NEW YORK • PENNSYLVANIA • CONNECTICUT • NEW JERSEY • MASSACHUSETTS
ER KURI P L U S
P O L I S H NUMER 1199 (1499)
W E E K L Y
ROK ZA£O¯ENIA 1987
PE£NE E-WYDANIE KURIERA W INTERNECIE: WWW.KURIERPLUS.COM
í í í í í
Co to bêdzie, co to bêdzie? – str. 5 Powtórka z historii – str. 6 Robotnik spada 14 stóp w dó³ – str. 7 Pamiêtnik pani Hanki, odcinek 1– str. 14 Polonusi przed Wielkim Kryzysem – str. 16
M A G A Z I N E
TYGODNIK
26 SIERPNIA 2017
Tomasz Bagnowski
Najd³u¿sza wojna Ameryki Amerykañska obecnoœæ w Afganistanie trwa 16 lat. Wojna tam prowadzona jest najd³u¿sz¹ wojn¹ w jak¹ kiedykolwiek zaanga¿owane by³y Stany Zjednoczone. Po niedawnym wyst¹pieniu Donalda Trumpa, który na pocz¹tku tygodnia pod Waszyngtonem przedstawi³ now¹ strategiê Ameryki w Afganistanie wiemy, ¿e wojna ta trwaæ bêdzie nadal. Nie wiemy, kiedy siê zakoñczy i nie wiemy jakie kryteria musz¹ zostaæ spe³nione by amerykañskie wojska wróci³y do domu. Prezydent w swoim wyst¹pieniu nie okreœli³ tych warunków wyraŸnie. „Ostatecznie zwyciê¿ymy” – zapewni³ Trump. Co jednak oznacza zwyciêstwo te¿ tak naprawdê nie wiemy. Dla wszystkich tych, którzy s¹dzili, ¿e prezydentura nowojorskiego biznesmena bêdzie oznacza³a nowe podejœcie do konfliktu afgañskiego jego poniedzia³kowe wyst¹pienie musia³o byæ kub³em zimnej wody na g³owê. Dlaczego? Bo Trump krytykowa³ obecnoœæ USA w Afganistanie od wielu lat. Ju¿ w 2012 roku pisa³ na Twitterze, ¿e konflikt ten nie przynosi Ameryce ¿adnych korzyœci. PóŸniej
jako kandydat na prezydenta podkreœla³, ¿e za pieni¹dze, które Stany Zjednoczone wydaj¹ na tê wojnê mo¿na by³oby odbudowaæ infrastrukturê Ameryki dwukrotnie. „Marnotrawstwo” – to by³o jedno z jego ulubionych okreœleñ w odniesieniu do Afganistanu. W miniony poniedzia³ek Trump postanowi³ jednak, ¿e „marnotrawstwo” trwaæ bêdzie nadal i to w jeszcze wiêkszym zakresie. Zgodnie z zapowiedziami prezydenta, USA maj¹ zwiêkszyæ liczbê ¿o³nierzy w Afganistanie i tym samym koszty zaanga¿owania w swoj¹ najd³u¿sz¹ wojnê. Trump nie przedstawi³ konkretów i da³ do zrozumienia, ¿e o szczegó³ach operacji decydowaæ bêd¹ genera³owie. To te¿ spora zmiana. W trakcie kampanii mówi³ przecie¿, ¿e o terroryzmie wie znacznie wiêcej od wojskowych. W strategii, choæ pozbawionej szczegó³ów, pojawi³y siê jednak nowe elementy warí8 te podkreœlenia.
Koñczy siê lato, koñcz¹ siê pi¹tkowe pokazy ogni sztucznych na Coney Island. W tym sezonie ostatni¹ szansê bêdziemy mieli w piatek, 1 wrzeœnia o godzinie 9: 30 wieczorem.
Obraz intensywnie abstrakcyjny FOTO: CZES£AW KARKOWKI
Z malarzem, grafikiem, fotografem Tadeuszem Mys³owskim rozmawia Czes³aw Karkowski. – Kiedy tu przyjecha³em, wyrwa³em siê z tego labiryntu dróg twórczych, przebi³em tê niewidzialn¹ ograniczaj¹c¹ mnie œcianê i wydosta³em siê na wolnoœæ. Nowy Jork by³ odpowiednim miejscem w tamtym czasie, prowokowa³ do poszukiwania w³asnych œrodków wyrazu – mówi Tadeusz Mys³owski. Do Nowego Jorku artysta przyby³ w pocz¹tkach lat 70. Wprost z Pary¿a, gdzie radzi³ sobie ca³kiem dobrze jako malarz. Miêdzy innymi dziêki pomocy paryskiej „Kultury” zaprezentowa³ swoj¹ twórczoœæ w znanej emigracyjnej galerii Lambert. Zaœ jeszcze wczeœniej – w Polsce – uwa¿ano go za wielk¹ nadziejê polskiego malarstwa, artystê obdarzonego szczególnym poczuciem barwy, utalentowanego ucznia Wac³awa Taranczewskiego, godnego nastêpcê pokoleñ polskich kolorystów.
u
Tadeusz Mys³owski – Sztuka jest przede wszystkim w nas – w œwiadomoœci, umyœle, sercu.
Neo-konstruktywizm Mys³owski poszed³ jednak inn¹ droga. Metaforycznie i dos³ownie. Osiad³ w Nowym Jorku. Szymon Bojko pisa³ o nim jako o œwietnym kontynuatorze najlepszej, europejskiej tradycji konstruktywizmu i suprematyzmu. By³o to lata temu, gdy Bojko, doskona³y krytyk sztuki i wyk³adowca polskich i amerykañskich
uniwersytetów, napisa³ ksi¹¿kê (wydan¹ znacznie póŸniej) o polskich artystach w USA „Z polskim rodowodem”. Podkreœli³ najwa¿niejszy kierunek rozwoju wra¿liwoœci estetycznej m³odego wówczas artysty: twórcz¹ kontynuacjê konstruktywizmu, maj¹cego w Polsce œwietn¹ tradycjê. Na pytanie: czym jest sztuka? Mys³owski odpowiada: ostatnio zapamiêtale pracujê nad bardzo abstrakcyjnymi obrazami, obrazami intensywnie abstrakcyjnymi; bez pêdzla, bez farby, bez p³ótna. Ja tylko o nich myœlê… Sztuka nie musi znajdowaæ wyrazu w materialnym kszta³cie w jakimkolwiek materiale. Jest tak¿e w nas i przede wszystkim w nas – w œwiadomoœci, umyœle, w sercu. To prze¿ycie, doœwiadczenie i nastroje, emocje s¹ sztuk¹. Sztuka to ostatecznie namys³, intelektualne przetworzenie w materialnym substracie przez artystê wybranych wra¿eñ, doznañ, przemyœleñ. Nadanie porz¹dku chaosowi doznañ, zmêtowi i gmatwaninie psychiki. To ³ad z chaosu, to triumf intelektu nad czuciem, myœli czêsto wyra¿onej w naukowej formie, nad ulotnymi, psychicznymi stanami duszy. í 13