ER KURI
NEW YORK • PENNSYLVANIA • CONNECTICUT • NEW JERSEY • MASSACHUSETTS
P L U S
P O L I S H NUMER 1065 (1365)
W E E K L Y
PE£NE E-WYDANIE KURIERA W INTERNECIE: WWW.KURIERPLUS.COM
➭ Patriotyzm dzisiaj – str. 3 ➭ Na Wschodzie wrze – str. 5 ➭ Jak pokonaæ Komorowskiego? – str. 7 ➭ Artyœci w podró¿y – str. 12 ➭ Ró¿owousta pokerzystka – str. 16
M A G A Z I N E
ROK ZA£O¯ENIA 1987 TYGODNIK
31 STYCZNIA 2015
Adam Sawicki
Czy Grecja jest groŸna
Zwyciêstwo lewicowej partii Syriza w niedzielnych wyborach zagra¿a stabilnoœci finansowej Europy, ale jeszcze tego nie przes¹dza. Szef partii i premier nowego rz¹du Alexis Cipras chce renegocjacji d³ugu Grecji na sumê 240 miliardów euro ($272 miliardy) i odrzucenia programu oszczêdnoœci, jaki zosta³ narzucony krajowi kilka lat temu, przede wszystkim przez Angelê Merkel. Niemiecka kanclerz, znienawidzona za to w Grecji, nie zabiera g³osu. Mówi¹ za ni¹ inni politycy niemieccy, ¿e redukcja d³ugu jest wykluczona, poniewa¿ sp³atê gwarantuj¹ podatnicy republiki federalnej. Premier Cipras powiedzia³ w œrodê, ¿e zignoruje podstawowe zobowi¹zania oszczêdnoœciowe poprzedniego rz¹du, prywatyzacjê przedsiêbiorstw i reformy, poniewa¿ d³awi¹ one gospodarkê: spowodowa³y kilkuletni¹ depresjê i bezrobocie przekraczaj¹ce 25 procent. ZapowiedŸ premiera wywo³a³a ostrze¿enie ze strony Unii Europejskiej oraz panikê na gie³dzie w Atenach. WskaŸnik wartoœci akcji natychmiast spad³ 9 procent, a cztery g³ówne banki straci³y jedn¹ czwart¹ swej wartoœci gie³dowej. Oprocentowanie 10-letnich obliga-
cji rz¹du greckiego, czyli d³ugu do sp³aty w ci¹gu 10 lat dosz³o do 10,5 procenta. Natomiast obligacje 3-letnie osi¹gnê³y a¿ 16,7 procent. To znaczy, ¿e inwestorzy obawiaj¹ siê bankructwa Grecji w krótkim czasie. Cipras dowodzi³ w przemówieniu telewizyjnym w poniedzia³ek, ¿e gospodarka grecka jest za s³aba, aby dostarczyæ „mia¿d¿¹cych i nie do osi¹gniêcia” nadwy¿ek bud¿etowych, wymaganych przez wierzycieli, w tym Miêdzynarodowy Fundusz Walutowy. Pierwszym obowi¹zkiem rz¹du jest pomoc ludziom w najtrudniejszej sytuacji, bez wystarczaj¹cych œrodków na jedzenie, ogrzewanie i lekarzy. Nowy rz¹d odst¹pi³ od prywatyzacji elektrowni, rafinerii, dwóch najwiêkszych portów w kraju i kilku lotnisk. Zapowiedzia³ przywrócenie p³acy minimalnej do poziomu sprzed kryzysu. Chocia¿ gie³da ateñska jest w stanie gor¹czki, to na razie nie przerzuca siê ona na inne rynki. Ostatnio w eurostrefie powsta³y zabezpieczenia, które maj¹ nie dopuœciæ do za³amania waluty europejskiej. ➭ 8
u Instytut Józefa Pi³sudskiego zorganizowa³ w konsulacie generalnym sympozjum „Patriotyzm dzisiaj“. Prelekcje wyg³osili profesorowie: Andrzej Nowak (z lewej) i Krzysztof Szwagrzyk. Wiêcej na str. 3.
