbujączanalizować,czysamijesteśmysobiewinni,czymożejest towynikrzucanychkłódpodnogi przeznaszychstarych.

Upadkiniesązłe,bomożna znichwyciągnąćwnioski.Gdywywijamyorła,patrzymynaswojedotychczasoweżyciesokolimokiem ibywa,żechcenamsiępuścićbażanta.Cóż,nierazżyjącwklatcenie dostrzegamyniuansówipoprostu jesteśmyograniczeni.Tymczasem możemypoczućsięwolnymjakptak. Upadkisąjakkropkiwtekście,dają szansęnanoweitozwielkiejlitery.

Niemategozłego,cobynadobreniewyszło.Wreszciemamczasnarealizowanieswoichpasjiinawetudaje misięodnosićpierwszesukcesy.Wróciłamdoprowadzeniaaudycjiradiowej,acojakco,alemówieniedosłuchaczycieszymniejakdziecko.Poznałamwielubardzo ciekawychludzi.Wróciłamcopisania,comniekręcijak diabli.„Jaknatowszystkoznajdujeszczas?”–pytają mnienieraz.Nocóż,towszystkodziękitemu,żejestem rozwiedziona,odpowiadamzgodniezprawdą.Mam mniejsprzątania,gotowania,prasowania,aicórkajest zeswoimtatąkilkadniwmiesiącuwięcmamczasnasamorealizację.Adobramamatospełnionamama.

Cieszymnieto,żeteraztojamogębyćoparciemoraz źródłemreferencjidlamoichprzyjaciółipocieszaćich wtrudnychdlanichsytuacjach.Rozumiećwięcejidawaćprzykład,żemożnasobieporadzićibyćszczęśliwą. Łatwiejsięogarnąć,gdysięwie,żeniejestsięwcierpieniusolo.Nieszczęściapokazująnam,żejesteśmydosiebiepodobni.Noaterazprzyznajciesię,odnaleźliście wmoichcierpieniachodrobinęrozrywki?

MartaTygrysPokorska-Jurek

autorkabajekdladzieciorazblogadlaprzystojnychchłopakówibystrychkobiet https://www.mamatygrys.com,socjolożka,absolwentka designu,montażystkairedaktorkartviprasowa.Sapiens

bez_granicznie

Większośćmężczyzn,któraprzekraczałamojegranice słyszaławyraźnieigłośno:nie.Niewieluznichzaprzestawałonachalnościpopierwszym:nie.

Zmoichust.

Nie,bonie.

Niedotykaj,niemacaj,niezaczepiaj,niegłaszczpogłowie,niełapzakolano,niełapzapierś,niełapzapośladek.

Niepodchodźnaodległośćbliższąniż2metry.

Niestrzelajzramiączekstanika.

Niepodnośspódnicy.

Niezaglądajpodspódnicę.

Niedotykajłydki,bysprawdzić,czymamrajstopy.

NiechcęsięcałowaćzTobą. Niechcęseksu.

Nierozbierajmnie.

Wsytuacjachwymuszaniainterakcjizmężczyznączasemprzypominałomisię,żemożewartonadmienićbycieczyjąś(przynależnośćdomężczyznymiaładziałać zniechęcająco),mówiłam,żemamchłopaka.

Nic,żadneztychniechroniłomnieprzed:wyzwiskami, komentarzamidotyczącymimojejcnotliwościlubrozwiązłości,fochamimężczyzn,pomówieniamigłoszonymiprzeztych,którymmówiłam:nie.

Nicteżnieochroniłoprzednapaściąseksualną.

Niezadawałamsięznieznajomymi.

Niebyłamzalotna(chociażujwie,cotoznaczy,może samoistnienietozalotność?).

Nieproponowałamobcowania.

Niezapraszałamdopokoju.

Niechodziłampoklubachidyskotekach.

Nienosiłamszpilek.

Niechodziłamponocachwszemranychdzielnicach.

Gdziejestbrakzgody,gdziejestniemożliwośćwyrażeniazgody,gdziejestwymuszenie,tamjestgwałt.

Sekszdzieckiemtozgwałceniekwalifikowane.

Żadnaosobaniemusikrzyczeć,abywymuszanie czynnościseksualnychbyłoczynemkaralnym.

Zacznijcieedukowaćsynówikaraćgwałcicieliadekwatniedoprzestępstw.

#teżniekrzyczałam

EmiliaSzulc

IthasbecometransparentnowhowmuchIdidn’t wantit,howIwasn’tmyself,pretendingtobemyself ratherthansympathizingwithmyself…

Itwasnevermyintentiontodoit–notthen,notlike that,andperhapsIhadevendreamtofsomeoneelse.Or, possibly,Ineverwantedanyonestealingthatfromme inthefirstplace.

Itrytodeconstruct.WasIsecretly,evensubconsciously,luringhimintothatsituation?K.saidhe’dconfided inhimthatdrinkingalcoholwouldhelptobreaktheice, alleviatetheintimidationofthefirstdate.Thatwasn’t surprising,andalsomaybealittleflatteringatthetime. Howtensehewouldfeelattheveryideaofbeingalone withme.Ican’tpossiblyrememberushavingaconversationlongerthanfiveminuteswhenitcametoschool, allthatshitshowwithourfurtiveglancesandaccidentalhandtouching.K.,themediator.Oh,howIhatethat sneakymotherfucker.

Andthenitstartedallsonaturally,uneventfully,we crackedopenabottleofdisgustingwine.„Stay,andhelp metoendtheday”.Andhedidn’tfeeldrunkenough,and helovesbeer.Wecamebacktomyplace,weswitchedoff thelight,putonmymusic,layonthefloorinsilence.

Welaughedandwesangalong,andwhenthatsong cameon,I,unbidden,withsomeoneelse’sideaalready plantedinmymind,putmyheadonhisshoulder.He clungtome,hehadbeenwaitingforthisalongtime. Perhapsforjustaboutanyone,Ithink.Iwasjustsomeonetofulfillthatvoid.Orafantasy.AndIsaid,„youcan caressmyhairifyouwant”.Andsoitwas.Heseemed willingtostayinthatphaseuntilIcalledhimofforasked tocomecloser.Irememberthatonemomentasperhaps themostecstaticofmylife.PJHarvey’svoicewasdoing thingstome.Isthisdesire?Andhishandslidtomyneck. Itrembled.ThatwaswhatIwanted.Thatconnection. Silence.Music.Intimacy.Onlyapreludetosomething openlysexual.Thatfeelingwasthere,natural.Ididn’t bothertothinktwice.Thatwaspurehappiness.

