AUTOMATYKA 12/2018

TEMAT NUMERU Komunikacja i sieci przemysłowe. Oprogramowanie CENA 15,00 ZŁ (W TYM 8 % VAT)

ROZMOWA 22

PRAWO 56

WYDARZENIA 74

Barbara Wójcicka i Wojciech Znojek, Sabur

Przyspieszanie procedury uzyskania patentu

Międzynarodowe targi BI-MU 2018

AUTOMATYKA ISSN 2392-1056

INDEKS 403024

12/2018

AUTOMATYKAONLINE.PL

DOSKONAŁE POŁĄCZENIE DLA SYSTEMÓW WIZYJNYCH Technologia, komponenty i wsparcie techniczne dla Twojej aplikacji wizyjnej Illumination Optics

Acquisition

Cables

Software

Cameras

Computers

Support Vision systems

+48 664 921 922 | www.stemmer-imaging.pl | sales@stemmer-imaging.pl

OD REDAKCJI

Szanowni Państwo, Przed nami numer zamykający kolejny rok obecności naszego miesięcznika branşowego na rynku wydawniczym. Nie da się ukryć, şe tytuł AUTOMATYKA nie jest specjalnie oryginalny. To słowo widzimy równieş na okładkach konkurencyjnych pism, często łączone z terminami mniej lub bardziej pokrewnymi. AUTOMATYKA to określenie bardzo pojemne. Obejmuje róşne elementy automatyki – elektroniczne, elektromagnetyczne, elektromechaniczne, pneumatyczne i hydrauliczne.

Czujniki, przetworniki, sensory, regulatory, sterowniki, elementy wykonawcze, układy napędowe, a takşe narzędzia projektowania – oprogramowanie, systemy komputerowe, sieci przemysłowe oraz rozwiązania mechatroniczne, roboty przemysłowe i współpracujące.

Po czterech latach istnienia naszego miesięcznika zauwaşamy pozytywne zmiany – jesteśmy coraz lepiej rozpoznawalnym pismem, postrzeganym jako nowoczesne, zawierające znaczny ładunek wiadomości merytorycznych i wartościowych edukacyjnie. I te cechy będziemy rozwijać w kolejnym roku.

Tematem bieşącego numeru jest szeroko rozumiana komunikacja i sieci przemysłowe oraz oprogramowanie stosowane w tej dziedzinie. Wiodący artykuł porusza tematykę programowania sterowników PLC. Znana od 1993 r. norma IEC 61131 jest wciąş rozbudowywana i uaktualniana. W 2003 r. opublikowano jej trzecią wersję. Do znanych i stosowanych języków programowania graficznych (schemat drabinkowy LD, diagram bloków funkcyjnych FBD), tekstowych (lista instrukcji IL i tekst strukturalny ST) oraz mieszanych w postaci diagramu stanów dołączono język programowania obiektowego OOP. Brzmi powaşnie, ale jego mechanizmy przypominają konstruowanie maszyny z części składowych. Kaşda część jest obiektem, który ma swoje atrybuty i właściwości oraz współdziała z innymi częściami. To wcale nie jest trudne. Lektura artykułu, w którym poczesne miejsce zajmują przykłady, z pewnością zachęci do stosowania tej metody programowania PLC. Jak stworzyć firmę odnoszącą sukcesy przez ćwierć wieku? Jak duşą rolę odgrywają kompetencje, a jak duşą innowacyjność? O rosnącym znaczeniu holistycznych rozwiązań, przełoşeniu nowych technologii na funkcjonowanie firm, kluczu doboru partnerów technologicznych i recepcie na podwyşki cen energii elektrycznej rozmawiamy z załoşycielami firmy Sabur – Barbarą Wójcicką, prezesem i Wojciechem Znojkiem, dyrektorem generalnym i wiceprezesem.

Stałym Czytelnikom działu Prawo i normy polecamy tym razem artykuł „Przyspieszanie procedury uzyskania patentu�. Jego treść skierowana jest do wszystkich niecierpliwych wynalazców, którzy nie chcą czekać na udzielenie patentu. Moşna czas oczekiwania skrócić, ale nie do zera, niestety.

Na zakończenie polecam obszerną relację z Międzynarodowych targów BI-MU 2018.

GorÄ…co zapraszam do lektury!

Wszystkim naszym Czytelnikom, Współpracownikom, Reklamodawcom i Sympatykom şyczymy pięknych i wesołych Świąt Boşego Narodzenia oraz wielu powodów do satysfakcji w 2019 roku!

Redakcja miesięcznika „ Automatyka�

12/2018

3

SPIS TREŚCI REDAKTOR NACZELNA Małgorzata Kaliczyńska tel. 22 874 01 46 e-mail: mkaliczynska@piap.pl REDAKCJA MERYTORYCZNA Małgorzata Kaliczyńska

Z BRANŻY

6

PRODUKTY

14

ROZMOWA

REDAKCJA TEMATYCZNA Sylwia Batorska

Sukces zbudowany na kompetencjach i innowacyjności

WSPÓŁPRACA REDAKCYJNA Marcin Bieńkowski, Jolanta Górska-Szkaradek, Agnieszka Staniszewska, Marcin Zawisza, Damian Żabicki

TEMAT NUMERU

SEKRETARZ REDAKCJI Urszula Chojnacka tel. 22 874 01 85 e-mail: uchojnacka@piap.pl MARKETING I REKLAMA Jolanta Górska-Szkaradek – menedżer tel. 22 874 01 91 e-mail: jgorska@piap.pl Sylwia Batorska tel. 22 874 00 60 e-mail: sbatorska@piap.pl PRENUMERATA I KOLPORTAŻ Elżbieta Walczak tel. 22 874 03 51 e-mail: ewalczak@piap.pl

22

Rozmowa z Barbarą Wójcicką, prezesem i Wojciechem Znojkiem, dyrektorem generalnym i wiceprezesem firmy Sabur.

Programowanie obiektowe wg normy IEC 61131-3:2013 Panel krosowy dla sieci Ethernet

28 38

Oszczędność czasu do 60%

42

Sprawna konfiguracja sieci z pakietem MxStudio

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY Sterowanie urządzeniami i procesami w automatyce przemysłowej Krok naprzód w automatyzacji

44 53

Sterowniki PCD7.LRxx-P5 do wszystkich obszarów zastosowań

54

SKŁAD I REDAKCJA TECHNICZNA Ewa Markowska KOREKTA Urszula Chojnacka, Ewa Markowska, Elżbieta Walczak DRUK Zakłady Graficzne „Taurus” Roszkowscy Sp. z o.o.

Nakład: 4000 egzemplarzy REDAKCJA Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa tel. 22 874 01 46, fax 22 874 02 20 e-mail: automatyka@piap.pl www.AutomatykaOnline.pl WYDAWCA Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa Szczegółowe warunki prenumeraty wraz z cennikiem dostępne są na stronie automatykaonline.pl/prenumerata.

22

SUKCES ZBUDOWANY NA KOMPETENCJACH I INNOWACYJNOŚCI O rosnącym znaczeniu holistycznych rozwiązań, przełożeniu nowych technologii na funkcjonowanie firm, kluczu doboru partnerów technologicznych i recepcie na podwyżki cen energii elektrycznej rozmawiamy z Barbarą Wójcicką, prezesem i Wojciechem Znojkiem, dyrektorem generalnym i wiceprezesem firmy Sabur.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i modyfikacji nadesłanych materiałów oraz nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i materiałów

4

promocyjnych.

AUTOMATYKA

SPIS TREŚCI

28

PROGRAMOWANIE OBIEKTOWE WG NORMY IEC 61131-3:2013 Koncepcja programowania obiektowego pojawiła się w latach 60. ubiegłego wieku i od tego czasu cieszy się niesłabnącą popularnością w środowisku informatyków. Większość współczesnych języków udostępnia je wprost lub jako opcjonalne rozszerzenie. Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w przypadku aplikacji przemysłowych, których specyfika ogranicza tempo ewolucji sprzętu i metod programowania.

PRAWO I NORMY Przyspieszanie procedury uzyskania patentu

56

58

Chwytak SCHUNK PGN-plus-P

Prosta i szybka automatyzacja ze wsparciem chwytaka SCHUNK Co-Act EGP-C

80

WSPÓŁPRACA

81

LUDZIE

RYNEK Pyłoodporny i w wersji ATEX

BIBLIOTEKA

Magdalena Jurek, Head of Digital Sales & Marketing Communication, Balluff

82

61

Prestiżowe nagrody za wzornictwo dla firmy Elesa+Ganter 63 Optymalizacja zmiany formatu dzięki rozwiązaniom IO-Link firmy Balluff Chwytaki HRC

64 66

Łatwa współpraca człowieka z robotem

Nowe chwytaki firmy Zimmer Group

69

Lider w swojej klasie

Sprzedaż robotów przemysłowych podwoiła się w ciągu ostatnich 5 lat 70 Raport IFR 2018

APLIKACJE Przemysł 4.0 dla branży automotive

72

Fot. pixabay

Wspólny projekt KUKA i APA Group

WYDARZENIA Systemy produkcyjne i technologie cyfrowe Międzynarodowe targi BI-MU 2018 12/2018

74

44

STEROWANIE URZĄDZENIAMI I PROCESAMI W AUTOMATYCE PRZEMYSŁOWEJ Niezwykle ważnym zadaniem automatyki przemysłowej jest sterowanie urządzeniami i procesami technologicznymi. Aby było to możliwe, potrzebne są komponenty realizujące te zadanie.

Odpowiednie oprogramowanie komponentu jest w stanie uczynić go sercem całego systemu automatyki, które nadzoruje pracą danego urządzenia lub systemu.

Z BRANĹťY

KALENDARIUM

2/2019

ROBOTY PIAP WESPRÄ„ SEKTOR OBRONNY W POLSCE

27–28.02 Kielce Międzynarodowe Targi Energetyki i Elektrotechniki Enex i Targi Odnawialnych Śródeł Energii Enex Nowa Energia www.targikielce.pl

27–29.02 Sosnowiec Salon Logistyki i Magazynowania w Przemyśle LOGISTEX Salon Technologii i Materiałów Kompozytowych KOMPOZYTmeeting Targi Utrzymania Ruchu i Technologii Przemysłowych INDUSTRYmeeting www.exposilesia.pl

3/2019 5–8.03 Lyon Międzynarodowe Targi Kooperacji Przemysłowej MIDEST www.midest.com

13–15.03 Warszawa Międzynarodowe Targi Analityki i Technik Pomiarowych EuroLab Targi Techniki Kryminalistycznej CrimeLab www.mttargi.pl

26–28.03 Kielce Dni Druku 3D Salon Robotyki Przemysłowej STOM-ROBOTICS Międzynarodowe Targi Technologii i Urządzeń dla Spawalnictwa SPAWALNICTWO Targi Elektroniki i Automatyki TEiA Targi Laserów i Technologii Laserowych STOM-LASER Targi Obróbki Blach i Cięcia STOM-BLECH & CUTTING Targi Obróbki Metali, Obrabiarek i Narzędzi STOM-TOOL Targi Pneumatyki, Hydrauliki, Napędów i Sterowań KIELCE FLUID POWER Targi Przemysłowej Techniki Pomiarowej CONTROL-STOM www.targikielce.pl

6

PIAP podpisał z Inspektoratem Uzbrojenia Ministerstwa Obrony Narodowej umowę na dostawę 35 sztuk Robotów Patrolowo-Przenośnych, które będą wpierać polskich saperów. W ceremonii uczestniczyli minister przedsiębiorczości i technologii Jadwiga Emilewicz, minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak oraz dyrektor Przemysłowego Instytutu Automatyki i Pomiarów PIAP profesor Piotr Szynkarczyk. Wartość kontraktu to ponad 80 mln zł, a dostawy będą realizowane przez PIAP w latach 2019–2021. – Prototypowy robot zaprezentowany podczas podpisywania umowy to efekt naszej wieloletniej pracy.

Zrealizowane w PIAP rozwiązania znalazły juş zastosowanie w wielu krajach na całym świecie. Za tym sukcesem stoi m.in. fakt, şe praca w naszym instytucie

umoşliwia łączenie działań naukowców i konstruktorów. Efektem jest powstawanie n o w o c ze s n y c h rozwiązań, nierzadko nowatorskich w skali światowej.

Niezaprzeczalnym atutem jest równieş gwarantowane przez PIAP profesjonalne podejście do sprzedaşy i produkcji – powiedział Piotr Szynkarczyk.

Roboty, które wesprą misję EOD/IED usuwania ładunków i materiałów niebezpiecznych, zostaną dostarczone wraz z czujnikami do prowadzenia rozpoznania obrazowego obiektów i przedmiotów, urządzeniami do wykrywania min i materiałów niebezpiecznych, czujnikami skutków uşycia broni masowego raşenia oraz toksycznych środków chemicznych, a takşe wyrzutnikami pirotechnicznymi, słuşącymi do zdalnej neutralizacji. Dzięki gąsienicom i elektrycznemu napędowi roboty RPP mogą poruszać się zarówno w terenie miejskim, jak i w terenowych warunkach poza miastem.

! "#

$ ! %

EMERSON SOLIDNYM PRACODAWCĄ 2018 Obchodząca w tym roku 25-lecie istnienia firma Emerson po raz drugi otrzymała tytuł Solidnego Pracodawcy. Doceniono jej zaangaşowanie w ciągły rozwój, orientację na pracowników oraz ścisłe przestrzeganie prawa pracy. – Doświadczony i dynamiczny zespół to priorytet dla firmy Emerson. To na ich bazie opieramy rozwój naszej firmy. Jesteśmy firmą stabilną i solidną, przestrzegającą prawa pracy oraz pamiętającą o potrzebach ludzi, których zatrudniamy. Ciągłe doskonalenie, współpraca i innowacyjność to wartości, dzięki którym jesteśmy liderem w swojej branşy. To sytuacja typu win-win, w której wygrywają wszyscy, zarówno pracownicy

jak i nasi klienci – mówi Krzysztof Hauk, dyrektor operacyjny łódzkiego Zakładu Produkcyjnego koncernu Emerson.

Firma Emerson ma ambitne plany rozwoju zarówno w Polsce, jak i w regionie.

Koncern nadal planuje zwiększać sprzedaş i zatrudnienie, rozwijać istniejące centrum dystrybucyjne, inwestować w nowoczesny park maszynowy, a takşe nadal zatrudniać najlepszych specjalistów z branşy.

AUTOMATYKA

Z BRANĹťY

CYFRYZACJA SZANSĄ NA WZROST ZYSKÓW Jak wynika z najnowszego raportu McKinsey „Polska jako cyfrowy challenger�, do połowy przyszłej dekady cyfryzacja moşe przynieść polskiemu PKB dodatkowe 275 mld zł i zastąpić dotychczasowe motory wzrostu gospodarczego, jak podaş relatywnie taniej siły roboczej czy napływ unijnych środków. Cyfryzacja jest waşna niezaleşnie od skali biznesu, jednak w Polsce widać na razie duşe róşnice między podejściem małych i duşych firm do jej roli.

ZÂ badania Orange Insights zrealizowanego na zlecenie Orange Polska wynika, Ĺźe blisko dwie trzecie polskich firm zatrudnia-

jących od 100 do 250 pracowników stawia dziś na cyfryzację jako narzędzie wspierające sprzedaş. Jednocześnie badanie przeprowadzone na zlecenie MPiT pokazało, şe aş 2/3 małych i średnich firm nie zna jeszcze koncepcji Gospodarki 4.0. – Mogłoby się wydawać, şe w ostatnich latach postęp technologiczny był niezwykle szybki, pojawiało się wiele nowych innowacji. Jednak my jesteśmy dopiero na początku przemian związanych z rozwojem nowych technologii – mówi dr Dominik Batorski z Uniwersytetu Warszawskiego. Z danych przytaczanych w tegorocznym raporcie Manpower Group („From C-Suite do Digital Suite�) wynika, şe cyfryzacja zwyczajnie się firmom opłaca – te, które wdraşają transformację cyfrową, odnotowują średnio o 26% większe zyski od konkurencji i osiągają o 12% wyşszą wycenę rynkową.

$ !

&

IT STAWIA NA CHMURĘ Blisko poĹ‚owa systemĂłw IT wykorzystywanych przez firmy i instytucje w USA zostaĹ‚o zbudowanych od podstaw lub przebudowanych do dziaĹ‚ania w chmurze. Adaptacja chmury postÄ™puje bardzo szybko takĹźe w takich krajach, jak Australia (38%), Japonia oraz Singapur (po 37%).

W przypadku krajów europejskich wskaźniki są nieco nişsze – w Niemczech i Wielkiej Brytanii w środowisku chmury działa ok.

31% aplikacji. Takie wnioski płyną z badania Longitude Research i Ovum, zrealizowanego w wymienionych sześciu krajach na zlecenie firmy Pivotal Software na próbie 1659 pracowników działów IT w firmach z branşy bankowej, ubezpieczeniowej, motoryzacyjnej, handlu detalicznego oraz telekomunikacyjnej. Badanie pokazało, şe oparcie własnych aplikacji na chmurze umoşliwia firmom bardzo szybkie zbieranie informacji zwrotnych od uşytkowników aplikacji

i wdraşanie ich w şycie. Przodują w tym zwłaszcza firmy z USA, gdzie opinia klientów jest zbierana w sposób ciągły przez aş 51% organizacji. Na kolejnych miejscach plasują się Niemcy (43%), Wielka Brytania (38%), Australia (19%), Japonia (16%) i Singapur (12%). – Stała analiza informacji zwrotnych od klientów przekłada się na bardzo szybkie ich wdraşanie w şycie.

Priorytetowe, ale proste zmiany, są wprowadzane we wszystkich przebadanych krajach średnio w ciągu siedmiu dni od momentu zgłoszenia. Natomiast zmiany związane z większym nakładem pracy – w ciągu 52 dni. Nowe wersje aplikacji są wdraşane w sposób stały lub nie rzadziej niş raz na dzień w aş 39% przebadanych organizacjach – mówi Artur Witek, wiceprezes zarządu Grape Up, partnera firmy Pivotal w Polsce.

' ( )(

AUTOMATYZACJA A BIZNES Wdroşenie technologii pozwalających na automatyzację powtarzalnych procesów przekłada się na lepsze funkcjonowanie biznesu, zwłaszcza w przypadku sektora produkcyjnego – wynika z raportu firmy Deloitte Global Robotics Survey. 95% respondentów – spośród ponad pół tysiąca menedşerów z 530 czołowych firm na świecie, którzy wzięli udział w badaniu – potwierdziło tę zaleşność, a wzrost wydajności jest widoczny szczególnie w odniesieniu do podmiotów z sektora produkcyjnego.

Ponadto 81% pytanych stwierdziło, şe zrobotyzowana automatyzacja procesów pomogła obnişyć koszty produkcji.

Natomiast 77% zauwaşyło, şe przekazywanie informacji na temat zarządzania uległo zdecydowanej poprawie dzięki 12/2018

zautomatyzowaniu procesów biznesowych. – Te wyniki dobitnie pokazują, şe inwestycje w nowe technologie przynoszą wymierne korzyści. Nie tylko podnoszą wydajność produkcji, ale teş pozwalają redukować koszty i uzyskać więcej wartościowych informacji. Szczególnie te ostatnie dla firm produkcyjnych są niezwykle istotne, poniewaş coraz częściej produkcja musi być elastyczna, a wówczas wiedza jest kluczowa – komentuje wyniki badania Andrzej Morawski, wiceprezes ds. sprzedaşy w BPSC.

* &+

7

Z BRANŻY

FAULHABER UCZESTNICZY W BADANIU AKTYWNOŚCI SEJSMICZNEJ NA MARSIE

PRZEMYSŁ 4.0 W NIEMIECKICH ZAKŁADACH RITTAL

Czy na Czerwonej Planecie występuje aktywność sejsmiczna? Na to pytanie pomaga odpowiedzieć firma FAULHABER. Prace na Marsie rozpoczął przyrząd do pomiarów impulsowych SEIS, a precyzyjne wyniki pomiarów gwarantuje sześć silników krokowych FAULHABER. Sejsmometr, określany przez NASA jako najczulszy jaki kiedykolwiek skonstruowano, został w głównej mierze opracowany przez Sodern – oddział francuskiej grupy Ariane. Przyrząd pomiarowy o nazwie SEIS jest tak czuły, że umożliwia wykrycie przemieszczeń pod powierzchnią odpowiadających średnicy pojedynczego atomu wodoru. Zastosowane w nim rozwiązanie napędowe w postaci silników krokowych, opracowane wspólnie z francuskim oddziałem FAULHABER, ma za zadanie precyzyjnie wyważyć mechanikę pomiarową, kompensować siły rozciągające, które powstają w wyniku znacznych sezonowych wahań temperatury oraz zrealizować co najmniej 160 cyklów korekcyjnych w ciągu dwóch lat. Silniki te były już z powodzeniem eksploatowane w takich wymagających warunkach w trakcie innych misji NASA i ESA na Marsie.

Charakterystyczną cechą czwartej rewolucji przemysłowej stało się usieciowienie. W odpowiedzi na to wyzwanie fabryka firmy Rittal w Haiger w środkowej Hesji została wyposażona w ponad 100 najnowocześniejszych maszyn, które są stopniowo uruchamiane. W przyszłości urządzenia będą działać w sieci, bazując na danych.

Ponad setka maszyn będzie pracować na powierzchni produkcyjnej przekraczającej obszar trzech boisk piłkarskich.

Tym samym możliwe będzie wytwarzanie produktów jeszcze dokładniej i szybciej dzięki uprzedniemu stworzeniu ich cyfrowego bliźniaka za pomocą komputera. Maszyny w fabryce będą wykorzystywać dane, by na ich podstawie stworzony został odpowiednik produktu w rzeczywistości.

Na zakup maszyn oraz budowę nowej fabryki Rittal przeznaczył 250 mln euro.

– Tak duża inwestycja przeraża wielu przedsiębiorców.

Jednak nie bez powodu jesteśmy liderami inwestycji.

W Rittal zajmujemy się najnowocześniejszymi technologiami nie tylko w teorii. W ten sposób inwestujemy w przyszłość i współtworzymy ją – wyjaśnia Oliver Poth, kierownik zakładów Rittal w Haiger.

( ,

-

ABB LIDEREM ELEKTROMOBILNOŚCI W POLSCE Firma ABB została wyróżniona w rankingu Lider Elektromobilności 2018 zorganizowanym przez PwC oraz Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych, a tworzonym pod patronatem Ministerstwa Energii oraz Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju. Firmę doceniono za wkład w rozwój ekologicznego transportu w Polsce. – Celem badania Lider Elektromobilności 2018 było uhonorowanie przedsiębiorstw najbardziej zaangażowanych w rozwój nisko- i zeroemisyjnego transportu. Dzięki takim podmiotom wzrasta innowacyjność i konkurencyjność gospodarki. ABB jest właśnie jedną z takich firm. Rozbudowa infrastruktury ładowania stanowi absolutnie niezbędny warunek dla ekspansji elektromobilności, zwłaszcza w początkowej fazie rozwoju rynku, w którym znajduje się obecnie Polska.

8

Kompleksowa oferta ABB w obszarze stacji ładowania pojazdów elektrycznych znacząco ułatwia transformację w kierunku zrównoważonego transportu – ocenia Maciej Mazur, dyrektor zarządzający Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych. Spółka ABB zaczęła działać w obszarze e-mobility jako jedna z pierwszych firm na polskim rynku. – Zaczynaliśmy w 2011 r., a dwa lata później uruchomiliśmy pierwszą w kraju stację szybkiego ładowania prądem stałym. Od tego czasu angażujemy się nie tylko w dostarczanie produktów i rozwój infrastruktury, ale także aktywnie wspieramy procesy legislacyjne oraz szeroko pojętą edukację proekologiczną – mówi Paweł Łojszczyk, prezes zarządu ABB.

**

AUTOMATYKA

Z BRANŻY

IGUS POLSKA NAJPRĘŻNIEJSZYM ODDZIAŁEM FIRMY W EUROPIE Spółka igus Polska na początku września 2018 r. przekroczyła zeszłoroczne wyniki pod względem obrotu i produkcji. To efekt wzrostu samej firmy i liczby zleceń. Hala zakładu na warszawskich Włochach, w której powstają przewody readycable i systemy prowadnikowe readychain dla odbiorców z całego świata, została powiększona – z 1000 m2 do 2000 m2. – Rozbudowa objęła także nasz magazyn handlowy, gdzie teraz mamy więcej przestrzeni i możliwości magazynowania. Rozbudowaliśmy regały wysokiego składowania, ustawiając je w jednym miejscu, odseparowanym od reszty magazynu i produkcji – mając również na uwadze względy bezpieczeństwa – mówi Artur Szmiłyk, kierownik produkcji, związany z igus Polska od 2014 r.

Polski zakład jest jedynym w Europie zakładem produkcyjnym poza centralą w Kolonii, działającym w kierunku standaryzacji według „igus production system” (ips). Wykonuje zarówno powtarzalne zlecenia dla grupy stałych klientów z Niemiec, jak i wiele niestandardowych projektów, np. bębny kablowe (tzw. e-spool), do zwijania i rozwijania kabli, gdzie obrót jest realizowany w specjalnym systemie obrotowym TwisterBand. W Polsce z rozwiązań igus korzystają m.in. elektrociepłownie, sektor automotive, producenci drukarek 3D, przemysł zbrojeniowy, maszynowy, stoczniowy i jachtowy, meblowy, kolejowy i drzewny.

/

Firma Renex została wyłącznym dystrybutorem produktów firmy YAMAHA w Polsce, Chorwacji, Serbii, Słowenii, Rumunii i Bułgarii. Działając pod marką Renex Robotics firma rozszerza ofertę o pełen asortyment robotów YAMAHA Robotics oraz związanych z nimi usług wsparcia technicznego, wdrożeń, szkoleń i konsultacji. Oferta obejmuje różnego typu roboty przemysłowe SCARA, roboty kartezjańskie, napędy jednoosiowe i wieloosiowe oraz systemy wizyjne i kontrolery.

Roboty przemysłowe YAMAHA Robotics mogą być stosowane zarówno przy budowaniu nowych, jak i modernizowaniu istniejących automatycznych linii montażowych. Szeroki zakres czynności, jakie mogą wykonywać pozwala na automatyzację takich elementów procesu produkcji, jak transport, montaż, przenoszenie, przenosze dokręcanie, wiercenie, paletyzacja, lutowanie, dozowanie, paletyza kontrola jakości i wiele innych. Firma Renex oferuje zarówno urządzenia, jak i projektowanie indywidualnych rozwiązań dopasowanych do potrzeb zamawiającego.

- ,

12/2018

R E K L A M A

RENEX DYSTRYBUTOREM ROBOTÓW YAMAHA ROBOTICS

9

Z BRANĹťY

EDUKACJA 4.0 Szkoły Zawodowe w Dillenburgu uruchomiły tzw. CP Factory – pierwszą w Hesji uniwersalną Fabrykę Edukacyjną 4.0 przygotowującą do realizowania w praktyce idei czwartej rewolucji przemysłowej. Praktykanci będą uczyć się tutaj zastosowania zasad Przemysłu 4.0 na działających maszynach. Na sfinansowanie rozbudowy szkoły zawodowej pozwoliła darowizna prof. dr. Friedhelma Loh – właściciela Friedhelm Loh Group, w której największym przedsiębiorstwem jest firma Rittal.

Fabryka Edukacyjna to element szkoły zawodowej, która będzie kształcić specjalistów zajmujących się Przemysłem 4.0.

Nowy obiekt w Dillenburgu jest pierwszym tego typu w Hesji.

Symuluje się w nim rzeczywistość produkcji – praktykanci i studenci mogą pracować bezpośrednio przy maszynach i realizować prawdziwe projekty.

Cyfrowa transformacja w przemyśle nie pozostawia wątpliwości, şe inteligentne fabryki powinny stać się waşnym filarem wysokiego poziomu kształcenia w szkołach zawodowych. Tematyka nie jest jednak łatwa – rosnące usieciowienie procesów, maszyn i ludzi wymaga od pracowników bardzo rozbudowanych kompetencji. – ŝadne stanowisko pracy w nowym przedsiębiorstwie nie obejdzie się bez monitora. Šączenie w sieć i digitalizacja nie odbywają się z wykorzystaniem statycznych technik, które moşna opanować raz na zawsze – podkreślił prof. Friedhelm Loh podczas uroczystego otwarcia Fabryki Edukacyjnej w Hesji.

-

POLACY PRACUJĄ NAD CYFROWYM MIKROSKOPEM STEREOSKOPOWYM Przyszłość precyzyjnej chirurgii naleşy do cyfrowych mikroskopów operacyjnych i zrobotyzowanych operacji. Juş teraz jest to moşliwe m.in. dzięki naukowcom z Uniwersytetu Warszawskiego, którzy opracowali przystawki cyfrowe, pozwalające na wyświetlanie obrazu z mikroskopu na monitorze. Autorzy rozwiązania chcą rozwijać stworzoną technologię w kierunku opracowania stereoskopowego mikroskopu. – To, co oferujemy teraz, to przystawka do istniejących mikroskopów. To tylko pierwszy krok do tego, şeby od nowa opracować mikroskop stereoskopowy całkowicie cyfrowy. Oznacza to usunięcie cięşkiego mikroskopu tradycyjnego z przystawką cyfrową i zastąpienie go małym, lekkim mikroskopem, któ-

ry od początku jest juş zaprojektowany do uşywania tylko i wyłącznie z obrazowaniem cyfrowym, trójwymiarowym – zapowiada dr hab. Piotr Wasylczyk, adiunkt na wydziale fizyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Przy przeprowadzaniu precyzyjnych operacji z uşyciem mikroskopu, np. na tkance mózgowej, projekcja na duşym ekranie w czasie rzeczywistym, pozwala nałoşyć na obraz dodatkowe źródła informacji spoza mikroskopu. Z raportu opublikowanego przez Market Research Engine wynika, şe światowy rynek mikroskopów chirurgicznych do 2023 r. przekroczy wartość 9 mld dolarów przy średniorocznym tempie wzrostu na poziomie 10%.

$ !

BROWAR PINTA AUTOMATYZUJE PRODUKCJĘ PRZY WSPARCIU POLSKICH MĹšP W nowo budowanym zakĹ‚adzie Browaru Pinta w gminie Radziechowy-Wieprz instalowane sÄ… obecnie zbiorniki fermentacyjne i leĹźakowe, system do mycia instalacji oraz pasteryzator, linia do rozlewu i warzelnia.

Niemal wszystkie przetargi wygrały firmy z Polski. – Jeszcze dwa lata temu myśleliśmy, şe całość wyposaşenia będziemy musieli kupić za granicą, a teraz jesteśmy pod wraşeniem moşliwości firm, które produkują w Polsce – mówi Ziemowit Fałat, współwłaściciel i główny piwowar Browaru Pinta.

10

Linię rozlewniczą dostarczy spółka STM ze Złocieńca, zaś zbiorniki ze stali nierdzewnej wyprodukowała firma Gpi Poland, naleşąca do holenderskiej grupy Gpi Tanks. Polskie firmy dostarczą teş wytwornicę pary i system chłodzenia beczki. O nowoczesność browaru w duşym stopniu zadba Ruland Engineering & Consulting z Tychów – polscy inşynierowie niemieckiej firmy zaprojektowali pasteryzator, system do automatycznego mycia instalacji, automatykę i rurociągi do zbiorników.

Pierwszy etap wyposaşenia browaru kosztował ponad 8 mln zł. Urządzenia umoşliwią warzenie 20 000 hl rocznie, co oznacza wzrost produkcji o około 15% w porównaniu do obecnych moşliwości wynajmowanych przez browar zakładów w Zawierciu i Zarzeczu. Nowoczesne wyposaşenie pozwoli równieş na zwiększenie efektywności energetycznej i zmniejszy straty w produkcji.

* !

AUTOMATYKA

Z BRANĹťY

ROBOTYZACJA – LICZY SIĘ JUĹť NIE TYLKO CZYSTY ZYSK

VI SPOTKANIE INTEGRATORĂ“W I PARTNERĂ“W KUKA

Coraz lepiej udokumentowane i wymierne korzyści płynące z wdraşania robotyki sprawiły, şe w ostatnim roku znacznie wzrosło przekonanie przedstawicieli świata biznesu do automatyzacji procesów z wykorzystaniem robotów (RPA – Robotic Process Automation). W badaniu firmy doradczej Deloitte „The robots are waiting. Are you ready to reap the benefits?� 95% firm wdraşających RPA stwierdziła, şe poprawiła się ich efektywność. Ankietowani zadeklarowali teş, şe robotyzacja obnişyła koszty pracy (81%). W badaniach przeprowadzonych przez Deloitte w latach 2016 i 2017 respondenci wskazywali na obnişenie kosztów jako priorytet przy wdraşaniu RPA (21%), ale w najnowszej edycji widać wyraźną zmianę – oszczędności są dziś celem tylko dla 5% firm. Trzema priorytetami dla kadry kierowniczej są zwiększenie produktywności (38%), poprawa jakości obsługi klientów (18%) i zapewnienie automatyzacji na duşą skalę (16%).

Wsparcie dla automatyzacji wśród menedşerów i liderów zespołów wzrosło z połowy do 68%. Na szczególną uwagę zasługuje większa przychylność dla RPA wśród działów IT, które we wcześniejszych badaniach najmniej entuzjastycznie odnosiły się do robotyzacji (31%). W tym roku ponad połowa (57%) respondentów zadeklarowała, şe działy IT wspierają strategię RPA.

Tegoroczne Spotkanie Integratorów i Partnerów KUKA, które odbyło się 22 listopada 2018 r. w Hotelu Afrodyta Business & SPA w Radziejowicach, było jednocześnie zwieńczeniem 10 lat działalności KUKA w Polsce. Na spotkaniu obecni byli reprezentanci firm współpracujących z KUKA, m.in. Siemens, SCHUNK, SICK, Troax, Piab, a takşe integratorzy oraz goście specjalni, w tym dr Christian Liedtke z KUKA AG oraz Elmar Schauppel z KUKA Deutschland GmbH. Tematami przewodnimi szóstej edycji wydarzenia były rynek, trendy i innowacje. Reprezentanci firmy KUKA, a takşe jej partnerzy podzielili się wiedzą i doświadczeniem na temat najbardziej efektywnych rozwiązań w dziedzinie automatyki. Zaprezentowano nowości z oferty KUKA: robota LBR iisy, nowy model panelu sterującego smartPAD-2 roku oraz nową generację robotów KR QUANTEC-2. Waşnym punktem spotkania była debata na temat wyzwań, oczekiwań i potrzeb integratorów na polskim rynku, w której uczestniczyli przedstawiciele klientów końcowych sektora automotive i Tier1 oraz oficjalnych partnerów systemowych KUKA.

0

( , #

)

R E K L A M A

12/2018

11

Z BRANĹťY

MOCNY POLSKI AKCENT W TWORZENIU SZTUCZNEJ INTELIGENCJI Polscy naukowcy są uznawani za światową czołówkę specjalistów w zakresie sztucznej inteligencji, a polskie start-upy działające w sektorze AI są notowane wśród najdynamiczniej rozwijających się w Europie Środkowej. – Nasze technologie wprowadzane na rynki zagraniczne są często lepsze niş te, które do tej pory były tam oferowane. Szczególnie w przypadku Doliny Krzemowej, gdzie specjalistów od sztucznej inteligencji zawsze brakuje i specjaliści, których my angaşujemy i których my dostarczamy, są uznawani za liderów na poziomie światowym – mówi

dr Tomasz Trzciński, adiunkt na Politechnice Warszawskiej.

Polski rząd planuje wesprzeć rozwój sztucznej inteligencji.

Ministerstwo Cyfryzacji chce w tym celu m.in. zasilić magazyny danych w informacje pochodzące z instytucji publicznych.

9 listopada 2018 r. ministerstwo opublikowało dokument „Załoşenia do strategii AI w Polsce�. Plan działań ministerstwa na najblişszy rok zakłada m.in. wsparcie przy opracowaniu nowego programu AI w gospodarce, utworzenie w ramach NASK Cyfrowego Hubu Innowacji i uruchomienie wirtualnego instytutu sztucznej inteligencji.

Według analityków z firmy badawczej Markets Research Engine światowy rynek sztucznej inteligencji będzie w 2024 r. wyceniany na 191 mld dolarów, a prognozowane średnioroczne tempo wzrostu wyniesie w najblişszych latach 37%.

$ !

1/

SCHNEIDER ELECTRIC WZMACNIA DZIAŠANIA NA RZECZ OCHRONY KLIMATU Do 2030 r. Schneider Electric planuje stać się firmą neutralną pod względem emisji dwutlenku węgla. W tym celu firma będzie m.in. szacować obnişenie emisji węgla przez klientów dzięki rozwiązaniu EcoStruxure. Ponadto Schneider Electric przejdzie na 100% odnawialnej energii elektrycznej, będzie wykorzystywać opakowania w 100% nadające się do recyklingu lub wielokrotnego uşytku oraz postawi na odzysk 100% odpadów przemysłowych. – Jesteśmy obecnie w punkcie zwrotnym, jeśli chodzi o działania na rzecz ograniczania globalnego ocieplenia do poziomu mniej niş 2 °C, ale w odniesieniu do standardów sprzed epoki prze-

mysłowej, czyli do takiego poziomu, który pozwoli nam uniknąć powaşnej katastrofy ekologicznej – mówi Gilles Vermot Desroches, Senior VP w Dziale Zrównowaşonego Rozwoju w Schneider Electric.

Przykładem przejścia na gospodarkę niskoemisyjną dzięki rozwiązaniom Schneider Electric jest zmodernizowanie dystrybucji elektrycznej w fabryce szkła Saint Gobain w Dąbrowie Górniczej w 2017 r. – wymiana i optymalizacja transformatorów dzięki EcoSruxure Power Consulting Services pozwoliła uzyskać 16% spadek strat energii w 2018 r. oraz 30% spadek nakładów inwestycyjnych.

& 1

CZYNNIKI SUKCESU POLSKICH DYSTRYBUTORÓW W PRZEMYŚLE ELEKTRONICZNYM W najnowszym europejskim badaniu firma reichelt elektronik zapytała prawie 1000 inşy ) '!)* nierów, w tym 150 z Polski, jak współpracu% 9# 0 ! ją z dystrybutorami, co cenią i jakie usługi #%*5 %)*" dystrybutorzy mogą zaoferować, aby

#

przekonać ich do swojej oferty. Z ankiety Vą ZDĪQH 61% wynika, şe polscy inşynierowie oczekują od ! $ dystrybutorów przede wszystkim wysokiej jakości oferowanych produktów (77%), atrakcyjnych cen (76%), szybkiej dostawy (67%), właściwej obsługi, np. w przypadku reklamacji (39%) i duşej dostępności oferowanych produktów (38%). Mniej istotne są natomiast takie aspekty, jak wyjątkowa innowacyjność produktów (32%) lub sprawna porada produktowa (32%). Ponadto 61% respondentów stwierdziło, şe bardzo waşne są dla nich osobiste i part12

nerskie relacje z dystrybutorem. W większości przypadków inşynierowie objęci badaniem kupują komponenty od kilku dystrybutorów. Największa grupa – 62% – twierdzi, şe współpracuje z co najmniej trzema dystrybutorami. Nierzadko zdarza się, şe firmy kupują komponenty do opracowania prototypów i komponenty do produkcji seryjnej od róşnych dystrybutorów. Oznacza to, şe dystrybutorzy nadal mają ukryty potencjał w zakresie obsługi firm w pełnym cyklu şycia produktu.

Wąskie gardła w dostawach najczęściej występują w odniesieniu do techniki napędowej i sterowania (26% respondentów skarşyło się na problemy z dostawami w tej kategorii produktów), czujników (24%), układów scalonych (19%) oraz przyrządów pomiarowych do zabudowy (19%). Tylko 22% respondentów nie borykało się z zakłóceniami dostaw.

1

AUTOMATYKA

Z BRANĹťY

OKO W OKO Z ROBOTYKĄ 14 listopada 2018 r. w siedzibie Regionalnego Centrum Aplikacji Zrobotyzowanych ABB odbyła się konferencja „Innowacyjne rozwiązania automatyzacji odpowiadające trendom rynkowym�, zorganizowana dzięki współpracy Przemysłowego Instytutu Automatyki i Pomiarów PIAP oraz ABB. Partnerami wydarzenia zorganizowanego w ramach cyklu „Spotkania z robotyką� były firmy SCHUNK, Schmalz, Info-Protect i PIAP-ScienTech.

Wiodącym tematem konferencji były inwestycje w nowoczesne rozwiązania automatyki i robotyki. Zgromadzeni goście mogli dowiedzieć się, jak przygotować firmę do robotyzacji, a takşe jak pozyskać dofinansowanie ze środków publicznych. Przedstawiono teş m.in. przykłady wdroşeń PIAP i ABB w zakładach produkcyjnych i korzyści z nich płynące. Elementem spotkania był panel dyskusyjny pt. „Fabryka przyszłości – najwaşniejsze trendy Przemysłu 4.0�, w którym uczestniczyli przedstawiciele PIAP – dyrektor Piotr Szynkarczyk i Šukasz Wojtczak, Robert Pacwa z ABB, Andrzej Soldaty z Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii, Tomasz Bira z firmy BIRA oraz Tomasz Olender z TCL.

PRAKTYCZNY WYMIAR NOWOCZESNEJ INĹťYNIERII

CZTERY PARADOKSY CYFROWEJ TRANSFORMACJI

Eksperci Deloitte zdefiniowali cztery sprzeczności, które spowalniają rozwój czwartej rewolucji przemysłowej. W badaniu „Paradoks Przemysłu 4.0. Pokonywanie przeciwności na drodze przekształceń cyfrowych� wzięło udział 361 przedstawicieli kadry kierowniczej z 11 krajów obu Ameryk, Azji i Europy.

Pierwszy paradoks dotyczy strategii. 94% respondentów deklaruje, şe transformacja cyfrowa jest priorytetem dla ich przedsiębiorstwa, jednak tylko 68% uwaşa, şe technologie mają kluczowe znaczenie dla utrzymania rentowności ich organizacji. Kolejna sprzeczność to fakt, şe kadra kierownicza największe wyzwanie widzi w walce o talenty, ale z drugiej 85% ankietowanych deklaruje, şe juş dysponuje specjalistami z odpowiednimi kwalifikacjami do wspierania transformacji cyfrowej. Trzeci paradoks tkwi w łańcuchu dostaw. 62% wskazuje go jako główny obszar przyszłych inwestycji, jednak tylko dla 34% respondentów stanowi on siłę napędową innowacji, a tylko 22% przyznaje dyrektorom ds. łańcucha dostaw kluczową rolę przy podejmowaniu decyzji dotyczących transformacji cyfrowej. Ostatnia niekonsekwencja dotyczy innowacji.

Z analizy wynika, şe do wdraşania innowacyjnych rozwiązań i zaawansowanych technologii najczęściej skłania firmy (50%) szybsze usprawnienie dotychczasowych procesów.

Jednocześnie zwiększenie innowacyjności organizacji jest celem jedynie dla 23% biorących udział w badaniu.

0

0 ( ! % ! ! ( (

(

R E K L A M A

27 listopada 2018 r. na Wydziale Inşynierii Produkcji Politechniki Warszawskiej odbyło się spotkanie pod hasłem TechDay – Inşynieria Przyszłości, którego celem było promowanie technologii inşynierii przyszłości oraz Przemysłu 4.0 wśród przyszłych inşynierów i pracowników naukowych.

Jego organizatorami były firma Bosch Rexroth, Wydział Inşynierii Produkcji Politechniki Warszawskiej i Biuro Karier Politechniki Warszawskiej. Studenci wzięli udział m.in. w warsztatach z zakresu programowania w oparciu o sterowanie firmy Bosch Rexroth – MTX micro� i mogli dowiedzieć się, jak przygotować pracę dyplomową przy współpracy z Bosch Rexroth.

* 1 - , 1

12/2018

13

PRODUKTY

PRZEDSTAWIAMY NOWÄ„ SERIĘ NAPĘDĂ“W COMMANDER Control Techniques wprowadziĹ‚a na rynek napÄ™dy Commander. Na seriÄ™ Commander skĹ‚adajÄ… siÄ™ dwie wersje napÄ™dĂłw ogĂłlnego przeznaczenia, ktĂłre majÄ… zastÄ…pić znajdujÄ…ce siÄ™ w ofercie firmy napÄ™dy Unidrive M200 i M300. NapÄ™dy Commander C200 oferujÄ… szereg funkcji maksymalnie upraszczajÄ…cych konfiguracjÄ™ i instalacjÄ™. NapÄ™dy Commander C300 sÄ… dodatkowo wyposaĹźone w podwĂłjne wejĹ›cie bezpiecznego odĹ‚Ä…czenia momentu (Safe Torque Off, STO) przydatne w ogĂłlnych zastosowaniach wymagajÄ…cych zwiÄ™kszonego bezpieczeĹ„stwa. Seria Commander obejmuje proste i kompaktowe regulatory prÄ™dkoĹ›ci silnikĂłw AC, ktĂłre speĹ‚niajÄ… zĹ‚oĹźone wymagania szerokiej gamy zastosowaĹ„.

Dzięki niewielkim wymiarom napędy te naleşą do najmniej-

szych w tej klasie produktów. Oba modele cechują się funkcjonalnym wyposaşeniem, np. wbudowany sterownik logiczny PLC zapewnia zintegrowane funkcje inteligentne eliminujące konieczność stosowania zewnętrznych regulatorów, co przekłada się na oszczędność miejsca i kosztów w przypadku instalacji napędów Commander w systemie lub w szafce.

Dzięki szerokiemu zakresowi mocy – od 0,25 kW do 132 kW – napędy Commander nadają się do róşnych zastosowań.

