Rutilio Escandón itakvan ta ik’el ta sventa koltael bail ta stubesel xchamelal dengue, zika xchi’uk chikungunya

K’alal laj sbain yak’el tsobajel ta vo’lantik k’ak’al xchi’uk yaj Gabinete Legal y Ampliado, ti jtunel jvu’el Rutilio Escandón Cadenas lajyal ti kolyal ti oy ep inversionetike, ti volol tsobol yajval ta stubesel chameletik jech k’ucha’al dengue, zika xchi’uk chikungunya te xa bik’tajem ti ta slumal Chiapas, ti k’usi no’oxe, te laj sk’anbe jnaklumetik ti ak’o mu syochbeik sk’obilal xchi’uk ak’o skolta sbaik ta jujun snailaik k’ucha’al mu xbolaj ti bik’tal usetike.

“Ta xkak’betik yipal spasel abtelal ta brigadaetik, yu’un mu ja’uk ta jak’tik k’u uk x-elan osil banamil, me nom me nopolik ti parajetik, ta jujun naetik ta xich’an jelovel ta smilbel xchanul ti usetik ta sventa dengue xchi’uk arboviro - sisetik. Jech o xal un, telaj syalbe ya’ayj jnaklumetik ta Chiapas ti ak’o skolta sbaik ta stubesel ts’anbilal vo’etik ta snaik, ak’o mu epuk stsopan sk’a’epik, mu sjipik k’usitik bu stk’ x-ayin xpami ti vo’etike, yu’un ja’ jech te mu xbolaj ti bik’tal usetike”, xi lajyal.

Lajyal ti manchuk ep poxiletik yu’unik ti clínicaetik, hospitaletik xchi’uk centros de salud, ta muk’tikil lumetik xchi’uk ta parajeetik xchi’uk me oy lek yabtejebik xchi’uk jpoxtavanejetik ta k’usitik chameletik yo’ jech staik ta ilel spoxtael k’usitik chameletik tsots sk’oplal xich’ k’elel chabiel bail, ja’ tsots sk’oplal ti li’ yorail vo’laltike yu’un ja’ te ta xvolaj svokelik ti usetike. Yanuk ti secretario de Salud, José Manuel Cruz Castellanos, laj sk’an oyuk k’elel tuk’ulanel bail ti li’ ta yorail vo’olaltik yo’ jech mu xbolaj ti yusal chameletike jechik k’ucha’al dengue, zika xchi’uk chikungunya, xchi’uk jech k’ucha’al anó- feles ti ja’ ta xak’ paludismo; lajyal ti butik lumetik toj ep ta staik jech chamele ja’ ti Tuxtla Gutiérrez xchi’uk Tapachula, jayo’ jech te ta xich’ik ak’bel sk’elel stuk’ulanelik, yu’un ti ta yorail akosto xchi’uk ta spetiempre oy yik’al jehc te xcha’bolaj xtok.

“Ta sk’an bijbijutikuk ta jujun jnailtaltik. Oy ta 50 jteklumetik ti jech ta staik chamel ta dengue, jech o xal un, jech ta jtaktik batel yilubiltak ta Instituto de Diagnóstico y Referencia Epidemiológico xchi’uk jech ta xich’an k’elel batel ta jujun naetik”, jech lajyal k’alal iyak’ ta na’el ti yich’anoj xa pasel fumigar ech’em ta 9 mil hectáreas, jelovenik xa ta ech’em ta 149 mil naetik, jelovenik xa ta sk’elel jutuk mu 3 mil movitrampas xchi’uk ti li’ k’aka’le likik ta abtel 600 brigadaetik ta slumal Tuxtla Gutiérrez.

Ti li’ tsobajele ja’ te ik’ot ta pasel ta Palacio de Gobierno, ti jtunel jvu’ele te laj stabe ta ojtikinel k’usitik abtelaletik pasanbil yu’un Secretaría de Igualdad de Género ta sventa yak’bel yich’elik ta muk’ antsetik xchi’uk tsebetik, jech k’ucha’al spasel Encuentro Deportivo por un Servicio Público Igualitario e Incluyente, yu’un xi jamal lajyal, ja’ jech te ta xlekub snitel yich’el sbaik lek ti jnaklumetik, yu’un ti tajimole ja’ jech te ta xlekub batel spasel lametel kuxlejalil, ich’el bail xchi’uk ko’olajelal.