Kurier Plus - e-wydanie 30 września 2023

Sk³adamy najlepsze ¿yczenia dla organizatorów i uczestników

86. Parady

Gen. Kazimierza Pu³askiego w Nowym Jorku.

PIASA zaprasza na doroczn¹ konferencjê w dziedzinie nauk o Polsce, która odbêdzie siê w czerwcu 2024 w Warszawie.

Aktualne informacje o wszystkich wydarzeniach znajduj¹ siê na naszej stronie: PIASA.org

Polish Institute of Arts and Sciences of America

208 East 30th Street, New York, NY 10016 (róg 3 Avenue) Tel: 212.686.4164

Od redakcji

Drodzy Czytelnicy, Szanowni Pañstwo

Przed nami 86 Parada Genera³a Pu³askiego – wielkie, doroczne Œwiêto Polonii. WeŸmy w nim udzia³ jak najliczniej, jako maszeruj¹cy lub oklaskami dopinguj¹cy maszeruj¹cych. Obecnoœci¹ na Paradzie demonstrujemy swoje przywi¹zanie do Polski i naszych barw narodowych.

Prezydent Andrzej Duda tak napisa³ w liœcie do Kuriera Plus:

Bia³o-czerwona flaga to jeden z najczcigodniejszych symboli Rzeczypospolitej. Jednoczy ona i umacnia pokolenia Polaków. Jest œwiadkiem historii ojczystej i widomym znakiem patriotyzmu.

Eksponujcie j¹ Pañstwo z dum¹ i radoœci¹ – jako oznakê wielowiekowego dziedzictwa wartoœci. (...).

O demonstrowaniu przywi¹zania do kraju ojczystego piêknie pisze ksi¹dz Ryszard Koper w artykule Parada Pu³askiego – pielêgnowanie Ojcowizny (str 4).

Do zobaczenia 1 paŸdziernika na 5 Alei.

Instytut Józefa Pi³sudskiego w Ameryce

pozdrawia Poloniê w Ameryce z okazji

86 Parady Pu³askiego

Serdecznie gratulujemy G³ównemu Marsza³kowi Parady

Panu Franciszkowi Piwowarczykowi

Zapraszamy do archiwum, biblioteki, galerii sztuki i na spotkania. Zachêcamy do wspierania Instytutu poprzez wstêpowanie w nasze szeregi.

138 Greenpoint Ave Brooklyn, NY 11222 tel. 212-505-9077

www.pilsudski.org

I jeszcze jedna wa¿na sprawa – proszê nie zapominaæ o rejestrowaniu siê do wyborów do Sejmu, Senatu i referendum. Nie zostawiajcie rejestracji na ostatni¹ chwilê. Mo¿na to zrobiæ tylko do czwartku 10 paŸdziernika br.

A 14 paŸdziernika, w sobotê spotykamy siê przy urnach wyborczych. G³osowanie trwa od 7:00 rano do 21:00.

Rodacy w Polsce g³osuj¹ 15 paŸdziernika.

Szczegó³owe informacje o wyborach publikujemy na stronie 4 Kuriera. Zofia K³opotowska

redaktor naczelna

Zofia Doktorowicz-K³opotowska

sta³a wspó³praca

Maria Bielski, Andrzej Józef D¹browski, Ma³gorzata Ka³u¿a, Czes³aw Karkowski, Krzysztof K³opotowski, Bo¿ena Konkiel, Weronika Kwiatkowska, Chris Miekina, Jolanta Szczepkowska, Katarzyna Zió³kowska

fotografia

Zosia ¯eleska-Bobrowski

wydawcy

John Tapper

Zofia Doktorowicz-K³opotowska

Adam Mattauszek

Kurier Plus, Inc.

Adres: 176 Java Street

Brooklyn, NY 11222

Pokój numer 10

Tel: (718) 389-3018

E-mail: kurier@kurierplus.com

Internet: www.kurierplus.com

Redakcja nie odpowiada za treœæ og³oszeñ.

Parada Pu³askiego - pielêgnowanie ojcowizny

S³owo „ojcowizna” najczêœciej kojarzy siê z maj¹tkiem jaki dziedziczymy po rodzicach lub przodkach i to czêsto w wymiarze czysto materialnym. Ale ojcowizna to coœ wiêcej, to ca³a tradycja i kultura przekazana nam przez pokolenia, to historia czêsto zbroczona krwi¹ w obronie ojcowizny, to religia naszych ojców, to wspania³e krajobrazy miêdzy Ba³tykiem, a Tatrami.

Ojcowizna to Ÿród³o naszego ¿ycia w jego najpiêkniejszych wymiarach.

¯egnaj¹c rodzinny dom nad Wis³¹ zabieramy ze sob¹ ojcowiznê i to w najpiêkniejszym jej kszta³cie. Jest ona zamkniêta w naszych sercach jak najcenniejszy skarb, którego nikt nam nie mo¿e odebraæ. Nale¿¹ do niej tak¿e wartoœci religijne w oprawie nasze tradycji ludowo religijnej. Dlatego pierwsi polscy emigranci zaczynali swoj ¿ycie na nowej ziemi od budowy koœcio³a i za³o¿enia parafii. Parafia by³a miejscem, gdzie koncentrowa³o siê prawie ca³e ¿ycie Polonii. Tu emigranci oddawali czeœæ Bogu i pielêgnowali piêkne polskie tradycje religijno ludowe. W parafii powstawa³y organizacje, które koncentrowa³y siê na dzia³alnoœci spo³ecznej i patriotycznej. Tu powstawa³y szko³y z jêzykiem polskim. Jednym s³owem w parafii odnajdowano wszystko co bliskie sercu, odnajdywano ojcowiznê. Czym by³a parafia dla pierwszych emigrantów œwiadcz¹ og³oszenia sprzed ponad stu lat z parafii œw. Krzy¿a w Maspeth. Og³oszenia – wskazania, odnosi³y siê do spraw wiary i wszystkich dziedzin ¿ycia, nawet do spraw higieny i zdrowia. Oto kilka z nich:

1 Œwie¿e powietrze. Dlatego unikaj licho przewietrzanych, ciemnych, dusznych, brudnych i wilgotnych mieszkañ.

2 Unikaj domowego kurzu; oddychaj¹c nim, sprowadzasz sobie chorobê. Karpety

gwoŸdziami stale przybite zachowuj¹ brud i kurz. Unikaj ich. Natomiast skromny dywaniczek, nieprzybity, da siê czêsto wykurzaæ i przewietrzaæ. U¿ywaj do zamiatania pod³ogi miot³y w³osianej, a gdy zamiatasz lub trzepiesz sprzêt czy ubiór w pokoju, wczeœniej zamknij doln¹ czêœæ okna, a otwórz górn¹, któr¹ wychodzi zepsute powietrze i wszelkie wyziewy. Nigdy nie zamiataj miot³¹, która sprawia kurz.

3 Pij wodê czyst¹. I unikaj wody ze studni niezabezpieczonych nale¿ycie przed œciekami odchodowymi i zanieczyszczeniem z zewn¹trz. W razie w¹tpliwoœci przegotuj wodê. Nie pij z cudzego kubka.

4 Suchoty, tyfusy i inne choroby nader czêsto sprowadza picie mleka niezdrowego. Bacz na mleko, mas³o, œmietanê, które u¿ywasz!

5 Utrzymuj swe cia³o w czystoœci. Bierz codzienn¹ k¹piel lub nacieranie g¹bk¹, a raz lub dwa razy w tygodniu k¹piel gor¹c¹ pod prysznic¹. Myd³a nie ¿a³uj Przed jedzeniem rêce umyj. Nie wk³adaj palca, pieniêdzy, papieru, o³ówka do ust”.

Mo¿emy to dziœ czytaæ z uœmiechem, ale trzeba wiedzieæ, ¿e to nasi dziadkowie i ojcowie budowali koœcio³y, domy narodowe i inne obiekty polonijne, które trwaj¹ do dziœ, a z których utrzymaniem ma dzisiejsza Polonia, ot chocia¿by upadaj¹ce Domy Narodowe, tak jak w Maspeth, du¿y problem.

To nasi ojcowie zak³adali organizacje polonijne, które dzia³aj¹ do dziœ, walcz¹c o przetrwanie. Mo¿e z wyj¹tkiem Polsko S³owiañskiej Unii Kredytowej, któr¹ notabene zak³adali ksiê¿a katoliccy. Mo¿na powiedzieæ, ¿e czasy siê zmieni³y. To prawda. Jednak, gdyby dzisiejsza Polonia mia³a ducha pierwszych polskich emigrantów, to obecne ¿ycie polonijne wygl¹da³oby zapewne inaczej.

Do dzisiaj w³aœnie parafie stanowi¹ trzon Parady Pu³askiego. Gdyby nie one, nie wiem, czy mielibyœmy z czym wyjœæ na Pi¹t¹ Alejê na Manhattanie.

Parada Pu³askiego jest jedn¹ z form wyra¿ania szacunku dla naszej, polskiej ojcowizny.

Zanim jednak wyruszymy na Paradê Pu³askiego w parafialnej grupie przygotowujemy siê do niej przez ró¿nego rodzaju imprezy i bale. Prawie w ka¿dej parafii, gdzie jest prowadzone duszpasterstwo w jêzyku polskim Komitet Parady Pu³askiego nale¿y do jednej z aktywniejszych organizacji dzia³aj¹cych w tych wspólnotach. Komitet Parady anga¿uje siê w ró¿ne sprawy parafialne, lecz najwa¿niejszym jego zadaniem jest przygotowanie wspólnoty do udzia³u w uroczystym przemarszu Pi¹t¹ Alej¹ i pokazanie przywi¹zania do kraju nad Wis³¹.

To przygotowanie wi¹¿e siê ze zdobyciem funduszy na pokrycie kosztów udzia³u w Paradzie, st¹d te¿ organizacja ró¿nego rodzaju imprez. Jedn¹ z nich jest bal Miss Polonia, i szarfowanie Marsza³ka, który bêdzie prowadzi³ grupê parafialn¹ Pi¹t¹ Alej¹ na Manhattanie. Zostaje nim ktoœ kto mo¿e byæ przyk³adem dla innych i kto bierze aktywny udzia³ w ¿yciu parafii.

Do dzisiaj parafie oprócz zasadniczej misji g³oszenia Ewangelii w³¹czaj¹ siê w bardzo ¿ywotne sprawy Polonii. Ot chocia¿by zbli¿aj¹ce siê wybory do Sejmu w Polsce. Wœród Polonii kr¹¿y wiele domys³ów na ten temat. Niektórzy byli przekonani, ¿e tych wyborów wœród Polonii w ogóle nie bêdzie. Takie domys³y rodz¹ siê z powodu braku dostatecznej informacji na ten temat.

St¹d te¿ by³em mile zaskoczony, gdy w og³oszeniach parafialnych w koœciele œw. Jadwigi na Floral Park NY, gdzie proboszczem jest ks. Piotr Ro¿ek us³ysza³em informacje na ten temat pomocy w rejestrowaniu siê na wybory w kancelarii parafii. Sekretarka pani Magda w bardzo krótkim czasie udzieli³a tej pomocy wielu osobom. Czy jest jeszcze ktoœ w Metropolii Nowojorskiej kto oferuje tak¹ pomoc?

Podstawowe informacje o wyborach parlamentarnych

Konsulat Generalny RP w Nowym Jorku informuje, ¿e g³osowanie w USA w wyborach do Sejmu RP i Senatu RP oraz referendum ogólnokrajowym odbêdzie siê w sobotê, 14 paŸdziernika 2023 r. miêdzy godz. 7:00 a 21:00.

Warunkiem wziêcia udzia³u w wyborach i/lub referendum jest zapisanie siê do spisu wyborców w wybranym obwodzie g³osowania oraz posiadanie (w dniu zapisu iw dniu wyborów) wa¿nego polskiego paszportu lub paszportu tymczasowego. W Stanach Zjednoczonych nie ma mo¿liwoœci g³osowania na podstawie dowodu osobistego. G³osowanie w wyborach do Sejmu i Senatu oraz w referendum przeprowadza siê na podstawie tego samego spisu.

Placówki zagraniczne nie prowadz¹ sta³ych spisów wyborców, w przeciwieñstwie do Polski, i obywatele polscy mieszkaj¹cy za granic¹ musz¹ przed ka¿dymi wyborami dokonaæ rejestracji do wyborów. Chêtni do g³osowania maj¹ do wyboru kilka sposobów rejestracji:

1. Najwygodniejszym sposobem rejestracji bêdzie wype³nienie formularza rejestracyjnego przez Internet: https://ewybory.msz.gov.pl

Wa¿ne jest, aby dokonuj¹c rejestracji stosowaæ dok³adnie tak¹ pisowniê (z uwzglêdnieniem polskich liter) i podawaæ dok³adnie takie dane, jakie widniej¹ w wa¿nym polskim paszporcie.

2. Potencjalni wyborcy mog¹ równie¿ zg³osiæ chêæ udzia³u w g³osowaniu pi-

semnie lub e-mailem (przesy³aj¹c skan lub wyraŸne zdjêcie zg³oszenia podpisanego w³asnorêcznie). E-mail z za³¹cznikiem nale¿y wys³aæ na adres: ny.wybory@msz.gov.pl a tradycyjn¹ pocztê na adres: Konsulat Generalny RP w Nowym Jorku, 233 Madison Ave, New York, NY 10016, z dopiskiem WYBORY.

3. Mo¿na równie¿ dokonaæ zapisu osobiœcie w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku (233 Madison Avenue, New York, NY 10016), bez wczeœniejszego umówienia, w godzinach pracy urzêdu. Ka¿dorazowo w zg³oszeniu nale¿y podaæ:

➦ nazwisko i imiê (imiona),

➦ numer ewidencyjny PESEL,

➦ numer wa¿nego polskiego paszportu,

➦ adres pobytu wyborcy za granic¹,

➦ dane kontaktowe w zakresie adresu poczty elektronicznej lub numeru telefonu komórkowego,

➦ numer i siedzibê jednej obwodowej komisji wyborczej, w której zamierza siê oddaæ g³os.

Wychodz¹c naprzeciw oczekiwaniom Polonii, Konsulat utworzy³ w nowojorskim okrêgu konsularnym a¿ 17 obwodowych komisji wyborczych: 4 w Nowym Jorku (na Manhattanie w Konsulacie Generalnym RP, na Greenpoincie dwa lokale wyborcze – w Centrum Polsko S³owiañskim iw Polsko-S³owiañskiej Unii Kredytowej a tak¿e na Maspeth – w Koœciele Œwiêtego Krzy¿a). Ponadto na Long Island we Floral Park w Sali Parafialnej Koœcio³a Œwiêtej

Jadwigi, w Copiague – Parafia Wniebowziêcia NMP i w Parafii pw. œw. Kazimierza w Yonkers. Polacy bêd¹ mogli oddaæ g³os tak¿e w pobliskich miastach w stanie New Jersey (komisje w Linden, Passaic i Clark), ale równie¿ w miejscach odleg³ych od Konsulatu, takich jak np. New Britain w stanie Connecticut, w Bostonie, MA, Cleveland w stanie Ohio, w Filadelfii i Doylestown oraz w Pittsburghu w Pensylwanii czy w Buffalo, NY po³o¿onym tu¿ przy granicy z Kanad¹. Dok³adne adresy komisji dostêpne s¹ pod adres: https://www.gov.pl/web/usa/wykazobwodow-glosowania-w-usa

Zachêcamy do rejestracji na wybory i prosimy nie czekaæ do ostatniej chwili. Rejestracja zamyka siê jest w czwartek 10 paŸdziernika 2023 r.

Wyborca zmieniaj¹cy miejsce pobytu przed terminem wyborów mo¿e otrzymaæ na swój wniosek zaœwiadczenie o prawie do g³osowania. Zaœwiadczenie takie wydaje konsul (do dnia 12 paŸdziernika), a w Polsce dowolny urz¹d gminy. Na podstawie takiego zaœwiadczenia mo¿liwe jest g³osowanie w dowolnym lokalu wyborczym

w kraju lub za granic¹. Zaœwiadczenie otrzymaæ mo¿na w konsulacie, wgodzinach pracy urzêdu. Nie ma koniecznoœci wczeœniejszego umawiania siê.

Informujemy, ¿e za granic¹ nie jest mo¿liwe g³osowania przez pe³nomocnika. W tych wyborach nie bêdzie równie¿ g³osowania korespondencyjnego.

Osoby zamieszka³e za granic¹ g³osuj¹ na pos³ów i senatorów z tzw. „listy warszawskiej“, tj. na pos³ów w okrêgu wyborczym nr 19 oraz senatorów w okrêgu wyborczym nr 44.

Wszystkie informacje, komunikaty i prawo wyborcze s¹ dostêpne na stronie Pañstwowej Komisji Wyborczej: www.pkw.gov.pl, a tak¿e na stronach: https://wybory.gov.pl/sejmsenat2023/ https://referendum.gov.pl/referendum2023/ Szczegó³owe informacje dotycz¹ce wyborów znajduj¹ siê na stronie internetowej Konsulatu: https://www.gov.pl/web/usa w zak³adce „Wybory i Referendum 2023”. Zachêcamy równie¿ do œledzenia Facebooka i Twittera Konsulatu.

Najczêœciej zadawane pytania dot. g³osowania za granic¹ wraz z odpowiedziami dostêpne s¹ na stronie: https://www.gov.pl/web/dyplomacja/ najczesciej-zadawane-pytania-wybory-i-referendum-2023

Informacji udzielamy równie¿ pod adresem mailowym: ny.wybory@msz.gov.pl

Jak upadek joggera na wykopie drogowym zaowocowa³ pozwem?

W czasie, gdy na dwukierunkowej jezdni przebiega³ normalny ruch samochodowy, pewien pieszy uprawia³ jogging na skraju drogi. Aby unikn¹æ nadje¿d¿aj¹cego auta, przesun¹³ siê w lew¹ stronê, w kierunku skraju drogi. Zaraz po tym potkn¹³ siê na podniesionej krawêdzi do³u w jezdni.

To obni¿enie drogi by³o spowodowane trwaj¹cymi pracami remontowymi. W czasie wypadku, firma budowlana prowadzi³a prace odkrywkowe w tej drodze, po³¹czone z instalacj¹ linii gazowych poni¿ej poziomu jezdni. Poszkodowana osoba pozwa³a do s¹du firmê budowlan¹ zajmuj¹c¹ siê tymi pracami. Oskar¿y³a j¹ o brak jakichkolwiek zabezpieczeñ, które uchroni³yby j¹ przed tym wypadkiem. Po fazie przygotowawczej postêpowania s¹dowego, firma budowlana stwierdzi³a, i¿ defekt ten by³ trywialny i jako taki niewystarczaj¹cy dla procesu s¹dowego z udzia³em ³awników.