Wykorzystywane do wykonywania zadaĹ„ rozruchowych i Ĺ‚atwej konserwacji oprogramowanie Connect oferuje znajomy interfejs Windows oraz intuicyjne narzÄ™dzia graficzne, poprawiajÄ…ce moĹźliwoĹ›ci analizy danych. Dynamiczne schematy logiczne napÄ™du umoĹźliwiajÄ… jego wizualizacjÄ™ i sterowanie w czasie rzeczywistym. Â

+

2 1 3/

EMERSON ZWIĘKSZA FUNKCJONALNOŚĆ ZAWORĂ“W PROPORCJONALNYCH Firma Emerson wprowadziĹ‚a do oferty zawory proporcjonalne do regulacji ciĹ›nienia marki ASCO Numatics Sentronic Plus (seria 614) oraz Sentronic LP (seria 617) wyposaĹźone w interfejs IO-Link.

Zawory charakteryzujÄ… siÄ™ ekonomicznym i niezawodnym sterowaniem oraz Ĺ‚atwÄ… diagnostykÄ….

Interfejs IO-Link zawarty w tych urządzeniach wspiera przyszłą implementację aplikacji zgodnych z koncepcją Przemysłu 4.0 oraz Przemysłowego Internetu Rzeczy, które przyczynią się do większej niezawodności, dyspozycyjności i rentowności zakładu.

Zawory Sentronic Plus oraz Sentronic LP umoşliwiają optymalizację procesu bez względu na wymagania aplikacyjne. Sterowane cyfrowo zawory regulacyjne Sentronic Plus pozwalają na precyzyjną regulację ciśnienia, natęşenie przepływu, siły, prędkości,

a takşe połoşenia liniowego i kątowego. Zawory umoşliwiają regulację ciśnienia do 12 barów (174 psi) i spełniają wymagania Dyrektywy Kompatybilności Elektromagnetycznej (EMC) 2014/30/UE. Zawory Sentronic LP o niskiej mocy to wydajna opcja dedykowana do zastosowań wymagających regulacji ciśnienia w ograniczonej przestrzeni montaşowej. Charakteryzują się łatwą obsługą i modułową konstrukcją oraz zaawansowanymi funkcjami oprogramowania.

Zawory Sentronic marki ASCO Numatics wyposaĹźone w technologiÄ™ IO-Link stanowiÄ… rozwiÄ…zanie umoĹźliwiajÄ…ce zmianÄ™ parametrĂłw urzÄ…dzenia bezpoĹ›rednio z poziomu sterownika PLC. Â

MODUŠY DA10D I DA30D DO KONWERSJI PROTOKOŠÓW I AKWIZYCJI DANYCH Red Lion Controls wprowadził na rynek moduły DA10D i DA30D do konwersji protokołów i akwizycji danych. W przeciwieństwie do innych bramek dostępowych i konwerterów protokołów, które wykorzystują skomplikowane skrypty lub wymagają dodatkowego osprzętu serwerowego do łączenia się z systemami korporacyjnymi, DA10D i DA30D oferują rozbudowane opcje łączności w łatwym w obsłudze środowisku konfiguracyjnym, umoşliwiając firmom szybkie uzyskanie cennych danych z rzadko spotykanych lub starszych urządzeń oraz zapewniają ekonomiczną i łatwą komunikację, monitorowanie i zarządzanie systemami.

Dla klientów z obszaru automatyki przemysłowej, którzy muszą zbierać krytyczne dane z systemów obejmujących zarówno nowe, jak i starsze urządzenia oraz urządzenia

14

pochodzące od róşnych dostawców, konwertery protokołów DA10D i DA30D z funkcją akwizycji danych oferują porty Ethernet i szeregowe. Korzystają z oprogramowania Crimson 3.1 zapewniającego wsparcie dla ponad 300 sterowników przemysłowych oraz oferującego funkcje serwera OPC UA i moşliwość łatwej konfiguracji połączeń MQTT w chmurze dla najpopularniejszych na rynku platform IIoT firm Amazon, Microsoft i Inductive Automation. Począwszy od hali produkcyjnej aş po dyrekcję, moduły DA10D i DA30D zostały zaprojektowane jako kluczowe elementy systemu gromadzenia, wizualizacji i zarządzania danymi w dowolnym zakładzie.

- 4 +

AUTOMATYKA

PRODUKTY

TRANSMISJA WLAN I BLUETOOTH W JEDNYM MODULE Firma Phoenix Contact zastępuje moduły bezprzewodowe portu Ethernet (EPA) przesyłające sygnały za pomocą Bluetooth lub WLAN modelami nowej generacji EPA 2.

Nowe adaptery łączą transmisję Bluetooth i WLAN w jednym niezawodnym module o stopniu ochrony IP65. W zaleşności od zastosowania, kompaktowe moduły mogą być nadal uşywane z wewnętrznymi, ale równieş z zewnętrznymi antenami. Połączenia dla Ethernetu i zasilania są ustanawiane przez złącze M12. Poniewaş EPA 2 mają takie same wymiary, otwory montaşowe i połączenia, jak poprzednie wersje, wymiana na nowe moduły bezprzewodowe nie stanowi problemu.

Niewielkiej modyfikacji wymaga jedynie konfiguracja.

Dzięki adapterowi portu Ethernet – EPA 2 – urządzenia automatyki obsługujące sieć Ethernet mogą komunikować się

SMARTDRIVER – ELEKTRONICZNY ZASILACZ LED DO INTELIGENTNEGO ZARZĄDZANIA OŚWIETLENIEM

z siecią kontrolną w trudnych warunkach przemysłowych, za pośrednictwem bezprzewodowej sieci LAN lub Bluetooth. Transparentna komunikacja zapewnia łatwość przesyłania róşnych typów protokołów, takich jak Profinet, Modbus TCP lub EtherNet / IP. Nawet sygnały danych związanych z bezpieczeństwem mogą być przesyłane bezprzewodowo bezpiecznie i niezawodnie.

PHOENIX CONTACT Sp. z o.o. / 5 * / !

67869 #/ 5 :; 6<8:<7 = !

5 7< :9 >? @<?

8

(1 , A(1 , 5(

!!!5(1 , 5(

NOWA KONSTRUKCJA DLA EPLAN ELECTRIC P8

Elektroniczny zasilacz od Beghelli to urzÄ&#x2026;dzenie bÄ&#x2122;dÄ&#x2026;ce czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciÄ&#x2026; autorskich systemĂłw wĹ&#x201A;oskiego producenta, takich jak: AutoDimm, System Radiowego ZarzÄ&#x2026;dzania oraz Opticom.

SmartDriver â&#x20AC;&#x201C; poprzez wbudowany w kaĹźdÄ&#x2026; z opraw czujnik Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;a â&#x20AC;&#x201C; pozwala na automatycznÄ&#x2026; regulacjÄ&#x2122; strumienia oprawy, utrzymujÄ&#x2026;c wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; natÄ&#x2122;Ĺźenia oĹ&#x203A;wietlenia na projektowym poziomie. Ponadto urzÄ&#x2026;dzenie zasilania LED speĹ&#x201A;nia wymagania dyrektywy UE dotyczÄ&#x2026;ce EMC (zakĹ&#x201A;ĂłceĹ&#x201E; elektromagnetycznych) oraz bezpieczeĹ&#x201E;stwa uĹźytkowania (LVD). Zasilacz SD kalibruje siÄ&#x2122; za pomocÄ&#x2026; dwĂłch trybĂłw AutoDimm â&#x20AC;&#x201C; Natural Light oraz Dynamic Light. Natural Light uzaleĹźnia swojÄ&#x2026; pracÄ&#x2122; od iloĹ&#x203A;ci Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;a dziennego i w ten sposĂłb automatycznie reguluje strumieĹ&#x201E; oprawy. Dynamic Light reaguje na szybkie zmiany natÄ&#x2122;Ĺźenia, uaktywniajÄ&#x2026;c zaprogramowanÄ&#x2026; wczeĹ&#x203A;niej scenÄ&#x2122;, ktĂłra bÄ&#x2122;dzie obowiÄ&#x2026;zywaÄ&#x2021; przez zaprogramowany okres czasu.

Inteligentny zasilacz SD daje moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wspĂłĹ&#x201A;pracy z innymi popularnymi protokoĹ&#x201A;ami komunikacyjnymi, takimi jak analogowy 1â&#x20AC;&#x201C;10 V czy cyfrowy DALI. Zasilacz SD montowany jest w produktach oĹ&#x203A;wietlenia podstawowego, a takĹźe w oprawach o duĹźej mocy jak H400 LED. W opcji zarzÄ&#x2026;dzania radiowego zasilacz pozwala zintegrowaÄ&#x2021; oĹ&#x203A;wietlenie podstawowe i awaryjne za pomocÄ&#x2026; pojedynczej jednostki zarzÄ&#x2026;dzajÄ&#x2026;cej.

Zapewnia to bezprzewodowe zarzÄ&#x2026;dzanie bez koniecznoĹ&#x203A;ci stosowana dodatkowego okablowania sterujÄ&#x2026;cego.

Nowy graficzny interfejs uĹźytkownika, zwiÄ&#x2122;kszona ergonomia i udoskonalona technologia makr to cechy charakter ystyczne nowej Platformy EPLAN w wersji 2.8. Nowy portal zintegrowany bezpoĹ&#x203A;rednio z oprogramowaniem oferuje wyczerpujÄ&#x2026;ce informacje, porady i wskazĂłwki uĹ&#x201A;atwiajÄ&#x2026;ce codziennÄ&#x2026; pracÄ&#x2122; uĹźytkownikom, nie wspominajÄ&#x2026;c o nowoĹ&#x203A;ciach i innowacjach z portfolio produktĂłw EPLAN, samouczkach, szczegĂłĹ&#x201A;ach dotyczÄ&#x2026;cych moĹźliwoĹ&#x203A;ci szkolenia i wiele wiÄ&#x2122;cej. Ponadto poszczegĂłlne systemy, takie jak EPLAN Electric P8, oferujÄ&#x2026; wiele nowych funkcji.

Pierwszy etap obejmuje ulepszenia w dwukierunkowej interakcji miÄ&#x2122;dzy EPLAN i TIA Portal. DziÄ&#x2122;ki nowemu elementowi menu uĹźytkownicy mogÄ&#x2026; teraz przenosiÄ&#x2021; projekty konfiguracji â&#x20AC;&#x201C; na przykĹ&#x201A;ad dane dla sterownika PLC â&#x20AC;&#x201C; do odpowiednich portĂłw magistrali, eliminujÄ&#x2026;c czasochĹ&#x201A;onne zadanie rÄ&#x2122;cznego wprowadzania danych dla kaĹźdego pojedynczego portu. IstniejÄ&#x2026;ce opisy portĂłw magistrali zostajÄ&#x2026; w ten sposĂłb zaktualizowane. JeĹ&#x203A;li dany port magistrali jest przypisany do innego projektu konfiguracyjnego, wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; ta moĹźe zostaÄ&#x2021; rÄ&#x2122;cznie zmieniona, zapewniajÄ&#x2026;c wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021;.

* 1

4 $

12/2018

15

PRODUKTY

ZINTEGROWANE OPROGRAMOWANIE SYSTEMU WIZYJNEGO MASZYN Pierwszy w pełni zintegrowany system wizyjny maszyn łączy biblioteki oprogramowania HALCON do wizji maszynowej firmy MVTec z technologią sterowania firmy B&R. To połączenie daje użytkownikom nowe możliwości w przemysłowym przetwarzaniu obrazu.

MVTec HALCON umożliwia wdrożenie niezawodnych, wysokowydajnych rozwiązań do wykrywania pozycji, kontroli kompletności, oceny jakości oraz pomiaru i identyfikacji. Z kolei rozwiązanie wizyjne B&R oferuje różnorodne systemy kamer i opcje oświetleniowe. Inżynieria

oprogramowania odbywa się w uniwersalnym środowisku programistycznym Automation Studio. Łatwo konfigurowalne moduły oprogramowania otwierają możliwości przemysłowego przetwarzania obrazu dla każdego inżyniera automatyki. Rozwiązanie wizyjne jest w pełni zintegrowane z systemem B&R, umożliwiając mikrosekundową komunikację ze wszystkimi sterownikami, napędami, technologią bezpieczeństwa i komputerami przemysłowymi z portfolio B&R.

*B-

NOWY PRZENOŚNIK DLA CROSSBELT SORTERÓW Dodając do oferty nowy przenośnik firma Interroll rozszerza ofertę platform modułowych zapewniających wydajny przepływ towarów.

Nowe moduły łączą dużą szybkość transportu z małymi wymogami odnośnie przestrzeni montażowej, zapewniając znacznie szybszy przepływ towarów w systemach automatycznego sortowania. Dodatkowo ich konstrukcja jest bardziej kompaktowa, są one znacznie cichsze w użyciu i nadają się do transportu również mniejszych towarów. Zainspirowane konstrukcją sprawdzonej w działaniu platformy MCP (Modular Conveyor Platform) firmy Interroll, nowe przenośniki oferują jej wszystkie zalety, jeśli chodzi o elastyczność i wydajność.

Są napędzane przez wydajne, kompaktowe napędy pasowe

synchroniczne, eliminujące konieczność stosowania silników przekładniowych przymocowanych do boków. Daje to możliwość zainstalowania większej liczby przenośników bez zajmowania dodatkowej przestrzeni. Zastosowanie pasów elastycznych oznacza, że poszczególne moduły mogą być w razie potrzeby szybko wyłączone.

W rezultacie można osiągnąć stosunek długości do szerokości wynoszący 1: 2, pozwalając na zapewnienie większej prędkości transportu i bardzo małych przerw między poszczególnymi towarami. Wstępnie zmontowane przenośniki taśmowe, wyposażone również w elementy zabezpieczające przed dotknięciem palców, mogą być łatwo i ergonomicznie zamontowane od góry. Zastosowanie elastycznych przenośników taśmowych oznacza, że nie ma potrzeby regularnego naprężania taśm.

KAMERA FHV7 Z TECHNOLOGIĄ MULTI-COLOR LIGHT Omron wprowadził do oferty nowej inteligentnej kamery z serii FHV7 z funkcjami oświetlania i przetwarzania obrazu do przeprowadzania zaawansowanych kontroli wizyjnych. Seria FHV7 jest wyposażona w technologię Multi-Color Light oraz obiektyw z autofokusem, dzięki czemu może szybko reagować na zmiany koloru i wielkości kontrolowanych obiektów. Eliminuje to konieczność wymagania specjalnych umiejętności do montażu i regulacji kamery w celu obsługi różnych produktów i kryteriów kontroli, nawet na elastycznej linii produkcyjnej.

16

Ponadto przetwarzanie obrazu z najwyższą w tej klasie prędkością oraz o najlepszej w tej klasie rozdzielczości umożliwiają osiągnięcie większej precyzji kontroli i podniesienie jakości produkcji bez zmniejszania jej szybkości. Do funkcji tych dodano algorytm kompresji obrazu z dużą prędkością, który kompresuje obrazy analizy dwukrotnie szybciej, dzięki czemu wszystkie dane obrazu mogą być zapisywane nawet podczas pomiarów, co pozwala na całkowitą identyfikowalność podczas procesów produkcji, w których kontrola jakości jest najważniejsza.

"

AUTOMATYKA

PRODUKTY

ZĹ Ä&#x201E;CZA ISOBUS DO MASZYN ROLNICZYCH

SYNGINEER Ĺ Ä&#x201E;CZY RĂ&#x201C;ĹťNE DZIEDZINY INĹťYNIERII

RS Components wprowadziĹ&#x201A; do swojej oferty nowÄ&#x2026; seriÄ&#x2122; okrÄ&#x2026;gĹ&#x201A;ych zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy ISOBUS firmy Amphenol.

ZĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza z tej serii sÄ&#x2026; zgodne z ISO 11783-2. Norma ta okreĹ&#x203A;la warstwÄ&#x2122; fizycznÄ&#x2026; skĹ&#x201A;adajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; siÄ&#x2122; z poczwĂłrnych, nieekranowanych przewodĂłw typu skrÄ&#x2122;tka uĹźywanych w sieciach do szeregowego przesyĹ&#x201A;ania danych z prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; 250Â kb/s w ukĹ&#x201A;adach sterowania i komunikacji miÄ&#x2122;dzy ciÄ&#x2026;gnikami rolniczymi i leĹ&#x203A;nymi oraz miÄ&#x2122;dzy maszynami lub elementami osprzÄ&#x2122;tu zamontowanymi w ciÄ&#x2026;gniku, holowanymi lub samobieĹźnymi. KluczowÄ&#x2026; cechÄ&#x2026; tej serii 9-stykowych okrÄ&#x2026;gĹ&#x201A;ych zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy kablowych sÄ&#x2026; dwa styki zasilania w rozmiarze 8 przystosowane do przewodĂłw o przekroju 6, 10 lub 16 mm2. ZĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza kablowe z tej serii umoĹźliwiajÄ&#x2026; szybkie i pewne zamocowanie m.in. urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; do montaĹźu polowego oraz zalewanych zespoĹ&#x201A;Ăłw kablowych.

Produkty oferujÄ&#x2026; napiÄ&#x2122;cie znamionowe 24 V oraz klasÄ&#x2122; ochrony IP67 i IP69K chroniÄ&#x2026;cÄ&#x2026; przed przedostawaniem siÄ&#x2122; wody i pyĹ&#x201A;u.

UzupeĹ&#x201A;nieniem serii sÄ&#x2026; nasadki chroniÄ&#x2026;ce przed pyĹ&#x201A;em dostÄ&#x2122;pne w firmie RS Components.

Syngineer to innowacyjne oprogramowanie oparte na chmurze obliczeniowej, dostarczane przez firmy EPLAN i Cideon. Przyspiesza i uĹ&#x201A;atwia koordynowanie prac inĹźynieryjnych â&#x20AC;&#x201C; zwĹ&#x201A;aszcza miÄ&#x2122;dzy inĹźynieriÄ&#x2026; mechanicznÄ&#x2026; i elektrycznÄ&#x2026; w powiÄ&#x2026;zaniu z konfiguracjÄ&#x2026; i programowaniem sterownikĂłw PLC. System zapewnia lepszÄ&#x2026; wspĂłĹ&#x201A;pracÄ&#x2122; i wymianÄ&#x2122; informacji miÄ&#x2122;dzy departamentami. Dodatkowo zmniejsza liczbÄ&#x2122; zadaĹ&#x201E; wykonywanych rÄ&#x2122;cznie. DziÄ&#x2122;ki Syngineer inĹźynierowie elektrycy uzyskujÄ&#x2026; dodatkowy nawigator w znanym sobie Ĺ&#x203A;rodowisku roboczym, Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czÄ&#x2026;cy ich z kolegami z dziaĹ&#x201A;u inĹźynierii mechanicznej. Oba dziaĹ&#x201A;y projektowe mogÄ&#x2026; wymieniaÄ&#x2021; informacje inĹźynieryjne dwukierunkowo. Ustawienia moĹźna Ĺ&#x201A;atwo konfigurowaÄ&#x2021; za pomocÄ&#x2026; systemu zarzÄ&#x2026;dzania powiadomieniami. Syngineer nadaje etykietÄ&#x2122; aktualnemu statusowi przetwarzania zadania lub zgĹ&#x201A;oszenia.

-& + (

4 $

R E K L A M A

12/2018

17

PRODUKTY

PRZENOĹ&#x161;NY ANALIZATOR DO POMIARU ZAWARTOĹ&#x161;CI TLENU ROZPUSZCZONEGO Analizator Beverly, wyposaĹźony w optyczny czujnik VisiFerm DO B, zapewnia wysokÄ&#x2026; dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i stabilnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pomiarowÄ&#x2026; w zakresie od 4 ppb do 25 ppm (DO). Szybki i dokĹ&#x201A;adny pomiar realizowany jest przy jednoczeĹ&#x203A;nie Ĺ&#x201A;atwej obsĹ&#x201A;udze urzÄ&#x2026;dzenia.

Analizator Beverly sprawdza siÄ&#x2122; zarĂłwno w aplikacjach on-line, jak i laboratoryjnych przemysĹ&#x201A;u browarniczego,

zakĹ&#x201A;adach produkcji napojĂłw itp.

UrzÄ&#x2026;dzenie moĹźe byÄ&#x2021; rĂłwnieĹź wykorzystywane do pomiarĂłw w aplikacjach innych branĹź, gdzie kontrola i monitoring tlenu rozpuszczonego odgrywa istotnÄ&#x2026; rolÄ&#x2122;.

TABLET PRZEMYSĹ OWY TAB-EX 02 DOSTÄ&#x2DC;PNY W WERSJI DLA STREF ZAGROĹťONYCH WYBUCHEM ZONE 1/21 NowoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; firmy ecom jest tablet przemysĹ&#x201A;owy Tab-Ex 02 w wersji ATEX/IECEx Zone 1/21; Div. 1 przystosowanej do pracy w strefach zagroĹźonych wybuchem, bÄ&#x2122;dÄ&#x2026;cy nastÄ&#x2122;pcÄ&#x2026; modelu Tab-Ex 01.

Nowy model Tab-Ex 02 Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czy bardzo dobre parametry techniczne z innowacyjnymi aplikacjami, m.in. sztucznej rzeczywistoĹ&#x203A;ci. Pracuje pod kontrolÄ&#x2026; systemu operacyjnego Android 8. Tab-Ex 02, bazujÄ&#x2026;cy na modelu Samsung Galaxy Tab Active2, zostaĹ&#x201A; wyposaĹźony w mikroprocesor Octa Core taktowany zegarem 1,6Â GHz i 3 GB pamiÄ&#x2122;ci RAM. Nadaje siÄ&#x2122; idealnie do apli-

kacji Industry 4.0, uĹ&#x201A;atwiajÄ&#x2026;c wymianÄ&#x2122; danych z systemami SCADA/DCS, zarzÄ&#x2026;dzania przepĹ&#x201A;ywem towarĂłw (SAP, IBM Maximo), zarzÄ&#x2026;dzania projektami i planowania CAD. MaĹ&#x201A;ogabarytowy model TabEx 02 jest doskonaĹ&#x201A;ym, sprawdzonym na caĹ&#x201A;ym Ĺ&#x203A;wiecie tabletem do wspomagania wykonywania róşnych zadaĹ&#x201E;, takich jak inwentaryzacja, Ĺ&#x203A;ledzenie towarĂłw, utrzymanie systemĂłw, zarzÄ&#x2026;dzanie zasobami i Ĺ&#x201A;aĹ&#x201E;cuchem dostaw, aĹź po rozwiÄ&#x2026;zania profesjonalne, np. realizujÄ&#x2026;ce funkcjÄ&#x2122; ochrony â&#x20AC;&#x17E;samotny pracownikâ&#x20AC;?.

JEDNOPĹ YTKOWY KOMPUTER TINKER BOARD Tinker Board zostaĹ&#x201A; wyposaĹźony w procesor o wyĹźszej wydajnoĹ&#x203A;ci oraz dedykowane ukĹ&#x201A;ady do obsĹ&#x201A;ugi grafiki umoĹźliwiajÄ&#x2026;ce przetwarzanie video w rozdzielczoĹ&#x203A;ci nawet 4K. JednostkÄ&#x2026; centralnÄ&#x2026; prezentowanego komputera jest bardzo wydajny i nowoczesny czterordzeniowy procesor Rockchip RK3288. Warto podkreĹ&#x203A;liÄ&#x2021; tutaj kompatybilnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zarĂłwno z systemem operacyjnym Android jak i Debian (Linux). DziÄ&#x2122;ki karcie graficznej Mali-T754 opartej na architekturze ARM Tinker Board moĹźe znaleĹşÄ&#x2021; zastosowanie m.in. w odtwarzaniu multimediĂłw w wysokiej rozdzielczoĹ&#x203A;ci, wizualizacji kom-

18

puterowej, rozpoznawaniu gestĂłw, rooznawianiu twarzy etc. Standardowo Tinker Board wyposaĹźony jest w 2 GB pamiÄ&#x2122;ci RAM oraz 16 GB szybkiej pamiÄ&#x2122;ci eMMC (2 Ă&#x2014; wiÄ&#x2122;cej jak w konkurencyjnych rozwiÄ&#x2026;zaniach) z moĹźliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; dalszej rozbudowy do 128 GB w oparciu o kartÄ&#x2122; microSD. Zastosowanie interfejsu SD 3.0 pozwoliĹ&#x201A;o uzyskaÄ&#x2021; wyĹźszÄ&#x2026; prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zapisu-odczytu danych z karty pamiÄ&#x2122;ci. TakĹźe rozmiar obsĹ&#x201A;ugiwanej karty (128 GB) jest dwa razy wiÄ&#x2122;kszy jak w rozwiÄ&#x2026;zaniach konkurencyjnych.

Tinker Borad zostaĹ&#x201A; wyposaĹźony przez firmÄ&#x2122; ASUS w szereg standardowych, przydatnych akcesoriĂłw, jak zasilacze, ramki mocujÄ&#x2026;ce czy obudowy typu embedded.

Komputery Tinker Board firmy ASUS wyróşnia trzyletnia gwarancja oraz piÄ&#x2122;cioletnia dostÄ&#x2122;pnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; w sprzedaĹźy.Â

C

AUTOMATYKA

PRODUKTY

REJESTRATOR TEMPERATURY AR232.B

HPHQWDFML Âť 0RĹ&#x160;OLZRÄźÄ&#x2026; LPSO GQ\FK VLHFL QDZHW Z WUX ZDUXQNDFK ÂŤ

PrzenoĹ&#x203A;ny rejestrator temperatury AR232.B z wyĹ&#x203A;wietlaczem LCD ma szczelnÄ&#x2026; obudowÄ&#x2122;, przystosowanÄ&#x2026; do pracy w trudnych warunkach Ĺ&#x203A;rodowiskowych. stopieĹ&#x201E; ochrony wynosi IP65. Do wyboru jest sonda pomiarowa wbudowana lub przewodowa. Zakres pomiarowy wynosi od â&#x20AC;&#x201C;30 °C do 80 °C dla sondy wbudowanej i od â&#x20AC;&#x201C;50 °C do 120 °C dla sondy przewodowej.

Konfigurowalna architektura umoĹźliwia zastosowanie w bardzo wielu dziedzinach i aplikacjach â&#x20AC;&#x201C; dla Ĺ&#x203A;rodowisk przemysĹ&#x201A;owych, magazynowania, transportu, laboratoria i inne. Zapis danych w standardowym pliku tekstowym znajdujÄ&#x2026;cym siÄ&#x2122; w wewnÄ&#x2122;trznej pamiÄ&#x2122;ci rejestratora do odczytu poprzez interfejs USB i dostÄ&#x2122;pne oprogramowanie z moĹźliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; edycji w dowolnych arkuszach kalkulacyjnych.

DostÄ&#x2122;p do danych odbywa siÄ&#x2122; przez USB oraz Bluetooth.

Artur Tkacz

-

UNIWERSALNY KOMUNIKATOR FIELD XPERT SMT70

DE /

12/2018

C

C

8> ;&8> * 9 < !

D E : E

98A: FD $$%% $$G%% 9 ! H C $% % G

8> ;&8> * 9 < !

D E : E

98A: FD $$%% $$ %% 9 ! H C $% % ;

J JK H

!"#

$ K$% H

!"#

9

A MOW DAROSTAWA D

metalowa IP65/IP67

zH

! A

od 250

9

! "#

$%&$%% ' &

9 ( ! ! ! % )*%+, 9 01 "# 389 :9 ;%$;;

!"< =>(?@89:AB <

24.pl/switche-ip67 R E K L A M A

Komunikator Field Xpert SMT70 jest wszechstronnym programatorem na bazie tabletu PC, przeznaczonym do konfiguracji i diagnostyki urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; obiektowych automatyki. ObsĹ&#x201A;uguje wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; standardowych protokoĹ&#x201A;Ăłw przemysĹ&#x201A;owych, miÄ&#x2122;dzy innymi: HART, Profibus DP/ PA, Modbus, Foundation Fieldbus. Otwarta architektura wykorzystywanego Ĺ&#x203A;rodowiska (Windows 10) sprawia, Ĺźe komunikator, po instalacji stosownego oprogramowania, moĹźe obsĹ&#x201A;ugiwaÄ&#x2021; takĹźe inne protokoĹ&#x201A;y i modemy komunikacyjne. Wbudowany akumulator o zwiÄ&#x2122;kszonej pojemnoĹ&#x203A;ci zapewnia do 14 godzin nieprzerwanej pracy.

Konfigurator Fied Xpert SMT70 kierowany jest do osĂłb odpowiedzialnych za rozruchy, przeglÄ&#x2026;dy i utrzymanie ruchu, pracujÄ&#x2026;cych w trudnych warunkach przemysĹ&#x201A;owych, takĹźe w strefach zagroĹźonych wybuchem (ATEX).

Wysoka jasnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; oraz kontrast wyĹ&#x203A;wietlacza sprawiajÄ&#x2026;, Ĺźe moĹźna go uĹźytkowaÄ&#x2021; rĂłwnieĹź w miejscach silnie nasĹ&#x201A;onecznionych. Z obsĹ&#x201A;ugiwanymi urzÄ&#x2026;dzeniami moĹźna siÄ&#x2122; Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; zarĂłwno przewodowo jaki i bezprzewodowo.

Komunikator dostarczany jest uĹźytkownikowi z wbudowanÄ&#x2026; bibliotekÄ&#x2026; ponad 2700 sterownikĂłw róşnorodnych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; obiektowych. PochodzÄ&#x2026; one od wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;ci liczÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; producentĂłw automatyki.

CZAT ON-LIN E

0 ! " ! , " Z $%& '(() %*+ , ---&-- (% (-.. (% '/ )

0 1 2 245

19

PRODUKTY

PRZENOŚNY ANALIZATOR SPALIN ECOM-CL2 Kompaktowy analizator spalin ecom-CL2 jest następcą popularnego modelu ecom-CL. Podstawowa wersja analizatora spalin przeznaczona jest do sprawdzania i regulacji palników gazowych. Wersja podstawowa z O 2/CO może zostać wyposażona w dodatkowy czujnik elektrochemiczny NO.

Nowy analizator jest wyposażony w liczne funkcje i zabudowany jest w solidnej walizce transportowej. Specjalnie zaprojektowana obudowa to idealne połączenie urządzenia naściennego montowanego za pomocą silnych magnesów oraz urządzenia wolnostojącego. Pozwala to na bardzo wygodne użytkowanie, np. przy serwisach pieców CO. Zintegrowany, podświetlany wyświetlacz i przyciski, drukarka termiczna, trzykomorowa sonda oraz pułapka kondensatu, to tylko kilka atutów zmieszczonych w niespełna dwukilogramowej aluminiowej obudowie. Przy pomocy bezpłatnego oprogramowania MiniDV oraz DAS.NT.2 można stworzyć graficzny przebieg pracy z odczytywanych danych.

GAMA ZASILACZY UPS 9SX O NIŻSZYCH MOCACH Firma Eaton wprowadziła na rynki w Europie, na Bliskim Wschodzie i w Afryce (EMEA) nowe modele zasilaczy awaryjnych UPS 9SX o niższej klasie mocy. UPS Eaton 9SX oferuje wysoką dostępność, elastyczność i zaawansowaną ochronę dla infrastruktury IT i małych centrów przetwarzania danych, jak również dla zastosowań sieciowych, przemysłowych, medycznych, telekomunikacyjnych oraz magazynowania energii. Nowe modele UPS 5-11 kVA rozszerzają istniejącą gamę produktów o urządzenia z większym zakresem mocy od 700 VA do 6 kVA i są dostępne w formatach wieżowych i w opcji Rack.

Współczynnik mocy 9SX wynosi 0,9 i gwarantuje większą moc rzeczywistą dla zapewnienia lepszej ochrony urządzeń. Dzięki wytrzymałej topologii jest jeszcze bardziej niezawodny i wykorzy-

stuje technologię podwójnej konwersji do stałego monitorowania stanu zasilania oraz uruchamiania automatycznego bypassu w przypadku przeciążenia lub awarii zasilacza UPS. W połączeniu z przystosowanym do wirtualizacji oprogramowaniem Intelligent Power Manager, monitorowanie i obsługiwanie zasilacza 9SX może być wykonywane za pomocą platform do zarządzania wirtualizacją, takich jak VMware, vCenter i Microsoft HyperV. Umożliwia to specjalistom od IT łatwą konfigurację opartą na zasadach automatyzacji zdarzeń związanych z zasilaniem, takich jak automatyczne przywracanie danych po awarii, kontrolowane zamknięcie systemu, zrzut obciążenia i współdziałanie z orkiestratorem chmury.

KOMPUTER JEDNOPŁYTKOWY IEI NANO-GLX Firma iEi dodała do swojego portfolio nowy model komputera jednopłytkowego NANO-GLX, który z powodzeniem może być wykorzystywany w systemach parkingowych, biletomatach, sterowaniu przemysłowym czy aplikacjach gamingowych.

Wyposażenie NANO-GLX obejmuje procesor AMD 28 nm dual core GX-210KL 1.0 GHz, szereg portów I/O, takich jak: cztery interfejsy USB (2 × USB 2.0 i 2 × USB 3.0), 1 × HDMI, 1 × VGA , 1 × LVDS, 5 × RS-232, 1 × RS-422/485, 2 × Ethernet, TPM 1.2, a także pełnowymiarowy slot kart miniPCIe. Całość

20

uzupełnia obsługa pamięci RAM DDR3L do 8 GB. Użycie procesora o bardzo niskim TDP wynoszącym 4,5 W pozwala na zastosowanie w aplikacjach, w których zużycie energii przez urządzenie ma kluczowe znaczenie.

W komputerze zaimplementowano rozwiązanie iEi One Key Recovery, umożliwiające tworzenie szybkich kopii zapasowych oraz odzyskiwanie systemu operacyjnego.

Innowacyjna konstrukcja radiatora umożliwia odprowadzanie ciepła oraz łatwą integrację z obudową urządzenia docelowego.

Komputer ma wymiary 115 mm × 165 mm (standard EPIC), a ponadto może pracować w temperaturze od 0 °C do +60 °C.

C

AUTOMATYKA

PRODUKTY

EX-HANDY 10 â&#x20AC;&#x201C; NAJLEPSZE PARAMETRY, KOMPATYBILNOĹ&#x161;Ä&#x2020; OPROGRAMOWANIA I SIECI Telefon 4G/LTE Featurephone Ex-Handy 10 z certyfikacjÄ&#x2026; Zone 1/21 i systemem operacyjnym Android 8, jest idealnym narzÄ&#x2122;dziem do pracy w aplikacjach PrzemysĹ&#x201A;u 4.0 w strefach zagroĹźonych wybuchem. Jest najnowszym modelem oferowanym w ramach rodziny ultrawytrzymaĹ&#x201A;ych telefonĂłw Ex-Handy, pozwalajÄ&#x2026;cych na wykorzystanie technologii push-to-talk (PTT) w sieciach 4G, LTE i Wi-Fi. Zapewnia to optymalne pokrycie terenu we wszystkich obszarach, przy bardzo maĹ&#x201A;ych opóźnieniach i duĹźej szybkoĹ&#x203A;ci transmisji danych. GĹ&#x201A;oĹ&#x203A;niki umieszczone z przodu urzÄ&#x2026;dzenia zapewniajÄ&#x2026; optymalnÄ&#x2026; jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dĹşwiÄ&#x2122;ku i gĹ&#x201A;osu, nawet w Ĺ&#x203A;rodowiskach silnie zaszumionych. Dedykowane,Ĺ&#x201A;atwe w uĹźyciu przyciski boczne â&#x20AC;&#x201C; duĹźy przycisk PTT i czerwony przycisk awaryjny â&#x20AC;&#x201C; zapewniajÄ&#x2026; szybki dostÄ&#x2122;p do usĹ&#x201A;ug PTT i alarmowych. Automatyczna funkcja ochrony â&#x20AC;&#x17E;samotny pracownikâ&#x20AC;? moĹźe byÄ&#x2021; zaimplementowana w firmowej sieci IT. Zastosowany w modelu Ex-Handy 10 wyĹ&#x203A;wietlacz wysokiej rozdzielczoĹ&#x203A;ci jest chroniony odpornym na zarysowania szkĹ&#x201A;em gorilla glass. Telefon charakteryzuje siÄ&#x2122; stopniem ochrony IP68 i odpornoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; na temperaturÄ&#x2122; otoczenia od â&#x20AC;&#x201C;20 °C do +60 °C. Oferuje maksymalne bezpieczeĹ&#x201E;stwo planowania i inwestycji dziÄ&#x2122;ki bardzo dĹ&#x201A;ugiej dostÄ&#x2122;pnoĹ&#x203A;ci i wsparciu (5-letni cykl Ĺźycia),

JetNet 5728G v2 FIRMY KORENIX

jak rĂłwnieĹź globalnym zatwierdzeniom (ochrona przeciwwybuchowa, zgodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; produktu w poszczegĂłlnych krajach i szeroki zakres czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci radiowych).

DziÄ&#x2122;ki systemowi operacyjnemu Android 8 oraz ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;ym aktualizacjom zabezpieczeĹ&#x201E; dostarczanym przez FOTA (Firmware Over the Air) i wĹ&#x201A;asny zespĂłĹ&#x201A; programistĂłw, Ex-Handy 10 jest produktem mogÄ&#x2026;cym sprostaÄ&#x2021; rĂłwnieĹź przyszĹ&#x201A;ym wymogom. Jego zaawansowany akumulator w zestawieniu z ukĹ&#x201A;adem zarzÄ&#x2026;dzania zasilaniem zapewnia ponadprzeciÄ&#x2122;tny czas pracy. SpĂłjna, kompatybilna rodzina produktĂłw z wbudowanym gniazdem audio jack 3,5 mm, mikrofonem RSM (Radio Speaker Microphone), innowacyjnymi funkcjami PTT, aplikacjami skanowania i obsĹ&#x201A;ugÄ&#x2026; beaconĂłw BLE uzupeĹ&#x201A;niajÄ&#x2026; listÄ&#x2122; funkcjonalnoĹ&#x203A;ci.

R E K L A M A

JetNet 5728G v2 to switch warstwy drugiej, PoE (Power over Ethernet) w obudowie typu rack 19â&#x20AC;?. UrzÄ&#x2026;dzenie dysponuje 20 zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czami 100Base-TX PoE, czterema gigabitowymi 100/1000Base-TX PoE oraz czterema slotami na gigabitowe wkĹ&#x201A;adki SFP. Dodatkowo zwiÄ&#x2122;kszona zostaĹ&#x201A;a liczba narzÄ&#x2122;dzi wspomagajÄ&#x2026;cych zaawansowane techniki zabezpieczeĹ&#x201E; przed cyberatakami. MoĹźna skorzystaÄ&#x2021; z technologii DHCP Snooping, IP Source Guard, Dynamic ARP Inspection oraz ACL (Access Control List). BezpieczeĹ&#x201E;stwo dziaĹ&#x201A;ania sieci wspomagajÄ&#x2026;: MSR (Multiple Super Ring), Super Chain, ERPS (Ethernet Ring Protection Switching).

Rozszerzony zostaĹ&#x201A; zakres temperatury pracy od â&#x20AC;&#x201C;40 °C do 75 °C przy pasywnej wentylacji.

UrzÄ&#x2026;dzenie ma certyfikat normy kolejowej EN50121-4.

JetNet 5728G v2 wspiera budowÄ&#x2122; rozlegĹ&#x201A;ych sieci z duĹźÄ&#x2026; liczbÄ&#x2026; urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; zasilanych przez PoE (np. kamery IP, konwertery, routery Wi-Fi) przy zachowaniu wysokiego poziomu bezpieczeĹ&#x201E;stwa przesyĹ&#x201A;u danych oraz zapewnieniu nieprzerwanej transmisji danych.Â

&2"0 ( ! % ! ! ( (

(

12/2018

21

ROZMOWA

Sukces zbudowany

na kompetencjach i innowacyjnoÅ&#x203A;ci

" G / 1 1 ! G ( H / ! 1 1

/ % !

I

/ / # / ( !

1 1

(

( ! H

% !

* # G = % G (

= % 1 J %

! ( I & #/ 5

22

AUTOMATYKA

Fot. Sabur

ROZMOWA

W tym roku minęło 26 lat od chwili powstania spółki Sabur. Jakie można wymienić kluczowe fakty z życia firmy, które wpłynęły na jej kształt i zapewniły sukces rynkowy?

Barbara Wójcicka: Założenie firmy jest zawsze pewnym rodzajem eksperymentu. Tym bardziej, że tworzyliśmy ją na początku lat 90. XX wieku, gdy w Polsce rozpoczynała się transformacja ustrojowa, a gospodarka wymagała przekształceń i nowych rozwiązań, w tym także automatyzacji. Dziś wiadomo, że sukces rynkowy to odpowiednio przygotowana oferta produktowa trafiająca w potrzeby rynkowe.

Na początku lat 90. trzon naszej oferty stanowiły produkty z obszaru nowych technologii, wówczas bardzo innowacyjne, jednak mało znane, bo dopiero debiutujące na rynku. Niewątpliwie kluczem do sukcesu firmy Sabur była nasza determinacja we wprowadzaniu na polski rynek najnowocześniejszych produktów z zakresu automatyki. I wiara, że jest to potrzebne, by jak najszybciej zmniejszyć lukę technologiczną dzielącą Polskę od Europy Zachodniej.

12/2018

Już w 1990 r. – jeszcze w innych strukturach organizacyjnych – podpisaliśmy umowę przedstawicielską ze szwajcarską firmą Saia-Burgess, producentem sterowników swobodnie programowalnych. Do dziś jest to nasz największy bezpośredni dostawca zagraniczny.

Sabur utworzyliśmy w 1993 r. Naszą strategią na kolejne lata było zbudowanie kompleksowej oferty w zakresie automatyki przemysłowej i infrastrukturalnej. Dlatego kolejnymi krokami było nawiązanie kontaktów i umów z producentami systemu wizualizacji SCADA, paneli operatorskich i komputerów przemysłowych.

Mamy w ofercie pakiet Control Maesto (sukcesor Wizcona) z firmy ELUTIONS oraz panele i komputery przemysłowe z firm ASEM oraz ESA. Jednocześnie rozszerzyliśmy ofertę o produkty związane z systemami komunikacji bezprzewodowej – najpierw firmy RACOM, a następnie ATIM. Włączyliśmy też do oferty pakiet DreamReport, oprogramowanie do raportowania z systemów automatyki typu Business Intelligence. Obecni jesteśmy także

w Przemysłowym Internecie Rzeczy i Przemyśle 4.0.

Jak widać, budowanie kompleksowej oferty opartej na innowacyjnych rozwiązaniach jest procesem ciągłym, tym bardziej, że działamy w obszarze nowych technologii i na bezustannie zmieniającym się i rozwijającym się rynku. Do odniesienia sukcesu – oprócz dobrych produktów i innowacyjnych rozwiązań – potrzebna jest jednak także pasja ludzi, samodyscyplina oraz pewna doza szczęścia.

Wspomniała Pani o tym, że firma Sabur jest obecna również w sferze Przemysłu 4.0. Jak to wygląda w praktyce?

BW: Wszyscy nasi partnerzy technologiczni stale rozwijają swoje produkty.

Dotyczy to zarówno oprogramowania przemysłowego, systemów umożliwiających tworzenie rozwiązań mobilnych i przechowywanie danych w chmurze, adresowanych do przemysłu narzędzi analitycznych oraz klasycznych urządzeń połączonych w struktury instalacji przemysłowych. Koncepcja Przemy23

ROZMOWA słu 4.0 stała się już zatem rzeczywistością, a produkty w naszej ofercie pozwalają na integrację ludzi, maszyn i procesów, dzięki czemu produkcja staje się bardziej elastyczna i wydajna.

Trzymamy rękę na pulsie i stale uczestniczymy w premierowych pokazach rozwiązań naszych partnerów.

Dzięki temu także edukujemy rynek, a nasz asortyment produktowy zmienia się bardzo szybko – tak, by odbiorcy naszych rozwiązań zawsze mieli dostęp do innowacji.

Działacie w branży automatyki przemysłowej i budynkowej jako biznesmeni i inżynierowie jednocześnie.

Jakie kryteria należy spełnić, by zapewnić sobie powodzenie?

Wojciech Znojek: Niewątpliwe nasza branża należy do szybko rozwijających się, a automatyka przemysłowa czy budynkowa wchodzi do powszechnego użycia. Rozwój automatyki jest ściśle związany z rozwojem technologii informatycznych i telekomunikacyjnych.

Te sfery coraz bardziej się przenikają, powstają holistyczne rozwiązania spełniające znacznie większe niż kiedyś potrzeby użytkowników. Wszak żyjemy w czasach czwartej rewolucji technologicznej. Efektywne funkcjonowanie firm jest uzależnione od ich przygotowania do zmian związanych z rozwojem nowych technologii, nie tylko informatycznych, ale przede wszystkim od skutecznego implementowania tych technologii i tworzenia wartości dla klientów. Firmy muszą być gotowe na szybkie zmiany, odpowiadać na bieżące oczekiwania i wschłuchiwać się w potrzeby klientów, a najlepsi te potrzeby kreują.

Czy rozwiązania klasy premium, oferowane przez Sabur, są gotowe na starcie z tanimi, prostymi produktami?

BW: Tak, ponieważ postawiliśmy na funkcjonalność, jakość i niezawodność. Dotyczy to nie tylko produktów, ale również naszych działań. Chcemy, aby użytkownicy rozwiązań oferowanych przez Sabur mogli skupić się na swoim core businessie, realizować swoje obowiązki płynnie i bez zbędnego stresu, zapewniać swoim firmom ponadstandardowe rezultaty i jednocześnie osiągać zadowolenie ze współpracy z nami. Z rozmów z klientami wynosimy przeświadczenie, że obrana przez nas strategia ma sens, a im przynosi trwałą i znaczącą wartość.

Jak obecnie przedstawia się układ sił między sektorami infrastruktury, ciepłownictwa, wodociągów, HVAC oraz przemysłu w przełożeniu na odbiorców rozwiązań Sabur?

W którym z nich widzicie największy potencjał?

