Wat kan ik doen om de wereld te verbeteren? We kunnen op veel meer manieren invloed uitoefenen dan we denken. Hier beschrijf ik acht verschillende manieren waarop ieder van ons de ontwikkeling in de richting van een betere wereld kan versnellen. 1.
2.
3.
4.
5.
6.
Via de politiek: Je kunt stemmen op een partij die nadrukkelijk opkomt voor jouw ideeën. In mijn geval dus voor een wereld waarin alle mensen samen een wereldgemeenschap vormen. Maak gebruik van deze mogelijkheid, alle stemmen tellen immers. Je kunt ook een stapje verder gaan en lid worden van die partij. Je kunt nog verder gaan en actief lid worden of zelf politiek actief zijn. Zelf politiek actief worden gaat veel sneller dan je denkt. Volgens het Documentatie Centrum Nederlandse Politieke Partijen zijn er in Nederland maar ongeveer 300.000 mensen lid van een politieke partij. Daarvan zijn er maar 30.000 (10%) actief lid en nog schokkender, daarvan zijn er 12.000 actief als volksvertegenwoordiger in de gemeenteraad, provinciale staten of het parlement. De meeste politieke partijen zitten te springen om nieuwe kaderleden of potentiële nieuwe leden voor de gemeenteraad. Via buitenparlementaire acties: Je kunt ook buiten de grote politieke partijen actief zijn bijvoorbeeld via aanplakacties, demonstraties, deelnemen aan politieke acties zoals bezettingen, blokkades, burgerlijke ongehoorzaamheid, folderen, handtekeningenacties, het indienen van een petitie of petitionnement, inzamelingsacties, ludieke acties, manifestaties, sit-downacties, stakingen, stiptheidsacties en zo kan ik nog lang doorgaan. Al deze acties hebben met elkaar gemeen dat ze de aandacht vestigen op een door de actievoerders gewenste verandering. Soms door voorbijgangers te attenderen op je wensen, soms door beslissers en beleidsmaker aan te spreken en soms door aandacht te vragen van de media. Als Consument kun je ook op allerlei manieren invloed uitoefenen. In hoofdstuk 9 beschreef ik al hoe iedere euro een stembiljet is. Ik bedoelde daarmee te zeggen dat je door je geld uit te geven aan bijvoorbeeld pindakaas in plaats van aan boterhamworst aan de winkeliers en producenten een signaal afgeeft. Namelijk dat jij liever pindakaas wilt dan boterhamworst. Dat signaal kun je als consument op vele plaatsen afgeven. Voor biologische pindakaas in plaats van ‘gewone’ pindakaas, voor diervriendelijke eieren, voor fairtrade producten, voor slaafvrije chocolade, voor groene energie, voor een zuinige auto of openbaar vervoer etc. Als belegger en Spaarder. Als je wat geld over hebt, kun je het ook gebruiken om bewust te beleggen. Ook dat kan heel makkelijk. Veel banken hebben groene beleggingsrekeningen of maatschappelijke beleggingsrekeningen. Je kunt daar heel makkelijk een deel van je geld in beleggen en je krijgt nog belastingvoordelen van de overheid op de koop toe. (Overigens is het ook geen slecht idee om een spaar- en salarisrekening bij een maatschappelijk bewuste bank aan te houden). Ook op die manier stem je met je euro voor bedrijven die zich meer inzetten voor een betere wereld dan de traditionele grootbanken. Nog weer een stapje verder gaat het zogenaamde aandeelhoudersactivisme. Als je aandeelhouder bent van een bedrijf mag je ook naar de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering gaan. Daar kun je van de gelegenheid gebruikmaken om ‘lastige’ vragen te stellen. Waarom investeert ‘jouw’ bedrijf nog steeds in mens- en maatschappij onvriendelijke landen, producten en productieprocessen? Vaak kun je met maar enkele aandelen al het woord vragen en zo aandacht vragen voor de belangrijke zaken die moeten worden aangepakt. Via je werk kun je ook veel bereiken. Je kunt allereerst kiezen voor een baan in een sector of bedrijf dat goede dingen doet voor de wereld. (of niet). Ook op die manier oefen je invloed uit. Denk maar aan het ‘goede’ werk dat je kunt verrichten in de juiste baan. Zelfs indirect werkt dit door. Als er maar genoeg mensen jouw voorbeeld volgen zullen werkgevers in de ‘verkeerde’ branches meer moeite hebben om aan geschikte medewerkers te komen. Je kunt wellicht ook voor jezelf werk creëren in zo’n sector. Hetzij als zelfstandige professional, hetzij door zelf een bedrijf te beginnen dat maatschappelijk bewuste producten of diensten produceert. Via de media. Ook hier kun je direct en indirect invloed uitoefenen. Eerst indirect. Koop, lees, en kijk alleen naar die media niet alleen op sensatie uit zijn, maar juist het bewustzijn van de mensen willen vergroten. Ook media zoals kranten, tv programma’s, boeken, tijdschriften en
7.
8.
films zijn tegenwoordig immers koopwaar. De producenten maken meer van dit soort programma’s en media als er meer vraag naar is. Als niemand sensatiebladen zou kopen zouden die niet lang meer gemaakt worden. In feite is dit dus een bijzonder voorbeeld van ieder euro een stembiljet. Direct kan je invloed nog veel groter zijn. Je kunt ook zelf via de media je ideeën verspreiden. Je kunt bloggen, ingezonden brieven schrijven, reageren op websites, een filmpje op Youtube zetten. Denk aan de lessen over internet die we in de eerdere hoofdstukken zagen. Via creativiteit. Ieder mens kan zich op een of andere manier uitdrukken om bij te dragen aan positieve verandering. Je kunt je op allerlei manieren via alle vormen van creativiteit uitspreken over de realiteit en over jouw behoefte aan verandering. Je kunt een gedicht schrijven, een lied zingen, een verhaal of boek schrijven, een website bouwen of een schilderij maken. Alle vormen van (amateur)kunst en mediagebruik lenen zich hiervoor. Een beeld zegt vaak meer dan 1000 woorden. Ook humor is een uitstekend middel om een boodschap over te brengen. Kortom; gebruik je creativiteit. Via persoonlijke contacten. Dit is misschien nog wel de belangrijkste en meest invloedrijke manier om de invloed uit te oefenen. Je bent direct en indirect zelf een voorbeeld door je leefwijze. Je kunt in gesprekken met anderen om je heen proberen mensen te beïnvloeden, maar onderzoek bevestigt keer op keer dat het zijn van een voorbeeld een veel grotere mate van beïnvloeding oplevert. Dat geldt bijvoorbeeld voor de invloed van ouders op hun kinderen tijdens de opvoeding. Honderdduizend keer zeggen dat roken slecht is, wordt volledig te niet gedaan door zelf het slechte voorbeeld te geven. Dat geldt ook voor consumptief gedrag en de omgeving. Zien consumeren, doet consumeren. Nieuwe rages, hobby’s of nieuwe producten verspreiden zich nog steeds van mens tot mens. Ook de reclamemakers spelen hierop in. Consumentenreclame is ook leefstijlreclame. “Mensen zoals u, kopen product A. je hoort er helemaal bij met ons nieuwe XY”. Zoals we zagen, nemen we allemaal onbewust heel veel van de mensen om ons heen over. Maak daar gebruik van door bewust het goede voorbeeld te geven. Zonder overigens belerend te zijn of veroordelend. Dat werkt waarschijnlijk alleen maar averechts.