ButIwasn’ttheonlyoneyearning.Whenyouwant someonethatbadly,youwanttotryashardasyoucan togivethemwhattheycrave.AndItookhishand.Our bodiesintertwined.HewassoclosethatIcouldfeelhis lipsbrushingtheskinonmyface.Iturnedmyheadin question,andthekisswasalreadythere.

That’sthestrangepart.Idon’trememberhowit happened.Howhemanagedtoambushme.It’sclear Ihadwantedtodoitforalongtime.Tokisshim.But whenhekissedme,andsosuddenly,Ididn’tevenfeel… thefulfillmentIhadwanted.Thisvictory.Writing thisitismakingmefeelvictorious–that’sthedream. Acompletescenario.

Yet,therewasdisappointment.Ijustwantedtolie there,staringattheceilingwithmyeyesclosed,smellinghisscent.Hedidn’tbotherwithsubtlety.Heseemed toonlyknowFrenchkissing.Irememberedmyfirstkiss likethat–itluresyouinonceyoulearnhowtodoit,you justwanttodoitforever.

Hishandswungovermybody.Ibithislip.Hekissedandbitmyneck.Iwasoutofbreath,abitshocked. Wemadethecandlestripoverandthepinkwaxdried onthefloor.

Wecouldn’tloveeachother.Bothofusseemedwary andcarefulwithbigwords,laterexposed,morescared ofthem,andwemusthaveknownhowbigitwas.Idon’t knowabouthim,heonlyuseditonceinhislifeinregard tome,anditwasn’tclosetobeingpositive,butformeit allfeltlikewhatwedidwasbornbothoutofdesireand outoflove.Loveseemedtolingeraroundinourwords andgestures,eventhoughweweren’tinlove.

Theideaofcreatingsomethingexclusivewithone person,aseparateworldunavailabletotheoutsidecrowd,hadalwaysbeensomekindofafantasyofmine. Things,notions,phrasesknownonlytous.IfIever wantedtotrulybuildsomethingwithsomeone,hewas theclosesttobeingthatsomeone.Itmightnothave hadtodomuchwithlove,butmorewithloneliness anddesperation,whenyoulookatitfromadifferent perspective.It’susingsomebodyelseforfulfillingyour fantasy.You’reteachingthemhowtobedependenton you,ownedbyyou.Ithinkthat’swhenithurtsthemost. Somuchisrippedawayfromyou!Thethingsthathave alreadygrowninyouandthoseyouhopedtotakecare oftogether.Notjustthat–thefactthatyoufailedmiserablyafteryoufinallybroughtyourselfuptowant somethingofthiskind.Andyou’releftwithnothing.

Nowheretoputthatlove.

Itallturnedprettyroughinashortmatterof time.It’snotlikehewasviolent.Buthewasneedy. Hejuststartedtogrindonmybody.Wecalledit„simulation”.Sometimesitwasmeunderhim,sometimesIwasontopofhim.Itdidfeelstrange.Itstartedwithhimjustgrindingonmerepeatedlywith hishipsandbreathingheavilyinmyneck.Some kindofexercisetobreakmein,ortotesthimself, orasubstituteforthethingthathereallywanted. Itfeltnewtoseehimassomeonewhohadasexual sidetohim,mostlybecauseIwasattractedtohis mindandpersonalitytraits.Still,Iwentalongwith it.Apartofmewashappythathewasn’tshyaboutit,thathewaspersistent.Ithoughthewouldn’t daretoaskformoresosoon.That’swhatIhadfeared–thathe’dnevercomeforwardandadmithis affection,outoffear.

It’seasytojustclaimsomeonebyclaimingtheirbody.AndIthoughtthatwasenoughproofat first.Butthenheputmeinmyplace,andIfeltlike erasinghimfrommylifeonceandforall.Hiseyes lingeredoverme.Ifeltcold,evenwearinghiscoat, Ididn’twanttoseehimanymore.Hedidaskabout seeingmeagain.

Hedidn’twanttobemyboyfriend(saidIcouldn’taskhimsuchquestions,butalsothatitwasn’taboutnotwantingto).SoIjustrespondedwith, „Ofcourse,wecanalwayssticktojustrubbingon eachother”,andhelookedevenmoreabashed.

Andthatunpromptedkissgoodbye.Itwas1a.m. Heleanedontomeandpressedhislipstomine,as unexpectedlyasthefirsttime.

Itfeltstrange.Pushandpull.„Yes,Iwantyou,buton myownterms.WhencanIseeyouagain?”

Everysanepersonwouldhavecutsomeonelikethat off.Hungthemuptodry,aswellastheirfeelings.

Butdidn’tithavepotential?Ithoughtofhimas special.IadmiredhimlikeIhadneveradmiredanyonebefore.ThesmartestmanIknew.Andhewasso honest,straightforward.Iignoredtheseldomcruelty thatcamewithit.Ijudgedmyselfastheproblematic one–demanding,desperate,insatiable.That’swhyIhad totakeitdownanotch,andthatwassomethingIkept remindingmyselfof.Iwouldbetheonetohurthim,that wasobvioustome.I’dhurtalmostanybodywhowanted totamemeinanyway,andwhenitcametoaffectionand romanceandyearning,I’dactbipolarattimes.Eitherall flusteredorcoldtothebone.

IfIwantedtokeephim,togettoknowhim,likeIreallywantedtoknowhim,Ihadtoletgoofallofthat. Istoppedactingnatural.Iwasself-consciouseverysingledayofthedurationofourrelationship.Whichwas notevenclosetobeingdefinedanyhow.

Hisresponseswereshort,shy,brilliantlyfunnyasalways,butstillunsatisfactory.Alothaschanged,butitwasn’treflectedinourcorrespondence.Hewasstillelusive andunavailable.AndIputmyselfoutthere,woremyheart onasleeve.Ifeltlikeitwasmyjobtodo,foritwouldpayoff later.Iwantedtobeworthy.Special.Butitwasneverreally properlyreciprocated,andIgrewfrustratedwithhowhe reallysawmeandwhatwashispurposeallalong?

widzęsłyszęmówię

Sometimesthereisneverone.Peoplejustactoutof haste.Theytakewhatisgrantedtothem,withintheir reach.Iwasjusttheperfecttarget.Iwasbeggingtobe chewedandswallowedup.

TherearesomanywaysinwhichIwasbeingnaive andindenial,butImademypeacewithit,abesottedfool canonlytakesomuchatonce.Hewasthefirstone,so there’sroomforimprovement.I’mnotgoingtoponder aboutitbecauseIhaveforgivenmyself.

