MỐI ĐE DỌA ĐẾN TỪ ĐẠI DỊCH

Chương 2: Chính phủ lên kế hoạch cho đại dịch

CHƯƠNG 2 — Chính phủ lên kế hoạch cho đại dịch

Mối đe dọa đến từ đại dịch

Vi-rút cúm đã đe dọa sức khỏe của động vật cũng như con người trong nhiều thế kỷ.Sự đa dạng và xu hướng đột biến của chúng đã cản trở những nỗ lực của chúng ta trong việc phát triển vắc-xin phổ thông hay thuốc chống vi-rút hiệu quả cao.Hệ quả là, mặc cho nỗ lực của các chương trình tiêm chủng hàng năm và công nghệ y tế hiện đại, bệnh cúm ở Hoa Kỳ vẫn dẫn đến khoảng 36.000 ca tử vong và 226.000 ca nhập viện mỗi năm.

Đại dịch xảy ra khi một chủng vi-rút cúm mới xuất hiện có khả năng lây nhiễm và lây truyền giữa người với người.Bởi vì con người có rất ít khả năng miễn dịch với vi-rút mới, một dịch bệnh trên toàn thế giới hoặc đại dịch có thể xảy ra.Trong ba đại dịch cúm ở người xảy ra vào thế kỷ 20, mỗi căn bệnh lây lan ra khoảng 30% dân số thế giới và có tỉ lệ tử vong từ 0,2% đến 2% đối với người mắc bệnh.Đối chiếu với các dữ kiện lịch sử này và các mô hình bệnh truyền nhiễm hiện tại, dự kiến một đại dịch ngày nay có thể dẫn đến cái chết của 200.000 đến 2 triệu người chỉ riêng ở Hoa Kỳ (2).

Các cá thể động vật được cho là ổ dịch gây ra các vi-rút cúm mới.Các nhà khoa học tin rằng chim và các giống loài cùng họ đóng vai trò trong ba đại dịch vừa qua.Mối lo ngại hiện nay về đại dịch phát sinh từ sự bùng phát chưa từng thấy của bệnh cúm H5N1 ở các loài chim. Năm 1997, vi-rút cúm H5N1 xuất hiện ở gia cầm tại Hồng Kông và làm 18 người mắc bệnh, trong đó có 6 người chết. Kể từ đó,vi-rút đã lây lan trên khắp các quần thể chim ở Châu Á, Châu Âu và Châu Phi và khiến hơn 200 triệu con chim bị chết, và tiêu hủy.Ngoài ra, vi-rút đã cho thấy khả năng lây nhiễm trên nhiều loài, bao gồm các loài chim di cư, lợn, mèo và cả con người.Cho đến nay, vi-rút đã lây nhiễm cho hơn 200 người ở Đông bán cầu và khiến một nửa số người nhiễm bệnh tử vong.Tỷ lệ tử vong này một phần là do các vi-rút cúm H5 trước đây chưa được công bố ở người, vì vậy con người không có khả năng miễn dịch nền với các vi-rút này.Không thể dự đoán liệu vi-rút H5N1 có dẫn đến đại dịch hay không, nhưng lịch sử cho thấy rằng kể cả khi H5N1 không dẫn đến đại dịch thì một loại vi-rút cúm mới khác sẽ xuất hiện vào một lúc nào đó trong tương lai và đe dọa bộ phận dân số không được bảo vệ.

Mặc dù đại dịch sẽ dẫn đến một số thiệt hại đáng kể có thể đong đếm bằng bệnh tật và tỉ lệ tử vong của con người, nhưng tác động của đại dịch sẽ vượt xa khỏi ranh giới các bệnh viện, bệnh xá và văn phòng bác sĩ. Do vi-rút cúm không phân biệt các khoảng cách địa lý, tuổi tác, chủng tộc hoặc giới tính, tác động của dịch,

của đại dịch sẽ lan rộng.Sự thiếu hụt nhân công trên nhiều lĩnh vực sẽ đe dọa hoạt động của các cơ sở hạ tầng quan trọng, sự giao thương hàng hóa cũng như dịch vụ và hoạt động của các tổ chức như trường học và đại học. Do đó, một đại dịch sẽ có ảnh hưởng to lớn đến kinh tế, an ninh quốc gia và các hoạt động cơ bản của xã hội.

Những hậu quả về mặt kinh tế gây ra bởi một đại dịch sẽ là rất đáng kể.Văn phòng Ngân sách Quốc hội đã ước tính rằng một đại dịch trên quy mô của đợt bùng phát năm 1918 có thể làm mất 5% tổng doanh thu sản phẩm trong nước, hoặc mất thu nhập quốc dân khoảng 600 tỷ đô la.Những hiệu ứng này sẽ xảy ra thông qua hai hình thức chính. Một đại dịch sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế thông qua tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ tử vong do căn bệnh này gây ra, và thiệt hại về sản lượng liên quan đến dịch bệnh. Đại dịch cũng sẽ tạo ra các chi phí gián tiếp đến từ các hoạt động được thực hiện để ngăn chặn và kiểm soát sự lây lan của vi-rút. Một số hành động sẽ được thực hiện bởi chính phủ. Một số khác sẽ được thực hiện bởi các nhà lãnh đạo các tổ chức và người sử dụng lao động, trong khi những hành động còn lại sẽ là kết quả của các phản ứng cá nhân đơn lẻ với mong muốn không bị nhiễm bệnh. Những phản ứng kể trên sẽ phản ánh nhận thức và nỗi sợ hãi của công chúng.

Chuẩn bị sẵn sàng cho một đại dịch đòi hỏi phải thiết lập cơ sở hạ tầng và năng lực, một quá trình có thể mất nhiều năm.Vì lý do này, các bước quan trọng phải được thực hiện ngay bây giờ.Chiến lược khẳng định Chính phủ sẽ sử dụng tất cả nguồn lực quốc gia để giải quyết mối đe dọa đến từ đại dịch.Chính phủ sẽ hợp tác đầy đủ với các đối tác quốc tế để ngăn chặn đại dịch tiềm tàng ở bất cứ nơi nào mà dịch bệnh được ghi nhận đang truyền nhiễm và lây lan một cách nhanh chóng giữa người với người, và sẽ nỗ lực để trì hoãn việc vi-rút lây lan sang Hoa Kỳ. Nếu những nỗ lực này thất bại, để ứng phó hiệu quả với đại dịch chưa kiểm soát được ở trong nước sẽ cần có sự tham gia đầy đủ của tất cả các cấp chính quyền và mọi thành phần trong xã hội.Kế hoạch thực hiện (Kế hoạch) cho Chiến lược cho thấy rõ rằng mọi phân khúc xã hội phải chuẩn bị sẵn sàng cho đại dịch và trở thành một phần của chuỗi phản ứng.Kế hoạch chỉ ra thêm rằng Chính phủ phải cung cấp các tiêu chí rõ ràng và các công cụ quyết định để thông báo cho Nhà nước, địa phương và khu vực tư nhân chuẩn bị kế hoạch để sẵn sàng đối phó, và các cơ quan Liên bang phải được chuẩn bị để bổ sung và sẵn sàng hỗ trợ các nỗ lực của Nhà nước và địa phương khi cần thiết và khả thi.