Afgiftekantoor: Post 1730 Asse 1 - Toelatingsnummer P 303833 - V.U. William Huybandt, Brugstraat 27, 1730 Asse
Brussel leeft
Klank bord
Magazine |jaargang 22, nr. 1
Januari 2019
Koninklijke Muziekfederatie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Magazine | jaargang 22, nr. 1
Juli 2019
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
WIE IS WIE” IN DE BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE COMITE’S KONINKLIJKE MUZIEKFEDERATIE VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST vzw Hoge Bescherming: Beschermcomité:
Zijne Majesteit de Koning Erevoorzitter : Zijne Excellentie Minister Guy VANHENGEL Vice-Erevoorzitter: Voorzitter Vlaamse Gemeenschapscommissie Carla DEJONGHE
Dagelijks bestuur VAN NEROM Edgard, Voorzitter
e-mail: edgard.vannerom@skynet.be
HUYBANDT Marijke, Secretaris
e-mail: marijke_huybandt@hotmail.com
HUYBANDT William, Penningmeester
e-mail: william.huybandt@telenet.be Raad van bestuur : dagelijks bestuur + onderstaande DE KLIPPEL Roland e-mail: katleen.tilley@telenet.be VAN CAMP Cecile
e-mail: cecile.van.camp@skynet.be
VAN NEYGHEM Lieve e-mail: vanneyghemlieve@gmail.com Algemene vergadering : dagelijks bestuur + raad van bestuur + onderstaande HUYBANDT Michaël
e-mail: michaelhuybandt@hotmail.com
Gewestelijk Trefpunt GESLOTEN: VLAMO BRUSSEL / KMF BHG
CONTACT VIA MAIL: brussel@vlamo.be muziekfederatie@hotmail.com
VLAMO BRUSSELS GEWEST vzw Dagelijks bestuur HUYBANDT William, Voorzitter
e-mail: william.huybandt@telenet.be
VAN NEROM Edgard, Secretaris
e-mail: edgard.vannerom@skynet.be
HUYBANDT Michaël, Penningmeester
e-mail: michaelhuybandt@hotmail.com
Raad van bestuur : dagelijks bestuur + onderstaande e-mail: katleen.tilley@telenet.be DE KLIPPEL Roland HUYBANDT Marijke
e-mail: marijke_huybandt@hotmail.com
VAN CAMP Cecile
e-mail: cecile.van.camp@skynet.be
VAN HILEGHEM Rony
e-mail: rvanhile@gmail.com
VAN NEYGHEM Lieve
e-mail: vanneyghemlieve@gmail.com
Algemene vergadering : dagelijks bestuur + raad van bestuur + onderstaande NUYTS Walter
e-mail: walter.nuyts@gmail.com
DEMEULEMEESTER Frank
e-mail: frankdemeulemeester@hotmail.com
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 2
INHOUD Wie is wie ........................................................................................................................................ 02 Inhoud ............................................................................................................................................. 03 Agenda & activiteiten verenigingen ................................................................................................ 04 Nos voeux de nouvel an ................................................................................................................. 07 Nieuwjaarwensen ........................................................................................................................... 08 Provinciale wedstrijd voor solisten en kleine ensembles 2019 ...................................................... 10 Concours Provincial pour solistes et petits ensembles 2020 ........................................................... 11 Muziekfestival Vlamo Brussels Gewest ........................................................................................... 12 Concerten van aangesloten verenigingen / Concerts des sociétés affiliées .................................... 15 De kracht van de muziek ................................................................................................................. 24 Concertband Festival Brussels ........................................................................................................ 27 200 jaar geleden werd de componist Jacques Offenbach geboren ............................................... 31 Le compositeur Jacques Offenbach est né il y a 200 ans . ............................................................... 38 Muziekacademie I.H. Fiocco, Schaarbeek – 50 jaar ........................................................................ 43 Colofon ............................................................................................................................................ 47 Taptoe Brussels 2019 ..................................................................................................................... 48
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 3
AGENDA 2019 VLAMO BRUSSELS GEWEST 17/04/2019 9u/h
Wedstrijd voor solisten en ensembles Concours pour solistes et ensembles Kunsthumaniora – Brussel – Bruxelles Chrysantenstraat – 26 Rue des Chrysanthèmes 1020 Laken - Laeken
12/05/2019 9u/h
Finalewedstrijd voor solisten en ensemble Finale du concours pour solistes et ensembles Kon. Conservatorium – Conservatoire Royal – Antwerpen/Anvers
KONINKLIJKE MUZIEKFEDERATIE VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST
FEDERATION ROYALE MUSICALE DE LA REGION BRUXELES -CAPITALE 4-5/5/2019
Irisfeesten – Fête de l’Iris – Brussel -Bruxelles
11/07/2019
Vlaanderen feest in de stad Brussel Fête de la Communauté Flamande dans la ville de Bruxelles
14/09/2019 14u/h – 18u/h
CONCERTBAND FESTIVAL BRUSSELS Grote Markt – Brussel – Grand-Place de Bruxelles
14/09/2019
TAPTOE BRUSSELS
20u/h
Grote Markt - Brussel – Grand-Place de Bruxelles
15/09/2019 10u/h – 22u/h
CONCERTBAND FESTIVAL BRUSSELS Grote Markt – Brussel – Grand- Place de Bruxelles
../11/2019
Sint Ceciliaviering / Célébration Ste Cécile – Brussel –Bruxelles – Kerk: nog te bepalen - Eglise : à déterminer
../12/2019
Muziekconcerten tijdens de Brusselse Kerstmarkt Concerts lors du marché de Noël à Bruxelles
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 4
Wij nodigen al onze verenigingen uit tot deelname aan onze activiteiten. Uiteraard zullen wij u eerstdaags, per E-mail, verdere informatie bezorgen over de plaats en de inhoud van de evenementen. Ondertussen kunt u deze data reeds vrijhouden. Muzikanten en bestuursleden, wij rekenen op uw deelname. Samen met de medewerking van onze verenigingen willen wij, in een vriendschappelijke sfeer, muziek beleven en er hoogstaande culturele activiteiten van maken, uw vereniging, onze organisatie en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest waardig. Bedankt voor uw bijzonder gewaardeerde medewerking.
ACTIVITEITEN VERENIGINGEN 2019 ACTIVITÉS SOCIÉTÉS 2019 13/01/2019 11u/h
Koninklijke Harmonie St. Cecilia Evere – Brussel Harmonie Royale Sainte Cécile Evere - Bruxelles Nieuwjaarsconcert – Concert de nouvel an G C Everna St. Vincentiusstraat 30, Evere– Brussel -Bruxelles ♪♪♪♪♪
24/03/2019 15u/h
Koninklijke Harmonie St. Cecilia Evere – Brussel Harmonie Royale Sainte Cécile Evere - Bruxelles T-Dansant - Concert – T-Dansant - Concert G C Everna St. Vincentiusstraat 30, Evere– Brussel -Bruxelles ♪♪♪♪♪
22/06/2019
Koninklijke Harmonie St. Cecilia Evere – Brussel Harmonie Royale Sainte Cécile Evere - Bruxelles Deelname aan Everse Feesten Participation aux festivités Everoises ♪♪♪♪♪
13/10/2019 15u/h
Koninklijke Harmonie St. Cecilia Evere – Brussel Harmonie Royale Sainte Cécile Evere - Bruxelles Koffie - Concert – Concert Café II G C Everna St. Vincentiusstraat 30, Evere– Brussel -Bruxelles
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 5
07/10/2019 15u/h
Koninklijke Harmonie St. Cecilia Evere – Brussel Harmonie Royale Sainte Cécile Evere - Bruxelles Sint-Ceciliafeest met Misviering, Muziek, Banket & Dans Fête de Sainte Cécile avec Messe, Musique, Banquet et Danse G C Everna St. Vincentiusstraat 30, Evere– Brussel -Bruxelles ♪♪♪♪♪
De artikels voor de volgende editie van ons tijdschrift dienen uiterlijk in het bezit te zijn van de redactie vóór 1 maart 2019 Les articles pour la prochaine édition doivent être en possession de la rédaction pour le 1 mars 2019 au plus tard
Wij bieden onze lezers de mogelijkheid om ons magazine ook digitaal te lezen Het volstaat om uw E-mail adres te bezorgen aan muziekfederatie@hotmail.com Dorénavant vous pouvez lire notre revue également digital. Il vous suffit de nous envoyer votre adresse E-mail å muziekfederatie@hotmail.com
Fijne charcuterie - Belegde broodjes Charcuterie fine - Sandwichs garnis
Plattesteen 4, 1000 Brussel
Tel : 02 512 06 37 Van maandag tot vrijdag / Lundi au vendred
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 6
NIEUWJAARSBOO NOS VOEUX DE NOUVEL AN
Chers amateurs de musique, Chères amies, chers amis,
L’année passée est déjà derrière nous et l’an 2019 est déjà entamée. Pour certains 2018 était une année inoubliable, pour d’autres une année à oublier au plus vite possible. Gardons uniquement en mémoire les bons moments.
Grâce à l’aide assidue de quelques sociétés affiliées, directeurs et professeurs d’académies de musique , notre Concours Provincial pour Solistes et Petits Ensembles a pu avoir lieu; les participants ont donné le meilleur d’eux-mêmes et les lauréats ont pu se mesurer aux autres lauréats des autres provinces dans les bâtiments de l’institut Lemmens à Louvain.