SometimesIwouldjustlieinmybedandwaitforhim totalktome,toreachout.Thatwouldn’treallyhappen. Thethoughtofbeingusedandobjectifiedbegantoslip intomymind.Aflashofreasonthatwaslaterignored, Iwashappilymanipulated.

Itpainstocare.Whenyoucareforsomeonethathardlyeveropenstheirmouth,youcangetcaughtupin assumptionsandincessantguessingthatwilleventually giverisetosuffering.Sufferingiswhenyouputyour loveintoquestion.

Ididn’tknowIhadcertainlimitsuntilsomeonedismantledthem.Notlimits,that’stoobroad–boundaries. Boundariesasinwhatcanbedonetome,howbadly Icanbetreated.IassumedIhadarespectableamount ofcontroloverthesituation.Iplayeditcool.Ibelieved thatitwouldallbealright.

Itfeelsliketherightmomenttoaddresstheperson thathasdonemewrong,thatIdescribedallthroughout. Weneverreallyspokeaboutit,yourefusedto,regardlessofthecircumstances.Ireallywanttotakeitall outonyou,likeyoudidwithme,likeyoucontinueto. Iregretnothavingdonethattoyou,butIknowitwas whatImusthavedone.

Makstoldmeyouremindedhimofacyborg.Aheartlessoneatthat.Andhehadapointthen–hewasusually rightinhiscarefulevaluations ofyourrestless,almostinsane actions,butIdefendedyou,you neededtime,itwasallmyfault, Ishouldn’thavestartedthattopicinthefirstplace.

Youdidn’tactuallyaskme out,youassumedIwouldgo eitherway.Valentine’sDayfor somereason–maybeyoudidn’t wanttobealone?That’spossible,Icanimaginethat.Icouldn’t wait.IcounteddaysandIwas soboredwithoutyou.Ialmost missedmytrain,youknow,Itold youthat,howIfeltlikeinamovie,likeIwasrunningforsomethingthatcouldbelostforever.

Wegotdrunkagainthat night.Iremembersittingwith youthatdaywhilesoberand strugglingtofindthetopic totalkabout.Talkingtoyouwas

alwaysachallenge.SoIjustputmyheadonyourshoulder,youheldme,youintertwinedourfingers.Physical intimacy–Ifeltlikeitwouldneverbemorewithus.But whenwewerecloseinthatsense,Ireallyfeltlikewehad somethingbeyondanythingelsethatI’veeverhadwith anyone.Ineverreallyexposedmyselftothatextent.I’d givemyselftoyou.AndIwonderedwhetheryoufelt anything,aboveallthings.Sentimental.

Beforewegottomyplace,Istillhadfaith.Ifeltthe happiestjusttobeholdingyourhandinpublic.Thatwas thepeakofmydreams,justlikebeingcaressed.Maybe notdreams,ratherstandards.Itdidn’tmatterthatwhen Ikissedyougentlyonthelips,youseemedflattered,but surprisedandalmostdistant.

Youheldmyhand,youacknowledgedit.Aproofofmy hungerforlovethatI’vebeencuttingoffforyears,while confrontedwithasingleexpressionofit,Iwasalready ecstatic.Iwantedtobeburnedalivebytheflame.

AndIfeltsafewithyou.Itwasabsurdtothinkyou’d everwanttohurtme.Howcouldyou?

ThefunniestthingisthatIaskedyounotto.Iwasn’t ready,Ididn’twantto.MaybeIwasn’tclearenough?

„Wehavetoleavesomethingforlater”.

And„later”didn’tmeanthefollowingweek.

Howlow,theideaofexcusingyourselfwithsuch aphrase.Ithoughtthebegginginmyvoicewasenough. Ihopedso.

Almosttwowines.Ididn’teventhinkofitasalot, Istoppednoticingthedifference.Carelessnessbetween uswassucharelief,almostablessing.IreallywishIcould cryaboutit.Youprobablyliketoimaginemecryingevery day,hourbyhour,butitdidnothappen.Amerememory ofyou,thebetteryou,wasn’tenough.Itwasthedirect interactionwithyouthatdrovemetotheedgeofmisery.

Ididn’tknowhow/Iwasn’t abletostopthat.Ifeltsomewhere insidemewhatyouweretrying togetmetodo,eventhoughIhad toldyouIwouldn’tdothat.

IthinkIsawitasasacrifice. Atsomepointyouambushed meagain.Youwereontopof me,waitingforme.Idon’teven rememberyouaskingme,Iremembermebeingsonumbthat Ijustlaythere,notsayinganything.Iferventlybelievedthat it’dbeenough.Forsomereason, Itrustedyou.Butyoujustcited me–„Yousaidwewouldleave itforlater”–youseemedtense andalmostannoyed.Silence.You ignoredallthesigns.Youdecided tomakelovetoadeadgirl.

That’showitfelt,younever asked,soyoumightaswellrealizenow.Irememberthatthe

heatingwasbrokenthatdayforsomereason,andItrembledinyourarms.Ifeltlikedying,Ifeltresigned.Ittakes twotomakelove,butthenitwasonlyyouandsome foreignbodythatwasn’tquitemeanymore.Sadly.IreallywishIhadwantedit.Itriedtosomehowchangeit. Itriedbrushingyourhair–Iloveddoingthat–butgave up.Itriedtoforceyoutostop,bypullingyou,apparently seductively,andkissingyouhard.Butstill,Ididn’tsay aword.Youwantedtodoitagain.

AtnopointdidIfeeltheslightestimpulseofpleasure.ThefunnypartisthatIwasstill,simultaneously overjoyedwithyourattentionandintimacy.Yousurely haven’tshownmethisamountofitandprobablynever wouldagain.Iactedassomeoneopentopossibilities. JustbecauseIwasinlovewithyoudidn’tmeanyou coulddoanythingtome.ButIsuppose,toyourmind Iowedyouthat.ThatIhadbeenleadingyouon,after all,Ineverrejectedyou.AndIfeltspecialupuntilyou didsomethingtomethatIdidn’tconsentto.ButIwas ashamedtotellyouthat–maybeyou’dthinkIwasaccusingyouandleaveme.

