Schaakmagazine 2010 – februari

magazine

Magnus Carlsen probeert bescheiden te blijven

Thomas Willemze ziet kansen voor de jeugd

Twaalfjarige wint Groningen

Jeugd helpt jeugd in Leiderdorp

Hotel Scholtenhagen Haaksbergen (N18) Vergaderen, dineren, overnachten.... Alles onder 1 dak! Uitrusten na een dag netwerken en afspraken in het Landgoed Twente, wij staan voor u klaar.

Hotel Scholtenhagen | Eibergsestraat 157, 7481 HJ

www.hotelscholtenhagen.nl 053 - 5731020

Officieel orgaan van de Koninklijke Nederlandse Schaakbond

Jaargang 117

Hoofdredacteur

Minze bij de Weg

Aan dit nummer werken mee:

Bas Beekhuizen (foto’s)

Jeroen Bosch

Karel van Delft

Gert Devreese

René Duret

Herman Grooten

Erik Hoeksema

Geon Knol

Pascal Losekoot

Piet Peelen

Jan van Reek

Eric van Reem

Karel van der Weide

Redactieadres:

Frans Halsplein 5

2021 DL Haarlem

Telefoon: (023) 525 40 25

Fax: (023) 525 43 53

E-mail:

schaakmagazine@schaakbond.nl

Adreswijzigingen naar uw vereniging.

Bondsbureau KNSB:

Frans Halsplein 5

2021 DL Haarlem

Tel: (023) 525 40 25

Fax: (023) 525 43 53

E-mail: bondsbureau@schaakbond.nl

Internet: www.schaakbond.nl

Verschijning volgende nummer: week 17 2010

Sluiting kopij: 25 maart 2010

Vormgeving & lay-out:

Interface Communicatie B.V., Ede www.ifcommunicatie.nl

Druk:

Koninklijke BDU Grafisch

Bedrijf BV, Barneveld

ISSN: 1385-8807

Voorpagina:

Corus was dit jaar boeiend tot de laatste minuut.

Voorloper

Bond en club

Wat doet de

Jonge talenten beheersen het schaken

Dit nummer van Schaakmagazine staat in het teken van de jonge talenten. Hoe kan het ook anders na het indrukwekkende optreden van veel jonge sterren in de afgelopen periode. Neem Corus. De negentienjarige Magnus Carlsen moest er hard voor werken, maar uiteindelijk won hij de prestigieuze hoofdgroep voor het eerst in zijn eentje. Voor het toernooi sprak hij met Schaakmagazine

In de B-groep leek de Nederlandse kampioen Anish Giri, vijftien jaar nog maar, met bijna speels gemak de eerste plaats te veroveren. Zelf vond hij zijn eigen spel niet eens zo goed blijkt uit zijn terugblik. Andere jonge Nederlandse talenten troffen we in de C-groep van Corus aan. Toernooidirecteur Jeroen van den Berg noemde het zijn “kindergarten”. Terecht, elf van de veertien deelnemers waren twintig jaar en jonger. Van hen deed jeugdkampioen Robin van Kampen het heel goed met een gedeelde derde plaats. Ook Benjamin Bok, een van de vier toptalenten uit de KNSB selectie, keek met een goed gevoel terug. Op rating was hij een na laatste, in de praktijk scoorde hij een mooie plus een en een IM-norm. Al deze jeugdprestaties vielen overigens in het niet bij wat eind december tijdens het schaakfestival in Groningen gebeurde. Ilya Nyzhnik uit de Oekraïne is nog maar twaalf jaar en toch wist hij de A-groep al te win-

nen. Verbluffend! Hoe dat ging wordt beschreven door Erik Hoeksema. Wat de KNSB aan de ontwikkeling van talenten doet komt ook aan de orde in dit nummer. In een gesprek met Karel van Delft toont talentcoach Thomas Willemze zich positief over de mogelijkheden. Tot slot portretteren we de Schaakvereniging Leiderdorp, waar de wat oudere jeugd systematisch wordt ingezet om de nog jongeren te trainen. Om in stijl te blijven staan ook twee vaste rubrieken in het teken van de jeugd. Karel van der Weide selecteerde acht combinaties van talenten voor zijn rubriek Combineren en Jeroen Bosch laat u in De Lezer aan Zet meedenken met Anish Giri, die in de KNSBcompetitie een leerzame partij speelde.

Minze bij de Weg Hoofdredacteur Schaakmagazine

Anish Giri won met speels gemak.

Verenigingsprijs 2009

De schaakclub Voorburg heeft de KNSB verenigingsprijs 2009 gewonnen. Deze prijs wordt toegekend aan de vereniging die in 2009 de grootste ledenwinst boekte. Voorburg kreeg er maar liefst 36 leden bij, allemaal jeugd. Bijna iedereen was via het schoolschaakproject SpeelZ met het schaken in aanraking gekomen. Een tip voor andere verenigingen? Ook de Meppeler SV (+ 23) en de SC Zeeburg (+22) boekten een flinke ledenwinst.

De prijs werd tijdens het Corus-toernooi door KNSB-bestuurslid Monique Stam uitgereikt aan een delegatie van Voorburg. Hans Böhm trad op als ceremoniemeester.

Een nieuwe website

Begin januari ging een nieuwe site in de lucht onder de eenvoudige naam www. schaaksite.nl. Initiatiefnemer is Kees Schrijvers, die als sponsor al een tijd actief is in de schaakwereld. Schrijvers noemt de nieuweling “van de mensen voor de mensen”. Het is de bedoeling dat de site zeven dagen per week, 24 uur per dag wordt bijgehouden. Dat moet uiteraard met vrijwilligers gebeuren. Eind januari hadden al 170 medewerkers zich gemeld. Een van de uitgangspunten van de site is gemakkelijke toegankelijkheid voor de geregistreerde medewerkers. Iedereen is in staat zelf zijn bijdragen te plaatsen. Om de kwaliteit te bewaken zijn enkele redacteuren aangesteld; Herman Grooten is de hoofdredacteur. Hij levert ook regelmatig analyses, net als de grootmeesters Dimitri Reinderman en Zhaoqin Peng. Schrijvers noemt de mogelijkheid tot het volgen van live partijen een van de speerpunten van de site. “Nu moet je vaak lang zoeken voor je bij de live partijen van een toernooi terechtkomt. Ons uitgangspunt is dat je via twee klikken bij de gewenste informatie moet komen.”

Schaaksite gaat zich vooral richten op het schaken in Nederland en lijkt een mooie aanvulling op het bestaande aanbod.

Nieuw

schaakicoon

Magnus Carlsen probeert bescheiden te blijven

“Ik

een genie? Dat weet ik niet”

Sinds het spectaculaire najaar van 2009 is de Noor Magnus Carlsen (19) een hype en wordt hij vergeleken met illustere voorgangers als Bobby Fischer en Garry Kasparov. De nuchtere Carlsen blijft echter met beide voeten op de grond. “Mensen zoals Kramnik, Anand, Topalov zijn allemaal grote schakers. Zij hebben ook kans om belangrijke toernooien te winnen.” En over zijn imposante zege tegen Kramnik in Londen: “Ik speelde gewoon de zetten die ik moest spelen. Was dat geniaal? Ik weet het niet.”

Wat is de rol van uw coach Garry Kasparov?

“Kasparov helpt me natuurlijk met de openingskeuze. Hij heeft die beroemde reusachtige openingsdatabase, die hij in meer dan twintig jaar tijd heeft opgebouwd. En ik moet het min of meer opnemen tegen dezelfde spelers tegen wie hij speelde in zijn hoogdagen: Kramnik, Anand, Ivantsjoek, Gelfand, Topalov... Hij kent die mensen door en door, hij kan me dus veel psychologisch advies geven wanneer ik tegen ze speel. Natuurlijk werk ik ook aan mijn eindspelkennis. Dat doe ik niet met Garry, maar in mijn eentje. Eindspelen bestudeer je immers vooral vanuit boeken.”

Wat soort psychologisch advies krijgt u van hem?

“Zeer belangrijk advies. Kasparov weet van wat voor stellingen die spelers houden en in welke stellingen ze zich oncomfortabel voelen en speelt die informatie aan me door. Dit soort advies van hem is zeer nuttig voor me. Neem mijn partij tegen Kramnik in de eerste ronde van het decembertoernooi in Londen. In die partij kwam ik niet noodzakelijk met voordeel uit de opening, maar Kasparov

voelde aan dat Kramnik zou belanden in een soort stellingen waar hij niet van hield, waarin hij zich niet op zijn gemak zou voelen. En hij bleek gelijk te hebben: gaandeweg overspeelde ik Kramnik.”

Kasparov stond erom bekend dat hij aan het bord zijn tegenstanders probeerde te intimideren. Hij had een indrukwekkende lichaamstaal. Geeft hij ook op dat vlak raad?

“Wel, ik probeer vooral mijn zetten op het bord voor zich te laten spreken (lacht), eerder dan te proberen om mijn tegenstander te intimideren.”

U hebt een tiental dagen met Kasparov doorgebracht in het Marokkaanse Marrakech. Hoe zag een doorsnee trainingsdag er daar uit?

“Meestal begonnen we met de schaaktraining tussen 11.30 en 12 uur. Dan trainden we enkele uren. Daarna nam ik een lunch en deed ik wat aan fysieke training. Dan zwom ik wat of speelde ik tennis. En ‘s avonds hielden Garry en ik nog een schaaktraining. We hebben ons vanzelfsprekend vooral bezig gehouden met openingsvoorbereiding.”

Door die fysieke training zou u dus redelijk fit moeten zijn voor het Corustoernooi.

“De belangrijkste opzet van de trainingsdagen met Garry in Marrakech was om te genieten van de warmte van Marokko, wat zon te zien. Helaas was er daar niet zoveel zon te zien, maar... En om extra energie op te doen voor het Corus-toernooi.

Ik denk dat het heel belangrijk is om fysiek fit te zijn in toptoernooien, zeker nu ik de speler met de hoogste rating ter wereld ben. Wellicht zullen mijn tegenstanders nu voorzichtiger tegen me schaken dan ze gewoonlijk deden. Die nieuwe situatie vergt meer van me dan vroeger om kansen te creëren in mijn partijen.”

Was Marrakech vergelijkbaar met de trainingen in Kroatië vorige zomer?

Kasparov vooral bij de computer, terwijl u vooral aan het bord zetten uitprobeerde?

“Jazeker, maar in Marrakech gebruikte ik regelmatig ook zelf de database. We hadden beiden toegang tot een computer en gebruikten beiden ook het schaakbord. Ik vind het belangrijk om ook het schaakbord

te gebruiken om creatieve ideeën te stimuleren. Niet alleen het computerscherm is belangrijk wanneer je schaakvarianten bestudeert.”

Talent

U bent vroeger getraind door Simon Agdestein. Wat hebt u van hem geleerd?

“Toen hij me als kind begon te trainen, was Agdestein overduidelijk de beste schaker van Noorwegen. En hij had ervaring met het spelen tegen sommige van de beste schakers ter wereld. Een van zijn belangrijkste sterktes was zijn altijd weer frisse benadering van eender welke schaakstelling. Hij probeerde altijd out of the box te spelen, de gebaande paden te verlaten. Dat was zeer nuttig voor me, omdat zijn speelstijl zo verschillend was van de mijne. Agdestein speelde meer creatief, minder standaard dan ik in die dagen.”

Hebben nog andere trainers een rol gespeeld in uw schaakontwikkeling?

“Ik heb daarna ook met Peter Heine Nielsen gewerkt. Hij is de sterkste Deense schaker en de tweede sterkste Scandinavische speler. Tussen 2004 en 2007 heb ik veel met Nielsen gewerkt.

Mijn allereerste trainer was de Noorse IM Torbjörn Hansen, die aan een schaakschool les gaf.

Hij heeft me veel geleerd over het eindspel en liet me kennismaken met enkele klassieke schaakpartijen. Dat was zeer nuttig voor me.”

Vanaf 2007 heeft het u een poos zonder trainer moeten redden.

“Dat klopt. Tot ik in 2009 met Garry begon te werken, had ik geen trainer. Maar gedurende enige tijd was ik min of meer tevreden met die situatie. Tot ik na verloop van tijd begon te beseffen dat ik misschien extra steun nodig had. In die periode kwam ik in contact met Garry.”

Wat zijn uw sterkste punten als schaakspeler?

“Ik weet niet... Ik denk dat ik over een goede intuïtie beschik. Ik voel zeer goed aan wat de beste plannen en zetten zijn in een bepaalde stelling. Ik denk dat dat mijn grootste troef is. Ik denk ook dat ik een behoorlijk goed geheugen heb. Maar dat is niets bijzonders, ik geloof dat de meeste topschakers een goed geheugen hebben.”

Hebt u ook zwakke punten?

“Ja. Ik wil het daar eigenlijk liever niet over hebben.”

Er zijn er dus wel?

“Ja. Natuurlijk heb ik zwakke punten. Dat mag duidelijk zijn. Er is nog steeds ruimte voor verbetering wat sommige aspecten van mijn spel betreft.”

Zou het kunnen dat u niet zo graag in het defensief wordt gedrongen?

“Mmm... Zoals alle topschakers ben ik gewend om altijd voor het initiatief te spelen in een partij. Het is duidelijk dat niet iedereen van verdedigen houdt. Oké, meestal hou ik er niet zo van om te verdedigen, maar anderzijds heb ik het idee dat ik me in moeilijke stellingen meestal goed weet staande te houden.”

Waar komt uw groot schaaktalent vandaan? Bent u hoogbegaafd, heeft u een hoog IQ?

“Geen idee. Mijn IQ is nooit gemeten.”

Bobby Fischer had een IQ van meer dan 180.

“Ja, en de schalen om het IQ van iemand te meten, verschillen in Europa en de VS, denk ik. Ik heb wel een goed geheugen, maar ik laat het aan anderen over om daarover te oordelen.”

Volgens een internationaal erkende norm volstaat talent alleen niet. Je moet 10.000 uren oefenen om een absolute kampioen te worden in een bepaalde sport. Hoever staat u?

“Weet ik niet. Weet ik niet. Pfff... 10.000 uren. Wellicht ben ik daar niet zo ver meer van af.”

Slaap

U hebt veel aan Nederland te danken. U bent vaak uitgenodigd voor Corus.

“Ik heb altijd heel graag in Holland gespeeld. De speelcondities zijn altijd prima hier. En ik heb ook zeer dierbare herinneringen aan mijn eerste toernooi in Wijk aan Zee in 2004, toen ik werd uitgenodigd voor de C-groep. Corus 2004 was mijn eerste grote buitenlandse toernooi. Mijn succes in de C-groep was zeker een belangrijke stap voorwaarts in mijn schaakcarrière. Ik speelde niet elk jaar goed in Wijk aan Zee (hij werd in 2007 laatste in de A-groep, red.), maar in het algemeen bewaar ik alleen maar positieve herinneringen aan het Corustoernooi.”

Hoe zag een doorsnee toernooidag in Wijk aan Zee er voor u uit?

“Meestal sta ik op een uur of twee voor mijn partij begint. Ik hou er niet van vroeg in de morgen wakker te worden en onmiddellijk te veel beginnen te denken aan de komende

partij (lacht) en zo mezelf zenuwachtig te maken. Naar mijn gevoel is het beter om op je gemak naar de partij toe te leven.”

U ontbijt dus op de middag?

“Ja, en meestal bereid ik me ‘s avonds voor op de volgende partij. Ik werk tot laat in de avond, maar ik probeer toch altijd genoeg te slapen. Tijdens een toernooi slaap ik nooit minder dan acht uur per nacht. Ik kan je verzekeren dat ik, zelfs als ik er moe lijk uit te zien tijdens een toernooi, in werkelijkheid helemaal niet zo moe ben.”

Slaapt u normaal gezien goed tijdens een toernooi?

