ER KURI P L U S
P O L I S H NUMER 1431 (1731)
W E E K L Y
ROK ZA£O¯ENIA 1987
PE£NE WYDANIE KURIERA W INTERNECIE: WWW.KURIERPLUS.COM
ILUSTRACJA BEATA SZPURA
NEW YORK • PENNSYLVANIA • CONNECTICUT • NEW JERSEY • MASSACHUSETTS
M A G A Z I N E
TYGODNIK
12 LUTEGO 2022
Razem i osobno
Tomasz Bagnowski
NATO i USA deklaruj¹ jednoœæ w przypadku inwazji Rosji na Ukrainê.
Mniej wiêcej w tym samym czasie kiedy prezydent Joe Biden przyjmowa³ w Waszyngtonie kanclerza Niemiec Olafa Scholza, prezydent Francji Emmanuel Macron spotyka³ siê w Moskwie z W³adimirem Putinem. Niemieckiego goœcia przywita³ w Bia³ym Domu rozpalony kominek i przyjazne spojrzenie Bidena, zdradzaj¹ce uœmiech ukryty za maseczk¹ ochronn¹. W Moskwie rozmawiano bez kominka i bez masek na twarzach, a prezydentów Francji i Rosji dzieli³ d³ugi, na kilka metrów, stó³. Mo¿na by³o jednak odnieœæ wra¿enie, ¿e rozmowa Macrona z Putinem by³a znacznie cieplejsza ni¿ Bidena z Scholzem. Putin dziêkowa³ nawet prezydentowi Francji za wysi³ek dyplomatyczny i osobiste zaanga¿owanie w rozwi¹zanie konfliktu wokó³ Ukrainy. W Waszyngtonie podziêkowañ nie by³o, by³y natomiast standardowe w takich okazjach deklaracje o niez³omnym partnerstwie i sojuszniczej jednoœci. Jednoœæ, któr¹ NATO deklaruje ju¿ od wielu tygodni, dotyczy przede wszystkim odpowiedzi na ewentualn¹ rosyjsk¹ inwazjê. Co bêdzie w przypadku gdy do inwazji na Ukrainê jednak nie dojdzie? Jaka bêdzie przysz³oœæ tego kraju i jego miejsce w Europie? W tych kwestiach NATO, USA i Europa ju¿ tak zjednoczone nie s¹. Prawdê mówi¹c nawet w kwestii sankcji na Rosjê mo¿na doszukiwaæ siê
ró¿nic. Olaf Scholz na wspólnej z Bidenem konferencji prasowej, nie chcia³ na przyk³ad powiedzieæ, czy sankcje bêd¹ oznacza³y zablokowanie przez Niemcy Nord Stream 2. „Nasza odpowiedŸ na rosyjsk¹ inwazjê bêdzie bardzo dotkliwa i bêdzie taka sama jak odpowiedŸ Stanów Zjednoczonych” – stwierdzi³ Scholz. Biden mówi³ natomiast jednoznacznie o zamkniêciu gazoci¹gu. Zachowawczoœæ kanclerza w tej kwestii mo¿na zrozumieæ zwa¿ywszy, ¿e dla Niemiec sankcje na Rosjê oznacza³yby du¿o wiêksze k³opoty ni¿ dla USA. Niemcy zdecydowa³y jakiœ czas temu o wygaszeniu swoich elektrowni atomowych, a tak¿e ca³kowitym odejœciu od wêgla i w kwestiach energetycznych s¹ dziœ g³êboko uzale¿nione od rosyjskiego gazu. Nie chodzi zreszt¹ tylko o gaz. Rosja jest dla Niemiec strategicznym partnerem handlowym. Ostre sankcje mog³yby oznaczaæ katastrofê dla niemieckiego eksportu. Ró¿nice pomiêdzy Europ¹ i USA widaæ jeszcze wyraŸniej w sposobie podejœcia do negocjacji z Rosj¹. Biden po miêkkiej pocz¹tkowo postawie usztywni³ stanowisko, czego dowodem jest wys³anie do Europy dodatkowych trzech tys. ¿o³nierzy, których czêœæ trafi³a do Polski. Niemcy zablokowa³y natomiast sprzeda¿ swojej broni do Ukrainy, oferuj¹c jedynie kilka tysiêcy he³mów, co burmistrz Kií3 jowa uzna³ za niesmaczny ¿art.
