Schaakmagazine 2019 – augustus

Iozefina Paulet

Vrouwenkampioen

Medailles op EJK voor Siem van Dael en Liam Vrolijk

Casper Schoppen wint ONK Dieren

Webwinkel

Schaakklokken

Boeken

Wedstrijdformulieren en reglementen

Spelmaterialen

CD’s

Handleidingen

Leermethode van Wijgerden/Brunia Werkboeken

www.schaakbond-winkel.nl

Voor clubs, scholen en de rest van schakend Nederland!

Komodo Chess 13

€ 99,90

Schaken voor de jeugd door Sabrina Chevannes. Voorleesboek voor jonge kinderen waarin de beginselen van het schaakspel op speelse wijze worden uitgelegd.

€ 15,-

Tuin schaakspel groot

Koningshoogte 64 cm, voet 31 cm. De stukken bestaan uit 2 delen, de voet kan gevuld worden met zand om de stukken te verzwaren.

€ 400,-

Isle of Lewis set. Replica van de in Schotland aangespoelde beroemde stukken. Zonder bord. Koningshoogte 76 cm.

€ 175,-

Centaur

Checkmate!

Geïnspireerd door Alpha Zero zoekt KOMODO 13 oplossingen op een geheel nieuwe wijze, waardoor zijn speelstijl onvergelijkbaar is met andere engines. Vooral aanbevolen voor analyses met 2 of meer varianten. Ontwikkeld door Larry Kaufman en Mark Leffler. NB Engels. U kunt online bestellen, per e-mail of telefoon. Ook kunt u een compleet bestelformulier per post laten toesturen. Bestelling worden verzorgd door Schaak en Go Winkel Het Paard, Haarlemmerdijk 173, 1013 KH Amsterdam. Tel: 020 6241171, email: info@schaakengo.nl. Bij afname van grotere aantallen geldt een korting. Bezoek voor details de website.

De love story van Mikhail Tal en Sally Landau. Een tijdsbeeld. Hoort in je koffer of je nu naar het strand of een schaaktoernooi gaat. Uitgeverij Elk and Ruby. NB Engelstalig.

€ 19,95

Magnetisch reisschaaksetje

16 x 16 cm, koningshoogte 2 cm. Kunststof opvouwbaar

€ 7,50

Stand alone computer die zich aanpast aan uw sterkte en stijl. De eerste schaakcomputer waarmee je zo kan beginnen met spelen. Duidelijke verlichting op het bord geeft de zetten weer. De stelling is zichtbaar aan de zijkant dus vergissen kan niet meer. Per omgaande levering is niet altijd gegarandeerd vanwege de grote belangstelling.

€ 349,-

Officieel orgaan

Hoofdredacteur

Jeroen Bosch

Aan dit nummer

werken mee:

Eric van Breugel (foto's)

Harry Gielen (foto’s)

Fred Lucas (foto‘s)

Vincent Pandelaar (foto)

Zhaoqin Peng (foto’s)

Toine Leferink (foto)

Peter Boel

Arno Bosch

Jeroen Bosch

Gert Devreese

Sipke Ernst

Herman Grooten

Anne Haast

Johan Hut

Joop Jansen

Pascal Losekoot

Piet Peelen

Dimitri Reinderman

Monique van de Griendt

Paul van der Sterren

Karel van der Weide

Redactieadres

Frans Halsplein 5

2021 DL Haarlem

Tel: 023-5254025

E-mail

schaakmagazine@schaakbond.nl

Adreswijzigingen naar uw vereniging.

Sluiting kopij

20 september 2019

Bondsbureau KNSB

Frans Halsplein 5

2021 DL Haarlem

tel: 023-5254025

E-mail:

bondsbureau@schaakbond.nl

Internet: www.schaakbond.nl

Vormgeving & Lay-out Interface Communicatie,

Druk

Vellendrukkerij BDU – Barneveld

ISSN: 1385-8807

Cover: Lucas van Foreest en Iozefina Paulet (Foto: Harry Gielen)

foto: Harry Gielen

foto: Harry Gielen

foto: Harry Gielen

De Jeugd komt op

Twee jonge tienermeisjes, Eline Roebers en Machteld van Foreest, maakten hun debuut op de Nederlandse Kampioenschappen in Amsterdam en deden dat heel verdienstelijk. Dat is knap en de derde plaats die Machteld behaalde is zeker bijzonder te noemen. In wat alweer de 75e editie was van het NK deed een andere jonge debutant iets wat ook heel bijzonder is: Lucas van Foreest werd ‘zomaar’ Nederlands Kampioen.

Maar ook andere jeugdspelers deden van zich spreken. Siem van Dael en Liam Vrolijk wonnen medailles op de Europese Jeugdkampioenschappen in het Slowaakse Bratislava. In het verslag van Dimitri Reinderman leest u ook dat Machteld en Eline niet de enige sterke schaakmeisjes van Nederland zijn. En dan houdt het nog niet op want Casper Schoppen won zowel het ONK in Dieren als het HSG Open (samen met Loek van Wely), zoals respectievelijk Peter Boel en Johan Hut in dit nummer optekenen.

Niet alles wat de jeugd aanraakt verandert in goud en dat hoeft ook niet. Sipke Ernst was aanwezig op het EJK-Landenteams waar een Nederlands team dat bestond uit Lucas, Casper, Siem, Liam en Robby Kevlishvili geen goud maar zilver mee naar huis nam – het Duitse jeugdteam won de Europese titel. In Mureck won Manasvita Basa trouwens het EU kampioenschap in haar leeftijdscategorie, en de ChessQueens organiseerden wederom een bijzonder toernooi voor meisjes.

Veel toernooiverslagen in dit zomernummer dus met de nadruk op de opkomende jeugd.

Jeroen Bosch hoofdredacteur

Coördinator Schoolschaak en Opleidingen

Op 1 september komt Lise ten Holder de KNSB versterken. Zij zal de functie van coördinator Schoolschaak en Opleidingen gaan invullen. De nieuwe werkneemster van de KNSB zegt zelf over haar functie:

Het wordt mijn taak om te zorgen dat scholen zo goed mogelijk ondersteund worden bij het organiseren van schaaklessen. Ook zal ik de opleidingen tot trainer en scheidsrechter onder de loep nemen en onderzoeken hoe deze nog beter kunnen aansluiten op de behoefte van vrijwilligers en ouders die deze opleidingen willen volgen.

Lise ten Holder was hiervoor werkzaam in het onderwijs, en heeft vanuit die wereld ervaring met het organiseren en opzetten van aanvullend onderwijs en met het coachen van (vrijwillige) gastdocenten.

Themadag KNSB

Op zaterdag 7 december vindt weer de jaarlijkse themadag plaats. Deze wordt gehouden in Utrecht en er zal een uitgebreid programma worden opgesteld met diverse workshops voor trainers, arbiters, vrijwilligers en bestuurders. Noteer de datum alvast en houd de website schaakbond.nl in de gaten!

Nederlandse jeugdschakers naar WK’s

WK-kadetten in China

De Nederlandse Kampioen in de E-categorie Ansh Jakhari (2009) zal van 20 augustus tot en met 2 september deelnemen aan het Wereld Jeugdkampioenschap voor Kadetten (onder 12, 10 en 8 jaar). Dit kampioenschap wordt gehouden in Weifang (China). Ansh neemt deel in de categorie tot en met 10 jaar.

WK-jeugd

Van 1 tot 13 oktober wordt in Mumbai (India) het WK-jeugd gehouden. Namens Nederland nemen deel Jonas Hilwerda (WK 16), Khoi Pham (WK 14) en Eline Roebers (WK 14 meisjes). Hun begeleider in India is IM Robert Ris.

Paul van der Sterren

Ongelofelijk

In de hele Nederlandse taal kan ik geen beter woord vinden voor de uitslag van het onlangs gehouden Nederlands kampioenschap dan dit. Ongelofelijk. Lucas en Jorden van Foreest gebroederlijk bovenaan met een straatlengte voorsprong op de rest. Is this real?

Betovergrootvader Arnold en zijn broer Dirk waren meer dan een halve eeuw lang monumenten van de Nederlandse schaakwereld. Zij hadden de Van Foreesten dus al ruimschoots de geschiedenisboeken in geschreven. Vier generaties later wil de familie dit kennelijk nog eens grondig overdoen. Jorden werd drie jaar geleden al op zeventienjarige leeftijd de jongste in Nederland geboren kampioen ooit en is inmiddels een gesettelde jonge topspeler van wie veel verwacht wordt. Nu heeft zijn broer Lucas, ook nog maar achttien jaar oud, zichzelf met een daverende klap naast Jorden op de kaart gezet en daarmee de familiegeschiedenis wéér nieuwe luister

Zomertoernooien

Het was een hete zomer in Nederland waarin vooral ook weer heel veel geschaakt kon worden.

Amsterdam SPA

In Amsterdam werden naast de Nederlandse Kampioenschappen ook alweer het 9e Science Park Toernooi gehouden. Met 7 uit 9 werd dit toernooi gewonnen door het drietal Evgeny Gleizerov, Mikhail Ulybin en … Ilias van der Lende. De twee eerstgenoemden zijn ervaren Russische grootmeesters. Voor onze landgenoot betekende de toernooiwinst een groot succes en hij scoorde daarbij tevens een IM norm.

Leiden Chess Tournament

Ook in Leiden weer het traditionele schaaktoernooi, maar dat schrijven we een beetje met de angst in het hart. Het was namelijk alweer de 13e keer dat Jan Bey het toernooi organiseerde en omdat hij heeft aangege-

gebracht. En dan moet het hoofdstuk Machteld, die met elf jaar al sterk genoeg is om vijftig procent te halen bij de dames, eigenlijk nog beginnen. Waar gaat dit eindigen?

Het doet denken aan de tijd van de Polgarzusjes, de jaren tachtig waarin eerst Zsuzsa, daarna Szofia en ten slotte Judit als een drietrapsraket de schaakwereld in gelanceerd werden. Ook toen vroeg ik me af of ik droomde (wat overigens na een paar hardhandige nederlagen niet het geval bleek te zijn), ook toen werd geschiedenis geschreven.

Maar het is natuurlijk ook ‘gewoon’ een geweldige triomf voor De Jeugd. Wie naar de tabel kijkt zou zomaar op het idee kunnen komen dat hier sprake is van een computerfout die de uitslagen van het NK en die van de twee maanden eerder gehouden jeugdkampioenschappen door elkaar heeft gehaald. Wie hoort bij welk

toernooi? Je vraagt je af wat er gebeurd zou zijn als er meer jeugdspelers aan het NK hadden meegedaan. Vooral Lucas heeft immers allerlei leeftijdgenoten die tot nu toe niet of nauwelijks voor hem onderdeden: Casper Schoppen, Liam Vrolijk, Max Warmerdam, Robby Kevlishvili, om er maar een paar te noemen.

Kortom, voor de ‘volwassen’ schaker is de conclusie onontkoombaar: de jeugd schuift ons opzij. In de grote schaakwereld, met zijn open toernooien en zijn supertalenten die tegenwoordig niet meer alleen in Rusland, Europa of Amerika maar overal ter wereld geboren worden, was dat al zo. Het Nederlands kampioenschap was eigenlijk ons laatste bolwerk. Dat is nu geslecht. Wij zijn nergens meer veilig.

ven dat dat voor hem persoonlijk de laatste keer is, maakte hij er maar meteen een extra bijzondere editie van. Zo was er een sterke kroongroep die gewonnen werd door Predrag Nikolic met 6 uit 9, en ook een mooi open toernooi dat een prooi werd voor de Indiase grootmeester Sandipan Chanda met 7,5 uit 9 (een vol punt meer dan de Nederlander Hing Ting Lai en de Rus Sergey Ivanov). Het is te hopen dat er iemand in (de omgeving van) Leiden opstaat om de mooie traditie voort te zetten. Jan Bey verdient in ieder geval alle lof (samen met zijn team) voor het volmaken van de 13!

Hogeschool Zeeland Toernooi

Nog zo’n onvermoeibare organisator is Hans Groffen. Alweer de 23e editie van het Hogeschool Zeeland Toernooi werd in de eerste week van augustus gehouden, met zoals altijd weer aan aantal topgrootmeesters. Dit keer waren Gata Kamsky en Loek van Wely

de duidelijke elofavorieten. De Amerikaan wist zijn voormalige secondant uiteindelijk nipt een halfje voor te blijven. Van Wely deelde met 7 punten de tweede plaats, onder andere met landgenoot Nico Zwirs.

ONJK in Borne

De Open Nederlandse Jeugdkampioenschappen trokken ook dit jaar weer veel deelnemers. Meer dan 250 jeugdschakers konden alweer voor de negende keer terecht in Sporthal ’t Wooldrik. Internationaal was het ook, met naast Nederlandse spelers, vooral Duitsers en Belgen, maar er waren bijvoorbeeld ook Denen en Grieken onder de deelnemers. De namen van de kampioenen: Siem Maerevoet, Alicia Alukova, Arthur Maters, Kiri Arnold, Tyani de Rycke, Max Pick, Elysia Feng, Gachatur Kazarjan, Cecilia Pereira Garza, Jonathan Vijver, Eli Alia Jorritsma, Sascha Kurt, Wouter Terlouw, Emma Barbier, Freek Thijssen en Sarah Barbier.

Debutant Lucas van Foreest Nederlands Kampioen

De 75e editie van het NK zal bijgeschreven worden in de annalen als een historische. In de 19e eeuw werden de broers Dirk en Arnold van Foreest al winnaars van officieuze Nederlandse Kampioenschappen. Deze verre voorvaderen vormden een mooi voorbeeld voor de broers Jorden en Lucas van Foreest. In 2016 werd Jorden bij zijn debuut als 17-jarige zomaar Nederlands Kampioen. In 2019 debuteerde zijn jongere broer Lucas op 18-jarige leeftijd. En, l’histoire se répète, na uitgerekend een barrage tegen zijn oudere broer(!) werd Lucas de Nederlands Kampioen van 2019. Om het Van Foreest-feestje compleet te maken haalde de 11-jarige Machteld brons in het vrouwenkampioenschap.

De eerste snelschaakpartij in de barrage eindigde in een degelijke remise. In de tweede koos Lucas met zwart voor een Siciliaanse Rauzer - een opening die hij nog nooit gespeeld heeft. Hij had zich in de pauze voorafgaand aan de barrage voorbereid en dit leek hem een slimme keuze: ‘zwart krijgt altijd kansen’.

Jorden – Lucas, tiebreak (2)

r+-wqk+-tr

+-+lvlp+p

p+nzppzp-+

+p+-+P+-

-+-+P+-+

+-sN-+N+-

PzPPwQ-+PzP

+-mKR+L+R

Stelling na 12.f5

12...b4 13.Pe2 e5 14.Kb1 h5

Tot zover allemaal nog normale zetten. De zwarte koning blijft in het midden staan, zwart houdt tegen op de koningsvleugel en wil een aanval starten op de damevleugel.

15.Pc1

15.Tg1 Db6 16.g4 was de keuze van Aronian en Anand toen ze met wit deze stelling op het bord kregen.

15...Db6 16.Lc4 Pa5 17.Ld5 Lucas had vooraf nog gekeken naar 17.Dd5 en gezien dat het kwaliteitsoffer 17...Pxc4 18. Dxa8+ Ld8 zwart prima kansen geeft. De witte dame moet nu terug en na 19.Dd5 Pe3 20.Dxd6 La4 krijgt zwart de kwaliteit weer terug en houdt dankzij het loperpaar mooie compensatie voor de pion die hij achterstaat. 17...Tc8 18.Pd3?!

Wint een pion maar zwart krijgt sterk tegenspel.

18...Pc4! 19.Dxb4 Dxb4 20.Pxb4 Pe3?

Dit is objectief niet goed, maar het gaat om een snelschaakpartij dus al te kritisch moeten we niet zijn. Sterk was 20...a5! en zwart staat wat beter.

21.Td3! Pxg2

Nu wint Lucas een stuk. In het vervolg gebeurden er geen gekke dingen meer. Na zet 42 was Jorden de eerste om zijn broer te feliciteren met de titel. Jorden nam zijn verlies heel sportief op en noemde de winst van zijn broer verdiend. Lucas vond dat hij zijn portie geluk in Amsterdam wel had gehad, en dat hij goed had geprofiteerd van de blunders van zijn tegenstanders.

In de eerste reguliere ronde kende Jorden overigens ook al een moment van onoplettendheid, maar toen was hij er nog met een blauw oog vanaf gekomen.

Jorden – Lucas, NK Schaken (1)

22.Lb7?

Ai, Jorden laat zich een lelijke blunder ontglippen. Na het krachtige 22.Ta3! wint wit de a-pion onder goede omstandigheden en staat dan objectief gewonnen. 22...Tb8

Stelling na 18…Pfe4

Jorden geeft op en feliciteert Lucas met de NK-titel

Juist was nu 19.Pxe4 waarna wit met zijn loperpaar een tikje beter staat. In plaats daarvan speelde Jorden 19.c4? waarbij hij overzag dat hij na 19...Pxf2! niet op f2 kan slaan vanwege het aftrekschaak 20.Kxf2 Pe4+ met dameverlies. Dus stond hij na 20.Te1 een gezonde pion achter.

Toch is het nog niet zo makkelijk (wit heeft het loperpaar) en uiteindelijk wist Jorden het redelijk eenvoudig remise te houden.

Een nuttige waarschuwing voor de kampioen van 2016, en eentje die hij zich duidelijk ter harte nam. Vanaf dat moment speelde Jorden behoorlijk overtuigend in de Tolhuistuin en vanaf ronde 2 was hij dan ook steeds aan de kop te vinden.