W Nowym Jorku, aby uznaæ, czy defekt jest trywialny, s¹dy patrz¹ na jego g³êbokoœæ, szerokoœæ, wysokoœæ, kszta³t oraz wygl¹d. Jeœli defekt nie zostanie uznany za trywialny, to kwestia tego czy jest niebezpieczny musi byæ rozstrzygniêta przez prawników.

W tej sprawie, pozwana firma budowlana z³o¿y³a do sêdziego wniosek o oddalenie pozwu, który zosta³ zaakceptowany.

Poszkodowana odwo³a³a siê od tej decyzji do s¹du apelacyjnego argumentuj¹c, i¿ firma budowlana nie udowodni³a, i¿ defekt, na którym siê przewróci³a by³ trywialny. Sêdziowie apelacyjni zgodzili siê z jej argumentacj¹ i zmienili decyzjê s¹du ni¿szej instancji. Uznali ponadto, i¿ firma budowlana nie przedstawi³a ¿adnych dowodów na to, i¿ defekt by³ znikomy lub te¿, ¿e nie stanowi³ zagro¿enia dla przechodniów.

W tej sprawie s¹d apelacyjny zwróci³ szczególn¹ uwagê na zdjêcia defektu zrobione w momencie wypadku. Sêdziowie wziêli równie¿ pod uwagê dowody potwierdzaj¹ce, i¿ wypadek zdarzy³ siê w momencie, kiedy firma budowlana zasypywa³a wykop w drodze. S¹d ten uzna³ równie¿, i¿ defekt ten mia³ wymiar 4x4 stopy w szerokoœci, osiem stóp d³ugoœci oraz przynajmniej 1 cal g³êbokoœci. Na podstawie tych faktów s¹d uzna³, i¿ firma budowlana nie by³a w stanie udowodniæ, i¿ kondycja drogi jak¹ utworzy³a poprzez swoje prace by³a fizycznie nieznacz¹ca. Nie by³a równie¿ ta firma w stanie udowodniæ, i¿ prace odkrywkowe nie zwiêkszy³y ryzyka wypadku dla pieszych.

S¹d apelacyjny równie¿ odrzuci³ argumentacjê tej firmy, ¿e pieszy powinien by³ byæ w stanie omin¹æ obszar, w którym trwa³y prace, na podstawie pomarañczowych znaków umieszczonych dooko³a tej budowy.

W sprawach, w których pieszy zak³ada pozew cywilny o odszkodowanie za upadek na drodze lub chodniku, osoba lub firma odpowiedzialna za utrzymanie danego obszaru bardzo czêsto argumentuje, i¿ nie s¹ odpowiedzialni za wypadek, poniewa¿ defekt by³ „jasny i widoczny”. Oznacza to tyle, i¿ jakakolwiek osoba u¿ywaj¹ca swoich zmys³ów (wzroku, etc.) powinna by³a zauwa¿yæ defekt i go omin¹æ.

W tym przypadku s¹d uzna³ jednak, i¿ nawet jeœliby uznaæ ten defekt za „jasny i widoczny”, to firma budowlana ma obowi¹zek wykazaæ, i¿ defekt nie by³ „z natury niebezpieczny”. Oznacza to, i¿ w³aœciciel posesji (lub jak w tym przypadku fir-

Christina’s Restaurant staje siê legend¹

ma prowadz¹ca prace budowlane), musi udowodniæ, ¿e defekt by³ w takim stanie, który nie wymaga³ naprawy w celu ochrony ludzi przed doznaniem mo¿liwych obra¿eñ cia³a. Na podstawie faktów dotycz¹cych tego wypadku, s¹d uzna³, i¿ firma budowlana nie wykaza³a, i¿ defekt ten by³ „jasny i widoczny” ani ¿e nie by³ on „z natury niebezpieczny”.

Ta sprawa najlepiej pokazuje jak wa¿ne jest zabezpieczenie dowodów na temat wygl¹du defektu w momencie wypadku. Osoba poszkodowana czêsto nie myœli o zrobieniu zdjêæ defektu w momencie, kiedy doznaje obra¿eñ cia³a. Dlatego kontakt z nasz¹ kancelari¹ zaraz po wypadku gwarantuje, i¿ wszelkie zdjêcia i pomiary zostan¹ wykonane natychmiast, zanim kondycja drogi lub chodnika zostanie poprawiona. Poprzez œledztwo dokonane zaraz po wypadku mo¿emy udowodniæ, i¿ defekt by³ niebezpieczny oraz ¿e strona odpowiedzialna za utrzymanie terenu powinna by³a go naprawiæ.

W lewej czêœci naszej strony internetowej mog¹ Pañstwo równie¿ sami sprawdziæ status swojej sprawy s¹dowej (prowadzonej nawet przez inn¹ kancelariê), po wpisaniu numeru akt s¹dowych (index number) w istniej¹ce tam pole. Ta czêœæ strony jest skonfigurowana bezpoœrednio z oficjalnym systemem s¹dowym stanu Nowy Jork, dziêki czemu wiadomoœci jakie uzyskaj¹ tam Pañ-

Jeœli Pañstwo sami stali siê ofiar¹ wypadku, lub znaj¹ kogoœ kto potrzebuje pomocy prawnej po wypadku, to zapraszamy do bezp³atnej konsultacji pod numerem telefonu 212-514-5100, emaliowo pod adresem swp@plattalaw.com, lub w czasie osobistego spotkania w naszej kancelarii na dolnym Manhattanie. Mo¿ecie Pañstwo równie¿ zadaæ nam pytania bezpoœrednio na stronie internetowej (www.plattalaw.com) u¿ywaj¹c emaila lub czatu, który jest dostêpny dla Pañstwa 24 godziny na dobê. Zawsze udzielimy Pañstwu bezp³atnej porady w ka¿dej sprawie, w której bêdziemy mogli Pañstwa reprezentowaæ.

stwo na temat swoich spraw s¹ oficjalnymi danymi s¹dowymi. Gdyby z jakiegokolwiek technicznego powodu nie uda³o siê Pañstwu odnaleŸæ swojej sprawy w tym systemie, to z przyjemnoœci¹ pomo¿emy j¹ odnaleŸæ telefonicznie.

W ubieg³y czwartek, w CPS odby³o siê spotkanie czytelników Kuriera Plus z Krystyn¹ Dur¹ – by³¹ ju¿ w³aœcicielk¹ Christina’s Restaurant.

Krysia opowiada³a o blaskach i cieniach restauracyjnego fachu i o wspania³ych ludziach, których przy tej okazji pozna³a. Spotkanie uatrakcyjni³ pokaz œlajdów i zdjêæ.

Wiele bardziej szczegó³owych informacji o dzia³alnoœci Krysi w rozmowie, któr¹ opublikujemy wkrótce.

Bogdan Malinowski oficjalnie Marsza³kiem

Przedsiêbiorca Bogdan Malinowski zosta³ mianowany tegorocznym Marsza³kiem Parady Pu³askiego kontyngentu Greenpoint. Koronê i szarfê Miss Polonia Greenpoint 2023 otrzyma³a Nicole Dudziñska, a Junior Miss Polonia Greenpoint 2023 Nadia Gnatek.

Stowarzyszenie

Marii Sk³odowskiej Curie

zaprasza do wspólnego maszerowania w Paradzie Pu³askiego z dzielnic¹ Greenpoint, Brooklyn.

Dziêkujemy Kurierowi Plus za promowanie naszych stypendii.

Dwa tygodnie do wyborów

wykonuj¹cych zadania dla polskiego spo³eczeñstwa, dla bezpieczeñstwa nas wszystkich, w ten sposób, to ja nie dziwiê siê, ¿e funkcjonariusze Stra¿y Granicznej, którzy zapoznali siê z tym filmem, u¿yli tego has³a znanego nam z okupacji hitlerowskiej, kiedy propagandowe hitlerowskie filmy pokazywano w naszych kinach: „tylko œwinie siedz¹ w kinie”.

W ubieg³ym tygodniu krajowe media skoncentrowa³y siê na sprawie filmu Agnieszki Holland „Zielona granica”, którego polska premiera odby³a siê 22-go wrzeœnia.

Obóz rz¹dowy i œrodowiska prawicowe zarzucaj¹ znanej re¿yserce tendencyjne i fa³szywe przedstawienie sytuacji na polsko-bia³oruskiej granicy, która od przesz³o dwóch lat jest elementem wojny hybrydowej inspirowanej przez w³adze bia³oruskie i rosyjskie. Jak wiadomo re¿im £ukaszenki sprowadzi³ tysi¹ce migrantów z Bliskiego Wschodu i Afryki zachêcaj¹c ich do nielegalnego przekroczenia granicy z Polsk¹, która jest równie¿ granic¹ Unii Europejskiej. Film ukazuje polskie s³u¿by mundurowe w zdecydowanie negatywnym œwietle jako funkcjonariuszy traktuj¹cych brutalnie migrantów w tym kobiety i dzieci.

Prezydent Duda w rozmowie z dziennikarzem TVP zaznaczy³: „To, ¿e pani Holland pokazuje polskich funkcjonariuszy,

Natomiast premier Morawiecki na spotkaniu z mieszkañcami Œwidnika powiedzia³, ¿e film jest prób¹ splamienia polskiego munduru i doda³: „Wzywam z tego miejsca Donalda Tuska i Rafa³a Trzaskowskiego, który z bud¿etu miasta sto³ecznego Warszawy wy³o¿y³ pieni¹dze na ten film. Niech ca³a Polska s³yszy, ten film, drodzy mieszkañcy Warszawy, tu ze Œwidnika do was wo³am, wy wspó³finansowaliœcie film, który powoduje, ¿e Polacy s¹ przedstawieni jak kanalie, jako naród prymitywów”.

Komentatorzy konserwatywnych mediów podkreœlaj¹, ¿e obraz Holland œwiadomie nawi¹zuje do tragedii narodu ¿ydowskiego w czasie ostatniej wojny. Mówi siê, ¿e jest tak wskutek odpowiednio pokazanych zasieków z drutów kolczastych i stojac¹ za nimi grup¹ migrantów. Scena ta mo¿e kojarzyæ siê z sytuacj¹ w obozie koncentracyjnym.

W innym miejscu filmu samochód z dzia³aczami pomagaj¹cymi migrantom jest zatrzymany przez funkcjonariuszy Stra¿y Granicznej. Maja Ostaszewska, która wystêpuje w roli jednej z aktywistek ma ciemne w³osy i mo¿e byæ uznana za Syryjkê. Aby udowodniæ swoje europejskie pochodzenie zaczyna odmawiaæ „Oj-

cze nasz”. Jest to analogia z zag³ad¹ ludnoœci ¿ydowskiej w okresie okupacji.

Siostry zakonne ukrywaj¹ce dzieci ¿ydowskie uczy³y je polskich modlitw, takich jak „Zdrowaœ Mario” lub „Ojcze nasz”, aby w razie niemieckiej kontroli mog³y udowodniæ chrzeœcijañskie pochodzenie. W znakomitym filmie Stanis³awa Ró¿ewicza „Œwiadectwo urodzenia” z roku 1961, ¿ydowska dziewczynka odmawia polsk¹ modlitwê aby ocaliæ ¿ycie. Czy Agnieszka Holland œwiadomie skopiowa³a t¹ scenê, trudno powiedzieæ.

Œrodowiska lewicowo-liberalne przyjê³y „Zielon¹ granicê” z umiarkowanym entuzjazmem. Podkreœla siê wartoœci artystyczne filmu i jego humanitarne przes³anie.

Adam Szostkiewicz pisze w „Polityce”: „Agnieszka Holland pokazuje realia i dylematy na zielonej granicy. To granica miêdzy Polsk¹, a Bia³orusi¹, ale akcja mog³aby siê toczyæ na ka¿dej, gdzie stoi mur strze¿ony przez mundurowych. Film wychodzi od polskiego konkretu, ale ma wymowê uniwersaln¹. Takie rzeczy siê dziej¹ wszêdzie, gdzie politycy nie potrafi¹ lub nie chc¹ usun¹æ przyczyn masowej migracji”.

Przywódcy partii opozycyjnych unikaj¹ wypowiadania siê na temat „Zielonej granicy” obawiaj¹c siê, ¿e jakakolwiek ocena filmu mo¿e im zaszkodziæ w nadchodz¹cych wyborach.

Niewiadomo jaki wp³yw bêdzie mieæ obraz Agnieszki Holland na zbli¿aj¹ce siê wybory. Zapewne twardy elektorat Platformy umocni swe antyrz¹dowe nastawienie, a lojalni wyborcy PiS-u jeszcze bar-

Azylanci z naszej winy

Prasa, nie tylko w USA, ale tak¿e w Europie, gdzie problem nielegalnej imigracji narasta, pe³na jest informacji o ciê¿kim losie uciekinierów pragn¹cych przedostaæ siê do lepszego œwiata.

O tym jakie napotykaj¹ na drodze przeszkody i jak fatalnie s¹ traktowani wiemy sporo. Perspektywa gwa³tu, co nierzadko spotyka uciekaj¹ce kobiety, czy nawet œmierci, co przytrafi³o siê ju¿ tysi¹com uciekinierów z Afryki do Europy, nie odstrasza jednak azylantów przed próbami wydostania siê z nêdzy i odstraszaæ raczej ju¿ nie bêdzie. Przeciwnie. Jeœli Zachód radykalnie nie zmieni swojego postêpowania, mo¿na przypuszczaæ, ¿e w najbli¿szych latach bêdziemy œwiadkami coraz szybszego wzrostu nielegalnej imigracji.

Po pierwsze sprzyjaæ bêd¹ temu zmiany klimatu, których syty œwiat zachodni nie potrafi i nie chce aktywnie zwalczaæ, a po drugie liczne wojny i sankcje gospodarcze, którymi próbuje zmusiæ do pos³uszeñstwa kraje mniej rozwiniête. Josep Borrell, wysoki przedstawiciel Unii Europejskiej do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeñstwa, uwa¿a nawet, ¿e imigracja to problem, który mo¿e w przysz³oœci doprowadziæ do rozpadu Unii Europejskiej.

„Migracja to najwa¿niejsza sprawa dziel¹ca Uniê. Czêœæ cz³onków wspólnoty mówi wprost: nie chcemy u nas obcych, nie bêdziemy ich wpuszczaæ, chcemy byæ czy-

œci. To mo¿e doprowadziæ do znikniêcia UE” – powiedzia³ niedawno Borrell, maj¹c zapewne na myœli m.in. Polskê, gdzie jedno z pytañ do referendum, które ma byæ przeprowadzone wraz z wyborami parlamentarnymi, brzmi: „czy popierasz przyjêcie tysiêcy nielegalnych imigrantów z Bliskiego Wschodu i Afryki, zgodnie z przymusowym mechanizmem relokacji narzucanym przez biurokracjê europejsk¹?”

Samo pytanie nie jest problemem. Wiêkszy k³opot to absolutny brak przygotowania na to, co dopiero mo¿e siê wydarzyæ.

Gdyby migracje mo¿na by³o zatrzymaæ mówi¹c w referendum – nie chcemy imigrantów – problem dawno zosta³by rozwi¹zany. Nap³yw azylantów nie zale¿y jednak od tego czy my ich chcemy, czy nie. Oni do Europy, lub do USA, pchaj¹ siê milionami, nie zwracaj¹c uwagi na nasze chêci. Z krajów pochodzenia wypêdza ich nêdza, wojny i brak perspektyw na lepsze ¿ycie. Polska mo¿e liczyæ, ¿e uda siê jej powstrzymaæ ten globalny trend tak¹ czy inn¹ barier¹ na granicy, ale s¹ to nadzieje naiwne. By uporaæ siê z nielegaln¹ imigracj¹ zachodni œwiat musi po pierwsze zmieniæ swoje postêpowanie wobec krajów Globalnego Po³udnia (niegdyœ zwanego trzecim œwiatem), a po drugie przyj¹æ reformy, które bêd¹ stwarza³y realne szanse legalnej imigracji. ZapóŸnienie gospodarcze Afryki, czy te¿ wiêkszoœci krajów Ameryki Po³udnio-

wej i Œrodkowej nie wziê³o siê znik¹d. Jest ono w ogromnej mierze wynikiem polityki Zachodu, który najpierw kontynenty te podbi³ i przez stulecia eksploatowa³ ich ludnoœæ jako niewolników, a potem ju¿ bez formalnego niewolnictwa, zacz¹³ eksploatowaæ ich tani¹ si³ê robocz¹ i surowce, nie dziel¹c siê w wystarczaj¹cy sposób zyskami. To jest g³êbsze pod³o¿e problemów imigracyjnych, o którym nie chcemy jednak mówiæ.

Ludzie w USA i Europie Zachodniej przywykli do taniej konsumpcji (ostatnio trochê dro¿szej), nie chc¹c myœleæ o tym, ¿e gdzieœ tam w Chinach, w jakiejœ fabryce przymusowej pracy, naszego iPhone’a sk³ada³y dzieci, pracuj¹ce za trzy dolary dziennie albo i mniej. Kupuj¹c tani t-short, nie chcemy wiedzieæ, ¿e szy³y go kobiety w jakichœ podejrzanych szwalniach, o których istnieniu dowiadujemy siê tylko przy okazji po¿arów, albo trzêsieñ ziemi. Dla nas w USA miliony zabitych i rannych oraz dziesi¹tki milionów ludzi wygnanych z domów przez wojny wszczynane przez naszych polityków, to statystyka, któr¹ nie ka¿dy ma nawet ochotê czytaæ. Te dziesi¹tki milionów musz¹ siê jednak gdzieœ podziaæ. Po 9/11 Stany Zjednoczone w trakcie tzw. wojny z terroryzmem rozpoczê³y dzia³ania militarne w Afganistanie, Iraku, Syrii, Jemenie, Libii i Somalii, powoduj¹c niemal ca³kowit¹ destrukcjê tych pañstw.

Kazimierz Wierzbicki

dziej powiêksz¹ swoje antylewicowe stanowisko.

Mo¿na siê spodziewaæ, ¿e Zjednoczona Prawica znajdzie wiêcej zwolenników wœród s³u¿b mundurowych, a to ze wzglêdu na ich negatywny wizerunek w filmie Holland. Policjanci, wojskowi i pogranicznicy wraz z rodzinami to ponad 600 tysiêcy osób. A wiêc jest to pokaŸna grupa wyborców.