“Ik slaap meestal redelijk goed, hoewel ik ‘s avonds tamelijk laat opblijf. Als ik er niet in slaag goed te slapen tijdens een lang toernooi zoals Corus, zal het moeilijk voor me worden om een goed resultaat neer te zetten.”

Neemt u soms iets om goed te kunnen slapen?

“Nee, ik neem niets. En dat makkelijke slapen is zeker een troef voor me. Iemand als Kramnik bij voorbeeld gaat pas uren na middernacht slapen. Maar hij kiest daar niet echt voor, dat komt omdat hij gewoon niet eerder in slaap geraakt.”

Nummer één

Hebt u altijd gedacht nummer één van de wereld te kunnen worden?

“Ik heb daar nooit erg veel aan gedacht tijdens mijn schaakcarrière. Zelfs in de laatste jaren. Ik heb gewoon altijd geprobeerd om mijn schaakniveau te verbeteren van toernooi naar toernooi.”

Maar als je tot ‘s werelds top tien behoort, begin je toch te denken aan nummer één?

“Oké. Toen ik rond nummer tien stond - dat was al toen ik nog maar 17 was - begon ik me natuurlijk af te vragen of het mogelijk voor me was om de beste speler van de wereld te worden. Maar nummer één worden, is nooit mijn belangrijkste doelstelling geweest gedurende mijn carrière. Mijn belangrijkste ambitie is steeds mijn schaak nog te verbeteren.”

U bent nu nummer één. U moet eigenlijk op zoek naar nieuwe ambities. “Ja, natuurlijk wil ik wereldkampioen worden. Maar mijn voornaamste ambitie blijft om zoveel mogelijk toernooien als mogelijk te winnen en progressie te blijven boeken als schaker. Vooral omdat het voor mij niet zo’n goed idee is om me te veel te focussen op de WK-cyclus. Helaas is de manier waar-

op de WK-cyclus zal worden ingericht, altijd zo onvoorspelbaar. De hele WK-cyclus is nu op een zijspoor beland.”

Spelen de andere topspelers nu anders tegen u? Zien ze u als de te kloppen man?

“Misschien een klein beetje. Maar, weet u, de andere beste schakers ter wereld, naast mezelf, zijn allemaal grote schakers. Zij hebben ook kans om belangrijke toernooien te winnen. Mensen zoals Anand, Kramnik, Topalov hebben zelfvertrouwen. Zij geloven in hun eigen schaakkracht en ze doen dat volgens mij ook met recht en reden.”

U zal nog niet verkondigen dat u al beter bent dan de Big Three?

“Wel... Als je kijkt naar de huidige ratinglijst, zul je zien dat ik op de eerste plaats sta. Dat betekent iets, maar nummer één zijn is voor mij op dit moment niet heel belangrijk. Op dit moment is het niet makkelijk om te zeggen wie de beste schaker is. Het ligt tegenwoordig zo dicht bijeen aan de top. De meningen daarover zullen dus altijd verschillen.”

Veranderen de verhoudingen met de spelers naast het bord sinds u nummer één bent?

“Ik weet niet. (blaast) Ik denk dat ik goede relaties heb met de meeste topspelers en ik probeer die goede relaties niet te verknoeien. Ik probeer ook niet om vijanden te maken.”

Uw coach Kasparov telde niet veel vrienden onder de schakers in zijn hoogdagen: hij had vooral veel vijanden.

“Ik denk dat dat ook kwam doordat hij er maar niet mee ophield om de andere topschakers steeds weer te verslaan en dat vele, vele jaren lang. En ook omdat hij vaak niet zo bescheiden was over zijn prestaties.”

Fischer en Kasparov

Kasparov zei onlangs: ‘Carlsen heeft een sterke intuïtie die geen enkele computer ons kan aanleren. Neem zijn recente partij tegen Kramnik in Londen. Géén van de professionele commentators had sommige van Carlsens zetten in overweging genomen’. Misschien is dat een definitie van genie? Mensen zoals Fischer, Kasparov en uzelf?

“Weet ik niet. Weet ik niet. Voor mij waren de zetten die ik tegen Kramnik speelde gewoon de zetten die ik moest spelen. En hoe definieer je genialiteit? Dat weet ik niet.”

Kasparovs misschien wel beroemdste partij was De Parel van Wijk aan Zee in 1999, waarin hij zo’n 15 zetten vooruitkeek. Overkomt dat soort dingen u ook?

“Soms zie ik dat ik over 15 zetten een gewonnen stelling zal hebben. Maar dat stelt niet zo heel veel voor, want de varianten die ik speel zijn meestal niet zeer ingewikkeld (lacht). In de Parel waren de varianten die Kasparov zag zeer gecom pliceerd, dat kan je niet vergelijken.”

Hebt u zelf ooit een partij van dat kaliber gespeeld?

“Weet ik niet. Zo diep als díe partij wellicht niet. Maar Kasparov en ik hebben ook verschil lende speelstijlen. Daarom is het moeilijk om ons met elkaar te vergelijken.”

kunnen breken?

Droomt u ervan om ooit een partij van historische schoonheid tot stand te brengen?

“Natuurlijk voelt het veel beter om de perfecte partij te winnen, die van begin tot eind perfect was. Maar ik kan er evenveel van genieten om een mooie stelling naar mijn hand te zetten in een aanvalspartij. Misschien is dat niet een opinie die de meeste schaakliefhebbers met me zullen delen. Toch denken de meeste profschakers er net als ik over.”

Kasparov vergelijkt u met Bobby Fischer. Fischer was bekend om zijn controversiële politieke, racistische en seksistische uitlatingen. U lijkt veel evenwichtiger: u spreekt met respect over vrouwelijke schakers en u laat zich niet uit over politieke items. “Fischer was een van de grootste schakers aller tijden. Fischer zocht altijd naar de beste zet in elke stelling. Ik probeer nu hetzelfde te doen. Dus ja, dat ze me vergelijken met Fischer, vind ik absoluut een eer, zolang het tenminste over schaken gaat. Maar Fischers standpunten over onderwerpen buiten het schaken, deel ik totaal niet.”

(Vader Henrik kijkt wat zorgelijk naar zijn horloge. Ik vraag of ik nog even mag afronden, omdat het interview met vijf minuten vertraging is begonnen.)

“Ik denk dat het heel moeilijk wordt om dat record te breken voor het eind van dit jaar, vooral omdat ik niet van plan ben veel toernooien te spelen in 2010. Het wordt dus moeilijk voor me om veel elopunten te winnen in 2010. Maar op wat langere termijn is het zeker mijn ambitie om het 2851 elorecord van Kasparov te breken. Dat is zeker een bereikbare doelstelling voor me, al zal ik er wellicht nog enkele jaren voor nodig hebben.”

U stond onlangs op de cover van Time. U bent een mediaster aan het worden, het Gezicht van het Schaken. Wordt al die media-aandacht u af en toe niet te veel?

“Die media-aandacht stoort me niet, zolang die positief blijft en goed is voor de schaaksport. Als die aandacht negatief zou worden en men allerlei nonsens over me zou beginnen te publiceren, zou dat natuurlijk veranderen. En natuurlijk is te veel te veel, maar in het algemeen storen die interviews me niet.”

(Vader Henrik vertelt me dat Magnus vandaag vier interviews heeft, waaronder De Volkskrant en Al-Jazeera, de Arabische CNN. Tegelijk veert Magnus op en zet de zwarte dame aan de overkant van het bord, die op de plaats van de koning stond, op haar juiste beginpositie met de woorden: ‘Ik haat het gewoon als de stukken verkeerd staan opgesteld’.)

Drie geslaagde debuten

Drie jonge Nederlandse talenten speelden mee in het Corus-toernooi 2010. Schaakmagazine vroeg hen na afloop om een korte reactie.

Anish Giri (15) won de B-groep.

“Ik heb me niet speciaal voorbereid, alleen wat openingen bekeken met Daniel Fridman en Chuchelov. Tijdens het toernooi sliep ik op een kamer met Robin van Kampen, maar hij speelde ook, dus we hebben niet echt samengewerkt.

Ik ben niet met speciale verwachtingen naar het toernooi gegaan. Ik wilde gewoon spelen en als het kon natuurlijk winnen. Dit is het zwaarste toernooi dat ik gespeeld heb, dat wel. Volgend jaar in de A-groep? Dat is een bijzondere mogelijkheid natuurlijk. Op dit moment wordt er niets van mij verwacht, maar dat toernooi is over een jaar en misschien is de verwachting dan anders.

Ik heb hier goed gespeeld, niet bijzonder, maar ook niet slecht. Mijn eerste partij tegen Harikrishna was mijn beste en ook de tweede was goed. Na die twee partijen had ik het gevoel dat ik kon winnen. Ik heb één partij verloren, maar daarin heb ik niet echt slecht gespeeld. En de partij tegen So (die Giri won na een blunder van zijn tegenstander, MbdW) was van beide kanten slecht. Ik stond eerst goed, maar had weinig tijd en deed het toen verkeerd.

De komende tijd ga ik weer gewoon naar school; ik speel in maart wel mee in het Europees Kampioenschap in Kroatië.”

“Ik ben tevreden met mijn score en ook met mijn spel. De eerste acht ronden ging het niet zo goed. De betere stellingen won ik wel, maar als ik onder druk stond verloor ik gemakkelijk. Ik bood te weinig weerstand.

Daarna won ik van drie grootmeesters op rij. Ik begon in de tweede toernooihelft beter te rekenen. Na mijn nederlaag in de achtste ronde heb ik geprobeerd terug te komen en het toernooi per partij te bekijken. Na de tweede rustdag is er in mijn hoofd iets beter gegaan. Ik heb het er met Anish Giri over gehad met wie ik op één kamer sliep. Het is een lang toernooi, en ik heb vijftig procent, dus er is weinig aan de hand.

Ik heb niet eerder een zo lang toernooi op dit niveau gespeeld. Mijn voorbereiding bestond vooral uit het bekijken van openingen. Verder niet, ik moest toetsen op school doen, dus ik kon me niet geweldig voorbereiden.

Mijn TPR was ongeveer 2540, daar ben ik tevreden mee. Ik heb ook veel geleerd. Met Anish op één kamer zijn is erg leerzaam, met andere mensen analyseren is dat ook. Je leert altijd wel iets. Ik heb na dit toernooi meer ideeën, niet alleen over openingen, maar ook hoe je zaken aanpakt en tegenslagen verwerkt. Ja, ik heb er veel aan gehad. Het is het meest leerzame toernooi dat ik heb gespeeld.”

Benjamin Bok (15) scoorde 7 uit 13 in groep C.

“Het ging wel goed. Het begin was slecht met 2½ uit 8, maar je hebt rustdagen om opnieuw te beginnen. Na die start won ik vier partijen achter elkaar en de laatste partij had ik misschien ook nog kunnen winnen. Ik ben tevreden met mijn plusscore, op rating was ik een na laatste. En ik heb ook mijn tweede IM norm gehaald. Of dit mijn sterkste toernooi was? Groningen was sterker, dit was langer. Ik had wel eerder wereldkampioenschappen

gespeeld van elf ronden, dit waren er dertien. Dat ging goed, ik heb gewoon mijn partijen gespeeld.

In mijn voorbereiding heb ik vooral met bondstrainer Chuchelov naar mijn openingen gekeken. Die zijn niet speciaal op het bord gekomen, maar het is altijd handig dat van tevoren bekeken te hebben. Dan hoef je dat niet meer tijdens het toernooi te doen.”

Robin van Kampen (15) scoorde 8 uit 13 in groep C.

Robin van Kampen (links), Benjamin Bok (midden) en Anish Giri bij de opening van Corus.

Schaken en autisme

In Schaakmagazine van augustus 2009 verscheen een artikel van Karel van Delft over schaken en autisme. Dat bleek een schot in de roos. Het artikel trok wereldwijd aandacht, niet in het minst door de inspanningen van Karel van Delft zelf.

“Ik heb het artikel actief verspreid. Ik heb het op mijn eigen site gezet en het is in Nederland veel overgenomen. Ook heb ik veel reacties van mensen gehad.

Bovendien heb ik het artikel vertaald en opgenomen in de Engelse versie van het boek van Martijn (van Delft) en mij: Developing Chess Talent. Dat boek wordt op 5 maart officieel gepresenteerd in het Max Euwe Centrum. Om het aan te kondigen hebben wij een overzicht van de inhoud plus het artikel over autisme naar diverse sites gestuurd. Dat artikel is overal in de wereld overgenomen, van Australië tot Rusland.

We kregen ook een reactie van Frederic Friedel van ChessBase. Hij heeft het artikel in het Spaans laten vertalen en daarna is

Oplossing kerstpuzzel

De oplossers van de kerstpuzzel stelden samensteller Klaas Silver en de redactie voor problemen. Creatief als ze waren kwamen ze met woorden en afkortingen, waar niet aan was gedacht. Populaire termen als knol en pot, afkortingen als IGM en NK, wat moesten we daarmee doen? We besloten de creativiteit te belonen en ze ruimhartig goed te keuren.

Ook kwamen sommige inzenders op het idee een deel van een woord meerdere keren te gebruiken. Een voorbeeld. Het woord paardvork was een van de gevraagde woorden. Het woord paard kwam buiten dit en een andere samengesteld woord niet zelfstandig voor. Wat te doen als zowel paardvork als paard als oplossing werden ingezonden? De jury besloot om in dergelijke gevallen alleen het woord paardvork mee te tellen; anderen hadden hetzelfde slimmigheidje kunnen bedenken en sommige inzenders hadden aangegeven dit bewust niet te hebben gedaan.

De boekenbonnen van e 15,- zijn verzonden naar Ben Blakmoor, Henk Strating en Aat van der Spek. Alle oplossers bedankt voor hun bijdragen.

het ook in de Spaans sprekende wereld verspreid. Alleen al in Mexico staat het op vier sites.”

Hoe wordt er gereageerd?

“De reactie van veel mensen is dat ze het heel herkenbaar vonden. Het heeft er onder andere toe geleid dat ik in januari ben uitgenodigd voor een conferentie van de Nederlandse vereniging voor Autisme. Er heeft zich ook een familie met een autistisch kind bij mij gemeld. Ik geef dat jongentje nu individuele schaaktraining. Het is duidelijk dat schaken een heel geschikte sport is voor autisten. Het is rustig, er is geen fysiek contact. Je kunt het heel goed inzetten als instrument. Autistische kinderen hebben behoefte aan helderheid en empathie, schaken kan dat bieden. Niemand heeft eerder dat verband gelegd.”

Komt er een vervolg?

“Op 13 maart vindt er in Apeldoorn naar

aanleiding van de reacties een interactieve lezing plaats over schaken en autisme. Via sheets wordt verteld wat autisme is, wat schaken is en hoe je schaken als instrument kunt inzetten. Ook laten we filmpjes zien van een schaaktraining met autistische kinderen. Vragen stellen en uitwisselen van ervaringen is mogelijk.

Ik geef die lezing samen met Hans Noorda, medewerker van autismesteunpunten, en Trix Meurs, moeder van een autistische schaker en creatief coach. Als er voldoende belangstelling is gaan we er mogelijk een tournee door het land mee maken. En we gaan de activiteiten ondersteunen via de websites www.schaaktalent.nl en www. chesstalent.com.

Lezing Schaken en autisme: zaterdag 13 maart, Denksportcentrum Apeldoorn, Dubbelbeek 24, Apeldoorn. Tijd: 10.30 tot 13.30 uur. De kosten bedragen e 35,-. Inlichtingen en aanmelden bij karel@kvdc.nl.

Uiteindelijk werden de volgende woorden en afkortingen goedgekeurd: EK, IGM, elo, mat, pat, pen, pot, ros, dame, pion, hint, knol, leek, slaan, toren, koning, matnet, remise, centrum, gambiet, matveld, noteren, opening, stikmat, theorie, variant, eindspel, koningin, matbeeld, pionvork, randpion, revanche, stelling, geschaak, dameoffer, loperpaar, oppositie, paardvork, schaakmat, stukoffer, combinatie, dubbelpion, herdersmat, middenspel, schaakbord, schaakklok, torenoffer, compensatie, ontwikkelen, positiespel, aftrekschaak, dubbelschaak, familieschaak, minorpromotie, paardensprong, schaakstukken, koningsvleugel, schaaktoernooi, stappenmethode, kandidaatzetten, kwaliteitsoffer, schaaksimultaan, demonstratiebord, pionnenstructuur.

