AutorkąilustracjijestMonikaPasierbska–pracazwyciężyławkonkursienagrafikęprojektu„JesteśmySILNE!”
Redaktorkanaczelna
AgnieszkaGralak
Zespółredakcyjny
IzaDesperak
AnnaGierczak
Kontaktdoredakcji:silne.aperiodyk@gmail.com
https://www.facebook.com/silne.aperiodyk/ https://instagram.com/silne.aperiodyk
Ilustracjanaokładce MonikaPasierbska
Projektgraficzny,składDTP AgnieszkaGralak
Łódź2020
ISSN2719-3179
e-ISSN2719-3195
Wydawnictwo: StowarzyszeniaŁódzkieDziewuchyDziewuchom ul.Ziemowita6/20
92-413Łódź
odredakcji
Cześć!
KobietysąSILNE! DziewczynkisąSILNE! WszystkieJESTEŚMYSILNE!
Podtymihasłamipowstawałdruginumerczasopisma SILNE.Aperiodykspołeczny,któregomotywem przewodnimjestsiłakobiet.Jesttozawszeważnezagadnienie,któreteraz,wczasachpandemiiizmianspołeczno-gospodarczychnabierajeszczewiększegoznaczenia.
Formułaczasopismaniezmieniłasię.Jestdział: widzęsłyszęmówię,wktórymautorkiiautordzieląsię swoimiopiniami,analizami,przemyśleniamiidoświadczeniami(czasamibardzotrudnymi),jestartykuł–herstoria,recenzje,poezja.Jestrównieżniezmiernieważny dział straciłamgłowę,wktórymporuszanyjesttemat chorobydwubiegunowej.
Jednymzmoichgłównychzałożeńwtworzeniu pismajestto,abydaćdużąswobodęautorkomiautorom,abyniewpłynąćnaprzekazisposóbwyrażania emocji.Ztegopowoduredakcjatekstówjestniewielka, niewszystkieartykuły(takjakwpierwszymnumerze) byłyredagowane.Dlategooboktekstównapisanych perfekcyjnie,czasamijakiśprzecinekmożebyćnietam, gdziepowinien,ajakieśzdaniemożebyćzadługie;-) Osobiścieuważam,żeczasamimożnapozwolićsobie niedążyćdoideału.I SILNE takiebędą–nieidealne, aleotwarteiwspierające.
Zachęcamzatemwszystkieosoby(równieżpiszące nieidealnie)doprzesyłaniaswoichtekstów,ilustracji, zdjęć,komiksów,zgodniezprofilemczasopisma.Wyraźcieswójwkurw,szok,niemoc,strach,chęćwalki,zwycięstwo,radość!Wspólniestworzymycośwartościowego!
AgnieszkaGralak
spistreści
Wydrukdrugiegonumeruczasopismajestczęściąprojektu„Jesteśmy SILNE!”dofinansowanegowramachProgramuMikrograntywŁódzkiem2020realizowanegoprzezCentrumOPUS,finansowanegoześrodkówProgramuFunduszInicjatywObywatelskichnalata2014–2020.
tabletkę„po” 30
KatarzynaSzota-Eksner– listdokobiet 33
PiotrSieńko– townasjestproblem,drodzykoledzy. czylipatriarchatwpraktyce 34
IzaDesperak– Nadfiolet –recenzja 54
Dziewczętamyśląowszystkim
ilustracje
strona9–JoannaDębska strona12–AgnieszkaGralak strona18–ZuzannaKorońska strona19–ZuzannaKorońska strona20–ZuzannaKorońska strona21–ZuzannaKorońska strona22–BeataKołodziejczyk strona24–ZuzannaKorońska strona29–AgnieszkaGralak strona30–ZuzannaKorońska strona33–BeataKołodziejczyk strona38–ZuzannaKorońska strona41–KasandraRysujewww.kasandrarysuje.pl strona44–ZuzannaKorońska strona45–ZuzannaKorońska strona48–ZuzannaKorońska strona49–BeataKołodziejczyk
dezaktualizacjaoprogramowania
dalimikrofonduszpasterzowiionterazmówimi, copowinnamrobićzpochwą.złechtaczką.zmacicą. Chociażpodobnoniemadostępu.