WZ: Mamy to szczęście, że nasze rozwiązania są obecne i działają z powodzeniem we wszystkich wymienionych obszarach, a niewiele firm może tak o sobie powiedzieć. W naszym przypadku panuje równowaga. Duży potencjał widzimy zarówno w szeroko rozumianej infrastrukturze, jak i w przemyśle.

Staramy się szybko reagować na zmiany w otoczeniu biznesowym, bo czasem wymuszają one korektę wcześniejszych planów i zamierzeń.

Obecnie mamy coraz więcej nowych rozwiązań dla przemysłu. Wspieramy jednocześnie różnego rodzaju przedsię-

BARBARA WÓJCICKA Prezes zarządu i współzałożycielka firmy Sabur, od niemal 30 lat związana z branżą automatyki oraz IT. Absolwentka Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej.

Pierwsze doświadczenia zawodowe zdobywała w Biurze Projektów Energoprojekt Warszawa.

Pasjonuje się efektywnością biznesową dzięki zastosowaniu innowacyjnych technologii oraz zrównoważonym rozwojem. Przywiązuje dużą wagę do tworzenia i rozwijania wizerunku firmy jako rzetelnego partnera w biznesie, jak również tworzenia w firmie środowiska do rozwoju i współpracy oraz działań propracowniczych. Wyróżniona tytułem Ambasador Fair Play w Biznesie nadanym przez „Program Przedsiębiorstwo Fair Play” przy Krajowej Izbie Gospodarczej.

24

biorstwa w ograniczaniu kosztów wykorzystywania mediów energetycznych.

Jakie usługi i produkty z portfolio Sabur cieszą się największą popularnością w przemyśle?

WZ: Największe zainteresowanie notują panele operatorskie, a ostatnio także komputery przemysłowe. Obok klasycznych paneli programowanych softem producenta uwagę rynku przyciągają również panele webowe, które do wizualizacji i sterowania instalacją technologiczną wykorzystują przeglądarkę stron WWW umieszczonych w sterowniku lub systemie IT. Mamy także kilka rodzin paneli operatorskich „3 w 1”, które dodatkowo mają zainstalowany runtime oprogramowania wizualizacyjnego oraz narzędzie do bezpiecznego zdalnego dostępu serwisowego do instalacji. Doceniają je zarówno producenci maszyn, jak i ich użytkownicy. Powód? Istotne obniżenie kosztów eksploatacyjnych i większa konkurencyjność. Wśród komputerów przemysłowych promujemy przede wszystkim rozwiązania z większymi ekranami – 18–24˝, bezwentylatorowe, z najmocniejszymi procesorami, zarówno w wersjach panelowych, jak i typu book-mounting.

Uznanie klientów znajduje długoletnia, ponad 10-letnia dostępność tak samo wyposażonych modeli, co ma istotne znaczenie szczególnie dla odbiorców z sektora OEM. Partnerzy technologiczni Sabur wspólnie tworzą kompleksową ofertę Waszego portfolio. Według jakiego klucza są dobierani i czy planujecie rozszerzyć tę grupy o kolejne firmy?

WZ: Klucz doboru jest prosty – zapotrzebowanie rynku, wysoka jakość, stale rozwijane produkty i oprogramowanie, jak również dobre warunki dostaw i serwisu. Lista nie jest zamknięta.

Jak różnią się oczekiwania wykonawców i odbiorców końcowych?

BW: Wszyscy oczekują dziś najwyższego poziomu usług, łatwości w dostępie do produktów i rozwiązań oraz niezawodnego wsparcia inżynierskiego.

Nasze firmy partnerskie, integratorzy AUTOMATYKA

ROZMOWA systemów automatyki, cenią sobie poziom szkoleń i wsparcia technicznego, zarówno zdalnego, jak i bezpośrednio na obiektach. Użytkownicy końcowi pragną z kolei łatwości i intuicyjności użytkowania rozwiązań, a ponadto pewności, że obecnie stosowane przez nich produkty będą dostępne przez kolejne 5, 10, 15 i więcej lat. I to gwarantujemy.

W jakim najciekawszym albo najtrudniejszym wdrożeniu mieli Państwo okazję uczestniczyć?

WZ: Najciekawszym projektem, o którym warto wspomnieć, było wdrożenie systemu do zarządzania i monitoringu mediów w firmie SEGRO Poland.

Ten projekt zrealizowaliśmy etapowo, w wielu lokalizacjach – Stryków, Łódź, Gliwice, Wrocław, Komorniki, Gądki, Ożarów Mazowiecki, Warszawa, Nadarzyn. Zadaniem systemu jest monitoring on-line energii elektrycznej z uwzględnieniem strażnika mocy zamówionej oraz liczników gazu, wody, ciepła i innych mediów, we wszystkich obiektach objętych wdrożeniem. Efektem wdrożenia naszego rozwiązania, poza oczywistym obniżeniem kosztów zarządzania obiektami przez aktywne zarządzanie mediami, są także inne pozytywne zmiany. Należą do nich m.in. dobór najodpowiedniejszych taryf dostosowanych do potrzeb obsługi obiektów, sprawniejsza komunikacja z najemcami w zakresie monitoringu zużycia mediów i rozliczania kosztów, globalne zarządzanie mediami we wszystkich obiektach SEGRO Poland, a także aspekt proekologiczny.

Zarządzane w ten sposób parki logistyczne SEGRO otrzymały certyfikat BREEAM VERY GOOD. Rynek jest nieustająco straszony widmem wzrostu cen zużycia mediów, zwłaszcza energii elektrycznej. Jaki jest Wasz przepis dla odbiorców na optymalizację i efektywne zarządzenie ich zużyciem, a w konsekwencji zapobieżenie wzrostowi kosztów?

BW: Rzeczywiście, gazety i portale informacyjne prześcigają się w komunikatach o ogromnych podwyżkach cen energii elektrycznej w Polsce. Ceny 12/2018

WOJCIECH ZNOJEK Dyrektor generalny i wiceprezes zarządu oraz współzałożyciel firmy Sabur. Absolwent Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej. Praktykę zawodową, doświadczenie oraz uprawnienia zdobywał m.in. w firmie Elektromontaż Warszawa. Od ponad 20 lat związany z branżą IT oraz automatyki. Ma wieloletnie i różnorodne doświadczenie we wdrażaniu systemów automatyki przemysłowej i budynkowej.

Jako wiceprezes firmy Sabur jest odpowiedzialny za kontakty z partnerami zagranicznymi firmy, sprzedaż wprowadzonych z sukcesem na polski rynek ich produktów i rozwiązań oraz rozwój sieci ich dystrybucji. Przywiązuje dużą wagę do tworzenia i rozwijania wizerunku firmy jako rzetelnego partnera w biznesie.

prądu są już dwukrotnie wyższe niż w zeszłym roku, a z szacunków Instytutu Energetyki Odnawialnej (IEO) wynika, że po 2020 r. będziemy mieli najwyższe w Europie hurtowe ceny energii i taryfy dla wszystkich grup odbiorców.

Przedsiębiorcy zadają sobie pytanie, jak to wpłynie na naszą gospodarkę i ich konkurencyjność.

Pomagamy im złagodzić skutki podwyżek, przez wdrożenie systemu do zarządzania zużyciem mediów.

Dzięki temu firmy mogą optymalizować zużycie nie tylko energii elektrycznej, ale wszystkich mediów. Sposobów optymalizacji może być bardzo wiele, począwszy od analizy umożliwiającej prognozowanie zużycia i negocjowanie korzystnych cen zakupu mediów użytkowych, przez monitoring zużycia i wczesne ostrzeganie przed przekroczeniem wartości oraz awariami, po planowanie zmian organizacyjnych.

Jakie wyróżniki uważacie Państwo za najmocniejsze strony firmy Sabur?

BW: Rozpoczynamy 27. rok naszej działalności na polskim rynku. Jesteśmy pionierami w tej branży. Zawsze plasowaliśmy się jako dostawca rozwiązań klasy premium, a to oznacza dostarczanie najbardziej innowacyjnych i niezawodnych urządzeń oraz oprogramowania. Nasi konsultanci łączą ekspercką wiedzę inżynierską z potrzebami biznesowymi naszych klientów, świadcząc usługi doradcze i konsultacyjne w zakresie doboru właściwych rozwiązań dla automatyki budynkowej i przemysłowej.

Wybierając nas, przedsiębiorcy mogą być pewni, że poczyniona inwestycja przyczyni się do osiągnięcia

lepszych wyników ekonomicznych, pozwoli obniżyć koszty eksploatacji instalacji oraz bezpośrednio wpłynie na wzrost komfortu i bezpieczeństwa pracy.

Jesteście jedną z firm, która jest obecna na targach Automaticon od początku ich istnienia. Co o tym decyduje i jaki jest Wasz odbiór tego wydarzenia na przestrzeni lat?

WZ: Gdy rozpoczynaliśmy naszą działalność na początku lat 90., na targach Automaticon wystawiało się nieco ponad 40 firm. Dziś wydarzenie to skupia środowisko ponad 300 wystawców.

Targi przez te 25 lat nie tylko rozkwitły, ale także zmieniły swój zakres.

Choć są skierowane przede wszystkim do branży automatyki, widać rosnący udział innych dziedzin, w tym robotyki.

W ostatnich latach nastąpił też dość szybki przyrost liczby wystawców specjalizujących się w elektronice przemysłowej.

To największe wydarzenie branży i miejsce, w którym chętnie spotyka się środowisko inżynierów – miejsce wymiany doświadczeń, pozyskiwania wiedzy na temat nowych rozwiązań, a także nawiązywania relacji biznesowych. I to są główne powody, dla których jesteśmy wciąż związani z targami Automaticon.

Sabur od wielu lat wspiera różnego rodzaju akcje charytatywne, fundacje i kampanie społeczne. Skąd taka decyzja?

BW: Wśród wspieranych przez nas inicjatyw ważną rolę odgrywa wieloletnia współpraca z Fundacją ABC XXI przy realizacji kampanii „Cała Polska czyta dzieciom”. Wspieramy także ak25

ROZMOWA

EFEKTYWNE FUNKCJONOWANIE FIRM JEST UZALEŻNIONE OD ICH PRZYGOTOWANIA DO ZMIAN ZWIĄZANYCH Z ROZWOJEM NOWYCH TECHNOLOGII, NIE TYLKO INFORMATYCZNYCH, ALE PRZEDE WSZYSTKIM OD SKUTECZNEGO IMPLEMENTOWANIA TYCH TECHNOLOGII I TWORZENIA WARTOŚCI DLA KLIENTÓW. cję Polskiej Akcji Humanitarnej Pajacyk czy Szlachetną Paczkę krakowskiej fundacji Wiosna. Chcemy pomagać mądrze i z głową, czyli w taki sposób, aby nasza pomoc trafiła tam, gdzie naprawdę się przyda.

Sabur to zespół. Co wyróżnia ten zespół. Jacy ludzie i jakie kompetencje budują ten zespół?

BW: Nasza firma to przede wszystkim ludzie, którzy są z nią związani

od wielu lat. Wiedza o rozwiązaniach i urządzeniach z dziedziny automatyki, a także znajomość potrzeb branż i klientów, jest podstawą naszej organizacji. Wspólnie budujemy zgrany zespół o bardzo wysokich kwalifikacjach, dzięki czemu nasi klienci są zadowoleni z realizowanych przez nas projektów.

Każda osoba, która dołącza do naszego zespołu może liczyć na wsparcie, rozwój i świetną atmosferę.

Jakie są plany firmy na najbliższą przyszłość?

WZ: W perspektywie kilku lat wprowadzimy na rynek wiele nowych rozwiązań z obszaru automatyki budynkowej i przemysłowej, zarówno pochodzących od naszych dotychczasowych partnerów, jak i rozwiązania własne stworzone w oparciu o produkty dla automatyki z naszego portfolio.

Będziemy także nadal inwestować w nasz rozwój technologiczny, organizacyjny i osobowy. Stale poszerzamy i pogłębiamy fachową wiedzę i umiejętności. Naszym priorytetem jest zbudowanie szerokiej oferty usługowej, aby jeszcze bardziej wspierać klientów – odbiorców końcowych oraz wykonawców – w efektywnym wykorzystaniu rozwiązań z zakresu Internetu Rzeczy i efektywnym prowadzeniu biznesu.

- !

Urszula Chojnacka AUTOMATYKA

R E K L A M A

Centrum Targowo-Konferencyjne

27 - 28 lutego 2019 Konferencja pt: „Współczesna produkcja – kultura prężnego i szybkiego działania”

Targi Utrzymania Ruchu i Technologii Przemysłowych

www.exposilesia.pl

Zakres tematyczny Targów INDUSTRYmeeting: 1. Mechanika i narzędzia 2. Elektronika i elektryka 3. Serwis i obsługa produkcji

organizowana przez Fundację Polskie Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Montażu oraz Expo Silesia sp. z o.o.

4. BHP 5. Przemysł 4.0 6. IT w przemyśle 7. Logistyka produkcji 8. Automatyka i robotyka 9. Hydraulika i pneumatyka 10. Edukacja i szkolenia

Dyrektor Grupy Projektów: Wioletta Błońska-Dudek | tel. kom. +48 510 031 732

11. Instytucje i media branżowe

ul.Braci Mieroszewskich 124 | 41-219 Sosnowiec | tel. +48 32 788 75 06 | industrymeeting@exposilesia.pl

www.industrymeeting.pl 26

AUTOMATYKA

SABUR Sp. z o.o. ul. Puławska 303, 02-785 Warszawa tel. 22 549 43 53 e-mail: sabur@sabur.com.pl www.sabur.com.pl

STEROWNIK DOPASOWANY DO WSZYSTKICH

PCD7.LRxx-P5 Sterownik kompaktowy, swobodnie programowalny. Może realizować różnego rodzaju zadania dla automatyki budynków, aplikacji BMS, w połączeniu z panelem operatorskim może sterować i monitorować inne instalacje tj. węzły cieplne, przepompownie, rozwiązania dla przemysłu.

TEMAT NUMERU

Programowanie obiektowe wg normy IEC 61131-3:2013 Koncepcja programowania # ! ( % !

N

!

1 P?5 /# ! /

/

N

# G G ( (/ R G

!

R ! / !5

= N RV ! ( 1 %N ! / N( % !(

/#

% ( %

5

J/( % !

G / % ! ( ( / ( %

( ! 1 1 ( I

( ! / % ( N /

( ! 5

NR ( %

/ H ! !

( %R 1 ( / ! ( N / (

#

% ( ! 1 N

1

% 5 2 ! %

+ P<<:<8: !

( #N % /

N ( 2

1

! G ( %

4+; +5 Marcin Zawisza

E

wolucja jÄ&#x2122;zykĂłw programowania to w duĹźej mierze zmiana sposobĂłw modelowania problemĂłw za pomocÄ&#x2026; komputera. W jej toku opis, zwiÄ&#x2026;zany Ĺ&#x203A;ciĹ&#x203A;le ze sprzÄ&#x2122;tem, zastÄ&#x2026;piony zostaĹ&#x201A; opisem rozwiÄ&#x2026;zywanego z jego pomocÄ&#x2026; zagadnienia.

DziÄ&#x2122;ki temu zamiast modelowaÄ&#x2021; maszynÄ&#x2122; (jak ma to miejsce na przykĹ&#x201A;ad w jÄ&#x2122;zyku asemblera, ktĂłry zmusza programistÄ&#x2122; do ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;ego myĹ&#x203A;lenia o strukturze sprzÄ&#x2122;towej), nowoczesne jÄ&#x2122;zyki programowania umoĹźliwiajÄ&#x2026; modelowanie mniej lub bardziej abstrakcyjnych problemĂłw. Taka zmiana podejĹ&#x203A;cia byĹ&#x201A;a moĹźliwa miÄ&#x2122;dzy innymi dziÄ&#x2122;ki opracowaniu jÄ&#x2122;zykĂłw obiektowych. DostarczajÄ&#x2026; one narzÄ&#x2122;dzi, ktĂłre umoĹźliwiajÄ&#x2026; przedstawienie problemu w bardziej intuicyjny sposĂłb, zbliĹźony do tego, w jaki analizuje je nasz mĂłzg.

OpierajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; one na zaĹ&#x201A;oĹźeniu, Ĺźe otaczajÄ&#x2026;cy nas Ĺ&#x203A;wiat skĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; z obiektĂłw, ktĂłre charakteryzujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; pewnymi cechami i zachowaniami i umoĹźliwiajÄ&#x2026; ich przedstawienie z pominiÄ&#x2122;ciem Ĺźmudnego procesu przystosowania do ograniczeĹ&#x201E; maszyny. PozwalajÄ&#x2026; one rĂłwnieĹź w elegancki i zwiÄ&#x2122;zĹ&#x201A;y sposĂłb opisaÄ&#x2021; nawet bardzo skomplikowane zaleĹźnoĹ&#x203A;ci miÄ&#x2122;dzy tymi obiektami. Stworzona w obiektowy sposĂłb aplikacja charakteryzuje siÄ&#x2122; wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; przejrzystoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; i co za tym idzie jest Ĺ&#x201A;atwiejsza w utrzymaniu i ewentualnej rozbudowie.

Podstawowe zagadnienia programowania obiektowego Jak juĹź wspomniano, podstawowym elementem otaczajÄ&#x2026;cej nas rzeczywi28

stoĹ&#x203A;ci jest obiekt, posiadajÄ&#x2026;cy okreĹ&#x203A;lone cechy i dopuszczalne zachowania.

W programie jest on reprezentowany przez szczegĂłlny rodzaj struktury, ktĂłra oprĂłcz pĂłl skĹ&#x201A;adowych (zwanych teĹź wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ciami) przechowuje funkcje (nazywane w programowaniu obiektowym metodami). W typowej aplikacji przemysĹ&#x201A;owej przykĹ&#x201A;adem obiektu moĹźe byÄ&#x2021; szeroko rozumiany napÄ&#x2122;d.

MoĹźe on mieÄ&#x2021; wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ci, takie jak np. moc i stan (okreĹ&#x203A;lajÄ&#x2026;cy w najprostszej wersji, czy jest zaĹ&#x201A;Ä&#x2026;czony czy wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czony) oraz metody czyli operacje, ktĂłre moĹźna na nim wykonaÄ&#x2021;, czyli np.: inicjuj(), zaĹ&#x201A;Ä&#x2026;cz() i wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cz() (dla odróşnienia metod od wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ci i podkreĹ&#x203A;lenia, Ĺźe mogÄ&#x2026; one zawieraÄ&#x2021; parametry, ich nazwy bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; zakoĹ&#x201E;czone pustym nawiasem).

Obiekt, tak jak zmienna musi mieÄ&#x2021; zdefiniowany typ, nazywany w tym przypadku jego klasÄ&#x2026;. Opisuje ona strukturÄ&#x2122; obiektu, to jest jego pola (wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ci) i dostÄ&#x2122;pne funkcje (metody). MoĹźna wiÄ&#x2122;c powiedzieÄ&#x2021;, Ĺźe obiekt jest egzemplarzem (lub inaczej instancjÄ&#x2026;) swojej klasy czyli typu.

KaĹźdy obiekt potrzebuje odrÄ&#x2122;bnej pamiÄ&#x2122;ci do przechowywania swojego aktualnego stanu (wartoĹ&#x203A;ci pĂłl) ale juĹź metody sÄ&#x2026; wspĂłlne dla wszystkich obiektĂłw danego typu. W rozpatrywanym przykĹ&#x201A;adzie moĹźna sobie wyobraziÄ&#x2021; obiekty: napÄ&#x2122;d 1, napÄ&#x2122;d 2 i napÄ&#x2122;d 3, bÄ&#x2122;dÄ&#x2026;ce instancjami klasy napÄ&#x2122;d tak, jak to pokazano na rys. 1.

Klasy mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; zagnieĹźdĹźane, co przydaje siÄ&#x2122; do rozwiÄ&#x2026;zywania bardziej zĹ&#x201A;oĹźonych problemĂłw przez ich podziaĹ&#x201A; na mniejsze, Ĺ&#x201A;atwiejsze do opisania elementy. MoĹźna sobie AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU wyobraziÄ&#x2021; na przykĹ&#x201A;ad klasÄ&#x2122; maszyna, ktĂłra zawiera jeden lub kilka obiektĂłw wspomnianej klasy napÄ&#x2122;d. IdÄ&#x2026;c dalej, klasa ciÄ&#x2026;g technologiczny moĹźe zawieraÄ&#x2021; kilka obiektĂłw klasy maszyna.

W ten sposĂłb za pomocÄ&#x2026; podejĹ&#x203A;cia obiektowego, dokonujemy dekompozycji zagadnienia, odwzorowujÄ&#x2026;c jego rzeczywistÄ&#x2026; strukturÄ&#x2122;.

Drugim, poza zagnieĹźdĹźaniem, sposobem ponownego wykorzystania utworzonej juĹź klasy do konstrukcji innej jest uĹźycie mechanizmu zwanego dziedziczeniem (inheritance). UmoĹźliwia on rozbudowanie funkcjonalnoĹ&#x203A;ci klasy przez utworzenie na jej podstawie nowej, w ktĂłrej dodaje siÄ&#x2122; lub modyfikuje pewne elementy. IstniejÄ&#x2026;ca klasa nazywana jest wtedy klasÄ&#x2026; bazowÄ&#x2026; lub podstawowÄ&#x2026;, a nowo tworzona pochodnÄ&#x2026;. Klasa pochodna dziedziczy wszystkie cechy klasy podstawowej ale moĹźna do niej dodaÄ&#x2021; nowe wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ci i metody oraz zmieniÄ&#x2021; te odziedziczone, tworzÄ&#x2026;c nowe o tej samej nazwie. Mechanizm ten nosi nazwÄ&#x2122; nadpisywania lub zasĹ&#x201A;aniania (overriding). Na rys. 2 pokazano przykĹ&#x201A;adowÄ&#x2026; hierarchiÄ&#x2122; opartÄ&#x2026; na wczeĹ&#x203A;niej utworzonej klasie napÄ&#x2122;d. Jak widaÄ&#x2021;, klasa przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznik G/T, bÄ&#x2122;dÄ&#x2026;ca pochodnÄ&#x2026; klasy napÄ&#x2122;d dodaje do jej funkcjonalnoĹ&#x203A;ci pole czas startu i modyfikuje wszystkie trzy metody. Sama natomiast jest bazÄ&#x2026; dla klasy softstart, ktĂłra dodaje do niej pole limit prÄ&#x2026;du i ponownie modyfikuje wszystkie metody. DrugÄ&#x2026; klasÄ&#x2026; pochodnÄ&#x2026; klasy napÄ&#x2122;d jest klasa falownik. Dodaje ona do pĂłl klasy bazowej czas startu, czas zatrzymania, prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zadana i prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; aktualna, modyfikuje wszystkie metody i dodaje dwie nowe ustaw prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021;() i pobierz prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021;().

PoniewaĹź klasy pochodne zawierajÄ&#x2026; wszystkie pola i metody klasy bazowej (nawet, jeĹ&#x203A;li sÄ&#x2026; one zmodyfikowane), dziedziczenie umoĹźliwia traktowanie obiektĂłw pochodnych tak, jakby byĹ&#x201A;y obiektami typu podstawowego. W naszym przykĹ&#x201A;adzie wszystkie klasy majÄ&#x2026; pola moc i stan odziedziczone z klasy napÄ&#x2122;d, wiÄ&#x2122;c moĹźna siÄ&#x2122; do nich odwoĹ&#x201A;ywaÄ&#x2021; bez wzglÄ&#x2122;du na typ obiektu.

MoĹźna rĂłwnieĹź zauwaĹźyÄ&#x2021;, Ĺźe wspĂłlne sÄ&#x2026; dla nich metody inicjuj(), zaĹ&#x201A;Ä&#x2026;cz() i wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cz(), ktĂłre jednak róşniÄ&#x2026; siÄ&#x2122; im12/2018

Rys. 1. !

(N

# %

Rys. 2. !

1 1

plementacjÄ&#x2026; w poszczegĂłlnych typach pochodnych (poniewaĹź sÄ&#x2026; w kaĹźdym z nich nadpisywane). TraktujÄ&#x2026;c obiekt typu pochodnego jak obiekt typu podstawowego, nie precyzuje siÄ&#x2122; w momencie pisania programu, ktĂłra konkretnie metoda (z ktĂłrej klasy) zostanie wykonana, co prowadzi do wystÄ&#x2122;powania tzw. polimorfizmu.

PowiÄ&#x2026;zanie wywoĹ&#x201A;ania metody z jej

konkretnÄ&#x2026; implementacjÄ&#x2026; nastÄ&#x2122;puje dopiero na etapie uruchomienia programu, co nazywane jest wiÄ&#x2026;zaniem dynamicznym lub późnym (dynamic/ late binding). Jego przeciwieĹ&#x201E;stwem jest wiÄ&#x2026;zanie statyczne lub wczesne (static/early binding) czyli sytuacja, gdy juĹź na etapie kompilacji programu moĹźna zidentyfikowaÄ&#x2021; konkretnÄ&#x2026; wersjÄ&#x2122; metody.

29

TEMAT NUMERU Jednym z podstawowych zaĹ&#x201A;oĹźeĹ&#x201E; programowania obiektowego jest hermetyzacja lub enkapsulacja (encapsulation). Oznacza ona w praktyce ukrywanie wszystkich elementĂłw, ktĂłre nie sÄ&#x2026; potrzebne potencjalnemu uĹźytkownikowi klasy. Zabezpiecza to jÄ&#x2026; przed niepoĹźÄ&#x2026;danÄ&#x2026; modyfikacjÄ&#x2026; (moĹźna np. wymusiÄ&#x2021; dostÄ&#x2122;p do niektĂłrych pĂłl tylko za pomocÄ&#x2026; dedykowanych metod) oraz umoĹźliwia modyfikacjÄ&#x2122; klasy bez modyfikacji kodu, ktĂłry jÄ&#x2026; wykorzystuje. Jest to bardzo istotne np. w przypadku bibliotek zbudowanych w sposĂłb obiektowy. Hermetyzacja wymaga zastosowania tzw. specyfikatorĂłw dostÄ&#x2122;pu, ktĂłre okreĹ&#x203A;lajÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x17E;widocznoĹ&#x203A;Ä&#x2021;â&#x20AC;? poszczegĂłlnych elementĂłw klasy (pĂłl i metod). Podstawowe specyfikatory to: public dla elementĂłw, ktĂłre majÄ&#x2026; byÄ&#x2021; widoczne poza klasÄ&#x2026;, private dla elementĂłw, ktĂłre majÄ&#x2026; byÄ&#x2021; widoczne tylko w obrÄ&#x2122;bie klasy (to jest dla jej metod) oraz protected dla elementĂłw, ktĂłre majÄ&#x2026; byÄ&#x2021; widoczne tylko w obrÄ&#x2122;bie klasy i jej klas pochodnych (dziedziczÄ&#x2026;cych). PrzykĹ&#x201A;adem hermetyzacji moĹźe byÄ&#x2021; klasa falownik (rys.

2) JeĹ&#x203A;li zaĹ&#x201A;oĹźymy, Ĺźe dostÄ&#x2122;p do pola prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zadana jest ograniczony specyfikatorem private, to jego zmiana jest moĹźliwa tylko za pomocÄ&#x2026; publicznej metody ustaw prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021;(). Takie rozwiÄ&#x2026;zanie pozwala na kontrolÄ&#x2122; wpisywanej wartoĹ&#x203A;ci, choÄ&#x2021;by celem sprawdzenia, czy nie przekracza ona dopuszczalnego zakresu lub nie jest w obszarze zakazanym, zagraĹźajÄ&#x2026;cym mechanice ukĹ&#x201A;adu napÄ&#x2122;dzanego. Podobnie odczyt aktualnej prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci byĹ&#x201A;-

by moĹźliwy tylko za pomocÄ&#x2026; metody pobierz prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021;().

Poza zwykĹ&#x201A;ymi klasami, programowanie obiektowe zakĹ&#x201A;ada takĹźe istnienie tzw. klas abstrakcyjnych, to jest takich, ktĂłre nie mogÄ&#x2026; mieÄ&#x2021; swoich instancji (obiektĂłw), mogÄ&#x2026; natomiast uczestniczyÄ&#x2021; w procesie dziedziczenia. Klasy abstrakcyjne muszÄ&#x2026; mieÄ&#x2021; co najmniej jednÄ&#x2026; metodÄ&#x2122; abstrakcyjnÄ&#x2026; (tj. takÄ&#x2026;, ktĂłra skĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznie z deklaracji i nie ma zdefiniowanego algorytmu), ktĂłrej implementacjÄ&#x2122; bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; zawieraĹ&#x201A;y klasy pochodne. PatrzÄ&#x2026;c na rys. 2 moĹźna dojĹ&#x203A;Ä&#x2021; do wniosku, Ĺźe klasÄ&#x2026; abstrakcyjnÄ&#x2026; moĹźe byÄ&#x2021; klasa napÄ&#x2122;d, poniewaĹź ( jako zbyt ogĂłlna) nie bÄ&#x2122;dzie wykorzystywana do tworzenia obiektĂłw, ale stanowi podstawÄ&#x2122; do budowy innych klas.

Metodami abstrakcyjnymi mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; wtedy zaĹ&#x201A;Ä&#x2026;cz() i wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cz(), poniewaĹź ich implementacja w klasie napÄ&#x2122;d, jako zbyt ogĂłlnej, nie ma sensu.

Norma IEC 61131 â&#x20AC;&#x201C; stan aktualny Norma IEC 61131 powstaĹ&#x201A;a aby uporzÄ&#x2026;dkowaÄ&#x2021; podstawowe zagadnienia dotyczÄ&#x2026;ce sterownikĂłw PLC, takie jak ich konstrukcja, konfiguracja, komunikacja z innymi urzÄ&#x2026;dzeniami czy sposĂłb programowania. Jest to bardzo istotne, poniewaĹź rynek sterownikĂłw PLC rozrasta siÄ&#x2122; szybko, a kaĹźdy z producentĂłw przekonuje, Ĺźe to jego rozwiÄ&#x2026;zanie jest najlepsze i prĂłbuje przyzwyczaiÄ&#x2021; do niego jak najwiÄ&#x2122;cej uĹźytkownikĂłw. Promowanie przez rynek niekompatybilnych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; nie stoi w zgodzie z gĹ&#x201A;Ăłwnymi zaĹ&#x201A;oĹźeniami, decydujÄ&#x2026;cymi o wyĹźszoĹ&#x203A;ci sterowania opartego na PLC, to jest przede wszystkim elastycznoĹ&#x203A;ci, Ĺ&#x201A;atwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; diagnosty-

ki ale i ewentualnej wymiany sprzÄ&#x2122;tu.

Bez jednolitego standardu narzuconego przez odpowiedniÄ&#x2026; instytucjÄ&#x2122;, takÄ&#x2026; jak MiÄ&#x2122;dzynarodowa Komisja Elektrotechniczna (International Electrotechnical Commission, IEC) trudno byĹ&#x201A;oby zapewniÄ&#x2021; moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; Ĺ&#x201A;atwej migracji miÄ&#x2122;dzy róşnymi platformami. SzczegĂłlne znaczenie ma tutaj trzecia czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; normy, ktĂłrej celem jest usystematyzowanie jÄ&#x2122;zykĂłw programowania, co ma uĹ&#x201A;atwiÄ&#x2021; przenoszenie aplikacji miÄ&#x2122;dzy róşnymi rozwiÄ&#x2026;zaniami sprzÄ&#x2122;towymi, jeĹ&#x203A;li tylko zachowujÄ&#x2026; one zgodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; z tym standardem.

Dokument IEC 61131-3 i jego praktyczne zastosowanie, zostaĹ&#x201A;o opisane szczegĂłĹ&#x201A;owo w cyklu artykuĹ&#x201A;Ăłw pod tytuĹ&#x201A;em â&#x20AC;&#x17E;Programowanie sterownikĂłw PLC zgodnie z normÄ&#x2026; IEC 61131-3â&#x20AC;?, ktĂłre ukazaĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; w numerach 3-7/2013 miesiÄ&#x2122;cznika â&#x20AC;&#x17E;Pomiary Automatyka Robotykaâ&#x20AC;?. Od tego czasu pojawiĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; jednak aktualizacja, majÄ&#x2026;ca na celu miÄ&#x2122;dzy innymi wprowadzenie nowoczesnych narzÄ&#x2122;dzi obecnych w wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;ci wspĂłĹ&#x201A;czesnych jÄ&#x2122;zykĂłw programowania. Zacznijmy od krĂłtkiego przypomnienia struktury samego standardu. Aktualne jego elementy oraz informacja o ich ostatnich wersjach zostaĹ&#x201A;y zestawione w tab. 1.

Standard zawiera dziewiÄ&#x2122;Ä&#x2021; niezaleĹźnie rozwijanych czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci, ktĂłre jednak w swojej treĹ&#x203A;ci zawierajÄ&#x2026; wzajemne odwoĹ&#x201A;ania. Pierwsza z nich to informacje ogĂłlne, definicje i typowe wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ci funkcjonalne sterownikĂłw programowalnych odróşniajÄ&#x2026;ce je od innych systemĂłw (takie jak cykliczne przetwarzanie programu w oparciu o obraz wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; i wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021;, czy przydziaĹ&#x201A; czasu pracy na komunikacjÄ&#x2122; z programatorem). W czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci drugiej

Rys. 3. C % ( / ! + P<<:<8: W?<:

30

AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU

IEC 61131-1 IEC 61131-2 IEC 61131-3 IEC 61131-4 IEC 61131-5 IEC 61131-6 IEC 61131-7 IEC 61131-8

AKTUALNA EDYCJA 2003 (2.0) 2017 (4.0) 2013 (3.0) 2004 (2.0) 2000 (1.0) 2012 (1.0) 2000 (1.0) 2003 (2.0)

IEC 61131-9

2013 (1.0)

OZNACZENIE

TYTUĹ Programmable controllers â&#x20AC;&#x201C; Part 1: General information Programmable controllers â&#x20AC;&#x201C; Part 2: Equipment requirements and tests Programmable controllers â&#x20AC;&#x201C; Part 3: Programming languages Programmable controllers â&#x20AC;&#x201C; Part 4: User guidelines Programmable controllers â&#x20AC;&#x201C; Part 5: Communications Programmable controllers â&#x20AC;&#x201C; Part 6: Functional safety Programmable controllers â&#x20AC;&#x201C; Part 7: Fuzzy control programming Programmable controllers â&#x20AC;&#x201C; Part 8: Guidelines for the application and implementation of programming languages Programmable controllers â&#x20AC;&#x201C; Part 9: Single-drop digital communication interface for small sensors and actuators (SDCI)

Tab. 1. J !

NR

+ P<<:<

opisano elektryczne, mechaniczne i funkcjonalne wymagania dla sterownikĂłw oraz ich urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; peryferyjnych a takĹźe metody wykorzystywane do ich badania, warunki uĹźytkowania, przechowywania i transportu. OkreĹ&#x203A;la ona takĹźe warunki Ĺ&#x203A;rodowiskowe oraz przedstawia klasyfikacjÄ&#x2122; sterownikĂłw i narzÄ&#x2122;dzi programowania. Najbardziej interesujÄ&#x2026;ca nas czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; trzecia zawiera opis modelu programowego (w tym specyfikacjÄ&#x2122; dostÄ&#x2122;pnych jÄ&#x2122;zykĂłw programowania z ich podziaĹ&#x201A;em na tekstowe i graficzne) i komunikacyjnego oraz specyfikacjÄ&#x2122; elementĂłw konfiguracyjnych. CzÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; czwarta jest rodzajem przewodnika dla uĹźytkownikĂłw PLC, ktĂłrego zadaniem jest ich wsparcie za pomocÄ&#x2026; praktycznych wskazĂłwek we wszystkich fazach projektowania systemu automatyki. Zasady komunikacji miÄ&#x2122;dzy sterownikami programowalnymi oraz innymi urzÄ&#x2026;dzeniami sÄ&#x2026; opisane w czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci piÄ&#x2026;tej, a szĂłsta zawiera wymagania dla PLC i powiÄ&#x2026;zanych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; peryferyjnych, ktĂłre majÄ&#x2026; byÄ&#x2021; zastosowane jako elementy systemu bezpieczeĹ&#x201E;stwa. W czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci siĂłdmej zostaĹ&#x201A; zdefiniowany jÄ&#x2122;zyk programowania aplikacji wykorzystujÄ&#x2026;cych sterowanie rozmyte. CzÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; Ăłsma jest rodzajem przewodnika, zawierajÄ&#x2026;cego wskazĂłwki dotyczÄ&#x2026;ce zastosowania i implementacji jÄ&#x2122;zykĂłw programowania opisanych w czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci trzeciej. Wreszcie najnowsza w tym zestawieniu czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; dziewiÄ&#x2026;ta specyfikuje sieÄ&#x2021; komunikacyjnÄ&#x2026; dedykowanÄ&#x2026; dla maĹ&#x201A;ych czujnikĂłw i urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; wykonawczych (SDCI), znanÄ&#x2026; powszechnie jako IO-Link.

Ostatnia wersja trzeciej czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; standardu zostaĹ&#x201A;a opublikowana w 2013 r., 12/2018

przy czym jest ona tak sformuĹ&#x201A;owana, aby pozostaÄ&#x2021; kompatybilnÄ&#x2026; z poprzedniÄ&#x2026; edycjÄ&#x2026;. Poza poprawkami edycyjnymi dodano w niej nowe typy danych, funkcje konwersji i referencje (zmienne przechowujÄ&#x2026;ce wskaĹşniki do innych zmiennych). NajwaĹźniejsze modyfikacje dotyczÄ&#x2026; jednak struktury programu, ktĂłra zostaĹ&#x201A;a zmieniona tak, aby umoĹźliwiÄ&#x2021; programowanie obiektowe zgodnie z wspĂłĹ&#x201A;czesnymi standardami.

Struktura programu w aktualnej edycji IEC 61131-3 Norma IEC 61131-3 okreĹ&#x203A;la podstawowe skĹ&#x201A;adowe kaĹźdego programu PLC, nazwane w niej Jednostkami Organizacji Programu (Program Organization Unit, POU). PodziaĹ&#x201A; ten (dla wersji drugiej standardu) zostaĹ&#x201A; przedstawiony w pierwszej czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci cyklu â&#x20AC;&#x17E;Programowanie sterownikĂłw PLC zgodnie z normÄ&#x2026; IEC 61131-3.â&#x20AC;?, ktĂłra ukazaĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; w numerze 3/2013 â&#x20AC;&#x17E;Pomiary Automatyka Robotykaâ&#x20AC;?. Wraz z nowÄ&#x2026; edycjÄ&#x2026; zostaĹ&#x201A; on rozbudowany, aby umoĹźliwiÄ&#x2021; programowanie w sposĂłb obiektowy, zachowujÄ&#x2026;c przy tym zgodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; z wczeĹ&#x203A;niejszÄ&#x2026; wersjÄ&#x2026; (rys. 3). W obydwu edycjach wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026; elementy takie, jak: programy, funkcje i bloki funkcyjne, przy czym te ostatnie zostaĹ&#x201A;y obecnie wzbogacone o cechy â&#x20AC;&#x17E;obiektoweâ&#x20AC;?.

ZupeĹ&#x201A;nÄ&#x2026; nowoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; jest natomiast pojawienie siÄ&#x2122; czwartego rodzaju POU, to jest klas. Tak wiÄ&#x2122;c ciÄ&#x2026;gle moĹźna tworzyÄ&#x2021; programy w sposĂłb proceduralny, znany z drugiej edycji, wykorzystujÄ&#x2026;c tylko trzy pierwsze rodzaje POU i nie wykorzystujÄ&#x2026;c obiektowych cech blokĂłw funkcyjnych. MoĹźna rĂłwnieĹź czeĹ&#x203A;Ä&#x2021;

problemĂłw rozwiÄ&#x2026;zywaÄ&#x2021; w sposĂłb obiektowy, a inne klasycznie â&#x20AC;&#x201C; mamy wtedy do czynienia z czymĹ&#x203A;, co w nomenklaturze IT nazywa siÄ&#x2122; programowaniem wieloparadygmatowym.

Jednostki Organizacji Programu majÄ&#x2026; pewne wspĂłlne cechy. StanowiÄ&#x2026; one formÄ&#x2122; pewnego rodzaju â&#x20AC;&#x17E;konteneraâ&#x20AC;?, zawierajÄ&#x2026;cego Ĺ&#x203A;ciĹ&#x203A;le zdefiniowanÄ&#x2026; porcjÄ&#x2122; kodu wraz z interfejsem Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czÄ&#x2026;cym go z innymi blokami oraz zmienne lokalne, niezbÄ&#x2122;dne do jego wykonania. CechÄ&#x2026; decydujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; o zamkniÄ&#x2122;ciu danej czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci programu wewnÄ&#x2026;trz POU jest najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej realizowanie przez niÄ&#x2026; jakiejĹ&#x203A; moĹźliwej do wyraĹşnego wyodrÄ&#x2122;bnienia funkcji (np. oddzielenie sterowania pompami od regulacji temperatury). CzÄ&#x2122;sto rĂłwnieĹź stworzenie odpowiedniej funkcji lub bloku funkcyjnego umoĹźliwia unikniÄ&#x2122;cie wielokrotnego powtarzania identycznych lub róşniÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; tylko parametrami sekcji programu. Istotna jest przy tym umiejÄ&#x2122;tnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dopasowania rodzaju POU do rozwiÄ&#x2026;zywanego problemu, co wymaga z kolei znajomoĹ&#x203A;ci ich moĹźliwoĹ&#x203A;ci i ograniczeĹ&#x201E;.

Podstawowym elementem organizujÄ&#x2026;cym kod aplikacji sÄ&#x2026;Â programy.

Ich wywoĹ&#x201A;anie moĹźliwe jest z poziomu zadaĹ&#x201E; (tasks) sterownika, a same umoĹźliwiajÄ&#x2026; wywoĹ&#x201A;ywanie pozostaĹ&#x201A;ych POU. Programy nadajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; idealnie do podziaĹ&#x201A;u projektu na mniejsze czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci, szczegĂłlnie, jeĹ&#x203A;li majÄ&#x2026; one byÄ&#x2021; wykonywane z róşnymi czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ciami albo mieÄ&#x2021; róşne priorytety.

Konstrukcja programu, tak jak i pozostaĹ&#x201A;ych jednostek organizacyjnych zawiera nagĹ&#x201A;Ăłwek i sekcjÄ&#x2122; deklaracji po ktĂłrych znajduje siÄ&#x2122; blok z kodem do wykonania (tab. 2).

31

TEMAT NUMERU Kolejnym elementem podziaĹ&#x201A;u logicznego kodu sÄ&#x2026; funkcje. Ich cechÄ&#x2026; charakterystycznÄ&#x2026; jest fakt, Ĺźe nie przechowujÄ&#x2026; one swojego stanu miÄ&#x2122;dzy wywoĹ&#x201A;aniami. Nie mogÄ&#x2026; wiÄ&#x2122;c mieÄ&#x2021; zmiennych statycznych w sekcji deklaracji i nie majÄ&#x2026; swoich instancji (obiektĂłw). InnÄ&#x2026; wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; wyróşniajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; funkcje jest moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zwracania wartoĹ&#x203A;ci jako wynik wywoĹ&#x201A;ania.

PoniewaĹź funkcje nie przechowujÄ&#x2026; Ĺźadnych informacji o swoim stanie wewnÄ&#x2122;trznym, to kaĹźde ich wywoĹ&#x201A;anie z takimi samymi parametrami (wejĹ&#x203A;ciowymi, wejĹ&#x203A;ciowo-wyjĹ&#x203A;ciowymi oraz zmiennymi zewnÄ&#x2122;trznymi) da identyczny rezultat (to jest wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; funkcji oraz wartoĹ&#x203A;ci parametrĂłw wyjĹ&#x203A;ciowych, wejĹ&#x203A;ciowo-wyjĹ&#x203A;ciowych oraz zmiennych zewnÄ&#x2122;trznych).

Podstawowym zastosowaniem tego rodzaju POU jest definiowanie prostych algorytmĂłw, zwracajÄ&#x2026;cych wynik natychmiast po wywoĹ&#x201A;aniu. Dobrym przykĹ&#x201A;adem mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; funkcje standardowe sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026;ce do konwersji typĂłw czy teĹź wykonywania operacji arytmetycznych. KonstrukcjÄ&#x2122; funkcji pokazano w tab. 3. Bloki funkcyjne w odróşnieniu od funkcji przechowujÄ&#x2026; swĂłj stan, przez co umoĹźliwiajÄ&#x2026; implementacjÄ&#x2122; bardziej zĹ&#x201A;oĹźonych algorytmĂłw z wykorzystaniem pamiÄ&#x2122;ci wewnÄ&#x2122;trznej (zmiennych statycznych). Ich gĹ&#x201A;Ăłwnym zadaniem jest wyodrÄ&#x2122;bnienie Ĺ&#x203A;ciĹ&#x203A;le zdefiniowanej czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci programu przeznaczonej do wielokrotnego wykorzystania. Deklaracja bloku funkcyjnego jest tak naprawdÄ&#x2122; opisem typu i aby mĂłc go wykorzystaÄ&#x2021; naleĹźy utworzyÄ&#x2021; obiekty tego typu, z ktĂłrych kaĹźdy powinien mieÄ&#x2021; unikalnÄ&#x2026; nazwÄ&#x2122;.

PrzykĹ&#x201A;adem standardowych blokĂłw funkcyjnych mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; liczniki i przekaĹşniki czasowe.

W aktualnej edycji standardu bloki funkcyjne zostaĹ&#x201A;y rozszerzone o elementy programowania obiektowego, ktĂłre czyniÄ&#x2026; je podobnymi do klas opisanych dalej. Do gĹ&#x201A;Ăłwnych nowoĹ&#x203A;ci zalicza siÄ&#x2122; moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; definiowania metod skĹ&#x201A;adowych blokĂłw funkcyjnych oraz mechanizm dziedziczenia, przy czym bloki funkcyjne mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; pochodnymi zarĂłwno innych blokĂłw funkcyjnych jak i klas. MogÄ&#x2026; one 32

PROGRAM <nazwa> VAR_INPUT ...

