MEI 2022
5
Touzani bij FC Straat
7
Spinazietaart maken
8
Oorlog in de Fluweelengrot
10
Spelen in een musical
Marijn, Hanna en Eefje met Bert à Campo. Bert gaf gastlessen over de stolpersteine.
STOLPERSTEINE LEGGEN
MEERSSEN - Op 23 april werden er 5 stolpersteine gelegd bij de Josephstraat 5 in Meerssen. Eefje (10), Hanna (11) en Marijn (10) legden bloemen bij de stenen neer. Hanna las ook een gedicht voor. TEKST: RIANNE SIEBENGA/ FOTO’S: EUGENIE DUYNSTEE
Eefje: ‘Stolpersteine heten struikelsteentjes in het Nederlands. Ze herdenken de Joodse mensen die vroeger in dit huis woonden. Het zijn goudkleurige stenen met de namen van deze mensen erop geschreven. Er staat op wanneer ze zijn geboren. Er staat ook op waar en wanneer ze zijn gestorven.’
Joodse mensen
De familie die aan de Josephstraat woonde heette Zeligman. Marijn: ‘Het gezin had een slagerij. Er waren een vader, moeder, zoon, dochter en een oom van de vader.’ ‘Deze mensen waren joods. Ze hadden een gewoon leven. Er was een probleem in de Tweede Wereldoorlog als je joods was. De Duitsers wilden alle joden vermoorden’, zegt Hanna.
Weetje De Tweede Wereldoorlog duurde van 1940 – 1945. De Duitsers waren toen de baas in Nederland en grote delen van Europa.
Wonen op zolder
CONCENTRATIEKAMP:
Gevangenis voor mensen die door de Duitsers als niet-mens gezien werden. Die mensen moesten volgens de Duitsers dood. Dat waren joden, maar bijvoorbeeld ook homoseksuelen en Roma en Sinti. ONDERDUIKEN:
Je lange tijd schuilhouden of verstoppen voor vijanden.
Eefje: ‘De kinderen en de oom zijn opgepakt door de Duitsers. Ze zijn naar een concentratiekamp gebracht. Ze zijn daar vermoord.’ ‘De vader en moeder zijn De bloemen bij de ondergedoken. Ze hebben stolpersteine. anderhalf jaar bij vrienden op zolder gewoond. De oorlog was na anderhalf jaar voorbij. Bijna niemand wist dat de vader en moeder op de zolder zaten’, zegt Marijn.
Het gedicht
Hanna: ‘Het gedicht dat ik voorlees gaat over Hildegard Zeligman. Zij was de dochter van het gezin. Het gedicht vertelt dat ze mooie kleding verdiende. Hildegard had naar mooie feesten moeten gaan. Dat gebeurde niet. Ze werd door mannen in een wagen geduwd en naar een concentratiekamp gestuurd.’
Prikbord
MEI 2022
:,11
(( 38==(/ %2(.-(
MOP OF EEN GOED HEB JIJ EEN LEUKE E RUBRIEK? MAIL RAADSEL VOOR DEZ JD NAAM EN JE LEEFTI DEZE MET JE VOOR JONG043.NL NAAR REDACTIE@
Meneer Konijn komt bij de bakker. ‘Heeft u brood?’, vraagt meneer Konijn. ‘Ja, ik heb ook wortelbrood’, zegt de bakker. Meneer Konijn: ‘Vies hè.’ Ivan, 9 jaar Een man en een vrouw lopen in een museum. Zegt de man tegen de vrouw: ‘Moet je kijken wat een afgrijselijk schilderij!’ Zegt de vrouw tegen de man: ‘Zet je bril eens op en kom voor die spiegel vandaan!’ Onno (10) Een politieman staat midden op een druk kruispunt. Er komt een man aan lopen. Hij vraagt: 'Wat is de kortste weg naar het ziekenhuis?' De politieman antwoordt: 'Gewoon blijven staan, meneer.' Nazira (13)
Het is rond en je kan er op zitten
e
h u
i
l
e
n d n b
e
n
e
s
o m b
e
r
e
n o
w
r
j
r m o
a
l
e
v
o
o
o
a
l
d n w e
k
k
r
s
e
p n
z
a
r
h
k
o w o g
d
g
k
b
e
c
i
i
e
e
e
e
v
e
n
h
e
l
n
i
s
l
d
e
u g
i
g
r
i
c m a
n g
h
l
a
d
t
c
h
j
g
a
l
i
g
a
ij
e
n
t
d k
b
d
n n
i
k
e
n
s
t
i
g g
l
b
r
i
f
t
i
g
e
l
a
l
o
e
r
s
n
ij
angstig bang blij boos driftig giebelen giechelen grinniken huilen jaloers janken kwaad
lachen opgelucht razend snikken somber verdrietig verward vrolijk woedend IL: WINNAAR APR R) OSCAR (10 JAA
OPLOSSING APRIL: MOOIE LENTEBLOEMEN
ANTWOORD:
REGELS: DE WOORDEN VIND JE HORIZONTAAL, VERTICAAL EN DIAGONAAL. JE MAG LETTERS MEERDERE KEREN GEBRUIKEN. ALS JE DE OVERGEBLEVEN LETTERS IN DE JUISTE VOLGORDE ZET, KRIJG JE HET ANTWOORD. MAIL DIT ANTWOORD SAMEN MET JE VOORNAAM, LEEFTIJD EN HET TELEFOONNUMMER VAN JE OUDER(S) OF VERZORGER(S) (ZODAT WE CONTACT MET JE KUNNEN OPNEMEN ALS JE HEBT GEWONNEN) NAAR ANTWOORD@JONG043.NL. ALLEEN DE WINNAAR KRIJGT BERICHT.