Dans le décor féerique de la Grand Place de Bruxelles, la plus belle Grand Place d’Europe avec son magnifique Hôtel de Ville entourée d’autres belles maisons se tint début septembre notre Taptoe International. Cet évènement fut énormément apprécié par des centaines d’amateurs de musique et autres touristes.
Dans le cadre du Taptoe Brussels de nombreux concerts furent organisés sur la Grand Place , le Concertband Festival Brussels. Ces concerts connurent un grand succès de foule. Nous tenons à remercier les sociétés de musique participantes. En 2018 nous avons également collaboré à de nombreuses autres activités organisées par nos sociétés affiliées et d’autres. Le Conseil d'Administration de la Fédération Royale Musicale de la Région Bruxelles Capitale et Vlamo Bruxelles souhaitent à tous les membres et lecteurs de ““Klankbord /Brussel Leeft” une Joyeuse et Bonne Année. Que la Musique vous apporte joie, amitié et paix en 2019! Président FRM BRC
Président Vlamo Brussel
Edgard Van Nerom
William Huybandt
DSCHAP VAN DE VOORZITTER
DSCHAP VAN DE VOORZITTER
NIEUWJAARSWENSEN Beste Muziekliefhebbers, Goede Vrienden, De tijd van Kerstmis en Nieuwjaar ligt inderdaad reeds achter ons. Een jaar is alweer voorbij. Een jaar dat er voor ieder van ons anders heeft uitgezien. Voor sommigen was 2018 een jaar om te koesteren , voor anderen een jaar om vlug te vergeten. Voor ons bestuur was het een jaar van plannen maken en keihard werken.
Laat ons uit 2018 vooral de mooie dingen onthouden, want die hebben we in dit jaar ook wel meegemaakt en laten wij samen enkele bijzondere gebeurtenissen uit het jaaroverzicht overlopen:
Onze Provinciale solistenwedstrijd heeft, dankzij de inzet van enkele aangesloten verenigingen, directeurs en leraars van academies, kunnen plaatsvinden. Onze kandidaten hebben elk op hun manier een mooie uitvoering gebracht met welverdiende resultaten als gevolg. De laureaten van deze wedstrijd hebben onze Brusselse kleuren verdedigd op de finalewedstrijd voor solisten en ensembles van Vlamo die plaatsvond op 22 april In het Koninklijk Conservatorium van Antwerpen waar zij eveneens prachtige resultaten behaalden.
medewerking aan de Europa‐ en Brusselse Irisfeesten;
ons "Brussels Concertband Festival". Op 1 en 2 september op de Brusselse Grote Markt was alweer een schot in de roos. Wij willen dan ook de deelnemende verenigingen bedanken en van harte feliciteren met de sfeervolle uitvoeringen die zeer in de smaak vielen van de honderden toeschouwers.
het was bijna ondenkbaar maar in het feeërieke decor van de Brusselse Grote Markt werd op 1 september onze vermaarde "Internationale Taptoe" alweer een om nooit te vergeten. De optredens van de verschillende showkorpsen waren een streling voor oog en oor. De afwezigen hadden opnieuw ongelijk ! Ook de weergoden waren ons uitermate goedgezind. Het was een mooie avond met aangename temperaturen. Dit hadden wij in onze stoutste dromen niet kunnen verwachten. De toeschouwers stonden in rijen gepakt om van dit schouwspel te kunnen genieten. Aan de hoofdcoördinator William Huybandt , aan de voorzitter Eddy Van Nerom, aan Marijke Huybandt en Els De Breuker van harte proficiat en bedankt voor de organisatie van dit schitterend spektakel. Ook dank aan alle medewerkers voor en achter de schermen voor hun inzet en bereidwillige medewerking.
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 8
Het eerste Muziekfestival van Vlamo Brussel had plaats op 21 oktober 2018 in de mooie lokalen van de Kunsthumaniora te Laken. Drie Brusselse muziekverenigingen namen deel aan dit festival en gaven het beste van zichzelf. Het was een schitterende namiddag waar muziek troef was en wij kijken reeds uit naar de volgende editie.
Onze medewerking aan tal van andere activiteiten georganiseerd door verenigingen en zusterorganisaties;
Onze bezoeken aan de concerten van aangesloten muziekverenigingen waar we steeds worden getroffen door de harmonie van zovele instrumenten en van zovele harten die elkaar in eenheid tot vreugde zijn en waar we de warmte en de vriendschap voelen zoals men die alleen in de muziekwereld kent.
Ons driemaandelijks tijdschrift “Brussel Leeft / Klankbord”, een veel gelezen magazine dat niet alleen door onze muziekverenigingen maar ook elders graag wordt gelezen. Vergeet niet beste lezer dat dit ook uw tijdschrift is, en dat u alles wat uw vereniging betreft, kunt laten publiceren in onze verschillende uitgaven. Bijzondere dank aan Cecile Van Camp voor het aanbrengen van de vele interessante artikels alsook aan Louis Meeus voor de vertalingen naar het Frans.
-
en last but not least: onze eigen “KMF BHG”‐website www.muziekfederatie.be en de website van “Taptoe Brussels”, www.taptoebrussels.com , voorzien van info en fotoreportages van voorbije activiteiten. Beide websites werden gerealiseerd door Marijke Huybandt
Zoals vorige jaren zullen we in 2019 alweer een aantal activiteiten programmeren dewelke aangekondigd worden in ons tijdschrift en onze website.
Bij het begin van het nieuwe jaar, wensen wij u en allen die u lief zijn , van harte een sprankelend 2019. Een jaar vol warmte en licht, gevuld met geluk, gezondheid, warme vriendschap van vrienden die komen maar nooit zullen gaan. Dit alles overspoeld met fantastische muziek.
Muziek dat is de glimlach van je leven. Laten wij in 2019, in vriendschap en samenhorigheid, de blijde klanken van de muziek uitdragen. Samen maken wij er een schitterend muzikaal jaar van.
Tot slot willen wij u allen en het voltallig bestuur van de Koninklijke Muziekfederatie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Vlamo Brussel, van harte bedanken voor uw inzet, uw onbaatzuchtige medewerking en deelname aan onze verschillende activiteiten.
GELUKKIG NIEUWJAAR
BONNE ANNEE
HAPPY NEW YEAR
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 9
UITNODIGING PROVINCIALE WEDSTRIJD VOOR SOLISTEN EN KLEINE ENSEMBLES 2019 Houtblazers Koperblazers Slagwerkers Strijkers Toets- en Tokkelinstrumenten Accordeons Kleine ensembles
ZONDAG 17 MAART 2019 – 9u.
KUNSTHUMANIORA BRUSSEL Chrysantenstraat 26 – 1020 BRUSSEL – LAKEN
ALLE MUZIEKLIEFHEBBERS ZIJN VAN HARTE WELKOM
INVITATION CONCOURS PROVINCIAL POUR SOLISTES ET PETITS ENSEMBLES 2019 Instruments à vent - bois Instruments à vent - cuivres Percussions de concert Instruments à cordes Claviers Accordéons Petits ensembles
DIMANCHE 17 MARS 2019 – 9h.