END_VAR VAR_OUTPUT ...

END_VAR VAR_IN_OUT ...

END_VAR VAR_TEMP ...

END_VAR VAR ...

END_VAR VAR_EXTERNAL ...

END_VAR ...

END_PROGRAM

NagĹ&#x201A;Ăłwek programu z jego nazwÄ&#x2026; Deklaracja parametrĂłw wejĹ&#x203A;ciowych

Deklaracja parametrĂłw wyjĹ&#x203A;ciowych

Deklaracja parametrĂłw wejĹ&#x203A;ciowo-wyjĹ&#x203A;ciowych

Deklaracja zmiennych tymczasowych

Deklaracja zmiennych statycznych

Deklaracja zmiennych zewnÄ&#x2122;trznych (globalnych), ktĂłrych wartoĹ&#x203A;ci mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; modyfikowane wewnÄ&#x2026;trz programu, o ile nie zostanie uĹźyte dodatkowo opcjonalne sĹ&#x201A;owo kluczowe CONSTANT, ktĂłre blokuje moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; modyfikacji wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;cych po nim obiektĂłw Kod programu w jednym z jÄ&#x2122;zykĂłw normy IEC 61131-3 ZakoĹ&#x201E;czenie programu

Tab. 2.

! ( /

FUNCTION <nazwa>: <typ> VAR_INPUT ...

END_VAR VAR_OUTPUT ...

END_VAR VAR_IN_OUT ...

END_VAR VAR_TEMP ...

END_VAR VAR ...

END_VAR VAR_EXTERNAL ...

END_VAR ...

END_FUNCTION

NagĹ&#x201A;Ăłwek funkcji z jej nazwÄ&#x2026; i (opcjonalnie) typem zwracanej wartoĹ&#x203A;ci, poprzedzonym dwukropkiem Deklaracja parametrĂłw wejĹ&#x203A;ciowych

Deklaracja parametrĂłw wyjĹ&#x203A;ciowych

Deklaracja parametrĂłw wejĹ&#x203A;ciowo-wyjĹ&#x203A;ciowych

Deklaracja zmiennych tymczasowych

Deklaracja zmiennych tymczasowych (dla zachowania kompatybilnoĹ&#x203A;ci, mimo identycznej skĹ&#x201A;adni nie sÄ&#x2026; to elementy statyczne) Deklaracja zmiennych zewnÄ&#x2122;trznych (globalnych), ktĂłrych wartoĹ&#x203A;ci mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; modyfikowane wewnÄ&#x2026;trz funkcji, o ile nie zostanie uĹźyte dodatkowo opcjonalne sĹ&#x201A;owo kluczowe CONSTANT, ktĂłre blokuje moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; modyfikacji wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;cych po nim obiektĂłw Kod funkcji w jednym z jÄ&#x2122;zykĂłw normy IEC 61131-3 ZakoĹ&#x201E;czenie deklaracji funkcji

Tab. 3.

! / %

rĂłwnieĹź implementowaÄ&#x2021; wczeĹ&#x203A;niej stworzone interfejsy. Aktualny sposĂłb deklaracji bloku funkcyjnego zostaĹ&#x201A; pokazany w tab. 4.

PoniewaĹź zarĂłwno deklaracje metod, jak i ciaĹ&#x201A;o bloku funkcyjnego mogÄ&#x2026; zostaÄ&#x2021; pominiÄ&#x2122;te, moĹźna wyróşniÄ&#x2021; trzy warianty blokĂłw funkcyjnych. W przypadku braku definicji metod blok funkcyjny nie ma charakteru obiektowego i jest zgodny z poprzedniÄ&#x2026; edycjÄ&#x2026; normy. JeĹ&#x203A;li natomiast zdefiniowano wewnÄ&#x2026;trz bloku tylko metody, a pominiÄ&#x2122;to kod samego bloku, jest on rĂłwnowaĹźny

klasie i moĹźe zostaÄ&#x2021; niÄ&#x2026; zastÄ&#x2026;piony.

Ostatni przypadek to blok funkcyjny zawierajÄ&#x2026;cy wszystkie dostÄ&#x2122;pne elementy (metody i kod).

Jak juĹź wspomniano, podstawowym elementem umoĹźliwiajÄ&#x2026;cym realizacjÄ&#x2122; koncepcji programowania obiektowego jest klasa. Pozwala ona przechowywaÄ&#x2021; dane (w postaci zmiennych skĹ&#x201A;adowych) oraz algorytmy (w postaci metod) w jednym obiekcie. Deklaracja klasy przypomina deklaracjÄ&#x2122; bloku funkcyjnego pozbawionego ciaĹ&#x201A;a (tab. 5) i jak wspomniano sÄ&#x2026; to elementy rĂłwnowaĹźne.

AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU Metody mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; elementami skĹ&#x201A;adowymi blokĂłw funkcyjnych oraz klas.

Pod wzglÄ&#x2122;dem definicji przypominajÄ&#x2026; funkcje i podobnie jak one mogÄ&#x2026; zwracaÄ&#x2021; rezultat przez nazwÄ&#x2122; oraz nie przechowujÄ&#x2026; stanu miÄ&#x2122;dzy wywoĹ&#x201A;aniami.

Jako skĹ&#x201A;adowe blokĂłw funkcyjnych lub klas majÄ&#x2026; jednak moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; odczytu i modyfikowania wartoĹ&#x203A;ci ich zmiennych (wewnÄ&#x2122;trznych i statycznych).

Metody mogÄ&#x2026; wywoĹ&#x201A;ywaÄ&#x2021; inne metody skĹ&#x201A;adowe wewnÄ&#x2026;trz bloku funkcyjnego lub klasy, uĹźywajÄ&#x2026;c w tym celu sĹ&#x201A;owa kluczowego THIS. JeĹ&#x203A;li naleĹźÄ&#x2026; do obiektĂłw pochodnych, istnieje rĂłwnieĹź moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wywoĹ&#x201A;ania w ich kodzie metod obiektu bazowego za pomocÄ&#x2026; sĹ&#x201A;owa kluczowego SUPER. W przypadku pochodnych blokĂłw funkcyjnych moĹźna uzyskaÄ&#x2021; takĹźe dostÄ&#x2122;p do kodu bloku bazowego za pomocÄ&#x2026; sĹ&#x201A;owa kluczowego SUPER().

Praktyczne wykorzystanie opisanych mechanizmĂłw prezentuje prosty program realizujÄ&#x2026;cy zaĹ&#x201A;Ä&#x2026;czanie i wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czanie trzech silnikĂłw, pierwszego za pomocÄ&#x2026; przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznika gwiazda-trĂłjkÄ&#x2026;t, drugiego za pomocÄ&#x2026; softstartu oraz trzeciego z uĹźyciem falownika (listing 1). Do opisu tych trzech rodzajĂłw konfiguracji wykorzystano hierarchiÄ&#x2122; klas z rys. 2. Jej podstawÄ&#x2122; stanowi klasa abstrakcyjna Drive, ktĂłra zawiera prywatnÄ&#x2026; zmiennÄ&#x2026; Power przechowujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; informacje o mocy napÄ&#x2122;du oraz State, ktĂłra przechowuje informacje o jego stanie (w postaci wartoĹ&#x203A;ci typu wyliczeniowego DriveState). Konfiguracja mocy napÄ&#x2122;du moĹźliwa jest za pomocÄ&#x2026; metody publicznej DriveInit().

Klasa zawiera poza tym dwie metody abstrakcyjne Start() i Stop() umoĹźliwiajÄ&#x2026;ce odpowiednio zaĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie i wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie napÄ&#x2122;du.

Klasa Drive jest podstawÄ&#x2026; dla klasy StarDeltaStarter, ktĂłra rozszerza jÄ&#x2026; o dodatkowy parametr StartTime, zawierajÄ&#x2026;cy czas startu (oznaczajÄ&#x2026;cy na przykĹ&#x201A;ad opóźnienie przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia konfiguracji uzwojeĹ&#x201E; silnika). WiÄ&#x2122;ksza liczba parametrĂłw wymaga nowej metody konfiguracyjnej SDSInit(), ktĂłra w swoim kodzie wykorzystuje metodÄ&#x2122; DriveInit() klasy bazowej. PoniewaĹź klasa StarDeltaStarter nie jest abstrakcyjna, musi zawieraÄ&#x2021; implementacje metod Start() i Stop().

12/2018

Na bazie StarDeltaStarter zdefiniowano z kolei klasÄ&#x2122; pochodnÄ&#x2026; SoftStarter, ktĂłra zawiera dodatkowÄ&#x2026; zmiennÄ&#x2026; CurrentLimit, okreĹ&#x203A;lajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; maksymalnÄ&#x2026; krotnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; prÄ&#x2026;du podczas rozruchu, dodaje metodÄ&#x2122; konfiguracyjnÄ&#x2026; SoftStarterInit() oraz nadpisuje metody Start() i Stop() instrukcjami odpowiednimi dla softstartu.

DrugÄ&#x2026; klasÄ&#x2026; pochodnÄ&#x2026; klasy Drive jest Inverter. Dodaje ona do klasy bazowej zmienne AccelTime oraz DecelTime okreĹ&#x203A;lajÄ&#x2026;ce dynamikÄ&#x2122; zmian prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci oraz CmdVelocity i ActVelocity zawierajÄ&#x2026;ce odpowiednio prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zadanÄ&#x2026; i aktualnÄ&#x2026;. KonfiguracjÄ&#x2122; umoĹźliwia w tym przypadku metoda InverterInit(), a odczyt i ustawienie

FUNCTION_BLOCK <nazwa>

NagĹ&#x201A;Ăłwek bloku funkcyjnego z jego nazwÄ&#x2026; i opcjonalnymi sĹ&#x201A;owami kluczowymi (EXTENDS dla pochodnego bloku funkcyjnego, ABSTRACT dla abstrakcyjnego bloku funkcyjnego, IMPLEMENTS dla bloku implementujÄ&#x2026;cego interfejs i  FINAL dla bloku, ktĂłry nie moĹźe byÄ&#x2021; uĹźyty jako bazowy)

VAR_INPUT ...

END_VAR VAR_OUTPUT ...

END_VAR VAR_IN_OUT ...

END_VAR VAR_TEMP ...

END_VAR VAR ...

END_VAR

Deklaracja parametrĂłw wejĹ&#x203A;ciowych

VAR_EXTERNAL ...

END_VAR

Deklaracja zmiennych zewnÄ&#x2122;trznych (globalnych), ktĂłrych wartoĹ&#x203A;ci mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; modyfikowane wewnÄ&#x2026;trz bloku funkcyjnego, o ile nie zostanie uĹźyte dodatkowo opcjonalne sĹ&#x201A;owo kluczowe CONSTANT, ktĂłre blokuje moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; modyfikacji wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;cych po nim obiektĂłw

METHOD ...

END_METHOD ...

Definicje metod (tab. 6)

END_FUNCTION_ BLOCK

ZakoĹ&#x201E;czenie deklaracji bloku funkcyjnego

Deklaracja parametrĂłw wyjĹ&#x203A;ciowych

Deklaracja parametrĂłw wejĹ&#x203A;ciowo-wyjĹ&#x203A;ciowych

Deklaracja zmiennych tymczasowych

Deklaracja zmiennych statycznych z opcjonalnymi specyfikatorami dostÄ&#x2122;pu (PUBLIC dla zmiennych dostÄ&#x2122;pnych z zewnÄ&#x2026;trz bloku funkcyjnego, PRIVATE dla zmiennych dostÄ&#x2122;pnych tylko wewnÄ&#x2026;trz bloku funkcyjnego, INTERNAL dla zmiennych dostÄ&#x2122;pnych tylko z wnÄ&#x2122;trza tej samej przestrzeni nazw i  PROTECTED dla zmiennych dostÄ&#x2122;pnych tylko wewnÄ&#x2026;trz bloku funkcyjnego i jego pochodnych â&#x20AC;&#x201C; jest to specyfikator domyĹ&#x203A;lny)

Kod bloku funkcyjnego w jednym z jÄ&#x2122;zykĂłw normy IEC 61131-3

Tab. 4.

! # / / %

CLASS <nazwa>

NagĹ&#x201A;Ăłwek klasy z jej nazwÄ&#x2026; i opcjonalnymi sĹ&#x201A;owami kluczowymi (EXTENDS dla klasy pochodnej, ABSTRACT dla klasy abstrakcyjnej, IMPLEMENTS dla klasy implementujÄ&#x2026;cej interfejs i  FINAL dla klasy, ktĂłra nie moĹźe byÄ&#x2021; uĹźyta jako bazowa)

VAR ...

END_VAR

Deklaracja zmiennych statycznych z opcjonalnymi specyfikatorami dostÄ&#x2122;pu (PUBLIC dla zmiennych dostÄ&#x2122;pnych z zewnÄ&#x2026;trz klasy, PRIVATE dla zmiennych dostÄ&#x2122;pnych tylko wewnÄ&#x2026;trz klasy, INTERNAL dla zmiennych dostÄ&#x2122;pnych tylko z wnÄ&#x2122;trza tej samej przestrzeni nazw i  PROTECTED dla zmiennych dostÄ&#x2122;pnych tylko wewnÄ&#x2026;trz klasy i jej klas pochodnych â&#x20AC;&#x201C; jest to specyfikator domyĹ&#x203A;lny)

VAR_EXTERNAL ...

END_VAR

Deklaracja zmiennych zewnÄ&#x2122;trznych (globalnych), ktĂłrych wartoĹ&#x203A;ci mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; modyfikowane wewnÄ&#x2026;trz klasy, o ile nie zostanie uĹźyte dodatkowo opcjonalne sĹ&#x201A;owo kluczowe CONSTANT, ktĂłre blokuje moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; modyfikacji wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;cych po nim obiektĂłw

METHOD ...

END_METHOD END_CLASS

Definicje metod (patrz tab. 6)

ZakoĹ&#x201E;czenie deklaracji klasy

Tab. 5.

!

33

TEMAT NUMERU

TYPE DriveState : (

END_TYPE

CLASS ABSTRACT Drive VAR ! " #$%& " ' ) END_VAR METHOD PUBLIC DriveInit VAR_INPUT ! " #$%& END_VAR *+, -! "/ !

END_METHOD

METHOD PUBLIC OVERRIDE Stop

--- "/ ' ) - END_METHOD END_CLASS 4 0 ' ) CLASS Inverter EXTENDS Drive VAR % * " *,1$ ' * " *,1$ 3 5 " #$%& % 5 " #$%& END_VAR METHOD PUBLIC InverterInit VAR_INPUT ! " #$%& % * " *,1$ ' * " *,1$ END_VAR 2!$#-' ) , ! *+, -% * "/ % *

*+, -' * "/ ' *

END_METHOD

METHOD PUBLIC ABSTRACT Start END_METHOD METHOD PUBLIC ABSTRACT Stop END_METHOD

0 ' )

METHOD PUBLIC OVERRIDE Start

--- "/ ' ) - END_METHOD

CLASS StarDeltaStarter EXTENDS Drive VAR * " *,1$ END_VAR

METHOD PUBLIC OVERRIDE Stop

--- "/ ' ) - END_METHOD

END_CLASS

METHOD PUBLIC SDSInit VAR_INPUT ! " #$%& * " *,1$ END_VAR 2!$#-' ) , ! *+, - * "/ *

END_METHOD METHOD PUBLIC OVERRIDE Start

--- "/ ' ) - END_METHOD METHOD PUBLIC OVERRIDE Stop

--- "/ ' ) - END_METHOD END_CLASS 0 ' CLASS SoftStarter EXTENDS StarDeltaStarter VAR 3 &

" #$%& END_VAR METHOD PUBLIC SoftStarterInit VAR_INPUT ! " #$%& * " *,1$ 3 &

" #$%& END_VAR 2!$#- ' , ! *

*+, -3 &

"/ 3 &

END_METHOD METHOD PUBLIC OVERRIDE Start

--- "/ ' ) - END_METHOD

METHOD PUBLIC GetVelocity : REAL 6 5 "/ % 5

END_METHOD METHOD PUBLIC SetVelocity VAR_INPUT 5 " #$%& END_VAR 3 5 "/ 5

END_METHOD END_CLASS 4 478 PROGRAM VAR

END_VAR

Main " 9;;& ' =" ' ? =" ? , ) =" , )

' =- ' , =@-@ *JQ@ ? =- ? , WZ-@ *J[@ [-Z , ) =-, ) , W-@ *J=@ *JZ , ) =- 5 QZ-@ 8 IF Stop THEN ' =- ? =- , ) =-

8 ELSIF Start THEN ' =- ? =- , ) =- $\'],^ END_PROGRAM

Listing 1. ( / # !

34

AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci odpowiednio GetVelocity() i SetVelocity(). Tu rĂłwnieĹź wymagana jest definicja metod Start() i Stop().

Po zdefiniowaniu powyĹźszej rodziny klas, moĹźliwe jest utworzenie w programie gĹ&#x201A;Ăłwnym trzech obiektĂłw: SDS1 typu StarDeltaStarter, SoftStarter1 typu SoftStarter oraz Inverter1 typu Inverter. Obiekty te sÄ&#x2026; w dalszej czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci programu inicjowane, a uruchomienie i zatrzymanie wymaga jedynie wywoĹ&#x201A;ania odpowiednich metod. OczywiĹ&#x203A;cie przykĹ&#x201A;adowy program zawiera duĹźo uproszczeĹ&#x201E;. PominiÄ&#x2122;to w nim szczegĂłĹ&#x201A;owe implementacje metod Start() i Stop() zaleĹźne od wykorzystanego rozwiÄ&#x2026;zania sprzÄ&#x2122;towego, ale stanowi dobrÄ&#x2026; ilustracjÄ&#x2122; praktycznego wdroĹźenia podejĹ&#x203A;cia obiektowego. NaleĹźy pamiÄ&#x2122;taÄ&#x2021;, Ĺźe norma nie ogranicza w şaden sposĂłb uĹźywanego podczas programowania obiektowego jÄ&#x2122;zyka.

Metody klas czy teĹź program, ktĂłry je wywoĹ&#x201A;uje mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; rĂłwnie dobrze zaimplementowane np. w drabince lub jÄ&#x2122;zyku FBD.

Interfejsy i prototypowanie Jak wspomniano wczeĹ&#x203A;niej, zarĂłwno klasy jak i bloki funkcyjne mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; zdefiniowane jako abstrakcyjne (czyli posiadajÄ&#x2026;ce co najmniej jednÄ&#x2026; metodÄ&#x2122; abstrakcyjnÄ&#x2026;). Tak zdefiniowane typy nie mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; wykorzystane do tworzenia obiektĂłw a jedynie jako baza dla typĂłw pochodnych. W szczegĂłlnym przypadku klasa lub blok funkcyjny mogÄ&#x2026; zawieraÄ&#x2021; wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznie metody abstrakcyjne, tworzÄ&#x2026;c rodzaj wzorca â&#x20AC;&#x17E;zachowaĹ&#x201E;â&#x20AC;? dla typĂłw pochodnych.

RealizacjÄ&#x2026; takiej koncepcji jest interfejs (interface). MoĹźe on zawieraÄ&#x2021; wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznie prototypy metod, ktĂłre mogÄ&#x2026; zostaÄ&#x2021; zdefiniowane dopiero w implementujÄ&#x2026;cych go typach (tab. 7).

Interfejsy, podobnie jak klasy i bloki funkcyjne podlegajÄ&#x2026; mechanizmowi dziedziczenia. UmoĹźliwia to budowanie caĹ&#x201A;ej hierarchii przez kolejne rozszerzanie interfejsĂłw bazowych. Klasa lub blok funkcyjny moĹźe implementowaÄ&#x2021; jeden lub kilka interfejsĂłw (co róşni ten mechanizm od dziedziczenia).

Wzajemne relacje miÄ&#x2122;dzy interfejsami, klasami i blokami funkcyjnymi przedstawia rys. 4.

12/2018

METHOD <nazwa>: NagĹ&#x201A;Ăłwek metody z opcjonalnym specyfikatorem dostÄ&#x2122;pu (PUBLIC <typ> dla metod dostÄ&#x2122;pnych z zewnÄ&#x2026;trz obiektu, PRIVATE dla dostÄ&#x2122;pnych tylko wewnÄ&#x2026;trz obiektu, INTERNAL dla dostÄ&#x2122;pnych tylko z wnÄ&#x2122;trza tej samej przestrzeni nazw i  PROTECTED dla dostÄ&#x2122;pnych tylko wewnÄ&#x2026;trz obiektu i jego pochodnych â&#x20AC;&#x201C; jest to specyfikator domyĹ&#x203A;lny), jej nazwÄ&#x2026; i (opcjonalnie) typem zwracanej wartoĹ&#x203A;ci poprzedzonym dwukropkiem; nagĹ&#x201A;Ăłwek moĹźe zawieraÄ&#x2021; dodatkowo sĹ&#x201A;owa kluczowe ABSTRACT dla metod abstrakcyjnych, OVERRIDE jeĹ&#x203A;li metoda nadpisuje bazowÄ&#x2026; lub FINAL jeĹ&#x203A;li sama nie ma byÄ&#x2021; nadpisywana VAR_INPUT Deklaracja parametrĂłw wejĹ&#x203A;ciowych ...

END_VAR VAR_OUTPUT Deklaracja parametrĂłw wyjĹ&#x203A;ciowych ...

END_VAR VAR_IN_OUT Deklaracja parametrĂłw wejĹ&#x203A;ciowo-wyjĹ&#x203A;ciowych ...

END_VAR VAR_TEMP Deklaracja zmiennych tymczasowych ...

END_VAR VAR Deklaracja zmiennych tymczasowych ...

END_VAR ...

Kod metody w jednym z jÄ&#x2122;zykĂłw normy IEC 61131-3 END_METHOD ZakoĹ&#x201E;czenie deklaracji metody Tab. 6.

!

INTERFACE <nazwa> METHOD ...

END_METHOD END_INTERFACE

NagĹ&#x201A;Ăłwek interfejsu z jego nazwÄ&#x2026; i opcjonalnie sĹ&#x201A;owem kluczowym EXTENDS jeĹ&#x203A;li interfejs jest rozwiniÄ&#x2122;ciem innego Deklaracje prototypĂłw metod

ZakoĹ&#x201E;czenie deklaracji interfejsu

Tab. 7.

! % /

Rys. 4. - % N %

#

/ %

Interfejs moĹźe rĂłwnieĹź zostaÄ&#x2021; uĹźyty jak typ danych. Zmienne tego typu mogÄ&#x2026; zawieraÄ&#x2021; referencje (wskazanie) do obiektĂłw dowolnego typu implementujÄ&#x2026;cego ten interfejs lub pochodnego. MoĹźna takĹźe przypisaÄ&#x2021; do nich wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; innej zmiennej tego samego typu (lub typu wskazujÄ&#x2026;cego na interfejs pochodny) oraz wartoĹ&#x203A;ci NULL oznaczajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; puste wskazanie.

SprĂłbujmy zatem zmodyfikowaÄ&#x2021; poprzedni przykĹ&#x201A;ad, wykorzystujÄ&#x2026;c opi-

sane mechanizmy (listing 2). PoniewaĹź kaĹźdy obiekt ze stworzonej wczeĹ&#x203A;niej hierarchii, bez wzglÄ&#x2122;du na typ ma metody Start() i Stop(), moĹźna zdefiniowaÄ&#x2021; interfejs DriveControl zawierajÄ&#x2026;cy prototypy tych metod. JeĹźeli abstrakcyjna klasa bazowa Drive bÄ&#x2122;dzie implementowaĹ&#x201A;a ten interfejs, to rĂłwnieĹź wszystkie pozostaĹ&#x201A;e klasy, bÄ&#x2122;dÄ&#x2026;ce jej pochodnymi, bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; go implementowaĹ&#x201A;y. Daje to bardzo ciekawe moĹźliwoĹ&#x203A;ci wykorzystane w dalszej czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci przykĹ&#x201A;a35

TEMAT NUMERU `

?

INTERFACE DriveControl METHOD Start END_METHOD METHOD Stop END_METHOD END_INTERFACE

? ' ) 3 CLASS ABSTRACT Drive IMPLEMENTS DriveControl dd

--END_CLASS 4 478 PROGRAM Main VAR

" ',\* ' ) 3 " %##%gh=--[j ;^ ' ) 3 dd

--END_VAR

dd

--

?

' ) 3 h=j "/ ' = ' ) 3 hQj "/ ? = ' ) 3 h[j "/ , ) = 8 IF Stop THEN ^;# "/ = *; [ ';

' ) 3 h j- $\']^;# 8 ELSIF Start THEN ^;# "/ = *; [ ';

' ) 3 h j- $\']^;# $\'],^ END_PROGRAM Listing 2. ! % /

du. Zdefiniowano tam trĂłjelementowÄ&#x2026; tablicÄ&#x2122; zawierajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; pola typu DriveControl, aby nastÄ&#x2122;pnie przypisaÄ&#x2021; do nich referencje do stworzonych wczeĹ&#x203A;niej zmiennych SDS1, SoftStarter1 i Inverter1. Tak skonfigurowanÄ&#x2026; tablicÄ&#x2122; wykorzystano do wykonania startu i zatrzymania urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; za pomocÄ&#x2026; pÄ&#x2122;tli.

OczywiĹ&#x203A;cie w tak maĹ&#x201A;ym przykĹ&#x201A;adzie, dla zaledwie trzech elementĂłw nie widaÄ&#x2021; wyraĹşnej przewagi takiego rozwiÄ&#x2026;zania, ale Ĺ&#x201A;atwo sobie wyobraziÄ&#x2021; obrĂłbkÄ&#x2122; duĹźo wiÄ&#x2122;kszych tablic. Warto rĂłwnieĹź zauwaĹźyÄ&#x2021;, Ĺźe referencje przypisywane sÄ&#x2026; w trakcie wykonywania programu i nic nie stoi na przeszkodzie, aby te przypisania modyfikowaÄ&#x2021; â&#x20AC;&#x17E;w locieâ&#x20AC;? (narzucajÄ&#x2026;c kompilatorowi wspomniane wczeĹ&#x203A;niej dynamiczne wiÄ&#x2026;zanie), co sprawia, Ĺźe mamy do czynienia z niezwykle elastycznym rozwiÄ&#x2026;zaniem. JednowymiarowÄ&#x2026; tablicÄ&#x2122; z napÄ&#x2122;dami moĹźna rĂłwnie dobrze zastÄ&#x2026;piÄ&#x2021; tablicÄ&#x2026; dwuwymia36

rowÄ&#x2026; odwzorowujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; na przykĹ&#x201A;ad sieÄ&#x2021; stanowisk do obrĂłbki i zawierajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; wskazania do znajdujÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; akurat na nich elementach. MoĹźna nawet odwzorowaÄ&#x2021; trĂłjwymiarowy ukĹ&#x201A;ad (na przykĹ&#x201A;ad stanowiska na regaĹ&#x201A;ach w hali magazynowej czy teĹź kontenery w porcie).

Zastosowanie interfejsĂłw pozwala przewidywaÄ&#x2021; zachowania typĂłw, zanim jeszcze zostanÄ&#x2026; zdefiniowane a wykorzystanie referencji pozwala manipulowaÄ&#x2021; zĹ&#x201A;oĹźonymi obiektami rĂłwnie Ĺ&#x201A;atwo jak zmiennymi typĂłw podstawowych.

Przestrzenie nazw Kolejnym elementem, ktĂłry pojawiĹ&#x201A; siÄ&#x2122; w trzeciej edycji IEC61131-3, a o ktĂłrym warto wspomnieÄ&#x2021; w kontekĹ&#x203A;cie programowania obiektowego sÄ&#x2026; przestrzenie nazw (namespaces). SeparujÄ&#x2026; one pod wzglÄ&#x2122;dem nazewnictwa obszary kodu, umoĹźliwiajÄ&#x2026;c uĹźycie w nich tych samych identyfikatorĂłw (nazw elementĂłw). OdwoĹ&#x201A;anie do elementu tak ograniczonego kodu, wymaga podania poza jego nazwÄ&#x2026;, nazwy przestrzeni w ktĂłrej zostaĹ&#x201A; umieszczony (analogicznie jak w przypadku odwoĹ&#x201A;ania do elementu skĹ&#x201A;adowego klasy).

Przestrzenie nazw mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; zagnieĹźdĹźane, przy czym wszystkie elementy programu, ktĂłre nie sÄ&#x2026; zamkniÄ&#x2122;te w jednej z nich, znajdujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; w zasiÄ&#x2122;gu globalnym. Dotyczy to w szczegĂłlnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; standardowych funkcji i blokĂłw funkcyjnych. Konstrukcja przestrzeni nazw zostaĹ&#x201A;a przedstawiona w tab. 8.

Deklaracja przestrzeni nazw moĹźe zawieraÄ&#x2021; specyfikator INTERNAL, ktĂłry wraz ze specyfikatorami elementĂłw w niej zawartych modyfikuje ich dostÄ&#x2122;pnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wedĹ&#x201A;ug reguĹ&#x201A; zestawionych w tab. 9. Jak widaÄ&#x2021;, elementy wewnÄ&#x2122;trznej przestrzeni nazw (tzn. zawierajÄ&#x2026;cej w definicji sĹ&#x201A;owo INTERNAL), ktĂłrych dostÄ&#x2122;pnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; nie zostaĹ&#x201A;a dodatkowo ograniczona (przez podanie specyfikatora innego niĹź PUBLIC) sÄ&#x2026; widoczne tylko z przestrzeni o jeden poziom wyĹźszej.

JeĹ&#x203A;li natomiast przestrzeĹ&#x201E; nazw jest publiczna (czyli nie ma w definicji ograniczenia dostÄ&#x2122;pu), zawarte w niej elementy sÄ&#x2026; widoczne w sposĂłb ograniczony jedynie ich specyfikatorami.

Jak juĹź wspomniano, odwoĹ&#x201A;anie do elementĂłw przestrzeni nazw wymaga podania nazwy tej przestrzeni oraz nazwy elementu (oddzielonych kropkÄ&#x2026;, jak w przypadku dostÄ&#x2122;pu do skĹ&#x201A;adowych klasy). MoĹźliwe jest takĹźe wykorzystanie sĹ&#x201A;owa kluczowego USING, po ktĂłrym naleĹźy podaÄ&#x2021; nazwÄ&#x2122; przestrzeni nazw. W bloku, w ktĂłrym znajdzie siÄ&#x2122; taka konstrukcja, moĹźliwe jest odwoĹ&#x201A;ywanie siÄ&#x2122; do elementĂłw tej przestrzeni bez podawania jej nazwy.

Wprowadzenie przestrzeni nazw rozwiÄ&#x2026;zuje odwieczny problem duĹźych aplikacji (szczegĂłlnie tych rozwijanych przez kilka osĂłb), w ktĂłrych prÄ&#x2122;dzej czy później dochodzi do konfliktu polegajÄ&#x2026;cego na wykorzystaniu przez wiÄ&#x2122;cej niĹź jednÄ&#x2026; osobÄ&#x2122; tego samego identyfikatora. Stworzenie hierarchicznego systemu nazewnictwa eliminuje to zagroĹźenie, poprawiajÄ&#x2026;c znaczÄ&#x2026;co czytelnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; kodu. Trudno rĂłwnieĹź przeceniÄ&#x2021; ten mechanizm w przypadku tworzenia duĹźych bibliotek. Poza ich uporzÄ&#x2026;dkowaniem, przyspiesza on wyszukiwanie w nich elementĂłw, oczywiĹ&#x203A;cie o ile struktura nazw zbudowana jest zgodnie z jasno okreĹ&#x203A;lonymi zasadami.

AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU Podsumowanie

NAMESPACE <nazwa> NagĹ&#x201A;Ăłwek przestrzeni nazw z jej nazwÄ&#x2026;, opcjonalnie poprzedzonÄ&#x2026; specyfikatorem INTERNAL ...

Elementy zawarte wewnÄ&#x2026;trz przestrzeni nazw (typy danych uĹźytkownika, programy, funkcje, bloki funkcyjne, klasy, interfejsy i zagnieĹźdĹźone przestrzenie nazw) opcjonalnie poprzedzone specyfikatorem INTERNAL END_NAMESPACE ZakoĹ&#x201E;czenie przestrzeni nazw

Norma IEC 61131-3 w swojej trzeciej edycji niejako â&#x20AC;&#x17E;odczarowujeâ&#x20AC;? koncepcjÄ&#x2122; programowania obiektowego, ktĂłra do tej pory kojarzyĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; raczej ze skomplikowanymi technikami wykorzystywanymi przez branĹźÄ&#x2122; IT. Oferuje ona bardziej â&#x20AC;&#x17E;naturalneâ&#x20AC;? podejĹ&#x203A;cie do sposobu organizacji programu i daje potÄ&#x2122;Ĺźne narzÄ&#x2122;dzia umoĹźliwiajÄ&#x2026;ce tworzenie przejrzystego, Ĺ&#x201A;atwego do utrzymania i dalszego rozwoju kodu, zachowujÄ&#x2026;c przy tym wszystkie â&#x20AC;&#x17E;przemysĹ&#x201A;oweâ&#x20AC;? cechy aplikacji. Co wiÄ&#x2122;cej nowe rozwiÄ&#x2026;zania pozostajÄ&#x2026; kompatybilne z dotychczaSpecyfikator przestrzeni nazw

Tab. 8.

! ( !

sowymi, nie narzucajÄ&#x2026;c programiĹ&#x203A;cie Ĺźadnej konkretnej techniki, zamiast tego umoĹźliwiajÄ&#x2026;c jej dopasowanie do jego umiejÄ&#x2122;tnoĹ&#x203A;ci i stopnia komplikacji zagadnienia. Trudno wiÄ&#x2122;c przeceniÄ&#x2021; te wprowadzone przez IEC mechanizmy

brak (domyĹ&#x203A;lnie)

i pozostaje mieÄ&#x2021; nadziejÄ&#x2122; na ich konsekwentne wdraĹźanie przez czoĹ&#x201A;owych producentĂłw sterownikĂłw PLC/PAC. Marcin Zawisza )2" 2X

INTERNAL

Specyfikator dostÄ&#x2122;pu elementu

DostÄ&#x2122;p z zewnÄ&#x2026;trz przestrzeni nazw

DostÄ&#x2122;p z wewnÄ&#x2026;trz przestrzeni nazw ale z zewnÄ&#x2026;trz POU

PRIVATE PROTECTED INTERNAL PUBLIC

Nie Nie Nie Tak

Nie Nie Tak Tak

DostÄ&#x2122;p z zewnÄ&#x2026;trz przestrzeni nazw Wszystkie przestrzenie NadrzÄ&#x2122;dna przestrzeĹ&#x201E; nazw poza nadrzÄ&#x2122;dnÄ&#x2026; nazw Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie Tak

DostÄ&#x2122;p z wewnÄ&#x2026;trz przestrzeni nazw ale z zewnÄ&#x2026;trz POU Nie Nie Tak Tak

Tab. 9. 0 N( RV

! ( !

R E K L A M A

KLUCZEM

DO SUKCESU

PRENUMERUJ Wydawca: PrzemysĹ&#x201A;owy Instytut Automatyki i PomiarĂłw PIAP 12/2018 Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa, e-mail: automatyka@piap.pl

CZYTAJ

WSPĂ&#x201C;Ĺ PRACUJ

www.AutomatykaOnline.pl/Automatyka

37

TEMAT NUMERU

Panel krosowy dla sieci Ethernet OszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; czasu do 60% =

! N %

# ( % ( ! 1 1 N

!

1

# ! 1 Z[ #/ \

1 5

R

( % ! %G

(

! # /

% ( ! % 1 ( !

5 = / /

(

! / ! %G G / G

! 1 !

( # (

! /( G ! ( #5

Bernd Rosenbaum Kamil Wachowicz

38

P

anele krosowe sÄ&#x2026; pasywnymi komponentami, ktĂłre Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czÄ&#x2026; dwa segmenty lub poziomy â&#x20AC;&#x201C; np. instalacjÄ&#x2122; z przewodĂłw jednoĹźyĹ&#x201A;owych ze skrÄ&#x2122;tkÄ&#x2026;.

W automatyce dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026; jako interfejs miÄ&#x2122;dzy okablowaniem wewnÄ&#x2122;trznym szafy sterowniczej a urzÄ&#x2026;dzeniami sieciowymi zainstalowanymi poza sterowniÄ&#x2026;. UmoĹźliwia to stworzenie instalacji, w ktĂłrej linia okablowania obiektowego w szafie sterowniczej, podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czana później na miejscu, moĹźe byÄ&#x2021; zdefiniowana juĹź na etapie konfiguracji systemu. Wszystkie komponenty, ktĂłre majÄ&#x2026; znaleĹşÄ&#x2021; siÄ&#x2122; w szafie sterowniczej, sÄ&#x2026; wstÄ&#x2122;pnie instalowane podczas produkcji. Tak wiÄ&#x2122;c gdy system jest uruchamiany u klienta koĹ&#x201E;cowego, tylko linie okablowania obiektowego muszÄ&#x2026; byÄ&#x2021; trasowane.

Panele krosowe znajdujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; w dolnej czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci szafy sterowniczej, obok wejĹ&#x203A;cia kablowego, dziÄ&#x2122;ki czemu instalator nie musi juĹź otwieraÄ&#x2021; Ĺźadnych kanaĹ&#x201A;Ăłw kablowych. Okablowanie wewnÄ&#x2122;trzne szafy sterowniczej zostaĹ&#x201A;o juĹź wczeĹ&#x203A;niej zaimplementowane przy uĹźyciu wstÄ&#x2122;pnie zmontowanych linii krosowych. DziÄ&#x2122;ki Ĺ&#x201A;atwemu podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu kabla Ethernet do panelu krosowego moĹźna obejĹ&#x203A;Ä&#x2021; siÄ&#x2122; bez zĹ&#x201A;oĹźonej, wymagajÄ&#x2026;cej specjalnych narzÄ&#x2122;dzi instalacji zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza RJ45.

Podczas konfiguracji systemy CAD wymagajÄ&#x2026; unikalnego oznakowania urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; (EI) dla kaĹźdego interfejsu i komponentu. Panele krosowe majÄ&#x2026; wystarczajÄ&#x2026;co duĹźo wolnej przestrzeP R O M O C J A

Fot. 1. )H !

H ! # V

# G -C@6 R /# ! (/ 18

0+

ni na oznaczenie na ich przedniej stronie, gdzie moĹźna umieĹ&#x203A;ciÄ&#x2021; etykietÄ&#x2122; EI. UmoĹźliwia to tworzenie sieci w fazie konfiguracji w uporzÄ&#x2026;dkowany sposĂłb i gwarantuje, Ĺźe na miejscu wszystko bÄ&#x2122;dzie dziaĹ&#x201A;aÄ&#x2021; bezproblemowo.

Niezawodna ochrona przed wpĹ&#x201A;ywami zewnÄ&#x2122;trznymi Osiem nowych paneli krosowych zapewnia wiele róşnych technologii poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeĹ&#x201E;, dziÄ&#x2122;ki czemu wszyscy uĹźytkownicy mogÄ&#x2026; znaleĹşÄ&#x2021; najdogodniejszÄ&#x2026; metodÄ&#x2122; poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia. Ĺ atwy, szybki i bezpieczny proces instalacji jest nawet o 60% szybszy niĹź w przypadku stosowania konwencjonalnych paneli krosujÄ&#x2026;cych, dziÄ&#x2122;ki czemu instalacja staje siÄ&#x2122; ekonomiczna.

W zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od zastosowanej wersji okablowanie obiektowe szafy sterowniczej jest podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czane do zaciskĂłw Ĺ&#x203A;ruAUTOMATYKA

TEMAT NUMERU bowych, push-in lub IDC. Blok zaciskĂłw push-in pozwala na wygodniejsze poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie w porĂłwnaniu z powszechnie stosowanÄ&#x2026; technologiÄ&#x2026; poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeĹ&#x201E; Ĺ&#x203A;rubowych. Jednak najwiÄ&#x2122;ksze oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci czasu uzyskano dziÄ&#x2122;ki technologii szybkozĹ&#x201A;Ä&#x2026;czek IDC z przesuniÄ&#x2122;ciem izolacji. DziÄ&#x2122;ki temu nie trzeba juĹź usuwaÄ&#x2021; izolacji z pojedynczych przewodĂłw â&#x20AC;&#x201C; sÄ&#x2026; one wstawiane do gniazd.

Blok zaciskĂłw jest nastÄ&#x2122;pnie zamykany palcem. Kod koloru wydrukowany na spodzie otwartej pokrywy umoĹźliwia podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie przewodĂłw zgodnie z TIA 568A, TIA 568B i Profinet. Ponadto do oznaczenia prawidĹ&#x201A;owej dĹ&#x201A;ugoĹ&#x203A;ci osĹ&#x201A;ony izolacji kabla sĹ&#x201A;uĹźy znak linii.

Po podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu pokrywa zostaje zamkniÄ&#x2122;ta. Obejmuje ona przestrzeĹ&#x201E; okablowania po stronie kabla obiektowego z zaciskami bloku zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy a stykiem ekranu kabla, nadajÄ&#x2026;c w ten sposĂłb instalacji jednolity wyglÄ&#x2026;d. Poza tym aspektem wizualnym wraĹźliwe przewody poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniowe sÄ&#x2026; chronione przed wpĹ&#x201A;ywami zewnÄ&#x2122;trznymi. PodĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie do urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; peryferyjnych jest nastÄ&#x2122;pnie ustanawiane przy uĹźyciu wstÄ&#x2122;pnie zmontowanych kabli krosowanych RJ45. Ze wzglÄ&#x2122;du na caĹ&#x201A;kowicie ekranowany ukĹ&#x201A;ad przewodĂłw w kompaktowych komĂłrkach przepustowoĹ&#x203A;Ä&#x2021; transmisji wynosi do 1 Gb/s. Rozszerzony zakres temperatury pracy (od â&#x20AC;&#x201C;40 °C do +75 °C) oznacza, Ĺźe moĹźna je stosowaÄ&#x2021; w wielu obszarach przemysĹ&#x201A;owych (fot. 1).

[ 5 1 , +

Opatentowany styk ekranu kabla z ochronÄ&#x2026; przed odksztaĹ&#x201A;ceniami Panele krosowe z nowych rodzin produktĂłw PP-RJ ... i PP-RJ-... -F umoĹźliwiajÄ&#x2026; Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czenie ekranowania inaczej niĹź dotÄ&#x2026;d. Ekran kabla moĹźna podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; bez narzÄ&#x2122;dzi, zapewniajÄ&#x2026;c jednoczeĹ&#x203A;nie ochronÄ&#x2122; przed odksztaĹ&#x201A;ceniami.

SprÄ&#x2122;Ĺźyna stykowa ekranu dociska kabel z plecionym ekranem zagiÄ&#x2122;tym w kierunku osĹ&#x201A;ony kabla do powierzchni styku usytuowanej bezpoĹ&#x203A;rednio na Ĺ&#x203A;cieĹźce przewodzÄ&#x2026;cej pĹ&#x201A;ytki drukowanej. W tym celu kabel umieszcza siÄ&#x2122; w gnieĹşdzie, a blaszkÄ&#x2122; sprÄ&#x2122;Ĺźyny dociska siÄ&#x2122; palcem, aş zatrzaĹ&#x203A;nie siÄ&#x2122; na swoim miejscu w obudowie. W ten sposĂłb ekranowanie kabli 12/2018

Fot. 2. #

H ! ( G V # N ( ! %G % R 1 N

(

pokrywa duĹźÄ&#x2026; powierzchniÄ&#x2122;, a kabel ma zabezpieczenie przed odksztaĹ&#x201A;ceniem do 50 N. Aby zwolniÄ&#x2021; poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie, blokadÄ&#x2122; naleĹźy podwaĹźyÄ&#x2021; za pomocÄ&#x2026; Ĺ&#x203A;rubokrÄ&#x2122;ta. JeĹ&#x203A;li po podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu kabla uĹźytkownik zamknie osĹ&#x201A;onÄ&#x2122; obudowy uĹźywajÄ&#x2026;c niewielkiego nacisku, styk ekranu nie otworzy siÄ&#x2122; nawet podczas ekstremalnych wibracji. Ekran jest bezpiecznie i bezpoĹ&#x203A;rednio podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czony do potencjaĹ&#x201A;u masy szynÄ&#x2026; DIN. W ten sposĂłb moĹźna rozĹ&#x201A;adowaÄ&#x2021; wszystkie zakĹ&#x201A;Ăłcenia wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;ce na ekranowaniu kabli (fot. 2).

DuĹźa dostÄ&#x2122;pnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; systemu dziÄ&#x2122;ki róşnym mechanizmom ochrony Cztery wersje PP-RJ-... â&#x20AC;&#x201C;F, jako pierwsze panele krosowe do szyn DIN, majÄ&#x2026; zintegrowanÄ&#x2026; ochronÄ&#x2122; przeciwprzepiÄ&#x2122;ciowÄ&#x2026;. Interfejsy Ethernet dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026; z niskimi poziomami sygnaĹ&#x201A;u przy wysokich czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ciach, co czyni je szczegĂłlnie wraĹźliwymi na napiÄ&#x2122;cia udarowe i powodowane przez nie awarie. NapiÄ&#x2122;cia udarowe mogÄ&#x2026; rĂłwnieĹź niszczyÄ&#x2021; drogie komponenty sieci.

