ИНФОРМАТОР БР.4 / 2014 by Marija

2014

INFORMATOR

www.proagens.mk

! ВАЖНО НОВО! НОВО! НОВО! НОВО! - 14 АПРИЛ 2014 ГОДИНА

СОВЕТУВАЊЕ НОВИНИТЕ КАЈ ДАНОКОТ НА ДОДАДЕНА ВРЕДНОСТ ПРИМЕНАТА НА ЗАКОНОТ ВРЕДНОСТ, ЗА ФИНАНСИСКА ДИСЦИПЛИНА И ЗАКОНОТ ЗА ВОНСУДСКО СПОГОДУВАЊЕ И ИЗМЕНИТЕ НА ЗАКОНОТ ЗА ДОНАЦИИ И СПОНЗОРСТВА ВО ЈАВНИТЕ ДЕЈНОСТИ

СКОПЈЕ, х. КОНТИНЕНТАЛ 14 април 2014 година (понеделник). Пријавувањето е ЗАДОЛЖИТЕЛНО! Почеток во 10 часот. тел: 02/ 3162-979 и 3229479 ВИДИ ПОКАНА ЗА СОВЕТУВАЊЕ



april



2014

2014 Izdava~: Agencija za ekonomsko-pravna poddr{ka i procena PRO AGENS

Glaven i odgovoren urednik: M-r Pavle G A C O V

Dizajn i grafi~ko ureduvawe: Agencija PRO AGENS

Lektor: M-r Kiril ANGELOV

Adresa: Agencija “PRO AGENS”, p. fah 272 ul. “Naum Naumovski Bor~e“, br. 68/4

VNIMANIE Nositel na materijalnite prava e izdava~ot. Zabraneto e prepe~atuvawe, kopirawe i umno`uvawe na napisite ili na nivnite delovi bez prethodna soglasnost od izdava~ot. Data na obavuvawe na ovoj broj: 31.04.2014 g.

www.proagens.mk p_gacov@proagens.com.mk d_jacimovic@proagens.com.mk r_muric@proagens.com.mk i_nikolovska@proagens.com.mk n_mladenov@proagens.com.mk v_mladenova@proagens.com.mk Izdava~ki odbor:

Informacija:

M-r Pavle GACOV

Osnovnoto izdanie izleguva edna{ mese~no, a specijalnite izdanija po potreba.

Danijela JA]IMOVI], dipl. pravnik

Pretplatata se vr{i so uplata na smetkata na Agencijata “PRO AGENS”-Skopje 210-0503940101-43; Deponent na Tutunska banka-Skopje. Rakopisite se ispra}aat na adresa: Agencija “PRO AGENS”, p. fah 272, 1000 Skopje. Rakopisite ne se vra}aat. Tel./faks: 02 / 3162-979, 3298-763 i 3229-479. “PRO AGENS” e registriran obvrznik za DDV so dano~en broj za DDV:

D-r Zoran MINOVSKI

D-r Refika MURI] Irena NIKOLOVSKA, dipl. ek. D-r Gligor BI[EV D-r Zorica BO@INOVSKA D-r Dragoqub ARSOVSKI M-r Elena MARTINOVSKA Vesna ZMAJ[EK, dipl. ek. Slavko LAZOVSKI, dipl. ek. Bor~e IVANOVSKI, dipl. ek. Katja NIKOLOVA, dipl. ek. Mirjana ARSOVSKA-QAMOVA, dipl. ek.

ПРИЈАВУВАЊЕТО ЗА СОВЕТУВАЊЕТО Е ЗАДОЛЖИТЕЛНО!

НОВО! НОВО! НОВО! НОВО! НОВО!

СОВЕТУВАЊЕ СКОПЈЕ, х. КОНТИНЕНТАЛ 14 април 2014 година (понеделник). НОВИНИТЕ КАЈ ДАНОКОТ НА ДОДАДЕНА ВРЕДНОСТ, ПРИМЕНАТА НА ЗАКОНОТ ЗА ФИНАНСИСКА ДИСЦИПЛИНА И ЗАКОНОТ ЗА ВОНСУДСКО СПОГОДУВАЊЕ И ИЗМЕНИТЕ НА ЗАКОНОТ ЗА ДОНАЦИИ И СПОНЗОРСТВА ВО ЈАВНИТЕ ДЕЈНОСТИ

ПРОГРАМА НА СОВЕТУВАЊЕТО / ОБУКАТА I. НОВИНИ КАЈ ДАНОКОТ НА ДОДАДЕНА ВРЕДНОСТ 1) ПРЕНЕСУВАЊЕ НА ДАНОЧНА ОБВРСКА КАЈ ПРОМЕТИ ВО ГРАДЕЖНИШТВОТО - Одредување на промети во системот на „reverse charge“ - Субјекти меѓу кои се применува „reverse charge“ - Примери за пренесување на даночна обврска кај градежните услуги • Фактурирање од подизведувач кон изведувач, односно од изведувач кон инвеститор • Евиденција на прометот со „reverse charge“ • Фактурирање и евиденција на конечни промети (завршни ситуации) по претходни фактурирања и авансни плаќања - Фактурирање на градење и градежни услуги кон субјекти (инвеститори) кои не се ДДВ обврзници, - Пријавување на пренесениот данок по член 32-а во Извештајот „ДДВ-ИПДО“ - Третман на авансите во промети со „reverse charge“, со практични примери - Третман и начин на спроведување на исправки на промети кои се подложни на „reverse charge“, со примери - Третман на достава на градежни материјали и влезни исполнувања кои не потекнуваат од градежна активност 2) ПРЕНЕСУВАЊЕ НА ДАНОЧНА ОБВРСКА КАЈ ПРОМЕТИ СО ОТПАД И УПОТРЕБУВАНИ МАТЕРИЈАЛИ - Листа на промети на употребен материјал, отпад, индустриски и неиндустриски отпадни материјали во системот на „reverse charge“ - Фактурирање, евиденција и пријавување на промети во Извештајот „ДДВ-ИПДО“ и во Даночната пријава „ДДВ-04“ 3) ПРЕНЕСУВАЊЕ НА ДАНОЧНА ОБВРСКА ПРИ ПРЕНОС НА НЕДВИЖНОСТИ ВО ИЗВРШНА ПОСТАПКА ИЛИ ВО ПОСТАПКА НА ПРИСИЛНА НАПЛАТА СО „REVERSE CHARGE“ - Пренос на данок при задржување на недвижност со присилна наплата - Пренос на данок при продажба на недвижност во извршна постапка 4) НОВАТА ДДВ ПРИЈАВА (образец „ДДВ-04“) - Нови полиња во ДДВ Пријавата за промети со „reverse charge“ - Внесување на авансните износи во полиња за промет - Издвојување на прометот од странски даночни обврзници - Пополнување на прилозите кон ДДВ Пријавата (електронска верзија) - Ново поле 27, делумна замена за старото поле 14

II. ИЗМЕНИ ВО ЗАКОНОТ ЗА ДОНАЦИИ И СПОНЗОРСТВА ВО ЈАВНИТЕ ДЕЈНОСТИ - Донации за кои не се склучува договор - Даночни поттикнувања со данок на добивка само за донирањето/ спонзорирањето на финансиски средства на правни лица - Спроведување на даночни поттикнувања со ДДВ - Новини поврзани со барањата за потврдување на јавен интерес III. ПРИМЕНА НА ЗАКОНОТ ЗА ФИНАНСИСКА ДИСЦИПЛИНА - Субјекти на кои се однесува Законот - Рокови за плаќање меѓу економските оператори (момент на започнување на рокот и негово траење) - Рокови за плаќање меѓу субјект од јавниот сектор и економскит оператор (момент на започнување на рокот и негово траење) - Правни последици од недоговорени рокови - Еднократен надоместок за доцнење при исполнувањето - Казнена камата на задоцнето плаќање - Што се смета за ништовна договорна одредба - Надзор над спроведувањето на Законот (кога субјектот од јавниот сектор се јавува како должник; кога договорот е меѓу економските оператори) - Поведување прекршочна постапка - Супсидијарна примена на Законот за облигационите односи - Цесијата, асигнацијата, преземањето или пристапувањето кон долг, компензацијата и други слични облигациони договори во контекст на примената на Законот - Глоби за непочитување на Законот - Важна практична алатка: Пример на Договор во трговскиот промет според барањата на Законот за финансиска дисциплина IV. ЗАКОН ЗА ВОНСУДСКО ПОРАМНУВАЊЕ - Осврт на Закон за вонсудско спогодување од аспект на новите обврски за должниците кои ќе западнат во состојба на неликвидност и инсолвентност - Финансиско реструктуирање на должникот V. НОВИНИ ВО ФИСКАЛИЗАЦИЈАТА ОД 1-ВИ МАЈ 2014 ГОДИНА - Примена на изменетиот Закон за регистрирање на готовинските плаќања од 1 мај 2014 година (воведување на GPRS терминал и крипто модул, нови обрасци и книги итн.) VI. ДИВИДЕНДА НА СТРАНСКИ ПРАВНИ И ФИЗИЧКИ ЛИЦА - Задржан данок на исплатена дивиденда на странско правно лице и персонален данок на исплатена дивиденда на странско физичко лице, со можност за примена на даночните погодности од билатералните договори за одбегнување на двојно оданочување VII. ЗАПОЧНАТА ПРИМЕНА НА ПРАВИЛНИКОТ ЗА КАЛО, РАСТУР, КРШ И РАСИПУВАЊЕ За секој учесник на Советувањето е изготвен Прирачник за новините кај ДДВ, примена на Законот за финансиска дисциплина и други новини. ЦЕНИ!

За ПРЕТПЛАТНИЦИ цената на Прирачникот изнесува 2.000 денари. За втор и нареден учесник од ПРЕТПЛАТНИЦИТЕ, цената изнесува 1.700 денари. За непретплатниците цената е единствена и изнесува 3.000 денари. Цената е со вклучен ДДВ. Во цената е вклучен и работен прибор и кафе. Прирачникот се уплатува на сметката на Про агенс, 210 - 0503940101 - 43, кај НЛБ Тутунска банка. Повикување на број: 426. Третман на претплатник имаат оние коминтенти кои извршиле плаќање на претплатата за 2014 година.

4 S O D R @ I N A: ДДВ 1) НОВА ДДВ ПРИЈАВА

ДДВ

www.proagens.mk

2) ДАНОЧЕН ДОЛЖНИК ВО ПРОМЕТ НА НЕДВИЖНОСТИ ВО ИЗВРШНА ПОСТАПКА ИЛИ ВО ПОСТАПКА НА ПРИСИЛНА НАПЛАТА ПО ПАТ НА ЈАВНО НАДДАВАЊЕ

ТРГОВСКО ПРАВО И ДАНОЦИ 3) РАСПРЕДЕЛБА НА ДОБИВКАТА, ИСПЛАТА НА ДИВИДЕНДА И НЕЈЗИН ДАНОЧЕН ТРЕТМАН

ДАНОК НА ДОБИВКА 4) СОСТАВУВАЊЕ НА ОБРАЗЕЦОТ „ДД-ИД“ ЗА ПРЕСМЕТКА НА ДАНОК НА ИСПЛАТЕНА ДИВИДЕНДА И ДРУГА РАСПРЕДЕЛБА ОД ДОБИВКАТА

ДАНОК НА ДОБИВКА 5) ПРЕСМЕТУВАЊЕ НА МЕСЕЧНИТЕ АКОНТАЦИИ НА ДАНОКОТ НА НЕПРИЗНАЕНИ РАСХОДИ (ДАНОК НА ДОБИВКА) ЗА 2014 ГОДИНА

РАБОТНИ ОДНОСИ - ИЗМЕНА 6) НОВИ МЕРКИ ЗА ВРАБОТУВАЊЕ НА НЕВРАБОТЕНИ ЛИЦА ДО 29 ГОДИШНА ВОЗРАСТ И КОРИСНИЦИ НА СОЦИЈАЛНА ПАРИЧНА ПОМОШ

ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК НА ДОХОД - ИГРИ НА СРЕЌА 7) НОВИ ОСЛОБОДУВАЊА И ОБВРСКИ ПОВРЗАНИ СО ДОБИВКИТЕ ОД ИГРИ НА СРЕЌА, НОВ МЕСЕЧЕН ИЗВЕШТАЈ ЗА ИСПЛАТЕНИ ДОБИВКИ И ПЛАТЕН ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК - ИЗМЕНЕТ ЗАКОНОТ ЗА ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК И ДОНЕСЕН НОВ ПРАВИЛНИК

ДДВ

 

НОВА ДДВ ПРИЈАВА

овата ДДВ пријава (Образецот „ДДВ-04“) е објавена со Правилникот за формата и содржината на даночната пријава на данокот на додадена вредност во („Службен весник на РМ“, бр. 46/14). Проширена е со 13 НОВИ полиња, од кои дел се предвидени за искажување на пренесениот данок по основ на системот на „reverse charge” а голем дел се однесуваат на промети кои не се поврзани со најновите законски измени.

Д-р Рефика МУРИЌ *

Пред се, се напушта методот на одделно презентирање на авансираните промети, така што данокот содржан во истите нема да се истакнува посебно, туку се враќа на позициите на редовниот промет (влезен и излезен). ите плаќањата кои се примени или дадени пред извршување С на прометот (авансни плаќања) се пријавуваат во даночниот период во кој се извршени. Истите се внесуваат во соодветните полиња во ДДВ-пријавата во зависност од видот на прометот за кој се однесуваат (со 5% или со 18%). Со конечната фактура, даночниот обврзник врши севкупна пресметка за извршениот промет на добра или за извршените услуги, при што се минусираат надоместоците или делумните износи примени пред извршување на прометот (авансни плаќања), како и износите на данокот кој настанал за нив. Разликата од вкупниот износ на надоместокот за извршениот промет и авансните плаќања се пријавува во соодветните полиња зависно од видот на прометот. вансните плаќања за кои даночниот обврзник има право на А одбивка на влезниот данок врз основа на добиена авансна фактура, се внесуваат во соодветните полиња во ДДВ-пријавата (поле 18 за основица и поле 19 за ДДВ). Посебно ќе се пријавува ДДВ за промети примени од странски даночни обврзници (влезен и излезен данок според член 32 точка 4), како и промети по член 32-а (пренесениот данок, пресметаниот даночен долг од пренесен данок и одбиениот пренесен данок). Посебно ќе се презентираат и прометите на услуги ослободени согласно член 14 од Законот за ДДВ, кога нивното место на оданочување паѓа надвор од земјата, па истите се ослободуваат од даночна обврска по нашиот Закон за ДДВ. Во новата ДДВ пријава е вграден и образецот „ДДВ 05“ кој се доставува за пријавување на ДДВ содржан во залихите на добра наменети за натамошна продажба пред регистрацијата за целите на ДДВ.

* Даночен советник

r_muric@proagens.com.mk

INFORMATOR 4 I APRIL 2014

Овој данок, содржан во залихи на добра наменети за натамошна продажба пред регистрација за целите на ДДВ како и други даночни износи за плаќање или побарување кои порано се искажуваа на специфично поле 14, сега ќе се презентираат во новото поле 27, кое покрај нив ќе ги апсорбира и даночните из-



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

носи кои се должат според членот 55 став 1 и 2 и претходни даноци според член 37 кои се одбиваат или плаќаат, како и даночни износи кои се должат или побаруваат заради промена на даночната стапка или поништување на договор (исправка по член 22 од Законот за ДДВ). Во ова поле меѓутоа нема да се внесуваат даночните износи од аванси како и оние пресметувани врз основа на член 32 точка 4, за данок од промети извршени од странски субјекти (без седиште во земјата). Во продолжение во скратена форма го пренесуваме објаснувањето за пополнување на полињата на ДДВ пријавата, односно на искажување на прометот, влезните исполнувања и даночните износи, во рамките на ДДВ пријавата.

ИСКАЖУВАЊЕ НА ПРОМЕТ НА ДОБРА И УСЛУГИ (ОСНОВИЦИ И ОБВРСКИ ЗА ДДВ)

Поле 01 Износ на вкупниот оданочив промет на добра и услуги (без ДДВ) што се оданочува по општа даночна стапка. Поле 02 Износ на ДДВ кој отпаѓа на оданочивиот промет на добра и услуги по општа даночна стапка. Поле 03 Износ на вкупниот оданочив промет на добра и услуги (без ДДВ) што се оданочува по повластена даночна стапка. Поле 04 Износ на ДДВ кој отпаѓа на оданочивиот промет на добра и услуги по повластена даночна стапка. Поле 05 Износ на прометот ослободен од данок со право на одбивка на претходниот данок. Поле 06 Износ на прометот ослободен од данок без право на одбивка на претходниот данок. Поле 07 Износ на прометот извршен спрема даночни обврзници кои немаат седиште во земјата и кој не е предмет на оданочување со ДДВ согласно член 2 и 14 од ЗДДВ. Ова поле го пополнува вршителот на прометот. www.p

Поле 08 Износ на прометот извршен во земјата за кој данокот го пресметува примателот на прометот согласно член 32-а од ЗДДВ. Ова поле го пополнува вршителот на прометот, кој во прилог на ДДВ-пријавата има обврска да поднесе Извештај за извршени промети на добра иуслуги за кои даночен должник е даночниот обврзник кон кого е извршен прометот. Поле 09 Износ на прометот извршен од страна на даночни обврзници кои немаат седиште во земјата за кој данокот го пресметува примателот на прометот согласно член 32 точка 4 од ЗДДВ, а кој се оданочува по општа даночна стапка. Ова поле го пополнува примателот на прометот. Поле 10 Износ на ДДВ кој е пресметан од страна на примателот на прометот согласно член 32 точка 4 од ЗДДВ, по општа даночна стапка. Ова поле го пополнува примателот на прометот. Поле 11 И знос на прометот извршен од страна на даночни обврзници кои немаат седиште во земјата за кој данокот го пресметува примателотна прометот согласно член 32 точка 4 од ЗДДВ, а кој се оданочува по повластена даночна стапка. Ова поле го пополнува примателот напрометот. Поле 12 Износ на ДДВ кој е пресметан од страна на примателот на прометот согласно член 32 точка 4 од ЗДДВ, по повластена даночна стапка. Ова поле го пополнува примателот на прометот. Поле 13 И знос на прометот извршен во земјата за кој данокот го пресметува примателот на прометот согласно член 32-а од ЗДДВ, а кој се оданочува по општа даночна стапка. Ова поле го пополнува примателот на прометот. Поле 14 Износ на ДДВ кој е пресметан од страна на примателот на прометот согласно член 32-а од ЗДДВ, по

roagens.mk

ДДВ

 

општа даночна стапка. Ова поле го пополнува примателот на прометот. Поле 15 И знос на прометот извршен во земјата за кој данокот го пресметува примателот на прометот согласно член 32-а од ЗДДВ, а кој се оданочува по повластена даночна стапка. Ова поле го пополнува примателот на прометот. Поле 16 Износ на ДДВ кој е пресметан од страна на примателот на прометот согласно член 32-а од ЗДДВ, по повластена даночна стапка. Ова поле го пополнува примателот на прометот. Поле 17 Вкупен збир на полињата 02, 04, 10, 12, 14 и 16

ИСКАЖУВАЊЕ НА ВЛЕЗНИ ИСПОЛНУВАЊА СО ПРАВО НА ОДБИВКА (ОСНОВИЦИ И ПРЕТХОДЕН ДАНОК) Поле 18 Износ на сите влезни промети со право на одбивка на претходниот данок, без ДДВ, освен влезниот промет за кој данокот го пресметува примателот на прометот согласно членовите 32 точка 4 и 32-а (кој се искажува во полињата 20 и 22) и увозот (кој се искажува во поле 24). Поле 19 Износ на претходен данок за одбивка, освен претходниот данок кој е пресметан од примателот на прометот согласно членовите 32 точка 4 и 32-а (кој се искажува во полињата 21 и 23) и данокот пресметан при увоз (кој се искажува во поле 25). Поле 20 Износ на влезен промет со право на одбивка на претходниот данок за кој данокот го пресметува примателот на прометот согласно член 32 точка 4, без ДДВ. Поле 21 Износ на претходен данок за одбивка пресметан од примателот на прометот согласно член 32 точка 4. Поле 22 Износ на влезен промет со право на одбивка на претходниот данок за кој данокот го пресметува примателот на прометот согласно член 32-а, без ДДВ. INFORMATOR 4 I APRIL 2014

Поле 23 Износ на претходен данок за одбивка пресметан од примателот на прометот согласно член 32-а. Поле 24 Износ на извршениот увоз со право надбивка на претходниот данок (без ДДВ). Поле 25 Износ на платениот ДДВ при увоз кој може да се одбие како претходен данок. Поле 26 Збир на полињата 19, 21, 23 и 25. Поле 27 Даночни износи кои се должат според членот 55 став 1 и 2 и претходни даноци според член 37 кои се одбиваат или плаќаат, како и даночни износи кои се должат или побаруваат заради промена на даночната стапка или поништување на договор. Во ова поле се внесува и данокот на додадена вредност содржан во залихи на добра наменети за натамошна продажба пред регистрација за целите на ДДВ. За секој од наведените износи, треба да се достави прилог. Поле 28 Севкупен износ на долгуван или побаруван ДДВ, односно резултатот од полињата (17 - 26 + 27). Побарувањата на ДДВ искажани во ДДВпријавите, начелно се пренесуваат на идниот даночен период. Доколку се бара исплата, пред полето 28 се става знак “х”.

Исправка на ДДВ-пријава Доколку даночниот обврзник утврди дека пријавил неточно или нецелосно промети, даноци или претходни даноци во одредена даночна пријава, за соодветниот даночен период должен е, како и до сега, да поднесе исправка најдоцна до рокот за доставување на годишната сметка.

Во продолжение, како водич за пополнување на новата ДДВ пријава, ги даваме само оперативните делови од образецот „Промет на добра и услуги“ и “Влезни исполнувања со право на одбивка“ во кои самите полиња појаснуваат со кои износи се пополнуваат.



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

ПРОМЕТ НА ДОБРА И УСЛУГИ Даночна основа без ДДВ

ДДВ

Оданочив промет по општа даночна стапка

Заедно со аванси

Заедно со ДДВ од аванси

Оданочив промет по повластена даночна стапка

Заедно со аванси

Заедно со ДДВ од аванси

Промет ослободен од данок со право на одбивка на претходен данок

Промет ослободен од данок без право на одбивка на претходен данок

Член 23

Промет извршен спрема даночни обврзници кои немаат седиште во земјата, кој не е предмет на оданочување во земјата

Член 14

Промет во земјата за кој данокот го пресметува примателот на прометот (пренесување на даночна обврска согласно член 32-а )

Член 32-а

Примен промет извршен од страна на даночни обврзници кои немаат седиште во земјата по општа даночна стапка (член 32 точка 4)

Член 32 т.4

Самопресметан ДДВ - 18%

Примен промет извршен од страна на даночни обврзници кои немаат седиште во земјата по повластена даночна стапка (член 32 точка 4)

..................... Член 32 т.4

Самопресметан ДДВ - 5%

Примен промет во земјата за кој данокот го пресметува примателот на прометот по општа даночна стапка (член 32-а)

Член 32-а (влезни фактури)

ДДВ - 18% (влезни фактури)

Примен промет во земјата за кој данокот го пресметува примателот на прометот по повластена даночна стапка (член 32-а)

Член 32-а (влезни фактури)

ДДВ - 5% (влезни фактури)

ЗБИР

Член 24

Вкупен ДДВ (02+04+10+12+14+16)

Даночна основа без ДДВ

ДДВ

Влезен промет

Промет со право на одбивка

Влезен промет на услуги за кој данокот го пресметува примателот на прометот

Член 32 т.4

Самопресметан ДДВ

Влезен промет во земјата за кој данокот го пресметува примателот на прометот

Член 32-а

ДДВ (влезни фактури)

Увоз

Увоз со право на одбивка

Претходни даноци за одбивање (19+21+23+25)

Останати даноци, претходни даноци и износи за одбивање

ДАНОЧЕН ДОЛГ/ПОБАРУВАЊЕ *Ако барате враќање на данокот, внесете “x” пред полето28

www.p

roagens.mk

Претходен данок 18% и 5%

Претходен данок 18% и 5% ЗБИР Даноч. долг по чл. 55 ст. 1 и 2; данок по член 37; разлики од промена на даночна стапка и поништен промет (исправки) и данок во залихи пред регистрација за ДДВ ЗБИР = 17 – 26 + 27

ДДВ

 

Во продолжение даваме текстови со подетално објаснување за даночните износи кои се внесуваат во новото поле 14 од ДДВ Пријавата, како и за прометите и даночните износи кои се должат според член 32 точка 4 од Законот за ДДВ.

I. ДАНОЧНИ ИЗНОСИ ШТО СЕ ВНЕСУВААТ ВО ПОЛЕ 27 ОД НОВАТА ДДВ ПРИЈАВА

бврската за поднесување на даночна пријава се однесува на сите лица кои се регистрирани или се обврзани за регистрација за ДДВ (согласно член 51 од Законот за ДДВ), но во одредени случаи се однесува и на субјекти кои не се регистрирани за целите на ДДВ 1, поради немање таква обврска. Со Правилникот за формата и содржината на даночната пријава на данокот на додадена вредност е предвидено на полето 27 Останати даноци, претходни даноци и износи за одбивање од Образецот „ДДВ-04” да се внесуваат следните даночни износи: - неовластено истакнат ДДВ според член 55 став 1 од ЗДДВ, - и стакнат поголем данок од долгуваниот според член 55 ст. 2 од ЗДДВ, - и справка на одбивката на претходни даноци според член 37 од ЗДДВ, - износи кои се должат или побаруваат заради промена на даночната стапка, - и зноси кои се должат / побаруваат заради поништување на договори и - данокот на додадена вредност за одбивка, содржан во залихи на добра наменети за натамошна продажба пред регистрацијата за ДДВ. Напомена:



За секој од наведените даночни износи кои се внесуваат во полето 27 се бара доставување на прилог.

 1

kontakt@proagens.com.mk

1. Н ЕОВЛАСТЕНО ИСТАКНУВАЊЕ НА ДДВ ВО ФАКТУРИ Даночни обврзници кои не се обврзани за регистрација и кои не се регистрирале доброволно (како на пример мали претприемачи), не долгуваат данок на додадена вредност за своите промети, но истовремено немаат право да искажуваат одделно данок во фактури или други документи и немаат право на одбивка на претходни даноци (член 51 став 3 од Законот за ДДВ). Мали претприемачи кои не се регистрирани за ДДВ, а кои искажуваат одделно данок во фактури или други документи, се должни овие неовластено искажани износи да ги пријават и платат во рок од пет работни дена по издавањето на фактурата преку поднесување на даночна пријава ДДВ-04 (со назначување за даночниот период во кој е издадена фактурата). Сепак, обврската на пријавување и плаќање на данокот останува, дури и во случаи кога ќе биде извршена исправка на фактурата и ќе биде отстрането одделното искажување на данокот. Според поглавје 120 од Упатството на Министерството за финансии, член 55 став 1 од Законот за ДДВ ги опфаќа случаите на неовластено искажување на данокот кога: 1. Д аночен обврзник издава фактури според член 53 од Законот за ДДВ со одделно искажан данок, иако како нерегистриран субјект за цели на ДДВ, нема право на тоа; 2. Д аночен обврзник издава фактура според член 53 од Законот за ДДВ, иако не извршил промет на добра или услуги (на при-

Се работи за даночните должници од член 32 точка 3 од Законот, кои неовластено истакнале ДДВ во фактури, па данокот го должат согласно со член 55 став 1 од Законот.

INFORMATOR 4 I APRIL 2014



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

мер фиктивна фактура). Тука не спаѓаат авансните фактури; 3. Д аночен обврзник издава фактура според член 53 од Законот за ДДВ, во која наместо фактички испорачанато добро (или услуга) се наведува друго добро (или услуга) кое воопшто не било испорачано од него. Во тој случај, покрај данокот на додадена вредност долгуван според член 55 став 1 (противправно искажаниот данок) се долгува и данокот за фактички извршениот промет. Примери:



Во фактурата се наведува овошје, додека фактички биле испорачани пијалаци. Во фактурата се искажуваат „молерски работи во канцелариски простории“, додека молерските работи биле фактички извршени во станот на корисникот на услугата.

4. Д аночен обврзник издава фактура според член 53 од Законот за ДДВ со посебно искажан данок (ДДВ) за промет на добра и/или на услуги кои не ги извршил во рамките на неговата стопанска дејност. Тука спаѓа, на пример, продажбата на лично добро. 5. Л ице кое не е даночен обврзник, односно не врши стопанска дејност, (на пример приватно лице или јавно-правно тело) изготвува фактура според член 53 од Законот за ДДВ со одделно искажан ДДВ и ја става во деловен промет.