Youhadtostopatsomepoint,andthatwasthethoughtthathelpedmegetthroughitall.Ijustrendered uponyou,andIlongedforthemomentinwhichyou wouldgettired,orbored,ordispleasedwithme.But Iwasn’tabletomove,andmaybethat’swhatyouwere into.Whenyoucamebacktomyfaceandfreedme,you triedtopushmyheaddownafewtimes,withoutsaying asingleword,butIrefused,alsosilently.Youwanted metoreturnthefavorthatIdidn’taskfor.Ididn’twant todisappointyou,thatthoughtstilllingered,whatcould Idotorepairmydamagetoyou?Ididitwithmyhand, toconsoleyou,pretendingtobesomeplaceelse,thatit wasthatforeignbodydoingit.Lateron,eachtimethat youhumiliatedme,Iwouldrecallthesoundyoumade whenIdidthat,anditwouldmakemefeelabitbetter. Afterwards,youtriedyetagaintopersuademe,because youcouldn’tclimax,butIactedlikeafoolthatdidn’tunderstandwhatwasbeingsaidtothem–intruth,itwas tooobnoxioustoevenrespondto–anditwasenough foryoutoletmego.

Irememberthatwhenyouweredone,wewentfor asmokeinmywindow,aswealwaysdid,andyouwere teasingmebecauseofsomethingIhadsaid.Youcalledmeastupidlittlething,withtendernessthatdidn’t sufficetome.Ididn’tunderstandyou.Teasingturned topretendingtonotwanttotalktome.You’drepeat „Talktomyhand,we’reseparatednow,youbroughtit uponyourself”,andeventhoughIknewthatwasjust agame,astupidfuckinggame,Iwasgettingparanoid.Iwasawareofwhathadhappenedjustamoment agoandIdidn’tknowwhyyouwerelikethat.Iwanted youtoadoreme,notcallmestupid,turnawayfromme, evenifitwasjustafoolishjest.Whatprovokedyouwas metellingyouaboutourclassmatethatoncecalledyou coldandemotionless,andthatitwasn’tsotrueafterall. Iknew,Icouldseeitstruckachord.Youblamedmeforit, youwerescaredthatwashowIsawyou.SoIkissedyou tocalmyoudown–bythattime,Isawitasmyonlyasset incommunicatingwithyou–andyouacteddisconsolate,upuntilyouyielded.Andjustafewmomentslater,

inanotherconversation,youwereindirectlytellingme howfragileandscaredyouwere,andthatincludedme, andyousaidthosefuckingwordsthatIwouldnever forget:„Ifyouweretobealoveofmylife,I’dnevertell youthat”.

Notlongafterthat,Istartedshaking,anditwasn’t justbecauseIwascold.

Thefeelingofdetachmentcame,myfeelingsseemed todissociate,Ifeltsad,Igrewsilent.Youkeptasking whatwaswrong,buttherewasnoanswertothat,becauseIsimplydidn’tknow.Ilayonthatmattress,alone,up untilyoutuckedmein,alreadyfullyclothed,andIjust heldyou,Iwantedthatnon-violentintimacybackagain. Iwasdesperateforit.Ireallywantedyoutogobecause Iwasafraidanddisturbed,butIwasalsoterrifiedofbeingalone.AndIwascold.Andyoutouchedmylips,you encircledthemwithyourthumb,youexploredtheirshape,notreallyrealizingwhyitwasthelastthingIwanted. Ihatedthesexualsideofyou,nowIknewthat.Your wayswerecrude,andIcouldn’teventalktoyouproperly, becauseyouseemedtoosusceptibletocritique.You’d feelattacked.Therewassomethingaboutyourteasing thatbrimmedwithdisdain,thatfeelingofsuperiority.

Itwasshameandfearforthemostpart.Youknow, that’swhenIstartedtofeeldetachedfrommyselfaroundyou.IhatedhowIwas,Ihatedmystupidity,my passiveness,myinabilitytotellyouhowIfeltandthat Iwantedyoutoleavemealone.Buttherewasalsoan inexplicabledualityinmyfeelingsthatscaredme.

OurValentine’sDaycametoanend.Itwas3a.m. andIbidyoufarewellwithnosoreheart.Youlooked medeepintheeye,youaskedmetotextyouifIneeded totalkthatnightifsomethingwaswrong.Ijustnodded, Ikissedyourcheek,Ihuggedyou,Igladlysawyouoff.

Afteryouleft,Ididn’tstraightuprealizewhathad happenedbetweenus.Ididn’trealizeitfortwomonths afterithadhappened.Butmybodyfeltbetrayed,andit wastryingtotellmethat.Ilayonthatmattress,this timefinallyonmyown,withnohostilehandstotouch me.Icurledup,Ifeltblank,emptiedout.Iputonmusic again,becausethesilencedrovemecrazy.Singmyname again,love.Singmyname.Loveisnotlove.AndIwept silently,tomyownsurprise,disturbedandbewildered, inanemptyflat,asifIwasgrieving.Butthetruthisthat Iwasclueless,Ididn’tknowwhatIwasgrieving.

Thedualism,yetagain.Ibecamesofixatedonturningintoapersonthatwouldpleaseyou,thatwouldnot doyouwrong,thatIgotlostinwhatIreallyfelt.Andit allseemedtohavehappenedtotwodifferentgirls.But theonethathadpretendedtolikeitleftwithyou,and thegirlthatstayedwastheonethatyouhadraped.

M.

zamknijsię

„Zamknijsię”.Częstorzucanywzłości,pogardliwynakaz.Pełenagresjiwyrzut.Aostatnioargument w–mogłobysięwydawać–poważnymwydarzeniu,jakimjestdebatakandydatównaprezydenta.Podkoniec wrześniawStanachZjednoczonychwramachkampanii odbyłasiępierwszatelewizyjnakonfrontacjaDonalda TrumpaiJoegoBidena,wktórejwięcejbyłosłownych przepychanekniżpoważnychdeklaracji.Tym,cozpewnościązostaniewpamięcipotymspotkaniu,będzie wypowiedźdrugiegozwymienionychmężczyzn,który wpewnymmomencie,sfrustrowanywtrąceniamiswojegoprzeciwnika,rzuciłwjegostronę:„Willyoushut up,man”1 (pol.:„Zamknijsię,człowieku”).Niechcętutaj zajmowaćsięanaliząamerykańskiejpolitykiitym,jakta debatawpisujesięwcałąkampanię,bomoimzdaniem wkontekścietejwypowiedzimożnaporuszyćciekawy feministycznyproblem.

Wramachoduczaniasiępatriarchatuczęsto,gdy mamdoczynieniazjakimśmedialnymwydarzeniem nawielkąskalę,którerzekomomawymiaruniwersalny, zastanawiamsię,„cobybyłogdyby?”Takbyłoitym razem,więczamiastrozmyślać,jakitadebatabędzie miećwpływnaostatecznywynikwyborówczypróbowaćustalić,którykandydatwtymcyrkowympokazie moimzdaniemwypadłlepiej,patrzęnasprawęzfeministycznegopunktuwidzeniaizadajęsobiepytanie:„Co bybyło,gdybytesłowapadłyzustkobiety?”