SprzÄ&#x2122;Ĺźenie napiÄ&#x2122;Ä&#x2021; moĹźe mieÄ&#x2021; nega-

tywny wpĹ&#x201A;yw na urzÄ&#x2026;dzenia zwĹ&#x201A;aszcza w odniesieniu do okablowania w kilku budynkach lub szafach sterowniczych, dlatego nowe panele krosowe speĹ&#x201A;niajÄ&#x2026; wymagania normy ochrony przeciwprzepiÄ&#x2122;ciowej DIN EN 6164321, z klasyfikacjÄ&#x2026; testowÄ&#x2026; IEC C2. â&#x20AC;&#x17E;Port po stronie obiektuâ&#x20AC;? jest przeznaczony do stosowania jako interfejs ochrony przed przepiÄ&#x2122;ciami. W zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od wersji jest on zaprojektowany jako RJ45 lub blok zaciskĂłw pod pokrywÄ&#x2026;, dziÄ&#x2122;ki czemu osiem Ĺ&#x203A;cieĹźek sygnaĹ&#x201A;owych jest chronionych.

Opatentowany system monitorowania prÄ&#x2026;du sprawia, Ĺźe nowe panele krosowe doskonale sprawdzajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; rĂłwnieĹź w aplikacjach typu Power over Ethernet (PoE). JeĹ&#x203A;li instalacja charakteryzuje siÄ&#x2122; róşnymi potencjaĹ&#x201A;ami odniesienia, moĹźe to spowodowaÄ&#x2021; przepĹ&#x201A;yw prÄ&#x2026;dĂłw wyrĂłwnawczych przez ekranowanie kabla, co moĹźe prowadziÄ&#x2021; do uszkodzenia drogich urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; sieciowych lub zakĹ&#x201A;Ăłcenia komunikacji. Aby temu przeciwdziaĹ&#x201A;aÄ&#x2021;, w panelach krosowych udostÄ&#x2122;pniono prostÄ&#x2026; diagnostykÄ&#x2122; poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeĹ&#x201E; kablowych za pomocÄ&#x2026; PoE. Wszelkie prÄ&#x2026;dy wyrĂłwnaw39

TEMAT NUMERU

Fot. 4. $ ! (

1 G ( G

( G (

! 1

NOWE ADAPTERY PoE Z TECHNOLOGIÄ&#x201E; POĹ Ä&#x201E;CZEĹ&#x192; ZA POMOCÄ&#x201E; PANELI KROSOWYCH Technologie poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeĹ&#x201E; obsĹ&#x201A;ugiwane przez panele krosowe Ethernet sÄ&#x2026; rĂłwnieĹź stosowane w nowej rodzinie adapterĂłw PoE. Firma Phoenix Contact poszerzyĹ&#x201A;a dotychczasowÄ&#x2026; ofertÄ&#x2122; produktĂłw o kolejne 12 urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;. Adaptery zasilania PoE zainstalowane w urzÄ&#x2026;dzeniach obiektowych â&#x20AC;&#x201C; np. kamerach monitorujÄ&#x2026;cych â&#x20AC;&#x201C; umoĹźliwiajÄ&#x2026; przesyĹ&#x201A; danych i zasilania za pomocÄ&#x2026; tylko jednego kabla.

Po raz pierwszy funkcja panelu krosowego zostaĹ&#x201A;a zintegrowana z nowymi komponentami. DziÄ&#x2122;ki szerokiemu wyborowi róşnych zaciskĂłw przyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniowych zapewniajÄ&#x2026; one szybkie poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie stykĂłw ekranu kabla bez uĹźycia narzÄ&#x2122;dzi, a takĹźe ochronÄ&#x2122; przed odksztaĹ&#x201A;ceniami. Ponadto adaptery PoE INJ 2000... majÄ&#x2026; funkcjÄ&#x2122; ochrony przed przepiÄ&#x2122;ciami i monitorowania prÄ&#x2026;du.

UrzÄ&#x2026;dzenia z nowej rodziny produktĂłw sÄ&#x2026; dostÄ&#x2122;pne dla róşnych klas wydajnoĹ&#x203A;ci, zgodnie z wymaganiami. Przy zasilaniu do 30 W speĹ&#x201A;niajÄ&#x2026; wymogi standardĂłw IEEE 802.3af (15,4 W) i IEEE 802.3at (30 W). Aby speĹ&#x201A;niÄ&#x2021; wymagania przyszĹ&#x201A;ego standardu IEEE 802.3bt, adaptery zapewniajÄ&#x2026; zasilanie podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czonych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; do 60 W. Izolowany elektrycznie zasilacz charakteryzuje siÄ&#x2122; rozszerzonym zakresem napiÄ&#x2122;cia wejĹ&#x203A;ciowego od 18 V DC do 57 V DC (fot. 4).

cze lub prÄ&#x2026;dy sprzÄ&#x2122;Ĺźone sÄ&#x2026; mierzone i wskazywane za pomocÄ&#x2026; diody LED przy wykorzystaniu mocy przekazywanej przez zasilanie PoE. Dioda LED Ĺ&#x203A;wieci, jeĹ&#x203A;li prÄ&#x2026;d ekranu kabla przekracza 30 mA. Sygnalizuje to uĹźytkownikowi problem dotyczÄ&#x2026;cy uziemienia w caĹ&#x201A;ej instalacji â&#x20AC;&#x201C; poszczegĂłlne szafy sterownicze lub czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci budynku mogĹ&#x201A;y zostaÄ&#x2021; nieprawidĹ&#x201A;owo podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czone w zakresie ich potencjaĹ&#x201A;Ăłw lub nadal istnieje wysokie ryzyko wpĹ&#x201A;ywu elektromagnetycznego na kabel podczas instalacji (fot. 3).

Podsumowanie Nowe panele krosowe Ethernet firmy Phoenix Contact umoĹźliwiajÄ&#x2026; szyb40

kie i Ĺ&#x201A;atwe poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie okablowania obiektowego z okablowaniem szafy sterowniczej. Pasywne panele Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czeniowe sÄ&#x2026; wygodnÄ&#x2026; alternatywÄ&#x2026; dla montaĹźu zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy RJ45 na miejscu, poniewaĹź nie wymagajÄ&#x2026; Ĺźmudnego procesu instalacji przy uĹźyciu specjalnych narzÄ&#x2122;dzi. Osiem szyn DIN obsĹ&#x201A;uguje róşne opcje poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeĹ&#x201E;. Zastosowanie zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza IDC, Ĺ&#x203A;rubowego lub push-in wewnÄ&#x2026;trz przestrzeni okablowania â&#x20AC;&#x201C; ktĂłra jest uszczelniona przez pokrywÄ&#x2122;, a tym samym chroniona â&#x20AC;&#x201C; znacznie uĹ&#x201A;atwia instalacjÄ&#x2122; kabla obiektowego. DziÄ&#x2122;ki rĂłwnoczesnemu zabezpieczeniu przed odksztaĹ&#x201A;ceniami podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie ekranu kabla

odbywa siÄ&#x2122; szybko i beznarzÄ&#x2122;dziowo, co oszczÄ&#x2122;dza czas.

Opcjonalna ochrona przeciwprzepiÄ&#x2122;ciowa zabezpiecza podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czone urzÄ&#x2026;dzenia peryferyjne i zapewnia duĹźÄ&#x2026; dostÄ&#x2122;pnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; systemu. Ponadto pozwala uniknÄ&#x2026;Ä&#x2021; kosztĂłw napraw i przestojĂłw, a takĹźe utraty waĹźnych danych. Dodatkowe monitorowanie prÄ&#x2026;du ekranu kabla stwarza nowe moĹźliwoĹ&#x203A;ci diagnostyczne, poniewaĹź dioda LED wskazuje prÄ&#x2026;dy przepĹ&#x201A;ywajÄ&#x2026;ce w ekranie, wytwarzane przez róşne potencjaĹ&#x201A;y lub wpĹ&#x201A;ywy elektromagnetyczne. W ten sposĂłb uĹźytkownik zostaje poinformowany o problemach z instalacjÄ&#x2026; bez potrzeby dokonywania rozbudowanych pomiarĂłw.

WiÄ&#x2122;cej informacji moĹźna znaleĹşÄ&#x2021; na stronie www.phoenixcontact.net/ Webcode/#1788.

Bernd Rosenbaum H ( / / %

/ % 1 , +

' #E

Kamil Wachowicz /

5 / 1 , + &(5

5 5

PHOENIX CONTACT Sp. z o.o. / 5 * / !

67869 6<8:<7 = !

5 7< :9 >? @<? !!!5(1 , 5(

AUTOMATYKA

[ 5 1 , +

Fot. 3. 0 N ! / # ( / ( !( ( N ! /

! / ( G / / / ! N N( R /

TEMAT NUMERU

Sprawna

konfiguracja sieci z pakietem MxStudio 2 / ! # V # # G G

G H G

/ N / / G ! 1 #

( / /%G G

/ / N5 !

/ (

1 ! %

( ! !

# ( !

1

/ / / 5 "( !

$ & I , ( !

!

# I / ! V / G ! ( %G ( &$

Z

I , \

! V 1 (

( N5

Kryspin Wach

M

xStudio to pakiet kilku programĂłw umoĹźliwiajÄ&#x2026;cych przeprowadzenie sprawnej konfiguracji i wizualizacji urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; ethernetowych tworzÄ&#x2026;cych sieÄ&#x2021;. Pozwala to zaoszczÄ&#x2122;dziÄ&#x2021; wiele czasu potrzebnego do przygotowania urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; do pracy,

konfiguracji poszczegĂłlnych parametrĂłw czy tworzenia topologii i sczytywania komunikatĂłw od poszczegĂłlnych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;. DziÄ&#x2122;ki wizualizacji topologii caĹ&#x201A;ej sieci moĹźliwe jest szybkie znalezienie ewentualnego problemu i jego rozwiÄ&#x2026;zanie.

MxConfig MxConfig to aplikacja umoĹźliwiajÄ&#x2026;ca wyszukiwanie urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; sieciowych oraz ich podstawowÄ&#x2026; konfiguracjÄ&#x2122;.

DziÄ&#x2122;ki funkcji konfiguracji grupowej moĹźliwe jest np. nadawanie róşnych adresĂłw IP urzÄ&#x2026;dzeniom sieciowym.

Zamiast konfigurowaÄ&#x2021; kaĹźde urzÄ&#x2026;dzenie osobno moĹźna skonfigurowaÄ&#x2021; jednoczeĹ&#x203A;nie np. wszystkie switche i nadaÄ&#x2021; im indywidualne adresy IP. WyobraĹşmy sobie sytuacjÄ&#x2122;, w ktĂłrej trzeba skonfigurowaÄ&#x2021; 100 switchy (nadaÄ&#x2021; im róşne adresy IP i ustawiÄ&#x2021; je do pracy w topologii redundantnego pierĹ&#x203A;cienia). Nie ma koniecznoĹ&#x203A;ci Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czenia siÄ&#x2122; z kaĹźdym urzÄ&#x2026;dzeniem J / /

( % ,+ I

/ H ! %G % 5 5 ( ( !

I / %

! / / G 1

1 ! 1 % R Z !5

I / % /( ! \

42

P R O M O C J A

AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU

0 N I / % /( ! % H ! % 5 5 ! ( G !

/

! R

% G

N ! N V

% 1

/ G 1 ! 1

J /

!

,^ !5 =

! / % ! % /

/ %

( 1 G 1 Z( G

! \

[ 5

/

osobno (przez poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie konsolowe albo przeglÄ&#x2026;darkÄ&#x2122; www) â&#x20AC;&#x201C; wystarczy skorzystaÄ&#x2021; z programu MxConfig i wykorzystaÄ&#x2021; funkcjÄ&#x2122; konfiguracji grupowej do wszystkich urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; jednoczeĹ&#x203A;nie. W ten sposĂłb kaĹźdy switch otrzyma wĹ&#x201A;asny, indywidualny adres IP, a odpowiednie porty na urzÄ&#x2026;dzeniach zostanÄ&#x2026; skonfigurowane do pracy w topologii pierĹ&#x203A;cienia (Turbo Ring).

Operacja zajmie najwyĹźej kilkanaĹ&#x203A;cie minut, co oznacza znaczne przyspieszenie i uproszczenie procesu konfiguracji. DziÄ&#x2122;ki temu przejĹ&#x203A;cie przez proces przygotowania do uruchomienia sieci ethernetowej jest bardzo Ĺ&#x201A;atwe.

N-Snap N-Snap jest aplikacjÄ&#x2026; pozwalajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; na zarzÄ&#x2026;dzanie poszczegĂłlnymi konfiguracjami róşnych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; tworzÄ&#x2026;cych sieÄ&#x2021;. DziÄ&#x2122;ki niej moĹźliwe jest np. porĂłw12/2018

J / /

( / $8& ( ] ( G I / % / G

Z # %

! %

! R %\

,^ ! ] ( G ! (

( / Z(

! % ( (/ ! R G \

( G / !

( ! %G 1

( 1 / G Z

NRV \

nanie zmian, ktĂłre zaszĹ&#x201A;y w konfiguracji sieci od czasu wykonania ostatniego obrazu (tzw. snapshot). MoĹźliwe jest rĂłwnieĹź porĂłwnanie takich parametrĂłw switchy, jak np. tabele przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czajÄ&#x2026;ce (forwarding table), co pozwala na Ĺ&#x201A;atwiejsze diagnozowanie problemĂłw wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;cych w sieci.

MxView OstatniÄ&#x2026; i jednoczeĹ&#x203A;nie najbardziej rozbudowanÄ&#x2026; aplikacjÄ&#x2026; jest MxView â&#x20AC;&#x201C; narzÄ&#x2122;dzie do zarzÄ&#x2026;dzania i wizualizacji sieci (Network Management Software).

Oprogramowanie moĹźe byÄ&#x2021; stosowane nie tylko z urzÄ&#x2026;dzeniami firmy Moxa, ale teĹź z kaĹźdym sprzÄ&#x2122;tem majÄ&#x2026;cym wsparcie dla otwartego protokoĹ&#x201A;u SNMP. MxView to aplikacja typu klientâ&#x20AC;&#x201C;serwer, a wiÄ&#x2122;c umoĹźliwiajÄ&#x2026;ca korzystanie z niej wielu uĹźytkownikom jednoczeĹ&#x203A;nie.

OprĂłcz zwizualizowania caĹ&#x201A;ej sieci

pozwala teĹź uzyskaÄ&#x2021; podglÄ&#x2026;d wszystkich komunikatĂłw spĹ&#x201A;ywajÄ&#x2026;cych z poszczegĂłlnych maszyn. W tym celu moĹźna wykorzystaÄ&#x2021; zaawansowane filtrowanie w oparciu o czas, waĹźnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; komunikatu czy adres IP, z ktĂłrego napĹ&#x201A;ynÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;a informacja. Wszelkie zmiany w topologii sieci (np. wypiÄ&#x2122;cie jednego urzÄ&#x2026;dzenia) sÄ&#x2026; natychmiast rejestrowane oraz zobrazowane na wizualizacji. Bardzo Ĺ&#x201A;atwo jest wiÄ&#x2122;c zidentyfikowaÄ&#x2021; awariÄ&#x2122; oraz okreĹ&#x203A;liÄ&#x2021; przyczynÄ&#x2122; jej wystÄ&#x2026;pienia.

Kryspin Wach ELMARK AUTOMATYKA Sp. z o.o. / 5 $ !

7P ?68?76 = ! 8=

5 WW 77: 79 :7 WW 77> 99 W6 , WW 77: 79 :P

8

A 5 5(

!!!5 5 5(

43

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY

Sterowanie

urzÄ&#x2026;dzeniami i procesami w automatyce przemysĹ&#x201A;owej $ !

! H

/ ( ! % %

! / G

( 1 5 #

#

H ! ( #

G (

/%G

5 " ( ! ( ! ( / %

!

/ V

/ /

/% ( G

/ G

/# /5 "

H

( ! %

# 1 ( H %/ /% %

!

( ! ! ! V / G ! !

#

! ! ( # !

(

( ! 5

Agnieszka Staniszewska

D

o komponentĂłw automatyki, dziÄ&#x2122;ki ktĂłrym moĹźliwe jest sterowanie urzÄ&#x2026;dzeniami i procesami moĹźna zaliczyÄ&#x2021; róşnego rodzaju sterowniki, kontrolery oraz komputery przemysĹ&#x201A;owe. Faktem jest, Ĺźe rozwĂłj tych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; ma charakter dynamiczny.

Sterowniki do prostych zadaĹ&#x201E; Za najpopularniejsze urzÄ&#x2026;dzenia automatyki, ktĂłrych zadaniem podstawowym jest sterowanie urzÄ&#x2026;dzeniami i procesami, naleĹźy uznaÄ&#x2021; sterowniki programowalne PLC. SÄ&#x2026; to uniwersalne komponenty wykorzystywane najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej do obsĹ&#x201A;ugi maĹ&#x201A;ych, niezbyt skomplikowanych systemĂłw automatyki, ktĂłre wymagajÄ&#x2026; stosunkowo prostego sterowania. Zadania realizowane przez sterowniki omawianego typu to: wydawanie komend urzÄ&#x2026;dzeniom wykonawczym na podstawie wskazaĹ&#x201E; czujnikĂłw, udostÄ&#x2122;pnianie danych do paneli operatorskich, obsĹ&#x201A;uga wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; i wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021;, komunikacja i wspĂłĹ&#x201A;praca z systemami nadrzÄ&#x2122;dnymi.

Koncepcja moduĹ&#x201A;owoĹ&#x203A;ci Jednym z typĂłw sterownikĂłw PLC sÄ&#x2026; sterowniki moduĹ&#x201A;owe, ktĂłrych charakterystycznÄ&#x2026; cechÄ&#x2026; jest duĹźa elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021;. Koncepcja tej grupy sterownikĂłw opiera siÄ&#x2122; na moĹźliwoĹ&#x203A;ci doboru odpowiednich moduĹ&#x201A;Ăłw potrzebnych do danej aplikacji i przyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czaniu ich do jednostki centralnej.

NiewÄ&#x2026;tpliwÄ&#x2026; zaletÄ&#x2026; tego typu sterownikĂłw jest moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; ich rozbudowy lub caĹ&#x201A;kowitej przebudowy bez koniecznoĹ&#x203A;ci wymiany jednostki centralnej i wszystkich moduĹ&#x201A;Ăłw towarzyszÄ&#x2026;cych.

Niesie to ze sobÄ&#x2026; redukcjÄ&#x2122; kosztĂłw oraz 44

czasu poĹ&#x203A;wiÄ&#x2122;conego na konfigurowanie w przypadku dokonywania zmian w systemach automatyki obsĹ&#x201A;ugiwanych przez omawiane sterowniki.

Do jednostek centralnych najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej moĹźna doĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; moduĹ&#x201A;y wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; oraz wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; cyfrowych i analogowych w róşnych konfiguracjach, moduĹ&#x201A;y nadajÄ&#x2026;ce i odbierajÄ&#x2026;ce pozwalajÄ&#x2026;ce na rozproszenie niektĂłrych elementĂłw sterownika, moduĹ&#x201A;y komunikacyjne. Wszystko to powoduje, Ĺźe dany sterownik moduĹ&#x201A;owy PLC jest uniwersalny i wszechstronny. W tabeli przedstawiono kilku przedstawicieli tej grupy sterownikĂłw z oferty róşnych firm branĹźy automatyki. Scharakteryzowano w niej jednostki centralne, wskazano obsĹ&#x201A;ugiwane interfejsy komunikacyjne oraz wymieniono oprogramowania pozwalajÄ&#x2026;ce na konfigurowanie i oprogramowywanie sterownikĂłw. ZwrĂłcono rĂłwnieĹź uwagÄ&#x2122; na warunki Ĺ&#x203A;rodowiskowe, w ktĂłrych moĹźliwa jest bezawaryjna i bezproblemowa praca danego sterownika programowalnego.

Centralizacja Reprezentantami innej koncepcji sÄ&#x2026; kompaktowe sterowniki programowalne. W odróşnieniu od sterownikĂłw moduĹ&#x201A;owych nadajÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; doskonale do rozproszonych systemĂłw automatyki, sterowniki kompaktowe znajdujÄ&#x2026; zastosowanie w systemach scentralizowanych. Jednostka centralna speĹ&#x201A;nia jednoczeĹ&#x203A;nie funkcje, ktĂłre w sterownikach moduĹ&#x201A;owych peĹ&#x201A;niÄ&#x2026; poszczegĂłlne moduĹ&#x201A;y. Oznacza to, Ĺźe róşnego rodzaju wejĹ&#x203A;cia i wyjĹ&#x203A;cia znajdujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; bezpoĹ&#x203A;rednio w obudowie gĹ&#x201A;Ăłwnej jednostki.

WybierajÄ&#x2026;c kompaktowy sterownik programowalny warto zwrĂłciÄ&#x2021; AUTOMATYKA

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY uwagÄ&#x2122; na liczbÄ&#x2122; dostÄ&#x2122;pnych wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; i wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; cyfrowych oraz analogowych, sposĂłb montaĹźu i zasilenia, dostÄ&#x2122;pne porty oraz obsĹ&#x201A;ugiwane protokoĹ&#x201A;y komunikacyjne. WaĹźne sÄ&#x2026; rĂłwnieĹź uĹźyte komponenty elektroniczne wpĹ&#x201A;ywajÄ&#x2026;ce na ogĂłlnie pojÄ&#x2122;tÄ&#x2026; wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;. Chodzi miÄ&#x2122;dzy innymi o rodzaj procesora oraz pojemnoĹ&#x203A;ci pamiÄ&#x2122;ci. Jednym z elementĂłw, ktĂłre wpĹ&#x201A;ywajÄ&#x2026; na komfort pracy z urzÄ&#x2026;dzeniem jest rĂłwnieĹź Ĺ&#x203A;rodowisko, ktĂłrego uĹźywa siÄ&#x2122; do programowania danego sterownika. Dla porĂłwnania wybranych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; omawianego typu zastosowano formÄ&#x2122; tabelarycznÄ&#x2026;.

[ 5 ** & 1

Dedykowane Ĺ&#x203A;rodowiska konfiguracyjno-programistyczne Z punktu widzenia automatyka zajmujÄ&#x2026;cego siÄ&#x2122; programowaniem sterownikĂłw programowalnych, istotnym aspektem wpĹ&#x201A;ywajÄ&#x2026;cym na jego komfort pracy oraz optymalne wykorzystanie czasu, jest oprogramowanie, z ktĂłrego korzysta. KaĹźda firma zajmujÄ&#x2026;ca siÄ&#x2122; dystrybucjÄ&#x2026; sterownikĂłw PLC posiada dedykowane dla danej serii urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; Ĺ&#x203A;rodowisko. Zasada programowania w kaĹźdym z takich narzÄ&#x2122;dzi jest podobna. KorzystajÄ&#x2026;c z wybranego jÄ&#x2122;zyka programowania typowego dla sterownikĂłw PLC, takiego jak: jÄ&#x2122;zyk drabinkowy (LD), jÄ&#x2122;zyk schematĂłw blokĂłw funkcyjnych (FBD), sekwencyjny jÄ&#x2122;zyk graficzny (SFC), jÄ&#x2122;zyk strukturalny (SL), jÄ&#x2122;zyk listy instrukcji (IL), programista projektuje system w taki sposĂłb, aby sterownik realizowaĹ&#x201A; stawiane przed nim zadania.

KaĹźde Ĺ&#x203A;rodowisko konfiguracyjno-programistyczne ma jednak swojÄ&#x2026; specyfikÄ&#x2122;. Dobre oprogramowanie powinno charakteryzowaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; duĹźÄ&#x2026; przejrzystoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; i funkcjonalnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; oraz moĹźliwie jak najwiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; intuicyjnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; obsĹ&#x201A;ugi.

Jednym z przykĹ&#x201A;adĂłw oprogramowaĹ&#x201E; dedykowanych do sterownikĂłw programowalnych jest propozycja firmy Siemens â&#x20AC;&#x201C; TIA Portal. Jest to Ĺ&#x203A;rodowisko umoĹźliwiajÄ&#x2026;ce jednoczesne programowanie i obsĹ&#x201A;ugÄ&#x2122; sterownikĂłw oraz projektowanie graficznych interfejsĂłw uĹźytkownika. UĹźytecznÄ&#x2026; funkcjonalnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; jest moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przenoszenia elementĂłw miÄ&#x2122;dzy poszczegĂłlnymi edytorami.

12/2018

Kolejnym przykĹ&#x201A;adem Ĺ&#x203A;rodowiska do obsĹ&#x201A;ugi sterownikĂłw programowalnych jest oprogramowanie SoMachine. Jest to Ĺ&#x203A;rodowisko dedykowane do obsĹ&#x201A;ugi urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; z oferty firmy Schneider Electric. Jego wyróşnikiem jest moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; projektowania i programowania zarĂłwno sterownikĂłw PLC, jak i  terminali HMI, napÄ&#x2122;dĂłw Altivar oraz urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; zdalnych Schneider Electric. Skraca to czas pracy nad projektem i zapewnia spĂłjnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dziaĹ&#x201A;ania.

Innym Ĺ&#x203A;rodowiskiem umoĹźliwiajÄ&#x2026;cym pracÄ&#x2122; z sterownikami PLC jest propozycja firmy B&R â&#x20AC;&#x201C; Automation Studio. JednÄ&#x2026; z ciekawszych cech tego Ĺ&#x203A;rodowiska jest moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; ponownego wykorzystania kodu w postaci moduĹ&#x201A;Ăłw programistycznych. Automation Studio umoĹźliwia podziaĹ&#x201A; aplikacji na podprojekty, co znaczÄ&#x2026;co uĹ&#x201A;atwia pracÄ&#x2122; wielu programistĂłw nad jednym zadaniem projektowym. InnÄ&#x2026;, wartÄ&#x2026; uwagi funkcjonalnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; omawianego Ĺ&#x203A;rodowiska jest moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dwukierunkowej synchronizacji danych z jednym z oprogramowaĹ&#x201E; do projektowania schematĂłw elektrycznych.

Ciekawym podejĹ&#x203A;ciem do tematu Ĺ&#x203A;rodowisk do projektowania i programowania sterownikĂłw PLC moĹźe pochwaliÄ&#x2021; siÄ&#x2122; firma Phoenix Contact.

Aby usprawniÄ&#x2021; pracÄ&#x2122; nad uruchamianiem systemĂłw automatyki proponuje innowacyjnÄ&#x2026;, otwartÄ&#x2026; platformÄ&#x2122; PLCnext Technology. Jej zaletÄ&#x2026; jest moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; programowania w jÄ&#x2122;zykach typowych dla sterownikĂłw programowalnych oraz w jÄ&#x2122;zykach wysokiego poziomu. JednoczeĹ&#x203A;nie omawiana platforma umoĹźliwia

wĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie do niej funkcji innych producentĂłw niĹź Phoenix Contact, czego efektem jest powstanie kompleksowego systemu obsĹ&#x201A;ugi sterownikĂłw PLC.

NajwaĹźniejsze bezpieczeĹ&#x201E;stwo NajwaĹźniejszÄ&#x2026; cechÄ&#x2026;, ktĂłra powinna charakteryzowaÄ&#x2021; kaĹźdy system automatyki, jest bezpieczeĹ&#x201E;stwo. Ograniczenie do minimum ryzyka utraty zdrowia lub Ĺźycia przez ludzi obsĹ&#x201A;ugujÄ&#x2026;cych dane urzÄ&#x2026;dzenia i maszyny, powinno byÄ&#x2021; priorytetowym zadaniem dla kaĹźdego projektanta systemĂłw automatyki. Zadanie zapewnienia bezpieczeĹ&#x201E;stwa jest realizowane przez dedykowane komponenty automatyki â&#x20AC;&#x201C; sterowniki bezpieczeĹ&#x201E;stwa. WespĂłĹ&#x201A; z róşnymi urzÄ&#x2026;dzeniami zbierajÄ&#x2026;cymi dane z otoczenia tworzÄ&#x2026; systemy dbajÄ&#x2026;ce o zdrowie i şycie operatorĂłw róşnego rodzaju systemĂłw automatyki. DziÄ&#x2122;ki odpowiedniemu dziaĹ&#x201A;aniu sterownikĂłw bezpieczeĹ&#x201E;stwa moĹźliwe jest bezpieczne zatrzymywanie poszczegĂłlnych podzespoĹ&#x201A;Ăłw lub wszystkich skĹ&#x201A;adowych maszyn i urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; oraz doprowadzanie ich w moĹźliwie jak najkrĂłtszym czasie do stanu optymalnego pod wzglÄ&#x2122;dem bezpieczeĹ&#x201E;stwa. UrzÄ&#x2026;dzeniami zbierajÄ&#x2026;cymi dane z otoczenia mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021;: bariery i kurtyny Ĺ&#x203A;wietlne, skanery bezpieczeĹ&#x201E;stwa, czujniki wizyjne, kontaktowe i bezdotykowe czujniki bezpieczeĹ&#x201E;stwa, zamki i przyciski bezpieczeĹ&#x201E;stwa. DziÄ&#x2122;ki tak zbudowanym systemom moĹźliwe jest zabezpieczanie obszarĂłw zagroĹźenia przed nieautoryzowanÄ&#x2026; ingerencjÄ&#x2026;.

45

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY PRODUCENT/DYSTRYBUTOR

ABB

ASTOR

Seria

AC500-XC

Astraada One EC1000

Typ

moduĹ&#x201A;owy

moduĹ&#x201A;owy

Maksymalna liczba przyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czanych moduĹ&#x201A;Ăłw

10

brak danych

Liczba wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; cyfrowych jednostki centralnej

6â&#x20AC;&#x201C;8

1

Liczba wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; cyfrowych jednostki centralnej

6

0

Liczba wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; analogowych jednostki centralnej

2

0

Liczba wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; analogowych jednostki centralnej

1

0

Dane dotyczÄ&#x2026;ce pamiÄ&#x2122;ci

Flash: 640 kB RAM: 256 kB

Komunikacja

CANopen Profinet Profibus

Flash: 64 MB RAM: 128 MB Modbus CANopen EtherCAT Profibus w opcji Profinet w opcji EtherNet/IP

Ĺ&#x161;rodowisko

Automation Builder

CoDeSys V3

Zasilanie

120â&#x20AC;&#x201C;240 VAC 24Â V DC

24Â V DC

Temperatura pracy [°C]

â&#x20AC;&#x201C;40â&#x20AC;&#x201C;70

â&#x20AC;&#x201C;20â&#x20AC;&#x201C;70

StopieĹ&#x201E; ochrony

IP20

IP20

PRODUCENT/DYSTRYBUTOR

INDUPROGRESS

PHOENIX CONTACT

Seria

Delta AH500

AXC FÂ 2152

Typ

moduĹ&#x201A;owy

moduĹ&#x201A;owy

Maksymalna liczba przyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czanych moduĹ&#x201A;Ăłw

12

63

Liczba wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; cyfrowych jednostki centralnej

0

0

Liczba wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; cyfrowych jednostki centralnej

0

0

Liczba wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; analogowych jednostki centralnej

0

0

Liczba wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; analogowych jednostki centralnej

0

0

Dane dotyczÄ&#x2026;ce pamiÄ&#x2122;ci

programu: 1,5Â MB

programu: 8Â MB danych: 48Â kB

Komunikacja

Modbus Ethernet/IP w opcji Profibus

Profinet

Ĺ&#x161;rodowisko

ISPSoft

PLCnextEngineer

Zasilanie

120â&#x20AC;&#x201C;240 V AC 24Â V DC

24Â V DC

Temperatura pracy [°C]

â&#x20AC;&#x201C;20â&#x20AC;&#x201C;60

â&#x20AC;&#x201C;25â&#x20AC;&#x201C;60

StopieĹ&#x201E; ochrony

IP20

IP20

& !

4+

46

AUTOMATYKA

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY ASTOR

B&R

EATON ELECTRIC

Astraada One ECC2250

X20CP3586

EasyControl EC4P-200

kompaktowy

modułowy

kompaktowy

–

3

–

16

0

12

16

0

6–9

max. 12

0

4

6

0

0

Flash: 256 MB RAM: 256 MB Modbus CANopen EtherCAT Profibus w opcji Profinet w opcji EtherNet/IP

SRAM: 1 MB RAM: 512 MB

brak danych

Powerlink

CANopen Ethernet/

CoDeSys V3

Automation Studio

EasySoft CoDeSys

24 V DC

24 V DC

24 V DC

0–50

–25–60

–25–55

IP20

IP20

IP20

SABUR

SCHNEIDER ELECTRIC

SIEMENS

PDC3 M2130V6

Modicon M258

Simatic S7-1200

kompaktowy

kompaktowy

modułowy

–

–

2 / 8

20

26–38

6–14

20

16–28

4–10

4

0–4

2

2

0

0–2

Flash: 512 MB RAM: 512 MB

Flash: 128 MB RAM: 64 MB Modbus CANopen EtherNet/IP

programu: 30–125 kB danych 1–4 MB Modbus Profinet Profibus

EtherNet/IP Saia PG5

12/2018

SoMachine

TIA Portal

24 V DC

24 V DC

120–230 V AC 24 V DC

0–45

–10–50

0–55

IP20

b.d.

IP20

47

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY

ADVANTECH / CSI

ADVANTECH / ELMARK AUTOMATYKA

15 LCD z podĹ&#x203A;wietleniem LED

Advantech PPC-6171C 17 LED

Advantech TPC-1881WP 18,5 LCD z podĹ&#x203A;wietleniem LED

dotykowy, rezystancyjny

dotykowy, rezystancyjny

dotykowy, pojemnoĹ&#x203A;ciowy

PRODUCENT/DYSTRYBUTOR

CSI

Seria

Aaeon AGP-3155

Rozmiar ekran [â&#x20AC;?]

Rodzaj ekranu Rodzaj ekranu

Procesor

Intel Core i5/i7

PamiÄ&#x2122;Ä&#x2021; wewnÄ&#x2122;trzna [GB]

do 8 (DDR3)

Intel Celeron G3900 Intel Pentium G4400 Intel Core i3-6100 Intel Core i5-6500 Intel Core i7-6700 do 16 (DDR4)

Rodzaj pamiÄ&#x2122;ci zewnÄ&#x2122;trznej

2 Ă&#x2014; slot na dysk

slot na dysk

Rozmiar pamiÄ&#x2122;ci zewnÄ&#x2122;trznej [GB]

â&#x20AC;&#x201C;

â&#x20AC;&#x201C;

â&#x20AC;&#x201C;

Systemy operacyjne

Win XP Win 7 Linux

Liczba gniazd Ethernet Liczba portĂłw COM Liczba USB 2.0 Liczba USB 3.0 Zasilanie Temperatura pracy [°C] MateriaĹ&#x201A; obudowy StopieĹ&#x201E; ochrony

2 3 6 0 110/230 V AC 0â&#x20AC;&#x201C;55 aluminium IP65

Win 7 Win 8.1 Win10 Linux 2 5 2 4 100â&#x20AC;&#x201C;240 V AC 0â&#x20AC;&#x201C;50 brak danych IP65

Win 7 Win 8.1 Win 10 Linux 2 2 0 2 24Â V DC 0â&#x20AC;&#x201C;55 aluminium + Ĺźywica IP66

Intel Core i7-4650U

4 do 8 (DDR3) slot na dysk slot na CFast

! (/ ( !

Na rynku automatyki dostÄ&#x2122;pnych jest wiele sterownikĂłw bezpieczeĹ&#x201E;stwa. JednÄ&#x2026; z firm specjalizujÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; w dystrybucji tego typu komponentĂłw jest firma Sick. Oferuje ona dwie grupy sterownikĂłw bezpieczeĹ&#x201E;stwa â&#x20AC;&#x201C; Flexi Classic, ktĂłrych konfigurowanie odbywa siÄ&#x2122; przez przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznik obrotowy i odpowiednie okablowanie oraz Flexi Soft.

Konfigurowanie drugiej z wymienionych grup urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; odbywa siÄ&#x2122; za pomocÄ&#x2026; dedykowanego do tego celu oprogramowania. MoĹźna wiÄ&#x2122;c w tym przypadku mĂłwiÄ&#x2021; o programowalnych sterownikach bezpieczeĹ&#x201E;stwa. Obie grupy charakteryzujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; poziomem nienaruszalnoĹ&#x203A;ci bezpieczeĹ&#x201E;stwa SIL 3 (IEC 61508) oraz moduĹ&#x201A;owÄ&#x2026; budowÄ&#x2026;.

OprĂłcz moduĹ&#x201A;Ăłw gĹ&#x201A;Ăłwnych produkty z tych serii mogÄ&#x2026; mieÄ&#x2021; do 12 moduĹ&#x201A;Ăłw rozszerzeĹ&#x201E;, oraz do 8 moduĹ&#x201A;Ăłw przekaĹşnikowych. Grupa produktowa 48

Flexi Classic moĹźe dziaĹ&#x201A;aÄ&#x2021; w sieciach: EtherNet/IP, Modbus, Profinet, Profibus, CANopen, DeviceNET, a Flexi Soft obsĹ&#x201A;uguje ponadto EtherCAT, CC-Link, SSI i komunikacjÄ&#x2122; z uĹźyciem portu szeregowego.

InnÄ&#x2026; firmÄ&#x2026;, w portfolio ktĂłrej moĹźna znaleĹşÄ&#x2021; sterowniki bezpieczeĹ&#x201E;stwa, jest firma Mitsubishi Electric. Jednym z przedstawicieli tej grupy jest produkt o nazwie MELSEC QS. Zapewnia on taki sam poziom nienaruszalnoĹ&#x203A;ci bezpieczeĹ&#x201E;stwa jak wspomniane wczeĹ&#x203A;niej produkty i moĹźe pracowaÄ&#x2021; w sieci CC-Link i Ethernet. Omawiany sterownik jest w stanie obsĹ&#x201A;uĹźyÄ&#x2021; maksymalnie 6144 wejĹ&#x203A;Ä&#x2021;/wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021;, w tym 1008 wejĹ&#x203A;Ä&#x2021;/ wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; bezpieczeĹ&#x201E;stwa.

KolejnÄ&#x2026; seriÄ&#x2026; produktĂłw z omawianej grupy jest seria Pluto, ktĂłrÄ&#x2026; moĹźna znaleĹşÄ&#x2021; w ofercie firmy ABB. Jej przedstawicielami sÄ&#x2026; sterowniki autonomicz-

ne przeznaczone do dziaĹ&#x201A;ania w sieci bezpieczeĹ&#x201E;stwa AS-i, w ktĂłrej wszystkie komponenty bezpieczeĹ&#x201E;stwa sÄ&#x2026; poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czone do jednego kabla. Wspomniane sterowniki pozwalajÄ&#x2026; na uĹźywanie bezpiecznej magistrali Pluto-bus.

Komputery przemysĹ&#x201A;owe W aplikacjach, w ktĂłrych sterownik PLC nie jest wystarczajÄ&#x2026;cym rozwiÄ&#x2026;zaniem, zastosowanie znajdujÄ&#x2026; komputery przemysĹ&#x201A;owe. UmoĹźliwiajÄ&#x2026; one sterowanie zĹ&#x201A;oĹźonymi procesami, dziÄ&#x2122;ki obecnoĹ&#x203A;ci wydajnych komponentĂłw wewnÄ&#x2122;trznych, licznym interfejsom komunikacyjnym oraz wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cym kartom rozszerzeĹ&#x201E;, ktĂłre sÄ&#x2026; podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czane do komputera lub umieszczane wewnÄ&#x2026;trz niego. KaĹźda seria komputerĂłw przemysĹ&#x201A;owych zapewnia moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wyboru konkretnego modelu spoĹ&#x203A;rĂłd szeregu róşnych konfiguracji.

AUTOMATYKA

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

ELMATIC

ELMATIC

SIEMENS

Delta SS-I

Delta 5211

Simatic IPC677D

10,4/15,1/19 LCD dotykowy, rezystancyjny lub pojemnościowy

21,5 LCD z podświetleniem LED

15/19/22 LCD

dotykowy, pojemnościowy

dotykowy

Intel Atom E3845

Intel Celeron J1900

Intel Xeon E3-1268L Intel Core i3-4330TE Intel Celeron G1820

4 dysk HDD lub dysk SSD 500 GB–1 TB (HDD) 240–480 GB (SSD) Win Embedded 7 Win 7 Pro Win 10 Pro Win 10 Enterprise 2 2 4 0 9–36 V DC –20–60 stal nierdzewna IP66 (opcjonalnie IP67, IP69K)

4 do 8 (DDR3) dysk HDD lub dysk SSD 500 GB–1 TB (HDD) 240–480 GB (SSD)

2 do 16 (DDR3)

Win Embedded 7, Win 7 Pro Win 10 Pro

Win 7 Win Embedded 8.1 Ubuntu

2 2 1 1 21–27 V DC 0–50 stal nierdzewna + aluminium IP69K

2 1 0 5 230 V AC/24 V DC 5–45 brak danych IP65

Jednym z typów komputerów przemysłowych są jednostki panelowe. Ich wyróżnikiem jest wbudowanie komputera w ekran, czego wynikiem jest powstanie spójnego komponentu.

Opisywane rozwiązanie umożliwia bezpośrednie reagowanie i nadzorowanie systemu przez jego operatora. W tabeli przedstawiono kilka wybranych modeli komputerów panelowych różnych producentów. Podczas doboru odpowiedniego modelu warto zwrócić uwagę na wielkość oraz rodzaj ekranu. W przypadku paneli dotykowych ważną cechą jest to, czy ekran jest ekranem pojemnościowym, czy rezystancyjnym. W zależności od rodzaju aplikacji, do której będzie używany dany komputer panelowy, należy określić, która technologia jest optymalna w konkretnym przypadku.

Ważne są również takie cechy jak rodzaj materiału, z którego został wykonany 12/2018

dysk SSD 240

komputer czy temperatura otoczenia, w której może on działać bez przeszkód.

Kolejną grupę komputerów przemysłowych stanowią jednostki kompaktowe. Charakteryzują się zwartą zabudową bez szkody dla wydajności. Dzięki temu możliwa staje się oszczędność przestrzeni podczas projektowania danego systemu. Najczęściej komputery omawianego typu montowane są na szynie w szafie elektrycznej. Warto zauważyć, że powyższy fakt wpływa bezpośrednio na to, że stopień ochrony komputerów kompaktowych jest zdecydowanie niższy niż ma to miejsce w przypadku komputerów panelowych. Wyróżnikiem zdecydowanej większości urządzeń z opisywanej grupy jest ich bezwentylatorowe wykonanie.

Oprócz wyżej wymienionych komputerów przemysłowych na uwagę zasługują również jednostki jednopłyt-

kowe. Przykładowe urządzenia tego typu znajdują się w ofercie firmy Elmark Automatyka. Jednym z modeli w portfolio wspomnianej firmy jest jednopłytkowy komputer przemysłowy PCM-9376.

Na płytce o wielkości 3,5” można znaleźć energooszczędny procesor AMD G-series T16R, do 4 GB pamięci DDR3 RAM, dwa gniazda SATA, dwie karty sieciowe, wyjście VGA oraz po cztery porty szeregowe i gniazda USB 2.0. Innym modelem należącym do tej grupy komponentów jest PICO CV-01, który znajduje się w ofercie firmy CSI. Na powierzchni 7200 mm2 znaleźć można procesor Intel Atom N2600, do 2 GB pamięci DDR3 RAM, po jednym złączu SATA i mSATA, dwa interfejsy szeregowe, pięć portów USB oraz po dwa programowalne wejścia i wyjścia cyfrowe.

Poza wymienionymi już wcześniej cechami komputerów przemysłowych, niezależnie od ich typu, należy zwrócić uwagę na parametry techniczne procesora, płytę główną, dostępną pamięć wewnętrzną, rodzaj pamięci zewnętrznej, jej obecność i wielkość, rodzaj i liczba dostępnych interfejsów komunikacyjnych oraz obsługiwane protokoły.

Wszystkie wspomniane elementy mają bezpośredni wpływ na wydajność komponentu. Podczas doboru odpowiedniego sprzętu warto również zwrócić uwagę na sposób zasilenia komputera oraz wymagane napięcie zasilania.

PAC – rozwiązanie pośrednie Oprócz sterowników programowalnych PLC oraz komputerów przemysłowych, do sterowania procesami mogą posłużyć kontrolery PAC (Programmable Application Controller). W ofertach różnych firm działających w branży automatyki przemysłowej można znaleźć taką kategorię produktową. Urządzenia z tej grupy znajdują się na granicy pomiędzy sterownikami PLC oraz komputerami przemysłowymi i stanowią połączenie ich wybranych cech. Często granice między wspomnianymi trzema grupami komponentów automatyki zacierają się i ciężko jednoznacznie skategoryzować dany model urządzenia.

W uproszczeniu kontroler PAC jest nieco bardziej złożonym odpowiednikiem sterownika PLC z cechami kom49

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY PRODUCENT/DYSTRYBUTOR

BECKHOFF

B&R

Seria

C6015-0060

Automation PCÂ 2100

Procesor

Intel Celeron G3900

Intel Atom E3800

PamiÄ&#x2122;Ä&#x2021; wewnÄ&#x2122;trzna [GB]

4â&#x20AC;&#x201C;32Â (DDR4)

1â&#x20AC;&#x201C;8Â (DDR3)

Rodzaj pamiÄ&#x2122;ci zewnÄ&#x2122;trznej

2 Ă&#x2014; slot na dysk

CFast

Rozmiar pamiÄ&#x2122;ci zewnÄ&#x2122;trznej [GB]

â&#x20AC;&#x201C;

2â&#x20AC;&#x201C;128

Win 10

Win 10Â Enterprise Win Embedded 8.1 Win 7 Win Embedded 7 Automation Runtime B&RÂ Linux 8

Systemy operacyjne

Liczba gniazd Ethernet

4

2

Liczba portĂłw COM

b.d.

w opcji

Liczba USB 2.0

0

1

Liczba USB 3.0

4

1

Zasilanie

24Â V DC

24Â V DC

Temperatura pracy [°C]

max. 55

max. 60

StopieĹ&#x201E; ochrony

IP20

IP20

PRODUCENT/DYSTRYBUTOR

PHOENIX CONTACT

PHOENIX CONTACT

Seria

BLÂ BPC2001

BL2 BPC 7000

Procesor

Intel Celeron N2930

Intel Core i5-7442EQ

PamiÄ&#x2122;Ä&#x2021; wewnÄ&#x2122;trzna [GB]

2Â â&#x20AC;&#x201C; 4Â (DDR3)

8Â (DDR4)

Rodzaj pamiÄ&#x2122;ci zewnÄ&#x2122;trznej

slot na dysk

dysk SSD

Rozmiar pamiÄ&#x2122;ci zewnÄ&#x2122;trznej [GB]

â&#x20AC;&#x201C;

128

Systemy operacyjne

brak

Win 10Â Enterprise

Liczba gniazd Ethernet

2

2

Liczba portĂłw COM

3

3

Liczba USB 2.0

3

2

Liczba USB 3.0

1

2

Zasilanie

24Â V DC

24Â V DC

Temperatura pracy [°C]

0â&#x20AC;&#x201C;50

0â&#x20AC;&#x201C;50

StopieĹ&#x201E; ochrony

IP20

IP20

( ! (/ ( !