J. van Foreest - Sokolov, NK Schaken (3)

-trq+-tr-mk

+-zp-snpzpn

p+-vll+-zp

+p+-zpN+PzP-+P+-+

+-zP-+QsNP

-+L+-zPP+

tR-vL-tR-mK-

Stelling na 19.Phf5

Wit heeft een plezierig Spaans plusje. De volgende zet van Sokolov is een blunder, die Jorden met vaste hand afstraft. 19...Pg8? 20.Pxg7! Kxg7

21.Ph5+ Kg6

21...Kh8 22.Dg3 is hopeloos

voor zwart. 22.Dg3+ Pg5

Opnieuw de enige zet om verder te spelen. Niet 22...Kxh5?

23.Ld1+.

23.f4!?

Wit wint ook na 23.h4! Lg4 24.hxg5 Lxh5 25.gxh6+ Dg4 26. Dh2!.

23...exf4 24.Pxf4+ Kh7 25.e5+ Lf5 26.Df2

Zwart staat nog een beetje na 26.Lxf5+ Dxf5 27.exd6 cxd6. Het allersterkst was het lastig te vinden 26.Ld3: na 26...Le7 wint wit dan met 27.h4!.

26...Le7

Hier is 26...Te8 27.Ph5! Lxc2 28. Dxc2+ Kh8 29.Lxg5 Txe5 nog tamelijk hardnekkig.

27.e6?

Winnend is 27.h4!.

27...fxe6?

Na 27...Lxc2! 28.Dxc2+ Kh8 is er ineens nog niks beslist. 28.h4!

volgt. 33...Lg6 34.Txg5! hxg5 35. Pxf6 Df5 36.Pd7+ Kh7 37. Dd4! Df7 38.Pxb8 Txb8 39. Ta3 Lh5 40.Th3 en opgegeven. 1–0

Na vier ronden stond Jorden met 3 punten aan kop, op een halfje gevolgd door Benjamin Bok en de latere kampioen. Erwin l’Ami had tot op dat moment vier keer geremiseerd, en besloot dat een overwinning op Jorden zijn laatste kans was om voor de titel te gaan. Zijn openingskeuze van het Scandinavisch (dat hij nooit speelt) is daarmee verklaard. Toch ging er in het middenspel iets mis, en in de diagramstelling staat wit heel goed dankzij de ver opgerukte a-pion.

J. van Foreest - l’ Ami, NK Schaken (5)

a-pion een ver opgerukte vrijpion is geworden. Na Jordens zet ontstaat verderop een fascinerend eindspel (of eigenlijk fascinerende eindspelen).

35...Tg3+! 36.Kd2 Txg2+ 37.Kc1 Lxb5 38.Pxb5 Txg5 39.c4

Nu lijkt wit alsnog te winnen (het paard op e8 hangt evenals pion a7), maar met het volgende kwaliteitsoffer is sterk.

39...Txb5! 40.cxb5 Pc7 41.Td7 Pxb5 42.Kd2

Wit moet op het paard af om een eigen vrijpion te creëren. Zwart moet met zijn g-pion gaan lopen voor voldoende tegenspel.

42...g5! 43.Kd3 g4 44.Kc4 Pa3+ 45.Kb4 Pc2+ 46.Kc3 Ook andere koningszetten leveren niks op: 46.Ka4 Pe3 47.Txa7 Pd5 is een stelling die verderop in de partij ontstaat.

46.Kb5 Pe3 47.Txa7 g3 48.Td7 g2 49.a7 g1D 50.a8D is gelijk volgens de engine, het speelt makkelijker met zwart. En op 46.Kc4 volgt 46…Pa3+ en weer maakt wit geen vorderingen.

46...Pa3 47.Kb4 Pc2+ 48.Ka4 Pe3

Het is grappig om te zien hoe het paard en de witte koning om elkaar heen ‘dansen’. Wit is eindelijk zover dat hij de a-pion kan slaan. De zwarte g-pion speelt volop mee.

Maar nu heeft zwart het weer moeilijk, ook al omdat hij nog weinig tijd had.

28...Kh8 29.hxg5 Lxg5 30.c4! Lxc2?! 31.Lb2+

Nu is het helemaal uit, er volgde nog

31...e5 32.Txe5 Pf6 33.Pd5

Of 33.Dxc2! Lxf4 34.Te7! en mat

Stelling na 34...Tg4

35.Lb5?

Juist was 35.Tc8!. De loper is als een ezel tussen twee schelven hooi. Hij kan niet, en het paard op e8 gedekt houden, en veld a8 blijven verdedigen. Wit wint dan pion a7 waarna zijn eigen

49.Txa7 Pd5

49...g3 50.Tc7 g2 51.Tc1 Pf1 52.a7 g1D 53.a8D Dd4+ is ook gelijk, maar de paardzet is prima.

50.Ta8 Pc3+

Zwart kan een herhaling afdwingen met 50...Pc7 51.Ta7 Pd5.

Jorden van Foreest tegen Erwin l'Ami

Jorden van Foreest tegen Ivan Sokolov

59.Df2! zijn voldoende voor de winst.

59...Kg4!

51.Kb4 g3?

Dit is te optimistisch. Ik denk dat Erwin even uit het oog verloor dat de witte koning straks niet op de a-lijn hoeft te staan en dat wit dus via a1 met zijn pas gepromoveerde dame de g-pion kan tegenhouden.

Na 51...Pd5+ en 52...Pc7 heeft zwart nog steeds dezelfde remise makende constructie.

52.a7 Pd5+ 53.Kc4!

De enige zet die wint - alle andere koningszetten verliezen!

Bijvoorbeeld 53.Ka4 g2 54.Tg8+ Kxg8 55.a8D+ Kg7 en zwart promoveert en wint!

53...g2 54.Tg8+!

Wint het beslissende tempo.

54...Kxg8 55.a8D+ Kh7 56.Da1

Nu is het objectief weer remise! De g-pion is een enorme troef natuurlijk, maar ook de vrije e-pion speelt mee net als het paard en de zwarte koning. Maar met weinig tijd is dit voor beide spelers natuurlijk een bijzonder lastig eindspel. 60.Kb3

Wit wint ook niet na 60.Df2 e5! en op wonderbaarlijke wijze leiden alle varianten van de engine tot remise.

60...e5 61.Kc2 Kf3 62.Kd2 Of 62.Dxb6 Ph3.

62...Ph3?!

Juist was 62...e4 63.De3+ Kg4 64.Dxb6 Ph3.

63.Dxb6

63.De3+

63...f5?

63...Kg4! houdt remise - een opstelling die we al eens gezien hebben.

64.De3+ Kg4 65.De2+! Kg3 66.Dxe5+ Nu staat wit weer helemaal gewonnen.

66...f4 67.Dg7+ Kh2 68.b6 f3 Wit wint ook na 68...g1D 69.

Dxg1+ Kxg1 70.b7 f3 71.b8D f2 72.Dg3+.

69.b7 f2 70.b8D+ Kh1 71. Dxg2+ Kxg2 72.Db7+ Kg1 73. Dg7+ Kf1 74.Ke3 Ke1 75.Da1 mat

1–0

En einde verhaal zou je zeggen, maar zie het vervolg!

56...Pf4 57.Dg1

57.De1! is handiger.

57...Kg6 58.b4 Kh5 59.b5?

Wit moet het nauwkeurig blijven

Zo bleef Jorden met 4 uit 5 aan kop. In de laatste twee ronden kwam hij echter niet verder dan remise tegen Erik van den Doel en zijn oud-trainer Sergey Tiviakov. Maar hoe was het Lucas ondertussen vergaan? In de

jaar speelden beide spelers een match tegen elkaar. Op dit NK zetten ze hun principiële strijd in de Weense Variant voort.

Sokolov – L. van Foreest, NK Schaken (4)

rsnlwq-trk+ zpp+-vlpzp-+-+p+-zp +-+-zP-+-+LzpN+-+

Dit is een bizarre zet die alleen maar te vinden is door te analyseren met een sterke engine. Zwart geeft met tempo pion e6 weg, waarmee hij gek genoeg ruimte krijgt om zich te verdedigen. De pion op g4 is zowel een aanvalswapen als een zwakte.

18.Lxe6 Db6

De enige zet, maar ook de bedoeling van het zwarte concept. Zwart verliest meteen na 18...Db8 19.Lxf7+! Kxf7 20.Txd4! want 20...Pxe5? faalt op 21.Txd8! Lxd8 22.Txc8!.

19.Lf5

Na 19.Lc4 Pf8 hangt pion g4 en na 20.h3 a5 heeft zwart ook tegenkansen. Merk op dat het materieel gelijk staat na het offeren van pion e6.

19...Pf8!

Beide spelers waren diep voorbereid - maar Lucas nog iets dieper dan zijn ervaren tegenstander. Sokolov had hier vooral naar 19...g6 gekeken waarna de witte loper is ingesloten. Na 20.Td3! gxf5 21.gxf5 heeft wit echter een ijzersterke aanval. De pionnen op e5 en f5 zijn wel een stuk waard.

20.Lxc8

Stelling na 12...Le7

13.Tfd1

In Groningen speelde Sokolov in de eerste matchpartij 13.Tad1 hij won wel maar niet na de nodige avonturen waarin Lucas onderweg een grote kans miste - zie SchaakMagazine no 1 van dit jaar.

13...Da5 14.a3 Td8 15.b4

In Groningen ging het op het scherpst van de snede verder met 15.Pg3 Ld7 16.b4 Db6 17.Txd4 Le8 18.Tg4 Pd7 19.Ph5 g6 20.De4 Het ziet er nu doodeng uit voor zwart, maar zwart houdt nu voldoende tegenspel met 20... a5!. Daarna ging Sokolov ‘all in’ met een serie offers waarna de partij uiteindelijk in remise eindigde, Sokolov-L.van Foreest, Groningen (3) 2018.

15...Db6 16.g4!? Meestal valt wit aan met de manoeuvres Pg3 en De4–g4. De tekstzet is opmerkelijk, maar beide spelers waren nog op bekend terrein! 16...Pd7 17.Tac1 Dc7!?

Het staat ook gelijk na 20.Txd4 Txd4 21.Pxd4 Dxd4 22.Lxc8 en nu 22...Dxe5 23.Lxb7 Te8 of nog sterker 22...a5!.

20...Taxc8 21.Txc8 Txc8 22. Pxd4 Pg6!

Wit staat inmiddels een pion voor, maar de pion op g4 is een lelijke dissonant (als deze op g3 of g2 zou staan zou wit beter staan).

23.Pg3 Td8! 24.Pgf5

Wit kan hier afwikkelen naar remise met 24.Pdf5 Txd1+ 25. Dxd1 Dc7 26.Pxe7+ Dxe7 27.Dd6 maar dat is Ivans eer te na.

24...Lg5!

Maakt gebruik van het verzwakte veld op f4 om pion e5 terug te halen.

25.De4

Remise is de meest waarschijnlijke uitslag na 25.Pf3 Txd1+26. Dxd1 Dc7, en ook goed is 25... Pf4 26.Txd8+ Dxd8 27.Dc2 Dd5.

25...Lf4

Zwart wint zijn geofferde pion terug. Sokolov blijft echter op winst spelen.

26.h4 Lxe5 27.h5 Te8!

Lucas van Foreest tegen Erik van den Doel

Deze batterij is een mooie tactische verdediging.

28.Kh1 Pf4

De enige zet want anders wint 29.f4 materiaal.

29.Te1 Da6! 30.Df3 Dd3

-+-+r+k+ zpp+-+pzp-+-+-+-zp

+-+-vlN+P

-zP-sN-snP+ zP-+q+Q+-+-+-zP-+ +-+-tR-+K

Nu kan wit op allerlei manieren remise maken, en dat zag Sokolov ongetwijfeld. Hij wilde echter winnen en speelde na

DELOITTE NK

bijna een kwartier nadenken 31.Txe5? om na het enige goede antwoord 31...Txe5 op te geven! Hij had overzien dat zwart na 32.Dxf4 mat zet met 32...Dh3+! 33.Kg1 Te1.

0–1

Dat was een meegenomen halfje voor Lucas, maar in de vijfde ronde won hij een fraaie partij van Benjamin Bok (zie de lezer aan zet rubriek) en bleef zo goed in de achtervolging op zijn broer.

In de laatste ronde had hij wit tegen Erik van den Doel en telde alleen een overwinning. Hij speelde snel en ondernemend en op zet 30 greep Erik in de tijdnoodfase mis.

L. van Foreest - Van den Doel, NK Schaken (7)

Stelling na 30.Te2

Zwart staat nu prima na 30... Pe4!. In plaats daarvan volgde echter

30...Pxh5? 31.Dxh5+ Kg8 32.Tg6 Dd6 33.Dh6! Nu is zwart opvallend kansloos.

In stellingen met alleen zware stukken is veiligheid van de koning het belangrijkst. Dankzij de halfopen g- en h-lijnen vinden de witte stukken hun weg richting de zwarte koning.

33...Da6 34.Teg2 Df1+ 35.Kh2

Tee7 36.Dh4! Df3 37.T6g5! Niet 37.Th6? Dxg2+ 38.Kxg2 gxh6.

37...Td7 38.Th5 Tf8 39.Th8+ Kf7 40.Txg7+ Ke8 41.Txf8+ Kxf8 42.Dh8 mat en tiebreak! 1–0

Eindstand Deloitte NK 2019

1. Lucas van Foreest 5

2. Jorden van Foreest 5

3-5. Tiviakov, Bok en Sokolov

3,5

6-7. l’Ami en Van den Doel 3

8. Werle

Iozefina Paulet Nederlands Vrouwen Kampioen

In afwezigheid van de kampioen van vorig jaar (Zhaoqin Peng) en de kampioen van 2014-2017 (Anne Haast) beloofde het Deloitte NK Vrouwen een open strijd te worden. Natuurlijk waren er op voorhand ratingfavorieten aan te wijzen. In volgorde waren dat Tea Lanchava, Rosa Ratsma en Iozefina Paulet. Lanchava was bovendien de kampioen van 2012 en de verliezer van een tiebreak om de titel in 2017. Ook Paulet verloor al eens een titelbarrage van Anne Haast in 2016, en Ratsma was vorig jaar nog derde geworden voor Haast en Paulet.

In de eerste ronde volgde al een mini-verrassing: Lanchava wist een gunstige stand niet te winnen van debutant Machteld van Foreest. In de ronden erop kon de Amersfoortse mede door ziekte de vorm niet vinden en het kampioenschap eindigde voor haar in een teleurstelling. Dat opende de weg voor een formidabel tweegevecht tussen Paulet en Ratsma. Iets waar het na de eerste ronde wellicht niet naar uitzag.

Paulet - Ratsma, NK Schaken (1)

1,5

Jeroen Bosch

Foto's: Harry Gielen

Stelling na 26...b4

Beide speelsters hebben hun eigen vleugel om op te spelen. Daarbij heeft Paulet de betere praktische kansen misschien - als zij doorbreekt dan is ze bij de koning!

27.g6!?

Tijd voor actie, de engine houdt liever het zwarte tegenspel in toom met 27.Tb1 Da5 28.a3. 27...fxg6 28.Th2?!

Creatief, maar objectief was terugslaan beter, na 28.hxg6 Pxg6 29.e5 Le7 30.Lh3 staat wit beter.

28...Dd8?!

Ratsma had zich de aanval moeten laten bewijzen met 28... gxh5!.

29.hxg6 h6

Wit staat vrijwel gewonnen na 29...Pxg6 30.Txh7! Kxh7 31. Dh3+ Kg8 32.Dxe6+ De aanvalsspeelster Paulet heeft dit offer ongetwijfeld gezien toen ze besloot tot 28.Th2. Na 29...h6 is de koningsaanval afgestopt, maar heeft wit plezierig positioneel voordeel (loperpaar en zwakke zwarte pionformatie).

30.b3 a5 31.Lh3 De7 32.e5! Lb8 33.f5! exf5 34.Lxf5 T8c5 35.Lf4

Sterker was 35.Te1! want 35... Txa2? faalt op 36.Lg5!. 35...Txh2 36.Dxh2 Dc7?!

Met 36...Pc7 gevolgd door ... Pce6 of ...Pd5 kon zwart krachtig weerstand bieden. 37.Te1 Tc2 38.Te2! Txe2 39. Dxe2 Dc6

ook niet ongebruikelijk om acht vrouwen te zien denken terwijl alle mannenborden alweer in de beginstelling stonden. Opvallend was dat de vrouwen soms ook slagvaardiger waren.

Van Weersel - Ratsma, NK Schaken (5)

Erwin speelde hier onnadenkend 15.Pc3? en na 15...Da5? 16.Le3 eindigde de partij voorbij zet 60 in remise. Dankzij Rosa weten we dat zwart wint na 15...Lxh2+! 16.Kxh2 Dxf1. Zoals Dimitri Reinderman op schaaksite opmerkte: zijn vrouwen dan toch sterker dan mannen?

de a-pion niet langer geblokkeerd en krijgt zwart de overhand:

27...a4! 28.Ld3

28.Dxa4?! Paxc5 is ook heel goed voor zwart.

28...De5 29.Lxa6 Dxd4! 30. Pxd4 Txa6 31.Tc2 Of 31.Pf3 Ta5.

40.De4!

Uitstekend - na dameruil tellen de positionele plussen van wit nog zwaarder.

40...Dxe4 41.Lxe4

Direct winnend was 41.dxe4! omdat de zwarte stukken zich vrijwel niet kunnen bewegen.

41...Pc7 42.e6 wint op slag, en na bijvoorbeeld 41...La7 42.e6 d3+ 43.Kf1 Lc5 44.Ke1 loopt de witte koning naar binnen.

41...Pe6 42.Ld5 P8c7 43.Lc4 Kf8 44.Lg3 La7 Maar ook nu is wit oppermachtig.

45.Kg2 Lc5 46.Ph4 Le7 47.Pf5 Lc5 48.Kf3 Pg5+ 49.Kg4 Pge6

50.Lh4 Ke8 51.Kf3 Kd7 52. Ke4 Lb6 53.Le7 La7 54.Lf6! Dit schijnoffer beslist.