Totakiepytanie,napotrzebyktóregomusimynieco wysilićwyobraźnię.Kobietwpolityceciąglejestzamało, bymożnabyłoodnieśćsiędolicznychprzykładów,które miałymiejscewrzeczywistości,aktóremogłybystanowićodpowiedź.Takwięcwyobrażamsobieswojąkandydatkęisłowa,którepadłyzustBidena,poprostunie mogąprzejśćjejprzezgardło.Zmuszamją,wgłowie dodającjejtakie„niepożądane”wodniesieniudokobiet cechyjakbyciewygadanąiszczerądobólu,aleciąglenic. Milczy.Ibardzodobrze.Wswoimwyobrażeniupodświadomiechcęprzecież,żebywygrałatędebatęizostała prezydentką,atakiewyrażenieijemupodobneniemogłybypojawićsięwżadnymkontekście,ajużnapewnonietympublicznym.Odkobiet,zwłaszczaodtych nawysokichstanowiskach,oczekujesię,żeby„mówiły

1 https://www.youtube.com/watch?v=LxZM5wB3nVM (dostęp 14.12.2020)

jakmężczyźni”:wswoichwypowiedziachbyłyrzeczowe,podchodziłydosprawybezemocji,prezentowały sięspokojnie,racjonalne,nieprzerywałyiniewtrącały się,aprzecieżdobrzewiemy,żemężczyźni,cowidać naprzykładziewspomnianejdebatyprezydenckiej,sami wcaletakniemówią.Towyobrażenieomerytorycznym, opanowanymstyluwypowiadaniasię,którytonibystosująmężczyźni,jakotymuniwersalnym,domyślnym sposobieprowadzeniarozmów,używanejestwyłącznie dokrytykowaniakobiet,którechoćbyniewiadomojak sięstarały,chybanigdyniezadowoląswoichkomentatorówwtymwzględzie.

Natenproblemskładasiękilkakwestii.Popierwsze, mamymęskiprzywilej,tęsilnąpozycję,którejniewiele możezagrozić,pozwalającymężczyznomwypowiadaćsię wdowolnysposób,nawettenodbiegającyodopisanego wyżejstandardu,ijednocześnieoczekiwaćodinnychswoich rozmówców,zwłaszczatychmniejuprzywilejowanych,by zachowalispokójwdyskusji.Nieważnesąsameargumenty (choćbyniewiemjakrzeczowe,awiadomo,żetrzebasię dwarazybardziejpostarać,byudowodnićswojąrację,jeżeli jestsięmniejuprzywilejowanąstronąwrozmowie),jeżelidoprowadzająnasonedoemocjonalnychreakcji:może todotyczyćpróbyudowodnieniamolestowaniaseksualnego,dzieleniasięswoimitraumatycznymiwspomnieniami czyprzekonywaniadrugiejstronyowszechobecnejkulturzegwałtu.Towszystkosięnieliczyinietrafidouszu łaskawienassłuchającego,jeżeliniebędziemyspokojne iopanowane.Jeżelijednakzdarzysiętak,żenieutrzymamyemocjinawodzy,łatkitakiejak„histeryczka”czy„panikara”samecisnąsięnaustakomentującychtakąwymianę zdań.Mężczyznomwybuchyemocjiłatwiejjestzapomnieć, łatwiejjeteżusprawiedliwić,zwłaszczajeżeliwypowiadają sięonina„poważne”tematy,któryminiesąprzecieżprzemocwrodzinie,nierównepłaceczydyskryminacja.

Cociekawe,tonietylkomężczyźniużywajątakich określeńwodniesieniudokobietwygłaszającychswojezdanie.Mysame,odlatwychowywanewkulturze patriarchatu,patrzymytaknasiebienawzajem.Same zamykamysięwtychschematach,skłonnezarzucać innymkobietom,żesięprzechwalają,żezadużomówią osobie,wywyższająsięswoimpostępemwkarierzeitp. Musimystaraćsiępamiętaćotychpodwójnychstandardachdotyczącychzachowań,ocen,„dozwolonych ipożądanychcech”.Tutajmojećwiczenie„cobybyło gdyby?”równieżsięsprawdza.Gdymamdoczynienia zwypowiedziamikobietiprzychodziminamyśljakaś ichkrytyka–czytozachowania,wyglądu,sposobumówienia,czytego,jakjeodbieram–zawszepytamsamą siebie,czymężczyznęoceniłabymwtensamsposób. Ilośćrazy,gdyodpowiedziałamsobie„nie”,pozwoliła misięgłębiejzastanowićnadwłasnązinternalizowaną mizoginiąitym,jakmocno„domyślnamęskość”jest zakorzenionawkulturzeispołeczeństwie.Iniechodzi mitutylkoowielkiewydarzenia,kiedytokobietyaż

prosząsięokrytykę,takiejakprzemówieniapolityczek, aleonaszącodzienność,to,jakoceniamyswojekoleżankizpracy,członkinierodzinyikażdąinnąkobietę, któraakuratmiałatoszczęście,żeudałojejsięgdzieś trafićzeswoimprzekazem.

Kolejnąkwestią,zarazpotejtraktującejotym,jak mówimyijakjesttoodbierane,jestjęzykktórymsięposługujemy.Zaprzykładtego,jakjęzykkształtujenaszą rzeczywistość,niechposłużąnamfeminatywy,doktórychraznajakiśczaswracaopiniapubliczna(ostatnio przyokazjizmianystatutuszczecińskiejAkademiiSztuk, któratozmiana,jakprzekonująprawicowemedia,wymagapodjęciadziałańwkierunku„ochronyjęzykaprzed wrogimiideologiami”2).Wprzypadkużeńskichkońcówekwartozwrócićuwagęnato,jakiepadająprzeciwnim argumenty:łudzącopodobnedotych,któremożnaby odnieśćdowypowiadającychsiękobiet.„Brzmiągłupio”, „Nikttakniemówi”,„Robienieproblemu,gdziegoniema”. IchociażgłoswtejsprawiezabrałaRadaJęzykaPolskiego, stwierdzając,żepotrzebnajest„większa,możliwiepełna symetrianazwosobowychmęskichiżeńskichwzasobie słownictwa”3,dlawieluciągleniejesttoprzekonywający argument.Takwięcczęstosamapróbauczynieniawypowiedzibardziejinkluzywnąnarażakobietynaśmieszność,aformamęskamanaszadowolićjakota„neutralna” (chociażwprzeważającejwiększościprzypadkówdalej odczytywanajestjakomęska4).

