Op het Prins Alexanderplein wordt het prettig toeven - Mustapha Bouchrit

Op het Prins Alexanderplein wordt het prettig toeven

Mustapha Bouchrit

Op weg naar een stadsplein waar je rustig kunt zitten met vlinders en vogels om je heen, of waar je op een terras kunt lunchen, een kop koffie of een drankje kunt nemen, waar kinderen kunnen spelen en waar het geregeld ook kan bruisen. Zo gaat het Prins Alexanderplein er straks uitzien.

De ruimte tussen winkelcentrum Alexandrium en Station Rotterdam Alexander draagt de naam van een plein, maar de benaming doorgangsgebied is op dit moment passender. Wie het metroen treinstation aan de zuidzijde uitkomt, ziet links een café-restaurant, rechts een fastfoodpaviljoen en in het midden een flinke boom. Daar voorbij opent zich de blauw/groen geverfde rechthoekige ruimte van het Prins Alexanderplein, omgeven door de gesloten wanden van het winkelcentrum en twee kantoorgebouwen. Twee groenperken en geplante bomen behoren tot de in eerdere jaren aangebrachte ‘verzachtingen’, zoals projectmanager Mustapha Bouchrit van Stadsontwikkeling het noemt. Dat geldt ook voor het blauw en groen verven van een deel van de bestrating. “Een kwinkslag naar de historie als polder. Maar het is een gebied met een harde uitstraling gebleven waar je het liefst zo snel mogelijk doorheen wilt.” Daar komt verandering in. De gemeente gaat het Prins Alexanderplein helemaal op de schop nemen.

In 2019 was het duidelijk dat een structurelere ingreep noodzakelijk was om er een aantrekkelijk verblijfsgebied van te maken. Het Prins Alexanderplein werd aangewezen als een van de Stadsprojecten die vergroening, grotere biodiversiteit, klimaatadaptatie en verlevendiging combineren. “We gaan van grijs naar groen”, typeert Bouchrit de opgave. “We geven de stad terug aan de mensen.”

Mix aan functies

De levendigheid van een plein is sterk afhankelijk van wat er te zien en te doen is. Een mix aan toegevoegde functies, zoals horeca op de begane grond van de aangrenzende kantoorgebouwen, terrassen, waterfonteintjes en een speeltoestel, vormt dan ook een belangrijk ingrediënt van de herontwikkeling van het Alexanderplein, vertelt de projectmanager. Eveneens een grote bijdrage gaat wonen leveren. Het Stergebouw aan de korte oostzijde van het plein transformeert van kantoor- naar woongebouw, met toevoeging van een daktuin en op de begane grond horeca en andere functies. De Eridanusstraat die nu nog langs het Stergebouw loopt (en de hoek om langs het spoor verder loopt), zal worden afgesloten. Het autoverkeer wordt achter het gebouw om geleid. Het Alexanderplein loopt in de nieuwe situatie door tot aan het nieuwe woongebouw.

‘We gaan van grijs naar groen. We geven de stad terug aan de mensen.’

De investering van de gemeente in een aantrekkelijk plein kan als katalysator werken voor de vestiging van nieuwe functies, zoals horeca met terrassen, legt Bouchrit uit. Daarnaast is in veel gevallen een bestemmingswijziging van werken naar wonen nodig en moet voor de eigenaar/ ontwikkelaar van een gebouw een dure transformatie ook zakelijk aantrekkelijk zijn. Een levendig plein voor de deur verhoogt het wooncomfort dat bewoners zoeken en dus de verhuur- of verkoopbaarheid van de appartementen. Ook de twee kantoorgebouwen aan de lange noordzijde van het plein – Jupiter en Saturnus – zouden best een woonfunctie kunnen krijgen. Met de eigenaar van het Saturnusgebouw zijn inderdaad al verkennende gesprekken gevoerd, vertelt de projectmanager. Mogelijk leidt dit tot een concreet plan.

Het nieuwe Alexanderplein heeft straks veel planten, bloemen en bomen.

