Društvo
Neđelja, 16. januar 2022.
Upravni odbor Udruženja pravnika reagovao povodom odabira paroha SPC za člana Upravnog odbora Univerziteta Crne Gore
Imenovanjem Marojevića doveden u pitanje sekularni karakter države PODGORICA – Imenovanjem sveštenog lica u Upravni odbor Univerziteta Crne Gore (UCG), kao najstarije i najznačajnije visokoškolske ustanove u Crnoj Gori, ozbiljno se dovode u pitanje kako sekularni karakter države, tako i autonomija Univerziteta Crne Gore, koji su zajamčeni Ustavom naše države, saopštili su iz Upravnog odbora Udruženja pravnika. Oni su reagovali na odluku ministarke prosvjete, nauke, kulture i sporta da za člana Upravnog odbora UCG imenuje nikšićkog paroha Nikolu Marojevića. Podsjetili su da Udruženje pravnika Crne Gore ima tradiciju dugu skoro 90 godina i da kao jedan od osnovnih ciljeva djelovanja imaju očuvanje demokratskih vrijednosti na kojima počiva pravni sistem Crne Gore, među kojima, kako su naveli, posebno mjesto ima odvojenost crkve od države. Smatraju da se imenovanjem sveštenog lica u Upravni odbor UCG ozbiljno dovode u pitanje sekularni karakter države i autonomija Univerziteta. Posebnu zabrinutost izaziva, naveli su, to da je svešteno lice imenovano na prijedlog ministarke Vesne Bratić i na sjednici kojom je predsjedavao premijer Zdravko Krivokapić, oboje profesori Univerziteta Crne Gore. -Zbog toga Udruženje pravni-
Univerzitet Crne Gore
Nikola Marojević
ka podsjeća ne samo ministarku Bratić i premijera Krivokapića, već i cjelokupnu javnost, da je u svakom društvu koje baštini vrijednosti savremene demokratije, akademska zajednica na većem stepenu društvenog razvoja u odnosu na dogmu, te da je UCG osnovan da bi afirmisao nauku, a ne vjersku dogmu – istakli su.
Misija Univerziteta je, dodali su, da stvara i širi znanje kroz izvrsnost u obrazovanju, nauci i stvaralaštvu i da promoviše demokratski i održivi razvoj crnogorskog društva i države. -Zbog toga smatramo da se izborom vjerskog službenika u organima upravljanja univerziteta, iz koje god vjerske zajednice da dolazi, ozbiljno ugrožava sekularni karakter države, kao i autonomija UCG, posebno ako imamo u vidu da Upravni odbor UCG, između
Dom starih „Grabovac“ integrisan u javni zdravstveni sistem
Omogućeno pisanje elektronskih uputa i recepata
PODGORICA – JU Dom starih ,,Grabovac“ u Risnu integrisan je u javni zdravstveni sistem, pa će sada ljekarima i zdravstvenom osoblju biti omogućeno pisanje elektronskih uputa, kao i recepata, što do sada nije bilo moguće, a unaprijediće se i način nabavke terapije i medicinskih sredstava neophodnih za kvalitetno liječenje i pružanje kontuinirane zdravstvene zaštite u ovoj ustanovi, saopštila je direktorica Direktorata za javno zdravlje Ivana Živković. Pojasnila je da je tu odluku donijela Vlada na sjednici 29. de-
cembra 2021. godine, a kazala je da je djelatnost Doma, pored usluga smještaja odraslih lica sa invaliditetom i starih, pružanje zdravstvene zaštite. Dostupnost zdravstvene zaštite, dodala je Živković, podrazumijeva jednake uslove njenog ostvarivanja za sve građane. -U Domu starih ,,Grabovac“ u Risnu trenutno je smješteno 257 korisnika svih kategorija. Od tog broja trećina korisnika je nepokretna, a njih 18 ima demenciju. Što se tiče strukture zaposlenih, u ustanovi su pored ostalog osoblja, zaposlena i tri ljekara, šest fi-
zioterapeuta, 41 medicinska sestra, sedam njegovateljica, kao i ostalo pomoćno osoblje – kazala je ona. Istakla je da u pružanju zdravstvene zaštite na primarnom nivou ova ustanova vrši aktivnosti vezane za očuvanje, unapređenje i kontrolu zdravlja, njegu za vrijeme bolesti i ljekarske preglede. -Ipak, ljekari ove ustanove do sada nijesu bili u prilici da izdaju elektronske upute i recepte, pa se često dešavalo da sistem na sekundarnom i tercijarnom nivou „ne prepoznaje“ njihove zahtjeve, zbog čega su korisnici Doma ima-
ostalog, utvrđuje naučnoistraživačku, obrazovnu, umjetničku i razvojno-investicionu politiku UCG – pojasnili su. Ukazali su da je očuvanje autonomije Univerziteta preduslov za dalji razvoj crnogorskog društva i države i poručili da zbog toga ne smije biti oslonjen na dogmu, već mora ostati središte visokoobrazovnog, naučno-istraživačkog, kulturno-umjetničkog i inovativnog stvaralaštva. Ž. Z.
li poteškoća u ostavarivanju zdravstvene zaštite i kvalitetnog liječenja kod specijalista kod kojih su upućivani – rekla je Živković. Efikasnija nabavka, dodala je, od sada će se obavljati zaključivanjem ugovora sa Montefarmom, a sredstva će biti refundirana od strane Fonda za zdravstveno osiguranje. Kazala je i da će status zdravstvenih radnika ove ustanove biti izjednačen sa zdravstvenim radnicima javnog zdravstvenog sistema u svim segmentima. -Vjerujem da će navedene novine značajno unaprijediti rad ustanove, u prvom redu zdravstvenih radnika, a što je najvažnije korisnici doma starih imaće mnogo dostupniju i kvalitetniju zdravstvenu zaštitu u narednom periodu – zaključila je Živković. Ž. Z.