Morzamizoginów.Mytylkoniezłedupy,kurydomowe, babyzakierownicą.Nienawidzą.Matkiwielbiłyzabardzo, amyośmielamysięniewielbićwcale.
Jestmechanizm.zaprogramowalimniedoroliofiary inalajciewchodzęw przemocówki.AtupełnoPiłatów, cowiedząlepiej,dlaczegodostajęwryj.Nieprzeglądają własnychprogramów,bomusielibyzapaśćsiępodziemię.
Polańskiwyleciałnazbitypysk,aunaswciążbezkrytyczny hołd.Witkacy,Beksiński,Iwaszkiewicz.Największącnotą jesttrwanieuboku,chociażbyłotr.Możemysobiebiegać poulicachzczarnymiparasolkami,alejeszczedługo będziemywczarnejdupie.
Smutnopatrzeć,jakOwsiakapożerająwaginy. Ajednakzasłużył.
codziennieodnowa ktośkażenamcierpieć naautyzm niedowład ślepotę
tylkonaciążę chociażśmiertelna codziennieodnowa niewolno
TrzybilbordyzaSłużewem,Polska
mijam,niepłoną.jedennagi,spętanytaśmą. uśmiechasiędomnie,bocodzienniemaniskieceny. drugipobity,rozmazany,alewpończochach nawetjednegooczka.dobrymateriał
nażonę.trzecizapraszadokinaimamnadzieję, żechociażon.alenie,tentylkodobrzesięschował ipyta,czegoodniegochcemy.liberalnypapier robimudobrze,chociażsamsobieradzi. imiennikprzyjmujezhonorami,niedopuszczamyśli, żepozwala.żezachęca,żejestpoczątkiem. głośnoplująwtwarziznowuzemnąjestcośnietak. znowurozkładamnaczynnikipierwszesiebie, przyjętenaklatę niewiny
nawciskałabym,aleniepotokozetka, ekspresjonistycznepuzzle,Jola,couczy kochaćbez(u)razów.powiemwamtylko: słabekinowczorajzrobiliście. janieprzyjdę
poezja
Człowieknadembrionami
Profesordębskinieżyje. Obrończynieżyciawznoszątoasty, bojeszczedużoczasuupłynie,nimodważąsięmóc,aniemusieć. Nimwgłowachpomieszczą,żezasługująnatroskę.
Profesordębskinieżyje.Pierwszyrazoddawnapłaczę nienadsobą.Powłasnymojcuniepoczujętegościskuwgardle inicnieporadzę,obcyprzyniósłwięcej.
Profesordębskinieżyje.Bardziejniżkiedykolwiek jestemwdzięcznazamojąaborcję.
Trybiki
Gwałtmanarodowość.O naszym niechcąpisnąć, conajwyżej(o,ironio!)przeleci.Samesięprosimy. Obcymanajlepszyczasantenowy,obokwinTuska, ośmiorniczek,totalnejopozycji.Takidogazu,kastracji, własnymiręcami.
Chybażetakizaciąży,wtedyteżbłogosławiony. Iniewolnoniekochać.