Najnowsze sonda¿e wskazuj¹ na wzrost poparcia dla obozu rz¹dowego. Komentatorzy twierdz¹, ¿e przyczyn¹ tego mog¹ byæ dwie rzeczy. Zjednoczona Prawica przyjê³a jako swoje has³o wyborcze slogan „Bezpieczna Polska”. Wobec wojny za nasz¹ wschodni¹ granic¹ ma to du¿e znaczenie. Udana defilada wojskowa w Dniu Wojska Polskiego by³a tego potwierdzeniem. Jako drug¹ przyczynê podaje siê rozpoczêcie twardej polityki wobec w³adz Ukrainy. Chodzi tu o przed³u¿enie embarga na ukraiñskie produkty rolne. Rz¹d Mateusza Morawieckiego og³osi³ równie¿ zakoñczenie pomocy militarnej dla Kijowa. W zamian zwiêkszy siê dozbrajanie wojska polskiego.

Publicyœci uwa¿aj¹, ¿e PiS ma ci¹gle szanse na samodzielne rz¹dy po 15-ym paŸdziernika. Aby tak siê sta³o musz¹ byæ spe³nione co najmniej dwa warunki. Prawica musi uzyskac 5 – 6 procent przewagi nad Koalicj¹ Obywatelsk¹, a Trzecia Droga musi spaœæ poni¿ej 8-procentowego progu wyborczego. Krajowe media twierdz¹, ¿e jest to ma³o prawdopodobne ale niewykluczone. Przekonamy siê o tym ju¿ za dwa tygodnie.

Czêœæ tych wojen wci¹¿ zreszt¹ trwa. Czy mamy prawo siê dziwiæ, ¿e ludzie stamt¹d uciekaj¹? Dlaczego jednak uciekaj¹ te¿ z Wenezueli lub Nikaragui, przecie¿ wojny tam nie ma? W „New York Timesie”, czy innych zachodnich mediach przeczytamy, ¿e to z powodu socjalizmu; o sankcjach piszê siê mniej, albo wcale. Tymczasem to w³aœnie ta polityka jest jedn¹ z wa¿niejszych przyczyn imigracji. Amerykañskie i co za tym idzie zachodnie sankcje gospodarcze, bo USA dominuj¹ w najwa¿niejszych œwiatowych instytucjach finansowych i Europa musi siê im podporz¹dkowywaæ, obowi¹zuj¹ w tej chwili wobec co najmniej 24 pañstw. Oprócz wspomnianej ju¿ Wenezueli, mamy je tak¿e w: Nikaragui, na Kubie, w Libii, Syrii, Sudanie, Iranie, Mali, Kongo, Erytrei, Myanmarze, Zimbabwe, Burundi i Republice Œrodkowoafrykañskiej, by wspomnieæ tylko niektóre kraje „produkuj¹ce” nielegalnych imigrantów. Zanim wiêc zaczniemy wylewaæ z³oœæ na ludzi koczuj¹cych na ulicach Manhattanu licz¹cych na azyl, zacznijmy siê z³oœciæ na naszych polityków. Demokracja do tego zobowi¹zuje.

Kartki z przemijania

b¹belki. Agnieszka Holland, mieszkaj¹ca czêœciowo w Bretanii, powiedzia³a – goszcz¹c u mnie na Manhattanie – ¿e przyczyn¹ tego stanu rzeczy jest to, i¿ Francuzom jest po prostu ju¿ za dobrze. Nie wiem, czy tak jest w istocie, aliœci widzê, ¿e oni umiej¹ cieszyæ siê ¿yciem nie tylko kulinarno-internetowo-seksualnym. I tego im zazdroszczê. Po cholerê ja jestem wci¹¿ taki powa¿ny i taki skupiony na pryncypiach i m¹droœciach? Od Francuzów powinienem nauczyæ siê prawdziwego hedonizmu a mo¿e nawet libertynizmu.

Andrzej Józef D¹browski

W Pary¿u jest wszystko! Jest nawet to, czego nie ma. To miasto wci¹¿ warte jest nie tylko mszy, ale i grzechu. Dowcipnego i wyrafinowanego. Grzeszê wiêc zapamiêtale. I ponoæ malowniczo. Nie napiszê jednak, jak i z kim, bo „Kartki z przemijania” ukazuj¹ siê w tygodniku konserwatywno-katolickim, nie chcê wiêc œci¹gn¹æ nañ kl¹twy. Wyznam tylko, i¿ w Pary¿u dzieñ bez grzechu, to dzieñ stracony. Oddajê siê wiêc z luboœci¹ grzesznym uciesznoœciom. Skoro mam pójœæ do piek³a, to niech przedtem pogrzeszê sobie, ile wlezie. W koñcu raz siê ¿yje. I trzeba sobie na to piek³o dobrze zas³u¿yæ.

Na pogrzeb André Gide’a, autora bulwersuj¹cych powieœci: „Immoralista”, „Fa³szerze” i „Lochy Watykanu”, przysz³o wielu pisarzy katolickich modl¹cych siê o jego poœmiertne nawrócenie. Kilkanaœcie dni póŸniej otrzymali od niego telegram nastêpuj¹cej treœci

„Piek³a nie ma! Mo¿ecie sobie pohulaæ”.

W stolicy Europy biorê udzia³ równie¿ i w niegrzesznych szaleñstwach. Wczoraj uczestniczy³em w szampañskiej zabawie nad dachami dzielnicy Marais. Dzisiaj te¿ szampañsko zacz¹³em dzieñ bo¿y/Bo¿y, popijaj¹c szampanem ostrygi i przegrzebki œwiêtego Jakuba (coquille st. Jacques), które uwielbiam w ka¿dej postaci. Z kolei przedwczoraj ró¿owego szampana pi³em z zaprzyjaŸnionymi tancerkami z rewii i baletu klasycznego. Zapamiêta³y mnie onegdaj jako rozrywkowicza tañcz¹cego do bia³ego rana nie tylko nad, ale i pod dachami Pary¿a. Niestety ju¿ nie by³em w stanie wytañczyæ z nimi pe³nego kankana. Zakoñczonego szpagatem, ma siê rozumieæ. Nad ranem atmosfera by³a ju¿ zupe³nie ró¿owa. Budzi³y siê ró¿owe wspomnienia. W tej sytuacji nie zapyta³em goszcz¹cych mnie artystek i ich szampañskich przyjació³, dlaczego z wielkiej kultury francuskiej zosta³y dziœ ino

Przy grobie Fryderyka Chopina na Cmentarzu Père – Lachaise nigdy nie jestem sam. Trzeba niekiedy odstaæ w kolejce, ¿eby siê doñ zbli¿yæ. W tych¿e kolejkach widzê m³odych ludzi z ca³ego œwiata, nawet zbuntowanych nastolatków, przyby³ych prosto od grobu Jima Morrisona. M³odych przybyszy z ca³ego globu widzê te¿ przy grobie Edith Piaf. Wzruszaj¹ce. Grób Oscara Wilde’a ca³y zaca³owany. Nie pomagaj¹ szyby z pleksi, które go otaczaj¹. Mi³oœnicy tego piekielnie inteligentnego aforysty i wielkiego estety wrzucaj¹ zañ têczowe prezenciki i ca³uj¹ owe szyby. Na grobie Marcela Prousta sporo kamyków od Starszych Braci w Wierze. Ode mnie te¿, chocia¿em m³odszy brat w zw¹tpieniu w dogmaty. Grób rzeczonego Jima Morrisona jest pod kontrol¹ stra¿nika pilnuj¹cego, ¿eby pielgrzymi nie zostawiali na nim petów i nie wtykali zañ weñ plastikowych torebeczek z wiadomym asortymentem. Przy sarkofagu Moliera czujê podniecenie, wszakem Molierysta i od „Œwiêtoszka” specjalista. Tak¿e i od naszych œwiêtoszków fundamentalistyczno-narodowych, których ostatnio namno¿y³o siê nam a namno¿y³o. Polecam w tej mierze wspania³y dramat Michai³a Bu³hakowa „Molier, czyli zmowa œwiêtoszków”. Rzecz aktualna, a ostatnio nawet bardzo!

Przy sarkofagu de La Fontaine'a, a przypomina mi siê egzamin z literatury francuskiej. Mia³em m.in. opowiedzieæ piêæ bajek tego autora. Pamiêta³em tylko cztery, zatem na poczekaniu zmyœli³em bajkê o szczurze i kocie, której on nie napisa³. Egzaminator A. G. patrzy³ na mnie z du¿ym niedowierzaniem i na wszelki wypadek doda³ d³ugiego minusa do pi¹tki, któr¹ wstawi³ mi uprzednio do indeksu.

Chodzê sobie i chodzê po nadsekwañskich bulwarach a tu nagle jedzie król Anglii Karol III wraz z ma³¿onk¹. Otoczony jest wielk¹ kawalkad¹ koni z jeŸdŸcami w historycznych kostiumach. Wœród nich s¹ tak¿e kobiety. Signum temporis. Konie z przejêcia wypusz-

Tydzieñ na kolanie

Wtorek wieczór

Efekty szar¿y Ukrainy i ostrych s³ów pod adresem Polski ze strony prezydenta ¯e³enskiego ju¿ widaæ. Ostatnie badanie opinii publicznej Pollster dla „Super Expressu” (21-22 wrzeœnia br.):

Czy powinniœmy wpuszczaæ ukraiñskie zbo¿e do Polski?

Tak – 17%, Nie – 66%, Nie wiem – 17%

Wspania³a robota, panie Ze³enski. Wiêcej, wiêcej, bo te 17 proc. wygl¹da wci¹¿ na sporo…

Œroda

Ukraina wydaje siê wierzyæ Berlinowi. ¯e za „rozluŸnienie” – mówi¹c oglêdnie –stosunków Kijowa z Warszaw¹, bêd¹ mieli wyraŸne korzyœci. Dobre sobie. Historia uczy, ¿e Niemcy zawsze wykorzystywali Ukrainê. Albo do kontrowania Polski, albo w swoich rozgrywkach z Rosja. Tak

by³o w czasie I wojny œwiatowej, w latach 1941-43, po inwazji w 2014 r. i w latach 2021-22. Ale niech Kijów próbuje… Jak informuje „Wall Street Journal”, Niemcy odk³adaj¹ dostawê rakiet manewrujacych Taurus na Ukraine ze strachu przed Rosj¹. Transfer broni blokuje kanclerz Olaf Scholz z obawy, ¿e niemiecki personel wojskowy bêdzie musial udaæ siê na Ukrainê, aby pomóc w konserwacji i obsludze tej zaawansowanej broni.

Wed³ug Ÿróde³ publikacji Scholz uwa¿a, ¿e obecnoœæ niemieckich specjalistów wojskowych w strefie dzia³añ wojennych mo¿e wci¹gn¹æ Niemcy jeszcze g³êbiej w konflikt, co prawdopodobnie doprowadzi do bezpoœredniej konfrontacji z Rosj¹.

Rzecznik kanclerza RFN powiedzia³, ¿e nie ma bezpoœredniego planu przekazania rakiet Taurus na Ukrainê. Wed³ug Ÿróde³ „WSJ” dostawy mog¹ nadal zostaæ zatwierdzone, jeœli Stany Zjednoczone wyœl¹ na Ukrainê porównywaln¹ broñ.

O dostarczenie pocisków dalekiego zasiêgu Taurus, zdolnych do trafienia w stolicê Rosji, Moskwê, rz¹d w Kijowie zwróci³ siê do Berlina w maju. Zasiêg pocisku ma-

czaj¹ na jezdniê dymi¹ce p¹czki o zapachu, który znam z dzieciñstwa. Przechodnie przystaj¹, ale do króla nie machaj¹. Ja te¿ nie, bom nie monarchista. Ze sfer królewskich lubiê Ma³gorzatê II, w³adczyniê Danii. W moim typie jest tak¿e królowa Belgii Matylda. Przed Pa³acem Elizejskim mign¹³ mi prezydent Emmanuel Macron. Jest bardzo przystojny. Obstawa w eleganckich garniturach czuwa³a zdalnie. Zdalnie czuwali tak¿e umundurowani karabinierzy. ¯aden mnie nie przepêdzi³. SnadŸ moja fizys nie wzbudza jeszcze podejrzeñ. Za i nad palisad¹ wokó³ tego Pa³acu zosta³y zainstalowane wysokie ekrany, przez które nic nie widaæ. Szkoda, bo lubiê zapuszczaæ ¿urawia tam, gdzie nie wolno.

Pod mostami widzê sporo namiotów i legowisk bezdomnych. Z myœl¹ o nich ustawiono w pobli¿u ubikacje i siusialnie. Ods³oniête siusialnie dla mê¿czyzn widzê na te¿ pryncypalnych ulicach i w presti¿owych miejscach. Zewsz¹d widoczni panowie siusiaj¹ do nich bez skrêpowania. Bukinistów nad Sekwan¹ zosta³o ju¿ niewielu. Ubolewaj¹, ¿e czas ksi¹¿ki drukowanej koñczy siê ewidentnie. Rozumiem ich doskonale. Niemniej Francuzi czytaj¹ o wiele wiêcej od nas, co potwierdzaj¹ wszystkie statystyki miêdzynarodowe. Zaczytanych m³odych pary¿an widujê w metrze, parkach i kawiarniach. Niektórzy nie odrywaj¹c nosa od ksi¹¿ki wpadaj¹ wprost na mnie, co kwitujê wyrozumia³ym uœmiechem. ❍

newruj¹cego Taurus wynosi 500 km (Moskwa le¿y 450 km od granicy z Ukrain¹).

Kanclerz RFN Olaf Scholz wielokrotnie ostrzega³ Si³y Zbrojne Ukrainy, aby nie u¿ywa³y broni dostarczonej przez Berlin do ostrzeliwania terytorium Rosji.

Taurus jest uznawany za odpowiednik brytyjskich pocisków Storm Shadow, które zosta³y ju¿ dostarczone na Ukrainê i pozwoli³y jej oddzia³om atakowaæ wojsko rosyjskie daleko za lini¹ frontu.

No i na drug¹ nó¿kê… Zdaniem Bogdana Rzoñcy, europos³a PiS, istnieje sprytny blef Emmanuela Macrona i kanclerza Niemiec polegaj¹cy na tym, aby omamiæ Ukrainê i uderzyæ w polskie interesy. W zamian za uderzenie w Polskê, Scholz i Macron, obiecuj¹ prezydentowi Ze³enskiemu gruszki na wierzbie.

„Postawa prezydenta Ze³enskiego smuci. Musimy to przyj¹æ i odbiæ te nieprawdziwe opinie. Trwa akcja os³abiania rz¹du Zjednoczonej Prawicy i Niemcy wykorzystuj¹ do tego prezydenta Ukrainy, który pope³nia kardynalne b³êdy w polityce miedzynarodowej – przyzna³ europose³ Rzoñca.

I dalej: „Tymczasem pan Scholz i pan Macron obiecuj¹ Ukrainie, ¿e Europejski Bank Inwestycyjny bêdzie finansowa³ zbrojenia na Ukrainie. Przecie¿ w statucie tego banku zapisano, ¿e nie mo¿e finanso-

waæ produkcji uzbrojenia. Scholz i Macron przekonuj¹ o czymœ zupe³nie innym. To jest œpiewka, z której ma wynikaæ, ¿e Ukraina, dziêki Niemcom i Francuzom, szybciej znajdzie siê w Unii Europejskiej.

Przeciez to jest bzdura. Tak rolnicy z Niemiec, jak i z Francji boj¹ siê obecnoœci Ukrainy we wspólnocie. Polityka rolna splajtowa³aby. Rolnicy z Unii przegraliby z rolnictwem Ukrainy – stwierdzi³ europose³ Rzoñca.

Po prostu nie ma pieniêdzy. Na przysz³y rok Unia Europejska obieca³a Ukrainie 19 miliardów euro, a w latach 2024-2026, ta kwota ma wynosiæ 50 miliardów euro.

„Szkopu³ w tym, ¿e tych pieniêdzy nie ma i nie wiadomo sk¹d je pozyskaæ. Mówi siê wrêcz, ¿e Komisja Europejska bêdzie wnioskowa³a o dodatkow¹ sk³adkê na Ukraine. Tymczasem Niemcy nie chc¹ mówiæ o pieni¹dzach. Blefuj¹ – przekonuje europose³.

Czy¿by wiêc prezydent Ukrainy uczestniczy³ w niemieckiej operacji „wszystkie rece na pok³ad w celu obalenia PiS” za… darmo? Ca³kiem mo¿liwe. A w razie pora¿ki polityki berliñskiej, mo¿e siê obudziæ z czymœ gorszym: powyborcza koalicja PiS z czêœci¹, b¹dŸ ca³¹, ukraiñsko sceptyczn¹ Konfederacj¹…

Jeremi Zaborowski

Sarkofagi z prochami La Fontaine’a i Moliera na Cmentarzu PèreLachaise w Pary¿u.

Zaczytany bukinista paryski.

Z okazji 86. Parady Pu³askiego najserdeczniejsze ¿yczenia i gratulacje dla Marsza³ka Centrum Polsko-S³owiañskiego Paw³a Pachacza oraz ca³ej Polonii sk³adaj¹: Marian ¯ak - Prezes oraz Rada Dyrektorów i pracownicy CPS

ŒledŸ nas w mediach spo³ecznoœciowych, .PolishSlavicCenter.us aby dowiedzieæ siê o nadchodz¹cych wydarzeniach.

CENTRUM POLSKO S£OWIAÑSKIE 176 Java St., Brooklyn, NY 11222 Tel. 718-389-0705 www.PolishSlavicCenter.us

Ewa Rubinstein – artystka fotografik

W sierpniu tego roku pani Ewa Rubinstein skoñczy³a 90 lat. ¯ycz¹c tradycyjnie STO LAT jubilatce, przybli¿am czytelnikom tê bardzo ciekaw¹ osobê, przede wszystkim matkê trojga dzieci, babkê kilku wnucz¹t, ale nade wszystko artystkê. Pani Ewa jest Amerykank¹, choæ urodzi³a siê w Buenos Aires (podczas d³ugiego tournée ojca pianisty), mieszka³a jako dziecko do 1939 roku w Pary¿u – ale bywa³a i w Warszawie u dziadków M³ynarskich.

Na pocz¹tku paŸdziernika Pani Ewa Rubinstein otrzyma tytu³ doktora honoris causa Szko³y Filmowej w £odzi (Pañstwowej Wy¿szej Szko³y Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera).

