Introductie 01
Vertrekkend van een bijgewerkte strategische visie met als tijdshorizon 2050, ontwerpt Maatschappij Linkerscheldeoever (MLSO) een nieuw strategisch beleidsplan 2025-2030, hetgeen als term beter is dan ondernemingsplan. Het is geen brutale reset, MLSO respecteert de continuïteit. MLSO wil haar strategie als team nog robuuster maken in samenwerking met haar stakeholders. Strategie geeft immers richting, zorgt voor samenhangende beslissingen en creëert een stevig draagvlak bij partners, concessionarissen en medewerkers.
MLSO definieert haar strategische doelstellingen volgens vijf pijlers: grondbeleid, industrialisatiebeleid, subregionaal beleid, interne werking en management, bestuur en communicatie.
Leeswijzer
In dit strategisch beleidsplan wordt gestart bij een omschrijving van MLSO vandaag (hoofdstuk 2).
Er wordt gestart met een korte omschrijving van het ontstaan en de taken van MLSO, vastgelegd in de wet-Chabert (hoofdstuk 2.1). Om als lezer de opdracht van MLSO in de juiste context te kunnen plaatsen, wordt even ingezoomd op haar werkgebied, namelijk de Waaslandhaven (hoofdstuk 2.2). Nadien wordt dan meer uitgebreid de specifieke bijdrage aan dit werkgebied beschreven (hoofdstuk 2.3) en hoe MLSO dit doet, waarbij de lezer inzicht krijgt in de organisatiestructuur van MLSO (hoofdstuk 2.4).
Daarna wordt het MLSO van morgen geschetst en de strategie die MLSO zal volgen om dit toekomstbeeld te bereiken, zoals duidelijk wordt in hoofdstuk 3. Hoe MLSO haar strategie opbouwt, wordt kort toegelicht in hoofdstuk 3.1. Dit hoofdstuk geeft ook een overzicht van de weerhouden strategische doelstellingen. De omzetting in operationele doelstellingen gebeurt in hoofdstuk 3.2.
Hoofdstuk 4 staat stil bij hoe de uitvoering van die doelstellingen wordt geëvalueerd.
02
2.1 Haar wortels
MLSO vandaag
De wortels van MLSO liggen in de wet-Chabert. Deze wet werd in 1978 goedgekeurd en legt de verhoudingen en de samenwerking in het havengebied van de linker-Scheldeoever vast. De maritieme ontwikkeling of het beheer en de exploitatie van de waterzijde werd toevertrouwd aan de stad Antwerpen (ondertussen Havenbedrijf Antwerpen-Brugge, nv van publiek recht).
Het grond- en industrialisatiebeheer komt toe aan een bijzondere maatschappij met deelname van de staat en de openbare instanties van beide oevers: Maatschappij Linkerscheldeoever. De wet-Chabert legt verder ook de algemene doelstelling van MLSO - statutair en wettelijk - vast in artikel 8 van de wet van 19 juni 1978. Een wijziging daaraan is aangebracht door het havendecreet van 2 maart 1999. De algemene doelstelling is daarin als volgt omschreven:
Maatschappij Linkerscheldeoever heeft tot doel het grondbeleid voor het havengebied in het Linkerscheldeoevergebied, het industrialisatiebeleid van de industriële zone gelegen binnen dit havengebied en het uitstippelen van het subregionale beleid inzake de verdere ontwikkeling en fasering van het havengebied in het Linkerscheldeoevergebied.
De drie grote activiteitenpijlers van MLSO zijn dus:
1. Grondbeleid
2. Industrialisatiebeleid
3. Subregionaal beleid
De wet-Chabert bepaalt dus wie MLSO is en wat zij doet. De wet zegt echter niet wat deze drie opdrachten concreet inhouden, vanuit welk waardenperspectief MLSO die opdrachten bekijkt, en - misschien wel het belangrijkste - met welk toekomstbeeld voor ogen MLSO die opdrachten uitvoert. Deze elementen werden reeds vroeger uitgewerkt in de strategie, en die strategie wordt nu dus verder verfijnd.
2.2 Haar werkterrein: Waaslandhaven
Het werkterrein van MLSO is het havengebied op de linker-Scheldeoever, kortweg de Waaslandhaven, en maakt dus deel uit van de haven van Antwerpen-Brugge. Momenteel heeft de haven in het Linkerscheldeoevergebied een totale oppervlakte van 4.683 hectare, uitgestrekt over de vroegere gemeenten Zwijndrecht en Beveren (momenteel gemeente Beveren-Kruibeke-Zwijndrecht). 2.500 hectare van de Waaslandhaven wordt uitgebaat als bedrijventerrein. Deze bedrijventerreinen creëren waarde: economische én maatschappelijke waarde.
MLSO is in dit werkgebied actief in nauwe samenwerking met het Havenbedrijf Antwerpen-Brugge, waar deze laatste de maritieme activiteiten en zones beheert. Samen zetten beide partners de afgelopen jaren mooie resultaten neer.
In 2023 telde de Waaslandhaven 22.453 directe werknemers, dit is een stijging met 50% in 10 jaar tijd. Indien men hierbij de indirecte tewerkstelling zou bijtellen, zou de totale tewerkstelling in de Waaslandhaven volgens de Nationale Bank van België meer dan 50.000 VTE bedragen. Deze positieve balans is niet alleen een belangrijke waardemeter voor het succes van de havenactiviteiten en de industriële bedrijvigheid op de linker-Scheldeoever, maar ook voor de bijdrage van de Waaslandhaven aan de welvaart, en dus voor de maatschappelijke meerwaarde. De meeste van deze arbeidskrachten komen immers uit eigen streek.
Voor wat betreft de maritieme trafiekcijfers, kende de Waaslandhaven in 2023 een maritieme trafiek van 107.666.480 ton goederen, een lichte daling ten opzichte van 2022. Veruit de meeste goederen worden in de Waaslandhaven via containers getransporteerd: 92.556.227 ton, goed voor 8.087.958 TEU en een aandeel van 86%. Toch worden er ook diverse andere goederen geladen en gelost in de Waaslandhaven, namelijk chemicaliën en gassen, rollend materieel, metaalproducten, papier, ertsen, zand en grind en hout(cellulose).