WOORDZOEKERFABRIEK.NL
Zie je ‘ABC’? Dan wordt er een moeilijk woord uitgelegd.
HEB JIJ EEN TIP VOOR JONG043?
Een wc-bril
Faithlynn (10)
v
Hoe lang moest de boef de gevangenis in voor de gestolen kalender? Bodi (10)
12 maanden
JONG043 WORDT MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR:
JONG043 – MEI 2022 JAARGANG 2 – EDITIE 5
DE NIEUWE JONG043 VERSCHIJNT
DONDERDAG 16 JUNI!
OPRICHTER: RIANNE SIEBENGA FOTOGRAFEN: EUGENIE DUYNSTEE EN PAUL VAN DER VEER VORMGEVING: GITTA ORBONS WEBSITE: WWW.ISSUU.COM/JONG043
Regio
MEI 2022
EEN MOOIE BUITENBERGING
EIJSDEN – De buitenbergingen van basisscholen De Cramignon en Tangram zijn op een bijzondere manier versierd. De opening van de bergingen was op 3 april. TEKST EN FOTO’S: RIANNE SIEBENGA Veerle (9): ‘Er zijn 2 buitenbergingen op het plein. De rechter is van de Tangram. De linker is van De Cramignon.’ Collin (11): ‘De buitenbergingen waren best saai. Het ziet er nu veel leuker uit.’
Klimaat als onderwerp
De ontwerpen van de leerlingen.
Senna (10): ‘Alle leerlingen mochten ontwerpen maken die op de berging konden komen. Het ontwerp is een tekening die iets te maken moet hebben met het klimaat. Ik heb een bloem en een vlinder getekend. Bloemen en vlinders zijn belangrijk voor een goed klimaat.’ ‘We hebben voor Senna bij de bloem die het onderwerp klimaat gekozen ze ontworpen heeft. omdat het daar steeds slechter mee gaat. We willen dat mensen nadenken hoe het beter kan’, zegt Veerle.
Grote stickers Veerle bij de wensen van de leerlingen voor de aarde.
Senna: ‘2 Kunstenaressen hebben de ontwerpen van de leerlingen gebruikt om 2 grote ontwerpen te maken.’ Collin: ‘Voor elke berging is 1 ontwerp gemaakt. Die ontwerpen zijn op hele grote stickers gedrukt. De stickers zijn op de bergingen geplakt.’
Verschillende vakken
Collin: ‘De tekeningen zijn in verschillende vakken verdeeld. De berging van Tangram heeft bijvoorbeeld insecten, bloemen en de onderwaterwereld.’ Veerle: ‘De berging van De Cramignon heeft de 4 seizoenen en een wens voor de aarde. Iedere klas heeft een wens opgeschreven. De wens van mijn klas is dat het plastic afval wordt opgeruimd.’ Collin heeft een bij ontworpen.
STRIPS EN BROODTAART OOST-MAARLAND – Leerlingen van basisschool Sint Jozef doen 5 weken lang een kunstproject. Elke donderdagmiddag kiezen ze een kunstvorm. TEKST EN FOTO’S: RIANNE SIEBENGA Nikita (10): ‘Het kunstproject gaat over allerlei vormen van kunst: schilderen, tekenen, film en dans. We kunnen ook koken.’ Mohammed (12): ‘Koken is ook een vorm van kunst. Ik vind dat alles wat je maakt kunst kan zijn.’
Een broodtaart maken
Mohammed, Nikita en Imme.
Nikita: ‘Ik heb vandaag een broodtaart gemaakt. Het is een taart met verschillende lagen. Ik begin met een laag brood met kruidenkaas erop. Ik leg daarop komkommer, wortel of eiersalade. Er komt weer een boterham met kruidenkaas Nikita met de bovenop. Ik bouw zo een hoge taart. Ik versier broodtaart. de taart met dunne reepjes komkommer en wortel. Het is belangrijk dat een taart er goed uit ziet. Mensen willen eten vaak niet proeven als het er niet goed uit ziet.’
Strip van Imme.
Strips tekenen
Imme (10): ‘Ik heb een strip getekend. Ik heb een verhaal getekend van een reus en zijn reuzenkat die elkaar een dag en een nacht kwijtraken in het bos. Ik vind het leuk dat het verhaal niet waar hoeft te zijn.’
Voorbeeld in je hoofd
Mohammed: ‘Ik heb ook een strip getekend. Er was een juf die ons vertelde hoe we dat kunnen doen. De juf vertelde me dat het belangrijk is om het voorbeeld in mijn hoofd te zien voordat ik het teken. Ik bedenk dus in mijn hoofd hoe een boom er uit ziet. Ik teken daarna pas de boom.’
Strip van Mohammed over een voetbalwedstrijd.
Sociaal
MEI 2022
Alissia schiet de bal door het laatste doeltje.
ZAKLOPEN EN DOELSCHIETEN
Xepp tikt de bal door het doeltje.
