Schaakmagazine 2013 – oktober

Schaakkoppel

Langeveld geanalyseerd

Themadag jeugdschaak

Acht jubilea Officieel orgaan van de Koninklijke Nederlandse Schaakbond Jaargang 120 • no.5 • oktober 2013

Officieel orgaan van de Koninklijke Nederlandse Schaakbond

Jaargang

Hoofdredacteur

Minze bij de Weg

Aan dit nummer werken mee:

Bas Beekhuizen (foto’s)

Jeroen Bosch

Twan Burg

Gert Devreese

René Duret

Monique van de Griendt

Sjaak van de Groep

Herman Grooten

Johan Hut

Pascal Losekoot

Piet Peelen

Jan van Reek

Eric van Reem

Karel van der Weide

Dolf Wissmann

Redactieadres:

Frans Halsplein 5

2021 DL Haarlem

Tel: 023-5254025

fax: 023-5254353

e-mail:

Schaaktechniek

schaakmagazine@schaakbond.nl

Adreswijzigingen naar uw vereniging.

Verschijning volgende nummer: week 51

Sluiting kopij: 20 november 2013

Bondsbureau KNSB:

Frans Halsplein 5

2021 DL Haarlem

tel: 023-5254025

e-mail: bondsbureau@schaakbond.nl

Internet: www.schaakbond.nl

Vormgeving & Lay-out:

Interface Communicatie B.V., Ede www.ifcommunicatie.nl

Druk

Koninklijke BDU Grafisch

Bedrijf BV, Barneveld

ISSN: 1385-8807

Voorpagina:

sterkste schaakkoppel

Voorloper

Tata Steel Tournament gaat op reis

Het Tata Steel Chess Tournament in Wijk aan Zee heeft de formule aangepast. “Om het toernooi nog meer allure en de schaaksport een nog breder podium te geven, gaan de grootmeesters uit de A-groep één dag in het Rijksmuseum in Amsterdam en één dag op High Tech Campus Eindhoven spelen”, zo maakte directeur Dook van den Boer van Tata Steel IJmuiden tijdens een persconferentie bekend.

Het toernooi wordt traditiegetrouw in Wijk aan Zee gespeeld, dit jaar van 10 tot 26 januari 2014. Maar op woensdag

15 januari speelt de grootmeestergroep A in het Rijksmuseum in Amsterdam en op donderdag 23 januari reizen dezelfde grootmeesters naar de High Tech Campus in Eindhoven.

Het toernooi van 2014 telt twee grootmeestergroepen met twaalf deelnemers.

De grootmeestergroep C vervalt. Bij de amateurgroepen verandert er niets. Inschrijven is mogelijk vanaf 30 oktober. Kijk daarvoor op www.tatasteelchess.com.

De deelnemerslijst van de A-groep ziet er als volgt uit: Levon Aronian, Hikaru

Dame is in Hoorn koningin

Marijn Smith, jeugdschaker van CaïssaEenhoorn, neemt met de ‘witte’ loper op e6 een pion van de zwartspeler. In het oude centrum van Hoorn nam hij het op een zonnige zondagmiddag op tegen jeugdtrainer Co Buysman. Laatstgenoemde en Robbert van Dijkhuizen (ook jeugdtrainer, op de foto met zonnebril) trokken op 25 augustus met een gebreid schaakspel veel belangstelling. Toeristen en bezoekers uit de regio maakten honderden foto’s van de kleurige schaakstukken.

Het gebreide schaakspel was een onderdeel van het grootste wildbreiproject in Nederland. Initiatiefneemster Helma van Kleinwee en ruim vijftig vrouwen – en één man – waren een half jaar bezig geweest om in de historische binnenstad van Hoorn een kleine tweehonderd lantaarnpalen aan te kleden met breipatronen. Ook waren er

gebreide kunstwerken gemaakt. Zo was het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen aangekleed, een beeld in een fontein, een schip in de haven en een brugleuning. En een tuinschaakspel. Brenda Schmitz en Briggus Dropsie waren verantwoordelijk voor de ‘jasjes’: de lichter gekleurde voor de witspeler, de donker gekleurde voor de zwartspeler. Het schaakspel was te bewonderen op de Roode Steen, op een steenworp afstand van het ouderlijk huis van grootmeester en landskampioen Dimitri Reinderman, voormalig Hoorns schaaktalent. Verschillende keren speelden toeristen een partij.

Voor de kinderen was de dame het favoriete stuk. De Hoornse vrouwen hadden twee prachtige mantels gebreid en een fraaie tiara er bovenop gezet. Geen jongen of meisje had het over de dame, maar over de

Nakamura, Fabiano Caruana, Boris Gelfand, Sergei Karjakin, Leinier Dominguez, Anish Giri, Arkadij Naiditsch, Wesley So, Loek van Wely en Richard Rapport. Het toernooi had ook graag de nieuwe wereldkampioen op de speellijst gehad, maar zowel Carlsen als Anand maakten bekend na hun WK-match een tijdje te willen rusten. De twaalfde deelnemer wordt later bekendgemaakt.

Minze bij de Weg Hoofdredacteur Schaakmagazine

koningin. En die allure had het belangrijke stuk ook. De schaakstukken waren het weekeinde erna, bij de start van het Hoorns kunst- en cultuurseizoen, in de Noorderkerk te bewonderen op een expositie van textielkunstenaars. (CB)

Partijen Hoogovens 1954 gezocht

Voor zover bekend is er geen toernooiboek of bulletin verschenen van het Hoogovens Schaaktoernooi 1954, dat in Beverwijk werd gespeeld. Dat toernooi werd gewonnen door Hans Bouwmeester en Vasja Pirc. Arbiter Geurt Gijssen probeert alsnog alle partijen te verzamelen en een boekje daarvan uit te geven. Hij heeft intussen 32 van de 45 partijen gevonden. De volgende partijen ontbreken nog: Kottnauer- Pirc, Rellstab-Vlagsma, Pirc-Prins, KottnauerRellstab, Beni-Rellstab, Kottnauer–Prins, Rellstab–Prins, Vlagsma–Pirc, Beni–Klaeger, Klaeger–Rellstab, Pirc–Beni, Vlagsma–Kottnauer en Prins–Vlagsma.

Gijssen zou het zeer op prijs stellen als lezers van Schaakmagazine die een of meer van deze partijen bezitten, deze naar hem willen opsturen. Dat kan naar Geurt Gijssen, Weezenhof 2531, 6536JH Nijmegen of per e-mail geurt.gijssen@net.hcc.nl.

Gijssen voegt er aan toe dat het uitbrengen van het boekje ‘een waardig eerbetoon aan Hans Bouwmeester zou zijn die volgend jaar 85 jaar hoopt te worden en 60 jaar geleden dit toernooi op zijn naam bracht.’

Lotingsstukken

Tentoonstelling schaakkunst

Vanaf 10 november 2013 wordt in Cultureel Centrum D’n Bogerd in het Gelderse Druten een expositie georganiseerd van hedendaagse schaakkunst. De tentoonstelling zal op zondag 10 november om 13.00 uur geopend worden door Hans Böhm en duurt tot en met 22 november.

Op dezelfde dag en locatie wordt het 1e Schaakkunst schaaktoernooi georganiseerd. Meer informatie over de tentoonstelling en het toernooi is te vinden op www.schaakkunst.nl.

Aan de expositie werken verschillende

Nederlandse kunstenaars mee. Zij zullen zorgen voor een gevarieerde verzameling van bijzondere kunstwerken, die voor ieder schaak- en kunstliefhebbers aantrekkelijk is. Eerdere bezoekers aan exposities die door Schaakkunst werden georganiseerd zullen werken herkennen, maar ze zullen ook verrast worden door vele nieuwe werken. Meerdere ‘nieuwe’ kunstenaars hebben zich aangesloten bij Schaakkunst en ‘oude’ kunstenaars hebben nieuw werk gemaakt. U ziet hier Schaak van Govert Muis afgebeeld.

Een van de aardige tradities van het Tata Steel Chess Tournament is dat de organisatie altijd probeert de loting een ludiek tintje te geven. De voorwerpen die daarbij worden gebruikt zijn natuurlijk snoepgoed voor de schaakverzamelaar.

Op de foto ziet u het Hoogovens logo in 3D uitgebeeld. Dit lotingsstuk werd gebruikt voor de loting van het Hoogoven Schaaktoernooi in 1969. Zestien lichte en zestien donkere lotingsstukken waren op een schaakbord dusdanig geformeerd dat ze het getal 31 vormden, omdat het de 31e editie was van dit prachtige toernooi.

Duidelijk is te onderscheiden dat bij het lotingsstuk op de foto het lotingsnummer 6 hoort. De makers van het toernooiboek waren zo vriendelijk een lijst van de deelnemers met hun lotingsnummers op te nemen en zo werd duidelijk dat dit lotingsstuk aan Donner heeft toebehoord. Er is zelfs een foto in het Nationaal Archief (www.gahetna.nl; zoeken op Donner Gaprindasjvili) waarop Donner poseert met de toenmalige wereldkampioene Nona Gaprindasjvili met hun lotingsstukken in de hand.

Andere lotingsstukken zijn bijvoorbeeld een bloempot in 1968, een Makkumer tegeltje in 1974, en een vredespijp (?!) in 1982. Deze en nog enkele andere lotingsstukken zijn te zien in het Hoogovensmuseum. Mocht u ook dergelijke lotingsstukken in uw bezit hebben dan zou het leuk zijn als u dit meldt via robspaans64@gmail.nl, misschien zelfs met een foto erbij. In de Schaakkoerier, het blad van de Motiefgroep Schaken, zullen we dan proberen een lijst met alle lotingsstukken samen te stellen.

Alina en Erwin l’Ami, het sterkste professionele schaakkoppel van Nederland

”Wij hebben een geweldig leven”

Op een weekendtoernooi in Haarlem deze zomer finishte l’Ami weer eens gedeeld eerste. Niemand die ervan opkeek. Tot het om Alina l’Ami bleek te gaan, niet Erwin. Erwin: “Ik speelde verschrikkelijk slecht, maar ik voelde me prima, omdat Alina het zo goed had gedaan. Zij redde ons weekend.”

Alina: “Een geluk voor je dat we daar niet tegen elkaar moesten spelen!” Alina en Erwin l’Ami over hoe dat prima werkt, twee schaakprofs die samenleven, soms 24 uur per dag.

Wat doen jullie momenteel in Roemenië?

“Erwin l’Ami: we maken hier wat tijd om vrienden en familie van Alina te bezoeken. Het is een beetje een vakantie voor ons.”

Alina l’Ami: “Als schakers reizen we al zoveel van toernooi naar toernooi. Net daardoor voelt een keertje thuis zijn aan als echte vakantie.”

Jullie zijn twee schaakprofessionals die samenleven. Wat moeten we ons daarbij voorstellen?

Alina: “We hebben als schaakkoppel natuurlijk een specifieke levensstijl, die duidelijk verschilt van de ‘normale’ levensstijl van ‘gewone’ koppels. We reizen zeer veel naar buitenlandse toernooien. We doen ook hetzelfde: we oefenen hetzelfde beroep uit en

spelen regelmatig in dezelfde schaaktoernooien. Daardoor begrijpen we elkaar zeer goed.”

Erwin: “En dat samen naar toernooien gaan, loopt heel lekker. We winnen heel vaak!” (lacht)

Alina: “We kunnen elkaar vaak steunen, omdat we hetzelfde soort inspanning leveren op toernooien. Erwin helpt me soms bij bepaalde partijen. Hij is natuurlijk een veel sterkere schaker dan ik. We analyseren niet echt samen, maar hij geeft me soms wel goede ideeën, tips voor openingsvarianten. En daarvoor hoeven we zelfs niet per se in hetzelfde toernooi te spelen. Als ik op een toernooi ben zonder hem, kan hij me zijn tips altijd nog skypen of e-mailen. Dat geeft me dan zeker meer vertrouwen.”

Erwin: “En als we samen naar een toernooi gaan, regelt Alina altijd de tickets en de organisatorische aspecten. Ze neemt het administratieve gedeelte dan volledig op haar schouders.”

Alina: “We begrijpen elkaar ook omdat we alle twee op topniveau schaken. We weten perfect wat er in de ander omgaat nadat hij net een partij heeft gewonnen of verloren.”

Psychologische steun

Misschien is elkaar psychologisch steunen zelfs nog belangrijker dan de schaaktechnische steun?

Alina: “Ja, dat is zeker waar. Misschien is het feit dat ik aan de universiteit studeerde, wel een grote troef in mijn omgang met een schaker als Erwin.” (lacht)

Erwin: “Alina studeerde meer bepaald psychologie, dus je begrijpt...”

Laten we een toptoernooi als Tata nemen. Werken jullie op schaakvlak dan samen?

Erwin: “Voor een toptoernooi als het Tatatoernooi doe ik mijn openingsvoorbereiding al vóór het toernooi. Ook dan moet ik nog heel wat analysewerk tijdens het toernooi verrichten, maar dan is Alina gewoon

fantastisch omdat ze dan zorgt voor werkelijk alle andere dingen. Daardoor kan ik me dan voor de volle honderd procent op het schaken concentreren.

En dan heb ik op Tata ook nog het voordeel dat Alina als sterke schaakster achteraf met me kan praten over de partij die ik heb gespeeld, hoe het is gegaan. Dat is een grote steun voor me.”

Alina: Voor mij is er nog een ander heel aangenaam aspect aan onze samenwerking. Het gebeurt tamelijk vaak dat ik in een ander toernooi speel dan Erwin, omdat we voor verschillende federaties spelen. Ik speel voor Roemenië en Erwin speelt voor Nederland. We zijn ook tamelijk vaak niet samen op een toernooi en zien elkaar soms een poosje niet.

Als we elkaar dan na een tijd terugzien, gebeurt het vaak dat we niet over onze reizen tegen elkaar beginnen, maar meteen een schaakbord vastpakken en dat ik hem een stelling toon. “Kijk hier es. Ik heb een geweldig nieuw idee.” Dan heb ik een interessante partij gespeeld en wil ik die meteen aan Erwin laten zien. Dan wil ik die partij meteen met hem delen. Dat je dat dan kan doen, geeft een geweldig gevoel.”

Erwin: “Dat zal voor gewone mensen misschien een beetje eigenaardig overkomen. (lacht smakelijk, Alina lacht mee). Maar we delen gewoon dezelfde passie, schaken, en dan gaat dat zo.”

Tegen elkaar

Spelen jullie trainingspartijen tegen elkaar?

Erwin: “We spelen af en toe snelschaak tegen elkaar. We doen dat bij voorbeeld om een beetje in schaakvorm te komen.”

Sorry Alina, maar is Erwin niet een beetje te sterk voor jou?

Alina (parmantig): “Nee hoor, ik versla Erwin soms wel.”

Wat is je winstpercentage?

Alina: “Tja, weet ik veel.”

Erwin (lacherig): “Laten we het zo zeggen. Mijn winstscore is best goed. Ik denk euh...”

Alina: (dreigend) “Erwin, deze vraag kun je maar beter niet beantwoorden.” (lacht)

Erwin: “Ja, ik denk dat ik er goed aan doe nederig te blijven. Dat is beter voor mij en Alina. Maar ik heb een heel redelijke score tegen haar.”

Alina: “Nee, nee, echt niet, eigenlijk verplettert hij me.”

Alina, heeft voorbereiden met en spelen tegen Erwin je nog sterker gemaakt als schaakster?

Alina: “Jazeker. Het heeft er zeker voor gezorgd dat ik stabieler, constanter presteer in toernooien.

Als je vroeger naar de grafiek van mijn Elorating keek, had dat heel vaak veel weg van een elektrocardiogram (lacht). Dat ging de hele tijd op en neer. Vroeger speelde ik vaak de zetten die ik graag speelde, maar dat bleken niet altijd de logische zetten te zijn. Op dat vlak is het feit dat Erwin mijn man is, heel nuttig geweest voor me. Maar hard studeren op je schaken is zeker niet het enige ingrediënt dat een rol speelt in het verbeteren van je toernooiresultaten. Zo ben ik de laatste tijd veel betrokken geweest bij allerlei schaakprojecten, vooral voor ChessBase. Dat vergt veel van mijn tijd, maar ik vind het heerlijk om te schrijven en te fotograferen en te schaken. Het is een perfecte combinatie.”

Hebben jullie het de hele tijd over schaken tegen elkaar?