Haarlemmerdijk 173 1013 KH Amsterdam Tel 020-6241171

de meest complete denksportwinkel Fax 020-6270885 info@schaakengo.nl www.schaakengo.nl

Schaak en Go winkel

Het Paard

• Boeken, spellen en software op het gebied van Go, Schaken en Bridge

• Vele andere denkspellen waaronder Shogi, Gipf, Set, Katamino

• Legpuzzels en breinbrekers

• Boeken over over mathematische puzzels

• Gezelschapsspellen

open van 10.00 uur tot 17.30 uur, maandag vanaf 13.00 uur, donderdag tot 20.00 uur.

Vrouw en pion

Schaaktijdschrift Matten is met een themanummer verschenen dat alleen door mannen bedacht had kunnen worden. Wie bij de tienkampen van het afgelopen Corus-toernooi heeft rondgelopen begrijpt dat wel. Een zaal vol grijzende, truidragende mannen. Waar blijft de kleurrijke noot, de rode kers op de vale kwarktaart? Of in de woorden van schaakjournalist Dirk Poldauf:

Waarom al die aandacht voor de schakende vrouw? Niet omdat ze zo sterk spelen. Wel omdat ze iets te vertellen hebben, omdat ze ondanks alle pogingen tot emancipatie van het schaken buitenstaanders blijven in een wereld die voornamelijk aan de man is voorbehouden.

Wie zich als vrouw een plaats wil verwerven in de schaakwereld moet sterk zijn. En juist dat beeld komt uit de verhalen naar voren. Niet voor niets noemde Karel van der Weide zijn stuk over de schakende tweeling Marlies en Laura Bensdorp Zelfstandig en Weerbaar. Zo staan ze ook op een van de foto’s, breedgeschouderd in een zomers jurkje, alsof ze net uit de sportschool komen.

Maar dat bedoelen we niet. Het gaat vooral om de geestelijke kracht. Daarvan komen we in dit nummer treffende voorbeelden tegen. Lees het verhaal van Erika Sziva, over het leven als één groot loslatingsproces, lees over de queeste van Peng Zhao Qin, die China verliet om de wereld te onderzoeken. En sla vooral het verhaal van Fenny Heemskerk niet over, marktkoopvrouw met psychische problemen en een beperkte opleiding, die zich desondanks ontwikkelde tot de schrik van de Russische

wereldtop. Tienmaal kampioen van Nederland werd ze, een record dat Peng pas onlangs wist te breken.

Heel anders is het verhaal van Corry Vreeken, de enige damesgrootmeester honoris causa ter wereld. Ze lijkt zich nog steeds achtergesteld te voelen bij Heemskerk en benadrukt nog maar eens dat ze toch echt even sterk was. Haar verdiensten lagen vooral op organisatorisch gebied, zonder haar had Volmac Rotterdam niet jarenlang de competitie in de meesterklasse beheerst.

Niet passend bij het thema, maar wel bij uitstek een verhaal voor Matten is de biografische schets die Adri Plomp schreef over Salo Landau. Een artikel van Alexander Aljechin in de Deutsche Zeitung in den Niederlanden bevestigde in 1941 het noodlot dat hem te wachten stond. Hij werd tijdens de Tweede Wereldoorlog weggevoerd naar een concentratiekamp. Hij stierf er, net als zijn vrouw en dochter.

De ziel van de pion

Matten is in essentie een schaakblad zonder diagrammen, al bevat juist dit nummer een uitzondering, De Pion is juist het omgekeerde. Veel diagrammen, lekker om zon-

der bord toch te kunnen schaken. Het boek is geschreven door Hans Böhm en Yochanan Afek, die het aankondigen als het eerste deel van een serie over de schaakstukken. De ondertitel luidt De ziel van het schaakspel, maar dan toch niet in de betekenis die Philidor er aan gaf. Philidor bedoelde dat de pionnen, of beter gezegd de pionnenformaties, het karakter van de strijd bepalen. In dit boek zien we de pion vooral in zijn tactische hoedanigheid en als smaakmaker van de eindspelstudie. Dat moet de hand van studiecomponist Afek zijn. De Pion bevat zestig hoofdstukjes, jammer dat het er niet 64 zijn, die zijn geordend op thema. Links vier opgaven, rechts de uitwerking. Als extraatje wordt een los zwart blad meegeleverd, waarmee de oplossingen kunnen worden bedekt. Amusante en onderhoudende leesstof. (MbdW)

Matten 7: schaakverhalen. Uitg. New in Chess. 134 blz. Prijs e 11,95.

Hans Böhm & Yochanan Afek: De Pion, De ziel van het schaakspel. Uitg. Tirion Sport. 142 blz. Prijs e 17,95.

Yochanan Afek (l) en Hans Böhm presenteerden hun nieuwe boek De Pion tijdens het Corus-toernooi. In het midden Corus perschef Tom Bottema.

De voordelen van het KNSB-lidmaatschap

Het is een steeds terugkerende vraag bij de leden van de schaakverenigingen: wat is voor mij als verenigingslid het voordeel van het KNSB-lidmaatschap. Op verzoek van velen zet Schaakmagazine het op een rij.

• Het bondsbureau en de servicepuntmedewerkers beschikken over uitgebreide kennis waar je als vereniging gratis een beroep op kunt doen. Zij adviseren en bieden ondersteuning op allerlei gebied zoals ledenwerving, het opzetten van een jeugdafdeling of clubtraining, huisvesting, het fuseren met een andere vereniging, kadervorming, het maken van een beleidsplan voor de vereniging en nog veel meer.

• Ieder vereniging, respectievelijk elk lid van de vereniging kan deelnemen aan alle wedstrijden die door of onder auspiciën van de KNSB worden georganiseerd. De KNSB organiseert talloze wedstrijden, waaronder de clubcompetitie, Nederlandse Kampioenschappen in diverse categorieën en het Open NK. Ook coördineert de KNSB de planning van evenementen via de wedstrijdkalender.

• Schaakmagazine is het blad van de KNSB. Het bevat achtergrondverhalen, partijanalyses en informatie over zaken die voor schaakliefhebbers interessant zijn. Ieder lid krijgt zes keer per jaar Schaakmagazine gratis thuisbezorgd.

• De KNSB onderhoudt de website www. schaakbond.nl, het centrale punt voor informatie en nieuws over de schaaksport in Nederland.

• De rating heeft een geweldige toegevoegde waarde voor iedere schaker van elk niveau. De rating geeft aan hoe je schaakprestaties zich verhouden tot die van andere schakers. Voor ieder lid wordt de KNSB-rating bijgehouden en voor jeugdleden tot en met 16 jaar tevens een KNSB-jeugdrating. Voor spelers die op internationale toernooien actief zijn wordt ook de FIDE-rating bijgehouden.

• Ieder lid kan extra voordelig lid worden van KNSB internetschaak, waarmee 24 uur per dag, 7 dagen per week geschaakt kan worden tegen spelers van elk niveau over de hele wereld. Ook geeft het lidmaatschap recht op deelname aan het NK en andere door de KNSB op internet georganiseerde wedstrijden. Zie voor meer informatie www.internetschaak.nl.

• Leden van de KNSB vallen automatisch onder de collectieve WA-verzekering die de KNSB heeft afgesloten. Tegen een geringe vergoeding kunnen verenigingen ook hun materiaal verzekeren via de collectieve materiaalverzekering.

• Leden kunnen deelnemen aan diverse opleidingen onder andere voor jeugdleider, schaaktrainer en arbiter.

• De officiële leermethode van de KNSB, de stappenmethode, is in Nederland is ontwikkeld en staat internationaal hoog aangeschreven. Daarmee kun je snel en op een leuke manier leren schaken. Niet alleen schaakverenigingen gebruiken deze methode. De KNSB biedt ook scholen en buitenschoolse opvang de mogelijkheid om op een laagdrempelige manier kinderen te leren schaken via SpeelZ. Zie voor meer informatie www.speelz.org.

• De KNSB verzorgt trainingen voor topspelers bij de jeugd en de senioren. Dat varieert van regionale groepstrainingen tot persoonlijke trainingsprogramma’s voor de absolute top.

• De KNSB zendt spelers en teams uit naar belangrijke internationale wedstrijden, waaronder Wereldkampioenschappen, Europese Kampioenschappen en de schaakolympiade.

• De KNSB behartigt de belangen van schakers in Nederland op nationaal niveau in overleg met onder andere NOC*NSF en collega-sportbonden. Ook vertegenwoordigt de KNSB de Nederlandse schaaksport bij internationale organisaties waaronder de wereldschaakbond FIDE en Europese schaakbond ECU.

• De KNSB promoot de schaaksport onder het motto ‘Schaken een meesterlijke sport’. Een sport die je uitdaagt, een sport die grenzen doet vervagen, een sport waar je bij wilt horen.

Als u lid bent van een schaakvereniging of een bijzondere schaakbond, bent u automatisch lid van de KNSB. U kunt ook persoonlijk lid worden van de KNSB. Dat kan door aanmelding via de website: www.schaakbond.nl /ik-wil-schaken/lid-worden/persoonlijk-lid.

Slim.nl steunt internetschaak KNSB

De KNSB en Slim.nl zijn een samenwerkingsverband aangegaan om de schaaksport in het algemeen en het internetschaak van de KNSB in het bijzonder te stimuleren. De bedoeling van het project is vooral om de doelgroep van twaalf tot en met twintig jaar voor het internetschaak te interesseren.

Slim.nl is een bedrijf dat via zijn webwinkel hardware en software levert aan scholen en leerlingen. Het heeft daarom een uitstekende toegang tot het voortgezet onderwijs. Juist die doelgroep is voor de KNSB van belang. Veel jeugdschakers haken af als ze de stap van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs maken en naast het schaken andere interesses krijgen. Er valt voor de KNSB veel te winnen door deze groep te bereiken. Internet is daartoe uiteraard een prima middel.

Slimmer

Joost Wasch, directeur van Slim.nl legt uit waarom het bedrijf in de samenwerking is geïnteresseerd: “Wij willen de ontwikkeling van jonge mensen stimuleren. De her-

senen hebben enorm baat bij schaken, kinderen worden door schaken letterlijk slimmer. Wij verkopen software en hardware exclusief aan vrijwel alle middelbare scholen in Nederland en hun leerlingen. Dit doen wij allemaal via het internet. Hierdoor associëren we ons graag met het KNSB internetschaak in het bijzonder.”

Mark van der Werf, directeur van de KNSB liet weten dat de schaakbond door het project minimaal een ledenwinst van duizend leden per jaar in de doelgroep wil bereiken. “Zodra jongeren gaan studeren wordt schaken weer populairder, dus juist in de groep twaalf tot en met twintig jaar moeten we de sport gaan promoten om ledengroei te realiseren.”

Drie jaar

De overeenkomst tussen Slim.nl en de KNSB duurt drie jaar. Gedurende die tijd zal Slim. nl € 100.000 in het project steken. Daarnaast wordt logistieke ondersteuning geboden. Hoe het project er concreet uit gaat zien zal in de komende periode worden bekeken.

Het contact tussen Slim.nl en de KNSB is gelegd door Hans Böhm. Hij zal als adviseur en ambassadeur optreden en de belangen van beide partijen behartigen. Ook zal hij diverse activiteiten voor zijn rekening nemen.

DE BOND

Open Nederlands Kampioenschap in Dieren

Het Open Nederlands Kampioenschap wordt dit jaar gespeeld van 27 juli tot 5 augustus. De locatie is traditiegetrouw Zalencentrum Theotorne in Dieren.

Het toernooi bestaat uit de volgende groepen:

Open Nederlands Kampioenschap rating > 2100 27 juli – 5 augustus

Reservegroep A rating < 2150 27 juli – 5 augustus

Reservegroep B rating < 1850 27 juli – 5 augustus

Reservegroep C rating < 1650 27 juli – 5 augustus

Zondag 1 augustus is een rustdag

Zesrondig toernooi 1 voor iedereen 26 – 31 juli

Zesrondig toernooi 2 rating < 1750 26 – 31 juli

Vierkampen voor iedereen 2 – 4 augustus

Aanmelden is mogelijk via www.schaakbond.nl/onk.

BSV gaat voor het record

Schaakvereniging BSV uit Bergen op Zoom gaat een poging doen om in het Book of Records terecht te komen. De club heeft aan houtkunstenaar Peter de Koning uit Steenbergen gevraagd een houten schaakspel te maken, dat het grootste ter wereld moet worden. De koning zal volgens planning een hoogte van 3.40 meter berei ken, aanzienlijk meer dan het huidige record dat op 1.19 meter staat.

Peter de Koning is intussen druk aan het werk gegaan. Op de foto zien we hem met een van de eerste pionnen. BSV hoeft niet bang te zijn dat het schaakspel niet op tijd klaar is, want De Koning staat bekend om zijn snelle werkwijze. “Ik werk het beste als ik heel snel ben, dan heb ik gewoon weinig tijd om na te denken en dan moet ik gewoon gaan”, zei hij eerder in een inter view met De Weekkrant al eens zes schaakstukken voor De Keukenhof. Peter de Koning trok eerder de aandacht met de grootste houten tafel uit één stuk.

De houten schaakstukken van Peter de Koning worden een onderdeel van het jubi leum dat de club dit jaar viert. Het hoogtepunt daarvan vindt plaats op zaterdag 26 juni als op de Grote Markt in Bergen op Zoom een partij met levende schaakstukken

wordt gespeeld. Hans Böhm zal daarbij van de partij zijn. Ook de houten schaakstukken worden dan gebruikt. Andere jubileumactiviteiten worden onder

andere een jeugdtoernooi en een gongtoernooi. Meer over de aanleiding van het jubileum in het volgende nummer van Schaakmagazine. (MbdW)

De favoriete websites van... Yochanan Afek

In de afgelopen jaren hebben we in deze rubriek veel surftips gegeven, nu willen we graag weten wat de favoriete websites zijn van prominente persoonlijkheden uit de schaakwereld. In de eerste aflevering de in Amsterdam woonachtige schaakduizendpoot Yochanan Afek.

De 58-jarige Afek is schaaktrainer, journalist, internationaal arbiter, auteur van schaakboeken en zal als enige wereldburger eindspelstudiecomponist als beroep in zijn pas hebben staan. De in Tel Aviv geboren Afek start zijn dagelijkse surftour meestal op de website van de Israëlische schaakbond: www.chess. org.il. “Voor mij is dat een belangrijke site. Er staat natuurlijk belangrijk schaaknieuws uit Israel op de site, maar ook worden de prestaties van Israëlische spelers in het buitenland gevolgd. Verder staan er een heleboel handige links naar nationale en internationale schaaksites op.”

Studies

Ook voor fans van eindspelstudies heeft Afek een paar tips: “Voor mij als componist van

eindspelstudies zijn twee websites erg belangrijk: http://www.goja.sk/p9a.htm is een site uit Slowakije waar ik veel informatie kan vinden. Daar vind ik toernooiaankondi gingen, links en adressen. Verder bezoek ik regelmatig de uitstekende site http://www. akobia.fatal.ru, dat is een site van de Georgische componist Iuri Akobia.”

Nieuws

“Verder informeer ik me over de ontwikkelingen in de schaakwereld door dagelijks naar bekende nieuwssites als ChessBase, ChessVibes en ChessDom te surfen. Op ChessVibes presenteer ik overigens één keer per week een eindspelstudie. Verder is de website The Week in Chess van Mark Crowther natuurlijk een klassieker die elke schaker

de ontwikkelingen in de internationale schaakwereld.