Pozatymkobiecymprzemowomniepomagafakt, żeciąglewspołeczeństwiepokutujestereotyp,żekobietypaplająbezprzerwy,plotkująigeneralniemówią

2 https://naszdziennik.pl/polska-kraj/225931,obronic-jezyk-ojczysty. html(dostęp14.12.2020)

3 https://rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article &id=1861:stanowisko-rjp-w-sprawie-zenskich-form-nazw-zawodowi-tytulow&catid=98&Itemid=59(dostęp14.12.2020)

4 CarolineCriadoPerez, Niewidzialnekobiety,tłum.AnnaSak,w: „Wdomyślemężczyzna”,s.18.

oniczymizadużo.Popierwsze,jakudowadniająliczne badania,jesttonieprawda5,apodrugie,częstorównieżwydajenamsię,żetokobietymówiąwięcej,gdy wrzeczywistościczasichwypowiedzijesttakisamlub krótszyniżczaswypowiedzimężczyzny6.Mamyzakodowane,żeto,comówikobieta,jestnieprofesjonalne, „nieracjonalne”zewzględunadowolnąemocję,która możesiępojawićpodczaswypowiedzi,atakżezadługie itymsamymnudneiniezwiązanezważnymisprawami.

Jakwięcwidaćmojakandydatkaniemiałabyłatwo. Wypowiedź,któraBidenowipozwoliła,wedługpublicystów,„wygrać”debatę7,mojąbohaterkęzwyobraźni zpewnościąbypogrążyła.To,comęskiemukandydatowiliczysięnaplus,byłobypodstawądosrogiejkrytyki wprzypadkumówczyni,którazeswojejwypowiedzi musiałabysięgęstotłumaczyć,coodwróciłobyuwagę odtego,corzeczywiściepowiedziałaicochciałaosiągnąć.Chcę,żebyśmypamiętałyotychpodwójnych standardachiotym,żekobietymusząspełnićwłaściwie niemożliwedoosiągnięciawymagania,byichwypowiedźzdużądoząprawdopodobieństwazostaławysłuchana,niemówiącjużopotraktowaniujejpoważnie. Gdybyśmyzwracałynatouwagę,byćmożeto,cokobiety majądopowiedzenia,stałobysiębardziejsłyszalne.

PaulinaRzymanek feministka,tłumaczkaipodkasterka

5 1.https://www.bu.edu/wgs/files/2014/12/Karpowitz-et-al.-2012.pdf (dostęp14.12.2020)

2.https://www.cambridge.org/core/journals/american-political-sciencereview/article/power-and-influence-in-state-legislative-policymakingthe-interaction-of-gender-and-position-in-committee-hearing-debates/ D7FC779EC06BED74E90D11165EFB32D6(dostęp14.12.2020)

3.https://psycnet.apa.org/record/2007-11018-003

6 https://www.cambridge.org/core/journals/appliedpsycholinguistics/article/speaker-sex-and-perceived-apportionmentof-talk/16666BA97B7BE41FFB16A5693BF60C23(dostęp14.12.2020)

7 https://wiadomosci.wp.pl/joe-biden-zwyciezyl-prezydenckapyskowke-6559913372056416a(dostęp14.12.2020)

skutkiuboczne isześć naleśnikówz czekoladą

neuroleptyki,zmianywcieleaciałopozytywność

„Ciałotocoświęcejniżwehikułprzywożącynasz mózgdopracy“–mawiałpewienmójznajomy.Pokilku latachżyciazchorobąpsychicznąmojarelacjazciałem bardzosięskomplikowała.Popierwsze:mamchory mózg,podrugie–jestemniezdolnadopracy,apotrzecie–mójwyglądzmieniłsiędrastyczniepodwpływem lekówpsychiatrycznych.Metaforawehikułujużmnie więcniedotyczy.Szukamwłasnychprzenośni,alewciąż jestemzagubionaibrakujemijasności.Czasemmyślę, żewmoimcielezapisanajestcałahistoriamojegoleczenia.Ciałojakraportlekarski,jakksiążka,którątrzeba nauczyćsięczytaćirozumieć.

Ciałoprzeszłe

Gdybyłamzdrowapsychicznie,byłamnaprawdę fit.Pływanie,bieganie,wspinaczka,nurkowanie,góry, rower–przeróżnestrategieodreagowywanianagromadzonychemocji(pracowałamjakopsycholożka), zdobywanianowychosiągnięć(nurkowaniepodlodem), przeżywaniaprzygódipodróży(Tajlandia,Alpy,Titicaca, jezioragórskie…).Uwielbiałamruch,momentyzmęczeniapowysiłkuitoniesamowitepoczuciewsporcie:byciewyłączniewchwiliobecnej,absolutnakoncentracja iopróżnianiegłowy.

Mójmózg,któryniektórekoleżankipodejrzewały oposiadaniedodatkowegoprocesora,byłkolejnympowodemdodumy.Arcysprawny,odpornynastres,twórczyiefektywny.Kierowałamprojektamirozwojowymi, miałamwieluklientów,dużąodpowiedzialnośćimnóstworadościorazsatysfakcjiztego,corobiłamijak wspierałaminnych.

Kilkalattemuwszystkosięzmieniło.Zachorowałamnachorobęafektywnądwubiegunową(lub,według niektórychlekarzy,nachorobęschizoafektywną–mieszankęschizofreniiidwubiegunówki)irozpocząłsię żałobnyprocesutratywszystkiego,coznałam.Najwidoczniejszybyłwłaśniewwymiarzecielesnym.

Ciałowchorobie

Niewiemczywiesz,alezdecydowanawiększość neuroleptyków(lekówprzeciwpsychotycznychoddziałowującychnaukładnerwowy)majedenpodstawowy skutekuboczny:przyrostwagi.Przedchorobąważyłam60kg.Wszczytowymmomencieleczenia–93kg. Byłamniemogącąnasiebiepatrzeć,spuchniętąkulką.

Niewiedziałamwtedy,żemogępodejśćdosiebieinaczej,niezpogardąleczzakceptacją.