IIImiejscewXVIIIOgólnopolskim iPolonijnymKonkursieLiterackim im.LeopoldaStaffa(2019)
Myrodzimy,onitypują
Pręprzeciwzaostrzeniu,później będęodpoczywać.Głowęniosęwyżej niżkiedykolwiekiniezawahamsięjejużyć. Próbujeszmniezmęczyć.zapomniałeś,
Będziepanizadowolona
wątpię
jużwogólemnieniedziwisz niezadziwiaszmniejużwogóle jużodzyskałamprawybok
kiedyjestemwściekła
jestzajebiściealezwykle czujętylkowiatr
niemogęgardzićtobą
jakmatkaojcem
jakojcieczasadami
zzasadyniemogę
ajednak
wygodniejnam
w pan-to-minie
(ur.8kwietnia1983wWarszawie)–pisze,redaguje,korektoruje,składa,wydaje,fotografuje.dawniej PortalPisarski,Eprawda,Sofa,6.2Magazyn,dzisiajHelikopterOPT,Wydawnictwoj,ObszaryPrzepisane, BabiniecLiteracki,Fabularie,drobiazgi,StoStronSamotności,WspółczesnaPolskaPoezja,Wydawnictwo Morphinum.Jakdotądwydała:tomwierszy„(A)tomik”,zbióropowiadań„Czterysmaki”,tomwierszy „wprzepie(p)rzeniu”,książkędladzieci„łatywkratę”,tomwierszy„uzbrojonapouszy”,pierwszączęść powieści„uśpieni.Brudnełona”,tomwierszy„Bezżadnegotrybu”.
łzyjakniebieskiekorale. Małazemsta.
(...)Sprzedawczynizaladąwbiałymfartuchu,któryswąśnieżnąbielstraciłjakiśczastemu. Blondlokiprzepasanekoronkowąopaską.
Niewiadomojakąrolępełniłaowaopaska.Czybyłaozdobączymożedlahigienymiałautrzymaćbujnączuprynęztrwałąondulacjąwryzach,byanijedenwłoszblondgłowyniespadł wprostdotatara.
Kobietawyglądałajakwielkanocnybaraneknaświątecznymstole.
Powiekimiałabłękitnejakbłękitnakreda,którąpisałapochodnikowychpłytach.Wytuszowane rzęsyjaksmoła.Amożejakczarnywęgiel,któryhałdąleżałprzeddrzwiamidokotłowni.
-Tomówcochcesz,bonierozumiem.
-Chcęs.....sł
-Co?!
-Słoniny?!Powtórz!
Jeju...Szukałanaprędcesłowa,aonouciekło.zgubiłosięinieumiałagoodnaleźć.
-Salcesonu!!?
Sprzedawczynizdjęłazhakatłustysalceson.
-Chcesz,dziecko,salcesonu?–powtórzyłapytaniewyciągającręcezwyrobemnasklepowąladę. -Nie.
Wzdrygnęłasięnasamąmyśl,bymiałagojeść.
-Onachcesalcesonu–odparłasprzedawczyni.
-Tegochcesz?!
Czuła,jakwmatcewzbieranerwowość,więcniezbytpewniepokręciłaprzeczącogłową.
-Tocotywkońcuchcesz?!
Matkaspojrzałananiąznieskrywanązłością.
-SSsssss
-Panidategosalcesonu-Odparłamatka.
Nietegochciała,alezaChinyludoweniemogłasobieprzypomnieć,jaksięnazywatendojrzały wsierpniualbowrześniu,okazałyżółtykwiatznasionami,którechętniewyskubywałyptakiiona. Napewnoniemożnagokupićurzeźnika.
Alejużsięnieodezwałaanisłowem.Tylkooczypełnełezszkliłysięnacałązłośćniezrozumienia. Terazskupiłasiębyniewylałysiępotokiem.
Nietu.Niewsklepie.Nieprzyludziach.Nieteraz.
Popchnęłająnerwowoprzedsiebie.Widziała,jakdusicałązłośćnanią.
Obieręcemiałazajęte,więctylkoszturchnęłająsiatkązzakupami. Wwindziewysyczała.
-Czytyzawszemusiszzrobićjakieśsceny?!!!
Czuła,żetosiętaknieskończy.
-Chciałamtylkosłonecznika.
zagubionesłowowróciło.Choćniewporę.zapóźno.zbytpóźno,bozłośćwylałasięiwypełniła całepomieszczeniemałejkabiny,ażzrobiłosięduszno. (...)
Wbiegładodużegopokojuiuprzedzającwszystko,comiałonastąpić,chwyciłajejniebieskiekorale, którezdobiłykryształowywazon.
Byłydlaniejdrogocenne.Byływspomnieniemdoktóregoczęstowracała.
