AUTOMATYKA 9/2025

Testowanie punktów ładowania pojazdów elektrycznych

przy użyciu przyrządów Megger

EVX100

Adapter do miernika MFT X1 do badań punktów ładowania pojazdów elektrycznych

Pomiary i certyfikacja jedno- i trójfazowych punktów ładowania w trybie 3 (do 22  kW)

Pełna integracja — brak kabli połączeniowych

Intuicyjny interfejs użytkownika (obsługa za pomocą interfejsu przyrządu MFT-X1)

Automatyczne potwierdzanie poprawności wyboru trybu

Automatyzacja pomiarów — bez cyklu ręcznego

Akumulator wewnętrzny o dużej pojemności z portem ładowania USB-C Zakres dostawy obejmuje złącze ładowarki typu 2 (opcjonalnie dostępne złącze typu  1)

Błyskawiczne generowanie raportów i certyfikatów z użyciem oprogramowania

CertSuite Installation

EVCC300

EVCA210

Adapter do badań punktów ładowania pojazdów elektrycznych

Zgodność z dyrektywą niskonapięciową LVD 2014/35

Przycisk umożliwiający symulację błędu PE (zwarcia doziemnego)

Przełącznik obrotowy umożliwiający symulację stanu PP

Przełącznik obrotowy umożliwiający symulację stanu CP

Przycisk umożliwiający symulację błędu CP „E”

Przycisk wstępnego testu PE

Stopień ochrony CAT II 300 V

Tester ładowarek pojazdów elektrycznych

Umożliwia sprawdzanie ładowarek trybu 2 oraz jednofazowe trybu 3 (poziom 1 i  dwufazowy poziom 2)

Umożliwia pomiary ładowarek ze złączami SAE J1772 Typ 1 i Typ 2

Przeprowadza cztery kontrole bezpieczeństwa ładowarek pojazdów elektrycznych Sprawdza prawdopodobieństwo uciążliwych wyzwoleń RCD/GFCI

Zgodny z normą IEC61852-1

Megger Sp. z o.o. ul. Słoneczna 42 A, 05-500 Stara Iwiczna tel. +48 222 809 808 https://www.megger.com/pl

Małgorzata Kaliczyńska redaktor naczelna

Szanowni Państwo,

rozglądając się wokół, zauważamy coraz większe zmiany, które są efektem nieustannie przyspieszających innowacji. W bieżącym numerze naszego miesięcznika przyglądamy się tematyce transformacji sektora motoryzacyjnego. W artykule redakcyjnym w dziale Temat numeru podejmujemy się analizy, jak rozwija się elektromobilność w Polsce. Nasz kraj, choć wciąż jest w tyle za liderami elektromobilności, odnotowuje dynamiczny wzrost zainteresowania pojazdami elektrycznymi. W porównaniu z Europą Zachodnią, Polska charakteryzuje się dużo mniejszym udziałem pojazdów elektrycznych w rynku, ale szybki rozwój infrastruktury i rosnąca świadomość ekologiczna wskazują na potencjał osiągnięcia średniej unijnej w perspektywie dekady.

Na szczególną uwagę zasługuje artykuł poświęcony falownikom i serwonapędom. Znane i stosowane od lat systemy napędowe stają się coraz bardziej inteligentne, zintegrowane z cyfrowymi platformami i energooszczędne. Stanowią fundament sprawnie działającej, nowoczesnej i konkurencyjnej produkcji.

Polecamy najnowszy wywiad, tym razem na temat inteligentnej automatyzacji, która zdominuje nowoczesny przemysł. O strategii działania firmy Lenze Polska, wsparciu w rozwoju kompetencji inżynierskich dla przyszłości, a także perspektywach unowocześniania procesów produkcyjnych rozmawiamy z Tobiaszem Witorem, prezesem firmy, która świętuje właśnie jubileusz 30-lecia działalności w Polsce.

Za nami coraz więcej targów, konferencji i spotkań. Zapraszamy do zapoznania się z zapowiedzią Dni Otwartych firmy Jungheinrich, którym będzie towarzyszyć intrygujące hasło „bądź ZA!”. Kolejne imprezy odbędą się już w październiku i kolejnych miesiącach – czasopismo promowane będzie podczas wielu konferencji, spotkań branżowych i szkoleń organizowanych przez firmy z nami współpracujące.

Stałym Czytelnikom działu Prawo i normy polecamy dwa artykuły. Pierwszy z nich traktuje o greenwashingu jako zagrożeniu reputacyjnym i prawnym w biznesie. Wyjaśnijmy – greenwashing to praktyka prezentowania produktów, usług lub działań firmy jako bardziej przyjaznych środowisku niż są w rzeczywistości. Kolejny artykuł prawny to już trzecia część o prawie patentowym, a w szczególności o unieważnianiu patentów.

Gorąco zapraszam do lektury!

Wibroizolatory Skuteczne tłumienie wibracji, uderzeń i hałasu.

Wibroizolatory są przeznaczone do tłumienia wibracji, uderzeń i hałasu, powstających na skutek ruchu elementów lub niewyważenia układów wibrujących w maszynach i urządzeniach.

Oferujemy szeroki zakres elementów antywibracyjnych o różnych wymiarach, kształtach i twardościach. W naszej ofercie znajdziesz wibroizolatory: gumowe, kołnierzowe, do montażu ściennego, sprężynowe i linowe oraz tłumiki drgań wykonane z silikonowego kauczuku (MVQ), certyfikowane zgodnie z FDA (rekomendowane do przemysłu spożywczego i medycznego).

ELESA+GANTER is a worldwide sales joint-venture set-up to offer the widest product range of standard machine elements for the mechanical industry. Highly reliable products ensuring perfect functionality with a unique design represents the ELESA+GANTER distinctive quality code.

elesa-ganter.com

REDAKTOR NACZELNA

Małgorzata Kaliczyńska tel. 22 874 01 46 malgorzata.kaliczynska@piap.lukasiewicz.gov.pl

ZASTĘPCA REDAKTOR NACZELNEJ

Urszula Chojnacka tel. 22 874 01 85 urszula.chojnacka@piap.lukasiewicz.gov.pl

REDAKCJA MERYTORYCZNA

Małgorzata Kaliczyńska

REDAKCJA TEMATYCZNA

Sylwia Batorska tel. 22 874 00 60 sylwia.batorska@piap.lukasiewicz.gov.pl

WSPÓŁPRACA REDAKCYJNA

Marcin Bieńkowski, Jolanta Górska-Szkaradek, Agnieszka Staniszewska, Damian Żabicki

MARKETING I REKLAMA

Jolanta Górska-Szkaradek – menedżer tel. 22 874 01 91 jolanta.gorska-szkaradek@piap.lukasiewicz.gov.pl

PRENUMERATA I KOLPORTAŻ

Ewa Markowska tel. 22 874 03 71 ewa.markowska@piap.lukasiewicz.gov.pl

SKŁAD I REDAKCJA TECHNICZNA

Ewa Markowska

KOREKTA

Ewa Markowska

DRUK

Drukarnia „PAPER & TINTA”

Barbara Tokłowska Sp. K. Nakład: 4000 egzemplarzy

REDAKCJA

Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa tel. 22 874 01 46, fax 22 874 02 20 automatyka@piap.lukasiewicz.gov.pl www.AutomatykaOnline.pl

WYDAWCA

Sieć Badawcza Łukasiewicz – Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP

Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa

Szczegółowe warunki prenumeraty wraz z cennikiem dostępne są na stronie automatykaonline.pl/prenumerata.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i modyfikacji nadesłanych materiałów oraz nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i materiałów promocyjnych.

ROZMOWA

Przyszłość przemysłu to inteligentna automatyzacja 24

Rozmowa z Tobiaszem Witorem, prezesem firmy Lenze Polska, świętującej w tym roku jubileusz 30-lecia działalności firmy w Polsce.

TEMAT NUMERU

Elektromobilność w Polsce

Stan obecny, wyzwania i perspektywy rozwoju

Testowanie punktów ładowania pojazdów elektrycznych

28

36

Rozproszone systemy ładowania DC – elastyczna infrastruktura dla Elektromobilności 40

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

Falowniki i serwonapędy

Modułowy system automatyki MOVI-C w produkcji modułów akumulatorowych BMW

Nowy system napędowy IE5/IE6 firmy Lenze

42

50

52 Większe możliwości przy mniejszym zużyciu energii i komponentów

24

PRZYSZŁOŚĆ PRZEMYSŁU TO INTELIGENTNA

AUTOMATYZACJA

O strategii działania firmy, wsparciu w rozwoju kompetencji inżynierskich dla przyszłości, a także perspektywach unowocześniania procesów produkcyjnych rozmawiamy z Tobiaszem Witorem, prezesem firmy Lenze Polska, świętującej w tym roku jubileusz 30-lecia działalności firmy w Polsce.

28 ELEKTROMOBILNOŚĆ

W POLSCE

W ostatnich latach elektromobilność w Polsce i na świecie przeszła ewolucję z fazy eksperymentalnej w kierunku coraz bardziej dojrzałego sektora gospodarki. Na styku energetyki, przemysłu samochodowego, automatyki oraz inżynierii transportowej zaczyna powstawać złożony ekosystem technologiczny. Przejście od pojazdów konwencjonalnych do napędów elektrycznych stało się nie tylko elementem polityki klimatycznej, ale także stymulatorem innowacyjności i, co ciekawe, dotyczy to zarówno samochodów spalinowych, które bronią swojej rynkowej pozycji, jak i elektrycznych, pragnących je zdetronizować.

RYNEK

Dobre połączenie dzięki rozwiązaniom szynowym firmy HARTING 54

Małe, niedrogie i bezkonkurencyjne: sondy radarowe VEGA do pomiaru poziomu 58

HCV-E-LD – kolumnowe wskaźniki poziomu cieczy z czujnikiem poziomu minimalnego oraz diodami LED 61

Kołki walcowe oraz tuleje pozycjonujące 62

WYDARZENIA

Dni Otwarte Jungheinrich 2025 65

PRAWO I NORMY

Greenwashing jako zagrożenie reputacyjne i prawne w biznesie 66

Strategie obronne – unieważnienie patentu 68

Jak bronić się przed atakiem patentowym? Część III

42

FALOWNIKI I SERWONAPĘDY

Nowoczesne układy napędowe w przemyśle nie mogą funkcjonować bez zaawansowanych urządzeń sterujących, takich jak falowniki i serwonapędy. To one odpowiadają za precyzyjne dopasowanie parametrów pracy silników do aktualnych wymagań procesu technologicznego, umożliwiają oszczędność energii, poprawiają bezpieczeństwo i niezawodność całych linii produkcyjnych. Falowniki umożliwiają elastyczną regulację prędkości oraz kontrolę momentu, natomiast serwonapędy zapewniają wyjątkową precyzję i dynamikę w aplikacjach wymagających dokładnego pozycjonowania.

KALENDARIUM

9/2025

16–18.09 Nadarzyn

Międzynarodowe Targi Łańcucha Dostaw i Logistyki LogiChain Expo logichainexpo.com

16–18.09 Nadarzyn Targi Technologii i Urządzeń Wodno-Kanalizacyjnych WodKan Tech wodkantech.com

17–19.09 Kielce

Konferencja Naukowa Szybkie Prototypowanie targikielce.pl

24–26.09 Poznań

Międzynarodowe Targi Techniki Pakowania i Etykietowania Taropak taropak.pl

24–26.09 Poznań

Targi Polagra: Food, Foodtech i HoReCa polagra.pl

24–26.09 Uniejów

Konferencja TOP Automotive topautomotive.pl

10/2025

14–16.10 Katowice

Międzynarodowe Targi Obrabiarek, Narzędzi i Technologii Obróbki Toolex www.toolex.pl

14–16.10 Katowice

Międzynarodowe Targi Spawalnicze ExpoWelding www.expowelding.pl

15–16.10 Kraków

Międzynarodowe Targi Elementów Złącznych i Technik Łączenia Fastener Poland targiprzemyslowe.pl

15–16.10 Kraków

Międzynarodowe Targi Obróbki, Magazynowania i Transportu Materiałów Sypkich i Masowych Symas targiprzemyslowe.pl

ODŚWIEŻONA STRATEGIA

MITUTOYO EUROPE

W Mitutoyo Europe niedawno nastąpiła zmiana na stanowisku prezesa, które objął Ray Penny. Zmiana kier ownictwa oznacza początek nowej er y char akteryzującej się odświe żoną strategią. Europejska struktura ma działać lokalnie, szybko i  elastycznie, dostosowując się do  dynamicznych zmian na tym rynku. Jest to jedno z  głównych założeń aktualnego średnioterminowego planu zarządzania Mitutoyo Europe na  lata 2024–2029. – Jednym z kluczowych celów naszego średnioterminowego planu zarządzania jest przekształcenie Mitutoyo Europe w  organizację zorientowaną na  rynek i  oczekiwania klientów. Mam na  myśli osiągnięcie takiego poziomu, na  którym dokładnie rozumiemy potrzeby r ynku – zarówno obecne, jak i  przyszłe.

Te informacje przekazujemy następnie do naszego zespołu badawczo-rozwojowego w Japonii. Pomysły na  nowe produkty powinny pochodzić właśnie z  rynku, dlatego powołaliśmy europejski dział marketingu regionalnego – mówi Ray Penny.

Firma chce też zwiększyć zaangażowanie w  obszarze automatyzacji. –Widzimy tu duży potencjał przyszłego wzrostu. Mitutoyo oferuje szerokie portfolio rozwiązań. Jednak w  niektórych niszach konkurujemy z wyspecjalizowanymi graczami, dlatego musimy szukać sposobów na poszerzenie naszej przewagi konkurencyjnej, a jednym z takich kierunków są  zautomatyzowane pomiary wykonywane bezpośrednio na linii produkcyjnej w czasie rzeczywistym – mówi Ray Penny.

Źródło: Mitutoyo Europe

W POLSCE POWSTAJE REGIONALNE

CENTRUM KOMPLETACJI I DYSTRYBUCJI SCHAEFFLER

Schaeffler, lider w  zakresie technologii mobilności, wybrał Prologis Park Ujazd w województwie opolskim jako lokalizację swojego nowego Wschodnioeuropejskiego Regionalnego Centrum Dystrybucji i Kompletacji. Budynek będzie poddany certyfikacji BREEAM na poziomie Outstanding – najwyższym w  międzynarodowym systemie oceny zrównoważonego budownictwa. Zakończenie prac budowlanych, które już trwają, jest zaplanowane na pierwszą połowę 2026 r Magazyn o powierzchni 62 500 m² będzie pełnił funkcję kluczowego centrum dystrybucji i  kompletacji w  łańcuchu dostaw części zamiennych Schaeffler Będzie to magazyn build-to-suit, a więc obiekt w pełni dopasowany do indywidualnych potrzeb klienta.

Decyzja S chaeffler o  inwestycji w  Ujeździe to element szerszego programu transformacji łańcucha dostaw

dla zwiększenia efektywności operacyjnej i zapewnienia satysfakcji klienta. – Inwestycja zwiększy możliwości dystrybucyjne i  będzie wspierać nasze plany rozwojowe. Schaeffler Vehicle Lifetime Solutions koncentruje się na rozwijaniu całego ekosystemu – od  dostawców do  klientów końcowych, wykorzystując najnowocześniejsze procesy w  nowym magazynie – podkreśla Eduardo Sack, Senior Vice President President Operations i Supply Chain Management w Schaeffler Vehicle Lifetime Solutions. Źródło: Schaeffler

DÜRR ROZBUDOWAŁ BAZĘ SZKOLENIOWĄ

Firma Dürr rozbudowała swoje centrum szkoleniowe w Bietigheim-Bissingen, instalując nowoczesne stanowisko z robotem do uszczelniania. Dzięki temu klienci mogą szkolić się z  obsługi najnowszych robotów EcoRS w  realistycznych warunkach produkcyjnych. Nowe wyposażenie obejmuje system EcoRail HS  oraz dwa roboty najnowszej generacji: EcoRS N20i i EcoRS L15i. Całość uzupełniają nowoczesne technologie dozowania oraz aplikacji EcoShot Meter oraz EcoGun2 3D. – Dzięki tej rozbudowie możemy zaoferować klientom jeszcze lepsze szkolenia z najnowszej technologii uszczelniania Dürr Organizujemy kursy z obsługi mechanicznej i elektrycznej, montażu oraz systemów sterowania – podkreśla Dr José Gamero, kierownik centrum szkoleniowego Dürr. Nowe stanowisko pozwala też na organizację nauki programowania robotów oraz przeprowadzanie szkoleń dla operatorów.

Źródło: Dürr

DSR 4FACTORY ORAZ

GM SYSTEM ŁĄCZĄ SIŁY

GM System i  DSR 4FACTORY podpisały strategiczną umowę partnerską. To odpowiedź na rosnące potrzeby r ynku w zakresie wsparcia cyfryzacji procesów produkcyjnych. Firmy od  lat koncentrują się na wdrażaniu zaawansowanych technologii IT – GM System działa w obszarze projektowania, produkcji i zarządzania cyklem życia produktów (PLM), a DSR 4FACTORY specjalizuje się w usprawnianiu i automatyzacji procesów wytwórczych, analizie danych i zastosowaniu sztucznej inteligencji. – Dzięki tej współpracy możemy zaoferować szerszy zakres usług, lepiej odpowiadający na  złożone wyzwania transformacji cyfrowej. Wierzymy, że połączenie naszych kompetencji zaowocuje nową jakością we wdrożeniach i zwiększy wartość, jaką dostarczamy obecnym i  przyszłym klientom –  mówi Anna Kazimierczak, prezes GM System. Kluczowym elementem wspólnej oferty są produkty Siemens Digital Industries Software, w tym NX, Teamcenter i Opcenter APS. Źródło: DSR 4FACTORY

Intuicyjna, prosta instalacja i obsługa

Zapewnia prostotę obsługi, elastyczność oraz szerokie spektrum funkcjonalności, a przy tym wszechstronne rozwiązania, które sprawdzają się zarówno w zastosowaniach decentralnych, jak również w szafach sterowniczych.

Niezawodność i bezpieczeń stwo - to rozwi ą zania na dzi ś i jutro

Zależy nam na zrównoważonym zarządzaniu cyklem życia produktu - oznacza to, że wszystkie komponenty są ze sobą kompatybilne i dostępne. Pozwala to w prosty sposób dokonać aktualizacji i sprostać wymaganiom przyszłości.

Wysoka

wydajno ść i efektywność

Zoptymalizowane pod kątem energooszczędności produkty gwarantują niskie straty mocy, nawet do 50%.

REKLAMA

ZAAWANSOWANA AUTOMATYZACJA W CENTRUM LOGISTYCZNYM DHL W LIVRAGA

DHL Supply Chain Italy uruchomiło nowy system automatyzacji w kampusie logistycznym Health we  włoskiej gminie Livraga. W  wydzielonej przestrzeni o powierzchni ponad 7000 m² zlokalizowano 138 robotów, które zapewniają najwyższy poziom automatyzacji dzięki systemowi Skypod AS/RS firmy Exotec, jaki obecnie obsługuje dwóch kluczowych klientów sektora LSH: Viatris oraz DOC Pharma.

DHL Supply Chain Italy zainwestowało ponad 14 mln euro, aby wyposażyć kampus w innowacyjny system wysokiej automatyzacji, wzmacniając sektor Life Sciences & Healthcare, kluczowy dla Włoch. Celem jest rozwój coraz bardziej efektywnej, zintegrowanej i technologicznie zaawansowanej infrastruktury logistycznej, zgodnej ze standardami globalnej sieci Grupy.

Wśród innowacji wprowadzonych w  ostatnich latach we  Włoszech wyróżnia się wykorzystanie robotyki współpracującej, która poprawia produktywność, ogranicza liczbę błędów i zwiększa elastyczność operacyjną. – Kampus w  Livraga jest częścią strategicznego obszaru południowego Mediolanu, obejmującego także logistykę farmaceutyczną. Uczyniliśmy z  niego jeden z  węzłowych punktów naszej sieci, oferując klientom i pacjentom innowacyjne rozwiązania dzięki zaawansowanej technologii. Włochy odgr ywają dziś centralną rolę w europejskiej logistyce medycznej – podkreśla Antonio Lombardo, prezes i dyrektor generalny DHL Supply Chain Italy.

Źródło: DHL

LEXIUM COBOT DLA ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH

Schneider Electric wprowadził na  rynek t echnologię L exium Cobo t. Opr acowane w celu poprawy produktywności i  bezpieczeństwa zakładu produkcyjnego urządzenie współpracujące pomaga zminimalizować przestoje spowodowane niedoborem siły roboczej, które mogą prowadzić do obniżenia wydajności produkcyjnej w  fabrykach nawet o 20 %. – Wprowadzenie Lexium Cobot to krok milowy w kierunku systemów robotycznych nowej generacji. Tradycyjne roboty przemysłowe mogą być bardzo skuteczne w dokładnym i  konsekwentnym wykonywaniu operacji, które są  po-

wtarzalne i uciążliwe dla pracowników, jednak ich szybkość i moc sprawiają, że nie nadają się do  pracy ramię w  ramię z ludźmi. Technologia Lexium Cobot została zaprojektowana do  współpracy z  ludźmi. Oferuje szybki zwrot z  inwestycji, łatwą integrację bez kosztów związanych z  poważnymi zmianami procesów, a także pomaga przekształcić zakłady produkcyjne w bardziej zwinne, produktywne i bezpieczne środowiska – tłumaczy Marek Grzegorczyk, Industrial Automation Product Application Leader.

Wszystkie modele Lexium Cobot mają funkcje wykr ywania kolizji i  zagrożeń, a  zaokrąglone krawędzie i niska masa zmniejszają r yzyko wystąpienia obrażeń personelu. Ich wykorzystanie może zredukować o 30–40 % miejsce zajmowane przez tradycyjne roboty przemysłowe.

Źródło: Schneider Electric

NORD ŚWIĘTUJE 60-LECIE DZIALALNOŚCI

Firma NORD DRIVESYSTEMS została założona w 1965 r. przez G. A. Küchenmeistera oraz Güntera Schlichta. Od  tego czasu rodzinne przedsiębiorstwo przekształciło się w  ważnego dostawcę systemowego w  dziedzinie mechanicznej i  elektronicznej techniki napędowej, zatrudniającego dziś ponad 4800 pracowników na  całym świecie. W  tym roku specjaliści od napędów świętują 60-lecie działalności. Firma wyróżnia się wieloletnim doświadczeniem, rozbudowanym know-how w ponad 100 branżach, własnymi zakładami produkcyjnymi, wysokim stopniem integracji produkcji oraz globalną siecią sprzedaży i serwisu. Dzięki wykwalifikowanym pracownikom dostarcza klientom na  całym świecie indywidualne rozwiązania napędowe, bazujące na  szerokiej gamie produktów modułowych i wysokich standardach jakości.

W 1979 r. utworzono pierwsze zagraniczne oddziały – w USA, Francji i Szwecji. Dziś NORD działa na  rynkach międzynarodowych w ramach 48  własnych oddziałów w 36 krajach oraz sieci partnerów handlowych w ponad 50 krajach. Zapewnia to klientom lokalny serwis, doradztwo, magazynowanie i  montaż – zawsze blisko klienta. W  1981 r. NORD opracował koncepcję korpusu UNICASE. To przełomowe rozwiązanie w  zakresie przemysłowej produkcji korpusów przekładni do dziś stanowi standard międzynarodowy. Źródło: NORD

MOCNA POZYCJA POLSKICH TECHNOLOGII

32 polskie firmy znalazły się w  rankingu najszybciej rozwijających się spółek t echnologicznych Deloitte EMEA Fast 500. Najliczniejszą grupę wśród firm z całego świata ujętych w zestawieniu stanowili producenci oprogramowania. Najwyższe średnie tempo wzrostu odnotowały firmy z sektora technologii środowiskowych i wytwarzające sprzęt komputerowy. Zwycięzcą najnowszej odsłony zestawienia 500 najszybciej rozwijających się firm z Europy, Afryki i Bliskiego Wschodu został portugalski producent rozwiązań do ładowania pojazdów elektrycznych i-charging. Drugie i  trzecie miejsce przypadło producentom sprzętu komputerowego: pochodzącemu z  Portugalii Bloq. it oraz fińskiemu IQM FINLAND OY. Spośród polskich firm ujętych w rankingu najwyższe miejsce zajął dostawca platformy umożliwiającej zarządzanie obszarem żywienia pracowników – Smartlunch.

Źródło: Deloitte, foto: pixabay

TOOLEX I EXPOWELDING JUŻ W PAŹDZIERNIKU

Jesienią Katowice staną się centrum dyskusji o  przyszłości europejskiego przemysłu – w dniach 14–16 października 2025 r. odbędą się jedne z  czołowych w  Europie Środkowo-Wschodniej wydarzeń dla sektorów narzędzi i technologii obróbki oraz spawalnictwa. Międzynarodowe Centrum Kongresowe jak co roku będzie gościć setki wystawców i uczestników targów Toolex (17. edycja) oraz ExpoWELDING (10. edycja). Obu wydarzeniom towarzyszyć będzie Forum Nowego Przemysłu, organizowane w dniach 14–15 października. W ramach programu konferencji zaplanowano kilkanaście debat i wystąpień dotyczących transformacji technologicznej, cyberbezpieczeństwa, odporności infrastruktury przemysłowej, dostępności i kosztów energii oraz barier regulacyjnych dla inwestycji w produkcję.

Źródło: Grupa PTWP

STRATEGICZNY SOJUSZ DLA PRZYSPIESZENIA EKSPANSJI

NA EUROPEJSKIM RYNKU NOWEJ ENERGII

Firma Formosa Smart Energy Tech Corporation (FSET) i polska Grupa SKB podpisały memorandum dla strategicznego partnerstwa w pięciu kluczowych obszarach: autobusy elektryczne, ładowanie pojazdów elektrycznych i zintegrowane systemy magazynowania energii, komercyjne i przemysłowe magazynowanie energii, inteligentne platformy energetyczne oraz strategiczne inwestycje i współpraca przemysłowa.

Sojusz zawarty 1  lipca 2025 r. podczas Polsko-Tajwańskiego Forum Ekonomicznego w Tajpej symbolizuje konwergencję zdolności technologicznych Tajwanu i  Polski w  nowym sektorze energetycznym i stanowi solidny fundament do wspólnej ekspansji na rynek europejski. Współpraca z  Formosa Smart Energy – spółką należącą do Grupy Formosa Plastics, lidera innowacji w dziedzinie energii odnawialnej, magazynowania energii i recyklingu – wpisuje się w  strategię Grupy SKB, która konsekwentnie

WEG DOCENIONY PRZEZ ALFA LAVAL

Firma WEG , świ atowy pr oducent silników i napędów, otrzymała prestiżową Nagrodę dla Globalnego Dostawcy za 2024 r. od  Alfa Laval, co stanowi ważny kamień milowy w  historii współpracy obu przedsiębiorstw. Nagroda podkreśla wyjątkowy wkład WEG w globalny łańcuch dostaw firmy Alfa Laval, w ramach którego wysokiej jakości, efektywne energetycznie produkty WEG, niezawodna obsługa i zaangażowanie w kwestie zrównoważonego rozwoju konsekwentnie wspierają kluczowe zakłady przemysłowe na całym świecie. Szeroka oferta silników elektrycznych, napędów i  automatyki WEG wspiera

rozwija kompetencje w zakresie nowoczesnych technologii przemysłowych i  energetycznych. FSE z powodzeniem eksportowała już moduły bateryjne do systemów zasilania awaryjnego (UPS) na  rynki m.in. Chin, Azji Południowo-Wschodniej oraz Amer yki Północnej. Wraz z  ukończeniem nowoczesnej fabryki ogniw litowo-żelazowo-fosforanowych (LFP) w  2024 r., FSET dysponuje dziś technologią o  wysokiej gęstości energii, ponadprzeciętnym poziomie bezpieczeństwa i  stabilności – a  wszystko to w ramach lokalnej, tajwańskiej produkcji.

Źródło: Grupa SKB

cele Alfa Laval w zakresie zrównoważonego rozwoju i jej plany operacyjne.

Alfa Laval to szwedzki koncern o  zasięgu międzynarodowym i światowy lider w dziedzinie technologii wymiany ciepła, separacji i  transportu płynów. Firma obsługuje takie branże, jak energetyka, przemysł morski oraz sektor spożywczy i jest ceniona za zaawansowane rozwiązania techniczne, które wspierają zrównoważony rozwój i efektywność przemysłową na całym świecie. Przyznawana corocznie Nagroda dla Globalnego Dostawcy wyróżnia wyjątkowe osiągnięcia dostawców międzynarodowej sieci Alfa Laval. Kandydaci oceniani są według surowych kr yteriów, w tym pod względem jakości produktów, dokładności dostaw oraz zgodności z celami zrównoważonego rozwoju.

Źródło: WEG

PANASONIC AUTOMATYZUJE PRODUKCJĘ MEBLI MEDYCZNYCH

Firma Panasonic zmodernizowała linię produkcyjną producenta mebli medycznych Haelvoet, wdrażając zaawansowany system robota spawalniczego TAWERS G4. Inwestycja realizowana we  współpracy z  wieloletnim partnerem Panasonic – firmą SYN-TIG –znacząco zwiększyła poziom automatyzacji i elastyczności w  zakładzie produkcyjnym firmy Grovinvest w północnej Rumunii, obsługującym produkcję dla Haelvoet.

Nowy system umożliwia szybką i  precyzyjną produkcję czterech wariantów ram medycznych Haelvoet. Dzięki funkcji automatycznego rozpoznawania komponentów przed rozpoczęciem procesu spawania, TAWERS G4 gwarantuje wysoką jakość oraz skraca czas rozruchu linii. System integruje

sterownik z  funkcją szybkiego spawania łukowego, zapewniając zoptymalizowaną komunikację między jednostką sterującą a ramieniem robota.

Zawieszany ekran dotykowy umożliwia intuicyjne programowanie, a nowoczesne materiały eksploatacyjne – m.in. końcówki prądowe – charakteryzują się dłuższą żywotnością, ograniczając konieczność częstych przestojów ser wisowych i  magazynowania części zamiennych. – Niezależnie od typu komponentów, system TAWERS G4  automatycznie wybiera odpowiedni program produkcyjny, co znacząco skraca czas przełączania i zwiększa wydajność – podkreśla Bogdan Pienaru, Managing Engineer w firmie Grovinvest. Źródło: Panasonic

VERTIV SFINALIZOWAŁ PRZEJĘCIE GREAT LAKES

DATA RACKS & CABINETS

Vertiv, globalny dostawca krytycznej infrastruktury c yfrowej, zawarł umowę przejęcia grupy spółek Great Lakes

Data Racks & Cabinets za kwotę 200 mln dolarów. Great Lakes znane jest z projektowania i produkowania innowacyjnych, dostosowanych do indywidualnych potrzeb klientów szaf rackowych oraz innych zintegrowanych rozwiązań infrastrukturalnych, które stanowią fundament współczesnych centrów danych. Przejęcie ma  zwiększyć zdolność firmy Vertiv do dostarczania gotowych do  użytku systemów szafowych, przystosowanych do potrzeb środowisk sztucznej inteligencji, odpowiadających wymaganiom dużych przedsiębiorstw, rozwiązań brzegowych i  kolokacyjnych, a  także hiperskalowalnych systemów AI.