(Erwin lacht)

Alina: “Wij zijn echt een bevoorrecht koppel. Een ‘normaal’ koppel gaat elke dag van acht tot vijf elk naar een ander kantoor, ze zien elkaar pas ‘s avonds terug. Misschien nemen ze ‘s avonds nog samen het avondmaal en dan gaan ze slapen.

Bij Erwin en mij is dat anders. Het verschil met een gewoon koppel is dat wij samen kunnen zijn, wanneer we beiden thuis zijn. Wij kunnen 24 uur per dag samen zijn. Dat is echt een zegen, een godsgeschenk. Daar zijn we beiden zeer blij mee.”

Erwin: “We hebben het absoluut niet de hele tijd over schaken met elkaar. Dat zou ik heel ongezond vinden. Wij doen dezelfde dingen die andere mensen doen: we pakken een filmpje mee, we lezen boeken, we doen van alles, we gaan ook uit... Maar toegegeven, schaken komt wel elke dag ter sprake.”

Gaan jullie op zoek naar toernooien waarin jullie samen kunnen spelen?

Erwin: “Het is natuurlijk fijn om samen met Alina een toernooi te spelen. Als het kan, proberen we dat altijd te doen. Maar... op een toernooi tégen elkaar spelen, is dan weer helemaal niet prettig.”

Onlangs hebben jullie op een Nederlands toernooi nog tegen elkaar gespeeld...

Erwin: “Dat was in Vlissingen. Ongeveer twee maand geleden, denk ik.”

Alina: “Genoeg!”

Ik zag dat Alina, nadat ze van Erwin had verloren, op Facebook grapte dat Erwin de volgende nacht maar beter op het balkon kon slapen. Ontstaat er een grote rivaliteit als jullie tegen elkaar spelen op een toernooi?

Alina: “Het is heel moeilijk voor ons om het juiste evenwicht te vinden tussen de onderlinge rivaliteit aan het bord en de steun die je elkaar tegelijk wil bieden tijdens een toernooi. Natuurlijk steunen we elkaar zoveel mogelijk op weg naar de eerste plaats in een toernooi. Maar als we in een onderlinge partij tegenover elkaar zitten, is het nu eenmaal niet mogelijk dat winstpunt in twee gelijke delen te splitsen, zodat we alle twee iets winnen en er een goed gevoel aan overhouden. Het is heel moeilijk om dan een goed evenwicht te vinden tussen je tegenstrijdige emoties. Voor mij was het gewoon vreselijk dat ik na die verloren partij tegen Erwin, ook nog es mijn tijd moest doorbrengen met mijn tegenstander die me zonet had geklopt.”

Erwin: “Al vóór die onderlinge partij zijn we dan in een verliezende positie, omdat je maximaal één punt kunt halen uit die partij en omdat één van ons zal verliezen. Met een remise zal ook niemand van ons heel gelukkig zijn. Het is niet iets waar we erg van houden. Gelukkig gebeurt het niet zo vaak dat Alina en ik tegen elkaar moeten.”

Geen salonremises

Jullie spelen duidelijk geen salonremises. Alina: “Ik zou niet graag met mijn echtgenoot remise afspreken omdat hij dat graag had, omdat hij me een plezier wilde doen. Hij zit in dat toernooi om zoveel mogelijk partijen te winnen. Natuurlijk begrijp ik dat hij me in een toernooi wil verslaan. Een remise afspreken, is tussen ons gewoon out of the question. Dat is uitgesloten. En als ik van Erwin zou winnen, zou dat ook heel vreemd zijn. Dan zou ik tegelijk

heel blij zijn voor mezelf en heel ongelukkig voor mijn echtgenoot”. (lacht) Erwin: “Gemengde gevoelens bij allebei, ja.”

In een ander zomertoernooi finishte Alina zelfs veel hoger dan Erwin. Erwin: “Ja. Ik was heel blij voor haar. Het was een weekendtoernooi in Haarlem, in het begin van de zomer. Ik speelde een verschrikkelijk slecht toernooi. En Alina deed het daar heel goed. Ze won er onder meer een echt heel mooie partij van John van der

Wiel. Ik was heel blij met haar prestatie. She saved the weekend, zij redde ons weekend!”

Maar baalde je tegelijk niet van je eigen prestatie?

Erwin: “Jazeker, maar Alina’s goede resultaat verzachtte flink de pijn. Ik speelde slecht, maar mijn vrouw tenminste niet. Ik voelde me zelfs prima, omdat zij het zo goed had gedaan.”

Alina: “Een geluk dat we dààr niet tegen elkaar moesten spelen!” (lacht)

Erwin: “Ja, dat was een meevaller voor me.”

Wat is jullie onderlinge score op toernooien?

Alina: “Euh... verschrikkelijk voor mij.”

Ik begrijp het.

Alina: “Het staat 3-0 voor Erwin helaas. Maar het is afschuwelijk om tegen hem te spelen. Hij kent mijn repertoire vanbinnen en vanbuiten. Hij kent perfect mijn zwakke punten in het middenspel en het eindspel. Het is echt vreselijk.

Mijn beste partij tegen Erwin, was de laatste die ik deze zomer in Vlissingen tegen hem heb gespeeld. Daar maakte ik het hem echt moeilijk.”

Erwin: “Ja, in Vlissingen stond ik na de opening op een bepaald moment inderdaad slechter tegen Alina. Dat was een hard gevecht. In het toreneindspel trok ik uiteindelijk de overwinning naar me toe, maar het was een allesbehalve duidelijke stelling.”

Over de voordelen hadden jullie het al, zijn er ook nadelen aan een schaakkoppel zoals jullie?

Erwin: “Nadelen? Ik zie er geen. We spelen samen schaaktoernooien, doen wat we graag doen. We zullen geen miljonairs worden (Alina lacht), maar we kunnen wel goed leven van het schaken. Dat bevalt ons prima. Ik denk dat we een geweldig leven hebben, exact het soort leven dat we wilden.”

Alina: “Ik wel. Als we alle twee verliezen, beiden een verschrikkelijk toernooi spelen, kan de sfeer tussen ons beiden wel es een beetje vreemd zijn.”

Alina: “En we spelen voor verschillende schaakbonden, zodat onze toernooischema’s soms verschillen. Daardoor zien we elkaar soms een maand lang niet. Maar of dat zo erg is? Zo kunnen we onze relatie fris houden (lacht). We zijn altijd blij als we elkaar terugzien.”

Erwin: “Toen ik die trainingssessies met Topalov voor het WK had, was ik anderhalve tot twee maanden weg van huis. Maar het zal in veel andere relaties ook wel gebeuren

dat de man of vrouw een paar weken op reis moet voor zijn of haar werk.”

Ambities

Wat zijn jullie belangrijkste ambities op lange termijn in het schaken?

Alina: “Ik heb één persoonlijke ambitie. Ik heb IM-normen zat. Maar ik ben er alleen nog niet in geslaagd de kaap van 2400 elo te ronden die vereist is voor de toekenning van de IM-titel. Ik ben al heel dicht in de buurt van 2400 elo geweest, maar net toen ik op het punt stond te gaan oogsten... Ik geef me daarvoor een jaar de tijd.”

Erwin: “Ik denk dat dat absoluut haalbaar is voor Alina. Op een gegeven moment had ze een virtuele rating van 2398 elo en had ze een winnend eindspel tegen een GM uit Zweden. Uiteindelijk werd het toch een

remise, bleef ze net onder de 2400 elo en verloor dan in de volgende ronde. En ze is er nog een paar keer heel dicht bij geweest. Het is gewoon een kwestie van tijd, denk ik. Alina heeft zonder twijfel het niveau van IM.”

Alina: “Als ik me zelf onrealistische schaakdoelen stel, of zelfs realistische die in mijn bereik liggen, haal ik die niet. Daarom heb ik mijn strategie veranderd, en werk ik met kleine ambities en kleine stappen op korte termijn. Op lange termijn wil ik natuurlijk nog een betere schaakster worden, nog meer van mijn schaakspel genieten en mijn resultaten verbeteren. Maar ik denk niet echt dat ik kans maak om ooit wereldkampioen te worden.” (lacht)

En Erwin?

Erwin: “Wat Alina daar zegt, is zeer zinvol.

Ik maakte ook altijd van die grote doelstellingen voor mezelf: ik moest zeker 2650 elo halen, daarna moest ik bij de top honderd van de wereld geraken, en daarna weer iets anders... Nu neem ik één stap tegelijk. Ik had een geweldige zomer, ik heb er echt van genoten enkele toernooien op rij te winnen, ik zou graag die goeie vorm nog een tijdje aanhouden.

Oké, ik heb nu een rating van 2642, en ben nog 10 elopunten verwijderd van de top honderd. De top honderd halen, is nu echt een haalbare ambitie voor me.

Ik ben ook heel blij dat ik weer in het Nederlandse team zit. Ik hoop het heel goed te doen op het EK en het WK voor Landenteams.”

(Dit skype-interview werd afgenomen op 14 september.)

Zomer 2013: vier op een rij

Erwin, je speelde belabberd in het NK. Wat was er aan de hand?

Erwin l’ Ami: “Ik had daarvóór echt heel weinig gespeeld. Ik had gewoon heel veel tijd nodig. Ik heb wel vaker tijd nodig om in een toernooi te groeien. Ik had zo weinig gespeeld dat het een volledig NK heeft geduurd voor ik weer in mijn ritme kwam. Maar in Dieren, een paar dagen later, liep het alweer prima. Maar dat NK was een ramp. Zoiets moet ik in de toekomst voorkomen, ik moet ervoor zorgen dat ik heel regelmatig partijen speel en nooit te lang stillig.”

Heb jij een probleem met het NK?

Je hebt het nog nooit gewonnen.

“Tuurlijk wil ik wel een keer Nederlands kampioen worden. Vorig jaar heb ik al es 5 uit 7 gehaald en een heel goed NK gespeeld. Normaal moet dat voldoende zijn om heel hoog te eindigen, maar dan heb je Anish, die het vaak nóg beter doet. Die haalde 6 uit 7 en rende helemaal weg van de rest van het veld. Ikzelf eindigde gedeeld tweede met Sokolov.

En ik ben al eerder tweede gefinisht op het NK. Vooral in 2007 kwam ik dicht bij de titel, het jaar waarin Jan Smeets kampioen werd. Maar ik verloor toen in de laatste ronde helaas van Bosboom.”

Na het desastreuze NK had je een topzomer. Je won vier toernooien op rij. Hoe verklaar je dat?

“Na het NK bleek ik ingespeeld. Op het

einde van het NK kwam ik al meer in mijn ritme en in Dieren won ik meteen de eerste partij. Vanaf dan begon ik te groeien en daarna ging ik lekker draaien. Maar vorm kan je nooit helemaal verklaren. In het laatste zomertoernooi in Haarlem, dat ik wel nog won, liep het niet meer zo goed. Je mag ook weer niet te veel competitie spelen in korte tijd.”

Wat vind je van de niet­selectie van Reinderman voor het NK Landenteams?

“Ik blijf liever buiten die discussie. Een gevoelige zaak. Er waren zeker ook valide redenen om Reinderman te selecteren. Dat Robin van Kampen hier en daar wordt weggezet als iemand die zijn selectie alleen te danken heeft aan zijn veelvuldige samenwerking met bondscoach Chuchelov, vind ik wel unfair.”

Wat zijn de ambities van het Nederlandse team op het EK?

“Ja, op het EK mikt Nederland toch op de hogere plekken. Logisch als je al tweemaal dat EK hebt gewonnen. Maar met Anish, Sokolov, Smeets, Van Kampen en mezelf stuurt Nederland een erg sterk team naar het EK. En het team voor het WK in Antalya is nog sterker: met Van Wely, Tiviakov, Giri, Sokolov en mezelf sturen we het sterkst mogelijke team, de beste vijf spelers op rating.

Nederland is nummer negen van de wereld. Waarom zou topvijf op het EK dan niet kunnen? Zeker als je wat geluk hebt met

de indeling en iedereen goed in vorm is. Het WK Landenteams is natuurlijk gigantisch sterk. Daar doen toppers mee als Rusland, Armenië, China... Maar ik kijk echt uit naar dat EK en WK, ik vind het een mooie uitdaging.”

Je schreef Stap 6 Extra met Cor van Wijgerden. Iets wat je graag doet?

“Stap 6 is een vervolg op de vorige boekjes van de Stappenmethode. Stap 6 Extra bevat oefeningen voor gevorderde spelers, met een rating vanaf ongeveer 1800. Dat doe ik onder leiding van Cor van Wijgerden, de grondlegger van de Stappenmethode. We verzamelen beiden opgaven voor Stap 6 Extra. Cor heeft een enorm archief met opgaven. Het grootste gedeelte van de opgaven komt natuurlijk van hem, maar ik draag mijn deel bij. Ik heb als jeugdspeler nog met Cor getraind, we kennen elkaar en kunnen goed samenwerken.

En voor de website Chessity.nl verzorgen Cor, Alina en ikzelf de opgaven. Chessity sluit mooi aan bij de Stappenmethode. Chessity is een heel leuk project: schakers kunnen er oefeningen maken en hun tactische vaardigheden verbeteren. (gdv)

Veel te beleven bij landelijke themadag jeugdschaak

De Koninklijke Nederlandse Schaakbond organiseert op zaterdag 23 november 2013 in Arnhem de Landelijke Themadag Jeugdschaak. Deze dag is zeer geschikt voor jeugdleiders, ouders, schaaktrainers en andere geïnteresseerden. Er is keuze uit maar liefst 13 workshops. De workshops zijn gericht op beter lesgeven en beter organiseren van activiteiten. De workshops die gekozen kunnen worden zijn:

• Herman Grooten: ’Demonstratieles’, ‘Hoe verantwoord openingen bestuderen’ en ‘Analyseren van partijen’.

• Dolf Meijer: ‘Van talent tot topper’.

• Pascal Losekoot: ‘Ledenwerving en ledenbehoud’ en ‘Orde houden’.

• Boris Friesen: ‘Vooruitdenken’.

• Eddy Sibbing: ‘Schoolschaak’ en ‘Stappenmethode plus’.

• Erik Mijnheer: ‘Organisatie’.

• Dimitri Reinderman: ‘Hoe word je Nederlands Kampioen’.

• Paul Peters: ‘Indelen met Swiss Master’.

• Frans Peeters: ‘Het organiseren van PlayChess activiteiten’.

Iedere deelnemer mag aan maximaal drie workshops deelnemen. De workshops worden gegeven door experts op hun gebied. De onderwerpen zijn zo gekozen dat er voor zowel schakers als niet-schakers, organisatoren als trainers, iets te beleven en te leren valt.

Het complete programma, met de beschrijvingen van alle workshops en het inschrijfformulier, is terug te vinden op www.schaakbond.nl/opleidingen/landelijke themadag jeugdschaak 2013. Men kan zich aanmelden tot en met zondag 10 november. Er is een beperkt aantal plaatsen per workshop beschikbaar. Zodra een workshop vol is wordt de inschrijving voor de desbetreffende workshop gesloten. Wees er dus op tijd bij!

De bijeenkomst vindt plaats in het Olympia College, Olympus 11, Arnhem (ingang Zeesingel), en wordt georganiseerd door de OSBO, SBO en KNSB. De themadag duurt van 11.00 tot 17.00 uur. De kosten bedragen € 10, - per persoon. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de opleidingsfunctionaris van de KNSB Sacha Schiermeier, sschiermeier@schaakbond.nl, 023-5254025.

Jorden van Foreest is in Budva (Montenegro) Europees jeugdkampioen tot veertien jaar geworden. Hij haalde de mooie score van 7½ uit 9. Meer in het volgende nummer.

Nieuwe kadercursussen

De KNSB organiseert in de komende periode weer een aantal cursussen. Hieronder treft u een overzicht aan.

Start cursus Omschrijving Plaats

28 Oktober Indelingsdeskundige A Nijmegen

28 Oktober Indelingsdeskundige A Rotterdam

30 Oktober Indelingsdeskundige A Noord-Holland

Oktober/November Schaaktrainer 1 Apeldoorn

Oktober/November Schaaktrainer 1 Den Haag

Oktober/November Schaaktrainer 1 Heerenveen

Oktober/November Indelingsdeskundige A Friesland

November Schaaktrainer 1 Axel

23 November Themadag Jeugdschaak Arnhem

November/December Scheidsrechter A Ring Den Bosch/ Nijmegen/ Eindhoven/ Maastricht

November/December Scheidsrechter A Heerenveen

29 januari Schaaktrainer 2 Amsterdam

Nadere informatie over de kadercursussen is te verkrijgen bij de opleidingsfunctionaris van de KNSB, sschiermeier@schaakbond.nl, 023-5254025. Een uitvoerige beschrijving van de cursussen is te vinden op www.schaakbond.nl/opleidingen.