7
STAV
Ustav i apostolska pravila » Piše: Slobodan BACKOVIĆ Mediji su 14. januara saopštili da je Vlada, kao predstavnika države, u Upravni odbor Univerziteta Crne Gore imenovala nikšićkog paroha dr Nikolu Marojevića. Dosta oskudni podaci o dr Marojeviću se mogu naći na sajtu Matice srpske u Crnoj Gori, gdje je navedeno da su mu ,,oblasti interesovanja: pastirsko bogoslovlje, hrišćanska pedagogija, hrišćanska antropologija“. Rukovodi izdavačkom službom Eparhije budimljanskonikšićke. Nema detaljnijih podataka o obrazovanju, sem da je stekao titulu doktora bogoslovskih nauka, pod mentorstvom prof. dr Borisa Brajovića a na Pravoslavnom bogoslovskom fakultetu „Sveti Vasilije Ostroški“ u Foči Univerziteta u Istočnom Sarajevu. Očigledno je da je dr Marojević, kao paroh, crkvena osoba koja ,,radi“ ili služi u crkvi SPC. U slučaju ovog imenovanja Vlada je pogazila Ustav Crne Gore, a SPC apostolska pravila. Vlada je imenovanjem dr Marojevića pogazila član Ustava o odvojenosti države i vjerskih zajednica. Dr Marojević, kao crkvena osoba, ne može biti predstavnik države u Upravnom odboru, niti ga država može predlagati i birati u svoje institucije. Dr Marojević ne može biti angažovan u državnom poslu i instituciji jer je njegova vjerska zajednica odvojena od države. Nešto slično se desilo 2005. i kod naših susjeda kada je kao predstavnik svih crkava i vjerskih zajednica tada episkop Porfirije, ne prijedlog Skupštine, izabran za člana Savjeta Republičke radiodifuzne agencije, da bi ga Savjet 2008. izabrao za svog predsjednika. Vlada Crne Gore, sa zakašnjenjem od dvadeset godina, ,,kopira“ odnos države i crkve u susjednoj državi. Može li neko da zamisli, a bilo bi ekvivalentno ovom slučaju sa dr Marojevićem i episkopom Porfirijem, da SPC, recimo, za člana crkvenog suda imenuje ministra pravde iz Krivokapićeve Vlade ili da SPC imenuje premijera Krivokapića u neko od crkvenih tijela. Što se tiče SPC i njenog paroha dr Marojevića, SPC bi morala da poštuje kanone i apostolska pravi-
la. Dva apostolska pravila kažu da crkvena osoba mora biti raščinjena ako prihvati svetovni posao. Evo pravila: ,,Šesto pravilo: Episkop ili sveštenik ili đakon neka se ne bave svetovnim poslovima. Ako to čini, neka se svrgne. i 81. pravilo: Rekli smo da episkop ili sveštenik ne treba da se bavi javnim upravama, nego samo da se bavi crkvenim poslovima. Svako ko tako ne postupa neka se skloni, ili da prestane sa time, ili, u suprotnom, neka bude svrgnut jer po zapovijesti Božijoj, niko ne može služiti dva gospodara (pogl. Mt. 6, 24)“. SPC ova pravila nije poštovala 2005. u slučaju Porfirija, tako da je malo vjerovatno da će ih SPC poštovati i u slučaju paroha dr Marojevića. Ne treba zaboraviti da na UCG imamo profesore sveštenike, sveštenike v. d. direktore naših obrazovnih ustanova kao i pokušaj imenovanja sveštenika za direktora Nacionalne biblioteke Crne Gore ,,Đurđe Crnojević“. Začuđuje ćutanje akademske zajednice UCG o prvom slučaju u istoriji UCG da im u Upravnom odboru sjedi paroh i to kao predstavnik države. Začuđuje zato što su nedavno bili prisutni i jako glasni kada su šetali i pisali peticije u ,,odbrani svetinja“. Da li sada imaju odgovor kakva je veza ili kakva može biti između paroha i univerziteta i visokog obrazovanja? Dakle, imamo slučaj bezakonja koji zajedno čine Vlada Crne Gore i SPC. Ovo samo vodi u haos, rušenje i klerikalizaciju naše države. SPC polako ulazi u državne institucije i sve sfere naših života, što im omogućava Vlada koju su oni instalirali. Na kraju, gaženje Ustava i crkvenih pravila neće biti dobro ni za državu ni za crkvu. Račun će platiti građani, prije svega naši budući akademci.