Założona w 1985 r. firma Great Lakes z siedzibą w Edinboro (Pensylwania, USA) posiada zakłady produkcyjne i montażowe w Stanach Zjednoczonych i Europie. Jej portfolio obejmuje standardowe i produkowane na zamówienie szafy serwerowe, w tym modele zintegrowane i przystosowane do instalacji w rejonach sejsmicznych. Dzięki przejęciu Vertiv zwiększy możliwości dostarczania pełnego zestawu produktów i usług dla potrzeb infrastruktury cyfrowej o znaczeniu krytycznym.

Źródło: Vertiv

GOOGLE STAWIA

NA MAGAZYNOWANIE ENERGII

Koncern Google zawarł strategiczne partnerstwo z włoską firmą Energy Dome, rozwijającą technologię długotrwałego magazynowania energii w akumulatorach CO₂. Firma opracowała nowatorską baterię, która pozwala magazynować nadmiar czystej energii, a  następnie przesyłać ją  z powrotem do  sieci w okresie 8–24 godzin. Technologia stworzona przez Energy Dome polega na sprężaniu dwutlenku węgla do postaci ciekłej w okresach nadwyżki energii, a  następnie jego rozprężaniu i wykorzystaniu do  napędzania turbiny w  czasie wzmożonego zapotrzebowania. Technologia CO₂ Battery ma  zapewnić całodobowe zasilanie sieci energią odnawialną i przyspieszyć realizację celów klimatycznych koncernu.

Celem umowy jest zapewnienie rozwoju projektów CO₂ Battery we wszystkich kluczowych obszarach geograficznych, w tym w Europie, Ameryce i regionie Azji i Pacyfiku.

Źródło: Energy Dome

ISHIDA ROZBUDOWUJE CENTRUM DOSKONAŁOŚCI

W PRADZE

W związku z  rosnącym zapotrzebowaniem na systemy automatyzacji ważenia, pakowania i kontroli, Ishida Europe rozbudowuje Centrum Doskonałości w czeskiej Pradze, aby jeszcze lepiej wspierać europejskie firmy produkujące i pakujące żywność. Obiekt w gminie Čestlice zajmuje powierzchnię ponad 1000 m². Został stworzony z myślą o  szkoleniach, kontrolach przed dostawą (PDI), pokazach i  testach produktów. Dla firmy to ważny krok na  rynku środkowoeuropejskim, na którym Ishida działa już od ponad 20 lat.

Do tej por y klienci z Europy Środkowej, aby przeprowadzić kontrolę przed dostawą niestandardowych rozwiązań, musieli zgłaszać się do centrum produkcyjnego Ishida w Birmingham, a czasem nawet do siedziby w japońskim Kioto. Teraz wszystkie te działania można zrealizować w regionie, w nowym centrum w Pradze. – Nowy obiekt pozwoli nam jeszcze skuteczniej obsługiwać klientów z Europy, zapewniając dostęp do rynku 200 milionów konsumentów w zasięgu jednodniowej podróży z Pragi. Centrum przyspieszy i udoskonali obsługę, w tym realizację kontroli PDI w pobliżu zakładów klientów. To kolejny przykład naszych działań na rzecz jak najwyższego poziomu obsługi w Europie Środkowo-Wschodniej, pomocy w rozwiązywaniu problemów i rozwoju działalności – mówi Wim Hermans, dyrektor regionalny Ishida na Europę Północno-Wschodnią. Źródło: Ishida

SZKOLENIA RENEX EEC DLA SEKTORA KOSMICZNEGO

W dniach 14–18 lipca 2025 r w Centrum Szkoleniowym Renex EEC odbyło się pierwsze zaawansowane szkolenie dla firm realizujących projekty kosmiczne. Moduł został opracowany z myślą o podnoszeniu niezawodności montażu powierzchniowego oraz połączeń przewlekanych według najnowszych wytycznych branżowych. Tym samym Renex EEC, będąc jedynym Autoryzowanym Centrum Szkoleniowym ESA w Polsce, dołączyło do wąskiego grona ośrodków szkoleniowych w Europie oferujących kompleksowe przygotowanie zgodne z wymaganiami norm ECSS. Normy ECSS powstały jako efekt wspólnego wysiłku Europejskiej Agencji Kosmicznej, krajowych agencji kosmicznych oraz organizacji technicznych w Europie. Program pięciodniowego kursu łączył szczegółowe omówienie wymagań stawianych przez nową normę ECSS-Q-ST-70-61C z praktycznymi ćwiczeniami na stanowiskach montażowych.

Źródło: Renex

CENTRUM DOSKONALENIA AUTOMATYKI PRZEMYSŁOWEJ

Firma Zebra Technologies Corporation ogłosiła uruchomienie Centrum Doskonalenia Automatyki Przemysłowej we współpracy z  Clearview, dystrybutorem rozwiązań Zebra Technologies. Centrum, zlokalizowane w dynamicznie rozwijającym się zagłębiu innowacji w hrabstwie Oxfordshire w Wielkiej Br ytanii, będzie miejscem oferującym usługi, szkolenia, doradztwo oraz praktyczne demonstracje dla firm z branży produkcyjnej i logistycznej, a  także dla specjalistów w  zakresie systemów wizyjnych z całego regionu EMEA.

Szkolenia i kursy doszkalające będą obejmować zarówno podstawy wizji maszynowej, jak i bardziej zaawansowane podejścia dostosowane do konkretnych zastosowań i branż. Dzięki praktycznemu podejściu centrum do rozwiązywania problemów, klienci Zebra oraz ich specjaliści ds. wizji maszynowej będą mogli przywieźć własne prototypy aplikacji i otrzymać niezależny raport oceniający wykonalność projektu oraz rekomendacje dalszych działań.

Źródło: Zebra Technologies

Do naszych głównych aktywności należą:

✔ pomoc w pozyskaniu europejskich partnerów i źródeł finansowania dla wspólnych projektów, ✔ reprezentowanie polskich podmiotów na forum międzynarodowym, ✔organizowanie szkoleń, warsztatów i sesji networkingowych, ✔ prowadzenie indywidualnych konsultacji

Naszą ofertę kierujemy do firm działających w obszarach: ✔ technologie produkcji

Poznaj europejskie partnerstwa i dowiedz się jak uzyskać unijne środki na realizację projektów B+R w Przemyśle 4.0 w ramach programu Horyzont Europa.

✔ sztuczna inteligencja

✔ przetwarzanie w chmurze

✔ fotonika

✔ inteligentne sieci i usługi

Kto może skorzystać z naszego wsparcia? przedsiębiorstwa, startupy, uczelnie wyższe, jednostki naukowe, fundacje, stowarzyszenia, klastry oraz organizacje międzynarodowe.

Kontakt: mail: bpkprzemysl@piap.lukasiewicz.gov.pl telefon: 22 874 01 35

,,CYBERBEZPIECZNY

WODOCIĄG” I WSPARCIE

FIRMY

ASKOM

DASSAULT SYSTÈMES

DOŁĄCZYŁ DO GRONA

PRACODAWCÓW RP

Program „Cyberbezpieczny Wodociąg” zapewnia przedsiębiorstwom wodociągowo-kanalizacyjnym wsparcie w pełnej zgodności z dyrektywą NIS2 oraz Krajowym Systemem Cyberbezpieczeństwa, z grantami do 300 tys. euro na działania techniczne, organizacyjne i szkoleniowe. Firma ASKOM oferuje kompleksowe usługi dla firm z branży wodno-kanalizacyjnej, w tym ocenę ryzyka OT i rekomendacje techniczne.

Wspiera klientów również w  przygotowaniu wniosku grantowego, współpracując z wymaganymi partnerami formalnymi i technologicznymi. Dofinansowanie z programu można wykorzystać na  modernizację systemów OT (segmentację sieci, firewalle, IDS/IPS), a  także na  szkolenia personelu i  dokumentację bezpieczeństwa. Zainteresowani pomocą w przygotowaniu wniosku do programu „Cyberbezpieczny Wodociąg” mogą kontaktować się z firmą, pisząc na adres e-mail tc@askom.pl.

Źródło: ASKOM

Firma Dassault Systèmes dołączyła do  grona członków Pracodawców RP, największej organizacji zrzeszającej pracodawców w  Polsce. Członkostwo um ożliwia f irmie technologicznej dzielenie się wiedzą i ścisłą współpracę z przedsiębiorcami. Jako członek organizacji, Dassault Systèmes nie tylko promuje świadomość najnowszych technologii cyfrowych i  wartość transformacji cyfrowej, ale także zdobywa cenne informacje, słuchając potrzeb i wyzwań stojących przed społecznością biznesową.

Pracodawcy RP to uznany partner społeczny w Polsce i w Europie: członkiem Rady Dialogu Społecznego oraz Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Międzynarodowej Organizacji Pracodawców oraz grupy B20. Dassault Systèmes wspiera firmy ze wszystkich branż w sprostaniu wyzwaniom związanym z transformacją cyfrową, wzmacnianiu innowacyjności i konkurowaniu na globalnym rynku.

Źródło: Dassault Systèmes, foto: Pracodawcy RP

14-15.10.2025

Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach

Wydarzenie w całości poświęcone najważniejszym trendom i perspektywom rozwoju przemysłu oraz budowaniu jego konkurencyjności.

AGREGAT INVERTER SCROLL CHILLER Z CZYNNIKIEM

CHŁODNICZYM R32

Ten najnowszy produkt od LG Electronics wyposażony jest w efektywną sprężarkę

All-Inverter, która oferuje regulację mocy łącznie z ograniczeniem poboru mocy przy zmiennym obciążeniu. Za sprawą wbudowanego systemu HiPOR, gwarantowany jest bezpośredni powrót czynnika do komory sprężania, dzięki czemu eliminowane są wszystkie kluczowe straty i polepszeniu ulega wydajność działania. Prezentowane rozwiązanie opisuje wskaźnik IPLV o wartości do 5,9. Jego rozmaite modele posiadają wymienniki ciepła przewidziane do pracy w temperaturze: od -10 °C do 60 °C, co zdecydowanie poszerza

zastosowania Inverter Scroll Chiller o wiele typów rozwiązań.

Korzystający z czynnika chłodniczego R32 agregat Inverter Scroll Chiller powstał z myslą o środowiskach pracy, które definiują zróżnicowane warunki klimatyczne. Dzięki sprężarce All-Inverter i zastosowaniu oryginalnego wtr ysku pary, zapewniona jest możliwość podtrzymania optymalnej wydajności działania – nawet wtedy, gdy temperatura otoczenia jest nieustabilizowana. Chłodzony radiator odpowiada za pracę rozwiązania w przypadku zwiększonej temperatury otoczenia.

Źródło: LG Electronics

FINDER OPTA – PRZEKAŹNIK PROGRAMOWALNY LOGICZNIE

Finder OPTA to przekaźnik programowalny logicznie, który dzięki współpracy z Arduino zyskał grono wielu zwolenników. Jego prosta obsługa i darmowe oprogramowanie przy ogromnych możliwościach obliczeniowych pozwoliło na szerokie zastosowanie w różnych aplikacjach. Firma Finder zdecydowała się dodać do gamy produktów OPTA kolejny przekaźnik programowalny, w środowisku Codesys. Został on zaprojektowany do programowania zgodnie z międzynarodowym standardem przemysłowym IEC 61131-3. Produkt dostarczony jest już z licencją i jest gotowy do użycia.

Dobrze znane środowisko Codesys pozwala na wprowadzenie sterownika OPTA do wielu rozwiązań przemysłowych, również tam, gdzie działają inne urządzenia lub PLC. Współpraca z szeroką gamą czujników wejściowych i trzy moduły rozszerzeń dedykowane do urządzeń serii 8A pozwalają na stworzenie bardzo zaawansowanych układów. Możliwość programowania on-line dzięki wbudowanemu modułowi Wi-Fi to rozwiązanie, które sprawdzi się w przemyśle, energetyce, rolnictwie, hodowli oraz automatyce budynkowej.  Źródło: OPTA Codesys

INNOWACYJNE PODNOŚNIKI Z OBROTOWYM RAMIENIEM

Firma LuxLift poszerzyła swoją ofertę wciągarek oświetleniowych o innowacyjne podnośniki z obrotowym ramieniem. Rozwiązanie to umożliwia utrzymanie ciągłości oświetlenia linii trakcyjnych oraz jego szybką i bezpieczną obsługę.

Za pomocą jednego przycisku oświetlenie może zostać obniżone do poziomu serwisowego, co pozwala w prosty, bezkolizyjny i sprawny sposób przeprowadzić jego wymianę, konserwację lub naprawę.

Przekłada się to na oszczędność czasu i kosztów, jednocześnie minimalizując przestoje w ruchu kolejowym, które są nieuniknione przy wykorzystaniu standardowych podnośników.

Oferowane wciągarki mają obrotowe ramię i w szybki, bezpieczny sposób opuszczają oprawy oświetleniowe do poziomu podłogi – bez potrzeby wjazdu podnośnikiem i zatrzymywania ruchu.

Na etapie projektowania uwzględniono specyfikę środowiska kolejowego, w którym urządzenia elektryczne narażone są na działanie szeregu niekorzystnych czynników, takich jak duże wahania temperatury, wibracje, wstrząsy czy zmienne warunki atmosferyczne.

Zastosowanie systemów LuxLift pozwala znacząco ograniczyć koszty operacyjne, zwiększyć bezpieczeństwo personelu oraz zminimalizować czas niezbędny na serwisowanie oświetlenia. Źródło: MBB

KABLOWA SONDA TEMPERATUROWA TF-2000

Za sprawą kablowej sondy temperaturowej TF-2000, gwarantowane są wyjątkowo wiarygodne pomiary temperatury. Zastosowany w tej sondzie element pomiarowy pokryty jest innowacyjnym tworzywem, dzięki któremu prezentowany produkt może znosić częste zmiany między punktami rozmrażania i zamrażania. Jest to równocześnie pyło- i wodoszczelne rozwiązanie, do którego dołączone są specjalistyczne uchwyty montażowe. W razie konieczności kablową sondę temperaturową TF-2000 można ustabilizować przy pomocy tulei ze stali nierdzewnej, co gwarantuje możliwość realizacji pomiarów m.in. w zbiornikach buforowych przeznaczonych do ogrzewania i ciepłej wody.

Charakteryzująca się stopniem ochrony IP68 kablowa sonda temperaturowa TF-2000 stanowi uszczelniony w pełni produkt o uniwersalnym przeznaczeniu. Zarówno para wodna, jak i różne zanieczyszczenia, nie wspominając o agresywnych substancjach, nie są w stanie przeniknąć do środka przytoczonej sondy, co bez wątpienia: minimalizuje ryzyko jej awarii, warunkuje wymaganą precyzję pomiarów, przekłada się na najwyższą żywotność oraz zapewnia dostateczne bezpieczeństwo użycia. Godny uwagi jest zwłaszcza model z kwadratową, mosiężną tuleją, którą można zamocować w niespełna kilka sekund, korzystając w tym celu z uchwytów do montażu.

Źródło: WIKA

KOMPUTER PRZENOŚNY SERIA BT-A600

Komputer przenośny – Seria BT-A600 z systemem Android umożliwia szybkie wykonywanie odczytów dzięki czterem kamerom, które sprawnie radzą sobie z kodami umieszczonymi blisko i daleko, oraz 8-rdzeniowemu procesorowi z wbudowanym aparatem sztucznej inteligencji. Opracowane przez KEYENCE filtry SI pozwalają na błyskawiczne interpretowanie nawet słabo czytelnych kodów. Komputer ma duży ekran o przekątnej 4,3 cala i klawiaturę. W razie potrzeby można go uzupełnić o przystawki, takie jak uchwyt pistoletowy i wyzwalacz pierścieniowy, które zwiększają użyteczność w różnych zastosowaniach. Wśród cech tego produktu warto wymienić m.in. trwałość najlepszą w klasie urządzeń, akumulator wystarczający na cały dzień pracy

oraz aplikację do zarządzania urządzeniem, która wykonuje kopie zapasowe danych od pier wszego uruchomienia przez całą dalszą eksploatację i wykonywanie czynności serwisowych.

Rejestruje zarówno bliskie, jak i dalekie kody w optymalnym punkcie ogniskowym, umożliwiając niezawodny odczyt w całym zakresie ogniskowych. Obrazy zarejestrowane przez poczwórną kamerę są przetwarzane równolegle przez osiem rdzeni procesora CPU, a trudne kody są analizowane przez rdzeń SI w celu natychmiastowego odczytu kodów bliskich, dalekich oraz trudnych.

Źródło: KEYENCE

MOTOREDUKTORY Z PRZEKŁADNIĄ PLANETARNĄ PXG INTEGRATED

Motoreduktory SEW-EURODRIVE z przekładnią planetarną z serii PxGM..CM3G.. zostały zaprojektowane specjalnie z myślą o bardzo dynamicznych zastosowaniach wymagających precyzyjnego pozycjonowania. Kompaktowa konstrukcja – w porównaniu z tradycyjnymi motoreduktorami serwo z przekładnią planetarną z mocowaniem silnika za pomocą adaptera, długość konstrukcyjna może zostać zmniejszona nawet o 40 %.

Oznacza to, że w przyszłości motoreduktory z przekładnią planetarną PxG integrated będą stosowane nawet tam, gdzie wcześniej wymagane były przekładnie kątowe. Ponadto kompaktowa konstrukcja zapewnia wyjątkowo wysoką

sztywność skrętną i niski moment bezwładności masy. W połączeniu z wysoką zdolnością przeciążeniową, właściwości te zapewniają maksymalną dynamikę w zastosowaniu.

Zastosowanie najnowszych technologii uzwojenia i magnesów w połączeniu z wysokowydajnymi materiałami skutkuje doskonałą sprawnością i zmniejszonym wytwarzaniem ciepła pomimo kompaktowej konstrukcji.

Optymalizacja akustyczna komponentów i precyzyjne przekładnie planetarne serii PxG z zazębieniem skośnym zapewniają cichą pracę.

Źródło: Sabur

OGRANICZNIKI PRZEPIĘĆ ETITEC M60

Charakteryzujące się dużą niezawodnością pracy ograniczniki przepięć ETITEC M60 bez trudu zabezpieczają instalacje elektryczne przed przepięciami, które są zasadniczymi następstwami wyładowań atmosferycznych i innych zakłóceń. Gwarantowana jest tu całkowita ochrona nie do przebicia, za sprawą której przełączniki sprawdzają się w pełnej gamie aplikacji, wśród których można wskazać rozdzielnice główne i podrozdzielnice.

Oparte na wytrzymałych warystorach ograniczniki przepięć ETITEC M60 spełniają rolę solidnych i łatwych w zastosowaniu podzespołów bezpieczeństwa. Zapewniony jest szybki i bezproblemowy montaż tych ograniczników – w szczegól-

ności na szynie prądowej o rozstawie 6 cm, tak samo jak poręczna wymiana elementów, które uległy popsuciu. Nowe ograniczniki mają zabezpieczenia termiczne przed skutkami przegrzania. Stanowią one or yginalne w budowie oraz w funkcjach rozwiązania, które zapobiegają z łatwością uszkodzeniom maszyn w przemyśle. Do sygnalizacji uszkodzeń służy czerwone okienko kontrolne, ułatwiające rozpoznanie szeregu awarii. W przypadku specjalistycznego wariantu M60F stosowana jest wkładka topikowa, dzięki której nie ma konieczności używania dodatkowych zabezpieczeń.

Źródło:

NAPĘDY DO SYSTEMÓW PRZENOŚNIKOWYCH

Fredriksons, szwedzki producent maszyn wykorzystał zalety technologii napędowej firmy NORD, aby zrealizować kompaktowy projekt przenośników łańcuchowych dla przemysłu spożywczego i napojów. Wykorzystał konstrukcję oszczędzającą miejsce, różne poziomy prędkości i zintegrowany wieloprotokołowy interfejs Ethernet napędów NORD, ale także możliwość redukcji wariantów – zarówno w przypadku rozwiązań zdecentralizowanych, jak i szaf sterowniczych. Ponadto, zdolność napędów NORD do wytrzymywania temperatur do -30 °C sprawia, że są one szczególnie korzystne w przypadku zastosowań przy głębokim mrożeniu.

Przenośniki łańcuchowe Fredriksons do pakowania żywności wykorzystują asynchroniczne silniki IE3 fir-

my NORD z prz ekładnią stożkową NORDBLOC.1 w połączeniu z falownikiem NORDAC ON. Zdecentralizowane falowniki stanowią ekonomiczne rozwiązanie dla nowoczesnych środowisk produkcyjnych. Obejmują one zakres mocy od 0,37 kW do 3,7 kW i charakteryzują się pełną możliwością podłączania, funkcją plug-and-play, niskimi wymaganiami konserwacyjnymi i wysoką niezawodnością. Inne funkcje to PLC na pokładzie i zintegrowany interfejs Ethernet. Protokoły Profinet, EtherNet/IP i EtherCAT można łatwo skonfigurować. Oprócz STO i SS1, NORDAC ON wkrótce zaoferuje nowe funkcje bezpieczeństwa funkcjonalnego: SLS, SMS i SSM.

Źródło: NORD Napędy Sp. z o.o.

PANELE KROSOWNICZE UPROSZCZĄ I PRZYŚPIESZĄ INSTALACJĘ

W aplikacjach przemysłowych coraz rzadziej są stosowane magistrale obiektowe na rzecz sieci Ethernet. Już na etapie planowania i wstępnego montażu, można przewidzieć, który element trafi do szafy, i jak będzie połączony z obiektem znajdującym się poza nią.

Dzięki panelom krosowniczym, już na etapie projektowania, można zdefiniować linię okablowania obiektowego, które trafi do szafy sterowniczej i tym samym znacznie uprościć proces całej instalacji.

W panelach krosowniczych od Phoenix Contact zastosowano kilka opatentowanych rozwiązań, zamknięta przestrzeń przyłączeniowa, połączenie ekranu z odciążeniem naciągu

dla szybkiego i bezpiecznego podłączenia oraz wykrywanie zbyt dużych prądów wyrównawczych w ekranie. Phoenix Contact posiada też duży wybór technologii połączeń – śrubowe, push-in, IDC i RJ45. Jednym z najistotniejszych funkcji paneli krosowniczych jest zintegrowana ochrona przeciwprzepięciowa (wybrane modele).

Dzięki temu do minimum obniżamy ryzyko uszkodzenia cennych urządzeń sieciowych, spowodowane sprzężeniem napięć. Ochrona jest zaprojektowana w zgodzie z wymogami normy ochrony przeciwprzepięciowej DIN EN 61643-21 z klasyfikacją testową IEC C2.

Źródło. Phoenix Contact

ETI – POLAM

ROBOT PRZEMYSŁOWY LR

MATE 200ID/7C

LR Mate 200iD/7C to wielozadaniowy, kompaktowy robot sześcioosiowy, gwarantujący najwyższą precyzję działań. Prosty w obsłudze i integracji robot przeznaczony jest do pomieszczeń czystych oraz środowisk przetwarzania żywności. Jest to rozwiązanie oferowane w szerokim wachlarzu wariantów, wliczając w to wersje wyposażone w czujniki wizyjne lub czujniki siły oraz liczne modele przeznaczone dla wymagających miejsc pracy.

Zarówno wodo-, jak i pyłoszczelny robot jest doskonałym rozwiązaniem w miejscach o surowych rygorach czystości. Korpus o stopniu ochrony IP69K pozwala na jego szybkie i dogłębne czyszczenie gorącą parą pod ciśnieniem. Nowy robot został przewidziany do miejsc, gdzie możliwość manewru jest bardzo ograniczona. Opracowane z myślą o robocie LR Mate 200iD/7C akcesoria i oprogramowanie, jak SpotTool, iRVision i Dual Check Safety (DCS), pozwalają korzystać w pełni z jego potencjału.

Źródło: Fanuc

PÓŁKA AŻUROWA PRZEWODZĄCA

Wysokiej jakości przewodząca półka ażurowa wykonana jest z tr wałej, chromowanej stali, odpornej na rdzę, uderzenia i zarysowania. Jest stosowana w wymagających środowiskach – takich jak magazyny ESD, linie montażowe, strefy EPA czy pomieszczenia o kontrolowanych warunkach.

Ażurowa konstrukcja zapewnia znakomitą cyrkulację powietrza, wysoką przepuszczalność światła oraz łatwy dostęp do przechowywanych produktów. Dzięki temu półki są idealne do składowania komponentów elektronicznych, narzędzi, materiałów eksploatacyjnych i dokumentacji technicznej. System montażu jest szybki i intuicyjny – nie wymaga żadnych narzędzi ani śrub. Półki można z łatwością konfigurować i dopasowywać do indywidualnych potrzeb przestrzeni roboczej.

Idealne rozwiązanie do regałów w systemach ESD, strefach produkcyjnych, pracowniach serwisowych, zapleczach technicznych oraz wszędzie tam, gdzie liczy się funkcjonalność, bezpieczeństwo elektrostatyczne i trwałość konstrukcji.

Źródło: Renex

PRZEKAŹNIKI BEZPIECZEŃSTWA

LOVATO Electric rozszerza swoją ofertę o nowe jednofunkcyjne przekaźniki bezpieczeństwa serii SRC. Urządzenia zostały zaprojektowane do monitorowania i sterowania w aplikacjach z wyłącznikami awaryjnymi, dostępem do bramek bezpieczeństwa, magnetycznymi wyłącznikami bezpieczeństwa, wyłącznikami krańcowymi bezpieczeństwa i blokadami elektromechanicznymi. Seria SRC obejmuje wykonania z zaciskami śrubowymi lub sprężynowymi.

lub urządzeń wyposażonych w wyjścia OSSD (takich jak kurtyny świetlne, skanery laserowe i czujniki RFID), jak i wersję wielofunkcyjną SRAMF21, która ma wszystkie główne funkcje bezpieczeństwa w jednym produkcie. SRAMF21 ma umieszczony na panelu przednim potencjometr funkcji, który umożliwia wybór sterowania różnymi urządzeniami bezpieczeństwa.

Nowa seria SRC uzupełnia grupę przekaźników bezpieczeństwa SRA, która obejmuje zarówno wersje jednofunkcyjne do monitorowania urządzeń sterowanych dwoma rękoma

STEROWNIK HEX@GRID

Przeznaczony do obsługi pomp próżniowych sterownik HEX@GRID firmy Atlas Copco jest zgodny z założeniami Przemysłu 4.0. Wyposażony w szereg użytecznych funkcji – szczególnie tych do transmisji danych, stanowi podstawowy element spotykanych na r ynku systemów próżniowych. Pomaga w optymalizacji procesów, zmniejszeniu kosztów energii i serwisu oraz w inteligentnej komunikacji.

Cała gama produktów jest przeznaczona do aplikacji w 4. kategorii bezpieczeństwa i poziomie wydajności PLe dyrektywy maszynowej EN ISO 13849-1 i SIL3 według normy EN 61508.

Źródło: LOVATO Electric

Zaimplementowany w sterowniku HEX@GRID algorytm sterowania z dostateczną precyzją określa pobory mocy wszystkich nadzorowanych pomp próżniowych w różnych momentach ich pracy. Na podstawie tego algorytmu ustalane są optymalne szybkości pompowania dla zadanych wymagań procesowych. Istnieje sposobność sprawo-

wania niezawodnej kontroli nad maksymalnie 20 pompami, przy uwzględnieniu związanych z nimi przepływów i zużycia energii w instalacjach. W porównaniu do klasycznych sterowników, w czasie rzeczywistym analizowana jest poprawność działania każdej pompy próżniowej. W ten sposób można zagwarantować bardzo dobrą ich wydajność i spełni kluczowe potrzeby klientów. Nieważne jest to, jak szybko pracują pompy próżniowe – ważne jest to, że dowolną z nich sterownik HEX@GRID obsługuje bez trudów, zapewniając wymierne korzyści, niezależnie od warunków pracy oraz tego, jakie oczekiwania musi spełnić w stosunku do swoich użytkowników.

Źródło: Atlas Copco

STEROWNIK SILNIKÓW KROKOWYCH Z WBUDOWANYM

GENERATOREM

SMC105 to programowalny sterownik dedykowany silnikom krokowym, wyróżniający się precyzyjnym podziałem kroku 1/256 i możliwością pracy z prądem do 5A. Urządzenie łączy zaawansowane funkcje sterowania z intuicyjną konfiguracją, oferując elastyczne rozwiązanie dla różnorodnych zastosowań przemysłowych. Wysoka precyzja pozycjonowania została zapewniona dzięki podziałowi mikrokroków do 1/256. Dwustopniowa kontrola odbywa się przez sterowanie klasyczne KROK/KIERUNEK lub przez wbudowany generator. Zaawansowane algorytmy redukcji drgań zwiększające efektywność pracy silnika. Intuicyjna konfiguracja jest realizowa-

na za pomocą przełączników DIP i oprogramowania przez USB. Diagnostyka odbywa się w czasie rzeczywistym z sygnalizacją błędów i stanu pracy. Sterownik ma możliwość zapisu 15 predefiniowanych wartości. SMC105 obsługuje zarówno silniki bipolarne jak i unipolarne (4-, 6- lub 8-przewodowe), oferując różne konfiguracje połączeń dla optymalizacji momentu obrotowego lub prędkości maksymalnej. Izolowane wejścia STEP/DIR/ ENABLE (5–24 V) i nieizolowane wejścia uniwersalne IN0-IN5 zapewniają elastyczność integracji z różnymi systemami sterowania.

Źródło: WObit

SYSTEM ZARZĄDZANIA ENERGIĄ EMS100

System Zarządzania Energią EMS100 jest przeznaczony do stosowania w obiektach, które rozbudowują swoją sieć energetyczną o nowe źródła. EMS służy do optymalizacji elektrowni pracujących w różnych technologiach na terenie jednego wspólnego obiektu. System zapewnia algorytmy sterujące zużyciem energii elektrycznej, jak np. funkcja Zero Export lub kompensacja Mocy Biernej. Ciekawym rozwiązaniem jest sterowanie Magazynami Energii w zależności od giełdowych godzinowych cen energii (RCE) lub np. prognozy pogody. Działanie algorytmu Zero Export polega na takim sterowaniu produkcją energii elektrycznej, aby nie generować

nadwyżek i nie powodować wprowadzania energii do sieci elektrycznej. Gdy system wykryje, że pobór energii z sieci zbliża się do ustawionego progu, to ograniczy moc generowaną przez falowniki solarne lub inne jednostki wytwórcze. Falowniki mają wbudowaną standardowo funkcję ograniczenia produkcji energii, którą reguluje się przy pomocy protokołu MODBUS. System EMS wysyła sygnał do wszystkich falowników i pilnuje, aby cała wyprodukowana energia została skonsumowana na miejscu.