W latach 80. ub. wieku artystka by³a zatrudniona w tej s³ynnej i popularnej Filmówce przez kilka miesiêcy i prowadzi³a zajêcia z fotografii.

Dom rodzinny, rodzice

Ka¿dy z nas wychowywany jest i formowany g³ównie przez rodziców, przez rodzinê, babciê – to wyj¹tkowa instytucja, sama mi³oœæ! £atwiej i milej idzie siê póŸniej przez ¿ycie, jest siê ubogaconym io te rodzinne doœwiadczenia i wspomnienia. Pani Ewa te¿ pamiêta wizyty i pobyty u babci M³ynarskiej w Warszawie, pamiêta jej mieszkanie, w nim wielki portret Emila M³ynarskiego, który wisia³ nad kanap¹, na której spa³a i zawsze ba³a siê, ¿e spadnie na ni¹ (obraz W. Kossaka, ol. p³. 105x90 cm), by³ te¿ kredens z batutami p. Emila; pamiêta, jak przysz³y do babci dwie starsze siostry jej ojca, stoj¹c mia³a brodê przy ich kolanach!

Rodzicami pani Ewy byli Aniela z M³ynarskich Rubinsteinowa (1908-2001) i s³ynny artysta, pianista, chopinista i brahmsista Artur Rubinstein (1887-1982) rodem ³odzianin. Oboje byli ludŸmi wielkiej kultury, znali po osiem jêzyków obcych – i to w czêœci ró¿nych. Gdy pani Nela rodzi³a 18 sierpnia 1933 roku swoje pierwsze dziecko w Buenos Aires, mia³a ogromne problemy w szpitalu, nie zna³a wtedy hiszpañskiego, a m¹¿ mdla³… W ka¿dym razie poszed³ w tych dniach do opery na „Meistersinger” („Œpiewacy norymberscy”) Wagnera, a po powrocie powiedzia³ ¿onie, ¿e chce, by ich córka mia³a na imiê Ewa; jak w operze! Po dziesiêciu dniach wyp³ynêli statkiem z powrotem do Francji.

Matka by³a polsk¹ szlachciank¹ h. Belina, pochodzi³a z Litwy (czytaj o niej w MMP nr 251). Aniela by³a córk¹ Anny i Emila M³ynarskich, on to zmar³y w 1935 r. kompozytor, skrzypek, dyrygent, pedagog, dyrektor Opery Warszawskiej, dyrektor i dyrygent Filharmonii Warszawskiej (ob. Filharmonia Narodowa). W latach 1929-1931 p. Emil by³ dyrektorem Opery Filadelfijskiej i dziekanem w Curtis Institute of Music; zachowa³o siê zdjêcie ma³ej Ewy na rêkach dziadka Emila w Warszawie. Pani Ewa zwi¹zana jest zatem z muzyk¹ od najm³odszych lat i to wielotorowo. Wspomina, ¿e gdy ojciec æwiczy³ w domu, jako dziecko przesiadywa³a wtedy pod fortepianem.

Mimo umuzykalnienia i dorastaniu w domu pe³nym muzyki, Ewa kszta³ci³a

siê jednak w innym kierunku, wybra³a balet – taniec i aktorstwo. Po latach zmieni³a uprawian¹ dziedzinê artystyczn¹ na fotografiê. Wspomina, ¿e ojciec nie by³ zadowolony, ¿e ona nie gra na fortepianie, nie czyta nut; „wyrzuca³” jej nawet: „Jak mo¿na nie umieæ czytaæ nut! Wszyscy umiej¹!”. Muzykiem jest jej najm³odszy brat John (ur. 1946), to kompozytor, dyrygent, tak¿e aktor i re¿yser, profesor na Uniwersytecie Po³udniowej Kalifornii w Los Angeles. Pianistk¹ i wiolonczelistk¹ amatork¹ jest te¿ jej m³odsza siostra Alina (psychiatra). Ale pani Ewa jest wielk¹ melomank¹, mi³oœniczk¹ zw³aszcza muzyki Bacha, Brahmsa i Mahlera, z polskich kompozytorów lubi najbardziej Chopina i Szymanowskiego.

Wœród wielu wypowiedzi i wspomnieñ, bardzo czêsto powraca i to, ¿e rodzice jej w domu miêdzy sob¹ zawsze, ale to zawsze mówili po polsku. Wspomnia³a o tym jako goœæ honorowy w maju 2015 r. w Pa³acu Narodów (ONZ) w Genewie. Wyg³osi³a tam po angielsku wyk³ad ze wspomnieniem na temat s³ynnego i manifestacyjnego wykonania przez ojca hymnu polskiego na Konferencji tworz¹cej ONZ, a by³o to 13 maju 1945 roku w operze w San Francisco. Wyk³ad zakoñczy³a te¿ polskim akcentem:

So this event in Geneva means a great deal to me and to my family, and I am especially happy to have been invited to participate in it here with you all…

Po czym doda³a po polsku:

Witam wszystkich Polaków i ¿yczê Pañstwo bardzo przyjemnego wieczoru! Thank you.

PóŸniej by³ ów wspania³y wieczór: koncert – recital fortepianowy Marka Drewnowskiego, wystawa zdjêæ Ewy Rubinstein, wystawny bankiet…

Ojciec i matka przyjaŸnili siê w Warszawie, a potem w Nowym Jorku czy w Kalifornii z czo³owymi polskimi artystami, wielu wojna te¿ rzuci³a do Ameryki. Zatem wspomnienia i opowieœci o Szymanowskim (zmar³ w Szwajcarii w 1937), Tuwimie, Wieniawie, Lechoniu, Wierzyñskim, Zofii i Pawle Kochañskich, Kislingu, Kanarku i innych znanych Polakach s¹ u niej ca³y czas ¿ywe, w ¿ywej pamiêci. By³a œwiadkiem i uczestnikiem wielu rozmów i zabaw tych goœci z rodzicami, siedzia³a jako dziecko na kolanach u kilku z tych panów. Pozna³a te¿ bli¿ej w Ameryce najlepsz¹ przyjació³kê matki jeszcze z Warszawy tj. Felê Lilpop, po mê¿u Krance. Obie pomaga³y pani Neli w napisaniu i wydaniu ksi¹¿ki kucharskiej „Kuchnia Neli” (NY 1983). Pani Ewa zna³a wszystkie s³ynne siostry Lilpopówny.

Bywa³a z rodzicami na s³ynnych polskich balach Bal Polonaise w Waldorf Astoria Hotel w Nowym Jorku. Ojciec z matk¹ prowadzili zawsze w pierwszej parze Poloneza. Na jednym ze zdjêæ z tego balu widaæ, ¿e pani Ewa siedzi przy stole

z rodzicami, obecni s¹ pañstwo Emilie i Zbigniew Brzeziñski, na innym balu Poloneza tañczy przyjació³ka p. Neli – Grace ksiê¿na Monako (aktorka Grace Kelly). Z Jerzym £azowskim tañczy³a na tym balu mazura z „Halki” Moniuszki. Gdy w Nowym Jorku przebywa³ S³awomir Mro¿ek, zaprosi³a go do siebie i wykona³a kilka piêknych portretów pisarza w 1970 roku. Po wojnie, w koñcu lat 40-tych, rodzice z wielkimi problemami zaczêli odzyskiwaæ swój dom (!) w Pary¿u w Ave Foch. Po opuszczeniu jej przez Niemców willê zasiedlili Francuzi i nie chcieli siê wyprowadziæ. Procesy s¹dowe, a póŸniej remont trwa³y do 1956 roku, gdy wreszcie mogli siê znów tu wprowadziæ. I ten ich dom têtni³ ¿yciem, bywali w nim wybitni ludzie, du¿o artystów w tym Polacy np. Roman Jasiñski, Jaros³aw Iwaszkiewicz, Roman Polañski, prof. Andrzej Jasiñski z Krystianem Zimermanem, Daniel Olbrychski, Wojciech Pszoniak, W³odzimierz Korcz, Micha³ Bajor, Wojciech M³ynarski i jego obie córki, Bartek Nizio³ i in. Pani Ewa du¿o czasu spêdza³a – zw³aszcza z matk¹ – iw tym paryskim domu.

Pasje Pasje Pani Ewy, te jeszcze m³odzieñcze, to przede wszystkim taniec klasyczny i aktorstwo; fotografia przysz³a póŸniej. By³a tancerk¹ w repertuarze baletowym podobnie jak jej matka, która tañczy³a w Warszawie po I wojnie œwiatowej nawet solówki w przedstawieniach baletowych. W Pary¿u nauczycielk¹ tañca by³a dla Ewy s³ynna i wybitna tancerka i pedagog tañca Maria Matylda Krzesiñska, polska artystka urodzona i mieszkaj¹ca do 1920 r. w Rosji, nastêpnie w Pary¿u, gdzie zmar³a w 1971 r. w wieku 99 lat. Pani Matylda zas³ynê³a te¿, jako wielka mi³oœæ póŸniejszego cara Miko³aja II z dynastii Romanowów, zg³adzonego z ¿on¹ i piêciorgiem dzieæmi przez bolszewików w lipcu 1918 r. Ciekawe jest i to, ¿e wielu polskich polityków mia³o plany i nadzieje dotycz¹ce sprawy polskiej, do za³atwienia przy okazji znajomoœci i mi³oœci carewicza Miko³aja do przepiêknej Polki baleriny, za poœrednictwem jej i jej wp³ywowego ojca. Pani Matylda otrzyma³a w Teatrze Maryjskim w Petersburgu tytu³ primaballerina assoluta

Zatem, gdy ma³a Ewa mieszka³a z rodzicami w Pary¿u za pierwszym razem, a by³o to w³aœciwie od 1933 do 1939 r., gdy rozpoczê³a naukê tañca maj¹c 5 lat, rodzice zaanga¿owali jej najlepszego pedagoga – ww. Matyldê Krzesiñsk¹ (wtedy Mariê Romanowsk¹-Krasiñsk¹). Pasjê tañca pani Ewa kontynuowa³a i w Ameryce, jednak osi¹gaj¹c wiek dojrza³ej nastolatki musia³a porzuciæ balet.

Drug¹ pasj¹ Ewy Rubinstein by³o aktorstwo. Studowa³a w Uniwersytecie UCLA na wydziale teatralnym, tam zaczê³a tak¿e graæ i tañczyæ. A¿, gdy znalaz³a siê w Nowym Jorku, chodzi³a do klasy w szkole Balanchina i póŸniej znalaz³a siê na Broadwayu… Raz tañczy³a, raz gra³a. Wystêpowa³a na deskach wielu teatrów, gra³a np. w „Dybuku”, „Trzech siostrach”, „Dzienniku Anny Frank”.

Pasja pani Ewy do £odzi zaowocowa³a te¿ jej zaproszeniem do Szko³y Filmowej. Wspomina³a w rozmowie ze mn¹:

Ewa Rubinstein, fot. Joanna Miklaszewska, £ódŸ 2019

„W roku 1986 i jeszcze raz w 1987 r. by³am zaproszona przez dziekana Wydzia³u Re¿yserii, ¿ebym robi³a wyk³ady o fotografii w Szkole Filmowej. Problemów z tym by³o kilka: studenci re¿yserii nie byli bardzo tym zainteresowani, prawie nigdy nie wykonywali tej pracy, któr¹ im proponowa³am. Mieli strasznie w¹sk¹ wiedzê o tym, co to jest fotografia, niewiele widzieli i wiedzieli co siê dzia³o w tym zakresie na œwiecie. Biblioteka w szkole mia³a 2-3 albumy w tym jeden o jakiejœ wartoœci, kilka bardzo starych japoñskich czasopism fotograficznych. Wiêc miêdzy pierwszym i drugim pobytem, gdy by³am w Nowym Jorku, zaczê³am zbieraæ po wszystkich ksiêgarniach ksi¹¿ki, nie zawsze nowe, zjawi³ siê mecenas, który da³ mi 1000 dolarów, ¿ebym kupi³a ksi¹¿ki dla ³ódzkiej Filmówki! Kupi³am ile mog³am (ok. 100 ksi¹¿ek) ¿eby daæ mo¿liwoœæ szerokiego spojrzenia na wspó³czesn¹ fotografiê. Wiêc nastêpnym razem na zajêcia ze studentami mog³am przynieœæ ró¿ne ksi¹¿ki i otworzyæ dyskusjê. Czêsto po zajêciach, tak¿e w akademiku gdzie mieszka³am, zbierali siê studenci z innych wydzia³ów i wtedy by³y to dla mnie najbardziej interesuj¹ce i twórcze spotkania”.

Pary¿, Nowy Jork, Pary¿ Ukochanym miejscem na ziemi dla pani Ewy jest Pary¿. Mówi³a mi kiedyœ, ¿e to jej pierwszy „home”, z którego wszystko pamiêta od najm³odszych lat. ¯e to miasto zosta³o w niej na ca³e ¿ycie: „to miejsce, do którego wracam z g³êbokimi uczuciami… mam tam wielu kochanych przyjació³”. Pani Ewa nadal bardzo lubi Pary¿, mówi œwietnie po francusku.

W Nowym Jorku zamieszka³a pierwszy raz z rodzicami, w paŸdzierniku 1939 roku.

Pamiêta to miasto z czasów II wojny œwiatowej, gdy by³o ich pierwszym przystankiem po ucieczce z ogarniêtej wojn¹ Europy. Wyjechali st¹d do Kalifornii, mieszkali w Brentwood, Los Angeles, Beverly Hills. Ju¿ jako doros³a osoba wróci³a w 1953 r. do Nowego Jorku – jako tancerka i aktorka. Kolejny etap w ¿yciu to ma³¿eñstwo, w³asna rodzina i czwarty kolejny jej powrót do Nowego Jorku. O swoim ma³¿eñstwie (œlub w grudniu 1956) powiedzia³a mi:

– „By³o szalenie skomplikowane, szalenie ciekawe i w koñcu niemo¿liwe do utrzymania. M¹¿, William Sloane Coffin, by³ pastorem (prezbiterianinem), podczas naszego ma³¿eñstwa by³ kapelanem, najpierw przez rok w szkole Andover w Massachussetts (gdzie kiedyœ studiowa³), potem w Williams College – wy¿sza szko³a te¿ w Massachussetts, gdzie myœleliœmy zostaæ na d³u¿ej. Gdy urodzi³a nam siê córka Amy, nagle przysz³a propozycja z Uniwersytetu Yale. Zdecydowaliœmy siê pojechaæ tam. By³am w ci¹¿y z Alexem (straciliœmy go w wypadku w 1983 r.), gdy przenieœliœmy siê do New Haven w Connecticut do ogromnego Uniwersytetu Yale, do domu z 12 pokojami, gdzie goœcie byli codziennie, czêsto kolacje dla 8-10 osób – honorowi goœcie zostawali na weekend…studenci w domu o ka¿dej porze… m¹¿ zajêty ze studentami, z profesorami, ich rodzinami, ci¹gle wyje¿d¿a³ wyg³aszaæ odczyty do innych miast… Wtedy zaczê³a siê sprawa,, Civil Rights” w 1964 r., ¿eby zmieniæ prawo na Po³udniu na korzystne dla Czarnych. M¹¿ jeŸdzi³ do Missisipi, do Alabamy, by³ aresztowany kilka razy, to wszystko by³o bardzo niebezpieczne, tam przecie¿ zabijali ludzi. Raz pojecha³am z nim, te¿ by³am aresztowana; wiele spotkañ odbywa³o siê w naszym domu.

Kiedyœ Martin Luther King Jr. spêdzi³ u nas weekend. PóŸniej by³a wojna w Wietnamie i m¹¿ znów by³ z tymi, którzy walczyli przeciwko wojnie. Znowu aresztowanie, by³ wielki proces w Bostonie, gdzie m¹¿ razem z czworgiem innych by³ s¹dzony za konspirowanie, ale pomalutku wszystkich wypuszczano, ale

s¹dzony by³ tylko on! Nie mo¿e byæ w konspiracji tylko jeden cz³owiek! Podczas tych wydarzeñ by³am absolutnie po jego stronie, wiedzia³am, ¿e to wszystko jest bardzo, bardzo wa¿ne, ¿e on mia³ g³êboki wp³yw na ca³e pokolenie studentów, którzy póŸniej mieli byæ przywódcami Ameryki. Ale pomalutku nasze osobiste stosunki po prostu umiera³y. Ca³a jego energia sz³a na te prace. Wiêc kiedy wraca³ do domu, ma³o z niego zostawa³o na normalne rodzinne sprawy. W 1968 r. by³o ju¿ jasne, ¿e nie mo¿emy dalej tego podtrzymywaæ i w paŸdzierniku rozwiedliœmy siê”.

Do Nowego Jorku po raz czwarty przyjecha³a w³aœnie w 1968 r. (po rozwodzie), ¿eby zacz¹æ nowe ¿ycie i pracê jako fotograf. Ten powrót okaza³ siê na ca³e ¿ycie; zamieszka³a na Manhattanie.

„Wtedy to by³o oczywiste, ¿e tu przyjadê, bo Nowy Jork by³ centrum ¿ycia fotograficznego w Stanach… Ale to jest tak¿e miasto, gdzie jest najwiêkszy wybór artystycznych wydarzeñ: koncerty, opery, balety, teatr, muzea... Wszyscy, którzy podró¿uj¹ po innych krajach musz¹ przejœæ przez Nowy Jork i to daje wielk¹ energiê miastu, które siê ci¹gle zmienia z powodu ró¿nej imigracji. Ciekawe i dynamiczne miejsce!”.

Jako m³oda i pocz¹tkuj¹ca artystka pobiera³a nauki fotografii u œwiatowej s³awy artystów: Seana Kernana –z którym siê tak¿e zaprzyjaŸni³a (czytaj dalej), Lisette Model, Jima Hughsena, Kena Heymana i Diane Arbus – wykona³a im portrety.