AU KUNSTHUMANIORA BRUSSEL Rue des Chysanthèmes 26 – 1020 Bruxelles (Laeken)
TOUS LES MELOMANES SONT INVITES A CE CONCOURS
MUZIEKFESTIVAL VLAMO BRUSSEL Het eerste muziekfestival van Vlamo Brussel was een schot in de roos! Het festival had plaats op 21 oktober 2018 in de mooie lokalen van de Kunsthumaniora in Laken. Na de middag gonsde de Kunsthumaniora van muzikale bedrijvigheid. Drie Brusselse muziekverenigingen traden op en gaven het beste van zichzelf en verwenden de aanwezigen met verfijnde blaasmuziek. Het waren muzikale ambassadeurs die getuigden van nog een bloeiend muziekleven in Brussel. Na het welkomstwoord van de voorzitter van Vlamo Brussel William Huybandt, die ook voor de presentatie zorgde, opende het festival met het optreden van:
“De New Music Band� onder leiding van dirigent Roland De Klippel
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 12
De New Music Band speelde volgende werken; Friendship's Hymn - Alain Crepin Concerto D'amore - Jacob De Haan Puccissimo - Giacomo Puccini - arr. Steven Verhaert Music Non-Stop - arr. José Ruggeri Barry's Gold - Barry White - arr. Rob Balfoort Music - John Miles - arr. Randy Beck Na dit optreden was het de beurt aan “de Brussels Police Band” onder leiding van dirigent Hans Moreels . Zij speelden: Instant Concert - Harold L. Walters Singin’ in the Rain - Nacio Herb Brown. Arr. Alan Fernie Just a Closer Walk with Thee – arr. Don Gillis, adapted for Band by Calvin Custer Yankee Doodle – Traditional. Arr. Roland Smeets Engeland – Vaarders – Marche de W. Schild Pavane in Blue – Ted Huggens. Solo pour Cornet et Saxo Alto Dixieland Revel – Harold L. Walters Strauss Party – Patrick Millstone
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 13
De muzikale namiddag eindigde met het optreden van de “Koninklijke Harmonie De Ster” Evere onder leiding van dirigent Nicolas Fagel. Zij brachten volgend programma: One Love – Arr. Rob Balfoort Swinging Glenn Miller As Time Goes By An American in Paris The Best of Henry Mancini The Rose Il jouait du piano debout
Het was een hartverwarmende namiddag met een hele reeks mooie melodieën waarvan de toeschouwers en de muzikanten met volle teugen hebben genoten en we zijn ervan overtuigd dat niet alleen muziek maar ook warme vriendschap hoogtij vierde. Het was zo fantastisch dat wij reeds uitkijken naar de volgende editie. Dank aan: William Huybandt, voorzitter van Vlamo Brussel voor de organisatie. Eddy Van Nerom , secretaris van Vlamo Brussel die ook voor een boeiende fotoreportage zorgde. Alle medewerkers voor en achter de schermen. Graag willen wij ook de directie en het personeel van de Kunsthumaniora bedanken voor hun bijzondere en uiterst gewaardeerde medewerking. CVC
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 14
CONCERTEN VAN AANGESLOTEN VERENIGINGEN CONCERTS DES SOCIETES AFFILIEES CONCERT HARMONIE ROYALE DE STER– EVERE Les deux derniers weekends étaient chargés pour l'harmonie De Ster d'Evere. Le samedi 8 décembre, le Ster s'est produit devant un public nombreux lors du Marché de Noël d'Evere. Les applaudissements furent nourris et mérités. Les morceaux joués apportèrent une note féerique à l'ambiance du lieu. Ce dimanche 16 décembre, c'est devant une salle comble à l'espace Toots que les musiciens ont donné leur concert de fin d'année. Par le programme choisi, ils rendirent hommage à Aretha Franklin, à Charles Aznavour, à Maurane , à Johnny Hallyday et à France Gall. Public et musiciens rentrèrent ravis de ce moment musical. Le comité et les musiciens souhaitent à tous une excellente année 2019 avec bonheur et paix dans tous les foyers. Eliane Lepoivre-Daels
KONINKLIJKE HARMONIE SINTE-CECILIA – EVERE Een muzieknamiddag met accordeon – 13/10. Op de vooravond van de verkiezingen hield de Sint-Cecilia Harmonie een concertnamiddag met accordeonmuziek. In een mooi gevulde Gemeenschapscentrum Everna was er te genieten van een stukje taart, gecombineerd met gezellige muziekwerkjes van de harmonie zoals Avoir un bon Copain, Hello Dolly, Vous permettez Monsieur,... en er werd al eens een streepje meegezongen en een danspasje geplaatst. De harmonie droeg verrassend een stukje op aan de voorzitter Robert Schepens en zijn nieuwe, sympathieke vriendin Myriam. Welk melodietje paste er beter als : “ik hou van u – je t'aime tant”. Het tweede deel van de namiddag werd mooi ingevuld door een sympathieke accordeonist die de zaal meer dan eens op zijn hand kreeg om mee te zingen met Valencia of een bekende Vlaamse schlager. Een toffe, aangename namiddag zoals we er vandaag niet teveel meer meemaken.
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 15
Sint-Cecilia viering – 17/11 Zoals de traditie het wil startte het Cecilia gebeuren met een eucharistieviering in de SintVincentiuskerk te Evere, ter nagedachtenis van de overleden leden en ter ere van de patroonheilige van alle muzikanten. Het ensemble van Sint-Cecilia bracht enkele passende nummers: Samen zijn, Halleluja (Leonard Cohen), De Roos, You raise me up, Higland Cathedral Alvorens aan de feestmaaltijd te beginnen werden enkele drankgelegenheden bezocht met de nodige muzikale ambiance,…
Kerstconcert op de Everse Kerstmarkt – 9/12. De weergoden voorspelden niet veel goeds. Wat wil je in december. Gelukkig had de gemeente Evere voor een tent gezorgd. Zo konden de muzikanten droog konden blijven. Onze voorzitter Robert had voor iedereen een kerstmuts. Super. William, de dirigent koos enkele leuke kerstnummers uit. Rudolf, het rendier met de rood glanzende neus, Dreaming of a White Christmas, Djingle Bells, … alle kerstklassiekers hadden we op de pupiter. Mijn persoonlijke favoriet was de Ierse sentimentele song 'You raise me up'. Dit nummer roept op om te vertrouwen in moeilijke tijden : “je maakt me groter, meer als ik kan zijn”. Met gemak speelden we een uurtje vol. Enkele trouwe leden en bestuursleden kwamen langs en bezochten de Kerstmarkt in het gemeentehuis. De regen duwde de bezoekers soms mee in de muzikanten tent. Geen probleem. Het werd er alleen maar gezelliger om. Ook schepen Martine Raets kwam mee in de tent staan en zong lustig de kerstmelodietjes mee. Weerom een geslaagd event, dat om herhaling vraagt. Kerstmis is dan ook niet anders dan 'the most wonderful time of the year'. Walter Nuyts
VUB-orkest Concertreeks eindejaar 2018 Donderdag 1 november, 9u ’s morgens. Onder een druilerige hemel rijdt de ene na de andere wagen een domein op in Limburg, waar traditioneel de repetities doorgaan van VUB-orkest. Carpoolend komen ze toe, de liefhebbers-muzikanten die zich hier komen voorbereiden op de herfstconcerten. Naast hun instrumentenkoffers sleuren ze ook bagagetassen het gebouw binnen, want het wordt een vierdaags verblijf met overnachting. Iedereen is opgewekt en heeft er zin in. Overal begroetingsknuffels ook, want velen hebben elkaar al een tijdje niet meer gezien. Dat heeft te maken met de toch wel aparte manier van werken bij VUB-orkest. Geen korte, wekelijkse repetities hier, maar jaarlijks slechts enkele meerdaagse muziekstages. Zo heb je in maart het kennismakings-weekend, waarbij de nieuw gekozen werken al eens worden doorgespeeld en waarbij geïnteresseerden kunnen uittesten of het orkest iets voor hen kan zijn. Voor dirigent Jurgen Wayenberg geeft deze vroege stage de gelegenheid om, met veel begrip voor de zichtlezing-attitude van de muzikanten, aan te geven waar hij artistiek en technisch naar toe wil, zodat wie daarna individueel aan het studeren gaat, die aanwijzingen mee kan nemen. Pas in september wordt er werkelijk ingeschreven voor het jaarlijks concertproject. Wie uiteindelijk kan en mag meedoen, wordt niet bepaald door het beste muzikaal kunnen, maar door het engagement aanwezig te zijn op alle repetities en concerten. Bij nieuwe leden speelt ook de band met de VUB een rol: studenten, personeel en alumni hebben voorrang. En dan, midden oktober, komt de werkelijke kick-off voor al wie aan het project zal deelnemen: een volledige zondag “frustri”-repetitie. Let op de bijna sprankelende klank in deze benaming, die nochtans van het woord “frustratie” is afgeleid. Het gaat dan ook om het besef dat wat hier soms nog erbarmelijk samenklinkt, binnen een maand voor iedere muzikant en voor het gehele orkest zal uitmonden in een overwinning op zichzelf. Met het ironische “klaar voor opname” drukt de dirigent op de “frustri” dan ook graag zijn gespeelde wanhoop uit, maar in feite weet hij zelf reeds het best naar welk puik resultaat hij deze groep weer zal leiden. En dat wordt steeds duidelijker op de meerdaagse stages in de eerste helft van november. Van ’s morgens tot ’s avonds wordt er intensief gewerkt… voor zover men volledig opgaan in een hobby tenminste werken kan noemen! In blokken van twee uur wordt partituur na partituur “uitgekuist”, afwisselend tutti en partieel strijkers en blazers. Kenmerkend daarbij voor VUB-orkest is de sfeer van saamhorigheid en opgewektheid. Een kwinkslag van de dirigent of van iemand uit het orkest is nooit ver weg, maar dit staat de werklust nooit in de weg. Een grote kracht van Jurgen Wayenberg is overigens dat hij iedere muzikant in zijn waarde laat en zich op zijn gemak laat voelen, terwijl men binnen de groep toch wordt geholpen de eigen grenzen te verleggen. Hij laat het orkest ook diep in de composities doordringen, door te leren luisteren naar elkaars partijen, of naar wie
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 17