Źródło: LUK Electric

Firma Lovato Electric wprowadza na r ynek nowe rozłączniki w układzie przełącznym z napędem silnikowym serii GLCM, rozwiązanie integrujące w sobie innowacyjność, niezawodność i łatwość montażu.

A sortyment obejmuje wersje 3- i 4-polowe, dostępne w wykonaniach wg IEC o prądach od 125 A do 315 A oraz wersje zatwierdzone przez cULus zgodnie z normą UL 1008 o prądzie ogólnego zastosowania 100 A i 200 A.

Układy przełączne GLCM z napędem są dostępne w trzech wariantach, różniących się napięciem zasilania silnika: 24 V DC, 110–125 V AC/DC oraz 208–277 V AC. Ta wszechstronność umożliwia instalację w szerokim zakresie systemów i aplikacji.

Dwa wskaźniki LED dostępne na panelu przednim sygnalizują obecność zasilania napędu i stan alarmu. Sygnalizacja rodzaju alarmu opiera się na prostym systemie kodów, które

ułatwiają diagnostykę i dostarczają jasną i natychmiastową informację o statusie urządzenia. Dodatkową diagnostykę statusu układu przełączającego umożliwia wbudowane wyjście przekaźnikowe.

Wyposażenie sprzętowe obejmuje port optyczny, umieszczony w górnej części napędu, który może być użyty do aktualizacji oprogramowania wewnętrznego lub połączenia z komputerem za pomocą oprogramowania Xpress, umożliwiając monitorowanie i ustawianie parametrów. Dodatkowo dostępne jest gniazdo do podłączenia opcjonalnego modułu rozszerzającego (typu EXP), który może wyposażyć przełącznik w dwa dodatkowe wyjścia przekaźnikowe z programowalnymi funkcjami lub port komunikacyjny RS-485 do sterowania i diagnostyki.

Źródło: Lovato Electric

Firma B&R w yposażyła w nową funkcję swoje środowisko programistyczne Automation Studio. Dzięki FMU Export, kod maszynowy może być wyeksportowany i zintegrowany jako symulacja PLC z dowolnym narzędziem symulacyjnym, co pozwala ekspertom pracować w wybranym przez nich ekosystemie oprogramowania. Oszczędza to czas, jak i środki podczas interdyscyplinarnych prac rozwojowych.

Wszystkie niezbędne dane są automatycznie łączone w Functional Mock-up Unit, czyli FMU. Ponieważ wyeksportowane FMU zawiera standardowy interfejs, nie ma potrzeby tworzenia nowego interfejsu dla każdego narzędzia. Jedy-

nym wymaganiem po stronie narzędzia jest wsparcie dla standardu FMI 2.0. FMI oznacza Functional Mock-up Interface, niezależny od przemysłu standard wymiany modeli pomiędzy różnymi narzędziami do symulacji.

Dotychczas było możliwe importowanie modeli maszyn do Automation Studio za pomocą FMU Import. Teraz programiści mogą również eksportować swój kod maszynowy do wybranego narzędzia symulacyjnego. Począwszy od Automation Studio 4.12, eksport FMU jest dostępny dla wszystkich użytkowników Automation Studio.

Źródło: B&R

ZENON 15 – NOWE MOŻLIWOŚCI INTEGRACJI I AUTOMATYZACJI

Zintegrowana automatyzacja, elastyczna wizualizacja, pełna kontrola nad danymi i bezpieczeństwo zgodne z normami – to tylko niektóre z innowacji, które są dostępne w zenon 15. W nowej wersji zenon jeszcze łatwiej można przenieść dane ze środowiska produkcyjnego do programu Excel –dzięki integracji z Report Engine. To rozwiązanie pozwala nie tylko na szybkie raportowanie, ale też na dalszą analizę danych poza systemem zenon.

Dodane fukncje pozwalają na jeszcze wygodniejsze monitorowanie i zarządzanie procesami z poziomu przeglądarki. Użytkownicy mogą teraz korzystać m.in. z zaawansowanej

obsługi filtrów AML i CEL, rozszerzonych list wykresów oraz – po raz pierwszy – z funkcji Batch Control dostępnej bezpośrednio on-line. Dzięki temu zarządzanie recepturami produkcyjnymi staje się prostsze, bardziej intuicyjne i możliwe z dowolnego miejsca.

Dzięki funkcji uruchamiania skryptów Python bezpośrednio we wbudowanym oprogramowaniu PLC – zenon Logic, użytkownicy zyskują nowe możliwości automatyzacji i integracji. To nowy sposób na łączenie klasycznego sterowania PLC z elastycznością IT – idealny m.in. do analizy danych oraz integracji z AI.

Źródło: Copa Data

PRZYCISKI DOTYKOWE Z SERII SC3X

Przyciski dotykowe z serii SC3x zapewniają wygodną i ergonomiczną obsługę oraz niezawodność działania. Są przeznaczone do takich zastosowań, jak wykrawarki i prasy mechaniczne oraz te maszyny, przy korzystaniu z których ryzyko doznania uszczerbku na zdrowiu jest znaczące.

Za sprawą technologii pojemnościowej ze strony użytkownika nie jest wymagany silny nacisk, gdy w obsłudze są przyciski dotykowe z serii SC3x. Szczególnie wówczas, kiedy na dłoniach ma rękawice robocze w pełni gwarantowane jest zmniejszenie obciążenia obu nadgarstków. Mając na uwadze stopień ochrony IP68, prezentowane przyciski są doskonale chronione przed

wodą, olejem, pyłem i uderzeniami. Stosowane w tych przyciskach rozwiązania prz wprost na najwyższą żywotność, wyrażoną przez co najmniej kilkaset milionów cykli łączania. Wszystkie konieczne czynności serwacji ograniczone są do zupełnego mini mum, a możliwość ciągłego użytku oczywista. Przyciski dotykowe z sprawdzają się w różnych miejsach, niezależ nie od tego, czy jest to osłona ochronna, czy panel do montażu na stole. Można je rozszerzać o funkcje, spełniając jednocześnie zasadnicze normy czeństwa.

Źródło:

NOWE URZĄDZENIE UPRASZCZA ARCHITEKTURĘ SCADA

Emerson wprowadził na r ynek DeltaV SaaS SCADA z Edge Connect, elastyczne, wstępnie skonfigurowane rozwiązanie brzegowe, zaprojektowane do natychmiastowego zapewnienia płynnej transmisji danych z obszaru technologii OT. Rozwiązanie DeltaV SaaS SCADA z Edge Connect, umożliwia szybkie połączenie istniejących urządzeń terenowych do hostowanego w chmurze systemu DeltaV SaaS Supervisory Control and Data Acquisition (SCADA) w ciągu kilku minut, eliminując wiele tradycyjnych prac inżynieryjnych niezbędnych do wprowadzenia krytycznych danych operacyjnych do systemu sterowania w celu zapewnienia lepszej widoczności oraz bezpieczniejszego, bardziej elastycznego i niezawodnego sterowania.

Zbudowane w oparciu o wanie PACEdge firmy Emerson do twarzania brzegowego, rozwiązanie DeltaV SaaS SCADA with Edge Connect może komunikować się ze urządzeniami terenowymi – zdalnymi terminalami, komputerami przepływo wymi, zaworami, czujnikami i w ich natywnych protokołach przy użyciu przetestowanego przez Emerson silnika odpytywania urządzeń innych firm, co eliminuje potrzebę dodatkowej konwersji lub adapterów. PACEdge to platforma umożliwiająca wdrażanie aplikacji IIoT i integrację technologii informatycznej (IT) z operacyjną (OT), bez ingerencji w istniejące systemy OT.

Źródło: Emerson

NOWY SIŁOWNIK ELEKTRYCZNY

Podczas tegorocznych targów automatica w Monachium firma

HIWIN zaprezentowała innowacyjny element napędowy, opracowany specjalnie do zastosowań w automatyzacji przemysłowej. Nowy napęd jest dostępny w czterech wielkościach (40, 50, 60 i 80 mm), przy czym skok można dowolnie wybierać w krokach milimetrowych.

Wysokowydajny mechanizm śrubowo-toczny przenosi większe siły i umożliwia szybsze prędkości przesuwu niż tradycyjne rozwiązania. Opcjonalnie można zamontować elastyczne prowadnice suwakowe (do dwóch sztuk na każdą działającą siłę). Napęd gwarantuje długą żywotność i niskie koszty konserwacji.

WIĘKSZY MOMENT OBROTOWY

NORD DRIVESYSTEMS zoptymalizował wydajność przekładni ślimakowych UNICASE, dzięki czemu – w zależności od zastosowania – nie trzeba zwiększać ich rozmiaru. Mniejsze zużycie przekłada się na większą niezawodność i żywotność eksploatacyjną przekładni.

Zwiększono maksymalny zakres momentu obrotowego dla przekładni ślimakowych UNICASE, osiągając wzrost wydajności 10–15 % bez zmiany zewnętrznych wymiarów przekładni ani ich wyglądu. Niezawodne i ekonomiczne rozwiązanie napędowe oferuje wyższą wydajność bez konieczności modyfikowania istniejących konfiguracji.

Ponieważ rozmiary obudów pozostają bez zmian, przekładnie ślimakowe nadal mogą być stosowane jako kompatybilne rozwiązanie w przypadku prac serwisowych. Aby zaoszczędzić koszty i przestrzeń montażową, można dobrać

Przyszłość przemysłu to inteligentna automatyzacja

O strategii działania firmy, wsparciu w rozwoju kompetencji inżynierskich dla przyszłości, a także perspektywach unowocześniania procesów produkcyjnych rozmawiamy z Tobiaszem Witorem, prezesem firmy Lenze Polska, świętującej w tym roku jubileusz 30-lecia działalności firmy w Polsce.

Firma Lenze jest w Polsce obecna od 30 lat. Jakie były kamienie milowe w historii polskiej spółki?

Trzy dekady firmy Lenze w Polsce to czas dynamicznego rozwoju, budowania zaufania i dostosowywania się do zmieniając ych się warunków rynkowych. Początki naszej

działalności sięgają lat 90., kiedy to otworzyliśmy pierwsze biuro w Katowicach. Był to czas transformacji gospodarczej, a my od razu postawiliśmy na bliską współpracę z lokalnym producentem maszyn z Bielska-Białej BEFAMA. W kolejnych latach rozwijaliśmy struktury techniczne,

szkoleniowe i ser wisowe, co pozwoliło nam oferować kompleksowe wsparcie klientom. W 2024 r. otworzyliśmy showroom w Katowicach – miejsce, które symbolizuje naszą filozofię: technologia w służbie człowieka, dostępna, zrozumiała i inspirująca.

Czy i  jakie kluczowe zmiany zaszły w firmie w ostatnich latach?

Ostatnie lata to czas intensywnej cyfryzacji i transformacji organizacyjnej. Zmieniliśmy sposób komunikacji z klientami, wdrożyliśmy platformy cyfrowe do konfiguracji produktów, a także rozwinęliśmy ofertę usług zdalnych. Zmiany dotyczyły również struktury zespołów – postawiliśmy na większą autonomię lokalnych oddziałów, co pozwala szybciej reagować na potrzeby rynku. Wprowadziliśmy nowe modele współpracy z producentami maszyn, koncentrując się na wspólnym rozwoju innowacyjnych rozwiązań. Zwiększyliśmy także inwestycje w kompetencje techniczne i szkolenia, co przekłada się na jakość obsługi i doradztwa.

Jakie są  zasady funkcjonowania Lenze w  Polsce i  czy różnią się od ogólnej strategii Lenze? Lenze Polska działa zgodnie z globalną strategią Grupy Lenze, której f undamentem jest innowacyjność, niezawodność i bliskość klienta. Jednocześnie dostosowujemy nasze działania do lokalnych realiów – zarówno pod względem kultury biznesowej, jak i specyfiki przemysłu. W Polsce szczególny nacisk kładziemy na edukację techniczną, współpracę z uczelniami oraz rozwój kompetencji inżynierskich. Nasze zespoły techniczne są bardzo silne i samodzielne, co pozwala nam oferować kompleksowe wsparcie – od doradztwa po wdrożenie. Działamy elastycznie, ale zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju i długofalowego partnerstwa.

Czy firma odczuwa obecnie konsekwencje spowolnienia gospodarczego, zwłaszcza w  przemyśle motoryzacyjnym?

Spowolnienie w sektorze motoryzacyjnym rzeczywiście wpływa na część naszych klientów, jednak dzięki dywersyfikacji branżowej jesteśmy w stanie utrzymać stabilność. W ostatnich latach mocno rozwijaliśmy współpracę z producentami maszyn dla przemysłu spożywczego, opakowaniowego i logistyki wewnętrznej, co pozwala nam zrównoważyć wpływ wahań koniunk-

tury w motoryzacji. Dodatkowo, rosnące zainteresowanie automatyzacją i cyfryzacją procesów produkcyjnych otwiera przed nami nowe możliwości. Widzimy też, że firmy coraz częściej inwestują w modernizację istniejących linii produkcyjnych, co znacznie zwiększa zapotrzebowanie na nasze rozwiązania.

Jakie są  obecnie kluczowe branże dla Lenze i  czy widzi Pan potencjał w nowych sektorach?

Najważniejsze branże to obecnie przemysł spożywczy, logistyka wewnętrzna, produkcja opakowań, wspomniana motoryzacja oraz automatyka maszyn. Coraz większe znaczenie mają także aplikacje związane z robotyką, sztuczną inteligencją i analizą danych, które wymagają precyzyjnego sterowania i integracji systemów – to obszary, w których Lenze ma wiele do zaoferowania.

Która grupa dominuje obecnie wśród odbiorców rozwiązań Lenze – użytkownicy końcowi czy producenci maszyn?

Zdecydowanie dominują producenci maszyn, z którymi współpracujemy na etapie projektowania i wd rażania rozwiązań. Dzięki temu możemy dostarczać produkty i systemy idealnie dopasowane do konkretnych aplikacji. Jednocześnie rośnie liczba użytkowników końcowych, którzy korzystają z naszych usług modernizacji i optymalizacji istniejących instalacji. Coraz częściej jesteśmy zapraszani do projektów, w których wspólnie z klientem analizujemy procesy i proponujemy rozwiązania zwiększające efektywność, niezawodność i bezpieczeństwo.

Które grupy produktowe są  obecnie najintensywniej rozwijane? Czy planowany jest rozwój o nowe kategorie? Najdynamiczniej rozwijamy grupy związane z napędami serwo, systemami sterowania oraz oprogramowaniem do integracji i analizy danych. Nasze portfolio już odpowiada na potrzeby Przemysłu 4.0 i umożliwia klientom pełną cyfryzację procesów. Wprowadzamy także nowe produkty jak serwo-elektrorolki. To nowa grupa produktów, której rozwiązania techniczne wyznaczą nowe standardy dla tego rynku.

Lenze oferuje nie tylko produkty, ale także usługi wsparcia technicznego. Jakie rodzaje usług cieszą się największym zainteresowaniem?

Największym zainteresowaniem cieszą się usługi doradcze na etapie projektowania maszyn, szkolenia techniczne oraz wsparcie przy uruchomieniach. Standardem dziś są usługi zdalnego monitoringu i diagnostyki, które pozwalają na szybką reakcję bez konieczności wizyty serwisowej. Klienci doceniają naszą dostępność, kompetencje techniczne i elastyczność – to ważne filary naszej działalności. Wspieramy także klientów w analizie danych produkcyjnych i optymalizacji procesów, co przekłada się na realne oszczędności i wzrost efektywności.

W tym roku w Katowicach został otwarty showroom Lenze. Czy może Pan przybliżyć szczegóły tego projektu?

Showroom w Katowicach to miejsce, w którym technologia spotyka się z praktyką. Prezentujemy tam nasze najnowsze rozwiązania w działaniu –od napędów po systemy sterowania i oprogramowanie. To przestrzeń edukacyjna, w której organizujemy szkole-

CORAZ CZĘŚCIEJ JESTEŚMY

ZAPRASZANI DO PROJEKTÓW, W KTÓRYCH WSPÓLNIE Z KLIENTEM ANALIZUJEMY PROCESY I PROPONUJEMY

nia, warsztaty i spotkania z klientami. Celem projektu jest budowanie świadomości technologicznej i wspieranie innowacyjności w polskim przemyśle. Showroom jest także miejscem inspiracji – pokazujemy, jak nowoczesna automatyka może wspierać rozwój firm, niezależnie od ich wielkości czy branży.

W jaki sposób firma dywersyfikuje obecnie działalność?

Dywersyfikacja odbywa się na kilku poziomach – branżowym, produktowym i geograficznym. Rozwijamy nowe segmenty rynku, wprowadzamy innowacyjne produkty i zwiększamy obecność w regionach, które wcześniej były mniej aktywne. Stawiamy także na rozwój usług cyfrowych, które stanowią coraz większy udział w naszej działalności. Współpracujemy z partnerami technologicznymi, uczelniami i start-upami, co pozwala nam być na bieżąco z trendami i szybko wdrażać nowe rozwiązania.

TOBIASZ WITOR

Prezes zarządu Lenze Polska, związany z firmą od ponad 23 lat. Absolwent Akademii Ekonomicznej w Katowicach oraz Politechniki Wrocławskiej z dyplomem MBA. Karierę w Lenze rozpoczął jako asystent zarządu. Obecnie w roli prezesa z zaangażowaniem i dynamiką rozwija przedsiębiorstwo założone 30 lat temu przez jego ojca, Jerzego Witora, które jest teraz oficjalnym przedstawicielem Grupy Lenze w Polsce. Prywatnie mąż i ojciec dwójki dzieci. Energię do pracy czerpie m.in. z joggingu, który uprawia co najmniej dwa razy w tygodniu oraz z czasu spędzanego z rodziną i w ogrodzie.

Jaka jest strategia Lenze na  najbliższe lata?

Nasza strategia opiera się na trzech filarach: innowacyjność, partnerstwo i zrównoważony rozwój. Chcemy być liderem w dostarczaniu inteligentnych rozwiązań dla automatyki przemysłowej, wspierać naszych klientów w transformacji cyfrowej i działać w spo sób odpowiedzialny wobec środowiska. Planujemy dalszy rozwój

kompetencji lokalnych, inwestycje w nowe technologie oraz umacnianie pozycji Lenze jako zaufanego partnera w Polsce i na świecie. Wierzymy, że przyszłość przemysłu to inteligentna automatyzacja – i jesteśmy gotowi ją współtworzyć.

Rozmawiała

Urszula Chojnacka AUTOMATYKA

15 października 2025 r.

Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach

Misją konferencji jest stworzenie przestrzeni do dialogu polskiego biznesu przemysłowego i pokazania jak zaktywizować jego udział w sektorze obronnym.

Fot. Lenze

Elektromobilność w Polsce

Stan obecny, wyzwania i perspektywy rozwoju

W ostatnich latach elektromobilność w Polsce i na świecie przeszła ewolucję z fazy eksperymentalnej w kierunku coraz bardziej dojrzałego sektora gospodarki. Na styku energetyki, przemysłu samochodowego, automatyki oraz inżynierii transportowej zaczyna powstawać złożony ekosystem technologiczny. Przejście od pojazdów konwencjonalnych do napędów elektrycznych stało się nie tylko elementem polityki klimatycznej, ale także stymulatorem innowacyjności i, co ciekawe, dotyczy to zarówno samochodów spalinowych, które bronią swojej rynkowej pozycji, jak i elektrycznych, pragnących je zdetronizować.

dr inż. Marcin Bieńkowski

Transformacja sektora motoryzacyjnego w kierunku elektromobilności stanowi jeden z kluczowych elementów europejskiej strategii dekarbonizacji transportu. Unia Europejska przez implementację pakietu legislacyjnego „Fit for 55” dąży do redukcji emisji gazów cieplarnianych o 55 % do 2030 r., co wymaga radykalnej przebudowy infrastruktury transportowej. Dynamika wzrostu rynku pojazdów elektrycznych (EV) w skali globalnej przekłada się na konieczność synchronizacji rozwoju sieci ładowania z postępującą elektryfikacją flot pojazdowych.

W kontekście europejskim, wdrożenie rozporządzenia AFIR (Alternative Fuels Infrastructure Regulation) wymusza na państwach członkowskich osiągnięcie określonych celów w zakresie gęstości sieci ładowania. Rozporządzenie ustala obowiązkowe cele i wymagania dotyczące wdrażania wystarczającej infrastruktury dla paliw alternatywnych w UE, w tym cele doty-

czące liczby punktów ładowania i mocy stacji ładowania EV na głównych trasach transportowych, wymagając na drogach należących do sieci TEN-T (Transeuropejskiej Sieci Transportowej) instalacji szybkiego ładowania o mocy co najmniej 150 kW co 60 km. Takie uregulowania prawne wyznaczają ramy techniczne dotyczące rozwoju infrastruktury ładowania.

Polska, choć wciąż jest w tyle za liderami elektromobilności, odnotowuje dynamiczny wzrost zainteresowania pojazdami elektrycznymi. W porównaniu z Europą Zachodnią, Polska charakteryzuje się dużo mniejszym udziałem pojazdów EV w r ynku (ok. 5 % nowych rejestracji w 2025 r.), ale szybki rozwój infrastruktury i rosnąca świadomość ekologiczna wskazują na potencjał osiągnięcia średniej unijnej w perspektywie dekady. Kluczowe znaczenie mają tutaj inwestycje w technologie ładowania oraz integracja z odnawialnymi źródłami energii (OZE), które pozwalają na zrównoważony rozwój sektora.

Infrastruktura ładowania w Polsce

Obecny stan infrastruktury ładowania w Polsce charakteryzuje się dynamiczną ekspansją sieci publicznych punktów ładowania, która do czerwca 2025 r. osiągnęła poziom 10 255 ogólnodostępnych punktów ładowania. Struktura technologiczna tej infrastruktury opiera się na dwóch podstawowych kategoriach: ładowarkach prądu przemiennego (AC) o mocy do 22 kW, które stanowią 67 % całkowitej populacji, oraz szybkich ładowarkach prądu stałego (DC), których udział wynosi 33 %. Taka dystrybucja odzwierciedla zrównoważone podejście do budowy infrastruktury, uwzględniające zarówno potrzeby ładowania długoterminowego, jak i wymagania dotyczące szybkiego uzupełniania energii w pojazdach. Tempo wzrostu infrastruktury ładowania wyraźnie przyspieszało w 2025 r., czego dowodem jest miesięczny przyrost o ok. 217 nowych punktów ładowania w kwietniu oraz łączny roczny wzrost o około 3 127 nowych stacji w ciągu 12 miesięcy. Szczególnie dynamiczny rozwój dotyczy segmentu szybkich ładowarek DC, których liczba wzrosła o 66 % rok do roku, co świadczy o rosnącym zapotrzebowaniu na rozwiązania umożliwiające szybkie ładowanie pojazdów podczas podróży długodystansowych.

Geograficzna dystrybucja infrastruktury ładowania koncentruje się w głównych ośrodkach metropolitalnych, przy czym Warszawa pozostaje bezsprzecznym liderem z około 830 punktami ładowania, stan na czerwiec 2025 r. Pozostałe miasta o znaczącej infrastrukturze to Gdańsk (około 300 punktów), Szczecin (282 punkty), Poznań (ponad 260 punktów) oraz Kraków (nieco więcej niż 260 punktów). Wrocław, z 138 punktami ładowania rozmieszczonymi w 105 stacjach, z czego 44 to szybkie ładowarki DC, zajmuje szóste miejsce w Polsce. Wymogi wynikające z rozporządzenia AFIR nakładają na Polskę obowiązek zapewnienia odpowiedniej gęstości sieci ładowania na głównych trasach transportowych należących do wspomnianej sieci TEN-T. Regulacja przewiduje konkretne cele do osią-

gnięcia do 2025 r. i do 2030 r. dla wszystkich sektorów transportu. Realizacja tych wymagań wymaga intensyfikacji inwestycji w infrastrukturę autostradową i drogową, co już jest widoczne w projektach takich jak huby ładowania Polenergii przy autostradzie A2 czy rozbudowa infrastruktury na Miejscach Obsługi Podróżnych (MOP) rozlokowanych przy wszystkich drogach ekspresowych i autostradach. Strategia rządowa zakłada wykorzystanie środków z Krajowego Planu Odbudowy oraz NFOŚiGW w wysokości 4-6 mld złotych na wsparcie elektromobilności. Kluczowe programy obejmują budowę lub rozbudowę sieci elektroenergetycznej z budżetem około 1 mld złotych oraz budowę 550 stacji ładowania dla pojazdów ciężarowych z analogicznym budżetem. Takie nakłady inwestycyjne powinny zapewnić osiągnięcie europejskich standardów gęstości sieci ładowania oraz spełnienie wymagań AFIR w zakresie dostępności infrastruktury.

W kontekście operatorów infrastruktury ładowania na r ynku polskim szczególne znaczenie mają takie podmioty jak GreenWay Polska, Orlen Charge, EV+, Shell Recharge oraz IONITY. GreenWay jest zdecydowanym liderem pod względem liczby obsługiwanych ładowarek, przekraczając 1300 punktów w 2025 r. Orlen, jako narodowy operator, realizuje intensywną strategię rozwoju, włączając stacje ładowania w istniejącą sieć stacji paliw. Sieci Shell Recharge oraz

IONITY oferują natomiast ładowarki HPC z mocą do 350 kW, koncentrując się na klientach flotowych i kierowcach podróżujących na dużych dystansach. IONITY, będąca europejskim konsorcjum z udziałem takich marek jak BMW, Ford, Hyundai oraz Volkswagen Group, rozwija infrastrukturę ładowania głównie przy autostradach. W Polsce obecna jest w ponad 10 lokalizacjach, z planami rozbudowy do 30 punktów do końca 2026 r. Jej stacje wyróżniają się niezawodnością, redundantnym zasilaniem i architekturą umożliwiającą równoległe ładowanie kilku pojazdów z pełną mocą.

Warto zauważyć, że europejskie sieci ładowania obecne w Polsce, takie jak Shell Recharge, wspomniany przed chwilą IONITY, Tesla Supercharger czy E.ON Drive, działają jednocześnie w kilkunastu, a czasem kilkudziesięciu krajach. Tesla Supercharger to dziś sieć ponad 55 tysięcy ładowarek na świecie, z czego kilka tysięcy w Europie, a w Polsce obecna jest w ponad 20 lokalizacjach. Shell Recharge to ponad 500 tysięcy punktów w Europie, działających także w tzw. roamingu energetycznym.

Roaming energetyczny to kluczowy trend umożliwiający kierowcom EV ładowanie bez konieczności zakładania konta u każdego operatora. Dzięki platformom takim jak Hubject czy Gireve, użytkownicy aplikacji jednego dostawcy mogą korzystać z infrastruktury innych operatorów, z zachowaniem jednolitego systemu płatności.

APLIKACJA

GreenWay Polska

IONITY

Orlen Charge

Elocity

PlugShare

A Better Route Planner (ABRP)

ChargeMap

NextCharge

GŁÓWNE FUNKCJE

Start/stop ładowania, płatność, stany konta, planowanie

Start ładowania, lokalizacje, status, historia, abonament

Widok dostępnych punktów, płatność, promocje

Sieć miejska AC, pakiety, mapa, wsparcie QR i NFC

Recenzje użytkowników, mapa punktów, dostępność ładowarek

Planowanie trasy z uwzględnieniem zasięgu i ładowarek

tylko GreenWay tak

tylko IONITY podstawowe

tylko Orlen Google Maps

100+ sieci (w tym PL) zaawansowana

wiele operatorów zaawansowana

Mapa ładowarek, opinie, integracja z EV route planner tak

Mapa, status w czasie rzeczywistym, roaming europejski tak

Shell Recharge Międzynarodowa sieć ładowania + partnerzy (w PL ograniczona) (Shell + roaming)

Popularne aplikacje pomagające zarządzać ładowaniem samochodów EV (2025)

ok. 12 lokalizacji, ~60 stanowisk Tylko

GreenWay Polska 1700+ punktów (największy operator)

Orlen Charge 1900+ punktów (szybko rosnąca sieć)

EV+ (PKN Orlen) ~250+ lokalizacji (marka Orlenu dla HPC)

Tesla Supercharger

30 lokalizacji (Polska), 300+ ładowarek

Elocity ~700 punktów

GO+EAuto / Power Dot / Revnet 100–300 punktów każdy

Porównanie operatorów stacji ładowania w Polsce (2025)

Infrastruktura prywatna

W sektorze prywatnym widoczny jest dynamiczny rozwój rynku wallboxów i d omowych punktów ładowania. Szacuje się, że liczba prywatnych ładowarek przekroczyła już 60 tysięcy, co oznacza, że w większości przypadków właściciele pojazdów elektrycznych preferują nocne ładowanie w miejscu zamieszkania. Do najpopularniejszych modeli wallboxów należą urządzenia marek takich jak Webasto, ABB, EVBox, Schneider Electric, Etrel czy polski producent Enelion. W zależności od modelu oferują one moce od 3,7 kW do 22 kW i możliwość integracji z systemami fotowoltaicznymi, magazynami energii czy inteligentnymi licznikami energii.

Rozwój rynku aplikacji wspierających elektromobilność również jest wart odnotowania. Aplikacje takie jak PlugShare, ABRP (A Better Route Planner), Nextcharge, Elvah czy ChargeFinder pełnią rolę cyfrowych ekosystemów,

umożliwiających nie tylko lokalizowanie punktów ładowania, ale również planowanie trasy z uwzględnieniem zużycia energii, dostępności stacji oraz integrację z usługami płatniczymi. Wiodący operatorzy oferują własne aplikacje z funkcjonalnościami takimi jak dynamiczne cenniki, zarządzanie subskrypcjami czy powiadomienia o zakończeniu ładowania.

Wśród dostępnych modeli rozliczeniowych dominuje pay-per-use, ale coraz więcej firm wprowadza subskrypcje i programy lojalnościowe, pozwalające na tańsze ładowanie w ramach stałej miesięcznej opłaty. Takie podejście przyjęły m.in. IONITY Passport, Shell Recharge, GreenWay PowerPass czy Orlen Charge+. Dla użytkowników flotowych dostępne są pakiety korporacyjne, umożliwiające scentralizowane rozliczenia oraz monitorowanie zużycia energii przez poszczególne pojazdy. Nie sposób pominąć również wpływu firm energetycznych na rozwój elek-

tromobilności. PGE, Tauron, Energa czy Enea inwestują nie tylko w budowę stacji ładowania, ale również w rozwiązania klasy V2G (Vehicle-to-Grid), umożliwiające dwukierunkową wymianę energii między pojazdem a siecią elektroenergetyczną. Takie podejście wpisuje się w strategię transformacji energetycznej i decentralizacji źródeł zasilania.