Terazstałysięnarzędziemmałejdziecięcejzemsty.
Szarepapierowepudło, wpudlepudełko, wpudełkupudełeczko. Szarypapier. dużopapieru.
Stoszgniecionegoszaregopapieru. Nadnieniebieskiekorale. Korale,koraliki,koraliczki. Jedenzadrugimwedługwielkości. Jestteżmaleńki.
Głowaigłyztrudnościąprzechodzi. Poukładanewedługwzorunażyłce. Lubiłaśje.
Miałykolortwoichoczu. dawnojużichnienosiłaś. zdobiływazon,nietwójdekolt. Małerączkisześciolatki. zemsta.Trach…
Posypałysięjedenzadrugim. duży,średni,mały,maleńki. uwolnione.
Potoczyłysiępoparkiecierytmicznywydającdźwięk. Małerączkisześciolatki.
Metalowy,emaliowanygarnuszek. Igła,nitka. Jakkara.
łzyjakniebieskiekorale,odbijająsięodmetalowegodna. Odnajwiększego,ponajmniejszy. dziecięcerączkinawlekająjedenzadrugim. Jednagodzina,drugagodzina,wiekicałe...
Twojaprzeszłośćrozerwana,rozsypana. Przyszłośćnieułożyławzoru.
Tylkotenbłękitwciążtakisam. TyiOna.
Niepoukładane.
CosłychaćMamo?
AlicjaMagdalenaMolenda
działaczkaspołeczna,aktywistkanarzeczprawkobiet.Feministka.Niepoprawnaidealistka imarzycielka.Lubi„bawić”sięsłowem.Mawdorobkuwieleżyciowych,unikatowychdoświadczeń, któreinspirujądowalkiosamąsiebieijejpodobnekobiety.Obecniewspółtwórczyniprojektu KaWtan,gdziedajewyrazswejekspresji.Marzenia?Skończyćiwydaćksiążkę.
Tekstypublikowanewramachwydarzenia:Twórczość–szufladokrycie/głęboko-chowanie
MAłAWIELKAMIłOŚĆ
MariaczekałaniecierpliwienaprzyjazdIgnacego.Miałpojawićsięjużgodzinętemu.Stałaprzy oknieiwypatrywałagogorliwie.Pojawiłsięwreszcienakońcuulicy.zadrżałacałaipobiegła dodrzwi.Wchwilępóźniejstanąłwnichlekkosięuśmiechając.Obdzieliłagomnóstwemkaresów, wycałowałaiwymuskałaizaczęławypytywać:gdziebył,corobiłczytęskniłzanią?Odpowiadał odniechcenia,jakbytepytaniabyłymunienarękę.
-Wciążrozmyślasz.uparcieiskrycie–powiedziała.
Patrzyłsmutnymwzrokiemwokno.Jakmiałjejpowiedziećprawdę,nojak?
-Przecieżkochamcię–odpowiedział.
Czułafałszwjegogłosie.zimnydreszczprzebiegłjejpoplecach.NagleIgnacyzerwałsięirzekł: -Muszęjużiść.
Tylegowidziałategorazu.Tęskniłazanim,płakałacałednieinoce.Przyszedłpewnegodnia wesołyipełenwerwy.Całowałją,czułajednak,żenieszczeresąjegopocałunki,narastała obcośćmiędzynimi.Tonieonbył,aktośobcy.Miłość,któratakpięknierozkwitała,usychała powoli.Nieobecnośćkochankasprawiała,iżMariacorazmniejgopragnęła,corazrzadziejgo wspominała.Kobietanauczyłasiężyćbezniego.Pewnegodniastwierdziła:
-Możnażyćbezpowietrza!
Niespotkalisięjużwięcej.Niepytaliosiebie.Onuciekłna„koniecświata”.Ona„dopieca,listy –stoscały”wrzuciła.zogniapowstały–wogieńposzły!Takwielkamiłośćmałąsięstała.
QuOVAdIS?