22.453 vte
directe tewerkstelling 50%
stijging in 10 jaar tijd 50.000 vte
totale tewerkstelling volgens de Nationale Bank van België
107.666.480
ton goederen, een lichte daling ten opzichte van 2022
92.556.227
ton goederen, getransporteerd via containers
8.087.958 TEU
86%
Aandeel containertrafiek van de totale trafiek in de Waaslandhaven.
De Waaslandhaven wérkt, dankzij een hele resem bedrijven die zich in en rond de Waaslandhaven bewegen. Op diverse manieren worden deze private actoren ondersteund door publieke instanties. MLSO is één van de cruciale publieke actoren die de Waaslandhaven mee vorm geven.
2.3 De opdrachten van MLSO
Zoals beschreven in de wet-Chabert kent MLSO drie verantwoordelijkheden met betrekking tot de Waaslandhaven: grondbeleid, industrialisatiebeleid en subregionaal beleid. Deze drie bevoegdheidsdomeinen worden hieronder meer gedetailleerd toegelicht.
Grondbeleid
MLSO is bevoegd voor het grondbeleid in het havengebied van de linker-Scheldeoever. Met grondbeleid wordt verwezen naar het verwerven, bestemmen en overdragen van gronden. Dit houdt in dat MLSO bevoegd is voor het verwerven (kopen, onteigenen…) van alle gronden bestemd voor de haven van het Linkerscheldeoevergebied. Indien van toepassing draagt MLSO deze verworven gronden over aan de desbetreffende partners (de Vlaamse overheid en het Havenbedrijf Antwerpen-Brugge). De industriële gronden worden door MLSO zelf in concessie gegeven.
Industrialisatiebeleid
Industrialisatiebeleid heeft betrekking op het invullen en in concessie geven van gronden in de industriële zone van het havengebied van de linker-Scheldeoever. Verder versterkt MLSO de positie van deze industriële zone in het economische landschap. Bijvoorbeeld door de ontwikkeling, in samenwerking met het Havenbedrijf Antwerpen-Brugge en het Vlaams Gewest, van daarbij horende landgebonden infrastructuur en door het aanbieden van ondersteunende diensten aan bedrijven.
Subregionaal beleid
Ten slotte is MLSO actief betrokken bij het bouwen van een coherente en duurzame toekomst van de Waaslandhaven voor stakeholders en, waar nodig, samen met haar stakeholders. Dit impliceert dat MLSO zich inzet om in samenwerking de verdere havenontwikkeling te optimaliseren.
Dit kan bewerkstelligd worden op verschillende manieren, bijvoorbeeld door het opvolgen en adviseren van economische, sociale, ruimtelijke en ecologische ontwikkelingen die relevant zijn voor de Waaslandhaven. Op basis van deze inzichten kan MLSO, rekening houdend met de belangen van de diverse stakeholders en partners, een eenduidige en geïntegreerde visie vormen en deze proactief presenteren naar overheden. Door deze visie te laten ontstaan uit een multi-stakeholderproces wordt er draagvlak voor verdere havenontwikkeling gecreëerd. Verder kan MLSO bedrijven prikkelen om zich verder binnen de krijtlijnen van deze visie te ontplooien.
Belangrijke thema’s waarop het subregionaal beleid betrekking heeft, zijn alvast ruimtelijke ordening, energie, natuur, milieu, streekontwikkeling, tewerkstelling en mobiliteit.
2.4 Organisatiestructuur
Christa Schaut
Adviseur natuur, milieu en energie - 80%
Martien Segers Adviseur maatschappelijke opdrachten - 80%
Maxim Schroeyers Medewerker duurzame opdrachten - 100%
Peter Van De Putte Directeur - 100%
Els Jennen Adjunct-directeur
Nancy Vandersnickt Hoofd administratie en HR - 100%
Mieke Deprettere Administratief assistent80%
Nisâ Bagci Administratief assistent100%
Dominique Vermeulen Management assistent - 100%
Karolien Buytaert Administratief juridisch medewerker - 100%
Els Jennen Bedrijfsjuriste - 100%
Sigrid Borgmans Communicatieverantwoordelijke - 100%
Harold Ketels Patrimoniumbeheerder - 80%
Liesbeth Van Driessche Stafmedewerker infra & R.O. - 80%
Edwin De Cleyn Economisch stafmedewerker -100%
Marjan Van Avermaet Projectcoördinator - 50%
Liselotte Eeckhoudt Stafmedewerker financieel en economisch beleid - 100%
MLSO morgen: Een strategische visie voor 2050
3.1 Algemeen
Bij het opbouwen van de strategie richting 2050 zet MLSO niet alleen haar organisatie centraal, maar kijkt MLSO ook naar ‘buiten’. Een goede oefening start met het identificeren van externe ontwikkelingen, dus ontwikkelingen buiten onze directe invloedssfeer. Voorspellingen daarover maken, zeker over een langere termijn, is niet evident. MLSO wil geen uitgebreide analyse maken van alle mogelijke trends, onzekerheden en ontwikkelingen, en daaruit de ‘meest waarschijnlijke’ kiezen.
Daarom werd gekozen voor een benadering via ‘scenario thinking’. MLSO probeert zich de toekomst in te beelden, zoals ze zich zou kunnen voordoen. Vele toekomstbeelden zijn mogelijk met heel veel nuances. En om efficiënt te werken, heeft MLSO drie basisscenario’s geïdentificeerd. Zij vertrekken elk van hypotheses over de externe omgeving (geopolitiek, economische situatie, verduurzaming, beschikbare technologie, etc). De drie scenario’s zijn:
y duidelijk te onderscheiden van elkaar;
y plausibel;
y relevant voor de discussie.
Elk scenario levert verschillende consequenties op voor de Waaslandhaven en MLSO (industriële ontwikkeling, behandelde volumes, beslag op de open ruimte, etc). De scenario’s zijn geen voorspellingen, maar helpen vooral om de voor- en nadelen van bepaalde keuzes helder te maken. Uit de analyse van de scenario’s en op basis van haar visie, missie en kernwaarden distilleert MLSO volgende strategische doelstellingen voor de lange termijn.