Flota pojazdów w pełni elektrycznych (BEV)

Rynek pojazdów elektrycznych w Polsce charakteryzuje się dynamicznym wzrostem, który szczególnie widoczny jest w segmencie pojazdów w pełni elektrycznych. Zgodnie z najnowszymi danymi statystycznymi, na koniec czerwca 2025 r. w Polsce zarejestrowanych było 98 813 samochodów BEV, co oznacza wzrost o około 51% w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego. W pier wszej połowie 2025 r. przybyło 18 553 nowych

OBSŁUGA WIELU OPERATORÓW MAPY / NAWIGACJA

IONITY App

GreenWay App

Orlen Charge

Zintegrowana z Orlen App

Passport

IONITY Passport

(abonamenty Energia Plus, Energia Max)

Pay-as-you-go + karta Orlen Flota

Tesla App tylko dla właścicieli Tesli (z wyjątkami)

Elocity

Różne aplikacje + roaming

rejestracji pojazdów w pełni elektrycznych, co świadczy o przyspieszającej adopcji technologii elektrycznych w polskim sektorze motoryzacyjnym. Struktura rynku pojazdów z napędem elektrycznym na koniec maja 2025 r. obejmowała łącznie około 170 713 pojazdów osobowych, z czego 94 275 stanowiły pojazdy BEV, a pozostałe 85 413 to pojazdy hybrydowe typu plug-in (PHEV). Analiza danych rejestracyjnych wskazuje na stopniowe przesunięcie preferencji konsumentów w kierunku pojazdów w pełni elektrycznych, co wynika z rozwoju infrastruktury ładowania oraz poprawy parametrów technicznych baterii, takich jak gęstość energetyczna i żywotność cyklów ładowania.

Segment pojazdów dostawczych i ciężarowych z napędem elektrycznym, chociaż stanowi mniejszy udział w całkowitej populacji pojazdów elektrycznych, wykazuje stabilny trend wzrostowy. Na koniec kwietnia 2025 r.

Pakiety: Go, Drive, Speed

Zależnie od operatora

zarejestrowanych było 8 851 pojazdów użytkowych z napędem elektrycznym, co odzwierciedla rosnące zainteresowanie przedsiębiorców rozwiązaniami elektromobilności w logistyce ostatniej mili i transporcie miejskim. Rozwój tego segmentu jest szczególnie istotny z perspektywy dekarbonizacji transportu towarowego w obszarach metropolitalnych.

Przewidywania analityków wskazują na kontynuację trendu wzrostowego, przy czym kluczowe znaczenie dla dalszego rozwoju rynku będzie miała dostępność infrastruktury ładowania

Zintegrowane faktury

Duża przejrzystość

Integracja z aplikacją Orlen

Dedykowana dla miejskich ładowarek

Społeczność EV

Idealna do tras międzynarodowych

Obsługuje roaming

Wersja Pro z dodatkami

Obsługa kart flotowych

Idealna dla aut z 800V

Gęsta sieć miejskich i trasowych stacji

Stacje na stacjach paliw i MOP

Marki wspierające: Porsche, Audi

Część stacji otwarta dla innych aut

Dużo miejskich punktów AC

Często na parkingach galerii handlowych

oraz skuteczność programów wsparcia finansowego. Wprowadzenie programu „NaszEauto” z dopłatami do 40 000 zł dla osób fizycznych i firm jednoosobowych stanowi istotny impuls dla przyspieszenia elektromobilności w Polsce, szczególnie w kontekście osiągnięcia celów klimatycznych określonych w Krajowym Planie Odbudowy.

Wśród najczęściej wybieranych modeli BEV dominują kompaktowe SUV-y i sedany, które odpowiadają za blisko 47 % rynku. Popularne modele, takie jak Tesla Model 3, Skoda Enyaq czy Volkswagen ID.3, cieszą się uznaniem dzię-

TRANSFORMACJA SEKTORA

MOTORYZACYJNEGO W KIERUNKU

ELEKTROMOBILNOŚCI STANOWI

JEDEN Z KLUCZOWYCH ELEMENTÓW

EUROPEJSKIEJ STRATEGII

DEKARBONIZACJI TRANSPORTU.

CENA KWH

TEMAT NUMERU

PRODUCENTMODEL

Wallbox Pulsar Plus 7,4 / 11 / 22 kW

Domowa Power Boost, Wi-Fi/Bluetooth, aplikacja Wallbox Commander 2 do 22 kW

Firmowa / półpublicznaEkran dotykowy, RFID, OCPP, Wi-Fi Wallbox Copper SB do 22 kW Półpubliczne parkingiLoad balancing, RFID, smart grid EVBox Elvi do 22 kW

Easee Home / Charge Up do 22 kW

Domowa / małe firmy Modułowa konstrukcja, niezawodność

Domowa Integracja solar, harmonogram, app Go‑E Charger Gemini Flexdo 11 kW (zależnie od gniazda)Domowa / mobilnaCEE plug, elastyczność, smart app

EVB (PL) Wallbox Nano, 2M, Advert AC/DC

Dom / komercyjne Polska produkcja, integracja z Elocity PlugBox (PL) – AC & DC

Najpopularniejsze modele wallboxów w Polsce

Dom / publiczneSamodzielny montaż, własna produkcja MIASTO ŁĄCZNE STACJE ŁADOWANIA PUNKTY ŁADOWANIA (GNIAZDA) SZYBKIE (DC) PUNKTY

Warszawa ~830 ok. 830+ ~250–300

Gdańsk

Szczecin

Poznań

Kraków ~260 ok. 260 ~85–90

Porównanie – miasta z największą liczbą punktów ładowania

GreenWay Polska ok. 989–1 430~1 352–1

Orlen Charge (Grupa Orlen) ok. 500 ok. 1 000 ~9 % 150–300 kW znaczący udział DC

Power Dot Poland ok. 468 ok. 930 ~8–9 %głównie DC 120–150 kW~90 % DC

Lidl Polska ok. 466–518ok. 466–518 ~8–9 %

przy sklepach

Eleport Polska ok. 227–236 ~460 ~6 %AC ≤22 kW + DC mieszane

Noxo Energy ~205–220 ~377–405 ~5–5,5 %mieszane AC i DC mieszane

Tauron Nowe Technologie ~210–211 ~461 ~5–6 %AC + DC (ok. 80 DC) ok. 80 DC

Budimex Mobility ~156–183 ~310 ~4 % –

EV Plus (EV+) ~145–155 ~258–265 ~3,5 % –

Elocity ~186–260 ~285 łącznie ~3–5 %głównie AC ≤22 kW –

IONITY ~12–14 lokalizacji (ok. 4-6 gniazd każda) ~60–70 gniazd DC niski udział lokalny (~1 %) 350 kW

Zestawienie operatorów i ich skali

ki swojej wszechstronności, zasięgowi i konkurencyjnym cenom. W segmencie dostawczym i ciężarowym liderami są modele takie jak Mercedes eSprinter czy MAN eTGE, wykorzystywane głównie przez firmy kurierskie, takie jak DPD Polska. Floty firmowe, szczególnie w sektorze logistycznym i usługowym, coraz częściej przechodzą na pojazdy elektryczne, co jest wspierane przez unijne regulacje dotyczące stref czystego transportu.

Rozwój rynku EV w Polsce napotyka jednak na bariery, takie jak wysokie koszty początkowe oraz ograniczona dostępność infrastruktury ładowania w mniejszych miejscowościach. W miastach takich jak Warszawa, która odpowiada za 23 % rejestracji BEV,

Dominują stacje HPC przy autostradach; w Europie 600 lokacji i ~3 382 gniazd

elektromobilność rozwija się najszybciej, podczas gdy regiony wiejskie pozostają w tyle. W odpowiedzi na te wyzwania, rząd planuje rozszerzenie programu „NaszEauto” o dotacje dla pojazdów dostawczych i instytucjonalnych, co może dodatkowo przyspieszyć rozwój rynku EV. Prognozuje się, że do 2028 r. co szósty nowy samochód osobowy w Polsce będzie w pełni elektryczny.To oznacza, że krajowy rynek zmierza do osiągnięciae poziomu 700 000 sztuk BEV w ciągu kolejnych 3 lat.

Ładowarki, technologie i zastosowania

Współczesne systemy ładowania pojazdów elektrycznych bazują na dwóch podstawowych technologiach: łado-

waniu prądem przemiennym (AC) oraz ładowaniu prądem stałym (DC), które różnią się parametrami technicznymi, zastosowaniami oraz wymaganiami instalacyjnymi. Ładowarki AC wykorzystują standardowe złącze typu 2 (IEC 621962) i oferują moc ładowania od 3,7 kW do 22 kW w przypadku instalacji trójfazowych. Technologia ta charakteryzuje się wysoką kompatybilnością ze standardowymi instalacjami elektrycznymi oraz relatywnie niskimi kosztami implementacji, co sprawia, że nadają się do tzw. ładowania długoterminowego (wielogodzinnego) w domach mieszkalnych czy biurowcach.

W systemach ładowania prądem stałym stosowane są protokoły CCS (Combined Charging System) oraz CHAdeMO, zapewniając znacznie wyższe moce ładowania w zakresie 50–350 kW. Technologia CCS, będąca europejskim standardem, integruje funkcjonalność ładowania AC i DC w jednej wtyczce ładującej, co upraszcza projektowanie pojazdów oraz zapewnia kompatybilność wsteczną. Standard CHAdeMO, pochodzący z Japonii, charakteryzuje się zaawansowanymi funkcjonalnościami V2G, umożliwiającymi dwukierunkowy transfer energii między pojazdem a siecią elektroenergetyczną.

Wallboxy, stanowiące segment ładowarek przeznaczonych do instalacji prywatnych, reprezentują najbardziej dynamicznie rozwijający się obszar rynku infrastruktury ładowania. Firmy Wallbox, EVBox czy Webasto oferują rozwiązania o mocach 7,4–22 kW, wyposażone w zaawansowane systemy zarządzania energią oraz możliwości integracji z systemami automatyki budynkowej. Według prognoz PSPA (Polish Electric Vehicle Association), do 2025 r. w Polsce może powstać około 115 000 punktów ładowania prywatnych i półprywatnych, co odzwierciedla rosnące preferencje użytkowników dotyczące ładowania domowego.

W segmencie flotowym coraz większą popularność zyskują dedykowane rozwiązania ładowania, takie jak systemy ABB Terra HP czy EVBox Business-

Line, które umożliwiają jednoczesne ładowanie wielu pojazdów przy zachowaniu stabilności sieci. Inteligentne systemy zarządzania ładowaniem CSMS (Charging Station Management System), bazujące na protokole OCPP (Open Charge Point Protocol), pozwalają na dynamiczne rozdzielanie mocy pomiędzy stacjami, uwzględniając zmienne zapotrzebowanie energetyczne oraz ograniczenia mocy przyłączeniowej, co jest szczególnie istotne w przypadku dużych hubów ładowania. Co więc ej rozwój technologii Vehicle-to-Grid, wspieranych przez firmy takie jak Enelion czy ABB, otwiera nowe możliwości, umożliwiając pojazdom elektrycznym oddawanie energii do sieci w okresach szczytowego zapotrzebowania. Zarówno ABB, jak i Enelion oferują też szereg rozwiązań automatycznego ładowania, przechowywania i wstecznego oddawania energii do sieci bazujące na algorytmach sztucznej inteligencji. Analizują one wzorce użytkowania pojazdów

oraz prognozują zapotrzebowanie na ładowanie oraz pobieraną i oddawaną energię.

Integracja systemów ładowania z automatyką budynkową BMS (Building Management System) oraz systemami zarządzania energią EMS (Energy Management System) to kolejny, kluczowy element optymalizacji zużycia energii w budynkach komercyjnych oraz mieszkalnych. Takie rozwiązania umożliwiają synchronizację procesów ładowania z dostępnością energii odnawialnej, szczytowym zapotrzebowaniem budynku oraz preferencjami użytkowników. Protokoły komunikacyjne, takie jak wspomniany już OCPP zapewniają interoperacyjność między różnymi systemami zarządzania, co jest szczególnie istotne w kontekście wymogów AFIR dotyczących otwartości i niedyskr yminacyjności dostępu do infrastruktury ładowania.

Wymagania techniczne i normy dotyczące instalacji ładowarek Implementacja infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych w Polsce podlega rygorystycznym wymaganiom technicznym, wynikającym z przepisów prawa budowlanego, energetycznego oraz norm międzynarodowych. Podstawowym dokumentem regulującym aspekty bezpieczeństwa instalacji elektrycznych jest norma PN-HD 60364,

TEMAT NUMERU

która określa wymagania dotyczące projektowania, wykonania i eksploatacji instalacji elektrycznych niskiego napięcia. W kontekście infrastruktury ładowania, szczególne znaczenie mają wymagania dotyczące ochrony przeciwporażeniowej, selektywności zabezpieczeń oraz kompatybilności elektromagnetycznej.

Standard IEC 61851, będący podstawową normą międzynarodową dla systemów ładowania pojazdów elektrycznych, definiuje kompleksowe wymagania techniczne dla różnych trybów ładowania oraz protokołów komunikacyjnych między pojazdem a infrastrukturą ładowania. Standard IEC 61851-1 określa podstawowe wymagania dla przewodowych systemów ładowania, obejmując aspekty bezpieczeństwa elektrycznego i komunikacji między pojazdem elektrycznym a sprzętem ładującym, a także kompatybilność różnych komponentów w systemie ładowania. Norma ta precyzuje cztery podstawowe tryby ładowania, różniące się poziomem bezpieczeństwa, mocą oraz wymaganiami instalacyjnymi.

Wymagania dotyczące zabezpieczeń elektrycznych w instalacjach ładowarek obejmują implementację wyłączników różnicowoprądowych typu A lub B, w zależności od charakterystyki prądów upływu generowanych przez ładowarkę. Systemy ochrony przeciwporażeniowej muszą uwzględniać specyfikę pracy przekształtników mocy oraz

możliwość wystąpienia prądów różnicowych o składowych stałych. Dodatkowo, wymagana jest instalacja systemu monitoringu izolacji dla ładowarek DC, która umożliwia ciągłą kontrolę stanu izolacji obwodów wysokonapięciowych pojazdu. Firmy takie jak ABB dostarczają zaawansowane rozwiązania, które integrują te zabezpieczenia w modułowych systemach ładowania. Systemy pomiarowe w infrastrukturze ładowania muszą spełniać wymagania określone w dyrektywie MID (Measuring Instruments Directive) oraz polskich przepisach dotyczących przyrządów pomiarowych. Opłaty pobierane przez operatorów publicznie dostępnych punktów ładowania muszą być rozsądne, łatwo i wyraźnie porównywalne, przejrzyste i niedyskr yminacyjne, a AFIR wymaga, aby wszystkie nowe publiczne stacje ładowania EV o mocy 50 kW lub większej w Europie oferowały metody płatności ad-hoc. Wiąże się to z zastosowaniem certyfikowanych systemów pomiarowych oraz bezpiecznych protokołów komunikacyjnych. Integracja systemów ładowania z automatyką budynkową oraz systemami zarządzania energią wymaga implementacji standardowych protokołów komunikacyjnych takich jak Modbus, BACnet czy KNX. Takie rozwiązania umożliwiają optymalizację zużycia energii przez koordynację procesów ładowania z dostępnością mocy w instalacji elektrycznej budynku oraz integracją z lokalnymi źródłami energii

odnawialnej. Systemy EMS mogą implementować algorytmy przewidujące zapotrzebowanie na ładowanie oraz optymalizujące koszty energii poprzez wykorzystanie zmiennych taryf energetycznych. W Polsce, gdzie wiele instalacji jest podłączanych do sieci o ograniczonej mocy przyłączeniowej, konieczne jest stosowanie systemów zarządzania obciążeniem, jak te oferowane przez Enelion czy Webasto, które dynamicznie rozdzielają dostępną moc między użytkownikami.

Systemy zarządzania energią i automatyzacja ładowania

Inteligentne systemy zarządzania ładowaniem (smart charging) odgrywają kluczową rolę w optymalizacji infrastruktury elektromobilności. Technologie te, bazujące na dynamicznym zarządzaniu obciążeniem (load balancing), pozwalają na równomierne rozdzielanie mocy między wieloma punktami ładowania, minimalizując ryzyko przeciążenia sieci. Systemy firm EVBox czy Wallbox, wykorzystują wspomagane sztuczną inteligencją algorytmy predykcyjne do dostosowania harmonogramu ładowania do taryf dynamicznych i dostępności energii z OZE.

Integracja z magazynami energii, wspierana m.in. przez firmę Ekoenergetyka-Polska, umożliwia ładowanie pojazdów w okresach niskiego zapotrzebowania na energię, co zmniej-

sza obciążenie sieci i koszty operacyjne. Rozwiązania te są szczególnie istotne w regionach o ograniczonej mocy przyłączeniowej, gdzie tradycyjne stacje ładowania mogą wymagać kosztownych modernizacji sieci. Protokół OCPP, stosowany przez większość nowoczesnych ładowarek, umożliwia zdalne monitorowanie i diagnostykę, co zwiększa niezawodność infrastruktury i ułatwia jej utrzymanie.

Technologia Vehicle-to-Grid w połączeniu z sieciami typu smart grid otwierają nowe możliwości dla elektromobilności, umożliwiając pojazdom elektrycznym pełnienie funkcji rozproszonych magazynów energii. W Polsce testy systemów V2G, prowadzone m.in. przez Tauron, pokazują potencjał tych technologii w stabilizacji sieci elektroenergetycznych. Wdrożenie takich rozwiązań wymaga jednak dalszych inwestycji w infrastrukturę oraz zmian legislacyjnych, które umożliwią dwukierunkowy przepływ energii. W perspektywie do 2030 r., rozwój tych technologii może znacząco wpłynąć na efektywność energetyczną sektora transportowego.

Równie istotnym aspektem jest bezpieczeństwo instalacji ładowania. Dotyczy to zarówno ładowarek prywatnych, jak i publicznych, które muszą spełniać rygorystyczne normy IEC oraz dyrektywy unijne w zakresie kompatybilności elektromagnetycznej, ochrony przeciwprzepięciowej i odporności środowiskowej. Integracja zabezpieczeń różnicowoprądowych, inteligentnych systemów detekcji usterek oraz zdalnego monitoringu staje się standardem w nowoczesnych systemach ładowania.

oraz ładowarki zintegrowane z magazynami energii, które zmniejszają zależność od lokalnej sieci. Firmy takie jak Powerdot, które planują podwojenie liczby stacji DC do 2026 r., odgrywają kluczową rolę w rozwoju infrastruktury w mniejszych miejscowościach. W przyszłości należy też spodziewać się dalszej ekspansji technologii ultraszybkiego ładowania, wdrażania hubów energetycznych zintegrowanych z fotowoltaiką oraz dynamicznego rozwoju sztucznej inteligencji wspierającej optymalizację tras, predykcję zużycia energii oraz diagnostykę infrastruktury. Transformacja elektromobilna w Polsce przyspiesza, a jej wpływ na sektor elektroenergetyczny, automatykę przemysłową i systemy zarządzania energią będzie coraz głębszy i bardziej strukturalny.

dr inż. Marcin Bieńkowski AUTOMATYKA

Materiały źródłowe:

1. Polish Electric Vehicle Association (PSPA) – raporty i analizy rynku elektromobilności w Polsce; https://pspa.com.pl/wp-content/ uploads/2022/09/PSPA_Poland_Drives_eMobility_Report _2022_EN-1.pdf

Wyzwania techniczne i infrastrukturalne w Polsce Elektromobilność w Polsce nie jest już jedynie domeną entuzjastów technologii, lecz coraz częściej wkracza w obszary komercyjne, przemysłowe i logistyczne. Pojazdy użytkowe, elektryczne „dostawczaki”, elektryczne śmieciarki czy autobusy miejskie zasilane z infrastruktury ładowania o dużej mocy, stają się nieodzownym elementem strategii zrównoważonego transportu w wielu miastach. Niemniej, rozwój elektromobilności w Polsce napotyka na liczne wy-

zwania techniczne i infrastrukturalne, które wymagają kompleksowych rozwiązań. Ograniczona moc przyłączeniowa w wielu regionach, szczególnie w mniejszych miejscowościach, stanowi barierę hamującą instalację nowych stacji ładowania. Modernizacja sieci elektroenergetycznych, szacowana na miliardy złotych, jest niezbędna, aby sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu na energię wynikającemu z rozwoju floty EV. Programy wsparcia NFOŚiGW, np. na rozbudowę sieci dla ciężarówek, są krokiem w dobr ym kierunku, ale ich realizacja wymaga ścisłej współpracy między operatorami sieci, rządem i sektorem prywatnym.

Nierównomierne rozmieszczenie infrastruktury ładowania, z koncentracją w dużych miastach, takich jak Warszawa czy Gdańsk, ogranicza dostępność elektromobilności w regionach wiejskich. Rozwiązaniem mogą być inwestycje w mobilne stacje ładowania

2. PZPM (Polski Związek Przemysłu Motoryzacyjnego) – Licznik Elektromobilności, czerwiec 2025; https://www.pzpm.org.pl/pl/ Elektromobilnosc/ Licznik-Elektromobilnosci/ Czerwiec-2025

3. Kempower. „Navigating AFIR: A Guide to Compliant Electric Vehicle Charging Solutions”; https://kempower.com/afir/

4. Virta Global; „AFIR – Alternative Fuels Infrastructure Regulation: What you need to know”; https://www.virta.global/afir-whatyou-need-to-know/

5. Driivz; „What is Alternative Fuel Infrastructure Regulation (AFIR)?”; https://driivz.com/glossary/ alternative-fuel-infrastructure-regulation-afir/

6. Stockholm Environment Institute, „Charging forward: what does the Alternative Fuel Infrastructure bring?”; https://www.sei.org/ perspectives/charging-forward-alternative-fuelinfrastructure/

7. EV Engineering & Infrastructure, „What is the IEC 61851-1 standard for EV charging?”; https:// www.evengineeringonline.com/what-is-the-iec61851-1-standard-for-ev-charging/

8. Schneider Electric, „Why do EV charging stations need to be ready for IEC 61851-1 Edition 3?”; https://blog.se.com/infrastructure-and-grid/ automotive-mobility/2022/02/03/why-do-evcharging-stations-need-to-be-ready-for-iec61851-1-edition-3/

9. ElaadNL, „New Technical Guideline for Smart and Bidirectional Charging Infrastructure”; https://elaad.nl/en/new-technical-guidelinefor-smart-and-bidirectional-charginginfrastructure/

Testowanie punktów ładowania pojazdów

elektrycznych

Po naszych drogach jeździ coraz więcej pojazdów elektrycznych, co  sprawia, że  rośnie z apotrzebowanie na  punkty ładowania. To zarówno proste urządzenia montowane w  przydomowych garażach, jak i  szybkie ładowarki o  dużej mocy, które zadomowiły się w przestrzeniach publicznych, np. miejscach obsługi podróżnych przy autostradach.

Do testowania takich instalacji – zarówno przy odbiorze, jak i przez cały okres ich eksploatacji – konieczny jest odpowiedni sprzęt. Nieprawidłowe testowanie może prowadzić do  obniżenia niezawodności, co jest poważną niedogodnością dla użytkowników pojazdów elektrycznych, a także do poważnych zagrożeń, w tym pożaru czy porażenia prądem.

System EVSE

EVSE służy do podłączenia zasilania do pojazdu elektrycznego w  celu naładowania akumulatora. Systemy EVSE trybu 4 przed dostarczeniem zasilania do pojazdu elektrycznego przekształcają prąd z  przemiennego na  stały. We wszystkich przypadkach, z  wyjątkiem tr ybu 1,  systemy te są wyposażone w  specjalne funkcje sterowania i ochrony, mające na celu zapewnienie bezpiecznej i wydajnej pracy.

Systemy EVSE tr ybu 2,  3 i 4 komunikują się z  pojazdami EV  za pomocą dwóch linii sygnałowych: linii pilotowej

zbliżeniowej (proximity pilot, PP), nazywanej czasami linią obecności wtyku, oraz linii pilotowej sterowania (control pilot, CP).

Podstawową funkcją linii PP jest potwierdzenie systemowi EVSE, że pojazd jest obecny i  prawidłowo podłączony. Dzięki temu pojazd elektryczny nie może odjechać w  trakcie ładowania. W przypadku systemów EVSE zgodnych z normą EN 62196 linia PP ma dodatkową funkcję wskazywania maksymalnej szybkości ładowania obsługiwanej przez przewód ładowania, która może być niższa od  maksymalnej szybkości dostępnej w  EVSE. Ta dodatkowa funkcja ma szczególne znaczenie w przypadku, gdy używany przewód ładowania nie jest połączony na stałe z systemem EVSE. Linia CP  to główna magistrala komunikacyjna między systemem EVSE a pojazdem elektrycznym, która zapewnia kontrolę nad procesem ładowania. Zasadniczo ma ona sześć zdefiniowanych stanów, które oznacza się literami od A do F:

• A – nie podłączono pojazdu,

• B – pojazd podłączony, ale niegotowy do ładowania,

• C  – pojazd podłączony i  gotowy do ładowania, wentylacja niewymagana,

• D – pojazd podłączony i gotowy do ładowania, wymagana wentylacja,

• E – brak zasilania,

• F – błąd. W niektórych pojazdach elektrycznych w  celu ograniczenia wzrostu temperatury akumulatora podczas ładowania wymagane jest użycie wentylacji. Zwykle funkcję tę realizują wentylatory elektryczne pojazdu. Linia pilotowa sterowania wykorzystuje również sygnał o modulowanej szerokości impulsu, aby przekazać do  pojazdu EV informację o maksymalnym prądzie ładowania dostępnym w EVSE.

Ochrona ziemnozwarciowa

Chociaż ochrona ziemnozwarciowa jest ważnym wymogiem dla prawie wszystkich obwodów elektrycznych, w odniesieniu do  systemów EVSE ma ona szczególne znaczenie, ponieważ pojazdy elektryczne są  zwykle ładowane na  dworze, także podczas deszczowej pogody. Z  tego powodu przepisy dotyczące systemów EVSE niezmiennie wymagają kompleksowej ochrony ziemnozwarciowej. Przepisy różnią się w  zależności od  kraju, ale zasadniczo wszystkie określają, że należy zapewnić wykr ywanie zwarć doziemnych, a w przypadku ich wykr ycia system EVSE musi zostać natychmiast automatycznie odłączony od zasilania elektrycznego. Ze względu na charakter systemów EVSE zabezpieczenie p rzed z warciem d oziemnym m usi działać zarówno w przypadku prądów zwarciowych AC, jak i  DC, a  także ich kombinacji.

Systemy EVSE mają specjalne wymagania w  odniesieniu do  ochrony ziemnozwarciowej, ponieważ w  niektórych okolicznościach prąd DC zwarcia d oziemnego m oże p rzepływać z  pojazdu EV  z powrotem do  EVSE. Może to spowodować zablokowanie działania niektórych typów urządzeń ochrony ziemnozwarciowej prądu przemiennego i  uniemożliwić ich prawidłowe działanie. Aby temu zapobiec,

w systemach EVSE często montuje się oddzielne urządzenia do  wykrywania zwarć doziemnych DC  w postaci urządzeń różnicowoprądowych RDC. Niestety t erminologia związana z  urządzeniami stosowanymi do ochrony przed zwarciami doziemnymi w EVSE może być nieco myląca, zwłaszcza że najczęściej używane pojęcia różnią się w  zależności od  regionu. Pomocne mogą być poniższe wyjaśnienia:

• RCD (wyłącznik różnicowoprądowy): wykrywa prąd resztkowy (doziemny), a  jeśli przekroczy on  określoną wartość, zapewnia ochronę poprzez odizolowanie obwodu, z którym jest powiązane.

• G FCI ( wyłącznik różnicowoprądowy): to nazwa RCD stosowana w Ameryce Północnej; pełni zasadniczo tę samą funkcję, a  dodatkowo ma  niższe prądy wyzwalania, co przeciwdziała porażeniu personelu prądem.

• RDC-DD (detektor stałego prądu resztkowego): to urządzenie jest przeznaczone specjalnie do stosowania w  systemach EVSE. Monitoruje prąd szczątkowy DC i wykrywa, kiedy przekracza on  określoną wartość. Niektóre typy nie zapewniają ochrony bezpośrednio, ponie waż nie zawierają elementów do  odizolowania obwodu, z którym są powiązane.

• RDC-M (monitor prądu stałego resztkowego): to jeden z dwóch dozwolonych typów RDC-DD. Monitoruje resztkowy prąd stały i jest zwykle połączony elektrycznie lub mechanicznie z  oddzielnym urządzeniem przełączającym. Moduły RDC-M muszą być wbudowane w system EVSE przez jego producenta.

• RDC-PD (ochronne urządzenie różnicowoprądowe): to drugi typ urządzeń RDC-DD. Monitoruje prądy szczątkowe AC i DC, a także obsługuje mechanizm izolowania. W  związku z  tym zapewnia jednocześnie mo-

nitorowanie i  ochronę przed zwarciem doziemnym.

Należy zauważyć, że RDC nie jest tym samym co RCD, mimo podobieństwa skrótów. Trzeba również pamiętać, że urządzenia RDC-M wykrywają tylko prądy resztkowe DC. W  przypadku stosowania systemów EVSE z  urządzeniem RDC-M konieczne jest zatem zapewnienie osobnego mechanizmu wykrywania prądów resztkowych AC, zazwyczaj przez włączenie do obwodu zasilania takiego systemu wyłącznika RCD/GFCI.

Bez wątpienia systemy EVSE należy przetestować natychmiast po instalacji, aby zapewnić ich bezpieczne działanie i wymaganą wydajność. W przypadku zgłoszenia problemów konieczne będzie również przeprowadzenie testów w celu ułatwienia diagnostyki. Mniej osób może zdawać sobie sprawę z tego, że ważne jest również przeprowadzanie testów okresowych.

Punkty ładowania często pracują na  dworze, gdzie podlegają dużym wahaniom temperatury i  są narażone na deszcz, wiatr i śnieg. Zwiększa to ryzyko wystąpienia usterek i sprawia, że regularne testy stanowią znaczną pomoc w zakresie ochrony przed spadkiem wydajności lub pojawieniem się zagrożeń dla bezpieczeństwa. W większości przypadków rutynowe testy nie muszą być tak szczegółowe jak wstępne testy wykonywane po instalacji, co oznacza, że pod warunkiem zastosowania odpowiednie go sprz ętu można je przeprowadzić szybko i  łatwo. Procedury rutynowego badania powinny jednak zawsze obejmować podstawowe testy bezpieczeństwa.

W odpowiedzi na to zapotrzebowanie, firma Megger opracowała produkty umożliwiające wykonawcom bezpieczne, wygodne i  ekonomiczne badanie jedno- i trójfazowych punktów ładowania pojazdów elektrycznych w trybach 2  i 3. Produkty te obejmują wielofunkcyjny miernik parametrów instalacji MFT-X1, podłączany bezpośrednio adapter punktu ładowania EVX100, adapter punktu ładowania EVCA210, tester punktu ładowania EVCC300 oraz pakiet oprogramowania

CertSuite Installation.