gelijklopende of contrasterende motiefjes heeft, of naar wie welk aandeel heeft in het vormen van de balans… En met dat resultaat zullen eind november en begin december de podia worden opgezocht. Naast Aula Q van de Vrije Universiteit Brussel, worden nog 4 andere zalen aangedaan, zoveel mogelijk verspreid over de Vlaamse provincies, telkens op uitnodiging van plaatselijke afdelingen van deMens.nu. Deze koepel van Vrijzinnige verenigingen zorgt overigens, samen met de VUB, voor de belangrijkste financiële ondersteuning van het orkest. En zo komen we uiteindelijk ook bij de laatste uitvoering van het seizoen. Op zondagmorgen 9 december wordt er weerom gecarpoold, deze keer naar de prachtige zaal van cultuurcentrum C-mine in Genk. Het concert begint om 15u, maar zoals steeds gaat er een uitgebreide zitrepetitie en technische doorloop aan vooraf. Volgens een afgesproken beurtrol komen een aantal muzikanten een half uurtje vroeger om slagwerk- en ander materiaal uit te laden en alles op het podium klaar te zetten. Spoedig daarna weerklinkt het ondertussen vertrouwde concertrepertoire. Belangrijk daarbij is het wennen aan de akoestiek van de zaal en het opfrissen van wat sinds vorig optreden, nog maar een week geleden, toch al weer wat stof heeft vergaard. Aandacht voor kleine foutjes en slordigheden nu maken dat bij de uitvoering in de namiddag ieders concentratie op scherp zal staan. En dan komt het moment waarop, voor de laatste keer, het programma 2018 wordt gebracht, met onder meer 2 solowerken in het deel voor de pauze. Een traditie binnen VUBorkest is immers dat men telkens de kans geeft aan een orkestlid om in de schijnwerpers te komen staan. Het is kenmerkend voor de kwaliteit dat daartoe ook ieder jaar goede kandidaten worden gevonden. In 2018 zijn er zelfs 3! Bastubaspeler Ken Serrien stond al langer op de lijst en koos voor het euphoniumconcerto van John Stevens, terwijl ook Carolien Van Nerom en Bart Vande Voorde zich hadden aangemeld, allebei met het mooie 2de klarinetconcerto van Oscar Navarro. Men vond dat geen van de drie nog langer in de wachtrij mocht belanden en zo kwam men bij twee solowerken, één voor euphonium en één voor klarinet, waarbij de klarinettisten hetzelfde werk mochten brengen, maar daartoe de podia onder elkaar zouden verdelen. Het moet gezegd dat ook dit jaar weer alle drie de solisten een schitterende prestatie hebben neergezet, telkens in een boeiende dialoog met het orkest. Ook in Genk laten dan ook niet alleen de toeschouwers in de zaal, maar ook de orkestleden weer enthousiast hun bewondering blijken. Wat er verder nog op het programma staat? Werken die een link hebben met het voor dit jaar gekozen thema “luchtvaardigheid”. Waar dit begrip voor staat en welk verband er is met de muziekwerken, wordt onder meer duidelijk via het woordgedeelte, dat binnen de concerten van VUB-orkest steeds een belangrijke rol vervult. Professionele acteurs Ingrid Vanrutten en Yoeri Lewijze brengen in afwisseling met de muziekstukken poëtische teksten of dialogen. Deze bepalen mee de artistieke kwaliteit, maar ook het entertainment-gehalte van de voorstelling. Met deze teksten, maar ook door de keuze voor afwisseling in genre van de muziekstukken, wordt er voor elk wat wils aangeboden. Uit de reacties van het
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 18
publiek en commentaren naderhand blijkt in ieder geval dat ook in Genk het geheel erg wordt gesmaakt. Wanneer daar dan de laatste noten van het bisnummer hebben weerklonken en nadat iedere muzikant zijn eigen taakje heeft uitgevoerd bij het opruimen van het podium, weet men dat seizoen 2018 weer een schot in de roos is geweest en dat het vele mensen gelukkig heeft gemaakt. Dat zijn niet alleen het publiek en de plaatselijke organisatoren, maar zeker ook de muzikanten zelf en iedereen die technische en artistieke ondersteuning heeft geboden. Binnen VUB-orkest gebeurt dat overigens vanuit verschillende werkgroepen, die elk een deel op zich nemen van wat allemaal nodig is om de werking in goede banen te leiden. Dat gaat bijvoorbeeld over de praktische organisatie van de stages en de concerten, het voorbereiden en verzorgen van de podiumtechniek, het zorgen voor vervoer van instrumenten, of over communicatie en beheer van de website, het werven van nieuwe leden, het zoeken of schrijven van podiumteksten, het uitwerken van het programmaboekje… tot en met natuurlijk het kiezen van thema en muziek. Wat dit betreft is men, op het moment dat ’s avonds in Genk het glas wordt geheven op het voorbije werkjaar, al weer druk aan het overleggen wat seizoen 2019 zal brengen. Frans Van Roy
Koninklijke Muziekmaatschappij van Stokkel Eindejaarconcert De Koninklijke Muziekmaatschappij van Stokkel, gesticht in 1873, bestaat ondertussen reeds 145 jaar, maar is nog steeds springlevend. Dat bewees ze op 9 december met het traditionele eindejaarsconcert. De speciale gast was niemand minder dan Gene Thomas, die tot verrassing van velen een geboren Brusselaar bleek. Het eerste deel van het concert was voor rekening van de harmonie (samen met Kunst&Vrijheid uit Kraainem): een zeer gevarieerd programma onder leiding van Luc Goeman. De spits werd afgebeten met marsmuziek van John Williams, om dan te vervolgen met “When a Child is Born”van Boney M. Het majestueuze “Pasadena” deed de trompetten en trombones volledig tot hun recht komen, waarna “The circle of life“ uit de Lion King en “Wonderful party” wat ambiance in de zaal brachten en “Brussel” van Jacques Brel door velen meegeneuried werd. “Yackety sax”, de melodie van de Benny Hill Show, bood de gelegenheid aan Eric Durochez om zijn kunsten te laten zien op de altsax. Het eerste deel werd afgesloten met « Queen in concert ». Na de pauze stond Gene Thomas mee op het podium om zowel een aantal eigen hits als meezingers te brengen, begeleid door de muziekmaatschappij. Het geheel werd afgesloten met een « Christmas medley » om iedereen in kerststemming naar huis te laten gaan.
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 19
Dit eindejaarconcert was een heel speciale dag voor dirigent Luc Goeman, het was zijn het laatste optreden met de harmonie van Stokkel.. Hij gaat van een welverdiende rust genieten maar werd eerst nog eens in de bloemetjes gezet door de voorzitter. « Luc Goeman werd geboren in Kortrijk, maar groeide als een echte ket op in Laeken. Later vestigde hij zich met echtgenote Micheline in Antwerpen.
Al vlug werd hij gebeten door de muziekmicrobe en leerde hij de knepen van het musiceren bij talrijke ensembles en orkesten.Hij heeft er een indrukwekkende carrière opzitten van maar liefst 39 jaar als trompettist bij de Vlaamse Opera en niet minder dan 42 jaar als leraar trompet in muziekacademies, waaronder de academie van Stokkel. Daarnaast dirigeerde hij gedurende 20 jaar de Swing Shift Big Band, alsook een 4tal muziekmaatschappijen. Zo stond hij 30 jaar aan het hoofd van de Muziekmaatschappij van Stokkel. Het waren jaren met veel inzet en enthousiasme, met een engelengeduld om muzikanten samen te brengen, te blijven motiveren en hen stuk voor stuk plezier te laten beleven in het samen musiceren. Namens de muzikanten, bestuursleden en alle sympathisanten : nen dikke merci !! “ Carla Dejonghe
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 20
sarens.com
in crane rental services, heavy lifting, and engineered transport.
SARENS IS THE MARKET LEADER AND GLOBAL REFERENCE
NOTHING TOO HEAVY NOTHING TOO HIGH
SARENS
Headquartered in Belgium, Sarens provides fast, safe, and optimized heavy lift and shift solutions powered by creative engineering, product diversity, and proven global records.
MUZIEKBOEKEN & LESMETHODES KEYBOARDS & DIGITALE PIANO’S (NEW)
BLAASINSTRUMENTEN
WWW.GJMUSICWORLD.BE ELEWIJTSESTEENWEG 10 - 1980 EPPEGEM (ZEMST) Aan Parking achterkant STATION EPPEGEM TEL: 015/62.33.36 GSM: 0476/77.70.36 E-mail: info@gjmusicworld.be OPENINGSUREN: Ma-Vr 9u-12u & 14u-19u Za 9u-12u & 14u-18u ACCESSOIRES & MUSIC GIFTS, ... SLAGWERK & DRUMS
STARTERPACKS & GITAREN
Overgenomen van het magazine Bodytalk - auteur Carine Stevens
Concertband Festival Brussels In het kader van Taptoe Brussels worden concerten georganiseerd op de Grote Markt te Brussel. Wil jij samen met je band deelnemen aan Concertband Festival Brussels ? Inschrijven mogelijk tot 31 januari 2019! Dans le cadre du Taptoe Brussels il y a des concerts sur la Grand-Place de Bruxelles. Si votre orchestre veut aussi participer au Concertband Festival Brussels il est nécessaire de s’inscrire avant le 31 janvier 2019 ! Info / inschrijven: https://www.taptoebrussels.com/inschrijven/ Info / s’inscrire: https://www.taptoebrussels.com/fr/inschrijven/ Contact : taptoebrussels@hotmail.com GSM: 0486 08 50 92 (kantooruren) (heures de bureau)
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 27
soprano
alto
tenor
design & acoustic precision
Henri SELMER Paris designer and maker of wind instruments, mouthpieces and reeds since 1885
www.se l mer.fr
SELMER_BECS_SAX_Concept_A4.indd 1
13/02/2018 14:26:56
Dé specialist in blaasinstrumenten & slagwerk Muziekcentrale Lummen
SLAGWERK EN KOPERINSTRUMENTEN UIT EIGEN FABRIEK PERCUSSION ET CUIVRES DE NOTRE PROPRE USINE
● Een uitgebreid assortiment van alle gerenommeerde merken. ● Testlokalen in de showroom. En ook de mogelijkheid om instrumenten thuis uit te proberen. ● Vakkundig onderhoud en reparaties.