Voldoende grondvoorraad voor duurzame economische ontwikkeling Waaslandhaven
Grondverwerving en overdracht met een integer, kwalitatief en toekomstgericht proces
Evenwicht tussen natuur, groei en partnerschap
Industrialisatiebeleid
Flexibiliteit, innovatie en evaluatie in concessiebeheer
Strategische infrastructuur en ontsluiting
Proactief en dynamisch duurzaam beleid
Langetermijninitiatieven met regionale samenwerking en impactevaluatie
Balans tussen lasten en lusten voor stakeholders
Facilitator van groei, verduurzaming en samenwerking
Stimuleren van duurzaamheid en innovatie bij bedrijven
Continue evaluatie en versterking van meerwaarde van MLSO MLSO handelt als één team
Evenwichtige en daadkrachtige besluitvorming in de Raad
Inclusieve stakeholderdialoog en strategische communicatie
MLSO is een performante kennisorganisatie
Oog voor welzijn bij ieder teamlid
Grondbeleid
strategische doelstelling 1:
Voldoende grondvoorraad voor duurzame economische ontwikkeling Waaslandhaven
De voorraad van gronden is voldoende zodat uiteenlopende havengebonden economische activiteiten geaccommodeerd kunnen worden.
De grondvoorraad is voldoende zodat uiteenlopende havengebonden economische activiteiten geaccomodeerd kunnen worden. De beschikbare grondvoorraad wordt optimaal benut door het maken van objectieve en verantwoordelijke keuzes bij grondverdeling. Opportuniteiten worden onderzocht en de nodige inspanningen worden geleverd om deze te realiseren.
strategische doelstelling 2:
Grondverwerving en overdracht met een integer, kwalitatief en toekomstgericht proces
MLSO verwerft gronden op basis van verantwoorde prijskwaliteitsverhoudingen. Ze beheert overdrachten voor de maritieme zone en het wateroppervlak met een integer, kwalitatief en toekomstgericht proces.
MLSO verwerft gronden op basis van verantwoorde prijskwaliteitsverhoudingen, met een sterke focus op integriteit en proceskwaliteit, en voert een actieve regie bij overdrachten voor de maritieme zone en het wateroppervlak. Door gebruik te maken van een integer, kwalitatief en toekomstgericht proces, wordt draagvlak gecreëerd bij de betrokken partijen. Wettelijke instrumenten zoals voorkooprecht, terugkooprecht en onteigening blijven essentieel en worden zorgvuldig toegepast met aandacht voor eerlijkheid en transparantie. MLSO bewaart de balans tussen de natuurlijke omgeving, de mobiliteit en de economische noden.
strategische doelstelling 3:
Evenwicht tussen natuur, groei en partnerschap
MLSO streeft naar een duurzaam en dynamisch ruimtelijk evenwicht, waarin economische ontwikkeling in de Waaslandhaven – als deel van de haven van Antwerpen – in balans is met de natuurlijke omgeving. MLSO sluit hierbij partnerschappen met lokale besturen, de Vlaamse overheid en bedrijven.
MLSO streeft naar een duurzaam en dynamisch ruimtelijk evenwicht, waarin economische groei in de Waaslandhaven - als deel van de haven van Antwerpen - hand in hand gaat met de natuurlijke omgeving. Om de Waaslandhaven economisch te kunnen ontwikkelen, dienen immers buiten de haven natuurcompensaties en instandhoudingsdoelstellingen gerealiseerd te worden. MLSO sluit hierbij partnerschappen met lokale besturen, de Vlaamse overheid, en bedrijven.
© Yves Adams
Industrialisatiebeleid
strategische doelstelling 4:
Flexibiliteit, innovatie en evaluatie in concessiebeheer
MLSO beheert concessies op een strategische manier, met specifieke aandacht voor de havengebonden en industriële bedrijven. Hierbij wordt rekening gehouden met een flexibele uitgiftevisie die inspeelt op de vraag en wordt er gewerkt met een continu evaluatieproces van uitgegeven concessies.
MLSO beheert concessies op een strategische en toekomstgerichte manier, met specifieke aandacht voor de behoeften van havengebonden en industriële bedrijven. Het concessiebeheer richt zich op flexibiliteit in uitgifte, ondersteuning van schaaldiversiteit (van start-ups tot grote bedrijven), en continue evaluatie van concessies. Dit proces houdt rekening met innovatie, duurzaamheidskansen en regelmatige monitoring van bedrijfsdoelstellingen. Indien resultaten niet worden behaald, worden alternatieven besproken en onderhandeld. De werkgelegenheid in de regio wordt ondersteund door in te zetten op bedrijven die structureel bijdragen aan de economische en sociale doelstellingen van de Waaslandhaven.
strategische doelstelling 5:
Strategische infrastructuur en ontsluiting
MLSO ontwikkelt en beheert de industriële zone door strategische infrastructuur en ontsluiting te realiseren die gericht zijn op havengebonden logistieke en industriële bedrijven. Het beleid voorkomt overmatige versnippering, minimaliseert negatieve impact en stelt veiligheid voorop.
MLSO ontwikkelt en beheert de industriële zone door strategische infrastructuur en ontsluiting te realiseren die gericht zijn op havengebonden logistieke en industriële bedrijven. Het beleid voorkomt versnippering, minimaliseert milieu-impact en waarborgt veiligheid.
strategische doelstelling 6:
Proactief en dynamisch duurzaam beleid
MLSO voert een proactief en toekomstgericht beleid om duurzame economische groei en veiligheid te waarborgen.
MLSO integreert duurzame ontwikkelingsdoelen als kern van haar beleid en stemt deze continu af op een veranderende context. Het beleid richt zich op concrete acties en duidelijke communicatie. Het beleid wordt proactief en toekomstgericht vormgegeven, en ondersteunt zowel economische groei, duurzaamheid als veiligheid en draagt bij aan toekomstbestendige bedrijfsstructuren. Door gerichte ondersteuning en prikkels die bijdragen aan een toekomstgerichte en duurzame bedrijfsvoering versterkt MLSO de samenwerking met havengebonden bedrijven en het Havenbedrijf Antwerpen-Brugge.