Pełne testowanie certyfikacyjne

Do wykonywania badań i  pomiarów w nowo zainstalowanych punktach ładowania pojazdów elektrycznych oraz w innych przypadkach, w których wymagane są certyfikaty z badań, firma Megger zaleca stosowanie przyrządu MFT-X1 wraz z  podłączanym bezpośrednio adapterem punktu ładowania EVX100.

Miernik MFT-X1 zapewnia wszystkie f unkcje n iezbędne d o testowania domowych i  komercyjnych instalacji elektrycznych, w  tym obwodów zasilających w  punktach ładowania pojazdów e lektrycznych. Ponadto miernik jest wyposażony w  funkcje testowania przeznaczone do wyłączników RDC-DD, urządzeń zabezpieczających prądu stałego używanych w wielu punktach ładowania. Miernik

MFT-X1 został zaprojektowany z  myślą o  łatwości obsługi i  wyposażony jest w przejrzysty, intuic yjny interfejs,

który u możliwia s amodzielną i nstalację aktualizacji.

Na potrzeby kompleksowych badań i  pomiarów w  punktach ładowania pojazdów elektrycznych przyrząd MFT-X1 należy połączyć z  adapterem EVX100. Adapter mocuje się bezpośrednio na  przyrządzie, be z użycia kabli, a  do jego obsługi służy interfejs

miernika. Ułatwia to i przyspiesza obsługę, a  dodatkowo zmniejsza r yzyko wyboru nieprawidłowych pomiarów. Adapter EVX100 daje dodatkowe możliwości, takie jak symulacja podłączenia pojazdu czy błędów w obwodach CP i PE stosowanych do komunikacji między pojazdem a  punktem ładowania.

Ponadto adapter EVX100 automatyzuje pomiar y, co oznacza, że nie trzeba już ręcznie zmieniać stanu CP  punktu ładowania po  każdym wyzwoleniu zabezpieczenia, np. RCD lub RDC. Rozwiązanie to pozwala uprościć pomiar y i zaoszczędzić dużo czasu, ponieważ urządzenia ochronne często montuje się w  znacznej odległości od  punktu ładowania.

Alternatywą dla EVX100 jest adapter EVCA210. Jest on  zgodny nie tylko z przyrządem MFT-X1, ale także z innymi nowoczesnymi testerami instalacji. Adapter EVCA210 ma własne elementy sterowania, a do połączenia go z testerem instalacji potrzebny jest kabel. Daje on takie same możliwości, jak adapter EVX100, a  jedyną różnicą jest brak pomiarów zautomatyzowanych.

Adaptery EVX100 i  EVCA210 wyposażono w  szereg zabezpieczeń chroniących użytkownika. Obejmują one funkcję wstępnego pomiaru PE, która ostrzega o  obecności potencjalnie niebezpiecznych napięć przed przystąpieniem do  testów. Urządzenia te wyróżniają się bezpieczeństwem i  łatwością po dłączenia do  punktu ładowania.

Rutynowe testowanie punktów ładowania pojazdów elektrycznych W zależności od  instalacji zakres rutynowych testów powinien obejmować co najmniej czynności wymienione poniżej (nie jest to wyczerpująca lista – w  pewnych okolicznościach mogą być wymagane dodatkowe kontrole):

• kontrola wzrokowa – szczególną uwagę należy zwrócić na stan złączy i przewodów połączeniowych,

• t est uziemienia ochr onnego –ma  na celu sprawdzenie, czy nie ma przerwy w  obwodzie masy lub napięcia na połączeniu masowym,

• pomiar rezystancji przewodu ochronnego – ma  na celu potwierdzenie, że każdy element metalowy klasy 1 (niewykorzystującego konstrukcji podwójnie izolowanej) jest podłączony do masy,

• pomiar napięcia dotykowego –ma na celu sprawdzenie, czy w warunkach wystąpienia usterki napięcie na masie ładowarki nie wzrośnie do niebezpiecznego poziomu,

• test czasu zadziałania ochrony przed zwarciem doziemnym – ma na celu sprawdzenie, czy w warunkach awarii urządzenia ochronne RCD/GFCI i/lub RDC-DD reagują wystarczająco szybko, aby ochronić użytkownika. Jeśli system EVSE nie przejdzie któregokolwiek z  powyższych badań, nale ży zatrzymać testowanie i wyłączyć punkt ładowania z  eksploatacji do  momentu zlokalizowania i  usunięcia usterki. Po pomyślnym zakończeniu testów bezpieczeństwa można wykonać następujące kontrole:

• pomiar prądu zadziałania ochrony przed zwarciem doziemnym – test ma na celu przede wszystkim sprawdzenie, czy urządzenie ochronne nie jest zbyt czułe i  nie będzie niepotrzebnie wyzwalane,

• kontrola linii pilotowej zbliżeniowej (PP) – test umożliwia sprawdzenie

działania zatrzasku złącza i systemu wykrywania zbliżeniowego, który uniemożliwia ruszenie pojazdem podczas ładowania,

• kontrola linii pilotowej sterowania (CP) – test symuluje stany A, B, C, D, E i F linii CP pojazdu elektrycznego, następnie tester odczytuje stan z  pojazdu elektrycznego, aby potwierdzić, że reaguje on  prawidłowo; test CP podaje również maksymalne natężenie prądu, jakie system może dostarczyć do pojazdu elektrycznego.

Do rutynowych testów i  diagnostyki punktów ładowania pojazdów elektrycznych bez certyfikacji nie jest konieczne stosowanie pełnego zakresu funkcji miernika parametrów instalacji MFT-X1 z adapterem EVCA210. W takich przypadkach firma Megger oferuje kompaktowy i łatwy w obsłudze tester punktu ładowania pojazdów elektrycznych EVCC300. Umożliwia on przeprowadzenie wszystkich podstawowych testów, w  tym testów napięcia dotykowego oraz potwierdzenie prawidłowego działania obwodów PP  i CP. Te cechy sprawiają, że idealnie nadaje się do  przeprowadzania szybkich, ale dokładnych kontroli punktów ładowania pojazdów elektrycznych.

Rozproszone systemy ładowania DC  – elastyczna infrastruktura

dla elektromobilności

Wzrost liczby pojazdów elektrycznych oznacza konieczność rozbudowy infrastruktury ładowania, która będzie nie tylko wydajna, ale też elastyczna, skalowalna i zoptymalizowana kosztowo. Rozproszone systemy ładowania pojazdów elektrycznych prądem stałym, m.in. firmy Kempower, pozwalają inaczej spojrzeć na projektowanie stacji ładowania – szczególnie w kontekście systemowych rozwiązań dla komunikacji zbiorowej oraz dużych flot, np. pojazdów dostawczych lub ciężarowych. W Polsce rozwiązania te od kilku lat są wdrażane przez firmę BIBUS MENOS.

Typowe stacje ładowania DC składają się z niezależnych ładowarek – każda z własnym układem mocy i przyłączem CCS. Rozwiązanie Kempower proponuje inny model: jedna scentralizowana jednostka mocy (Power Unit) rozdziela prąd do wielu terminali ładowania (Satellites). Nad wszystkim czuwa system ChargEye, który w czasie rzeczywistym przydziela moc tam, gdzie jest aktualnie potrzebna, a jednocześnie dba o to, aby jednostka mocy była wykorzystana jak najefektywniej. Dodatkowo ChargEye zapewnia punktualną gotowość floty do pracy, optymalizuje koszty energii oraz zarządza stanem akumulatorów pojazdów.

Dzięki takiej architekturze możliwe jest zredukowanie wymagań względem mocy przyłączeniowej, lepsze wykorzystanie dostępnych zasobów energetycznych oraz uproszczenie infrastruktury zasilającej. Jednocześnie zwiększa się dostępność punktów ładowania bez potrzeby budowy osobnych przyłączy dla każdej stacji. Co ważne, rozproszone systemy ładowania oferowane przez BIBUS

MENOS są w pełni zgodne z technologią MCS (Megawatt Charging System) o mocy 12 MW. Systemy ładowania MSC są już dostępne w ofercie BIBUS MENOS.

Technologia zorientowana na efektywność energetyczną System Kempower bazuje na dynamicznym zarządzaniu mocą ładowania. Oznacza to, że dostępna energia jest inteligentnie rozdzielana między pojazdy, z uwzględnieniem ich aktualnych potrzeb, stanu naładowania, harmonogramu pracy czy profilu taryfowego. W praktyce przekłada się to na niższe koszty eksploatacyjne, efektywniejsze zużycie energii i lepsze dostosowanie do ograniczeń infrastrukturalnych. Rozwiązanie wspiera integrację z systemami zarządzania flotą oraz umożliwia wstępne przygotowanie pojazdów do wyjazdu (prekondycjonowanie zgodne z VDV261) bez dodatkowego obciążenia baterii. Cała instalacja jest w pełni modularna, co pozwala na jej rozbudowę w zależności od potrzeb –bez konieczności wymiany kluczowych

komponentów. Możliwość wykorzystania analizy danych i predykcyjnej diagnostyki dodatkowo poprawia dostępność i niezawodność infrastruktury.

Sprawdzone wdrożenia w Polsce i Europie

BIBUS MENOS wdraża rozwiązania

Kempower w Polsce, dostarczając nie tylko sprzęt, ale także wiedzę projektową, montaż i integrację systemów z istniejącą infrastrukturą klienta. Technologia ta doskonale sprawdza się w zajezdniach autobusowych, centrach logistycznych, strefach przemysłowych oraz w półpublicznych punktach ładowania.

Systemy Kempower z powodzeniem działają już w trudnych warunkach skandynawskich – zarówno w dużych miastach, jak i na odległych, słabiej zaludnionych terenach. Przykład stanowi

zajezdnia autobusowa zlokalizowana w Norwegii za kołem podbiegunowym, gdzie mimo ograniczeń sieciowych funkcjonuje 50 punktów ładowania z inteligentnym zarządzaniem mocą.

Odpowiedź

na potrzeby transformacji energetycznej

Rozproszone systemy ładowania DC doskonale wpisują się w europejskie cele środowiskowe, unijne regulacje AFIR oraz strategie zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw. Dzięki ich zastosowaniu można zminimalizować nakłady inwestycyjne przy jednoczesnym zwiększeniu wydajności energetycznej i dostępności punktów ładowania. To r ozwiązanie gotowe na przyszłość – zarówno pod względem technicznym, jak i ekologicznym.

Podsumowanie

To, co jeszcze niedawno było nowością, dziś staje się standardem w planowaniu infrastruktury dla elektromobilności. Systemy Kempower, wdrażane w Polsce przez BIBUS MENOS, udowadniają, że modularność, inteligentne zarządzanie energią i elastyczność instalacji przekładają się na konkretne korzyści dla operatorów flot, przemysłu i jednostek samorządu terytorialnego. Przy rosnących wymaganiach przyłączeniowych i cenach energii, właściwie zaprojektowane ładowanie DC może stać się kluczowym elementem zielonej transformacji.

BIBUS MENOS Sp. z.o.o. ul. Spadochroniarzy 18 80-298 Gdańsk tel. 58 660 95 70 e-mail: info@bibusmenos.pl bibusmenos.pl

Falowniki i serwonapędy

Nowoczesne układy napędowe w przemyśle nie mogą funkcjonować bez zaawansowanych urządzeń sterujących, takich jak falowniki i serwo napędy. To one odpowiadają za precyzyjne dopasowanie parametrów pracy silników do aktualnych wymagań procesu technologicznego, umożliwiają oszczędność energii, poprawiają bezpieczeństwo i niezawodność całych linii produkcyjnych. Falowniki umożliwiają elastyczną regulację prędkości oraz kontrolę momentu, natomiast serwonapędy zapewniają wyjątkową precyzję i dynamikę w aplikacjach wymagających dokładnego pozycjonowania. Dynamiczny rozwój technologii sprawia, że współczesne systemy napędowe stają się coraz bardziej inteligentne, zintegrowane z cyfrowymi platformami i energooszczędne.

Damian Żabicki

Falowniki przekształcają napięcie przemienne o stałej częstotliwości na napięcie o regulowanej wartości, co umożliwia precyzyjne sterowanie pracą silników asynchronicznych i synchronicznych. Urządzenia te składają się z prostownika, obwodu pośredniego oraz układu tranzystorów IGBT lub MOSFET, sterowanych przez algorytmy PWM, które generują przebieg zbliżony do sinusoidalnego. Dzięki temu możliwe jest dopasowanie parametrów zasilania silnika do warunków procesu – zarówno pod kątem prędkości, jak i momentu.

Znaczącą zaletą falowników jest poprawa efektywności energetycznej układów napędowych. Zmniejszenie prędkości silnika – np. w aplikacjach pomp lub wentylatorów – przekłada się na radykalne ograniczenie poboru mocy. Możliwość łagodnego rozruchu i zatrzymania eliminuje udary mechaniczne, co przekłada się na mniejsze zużycie maszyn. W przypadku aplikacji o większych wymaganiach sterujących, falowniki mogą współpracować z enkoderami i czujnikami, realizując sterowanie wektorowe – z czujnikiem lub bezczujnikowe.

Współczesne falowniki realizują też funkcje komunikacyjne i diagnostyczne – wyposażone w interfejsy komunika-

cyjne takie jak Modbus, EtherCAT czy Profinet, integrują się z nadrzędnymi systemami SCADA lub PLC, umożliwiając zdalny nadzór nad parametrami pracy. Zaawansowane algorytmy monitorują charakterystyki pracy silnika, umożliwiając przewidywanie zużycia elementów i planowanie serwisu z wyprzedzeniem.

Z p unktu widzenia zastosowań przemysłowych falowniki stosowane są wszędzie tam, gdzie niezbędna jest regulacja prędkości – w suwnicach, mieszadłach, maszynach pakujących czy windach. Ich programowalność pozwala dokładnie ustalić rampy przyspieszania, hamowania, limity pracy czy reakcje awaryjne. Funkcja hamowania regeneracyjnego, dostępna w wyższych modelach, umożliwia odzysk energii i jej dalsze wykorzystanie, co zwiększa efektywność całego systemu.

Dodatkowo producenci oferują coraz bardziej kompaktowe, zintegrowane z aplikacjami rozwiązania. Wersje o wysokiej szczelności i odporności środowiskowej, zintegrowane chłodzenie czy łatwe w obsłudze panele HMI sprawiają, że falowniki stanowią dziś nie tylko narzędzie do sterowania, ale integralną część koncepcji przemysłu przyszłości.

Dobrym przykładem jest falownik ACS280 firmy ABB, który został zaprojektowany do pracy w wymagających warunkach. Może być instalowany bezpośrednio na silniku lub w obudowach o podwyższonym stopniu ochrony. Producent oferuje m.in. wersję z płytą chłodzącą (coldplate), która obsługuje chłodzenie pasywne, powietrzne lub cieczą. Pozwala to na dostosowanie sposobu odprowadzania ciepła do warunków pracy, w tym wysokiej temperatury, zapylenia czy wilgoci. Warte zauważenia jest, że rozwiązanie to ogranicza ryzyko przestojów, wspiera dłuższą eksploatację podzespołów i umożliwia współpracę z innymi urządzeniami ABB. Niewielkie wymiary falownika sprzyjają stosowaniu w układach o ograniczonej przestrzeni, a trwała konstrukcja i elastyczne opcje chłodzenia zapewniają stabilną pracę w zróżnicowanych środowiskach przemysłowych.

Innym urządzeniem tego typu jest falownik 1-fazowy Danfoss 132F0001 o mocy 0,18 kW zasilany napięciem

NOWOCZESNE FALOWNIKI WYKRACZAJĄ DZIŚ DALEKO POZA PIERWOTNĄ FUNKCJĘ

REGULACJI NAPIĘCIA I CZĘSTOTLIWOŚCI, STAJĄC SIĘ INTELIGENTNYMI MODUŁAMI

STERUJĄCYMI I MONITORUJĄCYMI.

PRZYKŁADEM SĄ KOMPAKTOWE, ZINTEGROWANE NAPĘDY, ŁĄCZĄCE

SILNIK I FALOWNIK W JEDNEJ OBUDOWIE, CO UPRASZCZA INSTALACJĘ I ELIMINUJE ZAKŁÓCENIA ELEKTROMAGNETYCZNE.

230 V AC przy częstotliwości 50/60 Hz. Urządzenie generuje prąd wyjściowy 1,2 A i umożliwia przeciążenie do 150 % przez 60 sekund. Model VLT FC51 wyposażony został w pięć wejść tranzystorowych NPN/PNP, jedno wejście analogowe (0–10 V lub 0–20 mA), jedno wyjście analogowe (0–20 mA), jedno wyjście przekaźnikowe, wejście impulsowe oraz

wejście termistora, które może pracować w trybie binarnym lub analogowym. Komunikacja odbywa się poprzez port RS-485 z protokołem Modbus RTU. Urządzenie ma wbudowane funkcje hamowania DC i AC, filtr RFI oraz radiator. Panel sterowania z wyświetlaczem LCD, klawiszami funkcyjnymi i opcjonalnym potencjometrem można de-

montować w trakcie pracy falownika. Konstrukcja o stopniu ochrony IP20 ma wymiary 205 × 70 × 148 mm i masę 1,1 kg. Zakres temperatury pracy wynosi 0–50 °C. Najczęściej model ten stosowany jest w przemyśle spożywczym, chemicznym, górniczym oraz w systemach HVAC.

Rodzaje falowników i sposoby sterowania napędami

Choć wszystkie falowniki pełnią funkcję regulacji częstotliwości i napięcia, różnią się techniką sterowania oraz zakresem zastosowań. Podstawowy podział obejmuje falowniki skalarne (U/f), bezczujnikowe wektorowe oraz wektorowe ze sprzężeniem zwrotnym. W zależności od precyzji wymaganego sterowania, dynamiki aplikacji oraz stabilności momentu, wybór może się znacznie różnić.

Falowniki skalarne, proste w konfiguracji i tanie w eksploatacji, znajdują zastosowanie w instalacjach o niskiej dynamice, takich jak systemy HVAC, wentylatory czy pompy. Nie zapewniają jednak dokładnej kontroli momentu, dlatego nie są polecane do aplikacji wymagających szybkich reakcji na zmianę obciążenia.

Falowniki wektorowe bezczujnikowe, wykorzystujące modele matematyczne do estymacji położenia wirnika, zapewniają lepszą kontrolę momentu przy zmiennym obciążeniu, bez potrzeby stosowania dodatkowych czujników. Z kolei wersje z enkoderem umożliwiają pełną synchronizację

pracy silnika, również przy zerowej prędkości, co jest niezbędne w precyzyjnych maszynach CNC, robotach czy windach.

Falowniki różnią się też konstrukcyjnie – dostępne są wersje jednofazowe, trójfazowe, do szafy, a także zdecentralizowane, montowane bezpośrednio przy silniku. Wersje zintegrowane z silnikiem to coraz częstszy wybór w aplikacjach, gdzie liczy się oszczędność miejsca i uproszczenie instalacji.

Pod względem sterowania falowniki oferują szeroki wachlarz możliwości –od ustawień ramp i momentu, przez konfigurację trybów hamowania, po funkcje autotuningu PID. Komunikacja może odbywać się za pomocą sygnałów analogowych i cyfrowych, jak również poprzez magistrale przemysłowe.

Przykładem może być jednofazowy falownik firmy Eaton DC1-122D3FN-A20CE1 o mocy 0,37 kW. Jest zasilany napięciem 1 × 230 V AC, a na wyjściu generuje napięcie trójfazowe 3 × 230 V AC. Prąd wyjściowy urządzenia wynosi 2,3 A, częstotliwość wyjściowa mieści się w zakresie od 0 do 500 Hz, natomiast prąd wejściowy osiąga wartość 3,7 A.

Model ten wyposażono w cztery wejścia cyfrowe, dwa wejścia analogowe, jedno wyjście przekaźnikowe, jedno wyjście cyfrowe oraz jedno wyjście analogowe. Komunikacja odbywa się przez port RS-485 z protokołem Modbus RTU lub za pośrednictwem interfejsu CANopen.

Falownik PowerXL DC1 firmy Eaton ma kompaktową obudowę

o stopniu ochrony IP20. Jej wymiary to 184 × 81 × 124 mm, a masa urządzenia wynosi 1,2 kg. Falownik może pracować w temperaturze z zakresu od –10 °C do +50 °C, co pozwala na stosowanie w różnych warunkach przemysłowych.

Nowatorskie rozwiązania

w falownikach

Nowoczesne falowniki wykraczają dziś daleko poza pierwotną funkcję regulacji napięcia i częstotliwości, stając się inteligentnymi modułami sterującymi i monitorującymi. Przykładem są kompaktowe, zintegrowane napędy, łączące silnik i falownik w jednej obudowie, co upraszcza instalację i eliminuje zakłócenia elektromagnetyczne.

Coraz większe znaczenie zyskują funkcje adaptacyjne – np. dynamiczny autotuning PID, który dostosowuje parametry w czasie rzeczywistym do warunków obciążenia. Złożone algorytmy potrafią także kompensować rezonans mechaniczny, co jest szczególnie ważne w układach o dużej bezwładności lub długich wałach.

Innym przykładem innowacji są falowniki z funkcją predykcyjnej diagnostyki, wspieranej sztuczną inteligencją. Analiza parametrów elektrycznych i mechanicznych pozwala wcześnie wykrywać symptomy awarii – od zużycia łożysk po nie wyważenie wirnika – umożliwiając planowane serwisowanie, bez nieoczekiwanych przestojów.

Coraz więcej modeli oferuje także tryb ECO, w którym układ sam opty-

I510-C0.25/230-1LSLV0001M100-1EOFNAATV12H055M2

malizuje punkt pracy pod kątem minimalnego zużycia energii. Funkcja odzysku energii z hamowania, a także możliwość współpracy z systemami magazynowania energii czynią falowniki elementem wspierającym zrównoważoną produkcję.

Użytkownicy zyskują też nowe narzędzia konfiguracyjne – zdalną obsługę przez aplikacje mobilne, bezprzewodową diagnostykę przez Bluetooth, nowoczesne panele HMI czy integrację z systemami chmurowymi. Równolegle rozwijane są konstrukcje odporne na ekstremalne warunki – pył, wilgoć, wysokie temperatury – z obudowami IP66 i powłokami antykorozyjnymi.

Przykładem może być falownik SK 205E-250-123-A firmy Nord o mocy 0,25 kW (0,33 HP). To zdecentralizowany przemiennik częstotliwości zasilany napięciem jednofazowym 1 × 230 V AC. Urządzenie oferuje cztery wejścia cyfrowe, jedno wyjście cyfrowe oraz dwa wejścia analogowe prądowo-napięciowe. Komunikacja możliwa jest poprzez interfejs CANopen oraz porty szeregowe RS-485 i RS-232.

Częstotliwość wyjściowa modelu

Nordac Flex SK 205E osiąga 400 Hz, a prąd wyjściowy wynosi 1,7 A. Falownik charakteryzuje się klasą sprawności IE2 i obsługuje przeciążenia do 150 % przez 60 sekund oraz do 200 % przez 3,5 sekundy. Warto jednak odnotować, że do pracy karty sterującej wymagane jest zewnętrzne zasilanie 24 V.

Innym falownikiem jest model Easy Altivar 310 ATV310H037N4E firmy Schneider Electric. Ma moc 0,37 kW,

a zasilany jest trójfazowo napięciem 380–460 V AC. Jest on przeznaczony do pracy z silnikami asynchronicznymi trójfazowymi. Prąd wejściowy urządzenia wynosi 2,1 A, a prąd wyjściowy 1,5 A. Przeciążalność modelu ATV310 to 150 % przez 1 minutę oraz 200 % przez 2 sekundy. Zakres częstotliwości wyjściowej mieści się w przedziale 0,5–400 Hz.

Falownik wyposażony jest w cztery wejścia binarne, jedno wejście analogowe prądowo-napięciowe, dwa wyjścia binarne oraz jedno wyjście analogowe prądowo-napięciowe. Komunikacja realizowana jest poprzez interfejs RS-485 z wykorzystaniem protokołu Modbus RTU.

Konstrukcja 3-fazowego falownika ATV310H037N4E ma stopień ochrony IP20, wymiary 143 × 72 × 130 mm i masę 0,8 kg, co ułatwia montaż w instalacjach o ograniczonej przestrzeni.

Zastosowanie i zalety serwonapędów Serwonapędy, będące połączeniem serwosilnika i sterownika (serwowzmacniacza), znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie wymagana jest precyzja ruchu, szybka reakcja na zmienne obciążenie oraz dokładne pozycjonowanie. Dzięki zamkniętej pętli sprzężenia zwrotnego – z enkoderami, resolverami lub czujnikami absolutnymi – serwonapędy zapewniają kontrolę prędkości, pozycji i momentu z wyjątkową dokładnością, niezależnie od dynamiki procesu. To właśnie ta cecha czyni je niezastąpionymi w auto-

matyce przemysłowej, w takich aplikacjach jak roboty, maszyny CNC, linie pakujące, etykieciarki czy systemy pick & place. W porównaniu do standardowych napędów bazujących na falownikach i silnikach asynchronicznych, serwonapędy oferują znacznie większą dokładność i dynamikę – przyspieszenia i zmiany kierunku następują błyskawicznie, bez konieczności stosowania czasochłonnych ramp. Umożliwia to skrócenie cykli pracy i zwiększenie wydajności linii produkcyjnych. Dzięki precyzyjnej kontroli momentu i możliwości odzyskiwania energii hamowania, napędy te są również bardzo efektywne energetycznie. W układach wieloosiowych wykorzystywana jest często wspólna szyna DC, która pozwala na bilansowanie energii pomiędzy napędami, co dodatkowo obniża straty systemowe.

Wysoka elastyczność konfiguracyjna to kolejna cecha wyróżniająca serwonapędy. Dzięki obsłudze standardowych protokołów przemysłowych – takich jak EtherCAT, Profinet, CANopen czy SERCOS – z łatwością integrują się z systemami sterowania. Wiele modeli umożliwia również realizację funkcji motion control bezpośrednio w ser wowzmacniaczu – takich jak interpolacja, camming czy synchronizacja wielu osi – co upraszcza architekturę systemu i zwiększa niezależność od zewnętrznego sterownika.

Serwonapędy nowej generacji zapewniają także zaawansowane możliwości diagnostyczne. Stałe mo-

LENZE LG SCHNEIDER ELECTRICSIEMENS WEG

nitorowanie parametrów – takich jak temperatura, prąd, sygnały z enkodera czy wibracje – pozwala szybko identyfikować symptomy zużycia elementów. W połączeniu z funkcjami zdalnej diagnostyki oraz integracją z platformami IIoT, możliwe jest skuteczne wdrożenie strategii predykcyjnego utrzymania ruchu.

Również forma wykonania serwonapędów ulega ciągłemu rozwojowi.

Dostępne są wersje kompaktowe, zintegrowane z napędem lub przeznaczone do montażu bezpośrednio na maszynie. W aplikacjach wymagających eliminacji luzów i przekładni coraz częściej stosuje się napędy bezpośrednie (direct drive), które zapewniają największą możliwą precyzję oraz ograniczają liczbę elementów mechanicznych podatnych na awarie.

Przyjrzyjmy się serwonapędom z serii L7NH firmy Kacperek. To napędy typu serwo LSIS przeznaczone do rozbudowanych aplikacji wieloosiowych. Urządzenia wyposażono w k omunikację EtherCAT umożliwiającą obsługę do 6 4 o si, funkcję bezpiecznego wyłączenia momentu (STO) oraz rozbudowany zestaw wejść i wyjść. Kompaktowe wymiary oraz możliwość montażu modułów obok siebie pozwalają na osz czędność miejsca w szafach sterowniczych. Serwowzmacniacze tej serii mogą współpracować nie tylko z silnikami LSIS, ale także z jednostkami innych producentów.

Zakres mocy serwonapędów wynosi 0,1–15 kW. Modele do 1 kW zasilane są napięciem jednofazowym 1 × 230 V AC, a urządzenia 1–15 kW –trójfazowym 3 × 400 V AC. Napędy mają wbudowany tranzystor i rezystor hamowania, obsługują przesył danych CoE, EoE i FoE, a także pracują na szynie komunikacyjnej 16-bitowej. Możliwa jest ich komunikacja z komputerem PC przez interfejs USB oraz konfiguracja za pomocą oprogramowania Drive CM. Serwonapędy L7NH działają w tr ybach momentu, prędkości, pozycji, a także w tr ybach cyklicznych i synchronicznych. Jak przewiduje producent, mogą pracować w temperaturze do 50 °C.

Przykładem są synchroniczne silniki serwo serii CMP.. SEW-EURODRIVE, które zostały opracowane z myślą o zastosowaniach wymagających dużej dynamiki i zdolności przenoszenia wysokich obciążeń. Sprawdzają się w branży spożywczej, napojów, budowlanej, motoryzacyjnej oraz drzewnej, umożliwiając realizację krótkich czasów cykli i precyzyjny transport ciężkich ładunków. Dzięki zoptymalizowanej długości obudowy mogą być instalowane również w miejscach o ograniczonej przestrzeni.

Wśród silników serii CMP.. dostępne są momenty postojowe od 0,5 Nm do 95 Nm, w siedmiu wielkościach i łącznie w 31 wariantach. Znaczna dynamika pracy wynika z zastosowania nowoczesnych systemów nawojowych

i magnetycznych, które pozwalają uzyskać niski masowy moment bezwładności przy jednoczesnym zachowaniu odpowiedniej mocy.

Model CMP112, największy w serii, rozszerza ofertę o jednostkę przeznaczoną do pracy w najwyższym zakresie mocy, osiągającą moment obrotowy do 320 Nm. W tej wersji możliwe jest również zastosowanie opcjonalnego hamulca „BY” o wysokiej wydajności.

Jak dobierać falowniki i serwonapędy

Dobór odpowiedniego falownika lub serwonapędu wymaga szczegółowej analizy warunków aplikacyjnych, parametrów silnika i wymagań procesu technologicznego. Niedopasowanie może skutkować przeciążeniami, nieefektywną pracą układu lub koniecznością przedwczesnej wymiany komponentów. Dlatego proces ten powinien zawsze opierać się na kompleksowym podejściu technicznym.

W przypadku falowników istotne są podstawowe dane: moc silnika, napięcie zasilania, typ sieci (1- lub 3-fazowa) oraz prąd znamionowy. Zaleca się, by falownik dobierać z zapasem mocy – co najmniej 10–20 % – szczególnie w aplikacjach z dużą bezwładnością. Równie istotne jest określenie charakterystyki obciążenia – inne urządzenie sprawdzi się w aplikacji pompowej, inne przy przenośnikach czy prasach.

Wybór metody sterowania zależy od wymaganego poziomu precyzji – w prostych aplikacjach wystarczy sterowanie skalarne, natomiast tam, gdzie konieczne jest stabilne utrzymanie momentu, wymagana będzie technologia wektorowa (sensorless lub z enkoderem). Istotne są również funkcje zabezpieczające, stopień szczelności oraz interfejs komunikacyjny – dostosowany do architektury zakładu.