Voor trainingsmateriaal gebruik ik het internet eigenlijk niet. Ik gebruik het internet voornamelijk voor mijn werk als journalist, maar als trainer maak ik nog steeds graag gebruik van materiaal uit boeken. Wat dat betreft ben ik ouderwets!” (Eric van Reem)

In deze Voorloper:

Seréyo Bekkink

vecht tot zijn laatste kans

Partijen van Seréyo

Mat met paard

Jorden en Lucas komen uit een beroemde

schaakfamilie

Jeugdkatern Schaakmagazine

Seréyo Bekkink vecht tot zijn laatste kans

Hij is net twaalf jaar. Met Hemelvaart werd hij tweede bij het NK-D in Rijswijk. Vier jaar geleden werd hij Nederlands kampioen rapid bij de G. En begin september speelde hij het EK in Italië. Reden voor Schaakmagazine een portret te maken van... Seréyo Bekkink.

Piet Peelen

Seréyo heeft de spelregels geleerd van zijn vader. Hij was toen zes jaar oud en vond schaken meteen leuk. Ze speelden drie partijen per dag. Na een jaar wist hij te winnen! “Toen speelde ik mijn eerste toernooi. Ik werd meteen eerste! De tafelleider zei dat ik op een club moest gaan.” Dat is De Eenhoorn en daar kreeg hij les van Gilles Provoost. “De 1e en 2e stap heb ik nog van mijn papa gehad. Met de CD van de Tasc Tutor. Ik deed examen voor stap 1 en toen ik klaar was meteen voor stap 2. Na twintig minuten was ik klaar. Ik kreeg allebei de diploma’s!”

Inmiddels is hij bezig met stap 6. Hij krijgt nu groepstraining door Arthur van de Oudeweetering (KNSB), Ted Barendse (NHSB) en via de club ook nog van Jop Delemarre. Met ChessMagnet -

School doet hij oefeningen en hij leest wat boekjes over openingen.

Beker van Giri

Trots is Seréyo op zijn beker die hij won bij het NK Rapid. In 2006 werd hij kampioen van Nederland tot en met acht jaar! Bij het NK D begon hij super met 4 uit 4! “Toen vijf keer remise, maar dat was toeval. Ik was tweede en kreeg mijn beker van GM Giri!”

Andere leuke toernooien waren ‘Blauwe Hap’ (schaken in kunstgalerij en na afloop nasi eten) en snelschaken in Hoevelaken. “Na afloop was er een grote tafel met prijzen zoals stripboeken en spellen. Ik koos Risk. Ik vind schaken leuk omdat je iedereen kan verslaan. Het is oorlog op een klein bord. Je moet vechten tot je laatste kans.”

Aardbeienijs

“Het EK was heel leuk en gezellig. ‘s Ochtends gingen we een uur trainen en voorbereiden. ‘s Middags spelen en analyseren na afloop. Een partij speelde ik slecht, maar de rest goed. Ik haalde 4 punten en heb veel geleerd wat ik nu kan toepassen. Er waren drie ijssalons in een straatje van honderd meter! Twee keer hadden we met het groepje van mijn trainer Boris de ijsjesscore en ook twee keer met Nederland!! Het aller-lekkerste aardbeienijs dat ik ooit heb gegeten!”

Geboortedatum: 21 november 1997

Uit: Hoorn

School: Het Ooievaarsnest

Leukste schoolvak: Rekenen, gym

Hobby’s: Voetbal, karate, (tafel)tennis

Schaken geleerd: M’n vader

Club: HSV De Eenhoorn

Wat wil je worden: Voetballer: linksbuiten bij Ajax

Lievelingseten: Versgemaakte patat

Partijen van Seréyo

Seréyo Bekkink -

Eva Gorter

Promotieklasse NW 2009

1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. d4 exd4

4. Lc4 Pf6 5. 0–0 Lc5 6. e5 d5

7. Lb5 Pe4 8. Lxc6+ bxc6 9. Pxd4 Lb7 10. Le3 Lb6 11. Dg4 De7 12. f3?

“Deze zet was niet goed, ik verlies een pion.” Mooie tegenaanval van Eva!

12. .. Dxe5 13. c3 Pf6 14. Dg5

Dxg5 15. Lxg5 0–0–0 16. Kh1 Tde8 17. Pd2 h6 18. Lf4 c5 19. P4b3 g5

Afruilen van de witte loper met Ph5 was veilig en sterk. 20. Lg3 h5 21. Tae1 Teg8?

“Dit was geen goede zet, ik krijg nu de open lijn.”

22. Te7 Th7

“Nu heb ik Pxc5.”

23. Pxc5!! h4 24. Le5 Pe8 25.

Pxb7 Kxb7 26. Ld4 Pd6 27.

Te5 c5 28. Lg1 Kc6 29. b4 g4

30. f4 h3 31. g3 Pb5

De witte toren loert ook naar c5 en dat buit Seréyo knap uit. Na

31. .. c4 staat het gelijk.

32. bxc5 La5

Oeps, op 32. .. Lxc5 komt sterk

33. c4!

33. c4 dxc4 34. Pxc4 Lc3 35. Te7 Lf6 36. Pa5+ Kd5 37. Td1+

“Ik miste hier mat in drie met Tfe1.”

37. .. Pd4 38. Td7+, 1–0

Peter SandersSeréyo Bekkink

EK 2009

1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. Pc3 Lg7

4. e4 d6 5. Pf3 Pbd7 6. h3 0–0

7. Lg5 e5 8. d5 a5

“Ik kon niet direct Pc5 spelen vanwege b4.”

9. Pd2 b6 10. g4 Pc5 11. Tg1

Ld7 12. h4 De8

“Ik had ook Dc8 kunnen spelen.”

13. Lxf6?! Lxf6 14. g5 Lg7 15. h5 Tc8 16. h6

“Niet goed. Beter was slaan op g6. Nu houdt hij de lijnen gesloten.”

16. .. Lh8 17. a3 a4 18. Tg3 f5!!

“Hiermee open ik lijnen en win daardoor de partij.”

19. gxf6 Lxf6 20. Lh3 Lh4 21. Lxd7 Dxd7 22. Tf3 Pb3!?

“Pd3 kon ook: 22. .. Pd3+ 23. Txd3 Txf2 24. Pf3 Txf3+ 25. Kd2 Tf2+ 26. Kc1 Lg5+ 27. Kb1 Lxh6 en twee pionnen voor.”

23. Txf8+ Txf8 24. Pxb3

24. .. Txf2!! 25. Pe2

25. Pd2 Th2+ 26. Kf1 Dh3+ 27. Kg1 Dg2 mat.

25. .. axb3 26. Kd2 Dh3! 27. Dh1 Lg5+ 28. Ke1 Dxh1+ en zwart won.

Olivia MengSeréyo Bekkink EK 200 ONK D Enschede 2009

Seréyo gaat verder met de aanval en stelt zich niet tevreden met de pionwinst op d5. 23.

Seréyo heeft stijl! Duidelijk is dat de zwarte aanval verder is dan de witte. Seréyo doet een hele mooie zet om die te bekronen!

26. .. b3! 27. Ld4 bxa2+ 28. Kxb2 a1D+, 0–1

Mat met paard

Pascal Losekoot

In deze Voorloper kijken we naar matmotieven met paarden. We beginnen met drie voorbeelden.

6. Pg6 mat. Ondanks het weinige materiaal kan zwart mat niet voorkomen.

rennen met de pion. 4. Ke6 b4 5. Kf7 Lxf6 6. Kxf6 b3 7. Kf7 b2 8. Kf8 b1D 9. Pf7 mat.

Als derde een prachtig voorbeeld van een trappetje.

We beginnen met een eindspelstudie van Troitzky. 1. Kh6 Kh8 2. Ph4! Zwart kan nu geen Lg8 spelen, vanwege Pg6 mat. 2. .. Kg8 3. Pf3 Kh8 4. Pe5 Kg8 5. Pc6 Kh8 6. Pe7 en nu is zwart verplicht om 5. .. Lg8 te spelen.

1. Ph6! Dreigt Lf6 mat en Kg7 kan nu niet vanwege Pf5+. 1. .. Lf8 2. Lf6+ Lg7 3. Ke5 b5 Het enige wat zwart kan doen is

Wit begint met 1. Lf3 Pg2 2. Kb8 a5 3. La8! a6 Zwart heeft

zichzelf pat gezet, maar wit heeft één ontsnapping: 4. Kb7! Pe3 5. Kc7+ Pg2 en op die manier komt de witte koning steeds dichterbij. 6. Kc6 Pe3 7. Kd6 Pg2 8. Kd5 Pe3+ 9. Kd4 Kg2 10. Ke4 Pe1 11. Kf4+ Pg2 12. Kf3 Pe1 13. Kf2+Pg2 14. Pg3, mat. Een mooi trappetje.

Opgave

Een beroemde schaakfamilie:

de familie Van Foreest!

Opvallende deelnemers aan het Schaakfestival Groningen in december waren de broertjes van Foreest. Jorden (10) en Lucas (8) deden voor het eerst aan zo’n groot toernooi mee en vonden het erg leuk. Beide jongens spelen bij schaakclub Unitas in Groningen. Jorden houdt van plannen maken en Lucas geniet vooral van mooie zetten.

Geon Knol

Lang geleden waren er in Nederland ook twee broers Van Foreest: Dirk van Foreest en Arnold van Foreest, de laatste is de betovergrootvader (de opa van hun opa) van Jorden en Lucas. Arnold van Foreest werd Nederlands Kampioen in 1889, 1893 en 1896. Dat is heel lang geleden. Goed schaken zit dus in de familie! Wie weet treden Jorden en Lucas wel in hun voetsporen? Het begin is er: Jorden werd dit jaar al Open Nederlands Jeugdkampioen tot en met tien jaar in Enschede.

We laten een fragmentje van Lucas van Foreest (8) zien.

Lucas eindigde uiteindelijk op een mooie vierde plaats.

Jorden tussen de grote mensen. Hij begon fantastisch met een score van 5.5 uit 7.

Marton Bax – Lucas van Foreest Zwart is aan zet

38. .. Pd2! Wit is opeens in grote problemen!

39. Kg2 Pb3 40. Tb1 Pxa1 en zwart won

In de C-groep van het Schaakfestival Groningen (rating tot 1800) draaiden beide jongens prima in de (sub)top mee. Uiteindelijk eindigde Jorden op 5.5 uit 9, na een start van 5.5 uit 7!. Lucas haalde met een eindsprint zelfs nog een halfje meer: 6 uit 9 en een toernooirating van 1681! Een mooie prestatie voor een achtjarige!

Jeroen Bosch

Anish Giri is een van de grootste schaaktalenten in de wereld. De schaaknederlander met een Russisch paspoort woont in Rijswijk, gaat in Nederland naar school, en spreekt prima Nederlands. Als 14-jarige werd hij in 2009 grootmeester. In hetzelfde jaar werd hij Nederlands Kampioen in Haaksbergen, om daarna in Hoogeveen zich prima te handhaven tegen de topgrootmeesters Ivanchuk, Polgar en Tiviakov. Corus 2010 liet zien dat hij met speels gemak 2600+ GMs van het bord kan zetten. Onderstaande partij komt uit de eerste ronde van de KNSB competitie. Speelt u mee?

Combineren

Karel van der Weide

Anish Giri - Thibaut Maenhout

Meesterklasse 2009/10 1. e4 c5 2. Pf3 e6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 Pc6 6. a3

Beginners leren dat zetten als a3 en h3 in de opening tijdverlies zijn. De tekstzet is echter ook al gespeeld door grootmeesters als Anand en Short. Met 6. a3 vermijdt wit de scherpe varianten die ontstaan na 6. Pxc6 bxc6 7. e5. Ook de Sveshnikov wordt zo vermeden. 6. .. d6

Een gezonde zet. Wanneer wit 6. Le2 had gespeeld dan was 6. .. Lb4 een sterk antwoord geweest.

7. Le2

Ook mogelijk is de Sozin zet 7. Lc4. 7. .. Le7 8. 0–0 0–0 9. Le3 Dc7

In een oude partij PsakhisChristiansen, Philadelphia 1989, werd hier 9. .. Pxd4 10. Lxd4 b6 11. f4 Lb7 12. Dd3 Tc8 13. Dg3 gespeeld. Na 9. .. a6 10. f4 Dc7 11. De1 Pxd4 12. Lxd4 b5 13. Dg3 Lb7 14. Tae1 zitten we in

een hoofdvariant van de Scheveninger.

10. De1!?

Origineel, normaler is 10. f4. 10. .. Pe5?!

Goed was bijvoorbeeld 10. .. a6, of zelfs 10. .. Pxd4 11. Lxd4 e5 12. Le3 Le6. Met zijn laatste zet probeert zwart te profiteren van 10. De1. Maar of dat gaat lukken?

u de andere zetten aan die ook punten opleveren. 11.

De Lezer heeft wit

U gaat als volgt te werk: bedek de zetten en kies steeds uw zet als witspeler. Op bladzijde 29 vindt u het commentaar en treft

Dit was natuurlijk de pointe. Wat kan zwart nog verzinnen tegen Th3 en mat? 26. .. Ta4 De enige computerachtige verdediging. Het einde is komisch. 27. bxa4 Dc4 28. Dh5 g6? en nu wint alles maar de allerhardste is 29. Dxg6+! (1–0)

De jeugd heeft de toekomst! Derhalve geen enkele ouwe knar in de C-groep van Corus; elf van de veertien spelers waren jonger dan twintig. Zhaoqin Peng kon zich met haar 41 lentes de moeder van de spelersgroep noemen. Dan vergeten we voor het gemak tieners als Magnus Carlsen, Sergei Karjakin en Anish Giri; gevestigde namen in de hogere groepen. De jeugdigen hakten er vrolijk op los, hetgeen uit onderstaande diagrammen blijkt.

8. Wit is aan zet

7. Wit is aan zet

6. Zwart is aan zet

5. Zwart is aan zet

4. Wit is aan zet

3. Wit is aan zet

2. Zwart is aan zet

1. Wit is aan zet

Talentcoach Thomas Willemze ziet perspectieven voor talentontwikkeling

Nederlandse jeugdspelers in de wereldtop, een brede subtop en een goed trainingssysteem voor honderden talentvolle jeugdspelers. Dat zijn de doelstellingen van KNSB-talentcoach Thomas Willemze. “Aansprekende successen maken schaken populairder en ze verrijken de Nederlandse schaakcultuur.”

Nederland brengt sterke jeugdspelers voort, maar goud op EK of WK lijkt steeds vaker voorbehouden aan Aziatische landen als China, India of bijvoorbeeld Iran. Over de inhoud van trainingsmethoden in die landen is in Nederland weinig bekend, zegt Willemze. Wel is duidelijk dat drie factoren daar een rol spelen: jong beginnen, veel uren maken met een eigen trainer en afwezigheid van barrières door het schoolsysteem.

“De kloof met die landen kunnen we dichten. We hebben goede trainers, de Stappenmethode, inspirerende jeugdcompetities, veel toernooien en we kunnen onze methoden verbeteren. Qua trainingsbelasting zie je dat de grootste Nederlandse talenten al voldoende uren maken.”

Talent definieert Willemze als het vermogen om snel en goed bepaalde eigenschappen en vaardigheden te ontwikkelen. Bij het ontwikkelen van talent spelen goede trainingsfaciliteiten en motivatie een rol, alsook de rol van ouders. Zonder hun steun maakt een talentvol kind weinig kans. “Daarom is het belangrijk dat trainers ouders goed informeren.”