Kevin en Ruben aan het zaklopen.
MAASTRICHT - Er was een Paasactiviteit in het Severenpark. Kinderen uit Amby konden er allerlei spelletjes doen. TEKST EN FOTO’S: RIANNE SIEBENGA
Ruben (12): ‘Elk spelletje is ook een wed strijdje. Degene die de meeste punten krijgt bij alle wedstrijden wint aan het eind een prijs. We kunnen zaklopen, boomstammen gooien, touwtrekken, blik gooien en voetballen door doeltjes schieten.’
Wedstrijdje zaklopen
Kevin (9): ‘We doen een wedstrijdje zaklopen. We moeten zo snel mogelijk naar de pionnen aan het eind van het parcours. We moeten daarna weer terug. Wie het eerst terug is, heeft gewonnen. Ik kan veel energie kwijt bij zaklopen. Ik vind dat erg leuk.’
Struikelen in een zak
Ruben: ‘Ik stap in de zak. Ik trek de zak zo hoog mogelijk op. Ik maak grote sprongen. Ik ben bijna aan het eind. Ik struikel over een gat
Jochem slingert de boomstam.
Nina slingert de boomstam.
in de grond. Ik val zo ver mogelijk voorover. Ik ben toch als eerste bij de finish.’ ‘Ik wil een laatste grote sprong maken. Ik struikel over mijn eigen voeten. Ik val tegelijk met Ruben. Hij is langer dus hij valt verder’, vertelt Kevin.
Voetballen door een doel
Alissia (7): ‘We moeten een lichte voetbal door 7 doeltjes schieten. De doeltjes staan op allemaal verschillende plekken. Ik mag nog een keer schieten als ik de bal in 1 keer door een doeltje schiet.’ Xepp (7): ‘Ik moet de voetbal elke keer een andere kant op schieten, omdat de doeltjes niet achter elkaar staan. De wind blaast de bal weg. Dat is niet fijn.’ Alicia: ‘Ik schiet als eerste in de groep mijn bal door alle doelen heen. Ik vind dit makkelijk. Ik vind voetballen leuk.’ Xepp: ‘Ik tik 1 bal mooi met mijn rechtervoet achter mijn linkerbeen langs het doel in.’
Boomstam gooien
Nina (8): ‘Er staan 5 boomstammetjes naast elkaar. Ik probeer die om te gooien met een
andere boomstam. Die boomstam zit aan een touwtje. Ik slinger deze boomstam naar de andere stammetjes toe.’ ‘Ik mag 3 keer gooien. Ik probeer een beetje schuin te gooien. Ik denk dat ik zo meer stammetjes raak. Ik gooi 2 stammetjes om’, zegt Jochem (15).
Aan een touw trekken
Ruben: ‘Ik vind touwtrekken erg leuk. We moeten in een groepje het touw naar ons toe trekken. Ik ga gewoon op de grond zitten. Ik beweeg niet. De kinderen aan de andere kant van het touw kunnen het touw niet naar zich toe trekken.’ Quinn (8): ‘Ik win 3 keer met touwtrekken. Ik zit in een groepje met 4 kinderen. Ik heb wel sterke armen. Ik trek gewoon heel hard.’
Het Elisabeth Strouven Fonds is eigenaar van het park. Ze steunen ook de activiteiten die er georganiseerd worden.
Sociaal
MEI 2022 Touzani houdt een toespraak.
Touzani: ‘Als het moeilijk is om contributie voor een sport te betalen, kan het Jeugdfonds Sport helpen. Het Jeugdfonds kan een bijdrage geven voor de contributie, en ook voor je outfit of je ‘patta’s’.
FC STRAAT IN MAASTRICHT MAASTRICHT – Touzani van FC Straat was op bezoek bij het Cruyffcourt in Wyckerpoort. Jawaher (11): ‘FC Straat organiseert wedstrijden straatvoetbal. We spelen met zijn zessen in een straatvoetbalteam.’ Trajekt organiseert de wedstrijden voor FC Straat in Maastricht. TEKST: RIANNE SIEBENGA/ FOTO’S: PAUL VAN DER VEER
Touzani: ‘Ik zei vroeger altijd dat ik bij het team FC Straat speelde. Ik speelde gewoon op pleintjes. Ik heb de competitie voor straatvoetbal FC straat genoemd.’ Jawaher: ‘Touzani zegt dat voetbal om vriendschappen draait. Winnen is natuurlijk leuk. Het is belangrijker om lol te hebben met je teamgenoten.’
De wedstrijd
Abdullaahi (11): ‘We doen mee met het toernooi van FC Straat. We spelen vandaag een wedstrijd met ons team. Ik zit samen met Stefan en Abed in een team.’ Abed (12): ‘We spelen tegen een team uit Meerssen. We doen ons best.’ De jongens werken hard. Ze spelen gelijk. ‘Ik heb 1 keer gescoord’, zegt Stefan (11).
onderwerpen en met filmen. Je wordt beter in iets als je het lang volhoudt.’
Goed bewegen en goed leren
Hamza (8): ‘Touzani zegt dat leren net zo belangrijk is als voetballen.’ Touzani: ‘Ik voetbalde als kind heel veel. Ik zorgde ook dat ik goed leerde voor school. Ik ging ook chillen. Ik speelde veel FIFA. Ik deed 1 ding niet zo goed: ik at ongezond. Ik probeer nu wel gezond te eten. Dat zijn 4 dingen die ik belangrijk vind om te doen: goed bewegen, goed eten, goed leren en goed chillen. Ik heb zo een gezond leven.’ Abed doet een trucje dat hij van een filmpje van Touzani geleerd heeft.