Dobór serwonapędu wymaga jeszcze dokładniejszych obliczeń – m.in. momentu obrotowego, momentu bezwładności obciążenia, częstotliwości cykli ruchu oraz prędkości maksymalnej. Dobór sprzężenia zwrotnego (inkrementalnego, absolutnego lub resolvera) powinien uwzględniać wy-

maganą rozdzielczość i niezawodność pomiaru. Dobrą praktyką jest dobór serwonapędu z zapasem momentu oraz dokładne porównanie parametrów silnika i sterownika.

W przypadku układów wieloosiowych warto uwzględnić możliwość synchronizacji napędów oraz dostępność funkcji interpolacji, cammingu czy profili ruchu. Równie ważna jest zgodność z systemami sterowania (protokół komunikacyjny, tryb pracy, liczba I/O), a także przystosowanie urządzenia do warunków środowiskowych – np. pracy w zapyleniu lub przy dużych wahaniach temperatury.

Warto również zwrócić uwagę na kwestie eksploatacyjne – dostępność lokalnego wsparcia technicznego, możliwość szybkiej wymiany urządzenia, dostęp do dokumentacji czy konfiguratorów online, które pozwalają dobrać sprzęt na podstawie danych procesowych. Tylko pełna zgodność parametrów z rzeczywisty-

mi warunkami zapewnia niezawodność i długą żywotność układu napędowego.

Spośród dostępnych na r ynku rozwiązań warto wziąć pod uwagę m.in. serwonapędy AC Hitachi serii AD, które łączą wysoką dynamikę ruchu z bardzo dużą precyzją sterowania. Zastosowanie nowoczesnych technologii cyfrowego sterowania pozwala na ich wykorzystanie w wymagających aplikacjach. Funkcja autotuningu automatycznie dostraja parametry pracy, redukując wibracje podczas zmian obciążenia. W połączeniu z modułem EH-POS4 możliwe jest sterowanie do czterech osi. Wszystkie modele serii AD wyposażono w enkodery oraz hamulce elektromechaniczne.

Do konfiguracji i programowania służy oprogramowanie AHF, które umożliwia szybkie przygotowanie napędu do pracy. Serwofalowniki ADAX3 mają wbudowany sterownik do realizacji cyklicznych sekwencji ruchu, co w wielu zastosowaniach eliminuje

konieczność stosowania dodatkowego sterownika PLC. Programowanie odbywa się w języku zbliżonym do BASIC, przy wykorzystaniu pamięci programu o pojemności 6 kB.

Napędy te oferują siedem punktów odniesienia, sto punktów pozycjonowania, szesnaście prędkości, szesnaście poziomów momentu oraz szesnaście zmiennych. Dostępnych jest dwanaście wejść binarnych, osiem wyjść binarnych, dwa wejścia analogowe, a także funkcja timera.

Innym wartym uwagi rozwiązaniem jest jednofazowy falownik wektorowy AFC200-0,37 kW firmy Twerd, należący do serii AFC 200. Gwarantuje moc 0,37 kW przy obciążeniu stałomomentowym (prąd wyjściowy 2,2 A) oraz 0,55 kW przy obciążeniu wentylatorowym (prąd wyjściowy 3 A). Urządzenie zasilane jest napięciem 230 V AC i umożliwia sterowanie w tr ybie skalarnym oraz wektorowym.

Falownik wyposażono w sześć wejść cyfrowych, dwa wejścia analogowe

napięciowo-prądowe, jedno wyjście analogowe prądowe oraz dwa wyjścia przekaźnikowe. Wejścia cyfrowe pozwalają na wybór siedmiu zaprogramowanych częstotliwości. W standardzie zastosowano port komunikacyjny RS-485 z protokołem Modbus RTU, filtr RFI oraz regulator PI. Urządzenie ma wbudowany wyświetlacz LED z funkcją motopotencjometru. Obudowa falownika ma wymiar y 168 × 70 × 133 mm, co ułatwia jego montaż w aplikacjach o ograniczonej przestrzeni.

Dobór akcesoriów Odpowiedni dobór akcesoriów do falowników i ser wonapędów warunkuje prawidłową pracę całego układu, jego trwałość i bezpieczeństwo. Akcesoria nie tylko wspomagają funkcje podstawowe, ale też pełnią ważną rolę w eliminowaniu zakłóceń, zapewnieniu chłodzenia i właściwej komunikacji z systemem sterowania.

W przypadku falowników istotną rolę odgrywają dławiki – wejściowe (ograniczające zakłócenia sieciowe) i wyjściowe (chroniące silnik przed przepięciami na d ługich kablach).

Przy większych odległościach między falownikiem a silnikiem zalecane jest stosowanie filtrów sinusoidalnych.

Rezystory hamujące są niezbędne w aplikacjach o dużej dynamice, gdzie często zachodzi potrzeba intensywnego wytracania energii. Ich prawidłowy dobór zapobiega przeciążeniu falownika i pozwala na szybkie zatrzymanie maszyny.

W serwonapędach istotne znaczenie mają przewody silnikowe i sygnałowe. Muszą być ekranowane i odporne na zginanie – szczególnie w aplikacjach ruchomych. Stosowanie standardowych przewodów zasilających może prowadzić do błędów pozycjonowania lub awarii.

Coraz większe znaczenie mają moduły komunikacyjne, które pozwalają na rozbudowę funkcjonalności falownika lub serwonapędu i dostosowanie go do konkretnego systemu automatyki. Moduły I/O, interfejsy komunikacyjne (Profinet, EtherCAT, Modbus TCP/IP) czy karty synchronizacji osi umożliwiają ścisłą integrację z nadrzędnym sterowaniem.

Ważne są też akcesoria chłodzące – wentylatory, wymienniki ciepła, systemy odprowadzania ciepła – szczególnie w szafach sterowniczych o dużej gęstości upakowania. W trudnych warunkach środowiskowych niezbędne mogą się okazać obudowy IP65/IP66, filtry przeciwpyłowe lub powłoki antykorozyjne.

Do konfiguracji i obsługi napędów stosowane są panele operatorskie, oprogramowanie diagnostyczne, pamięci przenośne oraz kable serwisowe. Ułatwiają one szybkie uruchomienie, aktualizację parametrów, a w przypadku awarii – błyskawiczną wymianę urządzenia bez konieczności ponownej konfiguracji.

I tak, falownik M100 firmy LS Electric jest przykładem nowej serii napędów mikro, zaprojektowanych z myślą o prostocie obsługi i skróceniu czasu uruchomienia. Model ten docelowo zastąpi popularną serię iC5 tego producenta. Jego jednofazowe wersje dostępne są do mocy 2,2 kW i przeznaczone do nieskomplikowanych aplikacji, takich jak napędy wentylatorów, pomp czy przenośników taśmowych.

W porównaniu do serii iC5, M100 wyróżnia się m.in. wbudowanym filtrem przeciwzakłóceniowym EMC kategorii C2, modułem hamującym (dla mocy ≥ 1,5 kW), zmniejszonymi wymiarami średnio o 20 % oraz możliwością montażu na szynie DIN. Urządzenie ma zabudowany potencjometr do regulacji prędkości, wbudowaną komunikację Modbus RTU, a także opcję podłączenia zewnętrznej klawiatury. Może pracować z bardziej wymagającymi obciążeniami po właściwej konfiguracji funkcji „Auto Boost”. Jak wspomniano, konfiguracja falownika jest uproszczona – docelowo obejmuje 18 parametrów, przy czym w podstawowej wersji wystarczą trzy ustawienia, aby rozpocząć pracę z silnikiem. Panel sterowniczy wyposażono w potencjometr, wyświetlacz 7-segmentowy i membranowe przyciski, które ułatwiają obsługę. Konstrukcja umożliwia instalację kilku urządzeń obok siebie z przerwą montażową 2 mm. Dostępne jest złącze RJ45 do komunikacji (Modbus, Smart Copier, klawiatura, DriveView 7). Fa-

lownik spełnia wymagania normy UL 61800-5-1.

Innym przykładem jest serwonapęd Astraada SRV firmy Astor. Jest on oferowany w zestawie startowym przeznaczonym do pracy w protokole EtherCAT. W skład kompletu wchodzi sterownik PLC Astraada One ECC2100, silnik serwo, wzmacniacz oraz przewody o długości 5 m. Zestaw umożliwia wykonanie podstawowych zadań z zakresu sterowania ruchem, od zaprogramowania trajektorii po uruchomienie i obsługę układu.

Zintegrowane środowisko programistyczne Codesys, dostarczane z zestawem, pozwala na przygotowanie aplikacji sterujących oraz wizualizacji w oparciu o wspólną bazę zmiennych. Sterownik Astraada One ECC2100 umożliwia wyświetlanie interfejsu HMI w przeglądarce obsługującej HTML5, dzięki czemu system może być nadzorowany i obsługiwany z komputera lub urządzenia mobilnego.

Model ECC2100 wyposażono w cztery wejścia cyfrowe, cztery wyjścia cyfrowe, cztery wejścia analogowe oraz interfejs EtherCAT. Należy podkreślić, że zestaw stanowi kompletną podstawę do budowy prostego systemu napędowego i może być rozbudowany o dodatkowe elementy zgodnie z potrzebami aplikacji.

Zakończenie

Rosnące wymagania wobec efektywności produkcji, precyzji i elastyczności procesów stawiają przed inżynierami automatyki nowe wyzwania. W ich realizacji falowniki i ser wonapędy odgrywają coraz większą rolę – nie tylko jako elementy wykonawcze, ale jako źródła danych, narzędzia optymalizacji energetycznej i komponenty zintegrowanego sterowania. Ich właściwy dobór i d opasowanie akcesoriów mają bezpośredni wpływ na niezawodność, ekonomię i jakość pracy maszyn. Ostatecznie to właśnie świadomie zaprojektowany układ napędowy stanowi fundament sprawnie działającej, nowoczesnej i konkurencyjnej produkcji.

Damian Żabicki AUTOMATYKA

Modułowy system automatyki MOVI-C

w produkcji modułów akumulatorowych BMW

W pierwszej lidze branży motoryzacyjnej wymagane są najwyż sze standardy. Firma

SEW-EURODRIVE dostarczyła koncernowi motoryzacyjnemu BMW Group technikę napędową dla linii do produkcji modułów akumulatorowych w zakładzie w Lipsku. Obejmuje ona wszystkie etapy procesu: przygotowanie ogniw, montaż pojedynczych i podwójnych modułów, nakładanie kleju i spawanie, proces utwardzania, kontaktowanie, montaż końcowy i testowanie na końcu linii.

Wymagania są złożone: kompleksowa technika zabezpieczeń, zoptymalizowane szafy sterownicze i globalna standaryzacja dzięki zastosowaniu sprawdzonych rozwiązań w technice napędowej. Firma SEW-EURODRIVE zrealizowała wszystkie te warunki profesjonalnie i niezawodnie – zgodnie z potrzebami BMW Group.

– Optymalizacja produkcji to dla nas jedno z najbardziej pasjonujących, a zarazem wymagających zadań. Sedno tkwi w precyzyjnym doborze rozwiązań i dopracowanych koncepcji, które dają klientom elastyczność i realnie podnoszą wydajność. Łączymy ekspercką wiedzę z gotowymi technologiami, dlatego potrafimy trafnie odpowiadać na każdą potrzebę naszych partnerów –mówi Andre Seeber, inżynier sprzedaży SEW-EURODRIVE.

BMW Group i SEWEURODRIVE – partnerstwo oparte na innowacjach Współpraca z BMW Group w zakresie produkcji modułów akumulatorowych stanowi ważny kamień milowy dla

SEW-EURODRIVE. Oprócz wyposażenia wszystkich zakładów produkcyjnych BMW Group, SEW-EURODRIVE wspólnie z BMW realizuje kompletną, nowoczesną linię produkcyjną modułów bateryjnych w zakładzie w Lipsku. W ramach projektu wdrożono najnowocześniejszą technikę napędową i sieciową z modułowego systemu automatyki MOVI-C dla wszystkich zastosowań oraz z powodzeniem zintegrowano serwoprzekładnię planetarną PxG.

Efekty dowodzą, że SEW-EURODRIVE jako globalny partner dostarcza całe portfolio stosowanej techniki napędowej. Wspólnie z jednym z największych producentów samochodów na świecie firma zrobiła kolejny krok w stronę maksymalnej efektywności i precyzji. Położono fundament pod partnerstwo innowacyjne w obszarze produkcji modułów akumulatorowych – i nie tylko!

SEW-EURODRIVE stosuje innowacyjne komponenty modułowego systemu automatyki MOVI-C, moduły oprogramowania MOVIKIT oraz funkcjonalną technikę zabezpieczeń z różnymi funkcjami, np. SLS – do różnych zastosowań.

Innowacyjna technologia do wielu aplikacji

W celu zoptymalizowania procesów w branży motoryzacyjnej – zostały zaimplementowane rozwiązania

SEW-EURODRIVE dla różnych aplikacji:

1. Na potrzeby systemów pick and place realizowanych za pomocą portali z trzema osiami:

• MOVI-C CONTROLLER progressive UHX65,

• MOVIDRIVE falownik wieloosiowy,

• Serwoprzekładnia planetarna PxG i synchroniczny silnik serwo CM3C.

2. Do dźwignic transportujących moduły akumulatorowe na drugi poziom (do utwardzania):

• falownik decentralny

MOVIMOT flexible,

• moduł oprogramowania

MOVIKIT Positioning.

3. Do poziomych systemów transportu bliskiego i przenośników kieszeniowych oddzielających oraz transportu modułów akumulatorowych pomiędzy stacjami przetwarzania:

• falowniki decentralne MOVIMOT flexible oraz MOVIMOT advanced,

• w połączeniu z motoreduktorami synchronicznymi i asynchronicznymi.

4. Do zsynchronizowanych robotów pozycjonujących moduły podczas spawania laserowego i kontaktowania:

• MOVI-C CONTROLLER progressive UHX65,

• MOVIDRIVE modułowy wieloosiowy falownik,

• moduły oprogramowania

MOVIKIT Positioning

i MOVIKIT Custom CamSwitch do definiowania interfejsu.

Inteligentne połączenie komponentów w produkcji

Dzięki rozwiązaniom SEW-EURODRIVE opartym na modułowym systemie automatyki MOVI-C, inteligentne połączenie komponentów w środowisku produkcyjnym jest z góry zapewnione. Dla każdego etapu procesowego oferujemy odpowiednie rozwiązanie z zakresu smart automatyzacji – w postaci kompleksowego pakietu do konfigu-

rowania, uruchamiania i monitorowania wszystkich komponentów automatyki MOVI-C. Maksymalną przejrzystość zapewniają funkcje wizualizacji i symulacji oraz udostępnianie danych i wartości pomiarowych z możliwością wykorzystania w systemach IoT.

MOVIKIT obejmuje gotowe moduły oprogramowania – zarówno do prostych funkcji napędowych, jak i do zaawansowanych sekwencji ruchu. Aplikacje są łatwe do uruchomienia dzięki graficznej konfiguracji i kompleksowej diagnostyce modułów oprogramowania. Moduły oprogramowania są podzielone na kategorie – od prostych funkcji napędu, takich jak regulacja prędkości obrotowej i pozycjonowanie, po funkcje sterowania ruchem, takie jak krzywka elektroniczna i rozwiązania z zakresu robotyki. Poszczególne moduły oprogramowania obsługiwane są za pośrednictwem systemu operacyjnego czasu rzeczywistego z poziomu MOVI-C CONTROLLER lub falownika MOVIDRIVE.

Opracowany przez SEW-EURODRIVE system modułowy daje naszym klientom możliwość wyboru jednego z wielu rozwiązań oraz doboru indywidualnego sytemu spełniającego określone

wymagania aplikacji. Celem systemu modułowego jest tworzenie możliwie jak największej liczby wariantów produktów końcowych przy użyciu jak najmniejszej liczby komponentów. Korzyści dla klienta:

• SEW-EURODRIVE jako kompetentny partner obecny na całym świecie,

• kompletna technika napędowa od jednego dostawcy,

• proste i szybkie uruchamianie,

• ustandaryzowane sterowanie eksploatacją i obsługą,

• precyzyjna, dynamiczna koordynacja wielu osi,

• inteligentne sterowanie różnymi etapami procesu,

• precyzyjny pomiar czasu i maksymalna niezawodność procesu,

• pozycjonowanie z enkoderem silnika,

• kompaktowa, modułowa konstrukcja do zdecentralizowanej instalacji. Więcej informacji można znaleźć na stronie ww.sew-eurodrive.pl/movi-c.

SEW-EURODRIVE POLSKA Sp. z o.o. ul. Techniczna 5, 92-518 Łódź tel. 42 270 90 00 e-mail: sew@sew-eurodrive.pl www.sew-eurodrive.pl

Andre Seeber, inżynier sprzedaży SEW-EURODRIVE

IE5/IE6: Innowacyjna konstrukcja silnika synchronicznego w połączeniu z przemiennikami częstotliwości Lenze pozwala na osiągnięcie najwyższej klasy sprawności

Nowy system napędowy

IE5/IE6 firmy Lenze

Większe możliwości przy mniejszym

zużyciu energii i komponentów

W nowoczesnej automatyce przemysłowej coraz większe znaczenie mają nie tylko osiągi, ale również energooszczędność, kompaktowość i prostota obsługi. Dlatego firma Lenze zaprojektowała napęd, który nie tylko wyprzedza wymagania najwyższych norm IE5/IE6, ale także upraszcza całą automatyzację – od projektu po uruchomienie.

Sercem nowego, kompaktowego systemu napędowego są silniki m550/m650, przekładnie g500 oraz przemienniki częstotliwości nowej generacji – i550 i i650. W układzie pracuje silnik synchroniczny, który jest równie łatwy w obsłudze, jak klasyczny silnik asynchroniczny. Kluczem do wysokiej sprawności jest innowacyjna konstrukcja silnika synchronicznego z magnesami trwałymi. Dzięki temu system nie tylko spełnia aktualne wymagania techniczne, ale je wyprzedza, osiągając najwyższe klasy efektywności energetycznej – IE5 i IE6.

Stosując ten system, można zredukować straty energii nawet o 60 %, co przekłada się na realne oszczędności i niższą emisję CO₂. Co więcej, zastosowane silniki mają takie same lub mniejsze wymiary niż porównywalne modele IE2/IE3.

Dodatkowy pozytywny wpływ na wydajność energetyczną układu mają zde-

centralizowane przemienniki nowej generacji – i550/i650 w wersji motec – wyposażone w zintegrowany moduł regeneracyjny, który oddaje energię hamowania z powrotem do sieci, bez potrzeby stosowania rezystorów hamujących. Przemienniki częstotliwości i500 w wersji szafowej mogą również wymieniać nadmiar energii przez sieć DC i udostępniać ją innym osiom.

Imponująca wydajność:

300 % momentu przeciążeniowego

Dzięki momentowi przeciążeniowemu na poziomie 300 %, silnik może uruchomić pełne obciążenie z postoju, co czyni go idealnym rozwiązaniem dla przemysłu spożywczego, tekstylnego oraz intralogistyki. – Obiecujemy osiągnięcie 300 % momentu przeciążeniowego od stanu spoczynku – i dotrzymujemy słowa. Rozruch przy pełnym obciążeniu nie stanowi problemu. Korzyści z tego

czerpie przemysł spożywczy, tekstylny, a przede wszystkim intralogistyka. Dzięki temu system można precyzyjnie dobrać do pracy ciągłej, bez przewymiarowania, a mimo to natychmiast dostarcza wymaganą moc – podkreśla Klaus Dierkes, menedżer produktu ds. elektromechaniki w firmie Lenze, ciesząc się z doskonałych opinii klientów testujących system w sektorze intralogistyki.

Lenze oferuje silnik synchroniczny m550 w zakresie mocy od 0,25 kW do 11 kW oraz m650 dla bardziej dynamicznych zastosowań – w zakresie od 0,75 kW do 22 kW. Oba modele można bezproblemowo łączyć z przekładniami z modułowego systemu Lenze – dostępnymi w wersjach walcowych, kątowych i stożkowych, w zależności od potrzeb.

Wysoka wydajność bez enkodera dzięki algorytmowi SLSM

Lenze opracowało nowe rozwiązanie do pozycjonowania towarów, często wymagane w technologii transportu materiałów. Konstrukcja silnika została precyzyjnie dostosowana do innowacyjnego oprogramowania przemiennika serii i500, które wykorzystuje nowy algorytm SLSM (Sensorless Synchronous Motor). Dokładna pozycja rotora jest wykrywana w interakcji między silnikiem a napędem, co umożliwia pracę bez czujników i eliminuje potrzebę stosowania kosztownego systemu sprzężenia zwrotnego silnika.

Mniej komponentów, a więcej możliwości

Nowy system napędowy oferuje ogromne możliwości, a mimo to daje wyjątkowe oszczędności na komponentach: brak enkodera, brak kosztownego systemu sprzężenia zwrotnego, brak drogich kabli. Dzięki zastosowaniu przemienników motec dochodzi do tego m.in. brak potrzeby zakupu rezystorów hamujących, kabli ekranowanych, prostownika czy zasilacza 24 V.

Połączenie tak samowystarczalnego silnika z przemiennikami, które łączą w sobie wiele funkcjonalności, to kombinacja prawdziwych oszczędności na dodatkowych komponentach.

W efekcie zyskujemy kolejną zaletę: szybki, prosty i bezpieczny montaż, co zwiększa niezawodność systemu. Do tego dochodzi prostota obsługi –aby ustawić dane silnika w przemienniku częstotliwości, wystarczy wprowadzić tylko jeden parametr.

Optymalizacja na etapie projektowania

W fazie projektowej pierwsi klienci testowi mieli okazję skorzystać z nowego narzędzia Lenze – System Designer. To internetowe narzędzie inżynierskie od Lenze umożliwia precyzyjny dobór komponentów napędowych, dostosowanych do konkretnych wymagań aplikacji. Dzięki funkcji wizualizacji zużycia energii dla wybranych komponentów i całych układów, użytkownicy mogą już na etapie projektowania tworzyć energooszczędne koncepcje maszyn. Efektem zastosowania System Designer jest nie tylko zoptymalizowane rozwiązanie napędowe, ale również realne oszczędności energetyczne i zwiększona efektywność całego systemu.

Konkurencyjna alternatywa

Nowy system napędowy Lenze to odpowiedź na rosnące potrzeby takich branż, jak intralogistyka, przemysł tekstylny, opakowaniowy czy obróbka materiałów. Dzięki przemyślanej konstrukcji i zaawansowanej technologii, system oferuje użytkownikom realną przewagę ekonomiczną i energetyczną. Sterowanie synchroniczne z zastosowaniem przemienników częstotliwości stanowi opłacalną i niezawodną alternatywę dla klasycznych, lecz droższych rozwiązań serwo. To właśnie połączenie prostoty, efektywności i elastyczności sprawia, że nowy system Lenze może wygrywać w codziennych wyzwaniach przemysłowych.

LENZE POLSKA Sp. z o.o. ul. Roździeńskiego 188b 40-203 Katowice tel. 32 203 97 73 e-mail: biuro.pl@lenze.com lenze.com.pl

Dobre połączenie dzięki

rozwiązaniom szynowym

firmy HARTING

Wizja społeczeństwa całkowicie elektrycznego (All Electric Society) – w pełni zelektryfikowanego, zrównoważonego świata – nie jest już tylko wizją przyszłości. Zwłaszcza technologia kolejowa w imponujący sposób pokazuje, że energia elektryczna już dziś stanowi podstawę nowoczesnej mobilności. Ponad 90 % transportu kolejowego jest obecnie zelektryfikowane. Koleje od dawna łączą miasta i regiony, generując praktycznie zerową emisję i pokazując, jak innowacje technologiczne i świadomość ekologiczna mogą się łączyć, tworząc zrównoważony system.

All Electric Society już dawno stało się rzeczywistością dzięki konsekwentnemu stosowaniu rozwiązań elektrycznych, najwyższym standardom wydajności i integracji najnowszych technologii. Indywidualne, niezawodne rozwiązania w zakresie łączności i okablowania wnoszą istotny wkład w spełnienie wymagań dotyczących zrównoważonego rozwoju i solidności w technologii transportowej.

Dzięki modułowej konstrukcji pojazdy szynowe są często budowane w różnych zakładach produkcyjnych, co pozwala skrócić czas montażu i uruchamiania pojazdów szynowych. Ponadto gotowe pojazdy muszą być przystosowane do użytku na całym świecie. Aby sprostać rosnącym wymaganiom związanym z tym modułowym podejściem, niezbędne są rozwiązania w zakresie technologii transportowych dostosowane do indywidualnych potrzeb klientów.

– Często samo oferowanie standardowych produktów nie wystarczy. Zamiast tego istnieje zapotrzebowanie na produkty „bezproblemowe”, jak komponenty i systemy, które szybko i niezawodnie realizują poszczególne zadania – mówi Matthias Wiehe, dyrektor ds. inżynierii projektów globalnych w HARTING Customised Solutions, globalnym dostawcy wysokiej jakości komponentów do zastosowań w kolejnictwie.

W tych specjalnie zaprojektowanych systemach stosowane są standardowe komponenty, modyfikacje i nowe rozwiązania. Firmy HARTING oferuje rozwiązania dostosowane do potrzeb klientów, począwszy od uproszczonej obsługi, przez uruchamianie zorientowane na zapotrzebowanie, aż po indywidualne opracowywanie złożonych produktów i systemów. Oprócz opracowywania produktów pracownicy HARTING zajmują się również kompleksowymi zadaniami inżynieryjnymi.

– Aby opracować najlepsze rozwiązanie dla klienta, angażujemy zespół inżynierów, wykwalifikowanych rysowników technicznych oraz wydajne, wewnętrzne, niezależne i akredytowane laboratorium. Nasze certyfikowane laboratorium gwarantuje, że rozwiązania w zakresie przewodów rozruchowych są w pełni zgodne z wymaganiami projektów klientów. Oznacza to, że możemy zaoferować naszym klientom dużą elastyczność i odpowiednie dostosowanie do ich indywidualnych potrzeb. Ta elastyczność jest niezwykle ważna, wraz z wymogami niezawodności i wysoką jakością produktów – kontynuuje Matthias Wiehe.

Niezawodny system połączeń Przewody międzywagonowe zapewniają połączenia między wagonami

pociągu, w tym między systemami dachowymi i podpodłogowymi, gwarantując stałe dostarczanie danych, sygnałów i zasilania w całym pociągu. Dlatego też te „pasma nerwowe” muszą być połączone w punktach sprzęgania elementów pojazdu. Wewnętrzna magistrala pociągu (MVB), zasilanie niskiego napięcia, przesył mocy dla akumulatorów i jednostek klimatyzacyjnych oraz przesył sygnałów wideo – wszystkie te elementy zasilane są za pomocą przewodów rozruchowych, dlatego niezwykle ważne jest, aby te połączenia były niezawodne.

System połączeń międzywagonowych składa się ze złączy, przepustów kablowych, kabli systemowych, kanałów ochronnych kabli, mocowań mechanicznych i systemów odciążających, które mogą obejmować specjalne systemy wsporników lub płytki przyłączeniowej ze stali nierdzewnej. Zworki są w całości montowane wstępnie i poddawane testom elektrycznym na miejscu przed dostawą do klienta.

W przypadku konieczności wykonania usługi konieczne jest odłączenie tych kabli, dlatego można rozważyć jedynie rozwiązanie z wykorzystaniem złączy. Firma HARTING we współpracy ze swoimi klientami z branży kolejowej zainstalowała rozwiązania połączeń międzywagonowych w ramach różnych projektów. Począwszy od opracowywania systemu CAD, aż po dostawę podlegającą testom jakości, wszystko odbywa się w jednym punkcie kontaktowym.

Tworzone na miarę potrzeb HARTING oferuje klientom kompleksowe rozwiązania międzywagonowe dostosowane do ich indywidualnych potrzeb. Nasi eksperci ds. rynku kolejowego pomagają w doborze odpowiednich komponentów zgodnie z najnowszymi normami kolejowymi, biorąc pod uwagę technologię połączeń, kable i mocowania mechaniczne. Ich zespół projektowy może tworzyć trójwymiarowe projekty mechaniczne i elektryczne, podczas gdy HARTING przeprowadza indywidualne symulacje, testy i zatwierdzenia rozwiązań międzywagonowych w swoim w pełni certyfikowanym laboratorium wewnętrznym, co pozwala klientom obniżyć koszty i zaoszczędzić czas.

Połączenia kolejowe wewnątrz i na zewnątrz pociągu podlegają różnym wymogom środowiskowym. Stopień ochrony przed wodą i pyłem jest niższy w przypadku instalacji wewnętrznych niż w przypadku zastosowań zewnętrznych. Przykładowo, dla interfejsów montowanych wewnątrz wagonów stosuje się systemy o stopniu ochrony IP20, natomiast na zewnątrz –systemy o stopniu ochrony do IP69k. – Zazwyczaj przewody rozruchowe montuje się między ścianami czołowymi nadwozi wagonów lub jako systemy dachowe lub podpodłogowe – wyjaśnia dyrektor ds. inżynierii projektów globalnych w HARTING Customised Solutions. Można tam znaleźć konstrukcje kabli rozruchowych do przewodów elektrycznych, transmisji danych, światłowodowych i koncentrycznych. Kable systemowe muszą wytrzymywać duże obciążenia w przestrzeni między pojazdami. Aby mieć pewność, że będą mogły bezpiecznie, niezawodnie i tr wale przesyłać różne napięcia, sygnały i dane, muszą zostać spełnione wszystkie wymagania specyficzne dla danego pojazdu i toru. – Podczas planowania projektu należy wziąć pod uwagę wiele innych czynników, takich jak warunki elektryczne, mechaniczne i klimatyczne – Matthias Wiehe.

Typowa żywotność pociągu pasażerskiego wynosi od 30 do 40 lat. Aby pojazdy te zachowały sprawność przez dziesięciolecia, HARTING oferuje również dostosowane do potrzeb rozwią-

zania modernizacyjne oraz długoterminowe komponenty zamienne i zespoły kablowe dla wszystkich obszarów pojazdu szynowego. Przykładowo, aby mieć pewność, że sieci danych będą wystarczająco szybkie, by sprostać przyszłym wymaganiom, a wszystkie systemy będą działać bezpiecznie, konieczna będzie modernizacja pociągów, polegająca na wyposażeniu ich w najnowsze technologie łączności. Ekspertyza firmy HARTING w zakresie rozwoju pozwala tworzyć rozwiązania modernizacyjne, które gwarantują zrównoważoną ekonomicznie strategię produktową na długie lata.

– Firma HARTING wspiera klientów w transformacji technologicznej, oferując rozwiązania szyte na miarę, które spełniają indywidualne wymagania dotyczące połączeń międzywagonowych montowanych między pociągami, pod nimi lub w wagonach – podsumowuje Matthias Wiehe. Bazując na szerokiej gamie produktów złączy do przesyłu danych, sygnałów i zasilania, a także modułowej konstrukcji złączy Han-Modular, HARTING Customised Solutions opracowuje rozwiązania rozłączalne i stałe, spełniające wszelkie wymagania.