Eerst schaken, dan trouwen

Het is feest bij de Amersfoortse christelijke schaakvereniging Ons Genoegen. Acht schakers van deze club zijn langer dan vijftig jaar lid van de Koninklijke Nederlandse Schaakbond. Afgelopen september kreeg het achttal de gouden speld uit handen van de Amersfoortse wethouder sport Hans Buijtelaar.

De jubilarissen werden één voor één naar voren geroepen door Buijtelaar, waarna onder luid applaus de speld werd opgespeld. De wethouder had goed zijn huiswerk gedaan door in zijn toespraak wat Russische schaakhelden uit het verleden op te sommen.

Helden die ook tijdgenoten waren of zijn van de jubilarissen. De nestor van het gezelschap, de 82-jarige Arij Rijke, spant de kroon: hij is 66 jaar lid van de schaakbond. Rijke werd in 1946 lid van de IJmuidense Hoogovens Schaakclub. In 1959 maakte hij de overstap naar Ons Genoegen. Hij denkt met weemoed terug aan de eerste periode. Tijdens een schaaksimultaan in 1946 versloeg hij de Tsjechische meester Kottnauer. Door deze topprestatie kreeg Rijke een zeldzame uitnodiging om zijn schaakkunsten te vertonen in het befaamde Hoogovenstoernooi. “Alles was geregeld,” zegt Rijke. “Ik mocht van mijn ouders niet schaken op zondag. Van de toernooiorganisatie mocht ik die partij op de vrije dinsdag spelen.” Een slecht rapport gooide roet in het eten. “Ik bleef zitten en mocht niet

meedoen. Dat draag ik nog altijd met me mee,” jammert hij.

Anekdotes

In de Martuskerk, de thuishaven van Ons Genoegen (‘geboortedatum’ 14 januari 1936), ‘rollen’ de schaakanekdotes zo over tafel. Het schaakspel speelt een belangrijke rol in het leven van Arij Rijke (82), Jan Escher (81), Joost Marcus (66), Jan Ero (69), Harry Schoonbeek (77), Wim Velker (65), Martinus Riemersma (70) en Henk Juffer (69).

Schoonbeek schaakte eind jaren zestig met het schaakteam van Curaçao op het eiland tegen Venezuela. “Mijn partij eindigde in een puntendeling,” zegt hij. “Ik speelde ook remise tegen Max Euwe die daar een schaaksimultaan gaf.” Ero herinnert zich de koude winter van 1963. Op de bromfiets reed hij door een besneeuwd landschap naar ‘het’ schaaktoernooi in Beverwijk. “Het duurde tot ver in het eindspel voordat mijn voeten weer warm waren,” blikt hij terug.

Ondertrouw

Verjaardagsfeesten weken voor het schaakspel. Maar het kon nog gekker. Voorzitter Henk Juffer is al 55 jaar onafgebroken lid van Ons Genoegen. Hij liet in mei 1967 tijdelijk zijn ondertrouw schieten. “Ik moest op die dag een beslissingswedstrijd spelen,” zegt hij. “De club steunde je door dik en dun.” Zijn schoonouders waren not amused: het duurde nog vier maanden voordat Juffer zijn vriendin mocht schaken.

Vrouwen en schaken. Acht mannen kregen een gouden speld, geen enkele vrouw.

Hoewel wijlen Fenny Heemskerk lid was van Ons Genoegen van 1981 tot haar overlijden in 2007. Het beeld beklijft niettemin dat schaken een sport is voor oude mannen. Juffer bestrijdt dit: “Vroeger had onze vereniging een bruisende jeugdafdeling met een stuk of dertig spelertjes. We proberen dit nieuw leven in te blazen.”

Het ‘concurrerende’ Schaakgenootschap Amersfoort heeft wel jeugdspelers in de gelederen. “Onze club heeft ruim dertig leden,” zegt Juffer. “Wij zijn geen prestatiegerichte vereniging, ons eerste team speelt promotieklasse SGS. Gezelligheid staat bij ons voorop.” Hij refereert aan het logo van de club. “Twee schakers zitten gebroederlijk naast elkaar te schaken, in plaats van tegenover elkaar.” Hij benadrukt de christelijke waarden van de vereniging. “Geen gescheld of gevloek. En of je nu wint of verliest, na afloop even goede vrienden.”

De club heeft een jubilaris die ook FIDE Meester is: Joost Marcus. Hij gaf in het verleden schaakles in de VS en plaatste zich drie keer voor het Nederlands Kampioenschap. Hij schaakte in 1970 tweemaal in het nationale team tegen Duitsland en Engeland. Zijn hoogste rating ooit: 2395. Hij heeft nu een rating van 1989. Clubkampioen Arie van der Burch is met 2152 de sterkste schaker van Ons Genoegen. Laurents van Twillert (2052) is met zijn 28 jaar de jongste speler. Voorzitter Juffer maakt zich niet druk om de toekomst. “Ach, we hebben alles al meegemaakt. Van 1936 tot 1970 hadden we ook geen jeugdspelers. Toen werd Bobby Fischer wereldkampioen. Iedereen wilde als Fischer worden.”

De jubilarissen van christelijke schaakvereniging Ons Genoegen poseren voor speellocatie de Martuskerk. Van links naar rechts: Harry Schoonbeek (77), Martinus Riemersma (70), Arij Rijke (82), Jan Ero (69), Henk Juffer (69), Jan Escher (81), Joost Marcus (66) en wethouder Hans Buijtelaar. Wim Velker (65) ontbreekt op de foto.

Digitale schoolborden

Het geven van schaakles op basisscholen is van elementair belang voor de verspreiding van de schaaksport. Gelukkig zijn er vele vrijwilligers die wat tijd opofferen om schaakles te geven. Zo'n beetje alle basisscholen beschikken inmiddels over digitale schoolborden –eenvoudig gezegd een projector die in verbinding staat met een computer. Door op het bord te drukken kan je de computer bedienen, vandaar de term ‘smartboard’. Het zou mooi zijn als we daar ook bij de schaaklessen gebruik van kunnen maken. In dit artikel verkennen we de manieren waarop dat al dan niet mogelijk is.

Veel trainers gebruiken Chess Tutor, de digitale versie van de Stappenmethode. Dit is in mijn ogen verreweg de beste keus: het heeft een compleet lesprogramma (lessen, opgaven, spelletjes) en je bent geen tijd kwijt met het opzetten van stellingen. Het gebruiken van eigen stellingen kan echter niet. Jammer is dat Chess Tutor niet platform onafhankelijk is: het draait niet op Apple computers, terwijl die veel worden gebruikt.

Wel kan je in dat geval de videokabel van het digitale bord in je eigen laptop doen, dat werkt prima.

Drie websites

Er zijn ook een paar websites die als digitaal demonstratiebord werken. Ik heb gekeken naar drie websites: http://chess.novotea.com/, http://www.schaken.wiltsite.nl en http:// www.apronus.com/chess/wbeditor.php. Bij alle drie kan je illegale stellingen, bijvoorbeeld zonder koningen, opzetten, mijn eerste eis voor beginnerslessen. Apronus heeft de mogelijkheid om PGN bestanden in te lezen, wat leuk is, alleen is het bord te klein voor een digibord. Het is niet specifiek voor smartboardgebruik bestemd en dat is te merken.

De ‘Wiltsite’ biedt de mogelijkheid om stellingen (tijdelijk) op te slaan, maar alleen

zolang je de browser open hebt. Echt veel heb je daar niet aan. Ook zijn de coördinaten met hoofdletters geschreven en rokeren kan – in tegenstelling tot bij Novoteaalleen vanuit een stelling ontstaan uit de beginstelling. De verplichting om elke zet met een aparte ‘doe zet’ knop te bevestigen is storend en niet uit te schakelen. Een verkeerd neergezet stuk kan je bij Novotea direct weghalen door er nogmaals op te klikken; bij Wiltsite is dat omslachtiger. Al met al is Novotea de beste keus, ook omdat het bord erg mooi en de bediening eenvoudig is. Dat je geen stellingen kan opslaan is jammer, maar voor beginnerslessen met weinig stukken is dat niet echt nodig. Als leerlingen verder zijn, zou ik toch voor Chess Tutor gaan.

Wie wordt de schaakvrijwilliger van het

jaar 2013?

Het bloeiende Nederlandse verenigingsleven is niet denkbaar zonder de inzet van duizenden vrijwilligers. Voorzitters, penningmeesters, trainers, jeugdleider en vele, vele anderen. Zonder hun belangeloze inzet zou de wereld van sport, cultuur en hobby er heel anders uitzien. Het leven zou een stuk armer en saaier zijn.

In de afgelopen tien jaar schreef Schaakmagazine een wedstrijd uit om de titel Schaakvrijwilliger van het jaar. Gezien het succes van de afgelopen jaren gaan we daar enthousiast mee door. Daarom vragen wij u ook dit jaar om kandidaten voor de titel Schaakvrijwilliger van het jaar bij de redactie te melden. Is er in uw omgeving

iemand die in de afgelopen periode onmisbaar is geweest voor de schaakvereniging, een vrijwilliger die de vereniging tot bloei heeft gebracht? Laat het weten aan de redactie van Schaakmagazine. Let wel: het gaat niet alleen om mensen die veel doen. Ook kandidaten die een bijzondere bijdrage leveren komen voor de titel in aanmerking. Ieder jaar worden er vele interessante kandidaten bij ons gemeld. Helaas kunnen wij maar één winnaar uitkiezen. Die keuze betekent dus niet dat de andere kandidaten ongeschikt zijn voor uitverkiezing. Integendeel! Daarom wijzen wij er uitdrukkelijk op dat kandidaten die in vorige jaren niet zijn gekozen opnieuw voorgedragen kunnen worden. Wilt u in dat geval al het materiaal opnieuw naar de redactie opsturen en niet volstaan met verwijzing naar een voorafgaand jaar?

Wij willen van de kandidaten graag het volgende weten:

• de naam van de vrijwilliger

• een overzicht van zijn of haar activiteiten in de afgelopen jaren

• eventueel andere redenen om de vrijwilliger in het zonnetje te zetten

Aanvullend materiaal in de vorm van krantenknipsels, clubbladen, foto’s, artikelen op websites enzovoort is uiteraard van harte welkom.

De winnaar van deze wedstrijd zal in het decembernummer van Schaakmagazine in het zonnetje worden gezet.

U kunt uw nominatie onder vermelding van Schaakvrijwilliger van het jaar 2013 tot zaterdag 9 november 2013 sturen naar schaakmagazine@schaakbond.nl.

Novotea

Wiltsite

Iedereen kan schaker worden

Om een partij in de Meesterklasse te winnen hoef je niet naar school te zijn geweest, twee clubs werden in deze economisch slechte tijd toch verrast met een goed sponsorbudget, titelpretendent Accres Apeldoorn baalt na een nederlaag tegen degradatiekandidaat BSG, SISSA toverde twee Britten uit de hoge hoed en de schaakwereld moet uitkijken voor Machteld van Foreest. In dit artikel enkele kanttekeningen bij de start van de nieuwe KNSB­competitie.

Laaggeschoolde winnaar Landskampioen En Passant, dat vorig seizoen maar moeizaam op gang kwam, won deze keer meteen ruim met 6½-3½ van Groninger Combinatie. De verwachting was dat de sponsors één landstitel voldoende vonden, maar tot verrassing van de club bleef het budget ongeveer gelijk. Nederlands kampioen Dimitri Reinderman werd aangetrokken omdat Anish Giri niet veel zal meespelen. Hij verloor zijn eerste partij wel van Sipke Ernst, dat kan gebeuren. De Bunschoters waren vooral blij met de overwinning van Dick de Graaf op Michael Riemens. De Graaf is waarschijnlijk de laagst geschoolde speler in de Meesterklasse. Op de middelbare school blonk hij vooral uit in het vak Spijbelen en als tiener zonder diploma stond hij al vis te fileren. Van vis heeft hij nu wel verstand, hij handelt erin op de markt. Riemens is een tegenpool, hij studeerde geschiedenis, promoveerde tot doctor en bleef aan de universiteit lesgeven en onderzoeken. Richard Vedder kopte op Schaaksite: “Visboer pakt hoogleraar.” Dat is te veel eer voor Riemens, hij is universitair docent. De strekking blijft hetzelfde.

Vedder vertelde ook dat De Graaf schaken de mooiste sport ter wereld vindt, omdat iedereen het kan. Bij En Passant hebben ze allerlei gehandicapte schakers gehad: blind, in een rolstoel, eenarmig, met epilepsie en... laaggeschoold. En zelfs een doctor kan daar soms niet tegenop.

Onverwachte nederlaag

Accres Apeldoorn werd vorig jaar tweede, na het En Passant heel lang moeilijk te hebben gemaakt. Verschil: twee matchpunten en slechts anderhalve bordpunt. Topspeler Maarten Solleveld trok zich terug en blijft alleen als invaller beschikbaar. In een mail

voor een artikel voor Schaaksite schreef hij me: “In het afgelopen seizoen heb ik helaas moeten constateren dat mijn baan niet meer behoorlijk te combineren is met serieus schaken op grootmeesterniveau.” Natuurlijk stortte het team daarmee niet meteen in, maar het begon wel met een 5½-4½ nederlaag tegen (op papier) degradatiekandidaat BSG. Stefan Kuipers namens Apeldoorn in De Gelderlander: “Dit is bijzonder zuur. Wij willen ons dolgraag in de titelstrijd mengen. Als je dan op de openingsdag verliest van een ploeg die al twee jaar lang tegen degradatie vecht, kun je de titel al bijna vergeten.”

Not amused

In de eerste klasse A werd al in de openingsronde de belangrijkste wedstrijd van het seizoen gespeeld. Kennemer Combinatie, gedegradeerd uit de Meesterklasse, heeft de hoogste gemiddelde rating. SISSA (Groningen) komt met zevenmijlslaarzen uit de promotieklasse van de NOSBOcompetitie met als doel: landskampioen in 2015. De opgegeven opstelling wekte echter verbazing. Loek van Wely (naar Charlois Europoort) en Ivan Sokolov (nog geen nieuwe club) stonden er niet meer bij. De Duitse grootmeester Michael Hoffmann was hun enige vervanger en dat is toch een klasse minder. SISSA kwam echter toch met Sokolov opdraven en ook met David Howell en Gawain Jones, de nummers vijf en zes van Engeland. De Kennemers waren ‘not amused’. De Britten waren vlak voor de wedstrijd als lid aangemeld en konden zich op hen voorbereiden, maar dat was andersom niet het geval. Howell speelde remise tegen Robin van Kampen, Jones versloeg Wouter Spoelman. SISSA won de wedstrijd met 7½-2½ en is meteen huizenhoog

favoriet voor de promotie naar de Meesterklasse.

De Groningse teamleider Jan Joris Groenewold geeft desgevraagd uitleg. “De tijden zijn economisch wat onzekerder, sponsor Kees Eldering (Hotels.nl) zou het iets rustiger aan doen, het budget werd teruggeschroefd. Daarom nam Loek van Wely het aanbod van Charlois aan. Maar op het laatste moment kwam er een tweede sponsor bij: horecaondernemer Eddy Maas, eigenaar van het pand waarin café Atlantis is gevestigd, waar wij onze interne competitie spelen. We hebben Kennemer Combinatie met onze opstelling inderdaad verrast. We kennen de regels, in de eerste ronde kun je met spelers komen die net lid zijn. Het kwam ons dus wel uit dat deze wedstrijd in de eerste ronde op het programma stond.”

Groot schaakgezin

Hoe kom je opeens aan twee Britten? Groenewold: “Jan Bey, organisator van het Leiden Chess Tournament, kende Howell als deelnemer en Jan is via zijn vrouw gelieerd aan het Groningse schaakleven. Jones kwam met Hoffmann van Solingen. Je kunt gewoon zo’n Duitse teamleider opbellen en dan krijg je een lijst met telefoonnummers van grootmeesters.”