Quovadis,domine?Topytaniezawszemnienurtowało.Towarzyszyłomiodnajmłodszychlat,nie dawałospokoju,kłułoinęciłoswojasiłą,byzniejskorzystać.Nadszedłczas,bysamejposzukać odpowiedzi:wsobie,wswoimotoczeniu.Wyłapywaćpodpowiedzinaniewprostychczynnościach, wrelacjachzludźmi,wkontakciezprzyrodą.Byuspokoićswojaduszę,daćstrawęumysłowi ichęćdziałaniaciału.Byżycienabrałosmaku.
TekstzWarsztatówTwórczegoPisania2019.03.30i2019.04.13.
AnetaMariaPogońska„deva”A.M.P.”deva”kobieta,żona,matka,wariatka,wiedźma,poetka, pisarkaamatorka(narazie)fotografkaamatorka,zielarka,czarownicaenergią…
Tekstypublikowanewramachwydarzenia:Twórczość–szufladokrycie/głęboko-chowanie
EwaSchilling, Nadfiolet,Seqoja,Olsztyn
2020
Nadfiolet EwySchillingukazałsięnapoczątkutego roku,jeszczeprzedwybuchempandemii,którapochłonęłanasząuwagęnakilkamiesięcy,pozostawiająctę książkęczyksiążkiwogóle,orazkulturęnamarginesie naszejuwagi,pochłoniętejnajpierwkoronawirusem, azachwilękolejnymipodejściamidowyborówprezydenckich.Lektura Nadfioletu wczasielockdownumogła zkoleidostarczyćzawrotugłowyipragnieniapowrotu dorzeczywistości,jakakolwiekbyonabyła,takbardzo niepokojącyjestświat,wktórymdziejesięjegoakcja, itakwielemawspólnegoztym,conasotacza.
EwaSchillingzaznaczanapoczątku,żeksiążkętę zaczęłapisaćdwanaścielatwcześniej,porzuciłają,anastępniedoniejwróciła.Czytającjąwtoku2020roku. trudnouwierzyć,żejuż2007.czy2008.mogłypodsuwaćpomysłykojarzącesięztym,cotuiteraz.Jednak pierwszerządyPiSuwkoalicjizLPRpodwodząRomana Giertychazapowiadałyto,costałosięcodziennościądekadępóźniej:nagonkęnagender,naLGBT,nauchodźców,kolejnepróbyzaostrzeniaustawyantyaborcyjnej.
Zawrótgłowypodczaslektury Nadfioletu wynikazumieszczeniaakcjiksiążkiwalternatywnejrzeczywistości,gdzieznanenamotoczenieprzenikasię dystopijnymświatem,wktórymmiejscezburzonego PałacuKulturyzajmujekatedraświętegoJanaPawła II.Zakazanajestnietylkoaborcja,aleiantykoncepcja, azaaborcjękażesięnietylkolekarzy,aleisamekobiety.MiejsceakcjimieścisięnadŁyną,jesttamsiedziba UniwersytetuWarmińsko-Mazurskiego,więcwydaje sięznanymwszystkimOlsztynem.JednakwprawdziwymOlsztynieniemaaleiMatkiBoskiejFatimskiej, amundurkiwszkołach,jakiechciałniegdyśnarzucić ministeredukacjiRomanGiertych,niesąobowiązkowe. Billboardynamurachniegłosząjeszczewprost,że„Silna PolskatokatolickaPolska”,„Europaczywiara–wybór należydoCiebie”,aletojużostrzeżenieprzedinternetem „ZałóżfiltrANTYGENDER”,wktórymnadzłotowłosym chłopczykiempochylasięwymalowanymężczyzna wróżowejsukience.Niepokojącoprzypominacoś,co dobrzeznamy,podobniejakwielkopiątkowedekoracje GrobuPańskiego,gdziepojawiasiępolskaflagaigwiazdy,tęczeorazpółksiężyce.Wświecie Nadfioletu istnieje cenzura,arządząNajlepszaPartiadospółkizPolską PartiąPatriotyczną,wtelewizjipokazująprzecinanie wstęginaotwarciunowejelektrowniiprzemawiającego
OjcaNarodu.Dzienniktelewizyjnypodaje,żeSekcja doWalkizTerroryzmemzdetonowałaznalezionypod Sejmemplecak,któregozawartośćstanowiłybrudne skarpetki.Otęprowokacjęoskarżonośrodowiskapowiązanez genderem…alewait,cośtakiegonaprawdęsię wydarzyło,w2005roku,tużprzeddrugąturąwyborów prezydenckichpodano,żeudaremnionopotencjalne zamachybomboweniejakiegoGejbombera.Innerealia ztłapowieścimogąrównieżbyćautentyczne,nawet jeślirobiąwrażenieprzerysowanych,jaklekcjareligii, podczasktórejcórkagłównejbohaterkiwkuważyciorys MariiGorettiorazGemmyGalgani.