Subregionaal beleid
strategische doelstelling 7:
Langetermijninitiatieven met regionale samenwerking en impactevaluatie
MLSO adviseert of ontwikkelt in lijn met haar visie en de bredere regionale context langetermijninitiatieven samen met haar partners op het gebied van ruimtelijke ordening, energie, natuur, milieu, streekontwikkeling, erfgoed, recreatie, tewerkstelling en mobiliteit. Deze initiatieven worden continu geëvalueerd en dynamisch bijgestuurd om duurzame en bestendige groei in evenwicht met de omgeving te waarborgen.
MLSO adviseert of ontwikkelt langetermijninitiatieven op het gebied van ruimtelijke ordening, energie, natuur, milieu, streekontwikkeling, erfgoed, recreatie, tewerkstelling en mobiliteit, in nauwe samenwerking met subregionale en intergemeentelijke partners. Deze initiatieven zijn afgestemd op de strategische visie voor de Waaslandhaven en houden rekening met de bredere regionale context, inclusief grensoverstijgende samenwerking. Door continue impactevaluatie en dynamische bijsturing wordt duurzame en bestendige groei gewaarborgd. Met oog voor een kwalitatieve leefbaarheid in en rond de Waaslandhaven.
strategische doelstelling 8:
Balans tussen lasten en lusten voor stakeholders
MLSO bewaakt en optimaliseert het evenwicht tussen de lasten en lusten van de Waaslandhaven. Zo bewaakt MLSO onder andere de afspraken die gemaakt zijn in het Ommelandverbond. Het doel is om te streven naar een balans die door de stakeholders, inclusief burgers, overheden en bedrijven, ook daadwerkelijk als evenwichtig ervaren wordt.
MLSO bewaakt en optimaliseert het evenwicht tussen de lasten en lusten van de Waaslandhaven, met nadruk op samenwerking met lokale en subregionale partners. Het doel is om een balans te realiseren die door stakeholders, zoals burgers, overheden en bedrijven, als evenwichtig wordt ervaren. Hierbij wordt ook aandacht besteed aan de impact van de uitgegeven en uit te geven concessies, bereikbaarheid van de haven, en het creëren van intern draagvlak om gezamenlijk met partners te opereren en oplossingen te realiseren.
strategische doelstelling 9:
Facilitator van groei, verduurzaming en samenwerking
MLSO neemt een proactieve rol op als facilitator en actieve partner om bedrijven te ondersteunen bij verduurzaming en groei. Door bedrijven te ontzorgen, kunnen zij zich beter richten op hun kerntaken.
MLSO neemt een proactieve rol als facilitator en actieve partner op om bedrijven te ondersteunen bij verduurzaming en groei, met duidelijke afstemming van rollen en verantwoordelijkheden. Door bedrijven te ontzorgen, kunnen zij zich beter richten op hun kerntaken. Tegelijk stimuleert MLSO economische ontwikkeling en samenwerking.
strategische doelstelling 10: Stimuleren van duurzaamheid en innovatie bij bedrijven
MLSO stimuleert en inspireert bedrijven om actief duurzaamheids- en innovatie-initiatieven te implementeren. Dit wordt gedaan door gerichte ondersteuning en prikkels die bijdragen aan een toekomstgerichte en duurzame bedrijfsvoering.
MLSO stimuleert en inspireert bedrijven om actief duurzaamheids- en innovatie-initiatieven te implementeren. MLSO neemt daarom bewust deel aan W@S, Ecluse en Railport. Zo worden projecten voor hernieuwbare energie en transportbundeling van goederen haalbaar voor de bedrijven in de Waaslandhaven.
Bestuur, management & communicatie
strategische doelstelling 11:
Continue evaluatie en versterking van meerwaarde van MLSO
MLSO evalueert regelmatig de eigen meerwaarde om zowel haar Raad van Bestuur als stakeholders te blijven overtuigen van de relevantie en toegevoegde waarde van haar activiteiten. Deze evaluatie versterkt de legitimiteit van MLSO in de Waaslandhaven.
MLSO evalueert regelmatig de eigen meerwaarde om zowel de Raad van Bestuur als stakeholders te overtuigen van haar relevantie en toegevoegde waarde van haar activiteiten. Dit proces wordt verbreed door het actief communiceren van resultaten en doelstellingen, waarbij naamsbekendheid en merkpositionering lokaal en regionaal worden versterkt. MLSO functioneert als een stabiele en herkenbare partner die in een snel veranderende wereld consistent waarde toevoegt.
strategische doelstelling 12:
Evenwichtige en daadkrachtige besluitvorming in de Raad
MLSO neemt bij initiatieven, beslissingen en acties systematisch de belangen van alle leden van de Raad van Bestuur in overweging. Dit leidt tot evenwichtige en onderbouwde besluiten, stimuleert onderling vertrouwen en versterkt de efficiëntie en daadkracht van de Raad.
Binnen de Raad van Bestuur van MLSO zijn alle bestuurders evenwaardig. De belangen van elke bestuurder worden dus gehoord. Nadien wordt een onderbouwde en overwogen beslissing genomen. Dit verhoogt in de Raad van Bestuur het onderlinge vertrouwen en de daadkracht.
strategische doelstelling 13:
Inclusieve stakeholderdialoog en strategische communicatie
MLSO zet in op vernieuwende communicatievormen om de informatieuitwisseling en dialoog met alle stakeholders te versterken. Hierbij wordt rekening gehouden met diverse communicatiesnelheden en voorkeuren, om inclusieve en effectieve betrokkenheid te garanderen.
MLSO vormt een geheel met de haven en de buitenwereld door te investeren in inclusieve en strategische communicatie. Dit omvat het versterken van de informatie-uitwisseling en dialoog met stakeholders, waarbij rekening wordt gehouden met diverse communicatiesnelheden en voorkeuren. MLSO streeft naar een transparant en consistent verhaal dat zowel intern als extern als krachtig en coherent wordt ervaren.
Interne werking
strategische doelstelling 14:
MLSO handelt als één team
MLSO handelt als één team.