PETER SCHAAF
Mariusz Treliñski opowiada Romanowi Markowiczowi o Jolancie Czajkowskiego i Zamku Sinobrodego Bartoka, operach wystawianych obecnie w Metropolitan Opera.
FOTO:
Szukam rzeczy nienazwanych Mariusz Treliñski jest jednym z najbardziej znanych i cenionych re¿yserów operowych w Europie. W Warszawie, w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej zajmuje stanowisko dyrektora artystycznego.
u
Mariusz Treliñski - Mam negatywne nastawienie do martwoty. Dzielê sztukê na ¿yw¹ i martw¹.
W styczniu 2015 nowojorska Metropolitan Opera przygotowa³a premierê dwóch oper, w re¿yserii Treliñskiego. Przy okazji przygotowañ do premierowego przedstawienia mia³em okazjê pos³uchaæ, co pan Mariusz, który wraz z grup¹ polskich wspó³pracowników przyby³ do Nowego Jorku, aby wyre¿yserowaæ „Jolantê” Piotra Czajkowskiego oraz „Zamek Sinobrodego” Beli Bartoka, ma do powiedzenia na temat przygotowywanego projektu. Dodajmy w tym miejscu, ¿e po raz pierwszy opera Czajkowskiego wystawiana bêdzie w Metropolitan Opera i po raz pierwszy produkcja tych dwóch oper przybywa z Warszawy, co jest kolosalnym sukcesem polskiej kultury. O swojej pracy nad operami prezentowanymi w Metropolitan Treliñski opowiada w szczególny sposób; mówi prêdko, z rozbrajaj¹cym podnieceniem, nie zdaniami, ale ca³ymi akapitami, widaæ, ¿e wszystko ma szczegó³owo przemyœlane, bez miejsca na najmniejsze w¹tpliwoœci. Nie by³o w naszej rozmowie zbyt wiele czasu na dyskusjê, choæ sporo stwierdzeñ re¿ysera a¿ prosi³o siê o ich skomentowa-
nie czy skontrowanie. Zadecydowa³em wiêc opublikowaæ niektóre z jego wypowiedzi zaznaczaj¹c jedynie, o czym w danym fragmencie jest mowa. Rozmowa pozwoli³a zajrzeæ w „artystyczn¹ duszê” artysty i poznaæ jego szczególn¹ wra¿liwoœæ. Niestety, rozmawialiœmy w dniu próby generalnej, kiedy zawsze panuje podniecenie, rozgardiasz, dopracowywane s¹ ostatnie szczegó³y, wszyscy maj¹ tysi¹ce spraw do re¿ysera. Tak wiêc czas przeznaczony na rozmowê zosta³ drastycznie skrócony. O obecnej produkcji i jak siê ona ró¿ni od poprzednich, które mia³y miejsce w Warszawie, St. Petersburgu, i Baden-Baden… MariuszTreliñski: Ta produkcja dwóch oper by³a zamierzona jako koprodukcja z Metropolitan Opera, nawet jeœli chodzi o szczegó³y scenografii; tak wiêc, ró¿nice s¹ znikome. Zmiany s¹ subtelne, duchowe. Mia³em na przyk³ad na pocz¹tku k³opot, kiedy dowiedzia³em siê, ¿e w Nowym Jorku partiê Sinobrodego bêdzie œpiewaæ Misza Petrenko, który mi jakoœ do tej roli nie pasowa³. Wyobra¿a³em sobie postaæ Sinobrodego jako kogoœ w rodzaju Jeremy Irons’a. Potem jednak nast¹pi³y cztery tygodnie intensywnych prób i Petrenko zbudowa³ swojego bohatera innymi ni¿ przypuszcza³em œrodkami. Ostatecznie powsta³a znacznie bardziej wyrafinowana postaæ. ➭6