Напомена:



Неовластено искажаниот данок во фактура се долгува според член 55 став 1 од Законот за ДДВ, иако примателот на фактурата не може да го одбие овој данок како претходен данок. анокот се внесува како позитивен изД нос (даночен долг) во полето 27 од новата ДДВ пријава. 2. И СТАКНАТ ПОГОЛЕМ ДДВ ОД ДОЛГУВАНИОТ Доколку во фактурите е одделно истакнат поголем данок од долгуваниот според

Законот за ДДВ (член 55 став 2 од Законот за ДДВ), законски долгуваниот ДДВ се пријавува во поле 2 или 4, а вишокот на данокот во поле 27. Одредбата од член 55 став 2 од Законот за ДДВ се однесува на даночни обврзници кои се обврзани за регистрација или кои се регистрирале доброволно и кои искажале одделно данок во фактура според член 53 од Законот за ДДВ за фактички извршен промет на добра и/или за услуги, иако не долгуваат данок за овој промет или долгуваат помал данок. Според тоа, во оваа одредба спаѓаат фактури со одделно искажан данок: 1) за оданочив промет, ако бил искажан поголем данок од данокот долгуван за таа цел; 2) за промет ослободен од данок; 3) за промет кој не подлежи на оданочување со ДДВ (на пр. промет во странство за кој не се должи данок) и 4) во случаи кога биле издадени повеќе фактури за еден ист промет. Напомена:



данокот кој го долгува издавачот на И фактурата според член 55 став 2 од Законот за ДДВ, затоа што лицето искажало превисок данок на додадена вредност во фактурата за извршениот промет, не го овластува примателот на фактурата да изврши одбивка на повисокиот претходен данок. Ова е предвидено со член 35 точка 7 од Законот за ДДВ. Меѓутоа, членот 55 став 3 од Законот за ДДВ дозволува издавачот на фактурата да изврши исправка на данокот на додадена вредност кој бил превисоко искажан спрема примателот на доброто или корисникот на услугата. Во овој случај се применува соодветно член 22 став 1 од Законот за ДДВ. Примателот на фактурата мора да биде писмено известен за исправката на данокот на додадена вредност. Неопходните исправки се вршат во пресметковниот период, во кој лицето издало фактура со променет данок.

w w w . p r o a g e n s . m k

ДДВ

3. ИСПРАВКА НА ОДБИВКА НА ПРЕТХОДНИ ДАНОЦИ ЗА ИНВЕСТИЦИОНИ СРЕДСТВА (ЧЛЕН 37) Во поглед на правото на одбивка на претходниот данок кај инвестиционите средства, меродавни се околностите кои постојат во календарската година на првата употреба на инвестиционото средство. Доколку се променат околностите во следните години, за инвестиционите добра кои даночниот обврзник ги користи подолго од календарската година на првата употреба за реализација на промет, се врши исправка на одбивката на претходниот данок според член 37 од Законот. Кај употребата на инвестиционото добро може да дојде до промена на околностите меродавни за одбивката на претходниот данок и во првата година на употреба на доброто, а следствено на тоа и до исправка на одбивката на претходниот данок. Во тие случаи поделбата на претходниот данок кој настанал при набавката или производството на инвестиционото средство (на дел со право и дел без право на одбивка), за таа година, се врши според член 36 од Законот. За годините кои следат по првата година, исправката на претходниот данок ќе се врши според одредбите од член 37 од Законот. 3.1. Промена на околностите на користење на инвестиционите средства Промена на околностите меродавни за одбивката на претходниот данок (член 37 став 1 од Законот) постои кога во календарските години кои следат по годината во која е набавено средството: - истото ќе се користи за намена (дејност) за која не е предвидено право на одбивка на ДДВ и ќе се појави обврска за враќање на искористениот претходен данок или - истото ќе започне да се користи во функција на дејност со предвидено право на одбивка на ДДВ, така што ќе се прикаже претходен данок за одбивање, INFORMATOR 4 I APRIL 2014

  иако таквото право претходно не постоело. Исправката на претходните даноци не е можна во случаи кога инвестициското добро првично било набавено за приватни цели, а подоцна ќе биде користено за цели на стопанската дејност. (Пример: набавка на компјутер за лични потреби, во 2013 година, кој во 2014 година е ставен исклучиво во функција на стопанската дејност.) Во овој случај подоцнежната намена за цели на стопанската дејност не му дава право на даночниот обврзник на исправка на претходниот данок. Периодот, за кој се врши исправка на одбивката на претходниот данок, изнесува начелно пет години по почетокот на намената. Кај недвижностите, периодот се зголемува на десет години (член 37 став 1 од Законот). Кај инвестициони добра со пократок период на амортизација меродавен е соодветниот пократок период на исправка (член 37 став 2 од Законот). Износите на распоредената исправка за соодветните периоди се внесува како даночен долг (позитивен износ) во полето 27 од Новата ДДВ пријава.

3.2. Постапка на исправка на одбивката на претходниот данок Исправката на одбивката на претходниот данок се врши во соодветниот даночен период, во кој се промениле околностите кои биле меродавни за одобрување на правото на одбивка на претходните даноци. Исправката на одбивката на претходниот данок се пријавува во секоја од даночните пријави од периодот на исправка, утврдена на ниво на соодветниот даночен период: месец или тримесечје, преку внесување на добиените износи (обврска за враќање или претходен данок за одбивање) во полето 27 од ДДВ Пријавата.

3.3. Поедноставувања при исправката на претходниот данок Исправката на претходниот данок нема да се врши, доколку претходниот данок, кој отпаѓа на трошоците за набавка или произ-



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

водство на одредено инвестиционо добро, не надминува 15.000 денари (член 8 став 1 од ЗДДВ). Напомена:



При продажба или користење на добрата за лични цели (што се смета за промет со надомест) се смета како да било користено инвестиционо добро до крајот на меродавниот период на исправка за цели на стопанската дејност на даночниот обврзник, така што не се врши корекција на претходниот данок искористен при набавката, туку само се применува соодветниот даночен третман (оданочување) на прометот.

Специфично поедноставување се применува и при промена на околностите која настапува при продажба или земање на добрата за лични цели (член 37 став 3 од Законот за ДДВ). Притоа, продажбата и користењето на добрата за лични цели се оценуваат на начин, како да било користено инвестиционото добро до крајот на меродавниот период на исправка и понатаму за цели на стопанската дејност на даночниот обврзник, согласно со даночно-правниот третман на дадениот промет. Поради ова не се должи ДДВ по основ на исправка за продадените или земени (дадени) за лична употреба средства, но за нив се плаќа ДДВ на основица продажна цена во моментот на отуѓувањето (давањето за лични потреби). Прометот на инвестиционото добро кај продавачот на истото не предизвикува исправка на одбивката на претходниот данок, по член 37 од Законот за ДДВ, затоа што продажбата на инвестиционото добро пред истекот на рокот од 5 години по набавката или увозот, не претставува промена на околностите наведени во истиот член од Законот за ДДВ, за кои се врши исправка на одбивката на претходниот данок.

4. Д АНОЧЕН ТРЕТМАН НА ОДОБРУВАЊА ПО ОСНОВ НА ИСПРАВКА НА ПРОМЕТ

Согласно со член 22 од Законот за ДДВ, ако даночната основа се промени поради

враќање на доброто, поништување на договорот, или поради менување на цените откако бил извршен прометот, даночниот обврзник, кој го извршил прометот, мора да го исправи данокот кој го должи за својот промет, а даночниот обврзник кон кого е извршен прометот мора да ја исправи одбивката на претходниот данок во согласност со промената, во текот на даночниот период на извршната промена. На овој начин членот 22 наоѓа примена при дополнителните промени на основиците во однос на претходно фактурираните за извршен промет. Ова редовно се случува при дадените одобренија по основ на поништени договори, вратени добра од купувачите, примени рекламации за квалитет и квантитет, намалувања на цените откако бил извршен прометот итн. Вака дадените одобренија, доведуваат до промена на даночната основа поради што треба да се изврши исправка на пресметаниот ДДВ. (И дополнително одобрените попусти може да ја намалат даночната основа само ако се дадени директно на купувачот од страна на продавачот и ако истите се доведени во врска со конкретен претходен промет, по конкретна фактура). Напомена:



Во случај на промена на даночната основа, се врши исправка на данокот на додадена вредност и кога прометот бил извршен спрема примател на исполнување, кој немал право на одбивка на претходниот данок. Кај исправката на даночната основа, меѓу даночни обврзници регистрирани за ДДВ мора да се води сметка за одредбата од членот 22 став 1 која предвидува: “ ...даночниот обврзник кој го извршил прометот мора да го исправи данокот кој го должи за својот промет, а даночниот обврзник кон кого е извршен прометот мора да ја исправи одбивката на претходниот данок во согласност со промената, во текот на даночниот период на извршената промена.”

w w w . p r o a g e n s . m k

ДДВ

 

Пример: На 15 јануари 2014 година, друштвото „ММ”, по фактура бр. 1201 набавило стоки во вкупна вредност од 30.680 денари (26.000 + 4.680 ДДВ - 18%). По увид над стоката доставило рекламација за квалитетот на истите до својот добавувач, фирмата „АБ”. Продавачот ја прифатил рекламацијата и одобрил дополнителен попуст (бонификација) од 10% за што на 01.02.2014 година доставил писмено одобрување на друштвото „ММ” со барање да му достави писмена потврда за исправката на претходниот данок во вредност од 468 денари, на основица 2.600 денари. На 10.02.2014 година врз основа на примената потврда од купувачот за извршена исправка на претходниот данок, продавачот за истиот износ ја намалува својата обврска за ДДВ и го книжи дополнително одобрениот попуст - бонификацијата. Пример на одобрение за прифатената рекламација: Друштво „АБ” ДОО Скопје ул. „Атанас Бабата” бр. 24 - Скопје Одобрение бр. 17/14 - (за прифатена рекламација) За Друштво „ММ” ДОО Скопје бул. „Антон Панов”, бр. 20/4 Скопје ЕДБ МК 4030995198146 Ве одобруваме за испорачаните стоки по фактура бр. 1201 од 15.01.2014 година, поради несоодветен квалитет со 10% попуст, односно:

П родажна цена (основица за ДДВ) + Д ДВ 18% Вкупно:

= 2.600 денари = 468 денари = 3.068 денари

Во молиме, писмено да ни потврдите исправка на претходниот данок кој сте го спровеле во вашата евиденција во износ од 468 денари. Скопје, 01.02.2014 Продавач: Друштво „АБ” Потпис и печат ................................................................................................................................................... Потврдуваме дека исправка на претходниот данок во износ од 468 денари по горенаведените фактури е извршена во нашето сметковод-ство на 10.02.2014 година. Скопје, 10.02.2014

Купувач: Друштво „ММ” Потпис и печат

Книжење кај продавачот: СМЕТКА ОПИС должи побарува 120 Побарувања од купувачите 7410 Приходи од продажба на стоки 2300 Обврски за ДДВ по стапка од 18% - продадена стока по ф-ра бр. ___

INFORMATOR 4 I APRIL 2014

ИЗНОС должи побарува 30.680 26.000 4.680



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

120 Побарувања од купувачите 3.068 4670 Дополнително одобрен попуст 3.068 - дополнително одобрен попуст 10% 4670 Дополнително одобрен попуст 468 2302 Обврски за ДДВ по стапка од 18% - намалена (сторнирана) обврска за ДДВ по писмена потврда бр. ___

468

Напомена: Со оглед дека како резултат на исправката, продавачот сторнира даночна обврска, за износот на истата внесува негативен износ во поле 27 од ДДВ Пријавата. Во истиот период, по основ на сторнираниот претходен данок, купувачот прикажува даночен долг на поле 27 од ДДВ пријавата (позитивен износ). Книжење кај купувачот: СМЕТКА ОПИС должи побарува 660 Стоки во склад 130 Претходен данок 220 Обврски спрема добавувачи - купена стока по ф-ра бр. ___ 660 Стоки во склад 130 Претходен данок по стапка од 18% 220 Обврски спрема добавувачи - дополнително примен попуст 10%

ИЗНОС должи побарува 26.000 4.680 30.680 2.600 468 3.068

5. ТРЕТМАН НА АВАНСИРАНИ ПРОМЕТИ ЗА КОИ СЕ ПРОМЕНЕТИ ДАНОЧНИТЕ СТАПКИ

Секоја измена на даночните стапки на ДДВ неминовно е пропратена со проблеми поврзани со фактурирањето, сметководствената евиденција и пополнувањето на ДДВ пријавите, за авансираните (однапред платени или наплатени) промети за кои се менува даночната стапка.

се утврди според стапката што важи на денот на испораката.

Имено, иако според член 31 од Законот, за примените аванси моментот на настанување на даночниот долг е моментот кога е добиено плаќањето, даночниот товар за секој промет на добра и услуги треба да се пресмета според важечките даночни стапки на денот на фактичкото настанување на прометот (испорака на добра или извршување на услуга). Од тука, ако на пример, во моментот на авансното плаќање за набавка на добра важела една даночна стапка, а на денот на испораката важи друга стапка, даночната обврска за извршениот промет конечно треба да

Продавачот, за даночниот период во кој е примен авансот и кога за добрата кои се предмет на идна испорака важи општата ДДВ стапка за оданочување, со ДДВ Пријавата ќе извести на следниот начин:

Пример:



Плаќање на данокот за даночниот период во кој е примен аванс

- в о поле 1 (промет по општа даночна стапка) ја внесува основицата (3.000.000); - в о поле 2 (ДДВ) го внесува данокот (540.000);



kontakt@proagens.com.mk

w w w . p r o a g e n s . m k

ДДВ

 

Постапување по конечното фактурирање Конечната фактура испоставена во период во кој важи новата – повластена стапка, ќе се евидентира на следниот начин: СМЕТКА ОПИС должи побарува Купувачи во земјата 120 Приходи од извршени услуги 740 Пресметан данок по стапка од 5% 2301 - по конечна ф-ра бр. ___

ИЗНОС должи побарува 3.150.000 3.000.000 150.000

Истовремено се искнижува и затвора авансот: СМЕТКА ИЗНОС ОПИС должи побарува должи побарува 2220 Примени аванси 3.000.000 Побарување за ДДВ платен по аванс, со 1308* поголема даночна стапка (540.000 - 150.00) 390.000 120 Купувачи во земјата 3.150.000 2301 Пресметан данок по стапка од 5% 150.000 220 Обвр. спрема добавувачи за поврат на сред. 390.000 - за вратена разлика, искнижен аванс заедно со остатокот на ДДВ од аванси

* Сметката 1308 се предлага за евидентирање на разликата во даночните износи фактурирани со авансна фактура, во однос на конечно фактурираните, со помала даночна стапка. Искажување на данокот во ДДВ пријава: По изменетиот третман на авансите, овој промет ќе се пријави само преку корекција во полето 27 каде се внесува како негативен, износот на данокот што бил платен врз основа на примениот аванс (односно 390.000 денари). Во вака пополнетата ДДВ пријава, под претпоставка да немало други промети и даночни износи за внесување, конечниот исход во поле 28 е побарување за 390.000 денари, колку што изнесува побарувањето по сметката 1308. По ДДВ Пријавата ќе се спроведе следното книжење: СМЕТКА ОПИС должи побарува 1305 Побар. на претх. данок за даночен период 1308 ДДВ платен по аванс, со поголема ДДВ стапка - за побарување по ДДВ Пријава

ИЗНОС должи побарува 390.000 390.000

Разликата по конечната фактура се враќа на купувачот: СМЕТКА должи побарува

ОПИС

Обврска кон добавувачи за поврат на средства 100 Парични средства - за побарување по ДДВ Пријава 220

INFORMATOR 4 I APRIL 2014

ИЗНОС должи побарува 390.000 390.000



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

6. ОДБИВКА НА ДАНОК ОД ЗАЛИХИТЕ НА СТОКИ КАЈ НОВОРЕГИСТРИРАНИ ДДВ ОБВРЗНИЦИ Субјектите кои за прв пат стануваат ДДВ обврзници, како и сите други регистрирани обврзници за ДДВ, при продажба на стоките кои им се затекнале на залиха пред регистрацијата, мораат да пресметуваат ДДВ, без оглед што не го одбиле данокот при нивната набавка. Бидејќи не постои законско уредување за третманот на залихите на стоки затекнати кај даночни обврзници кои за прв пат влегуваат во системот на ДДВ, овие даночни обврзници преку Образецот ДДВ-05/1 (кој беше пропишан од Управата за јавни приходи), го искажуваа за одбивка претходниот данок од залихите. Во новата Даночна пријава овој образец е вклучен во самиот Образец на пријавата (ДДВ-04).

Новорегистрираниот даночен обврзник е должен, за добрата на залиха наменети за натамошна продажба, за кои сака да изврши одбивка на претходниот данок во системот на ДДВ, да изврши попис на залихите за натамошна продажба, со состојба на последниот ден од месецот пред неговата регистрација за целите на ДДВ и тоа одделно, според даночни стапки (општа и повластена даночна стапка). Следствено, податоците (за испорачателот, износите по фактури, износот на ДДВ во залихите и датумот на извршеното плаќање на фактурите) треба да се внесат во делот на образецот наречен „ДДВ содржан во залихи на добра наменети за нартамошна продажба пред регистрација за целите на ДДВ“.

• Предуслови за одбивка на данокот од залихите За да се оствари правото на одбивка на претходниот данок содржан во залихите на добра наменети за натамошна продажба, мора да бидат исполнети кумулативно следните услови: - даночниот обврзник да е регистриран за целите на ДДВ согласно со Законот за ДДВ; - даночниот обврзник мора да ја извршил набавката на добрата или увозот на добрата пред датумот на регистрација за целите на ДДВ; - за набавените добра даночниот обврзник мора да поседува фактури издадени во согласност со член 53 став 10 од Законот за ДДВ и истите да се ПЛАТЕНИ најдоцна до истекот на рокот за поднесување на првата ДДВ пријава на данокот (во зависност од даночниот период: месечен, тромесечен); - за увезените добра даночниот обврзник мора да поседува царински документ од кој произлегува дека е ПЛАТЕН данокот на додадена вредност при увозот, најдоцна до истекот на рокот за поднесување на првата даночна пријава на данокот на додадена вредност. • Искажување на данокот за одбивка во првата ДДВ Пријава Вкупниот пријавен данок на додадена вредност за одбивка се истакнува еднократно во првата даночна пријава на данокот на додадена вредност, во полето 27 од пријавата со предзнак „-”.

w w w . p r o a g e n s . m k

 

ДДВ

II. ПОСЕБНИ ПОЛИЊА ВО ДДВ ПРИЈАВАТА ЗА ДАНОЧНИ ИЗНОСИ КОИ СЕ ДОЛЖАТ ПО ЧЛЕН 32 ТОЧКА 4 ОД ЗАКОНОТ ЗА ДДВ

ко даночен обврзник, кој нема ниту седиште, ниту подружница во Република Македонија, остварува оданочив промет, примателот на доброто или корисникот на услугата е обврзан да го пресмета данокот на додадена вредност, да го прибележи износот на данокот на фактурата и истиот да го пријави и плати. Оваа обврска произлегува од член 32 став 1 точка 4 од Законот за ДДВ. Во овие случаи, даночниот долг се пренесува од вршителот на прометот на примателот на исполнувањето. Како приматели на исполнувањето на кои се пренесува даночната обврска од вршителот (странец), се третираат сите даночни обврзници во смисла на член 9 од Законот за ДДВ - лица кои самостојно вршат стопанска дејност но и субјектите од член 10 став 1 од Законот за ДДВ (државни органи, органи на единиците на локалната самоуправа и другите јавно-правни тела).

На овој начин и даночните обврзници кои не се регистрирани според член 51 од Законот за ДДВ, се должни како приматели на исполнувања да извршат пресметка, пријавување и плаќање на данокот. Обврската ги опфаќа како прометите извршени за цели на стопанската дејност, така и прометите за останатите области на делување на примателот на исполнувањето. Согласно со член 20 од Правилникот за примена на Законот за ДДВ, во фактури за промет, за кој примателот на доброто или корисникот на услугата го долгува данокот според член 32 точка 4 од Законот за ДДВ, отпаѓа обврската за наведување на даночниот број од член 53 став 10 точка 2 од Законот за ДДВ, како и на податоците според член 53 став 10 точки 7 до 10 од Законот за ДДВ (применета даночна стапка, износ на пресметаниот ДДВ, вкупен износ на прометот со ДДВ и потпис и печат на издавачот на фактурата).



kontakt@proagens.com.mk

INFORMATOR 4 I APRIL 2014

Овие фактури за цели на одбивка на претходниот данок ќе се признаат, како фактури во смисла на член 34 став 1 точка 2 од Законот за ДДВ, доколку даночниот обврзникпримател на исполнувањето стави забелешка на фактурата дека данокот го долгува според член 32 точка 4 од Законот за ДДВ и ако го „плати“ данокот (член 6 од Правилникот). идејќи плаќањето на данокот се врши Б преку ДДВ пријавата, кај регистрираниот ДДВ обврзник најчесто не доаѓа до фактичко плаќање на даночниот износ, туку плаќањето се извршува со прикажување на даночниот долг во посебно поле од ДДВ Пријавата, кој во истиот даночен период може да се пребие како претходен данок со право на одбивка. Пријавувањето на даночните износи, како од страна на регистрираните даночни обврзници за ДДВ, така и од страна на нерегистрираните, доколку настане обврска за пресметување на ДДВ согласно со член 32 точка 4, се врши преку 6 нови полиња (9, 10, 11, 12, 20 и 21) во новопропишаниот образец на Даночната пријава “ДДВ-04”. Даночната основица, односно износ на прометот извршен од страна на даночни обврзници кои немаат седиште во земјата, за кој данокот го пресметува примателот на прометот согласно член 32 точка 4 од ЗДДВ, а кој се оданочува по општа даночна с тапка се внесува во поле 09, додека пресметаниот данок, во поле 10. Износот пак на прометот кој, согласно со член 32 точка 4 од ЗДДВ се оданочува по повластена даночна стапка се внесува на поле 11 а данокот во поле 12. Износот на влезен промет (даночната основа) со право на одбивка на претходниот данок за кој данокот го пресметува примателот на прометот согласно со член 32 точка 4, се внесува во полето 20 од новата ДДВ Пријава, додека износот на претходен данок за одбивка - во полето 21.



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

1. Засметување на даночен долг за примена услуга со место на оданочување во земјата (со право на одбивка) Пример 1: Даночен обврзник “НН” од Грција изнајмува работници спрема даночниот обврзник “Градител” со седиште во земјата. Работниците се ангажираат на градилишта во Србија и во земјата. “Градител” не поседува подружници во Србија. “НН” врши услуга на обезбедување на персонал спрема “Градител” во смисла на член 14 став 3 точка 6 од Законот за ДДВ. Местото на услугата се утврдува според член 14 став 3 од Законот за ДДВ и истото се наоѓа во земјата (седиште на корисникот на услугата). Услугата подлежи на оданочување со македонскиот ДДВ. Корисникот на услугата (даночен обврзник со седиште во земјата) е должен да го изврши оданочувањето за вршителот на услугата согласно со член 32 точка 4 од Законот за ДДВ. Оданочувањето се искажува во фактурата од странскиот давател на услугата на следниот начин: International “NN”- Thessaloniki To: TD “ Graditel” DOOEL -Skopje INVOICE no. ______ No. 1

Type of service Providing personnel (8 workers, 1.000,00 Euro per each) (обезбеден персонал)

quantity Price 8 1.000,00

TOTAL 8.000,00

ДДВ по член 32 т. 4 од ЗДДВ: (основица) 8.000 х 61,31 1 = 490.480 (ДДВ) 490.480 х 18% = 88.286

8.000,00

TOTAL: Thessaloniki, 20.03.2014

Manager: KS

Фирмата “Градител” е регистриран обврзник за ДДВ, а примената услуга (ангажираните работници од Грција) е во функција на нејзината дејност со право на одбивка, според тоа, во сметководството на “Градител” ќе биде евидентирана на следниот начин: Книжење: СМЕТКА должи побарува

ОПИС

Други услуги (8.000 х 61 /среден курс на Еврото/) 1302 Претходен ДДВ по член 32 т. 4 221 Обврски спрема добавувачи во странство 2302 Обврски за ДДВ по член 32 т. 4 - по фактура за изнајмен персонал 4119

ИЗНОС должи побарува 488.000 88.286 488.000 88.286

Кога надоместокот кој го должи примателот на доброто или корисникот на услугата е пресметан во странска валута, се врши конверзија во денари по продажниот курс утврден од НБРМ (член 20 од Законот). www.p

roagens.mk

 

ДДВ

Во ДДВ пријавата од периодот кога е примена фактурата, ако се апстрахираме од сите други даночни основи и даночни износи, друштвото “Градител” ќе прикаже:

kontakt@proagens.com.mk INFORMATOR 4 I APRIL 2014



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

2. Даночен долг за примена услуга со место на оданочување во земјата (примателот не е регистриран ДДВ обврзник) Пример 2: Истиот пример (пример 1), ќе го искористиме во поинакви услови, односно со претпоставка дека “Градител” не е регистриран ДДВ обврзник и нема право на одбивка на претходен данок. Во овој случај обврската за засметување на ДДВ во фактурата останува иста, но во сметководствената евиденција и во Даночната пријава нема да биде евидентирано право на одбивка на засметаниот данок. Книжење: СМЕТКА ОПИС должи побарува 4119 Други услуги (со додаден ДДВ) 221 Обврски спрема добавувачи во странство 2302 Обврски за ДДВ по член 32 т. 4 - по фактура за изнајмен персонал

ИЗНОС должи побарува 576.286 488.000 88.286

Во ДДВ пријавата од периодот кога е примена фактурата, друштвото кое не е регистриран ДДВ обврзник ќе прикаже:

www.p

roagens.mk

 

ДДВ

3. Даночен долг за примена услуга со место на оданочување во земјата (со исклучено право на одбивка) Пример 3: Од фирма во Хрватска е набавен софтвер за менувачко работење за 1.000 Евра, за потребите на менувачницата која работи во состав на “Градител”. Во фактурата од хрватската фирма не е засметан данок (ДДВ). Согласно со член 14 став 3 точка 9 од Законот за ДДВ, за преносот и отстапувањето на авторските права, местото кое е меродавно за оданочување со ДДВ е кај корисникот, според тоа корисникот на софтверот (“Градител”) станува и даночен должник за овој промет согласно со член 32 точка 4 од Законот за ДДВ. Тој го пресметува и искажува даночниот долг во странската фактура (како во фактурата од пример 1), но за истиот нема право на одбивка затоа што се работи за влезен промет кој според намената е без право на одбивка (ме-

нувачкото работење се смета за финансиски промет, кој според член 23 од Законот за ДДВ е ослободен од ДДВ без право на одбивка). Книжењето за овој влезен промет е исто како во примерот 2, но правото на одбивка овде е исклучено согласно со член 35 став 1 точка 1-а од Законот за ДДВ - “Даночниот обврзник нема право на одбивка на претходниот данок за набавки или увоз на добра и користење на услуги за цели на прометот ослободен од данок според член 23 на овој закон”.

СМЕТКА ОПИС должи побарува 0030 Заштитни знаци и слични права - софтвер 221 Обврски спрема добавувачи во странство 2302 Обврски за ДДВ по член 32 т. 4 - по фактура за набавен софтвер

ИЗНОС должи побарува 64.050 61.000 3.050

Евидентираната даночна обврска (3.050), како во ДДВ пријавата од пример 2, се внесува само како основица во поле 11 и даночен долг во поле 12 (за данок по повластена ДДВ стапка), но нема да се прикаже износ на претходен данок за одбивка во полето 21.

INFORMATOR 4 I APRIL 2014



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

ДАНОЧЕН ДОЛЖНИК ВО ПРОМЕТ НА НЕДВИЖНОСТИ ВО ИЗВРШНА ПОСТАПКА ИЛИ ВО ПОСТАПКА НА ПРИСИЛНА НАПЛАТА ПО ПАТ НА ЈАВНО НАДДАВАЊЕ 1. ВОВЕД

С Д-р Рефика МУРИЌ *

о новиот член 32-а од Законот за ДДВ, оданочувањето по системот на reverse charge (пренесена даночна обврска) ќе се применува и над прометите на недвижности во извршна постапка или во постапка на присилна наплата по пат на јавно наддавање. Овој систем на оданочување функционира на начин што, примателот на недвижноста станува даночен должник, врз основа на пренесената даночна обврска од даночниот обврзник кој го извршува прометот. Воведувањето на механизмот „reverse charge” кај овие промети е направено заради праксата што даночниот обврзник кој стекнува недвижен имот во извршна постапка или во постапка на присилна наплата по пат на јавно наддавање, најчесто не добива фактура од сопственикот на недвижноста која е предмет на продажба, односно од вршителот на прометот, заради што и не може да го оствари правото на одбивка на претходниот данок. Исто така, бидејќи ваквите постапки најчесто се спроведуваат кај даночни обврзници кои имаат проблеми со ликвидноста, даночните обврзници кои ќе го пресметаат данокот и ќе го пријават во ДДВ пријавата, истиот нема да го платат.

Со механизмот на префрлање на даночната обврска (reverse charge) даночниот обврзник-примател на прометот ќе го пресмета данокот на додадена вредност и во исто време, доколку ги исполнува условите за одбивка на претходен данок, ќе го оствари правото на одбивка на претходниот данок.

2. ПРОМЕТИ ЗА КОИ СЕ ПРИМЕНУВА „REVERSE CHARGE“ Владата на Република Македонија поблиску ги определи добрата и услугите за чиј промет се применува ваквиот даночен третман, во Одлуката за определување на добрата и услугите за кои даночен должник е даночниот обврзник кон кого е извршен промет од страна на друг даночен обврзник – „Одлука“ („Службен весник на РМ“, бр. 45/14). * Даночен советник r_muric@proagens.com.mk

Според оваа Одлука, за недвижности (кои се пренесуваат во извршна постапка или во постапка на присилна наплата со reverse charge) се сметаат: земјишта (земјоделски, градежни, шумски www.p

roagens.mk

ДДВ

и пасишта) и зградите – станбени згради или станови, деловни згради и деловни простории, административни згради и административни простории, згради и станови за одмор и рекреација и други градежни објекти, како и инсталациите подигнати врз нив или под нив и трајно споени со нив.

3. УЧЕСНИЦИ (ОБВРЗНИЦИ) ВО СИСТЕМОТ „REVERSE CHARGE“ Пред се, важно е да се напомене дека механизмот reverse charge се применува само во случаи кога прометот е извршен помеѓу даночни обврзници регистрирани за целите на ДДВ, што значи дека кај преносот на недвижностите во наведените постапки на извршување и присилна наплата, пренесувањето на данокот ќе се врши само под услов, и продавачот (должникот) и стекнувачот на недвижноста да се регистрирани ДДВ обврзници. При преносот на имот (во случајов недвижност) како обезбедување (хипотека), примателот на обезбедувањето го стекнува правото на располагање врз имотот даден како обезбедување, дури во моментот во кој истиот ќе го искористи правото на наплата на своите побарувања преку обезбедувањето. Во член 32-а став 3 од Законот за ДДВ е наведено дека предмет на промет со reverse charge се недвижности во извршна постапка или во постапка на присилна наплата по пат на јавно наддавање. Меѓутоа не е прецизирано кој ќе ја има обврската за пренесување на данок со оглед дека при наплатата преку добрата пренесени како обезбедување се препознаваат два промети и тоа: еден, промет на добра извршен од давателот на обезбедувањето спрема примателот на истото и прометот на добра од примателот на обезбедувањето (доверителот) спрема стекнувачот (како втор промет). азврска на дилемата за тоа кој е непоР средниот давател на промет што ја пренесува даночната обврска, може да даде ставот 4 на Поглавје 6 од ДДВ Упатството за примена на Законот за ДДВ („ДДВУ“), кој појаснува:

INFORMATOR 4 I APRIL 2014

  „ Ако се врши јавно наддавање или слободна продажба на одредена ствар во рамките на постапка на присилна наплата од страна на извршител или на друг државен орган на присилна наплата, тогаш во тие случаи не постои промет на добра од страна на должникот спрема јавно-правното тело кон кое припаѓа органот на присилна наплата и истовремено нема да постои промет на добра од страна на дадениот орган спрема стекнувачот на доброто, туку во тие случаи се работи за промет на добра од страна на должникот непосредно спрема стекнувачот на доброто.“ Меѓутоа, како даночен должник или стекнувач овде не треба да се смета доверителот кој ја покренува извршната постапка. Само кога доверителите се јавуваат како приматели на прометот односно како купувачи на доброто, било да ги наменат за вршење на сопствената дејност или пак како залиха за продажба, се во обврска да засметаат пренесен данок (ДДВ обврска) врз основа на фактурите испоставени од должникот. Следствено, доверителите (на пример банките) кои не учествуваат во прометот на добрата, односно нема да се јават како купувачи на јавното наддавање, не треба да примаат и издаваат фактури, па нема да бидат ни учесници во пренесувањето на даночната обврска (ниту како пренесувачи, ниту како приматели на пренесена даночна обврска). Во такви случаи, пренесувач на даночната обврска е должникот (субјектот над чиј имот е извршена присилна наплата по пат на јавно наддавање или е спроведена извршна постапка), додека примател на обврската е стекнувачот (купувачот на недвижноста). Всушност, примената на reverse charge во извршната постапка или во постапка на присилна наплата по пат на јавно наддавање е изводлива само доколку постои еден промет на добра и услуги и тоа помеѓу вршителот на прометот кој е сопственик на доброто (пред извршувањето или присилната наплата) и примателот на прометот кој е купувач (стекнувач) на доброто.