MLSO moedigt openheid, verantwoordelijkheid en respect aan en creëert voldoende tijd en ruimte om het teamgevoel te versterken, opdat iedereen binnen MLSO handelt als één team.
strategische doelstelling 15:
MLSO is een performante kennisorganisatie
MLSO is een performante kennisorganisatie.
MLSO zet in op een efficiënte en effectieve interne werking, daarbij hoort een veilige en duurzame werkorganisatie, en een participatieve doorstroming van informatie en kennismanagement. Er heerst een cultuur van het volgen van externe opleidingen en interne kennisdeling en mentorschap.
strategische doelstelling 16:
Oog voor welzijn bij ieder teamlid
Raad van Bestuur en collega’s van MLSO hebben oog voor het welzijn bij ieder teamlid.
MLSO zet in op een moderne arbeidsorganisatie en heeft aandacht voor het welzijn van alle teamleden. MLSO zet in op een retentiebeleid en een veilige, vertrouwde werkomgeving.
3.3 Operationele doelstellingen 2030
Grondbeleid
Voldoende grondvoorraad voor duurzame economische ontwikkeling Waaslandhaven
• Visie op grondbeleid
• Werking van de grondenbank
• Visie op grondbeleid voor het buitengebied
• Braakliggende gronden
• Ruimte voor onverwachte opportuniteiten
Grondverwerving en overdracht met een integer, kwalitatief en toekomstgericht proces
• Transparantie in processen
• Gebruik van juridische instrumenten
• Behoud aanduiding tijdelijke natuur
• Bestuurlijke kaart voor maritieme en industriële zone
Evenwicht tussen natuur, groei en partnerschap
• Fysieke buffering
• Natuur en economie in balans
• Optimale benutting van beschikbare gronden
• Verbond Ommeland
• Strategische grondvoorraad
Industrialisatiebeleid Subregionaal beleid
Flexibiliteit, innovatie en evaluatie in concessiebeheer
• Evaluatie bevragingscriteria
• Concessies evaluatie
• Concessies in een duurzaam kader
• Concessies met efficiënt ruimtegebruik
• Concessies visualiseren/mappen
• Havengebonden activiteiten
• Consensus over strategische sectoren
Strategische infrastructuur en ontsluiting
• Faciliteren van samenwerking
• Versnippering tegengaan door samenwerking
• Infrastructuur ontwikkelen
• Energietransitie faciliteren
Proactief en dynamisch duurzaam beleid
• Bedrijven stimuleren inzake duurzaamheid
• Faciliteren en helpen aanleggen van energiefaciliteiten
• Oplossingen voor verdere energietransitie van de haven
• Samenwerken met partners die dezelfde duurzame missie delen
• Vooruitstrevend blijven in duurzaamheid
Bestuur, management & communicatie
Continue evaluatie en versterking van meerwaarde van MLSO
• Regelmatige evaluaties van meerwaarde
• Stakeholderbetrokkenheid vergroten
Evenwichtige en daadkrachtige besluitvorming in de Raad
• Besluitvorming en belangenafweging
• Bestuurders als ambassadeurs
• Transparantie en open communicatie
• Versterken van samenwerking binnen de Raad van Bestuur
• Consensus en compromis in beslissingen
Inclusieve stakeholderdialoog en strategische communicatie
• Diversificatie van communicatiekanalen
• Betrokkenheid creëren bij de bredere gemeenschap
• Laagdrempelig contact
Langetermijninitiatieven met regionale samenwerking en impactevaluatie
• Actieve participatie
• Streekinitiatieven ondersteunen
• Mobiliteit verbeteren
• Innovatie en experimenten
• Samenwerkingen verderzetten en nieuwe zoeken
Balans tussen lasten en lusten voor stakeholders
• Lasten en lusten in evenwicht brengen
• Gedeelde belangen en gezamenlijke visie
• Maatschappelijke verantwoordelijkheid
Facilitator van groei, verduurzaming en samenwerking
• Ontzorgen van bedrijven
• Samenwerking stimuleren
• Duurzame energieproductie
• Faciliterende rol van MLSO
Stimuleren van duurzaamheid en innovatie bij bedrijven
• Inspireren en prikkelen van bedrijven
• Gemeenschappelijke visie en belangenverdediging
• Evolueren naar een klimaatneutrale haven in 2050
• Voorbeeldfunctie
Interne werking
MLSO handelt als één team
• Open communicatie
• Teamwerking
• Betrokkenheid
MLSO is een performante kennisorganisatie
• Geen silo’s
• Aandacht voor de buitenwereld
• Zelf duurzaam
Oog voor welzijn bij ieder teamlid
• Welzijn overal
Grondbeleid
Strategische doelstelling 1:
Voldoende grondvoorraad voor duurzame economische ontwikkeling Waaslandhaven
Operationele doelstellingen:
1. Visie op grondbeleid: Gronden in de Waaslandhaven moeten optimaal benut worden. Bij de stopzetting van bedrijven in de Waaslandhaven moet bekeken worden welke rol MLSO daarbij kan opnemen. Bij grondverwervingen dienen waar mogelijk externe effecten in kaart gebracht te worden.
2. Werking van de grondenbank (landbouwgronden): MLSO neemt actief deel aan de grondenbank en draagt bij aan een transparante werking ervan. Er is een duidelijke visie nodig rond welke gronden ingezet moeten worden voor natuur en landbouw.
3. Visie op grondbeleid voor het buitengebied: Samen met de partners wordt het evenwicht in het buitengebied behouden tussen natuur- en landbouwgebied, waardoor de nodige natuurcompensaties kunnen gerealiseerd worden.
4. Braakliggende gronden: Een volledige screening van alle braakliggende gronden moet plaatsvinden om alle mogelijke economische ontwikkelingskansen te benutten. Braakliggende gronden moeten actief geherstructureerd worden voor toekomstige ontwikkeling. Flexibiliteit is nodig voor kleinere stukken grond die tijdelijk aan bedrijven kunnen worden gegeven.
5. Ruimte voor onverwachte opportuniteiten: Er moet een reservevoorraad van havengronden zijn voor toekomstige strategische kansen.