Lekipsychiatrycznezamykającięwbłędnymkole. Maszcorazwiększyapetyt,zwłaszczanasłodycze.Potrafiłamjejeśćkilkarazydziennie.Sześćnaleśników znutellą?Proszębardzo,damradę.Bezyzlodamiwsosiekarmelowym?Ależoczywiście!Jeszjakodkurzacz –tyjesz,tyjesz–corazłatwiejsięmęczysz,jesteśzmęczona–niemaszsiły,energiinasport,ruszaszsięcoraz mniej,ruszaszsięmniej–tyjesz,itakwkółko.Twoje ciałozaczynawyglądaćobco.Twójbrzuchprzesłania wszystko,niepotrafisznawetsamaogolićsobiecipki, bonicprzezniegoniewidzisz.Natwojegigantyczne piersinaglepasująbiustonoszerozmiaru105,miseczka K.Toczyszsięulicami,łykaszniewygodnepytaniaoto, którytomiesiącciąży.Przepełniacięwstyd,toksyczny iwszechogarniający.Tozjegopowoduprzestajeszpatrzećludziomwoczy.Gdybyśtylkomogła,zapadłabyś siępodziemię.Boprzecieżotyłaznaczybrzydka.Otyła znaczyleniwa.Otyłaznaczysłaba!Niepamiętaszjuż, skądwzięłysięuciebieteukryteprzekonania,może wtwoimdomurodzinnympromowanosprawnośćfizyczną,amoże,będączanurzonawtakimanieinnym społeczeństwiereklamującymszczupłośćnakażdym kroku,poprostuprzyjęłaśjezapewnik.Przekonania zapadływtwojągłowętakgłęboko,żezaczynasztraktowaćjejakorzeczywistośćobiektywną.Zkażdymspojrzeniemwlustrowidziszwięcjedną,wielkąporażkę.

Wkońcuokazujesię,żetwojawątrobazaczyna ulegaćzwłóknieniu,aodnadmiarutłuszczuzrobiłsię wniejstanzapalny.Lekarzstawiaultimatum:albo schudnieszconajmniej10kg,albogrozici–jużnieodwracalna–marskośćwątroby.Wracaszprzygnębiona dodomuiwcinaszczekoladę.

Odzyskiwanieciała

Informacjaogrożącejmimarskościwątrobysprawiła,żezaczęłamnegocjowaćzpsychiatrądawkęleków. Toniesamowicietrudnywybór,bo,oczywiściewpewnymuproszczeniu,grożącialbosilneepizodypsychotyczne,alboichbrak,leczokupionyotyłością.Zaczęliśmy eksperymentowaćznowymilekamiinowymidawkami, wypróbowaliśmykilkanaściewariantów.Momentami czułamsięjakkrólikdoświadczalny.Cojakiśczaspotykałamsięonowesymptomy,odpływałamwkrainę urojeńczyhalucynacji,alezakażdymrazemwstawałamiżyłamdalej.Wiedziałamrównież,żemuszęzmienić nawyki,niewiedziałamtylkojak.Wkońcuznalazłam aktywność,dziękiktórejmimo30kgnadwagiczułam sięjakrybawwodzie–dosłownie:pływanie.Wbasenie jestembezcielesna,nieważka,zwinnainawetdośćsilna. Zaczęłampływaćkilkakilometrówtygodniowo–izaczęłamchudnąć.Gdyubyłomi15kg,zaczęłampowoli truchtać.Chudłamjeszczebardziej,coumożliwiałouprawianiejeszczewiększejilościsportu.Aktualnieważę71 kg:minus22kgwciąguroku.Jużsiętakbardzoniewstydzę,chociażostatnimbastionemwciążjestbrzuch.Nie mamjużjednak„księżycowatejtwarzy”(taknazywasię wyglądbędącymiędzyinnymikonsekwencjąskutków ubocznychleków).Patrzącwlustrowidzęnawetjakieś mięśnie.Czujęjeteżpodpalcami,zwłaszczamięśnienóg.

Ciałopozytywność

Byćmożenieprzeżywałabymtoksycznegowstydu, gdybymzetknęłasięzideąciałopozytywnościwcześniej, gdybymtraktowaławłasneprzekonanianatematotyłościjakoprzekonaniawłaśnie,nieprawdęobiektywną. Gdybymchoćprzezchwilęwidziałaalternatywnąinterpretację.Byćmożebyłabymdlasiebiebardziejwspółczującaiwyrozumiała.Niełykałabymbezkrytyczniesądów otym,żegrubejestsłabe,brzydkieiodstręczające.Może zupełnieinaczejprzeżywałabymstratędawnegowyglądu,formyfizycznejisiły.Możegdybymznaławięcejpodobnychdomnieprzypadków,miałabymnato,cosięze mnądzieje,większązgodę,wiedząc,żeniczymniezawiniłam.Możezamiastpogardyserwowałabymsobietroskę.

Gdyspotykaszotyłąosobę,błagam,niezakładajniczego.Możeleczysięnaschizofrenię,możeleczydepresję, możesamadostateczniewstydzisięsiebiebyśjeszczety miałajądodatkowozawstydzać.Nieznaszjejhistorii,jej bolączek,jejtrudności,niewiesz,costraciłaijakącenę płacizawzględnąrównowagępsychiczną.Bądźdobra, łagodnaiakceptująca.Tomożezdziałaćdużowięcejniż dobrerady,konfrontacjaalboośmieszanie.

Mojeciałotomojahistoria,nieprostaopowieść, aszkatułkowa.Jakmatrioszka,wktórejkryjąsiękolejne laleczki,jednemniejsze,drugiewiększe.Ciuchywrozmiarze48i50(obecnienoszęrozmiar40)schowałam głębokowszafie.Niewyrzuciłam,nieoddałam.Ktowie, możekiedyśjeszczebędąmipotrzebne.

ZuzannaKorońska

pisarka,autorkaksiążki„Jaiinniwariaci”(Edipresse)psycholożka,graficzka,prowadzibloga www.bipolarlandscape.com,narratorkajednegozodcinkówpodcastu„Uważajnagłowę:ZuzannaKorońska–sztuka niemakońca”https://m.youtube.com/watch?v=7FwzFiuyfMY

naturoterapia

Chorapsychicznie–samotnienagórskichszlakach.

Jestemturystkąspecjalnejtroski.

Niezawszetakbyło.

Rodziceodnajmłodszychlatzabieralimniewgóry, więcwysiłekfizycznywnaturzebyłdlamnieczymśnaturalnym.Beskidy,Bieszczady,Pieniny,GóryStołowe, Tatry,dotegotrochęwspinaczki.Hej,przygodo.

Wielelatpóźniejmójmążdostałpracęwjednym znajpiękniejszychkrajówEuropy,zAlpaminawyciągnięcieręki.Zaczęłamchodzićpogórachsama.