Sterrensysteem

Thomas Willemze (27) is sinds maart 2009 fulltime in dienst van de KNSB als talentcoach. Hij is internationaal meester en is aan de Erasmus Universiteit afgestudeerd als bedrijfskundige. Hij werkte ruim twee jaar bij consultancybedrijf Hypercube waar hij sporteconomisch onderzoek deed. Willemze geeft voornamelijk zelf trainingen en daarnaast coördineert hij de uitzendingen van jeugdspelers naar EK’s en WK’s en het talentbeleid van de KNSB. Door financiële steun van sportkoepel NOC*NSF is Willemze de eerste fulltime jeugdcoach van de KNSB. “Mijn voorgangers hadden een paar dagen per week ter beschikking, dan heb je net tijd voor lopende zaken. Ik verwacht meer ruimte te hebben om ook inhoudelijk een goed beleid te kunnen ontwikkelen.”

Het trainingsbeleid van de KNSB is vorig jaar de goede weg ingeslagen, al was de uitwerking voor verbetering vatbaar, zegt Willemze. Iedereen die gemotiveerd was kon zich inschrijven voor trainingen. Het systeem bleek echter onwerkbaar. Sinds september is er een nieuw systeem.

Zo’n 200 jeugdspelers zijn in overleg met de regionale servicepuntcoördinatoren uitgenodigd voor het ‘Sterren-systeem’, waarbij regionaal op diverse niveaus traininggroepjes gevormd worden. Ster-groepen zijn trainingsgroepen die voldoen aan kwaliteitskenmerken qua niveau van de deelnemers, homogeniteit, leeftijd van de deelnemers, kwaliteit van de trainer en trainingsomvang. Het systeem staat beschreven op www.schaakbond.nl/jeugd/talentontwikkeling.

Talentstatus

Er zijn in Nederland circa twintig jeugdschakers met een talentstatus. Zij krijgen naast groepstraining ook individuele training en coaching. In het systeem klinkt de invloed van NOC*NSF door. De sportkoepel subsidieert niet alleen, zij stelt ook eisen waardoor trainingssystemen professioneler worden.

Individuele training is uiteraard niet alleen van belang voor de toptalenten. Het is een voorwaarde voor iedere jeugdschaker die het beste uit zichzelf wil halen. “De KNSB werkt met beperkte middelen en biedt groepstrainingen voor een grote groep talenten aan. Maar ik raad iedere jeugdspeler aan om in zijn eigen omgeving op zoek te gaan naar een trainer met wie hij zijn eigen partijen kan analyseren en die hem adviseert over leerzaam studiemateriaal.”

Op dit moment telt Nederland enkele sterke jeugdspelers, voor wie een top acht klassering op een WK in het vizier ligt. Willemze noemt Robin van Kampen, Benjamin Bok, Lisa Schut en Anne Haast. En daarnaast natuurlijk Anish Giri, een soort geschenk uit de schaakhemel voor het Nederlandse schaken.

Trainingen kosten geld en daar heeft de KNSB een probleem. De middelen zijn schaars. Voor de twintig grootste talenten levert de bond een bijdrage in de kosten van trainingen en deelname aan EK’s en WK’s. Subtoppers moeten zelf de portemonnee trekken voor trainingen. “Het is niet anders”, constateert Willemze. “We moeten het voor een groot deel van efficiënt organiseren hebben. Een voordeel van het nieuwe systeem is dat de meeste talenten regionaal trainen. Vroeger reisden ze het hele land door. Dat kost tijd, geld en energie.”

Topsport kost ongeveer duizend uur inzet per jaar, stelt Willemze. Hij vindt dat een acceptabele tijdsinvestering. “Als kinderen het leuk vinden, waarom niet?” In het Sterren-systeem krijgen de deelnemers jaarlijks zo’n 25 tot 50 uur groepstraining en ze krijgen adviezen voor zelfstudie. De twintig toptalenten kunnen afhankelijk van hun

leeftijd 60 tot 150 uur per jaar via de bond met trainers doorbrengen. Daarnaast staat een meervoud aan uren zelfstudie op het programma.

Het niveau van het Nederlandse jeugdschaken staat al jaren op behoorlijk niveau. Eerder werd bijvoorbeeld Marc Erwich Europees kampioen. Dennis de Vreugt werd het zelfs tweemaal.

Toch zijn de trainingen in Nederland nog behoorlijk voor verbetering vatbaar, vindt Willemze. “Op dit moment zijn de trainingen zo goed als de trainer is. Voor de Sterrengroepen en de toptalenten vragen we goede trainers. Die werken echter allemaal op hun eigen manier. We creëren nog geen meerwaarde door intensieve samenwerking tussen trainers.”

De talentcoach is voorstander van een systematisch overzicht aan kennis en vaardigheden die talenten zouden moeten beheersen. “Via een leerlingvolgsysteem kun je afvinken wat iemand al weet en beheerst en waar aandacht aan besteed moet worden. De Stappenmethode is wat dat betreft een goed systeem, je weet aan de hand van behaalde diploma’s welke technieken jeugdschakers al kennen. Het is ook een goede zaak dat de methode met extra lesstof is uitgebreid.”

De talentcoach wil in overleg met trainers werken aan een databank met goed trainersmateriaal. “Goed trainingsmateriaal is goud waard. Zelf geef ik ook trainingen. Ik maak nu een voorzet door materiaal over middenspelen en eindspelen samen te stellen. Als andere trainers ook materiaal ter beschikking stellen, kunnen we dat onderling uitwisselen. Dat komt het niveau van de trainingen ten goede. We moeten wel oog hebben voor individuele kenmerken en omstandigheden van trainingsdeelnemers en waken voor eenheidsworst.”

Naast een inventarisatie van benodigde kennis, inzichten en vaardigheden van talenten vraagt een doordacht trainingssysteem ook om goed opgeleide docenten en inzicht in effectieve leermethoden. In overleg met NOC*NSF wordt gewerkt aan het verbeteren van trainersopleidingen, kondigt Willemze aan. Omtrent inzicht in effectieve leermethoden baseren hij en andere trainers zich vooral op praktijkinzichten. “Je weet uit eigen ervaring ongeveer wat je wilt aanleren en hoe je dat kunt doen. Literatuur of wetenschappelijk onderzoek is schaars. Het jaarboek The Chess Instructor 2009 van New In Chess is een goede aanzet tot kennisvermeerdering.” Een belangrijke ontwikkeling is schaken via internet. Ook voor training biedt het internet interessante mogelijkheden. Via de site

Playchess van Chessbase (waarmee de KNSB een samenwerkingsverband is aangegaan) kunnen een trainer en leerlingen op een internetbord een partij analyseren. Ze kunnen daarnaast een headset gebruiken waardoor ze via het internetprogramma Skype gratis met elkaar kunnen spreken over de partij. Op de site van de bond staan artikelen van trainer Pascal Losekoot hoe dit werkt.

Trainers kunnen terecht op www.schaakbond.nl en dan jeugd, talentontwikkeling en trainer aanklikken. Leerlingen kunnen terecht op www.schaakbond.nl/internetschaak/internettrainingen.

Willemze benadrukt dat hij namens de KNSB met iedereen wil samenwerken, binnen en buiten de schaakbond. “Ik heb bijvoorbeeld met de talentcoach van de dambond ervaringen uitgewisseld. Via het NOC*NSF ga ik bij andere sporten kijken wat we daarvan kunnen leren.” Binnen de schaakwereld laat hij vaak zijn gezicht zien op toernooien. Daar spreekt hij met jeugd, ouders, trainers, coaches, toernooiorganisatoren en iedereen die geïnteresseerd is in talentontwikkeling. “We zijn met een inhaalslag bezig. Daarbij werken we bijvoorbeeld ook met het Max Euwe Centrum samen. De KNSB wil een goed trainingssysteem opzetten dat voor talenten aantrekkelijk is. Je ziet dat sommige jeugdspelers een eigen traject volgen of dat clubs of stichtingen zelf goede trainingen opzetten. Daar is geen enkel bezwaar tegen. Laten we van elkaar leren. Ik vind het alleen jammer dat er in sommige regio’s door clubs, de regionale bond en de KNSB dezelfde soort training wordt aangeboden. Dan is het beter om te overleggen hoe je kunt samenwerken. Het belang van de jonge talenten moet centraal staan.”

Thomas Willemze is bereikbaar via twillemze@schaakbond.nl

Wonderkind domineert Groningen

De A-groep van het Groninger schaakfestival werd gewonnen door de dertienjarige Ilya Nyzhnik, na Sergei Karjakin het nieuwste supertalent uit de Oekraïense wonderkeuken. Hij scoorde 7½ uit 9 en bleef daarmee een punt voor op Jan Werle en Dimitri Reinderman. Met dit fantastische resultaat behaalde de kleine grote man zijn tweede grootmeesternorm. Het moge duidelijk zijn, we hebben hier te maken met het materiaal waaruit wereldkampioenen worden gekneed.

Ilya, van 26 september 1996, werd na de laatste ronde geïnterviewd voor de camera’s van RTV Noord. Het werd een kort gesprek. Ben je blij? Ja.

Had je dit resultaat verwacht? Ja.

Wanneer word je wereldkampioen? Misschien over vijf of zes jaar.

Op zijn website http://www.dril-chess.com staat nog wat aanvullende informatie. Veel titels bij de jeugd, maar ook in het volwassenenschaak staat hij zijn mannetje. In februari 2007 won hij de B-groep van het Aeroflot-toernooi in Moskou. Zijn score was 8½ uit 9, een TPR van 2633. In april 2008 won hij de Nabokov Memorial in Kiev met 8½ uit 11, dat was zijn eerste grootmeesterresultaat. En nu dus winnaar in Groningen, en meteen daarna reisde hij door naar een sterk open toernooi in Duitsland. Te midden van allerlei ervaren grootmeesters deelde hij daar de eerste plaats met 7½ uit 9.

Uit een interview van Ilya met het Russische tijdschrift Fakti (feiten) nog een paar wetenswaardigheden. Hij leerde het spel door naar een schaakprogramma op de computer te kijken. Het programma stond ingesteld op ‘autoplay’ en op die manier leerde Ilya de loop van de stukken. Na een half jaar ontdekten zijn ouders ineens dat hij kon schaken. Er kwam dus geen mens aan te pas!

Zijn officiële trainer is IM Nikolai Bondar, maar die kan hem binnenkort niet veel meer leren. Geen nood, Ilya speelt in de Oekraïense clubcompetitie voor Kiev, een team met o.a. Ponomariov, Karjakin en

Baklan in de gelederen. Daar moet toch iets te regelen zijn. Baklan deed ook mee in Groningen en zal zich daar ongetwijfeld over Ilya ontfermd hebben.

In Groningen viel Ilya vooral op door zijn veelzijdigheid. Hij wisselde scherpe Sicilianen af met rustige positiepartijen, zeg maar het betere oude-mannen-schaak.

Na een soepele overwinning in de eerste ronde stond hij in de tweede ronde heel verdacht tegen de Roemeense vrouwengrootmeester Iozefina Paulet.

Paulet - Nyzhnik

Stelling na 17. .. Dc7

Sterk is hier 18. Pxe5 dxe5 19. h4! Het idee is 19. .. gxh4 20. Dg4! Ld7 21. Dg7! Tf8 22. Lxe5 en zwart is in grote moeilijkheden. Er volgde echter: 18. Thf1 Ld7 19. Pxe5 dxe5 20. Txd7?! Dit inventieve kwaliteitsoffer was de bedoeling van Paulet. 20. .. Dxd7

Want 20. .. Kxd7 21. Txf7 ziet er lelijk uit. 21. Lxe5 Th7 22. Td1 Dc6 23. Pd5

En nog een stukoffer erachter aan. Het ziet er schitterend uit, maar Nyzhnik komt met

een nuchtere weerlegging.

23. .. exd5 24. exd5 Db5!

Sterker dan meteen 24. .. Dd7, het verschil blijkt over een paar zetten.

25. c4 Dd7 26. d6 0-0-0 Nu wordt duidelijk waarom zwart eerst even c2-c4 moest afdwingen. Met de pion nog op c2 had wit nu Dc4+ met directe winst.

27. Td5

Of 27. dxe7 Dxd1+ 28. Dxd1 Txd1+ 29. Kc2 Kd7 30. Kxd1 Kxe7 met een technische winst voor zwart.

27. .. Lf8 28. Df2 Kb8 29. Db6 Th6 30. c5 Tc8 31. Dc7+ Txc7 32. dxc7+ Kc8 0-1. Een partij waarin de zwakke en sterke punten van Ilya Nyzhnik goed naar voren komen - matige openingen, maar messcherp rekenwerk.

Tegen Twan Burg gaf hij zijn eerste halfje af. Ook in deze partij bleek dat zijn openingskennis niet geweldig is, tegen het Russisch wist hij na 1. e4 e5 2. Pf3 Pf6 niets beters te verzinnen dan 3. d3.

In de vierde ronde trof hij andermaal een sterke Nederlandse jeugdspeler: Benjamin Bok. Zwart leek heel verkreukeld te staan, maar misschien was het optisch bedrog. Plotseling kwamen de zwarte stukken razendsnel uit hun schuilplaats tevoorschijn.

Het keerpunt in de partij. Sterker lijkt de standaardreactie 26. a3 om de tent zoveel mogelijk dicht houden. Op 26. .. Tc2 volgt simpel 27. Lf3, en de breekzet 26. .. e5 werkt niet na 27. fxe5 dxe5 28. Lxe5 Lxg5 29. Dxg5 Lxe4+ 30. Ka1 f6 31. Lxf6 Txf6 32. Td7. Na de tekstzet komt de a-lijn open en dat is heel gevaarlijk. 26. .. e5! 27. Lc3

Gedwongen, na 27. fxe5 dxe5 28. Lxe5 Lxg5! 29. Dxg5 Lxe4+ 30. Lxe4 Dxe4+ 31. Ka2 Ta8+ gaat wit mat. 27. .. exf4 28. Dxf4 f5!

Nyzhnik - Deviatkin

1. d4 d5 2. c4 c6 3. Pf3 Pf6 4. Dc2 dxc4 5. Dxc4 Lf5 6. g3 e6 7. Lg2 Pbd7 8. 0-0

Le7 9. Pc3 0-0 10. Db3 Db6 11. Pd2!

De enige manier voor wit om er wat van te maken. Het idee is Pc4 met sterke druk tegen de zwarte damevleugel, zwart moet daarom wel doorbijten.

11. .. Dxd4 12. Dxb7 Tab8 13. Dxc6 Pe5 Een nieuwtje, bekend was nog 13. .. Tfc8. 14. Da6 Dd7 15. Pb3 Tb6 16. Da4 Dxa4 17. Pxa4 Tb4 18. Pc3 Tc8

Bok - Nyzhnik

Stelling na 19. .. Ld8

Alles lijkt hier voor de witte stelling te pleiten, meer ruimte, zijn aanval is verder gevorderd en toch valt het niet mee om er iets van te maken.

20. Le3 a5 21. Pd4

Een andere opzet is 21. h5 a4 22. Pc1 - om stukkenruil te vermijden - maar na 22. .. Pa5! komt de zwarte aanval met b4-b3 ook heel snel.

21. .. Pxd4 22. Lxd4 Da8 23. De3 a4 24. h5 b3 25. cxb3 axb3 26. axb3?!

Zwart is net op tijd met zijn tegenspel.

29. h6 g6 30. Txd6

Hier is 30. The1 een belangrijk alternatief, na 30. .. Txc3 31. bxc3 Da3 heeft wit nog 32. Dc1 Dxb3+ 33. Db2.

30. .. Lxg5! 31. De5

Vooral niet 31. Dxg5? Lxe4+ en zwart wint. 31. .. Lxe4+ 32. Lxe4 Dxe4+ 33. Dxe4 fxe4 34. Td5 Lf4

Het eindspel staat duidelijk beter voor zwart, de pion op h6 is zwak.

35. Te1 e3 36. Ld4 Lxh6 37. b4 Tfe8 38. b5 e2 39. Lc3 Lf4 40. Td3 Tb8

Einde tijdnood, en met twee verbonden vrijpionnen won zwart gemakkelijk. Ook hier weer dat beeld van die enorme slagvaardigheid na een dubieuze opening!