50

AUTOMATYKA

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY B&R

CSI

DACKPOL

Automation PC 3100

nROK 3000

BC50I

Intel Celeron 3965U Intel Core i3 7100U Intel Core i5 7300U Intel Core i7 7600U

Intel Atom D525

AMD T

4 – 32 (DDR4)

1 – 4 (DDR3)

2 – 4 (DDR3)

CFast

slot na dysk slot na CFast

slot na dysk slot na SD

2–128

–

–

Win 10 Enterprise Linux Automation Runtime Embedded

Win Embedded 7

Win 7 Win Embedded 7 Linux 2

12/2018

2

3

w opcji

3

3

1

3

2

4

0

0

24 V DC

24 V DC

24 V DC

max. 60

–40–70

–40–70

IP20

IP65

IP20

SABUR

SABUR

SIEMENS

EW410

XB300

Simatic IPC227E

Intel Celeron J1900 Intel Atom D2550

Intel Atom N270 Intel Celeron CoreDuo Intel Core i3-3120ME Intel Celeron B810

Intel Celeron N2930 Intel Celeron N2807

2 – 4 (DDR3)

2 –16 (DDR3)

2 – 8 (DDR3)

slot na CFast

slot na dysk slot na CFast

CFast lub dysk HDD lub dysk SSD

–

–

Win 7 Win 8.1 Win 10 Ubuntu 12/14

Win XP Win 7

2–4

2

2

2

2

0 lub 2 3

4 – 16 (Cfast) 320 (HDD) 80 – 240 (SSD) Win 10 Enterprise Win 7 Ultimate Win Embedded 7 Win Embedded 7 Pro

4

4–6

0–1

0

1

9 – 36 V DC

11 – 32 V DC

24 V DC

0–60

0–50

max. 50

IP20

IP20

IP40

51

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY putera przemysĹ&#x201A;owego, nadaje siÄ&#x2122; do zadaĹ&#x201E; wymagajÄ&#x2026;cych wiÄ&#x2122;kszego zaawansowania, gdzie oprĂłcz obsĹ&#x201A;ugi wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; i wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; konieczne jest szybkie obsĹ&#x201A;uĹźenie duĹźej iloĹ&#x203A;ci danych. Jest to moĹźliwe dziÄ&#x2122;ki opcji wyposaĹźenia ich w wydajne procesory, karty rozszerzeĹ&#x201E; i duĹźÄ&#x2026; pamiÄ&#x2122;Ä&#x2021; operacyjnÄ&#x2026;. Programowanie kontrolerĂłw PAC jest moĹźliwe w sposĂłb przewidziany zarĂłwno dla sterownikĂłw programowalnych, jak i komputerĂłw przemysĹ&#x201A;owych. Zastosowaniami kontrolerĂłw PAC sÄ&#x2026; m.in. systemy akwizycji danych, Ĺ&#x203A;wietnie nadajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; rĂłwnieĹź do zadaĹ&#x201E; powiÄ&#x2026;zanych z wizualizacjÄ&#x2026;.

Jednym z przykĹ&#x201A;adowych kontrolerĂłw PAC jest produkt dostÄ&#x2122;pny w ofercie firmy Schneider Electric â&#x20AC;&#x201C; Modicon M580. Jego specyfika polega na tym, Ĺźe jest kontrolerem ze standardowym, niezmodyfikowanym Ethernetem wbudowanym w jego rdzeniu. Maksymalna pojemnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; procesora wejĹ&#x203A;Ä&#x2021;/wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; dyskretnych wynosi 4096.

Innym przykĹ&#x201A;adem urzÄ&#x2026;dzenia tego typu jest produkt z oferty firmy Elmark Automatyka â&#x20AC;&#x201C; kontroler Advantech APAX-5620. DostÄ&#x2122;pne sÄ&#x2026; dwie wersje wspomnianych kontrolerĂłw â&#x20AC;&#x201C; jedna z nich to wersja z licencjÄ&#x2026; ProConOS Runtime do programowania w Ĺ&#x203A;rodowisku KW MultiProg z wykorzystaniem piÄ&#x2122;ciu jÄ&#x2122;zykĂłw programowania z moĹźliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; ich Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czenia â&#x20AC;&#x201C; FBD, LD, IL, ST, SFC. Wyróşnikiem omawianych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; jest obecnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dwĂłch portĂłw CAN. System operacyjny Windows CE.NET, procesor XScale PXA270, pamiÄ&#x2122;Ä&#x2021; FLASH 32 MB, RAM 64 MB oraz 512 kB pamiÄ&#x2122;ci z podtrzymaniem bateryjnym zapewniajÄ&#x2026; odpowiedniÄ&#x2026; wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dla tego typu urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;.

Kontrolery w robotyce Dynamicznie rozwijajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; siÄ&#x2122; dziedzinÄ&#x2026; zwiÄ&#x2026;zanÄ&#x2026; z przemysĹ&#x201A;em jest robotyka.

Rzecz jasna rĂłwnieĹź w tej branĹźy kluczowymi elementami sÄ&#x2026; kontrolery.

Omawiane urzÄ&#x2026;dzenia umoĹźliwiajÄ&#x2026; sterowanie ruchami robotĂłw, ich obsĹ&#x201A;ugÄ&#x2122;, diagnostykÄ&#x2122; i serwisowanie. NieodĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznymi elementami kontrolerĂłw sÄ&#x2026; rÄ&#x2122;czne programatory.

W ofercie firmy Astor moĹźna znaleĹşÄ&#x2021; miÄ&#x2122;dzy innymi kontrolery Kawasaki, ktĂłre umoĹźliwiajÄ&#x2026; obsĹ&#x201A;ugÄ&#x2122; standardo52

â&#x20AC;&#x201A;UĹťYCIE KONKRETNYCH ROZWIÄ&#x201E;ZAĹ&#x192; JEST UZALEĹťNIONE OD WIELKOĹ&#x161;CI I MOĹťLIWOĹ&#x161;CI STEROWANEGO ROBOTA ORAZ POTRZEB ZWIÄ&#x201E;ZANYCH Z UĹťYCIEM DODATKOWYCH MODUĹ Ă&#x201C;W I WZMACNIACZY. wo od 5 do 7, a opcjonalnie do 16 osi, oczywiĹ&#x203A;cie w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od konkretnego modelu. CechÄ&#x2026; charakterystycznÄ&#x2026; serii E kontrolerĂłw Kawasaki jest ich przystosowanie do pracy z silnikami z 17-bitowymi enkoderami. PamiÄ&#x2122;Ä&#x2021; omawianych kontrolerĂłw pozwala na zapamiÄ&#x2122;tanie 80 000 pozycji, a programowanie moĹźe odbywaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; za pomocÄ&#x2026; jÄ&#x2122;zyka blokowego lub jÄ&#x2122;zyka AS. WymianÄ&#x2122; danych zapewniajÄ&#x2026;: dwa interfejsy USB, dwa gniazda COM oraz dwa gniazda RJ45. Sieci przemysĹ&#x201A;owe obsĹ&#x201A;ugiwane przez opisywane kontrolery to EtherNet/IP w standardzie i DeviceNET, Profibus, Profinet, CC-Link, CANOpen, Modbus opcjonalnie. RÄ&#x2122;czny programator RC700-A wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cy z kontrolerami Kawasaki jest wyposaĹźony w kolorowy ekran z matrycÄ&#x2026; dotykowÄ&#x2026; oraz klawiaturÄ&#x2122; o zoptymalizowanym ukĹ&#x201A;adzie.

Kolejnym przykĹ&#x201A;adem kontrolera robotĂłw jest propozycja z portfolio firmy Fanuc â&#x20AC;&#x201C; model R-30iBm Plus. Opisywany kontroler wyróşnia siÄ&#x2122; autorskim oprogramowaniem, ktĂłre nie jest oparte na systemie Windows, a wiÄ&#x2122;c moĹźna je uznaÄ&#x2021; za rozwiÄ&#x2026;zanie potencjalnie bezpieczniejsze. W standardowym wyposaĹźeniu tych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; znajdujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; liczne inteligentne funkcje takie jak funkcje wizyjne, kontroli siĹ&#x201A; i zakĹ&#x201A;ĂłceĹ&#x201E;. RÄ&#x2122;czny programator dedykowany do kontrolera iPendant Touch ma szereg klawiszy funkcyjnych oraz kolorowy ekran dotykowy z moĹźliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; wyĹ&#x203A;wietlania grafiki w 3D, co znaczÄ&#x2026;co uĹ&#x201A;atwia programowanie.

Z kolei w ofercie firmy ABB moĹźna znaleĹşÄ&#x2021; kontroler o nazwie IRC5. Jego wyróşnikiem jest oprogramowanie RobotWare z zorientowanym obiektowo jÄ&#x2122;zykiem wysokiego poziomu RAPID opracowanym przez ABB. Dedykowanym dla omawianego kontrolera programatorem jest FlexPendant z graficznym ekranem dotykowym oraz

uĹźytecznym joystickiem. Wartym wspomnienia jest obecnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; ukĹ&#x201A;adu bezpieczeĹ&#x201E;stwa z kontrolÄ&#x2026; poĹ&#x201A;oĹźenia robota z piÄ&#x2122;cioma wyjĹ&#x203A;ciami bezpieczeĹ&#x201E;stwa monitorujÄ&#x2026;cymi siedem osi.

Wartym podkreĹ&#x203A;lenia jest fakt, Ĺźe wymienione wyĹźej kontrolery wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026; w róşnych wersjach obudowy â&#x20AC;&#x201C; od bardziej kompaktowych po rozbudowane szafy. UĹźycie konkretnych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; jest uzaleĹźnione od wielkoĹ&#x203A;ci i moĹźliwoĹ&#x203A;ci sterowanego robota oraz potrzeb zwiÄ&#x2026;zanych z uĹźyciem dodatkowych moduĹ&#x201A;Ăłw i wzmacniaczy.

Sterowanie procesami Dokonany przeglÄ&#x2026;d komponentĂłw sterujÄ&#x2026;cych procesami w automatyce uzmysĹ&#x201A;awia jak waĹźnÄ&#x2026; gaĹ&#x201A;Ä&#x2026;Ĺş rynku automatyki stanowiÄ&#x2026; tego typu urzÄ&#x2026;dzenia. W zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od zĹ&#x201A;oĹźonoĹ&#x203A;ci danego systemu automatyki moĹźna wybraÄ&#x2021; odpowiednie rozwiÄ&#x2026;zanie dla konkretnej aplikacji. Dla niektĂłrych zadaĹ&#x201E; wystarczajÄ&#x2026;cym pod wzglÄ&#x2122;dem funkcjonalnoĹ&#x203A;ci komponentem sterujÄ&#x2026;cym moĹźe okazaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; klasyczny sterownik PLC, dla innych uĹźyteczniejszy wydaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; moĹźe wysoce wydajny komputer przemysĹ&#x201A;owy lub kontroler z zaawansowanymi funkcjonalnoĹ&#x203A;ciami. Bogata oferta firm z branĹźy automatyki umoĹźliwia wybĂłr optymalnego rozwiÄ&#x2026;zania. Warto zauwaĹźyÄ&#x2021; jak waĹźne dla producentĂłw komponentĂłw sterujÄ&#x2026;cych jest bogactwo obsĹ&#x201A;ugiwanych przez nie interfejsĂłw komunikacyjnych, stanowi to o ich elastycznoĹ&#x203A;ci. Istotne podczas doboru odpowiedniego sprzÄ&#x2122;tu sterujÄ&#x2026;cego procesami jest prostota obsĹ&#x201A;ugi i dostÄ&#x2122;pne funkcjonalnoĹ&#x203A;ci zintegrowanego oprogramowania umoĹźliwiajÄ&#x2026;cego odpowiedniÄ&#x2026; konfiguracjÄ&#x2122; urzÄ&#x2026;dzenia i jego zaprogramowanie.

Agnieszka Staniszewska 8"*-)&$

AUTOMATYKA

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY

Krok naprzĂłd

w automatyzacji ' !

!

! H / ( ! % G / ( ! ( / %

( ! /%G 1

( # ( ! 1 / G

( !

I / !

! H !

/

H

( ! ( / % 15

N

( N ! / ( ! %

1 !

N

H/

/ % H 1

/ G

% 1 ! % ( %

/ 5

wewnÄ&#x2122;trznego protokoĹ&#x201A;u, a konfiguracja urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; jest sprowadzona do minimum. OdpowiadajÄ&#x2026;c na te potrzeby, dostawcy automatyki czÄ&#x2122;sto oferujÄ&#x2026; wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; albo wrÄ&#x2122;cz wszystkie komponenty potrzebne do integracji systemĂłw automatyki.

Najpopularniejsze urzÄ&#x2026;dzenia sterujÄ&#x2026;ce automatyki przemysĹ&#x201A;owej to sterowniki PLC, panele HMI oraz napÄ&#x2122;dy.

Takie kompleksowe rozwiÄ&#x2026;zanie wprowadziĹ&#x201A;a do oferty firma Unitronics, ktĂłra jest prekursorem w dziedzinie integracji PLC z panelem operatorskim HMI. Portfolio firmy, ktĂłra do

Sterowniki sÄ&#x2026; programowane za pomocÄ&#x2026; bezpĹ&#x201A;atnego narzÄ&#x2122;dzia UniLogic. Po wprowadzeniu do sprzedaĹźy falownikĂłw w programie zostaĹ&#x201A;y zaimplementowane odpowiednie bloki funkcyjne, dziÄ&#x2122;ki czemu integrator moĹźe Ĺ&#x201A;atwo skonfigurowaÄ&#x2021; parametry falownika, na bieĹźÄ&#x2026;co je kontrolowaÄ&#x2021; i modyfikowaÄ&#x2021;. ModuĹ&#x201A;owa budowa sterownikĂłw umoĹźliwia integratorowi dobĂłr konfiguracji wejĹ&#x203A;Ä&#x2021;/wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; do potrzeb klienta i danej aplikacji.

ModuĹ&#x201A;y I/O i moduĹ&#x201A;y komunikacyjne sÄ&#x2026; mocowane na â&#x20AC;&#x17E;plecachâ&#x20AC;? sterownika lub na dodatkowym adapterze rozszerzajÄ&#x2026;cym.

Prosta integracja Naturalne jest stosowanie nowoczesnych technologii oraz uĹ&#x201A;atwianie sterowania przez stosowanie kompleksowego rozwiÄ&#x2026;zania sterujÄ&#x2026;cego procesem. Zastosowanie rozwiÄ&#x2026;zania Unitronics pozwala na proste skonfigurowanie trzech najpopularniejszych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; automatyki przemysĹ&#x201A;owej przez jeden kabel. Brak koniecznoĹ&#x203A;ci podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czania do kaĹźdego sprzÄ&#x2122;tu oddzielnie bardzo uĹ&#x201A;atwia pracÄ&#x2122; programistom. Dodatkowym atutem jest zminimalizowanie potrzeby prowadzenia kabli, co skutkuje prostym i przyjemnym podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniem gotowego rozwiÄ&#x2026;zania do istniejÄ&#x2026;cego juĹź systemu.

K

lienci automatyki przemysĹ&#x201A;owej coraz czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej oczekujÄ&#x2026;, by oferowana usĹ&#x201A;uga byĹ&#x201A;a kompleksowa. Co za tym idzie, poszukiwane sÄ&#x2026; firmy i integratorzy, ktĂłrzy podejmÄ&#x2026; siÄ&#x2122; zadania implementacji nowego systemu automatyki od poczÄ&#x2026;tku aĹź do zamkniÄ&#x2122;cia projektu. Podczas gdy dawniej firmy zwracaĹ&#x201A;y wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; uwagÄ&#x2122; na koszty zwiÄ&#x2026;zane z zakupem poszczegĂłlnych komponentĂłw, obecnie sÄ&#x2026; bardziej skĹ&#x201A;onne wydaÄ&#x2021; wiÄ&#x2122;cej, by zapewniÄ&#x2021; szybszÄ&#x2026; integracjÄ&#x2122; gotowego rozwiÄ&#x2026;zania. Z tego wzglÄ&#x2122;du przedsiÄ&#x2122;biorstwa coraz czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej inwestujÄ&#x2026; we wĹ&#x201A;asnÄ&#x2026; kadrÄ&#x2122; inĹźynierĂłw, ktĂłra zajmuje siÄ&#x2122; projektowaniem oraz wdraĹźaniem systemĂłw automatyki przemysĹ&#x201A;owej.

[ 5

/

Kompleksowe wsparcie Wymogi rynku sprawiajÄ&#x2026;, Ĺźe wiele firm integratorskich poszukuje rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; maksymalnie uĹ&#x201A;atwiajÄ&#x2026;cych montaĹź i zespolenie komponentĂłw automatyki. Najprostszym rozwiÄ&#x2026;zaniem jest korzystanie z produktĂłw jednej firmy, gdzie komunikacja miÄ&#x2122;dzy urzÄ&#x2026;dzeniami najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej odbywa siÄ&#x2122; przy uĹźyciu 12/2018

Jakub Lipski

tej pory specjalizowaĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; m.in. w sterownikach OPLC, zostaĹ&#x201A;o wzbogacone o przemienniki czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci. Najnowsze urzÄ&#x2026;dzenia w poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu ze sterownikami OPLC serii UniStream pozwalajÄ&#x2026; na wdroĹźenie kompleksowego systemu sterowania oraz kontroli procesĂłw wykorzystujÄ&#x2026;cych silniki trĂłjfazowe.

P R O M O C J A

ELMARK AUTOMATYKA Sp. z o.o. / 5 $ !

7P ?68?76 = ! 8=

5 WW 77: 79 :7 WW 77> 99 W6 , WW 77: 79 :P

8

A 5 5(

!!!5 5 5(

53

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY

Sterowniki

PCD7.LRxx-P5

do wszystkich obszarĂłw zastosowaĹ&#x201E; Sterownik kompaktowy PCD7.

4-,,8 6 H

! V H %/

! / #/ ! %

( % 1 * &5 = ( G /

(

(

H

H ! V

H

% %

!N (

( ( ( !

H ! G !

! ( R

! V

1 ( N5

S

wobodnie programowalne sterowniki PCD7.LRxx-P5 pozwalajÄ&#x2026; dostosowywaÄ&#x2021; obiekty o zróşnicowanej funkcjonalnoĹ&#x203A;ci, np. szpitale, budynki biurowe czy hotele, do indywidualnych potrzeb i wymagaĹ&#x201E; uĹźytkownikĂłw. DziÄ&#x2122;ki wykorzystaniu pakietu narzÄ&#x2122;dzi Saia PG5 Controls Suite zaprogramowanie sterownika PCD7.

LRxx-P5 jest proste i odbywa siÄ&#x2122; przez port USB lub zdalnie.

RozwiÄ&#x2026;zania Saia PCD sÄ&#x2026; znane z elastycznego programowania i kompatybilnoĹ&#x203A;ci. Programy sterownikĂłw, a takĹźe architektura systemu automatyki mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; modyfikowane wedĹ&#x201A;ug potrzeb.

PiÄ&#x2122;Ä&#x2021; wersji do róşnych zastosowaĹ&#x201E; Sterowniki z serii PCD7.LRxx-P5 sÄ&#x2026; dostÄ&#x2122;pne w piÄ&#x2122;ciu wariantach.

RóşniÄ&#x2026; siÄ&#x2122; wielkoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; i zasilaniem â&#x20AC;&#x201C; 24 V AC lub 230 V AC. DziÄ&#x2122;ki wielofunkcyjnym wejĹ&#x203A;ciom urzÄ&#x2026;dzenie moĹźna elastycznie dopasowywaÄ&#x2021; do róşnych zastosowaĹ&#x201E;, zgodnie z indywidualnymi wymaganiami.

W zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od wybranej wersji sterownika ma od 14 do 24 wejĹ&#x203A;Ä&#x2021;/ wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021;, w tym: â&#x20AC;˘ wejĹ&#x203A;cia uniwersalne UI (4/6/10 szt.), â&#x20AC;˘ wyjĹ&#x203A;cia analogowe AO (2/4/6 szt.), â&#x20AC;˘ wyjĹ&#x203A;cia przekaĹşnikowe (4 szt.) o obciÄ&#x2026;ĹźalnoĹ&#x203A;ci 4â&#x20AC;&#x201C;10 A przy napiÄ&#x2122;ciu 15â&#x20AC;&#x201C;253 V AC, â&#x20AC;˘ wyjĹ&#x203A;cia triakowe (2/4 szt.), â&#x20AC;˘ dwa porty RS-485 do dowolnego uĹźycia, np. Modbus RTU lub S-Bus,

â&#x20AC;˘ interfejs do podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia nastawnikĂłw pomieszczeniowych (Sylk-Bus), â&#x20AC;˘ 24 V AC wyjĹ&#x203A;cie do zasilania urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; peryferyjnych i wyjĹ&#x203A;cie triakowe (maksymalnie 300 mA), â&#x20AC;˘ zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cze mikroUSB do programowania i serwisu.

Sterowniki z serii PCD7.LRxx-P5 gwarantujÄ&#x2026; podtrzymanie pamiÄ&#x2122;ci danych przez 72 godziny.

Otwarty system automatyki Wykorzystanie sterownika kompaktowego PCD7.LRxx-P5 pozwala na budowanie otwartych systemĂłw automatyki, ktĂłre stosujÄ&#x2026; wspĂłlne standardy i protokoĹ&#x201A;y, a w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od wymagaĹ&#x201E; obiektu moĹźna Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021;, dobieraÄ&#x2021; i konfigurowaÄ&#x2021; róşne instalacje wedĹ&#x201A;ug potrzeb.

Otwarta architektura rozwiÄ&#x2026;zania jest zapewniona dziÄ&#x2122;ki podstawowym wyróşnikom rozwiÄ&#x2026;zania: â&#x20AC;˘ PCD7.LRxx-P5 to sterowniki swobodnie programowalne, â&#x20AC;˘ architektura systemĂłw pozwala na komunikacjÄ&#x2122; w sieciach S-Bus i Modbus, â&#x20AC;˘ dla instalacji HVAC, takich jak klimakonwektory, grzejniki, instalacji chĹ&#x201A;odzenia sufitowego lub kontroli jakoĹ&#x203A;ci powietrza pod kÄ&#x2026;tem

!

1 / /

;"

54

P R O M O C J A

AUTOMATYKA

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY

PeĹ&#x201A;na gama nastawnikĂłw pomieszczeniowych Wraz ze sterownikiem PCD7.LRxx-P5 mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; uĹźywane róşne zadajniki pomieszczeniowe, w skĹ&#x201A;ad ktĂłrych wchodzÄ&#x2026; czujniki temperatury, wilgotnoĹ&#x203A;ci i stÄ&#x2122;Ĺźenia CO2 (Sylk-Bus z wyĹ&#x203A;wietlaczem LCD), regulujÄ&#x2026;ce prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wentylatora oraz okreĹ&#x203A;lajÄ&#x2026;ce zajÄ&#x2122;toĹ&#x203A;Ä&#x2021; i wartoĹ&#x203A;ci zadane w pomieszczeniu.

DuĹźy wybĂłr opcji gwarantuje, Ĺźe stosujÄ&#x2026;c sterownik PCD7.LRxx-P5 bardzo dokĹ&#x201A;adnie dopasujemy urzÄ&#x2026;dzenia sterujÄ&#x2026;ce do koncepcji projektowej, zarĂłwno pod wzglÄ&#x2122;dem wyglÄ&#x2026;du, jak i realizowanych funkcji.

Zalety rodziny sterownikĂłw PCD7.LRxx-P5

Fot. Sabur

& 1 ( /%G ( ! !

Z ! \

/#

Z)&*\

wystÄ&#x2122;powania i stÄ&#x2122;Ĺźenia CO2, zostaĹ&#x201A;y stworzone gotowe rozwiÄ&#x2026;zania, â&#x20AC;˘ do podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia zdalnych moduĹ&#x201A;Ăłw wejĹ&#x203A;Ä&#x2021;/wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; RIO E-Line wykorzystany jest standard RS-485, â&#x20AC;˘ dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026;c w standardzie EnOcean, czujniki i wĹ&#x201A;Ä&#x2026;czniki mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czone do architektury systemu â&#x20AC;&#x201C; bezprzewodowo lub za pomocÄ&#x2026; standardu DALI. DziÄ&#x2122;ki takim wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ciom rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; Saia PCD moĹźliwe jest zaprojektowanie wielofunkcyjnego systemu automatyki, co pozwala osiÄ&#x2026;gnÄ&#x2026;Ä&#x2021; najwyĹźszÄ&#x2026; efektywnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; energetycznÄ&#x2026; zgodnie z wymaganiami normy DIN EN 15232 przy jednoczesnym znacznym obniĹźeniu kosztĂłw energii i zapewnieniu duĹźego komfortu.

rownika PCD7.LRxx-P5 mogÄ&#x2026; posĹ&#x201A;uĹźyÄ&#x2021; jako punkt wyjĹ&#x203A;cia dla nastÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;cych aplikacji: â&#x20AC;˘ ogrzewania, â&#x20AC;˘ chĹ&#x201A;odzenia, â&#x20AC;˘ kontroli jakoĹ&#x203A;ci powietrza (wystÄ&#x2122;powanie i stÄ&#x2122;Ĺźenie CO2), â&#x20AC;˘ sterowania wentylatorem, â&#x20AC;˘ obsĹ&#x201A;ugi zadajnika pomieszczeniowego, â&#x20AC;˘ komunikacji bezprzewodowej EnOcean.

Gotowe szablony znacznie przyspieszajÄ&#x2026; i uĹ&#x201A;atwiajÄ&#x2026; projektowanie aplikacji, a tym samym prace inĹźynierskie w biurach, hotelach i innych obiektach.

Gotowe szablony aplikacji

Sterowniki pokojowe PCD7.LRxx-P5 sÄ&#x2026; programowane przy uĹźyciu jednego rozwiÄ&#x2026;zania, jakim jest zestaw narzÄ&#x2122;dzi Saia PG5 Controls Suite. Programowanie moĹźna realizowaÄ&#x2021; za pomocÄ&#x2026; sterownika Saia PCD przez S-Bus lub bezpoĹ&#x203A;rednio przez mikroUSB.

Dla sterownikĂłw PCD7.LRxx-P5 przygotowano gotowe do uĹźytku szablony, ktĂłre umoĹźliwiajÄ&#x2026; sterowanie, monitoring, obsĹ&#x201A;ugÄ&#x2122; alarmĂłw itp. PrzykĹ&#x201A;adowe szablony aplikacji HVAC dla ste12/2018

Jedno narzÄ&#x2122;dzie dla efektywnej inĹźynierii

ElastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i skalowalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; sterownikĂłw PCD7.LRxx-P5 jest niewÄ&#x2026;tpliwÄ&#x2026; zaletÄ&#x2026; i podstawowym wyróşnikiem wĹ&#x203A;rĂłd innych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; na rynku. Dodatkowo swobodne programowanie, serwisowanie i obsĹ&#x201A;uga za poĹ&#x203A;rednictwem pakietu narzÄ&#x2122;dziowego Saia PG5 Projekt Manager sprawiajÄ&#x2026;, Ĺźe jest to rozwiÄ&#x2026;zanie zintegrowane zapewniajÄ&#x2026;ce efektywnÄ&#x2026; inĹźynieriÄ&#x2122;.

Do innych korzyĹ&#x203A;ci wynikajÄ&#x2026;cych ze stosowania rozwiÄ&#x2026;zania naleĹźÄ&#x2026;: â&#x20AC;˘ komunikacja RS-485, przez S-Bus, Modbus, EnOcean z innymi urzÄ&#x2026;dzeniami na instalacjach, â&#x20AC;˘ komunikacja z naĹ&#x203A;ciennymi nastawnikami pomieszczeniowymi, â&#x20AC;˘ zasilanie sieciowe lub 24 V AC, â&#x20AC;˘ elastyczne wykorzystanie przekaĹşnikĂłw i triakĂłw (24 V AC lub 230 V AC), â&#x20AC;˘ niskie koszty szaf sterowniczych (dziÄ&#x2122;ki konstrukcji pozwalajÄ&#x2026;cej na oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; miejsca), â&#x20AC;˘ zwiÄ&#x2122;kszona dostÄ&#x2122;pnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; energetyczna ukĹ&#x201A;adĂłw oraz szybkie uruchamianie dziÄ&#x2122;ki wstÄ&#x2122;pnie skonfigurowanym aplikacjom.

SABUR Sp. z o.o. / 5 / ! :?: ?W87>6 = !

5 D@> WW 6@9 @: 6:

8

#/ A #/ 5 5(

!!!5 #/ 5 5(

55

PRAWO I NORMY

OLIWIA CZARNOCKA rzecznik patentowy POLSERVICE, Kancelaria RzecznikĂłw Patentowych

Przyspieszanie procedury uzyskania patentu Uzyskanie patentu na innowa % ! G ! !

5 + ( !

H

%/

! /5

4 ! ! !

#

!

1 1

( ! /% ! /H /

!

#

% ! H

%N

/ / ( /5

I

stnieje moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wnioskowania przed UrzÄ&#x2122;dem Patentowym RP o wczeĹ&#x203A;niejszÄ&#x2026; publikacjÄ&#x2122; informacji o dokonaniu zgĹ&#x201A;oszenia. Zgodnie z ustawÄ&#x2026; Prawo wĹ&#x201A;asnoĹ&#x203A;ci przemysĹ&#x201A;owej (art. 43) UrzÄ&#x2026;d Patentowy publikuje informacjÄ&#x2122; o zgĹ&#x201A;oszeniu niezwĹ&#x201A;ocznie po upĹ&#x201A;ywie 18 miesiÄ&#x2122;cy od wpĹ&#x201A;yniÄ&#x2122;cia zgĹ&#x201A;oszenia.

Jednak na proĹ&#x203A;bÄ&#x2122; zgĹ&#x201A;aszajÄ&#x2026;cego UrzÄ&#x2026;d Patentowy publikuje takÄ&#x2026; informacjÄ&#x2122; wczeĹ&#x203A;niej. Po opublikowaniu zgĹ&#x201A;oszenie jest przekazywane do badania merytorycznego, a zatem wczeĹ&#x203A;niejsza publikacja oznacza, Ĺźe rĂłwnieĹź badanie merytoryczne moĹźe rozpoczÄ&#x2026;Ä&#x2021; siÄ&#x2122; zacznie wczeĹ&#x203A;niej. Konieczne jest uiszczenie opĹ&#x201A;aty za wniosek o wczeĹ&#x203A;niejszÄ&#x2026; publikacjÄ&#x2122;.

JeĹ&#x203A;li UrzÄ&#x2026;d Patentowy podczas badania merytorycznego ma wÄ&#x2026;tpliwoĹ&#x203A;ci czy rozwiÄ&#x2026;zanie speĹ&#x201A;nia ustawowe przesĹ&#x201A;anki do uzyskania patentu â&#x20AC;&#x201C; a zatem czy jest nowe, ma poziom wynalazczy oraz czy ma zastosowanie przemysĹ&#x201A;owe â&#x20AC;&#x201C; lub stwierdzi braki natury formalnej, wysyĹ&#x201A;a zgĹ&#x201A;aszajÄ&#x2026;cemu pisma, na ktĂłre naleĹźy odpowiedzieÄ&#x2021; (z reguĹ&#x201A;y w ciÄ&#x2026;gu miesiÄ&#x2026;ca). JeĹ&#x203A;li zgĹ&#x201A;aszajÄ&#x2026;cy wyĹ&#x203A;le odpowiedĹş szybciej niĹź w wyznaczonym terminie, postÄ&#x2122;powanie rĂłwnieĹź moĹźe zakoĹ&#x201E;czyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; szybciej.

Program Global PPH W przypadku, gdy zgĹ&#x201A;aszajÄ&#x2026;cy widzi potencjaĹ&#x201A; swojego rozwiÄ&#x2026;zania i chce 56

go chroniÄ&#x2021; za granicÄ&#x2026;, moĹźliwe jest przyspieszenie postÄ&#x2122;powania. UrzÄ&#x2026;d Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej przystÄ&#x2026;piĹ&#x201A; do programu Global Patent Prosecution Highway (w skrĂłcie Global PPH). Obecnie w tym programie uczestniczÄ&#x2026; nastÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;ce urzÄ&#x2122;dy: Australijski UrzÄ&#x2026;d WĹ&#x201A;asnoĹ&#x203A;ci Intelektualnej (IP Australia), Austriacki UrzÄ&#x2026;d Patentowy (APO), Kanadyjski UrzÄ&#x2026;d WĹ&#x201A;asnoĹ&#x203A;ci Intelektualnej (CIPO), DuĹ&#x201E;ski UrzÄ&#x2026;d ds. PatentĂłw i ZnakĂłw Towarowych (DKPTO), EstoĹ&#x201E;ski UrzÄ&#x2026;d Patentowy (EPA), FiĹ&#x201E;ski UrzÄ&#x2026;d ds. PatentĂłw i Rejestracji (NBPR), Niemiecki UrzÄ&#x2026;d ds.

PatentĂłw I ZnakĂłw Towarowych (DPMA), WÄ&#x2122;gierski UrzÄ&#x2026;d WĹ&#x201A;asnoĹ&#x203A;ci Intelektualnej (HIPO), Islandzki UrzÄ&#x2026;d Patentowy Patent Office (IPO), Nowozelandzki UrzÄ&#x2026;d Patentowy (IPONZ), Izraelski UrzÄ&#x2026;d Patentowy (ILPO), JapoĹ&#x201E;ski UrzÄ&#x2026;d Patentowy (JPO), KoreaĹ&#x201E;ski UrzÄ&#x2026;d WĹ&#x201A;asnoĹ&#x203A;ci Intelektualnej (KIPO), Nordycki Instytut Patentowy (NPI), Norweski UrzÄ&#x2026;d WĹ&#x201A;asnoĹ&#x203A;ci PrzemysĹ&#x201A;owej (NIPO), UrzÄ&#x2026;d Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (PPO), Portugalski Instytut WĹ&#x201A;asnoĹ&#x203A;ci PrzemysĹ&#x201A;owej (INPI), Rosyjski Federalny UrzÄ&#x2026;d WĹ&#x201A;asnoĹ&#x203A;ci Intelektualnej (ROSPATENT), UrzÄ&#x2026;d WĹ&#x201A;asnoĹ&#x203A;ci Intelektualnej Singapuru (IPOS), HiszpaĹ&#x201E;ski UrzÄ&#x2026;d ds. PatentĂłw i ZnakĂłw Towarowych (SPTO), Kolumbijska Agencja PrzemysĹ&#x201A;owo-Handlowa AUTOMATYKA

PRAWO I NORMY

ZASADA WZAJEMNEGO WYKORZYSTYWANIA POZYTYWNYCH WYNIKÓW PRZEZ URZĘDY NALEŻĄCE DO GLOBAL PPH JEST BARDZO KORZYSTNA DLA ZGŁASZAJĄCYCH, PONIEWAŻ ZNACZĄCO SKRACA CZAS PROWADZENIA PROCEDURY UDZIELENIA PATENTU W KOLEJNYM URZĘDZIE. (SIC), Szwedzki Urząd ds. Patentów i Rejestracji (PRV), Brytyjski Urząd Własności Intelektualnej (UKIPO), Urząd ds. Patentów i Znaków Towarowych USA (USPTO), Wyszehradzki Instytut Patentowy (VPI).

Zasady korzystania z programu Zgodnie z art. 40 ustawy Prawo własności przemysłowej polski podmiot może dokonać zgłoszenia poza granice kraju dopiero po zgłoszeniu rozwiązania do

dury można korzystać w przypadku, gdy zgłoszenia dotyczą tego samego wynalazku, a zastrzeżenia patentowe opisujące cechy techniczne wynalazku są do siebie bardzo zbliżone. Wnioskując o procedurę przyspieszoną, należy dostarczyć do urzędu kopię dokumentacji, na którą się powołujemy oraz jej tłumaczenia na język urzędowy danego kraju.

Skrócenie czasu i niższe koszty

Urzędu Patentowego RP. Jeśli zgłaszający wybierze co najmniej jeden ze wskazanych wcześniej urzędów zagranicznych i dokona tam zgłoszenia wynalazku, będzie mógł skorzystać z programu Global PPH. Procedura ta umożliwia szybsze i tańsze uzyskanie ochrony. Polega ona na tym, że jeśli jeden z urzędów stwierdzi, że rozwiązanie nadaje się do opatentowania, to na tej podstawie można wnioskować, aby pozostałe urzędy skorzystały z wyniku tego postępowania. Z proce-

Zasada wzajemnego wykorzystywania pozytywnych wyników przez urzędy należące do Global PPH jest bardzo korzystna dla zgłaszających, ponieważ znacząco skraca czas prowadzenia procedury udzielenia patentu w kolejnym urzędzie. Przekłada się to bezpośrednio na ponoszone koszty, ponieważ niektóre urzędy patentowe pobierają coroczną opłatę za utrzymanie zgłoszenia, niezależnie od tego czy już rozpoczęły badanie merytoryczne, czy jeszcze nie.

Oliwia Czarnocka R E K L A M A

Chcesz wiedzieś więcej?

Zapisz się na newsletter P R O M O C J A

www.automatykaonline.pl

RYNEK

PyĹ&#x201A;oodporny i w wersji ATEX Chwytak SCHUNK PGN-plus-P Flagowy chwytak SCHUNK

! ! ! % ( ( G

! G

/H / !

! #/chowej (ATEX).

58

F

irma SCHUNK rozszerza portfolio produktowe swoich legendarnych uniwersalnych chwytakĂłw PGN-plus-P â&#x20AC;&#x201C; niezaleĹźnie od wymiarĂłw kaĹźde urzÄ&#x2026;dzenie jest teraz dostÄ&#x2122;pne w wersji ATEX, certyfikowanej do uĹźytku w atmosferze wybuchowej. Do koĹ&#x201E;ca roku chwytaki we wszystkich wymiarach bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; dostÄ&#x2122;pne takĹźe w wersji pyĹ&#x201A;oodpornej jako czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; katalogowej oferty SCHUNK, wraz z odpowiednimi zestawami do doposaĹźenia istniejÄ&#x2026;cych chwytakĂłw. Wersja pyĹ&#x201A;oodporna wyróşnia siÄ&#x2122; tym, Ĺźe moĹźe Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; w sobie dodatkowe zalety, np. umoĹźliwiaÄ&#x2021; stosowanie w strefie zagroĹźenia wybuchem czy zapewniaÄ&#x2021; bezkorozyjnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; P R O M O C J A

i odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; na dziaĹ&#x201A;anie wysokiej temperatury. UĹźytkownicy majÄ&#x2026; teĹź wiÄ&#x2122;kszy wybĂłr wariantĂłw urzÄ&#x2026;dzenia.

BezobsĹ&#x201A;ugowoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przez caĹ&#x201A;y okres eksploatacji Chwytak PGN-plus-P firmy SCHUNK to realizacja jasno wytyczonego celu: wiÄ&#x2122;ksza wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przy niezmiennych wymiarach. DziÄ&#x2122;ki temu uzyskuje siÄ&#x2122; lepszÄ&#x2026; dynamikÄ&#x2122; procesĂłw oraz oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; miejsca i kosztĂłw inwestycji.

Wymiary wspornika miÄ&#x2122;dzy szeĹ&#x203A;cioma przenoszÄ&#x2026;cymi obciÄ&#x2026;Ĺźenie ramionami opatentowanej prowadnicy AUTOMATYKA

RYNEK

NH 1! &+E)$ '$8( / 8

1 /%G /H

1!

# RV5 +1! % N(

5 5 ! ! % 2 I ! %

/H / !

! #/ 1 ! %

[ [ [ &+E)$ !( !

&+E &+E)$ )$ !( !( ! !

( ( G ! %N 1!

&+E)$ '$8( / 8 !

!

( H %G 1 1! !

!

N ( !( !G

Fot. SCHUNK

J !

N /

/HG N RV

! %G !G H RV ( % Â&#x20AC; !

chwytak SCHUNK PGN-plus-P jest /! H

R!

(/

!

1! !

uniwersalnych

wielozÄ&#x2122;bnej zostaĹ&#x201A;y dwa lata temu zwiÄ&#x2122;kszone o 40%, a powierzchnia owalnego tĹ&#x201A;oka o okoĹ&#x201A;o 15%, co spowodowaĹ&#x201A;o spore zamieszanie na rynku. MoĹźliwe staĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; przenoszenie wyĹźszych maksymalnych momentĂłw obrotowych, zakĹ&#x201A;adanie dĹ&#x201A;uĹźszych palcĂłw oraz przenoszenie ciÄ&#x2122;Ĺźszych elementĂłw. Nowa konstrukcja bestsellera firmy SCHUNK zmniejsza zuĹźycie i wydĹ&#x201A;uĹźa ĹźywotnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, nawet w przypadku tradycyjnego obciÄ&#x2026;Ĺźenia. Sprzyja temu fakt, Ĺźe duĹźa powierzchnia diagonalna ukĹ&#x201A;adu klinowo-hakowego zostaĹ&#x201A;a w nowym chwytaku PGN-plus-P jeszcze powiÄ&#x2122;kszona, co ogranicza do minimum zuĹźycie i zwiÄ&#x2122;ksza niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; 12/2018

procesu obrĂłbki. Ponadto kieszenie smarowe, rozmieszczone obwodowo w prowadnicy wielozÄ&#x2122;bnej, zapewniajÄ&#x2026; ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;e smarowanie powierzchni Ĺ&#x203A;lizgowych, a chwytak eksploatowany w czystym Ĺ&#x203A;rodowisku jest bezobsĹ&#x201A;ugowy przez caĹ&#x201A;y cykl eksploatacji.

Testy przeprowadzone w laboratorium firmy SCHUNK pokazaĹ&#x201A;y, Ĺźe nowe produkty majÄ&#x2026; istotnÄ&#x2026; przewagÄ&#x2122; nad innymi produktami dostÄ&#x2122;pnymi na rynku, zwĹ&#x201A;aszcza pod wzglÄ&#x2122;dem ĹźywotnoĹ&#x203A;ci. Czasy cyklu w Ĺ&#x203A;rednim zakresie siedmiocyfrowym nie naleĹźÄ&#x2026; do rzadkoĹ&#x203A;ci w przypadku SCHUNK PGN-plus-P. Jednak z punktu widzenia uĹźytkownika jeszcze waĹźniejsza jest niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; procesu gwarantowana przez moduĹ&#x201A;y, ktĂłra jest istotna dla zapewnienia bezproblemowego funkcjonowania systemu.

DuĹźa róşnorodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; opcji Zakres wyposaĹźenia chwytakĂłw z rodziny PGN-plus-P jest wyjÄ&#x2026;tkowo bogaty. Firma SCHUNK domyĹ&#x203A;lnie wprowadziĹ&#x201A;a opcje poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeĹ&#x201E; Ĺ&#x203A;rubowych, podparcia lub centrowania. Dla zapewnienia rĂłwnomiernego przepĹ&#x201A;ywu powietrza wewnÄ&#x2026;trz chwytaka przyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cze powietrza do przedmuchu zostaĹ&#x201A;o celowo umieszczone na Ĺ&#x203A;rodku. Na şÄ&#x2026;danie moduĹ&#x201A;y dostÄ&#x2122;pne sÄ&#x2026; rĂłwnieĹź z dodatkowym sprÄ&#x2122;Ĺźyno-

wym mechanizmem bezpieczeĹ&#x201E;stwa do mechanicznego utrzymywania siĹ&#x201A;y chwytania oraz z moduĹ&#x201A;ami kompensacyjnymi do kompensowania odchyĹ&#x201A;ek kÄ&#x2026;towych.

DuĹźe wraĹźenie robi takĹźe oferta czujnikĂłw â&#x20AC;&#x201C; poczÄ&#x2026;wszy od indukcyjnych czujnikĂłw zbliĹźeniowych z Ĺ&#x201A;atwymi do regulacji krzywkami sterujÄ&#x2026;cymi, przez w peĹ&#x201A;ni zintegrowane elektroniczne przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czniki magnetyczne i elastyczne czujniki poĹ&#x201A;oĹźenia do obsĹ&#x201A;ugi maksymalnie piÄ&#x2122;ciu obszarĂłw, po czujniki analogowe o wysokiej rozdzielczoĹ&#x203A;ci, umoĹźliwiajÄ&#x2026;ce pomiar z dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; do 0,03 mm.

Firma SCHUNK dostarcza takĹźe specjalne systemy czujnikĂłw radiowych, ktĂłre monitorujÄ&#x2026; bezprzewodowo skok szczÄ&#x2122;k chwytaka i sÄ&#x2026; przeznaczone do stosowania w obrabiarkach, na ograniczonej przestrzeni lub w Ĺ&#x203A;rodowiskach z obecnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; agresywnych mediĂłw, czyli miejscach, w ktĂłrych obecnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; kabli zagraĹźaĹ&#x201A;aby stabilnoĹ&#x203A;ci procesu.

SCHUNK INTEC Sp. z o.o. / 5 / ! @?

?686??

5 WW 7WP W6 ?? , WW 7WP W6 W6 8

A( 5 1/ 5 www.schunk.com

59

RYNEK

Prosta i szybka automatyzacja ze wsparciem chwytaka SCHUNK Co-Act EGP-C [ &+E)$ !( !