Veel kinderen vinden Touzani heel goed en volgen hem op sociale media. Wat vind je goed aan de persoon die je volgt?
Voetballen op een pleintje
Touzani houdt een toespraak op het Cruyffcourt. Ali (12): ‘Touzani praat over hoe je beter wordt in voetbal. Hij zegt dat je veel op pleintjes moet voetballen. Ik doe dat ook.’ Touzani: ‘Ik maak filmpjes met beroemde voetballers. Ik vraag die voetballers wat het belangrijkste is om heel goed te worden in voetbal. Al die voetballers zeggen dat goed worden begint veel oefenen op een pleintje.’
Jawaher
Hamza Rokaja
Lang volhouden
Touzani: ‘Niet iedereen hoeft beroemd te worden. Het gaat erom dat je je beste zelf wordt. Ik ben nu heel goed met het maken van filmpjes op YouTube. Dat komt omdat ik het heel veel heb gedaan. Ik heb veel ervaring gekregen met het bedenken van leuke
Jawaher: ‘Ik vind de dingen die Touzani doet leuk.’
Rokaja (10): ‘Ik vind de trucjes die Touzani doet erg goed. Ik vind de challenges die hij doet in zijn filmpjes leuk.’
Hamza: ‘Ik vind Touzani de beste voetballer van YouTube. Hij heeft goede skills. Hij kan heel goed schieten en heel goed lopen.’
Natuur
MEI 2022 Lou op de tractor.
LOU HELPT AARDAPPELS VERBOUWEN MAASTRICHT – Lou (10) woont op een boerderij. Er is ook een winkel waar Lou en zijn familie aardappels verkopen. TEKST EN FOTO’S: RIANNE SIEBENGA
Lou: ‘We verbouwen verbouwen aardappelen, maïs, tarwe en suikerbieten. We hebben geen dieren. We hebben velden in Maastricht en in België. We hebben vier tractors om het land te bewerken.’
2 soorten aardappelen. Links de Jelly, een grote aardappel. Rechts de Annabel, een langwerpige aardappel.
De heuveltjes worden ook sneller warm dan de grond. De aardappels groeien daardoor beter. De heuveltjes gaan kapot als de aardappelstruik hard groeit. Dat is niet goed. Aardappels worden groen als ze te veel licht krijgen. Je kunt hele groene aardappels niet eten. We werken de heuveltjes daarom nog een keer bij. We bespuiten de aardappels ook om ze te beschermen tegen ziektes.’
De aardappelen staan klaar om naar fabrieken en winkels te gaan.
Het land klaarmaken
KRUIMIG:
Lou: ‘Ik vind het leuk om te helpen. Ik rijd graag op de tractor. Er moet veel gebeuren voordat de aardappelen in de grond kunnen. We maken eerst de grotere stukken grond klein. We ploegen daarna de grond. Dat betekent dat we de grond omdraaien met een ploeg. Het bovenste laagje grond gaat dan naar beneden. De grond daaronder is wat vruchtbaarder. Ik let goed op dat ik met de tractor geen stukken oversla. Ik let ook op dat ik rechte lijnen maak.’
Een kruimige aardappel valt makkelijk uit elkaar. BEWERKEN:
Ergens iets mee doen of iets van maken.
Aardappels poten
Lou: ‘We poten aardappels in maart en april. We hebben kleine aardappeltjes die bedoeld zijn om in de grond te stoppen. De nieuwe aardappels groeien onder de grond uit die pootaardappels. Er zijn allerlei verschillende soorten aardappels. Sommige aardappels worden kruimig als je ze kookt. Andere aardappels blijven stevig. Er zijn speciale aardappels voor frieten. Sommige aardappels zijn langwerpig. Andere aardappels zijn rond.’
Aardappels in heuveltjes
Lou: ‘We poten de aardappels in heuveltjes. De heuveltjes zorgen ervoor dat de aardappels niet te nat worden. Aardappels worden snel ziek als ze nat zijn. Ze gaan dan rotten.
de hand. Ik zitten op mijn knieën en haal elke aardappelplant uit de grond. Ik haal de aardappels eraf en doe ze in kisten. Het is zwaar werk.’ Lou bij een enorme voorraad aardappelen
Nieuwe aardappels
Lou: ‘De eerste aardappels zijn in juni groot genoeg om uit de grond gehaald te worden. Veel mensen vinden die nieuwe aardappels extra lekker. We kunnen die aardappels niet met machines uit de grond halen, omdat de schil daarvoor te dun is. We doen dat met
Oogsten
Lou: ‘De latere aardappels worden met heel grote machines geoogst. Dat heet aardappels rooien. Ik kan niet met die machines werken, want ze zijn te groot voor mij. Ik rijd wel op de tractor met een grote aanhanger de aardappels naar de boerderij. We verkopen een deel van de aardappels in onze winkel. De rest van de aardappels bewaren we in grote schuren. We verkopen die aardappels aan bedrijven die ze verkopen of bewerken.’