Hierna kwam Ilya echt op stoom. Eerst nog een moeizame remise tegen Dimitri Reinderman, maar vervolgens overwinningen op Sipke Ernst en Nikolai Chadaev. In de achtste ronde een zwaarbevochten half punt tegen Jan Werle, en zo ging Ilya met 6½ uit 8 de laatste ronde in. Zijn tegenstander was Andrei Deviatkin, een onbekende maar sterke Russische grootmeester met een rating boven de 2600. Deviatkin offerde een pion voor positionele druk, maar de kleine Karpov tegenover hem pareerdeschijnbaar moeiteloos - alle kleine dreiginkjes en won soepel.

Wit heeft een pluspion, maar kan zich moeilijk loswerken.

19. h3 h5 20. Kh2 Pe4?!

Stukkenruil helpt wit. Logischer lijkt 20. .. Lc2 of 20. .. Pc4.

21. Pxe4 Lxe4 22. Ld2 Lxg2 23. Kxg2 Te4

Lijkt actief, maar de toren staat hier vooral kwetsbaar.

24. Tac1 Tb8

Na 24. .. Txc1 25. Txc1 Txe2 26. Tc7 is zwart nog lang niet uit de problemen.

25. Lf4 Lf6

En vooral niet 25. .. Txe2? 26. Pd4! Te4 27. Lxe5 Txe5 28. Pc6 en wit wint.

26. Tc2

De zwarte compensatie is als sneeuw voor de zon verdwenen, wit staat nu gewoon een pion voor.

26. .. Tbb4 27. Tfc1 g5 28. Ld2

Hier won 28. f3 al een kwaliteit, maar misschien vond Ilya 28. f3 gxf4 29. fxe4 fxg3 30. Kxg3 Txe4 onnodig rommelig.

28. .. Tb5 29. Lc3 Tc4?

Een fout in slechte stelling. Beter was 29. .. Ta4 of 29. .. Pd7.

30. Lxe5! Txc2 31. Lxf6 Txc1 32. Pxc1

Wit heeft nu twee stukken tegen een toren en kan snel een vrijpion maken op de damevleugel. De rest is gemakkelijk.

Binnen een half jaar zal Ilya Nyzhnik grootmeester zijn en daarna moet de wereldtop bestormd worden. Maar dan zal hij eerst nog hard aan zijn openingen moeten werken!

Jeugd traint jeugd

Treintjes houden Leiderdorp op gang

In een nummer waarin talenten centraal staan kan een schaakvereniging die veel aan de jeugd doet niet ontbreken. Want zonder basis is er geen top. Onder de verenigingen die erg actief zijn met de jeugd duikt de naam van SV Leiderdorp regelmatig op. Onlangs nog werd de vereniging samen met de Basisschool Kastanjelaan uit Leiderdorp genomineerd voor de L-factor.

Schaakclub Leiderdorp, en dan de jeugdafdeling in het bijzonder, is een bijzondere club. Bestuurslid Jeugdzaken Kees Hortensius zegt daarover: “We hebben als bestuur besloten op de jeugd in te zetten. En we hebben besloten onze jeugdafdeling binnenschools te organiseren. Dat wil zeggen dat ons jeugdschaak in een school wordt georganiseerd. Eigenlijk kan je zeggen dat school en schaken door elkaar heen lopen.” Hortensius doelt daarmee op het samenwerkingsverband tussen de schaakclub en de Basisschool Kastanjelaan. Op woensdagavond, als de jongste jeugd ruim zeventig man sterk naar de club komt, moeten ze zich melden bij de school in de Kastanjelaan. Daar spelen ze interne competitie en krijgen ze hun lessen in Stap 1. Dat is een vertrouwde en voor de kinderen ook geschikte omgeving.

“Er zijn voldoende lokalen beschikbaar voor de afzonderlijke groepen. En de kinderen kunnen fatsoenlijk zitten, want het meubilair is op hen berekend”, zegt Roald Vahl, schoolleider en tevens jeugdleider bij SV Leiderdorp.

Voor de lessen vanaf Stap 2 kunnen de kinderen op vrijdagmiddag op dezelfde school terecht. De nog wat oudere jeugd doet op dinsdagavond mee aan de reguliere clubavond. Naast 20 tot 25 ouderen zijn er dan ook tien tot vijftien jeugdspelers aanwezig.

Saamhorigheid

Leiderdorp streeft ernaar om per acht kinderen een oudere jeugdspeler of ouder bij de hand te hebben. Maar wat de club zo bijzonder maakt is de manier waarop de jeugd zelf bij het lesgeven wordt ingeschakeld. Eigenlijk gaat dat heel eenvoudig. Roald Vahl: “De twintigjarige onderwijst de zestienjarige. De zestienjarige heeft de twaalfjarige onder zijn hoede en de twaalfjarige geeft les aan de achtjarige. Zo vorm je treintjes. We hebben nu zelfs een tienjarige die les geeft. Dat is een uitzondering, ons uitgangspunt is dat er een paar honderd ratingpunten en een paar jaar jaar verschil moet zijn.

Deze manier van werken heeft veel voordelen. Je kweekt saamhorigheid in de club, de kinderen kennen elkaar van het lesgeven. De twaalfjarige praat een keer met de achtjarige en iedereen heeft oog voor elkaar. Dat lesgeven vinden ze geweldig. En de lesgever heeft er zelf ook baat bij. Je leert de stof nu eenmaal het beste te beheersen als je het aan anderen uitlegt. De resultaten van deze opzet vallen het meest op bij de meisjes. Daar scoren we op dit moment mee. Met Biaina Geragousian, Lisa Hortensius, Myrre Hortensius, Willemijn de Voogt, Isis Verseef en Alba Camacho hebben we zes Nederlandse kampioenen afgeleverd.”

Overigens weet Vahl nog een reden te noemen waarom de meisjes het zo goed doen. “Met zoveel kinderen moet je het heel goed organiseren. Alles van tevoren klaarleggen, als ze binnenkomen, moeten ze weten waar ze moeten zijn. Daardoor is er rust, dat is ook een van de redenen dat de meisjes het goed doen. Een op de zes kinderen is bij ons een meisje.”

L-factor

Nu weer even die L-factor. Wat was dat precies? De Onderwijsraad, een adviescollege voor de regering en de Tweede Kamer, bestond in 2009 negentig jaar en ging om dat te vieren op zoek naar de L-factor. Dat zijn projecten waarin leerlingen en studenten de rol van lesgever op zich nemen, lesnemers die er plezier in hebben kennis en vaardigheden aan anderen over te brengen. Roald Vahl: “Toen ik daarover las dacht ik: dat is precies wat wij al jaren doen. Wij hebben ons aangemeld en werden genomineerd voor de hoofdprijs. We hebben met de school en de club voor de jury een presentatie gegeven. Wij waren het optimale voorbeeld, zeiden ze. We kregen de hartelijke complimenten en werden bij de prijsuitreiking apart genoemd. Maar de prijs is

naar een ander project gegaan dat groter was en meer maatschappelijke betekenis heeft. Dat begrijp ik wel.”

Jammer dus, maar tegelijk een pluim voor de opzet. Leidt die er overigens ook toe dat de jeugdleden langer bij de club blijven dan gebruikelijk is?

Kees Hortensius denkt van wel. “Bovendien krijgt de oudere jeugd een zakcentje uit de bijdragen die de jongeren voor de training betalen, dat stimuleert ook. Het gaat erom ze verantwoordelijkheid te geven. Daarnaast moet je de oudere jeugd nog meer bieden. Daar doen we ons best voor. We spelen met twee jeugdteams bij de Leidse Schaakbond, we gaan als club naar jeugdtoernooien, ook in het buitenland, en we doen mee aan de jeugdclubcompetitie. Met de kerst zijn we nog naar Béthune in Frankrijk geweest.”

Battle of the Giants

De opzet van de jeugdtrainingen is ook terug te vinden in een andere opmerkelijke activiteit van Leiderdorp. Kees Hortensius: “We hadden een paar jaar geleden een sponsor die het leuk vond dat we iets internationaals gingen doen. We kwamen op het idee om de treintjes van het lesgeven op een rij te zetten en daar een team van zestien spelers van te maken. Eigenlijk zijn het vier viertallen: AB, C, D en E-jeugd. Als je die op een lange rij zet zie je het verlopen van groot naar klein. Onze sponsor vroeg zich af hoe je daar vorm aan kon geven.

We zijn op zoek gegaan naar tegenstanders die ook dergelijke teams konden leveren. Onze eerste wedstrijd ging tegen een Belgisch regioteam. Daarna is het gegroeid, in 2005 en 2007 hadden we steeds vier

teams uit het buitenland. De laatste Battle in november 2009 ging tussen teams uit Sussex (Engeland), Le Perchay (Frankrijk), Sint Petersburg (Rusland) en Dortmund (Duitsland). Uit Nederland kwamen Zukertort Amstelveen, De Schaakmaat uit Apeldoorn en VAS Amsterdam. Langzaam breidt het zich uit. De buitenlandse clubs zijn niet altijd in staat groepen spelers zoals wij te leveren. Le Perchay is een echt clubteam, de andere zijn regioteams.”

De oorspronkelijke sponsor is er intussen mee opgehouden, maar er kwam een ander: Games Factory Online. En heel belangrijk, Tulip Inn in Leiderdorp besloot ook mee te sponsoren.

Hortensius: “Dat scheelt geweldig in de catering en de organisatie. Door het toernooi was het hele hotel eind november vol, anders een slappe maand. We hadden vorig jaar ook een echte Sinterklaas. En de oudere jeugd die niet meedeed speelde voor Zwarte Piet.

We hadden ook allerlei nevenactiviteiten voor de jongere jeugd. En veel seniorenleden kwamen ook kijken en verrichtten hand- en spandiensten. Het leefde door de hele vereniging. We kijken al uit naar de volgende editie in 2011.”

Leiderdorp heeft maar liefst zes meisjeskampioenen opgeleverd. Van links af Biaina Geragousian, Lisa Hortensius, Myrre Hortensius, Willemijn de Voogt, Isis Verseef en Alba Camacho

De Battle of the Giants in afwachting van de eerste zet.

Begrijp wat u doet Siciliaans: Scheveninger 1

Dat het Siciliaans een van de meest boeiende openingen is, is in deze reeks artikelen al ruimschoots gebleken. Na drie afleveringen over de Najdorf wordt het tijd om te kijken naar een andere variant, die we kunnen zien als het broertje van de Najdorf, de Scheveninger variant.

De naam van deze variant ontstond toen grootmeester Maroczy voor wit een systeem had ontwikkeld tegen het nieuwe Paulsen-systeem met .. Pc6 en dat voor het eerst toepaste in een toernooi te Scheveningen (1923). De uitgangsstelling ontstaat na de volgende zetten:

1. e4 c5 2. Pf3 e6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 d6

In deze rubriek komen de eerste twee zetten aan bod.

A: Systeem met 6. Le2

De meest natuurlijke manier om het spel in gangbare banen te leiden.

6. .. Le7 7. 0-0 0-0 8. f4 Pc6 9. Le3

hier buiten beschouwing omdat de praktijk heeft uitgewezen dat zwart weinig te vrezen heeft. 10. .. Dc7 11. Kh1 Een nuttige zet om meerdere redenen. Wit wil voorkomen dat zwart al te makkelijk de zwartveldige loper op c5 zou kunnen ruilen na een actie met .. e6-e5. Tevens wordt een mogelijk schaakje over de diagonaal b6-g1 uit de stelling gehaald. Verder maakt wit veld g1 vrij voor zijn loper op e3, zodat hij niet gestoord kan worden door een eventuele paarduitval via g4.

Tegelijkertijd dreigt er ook a4-a5 waarmee veld b6 vastgelegd zou worden.

14. .. b6 15. g4

Eindelijk acht wit de tijd rijp voor de zogenaamde bajonetaanval.

15. .. Lc8!

Het is grappig dat de zwarte loper terug moet naar zijn uitgangsveld. Niet alleen wordt veld d7 vrijgemaakt voor het paard (waar het harmonieus staat opgesteld), tevens streeft de loper nu wel naar de lange diagonaal nu wit die met g2-g4 heeft verzwakt.

16. g5 Pd7 17. Df2

Wit maakt zich op om met de dame op de koningsvleugel te penetreren.

17. .. Lf8

Zwarts bedoeling is om zijn stukken naar de meest natuurlijke velden te ontwikkelen. Paarden naar f6 en c6, lopers naar e7 en d7. Een van de gedachten is om bijvoorbeeld met .. Pc6xd4 gevolgd door .. Ld7-c6 de druk van wit in het centrum te verminderen. Verder is een belangrijk thema om het centrum ‘schoon te vegen’ met e6-e5, waarna zwart hoopt gelijkspel te krijgen. We bekijken in verschillende afleveringen vier systemen:

A) 6. Le2

B) 6. g4

C) 6. f4

D) 6. Le3

9. .. a6

Dit is de meest stereotiepe stelling voor de Scheveninger. Zwart maakt zich op voor een actie op de damevleugel met .. b7-b5 of een actie in het centrum met .. e6-e5. Deze stelling kan vanuit diverse zetvolgordes ontstaan.

10. a4

Wit laat meestal niet toe dat zwart te snel met .. Pxd4 gevolgd door .. b5 ruimte kan creëren op de damevleugel.

Wit heeft twee hoofdideeën om aanval te creëren tegen de zwarte koning.

• Aanval met stukken door onder meer de manoeuvres Dd1-e1-g3 en Le2-d3.

• Pionnenstorm met g2-g4-g5 en dan pas operaties met stukken die naar de vijandelijke koning gedirigeerd worden.

In de eerste methode valt wit op de koningsvleugel aan met stukken. Hij beoogt met De1-g3 en Le2-d3 een paar stukken op de zwarte koning te richten en dan met e4-e5 of f4-f5 te gaan werken. We laten deze methode

11. .. Te8

Een zeer subtiele zet. Veld f8 wordt vrij gemaakt voor een ander stuk en tevens staat de toren hier goed opgesteld mocht het centrum open komen.

12. Lf3

Wit wil de ontwikkeling van de zwarte loper naar b7 zo lang mogelijk verhinderen.

12. .. Tb8

Weer een wachtzet: niet alleen om uit de lange diagonaal te gaan, maar ook om een mogelijk .. b7-b5 voor te bereiden.

13. Dd2 Ld7

Eindelijk is zwart door de nuttige zetten heen en moet hij zijn ontwikkeling voltooien.

14. Pb3

Een mysterieuze terugtrekking van het paard uit het centrum.

De belangrijkste reden is dat zwart niet het centrum kan openbreken als wit aan de gang gaat met zijn flankactie g2-g4.

Zwart moet zich wapenen tegen de aanval van Dh4 en Th3 waarna er mat dreigt op h7. Daarom wil hij zich graag met .. g7-g6, .. Lf8-g7 en .. Pd7-f8 verdedigen tegen het komende aanvalsgeweld.

18. Lg2

De loper maakt plaats voor de toren en tegelijkertijd beschermt hij de eigen koning. 18. .. Lb7 19. Tad1 g6

Deze stelling kwam voor in de beroemde partij KarpovKasparov, 24ste matchpartij WK 1984, waar een wereldtitel op het spel stond. Karpov moest winnen om zijn titel te behouden. Speel deze adembenemende partij na,

SCHAAKTECHNIEK

waarin Kasparov voor het eerst wereldkampioen werd. 20. Lc1 Tbc8 21. Td3 Pb4 22. Th3 Lg7 23. Le3 Te7 24. Kg1 Tce8 25. Td1 f5 26. gxf6 Pxf6 27. Tg3 Tf7 28. Lxb6 Db8 29. Le3 Ph5 30. Tg4 Pf6 31. Th4 g5 32. fxg5 Pg4 33. Dd2 Pxe3 34. Dxe3 Pxc2 35. Db6 La8 36. Txd6 Tb7 37. Dxa6 Txb3 38. Txe6 Txb2 39. Dc4 Kh8 40. e5 Da7+ 41. Kh1 Lxg2+ 42. Kxg2 Pd4+, 0-1

Systeem met 6. g4 (Keresaanval)

opmars g4-g5 tegen maar het nadeel is wel dat hij de koningsvleugel verzwakt, waardoor de korte rokade uit den boze is in de toekomst.