Le spécialiste par excellence pour les instruments à vent et de percussion ● Un large assortiment de toutes les marques renommées. ● Des locaux pour tester des instruments dans notre showroom. Et aussi la possibilité de tester des instruments chez vous. ● Entretien et réparations professionnels.
Bezoek onze nieuwe winkel in Lummen! Visitez notre nouveau magasin à Lummen!
Adams Muziekcentrale Bosstraat 73 Lummen (B) +32 (0)13 35 20 20
www.adams-music.be info@adams-music.be
BARNILL BROTHERS BILLIE KAWENDE PRESENTATIE: PETER PYPE
ILLIA VASIACHKIN
THE BRUSSELS CONCERTBAND
O.L.V.: GUIDO DE RANTER
BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST
200 JAAR GELEDEN WERD DE COMPONIST JACQUES OFFENBACH GEBOREN Jacques Offenbach, de vader van de operette, werd in zijn tijd “de Mozart van de Champs-Elysées” (de elegante Parijse boulevard) genoemd. Hiermee werd gezinspeeld op zijn stilistisch perfecte en vaak opgewekte muziek. In zijn vele operettes bood Offenbach het Parijse publiek precies wat het wilde horen: toegankelijke muziek, die sprankelde als champagne. Al zijn werken tonen de grenzeloze en schitterende verbeelding van deze originele componist. De muziek van Offenbach zit vol met humor en charme, lichtheid en diepte en weerspiegelt de joie de vivre en nonchalance van die tijd . Ze is origineel, elegant, aanstekelijk. Het raakt ons vandaag zoals het 200 jaar geleden was. Isaac Eberst, de vader van Jacques Offenbach, werd omstreeks 1780 geboren in het centrum van Offenbach am Main in Duitsland. In 1802 verhuisde hij naar Keulen. Als Jood en cantor van de synagoge veranderde hij zijn naam in Offenbach. Hij was een man met vele talenten en werkte als boekbinder, vertaler, muziekleraar en violist. Hij huwde in 1806 Miriam, de dochter van een geldwisselaar. Op 20 juni 1819 werd Jakob (Jacques) Offenbach geboren. Het gezin telde zeven kinderen. De kleine Jakob groeide op in een arme muzikale omgeving. Reeds als kind speelde Jakob en zijn broer Julius viool en zijn zus speelde piano. Vanaf zijn negende kreeg Jakob les cello van Joseph Aleander en Bernhard Breuer. Op zeer jeugdige leeftijd traden Jakob, zijn broer en zus samen als trio op in herbergen. Jakob scheen zo’n groot talent te zijn dat zijn vader hem samen met zijn broer Julius naar het conservatorium van Parijs stuurde waar hij voor het instrument de cello koos. Om minder last te hebben van zijn Duitse afkomst veranderde hij in Parijs zijn naam in “Jacques”. Jacques was niet graag op het conservatorium. Hij was het niet eens met de ijzeren discipline van Cherubini, de directeur. Na één jaar gaf hij er de brui aan en stopte met zijn studies. Zijn broer vond werk in de opera van Bordeaux en hijzelf ging werken bij de Opera-Comique in
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 31
Parijs. In die periode schreef Jacques reeds vele werken voor cello en piano en solowerken voor cello. In 1837 trad hij op als cellist in het orkest van de Opéra-Comique. Zijn talent werd snel opgemerkt en hij kreeg bekendheid als “de Liszt van de cello”. Hij kwam in contact met beroemde pianisten en componisten zoals Anton Rubinstein, Liszt en Mendelssohn. Jacques vestigde zich in Parijs en maakte kennis met de Parijse salons van adellijke families waar hij regelmatig de Duitse aristocraat en componist Friederich von Flotow ontmoette wiens opera “Martha” een groot succes werd. Dankzij Friederich raakte Jacques bekend in de salons van beroemde mensen die concerten organiseerden. Tijdens een van zijn bezoeken aan deze salons ontmoette Offenbach de Spaanse Hérmine d’Alcaine, ze werden verliefd, maar omwille van financiële problemen en het feit dat Hérmine katholiek was konden ze niet trouwen. Na een paar Europese concertreizen bekeerde Offenbach zich tot het katholicisme en in 1844 werd hun huwelijk voltrokken. Hérmine was 17 jaar en Jacques 25 jaar. Ze kregen vijf kinderen: een meisje en vier jongens. Het was een gelukkig huwelijk en voor het leven, ondanks enkele buitenechtelijke dwaasheden van Jacques. In 1848 tijdens de revolutie vluchtte Offenbach met zijn gezin naar Keulen. In augustus van datzelfde jaar trad hij op als solist cello ter gelegenheid van de zeshonderdste verjaardag van de eerste steenlegging van de Dom van Keulen. In 1849 keerde hij terug naar Parijs en werd directeur van het Théâtre Français . De volgende vier jaar componeerde Offenbach een aantal vrolijke theaterwerken die hem schatrijk maakten. In de 19e. eeuw nam de bevolking van de Europese hoofdsteden in snel tempo toe en ontstond er een brede, welgestelde middenklasse, die zich graag vermaakte met sprankelende melodieuze operettes. Qua vorm en inhoud was de operette minder ingewikkeld dan de opera. Wenen had in deze vorm van amusement ook een held, Johann Strauss jr, en in Londen was het duo Gilbert en Sullivan populair. Jacques Offenbach was diegene die de ontwikkeling in Parijs leidde en hij had dan ook grote invloed op de vorm en de stijl van de operette. Enkele van zijn werken zijn bekend om hun politieke ironie en kritiek op de maatschappij – weerklank van de liberalisering van de Franse samenleving in de 19 e. eeuw. Tussen 1855 en 1870 maakte Offenbach zijn lang verwachte artistieke doorbraak. In 1855 opende hij zijn eigen kleine theater “Bouffes Parisiens”, een houten loods aan de ChampsElysées. Hier werkte hij als componist, dirigent en directeur. Hij componeerde het ene werk na het andere en uit de hele wereld kwamen muziekliefhebbers zijn voorstellingen bijwonen. In 1858 componeerde hij de operette “Orphée aux Enfers”. Een journalist van het dagblad “Journal des Débats” schreef een kritische recensie . Offenbach greep de kans om met de journalist in discussie te gaan en zo publiciteit te maken voor zijn compositie. En met succes want het publiek werd nieuwsgierig door al die commotie en kwam massaal naar de uitvoeringen. Het werk werd een van zijn grootste successen. Dankzij het succes van deze operette kocht Offenbach in 1858 een prachtige villa in Entretat aan de Albasten Kust in Normandië. Het gebouw de “Orpheus villa” genoemd, domineerde de baai van Entretat en had een prachtig uitzicht op de krijtrotsen van Aval.