Nowłaśnie,todopierotło,aprzecieżsąjeszczebohaterki,bohaterowieorazfabuła.Bohaterki:pielęgniarka Hanna,jejcórkaOlaorazksiądzKazikikilkaniemłodychsąsiadekobserwującychzzapłotuniecodzienne zjawisko:niezwykłąlokatorkęHannyoniezwykłym imieniu:DrozdZielonaRóżdżka.Gdytylkosiępojawia,wnosiradykalnązmianęwżyciewszystkichosób: sprawia,żeHannapierwszyrazwżyciusprzeciwiasię mężowi,pokornamamusiadorosłegosynaprzestaje byćjegosłużącą,aksiądzstajesiępoprostuKazikiem. Wżyciusponiewieranychzjawiasięgodność,solidarność budujewspólnotę,samotniodnajdująbliskość,draniezamieniająsięwanioły.
Potemokażesię,żeDrozdnazywasięzupełnieinaczej,Hannateżniedokońcaniąpozostanie,anasceniedramatupojawiąsięnowepostaci.Jednąznich będzienastoletniaIwona,pilniepotrzebującaaborcji,awświecie Nadfioletu nietylkoantykoncepcja, aleiaborcjajestzakazanaikarana.Nawetjeśliistniałabyjakaśtajnagrupaniosącapomocofiaromreżimu OjcaNarodu,topolicyjnykordoniantyterroryściotaczającyszpitalskuteczniezablokująwszelkiepróby oporu.Wreszcieobokpolicjisązwykliobywatele,dla którychniebiałalesbijkazdredamistajesięoczywistymcelemagresji.Życiew Nadfiolecie toniebajka, ZielonaRóżdżkamożemacośwspólnegozdobrymi wróżkami,aleniejestnieśmiertelna.
Jaksiętowszystkozakończy,niezdradzam,by niezepsućprzyjemnościsamodzielnegoodkrywania podczaslektury.Wartkaakcjapozwalaczytelniczkom iczytelnikomnachwilęzapomniećowahaniachczy mamydoczynieniazbajką,czymożeokrutnądystopią, izzapartymtchemśledzićlosybohaterekibohaterów. Dodamjeszcze,żebohaterkisąpierwszoplanowe,bohaterowie,choćmająsweroledoodegrania,pozostająniecowtyle,zaśszczęśliwerelacjemiłosneniekoniecznie łącząosobyprzeciwnejpłci.
IzaDesperak
CatherineThimmesh, Dziewczętamyślą owszystkim.Genialnewynalazkigenialnych kobiet, WydawnictwoZyskiS-ka,Poznań 2018
Dziewczętamyśląowszystkim toksiążkadladzieciopowiadającaowynalazczyniach.Częstosłyszymy, czytowszkolenahistorii,czywogólnymdyskursie, omężczyznach,którzywynaleźlitoczytamto,ogenialnychkobietachjednaktrudnousłyszećchoćbynajmniejsząwzmiankę.Taksiążkajestpierwszymkrokiem dozapełnieniapowstałejpustki.Przedstawiaonakilka postacizhistoriiwynalazków,kobiet,któreniebojącsię wprowadzaćzmian,stworzyływłasne,noweprojekty.