Fotografia

„Od kiedy zaczê³am pracowaæ w fotografii, sta³a siê ona moj¹ prawdziw¹ pasj¹. To by³o rewelacyjne, ¿e mog³am zrobiæ coœ dziœ i jutro to dalej istnia³o, ¿e robi³am to bez re¿ysera, kostiumów, choreografa,

prób na scenie... byle gdzie, byle kiedy i to sama, z aparatem. Uczy³am siê od przyjaciela Seana Kernana, który robi³ zdjêcia dla teatru w mieœcie, gdzie ja te¿ pracowa³am, gdy dzieci by³y w szkole. Po nocach robi³am odbitki w piwnicy, tam urz¹dzi³am sobie ciemniê. Po rozwodzie wiedzia³am, ¿e bêdê musia³a pracowaæ, ale nigdy nie przysz³o mi do g³owy, wróciæ do teatru czy do tañca (którego nie mo¿na rzuciæ na 12 lat, czy nawet wiêcej – jak ja). To ma³¿eñstwo pokaza³o mi inny œwiat ni¿ teatralny, jaki mia³am wczeœniej. Nie mia³am pojêcia, czy ta pasja bêdzie coœ znaczyæ w <prawdziwym œwiecie>. W³aœnie wtedy pojecha³am do Nowego Jorku, gdzie by³y szko³y komercyjne, ¿eby siê nauczyæ tego, co by³o potrzebne. G³ównie robi³am ile mog³am w³asne zdjêcia, zrobi³am ogromn¹ seriê portretów, ludzi znanych mi z mojego przesz³ego ¿ycia teatralnego, ludzi po prostu poznanych na ulicy, w metrze, w autobusach… Mia³am szczêœcie, ¿e jako kobiety ludzie siê mnie nie bali, kiedy prosi³am ¿eby przyszli do mnie – przychodzili. Ktoœ mi powiedzia³, ¿e powinnam pokazaæ moje portrety wydawcy „Vogue”. Pomyœla³am, ¿e to szaleñstwo, ale pokaza³am i dosta³am natychmiast pracê. Znalaz³am agentkê od zleceñ i dalej pracowa³am wykonuj¹c ró¿ne prace fotograficzne. Rzadko one by³y bardzo ciekawe, ale musia³am robiæ wszystko, na co dosta³am zlecenie. Na szczêœcie moi rodzice te¿ mi pomagali, bo inaczej to by³oby prawie niemo¿liwe abym wytrzyma³a to wszystko”.

Podczas wizyty w £odzi w 1984 r. zakocha³a siê w tym mieœcie…, mieœcie jej ojca. Mimo, ¿e by³o takie brudne, smutne i zaniedbane – to autentyczne; wzruszy³o j¹. Miasto nie by³o takim muzeum jak Kraków, ani sterylne jak wspó³czesna Warszawa. Zrobi³a du¿y cykl zdjêæ £odzi, czêœæ zosta³o wydanych po latach przez pisz¹cego te s³owa w albumie fotograficznym „£ódŸ chwilowe spotkania” (1998). Pozna³a tu wielu ciekawych ludzi, z którymi zaprzyjaŸni³a siê na ca³e ¿ycie. Tylko w £odzi artystka mia³a ju¿ kilkanaœcie indywidualnych wystaw fotograficznych, a wed³ug moich szacunków mia³a ich w ogóle ok. 110. Wyda³a kilka albumów fotograficznych, kilka du¿ych limitowanych tek (portfolio) z fotografiami.

Swoim fotografiom nie nadaje tytu³ów, sygnuje je dat¹, miejscem

lub innymi niezbêdnymi informacjami. Lubi, gdy ka¿dy odbiorca indywidualnie interpretuje jej prace, nie sugeruj¹c siê tytu³ami. Twórczoœæ jej mo¿na podzieliæ – poza fotografi¹ u¿ytkow¹ – na piêæ dzia³ów: pejza¿ i wnêtrza, ludzie i zdarzenia, zdjêcia poetyckie, portrety, akty. Ale wszystko dotyczy cz³owieka, s¹ to miejsca i przedmioty zwi¹zane z jego obecnoœci¹. Jak wspomina: „Gdy zaczê³am dowiadywaæ siê, ¿e inni coœ czuli, rozumieli coœ z moich zdjêæ, by³o to dla mnie wielk¹ radoœci¹, ale przede wszystkim to mnie odmieni³o, da³o mi nowe ¿ycie. Jestem przekonana, ¿e osobiste wykonywanie zdjêæ jest tak¿e robieniem autoportretu fotografika. Wykonane zdjêcie mówi wiêcej o fotografiku ni¿ o osobie fotografowanej albo o tym, cokolwiek jest fotografowane. Dla mnie fotografia jest jak <obudzony sen>, w którym mo¿na znaleŸæ mnóstwo informacji o sobie

jeœli chce siê trochê pogrzebaæ”.

Od 2008 r. regularnie przyje¿d¿a do £odzi na Rubinstein Piano Festivale organizowane ku czci jej ojca. Z matk¹ i rodzeñstwem przekazali dla £odzi mnóstwo pami¹tek po Arturze Rubinsteinie, które prezentowane s¹ w Muzeum Miasta £odzi. Bywa chêtnie na wydarzeniach organizowanych przez Fundacjê Artura Rubinsteina m.in. w Nowym Jorku, goœci³a zatem na naszych koncertach w Carnegie Hall, na koncertach i wystawach w Konsulacie Generalnym RP, z wystawami i prelekcjami w ksiêgarni „Nowego Dziennika”, ksiêgarni Literackiej pana Szymanika na Greenpoincie, w Instytucie Józefa Pi³sudskiego czy Stowarzyszeniu Weteranów Armii Polskiej.

Pani Ewa Rubinstein jest cz³onkiem honorowym £ódzkiego Towarzystwa Fotograficznego, Polish-American Photographic Club, American Society of Media Photographers, zosta³a odznaczona Srebrnym Medalem „Zas³u¿ony Kulturze Gloria Artis” (2008).

Redakcja: Jolanta Szczepkowska

Teofil Lachowicz

Adres redakcji: P.A.V.A. of America, District 2 , 17 Irving Place, New York, NY 10003

e-mail: pava.swap@gmail.com tel. 212-473-0580, www.pava-swap.org

Camera, fot. Ewa Rubinstein, Wenecja, Plac Œw. Marka, 1970

Artur Rubinstein, fot. Ewa Rubinstein, Rzym 1969

Szpital Jonschera, fot. Ewa Rubinstein, £ódŸ 1984

Na drogach Prawdy Bo¿ej

Opamiêtanie

Ks. Ryszard Koper

Co myœlicie? Pewien cz³owiek mia³ dwóch synów. Zwróci³ siê do pierwszego i rzek³: „Dziecko, idŸ i pracuj dzisiaj w winnicy”. Ten odpowiedzia³: „Idê, panie!”, lecz nie poszed³. Zwróci³ siê do drugiego i to samo powiedzia³. Ten odpar³: „Nie chcê”. PóŸniej jednak opamiêta³ siê i poszed³. Który z tych dwóch spe³ni³ wolê ojca? Mówi¹ Mu: „Ten drugi”. Wtedy Jezus rzek³ do nich: „Zaprawdê, powiadam wam: Celnicy i nierz¹dnice wchodz¹ przed wami do królestwa niebieskiego. Przyszed³ bowiem do was Jan drog¹ sprawiedliwoœci, a wy mu nie uwierzyliœcie. Uwierzyli mu zaœ celnicy i nierz¹dnice. Wy patrzyliœcie na to, ale nawet póŸniej nie opamiêtaliœcie siê, ¿eby mu uwierzyæ”. (Mt 21, 28-32)

Stara japoñska legenda opowiada o mê¿czyŸnie, który po œmierci poszed³ do nieba. Niebo by³o piêkne, pe³ne kolorowych ogrodów z fontannami i pa³aców mieni¹cych siê z³otem. Niebiañski przewodnik zaprowadzi³ go do piêknego pa³acu, w którym by³y pó³ki, a na nich piêtrzy³y siê stosy ludzkich uszu! Niebiañski przewodnik poœpieszy³ z wyjaœnieniem. Uszy, które widzisz na pó³kach nale¿a³y do ludzi na ziemi, którzy s³uchali s³owa Bo¿ego, przytakiwali im, ale nigdy nie postêpowali wed³ug tego s³owa, nigdy nie wprowadzali go w ¿ycie. A zatem po ich œmierci tylko uszy dost¹pi³y chwa³y nieba.

Dzisiejsza ewangelia jest przypowieœci¹ o odmiennych postawach dwóch synów. Pierwszy syn powiedzia³ „tak”, ale póŸniej nic nie zrobi³. Drugi syn powiedzia³ „nie”, ale dgdy opamiêta³ siê, spe³ni³ ¿yczenie ojca. Znaczenie tej przypowieœci jest bardzo klarowne. W pierwszym rzêdzie przypowieœæ skierowana jest do ¿ydowskich przywódców religijnych, którzy publicznie manifestowali swoj¹ wiernoœæ Bogu, ale w praktyce byli dalecy od tego. Zaœ celnicy i prostytutki powiedzieli na pocz¹tku Bogu „nie” i poszli w³asn¹ drog¹. Jednak po spotkaniu z Chrystusem nawracali siê i pe³nili wolê Boga.

Ka¿dy z nas ma udzia³ w historii faryzeuszy oraz celników i prostytutek. Dlatego nie od rzeczy jest nasza osobista odpowiedŸ na pytanie zadane faryzeuszom: „Który z synów spe³ni³ wolê ojca?” Chrystus pochwali³ odpowiedŸ faryzeuszy: „Ten drugi”. Ten, który powiedzia³ „nie”, ale w koñcu spe³ni³ ¿yczenie ojca.

To pytanie implikuje nastêpne: Który z ewangelicznych synów powinien byæ wzorem naszego postêpowania? Zapewne odpowiedŸ by³aby tak¿e jednoznaczna: „Ten drugi”, który na pocz¹tku powiedzia³ nie, ale póŸniej opamiêta³ siê i post¹pi³ zgodnie z wola ojca. Mimo tak wyraŸnego ewangelicznego wskazania mo¿na siê pokusiæ o inn¹ odpowiedŸ. Jeden i drugi mo¿e byæ dla nas wzorem. Jakim to sposobem? Idealnie by³oby gdybyœmy pierwszego syna naœladowali w s³owie, a drugiego w czynie. Te dwie postawy mo¿e po³¹czyæ ewangeliczne wyra¿enie „opamiêta³ siê”.

Na wezwanie do pracy w Bo¿ej winnicy odpowiedzieliœmy pozytywnie na pocz¹tku naszego ¿ycia. W naszym imieniu rodzice, kieruj¹c siê prawem rodzicielskiej mi³oœci, która chce uchyliæ skrawek nieba swoim dzieciom przynieœli nas do chrztu i w naszym imieniu podjêli zobowi¹zania chrzcielne. A póŸniej na ró¿ne sposoby strzegli nas, abyœmy z tej winnicy nie zdezerterowali. Trzeba przyznaæ, ¿e udawa³o siê to im z ró¿nym skutkiem. Przychodzi³ czas, gdy w swoje rêce braliœmy odpowiedzialnoœæ za pracê w winnicy Pañskiej. A wtedy z ewangeliczn¹ odpowiedzi¹ ró¿nie bywa³o. Odpowiadaliœmy Bogu, ¿e chêtnie bêdziemy pracowaæ w Jego winnicy. I pracowaliœmy i pracujemy dalej. Bywa jednak i tak, ¿e z entuzjazmem odpowiadamy na zaproszenie do pracy w winnicy Pañskiej, jak pierwszy ewangeliczny syn, ale z powodu ró¿nych zdarzeñ stajemy siê „dezerterami” bo¿ej winnicy. Jednak z czasem, w wyniku prze¿yæ, przemyœleñ, wracamy do winnicy, zadziwiaj¹c innych swoj¹ pracowitoœci¹ i gorliwoœci¹. Stajemy siê podobni do drugiego syna z ewangelicznej przypowieœci, który powiedzia³ Bogu zdecydowane nie, jednak póŸniej opamiêtali siê i wrócili do Niego.

W wywiadzie Angeliki Swoboda dla Weekend.Gazeta.pl Agnieszka Amaro,

¿ona znanego celebryty Wojciecha Modesta Amaro, wyznaje jak wa¿ne w ich ¿yciu by³o opamiêtanie: „Pewien kap³an powiedzia³, ¿e to nie tyle by³o nawrócenie, ile opamiêtanie. Przecie¿ pochodzimy z katolickich rodzin, jesteœmy ochrzczeni. Opamiêtaliœmy siê siedem lat temu, gdy Modest by³ u szczytu s³awy. Nic nam nie brakowa³o do szczêœcia, ale nagle na wakacjach poczuliœmy pustkê. Mimo wzajemnego wiecznego zakochania. Zaczêliœmy siê zastanawiaæ: co dalej, co jeszcze? Czy naprawdê chodzi nam o te super ubrania, samochody, dom, s³awê i wymarzone wakacje? To niesamowita ³aska, ¿e pustka pojawi³a siê jednoczeœnie i u mnie, iu mê¿a”.

Narastaj¹ce pragnienie pracy wwinnicy Pañskiej nabra³o niezwyk³ej mocy po cudownym uzdrowieniu z raka jelita ¿ony Wojciecha Modesta Amaro. Mia³o to miejsce w Sanktuarium Matki Bo¿ej Czêstochowskiej. Agnieszka Amaro wspomina: „Potem podczas mszy by³a komunia œwiêta, do której nie mogliœmy przyst¹piæ. Nie byliœmy po spowiedzi, ¿yliœmy w zwi¹zku cywilnym, bez sakramentu ma³¿eñstwa. Jakaœ pani przede mn¹ przyjê³a Komuniê Œwiêt¹ i upad³a, doœwiadczaj¹c zaœniêcia w Duchu Œwiêtym. By³am zszokowana, nigdy czegoœ takiego nie

widzia³am. ‘Panie Jezu, proszê, daj mi tak¹ wiarê” – powiedzia³am sobie w myœlach. Za chwilê by³a modlitwa o uzdrowienie. Ksi¹dz powiedzia³: ‘A teraz Pan Jezus uzdrawia kobietê z nowotworu jelit”. W tym momencie ja upad³am na ziemiê, poczu³am ogromny ból w brzuchu i ju¿ wiedzia³am, ¿e jestem uzdrawiana”. Wojciech Modest Amaro wyznaje: „Przewartoœciowaliœmy nasze ¿ycie i zachowujemy odpowiedni¹ hierarchiê. Ju¿ nie praca jest dla nas najwa¿niejszym bo¿kiem, ale Pan Bóg. Kluczem jest spokój i przekonanie, ¿e Bóg to wszystko dla nas przygotowa³. Bez Pana Boga nie wiem, jak byœmy sobie poradzili”. ¯ona dodaje: „Sukces Modesta by³ spe³nieniem tak¿e moich marzeñ i prze¿ywa³am radoœæ, mimo ¿e m¹¿ by³ w domu goœciem. Dzisiaj zastanawiam siê, jak w ogóle mo¿na by³o tak ¿yæ? Piêkny czas, aczkolwiek cieszê siê, ¿e min¹³”.

Inspiracj¹ w naszych wyborach mog¹ byæ s³owa proroka Ezechiela z pierwszego czytania: „Jeœli sprawiedliwy odst¹pi³ od sprawiedliwoœci, dopuszcza³ siê grzechu i umar³, to umar³ z powodu grzechów, które pope³ni³. A jeœli bezbo¿ny odst¹pi³ od bezbo¿noœci, której siê oddawa³, i postêpuje wed³ug prawa i sprawiedliwoœci, to zachowa duszê swoj¹ przy ¿yciu. Zastanowi³ siê i odst¹pi³ od wszystkich swoich grzechów, które pope³nia³, i dlatego na pewno ¿yæ bêdzie, a nie umrze”. ❍

Zapraszamy na stronê Autora: ryszardkoper.pl

Grupa

Zapraszamy do udzia³u w Paradzie Pu³askiego w niedzielê,1 paŸdziernika

Bêdziemy zd¹¿ali z transparentami o:

„Ca³kowite zaniechanie aborcji“.

Info: brat Jan 347 938 8362

Odnowa w³osów

Tajemnica skutecznoœci Radical Med - Kuracji w Ampu³kach

Radical Med kuracja w ampu³kach przeciw wypadaniu w³osów od Ideepharm to prawdziwy prze³om w dziedzinie pielêgnacji w³osów. Formu³a tego preparatu, oparta na starannie dobranych sk³adnikach, sprawia, ¿e w³osy odzyskuj¹ witalnoœæ i zdrowy wygl¹d. Ale to dopiero pocz¹tek korzyœci p³yn¹cych z regularnego stosowania tego produktu.

Dziêki zawartoœci takich sk³adników jak ekstrakt ze skrzypu polnego, arginina, ¿eñ-szeñ, witamina PP oraz prowitamina B5, preparat od¿ywia i wzmacnia cebulki w³osowe. W cie przyspiesza naturalny wzrost w³osów, które staj¹ siê mocniejsze, wyraŸnie grubsze i bardziej gêste. To szczególnie wa¿ne dla osób zmagaj¹cych siê z proble mem wypadania i przerze dzania siê w³osów. Kolejnym atutem Radi cal Med jest to, ¿e regu luje pracê gruczo³ów ³ojowych oraz poprawia mikrokr¹¿enie i ukrwie-

nie skóry g³owy. To z kolei przek³ada siê na zdrowsze, bardziej od¿ywione w³osy i skórê g³owy. Wszystko to sprawia, ¿e kuracja w ampu³kach jest odpowiednia dla ró¿nych rodzajów skóry, nawet tej zniszczonej i os³abionej.

Jednym z unikalnych mechanizmów dzia³ania preparatu jest hamowanie aktywnoœci enzywmu 5-alfa-reduktazy. Ten enzym jest odpowiedzialny za androgenalne ³ysienie, a jego zahamowanie wp³ywa na wzmocnienie „zakotwiczenia” cebulki w skórze g³owy. To kluczowe dla utrzymania zdrowia gêstoœci w³osów. Co wiêcej, Radical Med Kuampu³kach jest wyj¹tkowo wydajna. Jedno opakowanie zawiera a¿ 15 ampu³ek po 5 ml ka¿da, co gwarantuje skuteczn¹ kuracjê i widoczne efekty. Dziêki temu, nawet przy regularnym stosowaniu, produkt starcza na d³ugi czas, co czyni go tak¿e dobrym ekonomicznym wyborem.

Firma Ideepharm z Krakowa, bêd¹ca ekspertem w dziedzinie kosmetologii, dostarcza produkt, który ³¹czy najnowsze osi¹gniêcia nauki z moc¹ natury. Dziêki temu, Radical Med Kuracja w ampu³kach to nie tylko skutecznoœæ potwierdzona badaniami, ale tak¿e bezpieczeñstwo stosowania.

Je¿eli wiêc szukasz produktu, który doskonale pielêgnuje w³osy, przywraca im witalnoœæ oraz zdrowy wygl¹d, a przy tym skutecznie hamuje wypadanie i przerzedzanie siê w³osów, Radical Med jest idealnym rozwi¹zaniem.