Nowe rozwiązania modułowe

Modularyzacja pomaga w dostarczaniu rozwiązań dostosowanych do potrzeb

klientów w zakresie technologii pojazdów. Aby jeszcze bardziej rozszerzyć swoją ofertę modułową, HARTING niedawno wprowadził na r ynek serię Han-Modular Domino, która pozwala zaoszczędzić 50 % miejsca w porównaniu z obecnymi konstrukcjami. Podobnie jak kostki domina składają się z dwóch oddzielnych pól, tak moduł domina składa się z dwóch klocków lub „kostek”. Powierzchnia łączeniowa Han-Modular jest podzielona na dwie części, co daje powierzchnię niemal kwadratową, na której można umieścić nawet większe styki.

Dzięki dodaniu nowej serii Domino dostępnych jest teraz ponad 250 modułów do wyboru i tysiące potencjalnych kombinacji, co zwiększa elastyczność projektowania. Nowe moduły Domino są również kompatybilne ze standardowymi komponentami serii Han-Modular, dzięki czemu można je łatwo zintegrować z istniejącymi systemami.

Moduł Han Gigabit umożliwia transmisję Ethernet Kat. 6A lub Kat. 7A, zapewniając dostarczanie danych w przyszłości. Spełnia wszystkie istotne wymagania, takie jak odporność na wstrząsy i wibracje oraz ekranowanie EMC, co czyni go szczególnie przydatnym do połączeń kabli rozruchowych. HARTING wspiera również rozwiązania modernizacyjne dla Europejskiego Systemu Sterowania Pociągiem (ETCS)

i oferuje szeroką gamę produktów i rozwiązań dopuszczonych do użytku kolejowego, które pomagają sprostać temu wyzwaniu.

Łatwość montażu i obsługi Prace związane z montażem i modernizacją wnętrza pociągów często bywają uciążliwe ze względu na ograniczoną przestrzeń, dlatego łatwość montażu ma kluczowe znaczenie. Rozwiązaniem jest M12 PushPull, które zapewnia łatwość obsługi, oszczędność czasu i niezawodność. System M12 PushPull wykorzystuje łączenie bez użycia narzędzi, co oznacza, że gęstość montażu może być znacznie zwiększona, a to z kolei pomaga zaoszczędzić cenną przestrzeń.

Zastosowanie systemu preLink firmy HARTING oraz kabli Ha-VIS EtherRail umożliwia budowę bezpiecznych sieci danych w pociągach. Kable EtherRail zaprojektowano specjalnie z myślą o wymaganiach kolejowych, natomiast blok styków preLink umożliwia prefabrykowanie kabli transmisji danych poza wagonem przed ich instalacją, co zapewnia niezawodny i prosty montaż.

Usprawniona transmisja sygnałów

Branża kolejowa nieustannie się rozwija i ewoluuje, a nowe trendy stawiają coraz większe wymagania rozwiąza-

niom transportu kolejowego. Kluczowymi trendami na r ynku są poprawa niezawodności i wydajności, uproszczenie struktur systemów i redukcja całkowitej liczby komponentów. Ponadto przy opracowywaniu nowych technologii kolejowych należy brać pod uwagę kwestie oszczędności energii i zrównoważonego rozwoju.

HARTING nieustannie rozwija i udoskonala swoje rozwiązania w zakresie łączności, aby usprawnić transmisję danych, sygnałów i zasilania w zastosowaniach kolejowych. Celem firmy jest dostarczanie przyszłościowych rozwiązań dzięki najnowocześniejszym produktom i osiągnięciom high-tech. Przykładowo seria Han HPR jest już sprawdzonym rozwiązaniem dla kolei, gdyż idealnie nadaje się do przesyłania dużej mocy, napięcia WN, sygnałów lub danych Ethernet w miejscach narażonych na działanie warunków atmosferycznych. Można go stosować do montażu na wózkach, na dachu oraz jako kabel rozruchowy między wagonami. Aby rozszerzyć asortyment i umożliwić pracę w trudnych warunkach przy ograniczonej przestrzeni montażowej, HARTING dodał do serii kompaktowe obudowy i osłony Han HPR. Rozwiązanie Han HPR Compact wymaga o 20 % mniej miejsca do montażu i jest o 25 % lżejsze od rozwiązań konwencjonalnych. Produkt jest dostępny w wielkościach 6, 10, 16 i 24B i wyróżnia się specjalną cechą pozwalającą obudowom „rosnąć wraz z zapotrzebowaniem”, nawet po zainstalowaniu.

Do obudowy montowanej na grodzi można przymocować maksymalnie dwa elementy rozszerzające ramę. Każdy element rozszerzający ramę zwiększa wysokość obudowy o 3 cm, zwiększając przestrzeń dostępną na połączenia i zmniejszając naprężenie kabli. Dzięki oszczędności miejsca i wagi obudowy Han HPR Compact przyczyniają się również do zrównoważonego rozwoju przez redukcję zużycia energii.

HPR Compact to następca trzech innych modeli, które niedawno wzbogaciły gamę HPR. Wszystkie są częścią kompletnego systemu okablowania, który rozciąga się od dachu pojazdu aż do instalacji podpodłogowej,

co przekłada się na takie korzyści, jak krótszy czas instalacji, zmniejszenie masy i ujednolicone procesy montażu.

Han HPR (High Pressure Railway) VarioShell to system obudów zaprojektowany specjalnie do zastosowań w przewodach międzypociągowych. Ponieważ pokrywa jest zdejmowana, osłonę można zamontować zarówno od wewnątrz, jak i od zewnątrz pojazdu szynowego. Ułatwia to także serwisowanie i konserwację, ponieważ pokrywę obudowy można otworzyć i wymienić uszkodzone podzespoły bez rozłączania wszystkich połączeń. Złącze Han HPR HPTC (High Performance Transformer Connector) zostało opracowane w celu zapewnienia długotrwałej stabilności połączeń między pantografem, transformatorem i szyną zbiorczą pociągu. Zaprojektowano go specjalnie z myślą o prostym montażu, maksymalnym bezpieczeństwie i zminimalizowaniu liczby użytych komponentów. Osłony i obudowy stykają się ze sobą metalicznie na wszystkich krawędziach, co oznacza, że pokrywa i spód są połączone na całej powierzchni styku. Jest to nowość, gdyż pierwsze złącze transformatorowe zostało zaprojektowane specjalnie do połączeń ekranowanych.

Han HPR TrainPowerLine (TPL) zastępuje istniejące rozwiązania, takie jak rozdzielacze UIC, zasilające lub rozdzielacze typu Y dla szynoprzewodów w pociągach. Rozwiązanie to jest

dostosowane do nowoczesnych pociągów poruszających się po sieci i pozwala zaoszczędzić nawet 10 kg na pojazd szynowy w porównaniu z poprzednimi standardami. Dzięki temu do niezawodnego zasilania wszystkich urządzeń i systemów elektrycznych pociągu potrzeba bardzo mało miejsca.

Jako jednolite rozwiązanie zastępuje ono wiele wariantów, które były wcześniej wymagane do budowy szyn zbiorczych, co oznacza, że liczba części została znacząco zredukowana. Poprzednie interfejsy do instalacji podpodłogowej były często podłączane na stałe, natomiast TPL zaprojektowano w taki sposób, że teraz wszystkie punkty połączeń są wtykowe. Obudowa wykonana jest z odpornego na korozję aluminium i idealnie nadaje się do stosowania w trudnych warunkach środowiskowych oraz na zewnątrz.

Aby dowiedzieć się więcej na temat standardowych produktów kolejowych firmy HARTING i dostosowanych rozwiązań, odwiedź stronę www.harting.com/pl-PL/kolejnictwo.

HARTING Polska ul. Duńska 11 54–427 Wrocław tel. 71 352 81 71 e-mail: pl@harting.com www.harting.com

Małe, niedrogie i bezkonkurencyjne: sondy radarowe VEGA do

pomiaru poziomu

Operator odpowiadający za sprawny przebieg procesów potrzebuje technologii pomiaru poziomu, która działa niezawodnie w każdych warunkach –niezależnie od tego, czy chodzi o uzdatnianie wody, zbiorniki na chemikalia, silosy czy otwarte hałdy materiałów sypkich. Nie zawsze musi to oznaczać najbardziej kosztowne wyposażenie, ale takie, które jest najbardziej inteligentne. Sondy radarowe VEGAPULS z serii BASIC pracują w sposób ciągły i bezkontaktowy, niezależnie od medium, warunków procesowych i środowiskowych.

Rozwiązanie, które jest kompaktowe i ekonomiczne, umożliwia monitorowanie standardowych lub pomocniczych procesów, a jednocześnie wyróżnia się dużą dokładnością i niezawodnością. Dzięki temu wszystkie procesy w zakładzie perfekcyjnie współgrają ze sobą, niezależnie od tego, jak wymagający jest dany punkt pomiarowy. Dokładnie tak działają sondy radarowe VEGAPULS z serii BASIC.

Od 2020 r. czujniki BASIC stały się standardem dla punktów pomiarowych, w których zaawansowana technologia byłaby zbyt skomplikowana i kosztowna. Mimo niskiej ceny, odznaczają się dużo lepszym działaniem niż poprzednie technologie pomiarowe, jak np. ultradźwięki.

Dlaczego warto wybrać kompaktowe sondy radarowe firmy VEGA? Ponieważ zapewniają coś więcej niż tylko obudowy o niewielkich wymiarach: przede wszystkim sprawdzoną technologię od lidera rynku sond radarowych, dogłębnie przemyślane materiały i niezawodną wydajność.

Pozycja lidera na rynku to wynik doświadczenia

W 2020 r., kiedy VEGA wprowadziła na r ynek nową technologię radarową w postaci kompaktowych sond z serii BASIC, nadano priorytet jednej koncepcji – sondy te nie mają zastępować czujników poziomu serii PRO, przystosowanych do ekstremalnych warunków pracy. Są one raczej przemyślanym uzupełnieniem: technicznie zredukowanym do tego, co jest ważne w standardowych zastosowaniach. Zostały zaprojektowane tak, aby wyznaczać standardy w zakresie niezawodności, prostoty oraz stosunku ceny do jakości, zarówno w otwartych akwenach wodnych, jak i w silosach, basenach czy zbiornikach.

Dzięki takim parametrom możemy świętować kolejny ważny kamień milowy. Niedawno dostarczono 500-tysięczną sondę radarową z serii BASIC – trafiła do wiodącego europejskiego producenta materiałów budowlanych, który stawia na zrównoważoną produkcję. VEGAPULS 31 wykonuje tam precyzyjne pomiary poziomu w silo-

Sondy radarowe VEGAPULS serii BASIC niezawodnie mierzą poziom cieczy i materiałów sypkich w różnego rodzaju aplikacjach

sach o głębokości do 30 m. Ani pył, ani hałas, ani gruboziarnisty materiał nie wpływają na wynik pomiaru. Podczas gdy w przeszłości w takich warunkach konieczne byłoby zastosowanie kompleksowego, kosztownego rozwiązania, dziś pracę tę wykonuje jedna sonda, którą można zainstalować w zaledwie kilka minut. Bez specjalistycznej wiedzy i bez spełniania warunków wstępnych.

Uzupełnienie, nie wymiana Zadaniem kompaktowych sond radarowych VEGA nie jest zastąpienie wysokiej klasy technologii radarowej, z której VEGA słynie już od ponad 30 lat. Chodzi raczej o uzupełnienie portfolio w specyficznym obszarze, szczególnie tam, gdzie starsze technologie – takie, jak ultradźwięki – osiągają granice swoich możliwości.

Decydujące innowacje techniczne umożliwiły sondom radarowym nie tylko zapewnienie lepszych wartości pomiarowych, lecz także konkurencyjność ekonomiczną. Kluczową rolę odgrywa w tym przypadku chip do sond radarowych 80 GHz, który firma VEGA opracowała specjalnie do tego typu zastosowań – uwzględniając małe wymiary, niskie zużycie energii i zoptymalizowany zakres częstotliwości. –Naszym celem było wdrożenie sond dokładnie w tych obszarach, w których wcześniej dominował pomiar ultradźwiękowy – z zapewnieniem lepszej wydajności i szybszej wymiany istniejących urządzeń. „Zainstaluj, podłącz, gotowe” – wyjaśnia Jürgen Skowaisa, Product Manager VEGA.

I to jest dokładnie to, co udało nam się osiągnąć. Nowe sondy radarowe można zainstalować w ciągu zaledwie kilku minut – nawet w istniejących punktach pomiaru ultradźwiękowego. Bez czasochłonnych szkoleń, bez zmiany systemu i z tak dużym sukcesem, że VEGA całkowicie wstrzymała produkcję własnych urządzeń ultradźwiękowych. Sonda radarowa nie jest dziś droższa, za to pod każdym względem lepsza.

Użytkowanie w strefach Ex jeszcze nigdy nie było tak proste

VEGA jest obecnie jedynym dostawcą oferującym radarowe czujniki poziomu z całkowicie hermetyzowanymi komponentami elektronicznymi oraz kablami podłączeniowymi. Dzięki temu możliwe jest ich stosowanie w strefach zagrożonych wybuchem – strefach 1 i 2 – bez dodatkowych barier i specjalnych akcesoriów. Istniejąca infrastruktura może być nadal wykorzystywana, ponieważ wystarczą standardowe kable, a kodowanie kolorystyczne nie jest wymagane. Co więcej, czujniki VEGA są na tyle odporne, że są dopuszczone zarówno do zastosowań w atmosferach pyłowych, jak i gazowych. Dla operatorów instalacji oznacza to brak dodatkowych kosztów oraz wyjątkowo prosty montaż lub modernizację. Dodatkową korzyścią jest znaczna oszczędność zasobów – zarówno w szafie sterowniczej, jak i na etapie planowania projektu. – Na początku skupialiśmy się głównie na sektorze wodno-ściekowym. Jednak szybko stało się jasne, że wszystkie branże, w których przetwarzane są cie-

Dobre ogniskowanie umożliwia sondom radarowym dostarczanie wiarygodnych wyników pomiarów nawet w ograniczonych przestrzeniach i instalacjach

Dzięki specjalnej konstrukcji, ochronie wysokiego stopnia i odporności na zalanie, urządzenia do pomiaru poziomu mogą być również stosowane w strefie Ex 1

Pomiar z zewnątrz – przez ścianki pojemnika z tworzywa sztucznego: bezkontaktowy pomiar umożliwia wymianę zbiorników IBC bez demontażu sondy

Sondy radarowe firmy VEGA nie wymagają tulei ochronnych i realizują niezawodne pomiary nawet w przypadku zalania

cze lub materiały sypkie, wymagają bardziej ekonomicznych i niezawodnych rozwiązań dla aplikacji peryferyjnych –stwierdza Jürgen Skowaisa, który brał udział w procesie rozwoju tych sond. Redukcja do niezbędnego minimum nie była celem samym w sobie, ale ukierunkowaną odpowiedzią na istniejące potrzeby klientów – wszędzie tam, gdzie kluczowa jest stabilność, precyzja i szybka integracja, a nie najwyższe standardy higieny czy poziomy bezpieczeństwa SIL.

Zalanie? Nie ma problemu

To, że sondy radarowe z bezpośrednim połączeniem kablowym zostały początkowo rozwinięte z myślą o wymagających aplikacjach w gospodarce wodno-kanalizacyjnej, widać m.in. w zastosowanych materiałach. Wysokiej jakości okablowanie PUR jest odporne na czynniki chemicznie. Ponadto wytrzymałe materiały, z których wykonana jest obudowa i wejścia kablowe – takie jak PVDF – a także w pełni spawana i hermetyczna konstrukcja zapewniają maksymalną szczelność, nawet w przypadku zalania przez wiele dni, na głębokość do 30 m To wyraźnie odróżnia sondy VEGA

Aplikacja VEGA Tools umożliwia bezprzewodową obsługę urządzeń VEGA wyposażonych w Bluetooth. Intuicyjna obsługa zapewnia łatwą konfigurację sond VEGA za pomocą smartfona lub tabletu

od rozwiązań niższej jakości, oferowanych przez innych dostawców. – Naszym celem było zapewnienie wysokiej wydajności i niezawodności, do której przyzwyczailiśmy klientów w ramach serii PRO. Utrzymujemy jakość na tym samym poziomie w naszym całym portfolio, ponieważ to właśnie tego oczekują nasi klienci – podkreśla Product Manager VEGA.

Wiele bonusów bez dodatkowych kosztów

Na szczególną uwagę zasługują możliwości diagnostyczne i dostępność danych. Sondy VEGAPULS oferują kompleksowy zakres funkcji w standardzie – bez dodatkowych kosztów. Bezpłatna aplikacja VEGA Tools umożliwia wygodną konfigurację, niezwykle łatwą obsługę i diagnostykę przy użyciu smartfona. Zintegrowana funkcja Backup & Restore zapewnia oszczędność czasu podczas obsługi i wymiany czujnika. VEGA opiera się na prostych i transparentnych rozwiązaniach w zakresie komunikacji i oceny – bez ukrytych modeli licencyjnych

lub dodatkowego oprogramowania. – Dobra technologia radarowa dowodzi swojej wartości w codziennym użytkowaniu. Dlatego wierzymy w zasadę: im prościej, tym lepiej – zaznacza Jürgen Skowaisa.

Prostota ponad wszystko Sondy radarowe z serii VEGAPULS BASIC stały się standardem – w wersji VEGAPULS 11, 21, 31 lub z oznaczeniem C, czyli w wersji z kablem. Chociaż początkowo celowano w gospodarkę wodno-ściekową, obecnie zakres zastosowań obejmuje wszystkie sektory, gdzie monitoruje się poziom cieczy i materiałów sypkich. Kompaktowe sondy są stosowane wszędzie tam, gdzie standardowe punkty pomiarowe stanowią podstawę procesu i tym samym wymagają maksymalnej niezawodności. W przypadku tych zastosowań sondy VEGA z serii PRO –przystosowane do wysokich ciśnień, ekstremalnych temperatur lub zastosowań SIL – są często przewymiarowane, a zatem mniej ekonomiczne. Kompaktowe sondy radarowe VEGA doskonale wypełniają tę lukę: są zredukowane do niezbędnego minimum, wykonane z myślą o maksymalnej wydajności i bez kompromisów w zakresie jakości.

Sondy radarowe VEGAPULS z serii BASIC są idealnym rozwiązaniem do bezkontaktowego pomiaru poziomu o najwyższej dokładności we wszystkich standardowych zastosowaniach, w których wymagany jest wysoki stopień ochrony i wyjątkowo duże skupienie wiązki sygnału

Wrocław

HCV-E-LD – kolumnowe wskaźniki

poziomu cieczy z czujnikiem poziomu minimalnego oraz diodami LED

Firma Elesa+Ganter po raz kolejny wprowadziła do swojej oferty produkt wzbogacony o dodatkową funkcjonalność, niedostępną do tej pory na rynku. Jest nim kolumnowy wskaźnik poziomu cieczy z czujnikiem poziomu minimalnego HCV-E-LD z wizualną sygnalizacją poziomu minimalnego cieczy, która jest realizowana przez wbudowaną diodę LED.

Wskaźnik HCV-E-LD bazuje na sprawdzonej konstrukcji wskaźników z serii HCV i jest aktualnie dostępny w trzech rozstawach króćców przyłączeniowych (76 mm, 127 mm oraz 254 mm). Korpus wskaźnika jest spawany ultradźwiękowo i wytrzymuje bardzo duże ciśnienia. Podczas testów laboratoryjnych Elesa+Ganter spoiny wskaźników wytrzymały ciśnienie do 18 bar dla wymiarów 76 mm i 127 mm oraz 12 bar w przypadku wymiaru 254 mm. Ponadto wskaźniki mogą pracować w szerokim zakresie temperatury od –30 °C do +90 °C.

Poziom cieczy pod kontrolą

Druga wersja, w jakiej dostępny jest opisywany wskaźnik, to styki przełączające. Dla tego wykonania logika zadziałania diody LED jest taka sama, przy czym styk przy normalnym poziomie cieczy w zbiorniku daje sygnał na wyjściu NC, a przy poziomie poniżej minimalnego przełącza się, dając sygnał na wyjściu NO.

Ograniczona przestrzeń to nie problem

Wskaźnik poziomu cieczy z czujnikiem poziomu minimalnego i diodą LED HCV-E-LD

HCV-E-LD jest wyposażony w czujnik minimalnego poziomu cieczy, skonstruowany w taki sposób, aby zagwarantować najniższy możliwy punkt montażu – dzięki temu poziom cieczy, który spowoduje zadziałanie czujnika, może być maksymalnie obniżony. Pozwala to na większą swobodę przy projektowaniu zbiornika. Dodatkowo nad dolnym króćcem przyłączeniowym została umieszczona dioda LED, która świecąc się na kolor czerwony zasygnalizuje spadek poziomu cieczy poniżej minimalnego. W sytuacji, gdy poziom cieczy jest powyżej minimum, dioda świeci się kolorem zielonym.

Nowy wskaźnik jest dostępny w wykonaniu ze stykiem normalnie otwartym (NO), co oznacza, że w sytuacji, gdy ciecz jest powyżej poziomu minimalnego, styk pozostaje otwarty, a dioda świeci się na zielono. Spadek poziomu poniżej minimalnego powoduje jedoczesne zamknięcie obwodu oraz zmianę koloru diody LED na czerwony.

Z uwagi na optymalizację przestrzeni w urządzeniu, zbiorniki np. na olej hydrauliczny są czasami umieszczane w miejscach o ograniczonej przestrzeni. Szczególnie do takich zastosowań firma Elesa+Ganter rekomenduje nowy wskaźnik HCV-E-LD, który:

• ma kompaktową konstrukcję;

• jest wyposażony w zdalną kontrolę poziomu minimalnego za pomocą czujnika;

• umożliwia wizualną kontrolę dzięki świecącej się na zielono lub czerwono diodzie LED, sygnalizującej spadek poziomu cieczy poniżej minimalnego. Wspomniane cechy będą szczególnie ważne w mniejszych zbiornikach oraz w nowoczesnych aplikacjach, gdzie kontrola poziomu cieczy ma być realizowana zarówno wizualnie, jak i elektronicznie.

ELESA+GANTER POLSKA Sp. z o.o. ul. Słoneczna 42A, Stara Iwiczna 05-500 Piaseczno tel. 22 737 70 47 pomoc techniczna: tel. 609 914 500 e-mail: egp@elesa-ganter.com.pl www.elesa-ganter.pl

Kołki walcowe oraz tuleje pozycjonujące

Firma Elesa+Ganter, jako renomowany producent komponentów do maszyn, urządzeń i systemów montażowych, wprowadziła do oferty kołki walcowe oraz tuleje pozycjonujące, które stanowią niezbędny element w wielu aplikacjach przemysłowych.

Wtym artykule przyjrzymy się szczegółowo kołkom walcowym DIN 6325, DIN 7979 oraz tulejom pozycjonującym DIN 172 i DIN 179.

Kołki walcowe DIN 6325

Kołki walcowe DIN 6325 są wykonane ze stali węglowej i hartowane do twardości 60  ±2 HRC. Ich powierzchnia walcowa jest szlifowana w  tolerancji m6 i pozostaje bez pokrycia.

Kołki DIN 6325 pozwalają na  tworzenie połączeń rozłącznych dwóch element ów, w  których wyk onane są  otwory prz elotowe. Tolerancja średnicy kołka umożliwia mocowanie go na wcisk w otworach o standardowej tolerancji H7. Kołki te znajdują szerokie zastosowanie w przyrządach

montażowych, maszynach i  różnego typu urządzeniach. Stosuje się je wszędzie tam, gdzie wymagane jest precyzyjne i wzajemne pozycjonowanie elementów.

Kołki walcowe pozwalają przenosić duże siły ścinające, a  ich najprostsze zastosowania to ograniczniki pozycji czy osie obrotu innych elementów. Kołki DIN 6325 są dostępne we wszystkich typowych wymiarach spotykanych na  rynku. Na  życzenie klienta możliwe jest wykonanie ich ze stali nierdzewnej.

Kołki walcowe DIN 7979

Kołki walcowe DIN 7979 są wykonane ze stali węglowej i hartowane do twardości 60  ±2 HRC. Ich powierzchnia walcowa jest szlifowana w  tolerancji m6 i pozostaje bez pokr ycia. Bardzo istotną różnicą w stosunku do kołków DIN 6325 jest fakt, że kołki walcowe

DIN 7979 mają osiowy otwór gwintowany od strony czołowej.

Kołki DIN 7979 pozwalają na  tworzenie połączeń rozłącznych dwóch element ów, przy czym w  jednym elem encie otwór jest prz elotowy, a  w drugim nieprzelotowy. Montaż tych kołków w  otworach nieprzelotowych jest możliwy dzięki temu, że powietrze może wydostać się z  otworu poprzez spłaszczenie na całej długości

powierzchni walcowej kołka. Z  kolei wewnętrzny otwór gwintowany d2 pozwala na  użycie ściągacza i  wyjęcie kołka, co stanowi dużą zaletę, ponieważ wybicie go z drugiej strony nie jest możliwe.

Wymiary kołków DIN 7979 odpowiadają normie ISO 8735. Elesa+Ganter oferuje wszystkie typowe wymiar y spotykane na  rynku. Na  życzenie klienta mogą być wykonane kołki ze stali nierdzewnej.

Tuleje pozycjonujące

DIN 172 i DIN 179

Tuleje pozycjonujące DIN 172 i  DIN 17 9, mi mo że są znane ja ko tu leje wiertarskie ze względu na  pierwotne zastosowanie, często montuje się w otworach, od  których wymaga się dużej odporności na ścieranie. Tuleje znajdują zastosowanie w  procesach produkcyjnych, w których jest wymagane precyzyjne ustawienie w stałych pozycjach elementów współpracujących, np w  produkcji maszyn, w  obróbce metali, a  także w  systemach montażowych, w oprzyrządowaniu.

Tuleja DIN 172 ma kołnierz, z kolei tuleja DIN 179 jest produkowana bez kołnierza. W ofercie Elesa+Ganter można znaleźć tuleje zgodne z wymaganiami obu norm, wykonane ze stali węglowej i  hartowane do  twardości

Kołki walcowe DIN 6325, DIN 7979 i tulejki pozycjonujące DIN 172, DIN 179

kołkami pozycjonując ymi DIN 6325 i  DIN 7979 o  tolerancji średnicy zewnętrznej m6.

60 ±2 HRC oraz w  wykonaniu ze stali nierdzewnej AISI 440B NI, hartowane do twardości 50 + 4 HRC. Tuleje są wykonane według norm typu A, co oznacza, że otwór d1 jest jednostronnie sfazowany.

Firma Elesa+Gant er na  życzenie klienta moż e wyk onać tuleje typu B, czyli z otworem d1 sfazowanym z dwóch stron. Obie normy definiują,

że powierzchnie robocze d1 oraz d2 są szlifowane – średnica d 1 szlifowana jest w  tolerancji F7, natomiast średnica d2 w tolerancji n6. Tolerancja średnicy zewnętrznej n6 umożliwia ciasne pasowanie tulei w  otworach o  standardowej tolerancji H7. Natomiast tolerancja F7 średnicy wewnętrznej umożliwia precyzyjną suwliwą współpracę z wcześniej opisanymi

Precyzja i  dokładność wykonania tulei jest bardzo ważna, ponieważ tolerowane są nie tylko wymiar y średnic, ale tolerancji podlega również współosiowość osi otworu tulei względem osi samej tulei. Spośród około 200 średnic i  14 długości w  ofercie dostępny jest szeroki zakres średnic, co 0,1 mm. Jeśli jednak do  projektu klienta potrzebny jest inny wymiar tulei, niż te dostępne w katalogu, firma Elesa+Ganter może szybko i  ekonomicznie wyprodukować tuleję o  potrzebnych wymiarach.

ELESA+GANTER POLSKA Sp. z o.o. ul. Słoneczna 42A, Stara Iwiczna 05-500 Piaseczno tel. 22 737 70 47 pomoc techniczna: tel. 609 914 500 e-mail: egp@elesa-ganter.com.pl www.elesa-ganter.pl

Rysunek ogólny tulei pozycjonujących DIN 172 i DIN 179

Rzetelny partner we wdrażaniu zindywidualizowanych rozwiązań AMR w Twojej firmie

Dni Otwarte Jungheinrich 2025

Największe wydarzenie intralogistyczne na Dolnym Śląsku powraca. Już 8 i 9 października 2025 r. w Bielanach Wrocławskich odbędzie się 16. edycja Dni Otwartych Jungheinrich. W centrum uwagi znajdzie się hasło Współpraca 5.0 i polskie premiery innowacyjnych wózków, w tym robota mobilnego EAEa. W programie są także konsultacje z ekspertami, systemy bezpieczeństwa, nowe i używane wózki widłowe, rozwiązania do zarządzania flotą, strefa rozrywki i wiele więcej.

Tegoroczne wydarzenie odbywa się pod hasłem Współpraca 5.0 –to zaproszenie do otwartego dialogu, partnerstwa i szybkiego reagowania na wyzwania. W duchu współpracy będącej podstawą sprawnie działającej firmy, wyznaczono pięć kluczowych filarów pod hasłem „bądź ZA!”: ZAdbaj o przyszłość przez elektromobilność, realne korzyści i oszczędności oraz pełne zaplecze infrastruktury ładowania; ZAufaj ekspertom, korzystając z konsultacji 1:1 z zespołem firmy Jungheinrich i partnerami, którzy dobierają rozwiązania do branży i fazy rozwoju firmy; ZAinwestuj w technologię, poznając polskie premiery wózków wysokiego składowania, unoszących i podnośnikowych; ZAbezpiecz ciągłość pracy dzięki systemom bezpieczeństwa, narzędziom do zarządzania flotą, produktom cyfrowym i profesjonalnym usługom serwisowym i wreszcie ZAtrudnij robota, obserwując na żywo działanie rozwiązań automatycznych. A dla spragnionych emocji – ZAwalcz o nagrody w r ywalizacji na dwóch symulatorach jazdy wózkiem EFG.

NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE:

Kiedy i gdzie: 8–9 października 2025 r., Bielany Wrocławskie.

Dla kogo: dla firm mających w ofercie lub poszukujących dopasowanych rozwiązań intralogistycznych i niezawodnej współpracy z ekspertami w tej dziedzinie.

Jak dołączyć: rejestracja na Dni Otwarte Jungheinrich 2025 odbywa się przez stronę www.jungheinrich.pl/o-nas/dni-otwarte-jungheinrich-2025, a za każdego uczestnika wydarzenia posadzone zostanie jedno drzewo, jako symbol solidnych fundamentów, na których budowana jest Współpraca 5.0.