Partner
MEI 2022
SPINAZIETAART MAKEN BERG EN TERBLIJT – Faye (10) bakt een spinazietaart met spekjes en kaassaus. TEKST: RIANNE SIEBENGA / FOTO’S: PAUL VAN DER VEER
Wat heb je nodig: -
1 kilo diepvriesspinazie 1 ui 1 teentje knoflook 1 rol bladerdeeg 3 eieren 250 gram gerookte spekreepjes 1 zakje kaassaus 250 milliliter (ml) kookzuivel peper zout (bak)boter beetje bloem
- 1 taartvorm van ongeveer 25 centimeter doorsnee - 1 deegroller - bakpapier - schaar - mes - hapjespan - spatel of houten lepel - garde of vork
STAP 2: Faye: ‘Het bladerdeeg moet de zijkanten van de taartvorm helemaal bedekken. Ik rol het deeg uit om het wat groter te maken. Ik gebruik een beetje bloem om te zorgen dat het deeg niet aan de roller plakt. Ik doe het deeg in de vorm. Ik druk het deeg onderaan goed aan.’
STAP 1: Faye: ‘Ik zet de oven aan op 200 graden. Ik maak de bodem van de taartvorm los. Ik bedek de bodem met bakpapier. Ik klem de bodem weer vast met het papier er tussen. Ik knip de randen van het bakpapier bij. Ik vet de randen van de vorm in met bakboter.’
mede mogelijk gemaakt dankzij SMPM
STAP 3: Faye: ‘Het deeg bedekt nog niet de hele rand. Ik knip stukjes deeg die over zijn af. Ik plak die stukjes deeg op de open plekken. Ik zorg dat de stukjes ook goed aan de rest van het deeg vast zitten. Andere stukjes deeg die over de rand hangen laat ik zitten.’
STAP 4: Faye: ‘Ik snij de ui en knoflook fijn. Ik doe de spekjes in een hapjespan. Ik bak ze 3 minuten op middelhoog vuur. Ik roer af en toe. Ik voeg de ui en knoflook toe aan de spekjes en roer het goed door elkaar. Ik bak het 2 minuten. Ik doe de spinazie erbij. Ik zet het vuur hoger. De spinazie moet helemaal ontdooien. Het vocht (water) moet verdampen.’
STAP 6: Faye: ‘De pan is erg zwaar. Ik vraag mijn moeder me even te helpen met het vasthouden van de pan. We gieten het mengsel in de taartvorm. Ik vouw de randen deeg over het spinaziemengsel. Ik zet de taart 30-40 minuten in de oven. De taart is nu klaar.’
STAP 5: Faye: ‘Ik doe de eieren in een kommetje. Ik klop de eieren los met een garde. Ik doe er een beetje zout en peper bij. Ik haal de pan van het vuur. Ik doe de kaassaus en de kookzuivel bij de spinazie. Ik doe de eieren er ook bij. Ik roer alles door elkaar.’
MEI 2022
Cultuur Solange, Gioya en Zoë brengen een groet.
EEN OPTOCHT MET DE SCHUTTERIJ VIJLEN – Gioya (10), Solange (12) en Zoë (9) zijn lid van schutterij Sint Joseph in Vijlen. TEKST EN FOTO’S: RIANNE SIEBENGA
Solange: ‘Ik speel klaroen en trompet. Een klaroen is een soort trompet. Een trompet heeft 3 knoppen om verschillende tonen te maken. Een klaroen heeft geen knoppen. Ik maak de verschillende tonen met mijn mond. Klaroen is spelen is daarom lastiger dan trompet spelen.’
In een optocht
Zoë: ‘De schutterij doet mee aan optochten. Er zijn dan veel schutterijen bij elkaar. Ik ben samen met
Gioya bordjesdrager geweest. We lopen dan voor onze schutterij met het naambordje van de schutterij.’
Het korps
Solange: ‘De groep mensen die muziek spelen in de schutterij heet het korps. Het korps laat horen dat de schutterij eraan komt.’ Gioya: ‘Ik speel trommel. Wij lopen met de trommels vooraan in een optocht. De dikke trom, een hele grote trommel, komt daarna. De klaroenen komen daar achteraan.’
Spelen voor een jury
Solange: ‘Er is na afloop van de optocht nog het uittreden. Kinderen die muziek maken
SOLO:
bij een schutterij spelen dan een solo voor een jury. Er kunnen prijzen worden gewonnen. Het korps treedt ook uit. Het speelt 2 stukken voor een jury.’
Gioya: ‘We kunnen onze jas onze handschoenen uit doen na het uittreden. Dat is een opluchting, want vaak is het erg warm met die kleren. Het feest begint na het uittreden.’ Zoë: ‘Het is gezellig om zo met elkaar bezig te zijn.’
Mik (11): ‘De Amerikanen hebben 6 dagen tegen de Duitsers gevochten om Valkenburg te bevrijden in 1944. 600 mensen uit Valkenburg zijn toen ondergedoken in de grot. Het was veilig in de grot. Bommen kunnen de grot niet kapot maken.’
Kellen, Lieke, Puk en Mik.
Puks schaduw op de muur.
Mik en Puk bekijken de tekeningen.
TEKST: RIANNE SIEBENGA/FOTO’S: PAUL VAN DER VEER
Solange speelt op de klaroen.
