historie ze smakiem
W sŁOIKU
22
sŁOŃCE
7
2008
HALA SIKORA
M
ożna powiedzieć, że najstarszym afiszem reklamowym na świecie jest malowidło w Grocie Pająka w okolicach Walencji. Pochodzi ono sprzed 12 tys. lat i przedstawia człowieka uczepionego liany, w jednej ręce trzymającego koszyk a drugą sięgającego do szczeliny w skale. Krążące wokół niego pszczoły nie pozostawiają wątpliwości co do tego, że człowiek ten stara się zebrać miód. Ten pszczeli produkt nigdy się nie psuje – może ulec jedynie zakwaszeniu przy kontakcie na przykład z ludzką śliną. W grobowcach faraonów znajdowano miód nadający się do spożycia. Można też pełna mistycznych i niezbadanych powiedzieć, że właśnie egipcjanie byli pierwszymi pszczelazdarzeń. Był darem niebios, za który rzami, ponieważ hodowali pszczoły w glinianych ulach trzeba dziękować. na przykład starożytni przypominających amfory. Co ciekawe, za czasów Grecy, którzy widzieli w nim „eliksir życia, nekRamzesa III zbieraczom miodu towarzyszyli łucztar bogów”, składali Artemidzie w ofierze miodowe nicy (może zbieracze bali się żądeł pszczół?). pierniki na rozdrożach. Z drugiej zaś strony, miód bęZe względu na tajemniczy proces prodący symbolem wiecznej szczęśliwości, używany był przez dukcji, miód jawił się jako substancja Babilończyków do balsamowania zwłok (Persowie i egipcjanie smarowali je woskiem; perskie „mum” to wosk, stąd nazwa mumia). W Sumerze i na Krecie wybitne postacie chowano w miodzie. Był też atrybutem mądrości, pokarmem duchowym mędrców i świętych. Legenda mówi, że Pitagoras żywił się wyłącznie mioodpowiednikiem mądrej rozmowy, dem. W Księdze Przypowieści 24, 13-14 czytamy: „Jedz miód później zaś stał się pewnego rodzaju synu mój, bo dobry jest (...) dla twojego podniebienia, synonimem krasomówstwa – „Plastrem tym też jest wiedza i mądrość dla twojej duszy”. Rówmiodu są słowa ozdobne, słodkością duszy ...” nież w mitologii skandynawskiej funkcjonuje (Ks. Przypowieści 16,24). pojęcie „miód natchnienia” – kto się go napił Oczywiście miodu od zawsze używano w kuchni, zyskiwał mądrość i natchnienie poetyckie. nie tylko europejskiej. Indiańskie plemiona z Kanady Dla egipcjan i żydów miód był także robiąc latem zapasy na zimę przyrządzają miskwimim amo sisi bakwat – maliny roztarte z czystym miodem, albo raczą się ogwissiman – pieczonymi w popiele, oczyszczonymi z pestek małymi dyniami napełnionymi miodem, masłem i sfermentowanym jabłecznikiem. Hindusi przez cały rok przechowywali mięso posmarowawano do większości potraw – nie ne miodem. Klasycznym dodatkiem rzymskiej kuchni jest sos tylko ciast i deserów – jednocześnie Apiciusa do ryb, przyrządzany na bazie miodu. Wiadomo przyprawiano je i solono w tych samych też, że Rzymianie najbardziej cenili miód grecki z gór proporcjach. W średniowieczu zaś miód stał się Hymet, który sprzedawano na świętej drodze do ważnym składnikiem kuchni „wyszukanej”, czyli Rzymu (Via Sacra). nie dla wszystkich. Ponadto miód przez długi czas słuOd starożytności do okresu renesanżył do konserwowania owoców. su miód lub cukier hojną ręką dodaAfrykańskie przysłowie mówi, że kto lubi miód, nie powinien bać się pszczół. Biorąc pod uwagę fakt, że pszczoły muszą wylecieć z ula od 20 tys. do 100 tys. razy, żeby zebrać jeden litr nektaru (5 litrów nektaru to 1 kg miodu), nic dziwnego, że tak zaciekle potrafią bronić efektu swojej pracy. I mimo ewentualnych użądleń, prawie na całym świecie miód kojarzy się również z pojęciem szczęścia. W Senegalu, czy na Wybrzeżu Kości Słoniowej smaruje się „na szczęście” wargi noworodka miodem; tak samo robili Achajowie czy Germanie. A my możemy śnić o miodzie, bowiem jak powiada sennik, wtedy szczęście w interesach murowane. IZABELA KRAUS–ŻUR