KindVak januari 2021

NR. 25 | 6e JAARGANG | JANUARI 2021

Geef jouw kinderopvang een gezicht

Vasthouden aan passend onderwijs Spraakmakend woordenschatonderwijs

Van suikerspin naar tomaat

(advertentie)

Colofon 6e jaargang, nr. 25.

Kindvak Magazine verschijnt 4x per jaar en wordt digitaal verspreid onder ruim 23.000 pedagogische professionals in Nederland én België.

Kindvak Magazine is een uitgave van:

Hier is hij dan: de eerste editie van KindVak Magazine voor 2021! Gevuld met spraakmakende en smaakmakende verhalen om jouw jaar een frisse en inspirerende start te geven.

Een nieuw jaar, gestart met dezelfde uitdagingen als waar we in 2020 voor gestaan hebben, maar gelukkig ook perspectief naar een terugkeer naar normaal.

Voor mij persoonlijk was 2020 zeker een jaar met uitdagingen.

Als nieuwe organisator van KindVak werd ik geconfronteerd met het stilvallen van de evenementenbranche en mijn doelgroep, jullie dus, met onbekende uitdagingen. Gelukkig zijn de vooruitzichten voor 2021 positief, met het vaccin als belangrijkste peiler.

Coördinatie en vormgeving: Studio Krul

Maar onbekende situaties brengen ook creativiteit naar boven.

Creativiteit om de website kindvak.nl op te frissen, aan te pakken en na te denken over wat wij jullie nu willen bieden met de site. Dat heeft geleid tot een nieuwe, frisse start van kindvak.nl in 2021! Nog steeds vind je daar alle informatie over de beurs, maar er is meer ruimte voor nieuws. Nieuws van jullie en voor jullie. Nog meer dan anders zijn we op zoek naar jullie verhalen, de persoonlijke belevenissen van de professionals uit kinderopvang en primair onderwijs. Dus heb je een tip uit jouw praktijk, of een prachtige anekdote? Ze zijn welkom op gerbrig@conexpo.nl!

Wilt u een redactionele bijdragen leveren of een advertentie plaatsen? info@studiokrul.com

Maar voor nu wens ik jullie veel leesplezier met dit KindVak Magazine! Namens het KindVak organisatie team,

ConExpo bv De Bloemendaal 3 5223 EB ’s Hertogenbosch Eindredactie: Gerbig Reitsma gerbrig@conexpo.nl Met medewerking van: Aart Verschuur, Mireille David, Wendy Meerbeek, Bertine van Spijk

De redactie van Kindvak Magazine stelt met zorg de inhoud samen voor iedere editie. De verantwoording voor ingebrachte teksten liggen bij de auteurs van deze teksten.

Door u in te schrijven voor de KindVak-nieuwsbrief of een bezoek te brengen aan de KindVak beurs ontvangt u de digitale editie van Kindvak Magazine.

Gerbrig Reitsma P.s. Mijn smaakmakende tip: na alle heerlijkheden van december en met de kou in januari zweer ik bij gember-kaneel-citroen thee. Paar schijfjes verse gember, partje citroen en 1/3 kaneelstokje, heet water erbij en je bent weer heerlijk warm. Doe het kaneelstokje wel even in een thee-ei want die valt uit elkaar. Proost!

(advertentie)

Ontvang betalingen van ouders sneller en eenvoudiger met Payt 4MJNNF TPGUXBSF NBBLU VX XFSL FFO TUVL MFVLFS FO NBLLFMJKLFS #FTQBBS UJKE ¨O HFME .FU EF TMJNNF DMPVE TPGUXBSF WBO 1BZU LSJKHU V VX GBDUVSFO TOFMMFS FO FFOWPVEJHFS