Feest en gezelligheid
IN DE FLUWEELENGROT
VALKENBURG – Groep 7 van basisschool Berg ging op bezoek in de Fluweelengrot met Toon je Talent. De leerlingen hadden van te voren tekeningen gemaakt over het gebruik van de grot tijdens de Tweede Wereldoorlog.
alleen
Donker en koud
Lieke (12): ‘Elk gezin dat onderdook kreeg een hoek waar ze konden slapen. Het is heel erg donker in de grot. De mensen hadden alleen kaarsen om licht te maken.’ ‘Het is erg koud en vochtig in de grot. De mensen sliepen op stro. Ze hadden ook wollen dekens. Stro en wol zijn lekker warm en worden niet vochtig’, vertelt Kellen (11).
Schaduwen op de muur
Puk (11): ‘Er staan tekeningen van hoofden van Amerikaanse soldaten op de muren.
De soldaat ging voor de muur staan. Er werd een lamp voor zijn gezicht gehouden. De tekenaar trok met houtskool de lijnen van de schaduw over op de muur.’
De tekeningen
Kellen: ‘We hebben een tekening van de oorlog gemaakt in piepschuim met houtskool en pastelkrijt. Piepschuim wordt ook niet snel vochtig.’ Lieke: ‘We konden uit 4 onderwerpen kiezen: 1. Naar de grot, 2. In de grot, 3. Het gevecht om de brug in Valkenburg en 4. De bevrijding. De tekeningen hangen nu in de grot.’
Partners
MEI 2022
Raf en Babet met informatieboeken.
CADIER EN KEER – De bieb heeft veel informatieboeken. Babet (11) en Raf (10) van basisschool de Keerkring lezen graag informatieboeken. TEKST EN
www.centreceramique.nl www.bibliotheekgulpen-wittem.nl www.heuvellandbibliotheken.nl www.bibliotheekmeerssen.nl
FOTO’S: RIANNE SIEBENGA
Babet: ‘Informatieboeken zijn boeken waar ik dingen van leer. Ik leer de wereld een beetje beter kennen. Ik leer bijvoorbeeld over de natuur of over hoe het vroeger was.’ Raf: ‘Ik leer graag dingen over oude auto’s. Ik ontdek dan hoe mensen vroeger in die auto’s reden.’
Veel plaatjes
Raf: ‘Boeken met informatie hebben ook veel plaatjes. Ik heb hier een boek over auto’s. Er is een foto van een brandweerauto. De tekst erbij legt uit wat een brandweerauto doet.’
Tekst bij een plaatje
Babet: ‘Ik heb een boek over paarden. Alles wat ik maar weten wil over paarden staat er in. Er staan plaatjes in van paarden. Er staat een lijn naar het lichaamsdeel van een paard. Er staat een tekst bij de lijn. De tekst legt uit wat dit lichaamsdeel is.’
BOEKEN VOL INFORMATIE GRAPPIGE KUNST OVER MAASTRICHT Nova en Jipke bekijken de panelen bij de jeugdbieb.
Korte stukjes tekst
Babet: ‘Ik heb thuis veel informatieboeken. Ik haal ook vaak informatieboeken uit de bieb. Ik vind het fijn om informatieboeken te lezen. Een verhaal in een boek is vaak lang. Ik vind het fijn dat informatieboeken korte stukjes tekst hebben. Ik kan zelf beslissen hoeveel stukjes ik lees. Ik kan ook kiezen welke stukjes ik lees.’
Veel soorten auto’s
Raf: ‘Ik lees graag ‘s avonds informatieboeken. Ik leer door de boeken heel veel soorten auto’s kennen. Ik bedenk dan in welke auto ik zou willen rijden als ik groot ben.’
Je kunt informatieboeken ook gebruiken voor spreekbeurten of werkstukken. Kijk maar eens in jouw bieb.
MAASTRICHT – Centre Céramique is versierd met kunstwerken en tekeningen van Stang Gubbels. Jipke (10) en Nova (9) bekeken de kunstwerken met Thera van Centre Céramique. TEKST EN FOTO’S: RIANNE SIEBENGA
Jipke: ‘De tekeningen van Stang zijn overal te zien, zelfs op de sleutelhanger die Thera om heeft hangen.’ ‘Wij bekijken vooral het hekwerk dat Stang heeft gemaakt. Het is te vinden bij de jeugdbibliotheek’, vertelt Thera.
Veel te zien
Thera: ‘Dit hekwerk laat allerlei bekende dingen van Maastricht zien. Het gaat soms over de geschiedenis van Maastricht. Het gaat soms ook over Maastricht zoals het nu
PANEEL:
Ben je ook nieuwsgierig geworden naar de kunstwerken van Stang? Kom kijken in Centre Céramique!
een rechthoekige vorm waar iets op of in gemaakt is.
Nova wijst een mosasaurus aan.
is.’ Nova: ‘Het hekwerk bestaat uit allemaal verschillende panelen. Bijna elk paneel heeft een ander onderwerp. Er zijn veel dingen te zien in elk paneel. Het is grappig getekend.’ Jipke: ‘Het is een beetje rommelig gemaakt. Veel dingen staan scheef afgebeeld in de panelen. Dat is leuk.’