54...gxf6 55.exf6 Pg5+ 56.Kf4 Pce6+ 57.Kg4 Lc5 58.g7 Pxg7

59.fxg7 Ph7 60.Pxh6 Lf8 61. gxf8D 1–0

Een lange partij, zoals vrijwel alle partijen in het NK vrouwen tot op het bot toe werden uitgevochten. Daarbij onderscheidden de vrouwen zich zeker gunstig van de mannen waar een aantal korte remises vielen. Wanneer toeschouwers na zet 40 een blik wierpen in de toernooizaal was het dan

r+-+-+ktr zp-+R+pzpq+-+p+-+

+-+lvl-+p L+-+-+-+ vLP+-+-+P+Q+-zPPzP

Stelling na 21.Td7

Er is maar een zet die hier tot de winst leidt en dat is het door Rosa gespeelde 21...Lxh2+!

Een ronde later stond deze stelling op het bord.

l’ Ami – L. van Foreest, NK Schaken (6) r+l+-trk+

Rosa Ratsma was niet alleen slagvaardig tegen Van Weersel. In de ronden 2 tot en met 6 won ze al haar partijen (!). Iozefina Paulet liet zich ook niet onbetuigd, maar moest onderweg wel twee remises toestaan, waardoor beide speelsters na 6 ronden op 5 punten stonden. In die laatste ronde had Paulet zwart tegen Arlette van Weersel die een prima toernooi kende.

Van Weersel - Paulet, NK Schaken Vrouwen (7)

31...Lxc5 32.Tec1 Lxd4 33. Lxd4 c5 en zwart staat een gezonde pion voor en won.

Ondertussen kwam Ratsma met wit niet verder dan een gelijke stelling tegen Machteld van Foreest. Omdat ze per se moest winnen forceerde ze, waarna de elfjarige het volle punt binnenhaalde en officieel derde werd – waarmee ze zich verzekerd weet van deelname aan het NK van volgend jaar!

Iozefina Paulet liet in dit toernooi zien dat ze als speelster veel completer is geworden en de titel komt haar terecht toe. Als bestuurslid Jeugdschaak en Talentontwikkeling zal ze met veel plezier het prima debuut van twee jonge tienermeisjes hebben gezien en weten dat de toekomst al is gearriveerd.

Eindstand NK Vrouwen

1. Paulet 6

Stelling na 14...Ld6

Stelling na 26...h5

Na een neutrale zet zou het nu ongeveer gelijk staan. Na het verrassende 27.g4! staat wit superieur: na damezetten pakt wit op h5, en na 27...hxg4? 28.Lxg4 wint wit een stuk. En na het gespeelde 27.Dd4? is

2. Ratsma 5

3-5. Van Foreest, Keetman en Van Weersel 3,5

6. Kazarian 3

7. Roebers 2

8. Lanchava 1,5

Laatste ronde Arlette van Weersel tegen Iozefina Paulet Eline Roebers Machteld van Foreest

Lucas van Foreest verrast iedereen op Nederlands Kampioenschap

Het NK-2019 kende een spannende ontknoping. In de laatste ronde kwam Lucas van Foreest (18) nog langszij bij zijn oudere broer Jorden. In de barrage die volgde, pakte Lucas verrassend de kampioenstitel. Had Lucas niet liever gewonnen van een ander? ‘Een beetje wel. Maar in de NK-barrage waren Jorden ik geen broers, maar concurrenten. Emoties vallen op zo’n belangrijk moment weg.’

Wat waren je ambities/verwachtingen bij je NK-debuut?

Dit NK was het sterkste toernooi dat ik ooit speelde. Ik werd vooraf niet gezien als de beste speler. Vóór het toernooi was voor mij Benjamin de grootste kanshebber, gevolgd door Jorden. Daarna kwam misschien nog Erwin (l’Ami) als derde kanshebber. Mijn eigen kansen op de titel schatte ik niet hoog in: misschien 10 procent.

Ik ben wel met een bepaalde filosofie naar het NK gegaan: als ik iets wil laten zien, én als ik een kans wil maken op de eerste plaats, moet ik er elke partij vol voor gaan. Ik zou wel zien waar ik met die aanpak zou uitkomen, en zag het ook als de beste manier om als schaker van zo’n NK te leren. Ik besloot daarom om in elke partij het gevecht aan te gaan. Niet bang te zijn, maar elke partij vol te gaan. Nogal wat sterke spelers op een NK zijn een beetje bang van zo’n benadering.

Ben je zelf verrast over je titel bij je debuut?

Ik ben zelf wel een beetje verrast, ja. Maar ik heb de kampioenstitel echt verdiend, mijn spel was daarvoor goed genoeg. In de partij tegen Benjamin speelde ik bijvoorbeeld heel goed, dat was een bijna perfecte partij. Ik heb op het NK ook duidelijk progressie gemerkt in mijn spel.

Begrijp je dat veel schaakvolgers je titel een verrassing vinden? Je had vóór het NK de laagste rating en er deden ervaren toppers mee.

Ja, in de buitenwereld was inderdaad bijna iedereen verbaasd over mijn prestatie. Maar veel van mijn tegenstanders op het NK hebben hun piek in hun schaakcarrière allang achter zich: Tiviakov, Sokolov… Erik van den Doel deed het best aardig op het NK, maar was 10 jaar geleden sterker dan

nu. En Erwin l’Ami zat ook niet echt lekker in zijn spel.

Ivan Sokolov heeft ooit een elo van 2700 gehad, maar is ouder aan het worden. Veel deelnemers aan dit NK waren hun piek al voorbij. Dat speelt natuurlijk in het voordeel van jongere spelers zoals ik.

Bovendien was je start niet zo best: je verloor van Tivi in ronde 2.

Vóór het toernooi had ik een elo van 2520. Ik had zelf wel het gevoel dat ik een hogere rating waard was. Maar vanwege die rating zagen andere spelers mij vooraf wel als schietschijf nummer één. Zo speelde Benjamin een minder solide opening tegen me. Daardoor nam hij meer risico. Dan heb je meer kans om te winnen, maar ook om te verliezen.

Het klopt dat ik slecht begon aan het NK. Maar ik had in de eerste 2 ronden tweemaal zwart tegen 2 sterke spelers. Dat was heel erg lastig. Maar ik was door die slechte start helemaal niet aangeslagen. Vroeger was dat een enorme zwakte. Als ik een partij verloor, verloor ik er meteen 3 op een rij. Op het Tata Toernooi verloor ik van Bok, waarna ik driemaal op rij verloor. Maar intussen ben ik psychologisch sterker. Emotioneel stabieler. Vroeger bleef een verloren partij in me rondspoken. Ik heb geleerd om een verlies snel te vergeten, en ga meteen focussen op de volgende partij.

Heb je kunnen profiteren van het feit dat de concurrentie je toch een beetje heeft onderschat?

Nee, dat vind ik niet. Ik heb gewoon goed gespeeld. Ik denk niet dat iemand mij heeft onderschat. Iedereen weet dat ik in goede vorm goed kan spelen.

Maar Benjamin bleek niet in heel grote vorm op dit NK, in tegenstelling tot de twee toernooien die hij daarvoor speelde. Ik had dus geluk dat Benjamin niet helemaal in vorm was. En mijn broer Jorden speelde wel goed, maar ik ook!

Interview Lucas van Foreest tijdens prijsuitreiking NK

Heb je Jorden voor de barrage na de laatste ronde nog gesproken?

Nee. Na mijn partij in de laatste ronde restte er nog anderhalf uur tot aan de barrage. Dat is genoeg tijd om je daarop voor te bereiden. Maar dan vraagt de toernooi directeur me 10 minuten van mijn tijd. Terwijl ik me alleen maar wil voorbereiden op de barrage. Dat was lastig. Ik snap wel dat hij een gesprek met me wil, maar ik sta vlak voor het belangrijkste moment van mijn leven als schaker!

Bovendien was Jorden al 1 of 2 uur eerder klaar met zijn partij dan ik. Hij had dus veel meer tijd om zich voor te bereiden op de barrage dan ik. Op dat belangrijke moment vergat ik even dat Jorden mijn broer is, ik zag hem gewoon als een concurrent in de strijd voor de kampioenstitel. Mijn zege op het NK zie ik dan ook als de grootste over winning uit mijn carrière.

Hoe heb je de barrage tegen je broer ervaren? Misschien had je liever van een ander gewonnen?

Ik ben allereerst niet zo’n grote fan van barrages om de strijd voor de Nederlandse titel te beslechten. Er is altijd veel spanning bij. Zeven dagen lang heb je gewone partijen gespeeld en dan beslissen 2 banale blitzpotjes van in totaal 20 minuten over de kampioen. Je kan door de enorme spanning in zo’n barrage niet goed rekenen, niet goed nadenken. Eerlijk? Ik vind het niet heel leuk.

Dat die barrage tegen Jorden was? Ik was toen alleen bezig met de barrage, niet met tegen wie ik zou spelen. Ik had één doelstelling: hoe haal ik het meeste uit deze situatie? Gelukkig was er Benjamin Bok. Benjamin is mijn trainer en had net zelf verloren in de laatste NK-ronde. Toch besloot hij meteen me te helpen bij mijn voorbereiding op de barrage. Dat vond ik heel mooi van hem. De eerste partij van de barrage was een snelle, saaie remise. In de tweede partij speelde ik de Rauzer-variant van het Siciliaans, een heel scherpe variant. Maar eigenlijk speelde die variant geen rol. Jorden beging gewoon een grote blunder en verloor daarbij een stuk.

Dacht je op dat moment: de titel is binnen?

Nee, toch niet. Jorden blijft altijd vechten. Hij ging snel spelen en gooide zijn pionnen naar voren. Er was veel spanning en ik besefte heel goed dat hier het NK op het spel stond. Ik won dus toch met meer moeite dan in een normale situatie het geval zou zijn geweest.

Had je liever van een ander gewonnen dan van je broer?

Een beetje wel. Aan de andere kant spelen we al zo lang toernooien tegen elkaar. In zo’n barrage zijn we geen broers, maar concurrenten. We zijn alleen met schaken bezig en proberen onszelf alert te houden. Emoties vallen op zo’n moment weg. Emoties kunnen ook niet bij topsport.

TOEKOMST

Wat doe je als training? Heb je een persoonlijke trainer?

Ik werk al een half jaar professioneel samen met Benjamin Bok. Bok speelt tegenwoordig minder toernooien. Hij fungeert veel meer als trainer nu. Benjamin is de tweede beste Nederlandse schaker, na Giri. Hij heeft nu drie maanden zomerpauze, zo hebben we veel tijd om samen goed te trainen.

Ben je van plan om na je middelbare school profschaker te worden?

Ik overweeg inderdaad om een paar jaar profschaker te worden. Haal ik binnen enkele jaren een elo van 2700, dan blijf ik profschaker. Blijft het bij 2650, dan weet ik het niet zeker. Dan kan je misschien beter een studie kiezen en daarna gaan werken. Of het zal lukken als profschaker, weet ik niet. Ik werk wel hard aan mijn schaken. Ik wil het nog minstens 1 jaar als profschaker proberen na mijn eindexamen van juni volgend jaar. Loopt dat jaar goed, dan ga ik

door in schaken.

Maar je sterkte als schaker is niet het enige wat telt. Hoe bevalt het leven als profschaker, ben je niet te eenzaam tussen de toernooien in? Dat ik veel train en veel schaakvrienden heb, helpt daarbij wel. Van maandenlang thuiszitten en de hele tijd aan je schaak werken, daar wordt niemand gelukkig van. Behalve Giri dan, die heeft geen keus. Om zijn niveau te kunnen houden, kan iemand als Giri het zich niet permitteren om zomaar een week niet te schaken.

Je hebt deze zomer een druk speelschema voor de boeg. Geen schrik dat je wat te veel moet spelen de komende tijd? Veel spelen is net de beste manier om als schaker beter te worden. Ik vind partijen spelen verreweg het leukste aan schaken. Ik werk niet zo graag aan openingen, en je leert toch veel uit de partijen die je speelt. Ik ben een Man van de Praktijk.

Wat zijn als schaker je ambities op lange termijn?

Ik zou graag een elo van 2600 bereiken binnen een dik jaar, tegen augustus 2020. En als ik de 2700 elo ooit bereik, wil ik graag profschaker worden, als ik er van kan leven en me gelukkig voel in een leven als schaakprof. Tot slot wil ik graag nog veel spelen voor het Nederlandse team en nog meer NK-titels binnenhalen. Maar de tegenstand op het NK wordt veel serieuzer volgend jaar.

Lucas tegen zijn broer Jorden op het NK

Podiumplaatsen voor Vrolijk en Van Dael bij het EK Jeugd

Nederland heeft goed gepresteerd bij het EK Jeugd in Bratislava (Slowakije). Met zeven toptienplaatsen, waaronder podiumplaatsen voor Liam Vrolijk en Siem van Dael, is de weg omhoog weer gevonden na twee tegenvallende jaren.

Nederland vaardigde 19 spelers af die werden begeleid door de coaches Peng, Ris, Van Delft, Ernst en Reinderman. Het eten was matig, maar verder was de organisatie goed. We hadden geluk met een hotel in het centrum (onder een kasteel) op loopafstand van de speelzaal. Voor de meegereisde ouders was er genoeg te genieten in Bratislava, de spelers concentreerden zich vooral op het toernooi.

Viachaslau Zarubitski (2426) – Liam Vrolijk (2478)

in de voorbereiding, al is het wel eens door Tregubov gespeeld.

8...Dxc4 9.b3 Dc5 10.La3 De5 11.e4 Pxe4!?

1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Lc5

4.d3 Pf6 5.0–0 0–0 6.Te1 d6

7.c3 a6 8.Lb3 La7 9.Pbd2 Pg4 10.Te2 Kh8 11.h3 f5 Een bekend stukoffer.

12.hxg4?

Deze manier van aannemen is niet goed. Na 12.exf5 Ph6 13.g4 Pxf5 14.gxf5 Lxf5 ontstaat een spannende stelling.

12...fxg4 13.Ph2 Dh4 Na 13...g3 14.Phf3 zag Liam geen duidelijk vervolg. Na afloop vonden we 14....g5 wel erg sterk.

14.d4?

14.Pdf1! g3 15.Pxg3 Dxg3 geeft zwart slechts een gunstige stelling.

14...exd4 15.g3 Dh3 16.Pdf1 Ld7!?

Bij de jeugd t/m 18 jaar was Nederland sterk vertegenwoordigd met Nederlands kampioen Lucas van Foreest, open kampioen Casper Schoppen en jeugdkampioen Liam Vrolijk. De eerste twee waren (o.a. door vermoeidheid) niet goed op dreef en behaalden slechts 5,5 punten. Liam daarentegen was het hele toernooi bovenin te vinden. Een soepele overwinning in de negende en laatste ronde leverde hem de derde plaats op.

Omdat wit niet veel kan doen versterkt zwart rustig zijn stelling.

17.a4 Tae8 18.Ld5 Pe5 19. cxd4 Pf3+ 20.Kh1 Lxd4 21.Lf4 Nu wil zwart een toren op de h-lijn krijgen, maar de witte loper dekt zowel h6 als e5. Die kan echter niet twee torens tegelijk slaan!

Eigenlijk niet correct, maar wel kansrijk: het lukte ook de coaches niet de weerlegging te vinden tijdens de partij.

12.Lxe4 f5 13.f4

Na lang nadenken kiest wit van de vele mogelijkheden niet de beste. Dat is 13.Dd5+! Kh8 14.f4! Df6 15.Tc1! fxe4 16.Pc7 met winnend voordeel.

13...De6 14.Pd5? a6?

De stelling is enorm ingewikkeld, maar 14...Pc6 15.0–0 fxe4 is gunstig voor zwart.

15.Pbc3? Lxc3+!

In de herkansing doet Eelke het wel goed. Nu moet wit oppassen.

16.Pxc3 fxe4 17.Pd5 d6 18. Pc7?

Te gulzig. Wit had moeten rokeren

21...Tf6 22.Ta3 Te5! 23.Te1 23.Lxe5 Th6! en het is mat op h2 of g2.

23...Txf4! Veld f3 moet gedekt worden, want na 23...Th5? 24.Txf3 is het mat ver weg.

24.gxf4 Th5 Dreigt 25... Dxh2+ en ook na de partijzet is het snel mat. 25.Txf3 gxf3 0–1

Bij de jeugd t/m 16 jaar was Eelke de Boer goed in vorm en na zeven ronden stond hij zelfs bovenaan. Helaas ging het in de laatste twee ronden mis (iets dat hem twee jaar geleden ook al overkwam) en eindigde hij slechts achtste met 6 punten (wel met forse ratingwinst).

Dominik Horvath (2425) – Eelke de Boer (2279)

1.Pf3 Pf6 2.c4 g6 3.g3 Lg7

4.Pc3 0–0 5.Lg2 c5 6.d4 cxd4

7.Pxd4 Dc7 8.Pdb5 Ongebruikelijk en niet bekeken

18...Df6 19.Pxa8 Dc3+!

Zwart staat een toren tegen twee pionnen achter, maar zijn aanval met dame, pion en loper is beslissend.

Nsnl+-trk+

20.Kf2 e3+ 21.Kg1 e2 22.Dc1 Dd4+ 23.Kg2 b5!

De loper moet naar de lange diagonaal.

24.Dc7 De4+ 25.Kf2 Lb7 26. Dc3 Tc8 27.Pc7 Txc7! 28.Dxc7 e1D+ Het is mat in drie. 0–1

In dezelfde groep was ook Siem van Dael steeds bovenin te vinden. In de laatste ronde speelde hij zelfs voor de titel!