Ook een opvallende nieuwe naam is Jorden van Foreest. Vorig jaar met Groninger Combinatie in de Meesterklasse, dan gaat een jongen van veertien toch niet voor geld op een lager niveau spelen? Groenewold: “Toch wel, maar niet om rijk te worden. Het is een grote schaakfamilie, ze investeren geld in trainingen, daar moet dus ook af en toe wat voor binnenkomen. Hoe groot het gezin is weet ik niet eens precies, maar heel groot. Ik zou zeggen: de schaakwereld moet uitkijken voor Machteld. Nu krioelt ze nog om de benen van haar moeder, maar intussen voert ze op het schaakbord de meest monsterlijke combinaties uit.”

Johan Hut

De eerste match van de eeuw: Anand­Carlsen

Over een paar weken begint de WK­match waar de schaakwereld al lange tijd naar uitkijkt: de match tussen wereldkampioen Vishy Anand uit India en de Noorse uitdager Magnus Carlsen wordt in de woonplaats van de titelverdediger gespeeld. In Chennai wordt de eerste partij op 9 november geopend. De aandacht voor de match is niet alleen in de schaakwereld enorm; in het matchlogo lezen we niets minder dan: “Anand­Carlsen: The ultimate Championship.”

De match op het web

Eind september ging de officiële matchsite van de FIDE online: http://chennai2013.fide. com/. De site ziet er goed uit, waarbij we natuurlijk af moeten wachten of de site de

te verwachten toestroom tijdens de partijen aankan. Links naar de social media mogen niet ontbreken en zo vindt u verwijzingen naar Twitter, Facebook en de fotosite Flickr op de site. Er zijn zelfs matchapps voor Android en iOS (Apple) gratis te verkrijgen, zodat u dus geen enkel excuus heeft om de match niet te volgen! Opvallend is wel dat de website geheel wordt verzorgd door het Bulgaarse ChessDom. Van FIDE partner AGON, die ongeveer een jaar geleden in de persoon van Andrew Paulson de schaakwereld dacht te reformeren, is na de multimediale flop tijdens het Kandidatentoernooi in London niets wezenlijks meer vernomen. Enkele maanden geleden verscheen er al een hele aardige site die zich met de match bezighoudt: www.worldchesschampionship2013.com. Op deze site, die verzorgd wordt door het tijdschrift Chessmagazine B&W uit Lucknow, India, vindt u enorm veel informatie over de spelers en een karrenvracht aan links en filmmateriaal. Op de site

vindt u ook allerlei aardige reclamespotjes waarin de spelers een hoofdrol hebben. Beide spelers hebben weliswaar via hun sponsors verschillende blogs en websites, maar die zijn niet altijd up-to-date. De blog van Carlsen bij zijn sponsor Arctic is echter wel aardig. Surf maar eens naar www.arcticsec.no.

De match in Noorwegen en India

Schaken in Noorwegen = Magnus Carlsen. Als de uitdager het waagt van een vijfmeter toren in het water te springen, staat dat de

volgende dag op de voorpagina van VG, de grootste krant van Noorwegen. Kijk af en toe eens op www.vg.no en www.vgtv.no. VG is een sponsor van Carlsen en zal de match uitputtend in de Noorse media verslaan. En natuurlijk draaien in India de media al maandenlang warm. Een match van de nationale held Anand tegen de nummer 1 van de wereld is immers groot nieuws. De ontelbare sites en kranten en India kunt u waarschijnlijk het beste volgen via het nieuwsportaal http://news.google.co.in/.

Social media

Social media, volgens Wikipedia “een verzamelbegrip voor online platformen, waar de gebruikers, zonder of met minimale tussenkomst van een professionele redactie de inhoud verzorgen” spelen een steeds grotere rol, ook in de schaakwereld. Facebook is natuurlijk bekend, maar vooral via Twitter krijgt u razendsnel informatie binnen. Naar wens op uw computer, tablet of mobieltje. Als u de spelers op Twitter wil volgen voegt u @MagnusCarlsen en @Vishy64TheKing aan uw volglijst toe. De eerste overwinning op dat punt heeft Carlsen al binnen: met ruim 30.000 ‘followers’ overvleugelt hij de kampioen, die het met ‘slechts’ 18.000 volgelingen moet doen. Voegt u ook maar @FWCM2013 aan de lijst toe, het officiële account van de WK match. Interessant zijn verder de accounts @Agdestein -Espen Agdestein, de manager van Carlsen, @gmjlh - Jon Ludwig Hammer, GM, secondant en vriend van Carlsen en @TarjeiJS - Tarjei Svensen, een Noorse schaakjournalist, die veel en handige links naar Noorse media twittert. In Chennai zal de bekende filmer Vijay Kumar heel veel video’s maken en die via zijn account @Veekaypix verspreiden. @bandwindia is het account van de bovengenoemde ‘alternatieve’ matchsite. Nog tips? Stuur een tweet aan uw @Chessurfer.

In deze Voorloper:

Kevin Nguyen

vindt koningsaanval het leukst

Partijen van Kevin

Samenwerking van dame en loper

Mierlo, Mierlo

Jeugdkatern Schaakmagazine

Hij is twaalf jaar. Bij het ONJK in Borne won hij vorig jaar de D en dit jaar werd hij vierde bij de A! Twee jaar geleden won hij brons bij het NK E in Waalwijk. Met Hemelvaart werd hij zesde bij het NK­D in Rijswijk en eind augustus won hij het Gibraltar open tot twaalf jaar. Reden voor Schaakmagazine een portret te maken van ... Kevin Nguyen.

Piet Peelen

Kevin Nguyen vindt koningsaanval het leukst

De spelregels leerde hij van zijn vader Thao. Hij was toen 8½ jaar oud. Toen hij in groep 4 zat was er een cursus schaken bij de naschoolse opvang. “Ik vond het meteen een leuk spelletje!

Meester Ruud Neumeijer zag dat ik talent had en nam me mee naar de schaakclub, Onesimus. Daar was ik eerst het enige jeugdlid. Bij mijn eerste GrandPrix-toernooi werd ik vierde. Daar waren een heleboel kinderen van schoolschaakvereniging Klim-Op. Dus ben ik daar naartoe gegaan.”

In het begin kreeg hij les van Jan Sijbesma en trainde hij samen met Robin Lecomte. Met het E-team deed hij mee aan het NK in Groningen. “We werden derde!” Bij de D herhaalden ze dat. Het eerste jaar zat Kevin aan bord 4, sindsdien aan bord 1. Bij het NK-rapid in Mierlo hebben we al twee keer gewonnen!

Koningsaanval

Julian van Overdam heeft hem ook getraind. “Blindschaken en visualiseren kreeg ik van hem. En we analyseerden stellingen. Het leukst vind ik koningsaanval. Verdedigen vind ik niet leuk en doe ik alleen als het moet.”

Stertraining, drie uur in een groep op zondagmiddag, krijgt hij van Harold van Dijk. Die traint hem nu ook privé. “Kevin is een vriendelijk, enthousiast en leergierig. Hij mailt al vragen vooraf! We oefenen eindspelen en dat vindt hij leuk. Ook bekijken we zijn partijen. Hij heeft altijd zin om te trainen.”

Omdraairegel

Kevin: “Ik heb de omdraairegel geleerd. Als je idee niet lukt kun je soms met de tweede zet beginnen. Dan lukt het wel!” Vader Thao “Kevin wil graag de beste zijn. Harold heeft hem

vertrouwen gegeven, dat zie ik. Behalve goed spelen begint hij nu steeds meer te winnen. Vorig jaar was hij 24e in Rijswijk, dit jaar zesde! Deze zomer won hij bijna 300 Elo-punten erbij!”. Met enkele ouders richtte vader Thao stichting Pathena op met als doel jeugdtalenten te ontwikkelen middels trainingen en toernooien. “We organiseren een toernooi op zaterdagen waar ze behalve spelen ook analyseren met trainers als Harold en Dolf Meijer.”

Op Gibraltar won Kevin zowel het snelschaken als het gewone toernooi tot twaalf jaar. “De laatste ronde moest ik tegen Sebastian Halfide. Na drie uur werd het remise en kwamen nog vier anderen gelijk. We wonnen ieder £ 540!! Ik wil graag meester worden. FM, IM of GM als het kan!”

Geboortedatum:

Uit:

School:

Leukste schoolvak:

Hobby’s:

Schaken geleerd:

Club:

Wat wil je worden:

Lievelingseten:

1 maart 2001

Rotterdam

Erasmiaans Gymnasium, 2e klas

Geschiedenis

Piano spelen, tennis

Na school

SSV Klimop, Krimpen aan den IJssel

Arts

Lasagne

Partijen van Kevin

Kevin NguyenSebastian Halfhide

HiQ Invest NK D Rijswijk 2013

1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pd2 Pf6 4. e5 Pfd7 5. Pgf3 c5 6. c3 Pc6 7.

Le2 a6 8. 0–0 Le7 9. a4 Tb8 10. Pb3 Dc7 11. Le3 0–0 12. Pg5 h6 13. Ph3 b5 14. axb5 axb5

15. f4 f6 16. Dc2

16. exf6 Txf6 17. dxc5 zegt Fritz. Ik vond slaan op c5 niet nodig. Maar het is best goed.

16. .. f5 17. g4 g6 18. Tf2 c4 19. Pd2 Lb7 20. Tg2 Kh8 21. Kh1 Tg8 22. Tag1 b4 23. Dd1 23. gxf5 gxf5 24. Tg6 Txg6 25. Txg6 Pf8 26. Txh6+ was beter geweest.

23. .. Da5 24. Pb1 Db6 25. Lf1 Pcxe5

Deze ruil van een paard voor 2 pionnen bleek niet zo voordelig. Hij kon de stelling dicht houden met 25. .. Kh7 26. gxf5 exf5 en daarom moest ik eerder gxf5 doen.

26. fxe5 Pxe5 27. gxf5 exf5 28. Lf4 Pg4 29. Lxb8 Txb8

30. Txg4

Leek mij een interessante zet, want ik kom heel actief te staan. Hier hadden we zo'n 4 min op de klok over.

30. .. fxg4 31. Dxg4 Kh7 32. Pd2 Lc8 33. Df3 Lf5 34. Pf4 bxc3 35. bxc3 Db2?! 36. Dxd5! Tf8

36. .. Dxd2 37. Df7+ Kh8 38. Pxg6+ Lxg6 39. Txg6 en afgelopen.

37. Pxc4 Dxc3 38. Pe5 Dc2 39. Lg2 Lh4 40. Pexg6 Tg8 41. Df7+

En wit won.

Kevin Nguyen­ Harry Grieve

Gibraltar, december 2013

1. e4 b6 2. d4 Lb7 3. Pc3 e6 4. f4

Niet goed, je moet Pf3 spelen. 4. .. Lb4 5. Ld3 Pf6 6. De2 d5

7. e5 Pe4 8. Ld2 Pxd2

8. .. Dh4+ 9. g3 Pxg3 10. Df2 Pf5 11. Pf3 Dxf2+ 12. Kxf2 Pc6 was beter voor zwart.

9. Dxd2 Dh4+ 10. g3 Dh5 11. Pge2 c5 12. Lb5+ Pc6 13. 0–0–0 a6 14. Lxc6+ Lxc6 15. g4 Dh6 16. h4 g6 17. h5

Mijn plan was zoveel mogelijk ruimte pakken.

17. .. Dg7 18. h6 Df8 19. f5 c4

20. Tdf1 De7 21. fxe6 fxe6

22. Tf6

De f-lijn kon ik makkelijk pakken omdat ik een steunpunt op f6 had.

22. .. 0–0–0 23. Pf4 Ld7 24. Kd1

Ik weet niet waarom ik dit deed. Hier kan je goed naar de stelling kijken; loperpaar tegen actief paardenpaar. Wit heeft macht over de f-lijn en veel ruimte.

24. .. Tdf8 25. g5 Kb7 26. De3 De8 27. Df3 Lxc3 Een slechte zet die de controle over de zwarte velden weggeeft.

28. Dxc3 a5 29. Ph3 Dc8 30. Thf1 Ka6 31. Df3

Voorbereiden om Tf7 te spelen (binnenkomen). Zwart kan niets meer doen!

31. .. Te8 32. Tf7 Kb7 33. Da3

Dc7 34. Tg7! Teg8 35. Tff7

Txg7 36. hxg7 Tg8 37. De7

Dd8 38. Dxd8, 1–0

Casper Schoppen­

Kevin Nguyen

ONJK A Borne 2013

37. Tc8+ Kf7 38. Tc7+ Kf6 39. Txa7 g5 40. Ta8 g4 41. a4 Goed is toren achter de vrijpion 41. Tg8 Kf5 42. Kc2 e5 43. b4 Tg6 44. Txg6 Kxg6 45. Kd3 met remise.

41. .. Tb7 42. Th8

42. a5 g3 43. a6 Tg7 44. Tf8+ Kg5 45. Kc2 (45. Tf1 Ta7 wint) 45. .. g2 46. a7 g1D 47. a8D Tc7+ en zwart wint.

42. .. g3 43. Th1 Kf5 44. Ka2 Kf4 45. Ka3 Kf3 46. a5 g2 47. Tc1 Tc7

47. .. Tg7 48. Tc3+ Ke4 49. Tc1 g1D kon ook.

48. Tg1 Kf2 49. Txg2+ Kxg2 50. b4 e5 51. b5 e4 52. b6 Tb7 53. Kb4 e3 54. Kb5 e2, 0–1

Samenwerking van dame en loper

Pascal Losekoot

1. Tb3! Zwart speelde 1. .. Ka8, maar ook na de tegenaanval 1. .. g3 2. Dxc6 Dxh2+ 3. Kf1 wint wit. 2. Txb7 Toegang maken. 2. .. Kxb7 3. Db3+ Stukken erbij. 3. .. Ka8 4. Dc4 Kb7 5. Db4+ Ka8 6. Dc5, 1-0.

Een diep, maar ook mooi voorbeeld is te zien in de volgende stelling:

Deze keer kijken we naar manieren waarop dame en loper samenwerken. In het eerste voorbeeld is het niet direct duidelijk waarom zwart zou moeten verliezen. Hij heeft weinig verdediging rond zijn koning, maar de witte stukken staan ook niet zo geweldig, lijkt het.

Op 1. .. Ke6 beslist het röntgenschaak op g8. 2. Dg7+ Kf5 3. Dg5+ Ke4 4. Df4+ Kd3 5. De3+ Kc2 6. Dd2+ Kb3 Hoe wint wit nu?

Bij de opgaven spelen ook telkens matdreigingen een rol.

Wit wint door gebruik te maken van de kwetsbare opstelling van de zwarte dame: 1. Df8! Kg6

Zes opgaven met samenwerking tussen dame en loper

met kruispenningen en matdreigingen: 1. Dc5! Db8 2.

Lekker schaken in Mierlo

Het was weer een schaakfeest in Mierlo op zondag 29 september. Maar liefst 340 jonge schakers en schaaksters kwamen naar het Brabantse plaatsje. Van hen waren er 130 tien jaar of jonger. Ze hebben een heerlijke schaakdag bijgewoond, waarbij hoogstaand schaak en gezelligheid hand in hand gingen. Veel gehoorde opmerkingen waren gaaf, cool, vet en kei leuk.

Iedereen ging voldaan huiswaarts met als herinneringsprijs een telefoonhouder en het vaste voornemen om volgend jaar weer zeker deel te nemen aan dit schaakspektakel. Er werd gespeeld met teams. De winnaars waren De Toren (A/B), STG Topschaak Brabant (C), SSV Klim-Op (D), SSV Klim-Op (E) en SV Leiderdorp (F). De beste schoolteams waren De Spits (D), De Klimboom (E) en ’t Schrijverke (F).

Op de foto’s kunnen jullie zien hoe leuk iedereen het had.

Jeroen Bosch

Het alweer 17e Hogeschool

Zeeland Toernooi in Vlissingen werd gedeeld gewonnen door vier spelers: Babu Lalith uit India, Michal Krasenkow uit Polen, Quinten Ducarmon uit Zeeland(!) en Erwin l'Ami (die in totaal drie Nederlandse zomertoernooien op rij won). Op weerstandpunten werd Krasenkow officieel toernooiwinnaar. Het was alweer de derde HZ titel voor de Poolse grootmeester. In de vijfde ronde won Krasenkow een spectaculaire partij van Merijn van Delft. Speelt u mee?

Michal Krasenkow – Merijn van Delft

HZ 2013 Vlissingen 2013

1. d4 d5 2. c4 c6 3. Pf3 Pf6 4. Pc3 e6 5. e3 Pbd7

De Meraner Verdediging, een van

de vele openingssystemen die de Poolse grootmeester Akiba Rubinstein heeft uitgevonden. 6. Dc2 Ld6 7. b3

Krasenkow is een scherpe speler die ook vaak 7. g4!? speelt en ook bijvoorbeeld het originele

1. Pf3 Pf6 2. c4 e6 3. Pc3 Lb4 4. g4!? op zijn repertoire heeft staan. Hij heeft dus bepaald een voorliefde voor de zet g4.