Niezale¿nie od tego, czy Twoje w³osy s¹ os³abione, zniszczone czy wypadaj¹ce, ten preparat dostarczy im wszystkiego, czego potrzebuj¹, aby znów by³y piêkne.

Serce Polski bije w Nowym Jorku Duma i Jednoœæ na Paradzie Pu³askiego

Serce ka¿dego Polaka bije mocniej, gdy ulice Nowego Jorku rozbrzmiewaj¹ dŸwiêkami Mazurka D¹browskiego, a bia³o-czerwone barwy faluj¹ nad 5 Alej¹ Manhattanu. To wydarzenie jest ¿ywym dowodem na to, ¿e ducha Polski nie da siê z³amaæ, a polska kultura i tradycja s¹ dla nas wa¿ne.

W t³umie dumnych Polaków, swoje miejsce ma te¿ Markowa Apteka Pharmacy. Czujemy siê wa¿nym elementem polonijnej spo³ecznoœci.

Tym, co wyró¿nia Paradê Pu³askiego, jest nie tylko pokaz tradycji i kultury, ale przede wszystkim uczucie patriotyzmu, który ³¹czy wszystkich uczestników. Jest to czas, gdy ró¿nice znikaj¹, a serca Polaków bij¹ jednym rytmem, pe³nym dumy i mi³oœci do Ojczyzny.

Polonijna wspólnota w Nowym Jorku jest stra¿niczk¹ polskiej to¿samoœci, kultywuj¹c¹ wartoœci i tradycje, które s¹ fundamentem naszego narodu. Dziêki ich nieugiêtej determinacji i pracy, polskie dziedzictwo jest pielêgnowane i przekazywane kolejnym pokoleniom.

Dum¹ napawa fakt, ¿e ka¿dy uczestnik parady, od dzieci do seniorów, jest œwiadomy swojego polskiego dziedzictwa iz radoœci¹ dzieli siê nim z innymi. To uczestnicy Parady s¹ ¿ywym dowodem na to, ¿e Polska jest nie tylko krajem, ale tak¿e uczuciem, które nosimy w sercach.

W tym wyj¹tkowym dniu, sk³adamy serdeczne gratulacje uczestnikom Parady Pu³askiego. Gotowoœæ do pokazania polskiej kultury i tradycji œwiadczy o patriotyzmie i mi³oœci do Polski. Niech ten dzieñ bêdzie dla nas wszystkich inspiracj¹ i przypomnieniem o tym, jak wa¿ne jest pielêgnowanie naszego dziedzictwa.

Z g³êbi serca dziêkujemy ca³ej polonijnej wspólnocie w Nowym Jorku. Wasza niezmordowana praca i zaanga¿owanie w utrwalanie polskiego dziedzictwa na amerykañskiej ziemi s¹ bezcenne. Niech duch bohatera narodowego, genera³a Kazimierza Pu³askiego, zawsze nas inspiruje i prowadzi do wyznaczonego celu – by Polska by³a dumna ze swoich synów i córek, gdziekolwiek siê znajduj¹.

Stany wewnêtrzne

Weronika Kwiatkowska

Hator,hator

Do niedawna myœla³am, ¿e nad¹¿am. Wiem co to matcha latte i rozumiem dlaczego m³ode dziewczyny nie chc¹ goliæ nóg. Polubi³am (u innych) modê na siêgaj¹ce do kolan koszulki (sama w ostatnich latach podstawówki nosi³am ciuchy po ojcu i poszarpane ¿yletk¹ jeansy), a tatua¿e wygl¹daj¹ce jak narysowane d³ugopisem przez kole¿ankê, która nudzi siê na du¿ej przerwie – przesta³y mnie œmieszyæ. Choæ podejrzanie bliski wyda³ mi siê tekst kawa³ka Fisza, który œpiewa: œwiat siê pali, niech siê pali/ wychowa³a mnie katecheza, wychowa³ kapitalizm/ heavy metal, Morbid Angel i Kreator/ i pies, co siê nazywa³ Szarik/ i kot, co mówi³: hator, hator, hator – to myœla³am, ¿e daleko mi do tytu³owego boomera. ¯e nie jestem ciotk¹-Klotk¹, która spogl¹da srogo zza okularów i grozi palcem. Córka znajomych nazwa³a mnie nawet trendsetterk¹ mimo woli, bo ze

wzglêdu na sytuacjê ¿yciowo-statusow¹ zostawiam bardzo ma³y œlad wêglowy: nie posiadam domu z ogrodem, daczy za miastem, ani samochodu z silnikiem V8. Nie latam samolotami i… nie mam dzieci. ¯yjê skromnie. Segregujê œmieci. Nie uprawiam rozbuchanej konsumpcji, bo mnie na to zwyczajnie nie staæ. ¯ywot prekariatu –i to chyba jego jedyna zaleta – objawia siê nisk¹ emisj¹ gazów cieplarnianych.

Œwietnie te¿ rozumiem m³odych z pokolenia Zet, którzy deklaruj¹, ¿e nie chc¹ siê rozmna¿aæ, ani wieœæ swojej smutnej egzystencji w kieracie niskop³atnej pracy od rana do wieczora. Dwupokojowe mieszkanie w bloku, z kredytem na 30 lat, te¿ ich nie rajcuje. Bardziej ni¿ z tzw. sukcesem, kojarzy siê z (u) wiêzieniem. Podobnym wyborom ¿yciowym – cytuj¹c klasyka – ho³dowa³am zanim to by³o modne. A jednak – wystarczy³ tydzieñ w towarzystwie trzynasto-i dwudziestolatki, ¿ebym poczu³a siê… staro.

W sklepie z konfekcj¹ damsk¹ kierowa³yœmy siê do zupe³nie innych pó³ek. Reakcj¹ na proponowane przeze mnie ciuchy: zobacz, te spodnie fajne – by³o spojrzenie pe³ne politowania, kiwanie g³ow¹ albo przewracanie oczami. Podobnie z bi¿uteri¹. £añcuszki z opalami, które wzbudzi³y

szczere zainteresowanie, zda³y mi siê zbyt barokowe w formie i – nie bójmy siê tego s³owa – tandetne. Takie siê teraz nosi

oznajmi³a M. i poprawi³a bransoletki na nadgarstku. Pomyœla³am: czas umieraæ Dowiedzia³am siê, ¿e Nowy Jork to nie miejsce do ¿ycia. Brudny. G³oœny. Wszêdzie daleko. Bratanica, która studiuje medycynê we W³oszech i z rodzicami zjecha³a pó³ œwiata – patrzy³a na Miasto z dystansem, którego ja – wychowana na filmach Woody’ego Allena, poezji beatników, micie Warhola, ca³ej tej amerykañskiej popkulturze – nigdy nie mia³am. Kocha³am Nowy Jork na d³ugo zanim wysiad³am z taksówki na 72 Zachodniej i poczu³am zapach pra¿onych orzeszków z karmelem. By³ rok 2001. Ciep³y, s³oneczny paŸdziernik. Pamiêtam, ¿e mia³am na sobie szary, we³niany golf. A w Central Parku ludzie biegali w koszulkach z krótkimi rêkawkami. Wszystko, co wyobra¿a³am sobie na temat tego miasta okaza³o siê prawd¹. Nie dozna³am rozczarowania, przeciwnie. Nowy Jork mnie zachwyci³, zagarn¹³. Mia³am

podobnie jak H. – dwadzieœcia lat i wydawa³o mi siê, ¿e jestem w centrum œwiata, w punkcie, od którego wszystko siê zaczyna. I – co najdziwniejsze – nadal tak uwa¿am. Choæ moja relacja z Gotham City do naj³atwiejszych nie nale¿y.

Dziœ zastanawiam siê nad tym pierwszym zach³yœniêciem, czy mo¿liwe, ¿e wynika³o z ma³ego obycia w œwiecie? ¯e nie jeŸdzi³am za granicê i oprócz Pary¿a i Pragi niczego wiêcej wczeœniej nie widzia-

My, wzrokowcy

³e popo³udnie byliby wpatrzeni w gadaj¹ce g³owy w programach publicystycznych. Obejrz¹ wiadomoœci ABC lub Fox, ale poza tym interesuj¹ ich filmy, seriale, rozrywka, sport. Zw³aszcza sport – gdy próbujê sobie wyobraziæ Amerykanina spêdzaj¹cego osiem godzin przed telewizorem, widzê bysia z piwem zapatrzonego w mecz futbolu lub koszykówki.

³am? ¯adnej Kenii, Tajlandii, Islandii, Dominikany? A mo¿e by³am wypchana tymi wszystkimi pop-trocinami: obrazkami neurotycznych mieszkañców Manhattanu, którzy ca³ymi dniami przesiaduj¹ w knajpach, ³a¿¹ po ulicach pogr¹¿eni w przeintelektualizowanych rozmowach albo gapi¹ siê na instalacje w MoMA – i wydawa³o mi siê, ¿e tak powinno wygl¹daæ szczêœliwe ¿ycie? Pamiêtam wyk³ady ze sztuki nowoczesnej na drugim roku studiów i profesora Dziamskiego szczegó³owo opisuj¹cego wystawê w nowojorskim Guggenheim’ie, któr¹ ogl¹da³am podczas pierwszego pobytu w Stanach. Mia³am wtedy ochotê krzyczeæ: by³am tam! widzia³am!, ale tylko uœmiecha³am siê do œrodka, szczêœliwa, ¿e mog³am obcowaæ na ¿ywo ze sztuk¹, któr¹ inni ogl¹dali na slajdach i czarno-bia³ych fotografiach w podrêcznikach. Mi³oœæ wyrasta³a z g³odu, niezaspokojenia, têsknoty. Moje rodzinne miasto wydawa³o mi siê za ma³e, za ciasne. ¯ycie jest gdzie indziej –powtarza³am za Kunder¹. A wszystkie drogi prowadzi³y do Nowego Jorku.

Dzisiejsza m³odzie¿ (he, he) ma œwiat w telefonie. A jeœli, przy okazji, ma te¿ zamo¿nych rodziców, podró¿uje po œwiecie nie tylko wirtualnie. Berlin, Londyn, Kopenhaga, Rzym – to takie same miejsca, jak Poznañ czy Warszawa. Mo¿e bardziej atrakcyjne, ale nie na tyle, by siê tym jakoœ specjalnie przejmowaæ. Zreszt¹, i tak najciekawsze rzeczy dziej¹ siê na TikToku. Wiêc w sumie… o co cho ❍

Zapraszamy na stronê Autorki: www.stanywewnetrzne.com

minuty jego wystêpu w Las Vegas –obiecujê, ¿e to tylko dwie minuty!

Amerykanin spêdza przed telewizorem osiem i pó³ godziny dziennie, przed Internetem dwie godziny, zaœ czyta tylko 20 minut.

Te dane mog¹ byæ przestarza³e, z czasów dominacji telewizji, gdy idzie o oddzia³ywanie spo³eczne. M³ode pokolenie Amerykanów – podobnie jak m³odzie¿ w reszcie œwiata – telewizji nie ogl¹da. Najwy¿ej zajrzy z niechêci¹ do living roomu, gdzie dziadersi, rodzice, emocjonuj¹ siê jak¹œ polityk¹, filmami, sportem. Oni co prawda te¿ siê tym interesuj¹, ale na ma³ym ekraniku smartfona, wiêc wszystko jest w mikroskali, krótsze, bardziej dobitne, skondensowane.

My i nasi amerykañscy rówieœnicy chowaliœmy siê na telewizji. Tym bardziej, ¿e nie by³o wtedy Internetu, a ograniczony (w Polsce) wybór kana³ów, programów, opcji politycznych i estetycznych czyni³ z nas jedno wielkie plemiê maj¹ce tê sam¹ wiedzê, zainteresowania, tematy i opinie.

W Polsce starsze pokolenie twardo siedzi na miêkkich kanapach ogl¹daj¹c, a to TVP, a to TVN. Miliony ludzi spêdzaj¹ godziny dziennie ogl¹daj¹c wiadomoœci (z dominacj¹ politycznych doniesieñ krajowych), komentarze i dyskusje polityczne. W Polsce upolitycznieniu uleg³o ca³e ¿ycie publiczne i medialne –sport, premiery filmów fabularnych, klasyka w krakowskich teatrach. W Stanach niewielu jest ludzi, którzy przez ca-

Wa¿niejsza jest ta pozycja: 20 minut czytania.

Ta informacja mnie przekonuje – ludzie faktycznie nie czytaj¹.

Jeszcze kilka lat temu niektórzy optymistycznie s¹dzili, ¿e Internet u³atwi ludziom dostêp do informacji, ¿e na przyk³ad wyszukiwarka google zast¹pi im wyjœcie do biblioteki czy kartkowanie encyklopedii w domu.

Istotnie, na pocz¹tku nawet m³odzie¿ potrafi³a „wyguglaæ” jak¹œ informacjê. Dziœ czyni to rzadko. Google s³u¿y bowiem informacj¹ pisan¹, odsy³a na przyk³ad do has³a w Wikipedii. I wtedy trzeba by coœ przeczytaæ, choæby jeden akapit. A czytanie nie jest sexy i jest nudne.

Mieszkaj¹c teraz na Filipinach i rozmawiaj¹c z autochtonami, a jeszcze czêœciej – z autochtonkami, co raz próbujê coœ wyt³umaczyæ, opisaæ, przet³umaczyæ. Czy znacie tu taki owoc œliwka? Wiecie, jak robimy go³¹bki z kapust¹? Nigdy nie s³ysza³aœ o bokserze Tysonie? Wyt³umaczyæ ci, gdzie Polska le¿y? Ciekaw jesteœ, w jakiej dzielnicy Nowego Jorku mieszka³em?

Kiedyœ próbowa³em rzecz wyt³umaczyæ s³owami. Gdy mia³em pod rêk¹ s³ownik – t³umaczy³em pojêcie. A w telefonie przet³umaczenie s³owa czy zwrotu jest dziecinnie proste. Ale nie jest sexy. Korzystam z technologii w ten sposób, ¿e pokazujê w wyszukiwarce zdjêcie go³¹bków i podsuwam przepis, po angiel-

sku, przyrz¹dzenia. Ale to du¿o czytania, mo¿e nawet dwie minuty. Poza tym nie ka¿dy, nawet skoñczywszy kiedyœ klasy angielskiego w szkole, czuje siê pewnie w czytaniu i pisaniu. Jakiœ nudziarz móg³by wtedy zakwestionowaæ gramatykê, sk³adniê, ortografiê. Niechaj wiêc wszystko bêdzie w formie obrazkowej. Filipiñskie gospodynie domowe – a mo¿e ju¿ wszystkie gospodynie œwiata – nie przeczytaj¹ nawet akapitu, sk¹d pochodzi potrawa, jej nazwa, czy jest popularna, czy jest zdrowa. Odpalaj¹ filmik na YouTubie i tam sobie ogl¹daj¹, jak magiczna rêka szybciutko myje, kraje, szatkuje, panieruje, doprawia i serwuje. Tekst przestaje istnieæ nawet jako d³ugi podpis pod zdjêciem. Za du¿o czytania. Zauwa¿am zreszt¹, ¿e i zdjêcia staj¹ siê czymœ przestarza³ym. Wiadomo, ¿e ruchome obrazki s¹ fajniejsze ni¿ nieruchome.

Przebywam wœród ludzi koszmarnie niewykszta³conych, niby porozumiewaj¹cych siê po angielsku, ale bez podstawowych umiejêtnoœci cechuj¹cych kiedyœ dobrego ucznia i studenta: umiejêtnoœci pisania, ciekawoœci sk³aniaj¹cego do poszukiwania odpowiedzi na pytanie, nawet jeœli zajmie to trochê czasu.

Odnoszê wra¿enie, ¿e jestem tu jedynym cz³owiekiem, wliczaj¹c w to ekspatów, który czegoœ nie wiedz¹c, stara siê dowiedzieæ – klikn¹æ, przeczytaæ, zapamiêtaæ. I jedynym, który obcym ludziom – z czystego zami³owania dzielenia siê wiedz¹ – podsuwa gotowe odpowiedzi. Ciekawe, co myœl¹ o takim niewy¿ytym belfrze i nudziarzu.

Ludzie chêtnie czegoœ nowego siê dowiedz¹, ale tylko w formie obrazkowej.

Nie s³ysza³aœ o Tysonie? Oto filmik z jego najmocniejszymi nokautami. Nie wiesz, kim by³ Presley? Puszczê ci dwie

Nadal nie wiesz, gdzie Polska le¿y? Poka¿ê ci google. map, ale tylko na parê sekund. Palcem wska¿ê Niemcy, Ukrainê i Rosjê – i zabiorê telefon, ¿eby ci siê czasem mózg nie zagotowa³ od nadmiaru niepotrzebnych informacji. Waham siê nawet, czy pokazaæ zdjêcia mojego nowojorskiego domu i mieszkania. Czy nie zanudzê? Mo¿e ograniczyæ siê do szeœciu zdjêæ? Mo¿e zrobiæ z tego slide-show i dorobiæ podk³ad muzyczny?

Nieprawdopodobne, jak nasze mózgi zmieni³y funkcjonowanie w ci¹gu kilkudziesiêciu lat, dwóch zaledwie pokoleñ. Pamiêtam, ¿e czyta³em – i nadal czytam – przewodniki po innych krajach czy ksi¹¿ki reporta¿owe im poœwiêcone. Rzadko kiedy reporterskie opisy by³y tak plastyczne, ¿eby utkwi³y mi w pamiêci. By³o to mozolne rzeŸbienie s³ów, by opisaæ nimi nieznan¹ czytelnikowi rzeczywistoœæ. A przecie¿ lepiej j¹ poka¿e piêkne, kolorowe zdjêcie. A jeszcze lepiej –filmowane w czasie rzeczywistym spacery po tym mieœcie.

Narzekaj¹cy dziœ na spadek dochodów i utratê presti¿u fotograficy i artyœci-plastycy s¹ mimo wszystko w lepszej sytuacji ni¿ osoby paraj¹ce siê pisaniem. Ci pierwsi mog¹ swój przekaz udynamiczniæ, podrasowaæ, zaanimowaæ, skondensowaæ. Autor powieœci nie zyska wielu czytelników epatuj¹c cytatami ze swojej ksi¹¿ki. Reporter wêdruj¹cy po Syberii nie stoi jednak na straconej pozycji. Zamiast opisywaæ s³owami, powinien nauczyæ siê opowiadaæ kamer¹. Ten rodzaj obrazkowej percepcji wydaje siê nam bli¿szy i ³atwiej przyswajalny. A potem niech wykroi z ca³ego materia³u krótki, przezabawny filmik: pijany pasa¿er z bia³ym niedŸwiedziem. Znajdzie sponsorów, a miliony m³odych Filipinek i nowojorczanek bêd¹ na to klikaæ z zachwytem. A on przy okazji zarobi na kolejny, trzyminutowy reporta¿.