CFUBBME [POEFS EBU V IFU CFMBOHSJKLF DPOUBDU NFU PVEFST WFSMJFTU "VUPNBUJTFFS

SFQFUJUJFWF BENJOJTUSBUJFWF UBLFO FO GPDVT V PQ IFU QFSTPPOMJKLF DPOUBDU 1BZU [PSHU

FSWPPS EBU IFU EFCJUFVSFOCFIFFS NBLLFMJKL FO EVJEFMJKL JT WPPS V ¨O WPPS PVEFST

Ë‘%F PQMPTTJOH EJF 1BZU CJFEU NBBLU IFU

MFWFO IFFM WFFM NBLLFMJKLFS WPPS /KPZ FO WPPS EF PVEFST )FU CFUBBMHFESBH JT BBO[JFOMJKL WFSCFUFSE Ë’

LJOEFSPQWBOHPSHBOJTBUJF /KPZ

Voordelen van Payt voor uw organisatie

*OUFHSFFSU NFU VX CSBODIF TPGUXBSF WPPS FFO WPMMFEJH HFBVUPNBUJTFFSE EFCJUFVSFOCFIFFS

7PMHU GBDUVSFO ¨O TUPSOFSJOHFO DPOTJTUFOU PQ WPPS CFUFS CFUBBMHFESBH FO FFO BBO[JFOMJKLF UJKETCFTQBSJOH

#JFEU PVEFST EF NPHFMJKLIFJE PN GBDUVSFO WJB J%&"- UF CFUBMFO WPPS TOFMMFSF CFUBMJOHFO FO NFFS HFNBL

.FFS XFUFO 0OUEFL EF NFFTU DPNQMFUF TPGUXBSF PQ IFU HFCJFE WBO EFCJUFVSFOCFIFFS %PXOMPBE PO[F CSPDIVSF WJB www.payt.nl/brochure

8

Vasthouden aan passend onderwijs

12

Van suikerspin naar tomaat

16

Geef jouw kinderopvang een gezicht

18

Tekst: Aart Verschuur

Tekst: Mireille David

Tekst: Wendy Meerbeek

Spraakmakend woordenschatonderwijs Tekst: Bertine van Spijk

Kindvak Magazine zoekt pm’ers met een verhaal.

Vind jij het als pedagogisch professional leuk om over je werk te vertellen en te schrijven? Kindvak Magazine is op zoek naar verhalen uit de praktijk. Dus als jij kunt schrijven en een interessant onderwerp hebt, dan horen wij graag van jou!

Artikelen (niet langer van 250 woorden) mag je mailen aan: gerbrig@conexpo.nl

Op naar de live ontmoeting!

Wij kijken er naar uit om jullie weer live te ontvangen. En met alle ontwikkelingen van nu hebben wij er ook alle vertrouwen in dat we dit op 13-14-15 januari 2022 weer kunnen doen. Daarom zijn we vol enthousiasme begonnen met de voorbereidingen van KindVak 2022.

Dit enthousiasme wordt gelukkig gedeeld door de branche, met al inschrijvingen van diverse exposanten. Daarnaast laten we ons – gesteund door onze adviesraad – ook informeren over de laatste ontwikkelingen in de branche. Kinderopvang en onderwijs staan door de huidige omstandigheden flink in de belangstelling van overheid en bedrijfsleven. Dit betekent groeikansen, en die willen wij graag in ons workshop- en seminarprogramma integreren. Zodat jij met een bezoek aan KindVak 2022 straks weer helemaal op de hoogte bent.

Gezien jullie enthousiaste reacties op onze jubileum editie van 2020 hebben we verder aan de opzet weinig gesleuteld. Nog steeds ontvangen we jullie met een heerlijke kop koffie, is het parkeren gratis en kan je zonder extra kosten meerdere workshops volgen. Waar we wel – samen met de workshopgevers – naar kijken is een bijscholingscertificaat, de KindVak trainingskaart.

Wil je erbij zijn? De inschrijving gaat in augustus 2021 open! We zien je graag in januari 2022.