Zwart kan ook ‘alles’ over zich heen laten komen met 6. .. Pc6 7. g5 Pd7 8. Le3 Le7 9. h4 0-0

Terug naar de hoofdvarianten: 7. h4 Pc6 8. Tg1 h5

Zuivering

Schaken staat niet los van de maatschappij. Daar kwam KNSB lid Jan Visser onlangs weer eens achter toen hij in oude nummers van het bondsblad bladerde. In 1937 introduceerde het KNSBbestuur de politiek bij het noteren van partijen. Visser wees ons op het volgende opmerkelijke fragment, dat op bladzijde 39 van de jaargang 1937 van het Tijdschrift van den Koninklijken Nederlandschen schaakbond staat.

Het ‘nadeel’ van de Scheveninger ten opzichte van de Najdorfvariant is dat wit deze extra mogelijkheid heeft. Deze zet werd lange tijd gezien als de zwaarste aanslag tegen de Scheveninger. Wit wil het paard op f6 zo snel mogelijk aan de tand voelen. Waarom het de Keresaanval wordt genoemd is mij trouwens een raadsel, omdat ik slechts drie partijen van de illustere crack heb kunnen vinden met dit systeem. Daaronder wel een fraai voorbeeld:

Keres - Bogoljubow, Salzburg 1943.

6. .. Pc6 7. g5 Pxd4 8. Dxd4 Pd7 9. Le3 a6 10. Le2 Dc7 11. f4 b6 12. f5 Pe5 13. fxe6 fxe6 14. a4 Le7 15. h4 Dc5 16. Dd2 Dc7 17. Tf1 Lb7 18. Ld4 Tf8 19. O-O-O Txf1 20. Txf1 Ld8 21. Df4 Pg6 22. Dg4 De7 23. Dh5 e5 24. Le3 Lc7 25. Dxh7 Pf4 26. Lxf4 exf4 27. Lh5+ Kd7 28. Lg4+ Kc6 29. Df5 b5 30. Dd5+ Kb6 31. Dd4+ Kc6 32. Pd5, 1-0

6. .. h6

De meest principiële voortzetting. Zwart houdt nog even de

Daarmee rokeert hij ‘middenin de storm’, maar de praktijk heeft uitgewezen dat het toch niet zo eenvoudig is om er ‘doorheen te komen’.

Zwart is allerminst verstoken van tegenspel. Met .. Pxd4 en .. b5 gevolgd door .. Lb7 mobiliseert hij al zijn stukken, waarna hij klaarstaat om op de damevleugel een tegenaanval te beginnen. Zwart kan aanvallen met stukken, maar beschikt ook over een pionnenstorm: .. b5-b4, .. a6-a5-a4 en dan desgewenst .. b4-b3 of .. a4-a3.

Vanuit de diagramstelling de volgende twee voorbeelden:

Malakhov - Gabrielian, Moskou 2002.

10. Dh5 a6 11. O-O-O Pxd4 12. Lxd4 b5 13. Ld3 Pe5 14. f4 Pxd3+ 15. Txd3 b4 16. f5 bxc3 17. Lxg7 Kxg7 18. Dh6+ Kh8 19. g6 fxg6 20. fxg6 Tf7 21. gxf7 Lf8 22. Dh5, 1-0

Valenti - Cvitan, Forli 1992.

10. Dd2 a6 11. O-O-O Pxd4 12. Lxd4 b5 13. a3 Lb7 14. Tg1 Pe5 15. Le2 Tc8 16. f4 Pc6 17. Lf2 b4 18. axb4 Pxb4 19. Dd4 Da5 20. Kb1 Tc5 21. Tg3 Tfc8

22. Le1 e5 23. De3 d5 24. fxe5

dxe4 25. Lg4 T8c7 26. e6 Ld5

27. exf7+ Kf8 28. Df4 La2+ 29. Kc1 Lb3 30. cxb3 Da1+ 31. Kd2 Dxb2+, 0-1

Een op het eerste gezicht merkwaardige voortzetting. Zwart wil echter proberen de vroegtijdige vleugelactie ontregelen.

9. gxh5

Na 9. g5 Pg4 10. Le2 Db6 heeft zwart geen enkel probleem, zoals bleek in RodriguezAdorjan 1982.

9. .. Pxh5 10. Lg5 Pf6 11. Dd2 Db6 12. Pb3 a6

'In overeenstemming met dr. Euwe en met goedkeuring van het Hoofdbestuur zullen voor enkele schaakstukken de oude, echte Nederlandsche benamingen in eere hersteld worden. Voortaan zullen wij weder spreken van koningin, kasteel en raadsheer en ons niet langer aan afschuwelijke germanismen bezondigen. Gaarne hadden wij ook de notatie geheel met deze namen in overeenstemming gebracht, maar dit levert ten aanzien van koningin en kasteel groote moeilijkheden op. Wij hebben reeds de K voor koning; koningin en kasteel zouden dan b.v. met twee letters aangeduid moeten worden, hetgeen niet overzichtelijk is en tot verwarring aanleiding kan geven.

Zwart heeft een soort verdedigingswal opgeworpen die in de praktijk moeilijk te slechten is. Een meester in het verdedigen van deze wal is de Zweed Andersson. Na 13. 0-0-0 Ld7 wist zwart moeiteloos op de been te blijven in de partij CardosaAndersson, Manilla 1974.

Illustratieve partijen:

• Karpov - Kasparov, 24ste matchpartij WK 1984

• Keres - Bogoljubow, Salzburg 1943

• Malakhov - Gabrielian, Moskou 2002

• Valenti - Cvitan, Forli 1992

• Cardosa - Andersson, Manilla 1974

Reageren?

Stuur een e-mail naar hgrooten@xs4all.nl.

Daarom is besloten, dat in de notatie voor koningin en kasteel de letters D en T gehandhaafd zullen blijven, maar in de analyses zullen steeds de woorden koningin en kasteel gebezigd worden. Voor den raadsheer zal de R de plaats van L innemen’.

Die R van Raadsheer bleef gehandhaafd tot 1955 toen 'in overeenstemming met het nieuwe internationale spelreglement’ de L van Loper zijn plaats terugveroverde.

Jan van Reek

Eenvoud en schoonheid

Alexander Vasilievich Sarychev (1909-1986) werd in Pushkino bij Leningrad geboren en verhuisde naar Bakoe om olie te winnen. Hij begon met zijn broer Kirill eindspelstudies te componeren in zijn jeugd. Het werk valt op door eenvoud en schoonheid. De broers hebben weinig materiaal nodig om de fraaiste dingen te tonen.

1. Alexander en Kirill Sarychev Vermelding Shakhmatny Listok 1928 (versie)

Het voor de hand liggende 1. Kf2? Kg6! 2. Ke3 Kf5 belet de zwarte koning niet zijn opgesloten paard te bevrijden. Eerst moet wit de tegenstander verder inperken. 1. Pe5! Kg7 2. Ld8! Kf8 Zwarts koning moet via de achtste lijn gaan. 3. Kf2 De witte koning gaat onbelemmerd voorwaarts. 3. .. Ke8 4. La5 Ke7 5. Ke3 Kd6 6. Kd4 De stukken bewegen op een natuurlijke manier naar de slotpositie. 6. .. Pc7 Anders gaat het paard verloren. Nu wordt zwarts koning gehinderd door een eigen paar en pion. 7. Lb4 mat.

Wit geeft mat in het centrale gebied. Steeds worden minimale middelen gebruikt.

3. Alexander Sarychev Eerste prijs Shakhmaty v SSSR 1966

Sarychev nog op hoge leeftijd eindspelen. Met de volgende studie behaalde hij een onderscheiding.

4. Alexander Sarychev Vierde Vermelding Fizkultura i Sport Shakhmaty v SSSR 1983

thematische val te maken. Na 1. b4? Kg1! kan de loper niet naar het gewenste veld c6. 1. g7 Tc3! 1. .. Tc8+ 2. g8D wint vlotter voor wit. 2. g8D Th3+ 3. Kg7! De thematische verleiding is 3. Dh7? Txh7+ 4. Kxh7 Kg1 5. Lc6 Kf2 6. b4 Ke3 7. b5 Kd4 8. b6 Kc5 9. b7 Kxc6 10. b8D h1D+ en wit kan niet vernietigend uithalen, omdat hij schaak staat. 3. .. Tg3+ 4. Kf8(7) Txg8+ 5. Kxg8 Kg1! Aangezien de zwarte koning de witte pion niet kan bedreigen, brengt hij eerst de loper in verlegenheid. 6. Lc6! Andere zetten op de lange diagonaal falen. Zie 6. La8? Kf2 7. b4 Ke3 8. b5 Kd4 9. b6 Kc5 10. b7 h1D 11. b8D remise. 6. .. Kf2 7. b4 Ke3 8. b5 Kd4 9. b6 Kc5

Hoe houdt wit de b-pion tegen? De oplossing begint met een enorme verrassing. 1. Kc8!! Zwarts pion wordt voorwaarts gedwongen. 1. .. b5 2. Kd7! Nu wordt de achtervolging ingezet. 2. .. Lf5+ 3. Kd6! b4 4. Ke5! Wit wint het beslissende tempo. 4. .. Kg4 5. Kd4! De vijandelijke pion wordt tijdig achterhaald. Het inhalen van een vrijpion door een koning wordt de Réti-manoeuvre genoemd.

2. Alexander en Kirill Sarychev

Derde prijs Le Soir 1930

Wit begint en wint

Wit begint en houdt remise

Nu staat het materieel gelijk, maar wit gaat een stuk verliezen. 1. Pf3! Pe4+ 2. Kc1! Pxf6 3. Pd4 Le5! 4. Pxf5 Hierna gaat zwart nog een stuk winnen. 4. .. Pa2+ 5. Kb1 Pc3+ 6. Ka1 Pa4 6. .. Pd1 7. c3! Lxc3 8. Kb1! Pxb2 9. Kc2 leidt tot eenzelfde remise als in de hoofdvariant. 7. c3! Lxc3 8. Ka2! Pxb2 9. Kb3 Le5 De loper staat tussen twee paarden ingeklemd. Na 9. .. Pe4 10. Pd6! of 9. .. Pd5 10. Pe3! gevolgd door ruil, houdt zwart twee paarden over. 10. Ph4! Wit dreigt Pf3 en Pg6+. 10. .. Lg3 11. Pf5 Le5 12. Ph4 en remise door een herhaling van zetten volgt. Zoals veel componisten schiep

Wit begint en houdt remise

1. Kc2 Hij moet de aanstormde zwarten stoppen. 1. .. d3+ 2. Kxb2 a3+! Zwart stelt problemen. 3. Kb1! Wit verdedigt zich nauwkeurig. Hij neemt de pion niet direct. Ook 3. Ka2? d2 4. Tc3 Pa6! is onvoldoende. 3. .. a2+!

4. Kxa2 d2 5. Tc3! d1D Of 5. .. Pa6 6. Td3 Pb4+ 7. Kb3 Pxd3 8. Kc2 en wit wint de laatste pion. 6. Tc1! Dxc1 pat.

5. Alexander en Kirill

Sarychev

Isvestia 1929

Correctie door Jan van Reek

Wit begint en wint

Een studie van de gebroeders Sarychev is nevenoplosbaar. Ik heb dit werk gecorrigeerd door een nieuwe inleiding met een

10. b7 Kxc6 11. b8D h1D 12. Da8+ Tenslotte deelt wit de beslissende klap uit.

Het honderdste geboortejaar van Alexander Sarychev werd met een herdenkingstoernooi in 2009 gevierd. Yuri Bazlov uit Vladivostok won de eerste prijs.

De lezer aan zet

11. Td1 Zodat een toekomstig ..Pc4 beantwoord kan worden met Lc1. 11. f4?! wordt beantwoord met 11. .. Peg4! (maar niet 11. .. Pc4? 12. Pdb5 Dc6 13. Pxa7 Txa7 14. Lxa7) en wit moet zijn loper opgeven wegens 12. Lc1 Db6. Ook niet goed is 11. Pdb5?! Db8.

11. .. Ld7?! Sterker was 11. .. a6 12. f4 Pc4 13. Lc1 en wit staat wat beter.

13. Pdb5 Na deze zet moet zwart zijn witveldige loper opgeven. Op 13. Lc1 (1 punt) volgt 13. .. Tac8 en 13. Lxc4 Dxc4 is prima voor zwart.

14. .. Dc6 Niet 14. .. Dc8 15. Pxa7.

15. Pd4 Niet 15. Lxc4?! (1 punt)15. .. Dxc4 16. Pxd6 Lxd6 17. Txd6 Pxe4.

15. .. Dc8 15. .. Dc7 was iets beter.

16. Lc1 Zwart staat nu duidelijk slechter. Wit heeft het loperpaar en kan in alle rust zijn aanval gaan opbouwen. Zwarts volgende zet maakt het nog erger.

16. .. d5 Een blunder is 16. .. Pxe4?? vanwege 17. Lxc4 Dxc4 18. Dxe4.

17. e5 Ook in aanmerking komt 17. exd5 (5 punten) maar alleen als u na 17. .. Pxd5 gezien heeft dat wit scherp verder kan gaan met 18. Pxe6 fxe6 (18. .. Te8!? 19. Pxg7! Dc5+ 20. Kh1 Kxg7 21. Dg3+ Kh8 22. Txd5 Dxd5 23. Dc3+ is beter voor wit.) 19. Lxc4 Dxc4 20. Dxe6+ Tf7 21. Dxd5 Dxc2 en wit staat beter, hij heeft een pluspion. Maar in de partij is zijn voordeel misschien wel groter!

18. Kh1 Altijd nuttig: de koning staat nu niet langer in de diagonaal a7-g1. Andere zetten komen ook in aanmerking: 18. f5, 18. Ld3, 18. Tf3, en 18. Dg3. Alle 5 punten.

19. Ld3 Ook 19. Tf3 (6 punten) is een prima zet.

19. .. a6 Dit versnelt het einde. Giri vindt nu de krachtigste voortzetting.

20. b3! Dit dwingt het paard weg van c4. Daarmee komt de weg vrij voor de opstoot f5; zonder paard op c4 beschikt zwart niet langer over de verdediging Pxe5. Er zijn ook punten te verdienen met 20. De2 (4) en 20. a4 (3).

21. f5! Geen punten voor andere zetten. Dit is de weg naar de zwarte koning.

21. .. Pb5 Ook onvoldoende is 21. .. Lc5 22. fxe6 fxe6 23. Dh4 h6 (23. .. g6 24. Tf7! wint ook op slag) 24. Lxh6! en zwart gaat mat na 24. .. gxh6 25. Dg4+ Kh8 26. Tf7.

22. Pxb5 Giri wil in de aanval winnen. U krijgt evenveel punten voor het prozaïsche 22. fxe6 (7 punten). fxe6 23. Pxe6 en wit staat superieur. Veel minder duidelijk is het na 22. f6 (3 punten) Pxd4 23. fxe7 Pf5 alhoewel wit wel beter staat na 24. La3. Ook 22. Pxe6 (3 punten) fxe6 23.f6! is minder duidelijk na 23. .. Pxf6 (niet 23. .. Pxe5 24. Dxe5 Lxf6 25. Dh5 en wit wint) 24. exf6 Lxf6.

23. f6! Sterker dan 23. fxe6 (1 punt) of 23. Lxb5 (1 punt) waarna wit ook in het voordeel is. De tekstzet wint meteen.

23. .. Lf8 Nemen op f6 verliest geforceerd: 23. .. gxf6 24. Dg3+ Kh8 25. exf6 (of nog mooier 25. Dh3 f5 26. Txf5!) 25. .. Pxf6 (25. .. Lxf6 26. Dh3) 26. Lb2 en wint.