Het Mooswief en friet
Nova: ‘Ik zie weinig wat ik herken als ik snel langs de panelen loop. Ik ontdek meer dingen die ik herken als ik goed kijk. Ik vind de 3 panelen met het Mooswief en het stadhuis erg leuk. Dat gaat over carnaval. Er staat ook een zakje frieten op. Er is een heel bekende frietzaak op de Markt waar het stadhuis staat. De zak friet verwijst daarnaar. Dat is grappig.’
MEI 2022
Partners
SPELEN IN EEN MUSICAL MAASTRICHT – Kumulus biedt musicallessen aan. Juliette (11): ‘We oefenen 1 uur per week zingen en acteren. We oefenen daarna nog 1 uur dans.’ TEKST: RIANNE SIEBENGA / FOTO’S: EUGENIE DUYNSTEE
Valerie (10): ‘We oefenen voor een voorstelling over een restaurant. Iedereen die naar het restaurant komt heeft haast.’ ‘We beginnen de voorstelling met een lied over haast hebben. We zetten het restaurant klaar tijdens het zingen van het lied’, vertelt Julie (11).
Scènes spelen
Valerie: ‘We spelen verschillende scènes met 2 mensen. Er is in elke scène iets aan de hand. Er is een scène over iemand die allergisch is. Er is ook een scène over jarig zijn.’ ‘We verzinnen eerst een onderwerp. We werken de ideeën uit. We gaan de scènes spelen. We ontdekken tijdens het spelen nog meer dingen die we kunnen doen. We maken zo de scènes af’, zegt Olivia (10).
Valerie, Juliette, Angel en Martha helpen het restaurant klaar zetten.
Het gaat om emoties
Juliette: ‘Het gaat bij toneelspelen om emoties. Je doet alsof je een bepaalde emotie voelt.’ Olivia: ‘Het is belangrijk dat je de emotie opbouwt in een scène. Ik ben niet ineens heel boos of heel blij. Dat gevoel groeit door wat er in de scène gebeurt.’
Eerste date
Julie: ‘Ik speel een scène over een eerste date. Ik vind de date heel spannend. Mijn date heet Marit. Ze is heel druk. Marit heeft ook geen manieren. Ze slurpt haar spaghetti van haar bord. Ik laat in de scène zien dat ik me steeds meer aan Marit erger.’
SCÈNE:
deel van een toneelstuk. MUSICAL:
toneelstuk met muziek en dans.
Wil je ook eens kijken bij musical of toneellessen? Kijk op www.kumulus.nl/theater
Julie bij haar eerste date.
EEN SPANDOEK MAKEN
MAASTRICHT – In het Bonnefanten kun je veel kunstwerken bekijken. De kunstenaar Marleen Rothaus schildert spandoeken. Ze gebruikt de spandoeken ook bij demonstraties. Christophe (10) en Thomas (11) maakten ook een spandoek. TEKST EN FOTO’S: RIANNE SIEBENGA
Wat heb je nodig:
papier of karton potloden, verf of stiften.
STAP 1:
Christophe en Thomas bij een spandoek van Marleen Rothaus
Het kunstwerk
Christophe ‘We maken 2 spandoeken. Thomas tekent discriminatie op zijn spandoek. Ik teken op mijn spandoek hoe mensen wel met elkaar om moeten gaan.’ Thomas: ‘Ik teken zwarte mensen die in een mijn onder de grond werken. Ze worden slecht behandeld door hun witte baas.’
Christophe: ‘We vinden dit een mooi spandoek. Er staan brullende leeuwen op. Het spandoek zegt iets. Een spandoek gebruik je om je mening te geven.’ Thomas: ‘We denken na over een onderwerp voor een spandoek. We kiezen discriminatie als onderwerp. Dat betekent dat mensen elkaar niet hetzelfde behandelen omdat ze er bijvoorbeeld anders uit zien.’
STAP 2:
Thomas: ‘Ik schilder een rode hand. De hand betekent stop.’ Christophe: ‘Ik teken iemand die voetbal speelt. Ik teken ook iemand die muziek maakt. Iedereen mag zijn eigen gang gaan.’
STAP 3:
Thomas: ‘Ik schilder mijn tekening in bruin. Het is donker en naar als mensen slecht worden behandeld.’ Christophe: ‘Ik schilder mijn tekening met veel felblauw en geel. Het zijn vrolijke kleuren.’
Maastricht & Heuvelland Sam (11):
‘Ik lach wel snel als er iets grappigs gebeurt. Ik lach ook als iemand een mop vertelt. Ik maak ook anderen vaak aan het lachen. Ik doe dan een beetje dom of ik trap lol met anderen. De sfeer is goed als je lacht. Het leven lijkt me niet leuk als je niet vaak lacht. Het lijkt dan alsof je niets leuks meemaakt.’
MEI 2022
Lach jij vaak?
Mare (10):
OOST-MAARLAND – Het was op 1 mei de dag van de lach. Lach jij vaak? Waarom lach je? Vind je lachen belangrijk? TEKST EN FOTO’S: RIANNE SIEBENGA
Fenna:
Lach jij vaak? Vind je lachen belangrijk?
‘Ik lach makkelijk om mopjes of grappen. Ik maak ook wel eens grapjes. Dat gaat vanzelf. Ik wil graag een mop vertellen als ik er een heb. Ik vind het belangrijk om af en toe te lachen. Het is leuk dat mensen om je heen zien dat je blij bent.’