De exposanten inschrijving is vanaf nu geopend voor alle potentiële exposanten. Wil jij 5000+ professionals uit de kinderopvang en het primair onderwijs ontmoeten in januari 2022? De eerste exposanten van 2020 hebben zich al weer ingeschreven, dus wees er snel bij om jouw voorkeursplek te reserveren!

Tot 1 maart 2021 profiteer je nog van de vroegboek korting van € 10,- per m2

JANUARI 2021

KINDVAK Magazine | 7

Tekst: Aart Verschuur, foto’s: Arthur Krijgsman

Vasthouden aan passend onderwijs Vorig jaar mei verscheen – net na de aanvang van de coronacrisis – het evaluatierapport passend onderwijs. Als reactie daarop heeft onderwijsminister Slob afgelopen november zijn 25-punten-verbeterplan voor het passend onderwijs gepresenteerd. Want er valt heel wat te verbeteren aan het systeem van inclusief onderwijs. En daar worstelen we al tientallen jaren mee.

Het eindrapport ‘Evaluatie passend onderwijs’ van mei 2020 is verschenen na wel vijf jaar gedegen onderzoek door de Tilburgse universiteit en het Kohnstamm Instituut. Volgens de onderzoekers is passend onderwijs als beleidsinstrument geslaagd: de budgetten lopen niet uit de hand, en de bevoegdheden en de verantwoordelijkheden van de scholen zijn duidelijk benoemd. Toch constateren zij dat het effect bij leraren, ouders en leerlingen niet zo groot is als vooraf gehoopt.

De politieke aandacht ging vooral uit naar budgetbeperking en het zoveel mogelijk stroomlijnen en coördineren van het onder-

handicap: de onderzoekers constateren wat mismoedig dat zij niet kunnen vaststellen of passend onderwijs nu goed uitpakt voor leerlingen. Terwijl het juist om hen moet draaien.

steuningsaanbod. Maar over wat het leerlingen en ouders zou moeten opleveren, daarover zijn weinig doelen geformuleerd. En dat blijkt bij de evaluatie na vijf jaar echt een

nanciering (2003-2014). Al deze vormen van onderwijsbeleid kwamen op hetzelfde neer: álle kinderen hebben recht op een plek in de school, zonder weggestopt te worden op

JANUARI 2021

WEERBARSTIGE PRAKTIJK Passend onderwijs is in 2014 ingevoerd, maar we doen in Nederland al vijftig jaar pogingen om leerlingen die extra zorg en aandacht nodig hebben, in het gewone onderwijs een plaats te geven. In de jaren negentig noemden we het Weer Samen Naar School, en velen van ons kennen nog wel het rugzakje voor ouders, de leerlinggebonden fi-

KINDVAK Magazine | 9

speciale scholen. Inclusie noemen we dat tegenwoordig.

Het idee van het passend onderwijs is dus prachtig, maar de praktijk is weerbarstig.

Jarenlang is er al kritiek op het passend onderwijs. Ouders en leraren uiten telkenmale hun frustratie over het doolhof van bureaucratische regels en de bijkomende werkdruk.

Leerlingen kunnen soms geen passende plek krijgen en het aantal thuiszitters steeg de afgelopen jaren naar bijna 5000.

ONDERZOEK VAKBOND De vakbond AOb heeft om die reden een flink eisenpakket op tafel gelegd voor passend onderwijs: kleinere klassen, meer handen in de klas en minder bureaucratie. Dat zijn enkele zaken die volgens de AOb nodig zijn om passend onderwijs te laten werken. De vakbond heeft onder de eigen leden onderzocht hoe leraren en ondersteuners op dit moment passend onderwijs ervaren.

10 | KINDVAK Magazine

De uitkomsten daarvan stemmen niet vrolijk.

Leraren melden dat ze sinds de invoering van passend onderwijs minder grip hebben op de hulp die ze kunnen bieden. Ook kunnen ze leerlingen lang niet altijd de begeleiding geven die nodig is.