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

4. УТВРДУВАЊЕ НА ДАНОЧНА ОСНОВА НА КОЈА СЕ ПРЕСМЕТУВА ПРЕНЕСЕНАТА ДАНОЧНА ОБВРСКА Даночна основа за пресметување на ДДВ, кај извршна постапка или во постапка на присилна наплата, беше и сега останува проблематичен елемент. Имено, според концептот на „reverse charge” се фактурираат само нето износи (надоместоци) при прометот на добрата или услугите. Оттука основица е нето износот кој е искажан во фактурата за пренесената недвижност испоставена од должникот кој е во својство на продавач (испорачател) на недвижноста. Меѓутоа, проблемот е токму во утврдувањето што е тоа нето основица, со оглед дека истата треба да се изнајде од постигнатата крајна цена при јавното наддавање (лицитација).

Според член 19 став 1 точка 4 од Законот за ДДВ, постигнатата крајна цена при јавното наддавање се вбројува во „посебни видови даночни основици“ и во Упатството за примена на Законот за ДДВ („ДДВУ“) се толкува како цена со вклучен ДДВ. Од досегашното различно практикување на член 19 став 1 точка 4, беше неопходно јасно прецизирање на категоријата „постигната крајна цена“, но, како тоа не се направи со оваа промена на Законот за ДДВ, произлегува дека, за цели на примена на системот, основицата од членот 19 став 1 точка 4 ќе мора да се толкува на два начина. Доколку купувачот во извршната постапка или во постапка на присилна наплата по пат на јавно наддавање не е даночен обврзник регистриран за цели на данокот на додадена вредност (што значи дека не може да се примени „reverse charge”) и доколку не е дефинирано во продажните услови на постапката дали постигнатата цена ќа се смета за нето или бруто цена, тогаш даночната обврска за ДДВ кај должникот кој е регистриран даночен обврзник ќе се пресметува од бруто износ (постигнатата крајна цена со содржан ДДВ).

www.p

околку должникот не е регистриран ДДВ Д обврзник, тогаш постигнатата крајна цена секако ќе биде без содржан ДДВ. Но, доколку двајцата учесници во извршната постапка или во постапка на присилна наплата по пат на јавно наддавање се регистирани ДДВ обврзници, тогаш постигнатата крајна цена секако треба да биде нето цена, заради овозможено функционирање на „reverse charge” механизмот. Во овој случај вршителот на прометот треба да издаде фактура на нето износ и со нагласување „пренесување на даночна обврска”. Примателот на доброто ја плаќа нето вредноста при лицитацијата а со приемот на фактурата истовремено искажува влезен и излезен данок, што во даночната пријава нема даночен товар. Секако, стекнувачот на недвижноста, остварува право на одбивка на претходен ДДВ, на основица утврдена во фактурите кои содржат клаузула на пренесена даночна обврска и доколку тоа право го има според условите од член 34 од Законот за ДДВ. Доверителите кои не се стекнуваат со недвижноста, не се учесници во прометот туку само добиваат парични средства во висина на нето износот остварен на лицитацијата и го затвараат побарувањето од должникот.

5. ФАКТУРИРАЊЕ, ПРОДАЖБА И СМЕТКОВОДСТВЕНА ЕВИДЕНЦИЈА НА НЕДВИЖНОСТИ ВО ПОСТАПКА НА ПРИСИЛНА НАПЛАТА ПО ПАТ НА ЈАВНО НАДДАВАЊЕ Пример:



Должникот „ХХ“ кој располага со деловен погон врши порамнување на долгот по пат на присилна наплата од страна на доверителот со јавно наддавање. Долгот е во износ од 8.500.000 денари, додека постигната крајна цена на јавното наддавање извршено на 09.02.2014 година изнесува 10.000.000 денари.

roagens.mk

ДДВ

 

оверителот „АБ“ кој не е купувач на погонот, го намирува своето побарување и остатокот Д од средствата 1.500.000 остануваат кај должникот. За наведената продажба по пат на лицитација Должникот „ХХ“ издава фактура бр. 11/14 на вредност од 10.000.000,00 денари на Купувачот „НН“, со пренесување на даночна обврска по член 32-а од Законот за ДДВ. 5.1. Фактура за продадена недвижност со пренесена даночна обврска Должник „ХХ“ - Скопје „Македонска“, 18/2-1 Скопје МК4030987654321 До Купувач „НН“ „Мајска“ - 16,1000 Скопје МК4030993172597

Фактура бр. 11/14 дата на промет: 09.02.2014

Бр. 1

Промет Деловен погон на адреса_______, КП_______

Количина 1

Цена

Вкупно 10.000.000

Пренесување на даночна обврска по чл. 32-а: 10.000.000 х 18% = 1.800.000

27 10.000.000

Вкупно за плаќање:

копје, 10.02.2014 С

______________ печат: примил:

_______________ фактурирал:

Во случајов и продавачот и купувачот се ДДВ обврзници, па Должник „ХХ“ ја пренесува даночната обврска на Купувач „НН“. Продадениот погон кај Должник „ХХ“ во моментот на отуѓувањето е со сметководствена вредност 9.000.000 денари (набавната вредност била 15.000.000 денари). Средството е продадено со капитална добивка од 1.000.000 денари.

Истовремено е затворена обврската кон Доверител „АБ“ во износ од 8.500.000 денари.

5.2. Евиденција на фактурата кај продавачот - Должник „ХХ“ Книжење: СМЕТКА ОПИС должи побарува 120 Побарување од Купувач „НН“ 019 Акумулирана аморизација 220 Обврска кон Доверител „АБ“ Добивки од продажба на материјални 760 средства 011 Градежни објекти - по фактура со пренесена даночна обврска INFORMATOR 4 I APRIL 2014

ИЗНОС должи побарува 1.500.000 6.000.000 8.500.000 1.000.000 15.000.000



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

5.3. П ресметка на ДДВ и евиденција на фактурата кај Купувач „НН“ Во фактурата примена од добавувачот со пренесена даночна обврска, Купувач „НН“ евидентира даночен долг (ДДВ) врз основа на член 32-а. За истиот данок има право на одбивка, со оглед дека истиот ќе го користи за својата стопанска дејност. Фактурата ќе се книжи на следниот начин: Книжење: СМЕТКА ОПИС должи побарува 011 Градежни објекти 1302 Претходен ДДВ по член 32-а 220 Обврски спрема добавувачи 2302 Обврски за ДДВ по член 32-а - по фактура со пренесена даночна обврска

ИЗНОС должи побарува 10.000.000 1.800.000 10.000.000 1.800.000

Напомена: Доколку Купувач „НН“ се одлучи да го изнајмува или продаде набавениот деловен погон, за услугите на наем или за продажбата на погонот, е обврзан да фактурира со пресметан ДДВ, затоа што механизмот на пренесување на даночната обврска не функционира во тие промети.

Доколку пак го пренамени погонот за дејности без право на одбивка, така што на пример ќе го преадаптира во болница за вршење на здравствена дејност (или друга дејност од член 23 од Законот за ДДВ), тогаш е должен да изврши исправка на претходно одбиениот ДДВ.

4. ИСКАЖУВАЊЕ НА ПРОМЕТ СО ПРЕНЕСЕНА ОБВРСКА И ПРЕНЕСЕН ДАНОК ПО ЧЛЕН 32-а ВО ДДВ ПРИЈАВАТА о Новата ДДВ Пријава (ДДВ-04) во посебВ но поле (08): Промет во земјата за кој данокот го пресметува примателот на прометот (пренесување на даночна обврска согласно со член 32-а), се искажува извршениот промет со пренесена даночна обврска. Во ова поле се внесува вкупниот износ на фактурираниот промет според член 32-а од Законот за ДДВ во соодветниот даночен период. Фирмата Должник „ХХ“, во текот на месец февруари 2014 ја фактурирала со пренесен данок само продажбата на деловниот погон кон Купувач „НН“. Според тоа, во полето 8 од новата ДДВ Пријава за месец февруари ќе го истакне износот од 10.000.000.

www.p

еѓутоа, фирмата Купувач „НН“ како даноМ чен должник од членот 32-а, ќе го пресметува данокот на додадена вредност за соодветниот даночен период според вкупно извршениот промет и вкупно примениот промет за кој е даночен должник согласно со член 32-а од Законот. Така, во пресметковниот период за февруари 2014, во делот за пријавување на даночен долг од ДДВ пријавата, треба да го прикаже и даночниот долг по пренесената - примена даночна обврска. Во случајов тоа ќе биде по фактурата бр. 11/14, за промет од 10.000.000 денари со пренесен данок по општа даночна стапка во износ од 1.800.000 денари. Врз основа на прокнижената фактура од набавка на погонот во ДДВ пријавата ќе истакне:

roagens.mk

ДДВ

 

- примен промет за кој данокот го пресметува примателот = 10.000.000 (поле 13) - пресметан ДДВ по член 32-а, по општа стапка (ф-ра 11/14) = 1.800.000 (поле 14) Истовремено, во делот на „Влезни исполнувања со право на одбивка“ од ДДВ пријавата, Купувач „НН“ внесува износи во следните полиња: - Во поле 22 од ДДВ-04: влезен промет - износ од 10.000.000 - Во поле 23 од ДДВ-04: данок со право на одбивка во износ од 1.800.000. Доколку се претпостави дека немало други влезни и излезни промети кај фирмата Купувач „НН“ неговата ДДВ пријава за февруари 2014 година изгледа како на сликата:

INFORMATOR 4 I APRIL 2014



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

6. ИЗВЕШТАЈ ЗА ПРЕНЕСЕНАТА ДАНОЧНА ОБВРСКА Со цел за контрола на одредбите од член 32-а, во Законот за ДДВ додаден е нов член 41-б, со кој се пропиша обврска за даночниот обврзник кој врши промет на добра и услуги за кој даночен должник е даночниот обврзник кон кого е извршен прометот да има обврска да изготви извештај за пренесената даночна обврска по основ на извршените промети на добра и услугите од член 32-а. Станува збор за Извештајот за извршени промети на добра и услуги, за кои даночен должник е даночниот обврзник кон кого е извршен прометот, кој се доставува на Образец „ДДВ-ИПДО“, пропишан и објавен во „Службен весник на РМ”, бр. 46/14. Извештајот „ДДВ-ИПДО“ се доставува до надлежниот даночен орган во рокот во кој се

поднесува даночната пријава на данокот на додадена вредност за соодветниот даночен период. Доколку даночните обврзници не ја исполнат законската обврска да подготват и достават ваков Извештај, до надлежниот даночен орган, предвидена е и глоба од 1.500 евра според член 59-б од Законот за ДДВ. Целосниот Образец „ДДВ-ИПДО“ е даден во Прилозите на крајот на темите за ДДВ, а во продолжение прикажуваме пополнет пример (со исклучок на информативните делови за составувачот) на Извештајот „ДДВ-ИПДО“, составен од Должник „ХХ“ кој во нашиот пример единствено и врши пренесување на даночна обврска по член 32-а од Законот за ДДВ. Во конкретниов случај има само едно пренесување на даночна обврска (кон Купувач „НН“ Скопје):

И З В Е Ш Т А Ј

за извршени промети на добра и услуги, за кои даночен должник е даночниот обврзник кон кого е извршен прометот Ред. бр.

ЕДБ

МК4030993172597

Назив и адреса

Број на фактура

Датум на фактура

Вкупен нето износ на извршениот промет 6

11/14

10 02 2014

10 000 000

Купувач „НН“

„Мајска“ - 16,1000 Скопје Вкупно за реден број 1:

10 000 000

ВКУПНО:

10 000 000

www.p

roagens.mk

ДДВ

 

7. ИСПРАВКИ НА ПРОМЕТ ПОРАДИ ПРОМЕНА НА ДАНОЧНА ОСНОВА Согласно со член 22 од Законот за ДДВ, ако даночната основа се промени поради враќање на доброто, поништување на договорот, или поради менување на цените откако бил извршен прометот, даночниот обврзник, кој го извршил прометот, мора да го исправи данокот кој го должи за својот промет, а даночниот обврзник кон кого е извршен прометот мора да ја исправи одбивката на претходниот данок во согласност со промената, во текот на даночниот период на извршената промена.

Со додавање на нов став во членот 22 од Законот за ДДВ, даночниот обврзник кон кого е извршен прометот од член 32-а исто така мора да ги исправи данокот кој го должи и одбивката на претходниот данок, во текот на даночниот период на извршената промена, ако даночната основа се промени во случаи на промени поради враќање на доброто, поништување на договорот, или поради менување на цените откако бил извршен прометот.

НАЈНОВО

ПРИРАЧНИК ЗА СМЕТКОВОДСТВО

РАБОТЕН СПОРЕД МСФИ И СМЕТКОВНИОТ ПЛАН автор Душан Димитров коавтори М-р Павле Гацов М-р Драган Димитров

740

страни

3.150 денари

тел: 02/ 3162-979 и 3229 479, kontakt@proagens.com.mk

INFORMATOR 4 I APRIL 2014



Pr  fesionalna Edukacija

М-р Павле ГАЦОВ

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

Данијела ЈАЌИМОВИЌ

Ирена НИКОЛОВСКА

РАСПРЕДЕЛБА НА ДОБИВКАТА, ИСПЛАТА НА ДИВИДЕНДА И НЕЈЗИН ДАНОЧЕН ТРЕТМАН 1. ВОВЕД

езоната на исплата на дивиденда започна. Овој текст ги елаборира актуелните законски решенија за условите на исплата на дивиденда, можните извори и карактерисични форми на исплата, даночниот третман на дивидендата исплатена на физички и правни (домашни и странски) лица, сметководствената едвиденција на дивидендата (парична и акциска), како и можноста за исплата на авансна дивиденда во текот на деловната година. Исплатата на дивиденда е прашање за коешто се расправа и кое во детали се дефинира на годишното собрание (собир) на оние трговски друштва што искажале нето добивка и имаат позитивен став кон распределбата на дивиденда, а кое прашање претходно го вклучиле како точка во предложениот дневен ред на годишн/отоиот собрание/собир. Дефиниција: „Дивиденда е дел од добивката на друштвото којашто се распределува на содружниците, односно на акционерите на друштвото во согласност со правата определени во уделите, односно во секој род и класа на акции.“

Ова е дефиницијата на дивиденда утврдена во членот 3 став 1 алинеја 10 од Законот за трговските друштва 1 (во продолжение на овој текст: ЗТД). Дивиденда е еден од двата начини врз основа на кои инвеститорите остваруваат принос од своите вложените средства (вториот е капитална добивка т.е. разлика помеѓу куповната и продажната цена на уделот, односно разлика помеѓу куповната и продажната цена на хартиите од вредност). Друштвото нема обврска за исплата на дивиденда и покрај позитивниот финансиски резултат. Но, исплатата на дивиденда е наједноставен начин друштвото да ги задоволи постојните сопственици на капиталот (акционери/содружници), а при тоа за себе да направи надобра реклама и пред потенцијалните инвеститори. Иако на пазарот на капиталот во Македонија с# уште не преовладуваат компании кои редовно исплаќаат дивиденда, нивниот број постепено се зголемува. Поради тоа е важно вложувачите да знаат кој, кога и како има право да учествува во распределба на добивката т.е. да добие дивиденда. Во продолжение посветуваме нужно внимание токму на распределбата и исплата-

3, 187/13, 38/14 и 41/41; укинати членови на ЗТД со одлуки на Уставниот суд на РМ: член 11 став 3 и член 14 став 3 точка 4 - 71/06; член 14 став 3 точка 3 и член 18 став 2 точка 3 - 17/09; член 29 став 2 точка 3 - 23/09; 29 став 2, точка 5 - 8/11; 234 став 2 точка 5 - 21/11.

www.p

roagens.mk

ДДВ

та на дивиденда опфаќајќи ги одредбите од ЗТД како и одредбите од актуелната даночна регулатива по однос на ова прашање.

2. ПОЗИТИВЕН ФИНАНСИСКИ РЕЗУЛТАТ КАКО УСЛОВ ЗА ИСПЛАТА НА ДИВИДЕНДА 2.1. О дговорност на органите на управување и надзор заради незаконити исплати ЗТД ја забранува исплатата на дивиденда во услови на презадолженост и неспособност за плаќање на друштвото, како и кога со исплатата се намалува основната главнина на друштвото (членови 192 и 354 став 3 од ЗТД). Сите видови плаќања коишто не се неопходни за редовно работење на друштвото во услови на тешка финансиска состојба којашто ги имплицира причините за отворање на стечајна постапка, се сметаат за плаќања спротивни на законот без разлика на нивната појавна форма: плаќања по основ на облигации или плаќања по основ на сопственоста - дивиденди или други видови плаќања. Плаќањето спротивно на законот, повлекува одговорност на сите членови на органот на управување (управен одбор и одбор на директори, односно управителот) и на надзорниот одбор во однос на доверителите и на акционерите за предизвикана штета и тоа во вид на солидарна, неограничена и лична одговорност која е условена со кршење на принципите на совесно работење како уреден трговец - член 354 став 3 и 362 од ЗТД. Личната и солидарна одговорност на управителот на друштвото со ограничена одговорност за штетата предизвикана со исплати спротивни на законот е уредена во членовите 192 став 2 и 241 од ЗТД.

  2.2. О дговорност на акционер и на содружник за недопуштени примања Одговорноста за незаконита исплата на дивидендата, ЗТД ја проширува и на акционерите и содружниците. Според член 330 од ЗТД, акционер кој примил од друштвото аванс на дивиденда, дивиденда или други средства, по која било основа, има обврска да му ги врати на друштвото, ако друштвото докаже дека акционерот знаел или, со оглед на околностите, морал да знае дека распределбата на средствата е во спротивност со закон (не бил совесен). Враќање на овие средства примени спротивно на законот, можат да побараат и доверителите ако не можат да ги наплатат своите побарувања од друштвото. Правото за поднесување тужба застарува за пет години од примањето на забранетото плаќање. За друштвото со ограничена одговорност, одредба со слична содржина е содржана во член 192 ставови 1 и 5 од ЗТД. Во таа смисла правото на ДОО да бара враќање на недопуштено примање застарува во рок од пет години од денот на примањето на недопуштената исплата, освен ако друштвото докаже дека лицето знаело или со оглед на околностите, морало да знае дека примањето е недопуштено. По исклучок, содружникот, како и акционер, може да го задржи овој износ ако го примил во добра верба како дел од добивката. Добра верба значи дека кај сопственикот на капиталот не постоела намера како повисок степен на вина, ниту негрижа како поблага вина, да му се наштети на друштвото со примање на незаконита исплата. Отсуството на вина го ослободува од одговорноста и му дава право да ги задржи примените средства.

2.3. Р аспоредување на остварената добивка На годишното собрание, односно собирот на содружниците кои се одржуваат заради усвојување на годишната сметка, годиш-

INFORMATOR 4 I APRIL 2014



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

3) износот којшто се исплатува во вид на дивиденда;

ните финансиски извештаи и годишниот извештај за работата на друштвото во претходната деловна година, основно прашање за кое се одлучува доколку друштвото искажало позитивен финансиски резултат е распоредување на добивката.

4) дополнителните издатоци врз основа на одлуката; 5) евентуалниот пренос на добивката во наредната година (акумулирана добивка);

Прашањето за дивидендата е во непосредна корелација со проблематиката на распоредување на добивката бидејќи истата претставува имотно-правно побарување на сопственикот на капиталот чиј основ е неговиот удел, а се ефектуира како учество во нето добивката. Тоа најјасно се гледа од член 483 став 1 од ЗТД според кој во одлуката за распоредување на добивката се прикажува секоја поединечна намена на добивката, а особено се наведуваат:

6) износот на добивката со којшто ќе се изврши зголемување на основната главнина на друштвото и 7) износот од добивката за инвестиции. Како што се наведува во членот 483 став 2 од ЗТД, со одлуката за распоредување на добивката не можат да се вршат измени во остварената добивка на друштвото. Ова значи дека одлуката за распоредување на добивката треба да произлезе од констатираната состојба во годишната сметка и финансиските извештаи и да се базира врз нејзините показатели, но не и да ги менува.

1) износот од добивката за покривање на загубата од минати години (доколку таква има);

2) износите коишто се внесуваат во законските и во статутарните резерви на друштвото;

* * * Пример на Одлука за распоредување на добивката Врз основа на член 483 од Законот за трговските друштва и член __ од Договорот за друштвото (односно Статутот) и Предлог на Одлуката за распоредување на добивката, собирот на содружниците на ДОО ______ (собранието на АД ________), на седницата одржана на ___________ 2014 година ја усвои следната О Д Л У К А за распоредување на добивката остварена по годишната сметка и финансиските извештаи за 2013 година Член 1 Нето добивка остварена за 2013 година во износ од __________________ денари се распоредува на износи за:

1) Покривање на загубата од работењето од поранешни години

___________

2) Законски резерви

___________

3) Статутарни резерви

___________

4) Дивиденда за содружниците

___________

5) или пренос на добивка во наредната година (нераспоредена / акумулирана добивка)

___________

6) Зголемување на основна главнина

___________

www.p

roagens.mk

ДДВ

 

7) Инвестиции

___________

8) Дополнителни издатоци:

___________

В к у п н о:

Член 2 Составен дел на оваа Одлука е Одлуката за исплата на дивиденда според процентуално учество во основачкиот капитал (или Одлука за покривање на загуби, или Одлука за пренос на добивка во наредната година или Одлука на формирање на посебна резерва за загуби и сл.) Член 3 Оваа одлука стапува во сила со денот на донесувањето. Место и датум ______________

М.П.

обир на содружниците С Претседавач ___________

обрание на акционерите С Претседавач ___________

3. СРЕДСТВА ЗА РАСПРЕДЕЛБА НА ДИВИДЕНДА 3.1. Д ел од добивката по оданочување, покривање на загубите и задолжителните резерви 3.1.1. П риоритетни издвојувања од нето добивката на друштвото Собранието на акционерите, односно собирот на содружниците всушност одлучува за распоредување само на оној дел од нето добивката кој останува по претходните издвојувања за: 1) покривање на загубите од минати години и 2) покривање на законските и статутарните (посебни) резерви. Ваквото законско решение со кое им се дава приоритет на двете наведени издвојувања од добивката има за цел создавање на економски стабилни деловни субјекти преку елиминирање на загубите од минат период во моментот кога субјектот искажува добивка како и преку обезбедување на средства во законските резерви кои исто така првенствено се наменети за покривање на загубите и за статутарните (наменски, посебни) резерви кои можат да бидат за најразлични намени меѓу кои за надминување (покривање) на загубите.

INFORMATOR 4 I APRIL 2014

3.1.2. Покривање на загуби од минати години од нето добивката Покривањето на загуби од минати години од нето добивката, добива задолжителна димензија само доколку друштвото одлучи да исплати дивиденда, бидејќи условот за исплата на дивиденда кој императивно произлегува од членот 487 став 2 од ЗТД е да се покриени загубите од претходните години, ако тие од било кои причини не биле покриени со последната одобрена годишна сметка и со финансиските извештаи. Независно од проблематиката за исплата на дивиденда, покривањето на загуба станува обврска и во случајот од член 354 став 1



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

од ЗТД, ако друштво во текот на работењето, а особено ако според тримесечната или полугодишната пресметка, односно годишната сметка покажува нова загуба, поголема од 30% од вредноста на имотот на друштвото 2, односно 50% од основната главнина. Извршните членови на одборот на директори, односно управниот одбор при ваквата состојба на капиталот мораат веднаш да подготват Извештај во писмена форма во којшто ќе ги објаснат причините за загубата и ќе предложат мерки со коишто загубата ќе биде покриена. Извештајот се одобрува од одборот на директори, односно од надзорниот одбор. Во рок од 48 часа од сознавањето дека друштвото покажало загуба, органот на управување свикува собрание на кое ќе ги извести акционерите за состојбата и за преземените мерки.

3.1.3. Покривање на задолжителни резерви (законски и статутарни) Различно од покривањето на загуби од минати години, кое е условно задолжително, издвојувањето за задолжителните резерви (законски и статутарни) е задолжително безусловно. Според член 485 од ЗТД постои обврска за формирање на задолжителната законска резерва (општ резервен фонд) на начин што најмалку 5% од нето добивката се издвојува во овој фонд се додека резервите на друштвото не достигнат износ кој е еднаков на 10% од основната главнина. Наведените, намалени проценти за формирање на законската резерва се внесени во ЗТД со измената 166/12, во примена од 1 јануари 2013 година. Имено, со оваа измена процентот на задолжителното издвојување од добивката за законската резерва се намали од 15% на 5%, а износот на законската резерва од една петтина на една десетина на основната главнина. Намалените проценти, со

оглед на датумот на примената на измената на ЗТД (1 јануари 2013), се применуваат при распределувањето на добивката за 2012 година. Додека општата резерва не го надмине овој најмал износ (10% од вредноста на основната главнина) или евентуално поголем износ утврден со статутот, односно со договорот за друштвото, тој може да се употребува само за покривање на загубите. По негово надминувањето и по покривање на сите загуби, со одлука на сопствениците на капиталот, вишокот може да се употреби за дополнување на дивидендата (види подолу во точката 3.2.), освен она што во резервата е внесено врз основа на доплата на содружниците, односно на акционерите. Статутарните резерви се формираат со основачкиот акт на друштвото (статут на АД, договор за ДОО, изјава за ДООЕЛ), и се строго наменски резерви, како на пример, резерви за пензија, осигурување од ризик или добротворни цели на вработените во друштвото, резерви за стекнување на сопствени акции, односно удели, резерви за порамномерна исплата на дивиденда и сл. Овие резерви, согласно со членот 486 од ЗТД, се издвоени од општиот имот на друштвото, со нив одвоено се управува и сметките за нив се водат одвоено од другите сметки на друштвото. Во управувањето учествуваат и претставниците на лицата на кои резервата им е наменета. Додека друштвото постои овие резерви не можат да се употребат ниту за намирување на долговите, ниту за било која друга цел, освен за онаа која е определена со договорот за друштвото, односно со статутот. Статутарните резерви добиваат сила на „задолжителни“ со нивното востановување со актот на друштвото и од тој момент еден дел од нето добивката задолжително се слева во нив, на начин и во износ предвиден со интерниот акт. Задолжителноста на

„Имот на друштвото“ според член 3 став 1 точка 21 од ЗТД е севкупност на правата, сопственички и други стварни права што друштвото ги стекнува над добрата (парите, стварите и правата) што содружниците, односно акционерите ги вложиле во друштвото или коишто друштвото ги стекнало со своето работење.

www.p

roagens.mk

ДДВ

овие резерви, според тоа, се манифестира како во поглед на издвојувањето од добивката така и во поглед на начинот на нивната употреба се додека постојат, односно додека не се измени договорот за друштвото, односно статутот (член 486 од ЗТД). Напомена:

 



рист на инвестициите или да одлучат добивката да се пренесе во наредната година (акумулирана добивка) или да се зголемат резервите на друштвото и слично (член 185 став 1 и член 329 став 1 од ЗТД).

3.2. Пренамена на акумулирана добивка и резерви на друштвото за дивиденда

длуката на собранието е ништовна, ако О при изготвувањето на годишната сметка не се почитувани одредбите од ЗТД или статутот со коишто се утврдени обврските за издвојување и користење на средствата за резерви - член 408 став 1 точка 12 од ЗТД.

ЗТД со членот 487 дава можност за исплата на дивиденда да се користат и други средства на друштвото со кои би се зголемил делот од остварената добивка за оваа намена. Тие средства се:

3.1.4. О статок од нето добивката по покривање на загуби и резерви

б) резервите кои можат да се распределуваат:

Остатокот од добивката (по покривањето на пренесените загуби и задолжителните резерви) во целост може да се распредели меѓу акционерите и содружниците како дивиденда, доколку тие не одлучат поинаку, на пример, да се откажат од дивиденда во ко-

а) пренесената нераспределена добивка од претходните години и / или

1) дел од законските резерви над утврдениот најмал износ кој служи исклучиво за покривање на загуби (над 10% од вредноста на основната главнина) и 2) р езервите определени со договорот за друштвото, односно со статутот (посебни резерви за дивиденда).

Табеларен приказ на средствата кои можат да се користат за исплата на дивиденда I плус

1. Нето добивка после оданочување 2. Пренесена нераспределена нето добивка од минати години 3. Резерви кои можат да се распределуваат

(Дел од законскaта резерва над утврдениот лимит и посебни резерви определени со договорот, односно статутот на друштвото) 1. Непокриените загуби од претходни години м и н у с III 2. Законски и посебни (статутани) резерви = РАСПОЛОЖИВА НЕТО ДОБИВКА ЗА РАСПРЕДЕЛБА НА ДИВИДЕНДА (I + II - III)

4. КРИТЕРИУМИ ЗА ПРЕСМЕТУВАЊЕ НА ДИВИДЕНДА 4.1. М ериторноста на статутот и договорот за друштвото Кога ќе се утврди дел од нето добивката, односно расположивата добивка која им припаѓа на сопствениците на капиталот по основ на удел, се пристапува кон нејзиното распределување меѓу нив.