Oferta tegorocznej edycji Uczestnicy poznają praktyczne aspekty elektromobilności, dowiedzą się więcej o serwisie Jungheinrich, poznają ofertę ośmiu partnerów spotkania oraz zobaczą polskie premiery wózków i pokazy automatyzacji na żywo. Zaplanowano prezentacje systemów bezpieczeństwa, narzędzi do zarządzania flotą oraz rozmowy z ekspertami i partnerami, które pomogą dobrać rozwiązania skalowalne, niezawodne i dostępne kosztowo. W Bielanach Wrocławskich odbędą się także unikatowe prelekcje prowadzone przez liderów intralogistyki.

EAEa – początek nowej ery robotów mobilnych

Premiera EAEa symbolizuje nowe podejście do automatyzacji. Ten wózek autonomiczny nawiguje naturalnie, gwarantuje bezpieczeństwo nawet w dynamicznym otoczeniu, doskonale sprawdzi się podczas współpracy z ludźmi, wózkami manualnymi i pojawiającymi

się przeszkodami. Dzięki inteligentnym algorytmom potrafi skompensować niedokładnie odłożoną paletę i odebrać ładunek, zapewniając powtarzalność transportów „ziemia–ziemia” przy minimalnym nakładzie konfiguracji.

Krótkie terminy produkcji i dostaw przekładają się na szybkie uruchomienie projektu, a kluczową cechą EAEa jest jego cyfrowy potencjał rozwoju: aktualizacje oprogramowania będą rozszerzać funkcje bez ingerencji w hardware (w planie m.in. obsługa palet INDU 1000 × 1200 i koszy gitterbox). Jungheinrich odpowiada za cały cykl – od analizy procesu, przez integrację, po opiekę posprzedażową – oferując nie tylko maszynę, lecz kompletne rozwiązanie do konkretnych zadań.

JUNGHEINRICH POLSKA Sp. z o.o. ul. Świerkowa 3, 05-850 Bronisze tel. 22 332 88 00 www.jh.pl

ADRIAN CHODYNA

adwokat, associate SKP Ślusarek Kubiak Pieczyk

Greenwashing jako zagrożenie

reputacyjne i prawne w biznesie

Coraz częściej w przestrzeni publicznej dowiadujemy się, że rozwiązania oferowane przez jakąś firmę są „ekologiczne”, „zielone”, „zrównoważone” czy „przyjazne środowisku”. Jest to odpowiedź na rosnącą świadomość ekologiczną konsumentów. Według badań globalnie aż 72 % konsumentów jest gotowych zapłacić więcej za produkty zrównoważone. Ten trend – choć pozytywny z perspektywy ludzkości –może rodzić ryzyko tzw. greenwashingu.

Coraz częściej w  przestrzeni publicznej dowiadujemy się, że rozwiązania oferowane przez jakąś firmę są „ekologiczne”, „zielone”, „zrównoważone” czy „przyjazne środowisku”. Jest to odpowiedź na rosnącą świadomość ekologiczną konsumentów. Według badań globalnie aż 72 % konsumentów jest gotowych zapłacić więcej za produkty zrównoważone1 Ten trend – choć pozytywny z perspektywy ludzkości – może rodzić ryzyko tzw. greenwashingu.

Słownikowa definicja greenwashingu sprowadza się do  opisu działania mającego zachęcić do  kupowania jakichś pr oduktów, pole gającego na  niezgodnym z  prawdą przekonywaniu, że produkty te wytworzono zgodnie z zasadami ochrony środowiska2 Greenwashing to zatem praktyka prezentowania produktów, usług lub działań firmy jako bardziej przyjaznych środowisku niż są w rzeczywistości.

Greenwashing pod lupą UOKiK

Zjawisko greenwashingu nie jest obojętne polskiemu prawu. Pod koniec lipca 2025 r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKIK) postawił czterem spółkom – Allegro Polska, DHL eCommerce Poland, DPD Polska i  InPost – zarzuty stosowania greenwashingu3 Powodem tego działania jest fakt, że komunikaty takie jak „zielona flota”, „zeroemisyjny” czy „neutralny dla środowiska” opierały się na niepełnych danych lub dotyczyły jedynie fragmentu ich działalności. Dodatkowo, niektóre z  przekazów miały się opierać na  warunkach, o  których konsumenci nie byli informowani w  sposób jasny i  zrozumiały. Należy jednak podkreślić, że Prezes UOKiK na razie wszczął postępowanie prze-

ciwko wspomnianym podmiotom i nie jest to ostateczna decyzja.

Z postanowień Prezesa UOKiK dotyczących wspomnianych spółek wynika, że zjawisko greenwashingu może być rozpatrywane na  gruncie przepisów ustawy z 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (UPNPR) oraz ustawy z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (UOKK).

Nieuczciwa konkurencja a greenwashing

W szczególności greenwashing może być uznany za działanie wprowadzające w  błąd, jeżeli działanie to w jakikolwiek sposób powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by  nie podjął, a w konsekwencji uznane za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów.

Przykładowo, Prezes UOKiK wstępnie ocenił, że rozpowszechnianie przez DHL eCommerce Poland komunikatów marketingowych, opatrzonych symboliką zielonego listka, gałązki lub grafik albo motywów nawiązujących do natury – m.in. o  następującej treści: „Logistyka na zielonym kursie dbamy o  środowisko”, „Sadzimy drzewa”,

„EKOrewlucja DHL”, „Nasz cel: Zerowa emisja CO₂ do  roku 2050” – sugeruje istotny pozytywny wpływ na środowisko działań wynikających z korzystania z oferty tego przedsiębiorcy, podczas gdy – w  ocenie Prezesa UOKiK – proekologiczne działania spółki mają charakter: marginalny, incydentalny, pozostający w  sferze planów lub brak jest publicznego przedstawienia możliwych do zweryfikowania w łatwy sposób przez konsumentów świadectw tych twierdzeń.

Dodatkowo, greenwashing może być r ozpatrywany w  odniesieniu do przepisów ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (UZNK). Zgodnie z  tą regulacją, praktykowanie greenwashingu może być uznane za czyn nieuczciwej konkurencji, je żeli jest to działanie s przeczne z  prawem l ub d obrymi obyczajami i zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. W  szczególności za czyny nieuczciwej konkurencji w odniesieniu do zjawiska greenwashingu mogą zostać uznane: mylne oznaczanie towarów lub usług, rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji, reklama wprowadzająca w błąd.

Praktyka prawna w skali lokalnej i globalnej Należy również wspomnieć, że greenwashing jest zw alczany nie tylko na  poziomie krajowym, ale również unijnym. Takim narzędziem jest dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/825 z  28 lutego 2024 r. Jej celem jest włączenie do unijnego prawa ochrony konsumentów przepisów w celu zwalczania nieuczciwych praktyk handlowych, które wprowadzają

konsumentów w błąd i uniemożliwiają im  dokonywanie zrównoważonych wyborów konsumpcyjnych. Dotyczy t o np. praktyk wpr owadzających w błąd odnośnie twierdzeń dotyczących ekologiczności (pseudoekologiczny marketing). Z tekstu Dyrektywy wynika, że za praktyki wprowadzające w błąd będzie można uznać: formułowanie ogólnego twierdzenia dotyczącego ekologiczności, gdy przedsiębiorca nie może wykazać uznanej wysokiej efektywności ekologicznej istotnej dla tego twierdzenia, formułowanie twierdzeń dotyczących ekologiczności w odniesieniu do całego produktu lub całej działalności przedsiębiorcy, jeżeli dotyczą one tylko określonego aspektu produktu lub konkretnego rodzaju działalności przedsiębiorcy czy twierdzenie, uzasadniane kompensowaniem emisji gazów cieplarnianych, że produkt ma neutralny, ograniczony lub pozytywny wpływ na  środowisko pod względem emisji gazów cieplarnianych.

Dyrektywa – ze względu na swój status prawny – wymaga implementacji jej w  krajowym porządku prawnym. O becnie p rocedowany j est p rojekt ustawy o  zmianie ustawy o  przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom r ynkowym oraz ustawy o  prawach konsumenta4 Niemniej jednak, greenwashing nie jest obojętny polskiemu prawu.

Skutki i wyzwania dla branży automatyki i robotyki

Wyzwania związane z  greenwashingiem nie ominą również branż automatyki i robotyki. Robotyzacja przemysłu może również przyczynić się do  bar-

ADRIAN CHODYNA

Specjalizuje się w  prawie własności intelektualnej, ze szczególnym uwzględnieniem prawa autorskiego, prawa reklamy i mediów. Doradza także w zakresie ochrony wizerunku, ochrony renomy i dobrego imienia. Zaangażowany w prowadzenie spraw sądowych dotyczących naruszenia dóbr osobistych osób fizycznych i prawnych, jak również w postępowania z  zakresu ochrony praw własności intelektualnej oraz zwalczania nieuczciwej konkurencji. W  portfolio zawodowym ma  obsługę podmiotów z  branży kreatywnej. Prowadzi również bieżącą obsługę prawną producentów filmowych i telewizyjnych.

Kontakt: a.chodyna@skplaw.pl. Strony internetowe: www.skplaw.pl, www.skpipblog.pl.

dziej zrównoważonego rozwoju. Dzięki precyzyjnemu zarządzaniu procesami produkcyjnymi za pomocą robotów możliwe jest zredukowanie zużycia surowców i  energii. W  celu uniknięcia zarzutu greenwashingu najważniejsze są weryfikacja twierdzeń i  transparentność komunikacji. Z  perspektywy podmiotu, który realizuje ekologiczny marketing, należy zadbać przede wszystkim o  zapewnienie dowodów naukowych dla każdego twierdzenia, uzyskiwanie potrzebnych certyfikatów, ale również o  zachowanie precyzyjnego języka, który będzie unikał odwoływania się do  ogólnych stwierdzeń, takich jak „eko” czy „zielony”, bez konkretów.

Podsumowanie

Greenwashing stał się realnym zagrożeniem prawnym i reputacyjnym również dla firm z  branży automatyki i  robotyki. Niedawne działania Prezesa UOKiK pokazują, że organy regulacyjne będą coraz surowiej wer yfikować „zielone” deklaracje przedsiębiorców. Dla producentów robotów i  systemów automatyki kluczowe jest opieranie komunikacji marketingowej na  twardych danych – rzeczywistym zużyciu energii, mierzalnej redukcji odpadów i  konkretnych wskaźnikach efektywności. Zamiast ogólnych haseł o „ekologiczności” warto inwestować w rzetelną dokumentację środowiskową i certyfikacje branżowe.

Przypisy

1 Raport NielsenIQ Brandbank pt. „Are companies transparent enough in their sustainability initiatives to meet shopper needs?”, sierpień 2022.

2 https://wsjp.pl/haslo/podglad/107365/ greenwashing (dostęp: 12  sierpnia 2025 r.).

3 Komunikat UOKiK z 29 lipca 2025 roku, link: https://uokik.gov.pl/ekosciema-prezes-uokik-stawia-zarzuty-allegro-dhl-dpd-i-inpost (dostęp: 13  sierpnia 2025 r.).

4 Informacja z  wykazu prac legislacyjnych i  programowych Rady Ministrów, link: https://www.gov.pl/web/premier/ projekt-ustawy-o-zmianie-ustawy-o-przeciwdzialaniu-nieuczciwym-praktykom-rynkowym-oraz-ustawy-o-prawach-konsumenta (dostęp: 13 sierpnia 2025 r.).

JAROSŁAW MARKIETA

rzecznik patentowy

europejski rzecznik patentowy

zawodowy pełnomocnik przed EUIPO pełnomocnik przed Jednolitym Sądem Patentowym (UPC)

Strategie obronne – unieważnienie patentu

Część III

Patenty obowiązujące na terytorium Rzeczypospolitej dają uprawnionym wyłączność korzystania z wynalazku w celach zarobkowych lub zawodowych, tj. w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej. Wyłączność ta jednak nie jest bezwzględna i podlega szeregowi ograniczeń, takich jak np. wyczerpanie prawa lub pewien zakres dozwolonego użytku prywatnego. Ponadto samo udzielenie prawa podlega kontroli społecznej i może zostać unieważnione.

Wpier wszych dwóch artykułach zostało wyjaśnione, jak ważne jest bieżące monitorowanie konkurencji i jej zasobów patentowych. Odpowiednio wcześniej podjęte działania prewencyjne mogą bowiem uchronić firmę przed szeregiem problemów zarówno finansowych, jak i wizerunkowych. Jeśli jednak patent został udzielony i istnieje ryzyko związane z ewentualnym wkroczeniem w zakres patentu, a korzystanie z cudzego patentu w ramach dozwolonego użytku – np. w celach badawczych lub doświadczalnych – nie wchodzi w rachubę i patent „trzyma się mocno”, to kolejną opcją, wartą rozważenia, jest atak na ważność prawa z patentu. Należy zatem stwierdzić, czy istnieją przesłanki przemawiające za unieważnieniem patentu.

Prawo z patentu, czyli prawo wyłączne Prawo z patentu dotyczy co do zasady wszystkich podmiotów działających na r ynku, ponieważ jest to prawo wyłączne skuteczne erga omnes. Z tego powodu podlega kontroli społecznej – każdy bowiem, kto przedstawi

wystarczające dowody, może wnieść o unieważnienie udzielonego patentu na warunkach określonych w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (tekst jedn. Dz. U 2023.1170, dalej pwp). O ważności patentu udzielonego na terytorium Polski rozstrzyga Urząd Patentowy RP w tr ybie postępowania spornego między stronami. Postępowanie sporne to szczególny rodzaj postępowania quasi sądowego prowadzonego przed Departamentem Prawnym i Orzecznictwa Urzędu Patentowego RP.

Podstawy unieważnienia Podstawy unieważnienia patentu zostały zdefiniowane w art. 89 ust. 1 pwp Ustawodawca wskazał cztery główne podstawy unieważnienia prawa z patentu:

1) nie zostały spełnione warunki wymagane do uzyskania patentu,

2) wynalazek nie został przedstawiony na tyle jasno i wyczerpująco, aby znawca mógł ten wynalazek urzeczywistnić,

3) patent został udzielony na wynalazek nieobjęty treścią zgłoszenia lub zgłoszenia pierwotnego,

4) zastrzeżenia patentowe nie określają przedmiotu żądanej ochrony w sposób jasny i zwięzły lub nie są w całości poparte opisem wynalazku.

Każda z tych przesłanek może stanowić samodzielną podstawę unieważnieniu patentu.

Niespełnienie przesłanek

Aby unieważnić patent w ramach pierwszej podstawy, należy wykazać, że nie zostały spełnione warunki wymagane do uzyskania patentu. Przykładowo, przedmiot patentu nie jest wynalazkiem, należy do kategorii wyłączonej z patentowania, na podstawie art. 28 ust. 1 i 2 pwp, wynalazek nie jest nowy, tj. nie spełnia wymagań określonych w art. 25 pwp, lub wynika w sposób oczywisty ze stanu techniki, a tym samym nie spełnia wymagań określonych w art. 26 pwp. Wskazane zarzuty należy właściwie uargumentować oraz wesprzeć dowodami.

Dowodem na brak nowości wynalazku jest np. wcześniejsza publikacja ujawniająca dany wynalazek, ale także publiczne wystąpienie, na którym ujawniono jego istotę lub wprowadzenie do obrotu produktu wykonanego metodą według wynalazku. Nowość ocenia się w skali światowej, dlatego wcześniejsza publikacja może pochodzić z dowolnego miejsca na świecie, bez ograniczeń terytorialnych ani językowych. Patent opublikowany wcześniej w USA, ujawniający istotę unieważnianego wynalazku, artykuł w wene zuelskiej prasie branżowej lub oficjalny biuletyn Uniwersytetu Tsinghua wydawany w języku chińskim może stanowić równie dobry dowód w postępowaniu o unieważnienie patentu przed Urzędem

ISTOTNE JEST, IŻ W POSTĘPOWANIU O UNIEWAŻNIENIE PATENTU

EUROPEJSKIEGO, KTÓRE TOCZY SIĘ

PRZED URZĘDEM PATENTOWYM RP,

PRZEDMIOTEM POSTĘPOWANIA

POWINIEN BYĆ TEKST AUTENTYCZNY

PATENTU EUROPEJSKIEGO W JĘZYKU

POSTĘPOWANIA, W KTÓRYM PATENT

ZOSTAŁ UDZIELONY PRZEZ EPC.

Patentowym, jak publikacja dokonana bezpośrednio na terytorium Polski. W odniesieniu do poziomu wynalazczego najskuteczniejszym sposobem wykazania, że opatentowany wynalazek wynika w sposób oczywisty ze stanu techniki jest zastosowanie metodologii problem-rozwiązanie (problem solution approach), którą wskazano jako modelową do oceny przesłanki zdolności patentowej z art. 26 pwp w Wytycznych Prezesa Urzędu Patentowego. Wiele cennych wskazówek odnośnie rozumienia przesłanek zdolności patentowej, takich jak nowość i poziom wynalazczy, można znaleźć w bezpłatnym wydawnictwie Urzędu Patentowego RP pt. Poradnik Wynalazcy.

Nienależyte ujawnienie

W zakresie drugiej z podstaw unieważnienia należy poddać analizie zakres ujawnienia wynalazku w samym patencie. Najczęściej szuka się tzw. czarnych skrzynek, tj. elementów, modułów lub funkcji, których działanie wewnętrzne jest nieznane. Korzystne jest także zwrócenie uwagi na niedopowiedzenia w opisie patentowym, których nie

DOWODEM NA BRAK NOWOŚCI

WYNALAZKU JEST NP. WCZEŚNIEJSZA

PUBLIKACJA UJAWNIAJĄCA DANY

WYNALAZEK, ALE TAKŻE PUBLICZNE

WYSTĄPIENIE, NA KTÓRYM UJAWNIONO

JEGO ISTOTĘ LUB WPROWADZENIE

DO OBROTU PRODUKTU WYKONANEGO

METODĄ WEDŁUG WYNALAZKU.

da się rozstrzygnąć, korzystając z wiedzy powszechnej – nawet specjalistycznej. Należy pamiętać, iż opis wynalazku jest adresowany do tzw. znawcy z dziedziny techniki, a więc osoby dysponującej ponadprzeciętną wiedzą z danego zakresu techniki, niemniej pojęcia znawcy nie można rozciągać w nieskończoność –znawcą nie jest zespół noblistów dysponujących zespołem doświadczalnym.

Brak poparcia w opisie W ramach trzeciej podstawy unieważnienia należy zweryfikować, czy zakres udzielonego patentu znajduje poparcie w dokumentacji zgłoszeniowej wynalazku od początku postępowania zgłoszeniowego. Brak takiego poparcia, spowodowany np. zmianami wprowadzonymi w toku postępowania, może skutkować unieważnieniem patentu. Każda zmiana wprowadzona po dokonaniu zgłoszenia do zastrzeżeń patentowych powinna zostać przeanalizowana pod kątem poparcia w opisie złożonym w dacie zgłoszenia.

Niejasne zastrzeżenia

Czwarta podstawa dotyczy języka zastrzeżeń patentowych. Jest to najtrudniejsza do wykazania przesłanka, niemniej jeśli język zastrzeżeń jest niejasny do tego stopnia, że np. nie wiadomo jakiego rodzaju urządzenia mieszczą się w zakresie udzielonego patentu, można oprzeć zarzut, bazując również na tej podstawie.

Zasady postępowania spornego

Postępowanie sporne, w którym rozpoznawany jest wniosek o unieważnienie patentu, jest wieloetapowe,

obejmuje opracowanie pism przygotowawczych i rozprawy przed składami orzekającymi, nie jest to więc ze swej istoty postępowanie szybkie. Decyzja o unie ważnieniu patentu skutkuje natomiast wyeliminowaniem prawa z patentu ex tunc, tj. od samego początku. Tworzy się więc sytuację prawną, jakby to prawo nigdy nie istniało. W konsekwencji wszystkie działania uprawnionego z patentu, który został unieważniony, stają się działaniami bez podstawy prawnej i mogą rodzić roszczenia odszkodowawcze. Jeśli zatem istnieją dowody przemawiające za unieważnieniem patentu, warto podjąć trud wyeliminowania go z obrotu prawnego.

JAROSŁAW MARKIETA

WIELE CENNYCH WSKAZÓWEK

ODNOŚNIE ROZUMIENIA PRZESŁANEK

ZDOLNOŚCI PATENTOWEJ, TAKICH

JAK NOWOŚĆ I POZIOM WYNALAZCZY, MOŻNA ZNALEŹĆ W BEZPŁATNYM

WYDAWNICTWIE URZĘDU

PATENTOWEGO RP PT. PORADNIK

WYNALAZCY.

Rzeczpospolitej Polskiej. Do unieważnienia patentu europejskiego udzielonego w trybie określonym w Konwencji o patentach europejskich (dalej EPC) stosuje się bowiem bezpośrednio prze-

Z wykształcenia magister inżynier automatyk o specjalności robotyka. Zawodowo zajmuje się wsparciem przedsiębiorstw w zakresie prawa własności przemysłowej od 2003 r., stopniowo uzyskując uprawnienia do występowania przed Urzędem Patentowym RP oraz bezpośrednio przed Europejskim Urzędem Patentowym (EPO), Europejskim Urzędem ds. Ochrony Własności Intelektualnej (EUIPO) i Biurem Międzynarodowym Światowej Organizacji Ochrony Własności Intelektualnej (IB/WIPO). Pełnomocnik przed Jednolitym Sądem Patentowym (UPC).

Z powodzeniem uzyskuje patenty europejskie dla podmiotów z Polski i innych państw, w tym USA oraz Chin. Z sukcesem reprezentował uprawnionych z patentów w postępowaniach sądowych dotyczących egzekwowania naruszonych praw patentowych. W ramach aplikacji rzecznikowskiej organizowanej przez Polską Izbę Rzeczników Patentowych prowadzi wykłady w zakresie oceny przesłanek zdolności patentowej, zasad redagowania opisu patentowego oraz postępowań międzynarodowych. Autor zadań egzaminacyjnych i członek Komisji Egzaminacyjnej Polskiej Izby Rzeczników Patentowych. Członek stowarzyszeń oraz organizacji międzynarodowych zrzeszających zawodowych pełnomocników zajmujących się ochroną własności przemysłowej. Kontakt: jarek.markieta@ipandlaw.com. Strona internetowa: www.ipandlaw.com.

Unieważnienie patentu europejskiego

W tym samym trybie, niemniej w oparciu o odmienne przepisy, rozstrzygana jest ważność patentów europejskich wywierających skutek na terytorium

pisy konwencji EPC, w tym art. 138 EPC. Przepis ten określa podstawy unieważnienia patentu europejskiego oraz zasady prowadzenia postępowania w odniesieniu do patentu europejskiego. Istotne jest, iż w postępowaniu o unieważnienie patentu europejskiego, które toczy się przed Urzędem Patentowym RP, przedmiotem postępowania powinien być tekst autentyczny patentu europejskiego w języku postępowania, w którym patent został udzielony. Tłumaczenie patentu europejskiego na język polski, które składa się w celu tzw. walidacji patentu europejskiego w Polsce po jego udzieleniu, wskazuje jedynie, jak należy rozumieć przedmiot tego patentu. Trzeba jednak pamiętać, iż decyzja o unie ważnieniu patentu europejskiego w postępowaniu przed Urzędem Patentowym RP dotyczy tylko terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i pozostaje bez wpływu na ważność tego patentu w innych państwach. Jeśli patent wywołuje efekt jednolity (nieobejmujący terytorium RP), to postępowanie o jego unieważnienie toczy się przed Jednolitym Sądem Patentowym i wtedy dotyczy całości terytorium patentu jednolitego. Więcej informacji o patencie europejskim o skutku jednolitym można znaleźć w nr 3/2022 oraz nr 1-2/2023 miesięcznika AUTOMATYKA.

NOWOŚĆ OCENIA SIĘ W SKALI

ŚWIATOWEJ, DLATEGO WCZEŚNIEJSZA

PUBLIKACJA MOŻE POCHODZIĆ

Z DOWOLNEGO MIEJSCA NA ŚWIECIE, BEZ OGRANICZEŃ TERYTORIALNYCH ANI

JĘZYKOWYCH.

Decyzja o unieważnieniu patentu wydana w tr ybie postępowania spornego przez Urząd Patentowy RP podlega kontroli sądowo-administracyjnej sprawowanej przez sądy administracyjne, w tym przypadku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie i Naczelny Sąd Administracyjny.

W następnej części zostaną przedstawione kolejne narzędzia strategii obronnych przydatne w sytuacji, gdy nie można przeciwnika pokonać, pod hasłem „if you can’t beat them, join them”, czyli słów kilka o licencjach i ich rodzajach.

marketing: tel. 22 87 40 191

https://automatykaonline.pl

AI. JAK SIĘ PRZYGOTOWAĆ DO

REWOLUCJI

Mateusz Madejski

Wydawca: Znak Horyzont rok wydania: 2025, objętość: 272 strony, oprawa: miękka

Wszyscy mówią o AI, niektórzy ją stosują, ale co mają zrobić pozostali? Jak przygotować się na życie w świecie, który jeszcze nie istnieje? Czy nadejdzie czas, gdy pracować będzie tylko 20 procent ludzi? A co będzie robić pozostałe 80 procent – cieszyć się życiem czy rozpaczliwie szukać pracy? Autor pyta ekspertów o naszą przyszłość w świecie sztucznej inteligencji. Jakie perspektywy mamy w nim my: pracownicy, fachowcy, ludzie? Czy AI faktycznie ukradnie nam pracę? Czy jednak pomoże rozwinąć skrzydła w nowym świecie? Bo może AI to wcale nie zagrożenie, a szansa? Co zrobić, żeby ją wykorzystać? Aby jutro się nie martwić, dziś trzeba się przygotować. W jakie zawody warto inwestować, a które nie mają przyszłości? Czego się uczyć? I wreszcie – czego uczyć dzieci? Języki, programowanie, a może sporty zespołowe – co będzie receptą na sukces? Jaki świat czeka nas wszystkich? Przyszłość nadejdzie szybciej, niż myślimy. Spróbujmy się na nią przygotować?

PRZETRWAĆ PRAWIE WSZYSTKO PORADNIK BRYTYJSKICH SIŁ SPECJALNYCH (SAS)

HOMO DIGITALIS

Ollie Ollerton (tłum. Agnieszka Adamczyk-Karwowska) Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN rok wydania: 2025, objętość: 270 stron, oprawa: miękka

Ta książka to biblia przetrwania na trudne czasy dla każdego – od preppersów i survivalowców, aż po każdego z nas, który po prostu chce przetrwać w tym niebezpiecznym świecie. Niezależnie od tego, czy stoimy w obliczu dzikich żywiołów natury, upadku społeczeństwa, ekstremalnych warunków pogodowych czy wojny miejskiej, ten przewodnik wyposaży nas w niezbędne umiejętności. Przede wszystkim techniki przetrwania: jak odeprzeć ataki dzikich zwierząt, przetrwać klęski żywiołowe i stawić czoła wyzwaniom. Następnie budowanie odporności psychicznej, która pozwoli się rozwijać, a nie tylko przetrwać, w obliczu sytuacji kryzysowych i wbrew wszelkim przeciwnościom. Wreszcie liczne praktyczne wskazówki. „Napisana zrozumiałym językiem, zgodnie z zasadą KISS Nie komplikuj głupku i w duchu motta SBS Siłą i sprytem. …Szukaj własnych dróg zamiast podążać ślepo za tratującym się wzajemnie, bezmyślnym tłumem” – z recenzji gen. dyw. dr. inż. Romana Polko.

Wojciech Kardyś Wydawca: Znak rok wydania: 2025, objętość: 400 stron, oprawa: miękka

Kolejna książka jest bardzo „na czasie”, na koniec wakacji i powrót do szkół i pracy. Świadomy i merytoryczny przewodnik po cyfrowych czasach. Wskazuje, jaką cenę płacimy za postęp. Kolejne dziecko popełnia samobójstwo po tym, jak padło ofiarą hejtu. Sekwencja z uciętą głową rozlewa się w Internecie w kilka minut po morderstwie. Kobieta zamarza na balkonie podczas streamingu swojego chłopaka, patoinfluencera. Tymczasem robot przebiega półmaraton, a AI może zostać twoim wirtualnym kochankiem. Autor, ekspert od social mediów, przygląda się zagrożeniom cyberprzestrzeni i udowadnia, że nowych technologii nie należy się bać – trzeba z nich mądrze korzystać. Ta książka pomaga·odnaleźć się w świecie AI i algorytmów;·uchronić się przed scamem i phishingiem.·Jak nie złapać się na fake news’a i deepfake’a.·Jak ustrzec dziecko przed hejtem i patoinfluencerami. Fali nie zatrzymamy, ale możemy nauczyć się surfować.

Opracowanie – dr inż. Małgorzata Kaliczyńska

JAK

AUTOMATYKAONLINE

TEL. 504 126 618, WWW.AUTOMATYKAONLINE.PL

AXON MEDIA GROUP

TEL. 533 344 700, WWW.AXONMEDIA.PL

BIBUS MENOS

TEL. 58 660 95 70, WWW.BIBUSMENOS.PL

PPUH ELDAR TEL. 77 442 04 04, WWW.ELDAR.BIZ

ELESA+GANTER POLSKA SP. Z O.O. TEL. 22 737 70 47, WWW.ELESA-GANTER.PL

POLSKIE TOWARZYSTWO WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI SA

TEL. +48 32 209 13 03, WWW.PTWP.PL

HARTING POLSKA SP. Z O.O. TEL. 71 352 81 71, WWW.HARTING.COM

HYDAC SP. Z O.O. TEL. +48 32 326 29 00, WWW.HYDAC.COM.PL

JUNGHEINRICH POLSKA SP. Z O.O. TEL. 22 3328800, WWW.JH.PL

LENZE POLSKA SP. Z O.O. TEL. 32 203 97 73, WWW.LENZE.PL

MEGGER SP. Z O.O. TEL. +48 222 809 808, WWW.MEGGER.COM/PL

SEW-EURODRIVE POLSKA SP. Z O.O. TEL. 42 676 53 00, WWW.SEW-EURODRIVE.PL

SIEĆ BADAWCZA ŁUKASIEWICZ – PRZEMYSŁOWY INSTYTUT AUTOMATYKI I POMIARÓW PIAP TEL. 22 874 00 00, WWW.PIAP.LUKASIEWICZ.GOV.PL

VEGA POLSKA SP. Z O.O. TEL. 71 747 76 00, WWW.VEGA.COM

Redakcja AUTOMATYKA

Sieć Badawcza Łukasiewicz –Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa

Marketing tel. 22 87 40 191, 22 87 40 060 e-mail: automatyka@piap.lukasiewicz.gov.pl www.AutomatykaOnline.pl/Automatyka

Automatyzacja wymaga precyzji. Dostarczamy odpowiednią technologię pomiarową.

Przemysł 4.0 wyznacza wysokie standardy dla przyszłości zrównoważonej produkcji. Nasza aparatura do pomiaru poziomu i ciśnienia została zaprojektowana tak, aby sprostać tym wymaganiom, łącząc podstawowe funkcje, które podnoszą jakość, wydajność i elastyczność Twoich procesów każdego dnia. Wszystko jest możliwe. Z VEGA.