VERBETERPLAN Ook onderwijsminister Arie Slob vindt dat we op veel plekken nog lang niet zijn waar we willen zijn, hoewel er op veel plekken al het nodige bereikt is en het ondersteuningsaanbod beter is geworden. Na de evaluatie stelt de minister daarom een verbeteraanpak voor, met twee hoofdlijnen.

Op de korte termijn wil hij op 25 punten het passend onderwijs verbeteren. Leerlingen en hun ouders krijgen meer te zeggen over passend onderwijs. Met bijvoorbeeld hoorrecht voor leerlingen, zodat zij betrokken worden bij besluiten over hun oplossing. En voor ouders komt er betere informatie en komen er duidelijkere stappen wat ze kunnen doen als

JANUARI 2021

ze er met de school niet uitkomen. Op langere termijn (vijftien jaar) wil Slob koersen naar meer inclusiever onderwijs.

REACTIES POLITIEK Een groot deel van de Tweede Kamer is te spreken over de voorgestelde maatregelen om het passend onderwijs te verbeteren.

CDA-Kamerlid Rog is opgelucht dat de ‘harde noten zijn gekraakt’, D66’er Van Meenen ziet een ‘weg vooruit’, Kamerlid Bruins van de ChristenUnie rept over ‘betekenisvolle stappen’ en de VVD spreekt van hoop. ‘Ik heb jaren tandenknarsend gezien hoe leerlingen vastliepen in het systeem’, zei VVD-Kamerlid Heerema in het Kamerdebat over de eindevaluatie van het passend onderwijs.

Wel heeft de Tweede Kamer een stortvloed aan moties aangenomen. Van de veertien moties die zijn ingediend tijdens het debat over het passend onderwijs (op 16 november) zijn er maar liefst dertien aangenomen. Ook twee eerdere moties zijn alsnog aangenomen.

Deze laatste gingen over de grote reserves bij de samenwerkingsverbanden, de netwerken waarin reguliere scholen en speciale scholen samenwerken om de extra zorg naar de gewone klas te brengen.

In gewone taal: er blijft te veel geld op de plank liggen in het passend onderwijs. En dat irriteert zowel leerkrachten, ouders als de politiek. Gezamenlijk hebben de samenwerkingsverbanden hebben bijna 180 miljoen euro te veel aan ‘reserves’. De bedragen lopen op tot ruim 8 miljoen per organisatie, zo heeft het Onderwijsblad onderzocht. Minister Slob eist daarom dat alle samenwerkingsverbanden vóór februari 2021 met een plan komen om dit plankgeld af te bouwen en in te zetten waarvoor het is bedoeld: les, zorg en aandacht in de klas.

OVER DE AUTEUR Aart Verschuur is redacteur van KindVak Magazine en hoofdredacteur van vakblad Kindcentrum BBMP.

KENMERKEN VAN INCLUSIEF ONDERWIJS • Alle leerlingen gaan naar de school in de buurt.

• Alle leerlingen zijn welkom en gewaardeerd.

• Alle leerlingen leren in reguliere, heterogene klassen met reguliere leeftijdgenoten.

• Alle leerlingen volgen in principe hetzelfde onderwijsprogramma, maar curriculum kan worden aangepast indien nodig. De instructiewijzen zijn gevarieerd en responsief, zodat er tegemoet wordt gekomen aan de behoeften van alle leerlingen.

• Alle leerlingen nemen deel aan regulier onderwijs en groepsactiviteiten.

• Alle leerlingen worden ondersteund in het maken van vrienden en het sociaal succesvol zijn met klasgenoten.

• Alle scholen, schoolbesturen en samenwerkingsverbanden hebben een beleid van nul doorverwijzingen met betrekking tot aanname en onderwijzen van leerlingen uit de regio.