INFORMATOR 4 I APRIL 2014



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

Во однос на пресметување на дивидендата за секој одделен акционер, односно содружник, во прв ред се мериторни условите и начинот на распределба уредени со статутот, односно со договорот за друштво, на што укажува членот 36 од ЗТД. На овој начин е создадена можност за несинхронизираност помеѓу големината на уделот и големината на дивидендата, т.е. можност за нивната меѓусебна вредносна неусловеност. Ако со статутот, односно договорот за друштвото не е искористена оваа можност, тогаш за пресметување и исплата на дивиденда се применуваат законските одредби од членовите 185 став 2 и 329 ставови 2 и 3 од ЗТД, според кои учеството на акционерите, односно на содружниците во добивката се врши сразмерно на нивните акции, односно удели во друштвото.

4.2. Дивиденда кај одредени класи на акции

Попрецизно, учеството на ак ци о не ри те во до бив ка та се опре де лу ва според родот и класата на акциите, така што дивидендата за секој род или класа на акции се плаќа сразмерно на сопствениците од тој род или класа на акции. Нашиот ЗТД познава два рода акции: обични и приоритетни и две класи на при ори тет ни ак ции: кумулативни и партиципативни. Приоритетните (преференцијални) акции даваат одредени повластени права во однос на дивидендата, како што се: а) право на дивиденда во однапред утврден паричен износ или во процент од номиналниот износ на акцијата (фиксна дивиденда) и б) право на првенство при исплата на дивиденда.

При тоа, ку му ла тив ната при о ри тетна ак ци ја му дава на сопственикот право на нап ла та на аку му ли ра ни те неп ла те ни диви ден ди од минати години пред нап ла ту вање то на как ви би ло ди ви ден ди на сопственикот на обич ни ак ции. Пар ти ци па тив на та при о ри тет на акци ја му дава на сопственикот, по крај ут врде на та (фиксна) ди ви ден да и пра во на исплата на дивиденда којашто им припаѓа на сопствениците на обични акции. 3 Правото на дивиденда кај приоритетните акции е толку силно загарантирано што може да влијае и врз другите права на сопствениците на приоритетните акции, а со тоа индиректно и врз правата на сопствениците на обичните акции. Имено, според член 280 од ЗТД приоритетните акции можат да се издаваат како акции кои дават право на глас и како акции без право на глас. Ако ди виден да та за при о ри тет ни те ак ции без право на глас не е пла тена или не е це лос но ис пл атена за ед на го ди на и ако не се пла ти до полни тел но во на ред на та годи на, по крај пол ниот из нос на ди ви ден да та за таа го ди на, прио ри тет ни те ак ции без право на глас даваат право на глас се до де ка не се ис пл а тат тие из но си. Во тој случај, приоритетните ак ции учествуваат и при прес ме ту ва ње то на кворумот за работа и за одлучување како и акциите со право на глас - член 404 од ЗТД. GODI[NA PRETPLATA 2014 - INFORMATOR - DODATOK NA INFORMATOR - PRO EKONOMIJA - INFO REGISTAR - KONSULTACII



14.900 denari

02/ 3162-979 i 3298-763

Потсетуваме дека согласно членот 19, став 5 од Законот за трансформација на претпријатијата со општествен капитал („Службен весник на РМ“, бр. 38/93, испр. - 48/93, автентично толкување - 7/97, 9/98; 21/98, 25/99, 39/99, 81/99, 49/00, 6/02, У. суд - 140/02, У. суд - 11/03, 31/03, 38/04, 35/06, 84/07 и 123/12), приоритетните акции што ги поседува Фондот за ПИОМ не се кумулативни.

www.p

roagens.mk

ДДВ

 

5. ОДЛУКА ЗА ИСПЛАТА НА ДИВИДЕНДА 5.1. С одржина на Одлуката за исплата на дивиденда Ако годишното собрание, односно собирот на содружниците одлучи од делот од добивката да се исплати дивиденда, оваа одлука мора да се донесе на начин пропишан со ЗТД. Во членот 490 став 1 е пропишана содржината на одлуката за исплата на дивиденда, во која се определува: 1) износот на дивидендата; 2) датумот на евиденција според којшто се определува листата на акционери кои имаат право да добијат дивиденда и 3) планот за исплата на дивидендата, ден на исплата и начинот на кој друштвото ги известува лицата кои имаат право на дивиденда според донесената одлука.

5.1.1. Износ на дивиденда Стандарден критериум за исплата на дивиденда е „дивиденда по акција“, со утврдување на број на парични единици на дивиденда по една акција, односно процентуален износ од номиналната вредност на една акција. Кај уделите, дивидендата се дели согласно со процентуалното учество на секој удел, или според правилата утврдени во договорот за друштвото, ако овие правила се различни од сразмерното процентуално учество. Доколку акционерското друштво издало приоритетни акции од класата на кумулативни, односно партиципативни, потребно е најпрво за кумулативните приоритетни акции да се обезбеди исплата на акумулираните неисплатени дивиденди пред исплатата на било какви дивиденди на сопствениците на обични акции. Сопствениците пак на партиципативни приоритетни акции имаат право, покрај на утврдената (фиксна) дивиденда, и на исплата на дивиденда којашто им припаѓа на сопствениците на обични акции.



kontakt@proagens.com.mk

INFORMATOR 4 I APRIL 2014

Пример:



Ако фиксната дивиденда за овие акции изнесува 20 единици по акција, а обичните акции со одлуката за распределба добиваат 50 единици по акција, сопствениците на партиципативни акции ќе добијат уште по 30 единици по акција.

5.1.2. Датум на евиденција според којшто се определува листата на акционери кои имаат право да добијат дивиденда „Датум на евиденција“ е датумот од којшто се одредува идентитетот на содружниците, односно на акционерите и нивните права што произлегуваат од уделот, односно од акцијата (право на известување, на гласање и на распределба) и други права кога тоа е определено со закон, со договорот за друштвото, односно со статутот. На овој датум ќе биде утврдена финалната листа на акционери, односно содружници кои имаат право да добијат дивиденда врз основа на изводот од акционерската книга, односно книгата на удели (датум на пресек). После датумот на евиденција, бројот на акциите кои ќе учествуваат во распределбата не може да се менува. ЗТД не го уредува подетално начинот на определување на датумот на пресек според кој ќе се определат акционерите кои имаат право на дивиденда оставајќи го тоа на интерните акти на друштвото. За акционерите и содружниците од особено значење е одредбата од членот 490 став 2 од ЗТД со кој се утврдува на кое лице му припаѓа правото на дивиденда во случај на продажба на акциите по датумот на пресек (датум на евиденција): Ако по датумот на евиденцијата и пред денот на исплатата содружникот, односно акционерот изврши пренос на удел, односно на акции кои му носеле право на дивиденда, ова право за примање на дивиденда се пре-



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

несува на лицето на коешто се пренесени уделите, односно акциите, освен ако пренесувачот и лицето на кое е пренесен уделот, односно акциите заедно не договориле нешто друго (член 490 став 2 од ЗТД).

5.1.3. План за исплата и ден на исплата на дивидендата, како и начин на кој друштвoтоги известува лицата кои имаат право на дивиденда според донесената одлука Во планот за исплата на дивидендата се определува вид на дивиденда која се исплатува (парична или во удели, односно акции), начин на исплата (оддеднаш или во повеќе делови) и слично. Како ден на исплата на дивиденда може да се истакне конкретен да-

тум на кој ќе се изврши исплата (на пример, на 20 мај 2014 година) или реперно определен датум (на пример: 21 ден по одржување на собранието), или во законскиот рок за исплата на дивиденда (ќе се исплати до 30 септември 2014 година) и слично. Акционерите, односно содружниците, кои имаат право на дивиденда, за нејзината исплата може да се известат на еден од следните начини: со јавно огласување најмал ку во еден дне вен вес ник, или со писмено известување со препорачана пратка одделно до секој акционер, односно содружник или со паралелно користење на двата начини или на друг начин со задолжително обезбедување на доказ дека акционерот, односно содружникот е известен за исплата на дивиденда.

* * *

Пример на Одлука за исплата на дивиденда Врз основа на членови 487 и 490 од Законот за трговските друштва, член ___ од Договорот за друштвото (односно Статутот) и Одлуката за распоредување на добивката за 2013 г., собирот на содружниците на ДОО __________ (собранието на АД _________), на седницата одржана на _____ 2014 година ја усвои следната О Д Л У К А за исплата на дивиденда Член 1 о оваа одлука се утврдува обврска на друштвото да исплати дел од нето добивката за 2013 С година искажана во годишната сметка и финансиските извештаи во вкупниот износ од _______ денари, на име дивиденда, во парична форма на содружниците на друштвото (односно акционерите) согласно со процентуалното учество на секој удел во основната главнина на друштвото (или поинаку, согласно со правилата за распределба на добивка утврдени во актот на друштвото). Делот од добивката наменет за дивиденда од став 1 на овој член изнесува ____________ денари и е во согласност со износот за дивиденда утврден со Одлуката за распоредување на добивката за 2013 година. Член 2 Како датум на евиденција (датумот на пресек) според кој ќе се определува идентитетот на содружниците (односно на акционерите) кои имаат право да добијат дивиденда се утврдува 30 мај 2014 година (или 10 дена по одржување на собранието или поинаку). На денот на пресекот од ставот 1 на овој член друштвото ќе ги определи поименично сите содружници (односно акционери) кои имаат право на дивиденда согласно со изводот од книгата на удели (односно акционерска книга). www.p

roagens.mk

ДДВ

 

Право на увид во утврдената листа на содружници (односно акционери) кои според изводот од книгата на удели (односно акционерска книга) имаат право на дивиденда, содружниците (односно акционерите) може да го остварат во седиштето на друштвото на денот на пресекот. Член 3 Дивидендата ќе се исплаќа одеднаш во вкупен износ (или во повеќе сразмерни делови или поинаку) на секој содружник (акционер), со пренос на средства на негова сметка. Данокот на исплатената дивиденда (ДД-ИД), како и персоналниот данок на доход, кога дивидендата се исплатува на физичко лице, го пресметува, задржува и уплатува Исплатувачот на дивидендата. За исплатената дивиденда на правните лица (сопственици) - нерезиденти ќе бидат спроведени процедури согласно со Договорите за одбегнување на двојно оданочување, односно Законот и Правилникот за данокот на добивка, со задржување на данокот при исплатата на приходите по основ на дивиденда на странски правни лица. Како ден на исплата на дивиденда се утврдува 15 јуни 2014 година (или ориентационо определен датум на пр: ќе се исплатува на 21 ден по одржувањето на собранието). Член 4 Ако по датумот на евиденцијата од членот 2 и пред денот на исплатата од членот 3 на оваа Одлука се изврши пренос на удел (односно на акции), правото за примање на дивиденда се пренесува на лицето на коешто е пренесен уделот (односно акциите), освен ако пренесувачот и лицето на кое е пренесен уделот (односно акциите) заедно не договориле нешто друго. За договорот од ставот 1 на овој член, пренесувачот и лицето на кое е пренесен уделот (односно акции) треба да го известат друштвото најдоцна до денот на исплата од членот 3 на оваа Одлука. Член 5 Известувањето на содружниците (односно акционерите) кои имаат право на дивиденда, за исплата на дивидендата, ќе се изврши со јавно огласување во дневен весник „______“ и со писмено известување со препорачана пратка одделно до секој содружник (односно акционер). Член 6 Оваа одлука стапува во сила со денот на донесувањето. Место и датум ______________

М.П.

обир на содружниците С Претседавач __________

обрание на акционерите С Претседавач __________

5.2. О добрената дивиденда станува обврска на друштвото Одлуката за исплата на дивиденда создава обврска за друштвото да ја исплати. Според членот 185 став 3 од ЗТД, содружникот станува доверител на друштвото до висината на износот на одобрената, но неисплатена дивиденда. Одлуката е правен основ во кој е искажана волјата на сопствениците на капиталот по однос на употребата на дел од добивката за дивиденда. Од неа произлегува обврска за друштвото истата да ја исплати, а право на сопственикот на капиталот да ја побарува.

INFORMATOR 4 I APRIL 2014



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

Според членот 487 став 5 од ЗТД одобрената ди ви ден да може да се испла ти нај доцна во рок од де вет месеци по завршувањето на де лов на та го ди на за која се исплатува. Произлегува дека ЗТД временски ја лимитира можноста за исплата на дивиденда во годината во која е одобрена до 30-ти септември. Почнувајќи од 10 март 2007 година, со Законот за изменување и дополнување на Законот за трговските друштва („Службен весник на РМ“, бр. 25/07), во членот 487, став 6 е утврдено дека доколку дивидендата не се исплати во рок од девет месеци, по истекот на овој рок на износот на дивидендата која треба да се исплати на акционерите се пресметува законска затезна камата (казнена камата, од 01.02.2010 година) 3 до денот на исплатата на дивидендата. Имајќи предвид дека измената се применува од 10 март 2007 година, произлегува дека затезната (казнена) камата за прв пат можеше да се пресметува почнувајќи од 01.10.2007 на износот на одобрената и неисплатена дивиденда. Освен законската камата, неисплатувањето на дивиденда во рок од 9 месеци е санкционирана и како прекршок во член 599 став 1 од Прекршочни санкции на ЗТД, за којшто може да се изрече: 1) на трговското друштво - глоба во износ од 1.500 до 3.000 евра во денарска противвредност и забрана за вршење на дејност од една до три години, сметајќи од денот на правосилноста на судската одлука и 2) на одговорното лице во друштвото - глоба во износ од 500 до 1.000 евра во денарска противвредност и забрана на вршење на должност од една до три години, сметајќи од денот на правосилноста на одлуката. По основ на преносот на обврската за исплата на одобрената дивидената, истата ќе може да се исплати во наредната, односно наредните деловни години доколку во тие

години постојат услови за исплата на дивиденда за измината деловна година. Пресметување, односно побарување на законска затезна (казнена) камата на неисплатена дивиденда е право на основачот и истиот може да се откаже од каматата, но не и од правото на исплата на дивидендата доколку на законски пропишан начин е донесена одлуката за нејзината исплата.

5.3. Одлука за неисплата на дивиденда И кога постојат услови за исплата на дивиденда, содружниците односно акционерите можат да одлучат овој дел од добивката да се изостави од распределба меѓу нив - член 185 став 1 и член 329 став 1 од ЗТД. Во овој случај, неисплатениот дел од добивката друштвото може да го искористи за други намени (зголемување на резерви, за нови инвестиции и сл.) или евентуално за пренос на добивката во наредната година (акумулирана добивка). Напомена:



Даночниот мотив за издвојување на дел од нето добивката за нови инвестиции повеќе не постои. Имено, со измените на Законот за данокот на добивка (159/08), укината е можноста за намалување на даночната основица преку реинвестирање на добивката.

6. ОБВРСКИ НА ДРУШТВАТА ШТО КОТИРААТ НА БЕРЗА 6.1. П равила за котација – Објавување на дивиденден календар Согласно со новите Правилата за котација на Македонската берза за хартии од вредност од 15 март 2013 година (член 36), ко-



kontakt@proagens.com.mk

Почнувајќи од 1 февруари 2010 година, пресметка на каматата се врши согласно со новиот модел на казнената камата, врз основа на измената на Законот за облигационите односи, објавена во „Службен весник на РМ“, бр. 161/09.

www.p

roagens.mk

ДДВ

 

тираните друштва се должни да објават преку СЕИ-НЕТ 4 содржината на одлука за распределба (исплата) на дивиденда и дивиденден календар, доколку истата била донесена на седница на собранието на акционери. Според член 36 од Правилата за котација

во дивиденден календар, треба да бидат утврдени: - д атумот на пресек на акционерската книга, кој треба да биде најмалку 14 дена од денот на одржување на Собранието на акционери на кое се носи одлуката за делење на дивиденда;

Пример за Дивиденден Календар за 2014 година на друштвото АБВ Согласно со Одлуката за распоредување на добивката и исплата на дивиденда на собранието на акционерите донесена на седницата одржана на 09 април 2013 година, дивиденда по акција изнесува (на пр.) 1.012 денари, односно 7,6% во однос на номиналната вредност. 1. Д атум на пресек на акционерската книга е 16 април 2014 година. 2. П оследен ден на тргување со право на дивиденда е 10 април 2014 година. 5

- п оследниот датум на тргување со право на дивиденда;

3. П рв ден на тргување без право на дивиденда е 11 април 2014 година.

- п рвиот датум на тргување без право на дивиденда;

4. Дивидендата ќе се исплати:

- в ременскиот рок (датумот) за исплата на дивидендата; - начинот на исплата на дивидендата.



02/ 3162-979 i 3298-763

- в о периодот помеѓу 07.05.2014 и 17.05.2014 година. или - Х Х дена по завршување на седницата на собранието. 5. Д ивидендата се исплатува директно на трансакцијска сметка на акционерот.

Забелешка: Денови на тргување на Македонската Берза АД Скопје се 5 дена во неделата (понеделник - петок). Табеларен приказ на дивиденден календар АД

Датум на одржување на собрание

15.04.14

YY 21.03.14 YX 07.05.14 4

Предложена Дивиденда

Усвоена Дивиденда

7,6% по акција 150,00 ден. по акција

3,5% на 3,5% на приоритни; 9,5% приоритни; 9,5% на обични акции на обични акции

Последен ден на трговија со право на дивиденда

Прв ден на Датум на Датум на исплата трговија пресек на на дивиденда без акционерправо на ска книга дивиденда

29.04.14

30.04.14

08.05.14

10.04.14

11.04.14

16.04.14

19.05.14

20.05.14

22.05.14

22.05.14 Во законски рок / до 30.09.2014 Во рок од 30 дена од собранието

Под СЕИ-НЕТ се подразбира систем за електронски информации за котираните друштва, преку кој издавачот ги објавува сите ценовно чувствителни информации и известувања согласно со Глава VI од Правилата за котација. Известувањата објавени на СЕИ-НЕТ Берзата ги прави достапни за јавноста.

Инвеститорите кои купуваат акции заклучно со овој датум имаат право на исплата на дивиденда. Инвеститорите кои купуваат акции после овој датум, намаат право на дивиденда. Овој датум главно се утврдува два работни дена пред датумот на пресек, поради времето потребно за салдирање на трансакцијата.

INFORMATOR 4 I APRIL 2014



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

7. ДИВИДЕНДА ВО ПАРИ, ВО УДЕЛИ, ОДНОСНО АКЦИИ 7.1. Можни форми на исплата на дивиденда Во планот за исплата на дивиденда се утврдува и форма (начин) на исплата на дивиденда: во пари (готовинска/парична дивиденда) или во удели, односно акции (акциска дивиденда). ЗТД пропишува дека во статутот, односно договорот за друштвото може да се предвиди можност за исплата на дивиденда во пари или во акции, односно удел - член 488 од ЗТД. Понуда за плаќање на дивидендата во удели, односно акции мора да биде направена во исто време на сите содружници, односно акционери според родот и класата на акции.

Исплатата на дивиденда во акции се врши со распределба на нови акции на постојните акционери, преку нова емисија на акции (претворање на дел од добивката во акции). Со оваа трансакција (исплата на дивидендата во акции, односно удели) не се менува имотот на друштвото, бидејќи не се намалуваат средствата по основ на дистрибуирање на дел од добивката како кај паричната дивиденда.

Исплатата на дивидендата во удели се врши преку зголемување на номиналните износи на постојните удели во друштвото согласно со членот 258 став 4 од ЗТД. Задржаната (акумулирана) добивка се задолжува за објективната пазарна вредност на акциите кои треба да се платат како дивиденда.

7.2. Л имитирана исплата на дивиденда кај друштвата кои ја намалиле основната главнина Според член 448 од ЗТД, друштвото не може да исплаќа дивиденда поголема од 4% од основната главнина на друштвото пред истекот на две години од годината во којашто е донесена одлуката за намалување на основната главнина. Ова ограничување не се однесува на друштвата коишто до уписот на одлуката за намалувањето на основната главнина во трговскиот регистар ги намириле побарувањата на доверителите или дале соодветни обезбедувања за нивните побарувања.

8. ИСПЛАТА НА АВАНС НА ДИВИДЕНДА

8.1. О правданоста на авансната дивиденда

чи пропуштање на поволни зделки, по принцип: „времето е пари“.

ЗТД дава можност во текот на деловната година да се исплатува аванс на дивиденда врз основа на претпоставената добивка како финален резултат за таа деловна година. Смислата на оваа правно-економска категорија е во можноста преку исплатата на авансна дивиденда сопствениците на капиталот навремено да дојдат до средствата потребни заради вложување во одредени профитни активности и трансакции, без да го чекаат крајот на деловна година кој би можел да знаwww.p

Авансната дивиденда, доколку се користи за вложувања во други друштва или за лична потрошувачка на акционерите, а со тоа доведува до одлив на средствата на друштвото, може да биде оправдана само за оние деловни субјекти кои се ликвидни и зад кои секогаш стојат слободни парични средства. Доколку пак се реинвестира во истиот субјект, исплатата на аванс на дивиденда може да биде оправдан кај секој субјект кој ќе утврди добивка, бидејќи во овој случај не постои одлив на парични средства.

roagens.mk

ДДВ

 

8.2. У тврдување на износот на авансната дивиденда Условите за исплата на аванс на дивиденда се дадени во членот 489 од ЗТД.

о договорот за друштвото, односно С со статутот може да се овласти органот на управување (управен одбор, одбор на директори) на друштвото во текот на деловната година врз основа на периодична сметка или периодични финансиски извештаи за трите (јануари-март), шесте (јануари-јуни), односно деветте месеци (јануари-септември), потврдени од овластен ревизор да им исплати на содружниците, односно на акционерите аванс на име дивиденда. Исплата на аванс на дивиденда е лимитирана по неколку основи. Тие лимити се следни: Прво:

аван сот на дивиденда може да се исплати само до износот на добивката којашто е остварена во периодот за кој тој ќе се исплаќа;

Второ: аван сот на дивиденда може да се исплати само до износот на добивката остварена во претходната година, зголемена за: а) пренесената нераспределена добивка од претходните години и б) со резервите кои можат да се распределуваат (дел на резервите над законскиот, односно статутарниот лимит) и намалена за: а) делот за покривањето на загубите од претходните години, ако тие од кои било причини не биле покриени со последната одобрена годишна сметка и со финансиските извештаи и б) износите коишто се издвојуваат за законските резерви и за резервите утврдени со договорот за друштвото, односно со статутот.



02/ 3162-979 i 3298-763

Табеларен приказ: Како аванс на дивиденда се исплатува п о н и с к и о т износ од: 1) Нето добивката утврдена со периодична сметка или 2) Вкупната одобрена добивка од претходната година, корегирана на следниот начин:

плус

минус

Пренесена нераспределена нето добивка од минати години

Резерви кои можат да се распределуваат

Непокриени загуби од претходни години

Законски резерви за соодветниот период

- Резерви утврдени со статутот, односно договорот на друштвото за соодветниот период Трето: за ис пл а та на аванс на дивиденда по треб на е сог лас ност на сите не из вр шн и члено ви на од бо рот на ди рек то ри, односно едногласна одлука на над зор ни от одбор, односно на контролорот.

INFORMATOR 4 I APRIL 2014



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

8.3. Даночен третман на авансот на дивиденда Исплата на аванс на дивиденда по основ на периодични сметки, односно финансиски извештаи претставува основа за утврдување на данок на исплатениот аванс во тековната година. Во образецот ДД-ИД, оданочувањето на авансната дивиденда е посебно уредено. Периодично утврдување на резултатите и авансната распределба на дивиденда не ја менува месечната даночна основа, ниту кај исплатителот, ниту кај примачот на авансната дивиденда. По истекот на деловната година, ваквата исплата ќе биде лоцирана или во категоријата на извршена распределба од нето добивката или за истата, исплатувачот ќе бара поврат од примачот на авансната дивиденда, во случај на нејзино „поништување“.

Со измена на Законот за данокот на добивка („Службен весник на РМ“, бр. 13/14), во сила од 31 јануари 2014 година, данок на добивка повторно се плаќа при исплата на дивиденда (вклучувајќи и авансна дивиденда) во корист на сопственик - домашно правно лице. Потсетуваме дека со измена на Законот за данокот на добивка („Службен весник на РМ“, бр. 85/10 година), во сила од 07 јули 2010 година, дивидендите коишто даночниот обврзник ги исплатуваше во корист правни лица резиденти на Република Македонија НЕ СЕ ОДАНОЧУВАА. Ваквиот режим се применуваше заклучно со 30 јануари 2014 година. Исплатената авансна дивиденда во корист на сопственик-физичко лице, носи обврска за пресметување и плаќање на данок на дивиденда, потоа и на персонален данок на доход, односно задржан данок при исплата на сопственик-странско правно лице. Ваквиот прием на пари од страна на физичко лице не би смееле да го лоцираме во категоријата на негов конечен приход (се до конечното сознание дали приемот на пари од латентен приход ќе се претвори во вистински). Тоа ќе се потврди со годишната распределба на нето добивката, согласно со актот донесен од страна на собранието/собирот. www.p

Во случај на „поништување“ на исплатениот аванс на дивиденда, физичкото лице ќе има обврска да го врати примениот износ, а платениот персонален данок на доход ќе биде лоциран во категоријата - Побарување од државата за повеќе платен персонален данок на доход.

8.4. С итуација кога годишната добивка е помала од авансната дивиденда Доколку финалниот резултат искажан по годишната сметка, односно во финансиските извештаи претставува добивка која не е доволна да ја покрие исплатената авансна дивиденда, се поставува прашањето за третманот на авансната дивиденда. Од правен аспект според член 330 од ЗТД, акционер кој примил од друштвото аванс на дивиденда, дивиденда или други средства, по која било основа, има обврска да му ги врати на друштвото, ако друштвото докаже дека акционерот знаел или, со оглед на околностите, морал да знае дека распределбата на средствата е во спротивност со закон (не бил совесен). Од сметководствен аспект, утврдената разлика помеѓу авансната дивиденда и дивидендата не може индиректно да ги товари трошоците на работењето, односно на сметка на разликата да се искаже загуба, туку би требало да се да се искаже како намалување на товар на капиталните ставки. Се разбира, постои можност за разликата на поголемиот износ на исплатената авансна дивиденда да се искаже побарување од сопствениците, кое може да биде затворено со наредна распределба на дивиденда или на друг начин. GODI[NA PRETPLATA 2014 - INFORMATOR - DODATOK NA INFORMATOR - PRO EKONOMIJA - INFO REGISTAR - KONSULTACII

roagens.mk

14.900 denari

ДДВ

 

9. ДАНОЧЕН ТРЕТМАН И СМЕТКОВОДСТВЕНА ЕВИДЕНЦИЈА НА ДИВИДЕНДА Постојат разлики во даночниот третман, како и разлики во сметководствената евиденција кај исплата на акциска дивиденда во однос на парична дивиденда. Исплатата во пари е преферираната можност, но не е за занемарување ниту исплатата на дивидендата во акции.

9.1. О даночување на дивидендата со персонален данок на доход Согласно со членот 47, точка 1 од Законот за персоналниот данок на доход, дивидендите спаѓаат во категоријата на приходи од капитал.

9.1.1. О бврски на примателот на дивидендата - физичко лице (номинален даночен обврзник) Номинален обврзник на данокот на доход за приходите од капитал (дивиденда) е физичкото лице што остварува вакви приходи од земјата и од странство. Обврзник на данокот на доход е и физичко лице кое не е резидент на Републиката за доходот што е остварен на територијата на Републиката. За целите на плаќање на персоналниот данок на доход при исплата на дивиденда на физичко лице - нерезидент, потребно е истото да се регистрира со поднесување до органот за јавни приходи на документ за идентификација (копија од посош). Потсетуваме дека од 2014 година, странските физички лица имаат можност да користат даночно ослободување, односно пониска даночна стапка утврдена со договорот со странската држава ако: - исплатувачот располага со пропишани обрасци заверени од Управата за јавни приходи и од надлежниот даночен орган на странската држава, или - одобрение за даночно ослободување издадено од Управата за јавни приходи. 6 6

Резидентно физичко лице што ќе оствари приход од дивиденда има обврска најдоцна до 15-ти март тековната за претходната година да поднесе до органот за јавни приходи годишна Даночна пријава на образец „ПДДГДП“ во кој ќе ги декларира сите приходи по сите основи остварени во земјата и во странство во рамките на еден даночен период (календарска година). Образецот „ПДД-ГДП“ е пропишан со Правилникот за формата, содржината и начинот на пополнување на годишната даночна пријава за утврдување на персоналниот данок на доход („Службен весник на РМ“, бр. 15/10 и 4/12). Во образецот „ПДДГДП“, приходите од дивиденди се искажуваат во бруто износ на реден број 11-Дивиденди и други приходи остварени со учество во добивката кај правни и физички лица (колона 2), заедно со аконтативно платениот данок на доход од страна на Исплатувачот на дивидендата (колона 4).

Мислење на Министерството за финансии, бр. 08-32233, од 29.12.2004 година „ Приходите од капитал остварени како дивиденди се приходи на кои данокот на доход се плаќа по одбивка, односно според членот 75 и 76 од Законот за персоналниот данок на доход, пресметувањето и уплатата на данокот се врши во моментот на исплатата на дивидендите. околку исплатата на дивидендата не се Д врши во пари, туку во акции или удели, обврската за плаќање на данокот настанува во моментот на уписот на акциите или уделите во книгата на акции, односно удели.“

9.1.2. Обврски на Исплатувачот на дивиденда Фактички обврзник кој треба да го пресмета, задржи и уплати персоналниот данок на доход при исплатата на дивидендата е капиталното друштво - Исплатувач. Исплатува-

За деталите види во „Информатор“, бр. 3/14, стр. 47.

INFORMATOR 4 I APRIL 2014



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

9.1.4. Уплатна сметка - Персонален данок на доход на приходи од дивиденди и други приходи остварени со учество во добивката

чот има обврска при исплатата на секое физичко лице - примател на дивиденда, да му издаде примерок од пресметката за аконтацијата на данокот, како и збирен податок по истекот на годината најдоцна до 15 јануари наредната година, за вкупно платената аконтација. Исто така Исплатувачот е должен на органот за јавни приходи да му достави годишен извештај за бруто остварените приходи на обврзникот за пресметаниот и платениот данок и придонес по одбивка и вкупно исплатените нето приходи (образец „ПДДГИ“), најдоцна до 31 јануари наредната година.