WIN EEN PUZZELBOEKJE
‘Ik lach als er iets grappigs gebeurt of als ik blij ben. Ik lach ook als ik me ongemakkelijk voel. Dat gaat vanzelf. Ik weet niet waarom ik dat doe. Ik ga me namelijk alleen maar ongemakkelijker voelen. Het is belangrijk om te lachen. Ik denk niet dat ik blij word als ik altijd met een ontevreden gezicht zit. Ik denk ook dat anderen daar niet blij van worden.’
Hoe heet de familie voor wie de struikelsteentjes zijn gemaakt? PAGINA 1 Welk onderwerp hebben de leerlingen van de Cramignon en Tangram gekozen voor de bergingen? PAGINA 3
Wat zit er als eerste op een boterham in de broodtaart? PAGINA 3 Waar moeten de kinderen een voetbal doorheen schieten?
10 11 12 13
De oplossing van de nieuwspuzzel van april is: onderzoeker
Waarmee tekende een tekenaar de lijnen van de schaduw op de muur? PAGINA 8 Welk kunstwerk bekijken Jipke en Nova vooral? PAGINA 9
10 Waar gaat de
voorstelling van de musical over? PAGINA 10
PAGINA 4
11 Op het spandoek
Touzani is met YouTube goed geworden in het bedenken van leuke onderwerpen en ...?
12 Waar kijken de
PAGINA 5
ANTWOORD@JONG043.NL
Welke instrumenten lopen er achter de dikke trom? PAGINA 8
Een ander woord voor aardappels oogsten is aardappels …? PAGINA 6
dat Christophe en Thomas mooi vinden staan … leeuwen? PAGINA 10
leerlingen eerst in de waterfabriek? PAGINA 12
13 Wat houd je bij
tennis in je hand? PAGINA 12
MEI 2022
Partner – sport Water zuiveren
ZUIVEREN:
HEEL – WML zuivert Maaswater in Heel. Leerlingen van groep 7 van basisschool Witheim kregen een rondleiding door de waterfabriek.
schoonmaken.
TEKST: RIANNE SIEBENGA / FOTO’S: PAUL VAN DER VEER
‘Het water in de fabriek komt uit de Maas. Het water loopt eerst door een bak met mosselen. Mosselschelpen gaan dicht als het water niet schoon is. WML weet zo of het water uit de Maas gebruikt kan worden of niet. Het water komt dan in een grote plas. Het wordt hier al wat schoner.'
Zuurstof in het water
Raf (10): ‘Het water komt de fabriek binnen door grote pijpen. We kijken eerst bij een waterval. Het water valt van trapjes. Dat zorgt ervoor dat er zuurstof bij het water komt. Die zuurstof zorgt ervoor dat ongezonde gassen die in het water zitten kunnen ontsnappen.’
Wil je meer weten over drinkwater? Kijk op www.watermakerslimburg.nl
Lou (11): ‘De zuurstof zorgt er ook voor dat ijzer in het water gaat roesten.’
Lou bekijkt de zandfilterbak.
Roest stinkt
Lieke (11): ‘Het water stroomt in grote bakken met zand. Dat is de zandfilterbak. Het water zakt door het zand. Het zand houdt de resten roest die in het water zitten tegen.’ Leah (11): ‘Er hangen camera’s boven het water. De camera’s controleren of het water blijft stromen. Het water mag niet stilstaan.’ Lou: ‘Het stinkt hier naar koeienmest. Dat is het niet. Het is de geur van roest.' Het water is nog niet schoon. De volgende krant vertelt de rest van het verhaal.
Credits: Gezond Idee – Maastricht UMC+ Lieke en Leah bekijken een filmpje over de waterval.
Max en Arjana houden de bal in de lucht.
Tennis spelen Levi houdt haar racket goed vast.
MECHELEN – Arjana (8), Levi (10) en Max (7) spelen tennis bij LTC Wittem. ‘Tennis is een balsport. Je speelt het met een racket en een kleine bal’, vertelt Max. TEKST: RIANNE SIEBENGA/ FOTO’S: EUGENIE DUYNSTEE
Levi: ‘Ik moet de bal over het net naar de tegenstander slaan. Ik krijg punten als mijn tegenstander de bal niet terug kan slaan. Het is de bedoeling dat ik in een wedstrijd zoveel mogelijk potjes win. Een potje heet een game.’
De bal slaan
Arjana: ‘De tennisbaan heeft lijnen. Ik moet de bal binnen de lijnen slaan. De bal is anders uit. De tegenstander krijgt dan punten.’ ‘Ik
laat de bal op de grond stuiteren als de tegenstander de bal naar mij slaat. Ik sla de bal pas als hij gestuiterd heeft’, zegt Max.
Naar de bal kijken
Arjana: ‘Ik kijk goed naar de bal als hij naar mij komt. Ik weet dan waar de bal heen gaat. Ik kan dan met mijn racket naar de bal slaan.’ Max: ‘Ik moet ook rennen om dicht genoeg bij de bal te komen om hem te kunnen slaan.’
Racket vasthouden
Arjana: ‘Ik houd de racket met 1 hand vast. Ik kan de racket helemaal voor mij langs zwaaien met mijn hand. Ik kan zo de bal op heel veel plekken raken.’ ‘Ik vind het leuk om met de racket tegen de bal te slaan. Ik vind het ook leuk om zo de bal te kunnen sturen’, zegt Levi.