1! ! ( ( /%G

SCHUNK Co-Act EGP-C do ! ( N

% !

% %

H

%

( 5 $ N

/ / 1

G

(

( ! %G ! %

! G ! ( ( 1! !

! ] # 5

W

 ostatnim roku chwytak wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cy SCHUNK Co-Act EGP-C zostaĹ&#x201A; zatwierdzony przez Niemiecki ZakĹ&#x201A;ad Ubezpieczenia Wypadkowego (DGUV) jako pierwszy na Ĺ&#x203A;wiecie chwytak przemysĹ&#x201A;owy certyfikowany do zastosowaĹ&#x201E; opartych na wspĂłĹ&#x201A;pracy czĹ&#x201A;owieka z robotem. Obecnie firma SCHUNK, lider kompetencji w dziedzinie systemĂłw chwytakowych oraz technologii mocowaĹ&#x201E;, idzie dalej â&#x20AC;&#x201C; chwytak Co-act zostaĹ&#x201A; wyposaĹźony w Ĺ&#x201A;atwe w obsĹ&#x201A;udze elementy programujÄ&#x2026;ce do lekkich i maĹ&#x201A;ych robotĂłw Universal Robots.

0 N

H

!

!

1! &+E)$ + 8

' 8+ / H ! %G ! %G ! #

! %R ! / %N

DuĹźy wybĂłr opcji Elastyczne automatyzowanie Aby zapewniÄ&#x2021; wysoki stopieĹ&#x201E; elastycznoĹ&#x203A;ci, szczegĂłlnie na etapie rozruchu, firma SCHUNK wzbogaciĹ&#x201A;a gamÄ&#x2122; komponentĂłw wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cych na linii czĹ&#x201A;owiekâ&#x20AC;&#x201C;robot o znormalizowane doĹ&#x201A;Ä&#x2026;czane palce, ktĂłre moĹźna wyposaĹźyÄ&#x2021; w uniwersalne i wymienne nakĹ&#x201A;adki o róşnej geometrii. Palce przyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniowe uĹ&#x201A;atwiajÄ&#x2026; wejĹ&#x203A;cie w automatyzacjÄ&#x2122; i przyczyniajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; do szybkiego osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;cia sukcesu, zwalniajÄ&#x2026;c uĹźytkownika z koniecznoĹ&#x203A;ci â&#x20AC;&#x17E;przedzierania siÄ&#x2122;â&#x20AC;? przez szczegĂłĹ&#x201A;y systemu.

Fot. SCHUNK

ZgodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; z normami i certyfikacja

+1! ! ( ( /%G + 8 ' 8+

I &+E)$

( !

R!

/ % # ( 1!

( !

I

$ J / )# (

= ( !

Z0')^\

(

! ( ( !

#

12/2018

Chwytak EGP-C jest dostarczany jako fabrycznie zmontowany moduĹ&#x201A; z odpowiednim zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czem do robota KUKA LBR iiwa, UR lub FANUC CR. SpeĹ&#x201A;nia wymogi norm EN ISO 10218-1/-2 oraz ISO/TS 15006, a ponadto uzyskaĹ&#x201A; homologacjÄ&#x2122; Niemieckiego Stowarzyszenia SpoĹ&#x201A;ecznych UbezpieczeĹ&#x201E; Wypadkowych (DGUV) do zastosowaĹ&#x201E; wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cych.

P R O M O C J A

Chwytak moĹźna bardzo Ĺ&#x201A;atwo uruchamiaÄ&#x2021; za pomocÄ&#x2026; cyfrowego zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza wejĹ&#x203A;Ä&#x2021;/wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021;. DziÄ&#x2122;ki zasilaniu roboczemu 24 V DC nadaje siÄ&#x2122; takĹźe do zastosowaĹ&#x201E; mobilnych. ElektronikÄ&#x2122; odpowiadajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; za regulacjÄ&#x2122; i zasilanie zintegrowano wewnÄ&#x2026;trz chwytaka, dziÄ&#x2122;ki czemu nie jest potrzebne miejsce w szafie rozdzielczej.

Aby wspĂłĹ&#x201A;praca z uĹźytkownikiem przebiegaĹ&#x201A;a moĹźliwie jak najsprawniej i najbardziej intuicyjnie, chwytak SCHUNK Co-Act EGP-C zostaĹ&#x201A; wyposaĹźony w diody LED, ktĂłre operator moĹźe wykorzystaÄ&#x2021; do sygnalizowania statusu moduĹ&#x201A;u.

Certyfikowany chwytak do maĹ&#x201A;ych elementĂłw jest dostÄ&#x2122;pny w rozmiarach 25, 40, 50 i 64 ze skokiem palca odpowiednio 3 mm, 6 mm, 8 mm i 10 mm oraz masÄ&#x2026; detalu 0,19 kg, 0,7 kg, 1,05 kg i 1,3 kg.

SCHUNK INTEC Sp. z o.o. / 5 / ! @?

?686??

5 WW 7WP W6 ?? , WW 7WP W6 W6 8

A( 5 1/ 5 !!!5 1/ 5

61

NAJLEPSI

Redakcja AUTOMATYKA Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa Marketing tel.: 22 87 40 191; 22 87 40 060 e-mail: automatyka@piap.pl www.AutomatykaOnline.pl/Automatyka TEMAT NUMERU Wytwarzanie przyrostowe. Druk 3D CENA 15,00 15 00 ZŁ (W TYM 8 % VAT)

ROZMOWA 22

PRZEGLĄD 34

PRAWO 48

Alleks Aleksandra Ale kssandra ra B Banaś, anaś aś, ś, ifm fm el electroni lectro ronic onicc

Podzespoły do automatyki przemysłowej

Równość dostępu do sztucznej inteligencji

AUTOMATYKA ISSN 2392-1056

„

INDEKS 403024

AUTOMATYKAONLINE.PL

Niez iezzaawo aw awod wod w odnyy paart o artn rtn rrt tner er dlaa rozw dl ozw wiązań ń łącz c eenio cz nio io owych wych.

“

n . Nie Niiezawodn zaw zawod zzawodn awodne awod wod p wo wodn wodne po połąc połącz ołąc łąccze łą enie. nie.

Han Ha

Pamiętaj o prenumeracie na 2019 rok

11/2018

RYNEK

PrestiĹźowe nagrody za wzornictwo dla firmy Elesa+Ganter Trzy produkty Elesa+Ganter â&#x20AC;&#x201C; Â&#x201E;! ! (

/ 1! ( G ! ]

!

1 G 1

! ! ( ! 5

W

2018 r. firma Elesa+Ganter zdobyĹ&#x201A;a dwie prestiĹźowe nagrody za wzornictwo: iF Design Award oraz Reddot Design Award. Nagrody przyznano za uchwyty paĹ&#x201A;Ä&#x2026;kowe GN 328 i GN 428 oraz dĹşwignie nastawne pĹ&#x201A;askie GN 126.

[ 5

D'

FunkcjonalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; w poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu z estetykÄ&#x2026; Wzornictwo przemysĹ&#x201A;owe jest wspĂłĹ&#x201A;czeĹ&#x203A;nie niezwykle waĹźne dla klienta.

MinÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;y czasy, kiedy maszyna miaĹ&#x201A;a tylko speĹ&#x201A;niaÄ&#x2021; swoje zasadnicze funkcje, a jej wyglÄ&#x2026;d nie miaĹ&#x201A; wielkiego znaczenia. DziĹ&#x203A; design maszyn i urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; jest istotnym kryterium branym pod uwagÄ&#x2122; w procesie zakupowym, a coraz wiÄ&#x2122;cej firm dba o estetykÄ&#x2122; caĹ&#x201A;ego zakĹ&#x201A;adu produkcyjnego.

DziÄ&#x2122;ki zastosowaniu wysokiej jakoĹ&#x203A;ci elementĂłw, ktĂłre dodatkowo cechuje wyjÄ&#x2026;tkowe wzornictwo, moĹźna wzmocniÄ&#x2021; atrakcyjnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; maszyn i urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; oraz ich wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; rynkowÄ&#x2026;.

Wszystkie komponenty widoczne â&#x20AC;&#x17E;goĹ&#x201A;ymâ&#x20AC;? okiem sÄ&#x2026; niezwykle istotne, poniewaĹź decydujÄ&#x2026; o pierwszym wraĹźeniu i ocenie jakoĹ&#x203A;ci maszyny lub urzÄ&#x2026;dzenia. Tym bardziej wiÄ&#x2122;c cenne sÄ&#x2026; kolejne nagrody przyznane firmie Elesa+Ganter przez jury najbardziej prestiĹźowych i miÄ&#x2122;dzynarodowych wystaw w dziedzinie wzornictwa przemysĹ&#x201A;owego.

12/2018

DziÄ&#x2122;ki nowoczesnemu wzornictwu zarĂłwno dĹşwignie, jak uchwyty paĹ&#x201A;Ä&#x2026;kowe idealnie pasujÄ&#x2026; do produkowanych obecnie maszyn i urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;. Dodatkowo zostaĹ&#x201A;y zaprojektowane z naciskiem na ergonomiÄ&#x2122; i funkcjonalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej jakoĹ&#x203A;ci. To wszystko sprawia, Ĺźe oba rodzaje tych komponentĂłw maszyn sÄ&#x2026; pod wzglÄ&#x2122;dem designu dostosowane do caĹ&#x201A;ego urzÄ&#x2026;dzenia.

Elesa+Ganter we wspĂłĹ&#x201A;pracy z biurem projektowym Corpus-C z FĂźrth dba o nowoczesne i niebanalne wzornictwo oferowanych produktĂłw.

Wypracowana wspĂłlnie koncepcja w zakresie designu okazaĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; sukcesem, co potwierdzajÄ&#x2026; tegoroczne nagrody â&#x20AC;&#x201C; jury MiÄ&#x2122;dzynarodowego Forum IF nagrodziĹ&#x201A;o uchwyty GN 328 i GN 428 oraz dĹşwignie nastawne pĹ&#x201A;askie GN 126.

Wspomnaine uchwyty otrzymaĹ&#x201A;y rĂłwnieĹź nagrodÄ&#x2122; Red Dot Design Award.

Cechy nagrodzonych produktĂłw Konstrukcyjnie dĹşwignie nastawne pĹ&#x201A;askie GN 126 charakteryzujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; bardzo nowoczesnym ksztaĹ&#x201A;tem, ktĂłry zapewnia stop cynku z wykoĹ&#x201E;czeniem powĹ&#x201A;okÄ&#x2026; z tworzywa sztucznego. To idealne rozwiÄ&#x2026;zanie wszÄ&#x2122;dzie tam, gdzie ograniczony jest zakres obrotu.

Zintegrowane poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie za pomocÄ&#x2026; wielokarbu pozwala na regulacjÄ&#x2122; poĹ&#x201A;oĹźenia rÄ&#x2122;kojeĹ&#x203A;ci, bez koniecznoĹ&#x203A;ci odblokowania zacisku. W razie potrzeP R O M O C J A

by ta sama dĹşwignia jest dostÄ&#x2122;pna w wykonaniu nierdzewnym (model GN 126.1).

Uchwyty paĹ&#x201A;Ä&#x2026;kowe GN 328 i GN 428 sÄ&#x2026; wykonane jako odlew aluminiowy lub przez giÄ&#x2122;cie profilu aluminiowego i mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; dostÄ&#x2122;pne z róşnymi wykoĹ&#x201E;czeniami powierzchni. Do zastosowaĹ&#x201E; w korozyjnych Ĺ&#x203A;rodowiskach Elesa+Ganter rekomenduje uchwyty GN 328.5 wykonane jako precyzyjny odlew nierdzewny ze stali A4.

ELESA+GANTER POLSKA Sp. z o.o. / 5 $ !

W: & ! ?686??

5 WW 7:7 7? @7 ( 1 P?9 9<@ 6??

, WW 7:7 7? @> 8

(A 8 5 5(

!!!5 8 5(

63

RYNEK

Optymalizacja zmiany formatu

dziÄ&#x2122;ki rozwiÄ&#x2026;zaniom IO-Link firmy Balluff Cyfrowy interfejs IO-Link ma !

H

!

R ( % 5 Â&#x2030;!

( !

N ! ! ( ( / ( ! 1 %

( ! 1 5 C

! ( ! ! N G

RV

! % RV

! % G # / N ! %

I I [ Â&#x160; ' / 5 0 N % !

"84

H ! R I / %

( / !

/ Z

( # % ] #

N \

( / / G

(

G

! %G !

# 5 Â&#x2039; ! RV I %

( !

! G

( ! %G ! N

/H ! 5

= ( ( I *

/

! ( / # #

/ H ! ( !

/ @5?5

S

zlifierka Giustina RVD 23 jest stosowana do obrĂłbki materiaĹ&#x201A;Ăłw ciÄ&#x2122;Ĺźkich. Szlifuje elementy o pĹ&#x201A;askich powierzchniach, takie jak korbowody, tarcze, koĹ&#x201A;a zÄ&#x2122;bate czy inne elementy konstrukcyjne maszyn i narzÄ&#x2122;dzi. Konstrukcja obrabiarki pozwala na wykorzystanie jej do róşnych zastosowaĹ&#x201E;, a dziÄ&#x2122;ki koncepcji elastycznego przezbrojenia obsĹ&#x201A;uguje szerokÄ&#x2026; gamÄ&#x2122; czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci. ObrĂłbka przy zastosowaniu posuwu lub procesu ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;ego obejmuje zarĂłwno przedmioty o jednej pĹ&#x201A;askiej

64

powierzchni, jak i o powierzchniach pĹ&#x201A;askorĂłwnolegĹ&#x201A;ych, z racji wyposaĹźenia szlifierki w dwie tarcze szlifujÄ&#x2026;ce.

Obracanie elementu podczas procesu szlifowania umoĹźliwia kontrolÄ&#x2122; rĂłwnolegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci i zapewnia najwyĹźszÄ&#x2026; jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; obrabianych powierzchni. Ĺ atwa wymiana chwytakĂłw pozwala na obrĂłbkÄ&#x2122; róşnorodnych przedmiotĂłw o gruboĹ&#x203A;ci 0,5â&#x20AC;&#x201C;100 mm oraz Ĺ&#x203A;rednicy do 200 mm.

Producentem szlifierki jest naleĹźÄ&#x2026;ca do grupy Fives firma Fives Giustina S.r.l. z siedzibÄ&#x2026; w Turynie. SpĂłĹ&#x201A;ka oferuje peĹ&#x201A;en wachlarz maszyn szlifujÄ&#x2026;cych, Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;cznie z akcesoriami do szlifowania i serwisem. WĹ&#x203A;rĂłd jej klientĂłw znajdujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; firmy niemal z kaĹźdej gaĹ&#x201A;Ä&#x2122;zi przemysĹ&#x201A;u, w tym w szczegĂłlnoĹ&#x203A;ci producenci pojazdĂłw oraz sprzÄ&#x2122;tu lotniczego.

Szlifierka Giustina RVD 23 wyróşnia siÄ&#x2122; wyjÄ&#x2026;tkowÄ&#x2026; wydajnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; oraz atrakcyjnÄ&#x2026; cenÄ&#x2026; w stosunku do jakoĹ&#x203A;ci. â&#x20AC;&#x201C; Nieustannie poszukujemy innowacyjnych technologii, ktĂłre pomagajÄ&#x2026; zwiÄ&#x2122;kszyÄ&#x2021; wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przy jednoczesnej redukcji kosztĂłw â&#x20AC;&#x201C; mĂłwi Damiano Bosa, inĹźynier projektĂłw firmy Fives Giustina.

Firma Balluff, ekspert w zakresie rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; zwiÄ&#x2026;zanych z systemami czujnikĂłw, automatykÄ&#x2026; oraz technologiÄ&#x2026; RFID, od wielu lat utrzymuje Ĺ&#x203A;cisĹ&#x201A;Ä&#x2026; wspĂłĹ&#x201A;pracÄ&#x2122; ze spĂłĹ&#x201A;kÄ&#x2026; Fives Giustina.

Interfejs IO-Link, zgodny z wymaganiami normy IEC 61131-9, jest dobrze znanym standardem u wĹ&#x201A;oskiego producenta. W 2014 r. firma wyposaĹźyĹ&#x201A;a swoje maszyny w standard komunikacji cyfrowej. Od tego czasu otrzymaĹ&#x201A;a wiele pozytywnych referencji, m.in. od najwiÄ&#x2122;kszych firm z branzy automotive.

puterowej, otworzyĹ&#x201A; nowe perspektywy.

DziÄ&#x2122;ki niemu powstaĹ&#x201A; cyfrowy standard wejĹ&#x203A;Ä&#x2021;/wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czÄ&#x2026;cy czujniki oraz inne elementy wykonawcze ze sterownikiem systemu za poĹ&#x203A;rednictwem trĂłjĹźyĹ&#x201A;owego przewodu. Wprowadzenie interfejsu IO-Link wyeliminowaĹ&#x201A;o koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; stosowania skomplikowanego okablowania, pochĹ&#x201A;aniajÄ&#x2026;cego czas i pieniÄ&#x2026;dze. JednoczeĹ&#x203A;nie ten prosty standard komunikacji skupia siÄ&#x2122; bezpoĹ&#x203A;rednio na miejscu, w ktĂłrym odbywa siÄ&#x2122; proces.

Czwarta rewolucja przemysĹ&#x201A;owa, okreĹ&#x203A;lana mianem PrzemysĹ&#x201A;u 4.0, to wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwa droga rozwoju â&#x20AC;&#x201C; nie bez przyczyny technologia IO-Link uwaĹźana jest za gĹ&#x201A;Ăłwny czynnik napÄ&#x2122;dzajÄ&#x2026;cy przemysĹ&#x201A;.

Istnieje kilka powodĂłw, dla ktĂłrych przedsiÄ&#x2122;biorstwo Fives Giustina przy wspĂłĹ&#x201A;pracy z firmÄ&#x2026; Balluff wybraĹ&#x201A;o technologiÄ&#x2122; IO-Link dla obecnej serii maszyn szlifujÄ&#x2026;cych. Jednym z jej podstawowych wymogĂłw byĹ&#x201A;a zdolnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; do obrĂłbki szerokiej gamy czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci za pomocÄ&#x2026; szlifierki. DziÄ&#x2122;ki zastosowaniu elastycznego przezbrojenia firma speĹ&#x201A;niĹ&#x201A;a zasadnicze wymogi dotyczÄ&#x2026;ce szybkiej zmiany narzÄ&#x2026;dzi. JednoczeĹ&#x203A;nie parametryzacja maszyn staĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; prosta, & I ' / -^0 W:

Rewolucyjny interfejs Standard IO-Link, ktĂłry porĂłwnywany jest do standardu USB w branĹźy komP R O M O C J A

AUTOMATYKA

RYNEK

[ 5 *

/

2

!

/ (

I ' / -^0 W:

/ % ! %

/% R ! ( H

w interfejs IO-Link oraz IO-Link Master

I "84

szybka i dostÄ&#x2122;pna bezpoĹ&#x203A;rednio z centralnego poziomu sterowania. â&#x20AC;&#x201C; Mauro Guglielmino, inĹźynier obszaru sprzedaĹźy firmy Balluff, dostarczyĹ&#x201A; pierwszÄ&#x2026; wskazĂłwkÄ&#x2122; odnoĹ&#x203A;nie inteligentnego interfejsu. Mimo Ĺźe interfejs IO-Link wspierany jest przez wielu dostawcĂłw rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; automatyki, to wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie profesjonalizm, doĹ&#x203A;wiadczenie i jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; firmy Balluff sprawiĹ&#x201A;a, Ĺźe wybĂłr mĂłgĹ&#x201A; byÄ&#x2021; tylko jeden â&#x20AC;&#x201C; podkreĹ&#x203A;la Damiano Bosa.

Zastosowane czujniki ciĹ&#x203A;nienia oraz lampy sygnalizacyjne LED Smart Light firmy Balluff przechyliĹ&#x201A;y szalÄ&#x2122; na korzyĹ&#x203A;Ä&#x2021; IO-Link. Wszystkie poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia zrealizowane sÄ&#x2026; za pomocÄ&#x2026; prostych trĂłjĹźyĹ&#x201A;owych przewodĂłw oraz zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy M12. BNI IO-Link Master firmy Balluff zapewnia peĹ&#x201A;nÄ&#x2026; integracjÄ&#x2122; z sieciÄ&#x2026; Profibus. Nie ma potrzeby podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czania przewodĂłw ekranowych, instalowania przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznikĂłw ani dodatkowych kart. Rozbudowa syste-

mu opiera siÄ&#x2122; na zastowowaniu tzw. hubĂłw IO-Link, do ktĂłrych podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czane sÄ&#x2026; urzÄ&#x2026;dzenia peryferyjne wyposaĹźone w interfejs IO-Link, np. czujniki indukcyjne. Wykorzystanie prostego okablowania gwarantuje szybkÄ&#x2026; diagnostykÄ&#x2122;, a takĹźe zabezpiecza przed wystÄ&#x2026;pieniem bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dĂłw, ktĂłre mogĹ&#x201A;yby pojawiÄ&#x2021; siÄ&#x2122; podczas prowadzenia wielowiÄ&#x2026;zkowych przewodĂłw. Pozwala rĂłwnieĹź zaoszczÄ&#x2122;dziÄ&#x2021; materiaĹ&#x201A;, zwiÄ&#x2122;kszyÄ&#x2021; przejrzystoĹ&#x203A;Ä&#x2021; instalacji, a przede wszystkim osiÄ&#x2026;gnÄ&#x2026;Ä&#x2021; ogromne oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci finansowe.

12/2018

Elastyczne dostosowywanie do potrzeb Rozbudowana funkcjonalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; lamp sygnalizacyjnych LED Smart Light byĹ&#x201A;aby niemoĹźliwa do osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;cia bez technologii IO-Link â&#x20AC;&#x201C; w przeciwieĹ&#x201E;stwie do konwencjonalnych lamp

sygnalizacyjnych kolory i strefy nie sÄ&#x2026; przyporzÄ&#x2026;dkowane na staĹ&#x201A;e, ale moĹźna je programowaÄ&#x2021; zgodnie z potrzebami.

20 kolorowych diod LED uporzÄ&#x2026;dkowanych jedna na drugiej moĹźe Ĺ&#x203A;wieciÄ&#x2021; lub migaÄ&#x2021; w kilku wybranych kolorach, w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od wymagaĹ&#x201E; oraz realizowanych zadaĹ&#x201E;. Róşne stany dziaĹ&#x201A;ania systemu, przepĹ&#x201A;ywy lub zmienne fizyczne, jak np. temperatura, mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; wizualizowane wedĹ&#x201A;ug aktualnych potrzeb. â&#x20AC;&#x201C; PostawiliĹ&#x203A;my sobie za cel umoĹźliwienie uĹźytkownikom naszych szlifierek elastycznego dostosowywania moduĹ&#x201A;Ăłw do zmieniajÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; zadaĹ&#x201E;. Interfejs IO-Link oraz natychmiastowy dostÄ&#x2122;p do parametrĂłw sprawiajÄ&#x2026;, Ĺźe jest to Ĺ&#x201A;atwe i moĹźliwe do wykonania. DziÄ&#x2122;ki temu czasy przestoju zostajÄ&#x2026; ograniczone do minimum â&#x20AC;&#x201C; dodaje Damiano Bosa.

Interfejs IO-Link pozwala rĂłwnieĹź na przejrzystÄ&#x2026; organizacjÄ&#x2122; okablowania maszyny oraz redukcjÄ&#x2122; miejsca w szafach sterowniczych. Schematy zaciskĂłw oraz obwodĂłw elektrycznych mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; generowane szybko i sÄ&#x2026; zrozumiaĹ&#x201A;e zarĂłwno dla operatorĂłw maszyny, jak i serwisantĂłw. â&#x20AC;&#x201C; DziÄ&#x2122;ki technologii IO-Link nasze maszyny sÄ&#x2026; szybciej wprowadzane na rynek i zapewniajÄ&#x2026; naszym klientom elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, wysokÄ&#x2026; wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; oraz funkcjonalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; â&#x20AC;&#x201C; podsumowuje Damiano Bosa. To argumenty, ktĂłre na pewno nie przejdÄ&#x2026; bez echa na dzisiejszym konkurencyjnym rynku.

BALLUFF Sp. z o.o. / 5 ' W< 6@86<P = !

8

#

/ A#

/ 5(

5 7< :>W ?9 ?? , 7< ::> @9 :? !!!5#

/ 5(

65

RYNEK

Chwytaki HRC

Ĺ atwa wspĂłĹ&#x201A;praca czĹ&#x201A;owieka z robotem J ' /( ! GH ! %

N

R G

/ ( ! /

/ ! / / % 5 0

/ G

! /%G

HG 1!

E-+ ZE/

] - # +

# \ ( ! %G !G %N

(

/H ! 5

Roman MajerskĂ˝

W

nadchodzÄ&#x2026;cych latach zmiany demograficzne w krajach uprzemysĹ&#x201A;owionych pociÄ&#x2026;gnÄ&#x2026; za sobÄ&#x2026; koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; szeroko pojÄ&#x2122;tej modernizacji w róşnych obszarach Ĺ&#x203A;rodowiska pracy. W zwiÄ&#x2026;zku z tym coraz wiÄ&#x2122;cej osĂłb bÄ&#x2122;dzie stale wspĂłĹ&#x201A;pracowaÄ&#x2021; z robotami albo przynajmniej czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciowo korzystaÄ&#x2021; z ich wsparcia przy pracy. Warunkiem urzeczywistnienia tej wizji jest powstanie nie tylko nowego rodzaju bezpiecznych robotĂłw z ogranicznikami przeciÄ&#x2026;Ĺźenia, rozbudowanym systemem czujnikĂłw i szybko reagujÄ&#x2026;cymi systemami

66

sterowniczymi â&#x20AC;&#x201C; jednoczeĹ&#x203A;nie muszÄ&#x2026; zostaÄ&#x2021; stworzone narzÄ&#x2122;dzia umieszczone na peryferiach robota, ktĂłre bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; speĹ&#x201A;niaÄ&#x2021; wiele wymagaĹ&#x201E; dotyczÄ&#x2026;cych bezpieczeĹ&#x201E;stwa i higieny pracy, Ĺ&#x203A;rodowiska pracy, korzystania ze Ĺ&#x203A;rodkĂłw zakĹ&#x201A;adowych, procedur zdawczo-odbiorczych itp.

rozwija opracowywane komponenty z myĹ&#x203A;lÄ&#x2026; o minimalizacji fizycznego obciÄ&#x2026;Ĺźenia pracownikĂłw, uĹ&#x201A;atwieniu poszczegĂłlnych dziaĹ&#x201A;aĹ&#x201E; podejmowanych przy pracy, zapobieganiu urazom i wypadkom, a takĹźe zwiÄ&#x2122;kszeniu wydajnoĹ&#x203A;ci w ramach wspĂłĹ&#x201A;pracy czĹ&#x201A;owieka z robotem.

O krok przed przepisami

Prosta integracja

ObowiÄ&#x2026;zujÄ&#x2026;ce parametry techniczne w zakresie bezpieczeĹ&#x201E;stwa robotĂłw opisujÄ&#x2026; dyrektywy, norma ISO 10218 i specyfikacja techniczna ISO/TS 15066.

NiezaleĹźnie od obowiÄ&#x2026;zujÄ&#x2026;cych przepisĂłw instytucje takie jak DIN i CEN wciÄ&#x2026;Ĺź podejmujÄ&#x2026; badania nad moĹźliwoĹ&#x203A;ciami wykorzystania robotĂłw do pracy z ludĹşmi, majÄ&#x2026;c Ĺ&#x203A;wiadomoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, Ĺźe cechy produktu stworzonego w tym celu powinny wykraczaÄ&#x2021; poza dotychczasowe wymagania. Oferta chwytakĂłw HRC grupy Zimmer Group powstaĹ&#x201A;a zgodnie z zaleceniami BG/DGUV.

JednÄ&#x2026; z firm, ktĂłre korzystajÄ&#x2026; z chwytakĂłw HRC jest Universal Robots. Do chwytakĂłw doĹ&#x201A;Ä&#x2026;czone jest takĹźe rozbudowane wyposaĹźenie, dostosowane do modelu stosowanego przez klienta.

DziÄ&#x2122;ki temu, Ĺźe Zimmer Group zapewnia szeroki wybĂłr chwytakĂłw i podzespoĹ&#x201A;Ăłw z odpowiednim osprzÄ&#x2122;tem, problem zgodnoĹ&#x203A;ci i integracji jest rozwiÄ&#x2026;zany. W skĹ&#x201A;ad wyposaĹźenia wchodzÄ&#x2026; takĹźe komponenty HRC i Industrie 4.0 kompatybilne z robotem klienta.

Ich wykorzystanie niesie ze sobÄ&#x2026; wiele nowych korzyĹ&#x203A;ci, z ktĂłrych warto wymieniÄ&#x2021; prostÄ&#x2026; instalacjÄ&#x2122;, programowanie i obsĹ&#x201A;ugÄ&#x2122;, zaawansowanÄ&#x2026; diagnostykÄ&#x2122;, konserwacjÄ&#x2122; zapobiegawczÄ&#x2026; i moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wymiany czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci w trakcie pracy.

Stworzone przez ekspertĂłw Jako pionier i jeden ze Ĺ&#x203A;wiatowych liderĂłw wĹ&#x203A;rĂłd producentĂłw chwytakĂłw HRC grupa Zimmer Group wciÄ&#x2026;Ĺź P R O M O C J A

AUTOMATYKA

RYNEK

Ĺ atwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; obsĹ&#x201A;ugi Sterowanie moĹźe odbywaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; przez centralny system zarzÄ&#x2026;dzania albo â&#x20AC;&#x201C; w przypadku wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;ci komponentĂłw â&#x20AC;&#x201C; przez wbudowanÄ&#x2026; powierzchniÄ&#x2122; sterujÄ&#x2026;cÄ&#x2026;. MoĹźliwe jest rĂłwnieĹź sterowanie

za pomocÄ&#x2026; aplikacji, ktĂłra zapewnia uĹźytkownikowi maksymalnÄ&#x2026; elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; w tworzeniu, przechowywaniu i przywracaniu parametrĂłw urzÄ&#x2026;dzenia, a ponadto pomaga przy diagnostyce i konserwacji prewencyjnej.

ZarĂłwno chwytki HRC, jak i chwytaki konwencjonalne majÄ&#x2026; praktyczne wstÄ&#x2122;pnie zaprogramowane profile pracy, ktĂłre moĹźna dostosowaÄ&#x2021; do potrzeb â&#x20AC;&#x201C; w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od systemu chwytania â&#x20AC;&#x201C; za pomocÄ&#x2026; kilku klikniÄ&#x2122;Ä&#x2021;. DziÄ&#x2122;ki temu kaĹźdy uĹźytkownik moĹźe liczyÄ&#x2021; na kompletnÄ&#x2026; implementacjÄ&#x2122; i uruchomienie w ciÄ&#x2026;gu kilku minut.

Roman MajerskĂ˝

G / ( J ' /(

& Â&#x160; 5 5 5

ZIMMER GROUP SLOVENSKO + / <7@P;WP6 ?<7 ?< Â&#x160; Â&#x152; Â? * & Â&#x160;

5 D@W< @W @: :< 7>> #5 D@W< 9<< >7> >??

8

5 % A 8 /(5 5 A 8 /(5

[ 5 J ' /(

ZIMMER GROUP POLSKA

5 D@> 67@ 6P9 99P D@> PP@ :@: 7:> D@W< @W @::< 7>> 8

5 % A 8 /(5 !!!5 8 /(5(

12/2018

67

RYNEK RYNEK

Nowe chwytaki

firmy Zimmer Group Lider w swojej klasie [ J ' /(

HG

% R 21 !8E !

[ ( !

8 1

! & / 8

G G ( / !G

N 1! !

6???

8

45

L

inia chwytakĂłw 5000 z oznaczeniem AL, na ktĂłrÄ&#x2026; obecnie skĹ&#x201A;adajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; chwytaki GPP5006N-AL-A, GPP5008N-AL-A i GPP5010N-AL-A (wszystkie warianty dostÄ&#x2122;pne takĹźe jako chwytaki trĂłjszczÄ&#x2122;kowe),

powiÄ&#x2122;kszyĹ&#x201A;a portfolio oferowanej przez Zimmer Group serii 5000.

W odpowiedzi na oczekiwania klientĂłw Rozbudowaniu oferty przyĹ&#x203A;wiecaĹ&#x201A;a chÄ&#x2122;Ä&#x2021; speĹ&#x201A;nienia przez Zimmer Group oczekiwaĹ&#x201E; odbiorcĂłw â&#x20AC;&#x201C; nowe chwytaki sÄ&#x2026; odpowiedziÄ&#x2026; na potrzeby i zainteresowanie klientĂłw firmy. W zastosowaniach, ktĂłre nie wymagajÄ&#x2026; stopnia ochrony IP64 juĹź w wersji standardowej i z 30 milionami cykli, nowe chwytaki sÄ&#x2026; absolutnym liderem na rynku. TÄ&#x2122; pozycjÄ&#x2122; umacnia dodatkowo cena, ktĂłra jest o 30% niĹźsza w porĂłwnaniu z cenÄ&#x2026; konkurencyjnych chwytakĂłw tej samej klasy i o tych samych parametrach.

konkurencyjnych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; o parametrach na tym samym poziomie, przy jednoczesnym zapewnieniu bezkonkurencyjnej ceny.

Roman MajerskĂ˝

Wysoka jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; za bezkonkurencyjnÄ&#x2026; cenÄ&#x2122;

[ 5 J ' /(

Nowe urzÄ&#x2026;dzenia sÄ&#x2026; doskonaĹ&#x201A;Ä&#x2026; ilustracjÄ&#x2026; porzekadĹ&#x201A;a â&#x20AC;&#x17E;duĹźo radoĹ&#x203A;ci za maĹ&#x201A;e pieniÄ&#x2026;dzeâ&#x20AC;?. NiĹźsza cena nie obniĹźyĹ&#x201A;a jakoĹ&#x203A;ci â&#x20AC;&#x201C; wrÄ&#x2122;cz przeciwnie. Chwytaki majÄ&#x2026; gwarantowane 15 milionĂłw cykli, co oznacza nadal najlepszy wynik na rynku, a siĹ&#x201A;y i momenty pozostaĹ&#x201A;y na tym samym poziomie jak w ofercie konkurencji. Podobnie jak w przypadku wczeĹ&#x203A;niej wprowadzonych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; z serii 5000, takĹźe chwytaki 5000 z oznaczeniem AL sÄ&#x2026; idealnym zamiennikiem 12/2018

P R O M O C J A

G / ( J ' /(

& Â&#x160; 5 5 5

ZIMMER GROUP SLOVENSKO + / <7@P;WP6 ?<7 ?< Â&#x160; Â&#x152; Â? * & Â&#x160;

5 D@W< @W @: :< 7>> #5 D@W< 9<< >7> >??

8

5 % A 8 /(5 5 A 8 /(5

ZIMMER GROUP POLSKA

5 D@> 67@ 6P9 99P D@> PP@ :@: 7:> D@W< @W @::< 7>> 8

5 % A 8 /(5 !!!5 8 /(5(

69

RYNEK

SprzedaĹź robotĂłw przemysĹ&#x201A;owych podwoiĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; w ciÄ&#x2026;gu ostatnich 5 lat Raport IFR 2018 - # ( !

G

/ !

( N(/

! ( R

! ! 5 C

!

% ! 1 1

(/# ! 1 ! =

- # 8

- ( !

1 W?<:]W?<7

R! ! ( H # !

( ! 1 ( !

N

Z!

<<@Â&#x17D;\

(

%

ZW?<>]W?W<\

%G R

!

( H

R!

( <@Â&#x17D;5 0

!

# % #N ! (

( %N ( / % / !

/( ! ( ! /

# /

! G # 15 Sylwia Batorska

D

ane MiÄ&#x2122;dzynarodowej Federacji Robotyki (IFR) potwierdzajÄ&#x2026;, Ĺźe pod wzglÄ&#x2122;dem robotyzacji 2017 r. moĹźna zaliczyÄ&#x2021; do bardzo udanych. Globalnie sprzedaĹź robotĂłw przemysĹ&#x201A;owych wzrosĹ&#x201A;a o 30% (Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czna sprzedaĹź w 2017 r. â&#x20AC;&#x201C; 381 tys. jednostek), w Europie o 18%, w regionie Europy Ĺ&#x161;rodkowo-Wschodniej o 36%, natomiast w Polsce o 16% w porĂłwnaniu z rokiem poprzednim.

Na caĹ&#x201A;ym Ĺ&#x203A;wiecie w 2017 r. liczba zainstalowanych robotĂłw przemysĹ&#x201A;owych przekroczyĹ&#x201A;a 2 mln.

Chiny, Japonia, Korea PoĹ&#x201A;udniowa, Stany Zjednoczone i Niemcy to piÄ&#x2122;Ä&#x2021;

70

gĹ&#x201A;Ăłwnych rynkĂłw odpowiadajÄ&#x2026;cych za 73% caĹ&#x201A;kowitej wielkoĹ&#x203A;ci sprzedaĹźy w 2017 r. Warto zauwaĹźyÄ&#x2021;, Ĺźe sprzedaĹź robotĂłw przemysĹ&#x201A;owych w Chinach w tym roku stanowiĹ&#x201A;a 36% caĹ&#x201A;kowitej podaĹźy i byĹ&#x201A;a wyĹźsza niĹź caĹ&#x201A;kowita wielkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; sprzedaĹźy w Europie i obu Amerykach Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;cznie.

SprzedaĹź robotĂłw w Japonii wzrosĹ&#x201A;a o 18%, co ustanowiĹ&#x201A;o 2017Â r. drugim z tak rekordowÄ&#x2026; dynamikÄ&#x2026; w historii tego kraju. JednoczeĹ&#x203A;nie Japonia pozostaje nadal liderem pod wzglÄ&#x2122;dem produkcji robotĂłw. W 2017Â r. producenci z Japonii dostarczyli 56% globalnej podaĹźy robotĂłw przemysĹ&#x201A;owych, a wskaĹşnik ich eksportu wzrĂłsĹ&#x201A; o 45%.

Co ciekawe w Republice Korei sprzedaĹź robotĂłw spada. GĹ&#x201A;Ăłwnym powodem jest redukcja instalacji w przemyĹ&#x203A;le elektrycznym i elektronicznym (spadek o 18%). Z kolei Stany Zjednoczone nadal odnotowujÄ&#x2026; wzrost wdroĹźeĹ&#x201E; robotĂłw â&#x20AC;&#x201C; o 6% w 2017Â r.

Podobnie w Niemczech â&#x20AC;&#x201C; wzrost o 7%, do rekordowych 21,4 tys. jednostek.

Globalnie wzrĂłsĹ&#x201A; rĂłwnieĹź wskaĹşnik gÄ&#x2122;stoĹ&#x203A;ci robotĂłw w przemyĹ&#x203A;le wytwĂłrczym, osiÄ&#x2026;gajÄ&#x2026;c 85 jednostek na 10 000 pracownikĂłw. To dobry wskaĹşniki dla pokazania róşnic w stopniu automatyzacji przemysĹ&#x201A;u wytwĂłrczego regionĂłw i krajĂłw. I tak Ĺ&#x203A;rednia gÄ&#x2122;stoĹ&#x203A;Ä&#x2021; robotĂłw w Europie wynosi 106 jednostek, w obu Amerykach 91, a w Azji 75 jednostek.

Do dziesiÄ&#x2122;ciu najbardziej zautomatyzowanych krajĂłw na Ĺ&#x203A;wiecie naleĹźÄ&#x2026;: Korea PoĹ&#x201A;udniowa, Singapur, Niemcy, Japonia, Szwecja, Dania, USA, WĹ&#x201A;ochy, Belgia i Tajwan.

Europa i rynek CEE IFR szacuje, Ĺźe w ubiegĹ&#x201A;ym roku dostarczono na rynek Europy Ĺ&#x161;rodkowoWschodniej 10,5 tys. robotĂłw przemysĹ&#x201A;owych â&#x20AC;&#x201C; wzrost o blisko 36%, a Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czna liczba robotĂłw pracujÄ&#x2026;cych w regionie na koniec 2017 r. wyniosĹ&#x201A;a ok. 52,9 tys. (dla porĂłwnania caĹ&#x201A;a Europa â&#x20AC;&#x201C; blisko 498 tys.). NajwiÄ&#x2122;cej nowych robotĂłw zainstalowano w Czechach â&#x20AC;&#x201C; 2 893, na WÄ&#x2122;grzech â&#x20AC;&#x201C; 2 470, w Polce â&#x20AC;&#x201C; 1 891, i w SĹ&#x201A;owacji â&#x20AC;&#x201C; 1 203. W najmniejszym stopniu automatyzujÄ&#x2026; swĂłj przemysĹ&#x201A; Rosja i Rumunia â&#x20AC;&#x201C; odpowiednio 711 i 634 zainstalowanych robotĂłw.

GÄ&#x2122;stoĹ&#x203A;Ä&#x2021; robotyzacji w europejskim przemyĹ&#x203A;le przetwĂłrczym wynosi 106 jednostek na 10 000 pracownikĂłw.

Liderem w Europie sÄ&#x2026; Niemcy, gdzie wskaĹşnik ten przekracza 322. W krajach z regionu CEE wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026; duĹźe rozbieĹźnoĹ&#x203A;ci. Dla porĂłwnania gÄ&#x2122;stoĹ&#x203A;Ä&#x2021; robotyzacji w przypadku SĹ&#x201A;owacji wynosi 151, Czech â&#x20AC;&#x201C; 119, WÄ&#x2122;gier â&#x20AC;&#x201C; 78, Rumunii â&#x20AC;&#x201C; 18 i Rosji â&#x20AC;&#x201C; 4.

Polska WedĹ&#x201A;ug IFR Polska jest rynkiem wschodzÄ&#x2026;cym z przyspieszajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; dynamikÄ&#x2026; instalacji robotĂłw, szczegĂłlnie od 2014 r. WzmoĹźone dziaĹ&#x201A;ania na rzecz automatyzacji zakĹ&#x201A;adĂłw produkcyjnych wspomaganych robotami obserwuje siÄ&#x2122; gĹ&#x201A;Ăłwnie w branĹźy motoryzacyjnej, chemicznej oraz metalowej i maszynowej. Rok 2017 r. okazaĹ&#x201A; siÄ&#x2122; rekordowym pod wzglÄ&#x2122;dem sprzedaĹźy robotĂłw w Polsce â&#x20AC;&#x201C; wzrost o 16%. Ĺ Ä&#x2026;cznÄ&#x2026; liczbÄ&#x2122; robotĂłw zainstalowanych w naszym kraju IFR szacuje na okoĹ&#x201A;o 11,4 tys. jednostek. DziÄ&#x2122;ki tym wynikom gÄ&#x2122;stoĹ&#x203A;Ä&#x2021; AUTOMATYKA

RYNEK robotyzacji stale rośnie – przekroczyła już 36 jednostek na 10 000 pracowników (w branży automotive – 165, pozostałe branże – 24) Jednak nadal jest niższa w porównaniu z Czechami, Słowacją czy Węgrami. Stąd szansa na kontynuowanie dynamicznego tempa automatyzacji w przyszłości. Według analityków IFR, jeżeli Europa nie wyhamuje rozwoju gospodarczego, to w latach 2018–2021 możliwy jest wzrost instalacji robotów w Polsce na poziomie 15%–20%.

– Codziennie wraz z partnerami rozmawiamy z firmami w Polsce. Wiele z nich sprawdza możliwości i rozważa

mysł elektryczny / elektroniczny (+33%) oraz przemysł spożywczy (+19%).

inwestycje w rozwiązania robotyczne. Szczególnie w segmencie małych i średnich przedsiębiorstw proces budowania świadomości i podejmowania decyzji o zastosowaniu nowych technologii jest złożony, jednak podobnie jak IFR optymistycznie patrzymy na rozwój polskiego rynku. Boom jest jeszcze przed nami – mówi Marcin Gwóźdź, menedżer ds. rozwoju sprzedaży w Polsce, Universal Robots.

ce jako jeden z ważniejszych trendów technologicznych w robotyce w najbliższych latach. Ponadto podkreśla się, że zakres aplikacji współpracujących rośnie, a współpraca na linii człowiek-robot to także szansa automatyzacji dla przedsiębiorstw każdej wielkości.

– Robotyzacja pomaga utrzymać stałą jakość i poprawia powtarzalność przepływu pracy. Roboty współpracujące, będące istotą współpracy człowieka z maszyną, są wyjątkowo atrakcyjne, ponieważ współpracują z pracownikami, a nie ich zastępują. Zdecydowanie obserwujemy wzrastający popyt na produkty, które zawierają zarówno element „ludzkiej kreatywności”, jak i ustandaryzowanej wysokiej jakości – stwierdził Esben Østergaard, współzałożyciel i CTO firmy Universal Robots.

Branża nadal pracuje nad uproszczeniem obsługi robotów. Przyszłościowo roboty przemysłowe będzie można jeszcze łatwiej i szybciej zaprogramo-

[ 5 - ( [- W?<>

Główni beneficjenci robotyzacji wg branż Robotyzacja produkcji nadal postępuje, choć z inną intensywnością w różnych branżach. Liderem globalnego popytu na roboty przemysłowe, w podziale na gałęzie przemysłu, jest branża motoryzacyjna. W 2017 r. sprzedano w tym segmencie około 125,5 tys. robotów, co stanowi wzrost o 21%. Z kolei najsilniej robotyzowanymi sektorami w 2017 r. były przemysł metalowy (+55%), prze12/2018

Prognozy i trendy Według prognozy IFR liczba robotów dostarczonych do fabryk na całym świecie w 2021 r. osiągnie 630 tys. jednostek. Roboty zmieniają przestrzeń przemysłową i wnikają w jej nowe obszary. Rośnie popularność robotów jako asystentów w fabrykach.