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 32
“Orphée aux Enfers” is een parodie op de Opheus mythe, sarcastisch, geestig, spiritueel. Orpheus is in dit werk een musicus die alleen maar voor zijn muziek leeft. Zijn vrouw Eurydice is een flirterig vervelend schepsel en hun huwelijk is alles behalve rozengeur en maneschijn. Wanneer Orpheus ontdekt dat Pluto zijn vrouw naar de onderwereld heeft ontvoerd is hij dol van vreugde. Slechts onder druk van een allegorische figuur, de publieke opinie, besluit hij de goden te vragen of hij Eurydice mag terughalen. De goden van de Olympus vervelen zich en vragen of ze als verzetje, mogen meegaan naar de onderwereld. Jupiter is akkoord omdat hij op die manier een opstand tegen zijn bewind onderdrukt. In de onderwereld krijgen de goden wijn in plaats van nectar. Ze amuseren zich kostelijk en dansen de cancan. Ondertussen probeert Jupiter de mooie Eurydice te verleiden. Na veel verwikkelingen wordt Eurydice in een bacchante veranderd en als geschenk aan de god Bacchus gegeven. Begin 1860 krijgt Offenbach de Franse nationaliteit. Het jaar daarna ontvangt hij de Franse nationale onderscheiding “Chevalier de la Légion d’Honneur” . In datzelfde jaar gaat zijn voornaamste werk voor ballet “Le Papillon” in première en kende een enorm succes. Het werk vertelt het verhaal van Farfalla, een jong meisje en haar liefde voor prins Djalma, de neef van de emir. De oude en lelijke fee Hamza is jaloers op hun romance en daarom wordt het meisje door haar veranderd in een vlinder. Aan het einde van het ballet verbrandt Farfalla haar vleugels aan een toorts en de betovering wordt verbroken. Prins Djalma kan terug Farfalla’s hart veroveren en een gelukkig huwelijk wordt gevierd. Vooral “Le Valse des rayons” en “Pas de deux” is ontzettend mooie en romantische muziek om bij te dromen en intens te genieten. In 1864 componeerde Offenbach het succesvolle werk “La Belle Hélène”. Het verhaal is losjes gebaseerd op een mythe uit de Oudheid: de mooie Helena van Troje die door Paris wordt ontvoerd en zo de Trojaanse Oorlog veroorzaakt. Voor Offenbach was dit een dankbaar gegeven om een onweerstaanbare komische satire te brengen op stuntelige, zelfingenomen machthebbers, een huichelachtige moraal en andere menselijke ondeugden. La Belle Hélène” , de Franse operette bij uitstek, werd onmiddellijk triomfantelijk onthaald en kent sindsdien een wereldwijd succes. De sprankelende operette “La Vie Parisienne” beleefde zijn première op 31 oktober 1966 in het Théâtre du Palais Royal te Parijs . Dit werk is een onbeschroomde humoristische kritiek op de zeden van de hogere kringen in Parijs tijdens de negentiende eeuw. “La Vie Parisienne” speelt zich af in het Parijs van de Belle époque, een periode waarin de kunsten floreerden en nieuwe technologieën in zwang geraakten. Offenbach portretteert de dwaasheden van de high society tegen de achtergrond van een stad die gonst van opwinding in afwachting van de komst van de wereldtentoonstelling. Het is dan ook heel waarschijnlijk dat het publiek vol spanning uitkeek naar alle bijzonderheden die ze in de komende maanden in hun stad zouden beleven. In 1867, het jaar van de wereldtentoonstelling, bereikte Offenbach het toppunt van zijn roem met de operette “La Grande-Duchesse de Gérolstein”. Dit werk werd meer dan driehonderd
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 33
maal vertoond. 57 gekroonde hoofden, vorsten en prinsen, bezochten Parijs, de wereldtentoonstelling en de operettes van Offenbach. Keizer Napoleon III, de aanstaande koning Edward VII, tsaar Nicolaas II ,keizer Franz Joseph en de Pruisische premier Otto von Bismarck, ze kwamen allemaal . Deze operette is een satire over militarisme en een jonge verwende en tirannieke hertogin van middelbare leeftijd die zich een weg flirt in een maatschappij die op de rand van oorlog leeft en waarin ze leert dat zij niet altijd haar zin kan krijgen. Het werk werd over heel de wereld uitgevoerd. De oorlog tussen Frankrijk en Duitsland en de val van het Tweede Keizerrijk in 1870 die in het nadeel van Frankrijk eindigde , maakte een einde aan de weelderige carrière van Offenbach. Onder de Derde Republiek werd de geliefde muziek van de elite gezien als decadent. Bovendien was Offenbach van Duitse origine en werd hij argwanend bekeken. In 1873 nam hij de leiding van het Théâtre de la Gaité in Parijs en met veel succes herwerkte hij zijn vroegere gecomponeerde operette “Orphée aux Enfers”. Maar zijn slordig beheer leidde tot bankroet van het theater. De verkoop van zijn eigendom en een tournee doorheen Amerika, waar hij met groot succes zijn werken dirigeerde, maakte zijn financiële toestand weer beter. Toen hij terug in Franrijk kwam was de nasleep van de oorlog vergeten en hadden zijn werken alweer succes. In 1877 werd Offenbach geplaagd door ziekte, hij leed aan jicht. Bang dat de roem die hij met zijn lichte, brutale operettes had opgebouwd met zijn dood zou verdwijnen, besloot hij een serieuze opera te schrijven – een opgave die hem altijd aangetrokken en beangstigd had. Hij voelde dat hij niet lang meer zou leven en ging zich daarom deze keer niet te buiten aan grappen, maar zocht zijn heil in het bovennatuurlijke , de liefde, de kunst en de vraag naar goed en kwaad. Na het verderf dat voortvloeit uit verraad en verlies, lijkt volgens Offenbach alleen nog maar de kunst over te blijven
In oktober van dat jaar begon hij aan zijn opera “Les Contes d’Hoffmann” (Hoffmanns vertellingen) een opera in drie aktes. Met grote zelfzekerheid liet hij zijn melodieuze, talenten samenvloeien in deze compositie. Het werk werd echter vertraagd door allerlei kleinere lichte werken die hij om in zijn onderhoud te kunnen voorzien tussendoor schreef.
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 34
Michel Carré en Jules Barbier hadden in 1851 een stuk geschreven naar de in Frankrijk bijzonder geliefde verhalen van de dichter E.T.A. Hoffmann.
Carré was inmiddels overleden maar Barbier bewerkte de vertellingen tot libretto. Offenbach nam zich voor aan deze opera veel meer tijd te besteden dan aan zijn vrolijke werken. Omdat het Théâtre Lyrique, waar de opera zou worden uitgevoerd, failliet ging, werden de rechten van het werk verkocht aan de Opéra Comique. Om het de sterren aldaar naar hun zin te maken moest Offenbach de muziek bewerken. Hij schrapte de recitatieven tussen de aria’s, omdat hij nog maar één wens had, zoals hij schreef: de première beleven van zijn triomfantelijke creatie van zijn eerste serieuze werk. Maar hij kon de instrumentatie helaas niet meer afmaken. De familie droeg vervolgens Ernest Guiraud op om de opera te voltooien samen met August de zoon van Offenbach. Zij voegden ook nog enkele stukken uit vroegere werken van Offenbach eraan toe. De première van deze fantastische opera vond plaats op 10 februari 1881, echter zonder de aanwezigheid van Offenbach, hij overleed vier maanden voordien op 5 oktober 1880. Deze opera is het verhaal van een wanhopige zoektocht van een eenzame dichter naar de liefde. Het werk neemt het publiek mee naar een zowel vrolijke als nostalgische fantasiewereld : De dichter Hoffmann is in de ban van de operazangeres Stella, die zingt in de opera Don Giovanni van Mozart. Tijdens de pauze laat Hoffmann zich in het theatercafé door vrienden verleiden tot het vertellen van zijn liefdesgeschiedenissen met drie andere vrouwen. Aan het einde van de verhalen is Hoffmann dronken en blijkt het aan de praat houden van de dichter een list te zijn die ervoor zorgde dat zijn rivaal Lindorf met Stella er kon vandoor gaan. Er blijft voor Hoffmann niets anders over dan zich dan maar terug aan de kunst te wijden. De opera die zijn hoogtepunt bereikt met de onsterfelijke “Barcarolle” : Belle nuit, ô nuit d’amour, souri à nos ivresses. Nuit plus douce que le jour, ô belle nuit d’amour……… wordt gezien als een van de meest succesvolle Franse opera’s. Jacques Offenbach kreeg een staatsbegrafenis en werd begraven op de begraafplaats van Montmartre in Parijs. In zijn geboortestad Keulen, herinneren weinig dingen nog aan de componist. Het geboortehuis staat op de GroBen Griechenmarkt. Op een gedenkplaat op de voorgevel staat de inscriptie “ In dit huis werd de componist Jacques Offenbach geboren op 20 juni 1819”. Het plein waar de opera staat is genoemd naar de componist : de “Offenbachplatz”. De stad Keulen, samen met “De Keulen Offenbach Society”, organiseren dit jaar een groot aantal culturele activiteiten van alle genres: muziek, theater, dans, schone kunsten en literatuur om de grote componist te herdenken en te vieren. De feestelijkheden zullen hun hoogtepunt bereiken rond de verjaardag van Offenbach - 20 juni 1819 tijdens een feestweek met grote en kleine concerten. CVC
tŝũ ďŝĞĚĞŶ ĞĞŶ ƵŝƚŐĞďƌĞŝĚ ĂƐƐŽƌƟŵĞŶƚ ŵƵnjŝĞŬŝŶƐƚƌƵŵĞŶƚĞŶ ĂĂŶ͗ ,ŽƵƚͲ ĞŶ ŬŽƉĞƌďůĂnjĞƌƐ͕ ĚŝŐŝƚĂůĞ ƉŝĂŶŽ͛Ɛ͕ ĚƌƵŵƐ ĞŶ ƚŽĞďĞŚŽƌĞŶ͘ KŶĚĞƌŚŽƵĚ ĞŶ ŚĞƌƐƚĞůůŝŶŐ ĂĂŶ ƐĐŚĞƌƉĞ ƉƌŝũnjĞŶ͘
; Ϳ
ZZZ PXVLF FRPSDQ\ EH
LE COMPOSITEUR JACQUES OFFENBACH EST NE IL Y A 200 ANS
Introduction Que l'on prononce le nom d'Offenbach et immédiatement viennent à l'esprit grands airs d'opérette, french-cancan et futilités en tous genres… On ne voit bien souvent que l'amuseur de la fête impériale, l'auteur de fadaises mélodiques dans une personnalité musicale infiniment plus complexe. Pourtant, pour une période de forte relation entre la scène et le livret, il serait dommage de borner Offenbach à l'image longtemps véhiculée de faiseur de musique facile : ce serait avouer une totale méconnaissance d'un authentique génie musical, qui plus est d'un véritable virtuose du violoncelle.