7. .. 0–0 8. Lb2 e5 9. Le2

Wanneer wit ingaat op de uitnodiging om zwart een geïsoleerde pion te bezorgen met 9. cxd5 cxd5 10. dxe5 dan krijgt zwart gevaarlijk tegenspel na 10. .. Pxe5 11. Le2 Pxf3+ 12. Lxf3 d4! 13. exd4 Te8+ met uitstekende compensatie voor de pion.

9. .. exd4

9. .. e4 10. Pd2 leidt tot een soort Franse Doorschuifvariant met verwisselde kleuren.

10. Pxd4 dxc4 11. bxc4

Hier wordt ook wel 11. Lxc4 gespeeld om na 11. .. Pe5 12. Le2 De7 verder te gaan met 13. h3 gevolgd door de lange rokade en g2-g4.

11. .. Te8

11. .. Pc5 12. 0–0–0 Dc7 13. g4 Te8? 14. Pdb5! cxb5 15. Pxb5 Da5 16. Lc3 Da4 17. Pxd6 was erg goed voor wit in Baches GarciaSanchez Garcia, La Pobla de Lillet 1999. 11. .. Pe5 12. h3 De7 13. 0–0 Pg6 14. Tad1 was iets beter voor wit in Sandipan - Huzman, Plovdiv 2010.

12. 0–0–0

Typisch Krasenkow, hij kiest voor tegengestelde rokades en een originele stelling.

12. .. Lf8

kan niet te lang talmen vanwege zijn wat kwetsbare pionstructuur op de damevleugel.

De lezer heeft wit

U gaat als volgt te werk: bedek de zetten en kies steeds uw zet als witspeler. Op bladzijde 29 vindt u het commentaar en treft u de andere zetten die ook punten opleveren.

Karel van der Weide

Zon, strand en schaken is de jarenlange succesformule van het Hogeschool Zeeland toernooi in Vlissingen. Deze editie kende 250 deelnemers. Een aan-

Een scherpe stelling met tegengestelde rokades. Wit heeft een voorsprong in ontwikkeling, maar

zienlijke score van 7½ uit 9 was vereist voor toernooiwinst. Vier spelers verzamelden dit puntenaantal: Erwin l'Ami, Quinten Ducarmon, Michal Krasenkow

en Babu Lalith. Voor de jonge Zeeuw Ducarmon was dit een buitengewoon goede prestatie.

Correspondentiewereldkampioen Langeveld geanalyseerd

In het augustusnummer van Schaakmagazine werd Ron Langeveld geïnterviewd over zijn wereldtitel in het correspondentieschaak. In dit nummer behandelen we enkele partijen uit zijn WK. Daarin zien we hoe hij zijn tegenstanders in het computertijdperk een loer weet te draaien. Langeveld heeft een hoge waardering voor ruimteoverwicht in het centrum en weet zijn weg in openingen feilloos te vinden.

Tegen Luis Almiron uit Brazilië verkreeg Langeveld een mooi ruimtevoordeel op de damevleugel, terwijl hij het zwarte centrum blokkeerde en de sleutelvelden controleerde.

Langeveld ­ Almiron

1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. Pf3 Lg7 4. Pc3 0–0 5. e4 d6 6. Le2 e5 7. 0–0 Pc6

Het Konings-Indisch heeft relatief gezien een niet al te goede theoretische reputatie, maar wordt bij correspondentiepartijen toch regelmatig gebruikt om op winst te spelen. Bij onvoldoende stellingsbegrip kan wit namelijk eenvoudig ten onder gaan. Langeveld heeft echter bewezen gesloten stellingen zeer goed te beheersen en weet hoe hij ruimtevoordeel moet omzetten in een vol punt. 8. d5 Pe7 9. Pe1 Pd7 10. Pd3 In deze structuur staat het paard over het algemeen goed op d3. Op termijn wordt de doorbraak c4-c5 voorbereid, en soms zelfs de doorbraak f2-f4. 10. .. f5 11. Ld2

principe willen zwartspelers de stelling gesloten houden om een enorme aanval op de koningsvleugel te ontwikkelen. Door het open karakter loopt de witte koning nu minder gevaar en is het lastiger voor zwart om tegenspel te krijgen.

12. Pxe4 Pf6 13. Pxf6+

Het is cruciaal voor wit om het veld op e4 goed onder controle te houden, het liefst met een stuk. Op die manier blijft zwarts loper op g7 erg passief.

13. .. Lxf6 14. Lf3 a5

14...Pf5 Is ook logisch om het paard naar het sterke veld op d4 te spelen. Wit zet dan zijn loper op e4 en speelt spoedig c4-c5.

15. Lc3 Lg7 16. Te1

Wit heeft nu een erg goede controle over e4.

16. .. Pf5 17. a4 Ld7

Met 17. .. b6 had zwart een snelle doorbraak voorlopig kunnen voorkomen. Wit zou, zeker na het spelen van f2-f4, echter wel een ruimteoverwicht in het centrum houden.

18. c5

Omdat de witte stukken centraal staan opgesteld en de pion op e5 aanvallen, kan zwart niet op c5 nemen.

18. .. b6 19. c6

Door deze opmars heeft wit veel ruimte, wordt de pion op c7 vastgelegd en kan de witte c-pion in het eindspel erg belangrijk worden.

19. .. Lc8 20. Le4 Dg5 21. Ld2

Dh4 22. g3 De7 23. Lc3 La6 24. b4 axb4 25. Pxb4 Lc4 26.

Ta3 Df7

Dankzij actieve stukken geeft de engine momenteel een klein voordeel voor zwart. Langeveld schat echter goed in dat deze activiteit slechts tijdelijk is en dat zijn ruimteoverwicht wél zwaar meetelt op lange termijn.

27. La1 Pe7 28. Tf3 De8 29. Txf8+ Dxf8 30. h4 b5 De zwarte loper liep inmiddels al gevaar en wordt op deze manier bevrijd.

31. axb5 Lxb5 32. Lc3 Df7 33.

Te3 Kh8

Torenruil na 33...Tf8 34.Tf3 zou gunstig voor wit zijn. In het resterende eindspel is c7 erg lastig te dekken voor zwart.

34. Tf3 De8

35. .. Dc8

h5

De loper op e4 staat ideaal opgesteld. De pion op g6 wordt nu aangevallen en wanneer deze wijkt wordt de actieradius van de loper alleen maar groter. 37. .. Pf6 38. Lb1 g5 39. Lf5

De witte loper is erg sterk en kan voorlopig niet afgeruild worden.

39. .. Dg8

11. .. fxe4

Een opmerkelijke keuze. In

35. g4!

Doordat wit het centrum goed controleert kan hij zich veroorloven met de pionnen te gaan stormen op de koningsvleugel.

40. h6!

Voordat zwart met h7-h6 een soort van vesting in kan nemen, wordt de h-lijn met een pionoffer geopend.

40. .. Lxh6 41. Ld2

Wit heeft een nieuw target: de pion op g5.

41. ..Lf8 42. Dc1 h6 43. Th3

Ph7

Zwart moet zich in bochten wringen om de boel gedekt te houden. Nu heeft wit een goede controle en kan hij rustig zijn

stelling verbeteren.

44. f3 Dg7 45. Kf2 Dg8 46. Kg3 Ta4 47. Th1 Ta8 48. Pc2! La6 49. Pe1 Lc8 50. Lxh7 Op een gunstig moment wordt de pion teruggewonnen.

50. ..Kxh7 51. Lxg5 Door de constante druk op h6 heeft zwart nu een groot probleem.

51. .. Dg6 52. Pg2 Tb8 Na 52. .. e4 wint wit als volgt: 53. Th5 exf3 54. Pf4 Df7 55. Lxh6 Lxh6 56. Txh6+ Kxh6 57. Pe6+ Kh7 58. Pg5+.

53. Le3 Tb3 54. Dc4 Ta3 55. Db4 Ta8 56. Dd2 Df6 57. Dc2+ Kg8 58. Th5 Ta3

Bij passief spel van zwart kan wit zijn stelling blijven verbeteren door bijvoorbeeld zijn paard naar h4 te spelen.

59. Dc1 Ta4 60. Lxh6 e4 61. fxe4 Txe4 62. Dg5+ Dxg5 63. Txg5+ Kf7 64. Lxf8 Kxf8

Wit staat nu een pion voor en het eindspel is erg gunstig voor hem. Het ruimteoverwicht dat wit sinds de opening heeft, telt zeker in het eindspel nog zwaar mee.

65. Pf4 Te1 66. Kf2 Te4 67. Kf3 Te1 68. Ph5 Tf1+ 69. Kg2 Td1 70. Kf2 Td3 71. Pf6 Ke7 72. Pd7 Kf7 73. Tf5+ Kg7

berucht om het feit veertig jaar lang geen partij met wit te hebben verloren. In het nieuwe millennium is hij echter wat partijen met wit gaan verliezen, waaronder tegen Langeveld. In het Catalaan koos Hamarat een variant waarbij de pion op c4 tijdelijk geofferd wordt voor een groot centrum. Deze pion kreeg hij echter niet zomaar terug.

Hamarat ­ Langeveld

1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. g3 d5 4. Pf3 dxc4 5. Lg2 a6 6. 0–0 Pc6 7. Pc3

Een aanbeveling van Avrukh. Tegenwoordig is 7. e3 het meest populair. Dan is het witte centrum stevig en kan de pion op c4 snel aangevallen worden met De2. 7. .. Tb8 8. e4 Le7 9. De2 b5!

15. Txb7?

Dit lijkt me niet goed. Weliswaar wint wit de pion terug, maar hij raakt zijn belangrijke centrumpion op e4 kwijt. Met 15. Ta8 lijkt me niet zoveel mis. Maar ook in dat geval heeft zwart prima spel te beginnen met 15. .. Pd3.

15. .. Lxb7 16. Pxb5 Lxe4 17. Dxc4 Db8 18. Pc3 Lc6 19. Pe5 Lxg2 20. Kxg2 Db7+ 21. f3 Ld6

geworden. In het eindspel worden de zwaktes in de pionnenstructuur alleen maar meer blootgesteld.

33. Pcd3 Pd5 34. Pc6 Tb3 35. Ke2 Kg7 36. Ta4

Zwart staat al overwegend, maar deze zet laat een sterk kwaliteitsoffer toe.

74. Tf4! Txd5 75. Ta4 Td2+ 76. Kf3 Tc2 77. Ta8

De pointe: de zwarte loper staat ingesloten.

77. .. Txc6 78. Txc8

Het eindspel wint makkelijk. 78. .. Kf7 79. Th8 Tc3+ 80. Kf4 Kg6 81. Te8 Td3 82. Te4 Td1 83. Pf8+ Kf7 84. Pe6 c5 85. Pg5+ Zwart geeft het op (1-0).

Langeveld wist ook een partij met zwart te winnen, tegen Tunç Hamarat. Deze Turkse Oostenrijker werd wereldkampioen in 2004 en destijds was hij

De pion wordt natuurlijk niet zomaar teruggegeven.

10. Td1 0–0 11. Lf4

Avrukh's hoofdvariant, 11. d5 biedt ook niet veel voor wit. 11. .. exd5 12. e5 d4 13. exf6 Lxf6 En de drie centrum pionnen bieden zeer goede compensatie voor het stuk.

11. .. Te8 12. a4

Ook hier zijn de verwikkelingen na 12. d5 niet ongunstig voor zwart.

12. .. Pb4 13. axb5 axb5 14. Ta7 Tb7

Als resultaat van deze verwikkelingen is wit opgezadeld met een geïsoleerde pion op d4 en verzwakkingen rondom de koningsstelling. Het is geen gunstige versie van een geïsoleerde pion, omdat zwart het blokkadeveld stevig in handen heeft en de witveldige lopers al van het bord zijn.

22. Ld2 h6 23. Pa4 Tb8 24. Tc1 Pbd5

Langeveld verbetert rustig zijn positie.

25. Pd3 Pe7!

Een typische manoeuvre in deze structuur. Op f5 staat het paard erg goed. Het wordt gedekt door de pion en valt d4 aan. Door de verzwakking f2-f3 is het paard ook in de aanval erg sterk.

26. Pac5 Da8 27. Tc3 Pf5 28. Ta3 Dc6 29. Kf2 g5!

Omdat zwart het centrum goed onder controle heeft en vanwege de zwaktes in de witte stelling, kan wit niet profiteren van deze verzwakking van de zwarte koningsstelling. De pion op g5 controleert f4 en kan onder omstandigheden betrokken worden in de aanval met g5-g4.

30. Ta6 Tb6 31. Pb4 Db5 32. Dxb5 Txb5

Door dameruil zijn de witte problemen er niet minder op

36. .. Lxg3! 37. Pa5! Txd3 38. Kxd3 Lxh2 39. Pc6 Pf4+ 40. Lxf4 Lxf4

Zwart heeft twee pionnen voor de kwaliteit en een gunstige pionnenstructuur. Het plan is nu om verbonden vrijpionnen te maken.

41. Ke2 h5 42. Kf2 Pe3 43. Kg1 g4 44. fxg4 hxg4 45. Ta6 Ld6 46. Pa7 Kf6 47. Pb5 Lf4!

De loper is natuurlijk erg sterk en moet behouden worden.

48. Pc3 Kg5 49. Kf2 Pf5 50. Pe4+ Kh5 51. Ta4 Le3+ 52. Kg2 Ph4+ 53. Kf1 f5

De verbonden vrijpionnen zijn enorm sterk en dwingen spoedig winst af.

54. Ke2 Lc1 55. Tc4 Lf4 56. Pc5 g3

Wit geeft het op. De loper gaat nu aan de kant en de vrijpionnen beslissen. (0–1)

Foto René Olthof

Succes voor fusieclub Amsterdam West

Dit jaar zijn twee oude Amsterdamse clubs: Het Probleem en Tal/DCG samen gegaan. Onder de nieuwe naam Schaakvereniging Amsterdam West (SVAW) boeken ze succes. Sinds de fusie blijft het aantal leden groeien: de teller staat op 110!

Jeugdleider Rob Scheermeijer: “We zijn zo”n vier jaar geleden samen gaan werken, we hebben onze interne competities voor elkaar opengesteld. De interne werd daardoor veel beter bezocht, het werd levendiger, je hebt meer tegenstanders van je eigen niveau, je speelt eens tegen nieuwe mensen. Het werkte gewoon!”

In het begin stonden er groepjes Tal en groepjes Probleem aan de bar. Maar de schakers leerden elkaar kennen, bleken elkaar te mogen en er werd besloten tot een fusie. Een plus één werd drie, want

vorig seizoen heeft de nieuwe club er zo”n vijftien leden bij gekregen.

Schaaktrainingen

Scheermeijer: “We hebben veel actieve mensen, die de beuk erin gooien. Met subsidie van de KNSB zijn we gestart met schaaktrainingen. We hebben er actief de (social) media mee opgezocht en veel aandacht gekregen. Na een langzaam begin kregen we een leuke trainingsgroep: dames en heren. En met de goede leeftijd, we hebben ons op de groep van twintig tot veertig jaar gericht. We zijn allemaal 40plus en wilden graag verjongen. Deze nieuwelingen zijn allemaal lid geworden! Ze spelen nu in de interne competitie en krijgen ook nog training, daar zijn we niet mee gestopt.”

De nieuwe schakers hadden of in hun jeugd wel eens geschaakt, of wisten nog van niets. Schaken leek ze wel een leuk spelletje waar ze meer van wilden weten. Geen van allen wilden ze meteen competitie spelen. Een training is een laagdrempelige manier om kennis te maken.

“We hebben ze alle regels en basistechnieken geleerd, zeg Stap 1 en 2, in trainingen van steeds twee uur”, vertelt Scheermeijer. “Daarna hebben we ze in de interne gezet, tegen elkaar. Zo lang ze maar bij elkaar

zaten, vonden ze het leuk. In de vervolgtraining van telkens een uur gaan we ook in op het maken van een plan, de pionnenstructuur, je stukken op de juiste velden plaatsen. Ik moet me goed voorbereiden, want les geven aan volwassenen is toch anders dan aan kinderen, al gebruikte ik de Stappenmethode voor de jeugd.”