Nederlandse delegatie

Na enkele gemiste kansen werd het remise. Dankzij een goede tiebreak was dat toch genoeg voor een mooie tweede plaats.

Siem van Dael (2264) –Tigran Sargsyan (2314)

1.e4 e6 2.d4 d5 3.Pc3 Pf6

4.Lg5 Lb4 5.e5 h6 6.Lc1 Pe4

7.Dg4 g6 8.a3 Lxc3+ 9.bxc3 c5 10.Ld3 cxd4 11.Pe2 dxc3

12.Lxe4 dxe4 13.Pg3 Dd4 14. Pxe4 Dxe5 15.0–0

Allemaal nog voorbereiding. Zwart staat twee pionnen voor, maar hij moet heel nauwkeurig spelen.

15...Pc6

Deze natuurlijke zet is niet nauwkeurig. Als zwartspelers dit ooit willen herhalen moet het van 15...g5 komen.

16.Te1 Kf8 17.Lf4 Df5 18.Dh4 Kg7 19.Pd6

Sipke Ernst en ik waren de partij live aan het analyseren en vonden geen redding voor zwart, maar die is er wel.

r+l+-+-tr

zpp+-+pmk-+nsNp+pzp

+-+-+q+-+-+-vL-wQ zP-zp-+-+-+P+-zPPzP tR-+-tR-mK-

19...Dc5?

Maar niet na deze zet. 19...Dh5!

dames op het bord wil ruilen. Na 20.Dg3 g5 21.Le5+ f6 22.Lxc3 staat wit slechts beter.

20.Tab1!

20.Pe8+ Txe8 21.Lxh6+ Kg8 wint hier nog niet omdat zwart op 22.Df6 Dd4 en op 22.Lg5 f6 heeft. Daarom haalt wit nog een stuk erbij.

20...e5

Dit verliest geforceerd. 20...a6 is een logische zet, waarna mijn engine sadistisch 21.h3 voorstelt omdat zwart nauwelijks kan bewegen.

21.Pe8+!

Nu heeft zwart de verdediging met …Dd4 niet meer en wint dit dus wel.

21...Kf8 22.Df6 Th7 23.Lxe5 Pxe5 24.Txe5 Dxa3 25.Pc7 Met dubbele dreiging mat en torenwinst, daarom gaf zwart op. 1–0

Bij de meisjes t/m 12 jaar was niet Machteld van Foreest (9e) of Wendy Huang (10e) de beste Nederlandse, maar heel verrassend Dana Verheij (6e, allen 6,5 punten). Zij maakte indruk met enkele mooie aanvalsoverwinningen, o.a. op een sterke Russin.

Galina Mikheeva (1952) – Dana Verheij (1527)

1.e4 c5 2.Pc3 Pc6 3.g3 g6 4.Lg2 Lg7 5.d3 d6 6.f4 e6 7.Pf3 Pge7

8.0–0 0–0 9.Le3 Pd4 10.e5 Pef5

11.Lf2 Pxf3+ 12.Lxf3 Pd4 13.Lg2 dxe5 14.fxe5 Lxe5 15.

Een bekende theoretische positie in het Gesloten Siciliaans, waarin wit 17.b4 moet spelen. 17.Pa4?! Ld7?

Meteen 17...f4 was heel sterk.

18.c3 Lxa4 19.Dxa4 Pe2+ 20. Kh1 f4

Nu had wit met 21.De4 de aanval kunnen afslaan, maar de volgende zet ligt ook voor de hand.

21.d4? f3! 22.Lh3 Lxg3! Opmerkelijk genoeg is dit offer al eens eerder gespeeld, al wist Dana dat natuurlijk niet.

23.hxg3 Pxg3+ 24.Kg1

24.Lxg3 Dxg3 25.Lxe6+ Kg7

26.Dd7+ Kh8 geeft zwart een winnende aanval.

33.Ke2 Df3+ 34.Kd2 Dg2+

35.Kd3 Tf3+ 36.Kc4 De2+ 37.Kb4 Dxb2+ 38.Ka4 Dxa1

Wit heeft niet meer dan een paar schaakjes.

39.De8+ Kg7 40.Dxe6 Dd1+ 41.Kb4 Db1+ 42.Ka4 Dc2+ 0–1

24...Df4!

Niet onder de indruk van het ratingverschil gaat zwart voor de winst!

25.Db5 Pe2+ 26.Kh1 Dh6! Wint het stuk terug.

27.Kh2 Pf4 28.Lh4 Dxh4

29.Txf3 Pxh3 30.Txh3 Tf2+

Met een pion meer en aanval staat zwart gewonnen, maar ze maakt het ook heel netjes af.

Een goede prestatie werd ook behaald door Eline Roebers bij de meisjes t/m 14 jaar. Ze was zesde geplaatst, was het hele toernooi in de subtop te vinden en eindigde uiteindelijk ook als zesde met 6,5 punten (als beste van jaargang 2006). Voor Yichen Han (derde geplaatst in de categorie t/m 12 jaar) eindigde het toernooi in een klein drama: in een stelling waarin de coaches het punt al geteld hadden gaf hij eerst de winst weg en daarna ook nog de remise, waardoor hij maar op 6 punten eindigde. ‘Gelukkig’ was winst niet genoeg geweest voor het podium.

Punten behaald door de overige

Nederlanders:

Sebastian Halfhide (U18) 4

Tim Grutter (U16) 5

Timo Yeh (U14) 3,5

Arthur de Winter (U12) 5

Roger Labruyere (U12) 4,5

Robin Duson (M18) 5

Alisha Warnaar (M16) 4,5

Cato de Zoeten (M16) 4,5

Luna Huang (M8) 6

Voor meer foto’s, verslagen, uitslagen etc. kunt u terecht op http://schaakuitzendingen. blogspot.com/

Siem van Dael en Eelke de Boer (Foto: Zhaoqin Peng)

Dana Verheij (Foto: Zhaoqin Peng)

In deze

Voorloper:

schaakt in park

blij met beker dynamisch handig verslaat grootmeesters

‘Fijn om te spelen met sterke tegenstanders’

Hij is 11 jaar. Hij won vier keer de pupillendag en twee keer het NK E. In Engeland won hij het NK voor 11-jarigen. Dit jaar versloeg hij opnieuw een grootmeester! Reden voor Schaakmagazine een portret te maken van … Yichen Han.

Yichen Han

Toen hij viereneenhalf jaar oud was liep hij naar het park om te gaan spelen. Maar hij kwam niet verder dan de ingang! “Daar werd geschaakt en dat fascineerde mij. Een man leerde mij hoe de stukken bewogen. Thuis ging mijn vader met mij de spelregels opzoeken op internet. En we gingen spelen. Tegen de computer en elkaar. In het begin was hij nog sterker dan ik.” Na een paar maanden gingen ze naar de Eindhovense Schaak Vereniging, ESV. “Daar kreeg ik les van Flip Stomps uit Opstapje. We deden spelletjes als met acht pionnen tegen elkaar. Ik vond het leuk.” Bij zijn eerste toernooi won Yichen de derde prijs! “Dat was volkomen onverwacht. Ik kreeg een mooie beker.” Op zijn vijfde speelde hij de pupillendag H. “Ik werd gedeeld eerste! Voor mij was het gewoon een leuk spelletje.” Een jaar later wint hij alle partijen. “Ik was blij met de beker. De uitreiker,

Anish Giri, kende ik niet!” Bij ESV kreeg hij nu les van jeugdleider Frits Schalij en Boris Friesen werd zijn trainer/coach. Die heeft voor een goede basis gezorgd. Met de stappen, vaardigheden en werkwijze. Boris: “Yichen is een harde werker. Uiteraard heeft hij alle extra, plus en vooruitdenken gedaan. Hij werkte zijn antwoorden in de werkboeken altijd uitgebreid uit. En we hadden veel lol.” Yichen: “We speelden spelletjes, ik moest visualiseren en kreeg blindopgaven. We analyseerden mijn partijen en openingen. Kenmerkende stellingen mocht ik voorbereiden en uitspelen.” Hij ging ook spelen bij HSC Helmond en kreeg les van Arjan Smit. “Hij gaf studies en liet partijen van oude meesters zien. Later woonde hij in Limburg en ging ik met de trein.” “Met ons schoolteam (‘t Karregat) wonnen we brons op het NK!” Bij ESV ging hij bij de senioren spelen. “Ik vond het fijn

om te spelen en analyseren met sterke tegenstanders.” Zijn eerste internationale toernooi is het EK E in Praag. “Dat was leuk en ik wist niet dat er zoveel sterke spelers waren, cool. Zhaoqin Peng was mijn coach en dat klikte goed. Als ik tactiek miste was ze boos en wilde ik het beter doen. Ze is strenger dan Boris.” Zhaoqin: “Yichen rekent goed en is handig in dynamische stellingen. Zijn eindspeltechniek is geweldig!” Ze verhuisden naar Engeland. “Londen is zes uur reizen, dus speel ik weekendtoernooien. Ik won een jeugdtoernooi waaraan 40.000 kinderen begonnen! Ik studeer en schaak online thuis en kan dus minder buitenspelen. Op het WK 2018 heeft coach Sipke Ernst me verder geholpen.” Wat is leuk aan schaken? “Het is altijd anders! Soms duurt het lang, soms kort. Partijen zijn nooit hetzelfde.”

Zijn doel: “grootmeester worden en wiskundige!”

Piet Peelen

Geboortedatum: Uit:

School: Leukste schoolvak:

Hobby’s:

Schaken geleerd van:

Club:

Wat wil je worden:

Lievelingseten:

17-11-2007

Newcastle upon Tyne (Engeland)

Royal Grammar School Newcastle wiskunde

voetballen, cricket in het park

ESV, Forest Hall 2217, CM

grootmeester en wiskundige

Partijen van Yichen

24.Lh6 e5 25.Lxf8 Kxf8 26.Df1

Lxc1 27.Dxc1 Dh4 en zwart wint.

South Lake Congress 2019

1.e4 c5 2.d3 Pc6 3.g3 g6 4.Lg2

Lg7 5.f4 d6 6.Pf3 Pf6 7.0–0 Tb8 8.Pc3 0–0 9.h3 b5 10.a3 a5 11.g4

Op weg naar het wereldkampioenschap won Spassky twee keer met: 11.Le3 b4 12.axb4 axb4

13.Pe2 Lb7 14.Dd2 en vier dagen later 14.b3! Ta8 15.Tc1 om zijn damevleugel dicht te houden. 11...b4 12.axb4 axb4 13.Pe2 Lb7 14.Tb1 Ta8 15.Pg3

Liever met 15.f5 de loper ruim baan geven.

15...Ta2 16.f5 Pd7 17.fxg6 hxg6 18.Kh1 Pde5 19.b3?

Zet de laatste pion op wit, waardoor de zwarte velden kwetsbaar zijn, Met 19.Pxe5 Pxe5 20.Pe2 gevolgd door Le3 en Dd2 kon wit zich verdedigen.

19...Pxf3! 20.Lxf3 Pd4 21.Tf2 Pb5 Yichen richt prima op de damevleugel. Ook 21...e6 en 22...Dh4 kon.

22.Ld2 Pa3 23.Tc1 Lb2

24...d5 25.Lg2 dxe4

25...c4!? 26.Lxb4 Db6 27.Le1

Lxc1 28.Dxc1 cxb3 29.cxb3 Txf2

30.Lxf2 Dxf2 31.Dxa3 wint ook.

26.Pxe4 Dd4 27.Te2 Lxc1

28.Lxc1 Lxe4 29.Lxe4 Pb1

Een mooie zet om te spelen (Hoewel 29…Pb5! het allerbest was).

30.Ld2 Pxd2 31.Dxd2 Ta1 32. Tf2 Ta6 33.g5 Te6 33...Ta1 is een leuke terugzet. 34.Kg2 f5 35.gxf6 Texf6 36. Txf6 Txf6

Yichen heeft door te ruilen tegenspel verhinderd. Met zijn kwaliteit extra won hij het eindspel gemakkelijk. Grootmeesterlijk gespeeld door hem!

0–1

GM Mark HebdenYichen

Telford 2018

1.d4 Pf6 2.Lf4 g6 3.Pc3 d5 4. Dd2 Lg7 5.Lh6 0–0 6.Lxg7 Kxg7 7.f3 c5 8.e3 Pc6 9.g4 e6?!

Yichen: Dekt d5, maar blokkeert de loper. Beter is 9...cxd4 10. exd4 en nu druk zetten op g4 met …Th8 en …h7-h5 en de damevleugel ontwikkelen.

10.Lb5 cxd4 11.exd4 Pa5

12.Pge2 a6 13.Ld3 b5 14.h4

Het zwarte paard moet achteruit na 14.g5 Pd7 want anders wordt het afgeruild en wordt de witte toren actief. (14...Ph5?

Lb7 17.Th3 De7 18.a3 e5

19.dxe5 Dxe5 20.0–0–0 Tfe8?

Deze torenzet lijkt logisch maar is fout. Het was echter niet makkelijk. Wit dreigt de stelling te openen met hxg6, fxg6 f4-f5xg6. De zwarte koning kan ook na h6+ onveilig staan.

20...Tad8 21.h6+ Kg8 22.Dxd8 Txd8 23.Txd8+ vond ik eng. Achteraf was 20…Tae8 beter omdat Tf8 helpt met verdedigen.

21.hxg6 fxg6 22.Dh6+

Het sterkst is 22.f4 De7 23.f5

Tad8 24.Dh6+ Kg8 25.Txd8 Txd8

26.fxg6.

22...Kg8 23.g5 Ph5 24.Td7?

Een enorme fout. Winnend is 24.Pg3 Te7 (24...Pxg3? 25.Dxh7+

Kf8 26.Td7) 25.Pxh5 gxh5 26.

Kb1 Tf8 27.Dxh5.

24...Te7 25.Txe7 Dxe7 26.Kb1

Td8 27.f4? -+-tr-+k+

had (en increment) voor de rest van de partij bood Yichen remise aan. Nu, een jaar later, zou hij dat niet meer doen!

28.Txh5 gxh5 29.Dxh5

Ook na 29.g6 h4 30.gxh7+ Kh8 beslist zwarts kwaliteit extra de partij.

29...Lf5! 30.Df3 Td2

31.Ka1 Lxc2

32.f5 Dxg5 33.f6 Td7 34.Dc6 Dd2

35.De6+ Kf8 36.Pa2 Dd5 37.Dxa6 Kf7 38.Pac1 Ld1 39.Pc3 Dd2

40.P3a2 La4 41.Dc6 Dd6 42.Dc8

Kxf6 43.Pc3 Lc2 44.Pxb5 Dd2 En zwart won.

FM Yoo-Yichen

WK D Spanje 2018

Wint de kwaliteit. 23...e6!?

24.Kh2

15.Pg3 Pxg3 16.hxg3 Ta7 17. Dh2) 15.h4.

14...Pc4 15.Lxc4 dxc4 16.h5

Meteen offeren was de laatste kans: 27.Txh5 gxh5 28.g6 Tf8

29.gxh7+ Dxh7 30.Dg5+ Dg7

31.Dxh5.

27...Lc8!

Uiteraard laat zwart f5 niet toe. Omdat hij nog maar 1 minuut

34.gxf5+

34.g5 h6 35.Kc4 is actiever.

34...Kxf5! 35.Pe4?

De sterke Amerikaan (elo 2407) overziet iets met weinig tijd na een hard gevecht. De enige kans was pionnen ruilen met 35.b5 cxb5 36.Pxb5 Kf4 37.Ke2 a5 38.a4! 35...Kf4 36.Pg5 Lf6! 37.Pxh7 Lxh4 38.Ke2 Le7!

Vangt het paard en wint de partij! 0–1

GM Nigel DaviesYichen

Pijnlijke paardvorken

Pascal Losekoot

Welk stuk is beter: een paard of een loper? Diverse schakers hebben hier antwoord op gegeven. Het komt erop neer dat het erg van de stelling afhangt. Hoe dan ook: paarden hebben een geheime kracht: het maken van paardvorken. Zeker in tijdnood en tegen onoplettende tegenstanders kan dit leiden tot een onverwachte omslag in de partij. -+-+-wq-+

+-+p+p+-zp-+-+-+

Het eerste voorbeeld is een eindspelstudie van Troitzky. Wit lokt de zwarte dame in een

dubbele aanval en wint vervolgens het eindspel: 1.Tc8! Dxc8 (op andere damezetten volgt een paardvork) 2.Pf5+ Kc5 (anders volgt een paardvork)

3.b4+ Kc6 4.Pe7+ Kc7 5.Pxc8 Kxc8 6.h4 Kd8 7.h5 Ke8 De zwarte koning staat in het vierkant van de h-pion. 8.a4 Maar niet in het vierkant van de a- én de h-pion: 1-0

Valt de paardvork in het tweede voorbeeld (wit aan zet) op?

-snq+-+k+ tr-+-vl-zppzp-+ptrNzp +-zp-+-+-+-+Q+-+ +-zP-zP-vLP+-+-zPPzP +-tR-+RmK-

Vast wel: Pxe7+ is de zet die je graag wilt spelen. Maar kan je de verdedigende toren

afleiden? Zeker: met het verrassende 1.Da8! Als zwart slaat, dan win je de dame met een loper rente terug (Pxe7+), en na 1...Tb7 kom je ook met materiaalwinst uit de strijd. Zie je hoe?

Opgaven

1. Wit aan zet -+-+-vl-+ zp-tr-+-+p R+p+-mkp+ +-+-zp-+-+-+-+-+

+P+-sN-zP-zP-+-zP-zP +-+-+K+-

4. Wit aan zet wint

-+-+-+-+ +N+-+-+-+-+-+-+ zPq+-zp-+L -+-+k+-+ zP-+-zP-+-zp-+-mK-+ +-+-+-+-

Bij de opgaven moet jij kijken waar je met paardsprongen kunt toeslaan! De laatste twee opgaven zijn extra pittig.