• Er zijn adequate hulpbronnen en er is (team)professionalisering binnen scholen, schoolbesturen en samenwerkingsverbanden ter ondersteuning van het werken aan inclusief onderwijs. (bron: Aracy, Australian Research Alliance for Children and Youth, 2013)

JANUARI 2021

KINDVAK Magazine | 11

Tekst: Mireille David, foto: pexels.com

Van suikerspin naar tomaat Er is een duidelijke omslag te zien op het gebied van voeding in de kinderopvang. Zo was het een aantal jaar geleden nog normaal dat kinderen ranja kregen en kon niemand zich voorstellen dat er nu steeds meer organisaties zijn die groenten op brood aanbieden en zorgen voor verse humus op tafel.

LEKKER GOEDKOOP Bij veel kinderopvangorganisaties was het lange tijd gebruikelijk dat kinderen als tussendoortje een beker ranja kregen met een koekje erbij of een soepstengel met smeerkaas of smeerworst erop. In de babygroepen waren de Nijntje koeken als tussendoortje favoriet in plaats van een broodkorst. Het kost soms tijd om over te stappen van ranja op water.

“Het komt goedkoop over op ouders als we kinderen water geven in plaats van siroop”, geven medewerkers in de kinderopvang aan.

“Ook zijn sommige kinderen niet gewend aan het drinken van water en dan willen we geen strijd aangaan.” Als oplossing wordt de siroop dan steeds verder verdund, zodat een kind langzaam de smaak van water leert kennen en ouders worden hierover geïnformeerd.

JANUARI 2021

Bij het drinken van water kan je natuurlijk eindeloos variëren door bijvoorbeeld een sliert komkommer, takje munt of blaadjes basilicum aan de kan met water toe te voegen.

Of een stuk fruit, zoals framboos of aardbei, in te vriezen als ijsklontje en dit in een beker water aan te bieden.

VERPLICHTE ZUIVELSPREAD Over het broodbeleg wordt ook steeds meer nagedacht. “Kinderen moesten bij ons eerst een boterham met hartig beleg eten en daarna mochten ze kiezen voor zoetigheid.” Deze regel van eerst hartig en dan zoet, komt steeds meer ter discussie te staan in de kinderopvang. Want is een plakje kipfilet waaraan suiker en zout zijn toegevoegd gezonder dan een boterham met 100% pindakaas of KINDVAK Magazine | 13

notenpasta? En wat doe je met kinderen die maar 1 boterham eten? Zij kunnen in die situatie nooit voor zoetigheid kiezen. Er zijn ook organisaties die doorslaan en kinderen verplichten om op hun eerste boterham zuivelspread te smeren. Daarna mogen ze beleg voor op hun tweede boterham kiezen. Het is belangrijk dat er aandacht is voor de autonomie van kinderen. Is er ruimte voor het maken van keuzes? Als alle kinderen eerst zuivelspread op hun brood krijgen, dan is er geen ruimte voor eigen inbreng en voor de kinderen die gruwelen van zuivelspread, wordt het samen eten een vervelende activiteit. En het variëren van voedingsmiddelen is natuurlijk ook van groot belang.

VERSE HUMUS Het belang van de schijf van vijf wordt steeds groter binnen de kinderopvang en bij het verzorgen van een tussendoortje kiezen de pedagogisch medewerkers steeds vaker voor producten die in de schijf van vijf staan, zoals groenten. “Wij bieden iedere middag een schaal met verschillende soorten groenten aan, zoals bloemkool, broccoli, wortel en komkommer.” Er zullen kinderen zijn die thuis niet alle varianten voorgeschoteld krijgen en daarom is het belangrijk om meerdere soorten aan te bieden en dit ook te blijven doen.

Kinderen moeten een nieuw product vaker eten om de smaak te leren kennen. “Op de schaal met groente leggen wij bewust geen fruit erbij, want fruit smaakt over het algemeen zoeter en wordt anders eerder gepakt door de kinderen, zodat de groente alsnog blijft liggen.”

Bij het broodbeleg zie je dat er steeds meer keuze is. “Wij hebben avocado en verse humus op tafel staan en plakjes komkommer en tomaat.” Zeker als pedagogisch medewer14 | KINDVAK Magazine

kers zelf het goede voorbeeld geven en voor deze nieuwe mogelijkheden kiezen, volgen de kinderen hun handelen en komen zij met meer groenten in aanraking.