Het heeft de club veel opgeleverd. Scheermeijer: “Ze gaan dit seizoen ook allemaal extern spelen, bovendien hebben ze nieuwe ideeën en zijn ze actief, zo hebben ze meegewerkt aan onze nieuwe website. Dat komt toch doordat wij al enthousiaste vrijwilligers hadden, in verschillende commissies, die hun enthousiasme doorgeven zodat de nieuwe leden zich ook willen inzetten.”

Enthousiasme

Scheermeijer: “Andere verenigingen zien dat we succes hebben en willen weten hoe we het aanpakken. Als het aardige mensen zijn, ga ik ermee praten. Je moet enthousiast zijn en altijd een praatje maken, dat geldt ook als er nieuwe leden langs komen. De gevorderden trainen we nu ook op maandag, dan gaat het niet ten koste van de interne competitie op donderdag. Beginnerscursussen organiseren we bewust op onze interne avond, zo wordt ook voor nieuwelingen donderdagavond, schaakavond!”

Zowel Tal als Het Probleem deed veel aan jeugdschaak. Ouders van schakende kinderen leerden schaken en werden lid. Ook daarom blijft de jeugd belangrijk. SV Amsterdam

West heeft vierentwintig jeugdleden. “Dat is voor ons doen niet goed, maar in vergelijking met andere verenigingen ook niet slecht”, zegt Scheermeijer. “Ik verwacht veel van de verhuizing in januari naar het Bilderdijkpark. Alle scholen van het schoolschaak in Amsterdam-West zitten daar. Ik geef er ook les. Dat moet nieuwe jeugdleden kunnen opleveren.”

SV Amsterdam West gaat onderdak bieden aan het nieuwe KNSB schoolschaaktoernooi voor kinderen van 6 tot 9 jaar. Scheermeijer: “Op de scholen waar ik les geef, kan ik dit makkelijk promoten. Maar er moet wel ruimte beschikbaar zijn. Dat kan lastig worden, we hebben onze KNSB-dagen, ons jeugdtoernooi en ons ‘Best of the West toernooi’ op zeven zaterdagmiddagen. In onze nieuwe locatie zitten verschillende clubjes en activiteiten. Ze willen diversiteit behouden, al vinden ze schaken geweldig.”

Spelletjesdagen

De nieuwe fusieclub laat zich zoveel mogelijk zien. Scheermeijer: “We organiseren spelletjesdagen voor kinderen, geven les aan hoogbegaafde kinderen, doen mee aan sportdagen en het Amsterdamse Kroegloperstoernooi en Oranjetoernooi. We zijn met zeven ervaren bestuurders. Voorzitter was Piet Kooiman van Tal/DCG en nu mijn broer Paul Scheermeijer, ex-voorzitter van Het Probleem. Piet is in het bestuur gebleven, hij kan altijd bijspringen. Daaromheen zit een kring van twintig actieve leden. Iedereen doet een beetje. Het werkt en dat geeft ons weer energie om door te gaan. Ik denk dat dat het gewoon is.”

Inschrijving verlengd tot 1 november!

Schaak mee met de NBC ...

1 november start de NBC, de Nederlandse Bond van Correspondentieschakers, een toernooi voor iedere schaker, die kennis wil maken met deze fascinerende vorm van schaken. Het toernooi wordt gespeeld op de webserver volgens de standaardregels van de ICCF (50 dagen bedenktijd voor 10 zetten).

Lidmaatschap van de NBC of een schaakvereniging is niet vereist.

De deelname kost slechts 10 euro (gratis voor NBC-leden) en levert ook nog eens een gratis NBC-lidmaatschap voor 2014 op.

Al naar gelang het aantal deelnemers wordt er gespeeld in groepen van 5 of 7 spelers. Iedere deelnemer speelt met wit én zwart tegen dezelfde tegenstander.

De finale zal gespeeld worden in een groep van 10 of 12 spelers.

Behalve het prijzengeld voor de 1e, 2e en 3e plaats, 500, 300 en 200 euro, worden er prijzen van 50 euro uitgeloofd voor de mooiste partij en het meest interessante openingsnieuwtje!

Meld je vóór 1 oktober per e-mail aan bij Joop Jansen jannesnelleke@home.nl onder vermelding van naam, adres en e-mail en eventueel ICCF-ID-nummer of bel voor nadere info 06 36297188 Of neem een kijkje op www.correspondentieschaken.nl

Schoolschaak­toernooi 6 ­ 9 jaar

Voorjaar 2014 organiseren vijfentwintig verenigingen op een woensdag- of zaterdagmiddag voorrondes van het toernooi voor basisscholieren uit de groepen 3, 4 en 5. De landelijke finale is op zaterdag 14 juni 2014, samen met de finale van het bestaande teamtoernooi van het NK Schoolschaken Basis Onderwijs.

Het nieuwe toernooi past in de KNSB ambitie om kinderen op jongere leeftijd kennis te laten maken met schaken. De kinderen moeten zoveel mogelijk op hun eigen niveau kunnen spelen en ook voor beginners moet het een leuke schaakmiddag zijn. Scholen kunnen meedoen met een onbeperkt aantal teamleden, er wordt in individuele groepjes gespeeld waarbij alle scores meetellen voor het schoolresultaat. Door een ‘verrekeningsysteem’ hebben kleine teams evenveel kans als grote.

De KNSB hoopt in dit eerste seizoen op zo”n 500 jonge deelnemers. Voor de promotie op scholen krijgen de verenigingen in oktober informatie flyers.

Genie Ivanchuk

Van alle grootmeesters die nooit wereldkampioen zijn geweest en het ook nooit zullen worden is Vassily Ivanchuk met afstand de meest fascinerende. Sinds het begin van de jaren negentig behoort hij tot de absolute wereldtop en na al die jaren lijkt er nog steeds geen eind te zijn gekomen aan zijn creatieve erupties. Hij blijft de schaakwereld verbazen. Misschien wel het meest van al met de zet waarmee hij in Wijk aan Zee 1996 niet alleen tegenstander Shirov maar alle getuigen verbijsterde.

Ivanchuk speelde hier 21. Dg7!!? en won op de 35ste zet.

Nog zo eentje, omdat je je ogen niet gelooft.

Ivanchuk – Karjakin Nice 2008

Offeren op e6, daar denk je natuurlijk automatisch aan. Maar zou u op het idee 14. Dxe6+!!? zijn gekomen?

Ivanchuk wel. Hij won na 14. .. fxe6 15. Pxe6 De5 16. Pxg7+ Kf8 17. Pe6+ Kf7 18. The1 Dxe1 (beter was 18. .. Dxg5+) de dame terug en zegevierde op zet 49.

Ivanchuk was een van de spelers, misschien de enige?, die Karpov en Kasparov in een toernooi versloeg. Dat was Linares 1991 waar hij glorieus als eerste eindigde. Met dit soort resultaten zou je verwachten dat de wereldtitel een keertje moest komen, maar het karakter van Ivanchuk heeft ook zijn keerzijde. Zo briljant als hij kan zijn, zo ongeïnteresseerd of slordig is hij op andere momenten. Met als gevolg dat er op de beslissende momenten altijd iets tussenkwam.

In het onlangs verschenen boek Vassily Ivanchuk: 100 Selected Games kunt u genieten van al het moois dat Ivanchuk in al die jaren heeft voortgebracht. Jammer van de saaie en suffe inleiding, maar de vaak geniale en altijd boeiende partijen maken de aanschaf van dit boek de moeite waard.

Om u nog even te laten genieten halen we drie slotcombinaties uit het boek. De oplossingen staan op bladzijde 30.

Macieja – Ivanchuk

Moskou

Zwart

Ivanchuk – Johannessen

Saint Vincent 2005

Wit is aan zet

Ivanchuk – Volkov

Saint Vincent 2005 Wit is aan zet

Nikolay Kalinichenko: Vasily

Ivanchuk: 100 Selected Games. Uitg. New in Chess. 316 blz.

Overtuigend bewijsmateriaal

(2)

Omdat een probleemrubriek over bewijspartijen aan het eind van vorig jaar goed in de smaak gevallen is herhaal ik dat idee in deze jaargang. Het verschil is dat het nu om Nederlands werk gaat, boven alle diagrammen staat de naam van Dirk Borst uit Groningen, een van de grootste Nederlandse specialisten op het gebied van bewijspartijen.

Markus Ott en Dirk Borst Bijzondere Vermelding Phénix 1995-1996

tempo raak je later niet meer kwijt) is ook nog een mooie finesse. Alleen door zwart met ‘dezelfde’ pion twee keer d7-d6 te laten spelen wordt het doel bereikt zou je kunnen zeggen.

Bo Lindgren en Dirk Borst

Bijzondere Vermelding Donati-50 (Strate Gems 2002/2003)

Bewijspartij in 16.5 zetten

In het eerste voorbeeld zit een fraai idee dat echter makkelijk over het hoofd gezien kan worden. De 17 witte zetten liggen in feite vast en leiden tot de conclusie dat precies op zet 14 eigenlijk de zwarte pionzet d7-d6 gespeeld moet worden. Maar een oneven aantal zwarte zetten tot dat moment is lastig. De enige oplossing blijkt een promotie tot toren op d1 te zijn en die gaat daarna op de 14e zet d7-d6 uitvoeren: 1. d4 Pc6 2. Le3 Pe5 3. dxe5 d6! 4. Lc5 d5 5. e3 d4 6. Ke2 d3+ 7. Kf3 d2 8. De1 d1T 9. Lb5+ Td7 10. c4 Pf6 11. Pc3 Pd5 12. Td1 Pb4 13. Td6 Pa6 14. Tc6 Td6! 15. exd6 Kd7 16. Kg4 Pb8 17. Ta6+. Dat 3. .. d6! moet (en niet 3. .. d5?, dat

Bewijspartij in 18.0 zetten

Het verbaast niet dat de samenwerking met de legendarische Zweedse componist (1927-2011) ook interessant werk heeft opgeleverd. Dat het paard op a1 wel de oorspronkelijke pion van a7 zal zijn is misschien te raden maar dat die na promotie een wandeling over het bord gaat maken om vervolgens in de hoek terug te keren ligt minder voor de hand. 1. Pc3 a5 2. Pe4 a4 3. Pg5 a3 4. Pxh7 axb2 5. Pxf8 bxa1P 6. La3 Pb3 7. Lc5 Pd4 8. La7 b6 9. Da1 Lb7 10. Dc3 Lf3 11. exf3 Pe6 12. Ld3 Pxf8 13. Pe2 Pe6 14. 0­0 Pd4 15. Tc1 Pxc2 16. Kf1 Pa1 17. Lb1 Ph6 18. Tc2 0­0. Alleen zo dus.

Dirk Borst 1e prijs Champagne-toernooi

Eretria 2005

Bewijspartij in 17.0 zetten

Op het jaarlijkse congres voor de schaakcompositie zijn er naast het WK oplossen ook altijd compositietoernooien en in 2005 was er een hoofdprijs voor bovenstaande compositie. Oplossing: 1. Pc3 c5 2. Pd5 c4 3. Pxe7 c3 4. Pg6 hxg6 5. b4 Th3 6. b5 Lb4 7. d4 d6 8. Lh6 Lf5 9. Dc1 Lxc2 10. Da3 Lf5 11. 0­0­0 c2 12. Kb2 Lc3+ 13. Kb3 La1+ 14. Kb4 Tc3 15. e3 c1L 16. Ld3 Ld2 17. Lb1 Td3+. Een onderdeel van het gevraagde thema voor dit toernooi was ‘wederkerige interferentie’ en dat is hier op indrukwekkende wijze uitgewerkt: Th8, Lf8 en c7 uit de beginstand doen alle drie veld c3 aan en interfereren elkaar daar cyclisch met het doel om (zelf-)schaak aan de witte koning te vermijden. Helpt deze beschrijving om de laatste stelling in deze rubriek (een verbeterde versie van dit probleem) te ontrafelen?

Ter oplossing de volgende vier:

Dirk Borst Probleemblad 2007

Bewijspartij in 15.0 zetten Dirk Borst Probleemblad 2004

a) Bewijspartij in 11.0 zetten

b) Bewijspartij in 11.5 zetten

Bewijspartij in 18.5 zetten

Dirk Borst 1e prijs Champagne-toernooi Eretria 2005 (versie)

Bewijspartij in 20.0 zetten

Oplossingen en/of reacties graag voor 5 januari 2014 naar d.wissman@kpnmail.nl .

Dirk Borst en Markus Ott 2e prijs T.T. Belfort 1994

Begrijp wat u doet Gambiet 5: Het Jänisch gambiet

Er kan onderscheid gemaakt worden tussen de goede en speelbare gambieten en de soms gevaarlijke, maar vaak ook zeer dubieuze of verdachte gambieten. Zo bestaat er al lange tijd een tijdschrift over gambieten, getiteld Kaissiber, onder regie van Stefan Bücker. Toen mijn schaakvriend IM Gerard Welling me eens een nummer ogen gaf, was ik verbaasd over de vele idiote zetten die mensen voorgesteld hadden en daar ook nog graag hun naam aan gekoppeld wilden hebben. Op zoek naar onsterfelijkheid zou je zeggen, maar het ene gambiet was nog inferieurder dan het andere. Na deze inleiding hoop ik u een gambiet aan te bieden dat misschien in een kwade reuk stond, maar zijn weg heeft gevonden tussen de varianten met een goede reputatie.

Ik heb het over het Jänisch gambiet dat ontstaat na 1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 f5.

maar volgens Welling klopt dat niet. Welling zegt dat het te wijten is aan een fout in de Bilguer dat verwijst naar artikelen in de Deutsche Schachzeitung . Die artikelen gaan echter over Schliemann's specialiteit 3. .. Lc5 4. c3 en dan 4. .. f5 maar dat is een systeem dat een heel zelfstandige betekenis heeft.

Terug naar 3. .. f5. De belangrijkste bedoeling lijkt op die in het Koningsgambiet (1. e4 e5 2. f4). Zwart offert een pion om daarna met .. d7-d5 het centrum in handen te krijgen. Dat hij de nodige problemen met zijn koning gaat ondervinden, is een niet meer dan logisch vervolg (niet in het minst omdat na een .. d7-d5 het paard op c6 gepend wordt, waardoor Pf3xe5 in de stelling komt). Desalniettemin blijkt zwart door een snelle ontwikkeling en een groot aantal verrassende ressources in de praktijk te beschikken over vrijwel gelijkwaardig spel. Tegenwoordig raakt het systeem zelfs in zwang bij diverse topspelers die graag hun theoretisch goed onderlegde tegenstanders ook eens willen verrassen. Mede onder hun invloed heeft er een verschuiving van de hoofdvariant plaatsgevonden. Een leuke variant voor avontuurlijk aangelegde spelers!

4. Pc3

Omdat het Spaans zo’n belangrijke opening is op topniveau, zien we de laatste jaren dat vele topspelers de tegenstander graag willen verrassen met dit pionoffer. Het is genoemd naar zijn uitvinder, Carl Friedrich Andreyevich von Jaenisch (1813 – 1872), die het gambiet al in 1847 in La Palamède introduceerde. In het Engels wordt het systeem abusievelijk The Schliemann Defense genoemd

De hoofdvariant en de belangrijkste bestrijdingswijze van het gambiet. Er zijn diverse andere vierde zetten voor wit die ik kort zal aanstippen.

A) 4. De2 Jänisch concludeerde voordeel voor wit met deze zet (Deutsche Schachzeitung 1850) Als ik de scores in mijn database moet geloven kan dat nog wel eens mogelijk zijn ook. Een plausibel verloop is 4. .. fxe4 5. Dxe4 Pf6 6. De2 en nu is zowel

6… e4 als 6… Ld6!? (een idee van de bekende trainer V.Zak) wel eens gespeeld. Welling geeft al voorbeeld 7. d4 e4 8. Pg5 De7 (8. .. Pxd4? 9. Dc4!) 9. c3 h6 10. Ph3 g5 en zwart staat beter, Konstantinov-Zak, Leningrad 1959, een partij die mijn database overigens niet heeft gehaald.

B) 4. exf5 is bepaald geen weerleggingspoging, maar het valt voor zwart niet mee remise uit de weg te gaan na 4. .. e4 5. De2 De7 6. Lxc6 dxc6 7. Pd4 De5 8. Pf3!