2. Wit aan zet

r+l+-+k+ +-wq-+-zpp p+-zpptr-+

+p+-+-+Q -+-+P+-+

+PsN-+-+-zPP+-zP-zP +-mKR+-tR-

5.Wit aan zet wint

-+-+-+k+ +-+-+-+p -+-+-+-vl zp-+-+Nwq-vL-+-+-+ +-+-tR-+-+P+-+P+ +-+-+K+-

3. Wit aan zet -+l+-+k+ +-+-+r+p p+psN-+p+ +-zP-+-wqP+-wQP+-+ +-+-+-snP -+-+-+P+ +R+-+-mK-

6. Wit aan zet, verover de zwarte dame -+-+-+-+ +-mk-+N+-+-+p+p+ +-+-zP-+-+q+-+P+ +-+-+-+P+-zP-zPK+ +R+-+-+-

6.Pc6+ Kf6 7.Tf4+ 1-0 Troitzky, 1897.

5.Td4!! Df8 (Andere zetten leiden tot mat of dameverlies)

3.Td7+ Kxe5 4.f4+ Dxf4 (4... Kxf4 5.Td4+ en 6.Pxe6+)

2.Pd8+ Kd5 (2…Kc5 3.Tc7+)

6) 1.Tb7+ Kc6 (anders Pd6+)

5.Pxf7 1-0 (Troitzky, 1898)

Dg5 (of …Dg7) 4.Le5+ Dxe5

Kh8 3.Ld6! De loper is taboe, maar dreigt ook Le5 mat 3...

5) De eerste zet ligt voor de hand: 1.Tg3 Dxg3 (1...axb4 2.Pxh6+) maar 2.Pxg3 axb4 is remise. Vandaar: 2.Pxh6+!!

Kxe4 5.Pc3+ 1-0

4) Het begin is makkelijk: 1.Pd6+ Kd3 2.Pxb5 en na 2... b1D 3.Lg6+ e4 4.Lxe4+!

3) 1.Dh8+ (lokken) 1...Kxh8 2.Pxf7+

2) 1.Pd5! exd5 2.Dxd5+ wint materiaal.

1) 1.Pd5+ wint materiaal

Voorbeeld 2: Na 1.Da8! Tb7 beslist 2.Dxb8 (2.Pxe7+ komt op hetzelfde neer) Dxb8 3.Pxe7+ gevolgd door 4.Lxb8.

Op 22 juni namen 275 schakertjes uit het hele land deel aan het Nederlands Kampioenschap schaken voor schoolteams uit de middenbouw van het basisonderwijs (groepen 3, 4 en 5).

Niemand minder dan wereldtopper Anish Giri opende het toer- nooi en speelde 40 simultaanpartijen tegen de deelnemers.

Arno Bosch

Jeroen Bosch

De nieuwe Nederlandse Kampioen was na afloop het meest trots op zijn overwinning op Benjamin Bok (zie het interview op pagina 11).

Speelt u mee?

Lucas van Foreest –Benjamin Bok

Deloitte NK Schaken

Amsterdam (5) 2019

1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 a6 6.Lg5

Pbd7 7.Lc4 Db6 8.Lb3 e6

Hier gaan de meeste partijen verder met 9.Dd2 of 9.0–0 maar Lucas had zich uitgebreid met deze stelling bezig gehouden. Hij had gezien dat er ook diverse partijen waren met het op het eerste gezicht onlogische 9.Lxf6!? een zet die ook door de engine als eerste keuze wordt aangegeven en ook al door een jonge Anish Giri en door een ervaren Jan Timman is

gespeeld. Na 9...Pxf6 speelden Giri en Timman 10.f4 maar Lucas het ‘rustige’ 10.Dd2

Het ‘moderne’ schaak is veel concreter dan het op logische regels gebaseerde ‘ouderwetse’ schaak. Vroeger zou je er niet snel over nadenken om zonder enige provocatie of duidelijk voordeel een loper voor een paard te geven. Nu is de gedachte veel meer: ‘als het werkt dan werkt het’. Toch is wel te beredeneren (na enig studeren) waarom 9.Lxf6 een goede zet is. Zwart wil in principe graag ...Pc5 spelen om de witveldige loper af te ruilen, daarvoor moet hij eerst nog ...Le7 spelen. Als wit dan op f6 zou slaan dan zou zwart met de loper terugslaan op f6 om snel te vervolgen met ...Pc5. Wit voorkomt dus dat zijn witveldige loper wordt uitgeschakeld door op zet 9 vrijwillig op f6 te slaan. Heel opvallend is ook dat de engine aangeeft dat de beste

zet voor zwart nu 10...Pd7 is om alsnog ...Pc5 te spelen. 10...g6 11.0–0–0 Ld7 Een subtiele zet (zwart wacht op f4 om de loper op h6 te zetten om f4–f5 nog even tegen te houden), maar waarschijnlijk is het normale 11...Lg7 12.f4 0–0 toch beter. 12.f4 Lh6

r+-+k+-tr

+p+l+p+p

pwq-zppsnpvl

+-+-+-+-

-+-sNPzP-+

+LsN-+-+-

PzPPwQ-+PzP +-mKR+-+R

Zwart heeft het loperpaar en met zijn laatste zet benadrukt hij dat de witte dame en koning op dezelfde diagonaal staan. Kunt u net als Lucas aantonen dat de witte stelling makkelijker speelt?

De Lezer heeft Wit

Karel van der Weide

r+q+-trk+

+-zpnvlpzpp

-zpN+p+n+

zpP+-+-+-

P+-+-+-+

+-+-zPPzP-+Q+-+LzP tR-vL-+RmK-

1. Wit is aan zet

-+q+-+k+ +-+-+pzp-+-zpr+-zp zp-+NzpQsnP -+-+-+-+ +-+-+-+-zPPtR-zPP+ +-+-+-mK-

5. Wit is aan zet

Het Spa Chess toernooi in Amsterdam kende drie winnaars. Dat in deze negende editie de buitenlandse grootmeesters Mikhail Ulybin en

-+-+rmk-+ +-+-+pzpp

-zp-zp-+-+ +-+p+q+Q+pzP-zP-+

zP-zP-tr-+-

-zP-mK-tR-+

+-+-sNR+-

2. Zwart is aan zet

-+-+r+k+ +-+-+p+-wq-+-wQpzp zpP+-sn-snPzp-sN-+-+ +-+-+-zP-zP-+-+-zP +-+R+RmK-

6. Zwart is aan zet

Evgeny Gleizerov kwamen bovendrijven, was geen verrassing. Dat Ilias van der Lende evenals hen 7 uit 9 scoorde wel. Van der Lende behaalde een

-vlrwqr+k+ zp-+-+-zpp

-+psn-zp-+ +-+p+-+-+-wQ-vL-+

+P+-zP-sNP+-+-zPPzP +-tR-+RmK-

3. Wit is aan zet

-+-+r+-+

ruime IM norm. In de laatste ronde versloeg hij Hugo ten Hertog, die het hele toernooi bovenaan stond.

-+-+-trk+ +l+-+pzpp -+-+-+P+ +p+-vl-+-+-+-+r+ zP-+-vL-+LwqP+-wQP+ tR-+-+RmK-

4. Wit is aan zet

Anne Haast

Meiden ten strijde bij EU kampioenschappen

Op dinsdag 30 augustus vertrok een kleine Nederlandse delegatie richting Mureck (Oostenrijk) om deel te nemen aan de EU kampioenschappen. Die delegatie bestond uit de speelsters Kathleen Velasco, Manasvita Basa en Janice Fu, begeleidt door ondergetekende en twee ouders. Jongens en meiden speelden samen in een leeftijdscategorie en er werden in totaal negen ronden gespeeld. De uitzending van deze Nederlandse groep werd mede mogelijk gemaakt door de Corry Vreeken Stichting.

Janice Fu (-10)

Dit was voor Janice het eerste toernooi waarbij er maar één partij op een dag gespeeld werd. Daar hoorde ook een langer speeltempo bij en dat was even wennen voor haar. Na een stroef begin kwam er een snelle overwinning in de derde ronde.

Kaloyan Stoilov –

Janice

1.e4 e5 2.Df3 Pf6 3.Lc4 Lc5

4.g4

Wit gaat vol in de aanval, maar zorgt er daarmee ook voor dat er wat zwaktes ontstaan.

4...h6

De dreiging wordt uit de stelling gehaald door Janice en vervolgens gaat ze goed verder met ontwikkelen.

5.Ph3 Pc6 6.Pc3 Pd4 7.Dd3 d6 8.Pd5 Lxg4 9.Pxf6+ Dxf6

r+-+k+-tr zppzp-+pzp-+-zp-wq-zp +-vl-zp-+-+LsnP+l+ +-+Q+-+PzPPzP-zP-zP tR-vL-mK-sNR

10...Pxc2+ 11.Dxc2 Dxf2 mat 0–1

Er volgden nog partijen met koningsaanval aan beide kanten en interessante eindspelen. Uiteindelijk haalde Janice een totaalscore van 4 uit 9 en was ze een mooie en leerzame ervaring rijker!

Manasvita Basa (-12)

Manasvita schoot uit de startblokken met een score van 4 uit

latere winnaar Oliver Kuti. In de daaropvolgende ronden liet Manasvita wat punten liggen. Ze rechtte echter haar rug en wist zo haar toernooi met een mooie aanvalspartij af te sluiten.

Manasvita – Luis Flury 1.e4 e5 2.f4

Het Koningsgambiet is een opening die Manasvita graag speelt en die goed lijkt te passen bij haar aanvallende stijl. 2...exf4 3.Pf3 d6 4.d4 g5 5.h4 g4 6.Pg1 Lh6 7.Pe2 De7 7...Df6 Is gebruikelijker en lijkt beter.

8.Pbc3 f5 9.Pxf4 fxe4 10.Pfd5

Df7 11.Lc4 Dg7 12.Tf1 Lxc1 13.Dxc1 c6

Bijna alle zwarte stukken staan op de achterste rij en Manasvita profiteert hier zeer sterk met... 14.Pxe4!

Een mooi en treffend offer: 14...cxd5 15.Pxd6+ Kd7 16. Tf7+ Kxd6 17.Txg7 dxc4 18. Df4+ 1–0

Met deze overwinning kwam ze op 5,5 uit 9 en wist ze de eerste plaats bij de meiden t/m 12 veilig te stellen!

Kathleen Velasco (-14)

Tijdens dit toernooi was Kathleen vaak als een van de laatste spelers te vinden in de speelzaal. Aan het begin van het toernooi ging een goede stelling helaas een aantal keer verloren door een verkeerde zet, soms in combinatie met tijdsdruk. Naarmate het toernooi vorderde leek ze steeds meer op dreef te komen en eindigde ze met een sterke eindsprint van 3 uit 4. Met een totaalscore van 4,5 uit 9 en veel opgedane kennis, kan ze weer verder doorgroeien.

Kathleen – Aurora Lappi

-+r+-trk+ +l+-+pzpp -+-zp-+-+ zp-+-zp-wq-

Stelling na 19…a5

De witte koning in het midden staat wat onhandig, maar dat weet Kathleen uitstekend op te lossen met

20.Pf5 Dxd2+ 21.Kxd2

Nu zet ze meteen druk op d6 in combinatie met een tactisch grapje op e7.

21...Tc7 22.Tac1 Tfc8 23.Txc7 Txc7 24.Tc1 Td7 25.a3!

Een klein zetje, maar erg lastig voor zwart. Het paard heeft eigenlijk geen goede velden:

25... Pc6 26. La4 en 25... Pa6 26. Ld5. Haar tegenstander besloot dan maar verder te gaan met 25...d5 maar na 26.axb4 dxe4+ 27. Ke2 werd ...Td3+ omzeild en haalde Kathleen uiteindelijk het punt binnen. 1–0

Anne Haast

Tweede ChessQueens meisjestoernooi met oud-wereldkampioene Zu Chen

Op zaterdag 13 juli werd de tweede editie van het ChessQueens meisjes toernooi gehouden. Na een rustige eerste editie waren er meer dan 50 deelneemsters op het toernooi afgekomen! Naast het toernooi met zeven rapidpartijen was er een divers nevenprogramma met voor elk wat wils. Zo werd aan het begin van de dag een quiz uitgedeeld waarmee een boottocht om het prachtige Kaag te verdienen was, kon er de hele dag gesnelschaakt worden tegen één van de ChessQueens en was er ook ruimte voor een lezing, simultaan en een documentaire over de Polgar zusjes.

Tijdens deze dag was er ook een speciale gast: Zu Chen. Uiteraard waren wij erg vereerd dat deze oud-wereldkampioene bij ons toernooi langs kwam. In 2001 werd zij wereldkampioene bij de vrouwen en wij spraken haar over haar schaakcarrière. Zu Chen vertelt dat in haar familie veel spelletjes gedaan worden en dat ze op haar zevende samen met haar zus en neef schaken heeft geleerd. Ze vond de stukken heel mooi en het spel erg interessant. Ze kreeg in een klein groepje extra lessen en wist zich te kwalificeren voor de internationale toernooien door iedere dag te oefenen. Na haar wereldtitel bij de meisjes t/m 12 jaar kreeg ze meer training en later werd ook een coach ingeschakeld toen ze voor het nationaal team ging spelen. Ze werd een belangrijke speelster in het Chinese vrouwenteam en wist met dat team goud te winnen in 2000. Later is ze getrouwd met grootmeester Mohamad Al-Modiahki en is ze naar Qatar verhuisd. Sinds 2006 speelt ze voor het team van Qatar en recentelijk werd ze gekozen tot penningmeester van de FIDE. Ze heeft als doel

gesteld meer vrouwen in de schaakwereld te krijgen door minder verschil in prijzengeld te creëren en vrouwen meer in toernooien en als arbiter mee te laten doen.

Zu Chen heeft een aantal interessante tips voor de schakende meiden. De eerste tip is “Love the game”. Zorg dat je interesse blijft houden in het schaken en dat je blijft leren. Geef nooit op en zorg dat je steeds beter wordt. De tweede tip die ze geeft is om te zorgen voor een dagelijkse routine wat betreft het trainen. Zorg dat je iedere dag zelf inzet toont om steeds beter te worden. Daarbij kunnen een trainer en je ouders je uiteraard ondersteunen.

Daarnaast geeft ze aan dat het schaken gebruikt kan worden om verschillende levenslessen te leren. Zo komt het samenwerken en het stellen van een doel naar voren binnen het schaken en de ervaring die je op het schaakbord al opdoet, kun je goed gebruiken in het echte leven.

Terug naar het toernooi waar hard gestreden werd voor ieder punt. Er was een A-groep

waar een achtkamp werd gespeeld en de andere twee groepen speelden samen en konden aparte prijzen verkrijgen. In de C-groep bleef het spannend tot het allerlaatste moment en werd de eerste prijs uiteindelijk door zes meiden met 4 punten gedeeld: Marie Mrugalski, Catootje Smets, Rozemarijn van Oudenallen, Odette Blom, Lies Loois en Lisa Verbunt. In de B-groep was Esther Hoogenboom met 6,5 uit 7 de duidelijke winnares. Zij werd gevolgd door Cecilia Pereira Garza en Nirupa Ganeshram met 5,5 punt. In de A-groep eindigden Rolinde den Heijer en Dana Verheij op een gedeelde tweede plek met 5 uit 7. Met een half punt meer ging Wendy Huang er wederom met de hoofdprijs vandoor. Gefeliciteerd Wendy!

Kortom, een mooie tweede editie van het ChessQueens meisjestoernooi met dank aan Stal op de Kaag, André Hendriks (drijvende kracht achter de schermen) en Edwin van Haastert (wedstrijdleider). Uiteraard zien de ChessQueens iedereen graag terug volgend jaar en neem vooral een schaakvriendin mee!

Alle deelneemesters. (Foto: Toine Leferink) Zhu Chen kijkt toe. (Foto: Zhaoqin Peng)

Simultaan met Iozefina. (Foto: Zhaoqin Peng)

Nieuwe plek voor KNSB schaakmateriaal

De KNSB bezit tweehonderd schaaksets: borden, stukken en klokken. Ze worden gebruikt voor KNSB toernooien en leden kunnen ze huren. Aanvragen lopen via de KNSB website. Na goedkeuring konden de spullen tot voor kort worden opgehaald in Ede. Nu staan ze in Utrecht.

Koos Stolk, KNSB medewerker competitie en evenementen: ‘Martin Roseboom uit Ede wilde met pensioen. Hij heeft de verhuur van ons materiaal zo’n vijftien jaar verzorgd, maar wil nu minder gebonden zijn. Gelukkig hebben we een nieuwe ‘uitleveraar’ gevonden in Ton Mackaaij. We lenen het KNSB materiaal zo’n twintig keer per jaar uit, voor grote toernooien of een simultaantje met tien borden in een achtertuin.’

Doof paard

Stolk: ‘De verhuur van ons materiaal is een service voor de leden. De KNSB maakt er geen winst op. De uitleveraar krijgt tien procent van de huuropbrengst, de rest gebruiken we om zaken te repareren of te vervangen. Elke tien jaar is alles weer nieuw. Martin Roseboom controleerde heel secuur

en stuurde mij dan een rapportje: Drie klokken waren niet uit gezet, er ontbreekt een witte loper en een zwart paard mist zijn oor.’

Martin Roseboom vertelt dat het materiaal ooit in Baarn stond, in het gebouw waar de jeugdclubcompetitie werd gespeeld. ‘Je kreeg de spullen in bananendozen mee, het was een beetje een rommeltje. Dan ben je zelf ook niet al te secuur als je het weer inlevert. Bij mij stond alles netjes - twintig kratten met elk tien sets - op pallets in de schuur. Gelukkig konden onze fietsen er nog net bij.’