Strategische doelstelling 2:
Grondverwerving en overdracht met een integer, kwalitatief en toekomstgericht proces
Operationele doelstellingen:
1. Transparantie in processen: De manier waarop MLSO gronden verwerft, verloopt volgens een kwalitatief, integer en transparant proces.
2. Gebruik van juridische instrumenten: Minnelijke verwerving, voorkooprecht, terugkooprecht en onteigening moeten uitgebalanceerd als verwervingswijze gebruikt worden.
3. Behoud aanduiding tijdelijke natuur: MLSO waakt erover dat tijdelijke natuur tijdelijk blijft en niet permanent wordt.
4. Bestuurlijke kaart voor maritieme en industriële zone: MLSO ijvert voor een duidelijke bestuurlijke kaart voor zowel de maritieme als industriële zones.
Strategische doelstelling 3:
Evenwicht tussen natuur, groei en partnerschap
Operationele doelstellingen:
1. Fysieke buffering: De begrenzing van het havengebied tegenover de omgeving gebeurt best door fysieke buffers, die al grotendeels aangelegd zijn.
2. Natuur en economie in balans: Het natuurbeleid moet zodanig worden ingericht dat de natuur wordt behouden. Het evenwicht tussen natuur en economie dient continu gezocht te worden. Binnen het havengebied worden de natuurwaarden gerealiseerd door de bestaande natuurgebieden en de terreinen waarop ecologische infrastruc-
tuur kan gerealiseerd worden, zoals op sommige leidingenstroken. MLSO draagt hiervoor bij aan het project ‘Antwerpse Haven natuurlijker’. Buiten het havengebied worden natuurgebieden aangelegd voor de verwezenlijking van de instandhoudingsdoelstellingen en de natuurcompensaties.
3. Optimale benutting van beschikbare gronden: Inbreiding in havengebied verdient, waar mogelijk, voorrang op uitbreiding.
4. Verbond Ommeland: MLSO bewaakt mee de goede uitvoering van het Verbond Ommeland met als doel de erin opgenomen havenprojecten te verwezenlijken.
5. Strategische grondvoorraad: Er moet een strategische grondvoorraad zijn die ofwel behouden blijft of flexibel kan worden ingezet, afhankelijk van de opportuniteiten.
Industrialisatiebeleid
Strategische doelstelling 4:
Flexibiliteit, innovatie en evaluatie in concessiebeheer
Operationele doelstellingen:
1. Evaluatie bevragingscriteria: Toewijzing concessies op basis van duidelijke criteria die in de bevraging worden opgenomen en nadien objectief beoordeeld worden. Binnen het havengebied worden havengebonden bedrijven en industriële bedrijven prioritair beschouwd. Hogere overheden kunnen voor het havengebied strategische sectoren en strategische, duurzame investeringen bepalen, die mee in afweging moeten worden genomen.
2. Concessies evaluatie: Continue evaluatie van concessies om tijdig in te spelen op veranderende omstandigheden. Monitoren van concessies en afdwingbaarheid vastleggen in contracten om te waarborgen dat afspraken nageleefd worden. Benchmarking van bestaande concessies en beleid, zodat het beleid voortdurend kan worden aangepast en verbeterd op basis van best practices.
3. Concessies in een duurzaam kader: Het concessiebeleid houdt rekening met duurzame investeringen, en dit op basis van algemeen aanvaarde criteria hiervoor.
4. Concessies met efficiënt ruimtegebruik: Het concessiebeleid houdt rekening met efficiënt ruimtegebruik zoals bouwen in de hoogte of modulair bouwen etc. Het doel is om zoveel mogelijk toegevoegde waarde op zo weinig mogelijk oppervlakte te realiseren.
5. Concessies visualiseren/mappen: MLSO brengt in kaart waar welke types van bedrijven en hun goederenstromen zich bevinden om clustering van bedrijven te optimaliseren.
6. Havengebonden activiteiten: MLSO trekt havengebonden sectoren zoals logistiek met toegevoegdewaarde-activiteiten, chemie en SEVESO-bedrijven in de Waaslandhaven aan, zodat deze bedrijven, die een belangrijke economische waarde hebben, optimaal gebruik kunnen maken van de haveninfrastructuur en het havengebied.
7. Consensus over strategische sectoren: MLSO en het Havenbedrijf Antwerpen-Brugge bepalen samen de strategische sectoren na overleg met de hogere overheden en diepen periodiek overleg verder uit, zodat gezamenlijke prioriteiten duidelijker worden en er effectief op gestuurd kan worden.
Strategische doelstelling 5:
MLSO ontwikkelt en beheert de industriële zone door strategische infrastructuur en ontsluiting te realiseren die gericht zijn op havengebonden logistieke en industriële bedrijven. Het beleid voorkomt overmatige versnippering, minimaliseert negatieve impact en stelt veiligheid voorop.
Operationele doelstellingen:
1. Faciliteren van samenwerking: Er moet gezocht worden naar mogelijkheden om bedrijven samen te brengen om zo processen te optimaliseren en de beschikbare ruimte efficiënter te benutten. Het is belangrijk om hierin een faciliterende rol te spelen.
2. Versnippering tegengaan door samenwerkingen met belangrijke partnerorganisaties zoals het Havenbedrijf Antwerpen-Brugge en de Vlaamse overheid om zinvolle invulling van gronden te realiseren.
3. Infrastructuur ontwikkelen: MLSO ondersteunt het Havenbedrijf Antwerpen-Brugge en andere overheden voor de ontwikkeling van infrastructuur zoals (spoor)wegen, pijpleidingen en energievoorzieningen, inclusief grensoverstijgende projecten, om de Waaslandhaven te ontsluiten en te verbinden met andere regio’s.
4. Energietransitie faciliteren: MLSO heeft, net als het Havenbedrijf Antwerpen-Brugge, eenzelfde doelstelling om van de haven een hernieuwbare energiehub te maken. Energietransitie faciliteren door netwerken voor stroom en moleculen te ontwikkelen, zodat de haven en de industrie zich kunnen aanpassen aan de toekomstige energievraag en energievoorziening. MLSO ondersteunt haar bedrijven bij de transitie richting een meer circulaire economie.