FRIETJE EN EEN OLIEBOL Bij het opstellen van een gezond voedingsbeleid is het belangrijk om alle medewerkers hierin mee te nemen. Verstaat iedereen hetzelfde onder gezonde voeding en wat vinden de medewerkers belangrijk bij een gezonde kinderopvang? Je kunt er voor kiezen om de omslag naar een gezonde kinderopvang in kleine stapjes te maken en eerst te focussen op één item zoals het bewegen of voeding.

Blijf ook met elkaar evalueren hoe de implementatie van iedere stap verloopt en pas het beleid aan op de eigen visie en omgeving.

Een pedagogisch medewerker uit Brabant verwoordt dit op een mooie manier: “Een aantal jaar geleden zijn wij gestart met het invoeren van nieuwe elementen, waaronder water en thee schenken in plaats van siroop, bij de babygroep alleen nog margarine op de boterham smeren en geen beleg er meer op doen, vaker een gekookt of gebakken eitje maken en twee keer per dag groente aanbieden.” Maar om ook rekening te houden met feestdagen zoals carnaval en oud en nieuw, zijn er wel een aantal uitzonderingen toegevoegd. “Met carnaval eten wij een frietje met alle kinderen en met oud en nieuw krijgen ze allemaal een oliebol.”

EEN FEESTJE Nu er steeds meer aandacht komt voor de gezondheid van kinderen, scherpen kinderopvangorganisaties hun beleid aan op het gebied van voeding. Veel medewerkers zien het belang van een gezonde kinderopvang in en willen hier samen mee aan de slag gaan.

JANUARI 2021

“Dachten we eerst bij een feest alleen aan het maken van een suikerspin, nu plukken we in de zomer iedere dag tomaten uit onze groentetuin en maken daar met de kinderen een feestje van.�

OVER DE AUTEUR Mireille David (m.david@cedgroep.nl) is senior innovatie- en organisatieadviseur bij de CED-Groep en begeleidt kinderopvangorganisaties, het onderwijs en gemeenten. Ook is zij lid van de Adviescommissie van de KindVak. MEER INFORMATIE: www.gezondekinderopvang.nl www.voedingscentrum.nl Bestel online op studiokrul.com (advertentie)

Totale ontzorging als je een kinderopvangof schoolruimte wilt inrichten.

In 5 fases doorlopen wij dit proces met jou. Samen maken we er een succes van en zorgen dat jij je happy voelt.

Wil je meer informatie of misschien een afspraak? We maken graag kennis met je.

Wij regelen het 1. Kennismaking

2. Advies en ontwerp

2

1 3

5 4

5. Service en dienstverlening

4. Levering

3. Werkvoorbereiding en productie meubels en inrichting met aandacht voor groei

JANUARI 2021

info@esd

KINDVAK Magazine | 15

Tekst: Wendy Meerbeek

Geef jouw kinderopvang een gezicht Een bijzonder jaar ligt achter ons. Een periode waarin enorme flexibiliteit is gevraagd van iedere medewerker binnen de opvang. Tweemaal een plotselinge lockdown, het regelen van de noodopvang en de continue communicatie met ouders en samenwerkingspartners. Jullie verdienen een dikke pluim en dat mag je niet vergeten!

‘En dat niet alleen, laat ook zien wat jouw kinderopvang betekent voor ieder kind en elke ouder. Dit gebeurt vaak nog te weinig’, vertelt Wendy Meerbeek van meersocial.