C) 4. d3 Een wat meer bescheiden en solide benadering en populair onder topspelers, die geen zin hebben in de complicaties van de hoofdvariant. Er zijn twee varianten:

C1) 4. .. Pf6 5. exf5! Op dit moment is 5… Pe7!? een briljant idee van de peetvader van het Jänischgambiet, de Belgische meester Jos Boeij. De bedoeling is om na het hebberige 6. Pxe5? (normaler is 6. O-O c6 7. Lc4 d6 8. Te1 Lxf5, KindermannGeenen, Thessaloniki 1988.) verder te gaan met 6. .. c6 waarmee zwart een sterk centrum krijgt, terwijl ook zijn stukken snel kunnen ontwikkelen.

C2) 4. .. fxe4 5. dxe4 Pf6 6. O-O met twee keuzes voor zwart: C21) Niemand minder dan Aronian speelde hier (weliswaar tweemaal in een blitzpartij) 6. .. d6. Zie Svidler-Aronian en Vachier-Lagrave-Aronian. C22) Het moderne actieve alternatief is 6. .. Lc5 Als wit de pion neemt met 7. Lxc6 bxc6 8. Pxe5 O-O geven de mogelijkheden … De8 en . .. La6 zwart voldoende spel. Vandaar dat men tegenwoordig 7. Pc3 d6 enz. antwoordt.

D) 4. d4 is ook mogelijkheid die wel eens gespeeld is en die in elk geval de strijd scherp maakt. Na 4. .. fxe4 5. Pxe5 is 5. .. Pxe5 de principiële aanpak. Ook het rustiger 5. .. Pf6!? is goed speelbaar.

4. .. fxe4 5. Pxe4

5. .. Pf6

Dit is de moderne aanpak. De oude - spannende - hoofdvariant, die tegenwoordig aan enige 'slijtage' onderhevig lijkt te zijn, ontstaat na 5. .. d5 6. Pxe5 dxe4

Minder goed is 7. Dh5+?! g6 8. Pxg6 hxg6 9. Dxh8 Df6! 10. Dxg8 (10. Dxf6 Pxf6, L.Versfeld - J. Boeij, KNSB competitie ’70-er jaren) 10. .. Le6 11. Dh7 O-O-O, bijvoorbeeld 12. Lxc6 bxc6 13. g3 Lc5-+.

In het analysediagram lijkt zwart op het eerste gezicht totaal verloren te staan, maar hij beschikt over een paar mooie ressources. We maken weer een splitsing:

A) 7. .. Dd5 Ook redelijk vaak gespeeld, maar waarschijnlijk minder goed.

B) 7. .. Dg5 Het interessante vervolg op de provocatie. 8. De2 (Niet zo goed is 8. Pd4+ vanwege 8. .. c6 9. Lf1 De5 en in de partij Maier - Souleids, 2009 kreeg zwart een fikse ontwikkelingsvoorsprong.) 8. .. Pf6 (Een grote tactische fout is 8. .. Dxg2?? vanwege 9. Dh5+ g6 10. De5+ Le7 11. Pxe7+ en wit wint.) Hier is wederom een belangrijk moment ontstaan waarop wit een lastige keuze moet maken:

B1) 9. Pxa7+ is een belangrijk alternatief. 9. .. Ld7 10. Lxd7+ Pxd7 en nu:

B1a) 11. Dxe4+? Als wit zich vergrijpt aan de pion op e4 wordt hij hard gestraft. 11. .. Kd8 12. Dxb7 Txa7! 13. Dxa7 Dxg2 14. Tf1 Lc5 met de dreiging. .. The8+ zoals in ThomasBoskovic, 1975 en zwart stond op winst.

B1b) 11. f4 wordt tegenwoordig gespeeld. Het is een idee van de Fransman Koch uit 1992, en dat is een wat serieuzere voortzetting dan de alternatieven die overigens leuk spel te zien geven.

B1c) 11. Pb5 Dxg2 12. Df1 Dxf1+ 13. Txf1 O-O-O 14. f3 exf3 15. Txf3 c6 16. Pc3 Ld6 17. Tf2 Tde8+ 18. Pe2 Pe5 19. h3

Zwart kwam nu met een mooie wending: 19. .. Pd3+! 20. cxd3 Lg3 21. Kf1 Lxf2 22. Pc3 (22. Kxf2 Thf8+ 23. Ke1 Tf7-+) 22. .. Thf8 23. Pe4 Ld4+ 24. Kg2 Te6, 0-1, R. Faase - G. Welling, Dieren 1987.

B2) 9. f4! Na vele analyses blijkt dat wit de pion terug moet geven omdat hij problemen heeft met zijn g2-pion. 9. .. Dxf4 waarna er wederom keus is:

B2a) 10. d4 Dd6 11. Pe5+ (11. Pxa7+? c6 12. Pxc8 Db4+-+, R.Dieks - G.Welling, KNSB competitie 1982) 11. .. c6 12. Lc4 Le6 met redelijk spel, Keres-Zaitsev, Tallinn 1971.

B2b) 10. Pxa7+ Ld7 11. Lxd7+ Kxd7 12. Db5+ Ke6 13. Dc4+ Kd7 en het is (te) riskant voor wit om door te spelen.

B2c) 10. Pe5+ c6 11. d4 (11. Pxc6? a6!) 11. .. Dh4+ 12. g3 Dh3 13. Lc4 (13. Pxc6? a6 14. La4 Ld7) 13. .. Le6 14. Lg5 O-O-O 15. O-O-O Ld6 Deze stelling is jarenlang onderwerp van discussie geweest. In mijn database scoort zwart niet slecht, maar dat zegt misschien niet alles. 16. Df1!? Het lijkt erop dat dit tegenwoordig de kritieke zet is, die het zwarte spel in twijfel trekt. In elk geval slaagde wit in een partij Tiviakov - Inkiov, 1998 erin een bres te slaan in zwarts defensie, terwijl Inkiov als een kenner gezien mag worden. In de partij Carlsen - Nisipeaunu, 2011 ging wit verder met 16. Thf1 en daar bereikte de nummer één van de wereld niets noemenswaardigs mee. Vroeger speelde men hier 16. Pf7 maar het lijkt erop dat zwarts counterspel ruim voldoende compensatie biedt voor het inleveren van het loperpaar. 16. .. Lxf7 17. Lxf7 Thf8 In een oude partij Timman-Speelman, 1989 ging wit snel ten onder, maar objectief gezien staat wit misschien een tikje beter.

6. De2

Dit is het meest ambitieuze zet, ook omdat het alternatief 6. Pxf6+ Dxf6 7. De2 Le7 een zeer remise-achtig karakter heeft.

centrum bevindt. Een belangrijk alternatief is 6. .. De7. Deze merkwaardige damezet kwam dit jaar nog uit de vingers van Ivan Sokolov en hij bereikte er een comfortabele remise mee tegen wereldkampioen Anand. De oorspronkelijke gedachte moet echter toegeschreven worden aan de man met een voorkeur voor het bizarre, Aaron Nimzowitsch in 1905. Zwart dekt e5 nogmaals en bereidt zo de opmars .. d7-d5 voor. Wit is dan min of meer gedwongen te ruilen op f6, waarna zwart met .. g7xf6 gevolgd door .. Lf8-g7 en .. 0-0 een volkomen normale opbouw heeft ingenomen waarbij hij zelfs het centrum stevig in handen heeft.

7. Pxf6+

Er valt ook iets te zeggen voor 7. Pg3 omdat wit zo pion e5 onder druk zet en ondertussen ook het zwarte pionnencentrum niet versterkt.

7. .. gxf6 8. d4 Lg7 9. dxe5 O­O 10. e6

Al een decennium lang onderwerp van discussie. Wit heeft de centrumopbouw bij zwart verhinderd door e5-e6, maar ondertussen kan hij niet voorkomen dat de zwarte stukken snel tot leven gebracht worden.

10. Lxc6 bxc6 is de partij Shirov - Radjabov, 2007 die door zwart in grootse stijl werd gewonnen.

10. .. Pe5

10. .. Te8 liep in diverse partijen niet helemaal goed af voor zwart. In Timman - Korchnoi, 1991, liet onze landgenoot een mooi staaltje van het voeren van een aanval met zware stukkenzien.

11. Lf4

6. .. d5

In de geest van de stelling bevrijdt zwart zijn spel. Hij neemt hiermee natuurlijk de nodige risico's aangezien hij de stelling opent terwijl zijn koning zich nog in het (tochtige)

De favoriete zet van Zvjaginsev. In zijn partij tegen Ovetchkin, 2007 komt hij snel in een eindspel waarin zijn loper superieur is aan het witte paard. Hier is 11. .. c6 ook een volstrekt natuurlijke reactie. Zwart verstevigt zijn centrumpositie en en passant verovert hij ook nog het loperpaar. 12. Ld3 Pxd3+ 13. Dxd3 Lxe6 De beste zet lijkt nu voor wit 14. Pd4! om in elk geval het zwarte loperpaar onschadelijk te maken en om vat te krijgen op de witte velden. [Dat lukte de witspeler niet na 14. O-O-O Lg4 Hoewel het in de partij MovsesianAronian 2010 ging om een vluggertje, kan niet ontkend worden dat zwart nu een comfortabele stelling heeft overgehouden aan de opening. Hij heeft een mooie centrumpion (tegen nul van wit), het loperpaar en mogelijkheden zijn stukken snel tot ontplooiing te brengen. De ogenschijnlijk wat verminkte koningsstelling speelt hem nauwelijks parten, aangezien wit niet in de gelegenheid is om daar gebruik van te maken.] 14. .. Dd7 15. O-O-O Lg4 16. f3 Lh5 17. g4 Lg6 18. Pf5 Kh8 Het is wit gelukt de tegenstander klem te zetten. Maar hoewel wit hier onmiskenbaar beter moet staan, lukte het Svidler niet om zijn merkwaardige tegenstander (de onbekende grootheid Freise, die echter gebruik mocht maken van de engine Junior 7) omver te krijgen. De partij eindigde in remise.

12. O­O Lxe6 13. Pd4 Ld7 14. Ld3

In een partij HaznedarogluWerle, 2009, kwam onze landgenoot tot winst nadat hij een felle koningsaanval na 14. Lxd7 Dxd7 op koelbloedige wijze had weten te ontmantelen.

14. .. Db6 15. Pf5 Tf7 16. Pxg7 In deze stelling, die voorkwam in de partij GrigoriantsYashtylov, 2001, lijken de kansen in evenwicht als hij maar de tussenzet

11. .. Dd6

16. .. Lg4! op het bord had gezet. Na het in Vervolg op pagina 30

Eenvoud in de eindspelstudie

De Moskoviet Gleb Zakhodyakin (1912­1983) werkte als technicus in de communicatie. Hij onderscheidde zich in de Tweede Wereldoorlog. Vanaf 1929 componeerde hij studies. Meestal maakte hij miniaturen (met ten hoogste zeven schaakstukken). Zijn schijnbaar simpele werk spreekt nog steeds aan.

1. Gleb Zakhodyakin Vijfde E.V. Gorgiev Memoriam 1977

Correctie door Jan van Reek Opgedragen aan Minze bij de Weg

2. Gleb Zakhodyakin Shakhmaty v SSSR 1982

Versie door Jan van Reek

Wit begint en wint

1. Lf5! Onvoldoende is 1. Lc8? Kd6 2. Lxb7 Kc7. 1. .. Kd6 2. Pf3! Het andere paard is reddeloos. 2. .. Kc7 3. Pd4 Kxb8 4. Pb5! Zwart wordt ingeperkt. 4. .. b6 5. Ke2 Kb7 6. Kd3 Kc6 7. Kc4 Pd7 8. Le4 mat. Eigen stukken hinderen de zwarte koning.

Wit begint en wint

1. g7 Ph5 2. g8D Pf6+ 3. Ke6

Pxg8 4. Lg5! Wit sluit één paard op. 4. .. Pg2 5. Pf3! Het andere paard wordt ook gevangen. De twee zwarte stukken gaan verloren.

Ld4+ Kg6 6. Le5! Wit lokt de toren met een offer.

3. Gleb Zakhodyakin

Shakhmaty v SSSR 1985

Correctie door Jan van Reek

6. .. Txe5 7. a8D Ld5+ 8. Kd6 Lxa8 9. Kxe5, ½–½.

4. Gleb Zakhodjakin Shakhmaty v SSSR 1986

Correctie door Jan van Reek

De jurist Jindrich Fritz (19121984) leefde in Praag. Hij was grootmeester in de eindspelstudie. De volgende compositie toont veel raffinement met weinig stukken.

5. Jindrich Fritz

Tijdschrift van de KNSB 1939 Correctie door Jan van Reek

Wit begint en houdt remise

1. Kc6! 1. a8D? Ld5+ 2. Ka7 Kd6+ verliest. 1. .. Th5! 2. Lc5+! Nu is 2. a8D Ld5+ fout. 2. .. Kf6 3. Ld4+ Ke7 4. Lc5+ Kf6 5.

Wit begint en wint

1. d6 Pf3! Als de pionnen voorwaarts gaan, promoveert wit met schaak. 2. d7 Pg5+ 3. Kg6 Pe6 4. Kf6 b3 5. Kxe6 De verleiding is 5. Ld4? Pd8! 5. .. b2 6. d8D+ Ke2! Wit kan de promotie niet beletten. 7. Le3!!

Wit begint en wint

1. g7 Wit dreigt met schaak te promoveren. 1. .. Th5+ 2.Kf6! Onvoldoende is 2. Ke6? vanwege 2. .. Tg5! 3. Lxg5 b2. 2. .. Tg5! 3. Kxg5 b2 4. g8D b1D

7. .. b1D 8. Dd2+ Kf3 9. Df2+ Ke4 Of 9. .. Kg4 10. Dg2+ 10. Df5+ Wit pakt de dame.

Wits dame bevindt zich in een hinderlaag achter de koning. 5. Kh4+! De subtiele verleiding is 5. Kf4+? Kf1 6. Dg1+ Ke2 7. Dxb1 pat. 5...Kh1 Of 5. .. Kf3 6. Dg3+ Ke2 7. Df2+ Kd3 8. Df5+. 6. Dd5+ Kh2 7. De5+ Kh1 8. Dh5! Opnieuw gaat de dame in hinderlaag. 8. .. De1+ 9. Kg4+ Kg2 10. Dh3 mat. Tenslotte is er een elegant mat.

De lezer aan zet

13. .. Te5 Origineel. Van Delft maakt veld e8 vrij voor het paard en bereidt eventueel een torenswitch over de vijfde rij voor. Maar de toren staat behoorlijk kwetsbaar in het centrum (en in de diagonaal van de loper op b2). Het best lijkt het pionoffer 13. .. Pc5 omdat zwart na 14. Pxc6 (14. Pe6 Da5 15. Pxf8 Txf8 is ook OK voor zwart.) 14. .. Db6 15. Pd4 Ld7! prima compensatie heeft voor de pion. De witte koningsstelling is nu kwetsbaarder dan de zwarte en op 16. g5?! kan het paard actief naar e4 springen: 16. .. Pfe4 17. Pxe4 Txe4 18. Pb3 (anders volgt 18. .. La4) 18. .. Lc6. Zwart kan dames ruilen met 13. .. Da5 14. Pb3 Dg5!? 15. h4 Dg6 maar wit staat wat beter in het eindspel na 16. g5 Dxc2+ 17. Kxc2 Pe4 18. Pxe4 Txe4.

14. Thg1 Met de duidelijke bedoeling om g4-g5 te spelen op de volgende zet. De toren staat ook goed op de g-lijn voor de aanval. U krijgt evenveel punten (3) voor 14. h4 waarna 15.g5 ook niet meer te verhinderen is.

16. Pf5 Dit bereidt de winnende combinatie uit de partij voor, maar is misschien niet de beste zet. Goed zijn in ieder geval 16. Pe4 (6 punten) en 16. Ld3 g6 17. Pe4 (6 punten) in beide gevallen wordt het gevaarlijk voor zwart over de lange diagonaal. Minder goed lijkt een pionnenstorm met 16. h4 (2 punten) bijvoorbeeld: 16. .. Pc5 17. h5 Pd6 18. g6 fxg6 19. hxg6 h6 met wederzijdse kansen (de zwarte koning staat redelijk veilig voor het moment).

16. .. Kh8 Dit verliest zo ongeveer, na het fraaie antwoord van Krasenkow. Ook het logische 16. .. Da5 faalt op 17. Ph6+! gxh6 18. gxh6+ Kh8 (18. .. Tg5 19. h4 Tg6 20. h5+-) 19. f4 en zwart is in onoverkomelijke problemen. Het beste was 16. .. g6 omdat zwart na 17. Ph6+ (of 17.

