RUTILIO ESCANDÓN LAJ SLIKES SPASEL 1ª JORNADA NACIONAL DE SALUD PÚBLICA COMUNIDAD SANA, COMUNIDAD FUERTE”

Spukel a’yej/SCLC

K’alal laj slikes spasel Primera Jornada Nacional de Salud Pública 2023 “Comunidad Sana, Comunidad Fuerte”, ti ajvalil Rutilio Escandón Cadenas lajyal ti k’alal o no’ox ilik talel spasel yabtel ti li’ ajvalile jipbil ch’aybil ta o’otonal ti nail k’elel poxtaeletike, ti k’usi no’oxe, kolyal ti oy lek ta xich’an ak’bel stak’inalil xchi’uk ta jmoj spasoj sbaik ta abtel ti Gobierno Estatal xchi’uk Federal, ti Chiapas li’ ta orae oy xa lek yu’un ach’ubtasanbil nail k’elel poxtaeletik, s-ekipoaltak, poxiletik, xchi’uk k’usitik ta xtunan xchi’uk jech k’ucha’al yaj poxtavanejtak yo’ jech xlekub batel ti yak’bel spoxtael jnaklumetike.

“Xmuyubaj ko’ontik ta sk’elel ti jech lekuben ku’untik spasel ti yak’el k’elel poxtaele, xchi’uk mu bak’in jech xich’ ak’bel stak’inalil, xchi’uk ti li’e mu’yuk ta xpaj jech spasel, yantik to ta xkak’betik batel ep stak’inalil yo’ jech xnopaj batel yak’bel sk’elel spoxtaelik ti jnaklumetike, yu’un ti li’e mu ja’uk jun manel ta tak’in, ja’ jun ich’el tsakel ta muk’ xchi’uk ja’ jech ta xk’ot ta pasel ku’untik ti yich’el stsakel ta muk’ tas tael spoxtaelik ta skotolik ti jnaklumetike. Jech bijbijutik o batel ta yak’el spoxtael ti jnaklumetik yo’ jech lekuk tsots skuxlejalik yo’ jech jtatik batel ti lekilal ta jkuxlejaltike”, xi lajyal.

Ja’ te ik’ot ta pasel ta slumal Jobel, xchi’uk ja’ te laj slikesve svantrail slok’esel brigadaetik ta jujun naetik ta sventa stubesel xchanul chameletik vok’emik ta usetik, ti jtunel jvu’el ta Chiapas, ja’ te lajyal ti Chiapase lek’ x-ech’ yu’un yak’el ti k’elel poxtaele, ti bu stael ta ilele ja’ ti mu’yuk xa bu oy ta sba estaro ech’em ep ta xcham xlajik j-alajel antsetik xchi’uk jvok’el ololetikke, xchi’uk ti li’ ta orae oy xa ta ta jun estaro ti mu’yuk ep ta staik jech vokolal ta sjunul yosilal mejikoe; bik’tajem stubesel ti chameletik ta dengue, zika xchi’uk chikungunya, yu’un mu’yuk xa boch’o jech te chamen le’ no’ox talel ta 2021; tubesbil xchamelal tracoma ti le’ ta yan abile ja’ ta xich’ tubesel ti chamel ta paludismo.

Escandón Cadenas lajyal ti ja’ kolyal ti jech lek ta xich’ pasel abtelalil ti jech jamal ta xich’ ak’bel sna’ jnaklumetik k’usitik ta xich’an pasel xchi’uk ti ta xich’an tubesel ti jpas elek’etik ta abtelale, jayo’ jech ti stak’inal jlumaltike ja’ jech te lekik bu tunesanbil ta slekubtasel clínicaetik, centros de salud xchi’uk hospitaletik, jech k’ucha’al ta muk’tikil lumetik xchi’uk ta parajeetik, ja’ ta xich’an k’elel batel k’usitik tsotsik sk’ooplal jtunel yu’unik ti jnaklumetik ta slumal Chiapas, xchi’uk jech k’ucha’al yantik ta xtoj batel k’u yepal ilil ta stojolik sector salud, ti ja’ jech ak’bil komel yu’nik ti boch’otik ijeloik ta spasel abtel le’ olon talele, jayo’ jech te ta xvu’ komel stojel skotol k’alal xlaj yorail yabtel ti li’ jtunel jvu’ele.

Ti secretario de Salud, José Manuel Cruz Castellanos, lajyal ti jornada de salud pública ja’ ta sk’an ta slekubtas yak’el k’elel poxtael xchi’uk stael ta ilel chameletik ta sventa crónico-degenerativos, ta stojolik ololetik, jch’ium kerem tsebetik, antsetik xchi’uk mol me’eletik, xchi’uk jech k’u x-ealn staojik ak’bel junuk programa yo’ jech staik ak’bel ti lekil ich’el tsakel muk’ yo’ jech xich’ tael lekil tuk’ulanel ta Chiapas. Xchi’uk te lajyal k’u x-elan slekil skoltael sbaik ti 4 mil 800 brigadistaetik jech ta xjeloik ta jujun naetik ta yak’el k’usitik k’elel poxtaele.

Ti jefe de Distrito Salud

II San Cristóbal de Las Casas, Octavio Alberto Coutiño Niño, laj sta at ojtikinel k’u x-elan slekil yich’el batel k’elel poxtael ta jujun naetik, yu’un ja’ ta xich’ nopajesel batel sk’elel spoxtael ti jnaklumetike. Xchi’uk lajyal ti ta skoj ti komon pasbil abtelalile jech te ivu’ stubesel ti chamel ta tracoma, xchi’k ti li’ ta orae k’ajlomal tabil ta ilel oy jun jchamel ta paludismo, pe ti k’usi ta xich’ k’anele ja’ ti stubesele, yo’ jech xich’ lok’esbel svunal ti lek skuxlejalik ti jnaklumetik ta Chiapas xchi’uk jech xich’ chanbel batel spasel yabtel ti stak’ stubesel ti chameletike.