Les années de formation Né le 20 juin 1819 à Cologne d'un père chantre de synagogue, Jacques (Jacob) Offenbach connaît, malgré l'existence bien précaire de ses parents, une enfance marquée par la joie de vivre et l'amour de la musique. Très tôt, il prend des cours avec Joseph Alexander, qui lui inspire le caractère doux et mélodique de ses compositions, puis avec Bernhard Breuer, pour lequel il se montrera longtemps reconnaissant. Face à cet évident talent, son père décide en 1833 de l'emmener avec son frère Julius à Paris, et installe les deux jeunes gens sous une mansarde de la rue des Martyrs. Dans les années 1830, la ville est considérée comme la seule possibilité de consécration musicale, où les réputations et les fortunes se font sans discrimination. C'est un monde pittoresque que Jacob découvre à son arrivée, où toutes sortes de gens se côtoient, se bousculent, dans un brouhaha indescriptible. Virtuose et compositeur En dépit du droit d'entrée réservé aux seuls Français, Offenbach parvient à intégrer le Conservatoire alors dirigé par Cherubini. Mais son indépendance d'esprit et son nonconformisme l'amènent à quitter l'école dès le 24 décembre 1834. Pour subvenir à ses besoins, il joue pour l'orchestre de l'Opéra-Comique où il donne libre cours à ses pitreries et y apprend très vite les bases de la composition. Mais l'ennui gagne rapidement cet impatient hyperactif qui veut sortir de l'ombre.
Premières compositions Offenbach décide de reprendre sa liberté en 1835. C'est à cette époque qu'il fait la connaissance de Halévy avec lequel se noue une amitié sincère et durable. Sa carrière de compositeur débute avec la conception de valses très en vogue. Il se voit rapidement inscrit au répertoire du grand chef d'orchestre Jullien, qui sévit au Jardin Turc, puis à ceux de la nouvelle formation des « concerts Saint-Honoré » et des bals de l'Opéra et de l'OpéraComique. Offenbach recueille aussi les honneurs de la presse. Une de ses valses les plus jouées date d'ailleurs de 1836, et s'intitule Fleurs d'hiver. Il écrit en même temps des
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 38
romances de salon, qu'il interprète devant un public de qualité. En 1839, il donne son premier concert public et tente un premier essai d'opéra, Pascal et Chambord, qui se solde par un échec. Un échec bien vite oublié par un séjour à Cologne (malheureusement marqué par la double disparition d'un de ses frères et de sa mère) où il compose sa Grande scène espagnole qui deviendra un énorme succès. De retour à Paris, il reprend ses activités et enchaîne très vite les productions : en 1842, il met en musique des Fables de la Fontaine, véritables pièces de théâtre à la facture très libre, et Le moine bourru en 1843. La popularité du petit musicien au fort accent prussien devient importante. Le Musical World écrit d'ailleurs à son sujet : « Il est certainement un artiste d'une habilité exceptionnelle et nous devons ajouter d'une grande agilité sur son instrument ; c'est du reste un homme qui s'attire le respect de tout musicien par sa science et celui de tout gentleman par son maintien ».
La voie royale de la scène
Offenbach fait alors la rencontre de celle qui deviendra sa femme et pour laquelle il se convertit au catholicisme, une jeune espagnole, Herminie d'Alcain, dont le beau-père Mittchell compte parmi les grands imprésarios du temps… ce qui ne gâche rien. Le mariage a lieu en 1844 et le musicien se décide enfin à se muer en compositeur de théâtre. Poursuivant sa carrière non encore bien lucrative de virtuose, il crée en effet dès 1846 Meunière et Fermière, puis Le Désert, une parodie où se mêlent caractères comique et sérieux. Au début de 1847, le journal Le Ménestrel cite Offenbach parmi les jeunes compositeurs « à faire connaître ». Le 27 avril de la même année, le prodige connaît même son premier grand succès avec l'opérette L'Alcôve. Mais la révolution de 1848 fait fuir Offenbach et sa famille pour Cologne. En attendant un
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 39
retour prochain dans sa nouvelle patrie, le compositeur se laisse aller à l'écriture d'airs patriotiques allemands. Il compose aussi, en français, La Duchesse d'Albe et met en scène dans un théâtre de sa ville natale son opéra comique Marielle oder Sergeant und Kommandant. De retour en France en 1849, la chance lui sourit lorsque son ami, Arsène Houssaye, nommé administrateur de la Comédie-Française, lui confie le poste de chef d'orchestre de l'illustre maison. Le 30 juillet 1850, il signe son contrat et obtient 15 000 francs par an. À charge pour lui de payer les salaires de ses vingt musiciens. Il prend ses fonctions le 15 octobre 1850, et malgré l'hostilité des sociétaires, donne libre cours à sa création et écrit de nombreuses musiques de scène : pour la Valéria de Lacroix et Maquet en 1851, pour Le Bonhomme Jadis de Murger en 1852. Mais la Comédie-Française n'est pour lui qu'un début ; il brigue plus que jamais la direction de l'Opéra-Comique. En 1853, il parvient à y faire jouer deux de ses pièces, dont le Trésor de Mathurin, mais la prestigieuse institution musicale ne paraît pas l'attendre. Aussi, dès l'année suivante, décide-t-il d'ouvrir son propre théâtre.
« Le petit Mozart des Champs-Élysées » Le 5 juillet 1855 sont donc inaugurés les célèbres « Bouffes Parisiens », petit théâtre qui valent à Offenbach, de la part du grand Rossini, le surnom de « petit Mozart des ChampsÉlysées ». Mais ouvrir son propre théâtre n'est pas chose aisée. La censure veille et donne les autorisations (ou plutôt accorde les privilèges) avec circonspection. Il n'est pas rare qu'Offenbach se voit contraint de solliciter l'autorisation d'un spectacle auprès du ministre État, comme le 24 février 1855 pour ses Arlequinades : il lui faut justifier que ce ne sont là que des « pantomimes en un ou plusieurs actes ; [afin d'] offrir un divertissement complètement neuf et original, qui serait de nature à plaire aux intelligences cultivées et à la masse des spectateurs [auquel il joindrait] des tableaux vivants reproduisant les plus beaux sujets de la peinture d'histoire, et enfin des scènes à deux ou trois personnages avec musique nouvelle ce qui du reste, aurait lieu également pour les pantomimes […] » (Archives Nationales F21 1136). Durant l'hiver, il lui faut aussi déplacer le théâtre au centre de la capitale, dans la vaste salle de la rue de Choiseul. En octobre 1858, quoique la période soit peu favorable aux finances, voit le jour Orphée aux enfers, opéra-bouffe en deux actes sur un livret de Crémieux et Halévy. Loin de la mythologie, cette histoire est une nouvelle satire de la société du Second Empire et reçoit les échos favorables d'une presse musicale enthousiaste. Opéras bouffes ne signifient pas « sous-opéras » : dans les oeuvres d'Offenbach, la musique est recherchée, elle n'a rien d'une production « à la va-vite ». Seule l'orchestration est plus enlevée, plus légère, et abonde en de nombreux rythmes de danse. Offenbach met au goût du jour le cancan, débarqué dès la fin des années 20 en France sous le nom de « chahut » par les soldats revenant d'Algérie (mais vite interdit pour impudeur). L'atmosphère y est plus ironique, moins pesante : « Je me suis efforcé d'inaugurer un genre amusant qui respecte les lois de l'art et du bon goût. Je crois y avoir réussi » explique le compositeur (lettre du 4 octobre 1855, A. N. F21 1136). Bientôt, ses créations s'exportent dans d'autres théâtres, au Palais-Royal, aux Variétés, à l'Opéra-Comique. Suivent six années de succès total, que consacrent l'obtention le 14 janvier 1860 de la nationalité française (A. N. F21 956) et la naissance en 1862 d'un fils tant attendu (après
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 40
quatre filles), Auguste, auquel il donne pour parrain le duc de Morny. Au côté d'une vie bourgeoise respectable et bien réglée auprès d'une épouse attentive, patiente et très bonne gestionnaire, Offenbach poursuit une vie gaie et enlevée au sein de son théâtre, où il côtoie des actrices de talent, comme la grande Zulma Bouffar, trop vite éclipsée des mémoires par l'incontournable Hortense Schneider, mais aussi nombre de demi-mondaines auxquelles il ne résiste guère.
« La Vie Parisienne » et suivants
À une époque où la société veut se distraire et rire après une certaine période d'austérité, sa musique et ses mises en scène correspondent à l'attente du public. Mais l'année 1862, malgré les succès, le trouve ruiné et Offenbach se voit nommé liquidateur de son théâtre (article 3 de l'acte notarié, A.N.). La musique et le spectacle sont cependant plus forts. 1865 voit la naissance d'une « seconde manière », sorte d'apogée musical qui durera jusqu'à la chute de l'Empire en 1870. La Vie Parisienne inaugure cette série de « nouvelles oeuvres » — la censure a obligé Offenbach à une seconde version qui est seulement autorisée « car les auteurs ont tenu compte des remarques précédemment faites » (P.V. de censure du 30 octobre 1866, A.N. F21 979). Hommage au Paris « des viveurs et des débrouillards », l'oeuvre voit le jour dans le délicat contexte de l'expédition mexicaine mais également en pleine période de prospérité économique. Compositeur, poète malicieux, grand voyageur, Offenbach devient le « chef d'orchestre » d'une société nouvelle.