Уплатната сметка на која Исплатувачот на дивидендата ќе го уплати персоналниот данок на доход при нејзината исплата е следнава: 840 - 01466 - Д анок на доход на приходи од дивиденди и други приходи остварени со учество во добивката (приходно конто: 711122).

Ако дивидендата потекнува од нето добивката за 2009 година и наваму, претходно исплатувачот пресметува, задржува и плаќа данок на дивиденда (добивка), поднесувајќи до УЈП пропишан образец „ДД-ИД“.

Централната нумерација на уплатната сметка е троцифрен број според седиштето на Исплатувачот на дивидендата (пр. 182 - за општина Центар).

9.1.3. Даночна основа и даночна стапка

Пример 1:



Акционерското друштво издвоило дивиденда за своите акционери во износ од 10.000 денари по акција. Лицето Тошо Петров поседува 68 акции. По задржувањето на персоналниот данок на доход извршена е исплата на дивидендата на трансакциска сметка на физичкото лице. Дивидендата произлегува од акумулираната добивка остварена до 31.12.2008 година.

Основа на данокот на доход за приходите од дивидендите и другите приходи остварени со учество во добивката кај правните и физичките лица претставува износот на бруто дивидендата распределена на обврзникот. Даночната стапка на данокот на доход со која се оданочува бруто дивидендата изнесува 10% (оваа стапка е непроменета почнувајќи од 01.01.2008 година). Пресметка: 1) Бруто дивиденда = Даночна основа (10.000 х 68)

680.000

2) Даночна стапка

10%

3) Персонален данок (680.000 х 10%)

68.000

4) Нето дивиденда за исплата (680.000 - 68.000)

612.000

www.p

roagens.mk

ДДВ

 

Книжење: - донесена одлука и објавена исплата на дивиденда; пресметана нето д ивиденда и обврска за плаќање на персонален данок на доход СМЕТКА должи побарува 950 254 235

ИЗНОС должи побарува

ОПИС Задржана (акумулирана) добивка од претходни години Обврски по основа на учество во добивката Обврски за персонален данок на доход

680.000 612.000 68.000

- донесена одлука и објавена исплата на дивиденда; пресметана нето дивиденда и обврска за плаќање на персонален данок на доход - исплатена нето дивиденда и платен персонален данок на доход СМЕТКА должи побарува

ИЗНОС должи побарува

ОПИС

Обврски по основа на учество 612.000 во добивката 235 68.000 Обврски за персонален данок на доход Парични средства на трансакциски сметки 1000 во денари - исплатена нето дивиденда и платен персонален данок на доход 254

680.000

Исплатата на дивидендата ќе се изврши на трансакциска сметка на физичкото лице, со користење на соодветна шифра за платен промет.

Пример 2:



Акционерско друштво има генерирано акумулирана добивка по потекло од 2009 година и наваму во износ од 450.000 денари. Со одлука на собранието на друштвото донесена во 2014 година, 222.222 денари од акумулираната добивка е распределена за зголемување на капиталот на акционерите - физички лица за што е распишана емисија, а остатокот е издвоен во законските резерви на друштвото. По плаќањето на данокот на дивиденда во износ од 22.222 денари, остатокот на дивиденда за распределба изнесува 200.000 денари. По задржувањето на персоналниот данок на доход извршено е зголемување на акционерскиот капитал на друштвото со зголемување на бројот на акциите на физичките лица. Пресметка: 1) Бруто дивиденда намалена за данокот на дивиденда (Даночна основа за персонален данок на доход)

200.000

2) Даночна стапка

10%

3) Персонален данок (200.000 х 10%)

20.000

180.000

4) Нето дивиденда за зголемување на акционерскиот капитал (200.000 - 20.000)



kontakt@proagens.com.mk

INFORMATOR 4 I APRIL 2014



02/ 3162-979 i 3298-763



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

Книжење: - п о одлука за распределба на нето добивката, пресметана нето дивиденда и обврска за плаќање на персонален данок на доход СМЕТКА должи побарува

ИЗНОС должи побарува

ОПИС

Задржана (акумулирана) добивка 450.000 од претходни години Обврски по основа на учество 254 во добивката 235 Обврски за персонален данок на доход Обврски за данок на дивиденда 233 (данок на добивка) 940 Законски резерви - по одлука за распределба на нето добивката, пресметана нето дивиденда и обврска за плаќање на персонален данок на доход 950

180.000 20.000 22.222 227.778

- платени обврски за данок на дивиденда и персонален данок на доход

СМЕТКА ИЗНОС ОПИС должи побарува должи побарува 235 20.000 Обврски за персонален данок на доход Обврски за данок на дивиденда 233 22.222 (данок на добивка) Парични средства на трансакциски сметки 1000 42.222 во денари - платени обврски за данок на дивиденда и персонален данок на доход

- зголемена основна главнина со нова емисија СМЕТКА должи побарува

ИЗНОС должи побарува

ОПИС

Обврски по основа на учество во добивката Основна главнина - запишан и уплатен 900 капитал - зголемена основна главнина со нова емисија 254

180.000

9.2. Даночен третман на дивиденда распоредена во корист на основачи - домашни правни лица Потсетуваме дека со измена на Законот за данокот на добива објавена во „Службен весник на РМ“, бр. 85/10 година, од 07 јули 2010 година, дивидендите коишто даночниот обврзник ги исплатува во корист на правни лица резиденти на Република Македонија НЕ СЕ ОДАНОЧУВАА. Ваквиот режим се применуваше заклучно со 30 јануари 2014 година.

www.p

Со последните измените на Законот за данокот на добивка - член 36-г („Службен весник на РМ“, бр. 13/14, во сила од 31 јануари 2014 година) се враќа решението со кое се оданочуваат исплатите на дивиденди на правните лица резиденти на Република Македонија.



kontakt@proagens.com.mk

roagens.mk

ДДВ

 

Оданочување на дивидендата која се исплатува на домашните правни лица настанува во моментот на исплатата на истата.

ночување. Со ова се избегнува двојното оданочување на приходите од дивиденди. Цитат на член 36-г, став 4 од ЗДД:

Сепак, да не се заборави дека дивидендите по потекло од 2008 година и претходно, заради тогашниот даночен режим не се предмет на актуелно оданочување со данок на добивка. Даночниот обврзник кој што врши распределби од добивката, утврдувањето и плаќањето на данокот го врши врз основа на образецот „ДД-ИД - Пресметка на данок на добивка на исплатени дивиденди и други исплати од добивката“ кој се доставува до Управата за јавни приходи најдоцна до денот на исплатата.

„Приходите од дивиденди остварени со учество во капиталот на друг даночен обврзник не се вклучуваат во даночната основа, под услов да се оданочени кај даночниот обврзник кој врши исплата на дивиденди.“ Во продолжение новото решение за оданочивата исплата на дивиденда на домашно правно лице ќе го илустрираме со примери.

Со оглед на тоа дека моментот на оданочување на дивидендата се врзува со нејзината исплата, законодавецот ја исклучува можноста и примателот на дивиденда да го вклучи приходот од остварената дивиденда во основата за одаПресметка: Бруто дивиденда 1.200.000 Данок на дивиденда (10%) 120.000 (1.200.000 х 10%) Дивиденда за исплата (нето) 1.080.000 (1.200.000 - 120.000)

Пример 1:  По одобрувањето на годишната сметка за 2013 година, правното лице „Р“ на 20 март 2014 година донесува одлука за распределба на дел од акумулираната добивка за дивиденда на основачот, резидентно правно лице „П“ во износ од 1.200.000 денари. Дивидендата е генерирана од добивките после 2008 година.

Книжење кај исплатувачот на дивиденда - правното лице „Р“: СМЕТКА должи побарува

ОПИС

Задржана (акумулирана) добивка од претходни години Обврски врз основа на учество 254 во добивката 233 Обврски за данок на добивка - по одлука за распределба и објавена исплата на дивиденда Обврски врз основа на учество 254 во добивката 233 Обврски за данок на добивка Парични средства на трансакциски сметки 1000 во денари - исплатена дивиденда 950

INFORMATOR 4 I APRIL 2014

ИЗНОС должи побарува 1.200.000 1.080.000 120.000 1.080.000 120.000 1.200.000



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

Потсетуваме дека ако во примерот се исплатуваше дивиденда генерирана од добивките после 2008 година во корист на физичко лице или странство правно лице, по создавањето на обврската за данок на дивиденда, остатокот добива третман на бруто дивиденда на која се пресметува персонален данок, односно задржан данок при исплата на странско правно лице.

Книжење кај примателот на дивиденда - правното лице „П“: СМЕТКА должи побарува

ОПИС

Парични средства на трансакциски сметки во денари Приходи од вложувања во поврзани 773 друштва - примена уплата на дивиденда на трансакциска сметка 1000

ИЗНОС должи побарува 1.080.000

1.080.000

Ако претпоставиме дека правното лице „П“ примило акциска дивиденда, ќе се спроведе следното книжење. СМЕТКА должи побарува

ОПИС

Вложувања во подружници (учество преку 50%) Приходи од вложувања во поврзани 773 друштва - примена уплата на дивиденда на трансакциска сметка 030

ИЗНОС должи Побарува 1.080.000

1.080.000

Напомена: Приходот од дивиденда што правното лице „П“ го остварило со учество во капиталот на субјектот „Р“ нема да се вклучи во даночната основа на даночниот обврзник „П“ во услови на исплата на дивиденда која е генерирана кај него. Иако не постои директна обврска од Законот и Правилникот за данокот на добивка, сепак примателот на дивидендата - домашно правно лице би требало да обезбеди некаков доказ дека данокот на добивка е пресметан од страна на исплатувачот на дивидендата (за исплатената дивиденда од 31 јануари 2014 година наваму). Своевремено согласно тогашните прописи се применуваше формална Изјава, која и сега во модифицирана форма може да се користи. Пример на Изјава на Исплатувачот - обврзник на данокот на добивка за платниот данок при исплата на дивиденда на домашно правно лице Назив на обврзникот - исплатувач на дивиденда: „ АЛГА“ Седиште: Скопје И З Ј А В А за платениот данок на исплатената дивиденда Дел од акумулираната добивката по годишната сметка за 2013 година е распределена за дивиденда на: „ЕЛКА“ - Скопје , во бруто износ од 148.000 денари. (примател на дивиденда)

www.p

roagens.mk

ДДВ

 

На исплатената дивиденда од став 1 на оваа Изјава пресметан е и платен данок на добивка по стапка од 10%, односно износ од 14.800 денари. Нето дивидендата во износ од 133.200 денари е исплатена во корист на „ЕЛКА“ - Скопје.

Во ______________ а ден ___________ н

Обврзник сплатувач на дивидендата И „АЛГА“ - Скопје

Пример 2:  По одобрувањето на годишната сметка за 2013 година, правното лице „Р“ на 16 април 2014 година донесува одлука за распределба на дел од акумулираната добивка за дивиденда на основачот, резидентно правно лице „П“ во износ од 400.000 денари. Дивидендата е генерирана од добивките пред 2008 година. За дивидендата по потекло од добивката акумулирана заклучно со 2008 година не се пресметува данок на добивка. Книжење кога дивидендата произлегува од акумулираната д обивка остварена заклучно со 2008 година: СМЕТКА должи побарува

ОПИС

Задржана (акумулирана) добивка 950 од претходни години Обврски врз основа на учество 254 во добивката - по одлука за распределба и објавена исплата на дивиденда Обврски врз основа на учество 254 во добивката Парични средства на трансакциски сметки 1000 во денари - исплатена дивиденда

ИЗНОС должи побарува 400.000

400.000

9.3. Уплатна сметка на данокот на дивиденда Уплатната сметка на која Исплатувачот на дивидендата ќе го уплати данок на добивка при нејзината исплата е следнава:

840 - 01648 - Д анок на исплатена дивиденди и друга распределба од добивката (приходно конто: 711230).

Централната нумерација на уплатната сметка е троцифрен број според седиштето на Исплатувачот на дивидендата (пр. 182 - за општина Центар). Овој данок се уплатува на уплатните сметки за данокот на добивка на Образецот „ПП-50“ - Налог за јавни приходи со користење на следните податоци: - Назив на примачот: Трезорска сметка - Банка на примачот: Народна банка на РМ - Скопје - Сметка:

INFORMATOR 4 I APRIL 2014

100 - 0000000630 - 95



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

9.4. Д аночен третман на распределена акумулирана добивка за покривање на пренесена загуба

друштва, се предмет на оданочување со персонален данок на доход со примена на стапката 10% на вкупниот (бруто) износ на дивидендата, со можност за примена на даночните погодности (даночно олеснување/ослободување) од 1.1.2014 година согласно со билатералните договори за одбегнување на двојно оданочување и Правилникот за начинот на примена на даночно ослободување или олеснување согласно со меѓународните договори за одбегнување на двојното оданочување за приходот кој го остварува странско физичко лице, како и формата и содржината на обрасците за остварување на правото на ослободување односно олеснување (“Службен весник на РМ “, бр. 32/14). На оваа тема (за дивиденди) прочитајте детали во текстот “Пропишана процедура за примена на даночните поволности од договорите за одбегнување на двојно оданочување при оданочувањето со персонален данок на доход - донесени два нови правилника”, на авторот Ирена Николовска, објавен во „Информатор“ бр. 3/2014, страна 47.

Актуелниот даночен режим овозможува условна даночна стимулација - нераспределената добивка да не биде оданочена се додека е во функција на бизнис активностите и под контрола на правното лице. Во тој контекст, не е предмет на оданочување и користењето на акумулираната добивка и резервите за покривање на пренесените, односно акумулираните (и непокриени) загуби, без оглед на хронолошкото потекло како на добивката, односно резервите што служат за покривање, така и на загубата што се покрива.

Сепак треба да се има на ум дека покривањето на евентуалната пренесена загуба се врши од акумулираната добивка и тоа според хронолошкиот ред на настанување на добивката, почнувајќи од најстариот пресметковен период и одејќи консеквентно кон поновите периоди. Напомена:



За данокот на исплатена дивиденда и за начинот на составување на образецот „ДД-ИД“ види во текстот „Составување на образецот „ДД-ИД“ за пресметка на данок на исплатена дивиденда и друга распределба од добивката“, од авторот М-р Павле Гацов, објавен во овој број на списанието „Информатор“.

9.5. З адржан данок за исплата на приходи од дивиденди на странски правни лица Резидентните друштва имаат обврска да задржат данок при исплатата на приходи од дивиденди на акционери, односно содружници - странски правни лица, согласно со Законот за данок на добивка.

Напомена:

Под приход од дивиденди се подразбира добивка од акции, или други права на учество во добивката кои не се побарувања на долгови, како и доходот од други корпоративни права, кои по однос на оданочувањето имаат ист третман како и доходот од акциите според законите на државите чиј резидент е друштвото кое врши распределба. Данокот се задржува во моментот на исплата на приходот од дивиденда и претставува конечно намирена даночна обврска на странското правно лице за тој приход.

9.5.1. Обврзници за задржување данок Резидентите-исплатувачи, кои имаат обврска да задржат данок за исплатениот приход од дивиденда на странско правно лице се следните:



Приходите од дивиденда исплатени на странските физички лица, кои се акционери или содружници во резидентните www.p

roagens.mk

ДДВ

а) домашно правно лице (акционерско друштво и друштво со ограничена одговорност) и б) странско правно лице или физичко лице-нерезидент со постојана деловна единица во Република Македонија. Напомена:

 

кот по одбивка која се применува при исплата на дивиденди изнесува 10%, без разлика на тоа за која година се исплаќа дивидендата. Напомена:

Законската даночна стапка, која беше во примена за приходи од дивиденди исплатени на странски правни лица во 2007 година изнесуваше 12%, додека за приходите исплатени во 2006 година (задржаниот данок е воведен од 01.01.2006 година) стапката изнесуваше 15%.



По исклучок, данокот не се задржува на трансферот на делот од добивката на постојаната деловна единица на странско правно лице во Република Македонија, доколку претходно е платен данокот на добивка.

9.5.2. Законска даночна стапка Почнувајќи од 2008 година, па наваму, законската даночна стапка на дано-

9.5.3. Даночна основа Данокот се пресметува на даночна основа - бруто износ на приходот од дивиденда (износот утврден во Одлуката за распределба на добивката).

Износ на дивиденда утврден во Одлуката 1.000.000 денари Данокот во износ од 100.000 денари се уплатува на посебна уплатна сметка (840 - 01097; приходна шифра: 711218 Задржан данок на приход од дивиденди), а нето износот од 900.000 денари се дозначува на странското правно лице. Напомена:



Данокот се плаќа не само кога дивидендата е исплатена во парични средства, туку и кога дивидендата е исплатена во акции. Логиката на ова постапување е таа што дивидендата претставува приход за странското друштво, без разлика во која форма е примен, а предметот на задржаниот данок се приходите на странските друштва. За платениот данок на приходот на странското правно лице, УЈП ќе му издаде на истото Потврда за платен данок во Република Македонија. Странските даночни органи, доколку странското правно лице

INFORMATOR 4 I APRIL 2014



Износ на задржан данок 1.000.000 x 10% = 100.000 денари

е резидент на држава со која Република Македонија применува Договор за одбегнување на двојно оданочување, ќе ја земат предвид оваа Потврда при утврдување на неговата даночна обврска во резидентната држава (се намалува утврдениот данок што друштвото треба да го плати во својата држава, до износот пресметан со примена на законската даночна стапка за дивиденди важечка во таа држава). Напомена:



Согласно со член 4 на Правилникот за данокот на добивка, на субјектите коишто остваруваат доход во странство на кој согласно Договорите за одбегнување на двојното оданочување е пресметан и платен данок по задршка, освен данокот на дивиденди остварени врз основа на учество во капиталот кај нерезидентното лице и данокот пресметан и платен на добивката остварена во нерезидентната подружница на домашното прав-



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

но лице, им се одобрува даночен кредит во висина на платениот данок, но не повеќе од данокот што би се добил со примена на пропишаната даночна стапка во Република Македонија. За таа цел даночниот обврзник кој остварува приходи во странство, доставува доказ за задржаниот и платен данок, од надлежниот даночен орган на странската држава. Одобреното даночно намалување кое е поголемо од износот на пресметаниот данок, се пренесува на товар на данокот утврден во даночните биланси за годините што следат, се до целосно искористување на правото. Но, согласно со член 5 на Правилникот, пресметаниот данок на исплатените дивиденди, се намалува за износот на данокот по задршка пресметан на дивидендите остварени од нерезидентни лица, согласно со Договорите за одбегнување на двојното оданочување, во висина на платениот данок, но не повеќе од данокот што би се добил со примена на пропишаната даночна стапка во Република Македонија. За таа цел даночниот обврзник кој остварува приходи во странство, доставува доказ за платениот данок од надлежниот даночен орган на странската држава.

9.5.4. Можност за примена на даночни олеснувања и даночни ослободувања пропишани во Договорите Предност во примената пред домашната регулатива (Законот за данок на добивка) имаат важечките Договори за одбегнување на двојно оданочување. Овие Договори кои Република Македонија ги склучува на билатерално ниво со определени држави (до моментот на пишување на овој текст, постојат 42 важечки Договори: 41 Договори склучени од Република Македонија и 1 Договор склучен од СФР Југославија, при што Договорот склучен со Србија и Црна Гора, се применува за двете држави поединечно, а за Косово е склучен посебен Договор кој се применува од 1 јануари 2013 година), овозможуваат примеwww.p

на на даночни олеснувања (пониска даночна стапка од законската стапка), односно даночни ослободувања (0% даночна стапка), преку примена на процедурата пропишана во Правилникот за данокот на добивка, пред плаќањето на приходот од дивиденда на странското друштво кое е резидентно во конкретната држава. Значи, даночните погодности на Договорите не се применуваат по автоматизам, туку исклучиво по нивно претходно одобрување од страна на Управата за јавни приходи. Откако се добие одобрувањето на УЈП, резидентното друштво може при исплата на дивидендата да ја примени пониската даночна стапка предвидена во Договорот или да примени целосно даночно ослободување (да не задржи данок). Доколку не се спроведе пропишаната процедура, данокот ќе се задржи согласно со Законот за данокот на добивка, и покрај постоењето на Договорот со таа држава, а странското друштво има право на поврат на тој данок од Република Македонија, со поднесување на Образец број ЗД-В/ДИ - Барање за враќање на данок од дивиденди врз основа на Договорите за одбегнување на двојно оданочување. Се разбира, ваквото право на поврат не важи за државите со кои Република Македонија не применува ваков Договор. Исто така, правото на поврат не важи во случаите кога таков Договор постои со конкретната држава, но приходот од дивиденда на странското друштво не е воопшто оптоварен со данок, туку „задржаниот“ данок го платил домашниот исплатувач на товар на сопствените трошоци (што претставува даночно непризнаен расход за истиот). Напомена:



Во случај кога во Договорот е предвидена максимална стапка која не смее да се надмине при оданочувањето (пример: 15%), а која е повисока од законската даночна стапка (10%), се применува законската даночна стапка, со оглед на тоа што не ја надминува стапката од Договорот, така што не мора да се применува ниту пропишаната процедура за барање одобрување од УЈП на даночната стапка пропишана во Договорот.

roagens.mk

ДДВ

Пример 1:

 



Книжење на евентуална исплата на дивиденда која произлегува од акумулираната добивка остварена заклучно со 2008 година во корист на странско правно лице - сопственик (фирма од Словачка: задржан данок = 5%): СМЕТКА Должи побарува

ОПИС

ИЗНОС должи побарува

Задржана (акумулирана) добивка од претходни години 400.000 Обврски врз основа на учество 254 во добивката 2332 Обврски за задржан данок - 5% - по одлука за распределба и објавена исплата на дивиденда Обврски врз основа на учество 254 во добивката 380.000 2332 Обврски за задржан данок - 5% 20.000 Парични средства на трансакциски сметки 1000 во денари 103 Девизни сметки - исплатена дивиденда и платен задржан данок 950

Пример 2:

380.000 20.000

20.000 380.000



Книжење на евентуална исплата на дивиденда која произлегува од акумулираната добивка остварена после 2009 година во корист на странско правно лице - сопственик (фирма од Словачка: задржан данок = 5%): СМЕТКА Должи побарува

ОПИС

ИЗНОС должи побарува

Задржана (акумулирана) добивка 400.000 од претходни години Обврски врз основа на учество 2540 во добивката Обврски за данок на дивиденда 23301 (данок на добивка) - 10% - по одлука за распределба и објавена исплата на дивиденда Обврски врз основа на учество 2540 360.000 во добивката 2332 Обврски за задржан данок - 5% Обврски врз основа на учество 2541 во добивката за исплата - пресметан задржан данок при исплата на приход на странско правно лице Обврски врз основа на учество 2541 342.000 во добивката за исплата Обврски за данок на дивиденда 23301 40.000 (данок на добивка) - 10% 18.000 2332 Обврски за задржан данок - 5% Парични средства на трансакциски сметки 1000 во денари 103 Девизни сметки - исплатена дивиденда и платен задржан данок и данок на добивка 950

360.000 40.000

18.000 342.000

58.000 342.000

Во продолжение ги прикажуваме даночните стапки за приходи од дивиденди предвидени во важечките Договори:

INFORMATOR 4 I APRIL 2014



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

Преглед на даночните стапки за приходите од дивиденди пропишани со билатералните Договори за избегнување двојно оданочување Држава

Бр. на „Сл. вес. на РМ“ 152/07

Датум на примена 01.01.2008

АВСТРИЈА

2 4

АЛБАНИЈА АЗЕРБЕЈЏАН БЕЛОРУСИЈА

16/98 107/13 96/05

01.01.1999 01.01.2014 01.01.2007

БУГАРИЈА

23/99

01.01.2000

БЕЛГИЈА

157/10

БОСНА И ХЕРЦЕГОВИНА

29/14

В. БРИТАНИЈА И СЕВ. ИРСКА

47/07

Приходи од дивиденда (член 10) а) 0% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво (исклучувајќи партнерство), со директна сопственост на мин 10% од капиталот на друштвото-исплатувач; б) max 15% од бруто износ во сите др. случаи 10% од бруто износ 8% од бруто износ а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво (исклучувајќи партнерство), со min 25% од капиталот на друштвото-исплатувач б) 15% од бруто износ во сите др. случаи а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво (исклучувајќи партнерство), со min 25% од капиталот на друштвото-исплатувач

б) 15% од бруто износ во сите др. случаи СЕУШТЕ НЕ СЕ а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво, кое држи непосредно min 10% ПРИМЕНУВА од капиталот на друштвото-исплатувач (Се применува б) 15% од бруто износ во сите др. случаи договорот в) 0%, ако стварниот корисник е друштво, кое во со Белгија моментот на исплата на дивидендите, во непрекинат потпишан од период од min 12 месеци, директно или индиректно страна на СФРЈ) држи min 25% од капиталот на друштвото-исплатувач СЕУШТЕ НЕ СЕ а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник ПРИМЕНУВА е друштво (исклучувајќи партнерство), со непосредно учество од min 25% од капиталот на друштвотоисплатувач

01.01.2008

б) 15% од бруто износ во сите др. случаи а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво, со непосредно учество од min 10% од капиталот на друштвото-исплатувач б) 15% од бруто износ во сите др. случаи в) 0% ако:

ГЕРМАНИЈА

86/07

1.1.2011

- стварен корисник на дивидендите е друштво кое поседува непосредно акции кои претставуваат min 25% од капиталот на друштвото што ги исплаќа дивидендите за непрекинат 12-месечен период завршувајќи на датумот на исплата на дивидендите или е пензиска шема а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво (но не партнерство), со непосредно учество од min 10% од капиталот на друштвото - исплатувач; б) 15% од бруто износ во сите др. случаи



kontakt@proagens.com.mk www.p

roagens.mk

ДДВ

ДАНСКА

 

48/00

01.01.2001

а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво (исклучувајќи партнерство), со min 25% од капиталот на друштвото-исплатувач, ако тоа друштво постои min 1 година и дивиденди се искажани во тој период; б) 0% од бруто износ, ако стварен корисник е пензиски фонд/слична институција, кога таа институција е основана, признаена и контролирана согласно закони на таа држава и не подлежи на данок во истата;

ЕСТОНИЈА

55/09

01.01.2010

ИТАЛИЈА

34/97

01.01.2001

ИРАН ИРСКА

07/02 157/08

01.01.2015 01.01.2010

в) 15% од бруто износ во сите др. случаи а) 0% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво, кое држи непосредно min 25% од капиталот на друштвото-исплатувач б) 5% од бруто износ во сите др. случаи а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво (исклучувајќи партнерство), со min 25% од капиталот на друштвото-исплатувач б) 15% од бруто износ во сите др. случаи 10% од вкупен износ а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво, со min 10% од гласачката моќ на друштвото-исплатувач б) 10% од бруто износ во сите др. случаи в) 0%, ако стварниот корисник е:

НР КИНА КАТАР

49/97 103/08

01.01.1998 01.01.2009

КОСОВО

10/12

01.01.2013

КУВАЈТ

115/12

сеуШте не се применува

КАЗАХСТАН

154/12

ЛУКСЕМБУРГ

139/12

ЛИТВАНИЈА

103/08

друштво кое поседува min 25% од капиталот на друштвото - исплатувач, во непрекинат 12 месечен период заклучно со датумот на исплата на дивиденда,

признат пензиски фонд. 5% од вкупен износ 0% се оданочува во државата на резидентност на стварниот примател на приходот а) 0% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво, со min 25% од капиталот на друштвото - исплатувач

б) 5% од бруто износ во сите др. случаи 0% се оданочува во државата на резидентност на стварниот примател на приходот сеуШте не се а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво (освен партнерство), со непосредно применува min 25% од капиталот на друштвото - исплатувач б) 15% од бруто износ во сите др. случаи сеуШте не се а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво, со min 25% од капиталот на друштвото применува - исплатувач 01.01.2009

б) 15% од бруто износ во сите др. случаи а) 0% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво (исклучувајќи партнерство), со min 10% од капиталот на друштвото-исплатувач б) 10% од бруто износ во сите др. случаи

INFORMATOR 4 I APRIL 2014



Pr  fesionalna Edukacija

Р. ЛЕТОНИЈА

47/07

МАРОКО

123/10

МОЛДОВА

130/06

НОРВЕШКА

117/11

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

СЕУШТЕ НЕ СЕ а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво (освен партнерство), со непосредно ПРИМЕНУВА учество од min 10% од капиталот на друштвото - исплатувач б) 10% од бруто износ во сите др. случаи. СЕУШТЕ НЕ СЕ 10% од бруто износот ПРИМЕНУВА 01.01.2007 а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво (исклучувајќи партнерство), со непосредно учество од min 25% во капиталот на друштвото - исплатувач 1.1.2012

б) 10% од бруто износ во сите др. случаи а) 10% од бруто износ, ако стварниот корисник е друшт- во (освен партнерство), кое поседува непосредно min 25% од капиталот на друштвото-исплатувач; б) 15% од бруто износ во сите други случаи;

ПОЛСКА

17/97

01.01.2000

РОМАНИЈА РУСКА ФЕДЕРАЦИЈА СЛОВЕНИЈА

07/02 07/98

01.01.2003 01.01.2001

31/98

01.01.2000

СЛОВАЧКА СРБИЈА

19/10 08/97

01.01.2011 01.01.1998

ТУРЦИЈА

45/95

01.01.1997

УКРАИНА

21/98

01.01.1999

УНГАРИЈА

12/02

01.01.2003

ФИНСКА

07/02

01.01.2003

в) 0%, ако се исплатени на Централната банка на Норвешка, Владиниот пензиски фонд и Норфунд. а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво (исклучувајќи партнерство), со min 25% од капиталот на друштвото-исплатувач б) 15% од бруто износ во сите др. случаи 5% од бруто износот 10% од бруто износот а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво, со min 25% од капиталот на друштвото-исплатувач б) 15% од бруто износ во сите др. случаи 5% од бруто износот а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво (исклучувајќи партнерство), со min 25% од капиталот на друштвото-исплатувач б) 15% од бруто износ во сите др. случаи а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво (исклучувајќи партнерство), со min 25% од капиталот на друштвото-исплатувач б)10% од бруто износ во сите др. случаи а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво (исклучувајќи партнерство), со min 25% од капиталот на друштвото-исплатувач б) 15% од бруто износ во сите др. случаи а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво (исклучувајќи партнерство), со min 25% од капиталот на друштвото-исплатувач б) 15% од бруто износ во сите др. случаи а) 15% од бруто износ; б) 0% ќе се оданочува само во Финска, ако стварниот корисник на дивидендите (освен парнерство) контролира min 10% од гласачкото тело на друштвото - исплатувач

www.p

roagens.mk

ДДВ

ФРАНЦИЈА

23/99

ХОЛАНДИЈА

 

13/99

01.01.2005

а) 15% од бруто износ

01.01.2000

б) 0% ќе се оданочува само во Франција, ако стварниот корисник на дивидендите -друштво поседува директ. или индирект. min 10% од имотот на друштвото - исплатувач а) 15% од бруто износ

ХРВАТСКА

17/95

01.01.1997

ЦРНА ГОРА

08/97

01.01.1998

ЧЕШКА РЕПУБЛИКА

07/02

01.01.2003

ШВАЈЦАРИЈА

55/00 и испр. 79/00

01.01.2001

ШВЕДСКА

ШПАНИЈА

21/98

96/05

01.01.1999

01.01.2006

б) 0% ќе се оданочува само во Холандија, ако стварниот корисник на дивидендите е холандско друштво, чиј капитал е целосно или делумно поделен на акции, и кое поседува min 10% од имотот на друштвотоисплатувач а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво (исклучувајќи партнерство), со min 25% од капиталот на друштвото-исплатувач б) 15% од бруто износ во сите др. случаи а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво (исклучувајќи партнерство), со min 25% од капиталот на друштвото-исплатувач б) 15% од бруто износ во сите др. случаи а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво (исклучувајќи партнерство), со min 25% од капиталот на друштвото-исплатувач б) 15% од бруто износ во сите др. случаи а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво (исклучувајќи партнерство), со min 25% од капиталот на друштвото-исплатувач б) 15% од бруто износ во сите др. случаи а) 15% од бруто износ б) 0% ќе се оданочува само во Шведска, ако стварниот корисник на дивидендите е шведското друштво (исклучувајќи партнерство), со min 25% од капиталот на друштвото-исплатувач а) 5% од бруто износот, ако стварниот корисник е друштво (исклучувајќи партнерство), со min 10% од капиталот на друштвото-исплатувач б) 15% од бруто износ во сите др. случаи

Преглед на даночните стапки за приходите од дивиденди пропишани со превземените Договори за избегнување двојно оданочување ратификувани од СРФ Југославија Држава 1

БЕЛГИЈА

Бр. на „Сл. л. Датум на Датум на влеПриходи од дивиденда на СФРЈ“ склучување гување во сила (член 10) 11/81 21.11.1980 17.10.1981 а) 10% од бруто износот, ако примателот е друштво, кое непосредно поседува min 25% од капиталот на друштвото-исплатувач б) 15% од бруто износ во сите др. случаи

9 .5.5. Пропишана постапка за барање на примена н а даночни олеснувања и даночни ослободувања Постапката за барање одобрување од УЈП за примената на пониските даночни стапки предвидени во Договорите или целосното даночно ослободување (0% даночна стапка) е пропишана во членот 8 на Правилникот за данокот на добивка. Во продолжение накратко ќе ја објасниме процедурата. INFORMATOR 4 I APRIL 2014



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

аночен идентификационен број Д на странското друштво

зец ЗД-О/ДИ), кој е составен дел на Правилникот, достапен на www.ujp.gov.mk).