Poznajemytutajtakieosobyjak:
► RuthWakefield,kobietę,którazupełnymprzypadkiemstworzyłaciasteczkazkawałkamiczekolady, ►AnneStorkiAndreaSreshta–studentki,którewymyśliłylampęLuminarcAID,niezatapialną,wygodnądoużytkuiładowania,jakopomocofiarom trzęsieniazieminaHaiti,
► MaryAnderson–twórczynięwycieraczekdoszyb samochodowych,
► AzzaAbdelhamidFaiad–pomysłodawczynięitwórczynięideinastworzeniepaliwazplastikowych odpadów.Inspiracjądlaniejbyłachęćwalki znadmiaremplastiku,jakitrudnościązdostępemdopaliwazwiązanązkryzysemenergetycznym.MłodaEgipcjankarozpoczęłaprace nadswoimprojektembędącwdziewiątejklasie,byławięcnastolatką,
► StephanieKwolek–twórczyniękevlaru,którymi osobiściekojarzysięzpokazamifireshow,ma jednakowielewiększezastosowanie,jakolekki ajednocześniebardzoodpornymateriał,
► AlissaChavez–twórczynięfotelikasamochodowegodladzieci,któryreagujepodczaspozostawieniadzieckasamegowsamochodzie –wprzegrzanychsamochodachumierarocznie średnio42dziecizpowodupozostawieniaich tamprzeznieuwagędoroslych,
► GraceMurrayHopper–twórczyniękompilatora komputerowego,
►TrishaPrabhu–inicjatorkęitwórczynięaplikacjiZastanówsię pozwalającejjeszczerazzastanowićsię nadwysyłanymitreściami,któraprzeciwdziałać mahejtowiinienawistnymwiadomościom,
►MargaretE.Knight–pracownicę,którawymyśliła papierowetorbyopłaskimdnie,
► PatriciaBath–twórczynięlaseradousuwaniazaćmy,
► JeanneLeeCrews–twórczyniękosmicznegozderzaka,tarczychroniącejsatelity,wahadłowceczy stacjekosmiczneprzedkosmicznymiodpadami, ► ListaNirghin–nastolatkęzRPA,którachcącchronić uprawypodczassuszy,stworzyłasposóbnazatrzymaniewodywglebiezapomocąskórekpomarańczyiawokado,
►PatsyO.Sherman–twórczynięśrodkachroniącego przedzabrudzeniami,ułatwiającegoczyszczenie, onazwieScotchgard,
► AnnMoore–inicjatorkęnosidładladzieci,wzorowanegonachustachużywanychprzezkobiety wAfryceZachodniej,
► AliceBrooksiBettinaChen–twórczyniezabawekinżynierskichdladzieci,pozwalającenatworzenie aniejedyniezabawęioglądaniezabawek.
Każdazhistoriiprzedstawiarównieżdrogęrozwoju,badania,przeciwności,utrudnienia,wyjaśnienie działaniadanegowynalazku,sposóbjegopowstania. Napoczątkuinakońcuksiążkiznajdziemykalendarium kobiecychwynalazków,jestichwcaleniemało.Dodatkowymatutemsąinformacjeotym,jakuzyskaćpatent nawłasnywynalazek,isłowniktrudniejszychpojęć.