El¿bieta Baumgartner radzi

Kryptowaluty: co warto o nich wiedzieæ

Niektórym zwolennikom kryptowalut podoba siê fakt, ¿e transakcje dokonywane s¹ poza systemem bankowym i pozbawione s¹ kontroli finansowych instytucji nadzorczych. Dziêki temu mo¿liwe jest unikniêcie dodatkowych op³at, czy formalnoœci.

Szybkoœæ transakcji. Wa¿ny dla niektórych jest fakt, ¿e transakcje wykonywane z pomoc¹ kryptowalut przeprowadzane s¹ natychmiastowo, bez koniecznoœci ksiêgowania zleceñ, jak w przypadku tradycyjnych banków.

Media donosz¹ czêsto o kryptowalutach: ¿e cena Bitcoina spada albo roœnie, ¿e Tesla przyjmuje Dogcoin, czy ¿e otwiera siê lub upada nastêpna gie³da kryptowalut.

Ka¿dy, kto interesuje siê œwiatem finansów, powinien orientowaæ siê trochê w rynku wirtualnych walut, choæby po to, by wiedzieæ, dlaczego go unikaæ.

Co to jest kryptowaluta

Kryptowaluta (lub „krypto” w skrócie) to waluta cyfrowa, wirtualna. Kryptowaluty dzia³aj¹ przy u¿yciu technologii zwanej blockchain. Blockchain to zdecentralizowana technologia rozproszona na wielu komputerach, która zarz¹dza transakcjami i rejestruje je. Kryptowaluty przechowywane s¹ w cyfrowych portfelach z pomoc¹ zaszyfrowanych kluczy, dziêki temu s¹ uwa¿ane za bezpieczny œrodek p³atnoœci. W wiêkszoœci pañstw krypto uznawane s¹ za legalny œrodek p³atniczy, niekiedy mo¿na u¿ywaæ ich do kupowania towarów i us³ug, mo¿na handlowaæ nimi na gie³dach. Ale czy warto?

Ile jest kryptowalut Œwiatowy rynek kryptowalut szacuje siê na oko³o 4.6 biliona dolarów (bilion, ang. trillion ma 12 zer). Wed³ug CoinMarketCap.com, strony internetowej poœwiêconej badaniom rynku, w obrocie publicznym znajduje siê ponad 23,000 ró¿nych kryptowalut i ci¹gle ich przybywa. Najpopularniejszy jest Bitcoin (symbol BTC), wprowadzony na rynek w roku 2009 przez Satoshi Nakamoto. Ca³kowita wartoœæ wszystkich Bitcoinów wynosi pod koniec 2023 r. oko³o 520 miliarda dolarów, ale zmienia siê z dnia na dzieñ. Po osi¹gniêciu rekordowego poziomu 65,000 dolarów cena Bitcoina spad³a do kilkunastu tysiêcy, a teraz waha siê w okolicy 25,500 dol. za jednego Bitcoina.

Na drugim miejscu jest Ethereum (ETH, 190 mld dol. wartoœci rynkowej) wprowadzony na rynek w roku 2015. Poda¿ ETH jest nieograniczona, a jego wydobycie du¿o ³atwiejsze ni¿ Bitcoina.

Inne popularne waluty, to: Tether (USDT, 200 mld dol.), USD Coin (USDC, 26 mld dol.), BNB – 34 mld dol., XRP – 27 mld dol.

Dlaczego kryptowaluty s¹ popularne?

Kryptowaluty przemawiaj¹ do swoich zwolenników z ró¿nych powodów.

Zwolennicy postrzegaj¹ kryptowaluty, takie jak Bitcoin, jako walutê przysz³oœci i œcigaj¹ siê, aby je kupiæ teraz, zanim prawdopodobnie stan¹ siê bardziej wartoœciowe.

Kryptowaluty zapewniaj¹ anonimowoœæ. Transakcje wi¹¿¹ siê wy³¹cznie z u¿yciem kluczy, których powi¹zanie z konkretnymi osobami, a nawet firmami jest niemo¿liwe.

Stoj¹ca za kryptowalutami technologia blockchain, uwa¿ana jest za przysz³oœæ nie tylko bankowoœci, bo jest to zdecentralizowany system przetwarzania i rejestracji, który mo¿e byæ bezpieczniejszy ni¿ tradycyjne systemy p³atnoœci.

Przede wszystkim, niektórzy spekulanci lubi¹ krypto, bo ich wartoœæ roœnie, choæ z du¿ymi wybojami. Ponadto traderzy lubi¹ wykorzystaæ niestabilne ceny, gdy¿ ich fluktuacja daje szansê na szybki zysk (choæ i szybk¹ stratê).

Wady kryptowalut

Pomimo szybkiego wzrostu kursów i rosn¹cej liczby u¿ytkowników, nale¿y wzi¹æ pod uwagê liczne wady kryptowalut. Omówmy je na przyk³adzie Bitcoina.

Fluktuacje cen. Ró¿ne czynniki wp³ywaj¹ na zmiany kursów Bitcoina, które mog¹ wynosiæ nawet kilka, kilkanaœcie procent dziennie.

Brak przepisów rz¹dowych. Brak rz¹dowej ingerencji mo¿e byæ postrzegany jako jedna z zalet kryptowaluty, ale mo¿e byæ równie¿ uwa¿ana za wadê. Transakcje nie s¹ objête ochron¹ prawn¹ i zazwyczaj nie s¹ odwracalne.

Brak gwarancji minimalnej wyceny Je¿eli du¿a grupa inwestorów zdecyduje przestaæ u¿ywania Bitcoinów i je sprzedaæ, ich wartoœæ siê za³amie.

Poniewa¿ transakcje Bitcoin s¹ anonimowe, nieuregulowane i ostateczne, ich wad¹ jest brak bezpieczeñstwa. Nic nie mo¿na zrobiæ, jeœli zostanie wys³ana niew³aœciwa kwota lub do niew³aœciwego odbiorcy.

Ryzyko utraty. Bitcoin bywa przechowywany w portfelu kryptowalut, co grozi utrat¹ œrodków, gdy straci siê dostêp do swojego klucza w razie awarii dysku twardego lub uszkodzenia przez wirusa zapisów, a nawet portfela. Twoje œrodki mog¹ staæ siê ca³kowicie niedostêpne.

Oszustwa. Rynek krypto jest m³ody, nieregulowany, podatny na oszustwa np. schemat Bitcoin Ponzi. G³oœny by³ upadek firmy FTX, której w³aœciciel Sam Bankman Fried jest w wiêzieniu i oczekuje na s¹dow¹ rozprawy.

Ograniczone zastosowanie. Mimo ¿e roœnie liczba firm, które akceptuj¹ Bitcoina i inne krypto, nadal nie s¹ one powszechnie akceptowane. Kryptowalut¹ mo¿esz zap³aciæ za niektóre produkty takich firm, jak Microsoft, Paypal, Starbucks, Overstock, Newegg, Tesla. Mo¿esz tak¿e u¿yæ aplikacji SPEDN, aby p³aciæ kryptowalutami u wielu sprzedawców detalicznych, którzy w przeciwnym razie nie kryptowalut nie przyjmuj¹.

Czy kryptowaluty to dobra inwestycja? Nie. Choæ wartoœæ kryptowalut mo¿e wzrosn¹æ, obracanie nimi to zwyk³a spekulacja. Powód? Podobnie jak prawdziwe waluty, kryptowaluty nie generuj¹ ¿adnych przep³ywów pieniê¿nych, wiêc aby

zarabiaæ, ktoœ musi zap³aciæ wiêcej ni¿ ty. To w³aœnie nazywa siê zasad¹ „wiêkszego g³upca”.

Gdy kupujesz akcje jakiejœ spó³ki, np. Apple, to stajesz siê jej wspó³w³aœcicielem i dostaniesz czêœæ wypracowanych przez ni¹ zysków w postaci dywidendy. Ponadto wartoœæ akcji spó³ki mo¿e rosn¹æ, gdy zwy¿kuj¹ jej obroty, zyski i wartoœæ jej aktywów. Natomiast maj¹c krypto, zyskasz tylko wtedy, gdy znajdziesz kogoœ naiwnego, kto zap³aci ci wiêcej.

Jak kupiæ kryptowalutê Na œwiecie powsta³o wiele gie³d kryptowalut, które umo¿liwiaj¹ wymianê wirtualnych pieniêdzy, a tak¿e ich kupno. Podczas gdy niektóre z nich, w tym Bitcoin, mo¿na kupiæ za dolary amerykañskie, inne wymagaj¹ p³atnoœci Bitcoinami lub inn¹ kryptowalut¹.

Aby kupiæ kryptowaluty, potrzebujesz „portfela”, aplikacji online, która mo¿e przechowywaæ twoj¹ walutê. Generalnie zak³adasz konto na którejœ z gie³d, a nastêpnie mo¿esz przelaæ prawdziwe pieni¹-

El¿bieta Baumgartner

nie jest prawnikiem, a artyku³ ten nie powinien byæ uwa¿any za poradê prawn¹. Jest autork¹ wielu ksi¹¿ek-poradnikówo profilu finansowym i konsumenckim, m.in. „Jak dzia³a gie³da” (tylko w wersji elektronicznej), „Jak inwestowaæ w fundusze powiernicze”, „Amerykañskie emerytury” i wielu innych. S¹ one dostêpne w ksiêgarni Polonia, 882 Manhattan Ave., Greenpoint, albo bezpoœrednio od wydawcy Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492

www.PoradnikSukces.com

poczta@poradniksukces.com

dze na zakup. W sieci znajdziesz du¿o informacji, jak inwestowaæ w Bitcoina.

Na przyk³ad, Coinbase to jedna z popularnych gie³d handlu kryptowalutami, na której mo¿esz tworzyæ zarówno portfel, jak i kupowaæ i sprzedawaæ Bitcoiny i inne kryptowaluty. Ponadto coraz wiêksza liczba brokerów internetowych oferuje kryptowaluty, tacy jak eToro czy Tradestation. Robinhood umo¿liwia darmowe transakcje; serwis Robinhood Crypto jest dostêpny w USA z wyj¹tkiem stanu Nevada i Hawaii.

Pamiêtaj: lokata pieniêdzy w kryptowaluty to nie inwestycja, lecz ryzykowna gra, jak w kasynie. Chcesz inwestowaæ? ZnajdŸ w sieci artyku³ pt. „Jedyna strategia inwestycyjna, jakiej potrzebujesz”. ❍

Nie ubiegaj siê o emeryturê zanim nie poznasz przepisów i pu³apek

Labirynt emerytur imigranta

wyjaœniaj¹ unikalne ksi¹¿ki El¿biety Baumgartner

„Emerytura polska i amerykañska” – ich ³¹czenie i skutki Umowy o zabezpieczeniu spo³ecznym. Cena $35 + $5 za przesy³kê.

„WEP: Jak walczyæ z redukcj¹ Social Security dla Polaków”. Unikalne informacje. Cena $30 + $5 za przesy³kê.

“Ubezpieczenie spo³eczne Social Security”. Dowiedz siê, jak maksymalizowaæ œwiadczenia swoje i rodziny. $35 +$5 za przesy³kê.

Równie¿: “Powrót do Polski” ($35+$5), „Emerytura reemigranta w Polsce” – dla seniorów wracaj¹cych do kraju ($35+$5), „Obywatelstwo z przeszkodami” ($35+$5).

Ksi¹¿ki s¹ uaktualnione na rok 2023 i dostêpne w ksiêgarni Polonia, 882 Manhattan Ave., Greenpoint, albo od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 718-224-3492

www.PoradnikSukces.com

KURIER PLUS 30 WRZEŒNIA 2023

Pu³aski w Savannah

Niewielu zapewne z nowojorskich (i okolic) Polaków odwiedzi³o Savannah w Georgii, mimo i¿ na liœcie najatrakcyjniejszych turystycznych miejscowoœci w USA zajmuje trzeci¹ pozycjê – po Charleston, S. C. i Santa Fe, NM.

Savannah, piêknie po³o¿ona nad rzek¹ ze œwietnie zagospodarowanym nadbrze¿em, jest miastem dla ludzi, do ¿ycia, nie dla biznesu, pieniêdzy, interesów. Mnóstwo zieleni, ma³ych parczków, skwerów, atrakcyjnych, zabytkowych uliczek, sprzyja dodatkowo relaksowej atmosferze: ludzie nie pêdz¹ tu, nie spiesz¹ siê, nie goni¹ za nie wiadomo czym. Spaceruj¹, odpoczywaj¹, zajmuj¹ siê swoimi sprawami, ch³odz¹ siê przy licznych fontannach. Na jednym z takich w³aœnie skwerków stoi otoczony starymi domami wysoki, bia³y obelisk pamiêci Kazimierza Pu³askiego. W okolicach Savannah zmar³ 11 paŸdziernika 1779 r. po szaleñczym kawaleryjskim ataku na pozycje brytyjskie.

Wysoki na 17 metrów monument ma charakter symboliczny, zwieñczony jest figur¹ wolnoœci, ale nazwisko „Pulaski” u podnó¿a obelisku informuje, komu jest poœwiêcony. Z innej strony graniastej podstawy znajduje siê p³askorzeŸba przedstawiaj¹ca polskiego genera³a spadaj¹cego z konia po œmiertelnej – jak siê okaza³o – ranie z kartacza w udo.

Du¿a metalowa tablica informuje szczegó³owo – przytaczam ca³y tekst z przek³adzie:

„Kazimierz Pu³aski – wielki polski patriota, ku którego pamiêci ów pomnik wzniesiono, zosta³ œmiertelnie ranny oko³o pó³ mili na pó³nocny wschód od tego miejsca, podczas ataku francuskich i amerykañskich si³ na pozycje brytyjskie wokó³ Savannah, 9 paŸdziernika 1779 r. General Pu³aski zosta³ trafiony z kartacza w czasie typowej dla siebie brawurowej szar¿y z miejsca, gdzie jego kawaleria stacjonowa³a, aby zebraæ zdezorganizowane si³y alianckie. Œmiercionoœna kula, któr¹ z jego uda usun¹³ dr James Lynah z Po³udniowej Karoliny, znajduje siê w posiadaniu Towarzystwa Historycznego stanu Georgia w Savannah.

Istniej¹ pewne w¹tpliwoœci i niejasnoœci odnoœnie do tego, gdzie Pu³aski zmar³ i gdzie znajduje siê miejsce jego pochówku. Artyku³ z ówczesnej gazety z Charleston, S. C. i inne Ÿród³a wskazuj¹, ¿e zmar³ on na pok³adzie statku zmierzaj¹cego do tego w³aœnie portu. Powszechnie uwa¿ano, ¿e zosta³ pochowany w morzu.

Tradycja ta utrzymywa³a siê, mimo i¿ Pu³aski zmar³ na plantacji Greenwich ko³o Savannah i tam zosta³ pochowany.

Gdy budowano tutaj ten pomnik otwarto grób w Greenwich. Znalezione tam szcz¹tki odpowiada³y opinii lekarzy, pasowa³y do mê¿czyzny w wieku Pu³askiego i jego figury. Zosta³y ponownie z³o¿one w metalowej skrzynce w 1854 r. pod tym pomnikiem.”

Odwiedziæ wspomnianego muzeum ju¿ nie mogliœmy. Powali³ nas z³oœliwy wirus Covid-19 i trzeba by³o pospiesznie wracaæ do domu.

Kazimierza Pu³aski w³aœciwie przypadkiem znalaz³ siê w Savannah w czasie amerykañskiej wojny wyzwoleñczej, jak i te¿ przypadkiem w ogóle przyby³ tutaj, by wzi¹æ udzia³ w owym konflikcie zbrojnym. Po upadku konfederacji barskiej w 1772 r., do której do³¹czy³, Pu³aski okrê¿n¹ drog¹ dotar³ do w Pary¿a. Tu spotka³ Benjamina Franklina, który rozgl¹da³ siê za œmia³kami gotowymi wzi¹æ udzia³ w walce o niepodleg³¹ Amerykê.

W lipcu 1777 r. dop³yn¹³ do Bostonu. Nim jednak zosta³ zaaprobowany przez Kongres Kontynentalny, Pu³aski samowolnie rzuci³ siê do walki w jednej z najwa¿niejszych bitew tej wojny – pod Brandywine – i na czele garstki kawalerzystów szaleñcz¹ szar¿¹ uratowa³ wojsko Waszyngtona przed kompletn¹ pora¿k¹, a mo¿e nawet i uchroni³ ¿ycie samego wodza rewolucji.

W uznaniu zas³ugi Kongres natychmiast przyzna³ mu tytu³ genera³a brygady i w takim stopniu Polak zorganizowa³ swój oddzia³ kawaleryjski. Prowadzi³ swoj¹ wojnê podjazdow¹. Jego niezale¿noœæ – niektórzy mówili: buta i arogancja

zyska³a mu sporo wrogów. Poczyna³ sobie w tej wojnie jak kresowy wata¿ka, a nie jak dowódca przestrzegaj¹cy zasad ¿o³nierskiego honoru.

W 1779 r. Waszyngton wys³a³ Pu³askiego do Charleston, gdzie niebawem zgin¹³ w typowym dla siebie, brawurowym ataku pod Savannah na przewa¿aj¹ce si³y przeciwnika.

Obelisk ku pamiêci polskiego genera³a brygady w tym mieœcie ukoñczono w 1855 r. (niektóre Ÿród³a podaj¹ 1856 r.) i wed³ug powszechnej wówczas opinii „uwa¿ano go za najelegantszy z pomników tego rodzaju w Ameryce”. P³askorzeŸbê nañ wykona³ polski rzeŸbiarz Henryk Dmochowski (1810-1863), bardzo tragiczna postaæ, który pod nazwiskiem Henr y D. Sanders prowadzi³ o¿ywion¹ dzia³alnoœæ artystyczna w USA; jego dzie³em s¹ m. in. popiersia wielu amerykañskich polityków umiejscowione w Kongresie USA.

www.kurierplus.com

Gustaw Holoubek, jeden z najwiêkszych aktorów polskiej sceny urodzi³ siê w 1923 roku w Krakowie i gdyby ¿y³, skoñczy³by w tym roku sto lat. Jego ojciec by³ typowym produktem monarchii Habsburgów. Wzrusza³ siê gdy grano hymn austriacki, p³aka³ przy hymnie czeskim, ale roni³ tak¿e ³zy s³uchaj¹c Mazurka D¹browskiego. By³ z pochodzenia Czechem i osiad³ w Krakowie, gdzie siê spolonizowa³. W czasie I wojny œwiatowej wst¹pi³ do II Brygady Legionów. Po œmierci ¿ony, o¿eni³ siê ponownie z wdow¹, Eugeni¹ Estreicher. Gustaw junior by³ ich jedynym wspólnym dzieckiem. Kiedy dziesiêæ lat póŸniej Gustaw senior zmar³, wychowaniem syna zajê³a siê matka, tward¹ rêk¹ kontroluj¹c ka¿dy aspekt jego ¿ycia, co by³o dla ch³opca przyczyn¹ wielu stresów.