Jednakodkądzachorowałamnachorobęschizoafektywną(połączeniechorobydwubiegunowej ischizofrenii),przepisanomibaterięlekówizaczęłam wszybkimtempieprzybieraćnawadze,mojeulubionetrasystawałysięcorazbardziejniewykonalneze względunadodatkowyciężar,dojakiegomojeciałonie byłoprzyzwyczajone.Najpierwkilkakilogramów,potemkilkanaście,wkońcuponadtrzydzieści,bonusowe 50%mnie.Nawetnajłatwiejszecele–naglenieosiągalne.DotegodochodziłWielkiLęk:cobędzie,jeśliatak

straciłamgłowę

chorobyzłapiemniewgórach?...Musiałamzakażdym razemwybieraćsięnawycieczkę„zobstawą”.

Mojaodmianachorobypsychicznejto„szybka/ultraszybkazmianafaz”,oznaczająca,żenastrójmożezmieniaćsiędiametralnienawetcokilkagodzin(naprzykład od„czujęsięcałkiemok”do„niemamsiływstaćzłóżka animówić”)pluspojawiająsięczęsteepizodypsychotyczne(każdegotygodnia),wtrakciektórychtracękontaktzrzeczywistością.Okresyremisji,czylistanbez objawów,trwająumniemaksymalniekilkatygodni.

Wzeszłymrokurazemzmoimpsychiatrązauważyliśmy,iżjestempraktycznielekoodporna.Żadenlek niezapewniamidługotrwałej,profilaktycznejochrony.

Zaczęliśmypokoleirezygnowaćztabletek.Zniknęły obsesyjnenapadyjedzenia,zwłaszczasłodyczy.Zaczęłamchudnąć.Imbardziejchudłam,tymwięcejbyłam wstanieprzejść.Później–przebieciprzepłynąć.Nie odpuszczałtylkoWielkiLęk:cobędzie,jeślipójdęwgóry sama,igdzieśwysokostracękontaktzrzeczywistością?

Co,jeżelizacznęmiećgdzieśnasamotnejtrasiehalucynacje,urojenia?Zapomnęgdziejestemikimjestem?... Alboteżdopadniemniekrótkafazamaniakalna,izajdę gdzieś,skądniebędęjużwstaniewrócić?Aatakilękoweiniepokój?...Napadydepresji,słabościibezsilności?... Samotnąwyprawę,którawżyciusprzedchorobybyła czymśnaturalnym,widziałamjakonaszpikowanąniebezpieczeństwamigrożącymiutratązdrowialubżycia. Niebezpodstawnie…Leczjakwiadomo,WielkieLękimają równieWielkąMocPrzekonywania,apodsyconebogatą wyobraźniąpotrafiąsprowadzićumysłnamanowce.

Wkońcuminęłoniemalsześćlatodkądzachorowałam;wlecie2020doświadczyłamponadmiesiącabez objawów–przyjednoczesnejkondycji,jakiejniemiałam od2014roku.ZaczęłamnegocjowaćzWielkimLękiem.

Przygotujęsięnakażdąewentualność,mówięmu.SpakujęlekiA,BiC,októrychwiem,żeszybkodziałająitymczasowouspokajająobjawy.Wybiorętrasę,którąznam. Będęwczęstymkontakciezmężem,tak,żebymógłzdużą dokładnościąwiedzieć,gdzieaktualniejestem.Postaram sięchodzićtam,gdziesąteżinniludzie.Pójdętylkowczasiedobrejpogody.Będęoceniaćswojedalszemożliwości nakażdymetapiewycieczki.Wybiorętrasędostatecznie bliskodomu(max.godzinajazdypociągiem).

Wkońcu,podługichnegocjacjachudałomisięoswoić WielkiLęk.Ruszyłamwdrogę.

Tobyłchybanajpiękniejszydzieńtegolataijedenzpiękniejszych,odkądzachorowałam.Przeszłam 17kmwzaskakującoszybkimtempie.Rytm,wysiłek, słońce,wiatr,absolutniecudownewidoki–wszystko touspokajałomnieijednocześnieenergetyzowało.Nie musiałamnanikogoczekać,donikogodostosowywać tempa,dokonywałamniezależnychwyborówiczułam,żepanujęnadsytuacją.Mojagłowabyłaspokojnaizadowolona.Mojeciało–rozradowane.Mojeserce–poruszonepięknemipierwszymoddawiendawna samodzielnymosiągnięciem.

Apotemnadszedłtydzień,wtrakciektóregomiałamażczteryatakipsychotyczne.Czyto,cosiędzieje, dziejesięnaprawdę,czytotylkosen?–mójumysłbył totalniezagubiony.Kimjestem;czynapewnojestem? Amożetaknaprawdęleżęwklinice,atowszystko tylkomisięwydaje?...

Podłamałamsię.Awięctobyłtylkojednorazowywypad…Niebędęwstaniegopowtórzyć.Skorzystałamzdobrejformy,aleokienkosięzamknęło,niebędziejuższansy. Mojarozsądnaczęśćkiwałagłową.Notak,notak…Było, minęło.Trzebawrócićdokrótkichtraszobstawą.

Ajednak…

Sprawdziłampogodę.Jedenostatni,słoneczny ipięknydzieńlata,poktórymtam,gdzietymrazem chciałamsięwybrać,będziepadałdeszczześniegiem, apotemjużtylkośnieg.

Ryzykować?...

Zaryzykowałam.Poszłamtrasą,którąostatni razrobiłamprzed10laty.Niedoszłamażtam,gdzie wtedy,aleznównabiłam17km,tymrazemzdużo większąniżostatnioróżnicąwysokości.Czułamsię… jakbymbyłatylkomięśniem,wysiłkiem,oddechem, rytmem,potem,słońcemiradością.Wszystkoinne odsunęłosięgdzieśdalekozmartwienia,obawy,niepewność,niesłużącemiprzekonania.Czułamsię pusta,ajednocześniewypełnionaczymśdobrym inaturalnym,sama,aleniesamotna,radosna,alenie nakręcona,wkontakciezrzeczywistością,która mniezupełnienieboli.

Przyszłajesień,awwysokichgórachjestjużśnieg. Spróbujęzłowićjeszczedzień,dwapogody.

ZuzannaKorońska

pisarka,autorkaksiążki„Jaiinniwariaci”(Edipresse)psycholożka, graficzka,prowadzibloga www.bipolarlandscape.com,narratorka jednegozodcinkówpodcastu„Uważajnagłowę:ZuzannaKorońska –sztukaniemakońca”https://m.youtube.com/watch?v=7FwzFiuyfMY