Zachowaæ odrêbnoœæ Maria Stangret-Kantor, malarka, ¿ona Tadeusza Kantora, aktorka – zagra³a ¿yciowe role, którymi mo¿na by obdzieliæ kilka kobiet.
l Maria Stangret-Kantor
15 maja 2020 roku zmar³a wybitna malarka, ¿ona Tadeusza Kantora, Maria Stangret-Kantor. Lata temu rozmawia³am z ni¹ o jej ¿yciu z Kantorem, cz³owiekiem tyle¿ wybitnym co trudnym. ¯ona awangardowego artysty, jedyna ma prawo powiedzieæ, ¿e twórca „Umar³ej klasy” i „Wielopole, Wielopole”, które przynios³y mu uznanie œwiata, nie by³ pos¹gowym geniuszem tylko zwyk³ym cz³owiekiem. Prze¿yli razem trzydzieœci lat… – Rok 1955, pe³en nadziei – wspomina³a Maria Stangret-Kantor – tu¿ przed paŸdziernikow¹ odwil¿¹, bardzo wa¿n¹ dla artystów. Studiowa³am na Akademii Sztuk Piêknych w Krakowie. W³aœnie wtedy w Domu Plastyków Tadeusz Kantor zacza³ myœleæ o swoim teatrze. Wyrzucono go wczeœniej z Akademii, a przed 1955 rokiem nie by³o mowy o sztuce innej ni¿ socrealistyczna. I gdy gruchnê³a wieœæ, ¿e idzie polityczna odwil¿, a Kantor chce stworzyæ teatr – zaczêliœmy siê gromadziæ w Domu Plastyków. To by³a grupa m³odych malarzy, rzeŸbiarzy, pisarzy. Andrzej Bursa, Irek Iredyñski, Jasiu Gintner, Kazimierz Mikulski, Maria Jaremianka, Jonas Stern, Jurek i Lidka Skar¿yñscy… Wtedy Kantor zrobi³ „M¹twê”. Ja w tym czasie, jeszcze jako studentka, gra³am wolty¿erkê w „Cyrku”,
spektaklu Kazimierza Mikulskiego. Pozna³am Kantora i tak siê to zaczê³o. Pozna³a go jako studentka. A on by³ ju¿ s³awny, znany i starszy o 14 lat… – Ró¿nica wieku nigdy nie mia³a znaczenia – mówi³a Maria Stangret-Kantor – Ale pierwszy raz us³ysza³am o Kantorze du¿o wczeœniej. By³am uczennic¹ i ca³¹ szko³¹ poszliœmy na „Cyda” wystawionego w kru¿gankach na Wawelu. Po spektaklu publicznoœæ zaczê³a entuzjastycznie krzyczeæ: „Kantor, Kantor!” gdy¿ to on zrobi³ œwietne dekoracje a my nie wiedzieliœmy w ogóle kto to jest i krzyczeliœmy: „autor, autor!”. Nasza nauczycielka syknê³a: „Ciszej! Autor nie ¿yje!”. No a potem… mi³oœæ od pierwszego wejrzenia. Nasz œlub by³ ca³kiem zwyczajny. Wzieliœmy go w 1961 roku w Pary¿u, w ambasadzie polskiej. Œwiadkami byli Jan B³oñski i Gizela Szancerowa. Powiedzia³am do ambasadora: „Chcia³abym nazywaæ siê Stangret-Kantor” a on na to: „Proszê pani, ju¿ za póŸno! Trzeba by³o wczeœniej mówiæ! A zreszt¹ czy to takie z³e nazwisko – Kantor?”. Œlub by³ nag³y. Tadeusz po prostu pewnego dnia przyjecha³ z Polski z moimi dokumentami. Ja w ogóle nie chcia³am wychodziæ za m¹¿. Ale wysz³am. í 9