Pg3 Txg5 18. Pce4 Te5!? met scherpe stelling) 17. .. Lxh6 18. gxh6 nog net met 18. .. Pdf6 de lange diagonaal weer even dicht kan stoppen en zelf ook actief spel kan krijgen met .. Lf5.

17. Ph6 De hardste oplossing. Andere zetten waarmee wit in het voordeel komt hebben ook allemaal met de lange diagonaal te maken: 17. f4 (6 punten) en nu bijvoorbeeld 17. .. Ta5 18. Ph6 Pc5 (18. .. Pb6 19. De4! - dreigt 20. Ld3 - 19. .. De7 20. Td8!, of pionwinst met 20. Dxe7 Lxe7 21. Pxf7+ Kg8 22. Pe5) 19. Td8! De7 20. Tg3 en zwart heeft geen goede verdediging tegen 21. Lh5. Na 17. Pa4 (2 punten) 17. .. Pb6 18. Lxe5 Dxe5 heeft wit een kwaliteit meer maar zwart heeft wel degelijk compensatie. 17. Pb1 (3 punten) 17. .. Te6 18. h4 en wit heeft een sterke aanval.

17. .. gxh6 17. .. Te7 18. Pe4 dreigt al 19. Pf6 en zwart staat passief teruggedrongen op twee rijen en kan zich niet verdedigen tegen de komende aanval. Op een zet als 17. .. Pc5 volgt 18. Pb5! cxb5 19. Lxe5 en vanwege de paardvork kan zwart niet terugnemen op e5. Ook op 17. .. Pb6 volgt 18. Pb5!.

18. f4 Nu wint wit materiaal omdat de toren niet kan wijken vanwege een aftrekschaak met damewinst. Ook winnend is 18. Pe4 (3 punten) een motief dat de komende zetten steeds terugkeert: 18. .. Lg7 (18. .. hxg5? 19. Pxg5 Pdf6 20. Lxe5+-; 18. .. f6 19. gxf6 Pdxf6 20. Pxf6 Pxf6 21. Dc3+-; 18. .. h5 19. f4+-) 19. gxh6 Lxh6 20. f4.

19. fxe5 19. Pe4 (1 punt) wint ook.

19. .. Pxe5 Wit wint ook in de aanval na 19. .. Lg7 20. Pe4 (of 20. Txg5, of 20. e6 fxe6 21. Pe4) 20. .. Pxe5 21. Pxg5 Pg6 22. Td8!.

20. Txg5 Krasenkow speelt het

simpel, wit heeft bij materieel voordeel een aanhoudende aanval. Opnieuw zou 20. Pe4 (2 punten) ook winnen. Het openen van de diagonaal in combinatie met Pe4-g5 en de matdreiging op h7 is steeds de crux. 20. .. Lf5 (20. .. h6 21. Pxg5! hxg5 22. Txg5 f6 23. Th5+ Kg8 24. Lxe5 fxe5 25. Tg1+ Lg7 26. Dh7+ Kf8 27. Tf1+ Ke7 28. Tg5) 21. Txg5 Pg7 22. Txf5 Pxf5 23. Pg5 f6 24. Dxf5+-.

21. Th5 Opnieuw is 21. Pe4 (3 punten) het winnende alternatief: 21. .. fxg5 22. Pxg5+-.

22. Pe4 De beste zet, maar ook na andere zetten houdt wit winnend voordeel.

23. Lxg4 De eenvoudigste winst. Moeilijker is 23. Td8 (4 punten) 23. .. Dxh5 24. Pxf6 Pexf6 25. Txf8+ Kg7 26. Txf6+-; Ook winnend is 23. Th4 (4 punten) 23. .. Pxe3 24. Pxf6 (24. Pg5 Pxc2 25. Pxf7+ Kg8 26. Ph6+ Lxh6+ 27. Txh6+-; 24. Dd3 Pf5 25. Lh5+-) 24. .. Pxc2 25. Pxe8+ Kg8 26. Tg1+ Dg6 27. Txg6+ hxg6 28. Pf6+ Kf7 29. Th7+ Lg7 30. Pe4.

24. Pxf6 Direct winnend, maar wel de enige zet!

24. .. Pxf6 24. .. Lxh5 25. Pxe8+ Kg8 26. Pf6+ met damewinst (of 26. Dc3+-).

Let op: Om tot de juiste prestatierating te komen voor deze aflevering van De lezer aan zet, moet u uw aantal behaalde punten met 2 vermenigvuldigen voordat u in de tabel kijkt. 80­100 >2400

Combineren

Diagram 1

De Jong - Bijlsma

1. .. Lb4+ 2.Kc4 De2 mat.

Diagram 2

Van den Berg - Vreugdenhil

1. Lh6!, 1-0.

Diagram 3

Stefan - Aangeenbrug

1. Txa7!, 1-0 1. .. Txa7 faalt op 2. Td8+ Lf8 3. Lh6 met mat.

Diagram 4

Krasenkow - Van Delft

1. Pxf6! Pxf6 1. ..Lxh5 2. Pxe8+! +-. 2. Lxf6+ Dxf6 3. Dxh7 mat.

Diagram 5

Colijn - Lentjes

1. Pxf7! Kxf7 Na 1. .. Dc7 spartelt zwart verder met een pion minder. 2. Pe5+ Kf6 3. Df3 mat.

Diagram 6

Bosboom - Meertens

1. Pxh7! Dxh7 1. . f5 biedt iets meer verzet. 2. Lxg6 Dg7 3. Lxe8 Dxg1 4. Lxh5, 1-0.

Diagram 7

Ducarmon - Van den Berg

1. Pxc6! bxc6 2. Dxd5! Lxe3 3. Dxc6+ Ke7 4. De8+ Kf6 5. Dxe3, 1-0.

Diagram 8

Ernst - Freeke

1. Txg5! fxg5 2.f6!!, 1-0. Het stort helemaal in bij zwart.

Eenvoudig gezegd

40­50 2000­2100

30­40 1900­2000

20­30 1800­1900 0­20

Juist is 41. Tg8, want na 41. a4 Tb7! kan zwart de toren op g7 tussenplaatsen. Een variant: 41. Tg8 Kf5 42. Kc2 e5 43. b4 Tg6 44. Txg6 Kxg6 45. Kd3 met remise: Casper Schoppen- Kevin Nguyen, ONJK A Borne 2013. Zie ook bladzijde 16. (Piet Peelen)

Combinaties Ivanchuk

Macieja – Ivanchuk

Zwart won na 21. .. Tf1+!!. Nu gaat 22. Pxf1 niet wegens 22. .. Lxe5. Maar ook het alternatief 22. Kxf1 kost de dame na 22. .. Dd3+ 23. Kf2 Lxe5. Zwart won snel.

Ivanchuk – Johannessen

De slotzet 39. Db6! was voldoende om zwart te laten capituleren. Hij heeft hooguit een schaakje om het einde uit te stellen.

Ivanchuk – Volkov

Wit maakte er een eind aan met 41. Tf7! Zwart gaf op vanwege de variant 41. .. Pxf7 42. Txf8+ Kg7 43. Tg8+ Kh6 44. Df8+ Kh5 45. Pxf7 Tc6 46. f3.

Vervolg van pagina 27

de partij gespeelde 16. .. Txg7?! verzuimde wit verder te gaan met 17. Lxe5! Te8 (17. .. fxe5 18. Dxe5) 18. Lxc7 Dxc7 19. Df3 hetgeen hem een duidelijk betere stelling zou hebben opgeleverd. 17. Dd2 Txg7 18. Tfe1 Te8

Na deze zet staat wit op het oog een tikje beter, maar zwart beschikt over het nodige tegenspel waarin hij ook de tactische kansen aan zijn zijde lijkt te hebben.

Belangrijkste illustratieve partijen:

• Kindermann ­ Geenen, Thessaloniki 1988.

• Svidler­Aronian, 2010.

• Vachier ­ Lagrave ­ Aronian, 2010.

INFORMATIEF

• R. Faase ­ G. Welling, Dieren 1987.

• Keres­Zaitsev, Tallinn 1971. • Tiviakov­Inkiov, 1998. • Carlsen­Nisipeaunu, 2011. • Timman­Speelman, 1989. • Anand­Sokolov, 2013.

• Shirov­Radjabov, 2007.

• Timman­Korchnoi, 1991. • Movsesian­Aronian 2010. • Haznedaroglu­Werle, 2009. • Grigoriants­Yashtylov, 2001.

Geraadpleegde bron: - Megadatabase van Chessbase

Eerdere afleveringen van deze rubriek, waarbij u de illustratieve partijen interactief kunt naspelen en downloaden, treft u aan op

http://schaaksite.nl/list. php?c=training.

Reageren? Stuur een e-mail naar hgrooten@xs4all.nl.

Leven gaat voor.

Schakend Nederland vijftig jaar geleden

Kommer en kwel was het vijftig jaar geleden in Schakend Nederland, grote treurnis. Daar is ook wel reden voor. Als half september 1963 in het Grand Hotel in Scheveningen de landenwedstrijd Nederland – Duitsland wordt gespeeld, heerst in de speellocatie een sfeer van verlatenheid. Het hotel staat aan de vooravond van de seizoensluiting en wordt speciaal voor de wedstrijd een dag langer opengehouden. Het resultaat is lege zalen, rondlummelende obers en schakers die in de desolate ruimtes verloren lijken.

Jan Timman zou een dergelijke sfeer weten te waarderen, maar hij is er nog lang niet bij. Bij de wel aanwezige Nederlanders slaat de stemming blijkbaar op de zetten over. Tegen een Duitsland dat nog heel wat toppers heeft thuisgelaten wordt een gruwelijke 5½ - 14½ nederlaag geleden. Het verslag in het bondsblad eindigt met de woorden ‘De gezamenlijke slotmaaltijd (...) bracht weliswaar vriendelijke, deels zelfs geestige speeches (...), af en toe viel er een “akelige” stilte, welke onoverbrugbaar bleek te zijn ...’

Ook verderop in het blad is het treurnis troef. Jeugdkampioen Eddy Scholl, toch geen onverdienstelijke speler, gaat helemaal de mist in bij het wereldkampioenschap voor

de jeugd in Vrnjacka Banja. Hij belandt in de laatste groep waar hij een anonieme middenmoter wordt. En dan twee uitslagen even verderop. Barendregt wordt voorlaatste in een internationaal toernooi in het Poolse Polanica-Zdrój, Kerkhoff beëindigt een juniorentoernooi in Hamburg als laatste.

Lichtpuntjes

Gelukkig gaat Theo van Scheltinga niet af in het zonetoernooi van Enschede. Een serieuze kandidaat voor plaatsing in het interzonetoernooi was hij nooit en met een score net onder vijftig procent blijft hij niet ver achter bij de verwachtingen. Relatief nog beter is de prestatie van de Nederlandse vrouwen op de damesolympiade in Split. Dat was toen nog een toernooi dat los van de algemene olympiade stond. Hier eindigen de dames Vreeken, Heemskerk en Timmer net in de eerste helft, achter het ongenaakbare Oost-Europese contingent. Ach ja, dat waren nog eens overzichtelijke tijden.

Tot slot nog wat bondszaken, of beter gezegd gebrek aan bondszaken. Zowel de jaarvergadering van de FIDE als de najaarsvergadering van de KNSB verlopen volgens

de verslaggevers saai. Een kritische noot is er bij de KNSB-vergadering nog wel te horen. ‘Ook de voorgenomen aanstelling van een notulist voor de bestuurs- en bondsraadsvergaderingen ontmoette bij enige leden kritiek. Het verwijt dat het bestuur op deze wijze een begin zou maken met het instellen van een bondsbureau, werd door een enkel lid naar voren gebracht.’

Is er dan helemaal niets vrolijks te melden? Ja, toch. De bond blijft gestaag groeien. Het ledenaantal bleek in het op 31 augustus afgesloten verslagjaar met 500 gestegen tot 14.888. (MbdW)

Ik schenk voor mijn vriendin

Organiseer ook een

Koffie Schenk Ochtend en steun kankeronderzoek www.staoptegenkanker.nl/ koffieschenkochtend

Webwinkel

Schaakklokken

Wedstrijdformulieren en reglementen

Spelmaterialen

CD’s

Handleidingen

Leermethode van Wijgerden/Brunia Werkboeken

Voor clubs, scholen en de rest van schakend Nederland!

Werkboeken Opstapje 1

Still going strong

Schaakspel Berliner Schach

Schaakdemonstratie bord, oprolbaar met insteekstukken en draagtas

Magnetisch schaaksetje

Wij presenteren de Toren De steunpilaar van het schaakspel.

Deze stand-alone schaakcomputer zal in november 2013 leverbaar zijn en kan in de schaakwinkel (op afspraak) uitgeprobeerd worden. Wedstrijdformaat bord, stukherkenning, diverse modellen stukken, u speelt tegen topprogramma's als Fritz, Hiarcs, Houdini etc, toegang internet.

U kunt online bestellen, per e-mail of telefoon. Ook kunt u een compleet bestelformulier per post laten toesturen. Bestelling worden verzorgd door Schaak en Go Winkel Het Paard, Haarlemmerdijk 173, 1013 KH Amsterdam. Tel: 020 6241171, email: info@schaakengo.nl. Bij afname van grotere aantallen geldt een korting. Bezoek voor details de website.

MASTERCLASS VOL.1: BOBBY FISCHER

Van de beste spelers ter wereld kam men ook het meeste leren! De nieuwe serie „Masterclass“ geeft een nieuwe dimensie aan de kwaliteiten van wereldkampioenen uit de schaakgeschiedenis. Welke sterke punten in zijn spel maakten bij Bobby Fischer het verschil ten opzichte van andere spelers in zijn tijd? Welk strategische concept van tovenaar Michail Tal is ook in het moderne schaken nog relevant? De „MasterClass“-DVDs laten u verschillende facetten van legendarische schakers in een interactief videoformaat met trainingsfeedback zien.

Elke wereldkampioen heeft dankzij bijzondere sterke punten in zijn spel van zijn directe concurrenten kunnen winnen. Elke kampioen heeft daardoor een nieuwe, eigen stijl ontwikkeld en heeft het spel door nieuwe strategische concepten naar een hoger niveau getild. Het is daarom geen wonder dat de studie van deze partijen niet alleen bijzonder aantrekkelijk is, maar daarnaast ook enorm leerzaam is. Met de nieuwe trainingsserie “MasterClass” kunt u op een aangename manier meedenken en leren van deze bijzondere spelers.

In het eerste deel van de nieuwe DVD serie wordt aandacht besteed aan de

bekendste wereldkampioen uit de geschiedenis van het schaakspel: Bobbby Fischer. In vijf uur videospeeltijd (in het Engels en Duits) belicht een sterk team van deskundigen vier belangrijke aspecten van Fischers speelstijl: de opening, strategie, tactiek en eindspel. GM Dorian Rogozenco stelt in zijn inleidende video’s de openingen van de elfde wereldkampioen voor, en gaat nader in op de ontwikkeling van zijn repertoire. Welke varianten speelde Fischer en welke bronnen gebruikte de Amerikaan, om zich tegen de overmachtige Sovjets te wapenen?

Mihail Marin werkt middels de analyse van partijen tegen Filip, Spassky, Taimanov e.a. de ontwikkeling van specifieke stijl van Fischer uit. Een veeleisende opgave, maar de Roemeense grootmeester slaagt erin de bijzondere strategische vaardigheden van Fischer te ontrafelen, en laat zien

hoe Fischer op strategisch gebied zijn tegenstanders kon bedwingen.

Bijzonder omvangrijk en rijk aan inhoud is het gedeelte op de DVD waarin eindspelexpert Karsten Müller zich bezig houdt met de eindspeltechniek van Fischer. Der expert behandelt een enorm scala aan eindspelen, van de theoretische eindspelen tot aan de legendarische “Fischer-eindspelen” met toren + loper tegen toren + paard.

„Combineren als Fischer“ is de titel van het interactieve hoofdstuk van Oliver Reeh. De Bundesligaspeler heeft in het nieuwe videoformaat een aantal opgaven uit 17 partijen uitgezocht, waarin u aan zet bent. Nu bent u aan zet en u mag proberen dezelfde geweldige zetten die Fischer aan het bord berekende zelf te vinden!

Incl. databases met alle partijen van Fischer en een Fischer-Powerbook.

Videospeeltijd: ongeveer 5 uur, (Duits en Engels) 29,90 €