Пред плаќањето на приходот од дивиденда треба да се регистрира странското правно лице во Управата за јавни приходи (ако претходно по други основи на плаќање веќе не е регистрирано), односно да се обезбеди Даночен идентификационен број за тоа друштво. За оваа цел се поднесуваат следните документи до УЈП: - Барање (Образец УЈП-РДО - Пријава за регистрација на даночен обврзник), пополнет со податоци за странското друштво; - писмено барање за издавање на ЕДБ за странското правно лице (остварувач на приходи), во кое се наведуваат сопствените податоци на резидентното друштвоисплатувач (полн и скратен назив, адресни податоци за седиштето и ЕДБ); - основ за поднесување на барање на регистрација (деловен однос воспоставен со странското правно лице: фактура, договор и сл). Кон образецот УЈП-РДО, подносителот на барањето за регистрација (домашниот исплатувач), ги доставува следните прилози (еден или повеќе од документите) со кои ги потврдува податоците за странското правно лице (остварувач на приходи): - извод од регистрација при надлежниот регистарски орган (или надлежната даночна управа) на странското правно лице преведена од овластен судски преведувач или - потврда за резидентен статус издадена од надлежниот даночен орган во странство или - сертификат за странскиот даночен обврзник (кој ги содржи бараните податоци од образецот УЈП-РДО) издаден од неговиот матичен даночен орган.

Постапка на барање даночно олеснување / ослободување согласно Договорите Пред плаќањето на дивидендата (по регистрацијата на странското друштво) до УЈП се поднесува: - Барање за олеснување односно ослободување на данок од ДИВИДЕНДА (Обраwww.p

Овој образец, претходно, во 4 примерока се испраќа во странската држава, на заверка во странската даночна управа, а потоа 3 заверени примерока се поднесуваат на заверка (одобрување) во Управата за јавни приходи. Откако УЈП го завери Барањето (задржува еден примерок), исплатувачот на дивидендата задржува еден примерок за свои потреби, а другиот примерок го доставува до странското друштво, а дивидендата може да се плати со примена или на пониската даночна стапка или на целосното даночно ослободување предвидени во Договорот со соодветната држава. Олеснителна околност, кога не мора да се поднесува овој образец до УЈП, согласно член 8 став 4 на Правилникот за данокот на добивка, е случајот кога во Договорот со конкретната држава е предвидено даночно ослободување (0% даночна стапка) за приходот од дивиденди. Тогаш, наместо овој Образец, може до УЈП да се поднесе образецот ЗД-ДО - Барање за даночно ослободување, заедно со Потврда за резидентен статус на странското друштво, која е заверена од странската даночна управа од државата каде друштвото е резидентно. Управата за јавни приходи треба да издаде одобрение за даночно ослободување, а потоа приходот од дивиденди може да се исплати без задршка на данок. Напомена:



огласно членот 47 од од Законот за даС нокот на добивка, на обврзникот на данокот правно лице-исплатувач на приходи од дивиденди, ќе му се изрече глоба во износ од 1.500 до 2.500 евра во денарска противвредност, а на одговорното лице кај правното лице глоба во износ од 500 до 1.000 евра во денарска противвредност, ако при исплатата на приходот не го задржи и не го уплати данокот на соодветната уплатна сметка. За задоцнето плаќање на задржан данок, стапката на камата изнесува 0,03% за секој ден задоцнување (почнувајќи од 24.07.2008 година, а до 23.07.2008 година, оваа стапка изнесуваше 0,05% за секој ден).

roagens.mk

ДАНОК НА ДОБИВКА

 

СОСТАВУВАЊЕ НА ОБРАЗЕЦОТ „ДД-ИД“ ЗА ПРЕСМЕТКА НА ДАНОК НА ИСПЛАТЕНА ДИВИДЕНДА И ДРУГА РАСПРЕДЕЛБА ОД ДОБИВКАТА Вовед

М-р Павле ГАЦОВ *

очнувајќи од 2009 година, финансискиот резултат од работењето повеќе нема влијание врз утврдувањето на даночната основа за пресметување на годишниот данок на непризнаени расходи. Добивката што не се распределува на сопствениците, не се оданочува. И искажаната загуба, еднакво како и искажаната добивка, е небитна за годишното оданочување на непризнаените расходи од кои се формира основицата за пресметување на годишниот данок на непризнаени расходи (почнувајќи од 2011 година во годишната основица за оданочување се вклучуваат и некои потенцијално неостварени приходи - понискиот износ на „трансферните“ камати од поврзани субјекти, понискиот приход заради трансферни цени и сл., а од 2014 година основицата се проширува и со салдата на побарувањата по основ на заеми кои се одобрени после 31.01.2014 година). Ваквото неутрално даночно влијание на финансискиот резултат трае само до моментот на евентуалната исплата на (дел од) добивката (дивиденда). Актуелниот даночен режим овозможува условна даночна стимулација - нераспределената добивка да не биде оданочена се додека е во функција на бизнис активностите и под контрола на правното лице. Исто така, не е предмет на оданочување и користењето на акумулираната добивка и резервите за покривање на пренесените, односно акумулираните (и непокриени) загуби, без оглед на хронолошкото потекло како на добивката, односно резервите што служат за покривање, така и на загубата што се покрива.

* Даночен советник и управител на Агенцијата “Про Агенс“

p_gacov@proagens.com.mk

INFORMATOR 4 I APRIL 2014

Моментот на оданочување на позитивниот ефект (добивката) од работењето е одложен до денот на евентуалната исплата на дивиденда (во пари, удели или акции на друштвото) или друга распределба од добивката (исплата од ликвидационата маса, исплата на содружниците што истапуваат од друштвото, лични примања на содружниците од добивката и др.). Ова не се однесува на исплатата на дивиденда која произлегува од акумулираната добивка и слободните резерви остварени заклучно со 31.12.2008 година (до кога се применуваше стариот концепт на оданочување на добивката). Имено остварената добивка заклучно со 2008 година беше оданочена преку нејзиното вклучување во основицата за оданочување со данок на добивка (резултатот од работењето се корегирше за да-



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

ночно непризнаените расходи, односно даночно признаените приходи). Сепак, исплатата на дивидендата (без оглед на нејзиното потекло: од 2009-та година и наваму или од 2008-ма година и порано) е поврзано со задолжително поднесување на образец „ДД-ИД“ - Пресметка на данок на исплатена дивиденда и друга распределба од добивка. Токму составувањето на овој образец е предмет на наш интерес во продолжението на овој текст. Образецот „ДД-ИД“ - Пресметка на данок на исплатена дивиденда и друга распределба од добивката е пропишан со Правилникот за начинот на пресметување и уплатување на данокот на добивка и спречување на двојното ослободување или двојното оданочување („Сл. весник на РМ“, бр. 173/11; Исправка на Правилникот е објавена во „Службен весник на РМ“, бр. 4/12).

1. Момент на оданочување и последен момент за поднесување на образецот „ДД-ИД“ до УЈП - денот на исплата (упис) на дивидендата Образецот „ДД-ИД“ се доставува до Управата за јавни приходи најдоцна на денот на извршената исплата на дивидендата, односно извршената (запишана) друга распределба од добивката. - О даночувањето на дивидендите, односно на авансите на дивидендите кои се исплаќаат во пари, се врши на денот на исплатата на дивидендата. - О даночувањето на дивиденда која се распределува во удели, односно акции, се врши на денот на запишувањето на зголемувањето на основната главнина во Централниот регистар на Република Македонија, односно во Централниот депозитар на хартии од вредност.

www.p

2. Поднесувањето на образецот „ДДИД“ е задолжително при секоја исплата (распределба) на дивиденда Доставувањето на образецот „ДД-ИД“ до УЈП е задолжително, без оглед на тоа од која година произлегува дивидендата што се исплатува, односно делот од нето добивката што се распределува на друг начин, односно без оглед дали за исплатата / распределбата на (дел од) нето добивката се пресметува данок на добивка или не. Потсетуваме дека со измена на Законот за данокот на добива објавена во „Службен весник на РМ“, бр. 85/10 година, од 07 јули 2010 година, дивидендите коишто даночниот обврзник ги исплатуваше во корист правни лица резиденти на Република Македонија НЕ СЕ ОДАНОЧУВАА. Ваквиот режим се применуваше заклучно со 30 јануари 2014 година. Со последните измените на Законот за данокот на добивка - член 36-г („Службен весник на РМ“, бр. 13/14, во сила од 31 јануари 2014 година) се враќа решението со кое се оданочуваат исплатите на дивиденди на правните лица резиденти на Република Македонија. Оданочување на дивидендата која се исплатува на домашните правни лица настанува во моментот на исплатата на истата. Со оглед на тоа дека моментот на оданочување на дивидендата се врзува со нејзината исплата, законодавецот ја исклучува можноста и примателот на дивиденда да го вклучи приходот од остварената дивиденда во основата за оданочување. Со ова се избегнува двојното оданочување на приходите од дивиденди. Цитат на член 36-г, став 4 од ЗДД: „Приходите од дивиденди остварени со учество во капиталот на друг даночен обврзник не се вклучуваат во даночната основа, под услов да се оданочени кај даночниот обврзник кој врши исплата на дивиденди.“

roagens.mk

ДАНОК НА ДОБИВКА

 

2.1. К ој е должен да го состави и поднесе образецот „ДД-ИД“ и да го плати данокот на исплатената дивиденда

3.2. За неплаќање на данокот на добивка содржан во исплатената дивиденда и друга распределба од добивката

Составувањето и поднесувањето на образецот „ДД-ИД“ до УЈП е обврска на правното лице, исплатувач на дивидендата.

Согласно со членот 46 од од Законот за данокот на добивка, за неплаќање во пропишаниот рок на данокот на исплатената дивиденда или друга распределба од добивката, на обврзникот - правно лице ќе му се изрече глоба во износ од 2.000 до 3.000 евра во денарска противвредност.

Правното лице ќе го плати данокот при исплатата (уписот) на дивиденда, задржувајќи го истиот од бруто дивидендата утврдена со Одлуката за исплата на дивиденда. По затворањето на оваа даночна обврска, остатокот на дивидендата претставува бруто дивиденда од која се пресметува персоналниот данок на доход, односно данокот по задршка при исплата на странско правно лице (овие даноци паѓаат на товар на примателите на дивидендата). Ваквото раздвојување е потребно заради двојниот даночен режим на оваа трансакција: првиот, се однесува на оданочувањето на правното лице - исплатувач и вториот, кој се однесува на оданочување на примателот на дивиденда (остварувач на приходите - физичко лице, односно правно лице - нерезидент).

3. Глоби 3.1. З а неподнесување на образeцот „ДД-ИД“ Согласно со членот 48 од Законот за данокот на добивка, за неподнесување на образецот „ДД-ИД“ до УЈП во пропишаниот рок, на обврзникот-правно лице ќе му се изрече глоба во износ од 1.000 до 2.000 евра во денарска противвредност. За овој прекршок, на одговорното лице во правното лице ќе му се изрече глоба во износ од 500 до 1.000 евра во денарска противвредност.

За овој прекршок, на одговорното лице во правното лице ќе му се изрече глоба во износ од 500 до 1.000 евра во денарска противвредност.

4. Исплатите по основ на дивиденди и други распределби, кои произлегуваат од акумулираната (задржаната) добивка и слободните резерви искажани заклучно со годишната сметка за 2008 година не се предмет на оданочување со данок на добивка 2008 година, беше последна година, во која согласно со тогашниот режим на оданочување на добивката утврден со Законот и Правилникот за данокот на добивка, даночната основица во себе, како главен сегмент го вклучуваше финансискиот резултат од работењето на даночниот обврзник. На тој начин, резултатот од работењето, респектирајќи ги останатите корективни позиции, беше оданочен низ механизмот на составување на годишниот Даночен биланс. Токму затоа, исплатите по основ на дивиденди и други распределби, кои произлегуваат од акумулираната (задржаната) добивка и слободните резерви искажани заклучно со годишната сметка за 2008 година - нема да бидат предмет на оданочување со данок на добивка во моментот на исплатата (за да се избегне двојното оданочување), односно истите нема да се вклучуваат во основата за пресметување на данокот на дивиденда. Контролен износ до кој може да се исплатува дивиденда, односно да се вршат други

INFORMATOR 4 I APRIL 2014



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

распределби од добивката на која не треба да се пресметува и плаќа данок на добивка е износот деклариран на АОП 64 од Годишниот Даночен биланс за 2009 година (ред 58 од образецот „ДБ“ составен за 2009 година: Износ на пренесени нераспределени добивки утврдени со состојба на 31 декември 2008 година и на резерви што можат да се распределуваат, намалени за износот на искажаните непокриени загуби, износот на законските резерви и на статутарните резерви утврдени со договор односно статут на друштвото). Ако субјектот истовремено искажал износи на АОП 64 и АОП 65 (Износ на пренесени непокриени загуби утврдени со состојба на 31 декември 2008 година кои се пренесуваат на терет на нераспределените добивки остварени по 2008 година) од Даночниот биланс, одбразец „ДБ“ составен за 2009-та година, тогаш контролниот износ до кој може да се исплатува дивиденда без да се оданочи е позитивната разлика меѓу АОП 64 и АОП 65. Во актуелниот Даночен биланс, составен за 2013 година, износот на пренесени нераспределени добивки утврдени со состојба на 31.12.2008 година и на резерви што можат да се распределуваат, намалени за износот на искажаните непокриени загуби, износот на законските резерви и износот на статутарните резерви утврдени со договор односно со статут на друштвото се искажува на АОП 50 од образецот „ДБ“. Важно:

вање на даночно непризнаените расходи, оданочувањето на позитивниот резултат од работењето е поместено до моментот на евентуалната исплата на дивиденди и други распределби од добивката на даночниот обврзник. Имено, износот којшто се распределува во вид на дивиденда, односно другите форми и видови на распределби од добивката (се работи за распределбата која произлегува од финансискиот резултат остварен за 2009-та и годините што следат по неа), било да е во паричен или непаричен облик - ќе се оданочува во моментот на исплатата, односно запишувањето на уделот / акциите во ЦР / ЦДХВ. Важно:



Да не се заборави дека, приходот што го остварило физичко лице - (со)сопственик на правното лице, по основ на дивиденда, за која претходно е задржан и платен данок на добивка, останува да биде предмет на оданочување со персонален данок на доход, додека пак, приходот што го остварува сопственик - странско правно лице, за кој претходно е задржан и платен данок на добивка на исплатената дивиденда, во продолжение на оваа исплата ќе биде третиран согласно со режимот утврден за задржаниот данок на исплатени приходи (по основ на дивиденди) на странско правно лице.

6. Дефинирање на „слободни резерви“ за целите на овој текст



Образецот „ДД-ИД“ се поднесува до УЈП и за исплата на дивиденда која потекнува од 2008 година без оглед на тоа што не се оданочува со данок на добивка.

5. Исплатите по основ на дивиденди и други распределби кои произлегуваат од добивката за 2009та и годините кои следат по неа, ќе се оданочуваат во моментот на исплатата (распределбата) Почнувајќи од 2009 година и наваму, како одраз на променетиот концепт на оданочу-

www.p

Слободни резерви, се резервите евидентирани во капиталот на даночниот обврзник-правно лице, кои можат да се распределуваат во форма на дивиденда. Се работи за износ на резервите кој е поголем од законските резерви (5% од износот на основната главнина на друштвото), односно од резервите кои евентуално се утврдени со изјавата / договорот / статутот на друштвото, и ако истите се издвоени во повисок износ од законските / статутарните резерви и под услов, даночниот обврзник да не искажал непокриени пренесени загуби од минати години во своите финансиски извештаи.

roagens.mk

ДАНОК НА ДОБИВКА

 

Слободни резерви = Вкупни резерви - (Непокриени загуби + Законски резерви + Статутарни резерви + Резерви за сопствени удели)

Напоменуваме дека Ревалоризационите резерви (формирани со примена на методот на објективно вреднување на средствата / вредносно усогласување, согласно со МСС 16) не влегуваат во групата на слободни резерви кои можат да бидат предмет на распределба. Согласно со својата содржина, ревалоризационите резерви можат да се пренесуваат во акумулираната добивка (на крајот, односно со отуѓувањето на средствата, или делумно и постепено во текот на нивното користење) на начин утврден во МСС 16.41.

ноставен даночен режим, должни се да поднесат пресметка на данок на исплатена дивиденда и друга распределба од добивката на пропишаниот образец „ДД-ИД“ до Управата за јавни приходи за плаќање на данок на добивка најдоцна до денот на исплатата. За дивидендата која потекнува од годината кога обврзникот бил во поедноставниот даночен режим на плаќање на годишен данок на вкупен приход не се поднесува образец „ДД-ИД“ и не се плаќа данок на исплатената дивиденда.

Исто така и евентуално издвоените резерви за сопствени удели не можат да бидат предмет на распределба, односно истите не можат да бидат вклучени во групата на слободни резерви за распределба. Нивната намена е специфична и тие ќе бидат ослободени дури по исполнување на условите заради кои биле и издвоени.

8. Утврдување на данокот на дoбивка на исплатени дивиденди и други распределби од добивката

7. Третман на обврзници со посебен даночен статус Обврзниците со посебен даночен статус: заштитните друштва, стопанските единици во рамките на установите за извршување на санкции, односно казнено поправните установи или корисници на технолошко индустриски развојни зони подлежат на оданочување само за извршените распределби од добивката остварена во деловната година кога не биле обврзници со посебен даночен статус.

7.1. Т ретман на обврзниците на поедноставен даночен режим на плаќање на годишен данок на вкупен приход Обврзниците на поедноставниот даночен режим на плаќање на годишен данок на вкупен приход кои распределуваат дивиденда од добивката остварена во деловната година кога не биле во системот на поед-

INFORMATOR 4 I APRIL 2014

Пресметката на данокот на исплатена дивиденда и друга распределба од добивка се врши на новиот образец „ДД-ИД“. (Образецот низ пример е даден како Прилог на крајот од овој текст.)

8.1. Даночна основа Согласно со членот 5 став 1 од Правилникот за начинот на пресметување и уплатување на данокот на добивка и спречување на двојното ослободување или двојното оданочување, основа за пресметување на данокот е износот на исплатената дивиденда и другите распределби од добивката извршени во тековната година. Во основата за пресметување на данокот не влегува дивидендата која потекнува од акумулираната добивка односно резервите кои можат да се распределуваат (ги надминуваат законските резерви и резервите определени со договорот за друштвото односно статутот), остварени со состојба на 31 декември 2008 година.



kontakt@proagens.com.mk



02/ 3162-979 i 3298-763



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

8.2. „ДД-ИД“ - Образец за пресметка на данокот на исплатена дивиденда

реден даночен период, намалена за данокот платен на основата формирана од даночно непризнаените расходи, подлежи на оданочување само во случај на нејзина распределба во вид на исплати за дивиденди и други исплати од добивката.

Пресметката на данокот на исплатената дивиденда се врши на образецот „ДД-ИД - Пресметка на данок на исплатена дивиденда и друга распределба од добивката“, кој се доставува до органот за јавни приходи најдоцна на денот на извршената исплата.

Максималниот износ на добивка што може да се распредели за ИСПЛАТА НА ДИВИДЕНДА, се утврдува како збир на Добивката за деловната (финансиската) година (нето добивка) и Пренесената нераспределена добивка од претходните години (акумулирана добивка), зголемен за слободните резерви што можат да се распределуваат, намален за износот на непокриените пренесени загуби од минати години (доколку истите од кои било причини не биле покриени со последната одобрена годишна сметка).

8.3. У тврдување на максималниот износ на дивиденда за исплата Сметководствената бруто добивка се утврдува според прописите за сметководство (МСФИ / МСС, односно МСФИ за МСЕ) и воспоставените деловни политики и практики. Сметководствената бруто добивка за од-

Шема за утврдување на максималниот износ на дивиденда за исплата

Опис

Собирање (збир):

Позиции од Билансите (БУ, БС, ДБ) А = 1 + 4 + 5

1) Д обивка за деловната година = Нето добивка (Добивка по оданочување = ред. бр. 2 минус ред. бр. 3)

БС: АОП 077 = БУ: АОП 255

2) Вкупно остварена сметководствена (бруто) добивка во претходната година, искажана по годишната сметка БУ: АОП 250 3) Пресметан данок на непризнаените даночни расходи во Даночниот биланс

ДБ: АОП 34 = БУ: АОП 252

4) Пренесена нераспределена добивка од претходните год. БС: АОП 075 5) С лободни резерви (резерви кои што можат да се распределуваат)

Одземање:

БС: АОП 074

Б = 6

6) Непокриени загуби од претходните години

БС: АОП 076

(Разлика) Максимален износ на дивиденда за распределба А - Б Заради функционалност на Шемата, во истата не се вклучени АОП 068, АОП 072 и АОП 073 (Сопствени акции, Законски резерви и Статутарни резерви, консеквентно), претпоставувајќи дека на овие позиции соодветно се искажани само оние износи кои не можат да бидат предмет на распределба согласно со ЗТД, односно основачките акти на друштвото. www.p

Заради следење на квантумот на исплатена дивиденда по потекло од добивката и слободните резерви кои можат да бидат предмет на распределба без да се плаќа данок на добивка (генерирана до 31.12.2008 година), правното лице - исплатувач треба да води интерна евиденција чија форма и содржина ја предлагаме во продолжение.

roagens.mk

ДАНОК НА ДОБИВКА

 

Распределба на дивиденда од добивката генерирана до 31.12.2008 година на која не се плаќа данок на добивка Датум

31.12.2008 24.04.2009 16.04.2010 29.03.2011 24.05.2012 18.04.2013 29.03.2014

Износ на исплатена дивиденда

О п и с Добивка и резерви кои можат да бидат предмет на распределба, без да се плаќа данок на дивиденда Исплатена дивиденда (со содржан ПДД и задрж. данок) Исплатена дивиденда (со содржан ПДД и задрж. данок) Исплатена дивиденда (со содржан ПДД и задрж. данок) Исплатена дивиденда (со содржан ПДД и задрж. данок) Исплатена дивиденда (со содржан ПДД и задрж. данок) Исплатена дивиденда (со содржан ПДД и задрж. данок) Вкупно исплатена дивиденда (од добивката од 2008 г.)

Остатокот од добивката по потекло од 2008 година и порано во износ од 8.899.650 денари ќе се исплатува без плаќање на данок на добивка.

8.4. Даночна стапка Согласно со објаснувањата дадени во образецот „ДД-ИД“ (АОП 10), пресметката на данокот се врши од нето основицата со примена на пресметковната даночна стапка од 11,11%.

8.5. Н амалување на пресметаниот данок на исплатената дивиденда Пресметаниот данок на исплатените дивиденди се намалува по следните основи: а) за сразмерниот дел на учеството на странското лице во вкупниот капитал на друштвото утврден на 31 декември 2009 година, согласно со член 33 од Законот за данокот на добивка и член 36 од Законот за изменување и дополнување на Законот за данокот на добивка (“Службен весник на РМ”, бр. 139/06). Ова намалување се искажува само ако се распределува добивката од 2009 година. б) за износот на данокот по задршка пресметан на приходите по основ на дивиденди остварени од нерези-

INFORMATOR 4 I APRIL 2014

Состојба (салдо) на добивката од 2008 г.

25.400.250

1.600.000 2.150.000 2.400.600 3.000.000 3.200.000 4.150.000 16.500.600

23.800.250 21.650.250 19.249.650 16.249.650 13.049.650 8.899.650

дентни лица, согласно со Договорите за одбегнување на двојното оданочување, според член 37 од Законот за данокот на добивка во висина на платениот данок, но не повеќе од данокот што би се добил со примена на пропишаната даночна стапка (10%) во Република Македонија. За таа цел даночниот обврзник кој остварува приходи во странство, доставува доказ за платениот данок од надлежниот даночен орган на странската држава и в) за износот на данокот кој го платила подружницата во странство под услов остварената добивка да е вклучена во приходите на матичното правно лице во Република Македонија, но не повеќе од износот на данокот што би се добил со примена на пропишаната стапка (10%) во Законот за данок на добивка.

8.6. О даночување на авансна дивиденда Износот на аванс на дивиденда се утврдува од добивката остварена во тековната година, врз основа на периодична сметка (периодични финансиски извештаи) изготвени за трите (ја-нуари-март), шесте (јануари-јуни), односно деветте месеци (јануарисептември).



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

Аванс на дивиденда може да се утврди само до износот на добивката којашто е остварена во периодот за којшто се исплатува авансот на дивиденда. Обврзникот треба да го исклучи данокот на непризнаените расходи од добивката пред оданочување, утврдена за соодветниот извештаен период. Во овој случај, пресметаниот данок на непризнаени расходи не се уплатува и за истиот не се известува УЈП, односно тој има посебна (извештајна, односно наменска) употребна вредност. Авансот на дивидендата не може да ја надмине вкупната нето добивка остварена

во претходната година одобрена со годишната сметка, зголемена за пренесената нераспределена добивка од претходните години и со резервите кои можат да се распределуваат за оваа цел, намалени за износите коишто се издвојуваат за законските резерви и за резервите утврдени со статутот, односно договорот на друштвото, за периодот за којшто се пресметува авансот на дивидендата, и за износот на загубите од претходните години ако не се покриени, а тие од кои било причини не биле покриени со последната одобрена годишна сметка и со финансиските извештаи.

Шема за утврдување на можниот износ на аванс на дивиденда за исплата а) И знос на нето добивка за периодот (добивка по периодична пресметка: јануари - март / јуни / септември) или

б) Алтернативен износ за исплата на аванс на дивиденда (ред. бр. 1 + ред. бр. 2 + ред. бр. 3 - ред. бр. 4 - ред. бр. 5) 1) Вкупно одобрена нето добивка за претходната година 2) Пренесена нераспределена добивка од претходните години 3) Слободни резерви (резерви кои што можат да се распределуваат) 4) Непокриени загуби од претходните години 5) Законски резерви и резерви утврдени со изјавата / договорот / статутот за друштвото, за период за кој се пресметува аванс на дивиденда Авансот на дивиденда може да се исплати до понискиот износ од а) или б). За ис п ла та на аванс на дивиденда по треб на е согласност на сите неизвршни членови на одборот на директори, односно едногласна одлука на над зор ни от од бор, односно на контролорот.

8.7. Оданочување на други исплати од добивката За други исплати од добивката кон сопствениците на акции односно удели, се сметаат: а)Исплати од ликвидационата и стечајната маса (Правилникот не споменува исплатата од стечајната маса) кон содружниците / акционерите, над износот на основната главнина (вредност на запишаниот капитал). Данокот на други исплати од добивката се пресметува на утврдениот ликвидационен остаток, кој останува по намирување на доверителите, кој се распределува на содружwww.p

ниците, односно на акционерите, во износ поголем од запишаниот основен капитал. Исплати над износот на основната главнина (запишаниот капитал) на содружниците / акционерите кои истапуваат од друштвото под услов да се врши намалување на основната главнина на друштвото. Данокот се пресметува на исплатите на содружниците/акционерите кои истапувааат од друштвото во износ повисок од запишаниот, под услов да се изврши намалување на основната главница (запишаниот капитал), и кога влогот на

roagens.mk

ДАНОК НА ДОБИВКА

 

лицето што истапува не се презема од други сопственици. И во овој случај е потребно следење на изворот од кој се врши исплата-

та (од добивката генерирана до 2008 година или од 2009 година наваму).