Waterberging

Vergroening is een tweede belangrijk onderdeel van de herinrichting van het plein, waarvoor Stadsontwikkeling in samenwerking met MORE Landscape het voorlopig ontwerp heeft gemaakt dat op dit moment ter consultatie voorligt bij belanghebbenden. Vijfentwintighonderd vierkante meter van de huidige verharding wordt groen heringericht. Er worden ongeveer vijftig nieuwe bomen geplant, waaronder elzen, iepen en berken. Extra groen komt er vooral aan de zuidzijde van het plein, langs de glazen wand die de logistieke straat van het winkelcentrum afschermt. Het plantenvak aan deze zijde wordt verlaagd aangelegd om te gaan functioneren als waterberging. Langs alle plantenvakken komen zitplekken.

‘Voor een bruisend plein zal er ook ruimte moeten zijn voor kleinschalige evenementen.’

Polderbeest

Om het voor kinderen ook leuk te maken wordt een stukje van het plein ingericht met ‘bedriegertjes’, de bekende fonteintjes in de grond die aan en uit gaan. Spannender voor grotere kinderen belooft het ‘Polderbeest’ te worden. Dit wordt een zich door het groen slingerend klim- en klauterspeeltoestel. Het ontwerp ervan is nog in ontwikkeling. Ook nieuwe bestrating mag niet ontbreken. Er is alvast een proefvak aangelegd met gemêleerd lichtkleurige stenen. “We kijken hoe de bestrating zich houdt qua vervuiling”, verklaart Bouchrit. “Er is ook een tweede proefvak met gerecyclede stenen aangelegd. Mogelijk gaan we vanuit de circulaire gedachte daarmee ook een deel van het plein verharden.” Nieuwe verlichting en andere inrichtingselementen maken de transformatie ten slotte compleet. Voor een bruisend plein zal er ook ruimte moeten zijn voor kleinschalige evenementen. Daar wordt voorgaand aan de nieuwe inrichting al mee geëxperimenteerd.

Alexanderknoop

Ook de Eridanusstraat aan de achterkant van de kantoorpanden en langs het spoortalud wordt gereconstrueerd. Straatparkeren van auto’s maakt er plaats voor parkeren van fietsen. De bedrijven in dit gebied hebben allemaal eigen parkeergelegenheid. Daarnaast zijn er parkeergarages in de buurt, zoals de parkeergarage van het winkelcentrum Alexandrium. In een tweede fase breidt het project zich uit naar de andere zijde van het spoor waarbij de openbare ruimte van de Marten Meesweg wordt aangepakt. Ook daar zal grijs in groen overgaan. Het project Alexanderplein zelf is weer onderdeel van een veel grotere gebiedsontwikkeling onder de noemer Alexanderknoop, legt Bouchrit uit. “Het gaat om een ruimer gebied rondom het OV-knooppunt Rotterdam Alexander dat we over een langere periode tot een volwaardig centrumgebied van RotterdamOost willen laten uitgroeien.” In een deel van het gebied is hoogbouw boven zeventig meter mogelijk. De nieuwe woontoren Grote Beer ten zuiden van de Hoofdweg blijft echter onder deze hoogbouwgrens. “De Alexanderknoop is de stip aan de horizon. Het vernieuwde Alexanderplein is wat we nu al gaan doen. Dit project is de aanjager van een gebiedsontwikkeling die veel langer gaat duren. Door als gemeente een visie neer te leggen en te investeren in de openbare ruimte nodigen we marktpartijen uit om ook te investeren.”

Naar verwachting kan halverwege dit jaar het definitief ontwerp worden vastgesteld en vervolgens kan de uitvoering in het eerste kwartaal van 2024 beginnen. Meer informatie over het nieuwe Prins Alexanderplein is te vinden op www. rotterdam.nl/alexanderplein; voor de Alexanderknoop op www.rotterdam.nl/ alexanderknoop.

Op het plein is in de toekomst volop ruimte om te flaneren of op een bankje uit te rusten.