JIJ STOND ER Jochem van Gelder vertelt het helder in de bedankboodschap aan pedagogisch medewerkers: ‘De kinderopvang is een belangrijke plek waar kinderen zich kunnen ontwikkelen en dat kan niet zonder jou. Jullie werk is niet vanzelfsprekend en jij hebt dit jaar het allermooiste voorbeeld gegeven, in onzekere tijden stond je er! We hopen dat je net zo trots bent op jezelf als wij dat zijn op jou. Deel het, vertel het en laat vooral zien hoe speciaal het is om bij te dragen aan de ontwikkeling van 16 | KINDVAK Magazine

een kind.’ (Bron: Kinderopvangtotaal) Meer van jezelf en de opvang laten zien dus, maar hoe doe je dat? Een mooi voorbeeld kwamen we tegen op LinkedIn: een kinderopvang postte een overzicht van 2020 met daarin onder andere hoeveel (toekomstige) ouders hun rondleiding video’s hadden gezien (bijna 5000), het aantal weergaven op Linkedin (bijna 100.000) en hoeveel kinderen hun luisterboeken hadden beluisterd (ruim 5000) met daarbij een foto van de kinderen en medewerkers.

Wendy: ‘Hierbij is het belangrijk dat het team betrokken is. Communicatie doe je samen, alleen dan kan je het verhaal van de organisatie overbrengen. Elke pedagogisch medewer-

JANUARI 2021

ker is het visitekaartje van de organisatie. Of het nu gaat om een rondleiding met nieuwe ouders, de eerste ontmoeting met een kind of een post op social media, bij iedere klant spelen gevoel en emoties een belangrijke rol.

Zeker in de kinderopvang.’

Ook de belangrijke rol van stagiaires mag niet vergeten worden. ‘Zij zijn de medewerkers van de toekomst, dus zorg dat zij zich op hun plek voelen en gewaardeerd worden als collega. Op die manier zullen ook zij naar buiten toe communiceren, mét gevoel.’

60 tot 70% van de mensen kopen op gevoel. Dit gevoel ontstaat als ze weten wie je bent en wat jij vertelt.

Meersocial werkt vanuit de visie dat communicatie van binnenuit komt. Bevlogen mensen maken het verschil, komen met plezier naar hun werk en zijn het visitekaartje van de kinderopvang.

WERKEN VANUIT JE HART ‘Ik help organisaties bij groeiende zichtbaarheid en houd ervan om anderen te inspireren.

Samen ‘duiken’ we in de kernwaarden van de organisatie en werken we aan de doelen, (online) zichtbaarheid en de groei van de organisatie. Hierbij is ook altijd ruimte voor de talenten van de pedagogisch medewerkers.

Waar ligt hun kracht? Worden zij blij van hun rol binnen de communicatie? Zo ontstaat inzicht in de kwaliteiten van zowel de medewerkers als de organisatie. Hierbij groeit de betrokkenheid en daarmee het werkplezier.

Werken vanuit je hart, daar gaat het om.’

INSPIREREN Mensen moeten uitkijken naar wat jij te vertellen hebt, naar de verhalen die je deelt op bijvoorbeeld de website, social media of andere uitgaven zoals een nieuwsbrief of magazine. ’Door het sturen van e-mails of het inzetten van social media kan je als kinderopvang inspiratie en kennis delen. Het is een manier om een band op te bouwen met de klanten. Zo leren ze jouw organisatie nog beter kennen, bereik je meer potentiële ouders en bestaat de kans dat ook zij ambassadeur van jouw opvang worden.’

JANUARI 2021

OVER WENDY MEERBEEK Wendy werkt voor en met mensen en organisaties die willen (blijven) groeien door middel van de juiste marketing of inspirerende training/coaching. Hierbij halen we eruit wat erin zit en staan jij en ik nooit stil.

Meer informatie: www.meersocial.nl

KINDVAK Magazine | 17

Tekst en foto’s: Bertine van Spijk

Spraakmakend woordenschatonderwijs Waar zouden we zijn zonder woorden? We hebben ze constant nodig, altijd en overal. Ook in mijn klas maak ik veel gebruik van taal. Je voert kringgesprekken, geeft instructies en stelt kinderen gedurende de dag tal van vragen. Maar wat nu als woorden en taal helemaal niet zo vanzelfsprekend voelen? Als kinderen moeite hebben zich verbaal te uiten? Dan wordt het tijd om te zoeken naar creatieve oplossingen en manieren om taal uit te lokken.