Strategische doelstelling 6:
Proactief en dynamisch duurzaam beleid
Operationele doelstellingen:
1. Bedrijven stimuleren inzake duurzaamheid: MLSO ondersteunt en informeert bedrijven om zo hun duurzaamheidsprestaties te kunnen verbeteren en transparanter te worden naar hun klanten en partners.
2. Faciliteren en mee helpen aanleggen van energiefaciliteiten die bedrijven in staat stellen om duurzamer en efficiënter te opereren, terwijl ze ook de ecologische voetafdruk verminderen.
3. Oplossingen rond de verdere energietransitie van de haven, waarbij alle energiebronnen die bijdragen aan klimaatneutraliteit in 2050 in overweging worden genomen om de energiebehoefte in de toekomst duurzaam te dekken.
4. Samenwerken met partners die dezelfde duurzame missie delen, zodat de impact van duurzame initiatieven wordt vergroot en het netwerk wordt versterkt.
5. Vooruitstrevend blijven in duurzaamheid door nieuwe technologieën en innovaties te integreren, en door te kijken naar de sectoren van de toekomst die de basis kunnen vormen voor de industriële zone.
Subregionaal beleid
Strategische doelstelling 7:
Langetermijninitiatieven met regionale samenwerking en impactevaluatie
Operationele doelstellingen:
1. Actieve participatie: MLSO betrekt burgers bij beleid en projecten in het havengebied om het draagvlak te vergroten.
2. Streekinitiatieven ondersteunen: MLSO ondersteunt streekinitiatieven zoals het Streekfonds, ETGS Linieland van Waas en Hulst, Grenspark Groot Saeftinghe en trekt de maatschappelijke projectsponsoring volgens de gestelde voorwaarden.
3. Mobiliteit verbeteren: MLSO zet in op het verbeteren van de modal shift en draagt daarmee bij aan de bereikbaarheid van bedrijven in de Waaslandhaven en de leefbaarheid voor de bewoners van de omliggende dorpen.
4. Innovatie en experimenten: MLSO voorziet en laat ruimte voor innovatie en experimenten.
5. Samenwerkingen verderzetten en nieuwe zoeken: Het subregionaal beleid krijgt voor MLSO vooral vorm door in te zetten op talloze samenwerkingen. Bestaande samenwerkingen moeten verdergezet en versterkt worden en er moeten nieuwe partnerschappen worden gezocht.
Strategische doelstelling 8:
Balans tussen lasten en lusten voor stakeholders
Operationele doelstellingen:
1. Lasten en lusten in evenwicht brengen: MLSO bewaakt de balans tussen lasten en lusten voor de regio en bedrijven, en streeft ernaar dat deze balans ook als eerlijk ervaren wordt.
2. Gedeelde belangen en gezamenlijke visie: MLSO werkt nauw samen met het Havenbedrijf Antwerpen-Brugge, de gemeenten, de Vlaamse overheid en andere belangrijke stakeholders.
3. Maatschappelijke verantwoordelijkheid: MLSO bewaakt mee dat het collectieve primeert op individuele belangen.
Strategische doelstelling 9:
Facilitator van groei, verduurzaming en samenwerking
Operationele doelstellingen:
1. Ontzorgen van bedrijven: MLSO ontzorgt bedrijven voor bepaalde activiteiten die niet hun kernactiviteiten zijn. Jobbeurzen, natuurcompensaties en collectief woon-werkverkeer zijn voorbeelden waarmee bedrijven ontzorgd worden.
2. Samenwerking stimuleren: Bedrijven aanmoedigen om via buurtoverleg en bedrijventerreinmanagement samen te werken en gezamenlijke initiatieven op te zetten.
3. Duurzame energieproductie: Actief deelnemen aan grootschalige energieproductie en -transport, waarbij hernieuwbare energie centraal staat (bijvoorbeeld Ecluse en W@S). MLSO grijpt kansen voor nieuwe opportuniteiten.
4. Faciliterende rol van MLSO: MLSO biedt bedrijven de juiste tools en kennis aan, gaat in interactie met stakeholders, speelt in op de noden van de bedrijven en de regio. MLSO stelt haar vergaderruimte ter beschikking voor havengerelateerde opleidingsinitiatieven.
Strategische doelstelling 10:
Stimuleren van duurzaamheid en innovatie bij bedrijven
Operationele doelstellingen:
1. Inspireren en prikkelen van bedrijven: MLSO motiveert bedrijven via allerhande communicatiekanalen tot innovatie en verduurzaming.
2. Gemeenschappelijke visie en belangenverdediging: Samen met partners een gezamenlijke duurzame visie ontwikkelen en belangenverdediging realiseren voor de regio en het havengebied.
3. Evolueren naar een klimaatneutrale haven in 2050: MLSO levert een actieve bijdrage aan de Europese ambitie, samen met het Havenbedrijf Antwerpen-Brugge, rond een klimaatneutrale haven in 2050. Samenwerken aan de energietransitie, -efficiëntie en -productie is daarbij cruciaal.
4. Voorbeeldfunctie: MLSO heeft een voorbeeldfunctie inzake duurzaamheid en innovatie voor de bedrijven in de Waaslandhaven.
Bestuur, management & communicatie
Strategische doelstelling 11:
Continue evaluatie en versterking van toegevoegde waarde van MLSO
Operationele doelstellingen:
1. Regelmatige evaluaties van meerwaarde: MLSO voert periodieke evaluaties uit om de toegevoegde waarde voor de Raad van Bestuur en andere stakeholders inzichtelijk te maken. Dit zorgt voor een versterkte legitimiteit en betrokkenheid in het Waasland, de Waaslandhaven en het havenplatform Antwerpen.
2. Stakeholderbetrokkenheid vergroten: MLSO beluistert actief de belangen van verschillende stakeholders en kan deze, indien gewenst, vertegenwoordigen. MLSO maakt duidelijk hoe zij bijdraagt aan hun specifieke belangen en betrekt de stakeholders waar mogelijk, zodat MLSO relevant blijft.