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 41
Les complices de son succès sont Meilhac et Halévy, qui ont déjà écrit les livrets de La Belle Hélène (1864) et de La Perichole, où se côtoient grotesque et sentiment, parodie et calembour. Les personnages, usant de l'art du déguisement, se cachent derrière le masque des mensonges. Offenbach a trouvé ses thèmes de prédilection : les femmes, les plaisirs de la table, le jeu (Les Deux Aveugles) et l'omniprésente fatalité (La Belle Hélène). Pour Reynaldo Hahn, « Offenbach est le musicien des objets familiers, le poète du matériel ». Un musicien qui se voit très souvent sollicité : dans son appartement, il donne de nombreuses fêtes tout droit sorties de son enfance allemande. Sa popularité est aussi favorisée par un physique hors normes : on le dit le résultat du croisement d'un coq et d'une sauterelle (Nadar), ce qui inquiète certains de ses contemporains comme Émile Blavet : « Offenbach ressemblait à quelqu'un de ces êtres surnaturels échappés de la galerie fantasmagorique du conteur germain Hoffmann, [avec des] cheveux en pleurs, cet oeil pétillant de malice, ce nez crochu, cette bouche sardonique… ». Avec la guerre contre la Prusse, Jacques Offenbach se voit contraint de s'éloigner avec femme et enfants de Paris. Mais cet exil est cependant de courte durée, et en 1872 il compose son opéra féerie Le roi carotte qui se veut une satire politique de Napoléon III sur un livret de Victorien Sardou. Il dirige ensuite le théâtre de la Gaité-Lyrique où sont reprises ses anciennes oeuvres, mais meurt dans un relatif dénuement, le 5 octobre 1880, laissant inachevé son unique opéra et ultime chef-d'oeuvre : Les Contes d'Hoffmann. Napoleon.org
MUZIEKACADEMIE I.H. FIOCCO, SCHAARBEEK – 50 JAAR Op 22 november had in de concertzaal van de Academie van Schaarbeek een huldeconcert plaats naar aanleiding van het 50-jarig bestaan van de muziekacademie I Fiocco. Directeur Mevrouw Valcke glunderde. Ze was aangenaam verrast om de vele aanwezigen te kunnen begroeten waaronder: -
de heer Jurgen Wayenberg, Algemeen Directeur van de Scholengroep Brussel de heer Philippe Vervoort, schepen van financiën, sport en jeugd van de Gemeente Huldenberg collega’s directeurs en collega’s van het Algemeen directoraat van de Scholengroep Brussel ere-personeelsleden, huidige personeelsleden, leden van de schoolraad, ouders, leerlingen en vrienden,… Mevrouw Valcke, die zelf meerdere jaren eerst als leerling, later als leraar en daarna als directeur verbonden is met deze muziekacademie, hield eraan niet haar eigen verdiensten in de kijker te stellen maar wel hulde te brengen aan de stichter en ere-directeur van de academie; de heer Jozef Sluys. Mevrouw Hilde Valcke mocht dan ook de volledige familie Sluys verwelkomen: Mevrouw Sluys, dochter Ann en zonen Johan en Eric.
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 42
In haar toespraak vermeldde ze dat : -
de “Rijksmuziekacademie opgericht werd op 26 oktober 1968 en de heer Jozef Sluys als directeur werd aangesteld. De toen nog zeer jonge organist kreeg hiermee een zware taak om uit het niets een academie op te bouwen. Hij maakte er zijn levenswerk van met als resultaat een academie die een ware cultuurtempel werd voor de Nederlandstalige Gemeenschap: een waarborg voor de Vlaamse toekomst in Brussel.
-
In 1963 de heer Jozef Sluys laureaat werd van de Internationale J. S. Bachwedstrijd te Gent. Hiermee begon zijn internationale loopbaan als orgelvirtuoos
-
Hij tevens ook als organist-titularis van de Sint-Michiels en Sint-Goedelekathedraal te Brussel aangesteld werd.
-
Hij de Belgische orgelmuziek bekend maakte over de hele wereld. Dit leverde hem talrijke eretitels op, teveel om allemaal op te noemen: zo werd hij o.a. Cultureel Ambassadeur van Vlaanderen maar het hoogtepunt was toch toen Koning Albert II hem de adellijke titel van “Ridder” toekende.
-
Postuum werd de straat waar hij woonde in Vlezenbeek, omgedoopt tot de “Jozef Sluysstraat”
Spijtig genoeg verloor hij de strijd tegen een slopende ziekte op 15 maart 2015 en daarmee verloren ze ook hun bezieler van deze academie. Mevrouw Valcke vergeet nooit het jaar 2015 want ook in datzelfde jaar verloor ze haar echtgenoot, eveneens oud-leraar in de academie te Schaarbeek. Directeur Mevrouw Valcke hield eraan om Ridder Jozef Sluys postuum te huldigen met muziek op het orgel waarop zij hem als kind en oud-leerlinge van deze academie zoveel had horen oefenen. Tevens werd een foto onthuld van de heer Jozef Sluys.
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 43
Directeur Mevrouw Valcke richtte zich tot de familie Sluys en stelde dat ze wijlen de heer Jozef Sluys, Mevrouw Sluys zeer erkentelijk is voor de prachtige academie die hij opgericht en ontwikkeld heeft. “Het was geen gemakkelijke taak om op 1 maart 1995 zo’n grote artistieke persoonlijkheid op te volgen. Wees er echter zeker van dat wij met veel dankbaarheid voor al hetgeen hij gegeven heeft aan deze academie al het mogelijke doen om de rijke muzikale erfenis van de heer Sluys te koesteren en verder te laten leven in onze academie”. Het is dan ook “zijn orgel” dat centraal stond in het huldeconcert. Het concert werd gebracht door leraren van de academie. Onderstaand het programma: Aria del Granduca, Peter Philipps (1560-1628), Emilio de Cavalieri (1550-1602) & Jan Pieterszonn Sweelinck (1562-1621) Uitvoering : Kaat Verheyen & Rebecca Van Goethem, viool / Toby Sermeus, klavecimbel / Claire Delvigne, cello / Nadine Bratman, Chris Magnus, Veerle Van Bouchaute, zang / Kersten Cottyn, orgel Salve Regina, Allesandro Grandi (1590-1630) Chris Magnus, zang / An Faems, orgel / Kersten Cottyn, klavecimbel Ciagogna, Philippe Van Wichel (1614-1675) Kaat Verheyen & Rebecca Van Goethem, viool / Toby Sermeus, klavecimbel / Claire Delvigne, cello / Kersten Cottyn, orgel Une jeune fillette, anoniem, & Philippe Griedrich Böddecker (1615-1683) Chris Magnus, zang / Kersten Cottyn, orgel / Claire Delvigne, cello Hear me o God, Alfonso Ferrabosco (1575-1628) Chris Magnus, Nadine Bratman & Veerle Van Bouchaute, zang / Kersten Cottyn, orgel Aria “Ei! Wie schmeckt der Kaffe süsse”, BWV 211, Johann Sebastian Bach (1685-1750) Lieve Rodiers, zang / Elisabeth Josine Derksen, dwarsfluit / Kersten Cottyn, klavecimbel
Adagio & Allegro in G, Joseph Hector Fiocco (1703-1741) An Faems, orgel / Kersten Cottyn, klavecimbel
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 44
Concerto in D, Willem de Fesch (1687-1761) Kaat Verheyen & Rebecca Van Goethem, viool /Toby Sermeus, klavecimbel / Claire Delvigne, cello / Kersten Cottyn, orgel
Algemeen Directeur van Scholengroep Brussel, dhr Jurgen Wayenberg nam het woord. Hij zag dat het goed was en dankte uitdrukkelijk directeur Hilde Valcke voor haar steeds toegewijde inzet ten gunste van de academie dit zonder haar eigen verdiensten in de kijker te stellen. Na het prachtige, stijlvolle concert mochten de aanwezigen napraten bij een hapje en een drankje.
WH
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 45
“Brussel Leeft” “Klankbord Brussels Gewest” Driemaandelijks tijdschrift. Een uitgave van Vlamo Brussels Gewest vzw en de Koninklijke Muziekfederatie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vzw. Redactieadressen, lezersbrieven, abonnementen en advertenties Vlamo / KMF BHG E-mail: brussel@vlamo.be muziekfederatie@hotmail.com Gelieve uw bijdrage elektronisch aan te leveren Het abonnement op dit tijdschrift maakt deel uit van het abonnement op klankbord. De artikels voor de volgende editie van ons tijdschrift dienen uiterlijk in het bezit te zijn van de redactie vóór 15 maart 2019 Les articles pour la prochaine édition doivent être en possession de la rédaction pour le 15 mars 2019 au plus tard
Het overnemen van artikels en illustraties (of een gedeelte ervan) kan alleen na de uitdrukkelijke toestemming van Vlamo Brussels Gewest en/of Koninklijke Muziekfederatie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Verantwoordelijke uitgever: William Huybandt, Brugstraat 27, 1730 Asse
Werkten mee aan dit nummer: Cecile Van Camp, Louis G. Meeus, Edgard Van Nerom, William Huybandt Foto’s: Edgard Van Nerom, Lay-out: Marijke Huybandt Oplage van dit nummer: 560 De redactie wil graag uw mening kennen over dit tijdschrift. Daarom vragen wij u ons zoveel mogelijk opmerkingen (positief/negatief) bij voorkeur digitaal toe te zenden. Ook lezersbrieven zijn welkom! Indien mogelijk zullen wij uw brief publiceren: hou er wel rekening mee dat om diverse redenen uw brief kan worden ingekort of beknopt weergegeven
KMF BHG
BRUSSEL LEEFT - 47