Roseboom: ‘Het meeste werk zit in de controle van wat terug komt. Dat deed ik samen met mijn vrouw. Ze pakte de weegschaal en elk doosje met stukken ging erop. Zo’n doosje weegt 1120 gram. Koos

Martin Roseboom (rating 1840) is erelid van de Edese Schaakvereniging (ESV). Hij is intern wedstrijdeider en coördinator van de teams voor de externe competitie. Vanaf de zeventiger jaren was hij jeugdleider, hij gaf schaakles op school en organiseerde scholenkampioenschappen. Voor de OSBO was hij eerst penningmeester en nu administrateur.

Stolk schafte luxe, verzwaarde stukken aan. Dat geeft een professionele uitstraling, echt cachet aan je toernooi, al die rijen met dezelfde mooie sets. Het nadeel is wel dat de loodjes het loodje leggen. Ze laten los. Zo’n loodje weegt vijf of zes gram, een pion zo’n twintig. Als het gewicht van het doosje teveel afwijkt, moet het open, zodat we kunnen zien wat er ontbreekt.’

Schaakharem

‘De tweehonderd luxe sets hebben een extra witte en zwarte dame, dus ik had een harem met achthonderd vrouwen in de schuur’, lacht Roseboom. ‘Zo’n twee of drie keer per maand kwamen schakers spullen ophalen, ’s avonds of in het weekend. In januari en in de zomermaanden was het rustiger. Vaste klanten zijn het Schaakfestival Groningen, het toernooi in Maastricht en het Kroegloperstoernooi in Leiden. Het Open Nederlands Kampioenschap in Dieren levert het meeste werk op. Daar gebruiken ze ander materiaal in de analysezaal en dat raakt door elkaar. Ook zitten er weleens caféstukken tussen.’

Ton Mackaaij (rating 1846) is erelid van schaakclub Oud Zuylen Utrecht. Hij maakt al vijfentwintig jaar deel uit van het bestuur, nu als wedstrijdleider. Sinds 2017 is hij ook beheerder van Denksportcentrum Dijckzigt, de thuislocatie van schaakclub Oud Zuylen Utrecht en schaakclub De Rode Loper.

Gevoelige lopers

Roseboom: ‘Als je de controle laat versloffen, gaat het van kwaad tot erger en heb je voor je het weet niks fatsoenlijks meer over. Als je het netjes meegeeft, komt het ook netter terug. De laatste tijd ging het erg goed. Ik zet de klapborden met de vouw naar boven in het krat. Als die terugkomen staan ze soms andersom, daaraan zie ik dat ze zijn gebruikt. Zwarte lopers breken na verloop van tijd, op het korte stuk. De witte zijn hier minder gevoelig voor. Dit ligt vast aan de verf, iets anders kan ik niet bedenken.’

‘Natuurlijk kan er iets zoek raken, maar dan krijgt de huurder de rekening’, zegt Roseboom. ‘Ook moet die het op de afgesproken tijd inleveren. Soms is het krap wisselen, als het ergens anders weer nodig is. Koos Stolk houdt dit bij. Hij schaft ook nieuwe spullen aan. Zo zijn de rode klokken vervangen door nieuwere blauwe, vanwege FIDE-regels.’

De KNSB levert door het hele land. Ton Mackaaij, de nieuwe uitleveraar, is beheerder van Denksportcentrum Dijckzigt in Utrecht, een centrale locatie. Mackaaij: ‘Met andere vrijwilligers proberen we er een waar schaakcentrum van te maken met trainingen, wedstrijden en bijeenkomsten van de SGS of KNSB. We hebben de locatie opgeknapt en je kunt er van schaken genieten tussen schilderijen van het Tata Steel schaaktoernooi, een simultaan van Kasparov of Magnus Carlsen.’

Mackaaij: ‘Het zou mooi zijn als de locatie veel wordt gebruikt. Het is een paar minuten buiten het centrum van Utrecht, we werken met vrijwilligers en kunnen daardoor de huurprijs laag houden. Er is plek voor ruim tachtig schakers. Toen KNSB directeur Dharma Tjiam mij vroeg om de contact-

persoon voor het materialenverhuur te worden, wilde ik dat wel omdat ik de materialen in het schaakcentrum kan opslaan. Ik kan huurders ook een brengen/of haalservice aanbieden tegen een kilometervergoeding. Ik ben uitgever van stripboeken en reis veel door het land, wellicht valt er wat te combineren.’

Huurvoorwaarden KNSB

De verhuur vindt plaats onder de volgende voorwaarden:

a) De KNSB draagt er zorg voor dat de gehuurde materialen bij overdracht aan de huurder in goede staat verkeren.

b) De KNSB heeft het materiaal tijdens transport verzekerd tegen verlies door van buitenkomend onheil.

c) De huurder zorgt ervoor dat het materiaal niet zal worden achtergelaten in een onbeheerde auto.

d) De huurder is aansprakelijk voor verlies als gevolg van diefstal, vermissing en verduistering tijdens de gehele periode van de huur van het materiaal. Het ontbrekende materiaal zal door huurder tegen nieuwwaarde worden vergoed.

e) De huurder draagt er zorg voor dat de gehuurde materialen weer in goede staat bij de KNSB worden teruggebracht. Eventuele kosten van onderhoud of reparatie om het materiaal weer in dezelfde staat als bij de aanvang van de verhuur te krijgen zijn voor rekening van de huurder.

f) Boeteregeling bij te laat retourneren van de materialen is 10% van het totale huurbedrag per dag te laat geretourneerd.

Kosten verhuur

Verhuurprijzen tot 7 dagen 8 tot 14 dagen langer dan 14 dagen

Set (DGT+bord+stukken)

Bord + stukken

DGT klok

tuinspel groot

tuinspel klein

Demonstratiebord met ezel

Minimaal huurbedrag € 10,-

€ 1,40 € 1,60 € 0,10 per dag extra

€ 0,45 € 0,70 € 0,05 per dag extra

€ 1,15 € 1,40 € 0,10 per dag extra

€ 30,00 € 45,00 € 1,00 per dag extra

€ 20,00 € 30,00 € 1,00 per dag extra

€ 25,00 € 40,00 € 1,00 per dag extra

Borg Groot tuinspel, Klein tuinspel of Demonstratiebord € 200,- à contant.

Foto's: Fred Lucas

Nederland haalt zilver op EJK landenteams

In april kwam er van de Duitse schaakbond een uitnodiging binnen voor een trainingskamp bedoelt voor de sterkste jeugdspelers uit Nederland en Duitsland. Volgens de gastheer een uitstekende manier van voorbereiden op het EK landenteams t/m 18 jaar, dat van 10 t/m 17 juni wordt gehouden in Pardubice, Tsjechië. Het is de eerste keer dat er een Nederlandse afvaardiging aan dit landentoernooi meedoet en het team, bestaande uit Lucas van Foreest, Casper Schoppen, Robby Kevlishvili, Liam Vrolijk en Siem van Dael moet in staat worden geacht om voor de bovenste plekken mee te doen. Nederland is op rating favoriet, al zegt dat allemaal niet zoveel want de onderlinge verschillen zijn klein. Ook Duitsland, Polen en Servië hebben een sterk team gestuurd.

Het trainingskamp duurt vier dagen en vindt vooraf aan het toernooi plaats in het Duitse Sögel. Dat ligt ergens bij Emmen over de grens en kan een beetje gezien worden als het Duitse equivalent van Papendal. De frisse boslucht helpt vast en zeker bij het oplossen van de puzzels die de strenge Russische coach Evgeny Romanov de talenten voorlegt. In de avond wordt er gevoetbald, en hoewel het Nederlandse team in die tak van sport wordt vernederd door het fittere en veel beter op elkaar ingespeelde team van onze oosterburen komt de mooiste goal op naam van Robby, die daar echter wel een knieblessure bij oploopt. De volgende dag in het ziekenhuis blijkt er niks te zijn gebroken, maar Robby zal de komende 10 dagen met een brace om moeten lopen; hinderlijk, maar gelukkig niet onoverkomelijk. De gezamenlijke reis samen met onze Duitse vrienden verloopt voorspoedig en de 11e juli begint dan eindelijk het toernooi. In de eerste ronde, nog zonder Nederlands kampioen Lucas, wordt titelverdediger Roemenië gedecideerd teruggewezen waarna in de tweede ronde de krachtmeting met onze trainingspartner op het programma staat. Casper en Liam sprokkelen 1,5 punt met

de witten bij elkaar. Lucas en Robby hebben allebei een spannende stand op het bord.

Parvanyan - Kevlishvili

-+R+-+-+ zp-+-+pzpk

De stand op het bord is niet zo duidelijk, maar Robby’s tegenstander leeft hier al op de increment. De twee onderste rijen bij wit zijn danig verzwakt dus zwarts 33e is logisch…

32...Td2 33.Dc5 Pd7 34.Dxa7 Td1+ 35.Lf1 Dd2 36.Kg2 Pf6

Het is niet helemaal duidelijk wat zwart heeft bereikt en na 37.De3 staat wit gewoon een pion voor. Er kwam echter

37.Db8?! Lh5?

Hier was 37...Lxe4! strikt noodzakelijk. 38.fxe4 (38.Th8+ Kg6 haalt weinig uit, de zwarte koning is veilig.) 38...Pxe4 39. Df4 (zwart wint na 39.Db6? Dd5 40.Dc6 Df5 41.Dc2 Td2) 39...Dxf4 40.gxf4 Td2 41.Lxb5 Txf2+ met een onduidelijk eindspel.

38.g4! Lxg4 39.Th8+ Kg6 40.Dg3

En daarmee haalde wit de veertigste zet. Zwart verliest materiaal en de witspeler liet niet meer los. 40...Dc1 41.e5 Txf1 42.exf6 Txf2+ 43.Dxf2 Lf5 44.fxg7

Kxg7 45.Td8 e5 46.Td5 Kf6

47.Dd2 Dxa3 48.Dxh6+ Ke7

49.Txe5+ Le6 50.Dh4+ Kd7

51.Dd4+ Kc6 52.b4 1–0

Dat was een tegenvaller en Lucas verging het niet beter. Zodoende ging deze cruciale match met 2,5-1,5 verloren. Turkije wordt vervolgens simpel opzij geschoven maar het team komt tegen het stugge Israël niet verder dan 2-2. In ronde 5 en 6 worden goede overwinningen behaald op Oostenrijk en Wit-Rusland waardoor we met nog een ronde te spelen op de tweede plaats staan en dus nog kans hebben om het toernooi te winnen. Nederland speelt tegen Polen terwijl Duitsland, dat een matchpunt meer heeft,

is gepaard aan het listige Servië.

De laatste ronde begint maar liefst 6 uren vroeger; om 9 uur moet er worden gespeeld en al na 15 minuten wordt het eerste Poolse punt naar mijn smaak iets te uitbundig gevierd: Casper Schoppen is met een voedselvergiftiging ziek in bed blijven liggen en er was geen mogelijkheid meer om de opstelling te wijzigen. Aangezien het al snel duidelijk is dat Duitsland de match niet gaat verliezen rest de strijd voor plek twee. Met de overige drie spelers sleept Nederland knap een 2-2 uit het vuur en de andere uitslagen vallen goed: Zilver, met een flinterdun gouden randje vanwege alle pech, wellicht.

Al in een vroeg stadium van de partij heeft zwart een pion geofferd. Er lijkt op het eerste gezicht een klein initiatiefje voor zwart gaande maar wits volgende zet maakt aan alle illusies een einde.

18.Pb1!

Dit soort Paard-achteruitachtige zetten zijn natuurlijk makkelijk over het hoofd te zien. Het dwingt dameruil af en wat resteert van de zwarte stelling stort ook onmiddellijk in elkaar. 18...Db4 19.Dxb4 Txb4 20.Tc5 Pb7

21.Txc6 a5

22.Tc8+ Pd8

23.Pc3 Pe7 24.Ta8 1–0

Koning en kroonprins winnen in Hilversum

Het was een mooie taalvondst van Wim van der Wijk, perschef van het HSG Open. Het toernooi werd gewonnen door de koning en zijn kroonprins. Koning verwees naar

Loek van Wely, die zich King Loek noemt en acht keer kampioen van Nederland was. Kroonprins verwees naar Casper Schoppen, die dit jaar door het Max Euwe Centrum werd uitgeroepen tot ‘Talent van het jaar 2018’. Daarmee kreeg de veertiende editie van het Hilversumse zomertoernooi in hotel Lapershoek twee mooie winnaars.

HSG was opgetogen met de komst van Van Wely. Hij was in het nieuws gekomen door zijn uitverkiezing tot lid van de Eerste Kamer en van Provinciale Staten van Noord-Brabant. Voor het Nederlands kampioenschap had hij afgezegd. In Hoogeveen is hij toernooidirecteur en voor het Nederlandse team was hij al eens non-playing captain. Hoe zat dat allemaal en wat kunnen we nog van hem verwachten? Na het toernooi gaf hij voor Schaakmagazine antwoord op alle vragen.

“Afgelopen jaar had ik niet altijd veel zin in schaken. Ik wilde er eens een jaartje naast staan. Dat ik nu niet aan het NK deelneem, is omdat ik een mooi toernooi kan spelen op Corsica. Een vakantietoernooi, mijn gezin gaat mee. Nee, daar hebben ze niet op aangedrongen, maar ze hebben er in elk geval geen bezwaar tegen.”

Zijn verkiezing tot politicus kwam eigenlijk te vroeg, Van Wely had het succes van zijn partij Forum voor Democratie niet verwacht. “Ik wilde wel afscheid nemen van het topschaak, maar vanuit de top honderd van de wereld. Daar wilde ik dus eerst weer in komen via een mini-comeback. Maar nu wordt het moeilijk, ik ben nu meer aangewezen op competitiepartijen en eendagstoernooien. Ook toernooien in de vakantie, maar politici hebben gelukkig wel veel vakantie. Dit jaar speel ik in Vlissingen en mijn gezin gaat weer mee.”

Van Wely is niet alleen politicus geworden, maar ook vader en dat speelt ook een rol. De oudste is drie, de jongste wordt binnenkort één. “Ze willen graag met papa spelen, maar beseffen niet dat papa zelf ook moet spelen.”

Van Wely vond het toernooi relaxed, ondanks de twee partijen per dag. “Daar ben ik nog steeds goed in, maar zoiets gaat bijvoorbeeld Tiviakov en Nikolic veel beter af. Zij spelen makkelijk zetjes, terwijl ik vanuit de opening meteen erop klap. Dat vraagt meer energie.”

Tegen Nico Zwirs had hij kunnen verliezen, hoewel hij hem aanvankelijk overspeelde. Het puntverlies beperkte zich tot een remise tegen Casper Schoppen, die verder ook alles won.

Opvallend was het resultaat van topfavoriet Erwin l’Ami. Dat hij verloor van Eelke Wiersma, dat kan gebeuren. Een nederlaag

tegen Rieks Taal was een onaangename start van het toernooi. L’Ami bleef er wel het hele weekend opgewekt onder. Ook Friso Nijboer ervoer dat je van iedereen kunt verliezen, al ontsnapte hij in de eerste ronde tegen Jos Vlaming. Nijboer-Vlaming

De a- en b-pion zijn het wel waard om de loper op g7 te geven. Je moet alleen zorgen dat je niet wordt matgezet. 29.hxg7 b2 30.Tab1 a4 31.Kg2 a3

Te gretig. Nijboer ontdekte na afloop dat zwart gewonnen zou staan als hij e6 nog een keer had gedekt met …Dc6. De bedoeling is …Pd8 vrij te spelen. Na bijvoorbeeld 31…Dc6 32.Th1 Kxg7 33. Dh4 Pf7 komt wit niet verder en de zwarte dreiging a3 is dodelijk. 32.Th1 Kxg7

Stelling na 28.h6

28…b3

Daar moet je altijd naar kijken.

Na 32…a2 moet wit matzetten, anders verliest hij. Dat lukt ook: 33.Df4 Pc6 34.Lxe6+ of 33… Kxg7 34.Lxe6 Pxe6 35.Txh7+ Kxh7 36.Df7+ Kh8 37.Th1+ en de stoere zwarte pionnen op a2 en b2 doen niets meer. In de partij is zwart ook kansloos.

33.Dh4 h5 34.gxh6+ Kh7 35.Df4 Zwart geeft het op. Hij kan Df8 alleen voorkomen met …Pc6, maar dan volgt Df7. Of 35…Kg8 36.h7+ enzovoort.

Casper Schoppen werd met 5,5 uit 6 officieel tweede, maar noemen we natuurlijk co-winnaar. Vorig jaar werd hij vierde in Dieren en derde in Groningen. Beide resultaten waren grootmeesternormen. Dit jaar werd hij open kampioen van Nederland. Omdat er in Dieren niet genoeg buitenlanders meespeelden, was dat geen derde (en beslissende) norm. Volgend jaar mag hij meedoen aan het gewone NK. De term kroonprins houden we er nog even in. Is

Casper Schoppen de kroonprins van Loek van Wely? (Foto: Vincent Pandelaar)

Begrijp wat u doet

Het Cochrane Gambiet

Het Russisch kennen we in het buitenland als ‘The Petrov Defence’, genoemd naar de Russische speler Alexander Petrov (1794–1867) die het systeem heeft gepopulariseerd. De opening staat bekend als een taai en moeilijk te bestrijden systeem dat door veel witspelers wordt gehaat. Laten we maar eens kijken of we er ook avontuurlijk tegen kunnen spelen.

1.e4 e5 2.Pf3 Pf6 3.Pxe5 d6

Het witte paard moet eerst teruggejaagd worden, alvorens zwart de pion op e4 ongestoord kan nemen. Omdat zwart tijd verliest met deze pionzet, heeft wit plotseling een interessante extra mogelijkheid die als verrassingswapen zeer effectief kan zijn.