Strategische doelstelling 12:
Evenwichtige en daadkrachtige besluitvorming in de Raad
Operationele doelstellingen:
1. Besluitvorming en belangenafweging: Bij elke beslissing wordt systematisch de afweging gemaakt van de belangen van alle in de Raad van Bestuur vertegenwoordigde overheden en organisaties, met als doel evenwichtige en goed onderbouwde besluiten te nemen die het vertrouwen binnen de Raad versterken.
2. Bestuurders als ambassadeurs: De Raden van Bestuur worden voldoende strategisch gestoffeerd en georganiseerd, zodat de bestuurders de strategie van MLSO kunnen bepalen en alle bestuurders deze strategie als ambassadeurs verder kunnen uitdragen.
3. Transparantie en open communicatie: Het bevorderen van transparantie in de besluitvorming, waarbij alle betrokkenen het gevoel hebben dat hun stem gehoord wordt en er ruimte is voor dialoog en compromis.
4. Versterken van samenwerking binnen de Raad van Bestuur: Initiatieven en acties nemen die de samenwerking en het onderlinge vertrouwen binnen de Raad van Bestuur bevorderen, door regelmatig overleg en gezamenlijke evaluaties van de voortgang van projecten.
5. Consensus en compromis in beslissingen: Het streven naar consensus binnen de Raad van Bestuur, door bij het nemen van besluiten waar mogelijk compromissen te vinden tussen de verschillende belangen van de betrokken partijen.
Strategische doelstelling 13:
Inclusieve stakeholderdialoog en strategische communicatie
Operationele doelstellingen:
1. Diversificatie van communicatiekanalen: MLSO blijft inzetten op een breed scala aan communicatiemiddelen, zodat diverse doelgroepen effectief bereikt kunnen worden, rekening houdend met communicatiesnelheden en voorkeuren.
2. Betrokkenheid creëren bij de bredere gemeenschap: Het gebruik van vernieuwende communicatiemethoden, om de bredere gemeenschap te betrekken bij de activiteiten van MLSO, en hen bewust te maken van de meerwaarde van de haven en de regio.
3. Laagdrempelig contact: Het blijven aanbieden van een laagdrempelige communicatie met stakeholders, zodat vragen snel en efficiënt beantwoord worden.
Interne werking
Strategische doelstelling 14:
MLSO handelt als één team
Operationele doelstellingen:
1. Open communicatie: MLSO creëert een veilige, vertrouwde omgeving waarin alle collega’s op een laagdrempelige en toegankelijke manier er voor elkaar zijn.
2. Teamwerking: MLSO organiseert op regelmatige basis formele en informele teammomenten, met aandacht voor het evenwicht met de dagelijkse werking en werkbelasting.
3. Betrokkenheid: MLSO handelt als één team waarbij collega’s tijdig bij dossiers betrokken worden om een optimale vooruitgang in dossiers te bekomen.
Strategische doelstelling 15:
MLSO is een performante kennisorganisatie
Operationele doelstellingen:
1. Geen silo’s: MLSO zorgt voor een multidisciplinaire aanpak, zodat continuïteit gegarandeerd is. MLSO ontwikkelt gestroomlijnde bedrijfsprocessen en kennis wordt binnen het team gul gedeeld.
2. Aandacht voor de buitenwereld: MLSO betrekt waar nodig externe partners om een veilige en duurzame werkorganisatie te bewaken.
3. Zelf duurzaam: MLSO heeft aandacht voor duurzaamheid in de eigen werkomgeving.
Strategische doelstelling 16:
Oog voor welzijn bij ieder teamlid
Operationele doelstellingen:
1. Welzijn overal: MLSO evalueert op regelmatige basis de arbeidsvoorwaarden en zorgt ervoor dat ze up to date blijven. Naast de continue aandacht voor het individueel welzijn, worden evaluatie-, en belangrijker nog, evolutiegesprekken georganiseerd.
Evaluatie 04
Er is een beleidstool ontwikkeld die een gedetailleerd overzicht geeft van alle acties die binnen de verschillende werkdomeinen zijn gedefinieerd om de strategische doelstellingen te bereiken. Deze beleidstool moet het management toelaten om de voortgang en de bereikte resultaten van acties te evalueren en bij te sturen indien nodig.
Bij de opvolging zal enerzijds het proces worden gevolgd: verloopt de actie zoals verwacht, wat is de reden dat een actie niet vlot verloopt, of juist vlotter gaat dan verwacht en welke interventies zijn bijkomend nodig om de actie tot een goed resultaat te brengen en de beoogde doelstelling te bereiken. Ten slotte zullen leerpunten geregistreerd worden die tijdens de uitvoering werden opgedaan en positief kunnen bijdragen bij acties in de toekomst.
Anderzijds laat de tool toe te beoordelen of het beoogd effect al dan niet of slechts gedeeltelijk bereikt is. Het beoogd effect zal soms meetbaar zijn en als een indicator geformuleerd worden, doch soms eerder kwalitatief zijn. Bij het opstellen van de indicator moet rekening gehouden worden met het causaal verband tussen indicator en actie.
Bovendien moet het resultaat toewijsbaar zijn aan MLSO. Indicatoren die in sterke mate beïnvloed worden door bij voorbeeld de economische situatie of door het succes of ingrepen van andere partners, zijn ‘an sich’ geen goede maatstaf voor de beoordeling van de inzet van MLSO.
MLSO hield in het verleden een aantal indicatoren bij zoals de evolutie van de werkgelegenheid in de Waaslandhaven. Deze indicator beoordeelt niet direct de goede performantie van MLSO als organisatie, maar het indirect effect, die door vele externe elementen wordt beïnvloed. Deze indicator is nochtans de barometer voor het objectief geformuleerd in de visie van MLSO, het optimaal ontwikkelen van toegevoegde waarde en tewerkstelling in de Waaslandhaven.
Andere indicatoren die al jaren gehanteerd worden zijn de kernomzet, de gemiddelde nettowinst en de totale oppervlakte aan concessies. Deze ‘bredere’ indicatoren worden daarom apart opgesteld in een dashboard. In de mate dat deze indicatoren toewijsbaar zijn aan MLSO als organisatie worden ze uiteraard eveneens opgenomen in de evaluatietool waarin alle acties zijn verzameld.