ример за исплата од ликвидационата маса П (над износот на основната главнина) Запишаната основна главнина на друштвото „А“ во Трговскиот регистар изнесува 310.000 денари. Фирмата е основана во 2009 година. Сопственици на друштвото се две физички лица, едното со учество од 70%, а второто учествува со 30%. Во рамките на процесот на ликвидација, извршена е целосна исплата на доверителите по сите основи. Конечниот ликвидацион остаток за исплата на содружниците изнесува 484.000 денари. Пресметка О п и с Ликвидационен остаток Запишана основна главнина Основица за пресметка на данок на добивка (484.000 - 310.000) Данок на друга исплата (174.000 х 10%) Основица за пресметување на персонален данок на доход [(484.000 - (310.000 + 17.400)] или (174.000 - 17.400) Персонален данок на доход (156.600 х 10%) Нето за исплата (основна главнина + нето ликв.остаток) [310.000 + (156.600 - 15.660)] = 310.000 + 140.400 / 484.000 - (17.400 + 15.660) - Физичко лице М (трансак. сметка) 450.940 х 70% = 315.658 - Физичко лице Н (трансак. сметка) 450.940 х 30% = 135.282

Износ 484.000 310.000 174.000 17.400 156.600 15.660 450.940

Искажување во образецот „ДД-ИД“ ДРУГИ ИСПЛАТИ ОД ДОБИВКАТА 25.

В купни други исплати од добивката во тековната година ( Σ ред. бр. 26 + 27 + 28)

156.600

26.

И сплати од ликвидационата маса на субјектите кои престануваат д а постојат, извршени над вредноста на запишаниот капитал

156.600

27.

И знос на зголемената вредност на оснивачкиот влог над номиналниот к ој се исплатува на содружниците кои истапуваат од друштвото

28.

Други исплати од добивката

29.

Износот на данок на другите исплати од добивката во тековната година 17.400 ( ред. бр. 25 х 11,11%)

б) З големување на основната главнина на друштвото, поради промена на сметководствената вредност на деловниот имот и на обврските (проценка по фер вредност), преобразба или статусни промени на друштвото (спојување, присоединување, поделба). Данокот ќе се плаќа на износот кој ќе се користи за зголемувањето на основната главнина на друштвото по претходните основи.

INFORMATOR 4 I APRIL 2014



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

ример на зголемување на основната главнина со проценка П на вредноста на имотот / обврските Согласно избраните сметководствени политики, субјектот „А“ од претходниот пример (сопственици се две физички лица) врши проценка на имотот на друштвото. За повисоката пазарна вредност на средствата, во сметководството е евидентиран ревалоризационен вишок во износ од 4.250.000 денари. Согласно политиките, дел од ревалоризациониот вишок во износ од 2.450.000 денари друштвото „А“

го пренесува на сметката за акумулирана добивка, истовремено донесувајќи одлука со дел од овој износ да се изврши зголемување на запишаната основна главнина, за нето износ од 1.012.500 денари. Напоменуваме дека на нето износот на запишаната основна главнина е пресметан и платен персонален данок на доход во вкупен износ од 112.500 денари.

Пресметка:

О п и с Проценета вредност на имотот на друштвото во функција на зголемување на основната главнина Данок на друга исплата од добивката (1.250.000 х 10%) Основица за пресметување на персонален данок на доход (1.250.000 - 125.000) Персонален данок на доход (1.125.000 х 10%) Нето разлика за запишување како основна главнина во Централниот регистар на РМ [1.250.000 - (125.000 + 112.500]

Износ 1.250.000 125.000 1.125.000 112.500 1.012.500

Искажување во образецот „ДД-ИД“ ДРУГИ ИСПЛАТИ ОД ДОБИВКАТА 25.

купни други исплати од добивката во тековната година В (Σ ред. бр. 26 + 27 + 28)

26.

сплати од ликвидационата маса на субјектите кои престануваат И да постојат, извршени над вредноста на запишаниот капитал

27.

знос на зголемената вредност на оснивачкиот влог над номиналниот И кој се исплатува на содружниците кои истапуваат од друштвото

28.

Други исплати од добивката

1.125.000

29.

зносот на данок на другите исплати од добивката И во тековната година (ред. бр. 25 х 11,11%)

125.000

1.125.000 0

в) За други исплати од добивката се сметаат и сите примања на содружниците / акционерите, на членовите на органите на управување и на вработените, на товар на остварената добивка за годината врз основа на одлука на друштвото.

www.p

roagens.mk

ДАНОК НА ДОБИВКА

 

Пример за други исплати од добивката по основ на наградување на извршниот директор Друштвото „Б“ донело одлука на товар на остварената добивка за 2013 година да го награди извршниот директор со патничко моторно возило во бруто износ од 1.500.000 денари (при набавката, влезниот ДДВ не е одбиен). Набавната вредност на возилото со вклучен ДДВ изнесу-

ва 1.215.000 денари. Во бруто примањето, кое е издвоено на товар на добивката за годината, покрај вредноста на возилото, вклучен е данокот на други исплати од добивката, како и персоналниот данок на доход на име други лични примања од работен однос.

Пресметка: О п и с Бруто вредност на возилото доделено на товар на остварената добивка за годината Данок на друга исплата (1.500.000 х 10%) Вредност пред оданочување со персонален данок на доход (1.500.000 - 150.000) Персонален данок на доход (1.350.000 х 10%) Нето вредност на патничкото моторно возило (по фактура за набавка на возилото) (1.350.000 - 135.000)

Износ 1.500.000 150.000 1.350.000 135.000 1.215.000

Искажување во образецот „ДД-ИД“ ДРУГИ ИСПЛАТИ ОД ДОБИВКАТА 25.

Вкупни други исплати од добивката во тековната година ( Σ ред. бр. 26 + 27 + 28)

26.

И сплати од ликвидационата маса на субјектите кои престануваат да постојат, извршени над вредноста на запишаниот капитал

27.

28.

Д руги исплати од добивката

1.350.000

29.

И зносот на данок на другите исплати од добивката в о тековната година ( ред. бр. 25 х 11,11%)

150.000

1.350.000 0

9. Правила за составување на образецот „ДД-ИД“ Со менувањето на режимот на оданочување на исплатената дивиденда во корист на домашни правни лица (13/14, во сила од 31.01.2014), образецот „ДД-ИД“ е нефункционален и истиот треба да се промени. Во образецот не треба да биде издвоена во посебно поле исплатата на дивиденда во корист на домашно правно

INFORMATOR 4 I APRIL 2014

лице затоа што истата почнувајќи од 31 јануари 2014 година ја дели судбината на останатата исплата која е предмет на оданочување. Образецот „ДД-ИД“ се пополнува само во белите полиња (читливо и целосно), во зависност од видот на исплатата, и се поднесува до УЈП на денот на извршената исплата



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

9.1. О бјаснување на начинот на пополнување на новиот образец „ДД-ИД“ И СПЛАТЕНА ДИВИДЕНДА ЗА ДЕЛОВНАТА ГОДИНА (Правоаголникот горе десно „Датум и број на прием“ го пополнува УЈП). Износите се искажуваат во денари, без дени. Во образецот задолжително се внесуваат податоците за: единствениот даночен број, скратениот назив и адресата на вистинското седиште за контакт, телефонот и е-пошта, како и даночниот период за кој се поднесува образецот. Субјектите што имаат посебен даночен статус ставаат „Х“ во еден од квадратите: Х Х Заштитни друштва, Х Х ТИРЗ или Х Х Казнено поправни домови.

Даночен период (за година/и): Ако се врши исплата на дивиденда која потекнува од акумулираната добивка остварена заклучно со 31.12.2008 година, во полето Даночен период (за година / и) се запишува: 2008; додека ако се врши исплата на дивиденда која потекнува од 2009 година, во полето Даночен период се запишува: 2013. Согласно со конструкцијата на образецот, ако се работи за случај на исплата на дивиденда која потекнува еден дел од 2008 година (и претходно), а остатокот од 2009 година наваму, тогаш се пополнуваат соодветните две полиња според потеклото на дивидендата (за разлика од образецот во хартија, електронскиот образец дозволува внесување на податок само на две полиња). Даночен период (за година/и) 2 0 0 8 2 0 1 3 О бразецот „ДД-ИД“, во делот А. Податоци за извршената распределба, го разграничува потеклото на дивидендата што се распределува на три периоди: првиот, за претходната година (2013-та); вториот, за периодот до 2008 година и третиот, за периодот од 2009 до претходната година (2009, 2010, 2011 и 2012 година). www.p

А. Податоци за извршената распределба Раздвојувањето на изворите од кои се исплатува дивидендата на два дела: а) исплата на дивиденда кон сите сопственици (со исклучок на сопствениците под б)) и б) исплата на дивиденда кон сопствениците правни лице - резиденти на РМ, не треба да има соодветно влијание врз составувањето на образецот „ДД-ИД“. Редот 1) ги содржи сите извори од кои се исплатува дивидендата, без оглед на хронолошкото потекло. Тој претставува збир на редните броеви: 2 + 3 + 4. На редовите 1-а), 2-а) и 4-а) од образецот не се искажува податок. На редот 2) се искажува делот на дивидендата кој има потекло од нето добивката остварена за 2013 година. На редот 3) се искажува делот на дивидендата кој има потекло од нето добивката остварена за 2008 година и претходно. На редот 4) се искажува делот на дивидендата кој има потекло од нето добивката остварена за 2009, 2010, 2011 и 2012 година. Овие два реда не го содржат износот на добивката остварена во претходната (2013) година (износот од ред. бр. 2). На редот 5) се означува со „Х“ празното поле пред описот: пари, удели и акции, согласно со видот, односно начинот на исплата на дивидендата и се искажува износот на исплатената дивидендата, во зависност од формата на исплатата (во паричен облик или со зголемување на капиталот). Овој ред е еднаков на редот 1).

roagens.mk

ДАНОК НА ДОБИВКА

Б. Утврдување на даночната основа и на данокот На редот 6) се искажува нето износот на оданочивата дивиденда, кој претставува збир на износите искажани на редовите 2) и 4). Се работи за збир од: добивката остварена во претходната година (2013), и од пренесената нераспределена добивка односно резервите кои можат да се распределуваат, односно кои ги надминуваат законските резерви и резервите определени со договорот за друштвото, односно со статутот, ако се покриени загубите од претходните години, остварена по 01.01.2009 година, заклучно со 31.12.2012 година. На редот 7) се искажува износот на данок на исплатена дивиденда за деловната година, кој се пресметува кога износот од редот 6) ќе се помножи со 11,11%. Соогласно со целата претходна пресметка, износот на вкупната (бруто) дивидендата (како дел од нето добивката што се распределува и исплаќа) содржан во соодветната одлука за распределба, претставува збир на ред: ред 2) + ред 3) + ред 3-а) + ред 4) + ред 7). Овој збир треба да биде содржан во Одлуката за распределба на добивката, односно Одлуката за исплата на дивиденда.

В. Намалување на пресметаниот данок (збир на износите од редовите 8, 9 и 10) На редот 8) се искажува намалување на данокот на исплатена дивиденда, за износот на сразмерниот дел на учество на странското лице во вкупниот капитал на друштвото утврден на 31.12.2009 година, доколку вложувањето е остварено пред 31.12.2006 година. Овој реден број се пополнува само при распределба на добивката од 2009 година (за добивката од 2010 година и наваму ослободувањето не се применува). На редот 9) се искажува износот на платениот данок на остварените приходи од дивиденди од нерезидентни лица врз основа на учество во капиталот, но не повеќе од износот на данокот што би се добил со

INFORMATOR 4 I APRIL 2014

 

примена на пропишаната даночна стапка во ЗДД (10%). На редот 10) се искажува износот на данокот кој го платил подружницата во странство под услов остварената добивката да е вклучена во приходите на матичното правно лице во Р. Македонија, но не повеќе од износот на данокот што би се добил со примена на пропишаната стапка во ЗДД (10%).

Г. Износ на данок за плаќање (реден број 7 минус износот искажан под В > 0) Износот на данокот за плаќање претставува разлика меѓу пресметаниот данок на исплатена дивиденда и намалувањата на данокот.

Д. Посебни податоци На редовите од 11) до 15) се искажуваат резултатите од работењето пред и по оданочување, вклучувајќи го и пресметаниот данок на непризнаени расходи за 2013 година На редовите 16) и 17) се искажува акумулираната добивка, односно загуба остварени за 2009, 2010, 2011 и 2012 година (како збир на трите години). Овие два реда не го содржат износот на добивката остварена во претходната (2013) година. На редовите 18) и 19) се искажува акумулираната добивка, односно загуба со состојба на 31.12.2008 година. Всушност на редот 18) се искажува износот на пренесени нераспределени добивки и на резерви што можат да се распределуваат, намалени за износот на искажаните непокриени загуби, износот на законските резерви и на статутарните резерви утврдени со договор, односно статут на друштвото утврдени со состојба на 31.12.2008 година, а на редот 19) се искажува износот на пренесени непокриени загуби утврдени со состојба на 31.12.2008 година кои се пренесуваат на терет на нераспределените добивки остварени после 2008 година.



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

ИСПЛАТЕН АВАНС НА ДИВИДЕНДА ЗА ТЕКОВНАТА ГОДИНА На редовите од 20) до 24) се искажува пресметката на данокот при исплата на аванс на дивиденда за тековната (2014) година,

ДРУГИ ИСПЛАТИ ОД ДОБИВКАТА На редот 25) се искажува износот на вкупните други исплати од добивката во тековната (2014) година добиен како збир од редовите 26), 27) и 28). На редот 26) се искажува износот на исплатите од утврдениот ликвидационен остаток (кој останува по намирување на доверителите) кој се распределува на содружниците односно на акционерите во износ поголем од запишаниот основен капитал.

На редот 27) се искажува износот на исплатите на содружниците односно на акционерите (кои истапуваат од друштвото) во износ повисок од запишаниот капитал, во случаите кога се намалува основната главнина на друштвото.

www.p

На редот 28) се искажува износот на другите исплати од добивката во кои особено спаѓаат исплатите по основ на обврските за лични примања на сопствениците кои не се на товарт на трошоците од работењето и не се пресметани во бруто-платата, туку се искажуваат на товар на добивката за финансиската година по сите оданочувања - нетодобивка наменета за лични примања на сопствениците. Се искажуваат и сите други исплати од добивката, кон вработените и кон сопствениците на капиталот, кои не се пресметани во бруто-платата. На редот 29) се искажува износот на данокот на другите исплати од добивката во тековната година кој се добива кога износот на ред. бр. 25 ќе се помножи со 11,11%.

П ОДАТОЦИ ЗА ПОДНОСИТЕЛОТ НА ОБРАЗЕЦОТ Задолжително се наведува името и презимето и својството на потписникот, датумот на поднесување, со обврска за потпишување на пресметката и ставање печат. Во продолжение објавуваме пополнет образец “ДД-ИД”.

roagens.mk

ДАНОК НА ДОБИВКА

 

ПРЕСМЕТКА на данок на исплатена дивиденда и друга распределба од добивката Единствен даночен број Скратен назив и адреса на вистинско седиште за контакт

4030998165713

Даночен период (за година/и)

„Интра мелем“ Гоце Делчев 16 Скопје

Телефон

022403059

е-пошта

intramelem@yahoo.com

2013

Рок за поднесување

30.09.2014

Исправка на „ДД-ИД“

ИСПЛАТЕНА ДИВИДЕНДА ЗА ДЕЛОВНАТА ГОДИНА А. Податоци за извршената распределба 1. Збир од сите извори од кои е исплатена дивидендата за деловната година, освен делот на распределбите кон правните лица – резиденти на РМ (Σ ред. бр. 2 + 3 + 4) 1-а. Збир од сите извори од кои е исплатена дивидендата за деловната година кон правните лица – резиденти на РМ (Σ ред. бр. 2-а + 3-а + 4-а) 2. Од добивката остварена во претходната година, освен делот на распределбите кон правните лица – резиденти на РМ

950,000

2-а. Од добивката остварена во претходната година кон правните лица – резиденти на РМ

3. Од пренесената нераспределена добивка остварена со состојба на 31.12.008 година, освен делот на распределбите кон правните лица – резиденти на РМ

3-а. Од пренесената нераспределена добивка остварена со состојба на 31.12.2008 година за исплатите кон правните лица – резиденти на РМ

4. Од пренесената нераспределена добивка остварена по 01.01.2009 година, освен делот на распределбите кон правните лица – резиденти на РМ

4-а. Од пренесената нераспределена добивка остварена по 01.01.009 година за исплатите кон правните лица – резиденти на РМ

5. Вид и износ на исплатената дивиденда

950,000

Пари Удели Акции

Б.

Утврдување на даночната основа и на данокот

6. Износ на исплатена дивиденда (Σ ред. бр. 2 + 4)

950,000

7. Износ на данок на исплатена дивиденда (ред. бр. 6 х 11,11%)

105,555

В. Намалување на пресметаниот данок (Σ ред. бр. 8 + 9 + 10)

8. Намалување на данокот за сразмерниот дел на учество на странското лице во вкуп. капитал на друштвото утврден на 31.12.2009 година, доколку вложувањето е остварено пред 31.12.2006 година * се пополнува само при распределба на добивката од 2009 година

9. Износ на данокот платен на реализираните приходи од дивиденди од нерезидентни лица (задржан данок), но не повеќе од износот на данокот по пропишаната стапка во ЗДД

10. Данокот кој го платила подружницата во странство за добивката вклучена во приходите на матичното правно лице во РМ, но не повеќе од износот на данокот по пропишаната стапка во ЗДД

Г. Износ на данок за плаќање (ред. бр. 7 – износ од В ≥ 0)

Д. Посебни податоци

НАЈНОВО

ПРИРАЧНИК ЗА СМЕТКОВОДСТВО РАБОТЕН СПОРЕД МСФИ И СМЕТКОВНИОТ ПЛАН автор Душан Димитров коавтори М-р Павле Гацов М-р Драган Димитров

INFORMATOR 4 I APRIL 2014

740

страни

105,555

3.150

денари

В. Намалување на пресметаниот данок (Σ ред. бр. 8 + 9 + 10)

9. Износ на данокот платен на реализираните приходи од дивиденди од нерезидентни лица



данок), но не повеќе од износот на данокот по пропишаната стапка во ЗДД Pr  (задржан fesionalna 10. Данокот кој го платила подружницата во странство за добивката вклучена во приходите Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s” 14

на матичното правно лице во РМ, но не повеќе од износот на данокот по пропишаната стапка во ЗДД 15

105,555

11. Сметководствена добивка пред оданочување од претходната година

1,070,000

12. Сметководствена загуба пред оданочување од претходната година

13. Износ на данок утврден во Даночниот биланс (“ДБ”) составен за претходната година

120,000

14. Добивка по оданочување од претходна година (ред.бр. 11 – 13)

950,000

15. Загуба по оданочување од претходна година (ред.бр. 12 + 13)

16. Пренесената нераспределена добивка и резерви кои можат да се распределуваат остварени по 01.01.2009 година

17. Пренесени непокриени загуби остварени по 01.01.2009 година

18. Износ на пренесени нераспределени добивки и на резерви што можат да се распределуваат, намалени за износот на искажаните непокриени загуби, износот на законските резерви и на статутарните резерви утврдени со договор односно статут на друштвото утврдени со состојба на 31.12.2008 година

19. Износ на пренесени непокриени загуби утврдени со состојба на 31.12.2008 година кои се пренесуваат на терет на нераспределените добивки остварени по 2008 година

Г. Износ на данок за плаќање (ред. бр. 7 – износ од В ≥ 0) Д. Посебни податоци

ИСПЛАТЕН АВАНС НА ДИВИДЕНДА ЗА ТЕКОВНАТА ГОДИНА 20. Вкупно исплатен аванс на дивиденди во тековната година, освен делот на распределбите кон правните лица – резиденти на РМ (Σ ред. бр. 21 + 22 + 23) 20-а. Вкупно исплатен аванс на дивиденди во тековната година кон правните лица – резиденти на РМ (Σ ред. бр. 21-a + 22-a + 23-a) 21. Исплатен аванс на дивиденда за првото тримесечје, од јануари до март во годината, освен делот на распределбите кон правните лица – резиденти на РМ 21-а. Исплатен аванс на дивиденда за првото тримесечје кон правните лица – резиденти на РМ, од јануари до март во годината

22. Исплатен аванс на дивиденда за второто тримесечје, од април до јуни во годината, освен делот на распределбите кон правните лица – резиденти на РМ 22-а. Исплатен аванс на дивиденда за второто тримесечје кон правните лица – резиденти на РМ, од април до јуни во годината

27 28 29 30

23. Исплатен аванс на дивиденда за третото тримесечје, од јули до септември во годината, освен делот на распределбите кон правните лица – резиденти на РМ 23-а. Исплатен аванс на дивиденда за третото тримесечје кон правните лица – резиденти на РМ, од јули до септември во годината

31 32 33

25. Вкупни други исплати од добивката во тековната година (Σ ред. бр. 26 + 27 + 28)

26. Исплати од ликвидационата маса на субјектите кои престануваат да постојат, извршени над вредноста на запишаниот капитал

27. Износ на зголемената вредност на оснивачкиот влог над номиналниот кој се исплатува на содружниците кои истапуваат од друштвото

28. Други исплати од добивката

29. Износот на данок на другите исплати од добивката во тековната година (ред. бр. 25 х 11,11%)

24. Износот на данок за плаќање на исплатен аванс на дивиденда во тековната година (ред. бр. 20 х 11,11 %) ДРУГИ ИСПЛАТИ ОД ДОБИВКАТА

ПОДАТОЦИ ЗА ПОДНОСИТЕЛОТ НА ПРЕСМЕТКАТА Име и презиме Својство

Методиј Петров Управител

www.p

Потпис и печат

М.Петров

Датум на поднесување

20-04-14

roagens.mk

М.П.

ДАНОК НА ДОБИВКА

 

ПРЕСМЕТУВАЊЕ НА МЕСЕЧНИТЕ АКОНТАЦИИ НА ДАНОКОТ НА НЕПРИЗНАЕНИ РАСХОДИ (ДАНОК НА ДОБИВКА) ЗА 2014 ГОДИНА Вовед

М-р Павле ГАЦОВ *

огласно со одредбите на членот 40, став 1 од Законот за данокот на добивка 1, месечните аконтации на данокот на непризнаени расходи во Даночниот биланс (образец ДБ - Даночен биланс за оданочување на непризнаени расходи) се утврдуваат во износ од една дванаестина од утврдениот данок во Даночниот биланс за претходната година зголемени за процентот на кумулативниот пораст на цените на мало во Републиката од претходниот период од годината односно до 31 јануари наредната година, во однос на просечните цени на мало во претходната година. Месечните аконтации на данокот на непризнаени расходи се плаќаат во рок од 15 дена по истекот на секој календарски месец, без да се доставува образец до УЈП. Аконтациите на данокот на непризнаени расходи може, но не мора да се пресметуваат на „традиционалниот“ образец МДБ. Имено, Правилникот за начинот на пресметување и уплатување на данокот на добивка и спречување на двојното ослободување или двојното оданочување (во продолжение: Правилник за данокот на добивка) 2 веќе не го пропишува овој образец. Неговиот изглед и функционалност, односно неговата форма и содржина е интерна работа на даночните обврзници правни субјекти.

Правила за повеќе и помалку платениот годишен данок на непризнаени расходи Потсетуваме дека разликата меѓу уплатените аконтации на данокот на непризнаени расходи за 2013 година и износот на повеќе платениот данок пренесен од постарите даночни периоди (2012 година и претходно) од една страна, во однос на повисокиот износ на вистинската обврска на пресметаниот данок искажана на АОП 37 од Даночниот биланс за 2013 година (со знак „+“), обврзникот е должен да ја уплати во рок од 30 дена од денот на истекот на рокот за предавање на годишната сметка, односно: * Даночен советник и управител на Агенцијата “Про Агенс“

p_gacov@proagens.com.mk

INFORMATOR 4 I APRIL 2014

„Службен весник на РМ“, бр. 80/93, 33/95, 43/95, 71/96, испр.-5/97, 28/98, 11/01, 2/02, 44/02, 51/03, 120/05, преч. текст-27/06, испр.62/06, 139/06, 160/07, У. суд-122/08, 159/08, 85/10, 47/11, 135/11, 79/13 и 13/14. 2 „ Службен весник на РМ“, бр. 173/11 и испр.-4/12. 1



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

- н ајдоцна до 30 март 2014 година, за субјектите што годишната сметка ја предадоа во хартиена форма, или - н ајдоцна до 14 април 2014 година, за субјектите кои годишната сметка ја поднесоа во електронска форма). Обратно, ако оваа разлика искажана на АОП 37 од Даночниот биланс за 2013 година е негативна (со знак „-“), односно ако обврзникот на данокот во вид на аконтации платил поголем износ на данок од износот што бил должен да го плати, може од органот за јавни приходи да побара поврат на повеќе платениот данок (во тој случај пред знакот „-“ се става знак „Х“ во хартиениот Даночен биланс, додека во електронскиот Даночниот биланс составен преку e-tax, негативниот знак се става веднаш пред самиот број, а полето напред се штиклира само ако се побара враќање на повеќе платениот данок преку аконтации).

Органот за јавни приходи е должен повеќе платениот данокот на непризнаени расходи да му го врати на обврзникот на негово барање, во рок од 60 дена од денот на поднесувањето на барањето за враќање. Заради ненавремено враќање на побараниот поврат на данок, даночниот обврзник може преку процедурата пропишана во ставовите од 4 до 20 на членот 41 од Законот за данокот на добивка, да побара остварување на своите права. Ако обврзникот на данокот на непризнаени расходи не бара враќање на повеќе уплатениот данок, повеќе платениот износ ќе се смета како аконтација за наредниот период. Во продолжението на овој текст пишуваме за пресметување на месечните аконтации на данокот на непризнаени расходи во 2014 година, согласно со „интерниот“ образец МДБ. Напоменуваме дека Про Агенс на својата интернет страница, во делот Привилегирани содржини / Проагенсов финансиски калукулатор, постави образец „МДБ“ во excel форма, кој е достапен за нашите корисници.

www.p

Пресметување на месечните аконтации на данокот на непризнаени расходи Обврзниците на данокот на непризнаени расходи, во текот на годината, данокот на непризнаени расходи го плаќаат во вид на месечни аконтации (кои може да се пресметуваат на интерен образец МДБ - Месечен даночен биланс). Месечните аконтации на данокот на непризнаени расходи се плаќаат во рок од 15 дена по истекот на секој календарски месец. Доколку даночниот обврзник во претходниот даночен период (година), кој претходи на пресметковниот период (месец) искажал повеќе платен данок за кој не бара враќање (искажал вредност на АОП 37 од Даночниот биланс со негативен знак, но без знакот „Х“), износот на повеќе платениот данок ќе го смета за платена аконтација, која ќе ја пребива со тековните месечни аконтации.

Основа за пресметување на месечните аконтации на данокот на непризнаени расходи Основата од која се пресметува месечната аконтација на данокот на непризнаени расходи е утврдена со членот 10 од Правилникот за данокот на добивка. Месечниот износ на аконтацијата на данокот на добивка на непризнаени расходи за периодот февруари-декември во тековната година и за месец јануари наредната година даночниот обврзник го утврдува според износот на пресметаниот данок, намален за износот на даночните ослободувања и олеснувања искажани во даночниот биланс составен за претходната година, поделен со 12 месеци и зголемен за процентот на кумулативниот пораст на цените на мало во Република Македонија од претходниот период од годината, односно до 31 јануари наредната година, во однос на просечните цени на мало во претходната година. (Член 10 став 1 од Правилникот за данокот на добивка)

roagens.mk

ДАНОК НА ДОБИВКА

 

Согласно со дефиницијата на Правилникот за данокот на добивка, месечниот износ на аконтацијата на данокот на непризнаени расходи за периодот февруари-декември 2014 година и за месец јануари 2015 година, даночниот обврзник го утврдува на интерниот образец МДБ (за кој не постои обврска да се доставува до УЈП), според: а) и зносот на пресметаниот данок во годишниот даночен биланс за 2013 година (АОП 31 од образецот ДБ за 2013 година), б) намален за износот на даночното ослободување и олеснување искажано на АОП 32 и АОП 33 од Даночниот биланс составен за 2013 година, а-б) И зносот искажан на АОП 34 од Даночниот биланс за 2013 година, всушност ја искажува разликата меѓу АОП 31 и АОП 32, односно а-б). в) п оделен со 12 месеци и г) з големен за процентот на кумулативниот пораст на цените на мало во Република Македонија од претходниот период од годината, односно до 31 јануари наредната година, во однос на просечните цени на мало во претходната година. Даночните обврзници кои што во изминатата година работеле помалку од 12 месеци, утврдениот износ, ќе го поделат со бројот на месеците на работење. Обврзникот којшто во претходната година не искажал пресметан данок на добивка, нема обврска да пресметува и плаќа аконтации на данокот на добивка.

Напоменуваме дека и обврзниците на годишниот данок на вкупен приход не пресметуваат и не плаќаат месечни аконтации на овој данок (овие обврзници не пресметуваат и не плаќаат и месечни аконтации на годишниот данок на вкупен приход, без оглед дали спаѓаат во категоријата на обврзници кои не го плаќат годишниот данок на вкупен приход или избрале да го плаќаат, кога годишниот вкупен приход се движи во рамките од 3.000.001 денари до 6.000.000 денари). Даночните обврзници кои што се формираат со издвојување од други обврзници или се образуваат како нови даночни обврзници во рамките на постојниот даночен обврзник, месечните аконтации на данокот на добивка ги утврдуваат во годината во која се издвоени или одделени врз основа на годишната сметка на даночниот обврзник од кој се издвоени, односно одделени, на тој начин што утврдената основица на данокот на добивка се дели на даночните обврзници според условите што се утврдени во договорот за издвојување. Така се постапува до изготвувањето на првата годишна сметка од страна на даночните обврзници.

