2 minute read
Wie is de uitvinder van de kaasschaaf?
from Kaas! Magazine 2022
by nnkc
De kaasschaaf is niet weg te denken uit onze huishoudens. In Nederland heeft het gemiddelde huishouden 2,3 schaven in de la liggen. Toch is dit hulpmiddel geen Nederlandse uitvinding. De bedenker komt uit Noorwegen.
De uitvinder van de kaasschaaf is Thor Bjørklund (1889-1975), een meubelmaker in het Noorse Lillehamer. Hij raakte geïnspireerd door de schaven waarmee hij het hout voor zijn meubels bewerkte. Hij besloot zoiets te maken voor mooie, dunne plakjes kaas en noemde het “ostehøvel”. In 1925 vroeg hij patent aan voor zijn vinding en richtte hij het bedrijf op dat tegenwoordig bekend staat als Thor Bjørklund & Sønner AS. Twee jaar later startte de industriële productie. De kaasschaaf bestaat dus bijna 100 jaar. De fabriek van de uitvinder bestaat nog steeds. Die heeft sinds de oprichting in 1927 al miljoenen kaasschaven geproduceerd. Sinds 2009 is het een dochteronderneming van Gudbrandsdal Industrier AS dat in 1970 werd opgericht als arbeidsmarktbedrijf. Dit bedrijf verkoopt de kaasschaven nog altijd. Het patent van Bjørklund eindigde in 1942, wat ertoe leidde dat verschillende bedrijven hun eigen kaasschaven produceerden. Het Zweedse bedrijf Royal Design Group Ltd. verkoopt nog de reproductie van de allereerste kaasschaaf ooit voor € 35 (https://royaldesign.com/nl/bjorklund-cheese-slicer-original-1925).
Niet te zacht, niet te hard
De kaasschaaf is geschikt voor het schaven van kazen die niet te zacht en niet te hard zijn. En juist dat soort kazen wordt in Nederland veel gemaakt en gegeten, zoals Hollandse oude kaas en belegen kaas. Voor jongere, zachtere kazen zijn er kortere schaven, waarbij de kaas niet aan het blad van de kaasschaaf blijft kleven.
Vooral in Noord-Europa
De kaasschaaf is een typisch Noord-Europees fenomeen. Vooral in Scandinavië, Duitsland, België en in Nederland zijn we al lang bekend met de kaasschaaf. In de rest van de wereld lift de kaasschaaf mee in het spoor van Hollandse kaas.
De duurste
Naast de gewone huis-tuin-en-keuken-kaasschaaf bestaan er ook bijzondere exemplaren. Zo had het Amsterdam Cheese Museum de duurste (€ 25.000) – belegd met 220 diamanten –. Deze schaaf werd aan het museum uitgeleend door Boska Holland dat de Argentijnse ontwerper Rodrigo Otazu bezette met de diamanten. In 2015 werd de schaaf gestolen waarna Boska en Otazu deze vervingen met een andere kaasschaaf, maar dan met 888 Swarovski-kristallen. In Ånäset, Zweden staan waarschijnlijk de twee grootste kaasschaven ter wereld.