M³ody Gustaw, mimo defektu urody, jakim by³y mocno odstaj¹ce uszy, od wczesnej m³odoœci przejawia³ ogromn¹ s³aboœæ do p³ci piêknej. Uszami nigdy siê nie przejmowa³ i potrafi³ zachowaæ dystans do samego siebie. Kiedy zosta³ dyrektorem Teatru Dramatycznego z powa¿n¹ min¹ opowiada³, ¿e jego pracownicy z szacunku dla niego w sto³ówce teatru nie zamawiaj¹ barszczu z uszkami.

W 1939 roku Gustaw Holoubek zda³ maturê, zosta³ zmobilizowany do wojska i przydzielony do kompani pomocniczej 20 Pu³ku Piechoty w Krakowie. Podczas walk nad Sanem dosta³ siê do niemieckiej niewoli, ale wróci³ do domu w nastêpnym roku ze wzglêdu na postêpuj¹c¹ gruŸlicê. Wykurowa³ siê pod okiem matki i spokojnie doczeka³ koñca wojny.

Odkry³ w sobie talent recytatorski i rozpocz¹³ studia w szkole teatralnej. Tam poczu³ siê w swoim ¿ywiole i sta³ siê bardzo popularnym studentem uczelni. By³ chudy i chodzi³ lekko pochylony. Mia³ piêkne oczy i pow³óczyste spojrzenie. Kobiety go uwielbia³y. Emanowa³a z niego energia, do której wszyscy lgnêli. Szybko siê zakocha³, a jego wybrank¹ zosta³a Danuta Kwiatkowska, córka profesora Wy¿szej Szko³y Muzycznej. Wyjechali razem do Katowic – rodzinnego miasta Danuty – ale matka Gustawa nie by³a w stanie zaakceptowaæ tego zwi¹zku. Zrobi³a synowi awanturê, ¿e o o¿enku powinien myœleæ dopiero jak skoñczy 40 lat. Ka¿d¹ kobietê w ¿yciu syna traktowa³a jak rywalkê. Przestrzega³a Gustawa: „Jeœli ¿ona powie ci, ¿e siê Ÿle czuje – nie wierz jej; ona zawsze bêdzie siê Ÿle czu³a, a ty umrzesz wczeœniej. Kiedy ¿y³ twój ojciec, którego bardzo kocha³am, mia³am reumatyzm, gruŸlicê, raka, wszystkie nieuleczalne choroby. Kiedy umar³, poczu³am siê jak nowo narodzona.” Synowa Danuta by³a dla niej przyczyn¹ wszelkiego z³a nawet wtedy, kiedy efektem tego zwi¹zku sta³a siê wnuczka Ewa.

Gdy Gustaw odwiedza³ matkê w Krakowie ta zasypywa³a go pe³nymi troski pytaniami o to, co jego ¿ona daje mu do jedzenia, czy siê wysypia w nocy i ¿e przez to, ¿e Gustaw ma krótkie paletko to na pewno marznie w kolana.

Mieszkanie na zadymionym Œl¹sku kiepsko wp³ywa³o na zdrowie Gustawa. W 1957 roku przeniós³ siê do Warszawy bo stolica Polski dawa³a znacznie wiêcej mo¿liwoœci ni¿ Katowice.

Holoubek oprócz gry w teatrze wystêpowa³ tak¿e w filmach. Zagra³ w „Pêtli” Wojciecha Hasa, a rok póŸniej w „Po¿egnaniach” tego samego re¿ysera. Jego partnerk¹ w tym filmie by³a m³oda aktorka Maria Wachowiak, w której siê zakocha³, jak siê okaza³o z wzajemnoœci¹. Dla przystojnego Gustawa 15 lat od niego m³odsza Maria porzuci³a aktora Mariana Kociniaka. Holoubek b³yskawicznie podj¹³ decyzjê o rozwodzie, o¿eni³ siê z Mari¹ by rozwieœæ siê z ni¹ cztery lata

Polscy turyœci chêtnie fotografuj¹ siê pod obeliskiem Pu³askiego

P³askorzeŸba Henryka Dmochowskiego

Tablica informacyjna przed pomnikiem

Gustaw i Magdalena czyli przepis na mi³oœæ

póŸniej. Tym razem powodem rozwodu by³a ich wzajemna rywalizacja - oboje byli aktorami i ka¿de z nich chcia³o siê skupiæ na w³asnej karierze. Du¿o m³odsza od Holoubka Maria Wachowiak uwa¿a³a, ¿e jej ma¿ bagatelizuje jej ambicje, ale ich wspólni przyjaciele byli zdania, ¿e drug¹ przyczyn¹ by³a m³odziutka aktorka Teatru Dramatycznego, Magdalena Zawadzka. Po rozwodzie Maria Wachowiak wyjecha³a do Niemiec, gdzie pracowa³a w Radio Wolna Europa i gra³a w niemieckich telenowelach.

Magdalena Zawadzka w wieku 17 lat zagra³a epizod w filmie „Spotkanie w Bajce”, w którym gra³y takie gwiazdy polskiego kina jak Aleksandra Œl¹ska, Andrzej £apicki i Gustaw Holoubek. £apicki z Holoubkiem próbowali zaprosiæ m³odziutk¹ aktorkê na kawê, ale ta zerwa³a siê z krzes³a jak oparzona, mówi¹c, ¿e obieca³a rodzicom, ¿e „po pracy z nikim siê nie bêdzie zadawaæ” i wysz³a przez zamkniête szklane drzwi. Posypa³o siê szk³o, ale na szczêœcie nic siê jej nie sta³o. Zawadzka studiowa³a póŸniej w Wy¿szej Szkole Teatralnej i zagra³a w filmie Jerzego Hoffmana „Pan Wo³odyjowski”. Rola „Hajduczka” czyli Basi Jeziorkowskiej przynios³a jej natychmiastow¹ popularnoœæ. Zagra³a tam razem z Tadeuszem £omnickim i Andrzejem £apickim, którzy obaj zabiegali o jej wzglêdy. Zawadzka mimo m³odego wieku mia³a

opiniê, ¿e rozkochuje w sobie mê¿czyzn, a potem ich porzuca. Szybko jednak wysz³a za m¹¿, za starszego o 13 lat operatora filmowego Wies³awa Rutowicza, który zakoñczy³ w³aœnie burzliwy zwi¹zek z Kalin¹ Jêdrusik. Zawadzka dosta³a wówczas propozycjê zagrania w sztuce „¯ycie jest snem” u boku Gustawa Holoubka. Takiej okazji nie mog³a odrzuciæ. Holoubek by³ wówczas jednym z najbardziej znanych polskich aktorów i doskona³ym re¿yserem. M³oda aktorka zakocha³a siê w nim bez pamiêci. Pisa³a o nim: „Ma mi³¹, ³agodn¹ twarz i ogromne oczy, nieprawdopodobnie niebieskie i przeœwietlone, z czaj¹cymi siê chochlikami. Przyci¹gaj¹ jak magnes. Gêste, czarne, a¿ granatowe w³osy z lekkim szpakiem na skroniach i œniada cera jeszcze bardziej podkreœlaj¹ charakter tych oczu. Du¿e, odstaj¹ce uszy dodaj¹ ³obuzerskiego wdziêku. Mo¿na powiedzieæ, ¿e te oczy i uszy s¹ jego znakiem firmowym. Nienaganne maniery, styl bycia i wys³awiania siê, dowcip i weso³oœæ. Piêkny, mêski, w³aœciwy tylko jemu g³os. Zdaje mi siê czaruj¹cym mêdrcem. Patrzê zdumiona i zastanawiam siê jak to mo¿liwe, ¿e do tej pory widzia³am w nim tylko wielkiego aktora, a nie fascynuj¹cego mê¿czyznê?”

Tyle, ¿e Magdalena Zawadzka nie tylko by³a w tym czasie mê¿atk¹, ale podkochiwa³a siê w Tadeuszu £omnickim, bo ich uczucie z filmu „Pan Wo³odyjowski” szybko przenios³o siê poza ekran.

Holoubek i £omnicki nie przepadali za sob¹ i zwalczali siê bezwzglêdnie przy ka¿dej mo¿liwej okazji. £omnicki mia³ kompleks Gustawa i czasami z zadum¹ mówi³ ¿e „ka¿dy ma swojego Holoubka”. Bataliê o wzglêdy piêknej Magdaleny

te¿ z nim przegra³. Z wyborem swojej ¿ony pogodzi³ siê tak¿e Wies³aw Rutowicz, który z rezygnacj¹ powiedzia³, ¿e „oddaje j¹ w dobre rêce”.

Nikt jednak nie wierzy³, ¿e ten zwi¹zek ma przed sob¹ przysz³oœæ. Gustaw by³ starszy od Zawadzkiej o 21 lat. Nawet jej rodzice nie kryli obaw co do przysz³oœci takiego zwi¹zku. Przyjaciele Holoubka, Dygat i Konwicki, mówili mu „przecie¿ ona ciê rzuci”. Byæ mo¿e jedyn¹ osob¹, która zaakceptowa³aby ten zwi¹zek by³aby matka Gustawa Holoubka, Eugenia, dla której grana przez Zawadzk¹ postaæ Baœki Jeziorkowskiej by³a wzorem kobiety, ale Gustaw oci¹ga³ siê aby przedstawiæ swoj¹ trzeci¹ ¿onê matce. Ostatecznie nigdy siê nie pozna³y bo Eugenia zmar³a w 1973 roku. Kilka miesiêcy póŸniej Gustaw i Magda wziêli cichy œlub w Zakopanem, gdzie spêdzili zaledwie tydzieñ, bo tylko tyle urlopu mia³ dyrektor Teatru Dramatycznego, którym by³ w tym czasie Holoubek.

W 1978 roku urodzi³ im siê syn Jan, który jest obecnie re¿yserem filmowym. Czas pokaza³, ¿e okazali siê znakomicie dobran¹ par¹. Co prawda Gustaw wyp³aca³ alimenty dwóm poprzednim ¿onom, ale umia³ zadbaæ o pieni¹dze i wkrótce z Magdalen¹ zamieszkali na elitarnym osiedlu Szwole¿erów w pobli¿u £azienek. W³adze PRL by³y mo¿e i prymitywne, ale kocha³y artystów i Holoubek wiedzia³ jak z tego korzystaæ. Kiedy otrzyma³ talon na Fiata 127, postanowi³ z ¿on¹ odwiedziæ swoje rodzinne miasto, Kraków. Zostawili auto na parkingu strze¿onym i rzucili siê korzystaæ z przyjemnoœci jakie oferowa³o miasto. Rozbawieni i szczêœliwi kupili bilety na poci¹g do Warszawy i dopiero kiedy wyjechali z miasta przypomnieli sobie, ¿e przyjechali tu autem!

Ich zwi¹zek by³ tak udany, ¿e zacz¹³ obrastaæ legend¹. Jego tajemnic¹ by³a umiejêtnoœæ kompromisu. Gustaw nienawidzi³ chodziæ po muzeach, ale dla Magdy znosi³ takie zwiedzanie z godnoœci¹. Ona nie lubi³a gór, ale wiedzia³a, ¿e to ¿ywio³ Gustawa i spêdzali tam wolny czas. Doskonale uzupe³niali siê w Teatrze Dramatycznym, w którym dyrektorem by³ Gustaw i uda³o mu siê tam stworzyæ najwspanialszy w historii zespó³ polskich gwiazd takich jak Zapasiewicz, Fronczewski czy £apicki. Wszystko to skoñczy³o siê wraz ze stanem wojennym. Holoubek próbowa³ odtworzyæ swoj¹ ekipê w Teatrze Ateneum, ale czas nie by³ ju¿ jego sprzymierzeñcem. Coraz bardziej schorowany zmar³ w 2008 roku. Magdalena Zawadzka do dziœ pielêgnuje pamiêæ o wielkim aktorze i swojej wielkiej mi³oœci uznaj¹c, ¿e przepis na mi³oœæ opiera siê na wolnoœci i zaufaniu, na szanowaniu w³asnej odrêbnoœci i tolerowaniu s³abostek. Para prze¿y³a razem 35 szczêœliwych lat, a Zawadzka do dziœ mówi o swoim mê¿u, ¿e „œmieræ nie jest koñcem mi³oœci.”

Nowodworski Foundation i Brooklyn Library - Greenpoint Branch zapraszaj¹ na wystawê

Tradycja z Krakowa, Polska wpisana w 2018 przez UNESCO na listê Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkoœci

Wystawa otwarta do 21 listopada

Kurator wystawy: Grzegorz Worwa

Adres:107 Norman Avenue, Brooklyn,NY1122

Œlub Magdaleny Zawadzkiej i Gustawa Holoubka. Para prze¿y³a razem 35 lat. Na zdjêciu w kó³ku z synem Janem.

Magdalena Zawadzka z Tadeuszem £omnickim w filmie „Pan Wo³odyjowski”

Holoubek z pierwsz¹ ¿on¹ Danut¹ Kwiatkowsk¹

Holoubek na scenia z Mari¹ Wachowiak

“Scena Narodzenia - Szopka Krakowska”

Zamów og³oszenie drobne

Cena $10 za maksimum 30 s³ów

● INSTALACJA NOWYCH BOILERÓW

● ZAMIANA BOILERÓW OLEJOWYCH NA GAZOWE

● USUWANIE GAS, NATIONAL GRID, DEPT OF BUILDINGS VIOLATIONS

● RPZ/BACKFLOW PREVENTER INSTALACJA & COROCZNE SERWISY

● CON ED/ NATIONAL GRID GAS SERVICE RESOTRATION

● INSPEKCJE SYSTEMÓW LINII GAZOWYCH ZGODNIE Z LOCAL LAW 152

Fortunato Brothers

289 MANHATTAN AVE. (blisko Metropolitan Ave.) BROOKLYN, N.Y. 11211; Tel. 718-387-2281 Fax: 718-387-7042

CAFFE - PASTICCERIA

ESPRESSO - SPUMONI

GELATI - CAKES

W³oska ciastkarnia czynna do 22:00, a w pi¹tek i sobotê do pó³nocy. Zapraszamy.

Dzieciêcy Zespó³ przy parafii Œw. Stanis³awa Kostki

„Krakowianki i Górale“ zapraszaj¹ dzieci, m³odzie¿ i rodziców na Paradê Pu³askiego.

Absolwenci te¿ mog¹ maszerowaæ z nami.

W tym roku obchodzimy 85-lecie za³o¿enia Zespo³u.

Zapraszamy na próby we wtorki o 5:30 w auli szko³y parafialnej.

Dziêkujemy Kurierowi Plus za sta³e popracie naszego dzia³ania.

Anna-Pol Travel

821 A Manhattan Ave. Brooklyn, NY 11222 Tel. 718-349-2423

WWW.ANNAPOLTRAVEL.COM

❖ Rezerwacja hoteli ❖ Wynajem samochodów ❖ Notariusz ❖ T³umaczenia ❖ Klauzula “Apostille” ❖ Zaproszenia ❖ Wysy³ka pieniêdzy Vigo

Acupuncture and Chinese Herbal Center

Dr Shungui Cui, L.Ac, OMD, Ph.D

– jeden z najbardziej znanych specjalistów w dziedzinie tradycyjnych chiñskich metod leczenia. Autor 6 ksi¹¿ek. Praktykuje od 47 lat. Pracowa³ we W³oszech, Kuwejcie, w Chinach. Pomaga nawet wtedy, gdy zawodz¹ inni.

● katar sienny ● bóle pleców ● rwê kulszow¹ ● nerwobóle ● impotencjê

● zapalenie cewki moczowej ● bezp³odnoœæ ● parali¿ ● artretyzm ● depresjê ● nerwice

● zespó³ przewlek³ego zmêczenia ● na³ogi ● objawy menopauzy ● wylewy krwi do mózgu

● alergie ● zapalenie prostaty ● rekonwalescencja po chorobach nowotworowych z zastosowaniem chiñskiego zio³olecznictwa itp.

Do akupunktury u¿ywane s¹ wy³¹cznie ig³y jednorazowego u¿ytku

144-48 Roosevelt Ave. #MD-A, Flushing NY 11354

Poniedzia³ek, œroda i pi¹tek: 12:00 - 6:00 PM; tel. (718) 359-0956

1839 Stillwell Ave. (off 24th. Ave.), Brooklyn, NY 11223

Wtorek, czwartek i sobota: 12:00-6:00 PM, w niedziele 12:00 - 3:00 pm (718) 266-1018 www.drshuiguicui.com

ANIA TRAVEL AGENCY

57-53 61st Street, Maspeth, N.Y. 11378

Tel. 718-416-0645, Fax 718-416-0653

✓ Bilety Lotnicze ✓ Wysy³ka pieniêdzy i paczek

✓ T³umaczenia ✓ Sprawy imigracyjne

✓ Notariusz

najlepsze ¿yczenia maszeruj¹cym Rodakom sk³ada sklep Kiszka

najlepsze ¿yczenia maszeruj¹cym Rodakom sk³ada sklep Kiszka

najlepsze ¿yczenia maszeruj¹cym Rodakom sk³ada sklep Kiszka

najlepsze ¿yczenia maszeruj¹cym Rodakom sk³ada sklep Kiszka

najlepsze ¿yczenia maszeruj¹cym Rodakom sk³ada sklep Kiszka

najlepsze ¿yczenia maszeruj¹cym Rodakom sk³ada sklep Kiszka

najlepsze ¿yczenia maszeruj¹cym Rodakom sk³ada sklep Kiszka

najlepsze ¿yczenia maszeruj¹cym Rodakom sk³ada sklep Kiszka

najlepsze ¿yczenia maszeruj¹cym Rodakom sk³ada sklep Kiszka