Książkatajestpoczątkowymuzupełnieniemwiedzy okobietach,októrychwynalazkachsłyszelizapewne wszyscy,niktjednakniewie,ktostoizaichstworzeniem.Pobudzaonachęćtwórczości,zaprzeczania temu,żecośjestniemożliwe,jakiprzedsiębiorczość. Dlanasnaniąjeszczezbytwcześnie,jednakinanią przyjdzieodpowiedniczas.Apodczasjejczytaniaimy, dorośli,dowiemysięconieco:)
DorotaNietoperz
Zdrowieznaczyżycie.Jakdbaćozdrowie –poradnikdladziewczątikobiet, Federacja narzeczKobietiPlanowaniaRodziny,Warszawa,2015
Zdrowieznaczyżycietokrótkaksiążeczkawydana przezFederacjęnaRzeczKobietiPlanowaniaRodziny,którapowinnapojawićsięnapółcekażdejkobiety. Podzielonajestonanatrzyczęści:informacjedlakobiet,którenieukończyły35rokużycia,dlakobiet,które ukończyły35rokżycia,iniezależnieodwieku.Część pierwszarozpoczynasięodokresudojrzewania,rozwojupiersi,pierwszejmiesiączki,masturbacji,zespołu napięciaprzedmiesiączkowego(wrazzradami,wjaki sposóbłagodzićdolegliwościfizyczne),późniejmamy seks,pierwszyraz,krótkietekstydotycząceorientacji seksualnej,tożsamościpłciowej.Zakończeniemczęści pierwszejjestpierwszawizytauginekologa,wybórodpowiedniegolekarza,lekarki,instrukcja,cozrobićprzed wizytą,jakiopistego,jakpowinnaonaprzebiegać,wraz zwskazanymibadaniami,iświetnieopisanymproblememnadżerki.Częśćdrugatosamodzielnebadanie piersiwrazzinstrukcją,wykazbadańginekologicznych,niepokojącychobjawów,zktórymitrzebazgłosićsięnawizytę,ciąża,badaniaprenatalne,ichrodzaje, ito,jakiewadyzaichpośrednictwemmożnawykryć, klimakterium,menopauza,profilaktykaosteoporozy, hormonalnaterapiazastępcza(dobrzejestwiedziećjak działainajakiesferynaszegożyciamożemiećpozytywnywpływ),nietrzymaniemoczu.Częśćtrzeciatozestaw informacjinatemattego,gdziemożnauzyskaćpomoc lekarskąinajakichzasadachjestonaudzielana,przygotowaniedowizytylekarskiej,cechydobregolekarza, prawapacjentki(!!!),skargi,wrazzwskazaniem,gdzie powinnyzostaćkierowaneinajakiedokumentyuprawniajądoichskładania.Następnymporuszonymtematem jestcyklmiesiączkowy,niepokojąceobjawy,najczęstsze chorobynarządówrodnychisposobyichleczenia,zestawbadańkontrolnych,informacjenatemattego,jaksą przeprowadzane.Kolejnajestantykoncepcja,jejrodzaje iformy,jakrównieżdostępność,wadyizaletykonkretnej zform.Krótkiopiszmianzachodzącychworganizmie wokresieciąży,testyciążowe,leczenieniepłodności,najczęstszechorobyprzenoszonedrogąpłciowązopisem objawów,dostępnośćaborcjiwPolsceiużywaneprzy
jejwykonywaniumetody.Nakoniecwyjaśnionazostała definicjazdrowiawedługWHO.Dodatkowonakońcu książeczkimamydośćkrótkiipowierzchowny,alewart przeczytaniaopisrozwojuseksualnościipostrzegania własnegociałanaprzestrzenifazżycia.Ostatniąstronę stanowiąinformacjenatematinnychpublikacjiFedery, telefonówzaufaniaistroninternetowych.
Takjakpisałamnasamympoczątku,Zdrowieznaczyżyciepowinnabyćpozycjąobowiązkowądlakażdej kobiety.Niktniezadbaonaszezdrowie,jeślisametego niezrobimy.ZostawiamWamrównieżdwainspirujące cytatyznalezionewtejksiążeczce:
Jeślidotejporynieczujeszsiępaniąswegociała,najwyższy czas,żebyśjejaknajdokładniejpoznała,zajęłasięnimjakczymś niepowtarzalnym,polubiłajemimowszelkichniedoskonałości, bojestjedyneiniedasięgozamienićnażadneinne.
Masztylkojedno,niepowtarzalneciało.Powinnaśpoznaćje, polubićidobrzeoniedbać–maCiwystarczyćnacałeżycie.
DorotaNietoperz
linkdobroszury: https://federa.org.pl/wp-content/uploads/2017/07/zdrowie_znaczy_zycie_2013.pdf