HET WOORDVELD Een van deze manieren die ik veelvuldig inzet in mijn sbo klas is het maken van een woordveld. Dit is een prachtige manier om een thema te openen waarbij kinderen gestimuleerd worden om woorden te geven aan de kennis die ze al rond het onderwerp hebben.

Door te starten met een duidelijke afbeelding die past bij het thema krijgen kinderen een beeld van het onderwerp waarover ze gaan praten. Concrete voorwerpen doen het nog beter, zeker bij kinderen die moeite hebben met taal.

In mijn groep hebben vrijwel alle leerlingen spraak- en taalproblemen, maar samen lukt het ons toch altijd weer om tot heel veel nieuwe woorden te komen. Weet de een het niet

JANUARI 2021

dan weet de ander het wel en uitleggen wat je bedoelt is ook een prachtige oefening. Als de juf er dan het juiste woord bij weet heb je samen weer grote stappen gezet.

Door het woordveld duidelijk zichtbaar in het lokaal op te hangen kan het regelmatig terugkomen tijdens activiteiten en kan het ook worden aangevuld als kinderen nieuwe woorden geleerd hebben. Zo blijft het betekenisvol en worden kinderen gestimuleerd om na te denken over taal.

DE KRACHT VAN BOEKEN Er is al veel over gezegd en geschreven, maar het blijft een belangrijk onderwerp voor iedereen die werkt met jonge kinderen: voorlezen.

KINDVAK Magazine | 19

De kracht van boeken en verhalen en de invloed hiervan op de taal- en woordenschatontwikkeling wordt nog te vaak onderschat.

Voorlezen levert ongemerkt enorm veel op en is bovenal heerlijk ontspannend.

Naast het woordveld stel ik dan ook altijd een of meerdere boeken centraal bij een thema.

Werken vanuit een prentenboek biedt een fijne houvast en een mooie leidraad die zorgt voor herkenning en samenhang. Begin door het boek te bespreken en start altijd met het omslag. Wat zien de kinderen? Waarover denken ze dat het verhaal zal gaan? Een activiteit die altijd voor veel enthousiasme zorgt en waarbij kinderen maar wat graag reageren, ook als ze moeite hebben met praten.

Door het verhaal keer op keer te herhalen ontdekken kinderen steeds nieuwe dingen en oefenen ze tegelijkertijd steeds terugkerende begrippen. Dit is in eerste instantie een prachtige stimulans voor de passieve woordenschat. Door vervolgens activiteiten aan het verhaal te koppelen kunnen kinderen worden uitgedaagd om de woorden en begrippen ook actief te gaan gebruiken. Een verteltafel kan hierbij een mooi middel zijn. Laat kinderen spelen met de voorwerpen en personages uit het boek en zich zo op hun eigen tempo en manier de woorden eigen maken.

20 | KINDVAK Magazine

Voor tips en activiteiten rond het werken met prentenboeken is www.paulinespeuterplan. nl een aanrader. Je vindt hier uitgebreide lespakketten en prachtige sets met woordkaarten om spelenderwijs de taalontwikkeling te stimuleren.

ONMISBAAR Spel is in elk geval onmisbaar voor de ontwikkeling van jonge kinderen, ook of misschien wel juist voor kinderen met problemen in de taalontwikkeling. Laat ze spelen en ontdekken en meng je zo af en toe in het spel om ze uit te dagen tot het gebruik van woorden. Met veel geduld en de juiste middelen valt veel te bereiken.

OVER JUF BERTINE Bertine van Spijk is naast kleuterleerkracht in het speciaal basisonderwijs ook actief als educatief auteur en onderwijsblogger. In juni 2021 verschijnt haar eerste prentenboek. Op www.lettersenspetters.nl schrijft ze over haar werk als juf en deelt ze boekentips en lesmaterialen.

JANUARI 2021