Przyczyniają się do tego osiągnięcia technologiczne pozwalające na uproszczenie współpracy między człowiekiem a robotem oraz digitalizacja. Autorzy raportu docenili roboty współpracują-

wać za pomocą intuicyjnych procedur.

Taka technologia staje się atrakcyjna nie tylko dla stałych użytkowników, ale także dla małych i średnich firm, które mogą z nich korzystać w celu zautomatyzowania procesu, bez potrzeby zatrudniania doświadczonego personelu. Rozwój ten toruje również drogę do trzeciego głównego trendu w robotyce: współpraca między ludźmi i robotami bez barier ochronnych oferuje nowe podejście do nowych elastycznych procesów produkcyjnych. W przyszłości współpraca między człowiekiem a robotem będzie głównym czynnikiem wspierającym elastyczną produkcję.

W erze cyfryzacji realna produkcja staje się coraz bardziej związana z wirtualnym światem danych, otwierając zupełnie nowe możliwości – od analizy, aż do uczenia maszynowego. Roboty wciąż ewoluują dzięki szeregowi najnowocześniejszych technologii, takich jak rozpoznawanie wzroku, uczenie umiejętności, prognozowanie awarii z wykorzystaniem sztucznej inteligencji.

Nie tylko roboty się doskonalą – zmiany technologiczne wymuszają również zmiany organizacyjne. Prawie 70% pracowników uważa, że robotyka i automatyzacja oferują możliwość zdobycia pracy wymagającej wyższych kwalifikacji. To wynik ogólnoświatowego badania automatycznego z udziałem 7000 pracowników przeprowadzonego w siedmiu krajach. Zmiana technologiczna wymaga ukierunkowanych szkoleń i dalszej edukacji pracowników.

Jeśli prognozy Międzynarodowej Federacji Robotyki się urealnią, do 2020 r. w fabrykach na całym świecie będzie pracowało ponad 3 mln robotów przemysłowych. Oznacza to, że zasoby operacyjne wzrosną ponad dwukrotnie w ciągu siedmiu lat (2014–2020).

– IT, jak i automatyzacja i robotyzacja procesów to zdecydowanie najważniejsze czynniki wpływające na przekształcanie miejsc pracy – komentuje Junji Tsuda, prezes Międzynarodowej Federacji Robotyki. – Firmy i rządy muszą współpracować, aby zapewnić pracownikom umiejętności, których wymagają zmiany technologiczne.

Sylwia Batorska AUTOMATYKA

71

APLIKACJE

PrzemysĹ&#x201A; 4.0 dla branĹźy automotive

- # )

!

(

WspĂłlny projekt KUKA i APA Group Tytany KUKA to prawdziwe

!

R! # !

( ! 15 2 !

/ G (

(

( %

( ! % NH 1 / ! ( /%G ! N

!

% # ( !

%G # 5

Aleksandra Latocha

72

G

rupa APA wspĂłlnie z firmÄ&#x2026; KUKA opracowaĹ&#x201A;a i wdroĹźyĹ&#x201A;a pierwszy projekt na Ĺ&#x203A;wiecie, w ktĂłrym zespĂłĹ&#x201A; czterech robotĂłw wspĂłĹ&#x201A;pracuje synchronicznie w fabryce producenta samochodĂłw i jest zintegrowany z platformÄ&#x2026; inteligentnej analizy Nazca.

System Nazca monitoruje nie tylko pracÄ&#x2122; kaĹźdego robota osobno, ale takĹźe caĹ&#x201A;Ä&#x2026; stacjÄ&#x2122;, by dostarczyÄ&#x2021; obsĹ&#x201A;udze technicznej kompleksowe dane. Dla kaĹźdej z szeĹ&#x203A;ciu osi (kaĹźdego z czterech robotĂłw) monitorowana jest temperatura, a takĹźe prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i zuĹźycie prÄ&#x2026;du.

Dodatkowo doĹ&#x201A;Ä&#x2026;czone analizatory sieci rejestrujÄ&#x2026; zuĹźycie prÄ&#x2026;du na kaĹźdej fazie zasilania robota (Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;cznie 12 faz) oraz moce czynne i bierne. Ponadto dla caĹ&#x201A;ej instalacji analizowane jest napiÄ&#x2122;cie P R O M O C J A

dla wszystkich trzech faz, harmoniczne i prÄ&#x2026;dy sumaryczne. UmoĹźliwia to obserwowanie, czy roboty pracujÄ&#x2026; w optymalnych warunkach.

PeĹ&#x201A;ne spektrum dziaĹ&#x201A;ania systemu Nazca Elementami stacji, ktĂłra zostaĹ&#x201A;a przygotowana dla firmy z branĹźy automotive â&#x20AC;&#x201C; oprĂłcz robotĂłw â&#x20AC;&#x201C; sÄ&#x2026; szafa sterownicza i dwie podpiÄ&#x2122;te suwnice. Nazca nie tylko gromadzi informacje, ale takĹźe wizualizuje je na wykresach, umoĹźliwiajÄ&#x2026;c porĂłwnanie i analizÄ&#x2122;. Dane moĹźna wyeksportowaÄ&#x2021; takĹźe do plikĂłw csv lub przechowywaÄ&#x2021; je w archiwum platformy. Dziennik zdarzeĹ&#x201E; platformy Nazca rejestruje nawet najmniejsze zmiany zachodzÄ&#x2026;ce w instalacji.

AUTOMATYKA

APLIKACJE

#

- <???

( ( !

( / %

Dodatkowe wyróşniki tytanĂłw KUKA Wysoka dynamika KR 1000 titan manipuluje najciÄ&#x2122;Ĺźszymi podzespoĹ&#x201A;ami i elementami precyzyjnie i pewnie. DuĹźa prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i dynamiczne przyspieszenie zapewniajÄ&#x2026; najlepsze czasy taktowania.

DoskonaĹ&#x201A;a produktywnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; DokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; robota KR 1000 titan gwarantuje poprawÄ&#x2122; jakoĹ&#x203A;ci produkcji i minimalizacjÄ&#x2122; kosztĂłw.

Niewielkie krawÄ&#x2122;dzie kolizyjne zwiÄ&#x2122;kszajÄ&#x2026; efektywnÄ&#x2026; uĹźytkowÄ&#x2026; przestrzeĹ&#x201E; roboczÄ&#x2026;.

[ 5

' /(

WiÄ&#x2122;ksza elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; KR 1000 titan ma wiele róşnych zastosowaĹ&#x201E;. Jako robot paletyzujÄ&#x2026;cy lub robot z osiami liniowymi zapewnia jeszcze wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; swobodÄ&#x2122;. MoĹźna go Ĺ&#x201A;atwo zintegrowaÄ&#x2021; z instalacjami i systemami, poniewaĹź nie wymaga dopasowania do fundamentĂłw.

12/2018

Tytany KUKA

Poza monitoringiem i archiwizacjÄ&#x2026; zdarzeĹ&#x201E; Nazca moĹźe rĂłwnieĹź informowaÄ&#x2021; o anomaliach. PrzykĹ&#x201A;adem mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; progi maksymalnej temperatury.

Ich przekroczenie przez okreĹ&#x203A;lony czas skutkuje monitem. Analogicznie taka akcja zachodzi w przypadku przekroczenia prÄ&#x2026;dĂłw i napiÄ&#x2122;Ä&#x2021;.

Co wiÄ&#x2122;cej, stacja rozĹ&#x201A;adunkowa dostarcza informacji o trybie, w jakim pracuje (manualny, automatyczny, serwisowy). Rejestrowane sÄ&#x2026; rĂłwnieĹź informacje na temat typu karoserii i numeru zawieszki, ktĂłra przywiozĹ&#x201A;a karoseriÄ&#x2122;. Typ karoserii jednoznacznie definiuje parametry zamĂłwionego modelu samochodu, a numer zawieszki pozwala lokalizowaÄ&#x2021; dany model w strukturze fabryki.

Dodatkowo dla statystyk liczony jest czas rozĹ&#x201A;adunku. Obszar stacji monitorowany jest przez cztery kamery. Innowacyjny projekt, w ktĂłrym wykorzystano nowe metody wytwarzania wraz z zarzÄ&#x2026;dzeniem produkcjÄ&#x2026; i informacjami, to najlepszy przykĹ&#x201A;ad realizacji idei PrzemysĹ&#x201A;u 4.0.

WaĹźnÄ&#x2026; skĹ&#x201A;adowÄ&#x2026; wielkiego sukcesu projektu sÄ&#x2026; niewÄ&#x2026;tpliwie niezawodne roboty marki KUKA. KR 1000 titan jest pierwszym szeĹ&#x203A;cioosiowym robotem do duĹźych obciÄ&#x2026;ĹźeĹ&#x201E; z otwartym ukĹ&#x201A;adem kinematycznym i niezrĂłwnanym udĹşwigiem. Precyzyjnie i szybko manipuluje przedmiotami o duĹźej masie w promieniu 3202Â mm. Bloki silnika, kamienie, szkĹ&#x201A;o, wsporniki stalowe, elementy statkĂłw, podzespoĹ&#x201A;y samolotĂłw, bloki marmurowe, gotowe elementy betonowe â&#x20AC;&#x201C; KR 1000 titan podniesie kaĹźdy ciÄ&#x2122;Ĺźar. Do specjalnych obszarĂłw zastosowaĹ&#x201E; przeznaczony jest robot w wersji Foundry, zapewniajÄ&#x2026;cy najlepsze poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie zasiÄ&#x2122;gu i udĹşwigu lub robot paletyzujÄ&#x2026;cy do obciÄ&#x2026;ĹźeĹ&#x201E; do 1,3 tony.

Aleksandra Latocha

' /(

KUKA ROBOTER CEE GmbH

/ 5

! <? @?8W@P !

5 :W 7:? :W <@ :W 7:? :W <: !!!5 / 5

73

WYDARZENIA WYDARZENIA

Systemy produkcyjne i technologie cyfrowe MiÄ&#x2122;dzynarodowe targi BI-MU 2018 " 9

<: ( Â&#x201E; W?<> 5

1 ! /

! ! !

]

-1

! ! !

! %G 1 ! N /

! :<5 % N ! 1

2 ! "# #

"# #

% "# # & !

- # ! /

2 1

! 1

* 8 ) W?<>5 2 ! ( % ( !

G N ( / !

/ /

# % !

! ! G ! G

Â? # G ( R Â?5

Jolanta GĂłrska-Szkaradek

T

argi BI-MU organizowane sÄ&#x2026; przez EFIM-ENTE FIERE ITALIANE MACCHINE, a promowane przez UCIMU-SISTEMI PER PRODURRE (Stowarzyszenie WĹ&#x201A;oskich ProducentĂłw Obrabiarek, RobotĂłw

74

i SystemĂłw Automatyki). W tym roku wydarzenie sprzyjaĹ&#x201A;o poznaniu nowych obszarĂłw przemysĹ&#x201A;u z naciskiem na cyfryzacjÄ&#x2122;, co znalazĹ&#x201A;o rĂłwnieĹź odbicie w targowym motto: â&#x20AC;&#x17E;Cyfrowa epoka obrabiarekâ&#x20AC;?. Targom BI-MU towarzyszyĹ&#x201A; salon podwykonawstwa technicznego i usĹ&#x201A;ug dla przemysĹ&#x201A;u SFORTEC INDUSTRY.

Nowa odsĹ&#x201A;ona targĂłw BI-MU OdbywajÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; we wĹ&#x201A;oskim Mediolanie w cyklu dwuletnim targi BI-MU zapisaĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; na kartach historii, poniewaĹź majÄ&#x2026; ponad 60-letniÄ&#x2026; tradycjÄ&#x2122;. Tegoroczna, 31. edycja tej miÄ&#x2122;dzynarodowej, najwaĹźniejszej wĹ&#x201A;oskiej wystawy â&#x20AC;&#x201C; poĹ&#x203A;wiÄ&#x2122;conej branĹźy obrabiarek, robotĂłw, automatyzacji, produkcji cyfrowej, technologiom pomocniczym i wspomagajÄ&#x2026;cym â&#x20AC;&#x201C; szczegĂłlny nacisk kĹ&#x201A;adĹ&#x201A;a na tematykÄ&#x2122; Internetu Rzeczy, analizy duĹźych zbiorĂłw danych (Big Data), cyberbezpieczeĹ&#x201E;stwa, przetwarzania w chmurze (Cloud Computing), wytwarzania przyrostowego, rozszerzonej rzeczywistoĹ&#x203A;ci (Augmented Reality) oraz kontroli wizyjnej i systemĂłw.

W tegorocznej edycji uczestniczyĹ&#x201A;o 1056 wystawcĂłw, z ktĂłrych 40% pochodziĹ&#x201A;o z zagranicy. Wystawcy zagraniczni przybyli z 27 krajĂłw. Ekspozycja targowa obejmowaĹ&#x201A;a powierzchniÄ&#x2122; 100 000Â m2, co oznacza wzrost o 10% w porĂłwnaniu z poprzedniÄ&#x2026; edycjÄ&#x2026;, ktĂłra odbyĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; w 2016 r. Targi odwiedziĹ&#x201A;o 65 000 osĂłb, wĹ&#x203A;rĂłd ktĂłrych 5% stanowili goĹ&#x203A;cie zagraniczni reprezentujÄ&#x2026;cy 80 krajĂłw. WĹ&#x203A;rĂłd nich byĹ&#x201A;o 231 delegatĂłw misji zagranicznych z 22 krajĂłw, ktĂłrych przyjazd zorganizowany byĹ&#x201A; przez UCIMU-SISTEMI PER PRODURRE, Ministerstwo Rozwoju Gospodarczego oraz ICE-WĹ&#x201A;oskÄ&#x2026; AgencjÄ&#x2122; HandlowÄ&#x2026;. Pojawili siÄ&#x2122; rĂłwnieĹź przedstawiciele polskich firm.

Nietrudno byĹ&#x201A;o zauwaĹźyÄ&#x2021;, Ĺźe nowa interpretacja targĂłw BI-MU, z odnowionym i rozszerzonym technologicznym indeksem produktĂłw â&#x20AC;&#x201C; m.in. ze Ĺ&#x203A;wiata Internetu Rzeczy i technologii cyfrowych, usĹ&#x201A;ug konsultingowych i start-upĂłw â&#x20AC;&#x201C; przyciÄ&#x2026;gnÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;a nieobecnych wczeĹ&#x203A;niej wystawcĂłw, naleĹźÄ&#x2026;cych do wspomnianych sektorĂłw. CieszyĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; rĂłwnieĹź uznaniem wĹ&#x203A;rĂłd odwiedzajÄ&#x2026;cych wĹ&#x201A;oskie centrum wystawowe.

AUTOMATYKA

WYDARZENIA Cyfryzacja produkcji â&#x20AC;&#x201C; wiodÄ&#x2026;cy temat ekspozycji W produkcji przemysĹ&#x201A;owej istotna jest wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, czyli szybkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wytwarzania, a takĹźe elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; produkcji, jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i koszt wytworzenia produktĂłw oraz bezpieczeĹ&#x201E;stwo pracownikĂłw. Coraz wiÄ&#x2122;ksze znaczenie ma rĂłwnieĹź kastomizacja produktĂłw.

Wszystkie te korzyĹ&#x203A;ci moĹźna osiÄ&#x2026;gnÄ&#x2026;Ä&#x2021;, wykorzystujÄ&#x2026;c technologie cyfrowe.

Prezentowane ekspozycje targowe przedstawiaĹ&#x201A;y rozwiÄ&#x2026;zania, ktĂłre umoĹźliwiajÄ&#x2026; realizacjÄ&#x2122; wspomnianych celĂłw. Oferta obejmowaĹ&#x201A;a nie tylko maszyny i urzÄ&#x2026;dzenia, ale takĹźe usĹ&#x201A;ugi.

ZnacznÄ&#x2026; czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; ekspozycji targowej zajmowaĹ&#x201A;y obrabiarki CNC i centra obrĂłbkowe, a wĹ&#x203A;rĂłd wystawcĂłw byĹ&#x201A;o wielu Ĺ&#x203A;wiatowych producentĂłw, m.in. DMG MORI, Danobat, Okuma czy Mazak.

DMG MORI (fot. 1) to globalny koncern z innowacyjnymi rozwiÄ&#x2026;zaniami bazujÄ&#x2026;cymi na cyfryzacji, Ĺ&#x203A;wiatowy lider w zakresie obrabiarek do tocze-

nia i frezowania, a takĹźe dostawca oferujÄ&#x2026;cy kompleksowe rozwiÄ&#x2026;zania w branĹźy wytwarzania przyrostowego (Additive Manufacturing). Firma oferuje projekty â&#x20AC;&#x17E;pod kluczâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; rozwiÄ&#x2026;zania obejmujÄ&#x2026;ce peĹ&#x201A;ny zakres digitalizacji obrabiarek, procesĂłw i usĹ&#x201A;ug dla maĹ&#x201A;ych, Ĺ&#x203A;rednich i duĹźych przedsiÄ&#x2122;biorstw. W Mediolanie reprezentowany byĹ&#x201A; przez wĹ&#x201A;oski oddziaĹ&#x201A; koncernu.

Z kolei hiszpaĹ&#x201E;ski Danobat (fot. 2), jeden z gĹ&#x201A;Ăłwnych producentĂłw obrabiarek i systemĂłw produkcyjnych w Europie, zaprezentowaĹ&#x201A; w Mediolanie najnowsze innowacyjne rozwiÄ&#x2026;zania w szlifowaniu i toczeniu, ktĂłre realizuje wykorzystujÄ&#x2026;c technologie PrzemysĹ&#x201A;u 4.0. Nowe technologie i rozwiÄ&#x2026;zania prezentowaĹ&#x201A;a rĂłwnieĹź firma PAMA (fot. 3) â&#x20AC;&#x201C; wĹ&#x201A;oski lider wĹ&#x203A;rĂłd duĹźych producentĂłw obrabiarek (wiertarki, centra obrĂłbkowe).

ModuĹ&#x201A;owa budowa centrĂłw obrĂłbkowych i indywidualne rozwiÄ&#x2026;zania, ktĂłre gwarantujÄ&#x2026; doskonaĹ&#x201A;e dopasowanie do konkretnych dziaĹ&#x201A;aĹ&#x201E;

2

3

4

[ 5 C5 ' 8& Z / \

1

produkcyjnych oferuje WFL Millturn Technologies z Austrii (fot. 4) â&#x20AC;&#x201C; ekspert w dziedzinie obrĂłbki skrawaniem, specjalizujÄ&#x2026;cy siÄ&#x2122; w produkcji kompletnych centrĂłw obrĂłbkowych.

Holenderska firma HALTER (fot. 5) udowadniaĹ&#x201A;a, Ĺźe automatyzacja siÄ&#x2122; opĹ&#x201A;aca â&#x20AC;&#x201C; pokazaĹ&#x201A;a jak poprawiÄ&#x2021; wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; produkcji dziÄ&#x2122;ki prostej i niedrogiej automatyzacji. Firma oferuje zrobotyzowany system do automatyzacji zaĹ&#x201A;adunku i rozĹ&#x201A;adunku maszyny CNC, tzw. HALTER LoadAssistant. MoĹźna go podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; do dowolnej nowej lub istniejÄ&#x2026;cej tokarki CNC lub frezarki i Ĺ&#x201A;atwo przenosiÄ&#x2021; z jednej maszyny na drugÄ&#x2026;.

Ekspozycja Mitsubishi Electric (fot. 6) prezentowaĹ&#x201A;a innowacyjne produkty umoĹźliwiajÄ&#x2026;ce automatyzacjÄ&#x2122; produkcji â&#x20AC;&#x201C; programowalne sterowniki PLC, napÄ&#x2122;dy, roboty przemysĹ&#x201A;owe, panele HMI i sterowanie CNC. Zainteresowaniem cieszyĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; najnowsza platforma sprzÄ&#x2122;towa sterownikĂłw PLC Mitsubishi Electric, ktĂłra bazuje na znanej serii Q. Platforma

12/2018

75

WYDARZENIA 5

6

7

8

iQ-R integruje wiele zadań sterowania na jednej płycie bazowej.

Uwagę zwiedzających przyciągała również oferta Renishaw (fot. 7).

Firma przedstawiła m.in. uniwersalny sprawdzian produkcyjny Equator 500, który umożliwia mierzenie większych przedmiotów o średnicy roboczej 500 mm i wysokości do 400 mm.

Sprawdzian Equator może być podłączony do jednego lub wielu sterowników obrabiarek CNC, pozwalając na stałe monitorowanie i automatyczne dostosowywanie procesu obróbki w celu utrzymania kontrolowanych wymiarów w zadanym polu tolerancji.

Popularnością wśród gości cieszyła się także prezentowana na stoisku drukarka 3D do wytwarzania przyrostowego na bazie metalu. Renishaw jest producentem systemów i dostawcą takich rozwiązań. Prezentowany wielolaserowy system RenAM 500Q, który jest wyposażony w cztery lasery o mocy 500 W, charakteryzuje duża szybkość produkcji, dzięki czemu zwiększa się wydajność i obniżają się koszty 76

jednostkowe części. Eksponowano również rower górski, który zaprojektowano z wykorzystaniem technologii wytwarzania przyrostowego na bazie metalu.

Produkcja 3D była popularnym tematem również na stoiskach 3D Systems, HP, Siemens oraz wśród obecnych na targach start-upów.

Na stoisku firmy FANUC można było poznać m.in. bogatą ofertę systemów CNC, które są dostarczane w pakietach dopasowanych do indywidualnych potrzeb klienta. Wśród nowości znalazły się m.in. panel iH Pro z panoramicznym ekranem LCD oraz układ sterowania CNC z serii 0i model TF Plus.

W ofercie nie zabrakło również robotów, w tym kolaboracyjnych o różnych udźwigach, a ponadto szybkich, precyzyjnych i zwiększających wydajność nowych robotów typu SCARA SR-3iA i SR-6iA (fot. 8).

Producentów i dostawców robotów, którzy pojawili się na tegorocznych targach BI-MU było oczywiście wielu. Firma Kawasaki Robotics przed-

stawiła nowego robota serii RS. Robot RS7N (fot. 9) (udźwig 7 kg, sześć stopni swobody, zakres pracy 730 mm) wyposażony został w silniki o dużej mocy i wydajności, dzięki czemu jest szybki i ma duże przyspieszenie. Jego układ sterowania to kompaktowy kontroler F60. Robot może być stosowany np. do manipulacji, montażu, cięcia, gratowania itp. Zainteresowaniem targowych gości cieszyły się też roboty włoskiej firmy CMA Robotics (fot. 10), która projektuje, produkuje i instaluje roboty i linie lakiernicze oraz dostarcza kompletne rozwiązania „pod klucz”.

Antropomorficzne roboty CMA, certyfikowane do użytku w obszarach zagrożonych wybuchem zgodnie z normami ATEX, mogą być stosowane do automatycznego malowania różnych materiałów, takich jak drewno, plastik, metal, wyroby sanitarne, tkaniny itp. W programowaniu robotów stosowana jest metoda samouczenia, w której komputer sterujący przechowuje ruchy użytkownika i powtarza je z pożądaną prędkością lub proAUTOMATYKA

WYDARZENIA gramowania od punktu do punktu.

W ofercie firmy na uwagÄ&#x2122; zasĹ&#x201A;uguje nie tylko zaawansowana technologia, niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i szeroki asortyment, ale takĹźe 20-letnie doĹ&#x203A;wiadczenie i profesjonalizm wĹ&#x201A;oskiego producenta.

Targowe ekspozycje to rĂłwnieĹź wyposaĹźenie zautomatyzowanych i zrobotyzowanych stanowisk, gniazd, linii produkcyjnych i magazynĂłw oraz automatyzacja systemĂłw logistycznych. Nie sposĂłb wymieniÄ&#x2021; wszystkich firm, ktĂłre zaprezentowaĹ&#x201A;y tego typu rozwiÄ&#x2026;zania, ale byĹ&#x201A;y wĹ&#x203A;rĂłd nich m.in. Balluff, Bosch Rexroth, SCHUNK, Zimmer Group, HIWIN, Omas, igus, Elesa, Brevetti Stendalto, Kipp, Oppent, Indeva.

Firma Zimmer Group (fot. 11), pokazaĹ&#x201A;a szereg produktĂłw z obszaru techniki manipulacyjnej i liniowej. Podobnie firma Schunk (fot. 12) przedstawiĹ&#x201A;a bogaty asortyment systemĂłw chwytajÄ&#x2026;cych i technologii mocowania. Z kolei wĹ&#x201A;oska firma Oppent (fot. 13), ktĂłra zajmuje siÄ&#x2122;

automatyzacjÄ&#x2026; obsĹ&#x201A;ugi i optymalizacjÄ&#x2026; przepĹ&#x201A;ywĂłw logistycznych w róşnych sektorach gospodarki prezentowaĹ&#x201A;a urzÄ&#x2026;dzenia, ktĂłre sÄ&#x2026; elementami oferowanych systemĂłw transportowych.

WĹ&#x201A;oski oddziaĹ&#x201A; niemieckiej firmy igus (fot. 14) oferowaĹ&#x201A; prowadniki kablowe, przewody do aplikacji ruchomych, polimerowe Ĺ&#x201A;oĹźyska Ĺ&#x203A;lizgowe i przegubowe, prowadnice liniowe, odpornÄ&#x2026; na Ĺ&#x203A;cieranie trybotaĹ&#x203A;mÄ&#x2122; oraz moduĹ&#x201A;owy system robotyczny robolink.

System ten pozwala skonfigurowaÄ&#x2021; ramiÄ&#x2122; robota zgodnie z indywidualnymi wymaganiami. Pewien zakres oferty igus prezentowaĹ&#x201A;a rĂłwnieĹź wĹ&#x201A;oska firma Brevetti Stendalto (fot. 15), jeden z wiodÄ&#x2026;cych producentĂłw nylonowych i stalowych prowadnikĂłw Ĺ&#x201A;aĹ&#x201E;cuchowych do kabli, przewodĂłw i rur. Firma oferuje prowadniki w kilku seriach, co pozwala znaleĹşÄ&#x2021; rozwiÄ&#x2026;zanie dla kaĹźdego problemu. Na ofertÄ&#x2122; skĹ&#x201A;adajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; serie Light (lekka), Medium (Ĺ&#x203A;rednia) i Heavy (ciÄ&#x2122;Ĺźka) do zastosowaĹ&#x201E; liniowych, seria Protection (zamkniÄ&#x2122;ta)

10

11

12

Strefa BI-MU Startupper W jednej z hal targowych zorganizowano wspĂłlne stoisko, na ktĂłrym prezentowaĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; nowo powstaĹ&#x201A;e firmy i mĹ&#x201A;odzi wynalazcy zajmujÄ&#x2026;cy siÄ&#x2122; rozwojem produktĂłw i projektĂłw w branĹźy systemĂłw produkcji i obrĂłbki metali.

OgĂłĹ&#x201A;em wĹ&#x203A;rĂłd start-upĂłw prezentowaĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; 12 firm. Jedna z nich to Alma Robotics (fot. 16), ktĂłra oferowaĹ&#x201A;a m.in. Ĺ&#x203A;wiadczenie doradztwa technicznego oraz prezentowaĹ&#x201A;a profesjonalne drukarki 3D z gorÄ&#x2026;cÄ&#x2026; komorÄ&#x2026; i dodatkowymi narzÄ&#x2122;dziami produkcyjnymi dla profesjonalistĂłw z róşnych sektorĂłw (mechanika, architektura, stomatologia itp.). Z kolei firma Dronyx (fot. 17)

[ 5 C5 ' 8& Z / \

9

stosowana tam, gdzie wymagane jest peĹ&#x201A;ne zamkniÄ&#x2122;cie, seria Sliding (Ĺ&#x203A;lizgowa) do zasiÄ&#x2122;gĂłw do 400 m i seria Robot do zastosowaĹ&#x201E; obrotowych. Do trudnych zadaĹ&#x201E;, w ktĂłrych ze wzglÄ&#x2122;du na noĹ&#x203A;noĹ&#x203A;Ä&#x2021; lub zasiÄ&#x2122;g nie moĹźna uĹźyÄ&#x2021; prowadnikĂłw nylonowych, Brevetti proponuje prowadniki stalowe Steel.

12/2018

77

WYDARZENIA 13

14

15

oferowała inteligentne rozwiązania z obszaru automatyki domowej, wirtualnej rzeczywistości i inteligentnych mobilnych aplikacji i systemów robotyki. W ofercie firmy jest m.in. robot gąsienicowy typu ATV (All Terrain Vehicle), który może być stosowany w różnych aplikacjach i dziedzinach. Robot ten jest np. głównym elementem Solarino Beach Cleaner – ekologicznej, zdalnie sterowanej maszyny do czyszczenia plaż, która może poruszać się zarówno w mokrym, jak i suchym terenie piaszczystym, a także usuwać śmieci i inne ciała obce.

Platforma BI-MUpiù

16

Targowi goście mogli zdobyć ciekawe informacje nie tylko na stoiskach ekspozycyjnych, ale również w trakcie wydarzeń towarzyszących. Po raz pierwszy targom towarzyszyły nie tylko konferencje, ale też szereg wydarzeń, których głównymi postaciami byli wystawcy. W jednej z hal wystawienniczych urządzono arenę BI-MUpiù (fot. 18), gdzie obok imprez pogłębiających tematykę targów, przygotowanych przez organizatorów, wystawcy mogli przedstawić najlepsze własne oferty i innowacje.

Specjalny obszar FCA-Alfa Romeo

17

Jedną z branż, która w największym stopniu korzysta z nowych technologii jest sektor motoryzacyjny. Systemy produkcyjne są niezbędne do produkcji dużej części elementów składających się na pojazd, począwszy od nadwozia i silnika, na częściach mechanicznych i akcesoriach kończąc. Dla podkreślenia ścisłego związku między samochodami a obrabiarkami podczas 31. edycji BI-MU zorganizowano specjalny obszar FCA-Alfa Romeo. Targowi goście mogli podziwiać dwa wyjątkowe modele Alfa Romeo: Stelvio – pierwszy SUV w historii Alfa Romeo oraz sportowy sedan Giulia (fot. 19). Ponadto Grupa FCA miała do dyspozycji 20 000 m2 strefy testowej poza halami. Tutaj wszyscy entuzjaści samochodów zainteresowani testowaniem flagowych samochodów Grupy FCA mogli przetestować wybrane modele. Łącznie zrealizowano 595 testów.

Targowy sukces 31. edycja targów BI-MU w Mediolanie koncentrowała się na rynku, który szybko rozwija się w kierunku realizacji założeń Przemysłu 4.0. We włoskim Mediolanie można było zobaczyć wszystko co jest potrzebne do funkcjonowania nowoczesne78

AUTOMATYKA

WYDARZENIA

[ 5 C5 ' 8& Z / \

18

go zakĹ&#x201A;adu produkcyjnego â&#x20AC;&#x201C; ofertÄ&#x2122; Ĺ&#x203A;wiatowych liderĂłw w branĹźy obrĂłbki metali, nowe rozwiÄ&#x2026;zania z obszaru inĹźynierii mechanicznej i sterowania numerycznego oraz nowoĹ&#x203A;ci, dziÄ&#x2122;ki ktĂłrym systemy produkcyjne bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; bezpieczne, wydajniejsze, bardziej elastyczne, zautomatyzowane i zintegrowane, a zakĹ&#x201A;ady produkcyjne bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; przeksztaĹ&#x201A;caÄ&#x2021; siÄ&#x2122; w inteligentne fabryki. â&#x20AC;&#x201C; DziÄ&#x2122;ki szerokiej

19

ofercie produktowej prezentowanej na targach, nowym inicjatywom i kontaktom nawiÄ&#x2026;zanym podczas targĂłw przez wystawcĂłw, 31. edycja BI-MU / SFORTEC INDUSTRY potwierdziĹ&#x201A;a, Ĺźe jest miÄ&#x2122;dzynarodowÄ&#x2026; wiodÄ&#x2026;cÄ&#x2026; wystawÄ&#x2026; obrabiarek, robotĂłw i automatyzacji, zdolnÄ&#x2026; przyciÄ&#x2026;gnÄ&#x2026;Ä&#x2021; wystawcĂłw z sÄ&#x2026;siednich sektorĂłw, ktĂłre sÄ&#x2026; coraz bardziej zwiÄ&#x2026;zane z branĹźÄ&#x2026; maszynowÄ&#x2026; i jest atrak-

cyjna dla wystawcĂłw reprezentujÄ&#x2026;cych wszystkie gĹ&#x201A;Ăłwne sektory produkcyjne â&#x20AC;&#x201C; oĹ&#x203A;wiadczyĹ&#x201A; Massimo Carboniero, prezes UCIMU-SISTEMI PER PRODURRE Kolejna edycja targĂłw BI-MU odbÄ&#x2122;dzie siÄ&#x2122; w dniach 13â&#x20AC;&#x201C;17 paĹşdziernika 2020 r.

Jolanta GĂłrska-Szkaradek )2" 2X

R E K L A M A

12/2018

79

BIBLIOTEKA STEROWNIKI SIMATIC S7-1200 I S7-1500 W ZAAWANSOWANYCH SYSTEMACH STEROWANIA

!"# $%& ' ( ( # )

Czwarta rewolucja przemysĹ&#x201A;owa spowodowaĹ&#x201A;a, Ĺźe w ksiÄ&#x2026;Ĺźce gĹ&#x201A;Ăłwny nacisk poĹ&#x201A;oĹźono na okreĹ&#x203A;lenie miejsc, gdzie naleĹźy stosowaÄ&#x2021; zaawansowane sterowanie i algorytmy z obszaru sztucznej inteligencji. PoczÄ&#x2026;tkowe rozdziaĹ&#x201A;y dotyczÄ&#x2026; trudniejszych zagadnieĹ&#x201E;, ktĂłre sÄ&#x2026; przydatne w projektowaniu zaawansowanych systemĂłw sterowania. SÄ&#x2026; nimi: zapoznanie siÄ&#x2122; z bibliotekami, sterowanie bezpieczne, opis sekwencyjnych schematĂłw funkcjonalnych SFC. Kolejne rozdziaĹ&#x201A;y przybliĹźajÄ&#x2026; zagadnienia z obszaru sztucznej inteligencji â&#x20AC;&#x201C; zastosowanie regulatorĂłw rozmytych oraz sieci neuronowych. Dalej omĂłwiono projektowanie ukĹ&#x201A;adĂłw odpornych, adaptacyjnych i optymalnych. KsiÄ&#x2026;ĹźkÄ&#x2122; napisano z myĹ&#x203A;lÄ&#x2026; o studentach automatyki i informatyki, moĹźe byÄ&#x2021; rĂłwnieĹź pomocna kadrze inĹźynierskiej. Zawarte wyjaĹ&#x203A;nienia elementarnych pojÄ&#x2122;Ä&#x2021; uĹ&#x201A;atwiÄ&#x2026; lekturÄ&#x2122; takĹźe mniej zaawansowanym Czytelnikom, a zaawansowanym pozwolÄ&#x2026; usystematyzowaÄ&#x2021; posiadanÄ&#x2026; wiedzÄ&#x2122;.

SZKOĹ A PROGRAMISTY PLC JÄ&#x2DC;ZYK LAD W PROGRAMOWANIU STEROWNIKĂ&#x201C;W PRZEMYSĹ OWYCH = ;

>?@D Q ![# $%& ' <\ # ) = &

Ĺťyjemy w Ĺ&#x203A;wiecie, w ktĂłrym coraz wiÄ&#x2122;cej powtarzalnych, nuĹźÄ&#x2026;cych prac wykonujÄ&#x2026; za nas maszyny. Wystarczy wĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; odpowiedni program, ale skÄ&#x2026;d wziÄ&#x2026;Ä&#x2021; taki program, ktĂłry bÄ&#x2122;dzie dostosowany do konkretnych maszyn i konkretnych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; technologicznych, ktĂłre sÄ&#x2026; w firmie? O takich specjalistĂłw wcale nie jest Ĺ&#x201A;atwo, a ich usĹ&#x201A;ugi sÄ&#x2026; Ĺ&#x203A;wietnie wynagradzane.

Warto samemu zajÄ&#x2026;Ä&#x2021; siÄ&#x2122; tworzeniem sterownikĂłw logicznych. Warto przeskoczyÄ&#x2021; z poziomu programowania mrugajÄ&#x2026;cej diody LED na poziom celowego, Ĺ&#x203A;wiadomego tworzenia duĹźej aplikacji sterujÄ&#x2026;cej liniÄ&#x2026; montaĹźowÄ&#x2026;. Ta ksiÄ&#x2026;Ĺźka pomoĹźe odnaleĹşÄ&#x2021; siÄ&#x2122; w Ĺ&#x203A;wiecie sterownikĂłw PLC oraz jÄ&#x2122;zyka LAD. Autor â&#x20AC;&#x201C; wybitny specjalista z branĹźy przemysĹ&#x201A;u i automatyki â&#x20AC;&#x201C; zaprasza w podróş po realnym projekcie. Znajdziemy tu informacje dotyczÄ&#x2026;ce wszystkich aspektĂłw tworzenia i wdraĹźania aplikacji w firmie.

BEZPIECZEĹ&#x192;STWO FUNKCJONALNE I OCHRONA INFORMACJI W OBIEKTACH I SYSTEMACH INFRASTUKTURY KRYTYCZNEJ * , /

: ; / !"# $%& ' !< # ) = &

W monografii omĂłwiono aktualne zagadnienia zwiÄ&#x2026;zane z integracjÄ&#x2026; analizy i oceny bezpieczeĹ&#x201E;stwa funkcjonalnego rozproszonych systemĂłw sterowania, monitorowania i zabezpieczeĹ&#x201E; w obiektach i systemach infrastruktury krytycznej, w nawiÄ&#x2026;zaniu do wymagaĹ&#x201E; norm PN-EN 61508 oraz PN-EN 61511 z uwzglÄ&#x2122;dnieniem zasad ochrony informacji wedĹ&#x201A;ug ISO/IEC 15408, PN-ISO/ IEC 17779, metodyki SeSa (SecureSafety) oraz ISO/IEC 62443. Przedstawiona koncepcja integracji zagadnieĹ&#x201E; bezpieczeĹ&#x201E;stwa funkcjonalnego i ochrony informacji uwzglÄ&#x2122;dnia klasyfikacjÄ&#x2122; systemĂłw rozproszonych. Mimo Ĺźe aspekty zwiÄ&#x2026;zane z analizami bezpieczeĹ&#x201E;stwa funkcjonalnego i ochrony informacji zasadniczo siÄ&#x2122; róşniÄ&#x2026; i dotyczÄ&#x2026; odrÄ&#x2122;bnych zagadnieĹ&#x201E; (bezpieczeĹ&#x201E;stwo funkcjonalne â&#x20AC;&#x201C; automatyka, ochrona informacji â&#x20AC;&#x201C; technologie informacyjne), uwzglÄ&#x2122;dnienie zagadnieĹ&#x201E; ochrony informacji w analizach bezpieczeĹ&#x201E;stwa funkcjonalnego jest moĹźliwe. "( ! ]

H5

80

AUTOMATYKA

WSPÓŁPRACA AUTOMATYKAONLINE TEL. 504 126 618, WWW.AUTOMATYKAONLINE.PL ...................................................................................................... 57 AUTOMATYKA-POMIARY-STEROWANIE SA TEL. 85 748 34 00, 85 748 34 03, WWW.APS.PL ............................................................................................................. 11

AUTOMATION24 GMBH TEL. 22 439 65 00; 00 800 24 2011 24, WWW.AUTOMATION24.PL ................................................................. 19

AXON MEDIA GROUP TEL. 533 344 700, WWW.AXONMEDIA.PL ......................................................................................................................... 79

BALLUFF SP. Z O.O. TEL. 71 382 09 00, WWW.BALLUFF.PL, WWW.LEUZE.PL .......................................................................... 17, 64–65 PPUH ELDAR TEL. 77 442 04 04, WWW.ELDAR.BIZ ...................................................................................................................................... 13 ELESA+GANTER POLSKA SP. Z O.O. TEL. 22 737 70 47, WWW.ELESA-GANTER.PL .................................................................................................................63 ELMARK AUTOMATYKA SP. Z O.O. TEL. 22 541 84 65, WWW.ELMARK.COM.PL .............................................................................II OKŁ., 21, 42–43, 53 CENTRUM TARGOWO-KONFERENCYJNE EXPO SILESIA TEL. 32 78 87 596, WWW.EXPOSILESIA.PL ........................................................................................................................26 KUKA CEE GMBH SP. Z O.O. , ODDZIAŁ W POLSCE TEL. 32 730 32 14, WWW.KUKAROBOTICS.PL .........................................................................................................72–73

MVM SP. Z O.O. TEL. 22 87 40 230 ................................................................................................................................................................................. 41 PHOENIX CONTACT TEL. 71 39 80 410, WWW.PHOENIXCONTACT.PL ................................................................................... 9, 15, 38–40

PRZEMYSŁOWY INSTYTUT AUTOMATYKI I POMIARÓW PIAP TEL. 22 874 00 00, WWW.PIAP.PL ......................................................................................................................................41, 68 PRZEMYSŁOWY INSTYTUT AUTOMATYKI I POMIARÓW PIAP, PIAP DESIGN TEL. 22 874 01 94, WWW.DESIGN.PIAP.PL ........................................................................................................................... 60

SABUR SP. Z O.O. TEL. 22 549 43 53, WWW.SABUR.COM.PL ....................................................................................................... 27, 54–55 SCHUNK INTEC SP. Z O.O. TEL. 22 726 25 00, WWW.SCHUNK.COM ........................................................................................ 58–59, 61, III OKŁ.

STEMMER IMAGING TEL. 664 921 922, WWW.STEMMER-IMAGING.PL ................................................................................................. I OKŁ.

ZIMMER-GROUP TEL. +48 884 626 300, WWW.ZIMMER-GROUP.DE/PL ........................................................ 66–67, 69, IV OKŁ.

12/2018

AUTOMATYKA

81

LUDZIE

Magdalena Jurek

E

dukacyjny niespokojny duch… Liceum im. Aleksandra Fredry we Wrocławiu, klasa autorska dziennikarska, to ostatni etap nauki przebiegający książkowo. Później dwa semestry nauki w USA, kierunek „Business” w Casper College w stanie Wyoming, aby jednak powrócić do kraju.

Skończyła Wyższą Szkołę Zarządzania – Edukacja dwuetapowo, studia licencjackie i magisterskie na Wydziale Zarządzania i Marketingu. Swoją przygodę zawodową rozpoczęła od dziennikarstwa. Przez 4 lata pracowała w Radiu Klakson we Wrocławiu na stanowisku reportera motoryzacyjnego i kryminalnego. Po intensywnej pracy z mikrofonem postanowiła założyć rodzinę i spróbować swoich sił w międzynarodowej firmie – tak rozpoczęła się jej przygoda z firmą Balluff, z którą jest związana od ponad 15 lat. Zaczynała na stanowisku Customer Support oraz Obsługi Sprzedaży. Po 3 latach zauważona i doceniona została jej umiejętność komunikacji międzyludzkiej – zaczęła brać udział w procesach rekrutacji i wpierać zarząd w zadaniach HR. W tej chwili pełni funkcję szefa HR w firmie Balluff. Jednym z jej osiągnięć w tym obszarze było stworzenie stacjonarnego zespołu, który odniósł sukces wykorzystując w swojej pracy nowoczesne kanały sprzedaży. Świadome podejście marketingowe, połączone z odpowiednio dobranymi, kompetentnymi i zaangażowanymi współpracownikami przyniosło wymierne korzyści. Zespół Digital Sales & Marketing Communication nadal rozwija skrzydła i powiększa się. Od przyszłego roku będzie wspierać oddziały w Rosji, na Węgrzech, Słowacji i w Czechach.

Za swój największy sukces zawodowy uważa umiejętne wyszukiwanie i łączenie ludzi z firmą Balluff. Zasada doboru jest jasno określona – chodzi o osoby idealnie dopasowane do stanowiska w Balluff, a jednocześnie takie, dla których ta organizacja będzie świetnym miejscem pracy – dającym rozwój, szacunek i możliwość współpracy z oddziałami i klientami na całym świecie. Kocha ludzi, więc zawodowa kariera daje jej ogromną satysfakcję. Nigdy nie myślała o odejściu z firmy, nawet w czasem trudnych, przełomowych momentach rozwoju swojej kariery. Problemy traktuje jak wyzwania, z którymi należy sobie radzić na bieżąco. Głównym celem zawodowym na najbliższe lata jest dalsze budowanie kompetentnego i zgranego zespołu, który będzie inspirował się Przemysłem 4.0, przy jednoczesnym utrzymaniu wartości niezwykle ważnych dla firmy. Docenia podejście biznesowe, które reprezentuje jej organizacja, oparte na testowaniu innowacyjnych rozwiązań, nie zawsze wygodnych i łatwych do wdrożenia. Właśnie dzięki zmianie powstają najciekawsze pomysły, a w strefie komfortu lepiej bywać, niż znajdować się na stałe. Prywatnie miłośniczka szybkich aut, tych z tylnym napędem oraz wyścigów samochodowych, w których sama od wielu lat bierze udział. W historii ogólnopolskiego cyklu BMW Challenge zapisała się jako pierwsza startująca kobieta.

Pasję dzieli z mężem i wspólnie zaszczepiają ją swoim synom Leonowi i Nikodemowi.

82

STANOWISKO: Head of Digital Sales & Marketing Communication FIRMA: Balluff Sp. z o.o.

AUTOMATYKA

12:( &+:<7$., 6(5,, 2 2=1$&=(1,8 $/

Aktualnie do dyspozycji: GPP5006N-AL-A GPP5008N-AL-A GPP5010N-AL-A

THE KNOW-HOW FACTORY

=LPPHU *URXS 6ORYHQVNR V U R &HQWUXP 3RYDรงVNi %\VWULFD WHO H PDLO URPDQ PDMHUVN\#]LPPHU JURXS VN ZZZ ]LPPHU JURXS VN