4.Pxf7!?

rsnlwqkvl-tr

zppzp-+Nzpp

maar ook geven de meeste engines de zwartspeler nauwelijks voordeel, dus daarom lijkt het sowieso speelbaar, vooral op clubniveau. Ik denk ook dat het oordeel van sommige engines wat bedriegelijk kan zijn. Wits compensatie is voor de langere termijn en daar hebben engines moeite mee. Er zijn diverse grootmeesters die het als een verrassingswapen gebruiken en vaak met succes. Als zelfs een topspeler als Topalov het durft te gebruiken tegen een andere topspeler – Kramnik – en er dus brood in ziet, dan mogen we als clubschaker niet achterblijven!

4...Kxf7

rsnlwq-vl-tr zppzp-+kzpp

lingszet is, het maakt de ontwikkeling alleen mogelijk!

Daarom wordt 5.Pc3 ook vrij vaak gespeeld. Het idee is dat wit zijn stukken snel in het spel kan brengen met o.a. Lf1–c4+ omdat zwart geen ...d6–d5 meer tot zijn beschikking heeft. Een nadeel hiervan is dat zwart nu de vorming van een pionnencentrum kan verhinderen met ...c7–c5. Dat is ook meteen het belangrijkste alternatief.

a) 5...Le6 Deze loperzet verhindert Lc4+, maar het laat wel weer d4 toe. 6.d4 Le7 7.f4

rsn-wq-+-tr

b) 5...g6 6.d4 kwam voor in een heel wisselvallige rapidpartij

Ivanchuk-Li Chao, 2016. De zwartspeler wilde graag zijn koning op g7 verstoppen, maar werd daar toch opgezocht door zijn tegenstander.

c) 5...c5 De belangrijkste gedachte is dat wit niet zonder slag of stoot een sterk pionnencentrum met pionnen op d4, e4 en later ook met f4 kan opbouwen. Hiermee zien we een partij tussen twee topspelers: TopalovKramnik, 1999, die in remise eindigde. Zwart kon niet makkelijk ontwikkelen terwijl zijn koning op de tocht bleef staan. Topalov maakte daar gebruik van door zwarte pionnen te snaaien op de damevleugel. Uiteindelijk bleek er sprake van een soort dynamisch evenwicht en eindigde de partij in eeuwig schaak.

5...Le7

Daar gaan we dan! Als je al op zet vier met een wit paard op f7 kunt slaan, laat je die kans toch niet voorbij gaan? Dit wordt het Cochrane-gambiet genoemd. John Cochrane kwam uit Schotland maar woonde een tijdje in India waar hij tegen verschillende Indiase spelers speelde. Zijn eerste partij met het Cochrane-gambiet speelde hij in 1848 tegen de Indiër Mohishunder Bannerjee. Met geavanceerde computerprogramma’s lijkt het erop dat het offer objectief gezien niet helemaal gerechtvaardigd is,

Dit is een belangrijke tweesprong.

5.d4

Hiermee maakt wit de ontwikkeling mogelijk van al zijn stukken en tegelijkertijd bouwt hij aan een sterk pionnenfront. Het is ook verreweg de populairste voortzetting. Met deze pionzet geeft wit ook een beetje aan waar zijn compensatie in zit. Straks kan hij met f2–f4 werken aan een pionnenmassa die voor zwart lastig te bestrijden is. Het is voor wit van belang dat de pionnen die hij krijgt voor het stuk ook ‘voelbaar’ worden voor de tegenstander en daarom dient hij ze naar voren te spelen. We moeten ons wel realiseren dat een pionzet géén ontwikke-

Dit is zo’n beetje wat de witspeler voor ogen stond, toen hij zijn paardoffer pleegde. Hij heeft behoorlijke positionele compensatie. De twee pionnen die hij voor het stuk heeft, staan op e4 en f4. Dit pionnenfront is lastig af te stoppen en wit kan heel rustig zijn stukken hierachter neerzetten, klaar voor een latere storm. De zwarte koning staat ook nog niet veilig. De vuistregel dat een stuk in het middenspel doorgaans belangrijker is dan twee pionnen, mag hier met een korreltje zout genomen worden. De twee pionnen van wit zijn duidelijk ‘voelbaar’ en door deze pionnenmacht, kunnen de zwarte stukken ook moeilijk velden vinden omdat er nauwelijks steunpunten zijn.

In een partij Short-Rouanet, 2001 volgde nu 7…g6 8.Le2.

Essentieel is natuurlijk dat de pion op e4 taboe is voor zwart. Wit antwoordt op 5...Pxe4? sterk met 6.Dh5+!

en op alle mogelijkheden gaat er wat mis met zwart.

a) 6...Kg8?? 7.Dd5+ en zwart gaat zelfs mat op de volgende zet!

b) 6...Ke7 7.De2 d5 8.Lg5+ wint de dame (Rogers-Dattani, 2009).

c) 6...Ke6 7.Lc4+

c1) 7...Kf6 8.Df7 mat. c2) 7…Kd7 en nu mag wit het fraai afronden met verschillende matbeelden: 8.Df5+ Ke7 (8...Kc6 9.Db5) 9.Df7 mat. c3) Op 7...d5 volgt 8.De5+ Kd7 9.Lxd5 en gaat het stuk weer verloren. 9...De8 (9...Pf6 10.De6 mat) 10.Lxe4.

d) 6...g6 7.Dd5+ en wit haalt het stuk weer op waarna hij gewoon een pion voor is gekomen. Dit kwam voor in een partij Reinderman-Van der Sterren, 1999, die ook door wit werd gewonnen.

6.Pc3 Te8

Dit lijkt heel plausibel: de toren wordt in het spel gebracht zodat een kunstmatige rokade mogelijk wordt.

7.Lc4+ rsnlwqr+-+ zppzp-vlkzpp

rsn-wqr+-+

zppzp-vlkzpp

7...Le6

Zwart moet toelaten dat zijn koning weer naar voren wordt gelokt, want 7...Kf8 is ook geen pretje. De koning staat niet veilig op f8 en wit kan rustig de druk opvoeren. 8.0–0 In een jeugdpartij van onze latere grootmeester Daniel Stellwagen, slaagde de witspeler erin om door de zwarte linies heen te breken: Stellwagen-Alavi Moghaddam, 1999.

8.Lxe6+ Kxe6

Uiteraard staat de zwarte koning hier niet fijn.

9.f4 Kf7

Gek genoeg heeft zwart meer stukken ontwikkeld dan wit, hetgeen je eigenlijk niet zou verwachten in een gambiet. Want als compensatie voor het geofferde materiaal wordt meestal ingezet op een ontwikkelingsvoorsprong. Hier heeft wit andere gedachten, namelijk de vorming van zijn prachtige pionnenfalanx en hij gaat zich daarna pas druk maken over hoe hij zijn stukken in het spel krijgt.

10.0–0

Vandaar dat het verstandig is dat wit zijn koning uit het centrum weghaalt (ook in verband met de positie van de zwarte toren op e8).

Je kunt ook denken aan een vlotte opmars, maar die valt een beetje tegen. 10.e5?! dxe5 11. fxe5 Zwart mag het stuk met rente teruggeven en hij doet dat het best met 11...Pc6!

10...Kg8 11.Df3 c6 12.Le3 Pa6 r+-wqr+k+ zpp+-vl-zpp n+pzp-sn-+

Het is van belang om te kijken of zwart ook actief kan worden met 13...Db6. Maar met 14.e5!? Pd7 15.Pe4 kan wit het zich permitteren om zelfs twee pionnen te offeren in ruil voor een aanval tegen de zwarte koningsstelling. 15...Dxb2? 16.f5 dxe5 17.dxe5 Pxe5 18.Dg3 r+-+r+k+ zpp+-vl-zpp

op h1.

b) 14.Lc1 De reden hiervoor is dat de loper in sommige varianten wat onhandig op de e-lijn staat en daarom zet wit hem alvast weg zodat hij weldra met e4–e5, eventueel gevolgd door f4–f5 kan werken.

c) 14.a4 Omdat zwart tegenspel probeert te zoeken met ...b7–b5–b4 (om Pc3 weg te jagen) kan soms pion e4 zwak worden. Dat kan in de kiem gesmoord worden met deze mogelijkheid. d) 14.Kh1 Een nuttige profylaxe. Haalt mogelijke schaakjes op de diagonaal a7–g1 uit de stelling, ruimt veld g1 in voor de toren en bereidt zo op den duur de opstoot g2–g4–g5 voor.

Belangrijkste illustratieve partijen: Cochrane-Bannerjee, 1848

Topalov-Kramnik, 1999

Ivanchuk-Li Chao, 2016

Short-Rouanet, 2001

Rogers-Dattani, 2009

Reinderman-Van der Sterren, 1999

Stellwagen-Alavi Moghaddam, 1999

Vazquez Gamero-Ribes

Colom, 2014

En tegen de dreigingen Le3–d4 en f5–f6 valt weinig te beginnen. Wit staat op winst. De witspeler speelde in de partij het wat frivole

14.g4?!

maar het is de vraag of dat het beste is. Met Stockfish 10 heb ik gevonden dat 14.f5, 14.Lc1, 14.a4 en 14.Kh1 interessante andere mogelijkheden zijn die het misschien waard zijn om eens uit te proberen.

Een leuk artikel over dit gambiet is te vinden op chess.com: https://www.chess.com/article/ view/the-cochrane-gambit

Eerdere afleveringen van deze rubriek, waarbij u de illustratieve partijen interactief kunt naspelen en downloaden, treft u aan op www.schaaksite. nl/2013/05/03/overzicht-begrijpwat-u-doet/

Deze stelling kwam op het bord in een partij Vazquez GameroRibes Colom, 2014, en daarin werd 13.Tad1 gespeeld. Er volgde:

13...Pc7

a) 14.f5 Zet een pion op de goede kleur en maakt veld f4 vrij voor het paard. Wit dreigt onder omstandigheden met Pc3–e2–f4 soms naar e6 te springen. Dat liefst voorafgegaan door d4–d5 om veld e6 stevig in handen te krijgen. Ook houdt hij in beraad of hij met g2–g4–g5 aanvalsspel kan opzetten. Als het inderdaad scherp wordt doet hij er verstandig aan op de veiligheid van zijn eigen koning te letten. Die staat vaak het best

Via het nieuwe onlineplatform https://www.chessable.com/ kunt u kennismaken met de eerste twee boeken Understanding before Moving (respectievelijk Ruy Lopez-Italian Structures en Queen’s Gambit Structures). Voor de twee boeken Begrijp wat je doet 1 en 2 over respectievelijk de SpaansItaliaanse en de Damegambiet structuren staat meer info op www.sterkspel.nl.

Reageren? Stuur een e-mail naar hgrooten@xs4all.nl

ONK Dieren groot succes voor Casper Schoppen

Het Open NK van dit jaar was het toernooi van Casper Schoppen. De 17-jarige meester uit Utrecht speelde op de beslissende momenten meedogenloos en eindigde het toernooi aan kop met 7 uit 9. Naast hem stond daar, tot veler verbazing, de cultschaker Manuel Bosboom. Op weerstandspunten ging de titel naar Schoppen.

Dat wist Casper pas definitief toen hij al in de auto naar Schiphol zat, vanwaar hij samen met Lucas van Foreest en Liam Vrolijk naar Bratislava vloog voor het EK jeugd tot en met 18 jaar. Vlak na zijn enerverende slotremise met Roeland Pruijssers schoten we hem even aan. De weerstandspuntentelling was nog slechts een formaliteit. Of het lastig was geweest om te spelen als je dezelfde middag snel weg moet? ‘Nee hoor, ik kon me goed op de partij concentreren.’ Toch was die slotpartij minder, gaf hij toe. Pruijssers, die zelf de Open titel nog kon veroveren, ging te ver in zijn winstpogingen, maar Schoppen begon in winstelling onzeker te spelen en liet de partij in remise verzanden.

Hoe meedogenloos Schoppen kan schaken merkte Thomas Beerdsen, die na vijf ronden op kop stond met 4½ punt. ‘Ik verloor het toreneindspel

onnodig’, vond de 20-jarige Apeldoornse meester. Maar het vergroten van zulke kleine voordeeltjes in het eindspel is onderdeel van de kracht van Schoppen: een uitstekend geheugen en dus een prima openingskennis, maar ook een geweldige concentratie en Ausdauer

Schoppen-Beerdsen -+-tr-+-+ zppzp-+-+p

Nu staat de zwarte koning een tikje minder. Tijd voor actie:

29.d6

Weer heeft zwart nauwelijks zetten: 29...cxd6 30.Txd6+ verliest onmiddellijk. 29...Tg8+ 30.Kf3 cxd6 31. Txd6+?!

31.cxd6 en 32.d7 had weer een soort zetdwang gecreëerd. Wit speelt de pion op, zet op het juiste moment de toren op d5... en dan is het nog heel moeilijk. 31...Kh5?

Hier blijkt de koning echt slecht te staan. Het paradoxale 31...

Kg7 was beter. Na 32.Td7+!? Kf6

33.Txb7 e4+ 34.Ke3 Tg3+ 35. Kf2? f4 is het ineens wit die moet uitkijken. Activiteit!

32.Tf6! e4+ 33.Kf4 Tg2

Ook na 33...Tg4+ 34.Kxf5 e3

vroege nederlaag tegen Schoppen, ‘van onderuit’. Hij versloeg in ronde 7 Hing Ting Lai (de winnaar van het op 26 juli ‘s avonds gespeelde Open OSBO-snelschaak kampioenschap) en beleefde in de ronde daarop zijn mooiste momenten tegen de kersverse Nederlands kampioen Lucas van Foreest.

Bosboom-Van Foreest

1.d4 Pf6 2.Lf4

Nooit gedacht dat we Bosboom nog eens het Londen-systeem zouden zien spelen. ‘Ik ben saai gaan spelen, dat is mijn geheim,’ lachte de Zaanse houwdegen na zijn zege op Hing Ting Lai. Dat blijkt nogal mee te vallen.

2...d5 3.e3 e6 4.Pf3 c5 5.c3 Pc6 6.Pbd2 Ph5 7.Lg5 f6 8.Lh4 g6 9.g4

Manuel’s patentzet, nieuw in deze stelling.

9...g5!? 10.gxh5

Er lijkt weinig aan de hand voor zwart: zijn pionnen op e5 en f5 zijn sterk. Maar vooral zolang ze naast elkaar staan.

27...h6 28.gxh6 Kxh6

35.Te6 Tc4 36.Txe3 Txc5+ 37.Te5 heeft zwart het moeilijk. 34.Txf5+ Kxh4 35.b4! Txa2

36.Td5!

Een mooie beheerste zet. Wit dreigt nu 37.Td7. Natuurlijk niet

36.Kxe4? Ta4 37.Tf4+ Kg3. 6...Tf2+ 37.Kxe4 Te2+ 38.Kd3

Te7 39.b5 Kg4 40.Kd4 Kf4

41.c6 b6 42.Td7 Te4+ 43.Kd5 Te5+ 44.Kd6 Txb5

En gelijktijdig opgegeven. Zwart moet de toren geven voor de c-pion, en zijn eigen pionnen vormen geen dreiging.

Manuel Bosboom kwam, na een

De pionwinst 10.Lxg5 fxg5 11. gxh5 beviel Bosboom niet wegens 11...g4, maar na 12.Pe5 Pxe5 13.dxe5 Dg5 (of 13...Dh4)

14.Tg1 staat wit lekker. 10...gxh4 11.dxc5 Lxc5 12.Pb3

Le7 13.Tg1 Ld7 14.Dc2 f5 15.0–0–0 Dc7

15...Db6!? - hier had de dame wellicht beter gestaan. Na de volgende twee zetten had Bosboom weer plezier in zijn stelling.

16.Kb1 0–0–0 17.c4 Pb4

Met 17...f4 kan zwart proberen de stelling te openen voor zijn lopers, maar na 18.Tg7!? zal zwart dan een pion moeten geven voor zijn activiteit.

18.Dc3 dxc4 19.Lxc4 Kb8

20.Pbd4 Lc6 21.a3 Le4+ 22. Ka1 Pc2+ 23.Ka2?!

Bosboom kon achteraf niet duidelijk aangeven waarom hij het betere 23.Pxc2 Lxf3 24. Txd8+ Txd8 25.Pd4 had verworpen.

23...Pxd4

23...Tc8!.

24.Pxd4 Lf6 25.Lxe6 Dxh2

Casper Schoppen krijgt de beker uit handen van KNSB voorzitter Marleen van Amerongen

Vrolijk-Odendahl

-+rwq-trk+ zpl+-zppvlp -zp-zp-snp+ +-+-sn-+-+PsNP+P+ +PsN-vLP+P P+-wQ-+-+ +-mKR+L+R

-mk-tr-+-tr zpp+-+-+p

-+-+Lvl-+

+-+-+p+P

-+-sNl+-zp

zP-wQ-zP-+KzP-+-zP-wq

+-+R+-tR-

26.f3!

Niet vooruitgezien door Lucas. Nu klopt alles weer bij wit.

26...Lxd4 27.exd4 Ld5+ 28. Lxd5 Txd5 29.Tg7!?

De ware Bosboom openbaart zich weer. Met enkele fraaie penseelstreken maakt hij het uit.

29...Tb5

29...a6 30.a4 Dd6 31.Db3 b6 was de beste verdediging, maar na 32.Te1 blijft het er eng uitzien voor zwart.

30.d5 Tc8 31.Dd4 Dd6?! 32. Txh7! h3 33.Th8 h2

De h-pion komt ver, maar de

zware stukken zorgen nu voor een elegant slotspel, dat Frans Konings ‘epic’ noemde: 34.Tc1! Td8 35.De5! Txb2+ 36.Ka1 -mk-tr-+-tR zpp+-+-+-+-wq-+-+ +-+PwQp+P -+-+-+-+ zP-+-+P+-tr-+-+-zp mK-tR-+-+-

Van Foreest pakte zijn dame, bewoog die in de richting van a3, en gaf toen lachend op.