Пресметка и сметководствена евиденција на месечната аконтација на данокот на непризнаени расходи Во продолжение даваме пример на пресметка на месечната аконтација на данокот на непризнанени расходи.

Пресметка на месечната аконтација на данокот на непризнаени расходи ( составен согласно позициите од Даночниот биланс за 2013 г.)

Утврдување на месечна аконтација на данок на добивка 1. Пресметан данок на добивка по намалување (ред. бр. 30 од ДБ за претходната (2013) година (АОП 34) 2. Број на месеци на работење во претходната година 3. Месечен износ на данок (ред. бр. 1 поделен со ред. бр. 2) 4. Месечен процент на ревалоризација за февруари 2014, зголемен за 100 5. Месечна обврска на данокот на добивка (ред. бр. 4 х ред. бр. 5) INFORMATOR 4 I APRIL 2014

330.540 12 27.545 100,3% 27.628



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

Книжење: Евиденција на пресметаната месечна аконтација СМЕТКА должи побарува

ОПИС

Данок на добивка - аконтација за февруари 2014 Месечна аконтација на данокот 23300 на добивка - февруари 2014 - пресметана месечна аконтација 810

ИЗНОС должи побарува 27.628

27.628

Затворање на месечната аконтативна обврска со плаќање СМЕТКА должи побарува

ОПИС

Месечна аконтација на данокот на добивка - февруари 2014 1000 Трансакциска сметка во денари - платена месечна аконтација 23300

27.628

ОПИС

ИЗНОС должи побарува

Месечна аконтација на данокот 27.628 на добивка - февруари 2014 Побарување за повеќе платен 1330 данок на добивка - пребиена месечна аконтација со побарување за повеќе платен данок 23300

27.628

Затворање на месечната аконтативна обврска со повеќе платениот данок од претходниот даночен период СМЕТКА должи побарува

ИЗНОС должи побарува

27.628

Затворање на месечната аконтативна обврска делумно со плаќање, делумно со повеќе платениот данок од претходниот даночен период СМЕТКА должи побарува

ОПИС

Месечна аконтација на данокот на добивка - февруари 2014 Побарување за повеќе платен 1330 данок на добивка 1000 Трансакциска сметка во денари - пребиена дел од месечна аконтација и платен остаток 23300

ИЗНОС должи побарува 27.628

16.324 11.304

Уплатни сметки за месечните аконтации на данокот на добивката Данокот на добивката се уплатува на Образецот „ПП-50“ - Налог за јавни приходи со користење на следните податоци: - Назив на примачот: Трезорска сметка - Банка на примачот: Народна банка на РМ-Скопје - Сметка:

100-0000000630-95 www.p

roagens.mk

ДАНОК НА ДОБИВКА

 

и со внесување на соодветните уплатни сметки и приходни шифри, согласно Шифрарникот на уплатни сметки за јавни приходи: Уплатна сметка 840-1076 840-1029

НАЗИВ НА УПЛАТНА СМЕТКА Месечни аконтации на данок на добивка за даночни обврзници - трговски друштва, јавни претпријатија и други правни лица Месечни аконтации на данок на добивка за даночни обврзници - корисници и единки корисници на средства од Буџетот на РМ, единици на локалната самоуправа и фондови

Врска со приходно конто 711212 711211

ПРИРАЧНИК ЗА СМЕТКОВОДСТВО - на 740 страни, цена 3.150 денари Издание на Агенција Про Агенс и БДО

INFORMATOR 4 I APRIL 2014



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

НОВИ МЕРКИ ЗА ВРАБОТУВАЊЕ НА НЕВРАБОТЕНИ ЛИцА ДО 29 ГОДИШНА ВОЗРАСТ И КОРИСНИцИ НА СОцИЈАЛНА ПАРИЧНА ПОМОШ ТРИ ИЗМЕНИ НА ЗАКОНОТ ЗА ВРАБОТУВАЊЕТО И ОСИГУРУВАЊЕ ВО СЛУЧАЈ НА НЕВРАБОТЕНОСТ

Т Данијела ЈАЌИМОВИЌ *

рите измени на Законот за вработувањето и осигурување во случај на невработеност 1 објавени во два последователни броја на „Службен весник на РМ“ и тоа едната во „Службен весник на РМ“, бр. 39/14 од 25.02.2014 година и двете во „Службен весник на РМ“, бр. 44/14 од 05.03.2014 година, внесуваат значајни новини во доменот на вработување на две категории невработени лица: - корисниците на социјална парична помош и - невработените лица до 29 години возраст, во насока на стимулирање на работодавачите од приватен сектор за нивното вработување. Една од измените (Закон за изменување и дополнување на Законот за вработувањето и осигурување во случај на невработеност) објавена во „Службен весник на РМ“, бр. 44/14 од 05.03.2014 година, се однесува на усогласување со Законот за административни службеници и Законот за вработените од јавниот сектор.

СУБВЕНЦИИ ЗА ВРАБОТУВАЊЕ НА КОРИСНИЦИ НА СОЦИЈАЛНА ПАРИЧНА ПОМОШ Законот за изменување и дополнување на Законот за вработувањето и осигурување во случај на невработеност „Службен весник на РМ“, бр. 39/14 од 25.02.2014 година, во сила од 5 март 2014 година, со новиот член 98-а утврдува нови мерки кои треба да придонесат кон олеснување на вработувањето на корисниците на социјална парична помош а се состојат од субвенционирање на работодавачите во определени износи и за определено време, под претпоставка на исполнување на јасно дефинирани услови. Конкретни решенија утврдени со овој член се следните: Висина на субвенцијата - 80% од висината на социјалната помош Работодавач од приватен сектор кој ќе вработи невработено

лице, корисник на социјална парична помош, ќе добие субвенција за вработеното лице во висина од 80% од висината

* Правен советник d_jacimovic@proagens.com.mk

„Службен весник на РМ“, бр. 37/97, У. суд-4/98, У. суд-14/99, 25/00, 101/00, 50/01, У. суд-7/02, 25/03, 37/04, 4/05, 50/06, 29/07, У. суд88/07, 102/08, пречистен текст-144/08, 161/08, У. суд-162/08, 50/10, 88/10, У. суд-71/10, 51/11, 11/12, 80/12, 114/12, 39/14 и 44/14 (две измени) и У. суд-86/11. www.p

roagens.mk

РАБОТНИ ОДНОСИ - ИЗМЕНА

на социјалната парична помош исплатена на лице/домаќинство за претходниот месец од месецот во кој лицето е вработено. О сновен предуслов за користење на субвенцијата е работодавачот да нема намалување на бројот на вработените на неопределено време три месеци пред денот на вработувањето на нови работници, освен во случаи на смрт или пензионирање. Минимална плата за вработениот Работодавачот на вработеното лице му ис-

платува најмалку минимална плата утврдена со закон за полно работно време (т.е. нето плата во висина од најмалку 8.800 денари).

Рок на исплата на субвенциите - 24 месеци Субвенцијата се исплатува во период од

24 месеци врз основа на поднесено барање од работодавачот до Агенцијата за вработување на РМ, со обврска да го задржи на работа ова лице уште 24 месеци по завршување на периодот на субвенционирање. Во случај на откажување на вработувањето од страна на работникот

Доколку работникот го откаже договорот

за вработување, работодавачот на негово место може да вработи друг работник корисник на социјална парична помош. Во случај на откажување на вработување од страна на работодавачот

Работодавачот кој неосновано ќе го отка-

же договорот за вработување: - исплатата на средствата му се прекинува и - има обврска за враќање на средствата.

INFORMATOR 4 I APRIL 2014

 

Губење на правото на субвенција

Работодавачот го губи правото на субвен-

ција ако: - има намалување на бројот на вработените на неопределено време три месеци пред денот на вработувањето на нови работници и - на вработеното лице не му исплатува најмалку минимална плата утврдена со закон за полно работно време.

Обезбедување на средства за субвенции Средствата за исплата на субвенцијата се

обезбедуваат од Буџетот на Министерството за труд и социјална политика, а ќе се исплаќаат преку Агенцијата за вработување.

Поблиските услови и начинот на исплата на субвенцијата ги пропишува министерот надлежен за работите од областа на трудот во рок од 60 дена од денот на влегувањето во сила на Законот за вработување. Покрај ова, со дополнување на членот 61-ѓ став 1 нова алинеја 7, се утврдува правото на Агенцијата за вработување (АВРМ) да го брише лицето од регистарот на невработени лица или од регистарот на лица кои учестуваат во програми за активна политика за вработување доколку одбие субвенционирано вработување. ВРАБОТУВАЊЕ НА НЕВРАБОТЕНИ ЛИЦА ДО 29 ГОДИНИ ВОЗРАСТ Со Закон за дополнување на Законот за вработувањето и осигурување во случај на невработеност „Службен весник на РМ“, бр. 44/14 од 05.03.2014 година, во сила од 13 март 2014 година, се воведува можност за ослободување од плаќање на придонеси од задолжително социјално осигурување за работодавачите кои ќе вработат невработени лица до 29 годишна возраст, како и по основ на самовработување. Примената на оваа можност е временски лимитирана на две години сметано од денот на влегување во сила на дополнувањето на законот (13 март 2014 година – 12 март 2016 година).



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

Новината е уредена со два нови члена: 98-б и 98-в, со кои се пропишани следните услови за користење на правото на ослободување од придонеси од задолжително социјално осигурување при вработување: Ослободување од плаќање на придонеси до 12 месеци Работодавачот од приватен сектор кој по претходно поднесено барање до Агенцијата ќе вработи невработено лице до 29 годинишна возраст со полно работно време ќе биде ослободен од плаќање на придонеси од задолжително социјално осигурување на период од 12 месеци, сметано од денот на вработувањето на лицето.

О сновен предуслов за користење на ова право е работодавачот да нема намалување на бројот на вработените на неопределено време сметано од 31 декември 2013 година до денот на вработувањето на нови работници, освен во случаи на смрт или пензионирање. Месечното ослободување од плаќање на придонеси се лимитира до просечната бруто-плата за претходната година Ослободувањето од плаќање на придо-

неси од задолжително социјално осигурување на месечна основа се лимитира до износот на просечна бруто-плата за претходната година објавена од Државниот завод за статистика, а за разликата над оваа просечна бруто плата се пресметуваат и плаќаат придонеси од задолжително социјално осигурување. (Просечната бруто плата за 2013 година изнесува 31.025 денари според Соопштението на ДЗС бр. 4.1.14.17. од 27.2.2014 година.) Задржување на работник уште 12 месеци по истекот на период на ослободување

Работодавачот е должен да го задржи лицето уште 12 месеци по истекот на пери-

www.p

одот во којшто е ослободен од плаќање на придонеси од задолжително социјално осигурување. Работодавачот од кој нема да го задржи лицето уште 12 месеци по истекот на наведениот период е должен во рок од 15 дена да ги уплати придонесите од задолжително социјално осигурување согласно со закон. Забрана за отпуштање на работници во траење од 24 месеци од вработувањето на лицето Работодавачот е должен во период од 24

месеци од денот на вработувањето на лицето до 29 години возраст да не го намали бројот на вработените, освен во случаи на смрт или пензионирање.

Работодавачот кој неосновано ќе го откаже договорот за вработување е должен во рок од 15 дена да вработи друго невработено лице со возраст до 29 години за преостанатиот период до 24 месеци во кој период се зема во предвид и преостанатиот период до 12 месеци за ослободување од плаќање на придонеси од задолжително социјално осигурување. Самовработени лица под истиот режим Истиот режим на ослободување од при-

донесите (одредбите од член 98-а од законот) се однесува и за самовработени лица до 29 години. Посебна евиденција што ја води АВРМ

Евиденцијата на работодавачите од при-

ватниот сектор и невработените лица до 29 години возраст со полно работно време, како и на самовработените лица до 29 години возраст ја води АВРМ (член 98-в).



kontakt@proagens.com.mk

roagens.mk

РАБОТНИ ОДНОСИ - ИЗМЕНА

 

РЕФЛЕКСИИ ВРЗ ЗАКОНОТ ЗА ЗДРАВСТВЕНОТО ОСИГУРУВАЊЕ И ЗАКОНОТ ЗА ПЕНЗИСКОТО И ИНВАЛИДСКОТО ОСИГУРУВАЊЕ Новите решенија во Законот за вработувањето и осигурување во случај на невработеност во врска со ослободување од плаќање на придонеси за лица до 29 годишна возраст, предизвикаа и соодветни промени во Законот за здравственото осигурување и Законот за пензиското и инвалидското осигурување, во насока на доуредување на статусот на овие лица во делот на остварувањето на правата од здравственото, пензиското и инвалидското осигурување, за период на неплаќање на придонесите. Измените на двата закона се објавени во „Службен весник на РМ“, бр. 44/14 од 05.03.2014 година и се во сила од 13 март 2014 година, а ќе се применуваат до 12 март 2016 година, согласно со временски ограниченото важење на новите решенија од Законот за вработувањето и осигурување во случај на невработеност. Закон за здравственото осигурување Осигуреникот до 29 годишна возраст, за кој со Законот за вработувањето и осигурување во случај на невработеност е предвидено ослободување од плаќање на придонесите од задолжителното социјално

осигурување, ги остварува правата од задолжителното здравствено осигурување вклучително и надоместок на плата без уплата на придонесот за задолжително осигурување за периодот за кој е ослободен од плаќање на придонесите од задолжителното социјално осигурување. Закон за пензиското и инвалидското осигурување Во стаж на осигурување се смета времето што осигуреникот до 29 години возраст го поминал во работен однос или самовработување со полно работно време, за кој е утврдено ослободување од плаќање на придонесите од задолжително социјално осигурување во период до 12 месеци согласно со Законот за вработувањето и осигурување во случај на невработеност. Осигуреник до 29 години возраст кој е во работен однос или самовработен со полно работно време и за кој е утврдено ослободување од плаќање на придонесите од задолжително социјално осигурување во период до 12 месеци согласно со Законот за вработувањето и осигурување во случај на невработеност, не е задолжителен член во вториот пензиски столб (задолжително капитално финансирано пензиско осигурување) за тој период.

НОВО! НОВО! НОВО! НОВО! - 14 АПРИЛ 2014 ГОДИНА

СОВЕТУВАЊЕ новините КАЈ ДАНОКОТ НА ДОДАДЕНА ВРЕДНОСТ, примената на законот за финансиска дисциплина И ЗАКОНОТ ЗА ВОНСУДСКО СПОГОДУВАЊЕ и измените на ЗАКОНОТ ЗА ДОНАЦИИ И СПОНЗОРСТВА ВО ЈАВНИТЕ ДЕЈНОСТИ

СКОПЈЕ, х. КОНТИНЕНТАЛ 14 април 2014 година (понеделник). Пријавувањето е ЗАДОЛЖИТЕЛНО! Почеток во 10 часот.

INFORMATOR 4 I APRIL 2014



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

Ирена НИКОЛОВСКА *

НОВИ ОСЛОБОДУВАЊА И ОБВРСКИ ПОВРЗАНИ СО ДОБИВКИТЕ ОД ИГРИ НА СРЕЌА, НОВ МЕСЕЧЕН ИЗВЕШТАЈ ЗА ИСПЛАТЕНИ ДОБИВКИ И ПЛАТЕН ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК - ИЗМЕНЕТ ЗАКОНОТ ЗА ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК И ДОНЕСЕН НОВ ПРАВИЛНИК

о претпоследните измени и дополнувања на Законот за персонален данок на доход - ЗПДД (“Службен весник на РМ”, број 80/93 ...и 13/14), кои се објавени во “Службен весник на РМ”, број 187/13 и се во примена од 1.1.2014 година се воведоа построги правила на оданочување на добивките од игри на среќа, поточно стеснување на групата на игри на среќа (само општите игри на среќа: наградни игри, лотариски игри, електронски игри и интерактивни игри), за кои важи намаленото даночно ослободување во износ од 5.000 денари за пресметка на персонален данок за исплатени добивки (претходно, до 31.12.2013 година, беше пропишано даночно ослободување во износ од 10.000 денари за добивките од сите игри на среќа). Кратко после ова новелирање (187/13), Законот за персоналниот данок на доход повторно се промени со “Службен весник на РМ”, број 13 од 23 јануари 2014 година, при што промените влегоа во сила на 31.1.2014 година (осмиот ден од денот на објавувањето), а главно се однесуваат на игрите на среќа, односно на пропишување на: - н ова даночна основа за прес ме ту ва ње на да но кот кај игрите на среќа во обложувалница, - о слободување од обврската да се прикажат добивките од посебните игри на среќа во годишната даночна пријава (ПДД-ГДП) на физичките лица-добитници, - н ово ослободување и нова обврска во врска со известувањето на исплатувачите на добивки од посебните игри на среќа.



kontakt@proagens.com.mk www.p

Во “Службен весник на Република Македонија” број 47 од 10 март 2014 година е објавен нов: - Правилник за формата и содржината на месечниот извештај за исплатени приходи - добивки од игри на среќа и за пресметаниот и платен данок по одбивка, донесен врз основа на изменетиот член 77 став 10 на ЗПДД (додаден став 10 со последната измена-13/14), кој влезе во сила на 11 март 2014 година (наредниот ден од денот на објавувањето), а се однесува на новата обврска за известување на исплатувачите на добивки од посебните игри на среќа.

ОВА ДАНОЧНА ОСНОВА Н ЗА ПРЕСМЕТКА НА ДАНОК НА ДОБИВКИ ВО ОБЛОЖУВАЛНИЦИ Со измената на членот 54 на ЗПДД, од 31.1.2014 година, е извршено намалување на даночната основа за прес ме ту ва ње на дано кот кај добивките од игри на среќа што ги остваруваат физичките лица во обложувалница. Според новото решение, за даночна основа за пресметување на персонален данок кај игрите на среќа во обложувалница нема да се смета поединечната исплата на добивката како кај останатите игри на среќа, туку: - износот на поединечната исплата на добивката намален за износот на поединечната уплата врз основа на која е остварена добивката. Пример: Физичко лице уплатило повеќе тикети за обложување на спортски натпревари, од кои

roagens.mk

ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК НА ДОХОД - ИГРИ НА СРЕЌА

 

еден тикет, за кој уплатило 500 денари, е добитен, со реализирана добивка во износ од 4.000 денари. За обложувалниците, од 1.1.2014 година, не важи даночното ослободување од персонален данок за исплатени поединечни добивки до 5.000 денари. Обложувалницата го пресметува персоналниот дaнок на следниот начин: ДАНОЧНА ОСНОВА

3.500

Поединечна ИСПЛАТА на добивка 4.000

Поединечна УПЛАТА врз основа на која е остварена добивката 500

3.500 x 10% = 350 денари (персонален данок) 4.000 денари (добивка) - 350 (ПДД) = 3.650 денари (нето износ за исплата на добитникот) Книжење кај исплатувачот (обложувалница): СМЕТКА ОПИС должи побарува 102 Парични средства во благајна 74013 Приходи од промет на услуги ослободен од данок без право на одбивка на претходен данок - уплата на средства 44990 Останати нематеријални трошоци - исплата на добивки 220490 Обврски спрема граѓани - исплата на добивки 2355 Обврски за персонален данок по основ на добивки од игри на среќа - пресметана добивка за игра на среќа 220490 Обврски спрема граѓани - исплата на добивки 102 Парични средства во благајна - исплатена добивка 2355 Обврски за персонален данок по основ на добивки од игри на среќа 1000 Парични средства на трансакциска сметка во банка - уплатен персонален данок

ИЗНОС должи побарува 500 500

4.000 3.650 350

3.650 3.650 350 350

ОСЛОБОДУВАЊЕ ОД ПРИЈАВУВАЊЕ НА ДОБИВКИТЕ ОД ПОСЕБНИ ИГРИ НА СРЕЌА ВО ГОДИШНАТА ДАНОЧНА ПРИЈАВА (ПДД-ГДП) ЗА ФИЗИЧКИТЕ ЛИЦА-ДОБИТНИЦИ Според членот 69 на ЗПДД, обврзникот на данокот на доход (физичко лице) е должен да поднесе до УЈП годишна даночна пријава (ПДД-ГДП) за остварениот доход по истекот на годината за која се утврдува данокот најдоцна до 15 март наредната година, освен обврзникот кој остварува во текот на годината само приход од плата и пензија, односно само приход од земјоделска дејност или само приходи од самостојна дејност, кој согласно со членот 70 на ЗПДД, не е должен да поднесува годишна даночна пријава.

INFORMATOR 4 I APRIL 2014

Со додавање на нов став 2 во членот 70 на ЗПДД (13/14), од 31.1.2014 година, се воведе ново ослободување од обврската на обврзниците на персоналниот данок на доход-физичките лица, кои во текот на годината оствариле добивки од посебните игри на среќа: - игри на среќа во обложувалница, - игри на среќа во казино и - игри на среќа во автомат клуб, да ги прикажат истите во Годишната даночна пријава (ПДД-ГДП). Иако лицата нема да ги



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

пријавуваат своите оданочени добивки, УЈП ќе има јасна претстава и за исплатените добивки од посебни игри на среќа и за платениот данок, врз основа на новопропишаниот месечен извештај, кој ќе го доставуваат исплатувачите на добивки од посебни игри на среќа (објаснето во продолжение на текстот). Напомена:



Според усни насоки од надлежните лица на УЈП, со оглед на тоа што измената на ЗПДД е во сила од 31.1.2014 година, ова ослободување на физичките лица-добитници од пријавувањето на (оданочените) добивки од посебните игри на среќа, остварени во 2013 година, важи и за годишната даночна пријава (ПДД-ГДП), која се поднесува до 15 март 2014 година (за 2013 год.).

ОВО ОСЛОБОДУВАЊЕ ВО ВРСКА СО Н ИЗВЕСТУВАЊЕТО НА ИСПЛАТУВАЧИТЕ НА ДОБИВКИ ОД ПОСЕБНИТЕ ИГРИ НА СРЕЌА

Согласно со членот 77 на ЗПДД, исплатувачот е должен на обврзникот (физичко лице) при секоја исплата да му издаде примерок од пресметката за аконтацијата на данокот и наплатените придонеси и збирен податок по истекот на годината најдоцна до 15 јануари наредната година, за вкупно платената аконтација. о оглед на големиот број на учесници во С посебните игри на среќа што наметнува отежнато административно секојдневие за исплатувачите, со новододадениот став 2 во членот 77 на ЗПДД (13/14), од 31.1.2014 година, исплатувачите на добивки од посебните игри на среќа (обложувалница, казино и автомат клуб), кои се должни да го пресметаат и платат персоналниот данок на доход за добитниците, се ослободуваат од обврската: - при секоја исплата на добивките на лицата да им издаваат на добитниците примерок од пресметката за аконтацијата на данокот, - на издавање збирен податок на добитниците за вкупниот износ на пресметан и платен данок на доход, по истекот на годината. www.p

Сепак, сметаме дека законодавецот треба да го прилагоди ова решение поради нетранспарентноста на податокот за платениот персонален данок за самите физички лицадобитници од посебни игри на среќа. Имено, УЈП ќе има редовна евиденција за платениот персонален данок по основ на исплатените добивки од посебни игри на среќа врз основа на месечниот извештај на исплатувачите на добивки (објаснето во продолжение), меѓутоа самите добитници нема да поседуваат податок (документ) во врска со платениот данок во нивно име за исплатените добивки, ниту пак ќе ги пријавуваат во УЈП, што може да повлече разни злоупотреби (нема да постои контролно вкрстување на податоците од годишната даночната пријава на физичкото лице кон УЈП, со податоците на извештајот на исплатувачите), особено имајќи го предвид видот на дејноста (организирање на игри на среќа) во која се инволвирани значителни готовински трансакции (уплати/исплати), како и искуствата на странските држави во поглед на спречувањето на перење пари и финансиски криминал во оваа дејност. НОВА ОБВРСКА ВО ВРСКА СО

ИЗВЕСТУВАЊЕТО НА ИСПЛАТУВАЧИТЕ НА ДОБИВКИ ОД ПОСЕБНИТЕ ИГРИ НА СРЕЌА Иако исплатувачите на добивки од посебните игри на среќа (обложувалница, казино и автомат клуб) се ослободени од известување на физичките лица-добитници за платените аконтации на персоналниот данок, сепак со новододадениот став 2 во членот 77 на ЗПДД (13/14), од 31.1.2014 година се пропише нова обврска за истите да и доставуваат на Управата за јавни приходи, месечен извештај за исплатените приходи-добивки од игри на среќа и за пресметаниот и платен данок по одбивка, најдоцна до седми во тековниот за претходниот месец, кој според членот 77 (нов) став 9 на ЗПДД, содржи податоци за: - обврзникот (име и презиме и единствен матичен број на граѓанинот), - износот на остварената добивка, - износот на пресметаниот и платен персонален данок на доход и - дата на исплатата на добивката.

roagens.mk

ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК НА ДОХОД - ИГРИ НА СРЕЌА

Согласно новододадениот став 10 во членот 77 на ЗПДД, формата и содржината на овој месечен извештај треба да ја пропише министерот за финансии, кој го донесе Правилникот за формата и содржината на месечниот извештај за исплатени приходи - добивки од игри на среќа и за пресметаниот и платен данок по одбивка (“Службен весник на РМ”, број 47/14), во сила од 11 март 2014 година. Според правилникот, месечниот извештај за исплатени приходи-добивки од игри на среќа и за пресметаниот и платен данок по одбивка се поднесува во електронска форма (преку https://etax-fl.ujp.gov.mk) на образецот “ПДД-МИ/ИС” (достапен на www.ujp. gov.mk), кој е составен дел на правилникот и кој го прикажуваме во продолжение, пополнет со претпоставени податоци од дадените примери во текстот.

ачин на пополнување на образецот Н “ПДД-МИ/ИС” одатоци за исплатувачот П на добивки од посебни игри на среќа Во образецот “ПДД-МИ/ИС” задолжително се внесуваат податоците за: - Единствен даночен број на исплатувачот, - скратен назив и адреса на вистинско седиште за контакт на исплатувачот, - период за кој се поднесува (соодветниот претходен месец) и - рок на поднесување на Извештајот (до 7-ми во тековниот месец за претходниот). Доколку се утврди дека се пријавени неточни или нецелосни податоци во Извештајот, задолжително се врши исправка преку поднесување на нов исправен образец “ПДДМИ/ИС” за периодот за кој се поднесува Извештајот. При поднесување на исправката на претходно поднесениот Извештај, се означува полето “Исправка на ПДД-МИ/ИС” со внесување на знакот “X” и се наведува периодот за кој се врши исправката. Исправката не се врши преку искажување на разликите во податоците, туку преку искажување на целосните податоци. INFORMATOR 4 I APRIL 2014

 

одатоци за обврзникот П (физичко лице-добитник) Се внесуваат податоците поединечно за секој обврзник на кој е извршена исплата на приход-добивка и за секоја исплата на добивка што е извршена во месецот за кој се поднесува Извештајот “ПДД-МИ/ИС”. • И ме и презиме на обврзникот - се внесува името и презимето на лицето на кое е извршена исплатата. • Е МБГ на обврзникот/Број на документ за идентификација на странско физичко лице - се внесува Единствениот матичен број на обврзникот (ЕМБГ) на домашното физичко лице на кое е извршена исплатата. Доколку станува збор за странско физичко лице, се внесува бројот на документот за идентификација на странското физичко лице (број на пасош, лична карта). • И знос на остварена добивка - се внесува даночната основа, односно кај игрите на среќа во обложувалница се внесува разликата помеѓу остварената добивка и поединечната уплата, a кај игрите на среќа во казино и автомат клуб се внесува износот на поединечната исплата на добивката. • И знос на пресметан и платен персонален данок - се внесува износот на платениот персонален данок. • Д ата на исплата на добивката - се внесува денот, месецот и годината на исплата на приходот - добивката. одатоци за составувачот П и потписникот е пополнуваат податоците за потписниС кот и составувачот на пријавата. Пример: а) Исплатена добивка во казино во износ од 12.000 денари и б) Исплатена добивка во автомат клуб во износ од 7.000 денари.



kontakt@proagens.com.mk



Pr  fesionalna Edukacija

A g e n c i j a “P r o A g e n s”

Пресметка на персоналниот данок во казино:

Пресметка на персоналниот данок во автомат клуб:

12.000 x 10% = 1.200 (персонален данок)

7.000 x 10% = 700 (персонален данок)

12.000 - 1.200 = 10.800 денари (нето износ на добивка за исплата на лицето)

7.000 - 700 = 6.300 денари (нето износ на добивка за исплата на лицето)

месечен ИЗВеШТАЈ за исплатени приходи - добивки од игри на среќа и за пресметаниот и платен данок по одбивка

ПДД-мИ/Ис * Пополнува Управа за јавни приходи

Единствен даночен број

4 0 3

Скратен назив и адреса на вистинско седиште за контакт

5 8 4

Датум и број на прием

Период

6 5 8 9 7

од

до

Рок за поднесување

Исправка на ПДД-МИ/ИС

sansa@sansa.com.mk

е-пошта

SANSA DOO ul. 29 Noemvri br. 25 1000 Skopje

0 2

Телефон

ПоДАТоцИ ЗА оБВРЗнИкоТ Ред. бр.

Име и презиме на обврзникот

ЕМБГ на обврзникот / Број на документ за идентификација на странско физичко лице

Износ на остварена добивка

Износ на пресметаниот и платен персонален данок на доход

Дата на исплата на добивка

Igor Petkovski

1 6 0 5 9 7 5 4 5 0 1 2 3

3 5 0 0

3 5 0 1 2 0 3 2 0 1 4

2 3

Ivica Nikolovski

1 2 0 3 9 8 0 4 5 0 3 2 6

1 2 0 0 0

1 2 0 0 1 8 0 3 2 0 1 4

Aleksandra Milenkovska

2 5 0 1 9 8 2 4 5 5 3 2 8

7 0 0 0

7 0 0 2 5 0 3 2 0 1 4

ПоДАТоцИ ЗА сосТАВуВАчоТ Назив / Nikola Ivanovski Име и презиме ЕДБ / ЕМБГ

2308970450123

Датум на пополнување

Својство

upravitel

Потпис

07.04.2014

ПоДАТоцИ ЗА ПоТПИснИкоТ Име и презиме Nikola Ivanovski ЕМБГ

2308970450123

Датум на пополнување

Својство

upravitel

Потпис

07.04.2014

* Пополнува Управа за јавни приходи

Податоци за обработката 1/2

www.p

roagens.mk