24. Lxh7+! Een leuke variatie op het bekende offer Lxh7. Na andere zetten, zoals bijvoorbeeld 24. fxg7 (5 punten) of 24. Lxb5 (5 punten) heeft wit ook groot voordeel. Maar het offer beslist de partij onmiddellijk.

Combineren

Diagram 1: Gupta - Vocaturo

1. Dxe5 won een stuk.

Diagram 2: Bok - Li Chao

1 .. Dxe2! 2. Dxe2 Lxc3+ 3. Db2 Lxb2+ 4. Kxb2 Ke7 gaf zwart twee pionnen meer.

Diagram 3: Van Kampen - Plukkel

1. Lxc6+! Ke7 1. .. Dxc6 2. Dxe5+ wint de toren op b8. 2. Lg5+ Ke6 3. Df6 mat.

Diagram 4: Robson - Bok

1. Txd4! exd4 2. Dc7 en spoedig 1-0.

Diagram 5: Nisipeanu - Giri

1. .. Lxh3! 2. Dc3 2. gxh3 f3 3. Te3 Dg5+ loopt mat. 2. .. Lg4, 0-1.

25. Dh4+ Eerst 25. Td3 (4 punten) is ook goed.

80-100 >2400

70-80 2300-2400 60-70 2200-2300

50-60 2100-2200 40-50 2000-2100

30-40 1900-2000 20-30 1800-1900 0-20 <1800

Diagram 6: Bok - Swinkels

1. .. Txb3+! 2. Kxb3 2. Ka2 Tcb8 2. .. Tb8+, 0-1. Het is immers mat op de volgende zet.

Diagram 7: Robson - Kuipers

1. Tf4! Lxf4 2. Pg7+ Kg4 3. Pxf5 Kf3 4. Pd4+, 1-0

Diagram 8: Van Kampen - Gupta

1. Lg5! Dxg5 2. Dxe8+ Kg7 3. Df7+! 3.Dxe4 levert een stelling met twee pionnen meer op, maar Robin heeft een mat in zeven gezien! 3. .. Kh6 4. Df8+,1-0

De varianten: A. 4. .. Kh7 5. Dg8+ Kh6 6. Dh8 mat

B. 4. .. Kh5 5. Dh8+ Dh6 6. De5+ -6. .. g5 7. Lf7+ Lg6 8. g4+ Kh4 9. Dg3 mat

-6. .. Dg5 7. g4+ Kh4 8. Dh8+ Dh6 9. Dxh6 mat

Recht toe recht aan

De toren! 1. Th8+ Kxh8 2. Dh7, mat: Marshall-Burn, Parijs 1900.

Schakend Nederland vijftig jaar geleden

De schaakwereld heeft in de afgelopen twee decennia grote veranderingen ondergaan. De opkomst van de computer en de jeugd zijn de belangrijkste uitingen daarvan. Zag het schaken er vroeger inderdaad anders uit? Om die vraag te beantwoorden begint Schaakmagazine in dit nummer met een nieuwe rubriek: vijftig jaar geleden. Als introductie met een extra lange aflevering.

Vijftig jaar geleden, dat zijn dus de eerste maanden van 1960. Eigenlijk moet je constateren dat er helemaal niet zo veel veranderd is. Centraal in deze periode staat het Hoogoventoernooi. Dat is nu niet anders. De naam is gewijzigd, de omvang is groter, maar nog steeds draait het in januari om het schaken in de IJmond. Toen nog in het Kennemer Theater in Beverwijk, het zou nog enkele jaren duren voor het toernooi verhuisde naar Wijk aan Zee.

Het februarinummer van het Tijdschrift van de Koninklijke Nederlandse Schaakbond is voor een flink deel gewijd aan Hoogovens. Opmerkelijk is de manier waarop hoofdredacteur H.J. Slavekoorde verslag doet. Met zichzelf in de hoofdrol begint hij met een uitgebreide beschrijving van de organisatie en de randverschijnselen. De schakers zelf komen pas op pagina drie van de reportage aan de beurt. Proef de sfeer in het volgende fragment. Het gaat over de persdienst van Berry Withuis.

“Aangezien het bloed kruipt waar het niet gaan kan hebben wij daar een slap handje uit de bekende mouw gestoken om aldus, zoals zovelen, een positieve bijdrage tot het welslagen van het geheel te leveren. Het zij erkend dat wij daarbij met de mond

grotere prestaties hebben geleverd dan met de hand!” Enzovoort, enzovoort.

Hoogovens was in die dagen met 228 deelnemers al een flink toernooi. De spelers waren verdeeld over 15 tienkampen en 19 vierkampen. “Dit zou volgens de befaamde Bartjens in totaal 226 deelnemers en deelneemsters hebben moeten opleveren. Maar het wáren er 228, want twee der tienkampen telden – mirabile dictu! – niet tien doch elf deelnemers!”

Redelijk bezet was het toernooi ook. “Wij stellen vast, dat ook ditmaal de hoofdgroep te Beverwijk die van Hastings heeft overtroffen”, schrijft Slavekoorde tevreden. Met Petrosjan en Larsen waren twee echte toppers aanwezig. De beste Nederlander in de hoofdgroep was Donner, die met 5 uit 9 de vierde plaats deelde met Flohr. Van jeugd in de hoofdgroepen is in die tijd geen sprake. Wel treffen we met Tan, Bink en Langeweg in de grootmeester- en meestergroep een paar twintigers aan.

Een blad als het Tijdschrift had in de jaren zestig een heel andere functie dan het bondsblad nu. Ieder nummer bevat korte verslagen van regionale toernooien. Zo kunnen we lezen dat Bouwmeester een

Theo van Scheltinga scoorde vijftig procent in de grootmeestergroep.

zeskamp in Deventer won, dat Stumpers zegevierde in het Philips’ Plaquette Toernooi en dat er in Wildervank een ‘jeugdschaak-toernooi’ was geweest.

Privacy speelde in die dagen blijkbaar niet zo. In het februarinummer wordt gemeld dat de heren Voormans en Van Beugen (met vermelding van adres!), wegens contributieschuld zijn geroyeerd door hun vereniging De Hertogstad. Een nummer later wordt het royement opgeheven ‘wegens betaling der verschuldigde contributie’. Het vermelden van wanbetalers in het bondsblad zou overigens nog tot in de jaren tachtig doorgaan.

WK-studenten 2010

Het WK schaken voor studenten 2010 wordt van 4 tot 12 september gespeeld in Zürich (Zwitserland). Nederlandse studenten die belangstelling hebben om deel te nemen kunnen zich tot 1 maart 2010 aanmelden bij het bondsbureau van de KNSB. De KNSB zal de uiteindelijke selectie bepalen en de inschrijving verzorgen. Meer informatie is te vinden op www.schaakbond.nl.

Hoogovendirecteur Professor Ten Doesschate (l) met Constant Orbaan, in die dagen medewerker van de persdienst.

Omschrijving

Schaakklokken

401 DGT 2010

410-R DGT XL rood

410-B DGT XL beige

501 Oprolbaar demonstratiebord

Bestelformulier

402 BHB toernooiklok, kunststof, zeer sterk

404 Garde klassieke houten analoge klok 47,50

406 Digitale Garde klok 75,00

407 DGT 960 vouwbaar Zakschaakklokje met 960 beginstellingen 29,50

De klokken worden, voor zover van toepassing, zonder batterijen geleverd. Op alle klokken geven wij 12 maanden garantie. Korting mogelijk bij bestellingen van 8 of meer klokken. (Tel. 020-6241171)

Spelmaterialen

502 Plastic vouwbord, veldgr. 5,5 cm. Sterke kwaliteit 7,50

502-A Plastic vouwbord, veldgr. 5,5 cm. Standaard kwaliteit 5,75

503 Houten schaakbord, veldgr. 5 cm Met of zonder coördinaten 32,50

504 Plastic wedstrijdstukken, maat 5 enkel verzwaard in plastic zakjes 5,50

505 Plastic wedstrijdstukken, maat 5 dubbel verzwaard in plastic zakjes 9,50

506 Stevig kartonnen doosje voor art 503 en 504 4,00

509 Houten stukken, maat 4 bruin/blank gebeitst, Verzwaard in luxe cassette op=op 42,50

540 Palissander houten stukken, maat 4 Verzwaard met vilt in blank houten kistje 29,50

541 Palissander houten stukken, maat 4 Niet verzwaard met vilt in houten kistje 24,50

551 Magnetisch zakschaakspel 5,75

558 Zwart blanke stukken, maat 4 Verzwaard, in blank beuken kistje 29,50

Bij bestelling van 8 sets schaakstukken en/of borden krijgt u 10% korting. Het assortiment schaakstukken en borden in onze winkel is veel uitgebreider dan hier vermeld. Alle bovengenoemde stukken en borden zijn ook in andere maten leverbaar. (Tel. 020-6241171)

501 Oprolbaar demonstratiebord. Veldgrootte 7,5 cm grijs/groen. Insteekstukken rood/wit. Inclusief canvas opbergtas 27,50 517 Check! Vrolijk schaak kaartspelletje voor beginnende schakertjes ( niveau stap 1 tot 2 ) geënt op de methode van Wijgerden. 12,50 518 Raindropchess, maakt schaken nog spannender! Raindropchess stukken, bord + kaartset Gewoon schaakspel niet inbegrepen. 23,95 519 Raindropchess set kaartjes. 11,95 530 Demonstratiebord dubbel klapbaar Geel/zwart met rood/witte stukken Magnetisch, veldgroote 10 cm 94,00 510 Tuinschaakspel, kunststof Koningshoogte 64 cm 349,00

CD’s

708 DGT Chesstrainer met spelregels 45 lessen met 1500 oefeningen schaakspelend programma: Fritz goes 960 9,95 709 Tasc chess CD Cor van Wijgerden’s schaakmethode + het spelend programma Chessica op 1 CD 15,00 711 Geschaakt. Vervolg op Schaak?mat! Beter leren schaken voor grootmeesters in spe 14,95

712 Fritz 12. Zeer sterk spelend schaakprogramma 49,90 714 Rybka 4, zeer sterk spelend programma 49,50

715 Nieuw: Chesstutor stap 1. CD gebaseerd op de stappenmethode. Zeer geschikt voor zowel kinderen als volwassen als inleiding in het schaakspel. 19,50

Wedstrijdformulieren en reglementen

621 KNSB Notatieformulieren Dubbel

100 vel met doordruk 13,50

630 KNSB Notatieformulieren enkel

100 vel. Geen doordruk 7,50

972 Fide regels voor het schaakspel Vert. 2005 4,50

Alle overige reglementen kunt telefonisch bestellen tijdens winkeluren: 020-6241171 of downloaden op www.schaakbond.nl

Art. Omschrijving Prijs p/st. Aantal

Boeken

645 De wereld van de schaakopening 1 1.d2-d4. Auteur: Paul van der Sterren 19, 95

647 De wereld van de schaakopening 3 E2-E4. Auteur: Paul van der Sterren 24, 95

650 De Kracht van het paard.

Schaaktechniek. Auteur: Jan Timman 16,95

651 De macht van het loperpaar. Schaaktechniek. Auteur: Jan Timman 16,95

652 Matten 7, schaaktijdschift 11,95

653 Schaken voor huisvrouwen. Memoires van een grootmeester in ruste

Auteur: Karel v.d. Weide 14,95

654 Bobby Fischer voor beginners. Het wonderlijke leven van Bobby Fischer

Auteur: Renzo Verwer 11,95

655 Schaken: geschiedenis, spelregels, strategie en tactiek. 256 blz. Auteur: John Saunders 24,95

Leermethode van Wijgerden/Brunia

Zowel geschikt voor clubs en scholen als voor zelfstudie. Deze methode bestaat uit een aantal werkboeken voor de leerling en per stap een begeleidend instructie boek voor de leraar.

Werkboeken

Bestellingen van 10 of meer werkboeken worden gratis verzonden. Bij bestellingen van in totaal 50 of meer werkboeken krijgt U 10% korting.

Handleidingen

Setjes van 4 verschillende proefexamens per stap zijn te bestellen via de website van de schaakbond www.schaakbond.nl (klik op: schaakmaterialen)

Proefexamens 9410 Proefexamens

1,70 9450 Proefexamens stap 5+, 4 stuks 1,70

Diversen

515 Stropdas marine met KNSB logo 8,50 516 Sleutelhanger kunststof, Zwart of Crème 1,75 660 Mapje met 6 schaakansichtkaarten getekend door Pia Sprong 6,75

U kunt bovenstaande artikelen bestellen door de ingevulde lijst te sturen naar: Schaak en Go winkel Het Paard, Haarlemmerdijk 173 1013 KH Amsterdam, Telefoonnummer 020-6241171 Fax 020-6270885, info@schaakengo.nl, www.schaakengo.nl

655 Schaken: John Saunders 407 Nieuw: DGT 960

Fritz 12 Premium voor iedereen!

Dankzij Fritz is schaken cool, hip en modern. Overal op de wereld worden toernooien gespeeld en die worden door steeds meer schaakfans wereldwijd op de Fritz server playchess.com gevolgd. In de nieuwste versie Fritz 12 wordt het grote aanbod aan schaken gecombineerd met de nieuwe “Fluent UI” standaards van Microsoft en daardoor kon een volkomen nieuwe, comfortabele en perfecte grafische gebruikersinterface ontwikkeld worden. Alle belangrijke functies, zoals de keuzes voor een bepaald bord of uitdagingen en formules op playchess.com kunt u direct aanklikken en het rangschikken van de verschillende vensters is nu heel eenvoudig en intuïtief geworden. De mogelijkheden met de 3D optiek zijn duidelijk versneld en zorgen door de nieuwe tegenstanders en ruimtes ervoor dat u nog meer afwisseling op uw scherm kunt toveren.

Nieuw zijn de meetinstrumenten om de kunnen bepalen hoe scherp en tactisch een bepaalde stelling is met behulp van de zogenaamde “mat-o-meter”. Hoe kan ik het karak-

ter van een stelling beter analyseren? Zijn er misschien ergens matmotieven verborgen in een bepaalde variantenboom? Fritz 12 meet voor u de stelling en schat zonder omhaal het karakter van de stelling in. De speelsterkte van de Fritz engine werd verder verhoogd en het openingsboek werd bewerkt. Bovendien werden veel bekende en handige functies van het programma verder verbeterd. Ratingpartijen zorgen nu voor een nog betere en realistische inschatting van uw speelsterkte. De spion toont weerleggingen aan en concentreert zich op sterke en duidelijke dreigingen. Als u een high-end computer heeft kunt u effectiever en beter met verschillende engines aan de slag. 64-bit UCI engines kunnen nu zelfs meer dan 4 GB werkgeheugen benutten.

Voor de schaakserver playchess.com is de nieuwe structurering van de uitzendingen het eerste baanbrekende en innovatieve feature. Alleen op deze manier kunt u in het steeds verder stijgende aantal toernooien precies de

partijen aanklikken en bekijken die u op dat moment interesseren.

Premium voor iedereen! Met Fritz 12 wordt u premium lid op playchess.com. Zonder verdere kosten en verplichtingen kunt u een jaar lang van het volle programma op playchess.com gebruik maken. U kunt op de radio- en televisie zender van ChessBase naar ervaren commentatoren als GM Daniel King, IM Dennis Breder en anderen luisteren. Of u nu een live uitzending wil volgen, een analyse of een trainingssessie of later een uitzending wil starten - met Fritz 12 kunt u altijd op elk moment van de dag van de premium inhoud profiteren.

FRITZ 12 Incl. database met 1,5 miljoen partijen 49,90 De Nederlandse versie verschijnt eind oktober 2009!

Systeemvereisten:

Pentium III 1GHz, 512MB RAM, Windows Vista, XP (Service Pack 3), DirectX) grafische kaart met 256 MB RAM, DVD-ROM drive, Windows Media Player 9 en een internetverbinding voor het activeren van het programma en updates