Een andere smaakmaker die na een aantal jaren terugkeerde in Dieren was Reiner Odendahl. Hij ‘verziekte’ het toernooi van Liam Vrolijk.

Stelling na 13.b3

De witte stelling ziet er wat

13...b5! 14.Pcxb5 Pxf3! 15.Pxf3 Pxe4 16.Db4 Na 16.De1 krijgt wit het om zijn oren met 16...a6 17.Pbd4 d5. 16...Pc3! 17.Pxc3 Lxf3 18.Th2

Allemaal standaardwendingen. Met zijn volgende zet komt zwart een pion voor. 18...a5! 19.Db6 Lxc3

Maar daarmee was het nog niet afgelopen. Op de 29ste zet ging de Duitser lustig door met offeren:

offerde een dame, waarop Odendahl onmiddellijk opgaf –maar hij stond gewonnen! Zijn koning had een ontsnappingsroute. Met Ikonnikov liep het ook niet goed af: in de 8ste ronde vergooide hij een goede stelling tegen Alberto David. In totaal waren er 464 deelnemers. Met net te weinig buitenlanders in het Open (velen bleven zonder bericht weg) werden er helaas geen normen gescoord. Tijdens de 8ste ronde moesten Koos Stolk en zijn arbitersteam ingrijpen: een speler in de Reservegroep C gedroeg zich het hele toernooi verdacht en gaf tenslotte toe dat hij een mobiel met schaakprogramma’s bij zich droeg. Zijn verwijdering uit het toernooi werd doorgegeven aan de KNSB en de FIDE. We eindigen met een positieve noot. De 11-jarige Duitser Daniel Elias Ochs offerde twee dames in twee ronden. In de derde ronde, tegen de enige Nederlandse dame in het Open, was het goed raak. De varianten mag u er zelf bij bedenken. Ochs kiest niet overal de snelste winst, maar wat hij doet is overtuigend genoeg:

Stelling na 29.a4

29...Txb3! 30.Kxb3 Tb8+ 31.Kc2

Cruciaal was 31.Db5 Txb5+ 32. axb5 Da8! 33.Tf2 De4!. Hiermee behoudt zwart een sterk initiatief: 34.Lb6 d5! 35.cxd5 (35.Txd5 Db1+ 36.Ka3 Da1+ 37.Kb4 Dc3+ 38.Kc5 De3+ 39.Kc6 De4 40.Kd7 Lg3 verliest materiaal) 35...Ld6 en de witte stelling stort in. 31...e6!

Dwingt de dame naar een ongunstig veld.

32.De4 Tb2+ 33.Kd3 Dxa4 34.Td2 d5!

En wit moest opgeven: 35.cxd5 Tb3+ verliest een volle dame.

In de volgende ronde werd Odendahl overspeeld door Viacheslav Ikonnikov. Deze

aan kop: 1. Schoppen, Bosboom 7 3. Van Foreest,Pruijssers, David, Buckels 6½ 7. Hausrath, Ikonnikov, Ashwath, Neelotpal, Maatman 6 12. Maris, Reinderman, Kolbus, N.Zwirs, Arghyadip, Odendahl

Laatste ronde remise Bosboom

Casper Schoppen tegen Roeland Pruijssers

Remises in Joop van Oosterom memorial

Het Joop van Oosterom memorial correspondentieschaaktoernooi begon twee jaar geleden en is bijna uitgespeeld. Helaas zijn alle partijen tot nu toe in remise geëindigd. Het is op hoog niveau niet makkelijk om voordeel te halen in een correspondentiepartij!

David van der Hoeven is op dit moment de nummer 4 van de wereld. Hij speelt al jaren op hoog niveau! Zijn 8 GM resultaten spreken tot de verbeelding. Samen met Ron Langeveld was David een van de twee Nederlandse troeven in het Joop van Oosterom memorial. Uit de volgende spectaculaire remise blijkt wel dat hij zeker probeerde te winnen.

Marjan Semrl (2606)David van der Hoeven (2649)

1.Pf3 Pf6 2.d4 d5 3.c4 c6 4. e3 Lg4 5.h3 Lh5 6.Pc3 e6 7. g4 Lg6 8.Pe5 Pbd7 9.Pxg6 hxg6 10.Ld2 Lb4 11.cxd5 exd5 12.Db3 a5

Hier moet David het sterke pionoffer op zet 16 al gezien hebben.

r+-wqk+-tr +p+n+pzp-+p+-snp+ zp-+p+-+-vl-zP-+P+ +QsN-zP-+P PzP-vL-zP-+ tR-+-mKL+R

13.f3

Het eindspel dat ontstond in de bordpartij Michiels-J.van Foreest, KNSB competitie 2015, na 13.g5 Pe4 14.Pxe4 dxe4 15. Lxb4 axb4 16.Tg1 0–0 17.h4 c5 18.h5 gxh5 19.g6 cxd4 20.exd4 Pf6 21.gxf7+ Kh8 22.Lc4 Dxd4

23.Td1 De5 24.Dg3 Dxg3 25. Txg3 moet te houden zijn, maar op zet 20 kan zwart beter 20… Pb6 spelen.

OPLOSSINGEN

De lezer aan zet

13.Kb1

Verreweg de meest logische zet. Via zetverwisseling zijn we nu in een partij van Timman terecht gekomen.

13...0–0–0

13...Tc8 14.Pde2 (14.h3!? of 14. The1!?) 14...0–0! 15.Dxd6 Dxd6 16.Txd6 Lc6 17.Td4 tot zover Timman-Nyzhnyk, Wijk aan Zee 2012. Onze landgenoot won na lange strijd, maar objectief heeft zwart hier voldoende compensatie voor de pion na

bijvoorbeeld 17...Tfd8. 14.Thf1

Opnieuw een normale zet - de toren wordt ontwikkeld, dekt de f-pion en bereidt misschien het openen van de f-lijn voor (via e4–e5 of f4–f5). Andere goede zetten zijn 14.The1 en 14.Pf3. Beide zijn goed voor 4 punten.

14...Kb8 15.De1

De eerste nieuwe zet, nu wordt e5 of f5 mogelijk. 15.Dd3 (3 punten) 15…Lg7 16.h3 Dc5 17.g4 was wat beter voor wit in Gao-Zhou, China 2010. Andere mogelijkheden zijn 15.De2 (5 punten) en 15.h3 (5 punten).

13...0–0 14.h4 c5 15.Lb5 Db6 16.0–0–0

r+-+-trk+ +p+n+pzp-wq-+-snp+

Txa8 23.b3 Dg3 24.Tdf1 Tc8 25.Lb5 cxb3 26.Dxb3 Pc4+ 27.Kd1

16…a4 Een correct pionoffer. 17.Lxa4 c4 18.Dc2 De6 19.Pb5 Lxd2+ 20.Kxd2

Wit lijkt een klein voordeeltje te hebben. Echter David zou David niet zijn als hij niet verder gekeken heeft!

20…Pb6! 21.Pc7 Dd6 22.Pxa8

Na het volgende paardoffer staat wit een toren voor maar is zetherhaling niet te vermijden. 27…Pxg4 28.fxg4 Dxg4+ 29.Ke1 Dg3+ 30.Kd1 Dg4+ ½-½

Voor meer nieuws op het gebied van correspondentieschaak zie de website van de Nederlandse Bond van Correspondentieschakers: www.correspondentieschaken.nl

15...Lg7

Nu koning en dame van de diagonaal c1–h6 af zijn heeft de loper zijn werk daar wel gedaan. 16.h3

Dekt veld g4 en bereidt ook g2–g4 voor. 16.e5?! is niet goed vanwege 16...Pg4!. Na de tekstzet staat wit klaar voor zowel e4–e5 als f4–f5.

16...Thf8

Wit staat wat beter na 16...Pd5 17.exd5 Lxd4 18.dxe6 fxe6 19. Pe4. Het beste is waarschijnlijk

16...Ph5!? 17.Pde2 Lc6 18.g4 Pf6 en nu lijkt 19.Pd4 niet gek voor wit, maar na 19...Pd7! staat het toch ongeveer gelijk.

17.f5 gxf5?!

Iets beter is 17...Tde8 waarna wit verder gaat met 18.Dh4. 18.exf5 e5?

Wit staat ook prettig na 18... Tde8 maar dat was wel beter dan de centrumopstoot. Zwart krijgt het na 18...e5 niet goed voor elkaar om ook veld d5 te controleren.

19.Pde2

Ook niet slecht is 19.Pf3 (2 punten) 19…Lc6 (Wit wint na 19...Lxf5? 20.Pg5! Lg6 21.Txf6! Lxf6 22.Pd5) 20.g4. Spectaculair is 19.Pe6 (1 punt) maar na 19... fxe6 20.fxe6 Lxe6! 21.Lxe6 e4! staat zwart niet echt minder.

19...Lc6 20.g4 h6

Benjamin wil g5 eruit halen om alsnog ...d6–d5 door te zetten. Misschien was dit een moment om het karakter van de strijd helemaal om te gooien met het riskante 20...d5!? Wit speelt dan natuurlijk 21.g5 waarna zwart geen keus heeft en een stuk moet offeren met 21...d4 na 22.gxf6 Lxf6 23.Pa4 Da7 dreigt zwart dan wel 24...b5. En het voor de hand liggende 24.Db4?! werkt niet vanwege 24...b5 25.Pc5? a5!. Wit blijft wel beter staan met 24.Dd2 b5 25.Dh6!. 21.Dg3

Duidelijk de beste zet - wit haalt ...d5 eruit. De pogingen om veld d5 te bezetten leveren 2 punten op, maar halen nog niet meteen iets uit: 21.Ld5 Tc8, of 21.Pd5 Pxd5 22.Lxd5 Lf6! de loperzet voorkomt f6, en op 23.Pc3 volgt 23...e4!.

dan de witte en staat zwart niet minder. Een opmerkelijke variant!

23.g5 Pg4 24.Pd5

Ook meteen 24.f6 (5 punten)

24…Pe3 25.Tfe1 Pxd1 26.Txd1 is erg goed voor wit. De loper op h8 is een dood stuk dat zich te zijner tijd op f6 zal moeten offeren.

24...Lxd5 25.Lxd5

U krijgt 1 punt voor 25.Txd5. 25...Pe3 26.f6!

Wit begraaft de zwarte loper en komt eigenlijk niet een kwaliteit achter, maar een kleine kwaliteit voor.

26...Tc8 27.Lb3

Nog iets sterker is 27.c3 (6 punten)

27...a5

27...Pxf1 28.Txf1 is behoorlijk kansloos.

ook naar Rome: 33.De1 Txa4 34.Pxa4 Dxa4 35.Dxe5+, en 33.Dxd4 exd4 (33...Tcxd4 34. Th1) 34.Lb3. Voor beide ook 5 punten.

33...Txc3

Tot dezelfde stelling leidt 33... Txa4 34.Pxa4 Dxa4 35.Dxe5+. 34.Dxc3 Dxa4 35.Dxe5+ en met drie pionnen voor een begraven loper staat wit gewonnen. Lucas haalde het punt uiteindelijk binnen in een toreneindspel: 35...Ka7 36.Dc7

Ook sterk is 36.Te1. 36...Dd7 37.Dxd7

De dames erop houden met 37.Dc5+ is wat sterker, maar het eindspel is heel moeilijk voor zwart.

37...Txd7 38.Te1 Td6 39.b4 Lxf6 40.gxf6 Txf6 41.Te5 Tf1+ 42.Kb2 f5 43.c4 Tf4 44.c5 Txh4 45.Txf5

Recht toe recht aan

De b-pion is zwarts troef. Dus: 52...c4! 53.Lxc4 Of 53.bxc4 b3. 53...Txc2+ 54.Kf3 Txc4! Een mooie slotzet! 0–1

Davies-Yichen Han, South Lake Congress 2019.

Combineren

Diagram 1

Wunnink-Baarslag

1.Dxg6! 1-0

Diagram 2

Gleizerov-Ten Hertog

1…Txe1! 0-1 vanwege 2.Txe1 Dd3+

Diagram 3

Arnaudov-Tirelli

1.Txc6! 1-0 immers 1…Txc6 2. Dxd5+

Diagram 4

De Jong-Honkoop

21...Lh8 22.h4

Dit lijkt erg sterk en is het ook in de praktijk. Objectief moet wit het positioneel houden met 22.Td2 (om te verdubbelen en veld d5 te controleren) of met 22.Pd5 om veld d5 te bezetten. In beide gevallen krijgt u 6 punten en staat wit plezierig beter maar beslist is er nog niks. 22...h5?

Leuk bedacht maar de loper op h8 wordt nu geforceerd begraven.

Alleen een engine (of een wereldtopper) vindt hier de uitweg voor zwart. Goed is 22... Dc7! om na 23.g5 een stuk te offeren met 23...d5! 24.gxf6 d4 net als in het commentaar op zet 20 moet wit zijn paard nu naar het onooglijke veld a4 spelen als hij een stuk voor wil blijven, maar na 25.Pa4 Tg8 26.Df2 Lxf6 zijn vrijwel alle overgebleven zwarte stukken beter

28.Txd6!

Deze afwikkeling is nog iets sterker dan 28.a4 (5 punten).

28...Dxd6

Wit wint na 28...Pxf1 29.Txb6 Pxg3 30.Pxg3.

29.Dxe3

Nu ‘dreigt’ wit gewoon te consolideren met Pc3. Benjamin vindt nog een manier om tegenspel te creëren.

29...a4! 30.Lxa4 Tc4 31.Pc3

Ook goed is 31.Lb3 (3 punten)

31…Txh4 32.a3.

31...Td8

31...Dd4 32.Dxd4 Txd4 33.Th1

Tf4 gevolgd door nemen op f6 is niet zo duidelijk, maar 32.De1!

Txa4? 33.Pxa4 Dxa4 34.Dxe5+ Ka8 35.Tf3 wint op slag.

32.a3

Andere winnende zetten zijn 32.Lb3 en 32.De1 (ook 5 punten).

32...Dd4

Niet 32...Txh4? 33.Pb5!.

33.Dg3

Ook hier leiden andere wegen

Zo is een toreneindspel ontstaan dat gewonnen staat voor wit. Lucas won op zet 71. 1–0

1.Dxf7+! Txf7 2.gxf7+ 1-0 Op 2… Kf8 volgt 3.Lc5+

Diagram 5

Elgersma-Van Baar

1.Pe7+ 1-0

Diagram 6

Wunnink-Meskovs

1…Te6! vangt de witte dame. Bijvoorbeeld 2.Df2 Ph3+

Diagram 7

Vereggen-Ballon

1…f4!! Brengt …Lf5+ in de stelling. 2.g4 (2.gxf4 Lf5+ 3.Ld3 Txe3 -+) 2…hxg4 3.fxg4 fxe3 met een gewonnen eindspel.

Diagram 8

Elgersma-Bosboom

1.Le4!! (In de partij miste wit deze winst en koos de zetherhaling met 1.De4 Df2 2.Te2 Dg1+ 3.Te1 Df2 ) 1…Dxh3 2.Dh5 fxg6 3.Lxg6 met winnende mataanval.

Trai N e N a LS Car LS e N , Carua N a & CO !

Sneller, comfortabler en efficiënter. maak gebruik van de voordelen van het nieuwe cheSSbaSe 15 programma. de nieuwe programmapakketten zijn een combinatie van het nieuwe cheSSbaSe 15 programma en de nieuwe big / mega databaSe 2019.

978-3-86681-382-3

Leverbaar vanaf half november 2018

ChessBase 15 programma

Nieuw: Big Database 2019

Nieuw i N C H eSS BaS e 15:

• „instant analysis“: elke partij die niet geanalyseerd is, wordt tijdens het laden bijna zonder vertraging van commentaar voorzien (optioneel). grote fouten en tactische motieven worden gefilterd. er wordt een waarderingsprofiel aangelegd.

• „replay training“: naspelen van een partij zonder de notatie te zien. er worden automatisch trainingsvragen gegenereerd en tips voor elke zet gegeven. daarbij komt dat de resultaten nauwkeuriger met punten worden gewaardeerd.

• verbeterd zoekvenster voor tactische motieven (aftrekschaak, vork enz) en voorbeelden voor manoeuvres en materaalverdeling.

• uitgebreide zoekmogelijkheden voor openingen laten de populariteit van de opening zien en de evaluatie van de daaruit volgende eindspelen.

• verbeterde zoekversneller levert voor stellingen en materiaal nauwkeurige resultaten. nieuw ontwikkelde zoekversneller voor motieven en plannen.

• partij analyse met tactische motieven en verbeterde herkennning van tactische wendingen.

• nieuwe, haarscherpe 3d-borden dankzij de raytracing-technologie.

ChessBase 15 programma

Nieuw: Mega Database 2019

ChessBase 15 programma

Nieuw: Mega Database 2019

Partijenservice tot 31.12.2019

Toegang op de ChessBase Online Database (meer dan 8 Mio. partijen)

Half jaar abonnement op het

ChessBase Magazin (3 nummers)

ChessBase Premiumlidmaatschap (6 maanden)

Online Shop: www.chessbase.com

Partijenservice tot 31.12.2019

Toegang op de ChessBase Online Database (meer dan 8 Mio. partijen)

een jaar abonnement op het

ChessBase Magazin (6 nummers)

ChessBase Premiumlidmaatschap (12 Maanden)

Partijenservice tot 31.12.2019

Corr Database 2018

Nieuw : eindspel-Turbo 5 op een 128 GB uSB Stick

Toegang op de ChessBase

Online Database (meer dan 8 Mio. partijen)

een jaar abonnement op het

ChessBase Magazin (6 nummers)

ChessBase Premiumlidmaatschap (12 Maanden)